SPRAWOZDANIE w sprawie perspektyw rynku wewnętrznego energii elektrycznej i gazu

26.6.2007 - (2007/2089(INI))

Komisja Przemysłu, Badań Naukowych i Energii
Sprawozdawca: Alejo Vidal-Quadras
Sprawozdawca komisji opiniodawczej (*): Sophia in t'Veld,
Komisja Gospodarcza i Monetarna
(*) Ściślejsza współpraca między komisjami – art. 47 Regulaminu

Procedura : 2007/2089(INI)

Przebieg prac nad dokumentem podczas sesji

Dokument w ramach procedury :

A6-0249/2007

Teksty złożone :

A6-0249/2007

Debaty :

PV 09/07/2007 - 19
CRE 09/07/2007 - 19

Głosowanie :

PV 10/07/2007 - 8.38
CRE 10/07/2007 - 8.38
Wyjaśnienia do głosowania

Teksty przyjęte :

P6_TA(2007)0326

(*) Ściślejsza współpraca między komisjami – art. 47 Regulaminu
PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO
UZASADNIENIE
OPINIA Komisji Gospodarczej i Monetarnej (*)
OPINIA Komisji Rozwoju Regionalnego
PROCEDURA

(*) Ściślejsza współpraca między komisjami – art. 47 Regulaminu

PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

w sprawie perspektyw rynku wewnętrznego energii elektrycznej i gazu

(2007/2089(INI))

Parlament Europejski,

– uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Europejska polityka energetyczna” (COM(2007)0001),

– uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Perspektywy rynku wewnętrznego energii elektrycznej i gazu” (COM(2006)0841),

– uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Dochodzenie w ramach art. 17 rozporządzenia (WE) nr 1/2003 w odniesieniu do europejskich sektorów gazu i energii elektrycznej” (COM(2006)0851),

– uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Plan priorytetowych połączeń międzysieciowych” (COM(2006)0846),

– uwzględniając dokument roboczy służb Komisji zatytułowany „Sprawozdanie na temat perspektyw wewnętrznego rynku energii elektrycznej i gazu” – SEC(2006)1709), dokument załączony do komunikatu Komisji (COM(2006)0841),

– uwzględniając dokument roboczy służb Komisji zatytułowany „Dane dotyczące polityki energetycznej UE” (SEC(2007)0012),

– uwzględniając rezolucję z dnia 14 grudnia 2006 r. zatytułowaną „Zielona księga – europejska strategia na rzecz zrównoważonej, konkurencyjnej i bezpiecznej energii”[1],

– uwzględniając rezolucję z dnia 23 marca 2006 r. w sprawie bezpieczeństwa dostaw energii w Unii Europejskiej[2],

– uwzględniając decyzję Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1364/2006/WE z dnia 6 września 2006 r. ustanawiającą wytyczne w zakresie transeuropejskich sieci energetycznych[3],

– uwzględniając stanowisko przyjęte w trakcie drugiego czytania w dniu 23 maja 2007 r. w sprawie wspólnego stanowiska Rady dotyczącego przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady określającego ogólne zasady przyznawania pomocy finansowej Wspólnoty w zakresie transeuropejskich sieci transportowych i energetycznych[4],

– uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2005/89/WE z dnia 18 stycznia 2006 r. dotyczącą środków zabezpieczenia dostaw energii elektrycznej i inwestycji infrastrukturalnych[5],

– uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1775/2005 z dnia 28 września 2005 r. w sprawie warunków dostępu do sieci przesyłowych gazu ziemnego[6],

– uwzględniając dyrektywę Rady 2004/67/WE z dnia 26 kwietnia 2004 r. dotyczącą środków zapewnienia bezpieczeństwa dostaw gazu ziemnego[7],

– uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/54/WE z dnia 26 czerwca 2003 r. dotyczącą wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej[8],

– uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/55/WE z dnia 26 czerwca 2003 r. dotyczącą wspólnych zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego[9],

– uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1228/2003 z dnia 26 czerwca 2003 r. w sprawie warunków dostępu do sieci w odniesieniu do transgranicznej wymiany energii elektrycznej[10],

– uwzględniając roczne sprawozdanie Europejskich Urzędów ds. Regulacji Energii za okres od 1 stycznia 2006 r. do 31 grudnia 2006 r., sporządzone dla wszystkich członków CEER (Rady Europejskich Urzędów ds. Regulacji Energii) i ERGEG (Europejskiej Grupy Regulatorów Elektroenergetyki i Gazownictwa), Parlamentu Europejskiego, Rady Ministrów i Komisji Europejskiej na mocy art. 3 ust. 8 decyzji Komisji 2003/796/WE z dnia 11 listopada 2003 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Organu Nadzoru Energii Elektrycznej i Gazu[11],

– uwzględniając konkluzje prezydencji Rady Europejskiej z dni 8-9 marca 2007 r. dotyczące zatwierdzenia przez Radę Europejską „Planu działań Rady Europejskiej na lata 2007-2009 - Europejska polityka energetyczna” (7224/07),

– uwzględniając art. 45 Regulaminu,

– uwzględniając sprawozdanie Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii oraz opinie Komisji Gospodarczej i Monetarnej oraz Komisji Rozwoju Regionalnego (A6‑0249/2007),

A. mając na uwadze, że nowa europejska polityka na rzecz zrównoważonej, bezpiecznej i konkurencyjnej energii powinna być bardziej ambitna i mieć na celu korzyści długoterminowe, skupiając się głównie na przeciwdziałaniu zmianom klimatycznym, ograniczeniu uzależnienia UE od importu oraz promowaniu wzrostu gospodarczego i tworzenia nowych miejsc pracy;

B. mając na uwadze, że w stosownym czasie należy ustanowić odpowiednie ramy prawne zgodnie z zasadą pomocniczości w celu osiągnięcia tych ambitnych i długofalowych korzyści;

C. mając na uwadze, że zakończenie tworzenia wewnętrznego rynku energii oraz stworzenie skutecznych mechanizmów solidarności między państwami członkowskimi stanowi wstępny warunek zagwarantowania bezpieczeństwa dostaw i efektywności ekonomicznej,

D. mając na uwadze, że liberalizacja i integracja rynku mają równe znaczenie dla ułatwienia handlu transgranicznego, osiągnięcia większej efektywności gospodarczej oraz zwiększenia płynności rynku, gdyż powodują zakończenie tworzenia wewnętrznego rynku energii UE,

E. mając na uwadze, że decyzje dotyczące zróżnicowania energii w jednym państwie członkowskim wywierają wpływ na całą Unię Europejską, jeżeli chodzi o konkurencję, bezpieczeństwo dostaw oraz równowagę ekologiczną,

F. mając na uwadze zasady integracji społecznej oraz równe szanse dla wszystkich oznaczające, że dostęp do energii po przystępnej cenie ma zasadnicze znaczenie dla każdego obywatela Unii,

G. mając na uwadze, że 20 państw członkowskich z 27 musi jeszcze dokonać pełnej transpozycji treści i istoty dyrektywy 2003/54/WE i dyrektywy 2003/55/WE,

H. mając na uwadze, że w komunikacie Komisji dotyczącym perspektyw rynku wewnętrznego energii elektrycznej i gazu (COM(2006)0841) oraz sprawozdaniu DG ds. Konkurencji z badania sektora energetycznego (SEC(2006)1724) stwierdzono, że obecne zasady i środki liberalizacji doprowadziły do poprawy wydajności w zakresie dostaw energii i oszczędności dla klientów, ale że nie osiągnięto jeszcze pełnego otwarcia rynku, a bariery utrudniające swobodną konkurencję utrzymują się; mając ponadto na uwadze, że obecne ramy prawne nie zostały jeszcze w pełni i odpowiednio włączone do prawa krajowego przez państwa członkowskie oraz że potrzebne są dalsze działania, aby doprowadzić do liberalizacji rynku;

I. mając na uwadze, że ustanowienie przez organy regulacyjne silnych i skutecznych zharmonizowanych zasad dotyczących dostępu do sieci wraz ze skutecznym uwalnianiem własności stanowią warunek wstępny umożliwiający nowym podmiotom wejście na rynek,

J. mając na uwadze, że w niektórych państwach członkowskich umowy długoterminowe mają znaczący udział w rynku, stanowiąc zagrożenie dla rozwoju swobodnej konkurencji, a zarazem dla tworzenia wewnętrznego rynku energii,

K. mając na uwadze, że wdrażanie dotychczasowych przepisów UE dotyczących uwalniania własności oraz wdrażanie ram regulacyjnych różni się znacznie w państwach członkowskich, co ma poważne skutki dla rozwoju jednolitego rynku elektryczności,

L. mając na uwadze, że konwergencja i synchronizacja działań krajowych w odniesieniu do uwolnienia własności stanowi jedyny sposób dążenia do utworzenia jednolitego europejskiego rynku energii,

M. mając na uwadze, że przedsiębiorstwa gazownicze osiągają większość zysków głównie w wyniku działalności handlowej, a nie dzięki wydobyciu gazu,

N. mając na uwadze, że nieliczne państwa Unii Europejskiej otworzyły rynki gazu; mając na uwadze, że podstawę dla całego systemu, zarówno dla odbiorców, jak i przedsiębiorstw, stanowią niższe ceny i wysoka jakość usług dostawczych na rynku gazu;

O. mając na uwadze, że w celu zmniejszenia zatorów w przesyle energii elektrycznej konieczne są zarówno olbrzymie inwestycje w rozwój i modernizację sieci elektrycznej, jak i skuteczniejsze mechanizmy zarządzania zatorami związanymi z sytuacją na rynku,

P. mając na uwadze, że nowe propozycje w zakresie prawodawstwa powinny rozwiązywać problemy, przed którymi stają energochłonne sektory przemysłu, jak na przykład wysokie ceny energii wynikające z braku konkurencji na rynkach,

Q. mając na uwadze, że poziom połączeń międzysieciowych między kilkoma państwami członkowskimi jest nadal niewystarczający, dalece odbiega od ustaleń przyjętych na szczycie w Barcelonie, a w wielu przypadkach opóźnienia w budowie tych połączeń wynikają z różnych przeszkód natury politycznej i administracyjnej,

R. mając na uwadze, że przed wystąpieniem z wnioskiem legislacyjnym w sprawie obowiązku utworzenia infrastruktury do składowania gazu w każdym państwie członkowskim, Komisja powinna przeprowadzić analizę kosztów i korzyści oraz szczegółową ocenę wpływu,

S. mając na uwadze, że liberalizacja i integracja rynku mają równe znaczenie dla utworzenia wewnętrznego rynku energii,

T. mając na uwadze, że w ostatnim zdaniu ustępu 33 konkluzji Rady Europejskiej z posiedzenia w Brukseli w dniach 8 i 9 marca 2007 r. stwierdzono, że sektor energochłonny ma kapitalne znaczenie oraz podkreślono, że konieczne jest wprowadzenie efektywnych ekonomicznie środków celem poprawienia zarówno konkurencyjności, jak i wpływu na środowisko naturalne tych sektorów przemysłu europejskiego,

U. mając na uwadze, że Komisja uznała brak przejrzystości za barierę w promowaniu konkurencji na rynku wewnętrznym;

V. mając na uwadze konieczność przyjęcia w sektorze energetycznym jasnych, stabilnych i przewidywalnych ram regulacyjnych,

W. mając na uwadze, że europejskie władze publiczne w sektorze energetycznym mogą pomóc w finansowaniu badań naukowych i rozwoju energii odnawialnej, utrzymaniu równych taryf i zapewnieniu równego dostępu do sieci dla wszystkich obywateli;

X. mając na uwadze, że według dostępnych danych państwa członkowskie zrealizowały jedynie w ograniczonym stopniu cele wynikające z obowiązku świadczenia usług użyteczności publicznej w odniesieniu do najuboższych konsumentów;

1. ponownie podkreśla, że strategia lizbońska może odnieść sukces wyłącznie, jeżeli podejmowane będą dalsze wysiłki celem ustanowienia wspólnej polityki energetycznej opartej na szerszej wizji wspólnych interesów europejskich w dziedzinie energii z poszanowaniem cech narodowych i umożliwiając państwom członkowskim pozostanie przy własnej strukturze dostaw w celu zróżnicowania w jak największym stopniu źródeł i producentów energii;

Uwolnienie własności systemów przesyłowych

2. uważa, że uwolnienie własności infrastruktury przesyłowej jest najskuteczniejszym narzędziem promowania inwestycji w infrastrukturę w sposób niedyskryminacyjny, uczciwego dostępu do sieci dla nowych podmiotów oraz przejrzystości na rynku; podkreśla jednak, że taki model nie rozwiązuje być może wszystkich ważnych kwestii, takich jak połączenia międzysieciowe lub punkty, w których powstają zatory;

3. dostrzega, że zastosowanie dalszych środków w zakresie uwalniania własności w sektorze gazu ziemnego nie jest jasne; wobec tego proponuje przygotowanie specyficznych rozwiązań umożliwiających temu sektorowi utworzenie wewnętrznego rynku gazu ziemnego z uwzględnieniem różnic między rynkami w ramach wcześniejszych lub późniejszych ogniw łańcucha produkcyjnego;

4. wzywa Komisję do przedstawienia analizy obrazującej szacunkowe koszty uwolnienia stosunków własności, które poniosą państwa członkowskie, przewidywany wpływ na inwestycje w sieci, a także korzyści dla rynku wewnętrznego i konsumentów; wskazuje, że analiza powinna zbadać kwestię, czy i ewentualnie jakie problemy i koszty pojawią się, jeśli państwo nie przeprowadzi uwolnienia własności oraz czy negatywne skutki będą różne w przypadku własności państwowej i prywatnej; sugeruje ponadto, że w analizie należy stwierdzić, jakie korzyści dla osiągnięcia celów wynikałyby z uwolnienia stosunków własności w porównaniu do podejścia opartego na niezależnych operatorach rynku regionalnego;

5. wzywa Komisję do wzięcia pod uwagę różnic strukturalnych występujących między sektorem energii elektrycznej a sektorem gazu ziemnego w UE, w tym również faktu, iż niektóre państwa członkowskie nie posiadają własnej produkcji energii w oparciu o te źródła oraz że na ważnych rynkach gazu ziemnego w ramach wczesnych ogniw łańcucha produkcyjnego nie gwarantuje się obecnie pełnej wzajemności w stosunkach gospodarczych; wzywa wobec tego Komisję do przedstawienia wyważonego wniosku pozwalającego przedsiębiorstwom unijnym z sektora gazu ziemnego na wykorzystywanie inwestycji w rurociągi i długoterminowych kontraktów w celu wzmocnienia swojej pozycji w negocjacjach z krajami trzecimi;

6. podkreśla, że żadna spółka działająca w kraju trzecim nie powinna mieć możliwości zakupu struktury energetycznej, o ile do stosunków z tym krajem nie ma zastosowania zasada wzajemności;

Organy regulacyjne

7. z zadowoleniem przyjmuje wniosek Komisji w sprawie zacieśnienia współpracy krajowych organów regulacyjnych na szczeblu UE za pośrednictwem podmiotu działającego na płaszczyźnie unijnej jako jednego ze sposobów promowania bardziej europejskiego podejścia do uregulowania kwestii transgranicznych; uważa, że większa konwergencja i harmonizacja ich kompetencji jest warunkiem zniwelowania różnic technicznych i regulacyjnych stanowiących poważne przeszkody dla transgranicznego handlu i połączeń międzysieciowych; podkreśla, że Komisja powinna odgrywać decydującą rolę, nie ograniczając jednak niezależności organów regulacyjnych; uważa, że decyzje organów regulacyjnych powinny być podejmowane w ściśle określonych kwestiach natury technicznej i handlowej oraz w oparciu o stosowne informacje, w razie potrzeby przy uwzględnieniu opinii operatorów systemów przesyłowych i innych zainteresowanych podmiotów oraz że powinny one mieć charakter wiążący;

8. wskazuje, że krajowe organy regulacyjne winny pozostać jedynymi władzami odpowiedzialnymi za decyzje mające wpływ jedynie na ich rynek krajowy; popiera rozszerzenie kompetencji w taki sposób, aby objąć nimi sporządzenie spisu potrzebnych inwestycji oraz aktywne promowanie ich późniejszej realizacji;

9. uważa, że organy regulacyjne muszą zapewnić, że wszystkie spółki posiadające infrastrukturę energetyczną, w szczególności sieci przesyłowe lub rurociągi, podejmują się spełnienia jasno wyznaczonych celów inwestycyjnych, aby uniknąć spekulacji w tej dziedzinie;

10. uważa, że organy regulacyjne powinny być niezależne, silne i posiadać dobrze określone kompetencje, co stanowi warunek pełnego wdrożenia w praktyce przepisów prawnych oraz ich poszanowania przez podmioty rynkowe, jak również zapewnienia koniecznych inwestycji i niezbędnego poziomu przejrzystości; uważa ponadto, że ich kompetencje powinny być zharmonizowane na szczeblu UE poprzez ustalenie wspólnych zasad dotyczących przejrzystości, jawności i odpowiedzialności w celu zagwarantowania organom regulacyjnym pełnej niezależności od władz krajowych i przemysłu;

11. uważa, że krajowe organy regulujące rynek energii powinny otrzymać zadanie nakładania kar na operatorów, którzy nie stosują się do ich decyzji, lub operatorów systemów przesyłowych, którzy nie wywiązują się ze swoich obowiązków w zakresie utrzymania sieci, jak również zadanie polegające na zagwarantowaniu, że przedsiębiorstwa energetyczne mają prawny obowiązek udzielania konsumentom porad w zakresie oszczędności energii, zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/32/WE z dnia 5 kwietnia 2006 r. w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii oraz usług energetycznych[12], oraz na narzucaniu realizacji programów uwalniania energii elektrycznej i gazu; jest ponadto zdania, że należy wzmocnić wzajemną współpracę między organami regulacyjnymi oraz odpowiednimi urzędami ds. ochrony konkurencji zarówno na szczeblu krajowym, jak i unijnym;

12. wzywa Komisję do rozwiązania problemów związanych z niezależnością/konfliktami interesów i przejrzystością w odniesieniu do operatorów systemów przesyłowych (OSP), wzywa Komisję do przedstawienia wniosków umożliwiających OSP pełnienie swej funkcji polegającej na działaniu w charakterze czynnika usprawniającego rynek oraz harmonizacja międzynarodowych zasad dotyczących OSP celem poprawy transportu transgranicznego;

13. poddaje krytyce nadmierny interwencjonizm niektórych rządów w zakresie decyzji podejmowanych przez krajowe organy regulacyjne, ponieważ podważa to ich funkcję niezależnych władz;

14. dostrzega rozwój niektórych rynków regionalnych; zwraca uwagę, że potrzebne będą odpowiednie środki w celu zapobieżenia powstawaniu większych „wysp energetycznych” oraz domaga się, aby te struktury regionalne nie zagrażały dokończeniu procesu tworzenia jednolitego rynku europejskiego;

Taryfy regulowane

15. wzywa państwa członkowskie do stopniowego odchodzenia od stosowania ogólnych taryf regulowanych z wyjątkiem taryf stanowiących ostateczne rozwiązanie, zgodnie z dyrektywą 2003/54/WE, oraz do jednoczesnego zagwarantowania dostępności odpowiednich środków ochrony najsłabszych odbiorców, szczególnie pod względem ubóstwa energetycznego, obejmujących mechanizmy pozarynkowe; ubolewa, że we wspomnianym wcześniej komunikacie Komisji (COM(2007)0001) brak jest odniesienia do mechanizmów cenowych; przypomina, że ingerencja w ceny byłaby dozwolona tylko jako ostateczne rozwiązanie w przypadku, gdy krajowe organy regulacyjne próbują zahamować sztucznie napędzany wzrost cen, aby ochronić konsumentów, firmy i nowe podmioty wchodzące na rynek, ale że ceny powinny również zawsze pokrywać rzeczywiste koszty;

16. uważa, że należy zlikwidować dotacje dla źródeł energii innych niż odnawialne, zapewniając jednakowe reguły gry, uważa że w cenę energii należy wyliczyć zewnętrzne koszty środowiskowe oraz że należy wykorzystać instrumenty rynkowe, aby osiągnąć cele w dziedzinie polityki ochrony środowiska i polityki energetycznej;

17. pragnie zauważyć, że cele przyjęte w odniesieniu do zobowiązań z tytułu świadczenia usług powszechnych oraz z tytułu usług użyteczności publicznej wysokiej jakości powinny być zgodne z zasadami udzielania pomocy publicznej oraz że prawo konkurencji ma zastosowanie do dyskryminacji cenowej oraz do ograniczeń dotyczących odsprzedaży; podkreśla, że niezwykle istotne jest przeprowadzenie oceny wpływu pozostałych regulowanych taryf przesyłowych na rozwój konkurencji i zlikwidowanie zakłóceń rynku.

Skutki społeczne i ochrona konsumentów

18. zwraca się do Komisji z prośbą o przedstawienie pełnych ocen wpływu, w tym również oceny skutków społecznych różnych wniosków, a także o wsparcie tego sektora w opracowaniu mechanizmów szkoleniowych i umożliwiających przekwalifikowanie;

19. uważa, że dostarczanie konsumentom energii potrzebnej do zaspokojenia podstawowych potrzeb jest niezbędne oraz że ubóstwo energetyczne należy zwalczać, wykorzystując wszelkie dostępne środki, zwłaszcza poprzez zachęcanie do oszczędności energii i wydajności energetycznej; wzywa również do podjęcia odpowiednio ukierunkowanych i przejrzystych środków o charakterze społecznym, które są potrzebne w celu ochrony najsłabszych konsumentów znajdujących się w trudnej sytuacji, przy czym nie może dochodzić do zakłócania uczciwej konkurencji;

20. wzywa Komisję do przedłożenia do końca 2007 r. wniosku w sprawie karty konsumenta energii;

Połączenia międzysieciowe

21. z zadowoleniem przyjmuje orientacyjny cel, jakim jest osiągnięcie poziomu wzajemnych połączeń w wysokości 10% w państwach członkowskich;

22. wzywa państwa członkowskie do wzmożenia wysiłków, w tym do wzmocnienia współpracy dwustronnej, na rzecz usuwania przeszkód technicznych, administracyjnych i politycznych w ukończeniu prowadzonych i przyszłych przedsięwzięć, a zwłaszcza czterech projektów określonych przez Komisję jako będące przedmiotem europejskiego zainteresowania; zwraca się z prośbą do państw członkowskich o ułatwienie procedur wydawania zezwoleń na budowę linii połączeń międzysieciowych oraz do ograniczenia czasu trwania takich procedur; uważa jednak, że zawsze należy brać pod uwagę względy w interesie ogólnym;

23. ponownie potwierdza konieczność zwiększenia budżetu przyznanego na europejskie sieci energetyczne, w szczególności na zlikwidowanie przeszkód środowiskowych;

24. wzywa Komisję do szybszego wyznaczania europejskich koordynatorów przedsięwzięć w interesie europejskim napotykających na problemy podczas realizacji;

25. podkreśla, że zdecentralizowana infrastruktura energetyczna i produkcja energii mogą przyczynić się do podniesienia poziomu bezpieczeństwa dostaw energii, należy zatem je wspierać przy formułowaniu strategii polityki energetycznej;

Umowy długoterminowe

26. uznaje, że długoterminowe umowy w zakresie wydobycia i produkcji, zwłaszcza w sektorze gazu ziemnego, są warunkiem sprzyjającego klimatu inwestycyjnego, przyczyniają się znacznie do bezpieczeństwa dostaw i nie stanowią szkody dla integracji wewnętrznego rynku energii, pod warunkiem, że nie wyklucza się możliwości wejścia na rynek nowych podmiotów;

27. uważa, że konieczne jest zapewnienie wyważonego, skutecznego stosowania zasady „wykorzystaj lub strać”, tak aby nowe podmioty wchodzące na rynek mogły uzyskać dostęp do sieci, tam gdzie nie jest wykorzystywana zdolność przesyłowa sieci;

28. uważa, że długoterminowe dwustronne umowy dotyczące dystrybucji wśród odbiorców końcowych – o ile nie obejmują swoim zasięgiem znacznej części rynku i nie odbierają konsumentom możliwości zmiany dostawcy – pozwalają energochłonnym gałęziom przemysłu na negocjowanie bardziej konkurencyjnych i stabilnych cen energii z dowolnym dostawcą, winny zatem być dozwolone pod warunkiem właściwej regulacji ze strony odpowiednich władz oraz jeżeli nie prowadzą do powstawania dodatkowych kosztów obciążających sieci, zamknięcia rynku dla nowych podmiotów lub utrudnienia rozwoju tego rynku;

29. zwraca się do Komisji o zaproponowanie definicji podmiotu wykorzystującego dużą ilość energii; zwraca się do Komisji o szczególne uwzględnienie podmiotów wykorzystujących dużą ilość energii w UE, które konkurują w gospodarce światowej;

30. występuje do Komisji o jasne wytyczne w sprawie takich długoterminowych umów dotyczących dystrybucji wśród odbiorców końcowych w celu zmniejszenia stopnia niepewności na rynku oraz w celu dążenia do standaryzacji umów;

31. przypomina, że urządzenia do produkcji, przesyłu, magazynowania i dystrybucji energii stanowią infrastrukturę strategiczną, której trzeba zagwarantować pełne bezpieczeństwo bez względu na okoliczności;

Sieci energetyczne i sieci gazowe

32. ponownie wyraża zaniepokojenie potrzebami inwestycyjnymi w zakresie modernizacji sieci elektrycznej i sieci gazowych, aby zagwarantować bezpieczeństwo dostaw w UE; domaga się stabilności, spójności i przejrzystości ram regulacyjnych w celu zapewnienia warunków sprzyjających inwestycjom i wobec tego wzywa do opracowania takich ram regulacyjnych ze wspólną korzyścią dla konsumentów i przedsiębiorstw w UE;

33. ubolewa, że w państwach członkowskich występuje nadal wiele przeszkód powodujących niewspółmierne opóźnienia w tworzeniu nowej infrastruktury importu energii oraz w podłączaniu urządzeń nowej generacji do głównej sieci energetycznej; wzywa zatem władze krajowe, regionalne i lokalne do podjęcia wszystkich niezbędnych kroków na rzecz maksymalnego skrócenia tych opóźnień oraz do podłączenia do głównej sieci elektrycznej wszelkich zamieszkałych obszarów peryferyjnych i niedostępnych (w tym wysp i obszarów górskich);

34. wzywa państwa członkowskie do ułatwienia zwiększenia mocy sieci w celu umożliwienia włączenia nowej masowej produkcji energii ze źródeł odnawialnych na lądzie i morzu; wzywa Komisję do oceny wykonalności utworzenia europejskiej sieci inteligentnej (z ang. smart-grid) w pełni wykorzystującej najnowsze dostępne technologie teleinformatyczne; sieć taka umożliwiałaby szeroką gamę rozwiązań w zakresie generacji energii, wzmacniałaby pozycję konsumentów i powinna być w stanie szybko wykrywać i analizować zakłócenia oraz reagować na nie i likwidować ich skutki; wzywa państwa członkowskie do wspierania inwestycji oraz udzielenia swoim organom regulacyjnym wyraźnego mandatu sprzyjającego osiągnięciu tych celów;

35. podkreśla konieczność harmonizacji technicznej sieci europejskich;

36. wzywa Komisję do sporządzenia planu utworzenia jednolitej europejskiej sieci gazu i energii elektrycznej;

37. z zadowoleniem przyjmuje najnowszy postęp techniczny w zakresie wprowadzania biogazu do sieci gazowej; wzywa Komisję do przestawienia propozycji konkretnych środków pozwalających na intensywniejsze wykorzystanie tego potencjału, przyczyniając się w ten sposób do bezpieczeństwa dostaw gazu;

Rezerwy strategiczne

38. zgadza się z oceną Komisji, że w odniesieniu do gazu - uwzględniając obecny stan technologii - lepiej jest różnicować szlaki i technologie dostaw, takie jak zakłady odgazowujące i terminale skroplonego gazu ziemnego (LNG), niż tworzyć olbrzymie rezerwy gazu; wzywa Komisję do przedstawienia konkretnych propozycji lepszego wykorzystania istniejących rezerw gazu, bez naruszenia równowagi między bezpieczeństwem dostaw i faworyzowaniem nowych podmiotów wchodzących na rynek;

39. podkreśla komplementarność sieci elektrycznej i gazowej; zaznacza w tym kontekście, że magazynowanie stanowi integralną część sieci gazowej i powinno być zarządzane w ramach solidarności krajowej i europejskiej; uważa również, że magazynowanie mogłyby wspierać generatory elektryczne w stanie czuwania, zwiększając w ten sposób bezpieczeństwo dostaw;

40. zauważa, że strategiczne rezerwy gazu mogą być proponowane i rozwijane przez poszczególne państwa członkowskie w zależności od ich możliwości gospodarczych i technicznych;

Przejrzystość

41. uważa, że przejrzystość stanowi warunek wstępny rozwoju konkurencji oraz że informacje powinny zawsze być przekazywane w sposób konkretny, jasny, łatwo dostępny i niedyskryminacyjny;

42. zauważa trudności, jakie gospodarstwa domowe napotykają przy korzystaniu z liberalizacji rynku; wzywa Komisję do przedstawienia konkretnych wniosków w sprawie większej przejrzystości w stosunku do konsumentów; do zapewnienia konsumentom pełnych i jasnych informacji (w tym również na temat dostępnych taryf, kombinacji źródeł energii wykorzystywanych przez dane przedsiębiorstwo oraz innych pożytecznych informacji, takich jak etykietowanie, zgodnie z dyrektywą 2003/54/WE) oraz do wzmocnienia roli organizacji konsumenckich na rynku energii w UE;

43. zgadza się z Komisją co do potrzeby wprowadzenia wytycznych w zakresie przejrzystości, wiążących zarówno dla rynku energii elektrycznej, jak i rynku gazu; uważa, że wysoki, zharmonizowany poziom przejrzystości sprzyja skutecznej konkurencji i wchodzeniu na rynek nowych podmiotów;

44. w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie Komisji do zapewnienia lepszej przejrzystości na rynkach;

Wdrożenie prawodawstwa UE

45. jest zaniepokojony liczbą państw członkowskich, które nadal mają jeszcze włączyć do prawa krajowego dyrektywy 2003/54/WE oraz 2003/55/WE i tych, którym nie powiodło się ich należyte wdrożenie; wzywa państwa członkowskie do niezwłocznego włączenia tych dyrektyw do prawa krajowego i pełnego ich wdrożenia;

46. uważa, że dyrektywy 2003/54/WE i 2003/55/WE zawierają wystarczające przepisy, które pod warunkiem ich prawidłowego stosowania, zapewniłyby konkurencyjność i utworzenie jednolitego rynku energii;

47. zgadza się z Komisją, że nie istnieje alternatywa wobec procesu liberalizacji i wzywa państwa członkowskie do zapewnienia pełnej i skutecznej transpozycji dotychczasowych dyrektyw liberalizujących; ponadto popiera propozycję Komisji dotyczącą rozwiązania nieprawidłowości w funkcjonowaniu rynku za pomocą zarówno środków opartych na konkurencji, jak i środków regulacyjnych;

48. wzywa Komisję do opublikowania wszystkich wyników i odpowiedzi uzyskanych w ramach oceny wpływu oraz do przekazania tych informacji Parlamentowi przed przedłożeniem nowych wniosków legislacyjnych;

49. z zadowoleniem przyjmuje zatem inicjatywę Komisji wszczęcia postępowania w sprawie naruszenia przeciwko wymienionym państwom członkowskim, które nie dokonały transpozycji dyrektywy 2003/54/WE lub 2003/55/WE lub nie wdrożyły tych dyrektyw w sposób właściwy;

50. ostrzega przed nadmierną koncentracją rynku i uważa, że najlepiej można temu zapobiec poprzez dalsze postępy w zakresie integracji rynku i środki regulacyjne, ponieważ konsument powinien mieć wybór dostawcy w warunkach otwartej konkurencji, oraz ponownie wzywa Komisję do podjęcia dalszych kroków w związku z koncentracją na rynku energetycznym w przypadkach nadużywania dominującej pozycji na rynku;

51. zwraca uwagę na fakt, że pomimo osiągnięć w zakresie koordynacji transgranicznej dystrybucji zdolności przesyłowej, niski poziom przejrzystości obliczania zdolności przesyłowej netto koniecznych do przeprowadzania aukcji i określenia dostępnej zdolności przesyłowej stanowi poważna przeszkodę dla konkurencji, którą należy zlikwidować poprzez wprowadzenie bardziej rygorystycznych regulacji dotyczących praktyk uzgodnionych, których stosowanie podczas aukcji zostało stwierdzone, poprzez zwiększenie monitorowania konkurencji;

52. wzywa Komisję do ścisłego nadzorowania wpływu koncentracji na konkurencję, zarówno na szczeblu krajowym, jak i europejskim, biorąc również pod uwagę bieżące procesy konsolidacyjne powodujące powstawanie nowych, dużych, wielonarodowych przedsiębiorstw działających w wielu państwach członkowskich oraz wysoki stopień integracji wertykalnej i integracji sektora gazu i energii elektrycznej;

53. wzywa Komisję do uwzględniania we wszystkich swych działaniach i propozycjach, jak ważny wpływ wywierają małe i średnie spółki energetyczne na funkcjonowanie konkurencyjnych rynków energii;

54. wzywa rządy krajowe do zaprzestania promocji tzw. krajowych liderów i powstrzymania się od uchwalania protekcjonistycznych przepisów prawnych uniemożliwiających rozwój prawdziwie zintegrowanego europejskiego rynku energii; wzywa do ustanowienia programów aktywnego uwolnienia gazu i energii elektrycznej oraz bardziej płynnej równowagi na rynku celem stworzenia warunków korzystnych dla nowych podmiotów rynkowych;

55. uznaje za sprawę o zasadniczym znaczeniu pełne włączenie do zliberalizowanego rynku energii przyszłego, zmienionego systemu handlu uprawnieniami do emisji, przeprowadzonego w przejrzysty sposób przez organy regulacyjne, tak aby nie spowodować zakłócenia mechanizmów rynkowych;

56. ponownie podkreśla wagę jak najszybszego osiągnięcia w pełni zliberalizowanego europejskiego rynku energii i nalega, aby zgodnie z zapowiedziami Komisja przedstawiła pod koniec września 2007 r. pakiet dodatkowych środków na rzecz rynku wewnętrznego;

57. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji, jak również rządom i parlamentom państw członkowskich.

[1] Teksty przyjęte, P6_TA(2006)0603.
[2] Dz.U. C 292 E z 1.12.2006, str. 112.
[3] Dz.U. L 262 z 22.09.2006, str. 1.
[4] Dz.U. C 272 E z 9.11.2006, str. 404.
[5] Dz.U. L 33 z 4.2.2006, str. 22.
[6] Dz.U. L 289 z 3.11.2005, str. 1.
[7] Dz.U. L 127 z 29.4.2004, str. 92.
[8] Dz.U. L 176 z 15.7.2003, str. 37.
[9] Dz.U. L 176 z 15.7.2003, str. 57.
[10] Dz.U. L 176 z 15.7.2003, str. 1.
[11] ⁷Dz.U. L 296 z 14.11.2003, str. 34.
[12] Dz.U. L 114 z 27.4.2006, str. 64.

UZASADNIENIE

1. Kontekst

W odpowiedzi na wezwanie Rady Europejskiej i priorytety określone w konkluzjach z marca 2006 r. Komisja przyjęła 10 stycznia 2007 r. tak zwany pakiet energetyczny, aby przyczynić się do realizacji trzech celów polityki energetycznej dla Europy: bezpieczeństwa dostaw, konkurencyjności i równowagi środowiska naturalnego.

W rezultacie długotrwałego procesu liberalizacji rynków energii - poprzez przyjęcie dwóch serii dyrektyw ustanawiających rynek wewnętrzny, w latach 1996-1998 oraz w 2003 r., mających na celu całkową liberalizację do 1 lipca 2007 r. - komunikaty te stanowią ogromny postęp ze względu na to, że Komisja zaleca nowy kierunek rozwoju wewnętrznego rynku energii i zapowiada konkretne propozycje oraz mechanizmy zapewniające jego funkcjonowanie.

Sprawozdanie to oceni, w jaki sposób różne środki wskazane przez Komisję mogą zapewnić realizację wewnętrznego rynku energii elektrycznej i gazu ziemnego i zapobiec przeszkodom stojącym na drodze do stworzenia jednolitego europejskiego rynku energii. Sprawozdawca należycie uwzględni wdrożenie obowiązujących przepisów, które jego zdaniem zapewniają częściowo podstawę prawną wystarczającą do zagwarantowania niedyskryminującego dostępu stron trzecich do sieci, stworzenia silnych krajowych organów regulacyjnych i ustanowienia ram sprzyjających inwestycjom. Biorąc pod uwagę ostatnie konkluzje wiosennej Rady w dniach 8-9 marca, sprawozdawca pragnie skonsolidować cele wdrażane przez Komisję i przeanalizować proponowane środki praktyczne.

2. Zagadnienia szczegółowe

Wdrożenie obowiązującego prawodawstwa

Sprawozdawca wyraża zaniepokojenie, że liczne państwa członkowskie nie dokonały włączenia do prawa krajowego dyrektyw europejskich 54/2003 oraz 55/2003, a niektóre nie przeprowadziły tego prawidłowo. Prawidłowe włączenie do prawa krajowego na poziomie UE ma podstawowe znaczenie dla pełnej oceny wagi i skuteczności środków przyjętych przez Parlament Europejski i Radę.

Niewypełnienie tych obowiązków przez niektóre państwa członkowskie stawia ponadto w trudnej sytuacji te państwa członkowskie, które prawidłowo i w pełni włączyły prawodawstwo UE do przepisów krajowych, powodując w niektórych przypadkach niesprawiedliwą konkurencję cenową, przejęcia prywatnych firm przez przedsiębiorstwa państwowe, przeszkody do wejścia na rynek innych państw członkowskich, jak również nieproporcjonalne opóźnienia w rozwoju połączeń międzysieciowych. Rządy państw, których te konsekwencje dotykają, spotykają się ponadto z krytyką opinii publicznej w odniesieniu zarówno do przyjętych środków, jak i wszystkich instytucji UE.

W związku z powyższym sprawozdawca z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę Komisji mającą na celu wszczęcie procedury naruszenia prawa wspólnotowego przeciw tym państwom członkowskim, które nie wdrożyły obowiązującego prawodawstwa.

Wyrażając uznanie z powodu trzeciego pakietu liberalizacyjnego Komisji, który ma zostać przedstawiony we wrześniu tego roku i mając świadomość, że opór niektórych państw członkowskich można zwalczyć jedynie za pomocą konkretnych działań, sprawozdawca zastanawia się jednak, czy rozwiązaniem tego problemu jest rzeczywiście dalsze i bardziej restrykcyjne prawodawstwo, biorąc pod uwagę, że drugi pakiet jest najwyraźniej nadal na wstępnym etapie wdrażania.

Niedawne inicjatywy przejęć i fuzji na rynkach Unii Europejskiej wzbudziły zaniepokojenie takimi kwestiami, jak udział publiczny w przedsiębiorstwach, zmniejszony wybór dla konsumentów z powodu koncentracji na rynku, a także nadmierny interwencjonizm niektórych rządów w działania, które powinny być czysto rynkowe. Sprawozdawca jest zdania, że Komisja powinna nadal kontrolować takie działania, w szczególności w przypadku, gdy udział środków publicznych w niektórych przedsiębiorstwach przejmujących inne przedsiębiorstwa jest wysoki.

Uwolnienie własności

Uwolnienie własności było kluczowym zagadnieniem debaty na temat energii w Parlamencie Europejskim przy okazji omawiania poprzednich sprawozdań i prawdopodobnie tak samo będzie w przypadku tego sprawozdania. Sprawozdawca uważa, że obecny poziom uwolnienia własności w niektórych państwach członkowskich jest niewystarczający i w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę Komisji, aby zwiększyć zobowiązania w tej dziedzinie.

Należy dokładnie przeanalizować dwie główne możliwości zaproponowane w komunikacie Komisji pt. „Odpowiednie regulowanie niezależnego operatora systemu oraz uwalnianie własności”.

Uwolnienie własności zwiększyłoby przejrzystość, zapewniło odpowiednie warunki do inwestowania w infrastrukturę i zlikwidowało przeszkody dla wejścia nowych podmiotów na rynek.

Model niezależnego operatora systemu, mimo iż wymaga dalszej regulacji, pozwoliłby także zrealizować te cele i byłby prawdopodobnie bardziej realnym rozwiązaniem dla tych państw członkowskich, które mają duże opóźnienia.

Sprawozdawca pragnie kontynuować rozmowy na ten temat i oczekuje, że Komisja przedstawi jasne, lecz elastyczne stanowisko w sprawie uwalniania własności, które mogłoby posłużyć za podstawę dla dyskusji w Radzie i Parlamencie, unikając jednocześnie zdecydowanego odrzucenia przez niektóre państwa członkowskie.

Żadna z zaproponowanych możliwości nie rozwiąże jednak problemów związanych z połączeniami międzysieciowymi, dlatego niezbędne będą środki dodatkowe. Kwestie przejrzystości i inwestycji mogłyby zostać rozwiązane również poprzez zwiększenie uprawnień krajowych organów regulacyjnych lub poprzez przepisy krajowe mające na celu nałożenie konkretnych wymogów w tym zakresie. Wreszcie, sektory gazu i elektryczności różnią się od siebie znacząco, co sprawia, że możliwości uwalniania własności są bardziej skomplikowane w przypadku sektora gazu. Kwestia ta zostanie omówiona w sposób bardziej szczegółowy w dalszej części dokumentu.

Inwestycje

Sprawozdawca chciałby podkreślić znaczenie nowych inwestycji na wielką skalę dla rozwoju nowej i modernizacji obecnej infrastruktury. Zaniepokojony dysproporcją pomiędzy bieżącymi inwestycjami i tymi, które ocenia się jako niezbędne, sprawozdawca nie zgadza się z Komisją, która stwierdziła, że zaprzestano inwestycji w tej dziedzinie. W rzeczywistości całkowita liczba inwestycji z zakresu utrzymania i rozwoju sieci gazowych odnotowała w ostatnich latach stały, choć powolny, wzrost.

Sprawozdawca wyraża również zaniepokojenie z powodu braku inwestycji w połączenia międzysieciowe ze względu na różnice w standardach, brak niezależnej władzy regulacyjnej, która nadzorowałaby przesył transgraniczny i zmniejszoną dostępność mechanizmów odzyskiwania kosztów transgranicznych.

Wiele pozostaje jednak do zrobienia i należy przyjąć środki, takie jak dalsze uwalnianie - dotyczy to własności oraz ISO+-, skuteczniejsza regulacja i lepsza współpraca transgraniczna.

Nowa masowa produkcja energii ze źródeł odnawialnych

Europa dysponuje dużą ilością odnawialnych źródeł energii, w tym energią wodną, wiatrową, słoneczną, geotermiczną oraz energią biomasy i pływów. Odnawialne źródła energii ze względu na swoją specyfikę są skupione w określonych lokalizacjach, np. źródła energii wodnej w regionach górzystych, a zasoby energii wietrznej na morzu, wybrzeżu i terenach górskich. Z niewielkimi wyjątkami zasoby te nie nadają się do transportu w postaci pierwotnej, muszą więc być przekształcane w energię elektryczną na miejscu występowania zasobu pierwotnego. Jeżeli zatem te ogromne źródła energii pierwotnej mają stanowić wkład w wypełnienie zapotrzebowania Unii Europejskiej na energię elektryczną, wymagają one odpowiedniej infrastruktury sieci energetycznej, która pozwoli na masowy przesył energii elektrycznej z tych regionów do ośrodków potrzebujących energii.

Na przykład morza Europy Północno-Zachodniej stanowią duże, nadające się do komercyjnego wykorzystania źródło energii wiatrowej. Niezbędne są zatem potężne podmorskie sieci energetyczne, aby móc przesyłać tę energię na ląd, a także sieci przybrzeżne, aby przetransportować elektryczność dalej do ośrodków jej potrzebujących.

Ważne jest zatem utrzymywanie tych sieci tam, gdzie już istnieją oraz skonstruowanie tam, gdzie jeszcze ich nie ma. Przedsiębiorstwa zajmujące się przesyłem muszą zostać zachęcone do rozwoju i budowy takich sieci i nie mogą mieć konkurencyjnych interesów, co mogłoby zaszkodzić rozwojowi tych sieci.

Organy regulacyjne

Obecnie wewnętrzny rynek energii Unii Europejskiej musi dostosowywać się do 27 różnych krajowych systemów regulacji, które mogą się znacząco między sobą różnić. Procedura określania działań, które mają zostać podjęte w zakresie przesyłów transgranicznych, opiera się na konsultacjach pomiędzy krajowymi organami regulacyjnymi na podstawie technicznych wniosków operatorów systemów przesyłowych, natomiast decyzje podejmowane są zazwyczaj poprzez konsensus. Jeżeli niemożliwe jest uzyskanie porozumienia, Komisja wszczyna procedurę komitologii, w której nie tylko na satysfakcjonujące rezultaty czeka się długo, ale w której decyzje podejmowane są przez państwa członkowskie w oparciu o opinię krajowych organów regulacyjnych. Powoduje to powrót do punktu wyjścia.

Jeżeli UE chce w pełni zintegrowanego rynku wewnętrznego, konieczne będzie podjęcie pewnych działań, aby zapewnić bardziej formalne podejście do opisanego powyżej procesu. Sprawozdawca proponuje przekształcenie forum organów regulacyjnych w organ urzędowy, w którym podejmowane byłyby decyzje - jeżeli to konieczne poprzez głosowanie - i gdzie w przypadku impasu decyzję mogłaby podjąć Komisja. Decyzje powinny opierać się na wnioskach operatorów systemów przesyłowych, których proces podejmowania decyzji również powinien być wyposażony w ramy formalne.

Należy podkreślić, że organy regulacyjne zajmowałyby się jedynie transgranicznymi kwestiami natury technicznej i handlowej, takimi jak harmonizacja standardów technicznych i promowanie koordynacji rozwoju połączeń międzysieciowych i przesyłu transgranicznego.

Decyzja krajowych organów regulacyjnych powinna być suwerenna względem danego państwa członkowskiego, a ich zadania i uprawnienia niezawisłe, silne i dokładnie określone.

Organy regulacyjne mogą odegrać kluczową rolę w zapewnianiu koniecznych inwestycji, równych szans dla wszystkich podmiotów rynkowych i przejrzystości. W odniesieniu do inwestycji organy regulacyjne można byłoby wyposażyć w uprawnienia do udostępnienia inwestycji stronom trzecim, w przypadku gdyby istniejące przedsiębiorstwa stanowiły przeszkody dla rozwoju sieci energetycznej.

Połączenia międzysieciowe

Sprawozdawca z zadowoleniem przyjmuje niedawno zajęte stanowisko Komisji i Rady w sprawie osiągnięcia 10% połączeń międzysieciowych we wszystkich państwach członkowskich. Chciałby jednak zaznaczyć, że cel ten został określony wiele lat temu na szczycie w Barcelonie i, biorąc pod uwagę, że zakończenie tworzenia wewnętrznego rynku energii nabrało jeszcze większego znaczenia w Unii Europejskiej, wyraża nadzieję na podjęcie przez państwa członkowskie decydujących kroków w celu zlikwidowania wszystkich przeszkód na drodze rozwoju tych połączeń.

Nowa współpraca pomiędzy organami regulacyjnymi na szczeblu UE powinna zapewnić odpowiednie ramy regulacyjne, aby przezwyciężyć niektóre z tych barier, a władze publiczne również powinny podjąć wysiłki w celu zlikwidowania przeszkód politycznych.

Kwestia ta jest szczególnie ważna dla peryferyjnych państw członkowskich, które obecnie pozostają odciętymi od reszty państw „energetycznymi wyspami”.

Taryfy regulowane

Sprawozdawca stanowczo opowiada się za zlikwidowaniem ogólnych taryf regulowanych dla klientów komercyjnych, ponieważ prowadzą one do poważnych zakłóceń na rynku i mogą czasami być wykorzystywane przez zintegrowane pionowo przedsiębiorstwa do usuwania nowych podmiotów z rynku.

3. Uwagi dodatkowe

Rynek gazu ziemnego

W przeciwieństwie do rynku energii elektrycznej, większość przedsiębiorstw gazowniczych czerpie zyski raczej z działań z zakresu dystrybucji niż mocy wytwórczych. Z tego powodu różne projekty przedstawione przez Komisję w zakresie uwalniania własności byłyby trudne do zrealizowania w tym sektorze, lub przynajmniej w tych przedsiębiorstwach, które importują swój produkt do Unii Europejskiej.

Pewne środki, jak te zaproponowane w niniejszym dokumencie, mogłyby pomóc rozwiązać problemy związane z inwestycjami, przejrzystością i dostępem do sieci energetycznej.

Sprawozdawca wyraża zaniepokojenie głównie z powodu braku zharmonizowanych standardów w dziedzinie gazu ziemnego. Sytuacja ta powoduje niepewność na rynku, ponieważ przedsiębiorstwa nie wiedzą, czy gaz, który kupują w jednym miejscu, uzyska dostęp do poszczególnych sieci krajowych. Komisja powinna poważnie rozważyć ten problem i jak najszybciej znaleźć rozwiązanie.

Przedsiębiorstwa te borykają się również z trudnościami w stosunkach handlowych z krajami trzecimi, w przypadku których nie może mieć zastosowania zasada wzajemności. Nie mają one bowiem dostępu do mocy produkcyjnych, ani do ich rynków na podobnych zasadach. Sektor gazowy przekazał sprawozdawcy postulat silniejszego poparcia politycznego ze strony instytucji Unii Europejskiej, a także państw członkowskich podczas negocjacji z producentami z krajów trzecich.

System handlu uprawnieniami do emisji (ETS)

Sprawozdawca wyraża zaniepokojenie z powodu wyrażanych przez niektóre podmioty rynkowe opinii dotyczących handlu uprawnieniami do emisji. Twierdzą oni, że konsumentów obciąża się dodatkowym kosztem ETS zawartym w rachunku za energię, podczas gdy większość z tych uprawnień otrzymano bezpłatnie, w ramach obowiązującej dyrektywy ETS, która stanowi, że co najmniej 95% uprawnień do emisji w obecnej pierwszej fazie powinno być przyznane bezpłatnie.

OPINIA Komisji Gospodarczej i Monetarnej (*) (18.6.2007)

dla Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii

w sprawie perspektyw rynku wewnętrznego energii elektrycznej i gazu
(2007/2089(INI))

Sprawozdawca komisji opiniodawczej: Sophia in 't Veld

(*) Ściślejsza współpraca między komisjami  art. 47 Regulaminu

WSKAZÓWKI

Komisja Gospodarcza i Monetarna zwraca się do Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii, właściwej dla tej sprawy, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

B. mając na uwadze, że w stosownym czasie należy ustanowić odpowiednie ramy prawne zgodnie z zasadą pomocniczości w celu osiągnięcia tych ambitnych i długofalowych korzyści;

C. mając na uwadze, że w komunikacie Komisji dotyczącym perspektyw rynku wewnętrznego energii elektrycznej i gazu (COM(2006)0841) oraz sprawozdaniu DG ds. Konkurencji z badania sektora energetycznego (SEC(2006)1724) stwierdzono, że obecne zasady i środki liberalizacji doprowadziły do poprawy wydajności w zakresie dostaw energii i oszczędności dla klientów, ale że nie osiągnięto jeszcze pełnego otwarcia rynku, a bariery utrudniające swobodną konkurencję utrzymują się; mając ponadto na uwadze, że obecne ramy prawne nie zostały jeszcze w pełni i odpowiednio włączone do prawa krajowego przez państwa członkowskie oraz że potrzebne są dalsze działania, aby doprowadzić do liberalizacji rynku;

D. mając na uwadze, że nieliczne państwa Unii Europejskiej otworzyły rynki gazu; mając na uwadze, że podstawę dla całego systemu, zarówno dla odbiorców, jak i przedsiębiorstw, stanowią niższe ceny i wysoka jakość usług dostawczych na rynku gazu;

E. mając na uwadze, że w rezolucji z dnia 14 grudnia 2006 r. w sprawie europejskiej strategii na rzecz zrównoważonej, konkurencyjnej i bezpiecznej energii – Zielona księga[1] Parlament Europejski podkreślił, że w przypadku stwierdzenia przez Komisję, iż obowiązujące prawodawstwo jest nieskuteczne, systemy przesyłowe w sektorze energetycznym powinny podlegać pełnemu uwolnieniu własności;

F. mając na uwadze, że po przeprowadzeniu dochodzenia sektorowego i w świetle dowodów ekonomicznych Komisja uważa, iż uwolnienie w zakresie stosunków własnościowych stanowi najbardziej skuteczny środek zagwarantowania użytkownikom energii możliwości wyboru oraz zachęcania do inwestycji;

G. mając na uwadze, że istniejącej ponadgranicznej rozbieżności regulacyjnej nie można zaradzić wyłącznie poprzez stosowanie zasad konkurencji; mając na uwadze potrzebę zapewnienia lepszej koordynacji krajowych organów regulujących rynek energii poprzez zwiększenie kompetencji Europejskiego Organu Nadzoru Energii Elektrycznej i Gazu (ERGEG), przy silniejszej roli nadzoru Wspólnoty, w celu zabezpieczenia interesów rynku wewnętrznego;

H. mając na uwadze, że według dostępnych danych państwa członkowskie zrealizowały jedynie w ograniczonym stopniu cele wynikające z obowiązku świadczenia usług użyteczności publicznej w odniesieniu do najuboższych konsumentów;

2. jest przekonany, że w związku z wieloma poważnymi problemami wykazanymi w dochodzeniu sektorowym istnieje konieczność pilnego podjęcia działań prowadzących do ustanowienia działającego wewnętrznego rynku energii, poprzez skuteczne uwolnienie własności sieci i zaopatrzenia, zlikwidowanie obecnych luk prawnych, rozwiązanie kwestii koncentracji rynku i barier utrudniających wejście na rynek oraz poprzez zwiększenie przejrzystości działań rynkowych; wzywa do niezwłocznej, pełnej i należytej transpozycji prawa wspólnotowego do prawa krajowego; wzywa w tym kontekście do podjęcia zdecydowanych działań w przypadkach naruszenia prawa wspólnotowego;

3. zgadza się z Komisją, że nie istnieje alternatywa wobec procesu liberalizacji i wzywa państwa członkowskie do zapewnienia pełnej i skutecznej transpozycji dotychczasowych dyrektyw liberalizujących; ponadto popiera propozycję Komisji dotyczącą rozwiązania nieprawidłowości w funkcjonowaniu rynku za pomocą zarówno środków opartych na konkurencji, jak i środków regulacyjnych;

4. wyraża poparcie dla wyników dochodzenia sektorowego wskazujących, że wymagana prawnie liberalizacja jest niewystarczająca w sensie prawnym i funkcjonalnym do zapewnienia rozwoju prawdziwego, konkurencyjnego europejskiego rynku energii; ponownie podkreśla, że należy zapewnić niedyskryminacyjny dostęp do sieci oraz w pełni popiera propozycję Komisji co do dalszych działań mających na celu zapewnienie wyraźniejszego rozdziału między produkcją i dystrybucją energii;

5. wzywa Komisję do przedstawienia analizy obrazującej szacunkowe koszty uwolnienia własności, które poniosą państwa członkowskie, oczekiwany wpływ na inwestycje w sieci, a także korzyści dla rynku wewnętrznego i konsumentów; wskazuje, że analiza powinna uwzględnić kwestię, czy i ewentualnie jakie problemy i koszty pojawią się, jeśli państwo nie przeprowadzi uwolnienia własności oraz czy negatywne skutki będą różne w przypadku własności państwowej i prywatnej; proponuje ponadto zbadanie, jakie korzyści dla osiągnięcia celów wynikałyby z uwolnienia własności w odniesieniu do podejścia opartego na niezależnych operatorach rynku regionalnego;

6. podkreśla potrzebę wprowadzenia odpowiednich zachęt dla operatorów systemów do obsługi i rozwoju sieci w interesie wszystkich użytkowników; uważa, że zagwarantowanie stabilnych ram regulacyjnych ma zasadnicze znaczenie dla zapewnienia, aby podejmowane decyzje inwestycyjne, przyszłe środki wywierające wpływ na rynek wewnętrzny były sporządzane i stosowane w sposób stanowiący pozytywne wsparcie dla inwestycji, na które istnieje duże zapotrzebowanie; podkreśla jednakże, że taki rozdział należy traktować jako warunek wstępny, ale nie jako jedyny warunek gwarantujący sprawiedliwą konkurencję; jest przekonany, że własność publiczna na rynkach energii elektrycznej i gazu stanowi jeden z głównych czynników prowadzących do zakłóceń na szczeblu europejskim oraz że bodźce sprzyjające konkurencji na tych rynkach są znacznie mniejsze, jeśli działają przedsiębiorstwa publiczne, ponieważ w większości przypadków, poprzez swoje statuty spółki, posiadają one niższy poziom przejrzystości i informacji dla potencjalnych inwestorów oraz są uzależnione od politycznych decyzji podejmowanych przez rządy tych państw; nalega na wprowadzenie odpowiednich środków zapobiegających zastąpieniu publicznych monopoli przez monopole prywatne;

7. z zadowoleniem przyjmuje propozycję Komisji dotyczącą zwiększenia niezależności krajowych organów regulujących rynek energii, wzmocnienia ich kompetencji, rozwoju koordynacji między nimi oraz współpracy między operatorami systemów przesyłowych (OSP); uważa, że taka niezależność nie powinna utrudniać działań politycznych, które rządy państw członkowskich muszą podjąć w celu zwiększenia konkurencji, zapewnienia bezpieczeństwa dostaw oraz ochrony środowiska na wewnętrznym rynku gazu i elektryczności;

8. podkreśla konieczność zharmonizowania szczebla kompetencji oraz niezależności organów regulujących rynek energii, aby umożliwić silną koordynację na szczeblu europejskim oraz przeciwdziałać bezprawnemu wykorzystywaniu uprawnień regulacyjnych do celów protekcjonizmu krajowego;

9. podziela zdanie Komisji, że należy wzmocnić uprawnienia krajowych organów regulacyjnych oraz koordynację na szczeblu europejskim, szczególnie w kwestiach ponadgranicznych;

10. podziela zdanie, że podejście związane z europejską siecią niezależnych organów regulacyjnych (ERGEG+) jest najbardziej odpowiednie celem dokonania szybkich i skutecznych postępów w harmonizacji kwestii technicznych koniecznych dla umożliwienia efektywnego funkcjonowania handlu transgranicznego; uważa za właściwy udział Komisji w zakresie niezbędnym do należytego uwzględnienia interesów Wspólnoty;

11. z zadowoleniem przyjmuje propozycję dotyczącą nadania roli instytucyjnej istniejącym stowarzyszeniom operatorów systemów przesyłowych z formalnymi zobowiązaniami i celami (Stowarzyszenie Europejskich Operatorów Systemów Przesyłowych+(ETSO+)\Europejskie Stowarzyszenie Przesyłania Gazu+(GTO+)); uważa jednak, że konieczna jest dalsza refleksja nad ustanowieniem operatorów systemów transgranicznych stanowiących niezależną własność, aby zapewnić wzmocnienie, a nie ograniczenie konkurencji; wyraża przekonanie, że należy również podjąć wysiłki na rzecz stopniowej ewolucji w kierunku operatorów systemów regionalnych;

12. podkreśla głębokie zaniepokojenie pewnymi inicjatywami protekcjonistycznymi podjętymi przez niektóre rządy europejskie uzasadniające swoje stanowisko ochroną sektorów strategicznych i rzekomymi interesami narodowymi; podkreśla, że protekcjonizm na jednolitym rynku jest sprzeczny z integracją europejską; w sektorze energetycznym protekcjonizm zubaża bezpieczeństwo dostaw, zmniejsza wydajność, w związku z tym powoduje wzrost cen płaconych przez konsumentów i jest szkodliwy dla zrównoważonego rozwoju;

13. zachęca Komisję do podjęcia działań przeciwko państwom członkowskim, które bezprawnie chronią krajowych potentatów energetycznych, między innymi poprzez stosowane akcji uprzywilejowanej (tzw. złotej akcji) oraz przeciwko państwom członkowskim posiadającym taryfy regulowane, które utrudniają konkurencję i integrację rynku; biorąc pod uwagę szczególną rolę sektora energetycznego w procesie nadrabiania zaległości gospodarczych przez nowe państwa członkowskie, wymagane jest wprowadzenie takich samych standardów politycznych dla nowych i starych państw członkowskich; podkreśla, że wspieranie krajowych lub europejskich potentatów energetycznych może działać na szkodę konkurencyjności przedsiębiorstw, poziomu konkurencji na rynku energetycznym oraz interesu konsumentów; podkreśla, że niezbędne są przedsiębiorstwa świadczące wysokiej jakości i konkurencyjne usługi dla obywateli nie tylko na szczeblu krajowym czy europejskim, ale również na rynku światowym;

14. podkreśla, że należy jeszcze bardziej poprawić dostępność informacji dotyczących rynku i z zadowoleniem przyjmuje zamiar Komisji co do wprowadzenia wiążących uregulowań w zakresie przejrzystości; zgadza się, że wszystkie potrzebne informacje dotyczące rynku powinny być stopniowo publikowane we właściwym terminie oraz że należy zapewnić należyty nadzór;

15. uważa, że należy zlikwidować dotacje dla źródeł energii innych niż odnawialne, zapewniając jednakowe reguły gry, uważa że w cenę energii należy wyliczyć zewnętrzne koszty środowiskowe oraz że należy wykorzystać instrumenty rynkowe, aby osiągnąć cele w dziedzinie polityki ochrony środowiska i polityki energetycznej;

16. pragnie zauważyć, że cele przyjęte w odniesieniu do zobowiązań z tytułu świadczenia usług powszechnych oraz z tytułu usług użyteczności publicznej wysokiej jakości powinny być zgodne z zasadami udzielania pomocy publicznej oraz że prawo konkurencji ma zastosowanie do dyskryminacji cenowej oraz do ograniczeń dotyczących odsprzedaży; podkreśla, że niezwykle istotne jest przeprowadzenie oceny wpływu pozostałych regulowanych taryf przesyłowych na rozwój konkurencji i zlikwidowanie zakłóceń rynku.

PROCEDURA

Tytuł	Perspektywy rynku wewnętrznego energii elektrycznej i gazu
Numer procedury	2007/2089(INI)
Komisja przedmiotowo właściwa	ITRE
Komisja wyznaczona do wydania opinii Data ogłoszenia na posiedzeniu	ECON 26.4.2007
Ściślejsza współpraca	26.4.2007
Sprawozdawca komisji opiniodawczej Data powołania	Sophia in 't Veld 13.3.2007
Poprzedni sprawozdawca(y)
Rozpatrzenie w komisji	27.3.2007	11.4.2007		8.5.2007
Data zatwierdzenia	5.6.2007
Wynik głosowania końcowego	za: przeciw: wstrzymujących się:		25 2 11
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Gabriele Albertini, Zsolt László Becsey, Pervenche Berès, Sharon Bowles, Udo Bullmann, Ieke van den Burg, David Casa, Christian Ehler, Jonathan Evans, José Manuel García-Margallo y Marfil, Jean-Paul Gauzès, Robert Goebbels, Donata Gottardi, Dariusz Maciej Grabowski, Karsten Friedrich Hoppenstedt, Sophia in 't Veld, Guntars Krasts, Andrea Losco, Astrid Lulling, Cristobal Montoro Romero, Joseph Muscat, Joop Post, John Purvis, Alexander Radwan, Dariusz Rosati, Heide Rühle, Eoin Ryan, Antolín Sánchez Presedo, Manuel António dos Santos, Cristian Stănescu, Margarita Starkevičiūtė, Ivo Strejček, Sahra Wagenknecht.
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego	Harald Ettl, Ján Hudacký, Werner Langen, Maria Petre, Andreas Schwab.
Zastępcy (art. 178 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego	Anne Ferreira
Uwagi (dane dostępne tylko w jednym języku)	...

[1] Teksty przyjęte, P6_TA(2006)0603.

OPINIA Komisji Rozwoju Regionalnego (3.5.2007)

dla Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii

w sprawie perspektyw dla wewnętrznego rynku gazu i energii elektrycznej
(2007/2089(INI))

Sprawozdawca komisji opiniodawczej: Brigitte Douay

WSKAZÓWKI

Komisja Rozwoju Regionalnego zwraca się do Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii, właściwej dla tej sprawy, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

1. zauważa, że stworzenie prawdziwego energetycznego rynku wewnętrznego ma na celu ustalanie najlepszych cen dla obywateli i przedsiębiorstw; żąda, aby następujące zasady: pewność dostaw, zadowolenie konsumentów, wysoki poziom usług publicznych, uwzględnienie klientów podatnych na zagrożenia oraz ochrona środowiska, racjonalizacja zużycia energii oraz dążenie do wprowadzania innowacyjnych technologii energetycznych znalazły się w centrum uwagi podczas rewizji dyrektywy w sprawie rynku gazu i energii elektrycznej;

2. jest zdania, że zakończenie tworzenia rynku energetycznego jest związane ze spójnością gospodarczą, społeczną i terytorialną, zwłaszcza w regionach opóźnionych, posiadających niekorzystne warunki naturalne lub ultraperyferyjnych;

3. zwraca uwagę, że regiony przygraniczne mogą w pierwszej kolejności skorzystać z prężnego rynku wewnętrznego i otrzymywać dostawy z kraju przez siebie wybranego; w związku z tym podkreśla problemy występujące w tych regionach, spowodowane różnymi ramami prawnymi oraz brakiem wymiany informacji między państwami;

4. zwraca się do państw członkowskich o uproszczenie procedur udzielania zezwoleń na tworzenie nowych krajowych i transgranicznych zdolności przesyłowych, ponieważ rozwój rynku międzyregionalnego i międzynarodowego może wywrzeć efekt dźwigni na rozwój rynku wewnętrznego UE;

5. uważa, że pewność dostaw nie może być traktowana jako problem wyłącznie krajowy i zwraca się do Komisji o przyczynienie się do utworzenia i umocnienia sieci regionalnych i decentralizacji produkcji energii;

6. biorąc pod uwagę międzynarodowe znaczenie przesyłu energii elektrycznej oraz stale rosnącą wrażliwość europejskiego systemu energetycznego, jeśli chodzi o niezawodność poszczególnych systemów w państwach członkowskich, podkreśla konieczność pogłębienia współpracy, wymiany informacji i koordynacji działań między poszczególnymi systemami przesyłowymi; popiera utworzenie w tym celu europejskiego centrum koordynacji systemów przesyłowych państw członkowskich;

7. z zadowoleniem przyjmuje zamiar opracowania przez Komisję karty odbiorców energii, która obejmowałaby m.in. niedostatki paliwa oraz informacje dla odbiorców, oraz wzywa Komisję do szybkiego zakończenia prac, biorąc pod uwagę potrzeby i cechy odbiorców energii w regionach charakteryzujących się niekorzystnymi uwarunkowaniami naturalnymi;

8. w celu zapewnienia większej liczby lepszych jakościowo połączeń między państwami członkowskimi należy ustanowić rzeczywiste regionalne rynki energii; po uruchomieniu rynków energii elektrycznej należy przyspieszyć inicjatywy Europejskiej Grupy Regulatorów dotyczące regionalnych rynków gazu, tak aby możliwe było zarządzanie energią na najwłaściwszym poziomie;

9. w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje możliwość ustanowienia europejskiej sieci niezależnych organów regulacyjnych (ERGEG+), co pozwoliłoby na sformalizowanie roli obecnej Europejskiej Grupy Regulatorów Elektroenergetyki i Gazownictwa (ERGEG);

10. zwraca się do państw członkowskich o stosowanie skutecznego poziomu regulacji, zagwarantowanie niedyskryminacyjnego dostępu do sieci, zezwolenie krajowym organom regulacyjnym na ułatwianie dokonywania połączeń transgranicznych i transregionalnych w dziedzinie energii oraz przyjęcie skoordynowanego podejścia w zakresie przepisów;

11. zachęca do inwestycji mających na celu wzmocnienie i dostosowanie infrastruktury do produkcji i przesyłu energii w całej Europie;

12. jest zdania, że debata na temat rozdzielenia musi uwzględniać cechy charakterystyczne gazu i energii elektrycznej, a także rynków krajowych i regionalnych;

13. zwraca się do państw członkowskich oraz do władz regionalnych o dostarczanie optymalnych informacji o pochodzeniu energii elektrycznej, zwłaszcza gdy jej źródłem są energie odnawialne; nalega, w kontekście całkowitego otwarcia rynku w lipcu 2007 r., na przekazywanie informacji oraz dostarczanie wiarygodnych i przejrzystych informacji na temat produkcji w każdym kraju, wzajemnych połączeń i rzeczywistej ewolucji cen;

14. zwraca się również o dostarczenie władzom regionalnym i lokalnym solidnego wsparcia w dziedzinie wydajności energetycznej, oszczędności energii i trwałego rozwoju w ramach projektów popieranych przez Unię Europejską, zwłaszcza w odniesieniu do polityki transportowej i mieszkaniowej.

PROCEDURA

Tytuł	Perspektywy dla wewnętrznego rynku gazu i energii elektrycznej
Numer procedury	2007/2089(INI)
Komisja przedmiotowo właściwa	ITRE
Komisja wyznaczona do wydania opinii Data ogłoszenia na posiedzeniu	REGI 26.4.2007
Ściślejsza współpraca
Sprawozdawca komisji opiniodawczej Data powołania	Brigitte Douay 12.4.2007
Sprawozdawca(y) zastąpiony/zastąpieni
Rozpatrzenie w komisji	12.4.2007
Data zatwierdzenia wskazówek	2.5.2007
Wynik głosowania końcowego	za: przeciw: wstrzymujących się:	43 2 0
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Alfonso Andria, Stavros Arnaoutakis, Jean Marie Beaupuy, Rolf Berend, Wolfgang Bulfon, Antonio De Blasio, Vasile Dîncu, Gerardo Galeote, Iratxe García Pérez, Eugenijus Gentvilas, Gábor Harangozó, Marian Harkin, Jim Higgins, Alain Hutchinson, Gisela Kallenbach, Tunne Kelam, Evgeni Kirilov, Constanze Angela Krehl, Mario Mantovani, Miguel Angel Martínez Martínez, Yiannakis Matsis, Miroslav Mikolášik, Lambert van Nistelrooij, Jan Olbrycht, Maria Petre, Markus Pieper, Elisabeth Schroedter, Stefan Sofianski, Grażyna Staniszewska, Oldřich Oldřich Vlasák, Vladimír Železný
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego	Bastiaan Belder, Silvia Ciornei, Brigitte Douay, Den Dover, Riitta Myller, Zita Pleštinská, Christa Prets, Miloslav Ransdorf, Richard Seeber, László Surján, Károly Ferenc Szabó
Zastępcy (art. 178 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego	Véronique De Keyser, Henrik Lax, Samuli Pohjamo
Uwagi (dane dostępne tylko w jednym języku)	...

PROCEDURA

Tytuł

Perspektywy rynku wewnętrznego energii elektrycznej i gazu

Numer procedury

2007/2089(INI)

Komisja przedmiotowo właściwa
Data ogłoszenia wydania zgody na posiedzeniu

ITRE
26.4.2007

Komisja(e) wyznaczona(e) do wydania opinii
Data ogłoszenia na posiedzeniu

ECON
26.4.2007

REGI
26.4.2007

Opinia niewydana
Data wydania decyzji

Ściślejsza współpraca
Data ogłoszenia na posiedzeniu

26.4.2007

Sprawozdawca(y)
Data powołania

Alejo Vidal-Quadras
27.2.2007

Poprzedni sprawozdawca(y)

Rozpatrzenie w komisji

11.4.2007

3.5.2007

5.6.2007

Data przyjęcia

18.6.2007

Wynik głosowania końcowego

za:

przeciw:

wstrzymujących się:

Posłowie obecni podczas głosowania końcowego

Jerzy Buzek, Jorgo Chatzimarkakis, Giles Chichester, Silvia Ciornei, Pilar del Castillo Vera, Den Dover, Nicole Fontaine, Norbert Glante, Umberto Guidoni, Fiona Hall, David Hammerstein, András Gyürk, Erna Hennicot-Schoepges, Ján Hudacký, Anne Laperrouze, Eluned Morgan, Angelika Niebler, Reino Paasilinna, Atanas Paparizov, Miloslav Ransdorf, Paul Rübig, Andres Tarand, Catherine Trautmann, Claude Turmes, Nikolaos Vakalis, Alejo Vidal-Quadras

Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego

Ivo Belet, Joan Calabuig Rull, Matthias Groote, Satu Hassi, Edit Herczog, Gunnar Hökmark, Esko Seppänen, Hannes Swoboda, Lambert van Nistelrooij

Zastępca(y) (art. 178 ust. 2) obecny(i) podczas głosowania końcowego

Data złożenia

26.6.2007

Uwagi (dane dostępne tylko w jednym języku)

Informacja prawna - Polityka ochrony prywatności