SPRAWOZDANIE w sprawie skuteczności i równego dostępu do europejskich systemów kształcenia i szkolenia

18.9.2007 - (2007/2113(INI))

Komisja Kultury i Edukacji
Sprawozdawca: Tomáš Zatloukal


Procedura : 2007/2113(INI)
Przebieg prac nad dokumentem podczas sesji
Dokument w ramach procedury :  
A6-0326/2007
Teksty złożone :
A6-0326/2007
Teksty przyjęte :

PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

w sprawie skuteczności i równego dostępu do europejskich systemów kształcenia i szkolenia

(2007/2113(INI))

Parlament Europejski,

–   uwzględniając komunikat Komisji do Rady i Parlamentu Europejskiego w sprawie skuteczności i równego dostępu do europejskich systemów kształcenia i szkolenia (COM(2006)0481),

–   uwzględniając wniosek dotyczący zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie kluczowych kompetencji w uczeniu się przez całe życie (COM(2006)0479),

–   uwzględniając swoje stanowisko przyjęte w drugim czytaniu w dniu 25 października 2006 r. dotyczące przyjęcia decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającej program działań w zakresie uczenia się przez całe życie[1]oraz decyzję nr 1720/2006/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 listopada 2006 r. ustanawiająca program działań w zakresie uczenia się przez całe życie[2],

–   uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Kształcenie dorosłych: Nigdy nie jest za późno na naukę” (COM(2006)0614),

–   uwzględniając swoje stanowisko przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 26 września 2006 r. w sprawie wniosku dotyczącego zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie kluczowych kompetencji w uczeniu się przez całe życie[3] oraz zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/962/WE z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie[4],

–   uwzględniając swoje stanowisko przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 13 października 2005 r. w sprawie wniosku dotyczącego zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczącego dalszej europejskiej współpracy w zakresie zapewniania jakości kształcenia w szkolnictwie wyższym[5] oraz zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/143/WE z dnia 15 lutego 2006 r. w sprawie dalszej europejskiej współpracy w zakresie zapewniania jakości w szkolnictwie wyższym[6],

–   uwzględniając art. 45 regulaminu,

–   uwzględniając sprawozdanie Komisji Kultury i Edukacji oraz opinię Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia (A6‑0326/2007),

A. mając na uwadze, że wobec ograniczeń budżetu publicznego i w obliczu wyzwań globalizacji, a także zmian demograficznych i innowacji technologicznych w całej Europie kładzie się większy nacisk na poprawę skuteczności w sektorze kształcenia i szkolenia zawodowego,

B.  mając na uwadze, że niepokojące są znaczące rozbieżności między wynikami osiąganymi przez systemy edukacji w Unii Europejskiej, jak ukazało sprawozdanie z Pizy z 2003 r.

C. mając na uwadze, że czynnik ten może znaleźć odzwierciedlenie w pogłębianiu się różnic w rozwoju gospodarczym i społecznym państw członkowskich i zagrozić realizacji celów Strategii Lizbońskiej;

D. mając na uwadze, że prawo do nauki jest zasadą uznawaną zarówno na szczeblu międzynarodowym, jak i w Karcie Praw Podstawowych Unii Europejskiej;

E.  mając na uwadze, że większość obecnych systemów kształcenia i szkolenia zawodowego odtwarza i pogłębia istniejące nierówności,

F.  mając na uwadze, że nierówny dostęp do kształcenia i szkolenia zawodowego pociąga za sobą wysokie koszty ukryte,

G. mając na uwadze, że zwrot inwestycji w kształcenie i szkolenie przynosi długoterminowe korzyści gospodarcze i społeczne i że inwestycje te wymagają planowania w długiej perspektywie,

H. mając na uwadze konieczność wypracowania w systemach kształcenia i szkolenia kultury oceniania mającego na celu skuteczne i długoterminowe monitorowanie ich rozwoju,

I.   mając na uwadze konieczność powiązania polityki kształcenia i szkolenia zawodowego z polityką dotyczącą zatrudnienia, gospodarki i integracji społecznej,

J.   mając na uwadze kluczową rolę kształcenia i szkolenia w procesie kształtowania wielokulturowej tożsamości europejskiej, opartej na edukacji międzykulturowej i pokoju;

K. mając na uwadze utrzymujące się wyższe prawdopodobieństwo bezrobocia wśród młodych kobiet niż wśród młodych mężczyzn, na co wskazuje stopa bezrobocia w UE-27, która w 2006 r. wyniosła 18,1% wśród młodych kobiet oraz 16,9% wśród młodych mężczyzn oraz mając na uwadze niższą reprezentację kobiet na stanowiskach kierowniczych, mimo że w większości państw członkowskich wykształcenie wyższe zdobywa większa liczba kobiet niż mężczyzn;

SKUTECZNOŚĆ I RÓWNY DOSTĘP W PERSPEKTYWIE UCZENIA SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE

1.  wspiera proces długoterminowego planowania w dziedzinie uczenia się przez całe życie, ponieważ inwestowanie w tej dziedzinie przynosi długoterminowe korzyści gospodarcze i społeczne;

2.  zgadza się, że inwestycje na danym szczeble kształcenia nie tylko podnoszą fachowość i umiejętności na tym szczeblu, ale też tworzą podstawy do zdobywania dalszych kwalifikacji i kompetencji na kolejnych szczeblach kształcenia;

3.  popiera zamiar opracowania europejskich ram kwalifikacji w uczeniu się przez całe życie, które ułatwią uznawanie zdobytego wykształcenia i umożliwią przejrzyste i jasne przechodzenie od jednych możliwości kształcenia do innych;

4.  wyraża opinię, że w systemach kształcenia i szkolenia zawodowego niezbędna jest kultura oceniania; dlatego też skuteczna długoterminowa polityka musi opierać się na wiarygodnym mierzeniu wyników;

5.  z zadowoleniem przyjmuje dążenie Komisji do uwzględnienia skuteczności i równego dostępu do kształcenia przy opracowywaniu ram wskaźników i kryteriów odniesienia do śledzenia postępów w realizacji celów strategii lizbońskiej;

6.  wierzy, że aby przystąpić do realizacji badania skuteczności/wydajności i równego dostępu do systemów edukacyjnych w Europie, należy objaśnić terminologię skuteczności/wydajności i równego dostępu; w przypadku badania tego ostatniego pod uwagę powinny zostać wzięte cechy indywidualne, takie jak płeć, pochodzenie etniczne czy niepełnosprawność (inne niż społeczno-ekonomiczne);

7.  zgadza się, że inwestycje w uczenie się przez całe życie, mające na celu poprawę dostępności, wspierają spójność społeczną, dają jednostkom umiejętność rozwiązywania problemów, zdolność adaptacji, rozwijania poczucia własnej wartości i radzenia sobie ze zmianami, co poprawia ich rozwój osobisty i dzięki czemu łatwiej i lepiej stawiają czoła różnego rodzaju zmianom życiowym;

8.  wzywa państwa członkowskie do wprowadzenia uwzględniającej problematykę płci polityki kształcenia i szkolenia oraz materiałów w tej dziedzinie jako narzędzia służącego eliminacji nierówności w nauce i zatrudnieniu oraz wykorzenieniu stereotypów płciowych; domaga się od państw członkowskich promowania wśród młodzieży, a także dzieci przed osiągnięciem przez nie wieku, w którym podejmuje się główne decyzje związane z kształceniem i karierą zawodową, zatrudniania nietypowego ze względu na płeć (na przykład zatrudniania większej liczby mężczyzn jako nauczycieli w szkołach podstawowych oraz większej liczby kobiet w nauce) w sposób, który doprowadzi do zmniejszenia segregacji zawodowej opartej na płci; po raz kolejny stwierdza, że warunkiem wstępnym wszelkiej polityki są lepszej jakości dane zbierane według kryterium płci i wieku;

OSIĄGANIE SKUTECZNOSCI I RÓWNEGO DOSTĘPU W POLITYCE KSZTAŁCENIA I SZKOLENIA ZAWODOWEGO

Kształcenie przedszkolne: nacisk na uczenie się w młodym wieku

9.  jest zdania, że skuteczność i równy dostęp mogą się wzajemnie uzupełniać, jeżeli inwestycje i reformy skoncentrują się na wczesnych etapach kształcenia;

10. podkreśla konieczność opracowania już od fazy przedszkolnej działań zorientowanych na sprzyjanie integracji dzieci pochodzących z krajów trzecich, lecz będących rezydentami na terytorium Unii Europejskiej;

11. wzywa państwa członkowskie do znacznie większych inwestycji w kształcenie przedszkolne, w tym również kształcenie w żłobkach, co może być skutecznym sposobem tworzenia podstaw dalszego kształcenia, rozwijania dziecięcego intelektu, podnoszenia ogólnego poziomu umiejętności i może znacznie zwiększyć równy dostęp do systemu kształcenia;

12. wierzy jednak, że na poziomie Unii Europejskiej konieczne jest przeprowadzanie większej liczby badań w zakresie kształcenia przedszkolnego, w szczególności w dziedzinie wczesnych działań zorientowanych na określonego odbiorcę w celu zidentyfikowania praktyk, które odnoszą oczekiwane skutki;

13. uważa, że jakość wychowania przedszkolnego zależy także od odpowiednio wyszkolonych pedagogów; dlatego też należy przygotować opłacalną finansowo strategię zapewniania przyszłościowo ukierunkowanych i dobrej jakości szkoleń oraz satysfakcjonującej kariery;

14. zgadza się, że już począwszy od fazy przedszkolnej zapewniona musi zostać społeczna różnorodność klas i grup wpływu, aby uniknąć podziału na programy nauczania i oczekiwania;

15. wyraża opinię, że zaangażowanie rodziców poprzez programy edukacji i informacji jest ważne dla sukcesu kształcenia przedszkolnego, zwłaszcza w przypadku dzieci mniej uprzywilejowanych;

16. popiera wszystkie formy kształcenia przedszkolnego i interwencji we wczesnym wieku, kiedy rozwijają się u dziecka umiejętności poznawcze, które w perspektywie długoterminowej przynoszą największe korzyści w całym procesie kształcenia przez całe życie;

17. zachęca państwa członkowskie do utworzenia liczby miejsc dotowanych w nauczaniu przedszkolnym, zwiększając tym samym szanse pozostających w niepewnej sytuacji finansowej dzieci w wieku przedszkolnym na dostęp do nauczania;

Kształcenie podstawowe i ponadpodstawowe: poprawa jakości kształcenia podstawowego dostępnego dla wszystkich

18. podkreśla, że obowiązkowa nauka w szkole i system szkolenia zawodowego powinny zapewniać podstawowe wykształcenie i kluczowe kwalifikacje (skreślenie); podkreśla ponadto, że wykształcenie i odpowiednie kluczowe kompetencje pomagają w osiąganiu podstawowych społecznych i obywatelskich wartości, zwiększaniu spójności społecznej oraz wspieraniu kwalifikacji osób, a tym samym ich szans na zatrudnienie;

19. podkreśla ponadto, że rola szkoły, przede wszystkim w cyklu kształcenia podstawowego i średniego, musi priorytetowo uwzględniać zasady wzajemnego wpływu kultur i kształcenia w duchu pokoju, będące cechami charakteryzującymi wielokulturową tożsamość europejską;

20. jest zdania, że przedwczesny podział na kategorie ma negatywne skutki dla skuteczności i równego dostępu do systemów kształcenia;

21. wierzy, że równy dostęp osób znajdujących się w niekorzystnej sytuacji do dobrej jakości edukacji również może podnieść skuteczność i równy dostęp do europejskich systemów edukacji;

22. popiera natomiast tworzenie elastycznego wyboru kierunku nauki w szkole średniej, który nie powinien uniemożliwiać wyboru innego kierunku na kolejnych etapach nauki;

23. nalega, by państwa członkowskie monitorowały przebieg nauki szkolnej wszystkich uczniów, a w szczególności w chwili wyboru kierunku i drogi zawodowej oraz by zapewniały, że ich systemy kształcenia wspierają uczniów i studentów motywując ich do wysiłku na rzecz rozwoju osobistego;

24. z uwagi na różnicę poziomów wsparcia, z jakiego każdy uczeń może korzystać w domu przez cały okres nauki szkolnej, oraz bardzo nierówny czasami poziom zapewnianego kształcenia, wspiera dążenie do włączenia rodziców w proces kształcenia w celu znacznego ograniczenia ryzyka późniejszego wykluczenia społecznego;

25. wzywa państwa członkowskie do wspierania szkolenia i dalszego kształcenia nauczycieli, ich motywacji i poprawy jakościowych warunków życia szkolnego, będących decydującymi czynnikami zapewnienia skuteczności i równego dostępu;

26. zachęca państwa członkowskie do promowania wielojęzyczności na wszystkich szczeblach systemów nauczania, co zaowocowałoby na terytorium Unii Europejskiej wzrostem mobilności zarówno dzieci i młodzieży, jak i dorosłych, zwiększając w ten sposób skuteczność procesu nauczania w obrębie UE;

27. zachęca państwa członkowskie do uwrażliwienia ciała pedagogicznego i osób zajmujących się zawodowo nauczaniem na kwestie równości kobiet i mężczyzn, tak aby mogły one krzewić poszanowanie tej zasady wśród młodego pokolenia;

Szkolnictwo wyższe: zwiększanie inwestycji przy jednoczesnym rozszerzaniu uczestnictwa

28. zgadza się, że szkolnictwo wyższe jest kluczowym sektorem gospodarki i społeczeństwa opartego na wiedzy;

29. wspiera zamiar modernizacji uniwersytetów, aby szkolnictwo wyższe stało się bardziej konkurencyjne, umożliwiało wszystkim uczestnictwo na równych zasadach, a zarazem zachowało opłacalność finansową i skuteczność;

30. wzywa państwa członkowskie do zwiększenia skuteczności i równego dostępu poprzez tworzenie odpowiednich warunków i zachęt dla większych inwestycji ze źródeł publicznych i prywatnych;

31. zgadza się, że bezpłatne wyższe studia jako takie niekoniecznie zapewniają równy dostęp; w tym celu wzywa do dalszych badań nad założeniem, że czesne za naukę nie jest kwestią odosobnioną, lecz częścią sieci czynników związanych z zachętami finansowymi w połączeniu z towarzyszącym wsparciem finansowym, które w przypadku grup w niekorzystnym położeniu może ograniczać nierówności w dostępie do szkolnictwa wyższego;

32. jest zdania, że opłaty za naukę nie są odrębnym problemem, lecz elementem zbioru różnych czynników dotyczących zachęt finansowych w połączeniu ze wsparciem finansowym ograniczającym nierówny dostęp do wyższego kształcenia dla mniej uprzywilejowanych grup;

33. podkreśla, że placówki szkolnictwa wyższego muszą opracować wszechstronną politykę informacji i naboru, aby reagować na dynamiczny rozwój potrzeb społecznych i gospodarczych;

Kształcenie i szkolenie zawodowe: poprawa jakości i znaczenia

34. uważa, że wobec starzenia się społeczeństwa coraz poważniejszym problemem jest stale wysoki poziom bezrobocia wśród młodych ludzi;

35. w związku z problemem starzenia się ludności wspiera tworzenie lepszych możliwości kształcenia dorosłych, co umożliwi lepsze przystosowanie się do wymagań rynku pracy, a także zachęci osoby nisko wykwalifikowane do podjęcia nauki;

36. podkreśla, że młodzi ludzie na niższych szczeblach drabiny kwalifikacji napotykają znaczne trudności z wejściem na rynek pracy i są najbardziej narażeni na zmiany gospodarcze, stoją wobec większego ryzyka bezrobocia i często ostatecznie wykonują prace przypadkowe lub wymagające niższych kwalifikacji;

37. wzywa państwa członkowskie do promowania dostępu do kształcenia i szkolenia młodych kobiet, zwłaszcza kobiet z regionów oddalonych i grup szczególnie narażonych, takich jak imigrantki, kobiety pochodzące z mniejszości etnicznych, kobiety niepełnosprawne oraz kobiety nisko wykwalifikowane; apeluje do państw członkowskich o określanie i wymianę najlepszych praktyk w tej dziedzinie oraz wzywa partnerów społecznych i przedsiębiorstwa prywatne i publiczne do eliminowania wszelkich form dyskryminacji oraz do czynnego zachęcania do zapewniania szkoleń w miejscu pracy przy jednoczesnym znoszeniu wszelkich barier związanych z wiekiem, a także do wspierania urlopów szkoleniowych dla osób znajdujących się w niekorzystnej sytuacji;

38. wzywa państwa członkowskie do promowania dostępu bezrobotnych kobiet oraz kobiet, którym nie powiodło się w systemie kształcenia obowiązkowego, do szkoleń dla dorosłych finansowanych ze środków publicznych;

39. apeluje do państw członkowskich o wdrażanie polityki, która ułatwiłaby młodym ludziom po ukończeniu nauki rozpoczynanie życia zawodowego, ze szczególnym uwzględnieniem młodych kobiet, które zwykle napotykają większe trudności w tej dziedzinie; podkreśla, że lepsza jakość kształcenia i szkolenia oraz łatwiejszy dostęp do nich, jak również inwestowanie w młodzież, ma konsekwencje dla rynku pracy na późniejszych etapach życia młodych ludzi; zwraca uwagę na fakt, iż należy wprowadzić mechanizm oceny, tak aby było możliwe oszacowanie skuteczności i wpływu wydatków rządowych na bezrobotnych młodych ludzi, zwłaszcza młode kobiety;

40. zachęca państwa członkowskie do wspierania programów doskonałości na uniwersytetach, ponieważ poprzez kształcenie wysoko wykwalifikowanych specjalistów można by lepiej zaspokoić wymogi rynku pracy;

41. zwraca uwagę na konieczność wspierania, w ramach systemów edukacji i szkoleń, jednakowego dostępu kobiet i mężczyzn do nowych technologii w celu likwidowania przepaści w dostępie do technologii cyfrowych istniejącej pomiędzy kobietami i mężczyznami;

42. wzywa państwa członkowskie do zwiększenia udziału i umocnienia pozycji kobiet w nauce, inżynierii i technologii; apeluje do rządów krajowych o podjęcie działań na rzecz zwiększenia liczby kobiet na stanowiskach kierowniczych oraz o ocenę postępów w oparciu o przyjęte cele jakościowe i ilościowe;

43. zaleca poprawić dostęp do szkolnictwa wyższego i opracować możliwości dalszych studiów i kształcenia osób pracujących po ukończeniu kształcenia zawodowego;

44. podkreśla konieczność elastyczności oferowanych programów szkolenia zawodowego, uwzględniających popyt na rynku pracy jako szczególnie efektywny sposób zwiększania możliwości zatrudnienia osób mniej uprzywilejowanych; uznaje w tym kontekście, że inwestycje publiczne powinny skupiać się na najmniej uprzywilejowanych grupach docelowych, gdyż to właśnie one w najmniejszym stopniu korzystają z kształcenia ustawicznego;

45. zachęca państwa członkowskie do zaproponowania, wspólnie z placówkami szkolnictwa wyższego i zawodowego, elastycznej organizacji nauczania, w szczególności z myślą o lepszym uwzględnieniu potrzeb młodych mężczyzn i kobiet, którzy równolegle pracują lub spełniają obowiązki rodzinne i w celu uniknięcia w ten sposób wczesnego porzucania przez nich nauki;

46. wzywa państwa członkowskie do włączenia placówek kształcenia, przedsiębiorstw, partnerów społecznych i innych oraz sektora publicznego do wspólnego partnerstwa w realizacji odnoszących sukcesy programów szkolenia zawodowego;

Działania Unii Europejskiej

47. podkreśla, że podstawowym celem działań Unii Europejskiej jest promowanie konwergencji systemów kształcenia w Unii Europejskiej w kierunku osiągnięcia wyższych standardów w zakresie wyników;

48. wierzy, że aby lepiej ukierunkować działania Unii Europejskiej konieczne byłoby rozwinięcie procesu opartego na okresowych sprawozdaniach przedstawionych przez państwa członkowskie, a także na niezależnej weryfikacji w celu dokonania oceny wyników osiąganych przez systemy kształcenia i szkolenia w Unii Europejskiej, zwracając szczególną uwagę na nabywanie przez uczniów podstawowych umiejętności oraz na realizację celów związanych z równym dostępem do systemu;

49. zwraca się do Komisji o publikowanie regularnych sprawozdań na temat skuteczności i równego dostępu do nauki w europejskich systemach kształcenia i szkolenia, aby monitorować postępy na drodze do osiągnięcia wyższych standardów w zakresie wyników;

ο

ο   ο

50. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji.

  • [1]  Dz.U. C 313 E z 20.12.2006, str.187.
  • [2]  Dz.U. L 327 z 24.11.2006, str. 45.
  • [3]  Dz.U. C 306 E z 15.12.2006, str.165.
  • [4]  Dz.U. L 394 z 30.12.2006, str. 10.
  • [5]  Dz.U. C 233 E z 28.9.2006, str. 100.
  • [6]  Dz.U. L 64 z 4.3.2006, str. 60.

UZASADNIENIE

We wnioskach z posiedzenia Rady w Lizbonie w marcu 2000 r. podkreślono, że kształcenie to klucz do rozwoju gospodarki europejskiej. W 2001 r. Rada Europejska w Sztokholmie doszła do porozumienia w sprawie programu prac dla Europy w dziedzinie kształcenia i szkolenia zawodowego, kładąc nacisk na jakość, skuteczność i równy dostęp.

Równy dostęp do systemów kształcenia zapewnia wyniki kształcenia i szkolenia zawodowego niezależne od statusu społeczno-ekonomicznego i innych czynników pogarszających sytuację danych osób. Systemy kształcenia są skuteczne, jeżeli nakłady przynoszą maksymalne wyniki. Skuteczność systemów szkolenia mierzy się zazwyczaj wynikami testów i egzaminów. W listopadzie ubiegłego roku mogliśmy zapoznać się z takimi wynikami na zorganizowanym przez naszą komisję posiedzeniu otwartym poświęconym systemom kształcenia w UE.

Zadanie polega zatem na wspieraniu poszczególnych systemów kształcenia w integracji uczniów, studentów i dorosłych ze wszystkich grup społecznych. Obecna sytuacja nie jest satysfakcjonująca właśnie w zakresie równego dostępu i skuteczności systemów kształcenia. Jeżeli nie dojdzie do istotnej poprawy integracji dzieci z mniej uprzywilejowanych grup społecznych już na etapie kształcenia przedszkolnego, to nie zmniejszy się liczba przypadków przedwczesnego porzucania nauki, nie zdołamy podnieść poziomu absolwentów wyższego szczebla szkolnictwa średniego ani wpłynąć na zdobywanie kluczowych kompetencji. Rosnąca liczba osób stanie wobec zagrożenia wykluczeniem społecznym, bezrobociem i społecznie niepożądanej działalności, wysoce kosztownych dla nich samych, dla gospodarki i dla społeczeństwa.

Jakich konkretnych korzyści gospodarczych i społecznych możemy się spodziewać po zwiększeniu skuteczności i równym dostępie do europejskich systemów kształcenia?

Wykształcenie ma wpływ na wzrost gospodarczy, zwiększając kapitał ludzki i siłę innowacji, a także umożliwia upowszechnianie technologii. Wydłużenie przeciętnej nauki szkolnej o każdy kolejny rok zwiększa skokowo produkcyjność w przeciętnym kraju UE o 6,2%, a w dłuższej perspektywie o kolejne 3,1%, ponieważ przyczynia się do szybszego rozwoju technologicznego. Zwiększenie skuteczności kształcenia i szkolenia zawodowego przyniesie jednostkom i społeczności zwrot inwestycji w wysokości około 8% rocznie. Kolejna korzyść to zmniejszenie bezrobocia. We współczesnej UE bezrobocie wynosi przeciętnie 12,6% wśród osób nieposiadających średniego wykształcenia i 5% wśród osób z wyższym wykształceniem. Ponadto według niedawnych badań 75 milionów mieszkańców UE, czyli 32% siły roboczej, ma niedostateczne wykształcenie. W 2010 r. do dyspozycji tej grupy mieszkańców będzie zaledwie 15% nowych miejsc pracy. Większość z tych osób należy do grup społecznie mniej uprzywilejowanych.

Polityka kształcenia i szkolenia zawodowego może mieć istotny pozytywny wpływ na wyniki gospodarcze i społeczne, zrównoważony rozwój i spójność społeczną; z kolei niska skuteczność i nierówny dostęp powoduje ogromne koszy – straty podatkowe, większe zapotrzebowanie na opiekę zdrowotną i wsparcie ze środków publicznych, a także koszty związane z wyższym stopniem zachowań społecznie patologicznych.

Wykształcenie i szkolenie zawodowe to czynniki podstawowe dla długookresowego wzrostu gospodarczego w Europie, konkurencyjności i spójności społecznej.

Z tych powodów sprawozdawca proponuje inwestować więcej środków w kształcenie przedszkolne, gdzie inwestycje te przynoszą największy zwrot. Sprawozdawca jest również zdania, że przedwczesny podział na kategorie ma negatywne skutki dla skuteczności i równego dostępu do systemów kształcenia, różnicowanie jest natomiast efektywne na szczeblu szkół średnich. Wspiera zamiar modernizacji uniwersytetów, aby szkolnictwo wyższe stało się bardziej konkurencyjne, umożliwiało wszystkim uczestnictwo na równych zasadach, a zarazem zachowało opłacalność finansową i skuteczność.

OPINIA Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia (17.7.2007)

dla Komisji Kultury i Edukacji

w sprawie skuteczności i równego dostępu do europejskich systemów kształcenia i szkolenia
(2007/2113(INI))

Sprawozdawca komisji opiniodawczej: Christa Prets

WSKAZÓWKI

Komisja Praw Kobiet i Równouprawnienia zwraca się do Komisji Kultury i Edukacji, właściwej dla tej sprawy, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

A. mając na uwadze utrzymujące się wyższe prawdopodobieństwo bezrobocia wśród młodych kobiet niż wśród młodych mężczyzn, na co wskazuje stopa bezrobocia w UE-27, która w 2006 r. wyniosła 18,1% wśród młodych kobiet oraz 16,9% wśród młodych mężczyzn oraz mając na uwadze niższą reprezentację kobiet na stanowiskach kierowniczych, mimo że w większości państw członkowskich wykształcenie wyższe zdobywa większa liczba kobiet niż mężczyzn;

1.  wzywa państwa członkowskie do wprowadzenia uwzględniającej problematykę płci polityki kształcenia i szkolenia oraz materiałów w tej dziedzinie jako narzędzia służącego eliminacji nierówności w nauce i zatrudnieniu oraz wykorzenieniu stereotypów płciowych; domaga się od państw członkowskich promowania wśród młodzieży, a także dzieci przed osiągnięciem przez nie wieku, w którym podejmuje się główne decyzje związane z kształceniem i karierą zawodową, zatrudniania nietypowego ze względu na płeć (na przykład zatrudniania większej liczby mężczyzn jako nauczycieli w szkołach podstawowych oraz większej liczby kobiet w nauce) w sposób, który doprowadzi do zmniejszenia segregacji zawodowej opartej na płci; po raz kolejny stwierdza, że warunkiem wstępnym wszelkiej polityki są lepszej jakości dane zbierane według kryterium płci i wieku;

2.  zachęca państwa członkowskie do uwrażliwienia ciała pedagogicznego i osób zajmujących się zawodowo nauczaniem na kwestie równości kobiet i mężczyzn, tak aby mogły one krzewić poszanowanie tej zasady wśród młodego pokolenia;

3.  wzywa państwa członkowskie do promowania dostępu do kształcenia i szkolenia młodych kobiet, zwłaszcza kobiet z regionów oddalonych i grup szczególnie narażonych, takich jak imigrantki, kobiety pochodzące z mniejszości etnicznych, kobiety niepełnosprawne oraz kobiety nisko wykwalifikowane; apeluje do państw członkowskich o określanie i wymianę najlepszych praktyk w tej dziedzinie oraz wzywa partnerów społecznych i przedsiębiorstwa prywatne i publiczne do eliminowania wszelkich form dyskryminacji oraz do czynnego zachęcania do zapewniania szkoleń w miejscu pracy przy jednoczesnym znoszeniu wszelkich barier związanych z wiekiem, a także do wspierania urlopów szkoleniowych dla osób znajdujących się w niekorzystnej sytuacji;

4.  wzywa państwa członkowskie do promowania dostępu bezrobotnych kobiet oraz kobiet, którym nie powiodło się w systemie kształcenia obowiązkowego, do szkoleń dla dorosłych finansowanych ze środków publicznych;

5.  apeluje do państw członkowskich o wdrażanie polityki, która ułatwiłaby młodym ludziom po ukończeniu nauki rozpoczynanie życia zawodowego, ze szczególnym uwzględnieniem młodych kobiet, które zwykle napotykają większe trudności w tej dziedzinie; podkreśla, że lepsza jakość kształcenia i szkolenia oraz łatwiejszy dostęp do nich, jak również inwestowanie w młodzież, ma konsekwencje dla rynku pracy na późniejszych etapach życia młodych ludzi; zwraca uwagę na fakt, iż należy wprowadzić mechanizm oceny, tak aby było możliwe oszacowanie skuteczności i wpływu wydatków rządowych na bezrobotnych młodych ludzi, zwłaszcza młode kobiety;

6.  zachęca państwa członkowskie do zaproponowania, wspólnie z placówkami szkolnictwa wyższego i zawodowego, elastycznej organizacji nauczania, w szczególności z myślą o lepszym uwzględnieniu potrzeb młodych mężczyzn i kobiet, którzy równolegle pracują lub spełniają obowiązki rodzinne i w celu uniknięcia w ten sposób wczesnego porzucania przez nich nauki;

7.  zwraca uwagę na konieczność wspierania, w ramach systemów edukacji i szkoleń, jednakowego dostępu kobiet i mężczyzn do nowych technologii w celu likwidowania przepaści w dostępie do technologii cyfrowych istniejącej pomiędzy kobietami i mężczyznami;

8.  wzywa państwa członkowskie do zwiększenia udziału i umocnienia pozycji kobiet w nauce, inżynierii i technologii; apeluje do rządów krajowych o podjęcie działań na rzecz zwiększenia liczby kobiet na stanowiskach kierowniczych oraz o ocenę postępów w oparciu o przyjęte cele jakościowe i ilościowe.

PROCEDURA

Tytuł

Skuteczność i równy dostęp do europejskich systemów kształcenia i szkolenia

Numer procedury

2007/2113(INI)

Komisja przedmiotowo właściwa

CULT

Komisja wyznaczona do wydania opinii
  Data ogłoszenia na posiedzeniu

FEMM

6.6.2007

Ściślejsza współpraca - data ogłoszenia na posiedzeniu

 

Sprawozdawca komisji opiniodawczej
  Data powołania

Christa Prets

11.4.2007

Poprzedni sprawozdawca komisji opiniodawczej

 

Rozpatrzenie w komisji

4.6.2007

16.7.2007

 

 

 

Data zatwierdzenia wskazówek

16.7.2007

Wynik głosowania końcowego

+:

–:

0:

27

0

0

Posłowie obecni podczas głosowania końcowego

Edit Bauer, Hiltrud Breyer, Věra Flasarová, Nicole Fontaine, Claire Gibault, Lissy Gröner, Zita Gurmai, Esther Herranz García, Anneli Jäätteenmäki, Urszula Krupa, Roselyne Lefrancois, Siiri Oviir, Marie Panayotopoulos-Cassiotou, Zita Pleštinská, Christa Prets, Karin Resetarits, Teresa Riera Madurell, Amalia Sartori, Eva-Britt Svensson, Anna Záborská

Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego

Gabriela Creţu, Jill Evans, Lidia Joanna Geringer de Oedenberg, Anna Hedh, Marusya Ivanova Lyubcheva,

Zastępcy (art. 178 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego

Ján Hudacký, Peter Šťastný

Uwagi (dostępne tylko w jednym języku)

...

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

Data przyjęcia

10.9.2007

Wynik głosowania końcowego

+:

–:

0:

20

1

0

Posłowie obecni podczas głosowania końcowego

Ivo Belet, Giovanni Berlinguer, Marie-Hélène Descamps, Milan Gaľa, Ovidiu Victor Ganţ, Vasco Graça Moura, Luis Herrero-Tejedor, Ruth Hieronymi, Manolis Mavrommatis, Ljudmila Novak, Doris Pack, Pál Schmitt, Hannu Takkula, Helga Trüpel, Henri Weber, Thomas Wise, Tomáš Zatloukal

Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego

Erna Hennicot-Schoepges, Elisabeth Morin, Christel Schaldemose, Ewa Tomaszewska

Zastępca(y) (art. 178 ust. 2) obecny(i) podczas głosowania końcowego