ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με τη Θεματική στρατηγική για την αειφόρο χρήση των φυτοφαρμάκων

20.7.2007 - (2007/2006(INI))

Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων
Εισηγήτρια: Irena Belohorská

ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με τη Θεματική στρατηγική για την αειφόρο χρήση των φυτοφαρμάκων

(2007/2006 (INI))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών: «Θεματική στρατηγική για την αειφόρο χρήση των φυτοφαρμάκων» (COM(2006)0372),

–  έχοντας υπόψη την απόφαση αριθ. 1600/2002/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 22ας Ιουλίου 2002 για τη θέσπιση του έκτου κοινοτικού προγράμματος δράσης για το περιβάλλον (6ο ΠΔΠ)[1],

–  έχοντας υπόψη την πρόταση για οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τον καθορισμό πλαισίου κοινοτικής δράσης με σκοπό την επίτευξη αειφόρου χρήσης των φυτοφαρμάκων (COM(2006)0373),

–  έχοντας υπόψη την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη διάθεση στην αγορά φυτοπροστατευτικών προϊόντων (COM(2006)0388),

–  έχοντας υπόψη την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τις στατιστικές για τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα (COM(2006)0778),

–    έχοντας υπόψη το άρθρο 175 της Συνθήκης ΕΚ,

–   έχοντας υπόψη το άρθρο 6 της Συνθήκης ΕΚ, δυνάμει του οποίου η περιβαλλοντική προστασία πρέπει να ενταχθεί στον καθορισμό και την εφαρμογή των κοινοτικών πολιτικών, ιδίως προκειμένου να προωθηθεί η αειφόρος ανάπτυξη,

–   έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 396/2005 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Φεβρουαρίου 2005 για τα ανώτατα όρια καταλοίπων φυτοφαρμάκων μέσα ή πάνω στα τρόφιμα και τις ζωοτροφές φυτικής και ζωικής προέλευσης[2],

–   έχοντας υπόψη την οδηγία 2000/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Οκτωβρίου 2000 για τη θέσπιση πλαισίου κοινοτικής δράσης στον τομέα της πολιτικής των υδάτων[3], την οδηγία 98/83/ΕΚ του Συμβουλίου της 3ης Νοεμβρίου 1998 σχετικά με την ποιότητα του νερού ανθρώπινης κατανάλωσης[4], την οδηγία 75/440/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 16ης Ιουνίου 1975 περί της απαιτουμένης ποιότητος των υδάτων επιφάνειας που προορίζονται για την παραγωγή ποσίμου ύδατος στα κράτη μέλη[5] και την οδηγία 2006/118/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 12ης Δεκεμβρίου 2006 σχετικά με την προστασία των υπόγειων υδάτων από τη ρύπανση και την υποβάθμιση[6],

–   έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1907/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 18ης Δεκεμβρίου 2006 για την καταχώριση, την αξιολόγηση, την αδειοδότηση και τους περιορισμούς των χημικών προϊόντων (REACH) και για την ίδρυση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Χημικών Προϊόντων[7] και την οδηγία 2006/121/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 67/548/ΕΟΚ του Συμβουλίου περί προσεγγίσεως των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων που αφορούν την ταξινόμηση, συσκευασία και επισήμανση των επικινδύνων ουσιών με σκοπό την προσαρμογή της στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1907/2006 για την καταχώριση, την αξιολόγηση, την αδειοδότηση και τους περιορισμούς των χημικών προϊόντων (REACH) και για την ίδρυση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Χημικών Προϊόντων[8],

–   έχοντας υπόψη την οδηγία 2004/35/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 21ης Απριλίου 2004 σχετικά με την περιβαλλοντική ευθύνη όσον αφορά την πρόληψη και την αποκατάσταση περιβαλλοντικής ζημίας[9], την οδηγία 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 21ης Μαΐου 1992 για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας[10] και την οδηγία 79/409/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 2ας Απριλίου 1979 περί της διατηρήσεως των αγρίων πτηνών[11],

–   έχοντας υπόψη τη συγκεντρωτική έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τίτλο «Possibilities for Future EU Environmental Policy on Plant Protection Products» (Δυνατότητες για τη μελλοντική περιβαλλοντική πολιτική της ΕΕ σχετικά με τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα) (1997),

–   έχοντας υπόψη το άρθρο 45 του Κανονισμού του,

–   έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου (A6‑0291/2007),

Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι η χρήση των φυτοπροστατευτικών προϊόντων στην ΕΕ κατά το διάστημα 1992-2003 παρέμεινε σε υψηλά επίπεδα και δεν έχει μειωθεί παρά τις προορατικές πολιτικές που ακολουθούνται επιτυχώς σε ορισμένα κράτη μέλη για τη μείωση της χρήσης των φυτοφαρμάκων,

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι εξακολουθούν να εντοπίζονται στο περιβάλλον, ιδίως στο έδαφος και στα ύδατα, ανεπιθύμητες ποσότητες ορισμένων φυτοφαρμάκων· λαμβάνοντας υπόψη ότι εξακολουθούν να εντοπίζονται στα γεωργικά προϊόντα κατάλοιπα που υπερβαίνουν τις νομοθετικά καθορισμένες οριακές τιμές,

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρά το γεγονός ότι είναι αναμφισβήτητα τα οφέλη που προκύπτουν από τη χρήση των φυτοφαρμάκων και ο ρόλος που αυτά διαδραματίζουν στη διασφάλιση μιας αποδοτικής και αειφόρου ανταγωνιστικής γεωργικής παραγωγής στην Ευρώπη, είναι απαραίτητο να ενημερώνεται καλύτερα η κοινή γνώμη σχετικά με τους πιθανούς κινδύνους για την υγεία και το περιβάλλον, καθώς και για τις βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις από τη χρήση τους,

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη η συνεχής χρήση φυτοφαρμάκων θα πρέπει να είναι δυνατή μόνο εφόσον τηρείται παράλληλα η αρχή της προφύλαξης σε σχέση τόσο με την υγεία του ανθρώπου όσο και με την προστασία του υδάτινου και χερσαίου οικοσυστήματος· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό συνεπάγεται ότι τα φυτοφάρμακα δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται προτού διενεργηθούν όλες οι αναγκαίες εκτιμήσεις των επιπτώσεων που αφορούν την υγεία και το περιβάλλον· και λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει να ενθαρρύνεται η σύγκριση δεδομένων και οι βέλτιστες πρακτικές για τη μείωση της χρήσης στα διάφορα κράτη μέλη και να λαμβάνονται υπόψη ως σημείο αναφοράς,

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν υπάρχει διαφανές σύστημα για την αναφορά και την παρακολούθηση της χρήσης των φυτοφαρμάκων και των ορίων των καταλοίπων στα προϊόντα, ούτε έχουν αναπτυχθεί κατάλληλοι δείκτες,

1.  αναγνωρίζει την ανάγκη θέσπισης ευρωπαϊκού νομικού πλαισίου στον τομέα της χρήσης των φυτοφαρμάκων, καθώς η ισχύουσα νομοθεσία έχει αποδειχθεί ανεπαρκής για την επίτευξη της πρόληψης των πηγών κινδύνου και των κινδύνων που συνεπάγεται για την υγεία και το περιβάλλον η χρήση των φυτοφαρμάκων·

2.  θεωρεί ότι είναι σημαντικό να θεσπιστεί νέα νομοθεσία βάσει προσέγγισης που θα επικεντρώνεται πιο σθεναρά στη μείωση της χρήσης των φυτοφαρμάκων και θα είναι περισσότερο φιλόδοξη από την άποψη των περιβαλλοντικών αποδόσεων, μέσω της παροχής ουσιαστικής υποστήριξης στις βιοκαλλιέργειες και στις ολοκληρωμένες μεθόδους παραγωγής·

3.  χαιρετίζει τη θεματική στρατηγική για την αειφόρο χρήση των φυτοφαρμάκων, η οποία εντοπίζει τις ελλείψεις της ισχύουσας σήμερα κοινοτικής νομοθεσίας και προτείνει τη ρύθμιση της φάσης χρήσης για «να συμπληρωθεί το κενό» μεταξύ, αφενός, της διάθεσης των φυτοπροστατευτικών προϊόντων στην αγορά και, αφετέρου, του τέλους του κύκλου ζωής των προϊόντων αυτών·

4.  επισημαίνει ότι η ΕΕ έχει εν τω μεταξύ εκδώσει περισσότερες από 12 νομοθετικές πράξεις που διέπουν, είτε άμεσα είτε έμμεσα, τη χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων· τονίζει ότι εν τούτοις οι σχεδιαζόμενες διατάξεις για τη χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων οδεύουν προς την ορθή κατεύθυνση·

5.  επισημαίνει ότι η θεματική στρατηγική για την αειφόρο χρήση των φυτοφαρμάκων καλύπτει μόνο τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα, τα οποία αποτελούν ένα μόνο μέρος των φυτοφαρμάκων· καλεί την Επιτροπή να συμπεριλάβει αμέσως τα προϊόντα ελέγχου επιβλαβών οργανισμών (τύποι προϊόντων βιοκτόνων 14-19) όπως ορίζεται στο Παράρτημα V της οδηγίας 98/8/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Φεβρουαρίου 1998 για τη διάθεση βιοκτόνων στην αγορά[12] στο πλαίσιο του πεδίου εφαρμογής της θεματικής στρατηγικής, καθώς συνιστούν παρεμφερείς κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον, και καλεί την Επιτροπή να επεκτείνει το πεδίο εφαρμογής της θεματικής στρατηγικής για να συμπεριλάβει και άλλα βιοκτόνα όσο το δυνατόν συντομότερα·

6.  θεωρεί απαραίτητη τη βελτίωση της συμπεριφοράς των χρηστών των φυτοφαρμάκων για την αποφυγή της εσφαλμένης χρήσης, της κατάχρησης και των δηλητηριάσεων· χαιρετίζει τη δημιουργία ενός συστήματος κατάρτισης και εκπαίδευσης για τους επαγγελματίες χρήστες των φυτοφαρμάκων, για το οποίο η Επιτροπή θα πρέπει να χαράξει κατευθυντήριες γραμμές που να λαμβάνουν υπόψη τις διαφορές μεταξύ των διαφόρων ευρωπαϊκών περιφερειών· θεωρεί ότι η πιστοποίηση και η κατάρτιση πρέπει να αποτελεί προϋπόθεση για την πρόσληψη επαγγελματικών χρηστών φυτοφαρμάκων και ότι θα πρέπει επίσης να παρέχεται συνεχιζόμενη επαγγελματική εξέλιξη, με στόχο τον εκσυγχρονισμό των τεχνικών τους δεξιοτήτων και γνώσεων και την εγγύηση ασφαλούς και αποτελεσματικής χρήσης των φυτοφαρμάκων· συνιστά τη θέσπιση ή την ενίσχυση υπηρεσιών παροχής συμβουλών σε αγρότες προκειμένου να αυξηθεί η ευαισθητοποίησή τους όσον αφορά την ασφαλή χρήση φυτοφαρμάκων και να ενθαρρυνθεί η ανταλλαγή ορθών πρακτικών·

7.  καλεί την Επιτροπή, να εξετάσει, σύμφωνα με την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει», κατάλληλους τρόπους συμμετοχής των κατασκευαστών φυτοπροστατευτικών προϊόντων ή/και των δραστικών ουσιών στο έργο της αντιμετώπισης ή της αποκατάστασης των βλαβών στην ανθρώπινη υγεία ή το περιβάλλον η οποία μπορεί να προκληθεί από τη χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων·

8.  συνιστά η πώληση και η διανομή φυτοπροστατευτικών προϊόντων να εκτελείται υπό την εποπτεία ειδικευμένου επαγγελματία, και οι εν λόγω συναλλαγές να καταχωρούνται σε μητρώο προκειμένου να διασφαλίζεται επαρκής έλεγχος της εμπορίας και χρήσης των εν λόγω προϊόντων·

9.  τονίζει ότι η ελαχιστοποίηση των πηγών κινδύνου και των κινδύνων που συνεπάγεται για την υγεία και το περιβάλλον η χρήση των φυτοφαρμάκων δεν μπορεί να επιτευχθεί αποτελεσματικά χωρίς εποικοδομητικό διάλογο με τις τρίτες χώρες και χωρίς δράσεις για την οικοδόμηση ικανοτήτων σε αυτές, περιλαμβανομένης της χρηματοδοτικής στήριξης, αλλά και αυστηρών ελέγχων στα εισαγόμενα στην ΕΕ προϊόντα ώστε να εξασφαλίζονται ίσοι όροι ανταγωνισμού·

10. καλεί την Επιτροπή να χαράξει μια πολιτική προστασίας και συνεργασίας έναντι των γειτόνων της ΕΕ όσον αφορά τη χρήση φυτοφαρμάκων και φυτοπροστατευτικών προϊόντων·

11. τονίζει τη σημασία του ρόλου των μέσων μαζικής επικοινωνίας στην ενημέρωση της κοινής γνώμης, και ειδικότερα των μη επαγγελματιών χρηστών φυτοφαρμάκων, για ζητήματα που σχετίζονται με τα φυτοφάρμακα και προτείνει τον σχεδιασμό εκστρατειών ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης·

12. χαιρετίζει εν γένει τα μέτρα που έχει επιλέξει η Επιτροπή· επισημαίνει, ωστόσο ότι βασικό στοιχείο της όλης διαδικασίας αποτελεί η κατάρτιση φιλόδοξων εθνικών σχεδίων δράσης από τα κράτη μέλη·

13. εκφράζει, επίσης, τη δυσαρέσκειά του για το γεγονός ότι η Επιτροπή επέλεξε τον αποκλεισμό των ποσοτικών και ποιοτικών κριτηρίων από τα εθνικά σχέδια δράσης, καθιστώντας τα έτσι λιγότερο φιλόδοξα·

14. τονίζει ότι χωρίς ποσοτικούς στόχους μείωσης της χρήσης στα εθνικά σχέδια δράσης, ο ορισμός της έννοιας της «μείωσης των πηγών κινδύνου, των κινδύνων και της εξάρτησης από τα φυτοφάρμακα» είναι πολύ ασαφής και αόριστος και δεν θα ωθήσει τα κράτη μέλη να μειώσουν την ποσότητα των χρησιμοποιούμενων φυτοφαρμάκων ή να δώσουν προτεραιότητα σε μη χημικές εναλλακτικές λύσεις φυτοπροστασίας και διαχείρισης επιβλαβών οργανισμών και καλλιεργειών·

15. προτείνει να συνδυάσει η Επιτροπή την εξάλειψη των πηγών κινδύνων, των κινδύνων και της εξάρτησης από τα φυτοφάρμακα με ποσοτικά κριτήρια στα εθνικά σχέδια δράσης, ορίζοντας ότι τα κράτη μέλη πρέπει να καθορίζουν τους δικούς τους εθνικούς στόχους, χρονοδιαγράμματα και κριτήρια για τη μείωση της χρήσης παρασιτοκτόνων, λαμβάνοντας υπόψη τη θετική εμπειρία ορισμένων κρατών μελών που ήδη χρησιμοποιούν ποσοτικούς στόχους μείωσης, η οποία έχει αποδείξει ότι η χρήση των φυτοφαρμάκων μπορεί να περιοριστεί χωρίς σημαντικό κόστος για τους αγρότες·

16. τονίζει ότι η δέσμευση για μείωση της χρήσης και της επικινδυνότητας των φυτοπροστατευτικών προϊόντων και η αναζήτηση εναλλακτικών, φιλικότερων προς το περιβάλλον, τον άνθρωπο και τα ζώα προϊόντων, μέσων και τεχνικών φυτοπροστασίας θα αποβεί - πέραν των θετικών επιπτώσεων στο περιβάλλον και στη δημόσια υγεία - υπέρ της ποιότητας των ευρωπαϊκών γεωργικών προϊόντων, για τα οποία θα αυξηθεί η προστιθέμενη αξία ως αποτέλεσμα της εύλογης ευαισθησίας της κοινωνίας και των καταναλωτών για τα θέματα αυτά·

17. συμμερίζεται την άποψη ότι τα εθνικά σχέδια δράσης πρέπει να είναι προσαρμοσμένα στις ειδικές κλιματολογικές και γεωργικές συνθήκες κάθε κράτους μέλους καθώς και στις συνθήκες που αφορούν τους επιβλαβείς οργανισμούς, και θεωρεί αναγκαίες ορισμένες ειδικές εφαρμογές, ιδιαίτερα στην περίπτωση μικροκαλλιεργειών·

18. ευελπιστεί ότι η Επιτροπή θα καθορίσει την ευρωπαϊκή χρηματοδοτική βοήθεια που μπορεί να διατεθεί από τα κράτη μέλη για την εκπόνηση μελετών, τη συγκρότηση βάσεων δεδομένων και τον εμπλουτισμό των γνώσεων σχετικά με τα φυτοφάρμακα·

19. χαιρετίζει τη δήλωση της Επιτροπής ότι το πιο σημαντικό αναμενόμενο αποτέλεσμα της θεματικής στρατηγικής είναι η μείωση του αρνητικού αντικτύπου της χρήσης των φυτοφαρμάκων στη δημόσια υγεία·

20. εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για το γεγονός ότι, μολονότι τα φυτοφάρμακα σχετίζονται με επιπτώσεις στο ανοσοποιητικό σύστημα, με ενδοκρινικές και νευροτοξικές διαταραχές και με τον καρκίνο[13], η υγεία αναφέρεται μόνο στο περιθώριο της θεματικής στρατηγικής·

21. υπογραμμίζει ότι ουσίες οι οποίες είναι καρκινογόνες, μεταλλαξιογόνες ή τοξικές για την αναπαραγωγή, ή ανθεκτικές, βιοσωρευτικές ή τοξικές, ή προκαλούν ενδοκρινικές διαταραχές, δεν πρέπει να εγκρίνονται ως δραστικές ουσίες φυτοφαρμάκων·

22. επισημαίνει ότι τα έμβρυα, τα νήπια, τα παιδιά καθώς και οι έγκυες, οι ηλικιωμένοι, οι χρόνια ασθενείς, και όσοι έχουν προϋπάρχοντα ιατρικά προβλήματα είναι πιο ευάλωτοι και πιο εκτεθειμένοι στα φυτοφάρμακα, ιδίως στις σωρευτικές επιπτώσεις διαφορετικών ειδών φυτοφαρμάκων, από ό,τι ο υπόλοιπος πληθυσμός·

23. επισημαίνει ότι απαραίτητη προϋπόθεση για τη χρήση των φυτοπροστατευτικών προϊόντων αποτελεί η πρότερη έγκριση και ότι η εν λόγω έγκριση βασίζεται σε επιστημονική εκτίμηση του φυτοπροστατευτικού προϊόντος και των δραστικών ουσιών του κατά την οποία το προϊόν ελέγχεται όσον αφορά τους κινδύνους τους οποίους συνιστά, όταν χρησιμοποιείται κατάλληλα, για τη δημόσια υγεία και την υγεία των ζώων και το περιβάλλον·

24. θεωρεί απαραίτητη την πραγματοποίηση περαιτέρω ερευνών για τις επιπτώσεις της χρήσης, και ειδικότερα της συνδυαστικής και σωρευτικής χρήσης, των φυτοφαρμάκων στην υγεία·

25. χαιρετίζει θερμά την απαγόρευση ουσιών με βάση τους εγγενείς κινδύνους τους (κριτήρια αποκλεισμού) και την αποκαλούμενη «αρχή της αντικατάστασης», σύμφωνα με την οποία οι πιο επικίνδυνες ουσίες θα αποσυρθούν από την αγορά εφόσον υπάρχουν ασφαλέστερες, καθώς και μη χημικές, εναλλακτικές λύσεις·

26. καλεί την Επιτροπή, από κοινού με τα κράτη μέλη και τη βιομηχανία, να λάβει μέτρα κατά της εισαγωγής και εμπορίας παραποιημένων και/ή μη εγκεκριμένων φυτοπροστατευτικών προϊόντων·

27. καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι κατά τη διαπίστωση της υπέρβασης των οριακών τιμών σε εισαγόμενα τρόφιμα θα λαμβάνονται τα ίδια μέτρα και οι ίδιες κυρώσεις που ισχύουν για τα προϊόντα που παράγονται στην ΕΕ· ζητεί πάραυτα τη διενέργεια επαρκών ελέγχων σε εισαγόμενα προϊόντα (τα οποία υπόκεινται συνήθως σε λιγότερο αυστηρή νομοθεσία για τη χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων υπό την έννοια ότι υπάρχει υψηλότερος κίνδυνος για παράνομες τιμές καταλοίπων) σε όλα τα κράτη μέλη, ούτως ώστε να αποφεύγονται οι διακρίσεις σε βάρος ευρωπαίων γεωργών και παρασκευαστών και να καθιερωθούν ίσοι όροι ανταγωνισμού για όλους τους παράγοντες εντός της ΕΕ·

28. ζητεί τη διενέργεια καταλλήλων ελέγχων και την απαγόρευση των εισαγωγών στην ΕΕ τροφίμων που έχουν παραχθεί με τη χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων και φυτοφαρμάκων των οποίων η χρήση και εμπορία απαγορεύεται εντός της ΕΕ·

29. ζητεί συντονισμένα συστήματα για τη συλλογή πληροφοριών σχετικά με την παραγωγή, την εισαγωγή, την εξαγωγή, την πώληση, τη διανομή και την χρήση γενικώς διαθέσιμων φυτοφαρμάκων·

30. πιστεύει ότι ο καθορισμός ζωνών περιορισμένης ή μηδενικής χρήσης των φυτοφαρμάκων, συμπεριλαμβανομένων των περιοχών προστασίας , συμπεριλαμβανομένων των περιοχών προστασίας υδρολογικών λεκανών συλλογής πόσιμου ύδατος, και η αυξημένη προστασία του υδάτινου περιβάλλοντος από τη ρύπανση που προκαλούν τα φυτοφάρμακα είναι μέτρα απαραίτητα για την αποφυγή ανεπιθύμητης έκθεσης· θεωρεί ότι πρέπει να δημιουργηθούν «ζώνες ανάσχεσης» κατάλληλου πλάτους, λαμβάνοντας υπόψη τις διαφορετικές γεωργικές, γεωγραφικές και καιρικές συνθήκες· θεωρεί ότι θα πρέπει να απαγορευθεί η χρήση φυτοφαρμάκων εντός και πλησίον κατοικημένων περιοχών, δημόσιων πάρκων, αθλητικών χώρων, σχολικών χώρων και χώρων παιχνιδιού, καθώς η Επιτροπή έχει αναγνωρίσει ότι ο κίνδυνος για τους πολίτες λόγω της έκθεσης σε φυτοφάρμακα σε τέτοιες περιοχές είναι υψηλός·

31. επισημαίνει τη ρύπανση των ευρωπαϊκών υπόγειων και επιφανειακών υδάτων από τα φυτοφάρμακα και τονίζει την ανάγκη ενίσχυσης της συνοχής της θεματικής στρατηγικής με την οδηγία-πλαίσιο για τα ύδατα 2000/60/ΕΚ· επισημαίνει ότι ο καθαρισμός των υδάτων, ωστόσο, πραγματοποιείται κατά κύριο λόγο μόνο για το νερό που προορίζεται για ανθρώπινη κατανάλωση, ενώ το υπόλοιπο μολυσμένο νερό εισέρχεται στο ανθρώπινο σώμα από τη χλωρίδα και την πανίδα, προκαλώντας, στη συνέχεια, υψηλό κόστος θεραπείας·

32. αναγνωρίζει ότι η απαγόρευση του αεροψεκασμού είναι αναπόφευκτη· θεωρεί, ωστόσο, ότι ο ψεκασμός μπορεί να χρησιμοποιηθεί στις περιπτώσεις που αποφέρει καθαρά περιβαλλοντικά οφέλη ή στις περιπτώσεις όπου δεν υπάρχουν βιώσιμες εναλλακτικές λύσεις, αλλά τονίζει ταυτοχρόνως ότι θα πρέπει υποχρεωτικά να ειδοποιούνται οι πολίτες για την ώρα του ψεκασμού και για τις ποσότητες και το είδος του φυτοφαρμάκου·

33. καλεί την Επιτροπή να επιταχύνει την εναρμόνιση σε κοινοτικό επίπεδο των ανώτατων τιμών καταλοίπων, δεδομένου ότι, ως έχει σήμερα η κατάσταση, δεν υπάρχουν συνθήκες ισοτιμίας εντός της ΕΕ, με αποτέλεσμα να παρακωλύεται το εμπόριο και να αποπροσανατολίζονται οι καταναλωτές·

34. καλεί την Επιτροπή να ορίσει όσο το δυνατόν χαμηλότερα ανώτατα όρια καταλοίπων, εκτός αν μπορεί να αποδειχθεί ότι ακόμη και οι βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές και μέθοδοι δεν μπορούν να αποτρέψουν τη δημιουργία καταλοίπων κάτω από ένα ορισμένο όριο· καλεί, εν προκειμένω, τα κράτη μέλη να βελτιώσουν την παρακολούθηση των συγκεντρώσεων φυτοφαρμάκων στα διατροφικά προϊόντα και στα στοιχεία του περιβάλλοντος·

35. χαιρετίζει την πρόταση να απευθυνθεί έκκληση στα κράτη μέλη να καταργήσουν τις διατάξεις που τους επιτρέπουν να επιβάλλουν μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ στα φυτοφάρμακα· θεωρεί ότι η Επιτροπή θα πρέπει να βοηθήσει τα κράτη μέλη να θεσπίσουν κατάλληλα μέτρα υποστήριξης για αγρότες, τα οποία θα χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο της ανάπτυξης της υπαίθρου και μέσω της επιβολής τέλους στα φυτοφάρμακα· θεωρεί ότι η επιβολή ενός τέλους στα φυτοφάρμακα μπορεί να αποτελέσει σημαντικό μέσο για την επίτευξη σημαντικής μείωσης στη χρήση φυτοφαρμάκων·

36. καλεί την Επιτροπή να υποστηρίξει τα κράτη μέλη να θεσπίσουν ένα σύστημα φόρων ή τελών προκειμένου να επηρεάσουν –ποσοτικά και ποιοτικά– τη χρήση φυτοφαρμάκων, και καλεί τα κράτη μέλη να καθιερώσουν σύστημα φόρων ή τελών επί των φυτοφαρμάκων, διευκολύνοντας έτσι την ανάπτυξη γενικών και ειδικών ολοκληρωμένων μεθόδων και πρακτικών διαχείρισης επιβλαβών οργανισμών (ΟΔΕΟ) · θεωρεί ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξετάσουν την καθιέρωση συστήματος φόρων επί των φυτοφαρμάκων, για τη χρηματοδότηση μέτρων εκπαίδευσης και κατάρτισης, και της όλης εφαρμογής των εθνικών σχεδίων δράσης·

37. τονίζει ότι η Επιτροπή πρέπει να προτείνει σαφείς ορισμούς και ελάχιστα κριτήρια για την ΟΔΕΟ συμπεριλαμβάνοντας το αυξανόμενο ποσοστό περιοχών βιολογικής καλλιέργειας στην Ευρώπη και εφαρμόζοντας υποχρεωτικές γενικές και ειδικές κατά καλλιέργεια προδιαγραφές ΟΔΕΟ σε όλες τις καλλιεργήσιμες εκτάσεις εκτός αυτών που διατίθενται για βιολογική καλλιέργεια·

38. αναγνωρίζει ότι πολλά περιβαλλοντικά ζητήματα έχουν ενσωματωθεί στους διάφορους κανονισμούς που συγκροτούν την κοινή γεωργική πολιτική, καθιστώντας έτσι τις μεθόδους της γεωργικής παραγωγής φιλικότερες προς το περιβάλλον·

39. επισημαίνει την ανάγκη για τη διάδοση των γεωργικών πρακτικών που προωθούν την χρήση χαμηλότερων δόσεων εντομοκτόνων (μεταξύ άλλων, της ολοκληρωμένης παραγωγής και της βιολογικής γεωργίας), οι οποίες θα συμβάλουν στη συνολική μείωση της χρήσης φυτοφαρμάκων·

40. καλεί τα κράτη μέλη να προωθήσουν τη γεωργία χαμηλών εισροών φυτοφαρμάκων και τη βιολογική γεωργία και να διασφαλίσουν ότι οι επαγγελματίες χρήστες των φυτοφαρμάκων θα στραφούν προς μια φιλικότερη προς το περιβάλλον χρήση όλων των διαθέσιμων φυτοπροστατευτικών προϊόντων, δίνοντας προτεραιότητα στις μη χημικές εναλλακτικές λύσεις, την αμειψισπορά και το ξεχορτάριασμα έναντι της συστηματικής χρήσης των φυτοφαρμάκων·

41. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διαθέσουν επαρκή μέσα για την έρευνα σχετικά με την ανθεκτικότητα, για την καλλιέργεια και παροχή ευρέος φάσματος γεωργικών προϊόντων με διαφορετικά χαρακτηριστικά ανθεκτικότητας, για έρευνες στην εναλλαγή των συγκομιδών και μεθόδους καλλιέργειας του εδάφους, ώστε να καταπολεμώνται τα ζιζάνια και οι ασθένειες των φυτών, και για καινοτομίες στον τομέα της φυτοπροστασίας (συμπεριλαμβανομένων μη χημικών εναλλακτικών λύσεων)·

42. καλεί τα κράτη μέλη να φροντίσουν για την ασφαλή αποθήκευση και διαχείριση των φυτοφαρμάκων και την ελεγχόμενη συλλογή των αχρησιμοποίητων και ληγμένων φυτοφαρμάκων και των άδειων συσκευασιών, καθώς και για την επεξεργασία των παρωχημένων φυτοφαρμάκων σύμφωνα με τους κανόνες για τα επικίνδυνα απόβλητα·

43. ζητεί να διαθέσει η Κοινότητα χρηματοδοτικούς πόρους για την ανακύκλωση των φυτοφαρμάκων, λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι βρίσκονται ακόμη αποθηκευμένοι εντός της ΕΕ περισσότεροι από 200.000 τόννοι εντομοκτόνων τόσο σε υπόγειους χώρους απόρριψης όσο και σε ανοικτούς χώρους συσσώρευσης·

44. αναγνωρίζει ότι για τη μείωση των βλαβερών επιπτώσεων των φυτοφαρμάκων στην υγεία και το περιβάλλον, ιδίως όσον αφορά τους εργαζόμενους, τους αγρότες και τους σχετικούς κατοίκους, απαιτείται η καλή συντήρηση του εξοπλισμού εφαρμογής, και τονίζει ότι ο εξοπλισμός εφαρμογής πρέπει να ελέγχεται τακτικά·

45. προτρέπει την Επιτροπή να λάβει υπόψη το εξαιρετικά ανησυχητικό θέμα της θνησιμότητας μεταξύ των οικόσιτων μελισσών – ένα πρόβλημα το οποίο συνδέεται με τη χρήση ορισμένων συστημικών εντομοκτόνων (που περιέχουν τις δραστικές ουσίες Fipronil και Imidaclopride) για την προστασία των σπόρων του ηλιοτρόπιου και του αραβόσιτου·

46. τονίζει την ανάγκη τροποποίησης των ευρωπαϊκών προδιαγραφών εμπορίας όσον αφορά το σχήμα, το μέγεθος, και τις αισθητικές ιδιότητες των φρέσκων φρούτων και λαχανικών, που ενθαρρύνουν την εντατική χρήση φυτοφαρμάκων·

47. καλεί την Επιτροπή να σχεδιάσει τη θεματική στρατηγική ως γενικό πλαίσιο για την υφιστάμενη και μελλοντική νομοθεσία· συνιστά να προταθεί ένας εφαρμόσιμος συνδυασμός μέσων που δεν θα είναι αλληλοσυγκρουόμενα, αλλά συμπληρωματικά·

48. χαιρετίζει το γεγονός ότι, βάσει της θεματικής στρατηγικής, η Επιτροπή έχει υποβάλει ένα ολοκληρωμένο κοινοτικό νομικό πλαίσιο μέτρων που αποσκοπούν στην επίτευξη της αειφόρου χρήσης των φυτοπροστατευτικών προϊόντων.

49. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

• [1]  ΕΕ L 242 της 10.9.2002, σελ. 1.
• [2]  ΕΕ L 70 της 16.3.2005, σελ. 1.
• [3]  ΕΕ L 327 της 22.12.2000, σελ. 1.
• [4]  ΕΕ L 330 της 5.12.1998, σελ. 32.
• [5]  ΕΕ L 194 της 25.7.1975, σελ. 26.
• [6]  ΕΕ L 372 της 27.12.2006, σελ. 19.
• [7]  ΕΕ L 396 της 30.12.2006, σελ. 1.
• [8]  ΕΕ L 396 της 30.12.2006, σελ. 850.
• [9]  ΕΕ L 143 της 30.4.2004, σελ. 56. Οδηγία όπως τροποποιήθηκε από την οδηγία 2006/21/ΕΚ (ΕΕ L 102 της 11.4.2006, σελ. 15).
• [10]  ΕΕ L 206 της 22.7.1992, σελ. 1. Οδηγία όπως τροποποιήθηκε τελευταία από την οδηγία 2006/105/ΕΚ (ΕΕ L 363 της 20.12.2006, σελ. 368).
• [11]  ΕΕ L 103 της 25.4.1979, σελ. 1. Οδηγία όπως τροποποιήθηκε τελευταία από την οδηγία 2006/105/ΕΚ.
• [12]  ΕΕ L 123 της 24.4.1998, σελ. 1. Οδηγία όπως τροποποιήθηκε τελευταία από την οδηγία 2006/140/ΕΚ της Επιτροπής (ΕΕ L 414 της 30.12.2006, σελ. 78).
• [13]  Η ευρωπαϊκή στρατηγική για το περιβάλλον και την υγεία, COM(2003)0338, σελ. 5.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Τον Ιούλιο του 2006, η Επιτροπή υπέβαλε στο Συμβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μια θεματική στρατηγική για την αειφόρο χρήση των φυτοφαρμάκων, μαζί με μια πρόταση οδηγίας για τον καθορισμό πλαισίου κοινοτικής δράσης με σκοπό την επίτευξη αειφόρου χρήσης των φυτοφαρμάκων και μια πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη διάθεση στην αγορά φυτοπροστατευτικών προϊόντων.

Στόχος της στρατηγικής είναι η μείωση των συνολικών κινδύνων και των αρνητικών επιπτώσεων που συνεπάγεται για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον η χρήση των φυτοφαρμάκων. Η στρατηγική προέρχεται από το έκτο πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον (που εγκρίθηκε τον Ιούνιο του 2002), το οποίο θέτει ως στόχο την αειφόρο χρήση των φυτοφαρμάκων, προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί ο αρνητικός αντίκτυπός τους στην ανθρώπινη υγεία και στο περιβάλλον.

Πρέπει να αναγνωριστεί ότι ο πιο σημαντικός στόχος της πολιτικής αυτής είναι η προστασία της υγείας και του περιβάλλοντος. Έχουν καταβληθεί πολλές προσπάθειες για την ελαχιστοποίηση των κινδύνων που συνδέονται με τη χρήση των φυτοφαρμάκων, αλλά εξακολουθούν να εντοπίζονται ανεπιθύμητες ποσότητες στο έδαφος και στα ύδατα. Κατάλοιπα φυτοφαρμάκων βρίσκονται σε όλα τα ενδιαιτήματα· το 44% των φρούτων που εξετάζονται δειγματοληπτικά είναι μολυσμένο με φυτοφάρμακα και μάλιστα το 5,5% πάνω από το ανώτατο όριο καταλοίπων. Είναι αρκετά απογοητευτικό το γεγονός ότι το ζήτημα εξετάζεται κυρίως με τα υπουργεία Γεωργίας των κρατών μελών, ενώ η συνεισφορά των υπουργείων Περιβάλλοντος είναι πολύ μικρή.

Η ανάγκη αποτελεσματικής νομοθεσίας στον τομέα της χρήσης των φυτοφαρμάκων παραμένει αναμφισβήτητη. Η θεματική στρατηγική «συμπληρώνει το κενό» μεταξύ των δύο φάσεων που ήδη υπόκεινται σε ρύθμιση – της φάσης της διάθεσης στην αγορά και του τέλους του κύκλου ζωής (νομοθεσία για τα ανώτατα όρια καταλοίπων και τα απόβλητα). Η θεματική στρατηγική ρυθμίζει τη φάση της χρήσης.

Αν και αναγνωρίζει ότι η χρήση των φυτοφαρμάκων είναι απαραίτητη για την παραγωγικότητα της γεωργίας, η εισηγήτρια φρονεί ότι υπάρχουν και άλλοι τρόποι περιορισμού της χρήσης των φυτοφαρμάκων χωρίς μείωση της παραγωγικότητας του γεωργικού τομέα. Η βιολογική γεωργία, η αμειψισπορά, το ξεχορτάριασμα ή η δυνητική αντικατάσταση / μερική αντικατάσταση φυτοφαρμάκων από ΓΤΟ θα μπορούσαν να αποτελέσουν εναλλακτικές λύσεις.

Η εισηγήτρια δεν επιθυμεί την άμεση αντικατάσταση των φυτοφαρμάκων με ΓΤΟ. Το θέμα είναι ότι οι ανεπιθύμητες επιπτώσεις των χημικών φυτοφαρμάκων στην ανθρώπινη υγεία είναι γνωστές. Αντιθέτως, οι επιπτώσεις των ΓΤΟ στην ανθρώπινη υγεία δεν έχουν ακόμα διερευνηθεί. Για το λόγο αυτό, θα είχε καίρια σημασία η πραγματοποίηση περαιτέρω ερευνών.

Ο τίτλος «θεματική στρατηγική για την αειφόρο χρήση των φυτοφαρμάκων» θα μπορούσε να είναι παραπλανητικός, διότι καλύπτει μόνο τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα, τα οποία αποτελούν ένα μόνο μέρος της ομάδας των φυτοφαρμάκων. Για τον λόγο αυτόν, το πεδίο εφαρμογής της θεματικής στρατηγικής θα πρέπει να διευρυνθεί ώστε να συμπεριλάβει και τα βιοκτόνα όσο το δυνατόν συντομότερα.

Σε γενικές γραμμές αναγνωρίζεται το γεγονός ότι οι σημερινές γνώσεις για τα φυτοφάρμακα και τη χρήση τους είναι ανεπαρκείς. Για τον λόγο αυτόν, η εισηγήτρια χαιρετίζει θερμά τη δημιουργία προγραμμάτων κατάρτισης για τους επαγγελματίες χρήστες, προκειμένου να έχουν πλήρη γνώση των κινδύνων που σχετίζονται με τη χρήση των φυτοφαρμάκων.

Ο ακρογωνιαίος λίθος της όλης διαδικασίας είναι η θέσπιση των εθνικών σχεδίων δράσης (ΕΣΔ). Ωστόσο, προκαλεί δυσαρέσκεια το γεγονός ότι η Επιτροπή έχει επιλέξει τον αποκλεισμό των ποσοτικών κριτηρίων από τα ΕΣΔ και έχει επικεντρωθεί αποκλειστικά στη «μείωση των πηγών κινδύνου, των κινδύνων και της εξάρτησης από τα φυτοφάρμακα». Πρόκειται για έναν αόριστο όρο που δεν θα ασκήσει πίεση στα κράτη μέλη για να μειώσουν τις ποσότητες των χρησιμοποιούμενων φυτοφαρμάκων ή να αντικαταστήσουν τα πιο επικίνδυνα φυτοφάρμακα με άλλα λιγότερα επικίνδυνα. Τα ΕΣΔ πρέπει να είναι συγκεκριμένα και να ορίζουν μέσω του καταλληλότερου δείκτη τους τρόπους μείωσης των πηγών κινδύνου, των κινδύνων και της εξάρτησης από τα φυτοφάρμακα. Για τον λόγο αυτόν, η εισηγήτρια φρονεί ότι η Επιτροπή θα έπρεπε να συνδυάσει την εξάλειψη των πηγών κινδύνου, των κινδύνων και της εξάρτησης από τα φυτοφάρμακα με ποσοτικά κριτήρια στο πλαίσιο των εθνικών σχεδίων δράσης. Εν προκειμένω, θα μπορούσε να μελετηθεί ως παράδειγμα η θετική εμπειρία της Δανίας όσον αφορά τη χρήση του δείκτη της συχνότητας εφαρμογής.

Είναι πολύ απογοητευτικό το γεγονός ότι παρότι η Επιτροπή αναγνώρισε τον περιορισμό των αρνητικών επιπτώσεων της χρήσης των φυτοφαρμάκων στην ανθρώπινη υγεία ως τον βασικό στόχο της στρατηγικής, η θεματική στρατηγική δεν περιλαμβάνει κάποιο άρθρο που να ασχολείται ειδικά με το ζήτημα αυτό και η υγεία εξετάζεται μόνο στο περιθώριο. Η θεματική στρατηγική δεν λαμβάνει υπόψη ότι τα φυτοφάρμακα προκαλούν διάφορες επιπτώσεις στο ανοσοποιητικό σύστημα, ενδοκρινικές και νευροτοξικές διαταραχές, ακόμη και καρκίνο. Δεν αναγνωρίζει ότι οι έγκυες, τα παιδιά και τα έμβρυα αποτελούν τις πιο ευάλωτες ομάδες.

Η εισηγήτρια, ωστόσο, επιδοκιμάζει τα πολυάριθμα μέτρα που θέσπισε η Επιτροπή, στηρίζει την αρχή της αντικατάστασης, την απαγόρευση του αεροψεκασμού, την απαγόρευση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ, την αυξημένη προστασία του υδάτινου περιβάλλοντος και τον καθορισμό περιοχών περιορισμένης ή μηδενικής χρήσης των φυτοφαρμάκων. Ωστόσο, θα πρέπει να δημιουργηθούν «ζώνες ανάσχεσης» για την προστασία των πολιτών από την έκθεση.

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου (18.4.2007)

προς την Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων

σχετικά με τη θεματική στρατηγική για την αειφόρο χρήση των φυτοφαρμάκων
(2007/2006(INI))

Συντάκτης γνωμοδότησης: Michl Ebner

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η Επιτροπή Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου καλεί την Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:

1.  επισημαίνει ότι, στην Ευρώπη, υπάρχουν εκ παραλλήλου διαφορετικές μορφές γεωργίας ενώ η χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων που συνιστά τμήμα του οικονομικού αυτού κλάδου αφορά την πλειοψηφία αυτών· θεωρεί ότι είναι επείγουσα ανάγκη να εξετάσουμε κατά πόσον μπορεί να εξασφαλισθεί η παραγωγή τροφίμων υψηλής ποιότητας και σε επαρκή ποσότητα χωρίς χημικά φυτοπροστατευτικά προϊόντα·

2.  τονίζει ότι η δέσμευση για μείωση της χρήσης και της επικινδυνότητας των φυτοπροστατευτικών προϊόντων και η αναζήτηση εναλλακτικών, φιλικότερων προς το περιβάλλον, τον άνθρωπο και τα ζώα προϊόντων, μέσων και τεχνικών φυτοπροστασίας θα αποβεί - πέραν των θετικών επιπτώσεων στο περιβάλλον και στη δημόσια υγεία - υπέρ της ποιότητας των ευρωπαϊκών γεωργικών προϊόντων, για τα οποία θα αυξηθεί η προστιθέμενη αξία ως αποτέλεσμα της εύλογης ευαισθησίας της κοινωνίας και των καταναλωτών για τα θέματα αυτά·

3.  θεωρεί ότι το ενδιαφέρον δεν πρέπει να επικεντρωθεί στη συνεχή χρήση των φυτοπροστατευτικών προϊόντων, αλλά κυρίως στη βιωσιμότητα της γεωργικής παραγωγής με γνώμονα την ασφάλεια των τροφίμων, την υγεία των καταναλωτών, την παροχή καθαρού πόσιμου νερού, την διατήρηση της βιοποικιλότητας της πανίδας και της χλωρίδας καθώς και την υγεία όσων εργάζονται στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις· πιστεύει ότι η χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων μπορεί να αποτελεί υπό αυτό το πρίσμα εργαλείο, αλλά θα πρέπει να υπόκειται σε ειδικούς κανόνες σε ό,τι αφορά τις βλάβες που πιθανώς προκαλούν εις βάρος της υγείας·

4.  επισημαίνει την ανάγκη για τη διάδοση των γεωργικών πρακτικών που προωθούν την χρήση χαμηλότερων δόσεων εντομοκτόνων (μεταξύ άλλων, της ολοκληρωμένης παραγωγής και της βιολογικής γεωργίας), οι οποίες θα συμβάλουν στη συνολική μείωση της χρήσης φυτοφαρμάκων·

5.  επισημαίνει ότι η βιώσιμη διαχείριση της αντοχής και η περαιτέρω ανάπτυξη μεθόδων φυστοπροστασίας εξαρτάται από τη διαθεσιμότητα ενός αρκετά ευρέος φάσματος φυτοπροστατευτικών προϊόντων και ουσιών, πράγμα το οποίο θα ενισχύσει επίσης την αμοιβαία υποστήριξη μεταξύ αγροτών και άλλων παραγόντων για τις διάφορες νομικές πράξεις που ρυθμίζουν τη χρήση τους και αποτρέπουν την πλημμελή συμμόρφωσή τους προς αυτές·

6.  επισημαίνει ότι η ΕΕ έχει εν τω μεταξύ εκδώσει περισσότερες από 12 νομοθετικές πράξεις που διέπουν, είτε άμεσα είτε έμμεσα, τη χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων· τονίζει ότι εν τούτοις οι σχεδιαζόμενες διατάξεις για τη χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων οδεύουν προς την ορθή κατεύθυνση·

7.  ζητεί να λαμβάνεται η απόφαση για τη χρήση των επιτρεπόμενων φυτοπροστατευτικών προϊόντων από τους γεωργούς υπό την καθοδήγηση συμβούλων που διαθέτουν την κατάλληλη επιστημονική κατάρτιση· θεωρεί ότι οι ρυθμίσεις και οι έλεγχοι πρέπει να επιτρέπουν περιθώρια ελιγμών για τις αποφάσεις αυτές ανάλογα με τις ιδιαίτερες συνθήκες των κρατών μελών·

8.  τονίζει ότι η κοινοτική νομοθεσία δεν θα πρέπει να θέτει γενικούς ποσοτικούς περιορισμούς, καθώς αυτό ενθαρρύνει τους γεωργούς και τους άλλους παράγοντες να χρησιμοποιήσουν ουσίες που είναι λιγότερο ογκώδεις αλλά περισσότερο επικίνδυνες·

9.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν επαρκή χρηματοδότηση για τα προγράμματα ενημέρωσης, παροχής συμβουλών και επιμόρφωσης· επισημαίνει ότι τα μέτρα αυτά συμβάλλουν περισσότερο στη βελτίωση της κατάστασης από ότι πρόσθετες υποχρεώσεις τεκμηρίωσης ή ενημέρωσης· η διενέργεια εμπεριστατωμένου ελέγχου είναι ουτοπιστική προσέγγιση·

10. ζητεί να μην αυξηθούν με τις σχεδιαζόμενες διατάξεις οι επιβαρύνσεις των γεωργών με άσκοπη γραφειοκρατία, αλλά αντίθετα να αξιοποιηθούν οι ευκαιρίες που παρέχει η εκτεταμένη εναρμόνιση για την απλούστευση των διαδικασιών ελέγχων η οποία δεν πρέπει να αποβαίνει εις βάρος της αποτελεσματικότητάς τους·

11. ζητεί να μην συντελέσει ο σχεδιαζόμενος κανονισμός για τις στατιστικές σε νέες επιβαρύνσεις των γεωργών·

12. επισημαίνει ότι πολλά ζητήματα της ολοκληρωμένης φυτοπροστατευτικής διαχείρισης, που θα είναι δεσμευτική από το 2014, εξακολουθούν να είναι ασαφή, πράγμα που, σε συνδυασμό με την πολλαπλή συμμόρφωση, μπορεί να προκαλέσει σημαντική ανασφάλεια και νομική αβεβαιότητα στους γεωργούς·

13. ζητεί να χρησιμοποιούνται κατά προτεραιότητα προαιρετικά μέτρα και μέτρα στήριξης αντί των δεσμευτικών μέτρων· η απόφαση για τον ορθό συνδυασμό μέσων επαφίεται στην κρίση των κρατών μελών μετά από ανάλυση της τοπικής κατάστασης στο πλαίσιο των εθνικών σχεδίων δράσης·

14. ζητεί να καταρτίζονται τα εθνικά σχέδια δράσης σε στενή συνεργασία με τον γεωργικό τομέα με διαφανή τρόπο, λαμβάνοντας υπόψη τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των μέτρων και μεριμνώντας ώστε να είναι οι στόχοι επαληθεύσιμοι· θεωρεί σκόπιμη την πρόβλεψη κοινοτικής συγχρηματοδότησης των εθνικών σχεδίων δράσης· θεωρεί ότι θα πρέπει να παρέχονται συνεκτικές πληροφορίες στο κοινό, και να διασφαλίζεται συνεχής πρόοδος ούτως ώστε να παρακινούνται τα κράτη μέλη να καταβάλλουν συνεχείς προσπάθειες·

15. επιδοκιμάζει την περαιτέρω εναρμόνιση των διατάξεων στον τομέα της έγκρισης και της εμπορίας φυτοπροστατευτικών προϊόντων· ωστόσο, επισημαίνει ότι οι διαδικασίες πρέπει να διαμορφωθούν με αυστηρότερο, βέλτιστο και προβλέψιμο τρόπο ούτως ώστε να διευκολυνθεί η πρόσβαση στην αγορά καινοτόμων - και κυρίως λιγότερο επικίνδυνων - προϊόντων· η εναρμόνιση θα πρέπει επίσης να παρέχει τη δυνατότητα εξάλειψης των υφισταμένων νομικών ασαφειών·

16. καλεί την Επιτροπή να επιταχύνει την εναρμόνιση σε κοινοτικό επίπεδο των ανώτατων τιμών καταλοίπων, δεδομένου ότι, ως έχει σήμερα η κατάσταση, δεν υπάρχουν συνθήκες ισοτιμίας εντός της ΕΕ, με αποτέλεσμα να παρακωλύεται το εμπόριο και να αποπροσανατολίζονται οι καταναλωτές·

17. καλεί την Επιτροπή, από κοινού με τα κράτη μέλη και τη βιομηχανία, να λάβει μέτρα κατά της εισαγωγής και εμπορίας παραποιημένων και/ή μη εγκεκριμένων φυτοπροστατευτικών προϊόντων·

18. καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι κατά τη διαπίστωση της υπέρβασης των οριακών τιμών σε εισαγόμενα τρόφιμα θα λαμβάνονται τα ίδια μέτρα και οι ίδιες κυρώσεις που ισχύουν για τα προϊόντα που παράγονται στην ΕΕ· ζητεί πάραυτα τη διενέργεια επαρκών ελέγχων σε εισαγόμενα προϊόντα (τα οποία υπόκεινται συνήθως σε λιγότερο αυστηρή νομοθεσία για τη χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων υπό την έννοια ότι υπάρχει υψηλότερος κίνδυνος για παράνομες τιμές καταλοίπων) σε όλα τα κράτη μέλη, ούτως ώστε να αποφεύγονται οι διακρίσεις σε βάρος ευρωπαίων γεωργών και παρασκευαστών και να καθιερωθούν ίσοι όροι ανταγωνισμού για όλους τους παράγοντες εντός της ΕΕ·

19. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διαθέσουν επαρκή μέσα για την έρευνα σχετικά με την ανθεκτικότητα, για την καλλιέργεια και παροχή ευρέος φάσματος γεωργικών προϊόντων με διαφορετικά χαρακτηριστικά ανθεκτικότητας, για έρευνες στην εναλλαγή των συγκομιδών και μεθόδους καλλιέργειας του εδάφους, ώστε να καταπολεμώνται τα ζιζάνια και οι ασθένειες των φυτών, και για καινοτομίες στον τομέα της φυτοπροστασίας (συμπεριλαμβανομένων μη χημικών εναλλακτικών λύσεων)·

20. ζητεί τη διενέργεια καταλλήλων ελέγχων και την απαγόρευση των εισαγωγών στην ΕΕ τροφίμων που έχουν παραχθεί με τη χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων και φυτοφαρμάκων των οποίων η χρήση και εμπορία απαγορεύεται εντός της ΕΕ·

21. ζητεί συντονισμένα συστήματα για τη συλλογή πληροφοριών σχετικά με την παραγωγή, την εισαγωγή, την εξαγωγή, την πώληση, τη διανομή και την χρήση γενικώς διαθέσιμων φυτοφαρμάκων·

22. ζητεί να διαθέσει η Κοινότητα χρηματοδοτικούς πόρους για την ανακύκλωση των φυτοφαρμάκων, λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι βρίσκονται ακόμη αποθηκευμένοι εντός της ΕΕ περισσότεροι από 200.000 τόννοι εντομοκτόνων τόσο σε υπόγειους χώρους απόρριψης όσο και σε ανοικτούς χώρους συσσώρευσης·

23. καλεί την Επιτροπή να χαράξει μια πολιτική προστασίας και συνεργασίας έναντι των γειτόνων της ΕΕ όσον αφορά τη χρήση φυτοφαρμάκων και φυτοπροστατευτικών προϊόντων.

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Τίτλος	Θεματική στρατηγική για την αειφόρο χρήση των φυτοφαρμάκων
Αριθμός διαδικασίας	2007/2006 (INI)
Επιτροπή αρμόδια επί της ουσίας	ENVI
Γνωμοδότηση της   Ημερομ. αναγγελίας στην ολομέλεια	AGRI 18.1.2007
Ενισχυμένη συνεργασία - Ημερομηνία αναγγελίας στην ολομέλεια	-
Συντάκτης(κτρια) γνωμοδότησης   Ημερομηνία ορισμού	Michl Ebner 11.9.2006
Συντάκτης(κτρια) γνωμοδότησης που αντικαταστάθηκε/καν	-
Εξέταση στην επιτροπή	27.2.2007		21.3.2007	12.4.2007
Ημερομηνία έγκρισης	12.4.2007
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	38 3 -
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Vincenzo Aita, Κατερίνα Μπατζελή, Sergio Berlato, Thijs Berman, Niels Busk, Luis Manuel Capoulas Santos, Giuseppe Castiglione, Dumitru Gheorghe Mircea Coşea, Joseph Daul, Albert Deß, Gintaras Didžiokas, Michl Ebner, Carmen Fraga Estévez, Duarte Freitas, Lutz Goepel, Friedrich-Wilhelm Graefe zu Baringdorf, Elisabeth Jeggle, Heinz Kindermann, Διαμάντω Μανωλάκου, Mairead McGuinness, Neil Parish, Rosa Miguélez Ramos, Radu Podgorean, María Isabel Salinas García, Agnes Schierhuber, Willem Schuth, Czesław Adam Siekierski, Alyn Smith, Marc Tarabella, Jeffrey Titford, Witold Tomczak, Donato Tommaso Veraldi, Janusz Wojciechowski
Αναπληρωτής(ές) παρών(όντες) κατά την τελική ψηφοφορία	Herbert Bösch, Bernadette Bourzai, Béla Glattfelder, Gábor Harangozó, Christa Klaß, Wiesław Stefan Kuc, Astrid Lulling, Jan Mulder
Αναπληρωτής(ές) (άρθρο 178, παρ. 2) παρών(όντες) κατά την τελική ψηφοφορία	-
Παρατηρήσεις (πληροφορίες που διατίθενται σε μία μόνον γλώσσα)	-

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Τίτλος	Θεματική στρατηγική για την αειφόρο χρήση των φυτοφαρμάκων
Αριθ. διαδικασίας	2007/2006(INI)
Επιτροπή αρμόδια επί της ουσίας Ημερομηνία αναγγελίας στην ολομέλεια της έγκρισης εκπόνησης	ENVI 18.1.2007
Γνωμοδοτική(ές) επιτροπή(ες) Ημερομ. αναγγελίας στην ολομέλεια	AGRI 18.1.2007
Αποφάσισε να μη γνωμοδοτήσει   Ημερομηνία της απόφασης
Ενισχυμένη συνεργασία   Ημερομ. αναγγελίας στην ολομέλεια
Εισηγητής(ές)   Ημερομηνία ορισμού	Irena Belohorská 3.10.2006
Εισηγητής(ές) που αντικαταστάθηκε(καν)
Εξέταση στην επιτροπή	30.1.2007	26.2.2007			5.6.2007
Ημερομηνία έγκρισης	26.6.2007
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+ - 0			54 1 1
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Αδάμος Αδάμου, Georgs Andrejevs, Margrete Auken, Pilar Ayuso, Irena Belohorská, Johannes Blokland, Hiltrud Breyer, Dorette Corbey, Chris Davies, Mojca Drčar Murko, Edite Estrela, Jill Evans, Anne Ferreira, Matthias Groote, Cristina Gutiérrez-Cortines, Satu Hassi, Gyula Hegyi, Jens Holm, Caroline Jackson, Christa Klaß, Holger Krahmer, Urszula Krupa, Aldis Kušķis, Jules Maaten, Alexandru-Ioan Morţun, Riitta Myller, Péter Olajos, Miroslav Ouzký, Μαρία Παναγιωτοπούλου-Κασσιώτου, Vittorio Prodi, Frédérique Ries, Guido Sacconi, Richard Seeber, Bogusław Sonik, María Sornosa Martínez, Αντώνιος Τρακατέλλης, Ευαγγελία Τζαμπαζή, Thomas Ulmer, Marcello Vernola, Anja Weisgerber, Åsa Westlund, Anders Wijkman, Glenis Willmott
Αναπληρωτής(ές) παρών(όντες) κατά την τελική ψηφοφορία	Jens-Peter Bonde, Christofer Fjellner, Monica Frassoni, Milan Gaľa, Ambroise Guellec, Erna Hennicot-Schoepges, Anne Laperrouze, Kartika Tamara Liotard, David Martin, Jiří Maštálka, Lambert van Nistelrooij, Justas Vincas Paleckis
Αναπληρωτής(ές) (άρθρο 178, παρ. 2) παρών(όντες) κατά την τελική ψηφοφορία	Corina Creţu
Ημερομηνία κατάθεσης	20.7.2007
Παρατηρήσεις (πληροφορίες που διατίθενται σε μία μόνον γλώσσα)