SPRAWOZDANIE dotyczące zalecenia Parlamentu Europejskiego dla Rady w sprawie zawarcia Układu euro-śródziemnomorskiego ustanawiającego stowarzyszenie pomiędzy Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi a Syryjską Republiką Arabską

10.10.2006 - (2006/2150 (INI))

Komisja Spraw Zagranicznych
Sprawozdawca: Véronique De Keyser

PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

dotyczącej zalecenia Parlamentu Europejskiego dla Rady w sprawie zawarcia Układu euro-śródziemnomorskiego ustanawiającego stowarzyszenie pomiędzy Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi a Syryjską Republiką Arabską

(2006/2150 (INI))

Parlament Europejski,

–   uwzględniając projekt rezolucji przedstawiony przez Véronique De Keyser w imieniu grupy PSE w sprawie negocjacji zmierzających do zawarcia Układu euro-śródziemnomorskiego ustanawiającego Stowarzyszenie pomiędzy Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi a Syryjską Republiką Arabską (B6‑0373/2006),

–   uwzględniając wniosek dotyczący decyzji Rady w sprawie podpisania w imieniu Wspólnoty Europejskiej Układu euro-śródziemnomorskiego ustanawiającego stowarzyszenie pomiędzy Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi a Syryjską Republiką Arabską (COM(2004)0808)[1],

–   uwzględniając poprzednie rezolucje w sprawie Syrii, w szczególności rezolucję z dnia 8 września 2005 r. w sprawie sytuacji więźniów politycznych w Syrii[2] oraz z dnia 15 czerwca 2006 r. w sprawie Syrii[3],

–   uwzględniając wyniki siódmego spotkania międzyparlamentarnego Parlamentu Europejskiego i parlamentu Syrii, które odbyło się w dniach 11-18 czerwca 2005 r. w Syrii,

–   uwzględniając deklarację procesu barcelońskiego z dnia 28 listopada 1995 r. oraz rezolucję z dnia 27 października 2005 r. w sprawie rewizji procesu barcelońskiego[4],

–   uwzględniając rezolucje ONZ w sprawie stosunków między Syrią i Libanem, w szczególności rezolucję Rady Bezpieczeństwa nr 1559 (2004) z dnia 2 września 2004 r. i nr 1701(2006) z dnia 11 sierpnia 2006 r. oraz najnowszy raport Serge’a Brammertza, przewodniczącego Międzynarodowej Niezależnej Komisji Śledczej (S/2006/760), z dnia 25 września 2006 r.

–   uwzględniając art. 83 ust. 5 i art. 45 Regulaminu,

–   uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych (A6‑0334/2006),

A. mając na uwadze strategiczne położenie geograficzne Syrii na Bliskim i Środkowym Wschodzie, a przede wszystkim jej potencjalną rolę pośrednika między stronami w procesie pokojowym oraz ogniwa ułatwiającego rozwiązywanie konfliktów regionalnych; mając na uwadze, że rola ta mogłaby lepiej pełniona poprzez zintensyfikowanie dialogu z tym krajem,

B.  mając na uwadze, że w chwili obecnej warunki konieczne do podpisania układu o stowarzyszeniu między UE i Syrią nie zostały jeszcze spełnione, ale Parlament Europejski jest przekonany, że Syria dysponuje potencjałem, by te warunki spełnić,

C.  mając na uwadze, że zarówno wojna w Iraku, jak i strategiczne stosunki Syrii z Iranem oraz jej zaangażowanie w sprawy Libanu wpłynęły na jej stosunki z sąsiadami i szeroko pojętą wspólnotą międzynarodową,

D.  mając na uwadze, że celem omawianego układu pomiędzy Wspólnotą Europejską a Syrią jest ułatwienie i śledzenie procesu przejścia do demokratycznego systemu politycznego, w którym przestrzegane są prawa człowieka, otwartej gospodarki rynkowej, z zachowaniem skutecznego dialogu i prawdziwego partnerstwa,

E.  mając na uwadze, że Syria już przyjęła pewne środki gospodarcze przewidziane w układzie o stowarzyszeniu,

F.  mając na uwadze, że ochrona podstawowych wolności stanowi podstawę budowania stabilnego i samodzielnego społeczeństwa obywatelskiego oraz że postawa rządu w ciągu kilku ostatnich lat miała niejednoznaczny charakter, lecz mimo to zrodziła pewne nadzieje na większe otwarcie syryjskiego systemu politycznego,

G. mając na uwadze, że pomimo aktywnego i konstruktywnego udziału w procesie barcelońskim Syria jest jedynym krajem, z którym UE nie podpisała dotychczas układu o stowarzyszeniu, co uniemożliwia pełny rozwój partnerstwa euro-śródziemnomorskiego,

H.  mając na uwadze, że dekret wprowadzający stan wyjątkowy z marca 1963 r., a także wszystkie związane z nim akty ustawodawcze pozostają w mocy do dnia dzisiejszego, mimo że w zaleceniu wydanym w następstwie dziesiątego kongresu regionalnego partii Baas (który odbył się w dniach 6-9 czerwca 2005 r.) zaplanowano ich rewizję,

I.   mając na uwadze, że wnioski sformułowane przez Międzynarodową Niezależną Komisję Śledczą, zgodnie z rezolucjami Rady Bezpieczeństwa ONZ, w sprawie zamachu na byłego premiera Libanu, Rafika Haririego są podstawowym elementem podpisania przyszłego układu o stowarzyszeniu,

J.   mając na uwadze, że sytuacja w dziedzinie praw człowieka w kraju pogorszyła się od chwili przyjęcia wspomnianej rezolucji Parlamentu Europejskiego w sprawie Syrii z dnia 16 czerwca 2006 r., a także mając na uwadze, że jeszcze nie wszyscy działacze zatrzymani w maju 2006 r. za podpisanie petycji wzywającej do poprawy stosunków syryjsko-libańskich zostali uwolnieni,

1.  jest przekonany, że układ ustanawiający stowarzyszenie może mieć decydujący wpływ na przeprowadzenie reform politycznych, gospodarczych i społecznych, niezbędnych dla poprawy sytuacji w kraju;

2.  podkreśla jednak, że poszanowanie wartości demokratycznych, praw człowieka i swobód obywatelskich stanowi warunek konieczny oraz że należy w związku z tym zagwarantować, aby klauzula układu dotycząca praw człowieka zawierała skuteczny mechanizm kontroli; wzywa w szczególności do większego poszanowania mniejszości etnicznych oraz podkreśla konieczność zapewnienia swobody wyznania;

3.  uważa, że silne zaangażowanie Syrii w partnerstwo euro-śródziemnomorskie zacieśni stosunki tego kraju z państwami członkowskimi Unii Europejskiej i partnerami z krajów południowego brzegu Morza Śródziemnego oraz ułatwi proces pokojowy na Bliskim Wschodzie;

4.  zwraca się do Rady i Komisji z pytaniem o kolejne etapy procesu prowadzącego do zawarcia euro-środziemnomorskiego układu stowarzyszeniowego, parafowanego w dniu 19 października 2004 r.;

5. zachęca Radę do aktywniejszego zaangażowania się na rzecz pogłębienia współpracy między UE a Syrią oraz ostatecznie podpisania układu, uwzględniając, że w tej sytuacji należy:

· zachęcać i wspierać działania rządu Syrii prowadzące do ustanowienia systemu demokratycznego;

· wezwać Syrię do poszanowania niepodległości Libanu i powstrzymania się od ingerowania w jego sprawy wewnętrzne, w szczególności poprzez położenie kresu dostawom broni i uniemożliwienie milicji Hezbollahu dozbrajania się, w pełnej współpracy z siłami UNIFIL i ponowienia wysiłków mających na celu wznowienie wiarygodnego procesu pokojowego w regionie prowadzącego do pełnego porozumienia i zwrotu Damaszkowi Wzgórz Golan ;

· wziąć pod uwagę sygnały polityczne płynące z dziesiątego kongresu regionalnego partii Baas, z których najbardziej wyrazistym jest zmiana ekipy rządzącej, w skład której weszły osoby młodsze, bliższe prezydentowi Baszarowi Asadowi, czego przykładem jest choćby powołanie Abdullaha Dardariego na stanowisko wicepremiera;

· zachować szczególną czujność w kwestii realizacji postanowień układu dotyczących zapewnienia większej przejrzystości w sektorze zamówień publicznych; zachęcić Komisję do czuwania nad przestrzeganiem tego punktu przez strony innych dwu- lub wielostronnych układów;

· wezwać rząd Syrii do przyjęcia środków w dziedzinie demokracji i praw człowieka, tak aby dostosować się do międzynarodowego prawa w zakresie praw człowieka w odniesieniu do przestrzegania swobody wypowiedzi, ochrony obrońców praw człowieka, zapobiegania torturom i walki z nimi oraz zniesienia kary śmierci; zwrócić w szczególności uwagę na konieczność zreformowania syryjskiego prawa do zrzeszania się, aby położyć kres głównym ograniczeniom działalności organizacji praw człowieka;

· przedstawić jednak rządowi syryjskiemu najważniejsze powody do niepokoju, dotyczące braku postępów w dziedzinach takich jak dopuszczenie systemu wielopartyjnego oraz poszanowanie praw człowieka i wolności obywatelskich; podkreślić, że poszanowanie praw człowieka stanowi podstawowy element układu o stowarzyszeniu oraz wezwać Syrię do przestrzegania zobowiązań podjętych w ramach procesu barcelońskiego i zgodnie z europejską polityką sąsiedztwa; należy w tym kontekście zachęcać władze Syrii, aby podjęły wszelkie kroki niezbędne dla natychmiastowego zniesienia stanu wyjątkowego;

· domagać się od rządu syryjskiego, aby ponownie rozpatrzył sprawę więźniów politycznych oraz uwolnił osoby przetrzymywane ze względu na przekonania, a jednocześnie popierać takie ugrupowania jak sygnatariuszy „Deklaracji z Damaszku”, podpisanej w dniu 16 października 2005 r. przez przedstawicieli pięciu zakazanych partii, a także przez niezależne osobistości, jak również sygnatariuszy deklaracji „Bejrut-Damaszek, Damaszek-Bejrut” z dnia 14 maja 2006 r.; wezwać, aby Syria zagwarantowała osobom zatrzymanym lub uwięzionym dobre traktowanie, niepoddawanie ich torturom oraz aby zapewniła szybki, regularny i nieograniczony kontakt z adwokatami, lekarzami i rodzinami;

· przekazać rządowi syryjskiemu głos krytyczny – jak we wspomnianej wyżej rezolucji Parlamentu z dnia 15 czerwca 2006 r. – w odniesieniu do fali aresztowań w związku z deklaracją „Bejrut-Damaszek, Damaszek-Bejrut”, stanowiącą pierwszą wspólną inicjatywę syryjskich i libańskich środowisk naukowych i obrońców praw człowieka oraz domagać się ich natychmiastowego uwolnienia;

· przekazać powody do zaniepokojenia sygnalizowane przez Unię Europejską, dotyczące przestrzegania praw mniejszości religijnych i innych mniejszości, a zwłaszcza mniejszości kurdyjskiej; zwrócić się do rządu syryjskiego, aby określił stan postępów w tej dziedzinie;

· wznowić prawdziwy dialog z Syrią, aby włączyć ją do wysiłków pokojowych mających na celu pełne rozwiązanie konfliktu na Bliskim Wschodzie;

· usilnie wezwać Syrię do odegrania konstruktywnej roli we wdrażaniu rezolucji 1559 i 1701 Rady Bezpieczeństwa Narodów Zjednoczonych i wezwać ją szczególnie do zwiększenia z jej strony kontroli granicy libańsko-syryjskiej w celu uniemożliwienia dostarczania broni jednostkom niepaństwowym;

· podkreślić , że choć współpraca ze strony władz syryjskich z międzynarodową niezależną komisją śledczą ONZ, pod przewodnictwem sędziego Brammertza poprawiła się, potrzebne jest dalsze jej zacieśnianie oraz należy nalegać na podjęcie zdecydowanych działań w związku z ustaleniami komisji śledczej oraz zapewnić ich poszanowanie;

nalegać na ścisłe przestrzeganie przez Syrię postanowień rezolucji 1559, 1562, 1680 i 1701 Rady Bezpieczeństwa ONZ oraz deklaracji Rady Europejskiej w sprawie Libanu z dn. 16-17 czerwca 2006 r., w których wezwano Syrię i Liban do wyznaczenia dzielącej je granicy w celu utrwalenia stabilizacji w regionie;

· wezwać Syrię do wniesienia pozytywnego wkładu w wyjaśnienie ostatecznego statusu strefy farm Sheba'a, zgodnie z zaleceniami wydanymi dnia 12 września przez Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych oraz zgodnie z przepisami prawa międzynarodowego;

· w tym kontekście pochwalić takie działania jak wycofanie z terytorium Libanu wojsk syryjskich; zdecydowanie jednak domagać się, aby rząd syryjski nawiązał oficjalne stosunki dyplomatyczne z Libanem, czego jak dotąd odmawiano, oraz aby przestał wspierać Hezbollah;

· zażądać, aby rząd syryjski wytłumaczył konkretne działania, które podjął w ramach walki z rozprzestrzenianiem broni, a także walki z terroryzmem, Al Kaidą, w sprawie kontroli granic, aby ukrócić przemyt broni i przemieszczanie się terrorystów do sąsiadujących krajów;

· w związku z tym wyrazić ubolewanie z powodu podpisania porozumienia wojskowego z Iranem, zawartego dnia 15 czerwca 2006 r., w sprawie wzmocnienia współpracy w obliczu „zagrożenia” ze strony Stanów Zjednoczonych i Izraela;

· podkreślać w kontaktach z Syrią znaczenie jej potencjalnej roli na Bliskim i Środkowym Wschodzie na rzecz pokojowego rozwiązania konfliktów w regionie; wyrazić zaniepokojenie z powodu wsparcia Syrii dla umiejscowionych w Damaszku palestyńskich organizacji bojowników, Hamasu i Dżihadu Islamskiego kosztem umiarkowanych sił palestyńskich, które dążą do współegzystowania i pokoju z Izraelem;

· wezwać rząd syryjski do poprawy warunków życia i warunków bytowych w obozach dla uchodźców palestyńskich w Syrii zgodnie z ogólnymi normami praw człowieka;

· wezwać rząd Syrii do uwolnienia Yacouba Hanna Shamouna, asyryjskiego chrześcijanina, który przebywa w więzieniu od ponad dwudziestu lat bez należytego procesu lub przewidzianej daty uwolnienia w bliskiej przyszłości;

· wykazywać ostrożność przy repatriacji do Syrii imigrantów i uchodźców należących do mniejszości religijnych, dopóki trwają represje; w każdym przypadku poprawić koordynację narodowych podejść do tej kwestii;

· domagać się utrzymania dialogu w różnych kwestiach między Syrią a Parlamentem, tak aby czynić dalsze postępy we współpracy między UE i Syrią w oczekiwaniu na podpisanie układu o stowarzyszeniu;

6.  domaga się, by Rada rozważyła dodatkowe zachęty i korzyści dla Syrii, wykraczające poza te przyznane w układzie o stowarzyszeniu w celu zachęcenia Syrii do dokonania zmian w jej obecnej polityce zagranicznej i zbliżenia regionalnego, w taki sposób, aby pomóc w promowaniu pokoju, stabilności i dobrobytu w regionie, a w szczególności uznaniu prawa do istnienia państwa Izrael i wsparciu przez Syrię postępów w procesie pokojowym na Bliskim Wschodzie;

7.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji zawierającej zalecenie Parlamentu Europejskiego Radzie, Komisji, jak również rządowi oraz Radzie Ludowej (Madżlis esz-Szaab) Syryjskiej Republiki Arabskiej.

• [1]  Dz.U. ...
• [2]  Teksty przyjęte w tym samym dniu, P6_TA(2005)0340.
• [3]  Teksty przyjęte w tym samym dniu, P6_TA(2006)0279.
• [4]  Teksty przyjęte w tym samym dniu, P6_TA(2005)0412.

PROJEKT ZALECENIA B6‑0373/2006 (19.6.2006)

złożony na podstawie art.114 ust.1 Regulaminu

przez Véronique De Keyser,

w imieniu grupy PSE

w sprawie zawarcia Układu euro-śródziemnomorskiego ustanawiającego stowarzyszenie pomiędzy Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi a Syryjską Republiką Arabską

Parlament Europejski,

–   uwzględniając wniosek dotyczący decyzji Rady w sprawie zawarcia negocjowanego obecnie Układu euro-śródziemnomorskiego ustanawiającego stowarzyszenie pomiędzy Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi a Syryjską Republiką Arabską (COM(2004)0808)[1];

–   uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Syrii, szczególnie rezolucję z dnia 8 września 2005 r. dotyczącą sytuacji więźniów politycznych w Syrii[2] oraz rezolucję z dnia 15 czerwca 2006 r.,

–   uwzględniając rezolucje Organizacji Narodów Zjednoczonych w sprawie stosunków między Syrią i Libanem, zwłaszcza rezolucję 1680 (2006) Rady Bezpieczeństwa z dnia 17 maja 2006 r. oraz ostatnie sprawozdanie (z dnia 14 czerwca 2006 r.) Serge'a Brammertza, szefa niezależnej międzynarodowej komisji śledczej,

–   uwzględniając art. 114 ust. 1 Regulaminu,

A. mając na uwadze, że Syria znajduje się obecnie w okresie przejściowym, mogącym doprowadzić do powstania społecznej gospodarki rynkowej, bardziej demokratycznego ustroju politycznego oraz większego przestrzegania praw człowieka,

B.  mając na uwadze, że przyszły układ o stowarzyszeniu i wzmocnienie stosunków między Unią Europejską a Syrią opartych o stałe wzajemne poszanowanie mogą umożliwić wspomaganie tego rozwoju,

C. mając na uwadze, że końcowe wnioski niezależnej międzynarodowej komisji śledczej w sprawie zamachu, w którym zginął były premier libański Rafic Hariri, stanowią element determinujący dla podpisania i ratyfikacji układu o stowarzyszeniu,

1.  zachęca Radę do nasilenia inicjatyw prowadzących do podpisania tego układu oraz do uwzględnienia następujących zaleceń:

     a)  poszanowanie faktu, że o ile projekt układu między Unią Europejską a Syrią jest powieleniem innych obowiązujących euro-śródziemnomorskich układów o stowarzyszeniu, to zawiera on także nowe postanowienia dotyczące zwłaszcza takich dziedzin, jak nierozprzestrzenianie broni, walka z terroryzmem, zmniejszenie taryf celnych i prawo do prowadzenia działalności, co z kolei uczyniło negocjacje bardziej złożonymi;

     b)  uwzględnienie sygnałów politycznych pochodzących od 10. kongresu regionalnego partii Baas, z których najbardziej widocznym jest odnowienie i odmłodzenie ekipy rządzącej;

     c)  podjęcie działań na szczeblu rządu syryjskiego mających nakłonić go do odwołania stanu wyjątkowego, co umożliwiłoby przyczynienie się do rozwoju państwa prawa z jednoczesnym poszanowaniem ducha art, 2 układu;

2.   Zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszego zalecenia Radzie oraz przedstawienia go do wglądu Komisji, jak również Parlamentowi Syryjskiemu i rządowi Syrii.

PROCEDURA

Tytuł	Zalecenie Parlamentu Europejskiego dla Rady w sprawie zawarcia Układu euro-śródziemnomorskiego ustanawiającego stowarzyszenie pomiędzy Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi a Syryjską Republiką Arabską
Numer procedury	2006/2150(INI)
Komisja przedmiotowo właściwa Data ogłoszenia wydania zgody na posiedzeniu	AFET 6.7.2006
Komisja(e) wyznaczona(e) do wydania opinii   Data ogłoszenia na posiedzeniu	INTA 6.7.2006
Opinia niewydana   Data wydania decyzji	INTA 11.7.2006
Ściślejsza współpraca   Data ogłoszenia na posiedzeniu
Sprawozdawca(y)   Data powołania	Véronique De Keyser 18.1.2005
Poprzedni sprawozdawca(y)
Rozpatrzenie w komisji	11.7.2006	13.9.2006			4.10.2006
Data przyjęcia	5.10.2006
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:		34 1 2
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Bastiaan Belder, Simon Coveney, Ryszard Czarnecki, Véronique De Keyser, Camiel Eurlings, Alfred Gomolka, Richard Howitt, Ioannis Kasoulides, Bogdan Klich, Helmut Kuhne, Vytautas Landsbergis, Francisco José Millán Mon, Annemie Neyts-Uyttebroeck, Baroness Nicholson of Winterbourne, Raimon Obiols i Germà, Cem Özdemir, Tobias Pflüger, Hubert Pirker, Bernd Posselt, Michel Rocard, Raül Romeva i Rueda, György Schöpflin, Gitte Seeberg, Marek Siwiec, Hannes Swoboda, István Szent-Iványi, Charles Tannock, Geoffrey Van Orden, Ari Vatanen, Luis Yañez-Barnuevo García
Zastępca(y) obecny(i) podczas końcowego głosowania	Alexandra Dobolyi, Árpád Duka-Zólyomi, Patrick Gaubert, Jaromír Kohlíček, Erik Meijer, Jean Spautz
Zastępca(y) (art. 178 ust. 2) obecny(i) podczas końcowego głosowania	Viktória Mohácsi
Data złożenia	10.10.2006
Uwagi (dane dostępne tylko w jednym języku)	...

• [1]  Dz.U. C 55 z 4.3.2005, str. 7.
• [2]  Teksty przyjęte tego dnia, P6_TA(2005)0340.