SPRAWOZDANIE w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Rady w sprawie zawarcia wielostronnej umowy pomiędzy Republiką Albanii, Bośnią i Hercegowiną, Republiką Bułgarii, Republiką Chorwacji, Wspólnotą Europejską, Republiką Islandii, Republiką Macedonii, Królestwem Norwegii, Serbią i Czarnogórą, Rumunią i Tymczasową Misją Organizacji Narodów Zjednoczonych w Kosowie dotyczącej stworzenia Europejskiej Wspólnej Przestrzeni Lotniczej (ECAA)

7.3.2007 - (COM(2006)0113 – C6‑0218/2006 – 2006/0036(CNS)) - *

Komisja Transportu i Turystyki
Sprawozdawczyni: Eva Lichtenberger

PROJEKT REZOLUCJI LEGISLACYJNEJ PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Rady w sprawie zawarcia wielostronnej umowy pomiędzy Republiką Albanii, Bośnią i Hercegowiną, Republiką Bułgarii, Republiką Chorwacji, Wspólnotą Europejską, Republiką Islandii, Republiką Macedonii, Królestwem Norwegii, Serbią i Czarnogórą, Rumunią i Tymczasową Misją Organizacji Narodów Zjednoczonych w Kosowie dotyczącej stworzenia Europejskiej Wspólnej Przestrzeni Lotniczej (ECAA)

(COM(2006)0113 – C6‑0218/2006 – 2006/0036(CNS))

(Procedura konsultacji)

Parlament Europejski,

–   uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Radzie (COM(2006)0113)[1],

–   uwzględniając art. 80 ust. 2 oraz art. 300 ust. 2 pierwszy akapit, pierwsze zdanie, a także art. 300 ust. 4 traktatu WE,

–   uwzględniając artykuł 300 ust. 3 akapit pierwszy traktatu WE, na mocy którego Rada skonsultowała się z Parlamentem (C6‑0218/2006),

–   uwzględniając art. 51 oraz art. 83 ust. 7 Regulaminu,

–   uwzględniając sprawozdanie Komisji Transportu i Turystyki (A6‑0060/2007),

1.  zatwierdza podpisanie umowy;

2.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich, a także Republice Albanii, Bośni i Hercegowinie, Republice Bułgarii, Republice Chorwacji, Republice Islandii, Republice Macedonii, Królestwu Norwegii, Serbii i Czarnogórze, Rumunii i Tymczasowej Misji Organizacji Narodów Zjednoczonych w Kosowie.

• [1]  Dotychczas niepublikowany w Dzienniku Urzędowym.

UZASADNIENIE

Wprowadzenie

Przedmiotem proponowanej decyzji Rady jest zawarcie wielostronnej umowy w sprawie stworzenia Europejskiej Wspólnej Przestrzeni Lotniczej (ECAA). ECAA obejmować będzie wszystkie państwa członkowskie Wspólnoty Europejskiej, Islandię i Norwegię jako członków Europejskiego Obszaru Gospodarczego, a także Albanię, Bośnię i Hercegowinę, Bułgarię, Chorwację, Republikę Macedonii, Rumunię, Serbię i Czarnogórę oraz Tymczasową Misję Organizacji Narodów Zjednoczonych w Kosowie.

Zasadniczo umowa przewiduje stopniowe rozszerzenie zakresu stosowania dorobku prawnego Wspólnoty Europejskiej w dziedzinie lotnictwa na kraje partnerskie. Umowa opiera się na założeniu, że międzynarodowe lotnictwo cywilne ma charakter zintegrowany. Z tego powodu obejmuje ona wszystkie jego elementy, a jej celem jest stworzenie ECAA w oparciu o zasady braku dyskryminacji ze względu na narodowość, swobodę przedsiębiorczości, wspólne zasady bezpieczeństwa lotniczego, kierowania ruchem lotniczym, konkurencji, harmonizacji społecznej, a także równe warunki konkurencji. Przewiduje ona również realizację zawartych w niej warunków za pośrednictwem wspólnego komitetu oraz Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, reguluje rozstrzyganie sporów oraz interpretację jej postanowień oraz postanowienia przejściowe.

Została ona skierowana do Parlamentu w drodze procedury konsultacji wynikającej z postanowień art. 80 ust. 2 oraz art. 300 ust. 4 traktatu.

Umowa jest asymetryczna w tym sensie, że każda z jej stron posiada inny punkt odniesienia co do przyjęcia i transpozycji proponowanych aktów prawnych. Oczywiście państwa członkowskie UE stosują już unijne przepisy prawne. Podobnie jest w przypadku Islandii i Norwegii - partnerów w Europejskim Obszarze Gospodarczym. Pozycja Bułgarii i Rumunii jest nieco inna, jako że państwa te rozpoczną stosowanie ogółu rozporządzeń i dyrektyw w chwili, gdy zostaną pełnoprawnymi państwami członkowskimi. Natomiast w przypadku „stron stowarzyszonych”, czyli Albanii, Bośni i Hercegowiny, Chorwacji, Republiki Macedonii, Serbii i Czarnogóry oraz Tymczasowej Misji Organizacji Narodów Zjednoczonych w Kosowie utworzenie Europejskiej Wspólnej Przestrzeni Lotniczej wiąże się z poważnymi wyzwaniami. Ponadto ogólny rozwój sektora lotnictwa w krajach partnerskich jest bardzo zróżnicowany.

Treść umowy wielostronnej

Pierwsza cześć umowy dotyczy ogólnego funkcjonowania Europejskiej Wspólnej Przestrzeni Lotniczej, druga część (w załączniku) zawiera spis przepisów wspólnotowych mających zastosowanie do stron umowy, zaś część trzecia to protokoły, w których każda ze stowarzyszonych stron ustala odnoszące się do niej przepisy przejściowe.

Swoboda przedsiębiorczości, o której mowa w treści umowy, obejmuje przedsiębiorstwa i osoby prywatne. Artykuł 11 dotyczący bezpieczeństwa lotniczego gwarantuje przestrzeganie międzynarodowych norm bezpieczeństwa. Bezpieczeństwo lotnicze opiera się na wspólnych normach podstawowych zdefiniowanych w przepisach unijnych. Zarządzanie ruchem lotniczym opierać się będzie na rozszerzeniu jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej i obejmować będzie działanie systemu SESAR. W dziedzinie konkurencji monopole krajowe będą stopniowo dostosowywane w celu zlikwidowania dyskryminacji w zakresie zakupu towarów i wprowadzania ich na rynek. Przepisy prawne dotyczące pomocy państwa zostaną stopniowo dostosowane do prawodawstwa wspólnotowego. Porozumienia zakłócające lub ograniczające konkurencję, wykorzystywanie dominującej pozycji lub pomoc państwa zakłócająca konkurencję są niezgodne z umową. Strony stowarzyszone zobowiązane są powołać niezależne organy publiczne, które posiadać będą uprawnienia niezbędne do zagwarantowania przestrzegania postanowień umowy w tych dziedzinach. Tam, gdzie pomoc państwa jest dozwolona na mocy warunków umowy, udzielanie takiej pomocy winno być przejrzyste. Strony stowarzyszone winny sporządzić szczegółowy spis programów pomocy państwa.

Umowa zawiera również zapisy co do jej realizacji i interpretacji. Tam, gdzie jej postanowienia są identyczne z postanowieniami traktatu WE lub aktów przyjętych w jego ramach, ostateczna interpretacja tych postanowień należeć będzie do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Wspólny komitet składający się z przedstawicieli stron zawierających umowę będzie odpowiedzialny za jej stronę administracyjną, rozstrzyganie sporów oraz rewizję załącznika 1 do umowy zawierającego spis aktów wspólnotowych, które muszą zostać wdrożone.

Protokoły

Do umowy załączony został projekt protokołu pomiędzy umawiającymi się stronami (Wspólnotą Europejską, państwami członkowskimi UE, Norwegią i Islandią) oraz każdą ze stowarzyszonych stron (Albanią, Bośnią i Hercegowiną, Chorwacją, Republiką Macedonii, Serbią i Czarnogórą oraz Tymczasową Misją Organizacji Narodów Zjednoczonych w Kosowie). Podpisując umowę każda ze stowarzyszonych stron zobowiązuje się do realizacji wymogów umowy w etapach, a każdy protokół zawiera szczegółowe informacje na temat elementów umowy, które mają zostać wprowadzone na każdym z tych etapów.

Należy zwrócić uwagę, że elementy określone w każdym protokole wprowadzane są na różnych etapach, a zatem tempo tworzenia Europejskiej Wspólnej Przestrzeni Lotniczej nie będzie równomierne. Przykładowo, pod koniec pierwszego okresu przejściowego Albania oddzieli dostawcę usług ruchu lotniczego od krajowego organu kontrolnego i wprowadzi elastyczne korzystanie z przestrzeni lotniczej. Bośnia i Hercegowina będą musiały zrealizować ten warunek dopiero w ciągu drugiego okresu przejściowego. Takie różnice w elementach składowych okresów przejściowych odzwierciedlają stan zaawansowania stowarzyszonych stron w poszczególnych dziedzinach operacyjnych. Należy zwrócić uwagę, że protokoły nie zostały ostatecznie ograniczone czasowo, to znaczy nie wyznaczono ostatecznych terminów realizacji zawartych w nich postanowień. Drugi etap przejściowy rozpoczyna się w momencie zakończenia realizacji warunków określonych dla pierwszego etapu przejściowego.

Tymczasowe stosowanie umowy i ostateczna jej realizacja

Rada podjęła decyzję o tymczasowym stosowaniu umowy do chwili jej ratyfikacji przez wszystkie zainteresowane strony. Aby było to możliwe, konieczne jest poinformowanie wszystkich pozostałych stron umowy o takim zamiarze. W chwili sporządzania niniejszego dokumentu Rada jeszcze tego nie zrobiła. Ostateczna realizacja przedmiotu umowy uzależniona jest od jej ratyfikacji przez wszystkie trzydzieści siedem zainteresowanych państw, co może potrwać pewien czas. W przypadku niektórych państw, np. Chorwacji, tymczasowe stosowanie umowy nie jest możliwe ze względów konstytucyjnych. Zatem w tym przypadku, a także w przypadku Serbii, Komisja zawarła nieoficjalne porozumienie, w myśl którego władze tych państw będą ułatwiać pod względem administracyjnym rozpatrywanie wniosków o dostęp linii lotniczych z UE do tych krajów do czasu ratyfikacji umowy. Artykuł 28 ust. 2 umowy stanowi, że tam, gdzie obowiązujące już umowy dwustronne są bardziej elastyczne niż porozumienia przejściowe, w kwestii własności, praw do ruchu powietrznego i jego częstotliwości, zastosowanie będą miały porozumienia dwustronne. Bezspornym pozostaje jednak fakt, że pełna realizacja umowy zajmie trochę czasu.

Wziąwszy pod uwagę, że Komisja nie wyznaczyła sztywnych terminów realizacji, będzie ona musiała stosować „metodę marchewki”, aby zapewnić postęp prac. Zasadniczo będzie ona polegała na oferowaniu doradztwa technicznego, prawnego i kierowniczego w zakresie wdrażania prawodawstwa unijnego w celu umożliwienia dostępu do wspólnego rynku. W niektórych przypadkach perspektywa zyskania statusu państwa członkowskiego oraz związane z tym negocjacje mogą stanowić dalszy bodziec umożliwiający pełną realizację.

Wnioski

Sprawozdawczyni popiera ideę stworzenia Wspólnej Europejskiej Przestrzeni Lotniczej oraz umowy i protokoły niezbędne do jej utworzenia. Przyznaje ona, że nie można przyjąć jednego, uniwersalnego podejścia do państw stowarzyszonych, biorąc pod uwagę różnice techniczne oraz inne różnice pomiędzy ich sektorami lotnictwa oraz wyzwania, z jakimi wiąże się wprowadzanie w nich prawodawstwa unijnego. Niemniej jednak nalega ona, aby Komisja zachowała ostrożność, a jednocześnie energicznie wspierała postęp w fazach przejściowych i doprowadziła do pełnej i ostatecznej realizacji umowy. Wyraża w związku z tym ubolewanie, że Rada nalegała na model Rady i państw członkowskich, co oznacza znacznie większy wspólny komitet, niż jest to konieczne, a co za tym idzie, wyższe koszty i większą biurokrację.

PROCEDURA

Tytul	Umowa wielostronna w sprawie ustanowienia Wspólnej Europejskiej Przestrzeni Lotniczej (ECAA)
Odsyłacze	COM(2006)0113 - C6-0218/2006 - 2006/0036(CNS)
Data konsultacji z PE	30.6.2006
Komisja przedmiotowo właściwa        Data ogłoszenia na posiedzeniu	TRAN 6.7.2006
Sprawozdawca(y)        Data powołania	Eva Lichtenberger 17.5.2006
Rozpatrzenie w komisji	24.1.2007		27.2.2007
Data przyjęcia	27.2.2007
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	38 1 2
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Gabriele Albertini, Inés Ayala Sender, Etelka Barsi-Pataky, Paolo Costa, Michael Cramer, Luis de Grandes Pascual, Arūnas Degutis, Christine De Veyrac, Petr Duchoň, Saïd El Khadraoui, Mathieu Grosch, Georg Jarzembowski, Stanisław Jałowiecki, Dieter-Lebrecht Koch, Jaromír Kohlíček, Sepp Kusstatscher, Bogusław Liberadzki, Eva Lichtenberger, Erik Meijer, Josu Ortuondo Larrea, Willi Piecyk, Luís Queiró, Luca Romagnoli, Gilles Savary, Brian Simpson, Renate Sommer, Dirk Sterckx, Ulrich Stockmann, Silvia-Adriana Ţicău, Georgios Toussas, Yannick Vaugrenard, Marta Vincenzi, Lars Wohlin, Corien Wortmann-Kool, Roberts Zīle
Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego	Johannes Blokland, Zita Gurmai, Jeanine Hennis-Plasschaert, Anne E. Jensen, Aldo Patriciello
Zastępca(y) (art. 178 ust. 2) obecny(i) podczas głosowania końcowego	Thijs Berman
Data złożenia	7.3.2007                                          A6-0060/2007