ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με το κοινωνικό καθεστώς των καλλιτεχνών

23.5.2007 - (2006/2249(INI))

Επιτροπή Πολιτισμού και Παιδείας
Εισηγήτρια: Claire Gibault

ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με το κοινωνικό καθεστώς των καλλιτεχνών

(2006/2249(INI))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

− έχοντας υπόψη της σύμβαση της UNESCO σχετικά με την προστασία και την προαγωγή της πολυμορφίας των πολιτιστικών εκφράσεων,

–   έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής με θέμα " Στρατηγική-πλαίσιο για την απαγόρευση των διακρίσεων και ίσες ευκαιρίες για όλους " (COM(2005) 0224),

−   έχοντας υπόψη την Πράσινη Βίβλο της Επιτροπής με θέμα "Εκσυγχρονισμός της εργατικής νομοθεσίας για την αντιμετώπιση των προκλήσεων του 21ου αιώνα" (COM(2006) 0708)

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 22ας Οκτωβρίου 2002 σχετικά με τη σημασία και τον δυναμισμό του θεάτρου και των τεχνών του θεάματος στη διευρυμένη Ευρώπη[1],

−   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 4ης Σεπτεμβρίου 2005 σχετικά με τις πολιτιστικές βιομηχανίες[2]

−   έχοντας υπόψη το ψήφισμά τους της 13ης Οκτωβρίου 2005 σχετικά με τις νέες προκλήσεις που αντιμετωπίζει το τσίρκο ως μέρος του ευρωπαϊκού πολιτισμού[3],

−   έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΟΚ) αριθ. 1408/71 του Συμβουλίου της 14ης Ιουνίου 1971 περί εφαρμογής των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης στους μισθωτούς και τις οικογένειές τους που διακινούνται εντός της Κοινότητος[4],

−   έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 883/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 29ης Απριλίου 2004 για τον συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλειας[5],

−   έχοντας υπόψη την οδηγία 92/100/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 19ης Νοεμβρίου 1992, σχετικά με το δικαίωμα εκμίσθωσης, το δικαίωμα δανεισμού και ορισμένα δικαιώματα συγγενικά προς την πνευματική ιδιοκτησία στον τομέα των προϊόντων της διανοίας[6],

−   έχοντας υπόψη την οδηγία 93/98/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 29ης Οκτωβρίου 1993, σχετικά με την εναρμόνιση της διάρκειας προστασίας του δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας και ορισμένων συγγενών δικαιωμάτων[7],

–   έχοντας υπόψη την οδηγία 2001/29/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Μαΐου 2001, την εναρμόνιση ορισμένων πτυχών του δικαιώματος του δημιουργού και συγγενικών δικαιωμάτων στην κοινωνία της πληροφορίας[8],

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμα του ΕΚ της 9ης Μαρτίου 1999 σχετικά με την κατάσταση και τον ρόλο των καλλιτεχνών στην Ευρωπαϊκή Ένωση[9],

–   έχοντας υπόψη την απόφαση του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων της 30ης Μαρτίου 2000 στην Υπόθεση C- 178/97 Barry Banks κ.α. κατά Theatre Royal de la Monnaie[10],

–   έχοντας υπόψη την απόφαση του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων της 15ης Ιουνίου 2006 στην Υπόθεση C-255/04, Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων κατά Γαλλικής Δημοκρατίας[11],

–   έχοντας υπόψη το άρθρο 45 του Κανονισμού του,

–   έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας (A6‑0000/2007),

A. θεωρώντας ότι η τέχνη μπορεί επίσης να θεωρηθεί ως εργασία και επάγγελμα,

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ως άνω αποφάσεις του Δικαστηρίου, καθώς και η Οδηγία 96/71/ΕΚ, εφαρμόζονται όλως ιδιαιτέρως στις δραστηριότητες των καλλιτεχνών,

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, προκειμένου να ασκήσει κανείς την τέχνη στο ανώτατο επίπεδο, θα πρέπει να ενδιαφερθεί από την πιο μικρή ηλικία για τον κόσμο του θεάματος και να αποκτήσει τα κλειδιά για την πρόσβαση στα μείζονα έργα της πολιτιστικής μας κληρονομιάς,

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι σε πολλά κράτη μέλη ορισμένοι επαγγελματίες του κλάδου της καλλιτεχνικής δημιουργίας δεν απολαύουν νομικού καθεστώτος,

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ελαστικότητα και η κινητικότητα είναι αλληλένδετες στο πλαίσιο της άσκησης των καλλιτεχνικών επαγγελμάτων,

ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι κανένας καλλιτέχνης, σε κανένα στάδιο της επαγγελματικής του πορείας, δεν είναι πλήρως εξασφαλισμένος έναντι της εργασιακής αβεβαιότητας,

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι την υποχρεωτική αντιστάθμιση για την αμφίβολη και συχνά αβέβαιη φύση του καλλιτεχνικού επαγγέλματος αποτελεί η εγγύηση μιας ασφαλούς κοινωνικής προστασίας,

Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι, ακόμη και σήμερα, είναι σχεδόν αδύνατον για έναν καλλιτέχνη να προγραμματίσει την επαγγελματική του σταδιοδρομία,

Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει να διευκολυνθεί η πρόσβαση των καλλιτεχνών στην πληροφόρηση σχετικά με ό,τι τους αφορά ως προς τις συνθήκες εργασίας, την κινητικότητα, την ανεργία, την υγεία και τη συνταξιοδότηση,

Ι.   λαμβάνοντας υπόψη ότι η καλλιτεχνική προδιάθεση, τα φυσικά χαρίσματα και το ταλέντο πολύ σπάνια αρκούν για να ανοίξει ο δρόμος προς μια επαγγελματική καλλιτεχνική σταδιοδρομία,

ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν έχουν ακόμη επαρκώς αναπτυχθεί οι συμβάσεις μαθητείας και/ή ειδίκευσης καλλιτεχνικού χαρακτήρα που να είναι προσαρμοσμένες σε κάθε κλάδο,

ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει να ενθαρρυνθεί ο επαγγελματικός αναπροσανατολισμός των καλλιτεχνών,

ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων από τα νέα κράτη μέλη, των καλλιτεχνών συμπεριλαμβανομένων, εξακολουθεί να υπόκειται σε ορισμένους περιορισμούς λόγω ενδεχομένων μεταβατικών ρυθμίσεων που προβλέπουν οι πράξεις Προσχώρησης,  

ΙΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι καλλιτεχνικές παραγωγές συγκεντρώνουν συχνά ευρωπαίους και εξωκοινοτικούς καλλιτέχνες, η κινητικότητα των οποίων αναχαιτίζεται από τη δυσκολία που συναντούν προκειμένου να τους χορηγηθεί θεώρηση μέσης διάρκειας,

ΙΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαμονή των καλλιτεχνών σε ένα κράτος μέλος συχνά είναι βραχείας διάρκειας (κάτω των τριών μηνών),

ΙΣΤ.λαμβάνοντας υπόψη ότι το σύνολο των εν λόγω προβλημάτων που συνδέονται με τη διασυνοριακή κινητικότητα, κύριο χαρακτηριστικό των καλλιτεχνικών επαγγελμάτων, υπογραμμίζουν την ανάγκη θέσπισης συγκεκριμένων μέτρων στον τομέα αυτό,

ΙΖ. λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι πρωταρχικής σημασίας να διαφοροποιηθούν οι ερασιτεχνικές καλλιτεχνικές πρακτικές από τις επαγγελματικές,

ΙΗ. λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει να εξασφαλισθεί αποτελεσματικά η ενσωμάτωση της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης στα σχολικά προγράμματα των κρατών μελών,

ΙΘ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ως άνω σύμβαση της UNESCO συνιστά μια εξαιρετική βάση αναγνώρισης της σημασίας των δραστηριοτήτων των επαγγελματιών του κλάδου της καλλιτεχνικής δημιουργίας,

Κ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Οδηγία 2001/29 της 22.5.2001 απαιτεί από τα κράτη μέλη, που δεν την εφαρμόζουν ακόμα, να προβλέψουν υπέρ των δημιουργών δίκαιη αποζημίωση σε περίπτωση εξαιρέσεων ή περιορισμών του δικαιώματος αναπαραγωγής (αναπαραγωγή έντυπου υλικού, αντίγραφα προς ιδιωτική χρήση,

ΚΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Οδηγία92/100 ορίζει τα αποκλειστικά δικαιώματα των οποίων απολαύουν συγκεκριμένα οι ερμηνευτές καλλιτέχνες και το δικαίωμα για λογική αμοιβή από το οποίο δεν μπορούν να παραιτηθούν,

ΚΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα περιουσιακά και ηθικά δικαιώματα των δημιουργών και ερμηνευτών καλλιτεχνών συνίστανται εν προκειμένω στην αναγνώριση της δημιουργικής τους εργασίας και της συμβολής τους στην πολιτιστική ανάπτυξη,

ΚΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η καλλιτεχνική δημιουργία συμβάλλει στην ανάπτυξη της πολιτιστικής κληρονομιάς και τρέφεται από τα έργα του παρελθόντος, τη διαφύλαξη των οποίων διασφαλίζουν τα κράτη μέλη και από τα οποία αντλούν την έμπνευση και το υλικό,

Βελτίωση της κατάστασης του καλλιτέχνη στην Ευρώπη

- Η συμβασιακή κατάσταση

1.  καλεί τα κράτη μέλη να αναπτύξουν ή να εφαρμόσουν ένα νομικό και θεσμικό πλαίσιο χάριν υποστήριξης της καλλιτεχνικής δημιουργίας μέσω της εφαρμογής ενός συνόλου συνεκτικών και ολοκληρωμένων μέτρων, τα οποία να περιλαμβάνουν τη συμβασιακή κατάσταση, την κοινωνική ασφάλιση, την υγειονομική περίθαλψη, τους άμεσους και έμμεσους φόρους, καθώς και τη συμμόρφωση με τους ευρωπαϊκούς κανόνες·

2.  υπογραμμίζει ότι θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ο άτυπος χαρακτήρας των μεθόδων εργασίας του καλλιτέχνη·

3.  υπογραμμίζει επίσης ότι πρέπει να ληφθεί υπόψη ο άτυπος και επισφαλής χαρακτήρας όλων των σκηνικών επαγγελμάτων·

4.  παρακινεί τα κράτη μέλη να αναπτύξουν τη δημιουργία συμβάσεων μαθητείας η ειδίκευσης σε καλλιτεχνικά επαγγέλματα·

5.  συμβουλεύει ως εκ τούτου τα κράτη μέλη τα ευνοήσουν την αναγνώριση της επαγγελματικής πείρας των καλλιτεχνών·

Η προστασία του καλλιτέχνη

6.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να καθιερώσουν, κατόπιν διαβουλεύσεων με τον ενδιαφερόμενο τομέα, ένα "Ευρωπαϊκό επαγγελματικό μητρώο" καλλιτεχνών, τύπου EUROPASS, στο οποίο θα μπορούσε να αναγράφεται το καθεστώς του, η φύση και η διαδοχική διάρκεια των συμβάσεών του, καθώς και τα στοιχεία των εργοδοτών του ή των φορέων παροχής υπηρεσιών που τον προσλαμβάνουν·

7.  ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να βελτιώσουν τον συντονισμό, καθώς και την ανταλλαγή χρήσιμων πρακτικών και πληροφοριών·

8.  ζητεί επίμονα από την Επιτροπή όπως, σε συνεργασία με τον ενδιαφερόμενο τομέα, εκπονήσει ομοιόμορφο και κατανοητό πρακτικό οδηγό, τόσο για τους ευρωπαίους καλλιτέχνες όσο και για το σύνολο των ενεχομένων διοικητικών υπηρεσιών, ο οποίος να περιλαμβάνει όλες τις ισχύουσες σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο διατάξεις όσον αφορά την ασφάλιση ασθενείας, ανεργίας και γήρατος·

9.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εξετάσουν την δυνατότητα, σε συνάρτηση με τις ισχύουσες διμερείς συμβάσεις, ανάληψης πρωτοβουλιών για την εξασφάλιση της μεταφοράς των δικαιωμάτων συνταξιοδότησης και κοινωνικής ασφάλισης των καλλιτεχνών, που προέρχονται από τρίτες χώρες, όταν επιστρέφουν στις χώρες προέλευσής τους μετά από εργασιακή εμπειρία σε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία πρέπει επίσης να λαμβάνεται υπόψη·

10. ενθαρρύνει την Επιτροπή να δρομολογήσει ένα πιλοτικό σχέδιο προκειμένου να δοκιμάσει την καθιέρωση μια ευρωπαϊκής ηλεκτρονικής κάρτας κοινωνικής ασφάλισης, ειδικά για τον ευρωπαίο καλλιτέχνη·

11. κρίνει όντως ότι μια κάρτα του είδους αυτού, η οποία θα διαθέτει όλες τις πληροφορίες σχετικά με τον καλλιτέχνη, θα μπορούσε να αποτελέσει λύση για ορισμένα προβλήματα εγγενή του επαγγέλματος·

12. υπογραμμίζει την ανάγκη να γίνει διάκριση μεταξύ της κινητικότητας που είναι ίδιο των καλλιτεχνών και την κινητικότητας των εργαζομένων της Ευρωπαϊκής Ένωσης εν γένει·

13. προς τούτο, καλεί την Επιτροπή να εξετάσει την πρόοδο που έχει σημειωθεί όσον αφορά την εν λόγω ειδική κινητικότητα·

14. ζητεί από μεν την Επιτροπή να εντοπίσει επακριβώς τους πολιτιστικούς τομείς στους οποίους ο κίνδυνος διαρροής δημιουργικότητας και ταλέντων είναι εμφανής από δε τα κράτη μέλη να ευνοήσουν μέσω κινήτρων την παραμονή ή την επιστροφή των καλλιτεχνών τους στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

15. καλεί πέραν τούτου τα κράτη μέλη να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή στην σε κοινοτικό επίπεδο αναγνώριση των διπλωμάτων και λοιπών τίτλων σπουδών που χορηγούνται από το σύνολο των ωδείων, των εθνικών και καλλιτεχνικών σχολών της Ευρώπης και των άλλων επίσημων σχολών τεχνών του θεάματος, προκειμένου να δοθεί στους κατόχους τους η δυνατότητα να εργάζονται και να διακινούνται στο σύνολο των κρατών μελών, σύμφωνα με την διαδικασία της Μπολόνια· με την έννοια αυτή παροτρύνει τα κράτη μέλη να ενθαρρύνουν καλλιτεχνικές σπουδές σχολικού τύπου, που θα προσφέρουν προσωπική και επαγγελματική κατάρτιση υψηλής ποιότητας η οποία θα επιτρέπει στους σπουδαστές να αναπτύξουν τα καλλιτεχνικά τους προσόντα ενώ ταυτόχρονα θα τους προσφέρουν και γενική εκπαίδευση που θα τους ανοίγει προοπτικές και για άλλους επαγγελματικούς τομείς· · υπογραμμίζει επίσης ότι είναι σημαντικό να γίνουν προτάσεις για ανάληψη πρωτοβουλιών σε ευρωπαϊκή κλίμακα για την διευκόλυνση της αναγνώρισης διπλωμάτων και άλλων τίτλων σπουδών που χορηγούνται από ωδεία και άλλες εθνικές καλλιτεχνικές σχολές τρίτων χωρών, ώστε να ευνοηθεί η κινητικότητα των καλλιτεχνών προς τις χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

16. καλεί την Επιτροπή να εγκρίνει έναν "ευρωπαϊκό χάρτη για την καλλιτεχνική δημιουργία και τους όρους άσκησής της" βάσει πρωτοβουλίας όπως εκείνη της UNESCO, προκειμένου να επιβεβαιώσει τη σημασία των δραστηριοτήτων που ασκούν οι επαγγελματίες της καλλιτεχνικής δημιουργίας και να διευκολύνει την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση·

17. καλεί τα κράτη μέλη να καταργήσουν κάθε είδους περιορισμούς όσον αφορά την πρόσβαση στην αγορά απασχόλησης για καλλιτέχνες από τα νέα κράτη μέλη·

18. καλεί όσα κράτη μέλη δεν εφαρμόζουν ακόμα την Οδηγία 92/100/ΕΟΚ της 19/11/1992, να διοργανώσουν σύμφωνα με την οδηγία αυτή καθώς και σύμφωνα με την οδηγία 2001/29/ΕΚ, με αποτελεσματικό τρόπο την είσπραξη όλων των δίκαιων αντισταθμίσεων στο δικαίωμα αναπαραγωγής αφενός, αφετέρου δε των εύλογων αμοιβών που δικαιούνται οι κάτοχοι των δικαιωμάτων δημιουργού και συγγενικών δικαιωμάτων·

19. καλεί την Επιτροπή να προβεί σε μελέτη με στόχο την ανάλυση των διατάξεων που έχουν θεσπίσει τα κράτη μέλη προκειμένου να εξασφαλίσουν πραγματικά στους κατόχους δικαιωμάτων του δημιουργού και συγγενικών δικαιωμάτων, την δίκαια αποζημίωση που δικαιούνται εις αντιστάθμιση των νομίμων εξαιρέσεων που θεσπίζουν τα κράτη μέλη σύμφωνα με την οδηγία 2001/29/ΕΚ αφενός, αφετέρου δε τη νόμιμη εκμετάλλευση των δικαιωμάτων τους, όπως κατοχυρώνονται μέσω της οδηγίας 92/100/ΕΟΚ.

20. καλεί την Επιτροπή να προβεί σε μελέτη με στόχο την ανάλυση αφενός μεν των διατάξεων που έχουν θεσπίσει τα κράτη μέλη, προκειμένου να αφιερώσουν μέρος των εσόδων που προέρχονται από την είσπραξη του δικαιώματος σε δίκαια αποζημίωση των κατόχων δικαιωμάτων του δημιουργού και συγγενικών δικαιωμάτων, για την υποστήριξη της δημιουργίας και την κοινωνική και οικονομική προστασία των καλλιτεχνών, αφετέρου δε των νομικών πράξεων και των μέσων που θα μπορούσαν να συμβάλουν στη χρηματοδότηση της προστασίας των ζώντων ευρωπαίων καλλιτεχνών·

Η πολιτική των θεωρήσεων: κινητικότητα και απασχόληση των υπηκόων τρίτων χωρών

21. υπογραμμίζει την ανάγκη να ληφθούν υπόψη οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι ευρωπαίοι και εξωκοινοτικοί καλλιτέχνες προκειμένου να τους χορηγηθεί θεώρηση διαβατηρίου με στόχο την απόκτηση άδειας εργασίας, καθώς και όλες οι συνεπαγόμενες αβεβαιότητες·

22. επισημαίνει το γεγονός ότι οι καλλιτέχνες με συμβάσεις εργασίας βραχείας διάρκειας δύσκολα πληρούν τους όρους χορήγησης θεωρήσεων και αδειών ·

23. καλεί την Επιτροπή να εγκύψει στα σημερινά συστήματα θεώρησης και άδειας εργασίας για τους καλλιτέχνες και να εκπονήσει κοινοτική νομοθεσία στον τομέα αυτό, με στόχο την καθιέρωση μιας ειδικής προσωρινής θεώρησης για τους ευρωπαίους αλλά και εξωκοινοτικούς καλλιτέχνες, όπως ήδη συμβαίνει σε ορισμένα κράτη μέλη·

Δια βίου εκμάθηση και αναπροσανατολισμός

24. καλεί τα κράτη μέλη να δημιουργήσουν ειδικές δομές κατάρτισης και μαθητείας για τους επαγγελματίες του πολιτιστικού τομέα, χάριν ανάπτυξης μιας πραγματικής πολιτικής της απασχόλησης στον εν λόγω τομέα·

25. ζητεί από την Επιτροπή να συγκεντρώσει όλες τις υφιστάμενες μελέτες και δημοσιεύσεις και να εκτιμήσει, υπό μορφή μελέτης, κατά πόσο λαμβάνονται σήμερα υπόψη στην Ευρωπαϊκή Ένωση οι επαγγελματικές ασθένειες που συνδέονται άμεσα με τα καλλιτεχνικά επαγγέλματα, όπως λόγου χάριν η αρθρίτιδα·

26. υπενθυμίζει ότι όλοι οι καλλιτέχνες ασκούν τη δραστηριότητά τους διαρκώς και σε χρόνο που δεν περιορίζεται στις ώρες καλλιτεχνικών παραστάσεων ή σκηνικών επιδόσεων·

27. υπενθυμίζει στο πλαίσιο αυτό ότι οι περίοδοι εξάσκησης συνιστούν πλήρη και πραγματική εργασία και ότι θα πρέπει επειγόντως να ληφθεί υπόψη το σύνολο των εν λόγω περιόδων δραστηριότητας στο σχεδιασμό της σταδιοδρομίας τους, τόσο κατά τις περιόδους ανεργίας όσο και για τη σύνταξή τους·

28. καλεί την Επιτροπή να εκτιμήσει το πραγματικό επίπεδο ευρωπαϊκής συνεργασίας και ανταλλαγών στον τομέα της επαγγελματικής μαθητείας στις τέχνες του θεάματος και να προωθήσει τις εν λόγω πτυχές στο πλαίσιο των προγραμμάτων για τη Δια Βίου Εκπαίδευση και τον Πολιτισμό 2007, καθώς και στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Έτους για την Παιδεία και τον Πολιτισμό το 2009·

Προς μία αναδιάρθρωση των ερασιτεχνικών πρακτικών

29. εμμένει στην ανάγκη υποστήριξης όλων των καλλιτεχνικών και πολιτιστικών δραστηριοτήτων που απευθύνονται κυρίως στο κοινό που προέρχεται από τις κοινωνικά μειονεκτούσες ομάδες, με στόχο την καλύτερη ενσωμάτωσή τους·

30. υπογραμμίζει την ιδιαίτερη σημασία των ερασιτεχνικών καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων ως αποφασιστικό στοιχείο συνοχής των τοπικών κοινωνιών και οικοδόμησης της κοινωνίας των πολιτών·

31. επισημαίνει ότι οι καλλιτέχνες χωρίς ιδιαίτερα τυπικά προσόντα, οι οποίοι τρέφουν ελπίδες επαγγελματικής καλλιτεχνικής σταδιοδρομίας, θα πρέπει να ενημερώνονται σωστά σχετικά με ορισμένες πτυχές του επαγγέλματος·

32. καλεί προς τούτο τα κράτη μέλη να ενθαρρύνουν και να προαγάγουν τις ερασιτεχνικές πρακτικές, σε μόνιμη επαφή με τους επαγγελματίες καλλιτέχνες ·

Κατοχύρωση της καλλιτεχνικής και πολιτιστικής εκπαίδευσης από την πιο νεαρή ηλικία

33. καλεί την Επιτροπή να εκπονήσει μελέτη σχετικά με την καλλιτεχνική εκπαίδευση στην Ευρωπαϊκή Ένωση (το περιεχόμενό της, τον εκπαιδευτικό της χαρακτήρα -επίσημο ή όχι- τα αποτελέσματα και τις δυνατότητες επαγγελματικής απασχόλησης) και να του διαβιβάσει τα αποτελέσματα εντός διετίας·

34. καλεί την Επιτροπή να ενθαρρύνει την κινητικότητα των ευρωπαίων σπουδαστών καλλιτεχνικών κλάδων, μέσω της διεύρυνσης των προγραμμάτων ανταλλαγών μεταξύ των σπουδαστών ωδείων και εθνικών σχολών καλλιτεχνικών επαγγελμάτων, τόσο σε ευρωπαϊκή κλίμακα όσο και εκτός Ευρώπης·

35. καλεί την Επιτροπή να προβλέψει τη χρηματοδότηση των μέτρων και των πιλοτικών σχεδίων που θα επιτρέψουν κυρίως τον καθορισμό των καταλλήλων προτύπων όσον αφορά την καλλιτεχνική εκπαίδευση στο σχολείο, μέσω της θέσπισης ενός ευρωπαϊκού συστήματος ανταλλαγής πληροφοριών και εμπειριών υπόψη του διδακτικού προσωπικού που είναι επιφορτισμένο με τη διδασκαλία των καλλιτεχνικών μαθημάτων·

36. συνιστά στα κράτη μέλη να εντατικοποιήσουν την εκπαίδευση του διδακτικού προσωπικού που είναι επιφορτισμένο με τη διδασκαλία των καλλιτεχνικών μαθημάτων·

37. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εξετάσουν τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού ταμείου κινητικότητας, του τύπου Erasmus, με στόχο τις ανταλλαγές καθηγητών και νέων καλλιτεχνών· υπενθυμίζει επ' αυτού την προσήλωσή του στην ιδέα ότι θα πρέπει να αυξηθεί ο ευρωπαϊκός προϋπολογισμός για τον Πολιτισμό·

38. ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να δρομολογήσουν εκστρατεία πληροφόρησης, μέσω της οποίας θα προσφέρουν μια εγγύηση ποιότητας της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης·

39.αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και την Επιτροπή, καθώς και στα κοινοβούλια και τις κυβερνήσεις των κρατών μελών.

• [1]  ΕΕ C 300 της 11.12.2003, σελ. 156.
• [2]  ΕΕ C 76 της 25.3.2004, σελ. 459
• [3]  ΕΕ C 233 της 28.9.2006, σελ. 124
• [4]  ΕΕ C 149 της 5.7.1971, σελ.. 2
• [5]  ΕΕ C 166 της 30.4.2004, σελ. 1
• [6]  ΕΕ L 346 της 27.11.1992, σελ. 61.
• [7]  ΕΕ L 290 της 24.11.1993, σελ. 9.
• [8]  ΕΕ L 167 της 22.6.2001, σελ. 10.
• [9]  ΕΕ C 175 της 21.6.1999, σελ. 42.
• [10]  [2000] ΣΝΔ Ι-2005
• [11]  [2006] ΣΝΔ Ι-5251

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Προς ένα καθεστώς του ευρωπαίου καλλιτέχνη

Η ρύθμιση της πρόσβασης στις θέσης απασχόλησης του ζωντανού θεάματος είναι ένα περίπλοκο και αμφισβητούμενο θέμα, αλλά έχει καταστεί πλέον αδύνατον να αποσιωπηθούν τα προβλήματα που προκύπτουν από την έλλειψη ρύθμισης·

Δεν αρκεί να προβάλλεται το επιχείρημα του θετικού χαρακτήρα της απουσίας "φίλτρου" και της δυνατότητας για τον καθένα να εκφράζεται ελεύθερα, επειδή τούτο θα σήμαινε απλούστατα ότι αναθέτουμε το έργο αυτό στην αγορά εις βάρος των καλλιτεχνικών κριτηρίων και της κοινωνικής δικαιοσύνης.

Ακόμη και για τους πιο ταλαντούχους, οι καριέρες στο ζωντανό θέαμα εξακολουθούν να είναι μια αβέβαιη και χαώδης διαδοχή "πορείας στην έρημο", μείωσης των αποδοχών, μη δηλωμένων ωρών και υποβαθμισμένων συνθηκών εργασίας και, κατά συνέπεια, ισάριθμων απογοητεύσεων.

Θα πρέπει λοιπόν να επιδιωχθεί μια ισορροπία μεταξύ της δυνατότητας μετάδοσης και του αριθμού των προσώπων που επιθυμούν να ακολουθήσουν μια καλλιτεχνική καριέρα.

Πέραν τούτου, είναι σαφές ότι οι σημερινές καλλιτεχνικές παραγωγές συγκεντρώνουν συχνά ευρωπαίους και εξωκοινοτικούς καλλιτέχνες, η κινητικότητα των οποίων αναχαιτίζεται συχνά από τη μη μεταφορά της ευρωπαϊκής νομοθεσίας στο εθνικό δίκαιο των κρατών μελών, καθώς και την ανεπαρκή γνώση των εθνικών νομοθεσιών.

Στην πραγματικότητα, υπάρχουν ευρωπαϊκοί κανόνες οι οποίοι αρκεί να τεθούν σε εφαρμογή, ενώ οι καλλιτέχνες αγνοούν τις νομοθεσίες των κρατών μελών που τους υποδέχονται και δεν γνωρίζουν πώς να απαιτήσουν την εφαρμογή των ευρωπαϊκών κειμένων.

Οι περισσότερες από τις δυσκολίες που συναντούν οι καλλιτέχνες δεν είναι πολιτιστικής φύσης αλλά συνδέονται με την κινητικότητα, την πολιτική σχετικά με τη χορήγηση θεώρησης, την υγεία, την κοινωνική ασφάλιση, την ανεργία, τη σύνταξη. Η παρούσα έκθεση επιχειρεί να δώσει μια απαρχή απάντησης στα πολύ συγκεκριμένα αυτά σημεία.

Διάφορα κράτη μέλη προβληματίστηκαν με την κατάσταση αυτή και έκριναν ότι έπρεπε απαραιτήτως να επιδιωχθεί μια βελτίωση που θα επέτρεπε στους ευρωπαίους καλλιτέχνες να επιτύχουν το κατάλληλο επίπεδο αναγνώρισης και ένταξης στην επαγγελματική τους δραστηριότητα.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο κρίνουμε ότι ένας "Ευρωπαϊκός Χάρτης για τη δραστηριότητα της καλλιτεχνικής δημιουργίας και τους όρους άσκησής της" θα αποτελούσε μια εξαιρετική βάση προβληματισμού.

Ένα πρώτο βήμα προς τη βελτίωση του καθεστώτος των καλλιτεχνών συνίσταται ακριβώς στην αξιολόγηση των αναγκών τους, χωρίς όμως τούτο να αρκεί από μόνο του.

Η πρόκληση μιας ευρωπαϊκής πολιτιστικής πολιτικής συνίσταται στη δημιουργία ενός δυναμικού πολιτιστικού περιβάλλοντος δημιουργικότητας και καινοτομίας σε όλους τους τομείς των τεχνών, στόχος που θα είναι αδύνατον να υλοποιηθεί εάν δεν προσφέρουμε στους καλλιτέχνες μας τις ίδιες κοινωνικές εγγυήσεις με εκείνες που προσφέρονται σε όλους τους άλλους ευρωπαίους εργαζόμενους, παράλληλα προς την κατοχύρωση της καλλιτεχνικής ελευθερίας που τους είναι απαραίτητη.

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Τίτλος	Το κοινωνικό καθεστώς των καλλιτεχνών
Αριθ. διαδικασίας	2006/2249(INI)
Επιτροπή αρμόδια επί της ουσίας Ημερομηνία αναγγελίας στην ολομέλεια της έγκρισης εκπόνησης	CULT 26.10.2006
Γνωμοδοτική(ές) επιτροπή(ες) Ημερομ. αναγγελίας στην ολομέλεια
Αποφάσισε να μη γνωμοδοτήσει   Ημερομηνία της απόφασης
Ενισχυμένη συνεργασία   Ημερομ. αναγγελίας στην ολομέλεια
Εισηγητής(ές)   Ημερομηνία ορισμού	Claire Gibault 3.10.2005
Εισηγητής(ές) που αντικαταστάθηκε(καν)
Εξέταση στην επιτροπή	29.1.2007	10.4.2007
Ημερομηνία έγκρισης	7.5.2007
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+ : - : 0 :			[18] [0] [0]
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Ivo Belet, Marie-Hélène Descamps, Věra Flasarová, Milan Gaľa, Claire Gibault, Vasco Graça Moura, Μανώλης Μαυρομμάτης, Ljudmila Novak, Karin Resetarits, Pál Schmitt, Νικόλαος Σηφουνάκης, Tomáš Zatloukal
Αναπληρωτής(ές) παρών(όντες) κατά την τελική ψηφοφορία	Gyula Hegyi, Erna Hennicot-Schoepges, Mary Honeyball, Jaroslav Zvěřina, Tadeusz Zwiefka
Αναπληρωτής(ές) (άρθρο 178, παρ. 2) παρών(όντες) κατά την τελική ψηφοφορία	Morillon, Philippe
Ημερομηνία κατάθεσης	23.5.2007
Παρατηρήσεις (πληροφορίες που διατίθενται σε μία μόνον γλώσσα)	...