SPRAWOZDANIE w sprawie nowego brzmienia art. 139 Regulaminu - przepis przejściowy dla systemu językowego

15.11.2006 - (2006/2244(REG))

Komisja Spraw Konstytucyjnych
Sprawozdawca: Ingo Friedrich

PROJEKT DECYZJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

w sprawie nowego brzmienia art. 139 Regulaminu, przepis przejściowy dla systemu języków

(2006/2244(REG))

Parlament Europejski,

–   uwzględniając pismo Przewodniczącego z dnia 20 lipca 2006 r.,

–   uwzględniając art. 201 oraz art. 202 Regulaminu,

–   uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Konstytucyjnych (A6‑0391/2006),

A. mając na uwadze, że w dniu 1 kwietnia 2004 r. Parlament włączył do swojego Regulaminu przepis, który przy stosowaniu parlamentarnych regulacji dotyczących języków pozwala wyjątkowo do końca 2006 r. uwzględniać „rzeczywistą dostępność i liczbę tłumaczy” w odniesieniu do języków urzędowych państw członkowskich, które przystąpiły do Unii Europejskiej w dniu 1 maja 2004 r.,

B.  mając na uwadze, że mimo postępów osiągniętych w przypadku tych języków nie należy dopuścić do bezalternatywnego wygaśnięcia przepisu przejściowego z końcem roku, lecz skorzystać z możliwości jego przedłużenia,

C. mając na uwadze, że w przypadku Bułgarii i Rumunii, które przystąpią do Unii w 2007 r., przez pewien czas będą istniały te same trudności i że irlandzki, który również zacznie wówczas obowiązywać jako język urzędowy, przysparza szczególnych problemów praktycznych,

D. mając na uwadze, że należy przeformułować obowiązujący przepis przejściowy i przedłużyć jego obowiązywanie do końca obecnej kadencji w celu uwzględnienia tego stanu rzeczy,

E.  mając na uwadze, że celem nadal pozostaje osiągnięcie pełnej wielojęzyczności, określonej w art. 138 Regulaminu,

1.  podejmuje decyzję o wprowadzeniu do swojego Regulaminu poniższej zmiany;

2.  przypomina, iż zmiana ta wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2007 r.;

3.  zobowiązuje swojego Przewodniczącego do zawiadomienia Rady i Komisji o niniejszej decyzji.

Tekst obowiązujący	Poprawki
Poprawka 1 Artykuł 139
1. Przy stosowaniu art. 138 wyjątkowo bierze się pod uwagę dla języków urzędowych Państw Członkowskich, które przystąpiły do Unii Europejskiej w dniu 1 maja 2004 r. począwszy od tego dnia do 31 grudnia 2006 r. rzeczywistą dostępność i liczbę tłumaczy.	1. W okresie przejściowym trwającym do końca szóstej kadencji możliwe są odstępstwa od postanowień art. 138, jeżeli i o ile liczba tłumaczy ustnych lub pisemnych dla danego języka urzędowego jest niewystarczająca mimo przyjęcia odpowiednich środków.
2. Raz na kwartał Sekretarz Generalny składa Prezydium szczegółowe sprawozdanie na temat postępów poczynionych na drodze do pełnego stosowania art. 138 i wysyła jego kopię wszystkim posłom.	2. Na wniosek Sekretarza Generalnego Prezydium stwierdza zaistnienie warunków określonych w ust. 1 w odniesieniu do wybranych języków urzędowych i co pół roku weryfikuje swoją decyzję w oparciu o sprawozdanie na temat postępów przygotowane przez Sekretarza Generalnego. Prezydium ustanawia konieczne przepisy przejściowe.
	2a. Zastosowanie mają wydane przez Radę na mocy traktatów tymczasowe odstępstwa w odniesieniu do sporządzania aktów prawnych z wyjątkiem rozporządzeń wydawanych wspólnie przez Parlament Europejski i Radę.
3. Na uzasadnione zalecenie Prezydium Parlament może w każdym czasie postanowić o wcześniejszym uchyleniu niniejszego artykułu lub na końcu terminu określonego w ust. 1 o przedłużeniu tego terminu.	3. Na uzasadnione zalecenie Prezydium Parlament może w każdym czasie postanowić o wcześniejszym uchyleniu niniejszego artykułu lub na końcu terminu określonego w ust. 1 o przedłużeniu tego terminu.
Uzasadnienie
Die vorgeschlagene Neufassung soll deutlicher machen, wie die Übergangsregelung vom Präsidium zu handhaben ist, um das Sprachenregime des Parlaments schrittweise für alle Amtssprachen zu verwirklichen. Sie ist  sprachlich neutral, macht also keinen Unterschied zwischen "alten" und "neuen" Sprachen.
Absatz 1 begrenzt die Geltung der Übergangsbestimmung auf die laufende Wahlperiode. Die Übergangsbestimmung kann wie nach der geltenden Fassung durch einen Beschluss des Parlaments vorzeitig aufgehoben oder verlängert werden. Artikel 1 stellt klar, daß ein Mangel an Dolmetschern und Übersetzern Abweichungen vom Normalregime des Artikels 138 an sich noch nicht rechtfertigt, sondern nur dann, wenn er trotz "angemessener Vorkehrungen", namentlich in Form von Rekrutierungsbemühungen und Schulung von Personal, nicht vermieden werden kann.
Absatz 2 macht der Verwaltung und dem Präsidium zur Pflicht, in Bezug auf jede betroffene Sprache einzeln zu prüfen, ob und inwieweit vom vollen Sprachenregime abgewichen werden muss, und diese Situation  alle sechs Monate zu überprüfen. Der Verwaltung wird kein "Blankoscheck" ausgestellt. Die Befugnis des Präsidiums zum Erlass von Durchführungsbestimmungen, die das Präsidium auch bisher bereits wahrgenommen hat, wird nunmehr ausdrücklich erwähnt.
Extremen Schwierigkeiten bei der Rekrutierung von Dolmetschern, die allerdings nur bei Irisch und Maltesisch auftreten dürften, könnten diese Bestimmungen Rechnung tragen, indem den Mitgliedern das Recht, dass in Plenarsitzungen die von ihnen gewählte Sprache auch gedolmetscht wird, nur garantiert werden kann, wenn sie ihre Absicht in angemessener Zeit vorher mitgeteilt haben.
Absatz 2a stellt klar, dass das Parlament von den Sonderregelungen der Verordnungen des Rates (EG) Nr. 930/2004 über eine befristete Ausnahmeregelung für die Abfassung von Rechtsakten der Organe der Europäischen Union in maltesischer Sprache und Nr. 920/2005 mit einer entsprechenden Regelung für die irische Sprache in der Übergangszeit Gebrauch macht.

UZASADNIENIE

1.        Przewidywane dostosowania Regulaminu

Według danych administracyjnych po upływie okresu przejściowego w dniu 31.12.2006 r. w praktyce wciąż niemożliwe będzie całkowite urzeczywistnienie zasady pełnej wielojęzyczności, o której mowa w art. 138 Regulaminu, w odniesieniu do 9 nowych języków urzędowych po rozszerzeniu w 2004 r. Istnieje zatem potrzeba przedłużenia przepisu przejściowego z art. 139, który odnosi się wyłącznie do tych „nowych języków”.

Ten sam problem pojawi się w przypadku języków bułgarskiego i rumuńskiego, które staną się językami urzędowymi Unii z dniem 1.1.2007 r. Powinny one również zostać objęte nowym przepisem przejściowym.

I wreszcie z dniem 1.1.2007 r. irlandzki stanie się językiem urzędowym i roboczym organów wspólnotowych, a więc również Parlamentu.

2.        Kontekst

Z ostatniego sprawozdania Sekretarza Generalnego o postępach z dnia 10 maja 2006 r.[1], przygotowanego dla Prezydium i podzielonego według trzech dziedzin: tłumaczenia pisemne, weryfikacja prawno-językowa tekstów i tłumaczenia ustne, wyłania się następujący obraz:

2.1      Tłumaczenia pisemne

Udało się osiągnąć niemal pełną wielojęzyczność:

Na początku roku duża część tłumaczonych tekstów[2] była dostępna w nowych językach urzędowych z wyjątkiem maltańskiego, na który tłumaczone są wszystkie teksty poddawane pod głosowanie podczas sesji plenarnej oraz niektóre inne dokumenty o ogólnym znaczeniu.

Obecnie 90% wszystkich tłumaczeń trafia terminowo na posiedzenia, na których teksty te są przedmiotem obrad.

Około jedna trzecia tłumaczeń nadal jest wykonywana przez agencje zewnętrzne i nie zawsze odpowiada wymogom jakościowym.

Dodatkowy personel nie będzie gotowy do podjęcia obowiązków przed drugą połową 2007 r.[3] Dział maltański wciąż jeszcze nie będzie w pełni operacyjny.

2.2      Weryfikacja prawno-językowa

Przed podpisaniem wszystkie teksty przyjmowane w procedurze współdecyzji są weryfikowane przez Przewodniczącego. Zatrudniono już bułgarskich i rumuńskich prawników lingwistów, którzy są w trakcie szkolenia.

2.3      Tłumaczenia ustne

Nadal istnieją trudności w rekrutacji tłumaczy ustnych z językami polskim, węgierskim i czeskim oraz „poważne trudności” w przypadku łotewskiego, litewskiego, słowackiego i słoweńskiego. Poprawa tego stanu rzeczy poprzez zatrudnienie dodatkowych pracowników zależy od tego, na ile atrakcyjne będą dla kandydatów umowy proponowane przez Parlament w porównaniu z możliwościami zarobkowymi na wolnym rynku.[4]

Rekrutacja tłumaczy maltańskich wciąż jest „skrajnie trudna” i to samo będzie miało miejsce w przypadku języka irlandzkiego.

3.        Ramy prawne

3.1      Przepisy na szczeblu wspólnotowym dla wszystkich organów

Należy stwierdzić, że traktaty założycielskie, czyli tzw. prawo pierwotne, nie regulują bezpośrednio kwestii używania języków w instytucjach.[5]

Art. 290 Traktatu WE stanowi: „System językowy instytucji Wspólnoty określa Rada stanowiąc jednomyślnie, bez uszczerbku dla postanowień Statutu Trybunału Sprawiedliwości.”[6] Rada, która w tym przypadku może działać bez wniosku Komisji, uczyniła to w rozporządzeniu nr 1 z dnia 15 kwietnia 1958 r., ustanawiając przy tym cztery języki urzędowe ówczesnych sześciu państw członkowskich „językami urzędowymi i roboczymi” instytucji wspólnotowych. Rada ustaliła również, że wszystkie rozporządzenia oraz inne teksty o ogólnym znaczeniu będą sporządzane w czterech językach urzędowych i że Dziennik Urzędowy również będzie się ukazywał we wszystkich językach urzędowych. Rada nie przedstawiła jednak żadnych wytycznych dotyczących konkretnego uregulowania kwestii używania języków w instytucjach, natomiast upoważniła instytucje do wprowadzenia odnośnych przepisów do poszczególnych regulaminów.[7] Rozporządzenie to było dostosowywane przy każdym rozszerzeniu i nadal ma moc obowiązującą. Poszczególne języki urzędowe państw przystępujących do Unii, z wyjątkiem irlandzkiego, stawały się językami urzędowymi i roboczymi instytucji wspólnotowych. Na wniosek Irlandii język irlandzki uzyska ten status z dniem 1.1. 2007 r.[8] Języki bułgarski i rumuński staną się językami urzędowymi wraz z przystąpieniem obu tych państw do UE w tym samym czasie.

W odniesieniu do irlandzkiego instytucje są zwolnione w drodze odstępstwa od rozporządzenia 1/58 z obowiązku sporządzania wszystkich aktów prawnych w języku irlandzkim i publikowania ich w tym języku w Dzienniku Urzędowym do końca 2011 r. Postanowienie to nie ma jednak zastosowania w przypadku rozporządzeń wydawanych wspólnie przez Parlament Europejski i Radę. Co pięć lat Rada może stanowiąc jednomyślnie zrezygnować z tego odstępstwa, w przeciwnym razie zachowuje ono moc obowiązującą.[9]

Podobne odstępstwo dla języka maltańskiego obowiązuje do 30 kwietnia 2007 r.[10] Rada może je przedłużyć o kolejny rok. Po upływie tego okresu wszystkie akty prawne, które nie zostały jeszcze wydane po maltańsku, powinny zostać opublikowane w tym języku.

Oba odstępstwa dotyczą państw, które mają więcej niż jeden język urzędowy. W przypadku Malty takimi językami są maltański i angielski, natomiast w przypadku Irlandii irlandzki jako język narodowy jest pierwszym językiem urzędowym, a angielski - drugim. W rozporządzeniu 1/58 przewiduje się w odniesieniu do takich państw, że Rada na wniosek zainteresowanego państwa wprowadza regulację dotyczącą używania języków, która odpowiada ogólnym przepisom prawnym danego państwa.[11]

Podsumowując można stwierdzić, że traktaty i oparte na nich prawo pochodne regulują kwestię używania języków przez instytucje wspólnotowe wyłącznie w ogólnym zarysie. Wprawdzie traktaty mają równą moc wiążącą w językach urzędowych wszystkich państw członkowskich, jednak poszczególne instytucje mogą w swoich regulaminach ustanawiać specjalne przepisy dotyczące wewnętrznego stosowania języków, o ile jest to pożądane ze względów praktycznych i zgodne z ich rolą oraz ogólnymi przepisami prawa wspólnotowego.

Parlament powinien przy tym pamiętać szczególnie o swojej roli jako demokratycznego przedstawiciela narodów we Wspólnocie połączonych państw i przestrzegać zasady wolnego mandatu parlamentarnego.

3.2      Przepisy na szczeblu Parlamentu Europejskiego

Zgodnie z powyższym Parlament wprowadza zasadę pełnej wielojęzyczności w art. 138 Regulaminu, który stanowi, że wszystkie dokumenty Parlamentu są sporządzane w językach urzędowych i wszyscy posłowie mają prawo do posługiwania się w Parlamencie wybranym językiem urzędowym, a ich wystąpienia są tłumaczone na inne języki urzędowe.[12] W odniesieniu do posiedzeń komisji i delegacji przewidziane są ograniczenia do języków używanych de facto; dotyczy to również komisji śledczych.[13]

Przed ostatnim rozszerzeniem o dziesięć nowych państw członkowskich 1 maja 2004 r., w którego następstwie liczba języków urzędowych wzrosła z 12 do 21, stało się jasne, że przynajmniej w okresie przejściowym niemożliwe będzie przestrzeganie zasady pełnej wielojęzyczności. Dlatego wprowadzono obowiązujący do końca tego roku przepis przejściowy, który umożliwia w drodze wyjątku uwzględnienie „rzeczywistej dostępności i liczby tłumaczy”.[14]

Prezydium skorzystało z tej możliwości i wydało szczegółowe nowe przepisy dla Sekretariatu Generalnego, które opierają się na koncepcji „kontrolowanej pełnej wielojęzyczności” i które powinny umożliwić lepsze wykorzystanie potencjału tłumaczeń pisemnych i ustnych w ich dalszym rozwoju.[15]

W związku ze zbliżającym się przystąpieniem do UE Bułgarii i Rumunii oraz nadaniem irlandzkiemu statusu języka urzędowego i roboczego konieczne staje się dostosowanie lub rewizja obowiązującego przepisu przejściowego w Regulaminie.

Sprawozdawca opowiada się za jego pełnym przeformułowaniem i wskazuje w związku z tym na stosowne uzasadnienie.

PROCEDURA

Tytuł

Nowe brzmienie art. 139 Regulaminu - przepis przejściowy dla systemu językowego

Numer procedury

2006/2244(REG)

Wyjściowy(e) projekt(y) zmian

Komisja przedmiotowo właściwa   Data ogłoszenia na posiedzeniu

AFCO 13.11.2006

Data podjęcia decyzji o sporządzeniu sprawozdania

4.10.2006

Data ogłoszenia wydania zgody na posiedzeniu

13.11.2006

Komisja(e) wyznaczona(e) do wydania opinii   Data ogłoszenia na posiedzeniu

Opinia niewydana   Data wydania decyzji

Sprawozdawca(y)   Data powołania

Ingo Friedrich 4.10.2006

Rozpatrzenie w komisji

4.10.2006

24.10.2006

13.11.2006

Data przyjęcia

13.11.2006

Wynik głosowania końcowego

+: –: 0:

22   1

Posłowie obecni podczas głosowania końcowego

Carlos Carnero González, Richard Corbett, Brian Crowley, Panayiotis Demetriou, Andrew Duff, Maria da Assunção Esteves, Ingo Friedrich, Bronisław Geremek, Sylvia-Yvonne Kaufmann, Jo Leinen, Íñigo Méndez de Vigo, Marie-Line Reynaud, Alexander Stubb, Johannes Voggenhuber

Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego

Pervenche Berès, Jean-Louis Bourlanges, Elmar Brok, Klaus Hänsch, Ashley Mote, Gérard Onesta, Georgios Papastamkos, György Schöpflin, Jacques Toubon

Zastępca(y) (art. 178 ust. 2) obecny(i) podczas głosowania końcowego

Data złożenia

15.11.2006

• [1]  Zgodnie z art. 139 ust 2 Regulaminu raz na kwartał Sekretarz Generalny przedkłada Prezydium sprawozdanie na temat postępów Parlamentu na drodze ku pełnej wielojęzyczności w odniesieniu do dziewięciu nowych języków urzędowych. Wszyscy posłowie otrzymują kopię tego sprawozdania.
• [2]  Projekty sprawozdań i ich ostateczne wersje, projekty opinii i opinie, poprawki w komisjach i na sesjach plenarnych, projekty rezolucji na sesje plenarne, porządki dzienne i protokoły posiedzeń komisyjnych i plenarnych, określone wewnętrzne teksty Prezydium i administracji.
• [3]  Obecnie Parlament zatrudnia 252 tłumaczy z nowych krajów.
• [4]  Parlament oferuje umowy w kategorii podstawowej AD5.
• [5]  Zgodnie z art. 7 Traktatu WE są to: Parlament, Rada, Komisja, Trybunał Sprawiedliwości i Trybunał Obrachunkowy.
• [6]  Przepis ten odnosi się również do „drugiego filaru” (wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa) oraz do „trzeciego filaru” (współpracy policyjnej i sądowej w sprawach karnych): art. 28 ust. 1 i art. 41 ust. 1 Traktatu o Unii Europejskiej.
• [7]  Art. 4 i 6 rozporządzenia nr 1, Dz.U. nr 17 z 6.10.1958, str. 385.
• [8]  Rozporządzenie Rady (WE) nr 920/2005 z dnia 13 czerwca 2005 r., Dz.U. L 156 z 18.6.2005, str. 3.
• [9]  Art. 2 i 3 rozporządzenia 920/2005.
• [10]  Rozporządzenie (WE) nr 930/2004 Rady z dnia 1 maja 2004 r., Dz.U. nr L 169 z 1.5.2004, str. 1.
• [11]  Art. 8 rozporządzenia 1/58.
• [12]  Obecnie prawo to jest wyraźnie określone w art. 7 Statutu posła przyjętego przez Parlament w dniu 23.6.2005 r.
• [13]  Art. 138 ust. 3 i 4 oraz art. 176 ust. 7 Regulaminu.
• [14]  Art. 139 Regulaminu, przyjęty w dniu 1.4.2004 r. na podstawie sprawozdania Dell'Alby A5-153/2004 Komisji Spraw Konstytucyjnych; zgodnie z art. 150 stosuje się on odpowiednio w przypadku głosowania nad poprawkami.
• [15]  Kodeks postępowania w kwestii wielojęzyczności z dnia 19 kwietnia 2004 r., w zmienionej wersji na mocy decyzji Prezydium z dnia 6 września 2006 r.