ΣΥΣΤΑΣΗ σχετικά με την πρόταση απόφασης του Συμβουλίου για την αποδοχή εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Κοινότητας του πρωτοκόλλου που τροποποιεί τη συμφωνία TRIPS, που υπεγράφη στη Γενεύη στις 6 Δεκεμβρίου 2005

22.10.2007 - (8934/2006 – C6‑0359/2006 – 2006/0060(AVC)) - ***

Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου
Εισηγητής: Gianluca Susta

ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με την πρόταση απόφασης του Συμβουλίου για την αποδοχή εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Κοινότητας του πρωτοκόλλου που τροποποιεί τη συμφωνία TRIPS, που υπεγράφη στη Γενεύη στις 6 Δεκεμβρίου 2005

(8934/2006 – C6‑0359/2006 – 2006/0060(AVC))

(Διαδικασία σύμφωνης γνώμης)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–   έχοντας υπόψη την πρόταση απόφασης του Συμβουλίου (8934/2006),

–   έχοντας υπόψη το πρωτόκολλο που τροποποιεί τη συμφωνία TRIPS, που υπεγράφη στη Γενεύη στις 6 Δεκεμβρίου 2005

–   έχοντας υπόψη την αίτηση του Συμβουλίου για παροχή σύμφωνης γνώμης, σύμφωνα με το άρθρο 300, παράγραφος 3, δεύτερο εδάφιο, σε συνδυασμό με το άρθρο133, παράγραφος 5 και το άρθρο 300, παράγραφος 2, πρώτο εδάφιο, πρώτη πρόταση της Συνθήκης ΕΚ (C6‑0359/2006),

–   έχοντας υπόψη το άρθρο 75 και το άρθρο 83, παράγραφος 7, του Κανονισμού του,

–   έχοντας υπόψη τη σύσταση της Επιτροπής Διεθνούς Εμπορίου και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων (A6‑0403/2007),

1.  εκδίδει σύμφωνη γνώμη σχετικά με την τροποποίηση της συμφωνίας·

2.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Ιστορικό

Η Συμφωνία TRIPS που ενεκρίθη το 1994, επεκτείνει στον τομέα της πνευματικής ιδιοκτησίας τις βασικές νομικές αρχές του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, με ενίσχυση των ελάχιστων κανόνων προστασίας της.

Το σημαντικό κόστος που συνδέεται με την εισαγωγή υψηλότερων προδιαγραφών προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας στις αναπτυσσόμενες χώρες προκάλεσε ζωηρές συζητήσεις, ιδίως όσον αφορά το θέμα εάν η αύξηση της προστασίας των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας βάσει των κανόνων της συμφωνίας TRIPS παρεμποδίσει την πρόσβαση σε προσιτά φάρμακα στις φτωχές χώρες.

Κατά την Υπουργική Διάσκεψη του ΠΟΕ, στην Ντόχα το 2001, η συζήτηση κατέληξε στην έγκριση της "δήλωσης της Ντόχα", η οποία υπογραμμίζει ότι η συμφωνία TRIPS μπορεί και πρέπει να ερμηνεύεται και να εφαρμόζεται με τρόπο που να επιτρέπει στα μέλη του ΠΟΕ να ασκούν το δικαίωμα προστασίας της δημόσιας υγείας, και, ειδικότερα, να επιτρέπουν την πρόσβαση στα φάρμακα σε όλους.

Πέραν του ότι η δήλωση αυτή επιβεβαιώνει την υφιστάμενη ευελιξία της Συμφωνίας TRIPS, αναγνωρίζει και ότι τα μέλη του ΠΟΕ, των οποίων οι ικανότητες παρασκευής φαρμακευτικών προϊόντων είναι ανεπαρκείς ή ανύπαρκτες, θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν προβλήματα προκειμένου να χρησιμοποιήσουν με αποτελεσματικότητα τις υποχρεωτικές άδεις και αναθέτει στο Συμβούλιο TRIPS να βρει γρήγορα λύση στο πρόβλημα.

Μετά από μακρές και επίπονες διαβουλεύσεις, το Συμβούλιο TRIPS κατέληξε σε συμφωνία, η οποία ενεκρίθη μέσω απόφασης του Γενικού Συμβουλίου του ΠΟΕ στις 30 Aυγούστου 2003.

Στην απόφαση αυτή αναφέρονται οι προϋποθέσεις υπό τις οποίες οι χώρες με ανεπαρκείς ή ανύπαρκτες δυνατότητες παραγωγής φαρμάκων μπορούν να χρησιμοποιούν τις υποχρεωτικές άδειες για να εισάγουν γενόσημες μορφές φαρμάκων που υπόκεινται σε δίπλωμα ευρεσιτεχνίας υπό τον όρο ότι θα τηρείται μια μακρά σειρά προϋποθέσεων, τόσο στην χώρα εξαγωγής όσο και στην χώρα εισαγωγής.

Για να γίνει δυνατή η λειτουργία του μηχανισμού που θεσπίζεται με την απόφαση, είναι αναγκαία η υιοθέτησή της σε εθνικό ή, όπως στην περίπτωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε περιφερειακό επίπεδο.

Προς τον σκοπό αυτόν, η Επιτροπή παρουσίασε, τον Οκτώβριο του 2004, στο πλαίσιο της διαδικασίας συναπόφασης, πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την χορήγηση υποχρεωτικών αδειών εκμετάλλευσης διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας που σχετίζονται με την παρασκευή φαρμακευτικών προϊόντων για εξαγωγή σε χώρες με προβλήματα δημόσιας υγείας.

Η πρόταση περιείχε σημαντικό αριθμό βελτιώσεων και επιπλέον προϋποθέσεων εν σχέσει προς τις ήδη πολυάριθμες που εξετάζονταν με την απόφαση του ΠΟΕ. Ο εισηγητής, κ. Van Hecke, επεδίωξε να συντάξει ένα κείμενο το οποίο θα μετέφερε με τον πλέον πιστό τρόπο την απόφαση του ΠΟΕ, φροντίζοντας να αφαιρέσει όλες τις επιπλέον προϋποθέσεις που θα καθιστούσαν τον ήδη ιδιαίτερα περίπλοκο μηχανισμό ακόμη περιπλοκότερο και συγκεχυμένο, και, κατά συνέπεια, μη εφαρμόσιμο.

Στις 12 Ιουλίου 2005 Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου ενέκρινε, με πολύ μεγάλη πλειοψηφία και με δύο μόνον αποχές την ανωτέρω έκθεση.

Εν όψει της υπουργικής Διάσκεψης του ΠΟΕ στο Χόνγκ Κόνγκ, ο κ. Van Hecke, βασιζόμενος στην υποστήριξη που του εξασφάλισε ολόκληρη η επιτροπή, αντί να επιδιώξει την άμεση έγκριση της έκθεσης στην ολομέλεια, άρχισε, σε στενή συνεργασία με τους σκιώδεις εισηγητές των άλλων πολιτικών ομάδων, έναν ανεπίσημο τριμερή διάλογο με την Επιτροπή και το Συμβούλιο, με σκοπό να επιτύχει διοργανική συμφωνία κατά την πρώτη ανάγνωση προ της συνεδρίασης του Χόνγκ Κόνγκ, ώστε να ενισχύσει τη θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά τις πολυμερείς διαπραγματεύσεις.

Κατά τη διάρκεια του τριμερούς διαλόγου, ο εισηγητής διαπραγματεύθηκε έναν συμβιβασμό, θεωρώντας ότι ο κανονισμός θα αποτελούσε μια προσωρινή μόνο λύση και ότι θα εζητείτο εκ νέου από το Κοινοβούλιο να γνωμοδοτήσει επ' ευκαιρία της έγκρισης μόνιμης λύσης της συμφωνίας, πράγμα που τότε φαινόταν μια μακρινή ακόμη προοπτική.

Η επιτροπή μας, με την έκθεσή της, και καθόλου τυχαία, είχε ζητήσει να υποβάλει η Επιτροπή, ανά τριετία, μετά την έναρξη ισχύος του κανονισμού, έκθεση σχετικά με την λειτουργία του, ακριβώς προκειμένου να παρακολουθείται η χρησιμοποίηση του επιλεγέντος μηχανισμού.

Το κείμενο που εγκρίθηκε στην Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου, ήταν πιο φιλόδοξο από τον τελικό συμβιβασμό, ειδικότερα όσον αφορά τη μεταφορά τεχνολογίας και την ανάπτυξη ικανοτήτων από τις αναπτυσσόμενες χώρες, την πληρωμή προς τον κάτοχο του δικαιώματος, την απλοποιημένη και ταχεία διαδικασία και τον μη ανασταλτικό χαρακτήρα των προσφυγών.

Παρά ταύτα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατόρθωσε με την συμβολή του να βελτιώσει αισθητά την πρόταση της Επιτροπής.

Ο συμβιβασμός που επετεύχθη από τα τρία θεσμικά όργανα ενεκρίθη εν τέλει από το Κοινοβούλιο κατά την πρώτη ανάγνωση, την 1η Δεκεμβρίου 2005 και από το Συμβούλιο την 27η Απριλίου 2006, μεταφέροντας έτσι στο κοινοτικό δίκαιο την προσωρινή εξαίρεση.

Λίγες μέρες μετά την έγκριση του κανονισμού από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την 6η Δεκεμβρίου 2005, το Γενικό Συμβούλιο του ΠΟΕ ενέκρινε απόφαση σχετικά με την μόνιμη τροποποίηση της Συμφωνίας TRIPS.

Ενόψει της μόνιμης αυτής τροποποίησης, η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση απόφασης του Συμβουλίου για την αποδοχή του πρωτοκόλλου που τροποποιούσε τη συμφωνία TRIPS.

Tο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει να αποφασίσει εάν θα εκδώσει σύμφωνη γνώμη για την πρόταση αυτή.

Εάν το πρωτόκολλο γίνει αποδεκτό από την Ευρωπαϊκή Ένωση, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα κληθεί να γνωμοδοτήσει εκ νέου, βάσει της διαδικασίας συναπόφασης, σχετικά με την πρόταση τροποποίησης του κανονισμού που θα μεταφέρει το πρωτόκολλο στο εσωτερικό δίκαιο.

Περιεχόμενο της πρότασης

Ο εισηγητής εκτιμά ότι το πρόβλημα που τίθεται υπερβαίνει προφανώς το πλαίσιο της απλής έκφρασης της σύμφωνης γνώμης επί ενός διεθνούς πρωτοκόλλου. Πρόκειται για ένα πρόβλημα μεγάλης πολιτικής και ανθρωπιστικής σημασίας: την πρόσβαση στα φάρμακα των πλέον φτωχών χωρών, των αναπτυσσόμενων και των ολιγότερο ανεπτυγμένων χωρών, οι οποίες δεν είναι εις θέση να αντιμετωπίσουν τις υψηλές τιμές που επιβάλλονται από τις φαρμακοβιομηχανίες.

Για τον λόγο αυτό, ο εισηγητής επιθυμεί να διατυπώσει τρεις παρατηρήσεις:

(1)      Tο πρωτόκολλο υποβλήθηκε σε όλα τα μέλη του ΠΟΕ, τα οποία πρέπει να αποφασίσουν εάν το αποδέχονται μέχρι την 1η Δεκεμβρίου 2007, ή αργότερα σε ημερομηνία που θα αποφασίσει η Διάσκεψη Υπουργών.

          Tο πρωτόκολλο θα τεθεί σε ισχύ μόλις γίνει αποδεκτό από τα δύο τρίτα των μελών του ΠΟΕ. Εν αναμονή της αποδοχής του πρωτοκόλλου, η τροποποίηση (ήτοι η απόφαση του 2003) συνεχίζει να αποτελεί τη νομική βάση.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη μεταφέρει την τροποποίηση αυτή στο εσωτερικό της δίκαιο, πράγμα που εξηγεί για πιο λόγο η αποδοχή του πρωτοκόλλου μετά την 1η Δεκεμβρίου δεν θα δημιουργούσε κανένα νομικό κενό και θα επέτρεπε την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας του προτεινόμενου μηχανισμού καθώς και την σκοπιμότητα να καταστεί αυτός διαρκής.

(2)       Μέχρι σήμερα, μόνον επτά χώρες (επί 150 χωρών μελών του ΠΟΕ ), οι οποίες αποτελούν το 4,7% των μελών του, έχουν αποδεχθεί τη διαρκή τροποποίηση της Συμφωνίας TRIPS· οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, η Ελβετία, το Ελ Σαλβαδόρ, η Δημοκρατία της Κορέας, η Νορβηγία, η Ινδία και οι Φιλιππίνες.

           Σε περίπτωση που η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν αποδεχόταν το πρωτόκολλο μέχρι την 1η Δεκεμβρίου 2007, δεν θα ήταν η μόνη και δεν θα ήταν καθόλου σίγουρο ότι θα επιτυγχανόταν ο στόχος των δύο τρίτων των μελών (100 χώρες) μέχρι την 1η Δεκεμβρίου 2007.

(3)       Η τροποποίηση δεν θα ήταν κατ' ανάγκη απλή αναπαραγωγή της απόφασης του ΠΟΕ, της 30ης Αυγούστου 2003, η αντίθεση όμως ορισμένων χωρών μελών του ΠΟΕ κατέστησε αδύνατη την έγκριση τροποποίησης η οποία θα επέτρεπε ευχερέστερη πρόσβαση στα φάρμακα.

(4)       Η απόφαση του ΠΟΕ της 30ης Αυγούστου 2003, υποτίθεται ότι θα ήταν "μια γρήγορη λύση", στην κρίση, όσον αφορά την πρόσβαση στα φάρμακα, που αντιμετωπίζουν οι αναπτυσσόμενες χώρες με μικρή παραγωγική ικανότητα, δεν υπάρχει όμως απόδειξη πως η απόφαση υπήρξε αποτελεσματική.

           Μέχρι στιγμής, μόνον ο Καναδάς, η Νορβηγία, η Κίνα, η Κορέα, η Ινδία και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν εγκρίνει νομοθετήματα για τη μεταφορά της απόφασης στο εσωτερικό τους δίκαιο. Τα τέσσερα τελευταία χρόνια, καμία χώρα εισαγωγέας δεν κοινοποίησε στο Συμβούλιο (ΤRΙΡS) ότι είχε την πρόθεση να χρησιμοποιήσει τον μηχανισμό για την εισαγωγή φθηνότερων φαρμάκων που θα μπορούσαν να σώσουν ζωές.

Συμπεράσματα

Φαίνεται συνεπώς ότι ο μηχανισμός δεν είναι και τόσο αποτελεσματικός και δεν επιλύει με ικανοποιητικό τρόπο τα προβλήματα πρόσβασης στα φάρμακα σε προσιτές τιμές.

Tο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει τώρα την εξουσία να αποφασίσει:

-          να εκδώσει σύμφωνη γνώμη,

-          να αρνηθεί την έκδοση σύμφωνης γνώμης,

-          να αναβάλει την έκδοση σύμφωνης γνώμης.

Ένα από τα θέματα που εθίγησαν είναι εάν δεν θα ήταν σκοπιμότερο να ελεγχθεί η αποτελεσματικότητα του προβλεπόμενου μηχανισμού που προβλέπεται από την απόφαση του 2003 και να επανεξετασθεί η χρησιμοποίηση που έγινε της ελαστικότητας που παρείχε η Συμφωνία TRIPS, προτού αυτός καταστεί μόνιμος.

Η αναβολή για αργότερα της σύμφωνης γνώμης θα επέτρεπε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να εξασφαλίσει ότι τουλάχιστον τα δύο τρίτα των χωρών θα αποδεχθούν το πρωτόκολλο μέχρι την 1η Δεκεμβρίου και, εν εναντία περιπτώσει, να εξετάσει εάν, στο προσεχές μέλλον, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να αναλάβει πρωτοβουλία στο πλαίσιο του ΠΟΕ με σκοπό την αναθεώρηση της απόφασης προκειμένου να καταστεί αυτή ένα πραγματικά αποτελεσματικό εργαλείο· να βεβαιωθεί για την αποτελεσματικότητα του μηχανισμού· και να βεβαιωθεί ότι οι διμερείς συμφωνίες επί των οποίων διαπραγματεύεται σήμερα η Επιτροπή (οι συμφωνίες οικονομικής εταιρικής σχέσης με τις χώρες ΑΚΕ και άλλες συμφωνίες επί των οποίων διαπραγματεύεται με τις ολιγότερο προηγμένες χώρες) δεν περιλαμβάνουν ακόμη αυστηρότερους κανόνες προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας από αυτούς που περιέχονται στη Συμφωνία TRIPS.

Αυτό θα επέτρεπε επίσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση να εργαστεί - στο πλαίσιο της Διακυβερνητικής Ομάδας Εργασίας για τη δημόσια υγεία, την καινοτομία και την πνευματική ιδιοκτησία που συγκροτήθηκε από τον ΠΟΕ το 2006, για την προώθηση της χρησιμοποίησης της υφιστάμενης νομικής ελαστικότητας στη Συμφωνία TRIPS.

Επισημαίνοντας ότι, υπό τις σημερινές συνθήκες, φαίνεται ότι είναι εξαιρετικά δύσκολη η επαναδιαπραγμάτευση του πρωτοκόλλου, ο εισηγητής έχει την άποψη ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα μπορούσε να εκδώσει σύμφωνη γνώμη με βάση μία σταθερή δέσμευση του Συμβουλίου:

-   να δηλώσει ότι ο μηχανισμός που δημιουργήθηκε με την απόφαση του ΠΟΕ της 30ης Αυγούστου 2003 και το Πρωτόκολλο στη Συμφωνία TRIPS, δεν αποτελεί, στην καλύτερη περίπτωση, παρά ένα μικρό τμήμα της λύσης του προβλήματος για την πρόσβαση στα φάρμακα σε προσιτές τιμές.

-   Να εγκρίνει με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κοινή πολιτική δήλωση η οποία θα ορίζει ότι τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορούν να κάνουν χρήση της παρέκκλισης του άρθρου 30 της Συμφωνίας TRIPS βάσει της εθνικής τους νομοθεσίας σχετικά με τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας, ώστε να επιτρέπουν την παραγωγή και εξαγωγή "για την αντιμετώπιση αναγκών δημόσιας υγείας στις χώρες εισαγωγής"· να δώσει εντολή στην Επιτροπή να μην παρεμβληθεί στη διαδικασία αυτή.

-    Να δώσει εντολή στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή

-    να μην διαπραγματεύεται επί διατάξεων της TRIPS-plus που αφορούν φαρμακευτικά προϊόντα σχετιζόμενα με τη δημόσια υγεία και την πρόσβαση στα φάρμακα στις συμφωνίες οικονομικής εταιρικής σχέσης με τις χώρες ΑΚΕ και σε άλλες μελλοντικές, διμερείς και περιφερειακές, συμφωνίες με πτωχές αναπτυσσόμενες χώρες·

-    να μην απαιτεί συμμόρφωση προς τις υποχρεώσεις ή αποδοχή της Συνθήκης Συνεργασίας στον τομέα των δικαιωμάτων για τα Διπλώματα Ευρεσιτεχνίας και της Συνθήκης για το Δίκαιο των Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας, να μην ενσωματώνονται οι προϋποθέσεις της Οδηγίας 2004/48/EΚ σχετικά με τον σεβασμό των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και να μην εισάγονται ρυθμίσεις - όπως λ.χ. η προστασία των μη πρωτότυπων βάσεων δεδομένων - στις συμφωνίες οικονομικής εταιρικής σχέσης με τις χώρες ΑΚΕ·

-   να δηλώσει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση υποστηρίζει τις αναπτυσσόμενες χώρες που κάνουν χρήση των "δυνατοτήτων ευελιξίας" που είναι ενσωματωμένες στη Συμφωνία TRIPS, ώστε να είναι εις θέσιν να προμηθεύει βασικά φάρμακα σε προσιτές τιμές στο πλαίσιο των εθνικών τους προγραμμάτων για τη δημόσια υγεία·

-   να διερευνήσει λύσεις, όπως "ομαδοποιημένες στρατηγικές προμήθειας", λ.χ., τις οποίες θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν χώρες ή ομάδες χωρών προκειμένου να βρουν βιώσιμες και διαρκείς λύσεις του προβλήματος της πρόσβασης σε φάρμακα σε προσιτές τιμές και για να τονώσουν τις άμεσες επενδύσεις στις εγχώριες δομές παραγωγής στις περιφέρειες αυτές·

-   να υποστηρίξει με δραστήριο τρόπο τη δράση της Διακυβερνητικής Ομάδας Εργασίας "Δημόσια Υγεία, Καινοτομία και Διαδικασία Πνευματικής Ιδιοκτησίας" του ΠΟΕ, και,

-   να αναγνωρίσει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει να λάβει πρόσθετα επείγοντα μέτρα με σκοπό την ενθάρρυνση της μεταφοράς τεχνολογιών, την έρευνα, την ενίσχυση των ικανοτήτων, των μηχανισμών προμήθειας σε περιφερειακό επίπεδο και να προσφέρει τη βοήθειά της στον τομέα της καταγραφής ώστε να διευκολυνθεί και να ενισχυθεί η παραγωγή φαρμακευτικών προϊόντων από τις ίδιες τις αναπτυσσόμενες χώρες. Πρέπει η Ευρωπαϊκή Ένωση να δεσμευθεί ότι θα διαθέσει την απαιτούμενη χρηματοδότηση ώστε να αξιοποιηθούν ή να δημιουργηθούν υποδομές παραγωγής φαρμάκων ιδιοκτησίας των αυτοχθόνων στις αναπτυσσόμενες και στις ολιγότερο ανεπτυγμένες χώρες και να αυξήσει την συνολική χρηματοδότηση εταιρικών σχέσεων του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα συνεχίζοντας τις ερευνητικές και τις αναπτυξιακές εργασίες στον τομέα των φαρμάκων εκείνων που έχουν ιδιαίτερη σημασία για τις αναπτυσσόμενες χώρες.

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΝΟΜΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ (28.6.2007)

προς την Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου

σχετικά με την πρόταση απόφασης του Συμβουλίου για την αποδοχή εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Κοινότητας του πρωτοκόλλου που τροποποιεί τη συμφωνία (TRIPS), που υπεγράφη στη Γενεύη στις 6 Δεκεμβρίου 2005
(8934/2006 – C6‑0359/2006 – 2006/0060(AVC))

Συντάκτης γνωμοδότησης: Michel Rocard

AVC

           ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ

Η Επιτροπή Νομικών Θεμάτων επιλήφθηκε αίτησης γνωμοδότησης που προορίζεται για την Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου, αρμόδια επί της ουσίας, σχετικά με την πρόταση απόφασης του Συμβουλίου για την αποδοχή εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Κοινότητας του πρωτοκόλλου που τροποποιεί τη συμφωνία TRIPS, που υπεγράφη στη Γενεύη στις 6 Δεκεμβρίου 2005.

Πριν ακόμη να έχει στη διάθεσή της εργασίες και μελέτες που να επιτρέπουν κρίσεις επί της ουσίας του προβλήματος, η Επιτροπή Νομικών Θεμάτων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου παρατηρεί τα ακόλουθα:

- το 2005 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, εκπροσωπούμενο τότε για το ζήτημα αυτό από τον εισηγητή του, κύριο Van Hecke, είχε ήδη πάρει μέρος στην εκπόνηση του συμβιβαστικού κειμένου του οποίου μας ζητείται σήμερα η οριστικοποίηση, απαιτώντας όμως, πριν από την έγκριση του εν λόγω συμβιβασμού, να αξιολογηθεί ο προβλεπόμενος προσωρινός μηχανισμός και να κληθεί εκ νέου το Κοινοβούλιο να γνωμοδοτήσει μετά την αξιολόγηση αυτή. Το συμβιβαστικό κείμενο βέβαια εγκρίθηκε αλλά τίποτε από όλα αυτά δεν έγινε·

- μας ζητείται αυτή η έγκριση ενώ δεν υπάρχει καμιά επίσημη έκθεση για την πραγματική αποτελεσματικότητα της εν λόγω απόφασης του ΠΟΕ που ελήφθη τον Αύγουστο του 2003·

- μετά την έγκριση του πρωτοκόλλου αυτού από τον ΠΟΕ, στις 6 Δεκεμβρίου 2005 - πάνω από δεκαέξι μήνες τώρα - 7 μόνο χώρες από τις 150 ενδιαφερόμενες έχουν ρητά αποδεχθεί την οριστική τροποποίηση της συμφωνίας TRIPS, δηλαδή οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ελβετία, το Σαλβαδόρ, η Δημοκρατία της Κορέας, η Νορβηγία, οι Ινδίες και οι Φιλιππίνες, αριθμός εντυπωσιακά μικρός·

-κατά τα τελευταία τριάμισι χρόνια καμιά χώρα εισαγωγέας δεν ενημέρωσε το Συμβούλιο των TRIPS ότι επιθυμούσε να κάνει χρήση του μηχανισμού για να εισαγάγει σωτήρια φάρμακα σε φθηνότερες τιμές.

Πριν από οποιαδήποτε μελέτη εις βάθος, οι καθαρώς διαδικαστικές αυτές παρατηρήσεις δημιουργούν έντονη αμφιβολία για την καταλληλότητα της πρότασης που μας υποβάλλεται.

****

Η Επιτροπή Νομικών Θεμάτων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αποφάσισε συνεπώς να διαβιβάσει τα ακόλουθα συμπεράσματα στην Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου:

- λυπάται διότι οι διατάξεις που αφορούν την υποχρεωτική άδεια δεν βελτιώνουν τις προοπτικές για φθηνότερα φάρμακα για τις φτωχές χώρες, όσο μπορεί να δικαιολογείται από ανθρωπιστικής πλευράς

- αναγνωρίζει ότι θα περάσουν πολλά χρόνια έως ότου τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας φαρμακευτικών προϊόντων στην Ινδία, που είναι διαθέσιμα μόνον από το 2005, να αρχίσουν να υπόκεινται στις διατάξεις περί υποχρεωτικής άδειας και ότι η απαίτηση αυτή δεν θα αφορά παρά μόνον τα καινούργια και κατοχυρωμένα με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας φάρμακα·

- σημειώνει ότι ο κανονισμός (EΚ) αριθ. 816/2006[1] περιέχει τις ίδιες διατάξεις, που αφορούν όμως μεγαλύτερο αριθμό χωρών από αυτές που προβλέπονται από την τροποποίηση της TRIPS·

- τονίζει την ανάγκη στενής συνεργασίας με την Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου στην περαιτέρω ανάλυση των επιπτώσεων του θέματος αυτού, και την ανάγκη διαλόγου με το Συμβούλιο και την Επιτροπή για τη βελτίωση του τρέχοντος συστήματος.

Η Επιτροπή Νομικών Θεμάτων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αποφάσισε παρά ταύτα να ζητήσει από την αρμόδια επί της ουσίας Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου, να δώσει εν καιρώ την σύμφωνη γνώμη της στην πρόταση απόφασης του Συμβουλίου όσον αφορά την αποδοχή από πλευράς των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων του Πρωτοκόλλου που τροποποιεί τη συμφωνία TRIPS, που υπεγράφη στη Γενεύη στις 6 Δεκεμβρίου 2005.

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Τίτλος	Πρωτόκολλο για την τροποποίηση της συμφωνίας για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας στον τομέα του εμπορίου (TRIPS)
Έγγραφα αναφοράς	08934/2006 - C6-0359/2006 - KOM(2006)0175 - 2006/0060(AVC)
Ημερομηνία της αίτησης έκδοσης σύμφωνης γνώμης του ΕΚ	6.12.2006
Επιτροπή αρμόδια επί της ουσίας	INTA
Γνωμοδοτική επιτροπή        Ημερομ. αναγγελίας στην ολομέλεια	JURI 14.12.2006
Συντάκτης γνωμοδότησης        Ημερομηνία ορισμού	Michel Rocard 29.1.2007
Εξέταση στην επιτροπή	11.6.2007
Ημερομηνία έγκρισης	25.6.2007
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	14 3
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Bert Doorn, Cristian Dumitrescu, Giuseppe Gargani, Lidia Joanna Geringer de Oedenberg, Othmar Karas, Piia-Noora Kauppi, Klaus-Heiner Lehne, Manuel Medina Ortega, Hartmut Nassauer, Francesco Enrico Speroni
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Sharon Bowles, Luis de Grandes Pascual, Kurt Lechner, Μαρία Παναγιωτοπούλου-Κασσιώτου, Gabriele Stauner, József Szájer, Jacques Toubon

• [1]  Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 816/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Μαΐου 2006, για τη χορήγηση υποχρεωτικών αδειών εκμετάλλευσης διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας που σχετίζονται με την παρασκευή φαρμακευτικών προϊόντων για εξαγωγή σε χώρες με προβλήματα δημόσιας υγείας (ΕΕ L 157, 9.6.2006, σ. 1)

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Τίτλος	Πρωτόκολλο για την τροποποίηση της συμφωνίας για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας στον τομέα του εμπορίου (TRIP)
Έγγραφα αναφοράς	08934/2006 - C6-0359/2006 - KOM(2006)0175 - 2006/0060(AVC)
Ημερομηνία της αίτησης έκδοσης σύμφωνης γνώμης του ΕΚ	6.12.2006
Επιτροπή αρμόδια επί της ουσίας        Ημερομ. αναγγελίας στην ολομέλεια	INTA 14.12.2006
Γνωμοδοτική(ές) επιτροπή(ες)        Ημερομ. αναγγελίας στην ολομέλεια	DEVE 14.12.2006		ENVI 14.12.2006		JURI 14.12.2006
Αποφάσισε να μη γνωμοδοτήσει        Ημερομηνία της απόφασης	DEVE 10.9.2007		ENVI 14.6.2006
Εισηγητής(ές)        Ημερομηνία ορισμού	Gianluca Susta 27.2.2007
Εισηγητής(ές) που αντικαταστάθηκε(καν)	Johan Van Hecke
Εξέταση στην επιτροπή	8.5.2007		28.6.2007		17.7.2007		12.9.2007
	9.10.2007
Ημερομηνία έγκρισης	22.10.2007
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	24 0 3
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Kader Arif, Francisco Assis, Françoise Castex, Christofer Fjellner, Béla Glattfelder, Ignasi Guardans Cambó, Sajjad Karim, Alain Lipietz, Marusya Ivanova Lyubcheva, Erika Mann, Helmuth Markov, Vural Öger, Γεώργιος Παπαστάμκος, Godelieve Quisthoudt-Rowohl, Tokia Saïfi, Gianluca Susta, Corien Wortmann-Kool, Zbigniew Zaleski
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Vittorio Agnoletto, Vasco Graça Moura, Małgorzata Handzlik, Glenys Kinnock, Javier Moreno Sánchez, Ivo Strejček
Αναπληρωτές (άρθρο 178, παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Den Dover, Thijs Berman, Milan Gaľa