SPRAWOZDANIE w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie środków aromatyzujących i niektórych składników żywności o własnościach aromatyzujących do użycia w i na środkach spożywczych oraz zmieniającego rozporządzenie Rady (EWG) nr 1576/89, rozporządzenie Rady (EWG) nr 1601/91, rozporządzenie (WE) nr 2232/96 i dyrektywę 2000/13/WE

14.5.2007 - (COM(2006)0427 – C6‑0259/2006 – 2006/0147(COD)) - ***I

Komisja Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności
Sprawozdawca: Mojca Drčar Murko

Procedura : 2006/0147(COD)
Przebieg prac nad dokumentem podczas sesji
Dokument w ramach procedury :  
A6-0185/2007

PROJEKT REZOLUCJI LEGISLACYJNEJ PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie środków aromatyzujących i niektórych składników żywności o własnościach aromatyzujących do użycia w i na środkach spożywczych oraz zmieniającego rozporządzenie Rady (EWG) nr 1576/89, rozporządzenie Rady (EWG) nr 1601/91, rozporządzenie (WE) nr 2232/96 i dyrektywę 2000/13/WE

(COM(2006)0427 – C6‑0259/2006 – 2006/0147(COD))

(Procedura współdecyzji: pierwsze czytanie)

Parlament Europejski,

–   uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2006)0427)[1],

–   uwzględniając art. 251 ust. 2 oraz art. 37 i 95 Traktatu WE, zgodnie z którymi wniosek został przedstawiony Parlamentowi przez Komisję (C6‑0259/2006),

–   uwzględniając art. 51 Regulaminu,

–   uwzględniając sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności (A6‑0185/2007),

1.  zatwierdza wniosek Komisji po poprawkach;

2.  zwraca się do Komisji o ponowne przekazanie mu sprawy, jeśli uzna ona za stosowne wprowadzenie znaczących zmian do swojego wniosku lub zastąpienie go innym tekstem;

3.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji.

Tekst proponowany przez KomisjęPoprawki Parlamentu

Poprawka 1

PUNKT 6 PREAMBUŁY

(6) Środki aromatyzujące i składniki żywności o własnościach aromatyzujących można stosować wyłącznie w przypadku, gdy spełniają kryteria ustanowione w niniejszym rozporządzeniu. Muszą one być bezpieczne w zastosowaniu, w związku z czym niektóre środki aromatyzujące należy poddać ocenie ryzyka, zanim zostaną dopuszczone do użycia w środkach spożywczych. Aby nie wprowadzać konsumenta w błąd, ich obecność należy zawsze odpowiednio zaznaczyć na etykiecie.

(6) Środki aromatyzujące i składniki żywności o własnościach aromatyzujących można stosować wyłącznie w przypadku, gdy spełniają kryteria ustanowione w niniejszym rozporządzeniu. Muszą one być bezpieczne w zastosowaniu, w związku z czym niektóre środki aromatyzujące należy poddać ocenie ryzyka, zanim zostaną dopuszczone do użycia w środkach spożywczych. O ile to możliwe, należy zwrócić uwagę na ewentualność wystąpienia jakichkolwiek negatywnych skutków dla grup podatnych na zagrożenia, z rozwojem preferencji smakowych u dzieci włącznie. Aby nie wprowadzać konsumenta w błąd, ich obecność należy zawsze odpowiednio zaznaczyć na etykiecie.

Wprowadzenie w błąd konsumentów odnosi się m.in. do kwestii charakteru, świeżości, jakości użytych składników, naturalności produktu lub procesu produkcji lub wartości odżywczej produktu.

Poprawka 2

PUNKT 11 PREAMBUŁY

(11) W celu zapewnienia harmonizacji, ocenę ryzyka oraz zatwierdzanie środków aromatyzujących i materiałów źródłowych, które muszą zostać poddane ocenie, należy przeprowadzać zgodnie z procedurą ustanowioną w rozporządzeniu (WE) nr […] ustanawiającym jednolitą procedurę wydawania zezwoleń na stosowanie dodatków do żywności, enzymów spożywczych i środków aromatyzujących do żywności.

(11) W celu zapewnienia harmonizacji, ocenę ryzyka oraz zatwierdzanie środków aromatyzujących i materiałów źródłowych, które muszą zostać poddane ocenie, należy przeprowadzać zgodnie z zasadą ostrożności oraz procedurą ustanowioną w rozporządzeniu (WE) nr […] ustanawiającym jednolitą procedurę wydawania zezwoleń na stosowanie dodatków do żywności, enzymów spożywczych i środków aromatyzujących do żywności.

Uzasadnienie

Zasada ostrożności powinna stanowić podstawę oceny ryzyka związanego ze środkami aromatyzującymi.

Poprawka 3

PUNKT 20 PREAMBUŁY

(20) Wydanie na mocy niniejszego rozporządzenia zezwolenia na stosowanie środka aromatyzującego lub materiału źródłowego objętego zakresem rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 września 2003 r. w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy powinno zostać poprzedzone zatwierdzeniem na mocy wymienionego rozporządzenia.

(20) Wydanie na mocy niniejszego rozporządzenia zezwolenia na stosowanie środka aromatyzującego lub materiału źródłowego objętego zakresem rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 września 2003 r. w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy4 powinien podlegać procedurze wydawania zezwoleń zgodnie ze wspomnianym rozporządzeniem w odniesieniu do oceny bezpieczeństwa modyfikacji genetycznej, natomiast ostateczne zezwolenie na stosowanie środka aromatyzującego lub materiału źródłowego powinno zostać wydane na mocy niniejszego rozporządzenia.

Poprawka 4

PUNKT 22 PREAMBUŁY

(22) Określone wymogi w odniesieniu do informacji o materiale źródłowym stosowanym do wytwarzania naturalnych środków aromatyzujących mają zapewnić, że konsument nie będzie wprowadzany w błąd. Będzie na przykład istniał obowiązek podania źródła, z jakiego pochodzi wanilina otrzymana z drewna.

(22) Określone wymogi w odniesieniu do informacji o materiale źródłowym stosowanym do wytwarzania naturalnych środków aromatyzujących mają zapewnić, że konsument nie będzie wprowadzany w błąd.

Uzasadnienie

Podanie tylko pojedynczego przykładu nie jest wystarczające, jeżeli celem niniejszego przepisu wprowadzającego jest objaśnienie typu informacji, jaką należy podać, aby zapobiec wprowadzaniu konsumentów w błąd.

Poprawka 5

PUNKT 22 A PREAMBUŁY (NOWY)

 

(22a) Środki aromatyzujące powinny w dalszym ciągu podlegać ogólnemu obowiązkowi etykietowania, przewidzianemu w dyrektywie 2000/13/WE oraz – w stosownych przypadkach – w rozporządzeniu (WE) nr 1829/2003. Ponadto niniejsze rozporządzenie powinno zawierać szczegółowe przepisy dotyczące etykietowania środków aromatyzujących sprzedawanych jako takie wytwórcy lub konsumentowi końcowemu.

Uzasadnienie

W celu uzasadnienia art. 15 konieczne jest włączenie do punktu preambuły przepisów mających zastosowanie do etykietowania środków aromatyzujących.

Poprawka 6

PUNKT 25 PREAMBUŁY

(25) Środki konieczne w celu wykonania niniejszego rozporządzenia należy przyjąć zgodnie z decyzją Rady 1999/468/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. ustanawiającą warunki wykonywania uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji13.

(25) Środki konieczne w celu wykonania niniejszego rozporządzenia należy przyjąć zgodnie z decyzją Rady 1999/468/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. ustanawiającą warunki wykonywania uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji13.

13 Dz.U. L 184 z 17.7.1999, str. 23.

13 Dz.U. L 184 z 17.7.1999, str. 23. Decyzja zmieniona decyzją nr 2006/512/WE (Dz.U. L 200 z 22.7.2006, str. 11).

Uzasadnienie

Poprawka konieczna w celu ujednolicenia tekstu z przepisami nowej decyzji w sprawie komitologii.

Poprawka 7

ARTYKUŁ 1 USTĘP 1

Niniejsze rozporządzenie ustanawia przepisy dotyczące środków aromatyzujących i składników żywności o własnościach aromatyzujących do użycia w i na środkach spożywczych, w celu zapewnienia efektywnego funkcjonowania rynku wewnętrznego oraz wysokiego poziomu ochrony zdrowia ludzi i ochrony konsumentów.

Niniejsze rozporządzenie ustanawia przepisy dotyczące środków aromatyzujących i składników żywności o własnościach aromatyzujących do użycia w i na środkach spożywczych, w celu zapewnienia wysokiego poziomu ochrony zdrowia ludzi i ochrony konsumentów oraz efektywnego funkcjonowania rynku wewnętrznego.

 

Uzasadnienie

W art. 95 Traktatu WE, który określa podstawę prawną dla niniejszego rozporządzenia, najpierw wspomina się o efektywnym funkcjonowaniu rynku wewnętrznego, a następnie o wysokim poziomie ochrony zdrowia ludzi i ochrony konsumentów. Jednakże w kontekście niniejszego rozporządzenia, które wdraża cele Białej księgi w sprawie bezpieczeństwa żywności z 2000 r., zapis w tej kolejności może sprawiać wrażenie, że głównym zamierzeniem rozporządzenia jest promowanie konkurencji na rynku wewnętrznym, a zdrowie ludzi i ochrona konsumentów są sprawą drugorzędną.

Poprawka 8

ARTYKUŁ 2 USTĘP 1 LITERA (A)

(a) środków aromatyzujących wykorzystywanych lub przeznaczonych do wykorzystania w lub na środkach spożywczych, z wyjątkiem środków aromatyzujących dymu wędzarniczego objętych zakresem rozporządzenia (WE) nr 2065/2003;

(a) środków aromatyzujących wykorzystywanych lub przeznaczonych do wykorzystania w lub na środkach spożywczych, nie naruszając bardziej szczegółowych przepisów ustanowionych w rozporządzeniu (WE) nr 2065/2003;

Uzasadnienie

Z uwagi na spójność i jasność wszelkie przepisy odnoszące się do bezpieczeństwa i stosowania środków aromatyzujących powinny wchodzić w zakres niniejszego rozporządzenia. Kwestię środków aromatyzujących dymu wędzarniczego reguluje już szczegółowo rozporządzenie WE nr 2065/2003.

Poprawka 9

ARTYKUŁ 2 USTĘP 1 LITERA (C)

(c) środków spożywczych zawierających środki aromatyzujące i składniki żywności o własnościach aromatyzujących;

(c) środków spożywczych zawierających środki aromatyzujące i/lub składniki żywności o własnościach aromatyzujących;

Uzasadnienie

Proponowane sformułowanie nie jest spójne z tytułem części B załącznika III, ani z art. 26 odnoszącym się do etykietowania aromatyzowanych środków spożywczych. Dlatego do słowa „i” należy dodać słowo „lub”, ponieważ w przeciwnym wypadku sformułowanie to wykluczyłoby z zakresu stosowania środki spożywcze zawierające tylko środki aromatyzujące oraz środki spożywcze zawierające tylko składniki żywności o własnościach aromatyzujących.

Poprawka 10

ARTYKUŁ 2 USTĘP 2 LITERA (B)

(b) surowych i jednoskładnikowych środków spożywczych.

(b) surowych i jednoskładnikowych środków spożywczych, takich jak - lecz nie wyłącznie - świeżych lub suszonych ziół i przypraw lub herbaty/herbat ziołowych jako takich.

Uzasadnienie

W celu większej jasności przydatne byłoby, aby wymienić kilka przykładów środków spożywczych uznawanych za surowe lub jednoskładnikowe, ponieważ wciąż nie ma jasności, do jakiego stopnia zakres rozporządzenia obejmuje np. herbaty ziołowe i owocowe oraz tradycyjne mieszanki przypraw. Istnieją dowody, że zioła w całości nie wykazują takiego samego zagrożenia toksykologicznego, co poszczególne ich składniki. Ustalenie maksymalnych dopuszczalnych poziomów może doprowadzić do częstszego stosowania ekstraktów ziołowych i nie jest oczywiste, że zagwarantuje to podwyższenie poziomu ochrony konsumentów

Poprawka 11

ARTYKUŁ 2 USTĘP 3

3. W razie konieczności, kwestia, czy dana substancja wchodzi w zakres stosowania niniejszego rozporządzenia może zostać rozstrzygnięta w drodze decyzji podjętej zgodnie z procedurą określoną w art. 18 ust. 2.

3. W razie konieczności, kwestia, czy dana substancja wchodzi w zakres stosowania niniejszego rozporządzenia może zostać rozstrzygnięta w drodze decyzji podjętej zgodnie z procedurą regulacyjną połączoną z kontrolą określoną w art. 18 ust. 2 a.

Uzasadnienie

Poprawka konieczna w celu ujednolicenia tekstu z przepisami nowej decyzji w sprawie komitologii.

Poprawka 12

ARTYKUŁ 3 USTĘP 2 LITERA (A) (II A) (NOWA)

 

(iia) które mogą zawierać środki spożywcze, w tym dodatki do żywności dozwolone przez rozporządzenie (WE) nr xxxx/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia .... w sprawie dodatków do żywności;

Uzasadnienie

We wniosku nie wspomniano możliwości dodawania środków spożywczych oraz/lub dodatków do żywności do środków aromatyzujących. Jednak dodatki i środki spożywcze są niezbędne w celu przechowywania i stosowania środków aromatyzujących, a także w celu rozpuszczania i rozcieńczania tych produktów. W wielu przypadkach łączy się środki aromatyzujące w celu włączenia składników żywności do środka aromatyzującego, np. sproszkowany ser w środku aromatyzującym o smaku sera i cebuli.

Poprawka 13

ARTYKUŁ 3 USTĘP 2 LITERA (H)

(h) „inny środek aromatyzujący” oznacza środek aromatyzujący dodany lub przeznaczony do dodania do środków spożywczych w celu nadania im aromatu i/lub smaku, który nie podlega definicjom wymienionym w lit. b) do g);

(h) „środek aromatyzujący niezdefiniowany w innym miejscu” oznacza środek aromatyzujący dodany lub przeznaczony do dodania do środków spożywczych w celu nadania im aromatu i/lub smaku, który nie podlega definicjom wymienionym w lit. b) do g);

Uzasadnienie

Definicja „inny środek aromatyzujący” wymaga wyjaśnienia.

Poprawka 14

ARTYKUŁ 3 USTĘP 2 LITERA (I)

(i) „składnik żywności o własnościach aromatyzujących” oznacza składnik żywności inny niż środki aromatyzujące, który można dodać do środków spożywczych przede wszystkim w celu nadania im aromatu lub zmiany aromatu danego środka spożywczego;

(i) „składnik żywności o własnościach aromatyzujących” oznacza składnik żywności inny niż środki aromatyzujące, który można dodać do środków spożywczych przede wszystkim w celu nadania im aromatu lub zmiany aromatu danego środka spożywczego i zastosowanie którego w znacznym stopniu przyczynia się do obecności substancji w wieloskładnikowych środkach spożywczych określonych w części B załącznika III;

Uzasadnienie

W celu zachowania proporcjonalności w zastosowaniu zakres i definicja powinny zostać ograniczone do składników żywności o właściwościach aromatyzujących uważanych za mające duży wpływ na spożycie. Niniejsza poprawka ma związek z punktem 5 preambuły tekstu zaproponowanego przez Komisję.

Poprawka 15

ARTYKUŁ 3 USTĘP 2 LITERA (K)

(k) „odpowiedni proces fizyczny” to proces fizyczny, który nie zmienia celowo charakteru chemicznego składników środka aromatyzującego, oraz w którym nie wykorzystuje się tlenu singletowego, ozonu, nieorganicznych katalizatorów, katalizatorów metalicznych, odczynników metaloorganicznych i/lub promieniowania ultrafioletowego.

(k) „odpowiedni proces fizyczny” to proces fizyczny, który nie zmienia celowo charakteru chemicznego składników środka aromatyzującego, bez naruszenia wykazu tradycyjnych procesów przygotowania żywności w załączniku II, który nie obejmuje wykorzystania tlenu singletowego, ozonu, nieorganicznych katalizatorów, odczynników metaloorganicznych i/lub promieniowania ultrafioletowego.

Poprawka 16

ARTYKUŁ 3 USTĘP 4

4. W razie konieczności podjęcia decyzji, czy dana substancja lub mieszanka substancji zalicza się do określonej kategorii wymienionej w ust. 2 lit. b) do j), należy postępować zgodnie z procedurą określoną w art. 18 ust. 2.

skreślony

Uzasadnienie

Poprawka konieczna w celu ujednolicenia tekstu z przepisami nowej decyzji w sprawie komitologii.

Poprawka 17

ARTYKUŁ 4, LITERA A)

(a) zgodnie z dostępnymi informacjami naukowymi, nie zagrażają bezpieczeństwu zdrowia konsumentów;

a) nie stwarza on, w świetle dostępnych dowodów naukowych oraz zasady ostrożności, zagrożenia dla zdrowia konsumentów;

Uzasadnienie

Podobnie jak w przypadku obowiązującego prawodawstwa dotyczącego dodatków do żywności, głównym warunkiem w procesie wydawania zezwoleń na enzymy spożywcze musi być spełnienie kryterium wyraźnej korzyści dla konsumentów.

Poprawka 18

ARTYKUŁ 4 LITERA (B)

(b) ich stosowanie nie skutkuje wprowadzeniem konsumenta w błąd.

(b) ich stosowanie nie skutkuje wprowadzeniem konsumenta w błąd - dotyczy to między innymi wartości odżywczej, naturalności oraz składników owocowych i warzywnych produktu;

Poprawka 19

ARTYKUŁ 4 LITERA (B A) (NOWA)

 

(ba) stosowanie ich musi wiązać się z pożytkiem i korzyścią dla konsumentów;

Poprawka 20

ARTYKUŁ 4 LITERA (B B) (NOWA)

 

bb) istnieje uzasadniony wymóg technologiczny stosowania ich, a zamierzony skutek nie może zostać osiągnięty przy użyciu ziół.

Poprawka 21

ARTYKUŁ 5 USTĘP 2 AKAPIT 1

2. Zabrania się przekraczania najwyższych dopuszczalnych poziomów zawartości niektórych substancji naturalnie występujących w środkach aromatyzujących i składnikach żywności o własnościach aromatyzujących w wieloskładnikowych środkach spożywczych wymienionych w części B załącznika III, w wyniku użycia w lub na tych środkach spożywczych środków aromatyzujących i składników żywności o własnościach aromatyzujących.

2. W sytuacji uzasadnionego zaniepokojenia naukowców faktem, że niektóre substancje naturalnie występujące w środkach aromatyzujących i składnikach żywności o własnościach aromatyzujących, w wieloskładnikowych środkach spożywczych mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia konsumentów, Komisja może, z inicjatywy własnej lub na podstawie informacji przekazanych przez państwa członkowskie oraz po uzyskaniu opinii Urzędu, ustalić maksymalne poziomy tych substancji, które zostaną wymienione w części B załącznika III.

 

Uzasadnienie

Celem rozszerzenia zakresu obowiązywania niniejszego rozporządzenia, aby włączyć do niego składniki żywności posiadające właściwości aromatyzujące, jest pomoc w kontroli biologicznie aktywnych zasad (niektóre substancje naturalnie występujące w środkach aromatyzujących i składnikach żywności o własnościach aromatyzujących). W sytuacji, gdyby niektóre naturalnie występujące niepożądane substancje wzbudzały niepokój naukowców ze względu na ich oddziaływanie na zdrowie konsumentów, Komisja może ustalić maksymalny poziom tych substancji po zasięgnięciu opinii Europejskiego Urzędu Bezpieczeństwa Żywności.

Poprawka 22

ARTYKUŁ 5 USTĘP 2 A (NOWY)

 

2a. W drodze odstępstwa od ust. 2, maksymalne poziomy substancji nie będą miały zastosowania w przypadkach, gdy wieloskładnikowy środek spożywczy nie zawiera dodanych środków aromatyzujących, a jedynymi dodanymi składnikami żywności posiadającymi właściwości aromatyzujące są świeże lub suszone zioła i przyprawy.

Uzasadnienie

Patrz uzasadnienie do art. 2 ust. 2 lit. (b) w sprawie świeżych lub suszonych ziół i przypraw.

Poprawka 23

ARTYKUŁ 5 USTĘP 3

3. Szczegółowe przepisy wykonawcze do ust. 2 można przyjmować zgodnie z procedurą określoną w art. 18 ust. 2.

3. Szczegółowe przepisy wykonawcze do ust. 2 można przyjmować zgodnie z procedurą regulacyjną połączoną z kontrolą określoną w art. 18 ust. 2 a.

Uzasadnienie

Poprawka konieczna w celu ujednolicenia tekstu z przepisami nowej decyzji w sprawie komitologii.

Poprawka 24

ARTYKUŁ 7 USTĘP 2 AKAPIT 2

W razie konieczności, Komisja przyjmuje środki na podstawie opinii Urzędu, zgodnie z procedurą określoną w art. 18 ust. 2. Środki takie ustanawia się odpowiednio w załącznikach III, IV i/lub V.

W razie konieczności, Komisja przyjmuje środki na podstawie opinii Urzędu, zgodnie z procedurą regulacyjną połączoną z kontrolą określoną w art. 18 ust. 2 a. Środki takie ustanawia się odpowiednio w załącznikach III, IV i/lub V.

Uzasadnienie

Poprawka konieczna w celu ujednolicenia tekstu z przepisami nowej decyzji w sprawie komitologii.

Poprawka 25

ARTYKUŁ 11

Środek aromatyzujący lub materiał źródłowy objęty zakresem rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 można umieścić w wykazie wspólnotowym wyłącznie wtedy, kiedy zezwolono na jego stosowanie zgodnie z procedurą określoną w art. 7 rozporządzenia (WE) nr 1829/2003.

Środek aromatyzujący lub materiał źródłowy objęty zakresem rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 można umieścić w wykazie wspólnotowym zgodnie z niniejszym rozporządzeniem wyłącznie wtedy, kiedy jest on objęty zezwoleniem zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1829/2003.

Uzasadnienie

Niniejsza poprawka łączy się z poprawką do punktu 20 preambuły.

Poprawka 26

ARTYKUŁ 13 USTĘP 1 LITERA (B)

(b)       nazwa lub nazwa firmowa i adres wytwórcy lub podmiotu pakującego albo sprzedawcy;

(b) nazwa lub nazwa firmowa i adres wytwórcy lub podmiotu pakującego albo sprzedawcy mającego siedzibę w obrębie Wspólnoty;

Uzasadnienie

Należy zagwarantować identyfikowalność produktów i zastosować postanowienia dotyczące etykietowania określone w dyrektywie 2000/13/WE. Z tego względu przedsiębiorcy muszą mieć siedzibę w UE.

Poprawka 27

ARTYKUŁ 13 USTĘP 1 LITERA (D) (II)

(ii) nazw wszystkich innych substancji lub materiałów zawartych w danym produkcie lub, jeśli stosowne, ich numer E;

(ii) nazw wszystkich innych substancji lub materiałów zawartych w danym produkcie, ich numer E, lub, jeśli stosowne oznaczenie „wytworzone z organizmów genetycznie zmodyfikowanych”;

Uzasadnienie

Należy również sprecyzować postanowienia dotyczące etykietowania enzymów wyprodukowanych z GMO. Jest to zgodne z koncepcją „ostatni żywy organizm”, na której zasadzają się przepisy dotyczące etykietowania zawarte w rozporządzeniu 1829/2003/WE w sprawie zmodyfikowanej genetycznie żywności i paszy.

Poprawka 28

ARTYKUŁ 13 USTĘP 1 LITERA (E)

(e) maksymalna ilość każdego składnika lub grupy składników podlegających ograniczeniom ilościowym w środkach spożywczych i/lub odpowiednie informacje, napisane w zrozumiały sposób, umożliwiające nabywcy zachowanie zgodności z przepisami niniejszego rozporządzenia lub z innymi odpowiednimi przepisami wspólnotowymi;

(e) maksymalna ilość każdego składnika lub grupy składników podlegających ograniczeniom ilościowym w środkach spożywczych i/lub odpowiednie informacje, napisane w zrozumiały sposób, umożliwiające nabywcy zachowanie zgodności z przepisami niniejszego rozporządzenia lub z innymi odpowiednimi przepisami wspólnotowymi, w tym z rozporządzeniem WE nr 1829/2003;

Uzasadnienie

Rozporządzenie nr 1829/2003 powinno zostać wyraźnie wymienione ze względu na znaczenie bezpieczeństwa żywności, o którym w nim mowa.

Poprawka 29

ARTYKUŁ 14 USTĘP 4 AKAPIT 1

Określenia „naturalny” można używać wyłącznie w połączeniu z odniesieniem do żywności, kategorii żywności lub roślinnego albo zwierzęcego źródła pochodzenia środka aromatyzującego, jeżeli co najmniej 90 % [według zawartości wagowej] składnika aromatyzującego otrzymano ze wskazanego materiału źródłowego.

Określenia „naturalny” można używać wyłącznie w połączeniu z odniesieniem do żywności, kategorii żywności lub roślinnego albo zwierzęcego źródła pochodzenia środka aromatyzującego, jeżeli co najmniej 95 % [według zawartości wagowej] składnika aromatyzującego otrzymano ze wskazanego materiału źródłowego.

Uzasadnienie

Stosunek 90/10 może wprowadzać w błąd konsumentów. Proponowany tekst mógłby sugerować konsumentom, że środki aromatyzujące zostały otrzymane najpierw z większościowego składnika, o którym jest mowa, podczas gdy w rzeczywistości pozostałe 10% otrzymano z zupełnie innych składników. Stosunek powinien wynosić 95/5.

Poprawka 30

ARTYKUŁ 15 USTĘP 1

1. Bez uszczerbku dla przepisów dyrektywy 2000/13/WE, środki aromatyzujące przeznaczone do sprzedaży konsumentowi końcowemu można wprowadzać do obrotu wyłącznie wtedy, gdy na ich opakowaniu zamieszczone jest oznaczenie „do stosowania w środkach spożywczych” lub „ograniczone stosowanie w środkach spożywczych”, albo bardziej szczegółowe odniesienie do zamierzonego zastosowania w środkach spożywczych, które musi być łatwo dostrzegalne, wyraźnie czytelne i nieusuwalne.

1. Bez uszczerbku dla przepisów dyrektywy 2000/13/WE, dyrektywy 89/396/EWG i w stosownych przypadkach rozporządzenia WE nr 1829/2003, środki aromatyzujące przeznaczone do sprzedaży konsumentowi końcowemu można wprowadzać do obrotu wyłącznie wtedy, gdy na ich opakowaniu zamieszczone jest oznaczenie „do stosowania w środkach spożywczych” lub „ograniczone stosowanie w środkach spożywczych”, albo bardziej szczegółowe odniesienie do zamierzonego zastosowania w środkach spożywczych, które musi być łatwo dostrzegalne, wyraźnie czytelne i nieusuwalne.

Uzasadnienie

Etykietowanie środków aromatyzujących przeznaczonych do sprzedaży konsumentowi końcowemu musi pozostawać w zgodzie z dyrektywą 89/396/EWG dotyczącą partii towaru oraz w stosownych przypadkach z rozporządzeniem WE nr 1829/2003 dotyczącym GMO, przy etykietowaniu środków aromatyzujących do żywności zawierających, składających się lub wytworzonych z organizmów genetycznie zmodyfikowanych.

Poprawka 31

ARTYKUŁ 16 USTĘP 1

1. Podmioty gospodarcze z sektora spożywczego lub ich przedstawiciele zobowiązani są zgłaszać do wiadomości Komisji roczne kwoty substancji aromatycznych dodanych do środków spożywczych we Wspólnocie, oraz poziomy stosowania dla poszczególnych kategorii środków spożywczych we Wspólnocie.

1. Producent substancji aromatycznej lub stosujący daną substancję aromatyczną niezwłocznie przekazuje Komisji wszelkie nowe znane mu i dostępne informacje naukowe lub techniczne, które mogą mieć wpływ na ocenę bezpieczeństwa tej substancji aromatycznej.

 

1a. Podmiot z przemysłu spożywczego stosujący środek aromatyzujący zawierający daną substancję aromatyczną oraz producent tego środka aromatyzującego, działając wspólnie i na wniosek Komisji, powiadamiają ją o faktycznym stosowaniu tej substancji aromatycznej. Przekazane w tym kontekście informacje są traktowane jako poufne.

Uzasadnienie

Dane dotyczące rocznych kwot każdej z substancji aromatycznych dodanych do środków spożywczych oraz poziomów stosowania dla poszczególnych kategorii będą niezwykle trudne do zebrania, ponieważ dostawca środków aromatyzujących może nie wiedzieć w jakich kategoriach środków spożywczych stosuje się dany środek aromatyzujący, ani jak dokładnie się go dawkuje. Z tego względu te informacje najprawdopodobniej nie pomogą w dokonaniu oceny spożycia i bezpieczeństwa.

Poprawka 32

ARTYKUŁ 17 USTĘP 2

2. Po konsultacji z Urzędem można przyjąć wspólną metodologię gromadzenia przez państwa członkowskie informacji dotyczących spożycia oraz zastosowania substancji umieszczonych w wykazie wspólnotowym i wymienionych w załączniku III, zgodnie z procedurą określoną w art. 18 ust. 2.

2. Po konsultacji z Urzędem przyjmuje się wspólną metodologię gromadzenia przez państwa członkowskie informacji dotyczących spożycia oraz zastosowania substancji umieszczonych w wykazie wspólnotowym i wymienionych w załączniku III, zgodnie z procedurą regulacyjną połączoną z kontrolą określoną w art. 18 ust. 2a.

Uzasadnienie

Wspólna metodologia jest kluczowa dla porównania danych w sprawozdaniach krajowych. Poprawka konieczna w celu ujednolicenia tekstu z przepisami nowej decyzji w sprawie komitologii.

Poprawka 33

ARTYKUŁ 18 USTĘP 2 A (nowy)

 

2a. W przypadku odniesienia do niniejszego ustępu, zastosowanie mają art. 5a ust. 1 - 4 oraz art. 7 decyzji 1999/468/WE, z uwzględnieniem przepisów jej art. 8.

Uzasadnienie

Poprawka konieczna w celu ujednolicenia tekstu z przepisami nowej decyzji w sprawie komitologii.

Poprawka 34

ARTYKUŁ 19

Zmiany do załączników II do V do niniejszego rozporządzenia, w celu uwzględnienia postępu naukowego i technicznego, przyjmuje się zgodnie z procedurą określoną w art. 18 ust. 2.

Zmiany do załączników II do V do niniejszego rozporządzenia, w celu uwzględnienia postępu naukowego i technicznego, przyjmuje się zgodnie z procedurą regulacyjną połączoną z kontrolą określoną w art. 18 ust. 2a.

Uzasadnienie

Poprawka konieczna w celu ujednolicenia tekstu z przepisami nowej decyzji w sprawie komitologii.

Poprawka 35

ARTYKUŁ 22 USTĘP 3

3. Właściwe środki przejściowe można przyjmować zgodnie z procedurą określoną w art. 18 ust. 2.

3. Właściwe środki przejściowe można przyjmować zgodnie z procedurą regulacyjną połączoną z kontrolą określoną w art. 18 ust. 2a.

Uzasadnienie

Poprawka konieczna w celu ujednolicenia tekstu z przepisami nowej decyzji w sprawie komitologii.

Poprawka 36

ARTYKUŁ 26

Załącznik III ustęp 1 tiret pierwsze (dyrektywy 2000/13/WE)

– „środki aromatyzujące” lub bardziej szczegółową nazwą bądź opisem danego środka aromatyzującego, jeżeli składnik aromatyzujący zawiera środki aromatyzujące określone w art. 3 ust. 2 lit. b), d), e), g) i h) rozporządzenia (WE) nr […] Parlamentu Europejskiego i Rady* [rozporządzenie w sprawie środków aromatyzujących];

– „środki aromatyzujące” lub bardziej szczegółową nazwą bądź opisem danego środka aromatyzującego, jeżeli składnik aromatyzujący zawiera środki aromatyzujące określone w art. 3 ust. 2 lit. b), c), d), e), f) g) i h) rozporządzenia (WE) nr […] Parlamentu Europejskiego i Rady* [rozporządzenie w sprawie środków aromatyzujących];

Uzasadnienie

Przemysł będzie się starał podkreślić fakt wykorzystania „naturalnych środków aromatyzujących”, chociaż brak miejsca na etykietach niektórych produktów może doprowadzić do podania na liście składników jedynie informacji „środek aromatyzujący”. Niniejsze rozporządzenie powinno utrzymać ten wybór.

Poprawka 37

ARTYKUŁ 26
Załącznik III ustęp 1 tiret 2 (dyrektywa 2000/13/WE)

- „środki aromatyzujące dymu wędzarniczego”, jeżeli składnik aromatyzujący zawiera środki aromatyzujące określone w art. 3 ust. 2 lit. f) rozporządzenia (WE) nr […] [rozporządzenie w sprawie środków aromatyzujących] i nadaje żywności aromatu dymu.

- „środki aromatyzujące dymu wędzarniczego” lub bardziej szczegółowa nazwa lub opis środków aromatyzujących dymu wędzarniczego, jeżeli składnik aromatyzujący zawiera środki aromatyzujące określone w art. 3 ust. 2 lit. f) rozporządzenia (WE) nr […] [rozporządzenie w sprawie środków aromatyzujących] i nadaje żywności aromatu dymu.

Uzasadnienie

Poprawka ta pozwala na odniesienie do specyficznych środków aromatyzujących dymu wędzarniczego, przez co konsumenci mogą być we właściwy sposób informowani o środkach aromatyzujących o aromacie łososia, bekonu, potraw z grilla itp.

Poprawka 38

ARTYKUŁ 26

Załącznik III ustęp 2a (nowy) (dyrektywy 2000/13/WE)

 

2a. W przypadku środków aromatyzujących wytworzonych z materiału źródłowego wchodzącego w zakres rozporządzenia WE nr 1829/2003, na etykiecie podaje się informację „wyprodukowano z GMO”.

 

W przypadku środków aromatyzujących wytworzonych z organizmu wchodzącego w zakres rozporządzenia WE nr 1829/2003, szczegółowe oznaczenie na etykiecie nie jest wymagane.

Uzasadnienie

Powinno się również sprecyzować postanowienia dotyczące etykietowania środków aromatyzujących wyprodukowanych z organizmów zmodyfikowanych genetycznie. Jest to zgodne z koncepcją „ostatni żywy organizm”, na której zasadzają się przepisy dotyczące etykietowania zawarte w rozporządzeniu 1829/2003/WE w sprawie zmodyfikowanej genetycznie żywności i paszy.

Poprawka 39

ARTYKUŁ 27 USTĘP 2 A (NOWY)

 

Środki aromatyzujące i żywność wprowadzone zgodnie z prawem na rynek przed wyżej wymienionymi datami mogą być w dalszym ciągu wykorzystywane do czasu wyczerpania zapasów.

Poprawka 40

ZAŁĄCZNIK III CZĘŚĆ B WIERSZ 1

Tekst proponowany przez Komisję

Nazwa substancji

Wieloskładnikowy środek spożywczy, w którym obecność danej substancji podlega ograniczeniu

Najwyższy dopuszczalny poziom
[mg/kg]

beta- azaron

Napoje alkoholowe

1.0

1-allilo-4-metoksybenzen

Przetwory mleczne

Przetwory owocowe, warzywne (w tym z grzybów, korzeni, bulw, jadalnych nasion roślin strączkowych i roślin strączkowych), z jadalnych orzechów i nasion

Produkty rybne

Napoje bezalkoholowe

50

50


05

10

Kwas cyjanowodorowy

Nugat, marcepan lub jego substytuty albo podobne produkty

Owoce pestkowe w puszce

Napoje alkoholowe

50

5

35

Mentofuran

Słodycze/cukierki miętowe, z wykluczeniem bardzo małych cukierków odświeżających oddech

Bardzo małe cukierki odświeżające oddech[2]

Guma do żucia

Miętowe napoje alkoholowe

500

3000

1000

200

4-allilo-1,2-dimetoksybenzen

Przetwory mleczne

Mięso i produkty mięsne, w tym drób i dziczyzna

Ryby i produkty rybne

Zupy i sosy

Zakąski („snacks”) gotowe do spożycia

Napoje bezalkoholowe

20

15

10

60

20

1

Pulegon

Słodycze/cukierki miętowe, z wykluczeniem bardzo małych cukierków odświeżających oddech

Bardzo małe cukierki odświeżające oddech17

Guma do żucia

Miętowe napoje bezalkoholowe

Miętowe napoje alkoholowe

250

2000

350

20

100

Kwasyna

Napoje bezalkoholowe

Wyroby piekarnicze

Napoje alkoholowe

0,5

1

1.5

1-allilo-3,4-metylenodioksybenzen, safrol

Mięso i produkty mięsne, w tym drób i dziczyzna

Ryby i produkty rybne

Zupy i sosy

Napoje bezalkoholowe

15

15

25

1

Teucryn A

Napoje alkoholowe

2

Tujony (alfa i beta)

Napoje alkoholowe, z wyjątkiem tych wytwarzanych z gatunków Artemisia

Napoje alkoholowe wytwarzane z gatunków Artemisia

10

35

Poprawki Parlamentu

Nazwa substancji

Wieloskładnikowy środek spożywczy, w którym obecność danej substancji podlega ograniczeniu

Najwyższy dopuszczalny poziom
[mg/kg]

 

 

 

 

 

Uzasadnienie

Niniejsza poprawka łączy się z poprawką do art. 5 ust. 2 akapit 2. Podobne rozwiązanie podaje art. 8 i załącznik III rozporządzenia WE nr 1925/2006 w sprawie dodawania do żywności witamin i składników mineralnych oraz niektórych innych substancji. Część B załącznika III pozostaje pusta, chyba że kontrola właściwego organu wykaże potencjalną szkodliwość niektórych naturalnie występujących niepożądanych substancji. W takim przypadku Komisja powinna ustalić maksymalny dopuszczalny poziom takich substancji.

  • [1]  Dotychczas nieopublikowany w Dzienniku Urzędowym.
  • [2]               Cukierki o intensywnym smaku; waga jednego cukierka nie może przekraczać 1 g.

UZASADNIENIE

Środki aromatyzujące są częścią historycznego rozwoju ludzkiego pożywienia. Dodając przyprawy ludzie ulepszali pożywienie i nadawali mu tożsamość. Wraz z postępem technologii spożywczej środki aromatyzujące nabrały nawet centralnego znaczenia w przygotowywaniu współczesnego jedzenia, gdyż każdy naturalny zapach czy smak może zostać „skopiowany” syntetycznie. Dzięki temu środki aromatyzujące posiadają znaczną wartość na rynku, a produkowane przemysłowo mają z reguły odległą datę ważności, mogą być przechowywane przez dłuższy okres czasu i szeroko używane przy różnych rodzajach produktów spożywczych.

W warunkach laboratoryjnych wyodrębniono dotychczas około 2600 molekuł o właściwościach identycznych z naturalnymi. Producenci mogą zestawiać je, aby tworzyć nowe smaki, nawet takie, które nie istnieją w naturze. Środki aromatyzujące, które definiujemy jako dodatki zapachowe lub smakowe do potraw, są w większości połączeniem dużej liczby aromatycznych preparatów, których skład jest zazwyczaj tajemnicą handlową. Nawet producenci żywności nie wiedzą jaki jest skład środków aromatyzujących, które dodają do własnych produktów.

Uważamy proponowane przepisy za dobry plan modernizacji i uproszczenia ustawodawstwa europejskiego w dziedzinie środków aromatyzujących. Ponieważ gwarantowane jest pełne bezpieczeństwo żywności i ochrona konsumentów, propozycja umożliwia przemysłowi środków aromatyzujących dalszy rozwój technologiczny i wzmacnia rynek wewnętrzny. Sugerowane zmiany w tekście wniosku w sprawie rozporządzenia są wkładem Parlamentu w wypracowanie jak najlepszego rozwiązania dla niektórych nierozwiązanych kwestii oraz wyrażają jego stanowisko w kwestii połączenia ustawodawstwa europejskiego w zakresie środków aromatyzujących z innymi politykami Unii Europejskiej dotyczącymi zdrowia publicznego.

Wraz z upraszczaniem i modernizowaniem ustawodawstwa dotyczącego dodatków do żywności, Unia Europejska czyni to samo z ustawodawstwem w zakresie środków aromatyzujących, do których dodaje - w tytule rozporządzenia - „niektóre składniki żywności o własnościach aromatyzujących”. Chociaż załącznik III zawiera listę niektórych substancji, których nie można dodawać do środków spożywczych, a dla niektórych innych ustala najwyższe dopuszczalne poziomy, kategoria ta budzi kontrowersje. Wyłączyć należy możliwość, że w wyniku zastosowania rozporządzenia niepożądane substancje znajdą się w produktach spożywczych w sposób nieumyślny.

Sprawozdawca z zadowoleniem przyjmuje uproszczenie i centralizację procedury zatwierdzania dla środków aromatyzujących, która odciąży państwa członkowskie i podniesie stopień bezpieczeństwa prawnego na rynku wewnętrznym. Sprawozdawca popiera przepis stanowiący, że - zgodnie z oceną ryzyka, jaką sporządzić ma Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności, - jedynie środki aromatyzujące zapisane we wspólnotowym wykazie środków aromatyzujących dopuszczonych do stosowania wprowadzane będą na rynek.

Sprawozdawca zgadza się również z wprowadzeniem do procedury komitologii, która zastąpi obecnie stosowaną procedurę współdecyzji. Jest to delikatna zmiana, gdyż nowa procedura komitologii daje Parlamentowi Europejskiemu możliwość zbadania procedury, jeżeli uzna on to za konieczne. Oznacza to, że odpowiedni przepis w proponowanym rozporządzeniu odnoszący się do dawnej procedury komitologii (art. 18 ust. 2) wymaga zastąpienia nowym przepisem (art. 18 ust. 2a), aby umożliwić Parlamentowi zbadanie procesu decyzyjnego w zakresie wszystkich kwestii, których dotyczy proponowane rozporządzenie.

Ponieważ struktura chemiczna cząsteczek jest identyczna, ważna sprawą było usunięcie rozróżnienia na „naturalne” oraz „identyczne z naturalnymi” (tj. syntetyczne) substancje aromatyczne, gdyż tam, gdzie chodzi o spożycie przez człowieka, ważne jest bezpieczeństwo substancji, a nie jej pochodzenie. Jednak usunięcie rozróżnienia z punktu widzenia metody produkcji (proces „naturalny” lub synteza chemiczna) nie rozwiązuje „politycznej” kwestii ochrony konsumenta. Konsumenci chcą wiedzieć z jakich składników podstawowych złożony jest dany środek aromatyzujący czy jakiego użyto procesu, aby go otrzymać. W związku z tym domagają się jasnego i zrozumiałego etykietowania produktów spożywczych. Art. 14 proponowanego rozporządzenia wychodzi naprzeciw takiej postawie ustalając minimalny procent „naturalnych” składników środków aromatyzujących otrzymywanych z większości materiałów źródłowych, o których mowa, aby środki aromatyzujące mogły być sprzedawane z oznaczeniem „naturalny”. Jednak art. 14 wydaje się raczej odosobniony ze względu na brak rozróżnienia w definicji w art. 3 na „naturalne” i „identyczne z naturalnymi” substancje aromatyczne.

W perspektywie długoterminowej ochrony zdrowia konsumenta istotną kwestią jest celowość używania coraz większej ilości dodatków do żywności. Wykorzystywanie bardzo silnych środków aromatyzujących, które maskują złą jakość żywności dotyka obecnej strategii Unii Europejskiej w zakresie zwalczania otyłości.

Używanie połączenia środków aromatyzujących może kryć szkodliwy dla zdrowia skład przetworzonej żywności (zbyt dużo tłuszczu, cukru lub soli) lub też złą jakość jej składników. Smaki i zapachy mogą zostać wzmocnione, a nawet uzależniać konsumentów od niektórych silnie aromatyzowanych produktów (lub marek) oraz odsuwać ich od oryginalnych, „naturalnych” smaków i zapachów.

Sprawozdawca uważa, że w przypadku środków aromatyzujących nie wystarcza jedynie wzięcie pod uwagę toksykologicznego aspektu bezpieczeństwa żywności, za który odpowiedzialny jest Europejski Urząd Bezpieczeństwa Żywności na mocy standardowej procedury zatwierdzania, lecz że ważne jest także dokonanie oceny potrzeby dodawania środków aromatyzujących do żywności. Jeżeli zgadzamy się, że istnieje związek między przyzwyczajeniami smakowymi i coraz bardziej silnymi smakami i zapachami gotowej żywności, ważne jest zatem również podkreślenie potrzeby uświadamiania konsumentów. Z punktu widzenia ochrony długoterminowych interesów konsumentów niezmiernie ważne jest, aby rozporządzenie wprowadzało kryteria dotyczące pożytku i korzyści dla konsumentów związanych z używaniem środków aromatyzujących.

Konsumenci powinny także mieć prawo wyboru. Ci, którzy chcą spożywać niearomatyzowaną żywność, lub ci, którzy chcą używać jedynie środków aromatyzujących otrzymywanych z „naturalnych” składników, powinni mieć taką możliwość. Może ona zostać zagwarantowana za pomocą łatwego w zrozumieniu oznaczania żywności, które stanowiłoby podstawę dla informowania konsumentów o korzyściach związanych ze zdrowymi nawykami żywieniowymi czy żywnością o mniejszej zawartości środków aromatyzujących.

Sprawozdawca z zadowoleniem przyjmuje przepis, na mocy którego Komisja monitorować będzie wdrażanie ustawodawstwa dotyczącego środków aromatyzujących i składników żywności o właściwościach aromatyzujących na podstawie regularnych sprawozdań przedstawianych przez państwa członkowskie, lecz uważa, że ustalenia dotyczące tych sprawozdań powinny zawierać informacje przekazywane państwom członkowskim przez podmioty zajmujące się handlem żywnością, które to informacje mogą być wymagane w sprawozdaniu dla Komisji. Sprawozdawca zgadza się ponadto z wprowadzeniem procedury udzielania zezwoleń na środki aromatyzujące otrzymywane z organizmów modyfikowanych genetycznie.

PROCEDURA

Tytul

Środki aromatyzujące i niektóre składniki żywności o własnościach aromatyzujących

Odsyłacze

COM(2006)0427 - C6-0259/2006 - 2006/0147(COD)

Data przedstawienia w PE

28.7.2006

Komisja przedmiotowo właściwa

       Data ogłoszenia na posiedzeniu

ENVI

5.9.2006

Komisja(e) wyznaczona(e) do wydania opinii

       Data ogłoszenia na posiedzeniu

ITRE

5.9.2006

IMCO

5.9.2006

AGRI

5.9.2006

 

Opinia niewydana

       Data decyzji

ITRE

4.10.2006

IMCO

13.9.2006

AGRI

11.9.2006

 

Sprawozdawca(y)

       Data powołania

Mojca Drčar Murko

7.11.2006

 

 

Data przyjęcia

8.5.2007

 

 

 

Wynik głosowania końcowego

+:

–:

0:

47

0

1

Posłowie obecni podczas głosowania końcowego

Adamos Adamou, Georgs Andrejevs, Margrete Auken, Irena Belohorská, Johannes Blokland, John Bowis, Frieda Brepoels, Hiltrud Breyer, Martin Callanan, Dorette Corbey, Chris Davies, Avril Doyle, Mojca Drčar Murko, Jill Evans, Satu Hassi, Gyula Hegyi, Jens Holm, Marie Anne Isler Béguin, Dan Jørgensen, Christa Klaß, Urszula Krupa, Marie-Noëlle Lienemann, Peter Liese, Jules Maaten, Linda McAvan, Alexandru-Ioan Morţun, Roberto Musacchio, Riitta Myller, Péter Olajos, Miroslav Ouzký, Daciana Octavia Sârbu, Karin Scheele, Carl Schlyter, Horst Schnellhardt, Kathy Sinnott, Antonios Trakatellis, Thomas Ulmer, Anja Weisgerber, Åsa Westlund, Anders Wijkman, Glenis Willmott

Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego

Christofer Fjellner, Milan Gaľa, Adam Gierek, Alojz Peterle, Andres Tarand

Zastępca(y) (art. 178 ust. 2) obecny(i) podczas głosowania końcowego

Jean-Pierre Audy, Luis Herrero-Tejedor