SPRAWOZDANIE w sprawie sprawozdania o postępach Chorwacji w 2007 r.

28.2.2008 - (2007/2267(INI))

Komisja Spraw Zagranicznych
Sprawozdawca: Hannes Swoboda

PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

w sprawie sprawozdania o postępach Chorwacji w 2007 r.

(2007/2267(INI))

Parlament Europejski,

–   uwzględniając decyzję Rady z dnia 3 października 2005 r. o otwarciu negocjacji akcesyjnych z Chorwacją,

–   uwzględniając rezolucję z dnia 25 kwietnia 2007 r. w sprawie sprawozdania o postępach Chorwacji w 2006 r.[1],

–   uwzględniając sprawozdanie o postępach Chorwacji w 2007 r. opublikowane przez Komisję dnia 6 listopada 2007 r. (SEC(2007)1431),

–   uwzględniając wnioski Rady ds. Ogólnych i Stosunków Zewnętrznych z dnia 10 grudnia 2007 r. dotyczące Chorwacji,

–   uwzględniając wizytę delegacji Komisji Spraw Zagranicznych w Chorwacji w dniach 6-7 lutego 2008 r.,

–   uwzględniając art. 45 Regulaminu,

–   uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych (A6-0048/2008),

A. mając na uwadze, że członkostwo w Unii Europejskiej oznacza zaangażowanie na rzecz przezwyciężenia istniejących podziałów i osiągnięcia pojednania między narodami, co pociąga za sobą dobrowolne przekazanie kompetencji w niektórych kluczowych obszarach polityki, a także mając na uwadze, że Chorwacja z powodzeniem podjęła w tym kierunku znaczne wysiłki, które przyniosły wymierne rezultaty,

B.  mając na uwadze szersze konsekwencje regionalne procesu przystąpienia Chorwacji do UE, który jest postrzegany jako sprawdzian zobowiązań podjętych przez UE na rzecz Bałkanów Zachodnich i może stać się znaczącym bodźcem dla pozostałych zainteresowanych państw,

C. mając na uwadze, że poważne zaangażowanie Chorwacji w negocjacje akcesyjne przyniosło rezultaty i dobrze wróży procesowi integracji z UE zarówno Chorwacji, jak również pozostałych krajów regionu,

D. mając na uwadze, że w ciągu ostatnich dwóch lat negocjacji Chorwacja poczyniła znaczne i godne pochwały postępy w większości obszarów objętych prawem wspólnotowym,

E.  mając na uwadze, że zanim Chorwacja będzie mogła wstąpić do Unii Europejskiej wymagane są wzmożone starania i nowe polityczne zaangażowanie w celu rozwiązania problemów w niektórych z bardziej skomplikowanych sektorów, gdzie poważne reformy są konieczne,

F.  mając na uwadze, że konkluzje Rady Europejskiej z Salonik z 2003 r. wskazują, że przyszłość wszystkich krajów Bałkanów Zachodnich leży w rzeczywistości w Unii Europejskiej, co potwierdziły późniejsze rezolucje Parlamentu Europejskiego,

G. mając na uwadze, że oświadczenie wydane przez UE oraz kraje Bałkanów Zachodnich, przyjęte jednogłośnie przez ministrów spraw zagranicznych Unii Europejskiej i krajów Bałkanów Zachodnich w dniu 11 marca 2006 r. w Salzburgu, podkreśla znaczenie stosunków dobrosąsiedzkich oraz potrzebę znalezienia wzajemnie akceptowanego rozwiązania dla nierozstrzygniętych kwestii z krajami ościennymi,

1.  gratuluje chorwackim władzom pozytywnych rezultatów jak dotąd osiągniętych, zwłaszcza jeśli chodzi o liczbę otwartych rozdziałów negocjacyjnych;

2.  uważa, że celem trwających negocjacji akcesyjnych jest uzgodnienie środków, które mogą okazać się konieczne dla ułatwienia integracji, przy jasnym zobowiązaniu kraju kandydującego do przyjęcia i wdrożenia dorobku prawnego oraz przystąpienia do celów politycznych określonych w traktatach, natomiast negocjacje nie powinny być wykorzystywane jako środek nacisku w rozwiązywaniu dwustronnych sporów politycznych, które nie wchodzą w zakres dorobku i celów procesu akcesyjnego;

3.  z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Chorwacja dokonała dużego postępu w spełnianiu kryteriów pozwalających na otwarcie niektórych rozdziałów i nalega, aby nowo utworzony rząd podwoił wysiłki w celu sprostania kryteriom, których spełnienie jest konieczne do otwarcia pozostałych rozdziałów;

4.  z zadowoleniem odnotowuje, że wiele chorwackich aktów prawnych jest zgodnych ze standardami UE, ale przypomina chorwackim władzom, że obecnie najważniejsze jest przyspieszenie procesu zwiększania możliwości administracji, tak aby była ona w stanie wdrożyć nowe przepisy; wzywa w związku z tym władze chorwackie do otwarcia tego procesu i zaangażowania społeczeństwa obywatelskiego w nadzór nad wdrażaniem przepisów;

5.  domaga się, aby Chorwacja przyspieszyła proces reformy sektora publicznego na szczeblu samorządów lokalnych i regionalnych, oraz zapewniła zasoby konieczne do wdrożenia tych reform oraz szkolenia w tym zakresie;

6.  pochwala kroki podjęte w kierunku reformy ważnej dziedziny, jaką jest wymiar sprawiedliwości, lecz podziela opinię Komisji, że konieczne są dalsze postępy, zwłaszcza w zakresie:

–   dalszej redukcji liczby zaległych i nierozstrzygniętych spraw, zwłaszcza poprzez żywsze zachęcanie sędziów do korzystania z alternatywnych metod rozstrzygania sporów;

–   zwiększenia niezależności, bezstronności i profesjonalizmu sędziów, w szczególności jeśli chodzi o nominacje i kierowanie karierami sędziów oraz adwokatów, w tym szkolenia;

–   nadania nowego impulsu procesowi racjonalizacji systemu sądownictwa i zapewnienia, że inwestycje w infrastrukturę są zgodne z niedawno opracowaną „mapą sądową”;

7.  gratuluje chorwackim władzom nieustannych wysiłków w celu bezstronnego osądzenia zbrodni wojennych przed sądami krajowymi, oraz nalega, aby sprawowały nieustanną kontrolę w celu uniknięcia ryzyka występowania wyroków dyktowanych uprzedzeniami etnicznymi oraz aby zapewniły wszelkie środki konieczne dla ochrony rzetelności postępowania sądowego; w tym kontekście domaga się pilnych dodatkowych środków ochrony świadków, włącznie z przyjęciem zaostrzonych przepisów prawnych;

8.  z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Chorwacja kontynuuje swą pełną współpracę z Międzynarodowym Trybunałem Karnym dla Byłej Jugosławii (MTKJ); jest jednak zaniepokojony negatywnym wspływem wyroków MTKJ w sprawie zbrodni wojennych popełnionych w Vukovarze na opinię publiczną w Chorwacji; wzywa rząd chorwacki, aby przy poparciu wszystkich partii politycznych, mediów i społeczeństwa obywatelskiego oraz wspólnie z MTKJ podjął kroki na rzecz utrzymania poparcia społecznego dla roli MTKJ w w zajmowaniu się zbrodniami wojennymi popełnionymi podczas jugosłowiańskiego konfliktu; zwraca uwagę, że poparcie to uległoby zwiększeniu, gdyby wszystkie zainteresowane kraje współpracowały w pełni z MTKJ;

9.  w tym kontekście wzywa władze Chorwackie do zapewnienia ścisłego przestrzegania warunków tymczasowego zwolnienia oskarżonych przed MTKJ;

10. przychylnie odnosi się do wzmocnienia mandatu Urzędu ds. Zwalczania Korupcji i Przestępczości Zorganizowanej (USKOK) oraz większą liczbę ściganych spraw o korupcję oraz oczekuje pozytywnych rezultatów dochodzeń w sprawach dotyczących korupcji na wysokim szczeblu; apeluje o podtrzymanie tych wysiłków w celu likwidacji – w niektórych przypadkach niedopuszczalnie wysokiego – poziomu korupcji, który szkodzi rozwojowi gospodarczemu kraju

11. gratuluje Chorwacji wzorowego prawa konstytucyjnego o mniejszościach narodowych i składa jej wyrazy uznania za kroki podjęte w celu ułatwienia włączenia mniejszości w główny nurt życia społecznego i politycznego;

12. z zadowoleniem przyjmuje ważną decyzję, jaką było powołanie przedstawiciela mniejszości serbskiej na stanowisko wicepremiera odpowiedzialnego za rozwój regionalny, odbudowę i powrót uchodźców;

13. zachęca rząd i parlament do poczynienia wysiłków na rzecz zagwarantowania likwidacji wszelkich form dyskryminacji i uprzedzeń, w tym w odniesieniu do społeczności romskiej; w tym kontekście wzywa rząd do przyjęcia globalnej strategii przeciwko dyskryminacji oraz do jej skutecznego wdrożenia na szczeblu krajowym i lokalnym;

14. przypomina ponadto o konieczności zapewnienia skutecznego wdrożenia prawa konstytucyjnego o mniejszościach narodowych, zwłaszcza jeśli chodzi o dwujęzyczne nauczanie w szkołach i dwujęzyczność w administracji publicznej oraz planowane gwarancje zatrudnienia dotyczące wystarczającego reprezentowania mniejszości w wymiarze sprawiedliwości i administracji publicznej;

15. uważa, że międzynarodowe środki budowy zaufania są elementem kluczowym dla zapewnienia stabilności kraju i obszaru bałkańskiego w ogóle;

16. jest zdania, że system edukacyjny Chorwacji powinien zdecydowanie promować większą integrację i spójność społeczeństwa chorwackiego, przy jednoczesnym zachowaniu i wspieraniu tradycji kulturowej i społecznej każdej grupy narodowościowej;

17. apeluje o trwałą reintegrację uchodźców wojennych, oraz podkreśla w związku z tym konieczność przygotowania i terminowego zapewnienia mieszkań, zatrudnienia i opieki społecznej uchodźcom, odpowiednio do potrzeb;

18. z zadowoleniem zauważa trwały wzrost odnotowany przez chorwacką gospodarkę; ma nadzieję, że wzrost ten przyczyni się do zwiększenia szans znalezienia zatrudnienia; pochwala pracę wykonaną w ramach projektu Hitrorez polegającą na redukcji obciążenia administracyjnego przedsiębiorców, i oczekuje podobnych rezultatów w innych sektorach;

19. z zadowoleniem przyjmuje reformy podjęte w sektorze ochrony środowiska; wzywa rząd do rozważenia środków i strategii politycznych podejmujących kwestię szkodliwych skutków zmian klimatycznych zgodnie z celami UE; apeluje o podjęcie bardziej kompleksowego dialogu międzysektorowego celem zapewnienia zrównoważonego pod względem ekologicznym rozwoju;

20. wzywa władze chorwackie do dokonania ponownej oceny wydajności obecnego systemu środków ochrony środowiska, w tym kwestii rozwoju nadmorskich stacji uzdatniania wód, segregacji odpadów, zakładów termicznego przekształcania odpadów oraz likwidacji nielegalnych składowisk śmieci, a także do poprawy koordynacji między wszystkimi odpowiedzialnymi organami; w tym kontekście wzywa również do przeprowadzenia kampanii uświadamiającej, zwracającej uwagę opinii publicznej na kwestie środowiskowe;

21. z zadowoleniem przyjmuje przedakcesyjny program gospodarczy Chorwacji i zauważa, że przewiduje on przyjęcie w marcu 2008 r. długo opóźnianego krajowego programu restrukturyzacji przemysłu stoczniowego; przypomina chorwackim władzom, że postępy w tej dziedzinie, oprócz faktu, że jest to jeden z wymogów układu o stabilizacji i stowarzyszeniu, mają kluczowe znaczenie dla negocjacji akcesyjnych;

22. podkreśla, że nowe przepisy powinny zostać szybko wprowadzone w życie, ponieważ zapewniają wiarygodny miernik gotowości kraju do członkostwa, gotowości ocenianej w oparciu o fakty, a nie tylko na podstawie przyjętego ustawodawstwa, zwłaszcza jeśli chodzi o reformę systemu sądownictwa, zwalczanie korupcji i reformy gospodarcze;

23. wzywa rząd chorwacki do zagwarantowania zgodności publikacji zaproszeń do składania ofert z prawem wspólnotowym;

24. z niepokojem przyjął wiadomość o niedawnej krytyce wygłoszonej przez Komisję dotyczącej jakości zarządzania funduszami UE przez chorwackie władze, nalega w związku z tym, aby z pomocą Komisji zidentyfikowano i rozwiązano problem administracyjnej niewydolności w trybie pilnym, tak aby można było znieść czasowe zawieszenie podpisywania umów w ramach programu PHARE 2006 (dysponującego całkowitym budżetem w wysokości 68,5 mln euro), a także przywrócić początkową sumę przewidzianą na rok obrachunkowy 2008 w ramach elementu 1 instrumentu IPA w następstwie zmniejszenia kwoty o 5 mln euro;

25. jeżeli chodzi o nadal nierozwiązane kwestie dwustronne przypomina wszystkim zainteresowanym stronom o zasadzie „pacta sunt servanda”;

26. z żalem przyjmuje decyzję parlamentu chorwackiego o jednostronnym wprowadzeniu strefy ochrony ekologicznej i połowowej na Adriatyku, przyjętą pomimo porozumienia osiągniętego w 2004 r. z Włochami, Słowenią i Komisją Europejską, o którym mowa w konkluzjach Rady Europejskiej z 17-18 czerwca 2004 r. oraz w ramach negocjacyjnych z 5 października 2005 r.; ubolewa nad faktem, że brak wspólnie uzgodnionego rozwiązania ma wpływ na tempo negocjacji akcesyjnych; dlatego wzywa władze Chorwacji, Włoch i Słowenii do konstruktywnego zaangażowania w przezwyciężenie obecnego impasu i znalezienie przy wsparciu Komisji Europejskiej kompromisu, który będzie uwzględniał interesy wszystkich zainteresowanych stron, chroniąc jednocześnie równowagę ekologiczną Adriatyku, będącą wspólną troską wszystkich stron;

27. zwraca się do Chorwacji o okazanie gotowości rozwiązania wszystkich nierozstrzygniętych konfliktów granicznych i oczekuje takiej samej gotowości i wsparcia ze strony wszystkich jej sąsiadów; z zadowoleniem przyjmuje w związku z tym nieformalne porozumienie ogólne osiągnięte przez premierów Chorwacji i Słowenii w sprawie arbitrażu, oraz zwraca się do obydwu stron o wdrożenie tego porozumienia i wsparcie wyników arbitrażu decyzją parlamentów obu krajów;

28. zauważa, że podejmowanie kwestii związanych w szczególności z granicami zostało określone jako priorytet Chorwacji w jej partnerstwie dla członkostwa; wyraża w związku z tym zaniepokojenie z powodu rozpoczęcia budowy mostu na półwysep Pelješac w październiku 2007 r. pomimo protestu Bośni i Hercegowiny dotyczącego nieokreślonych granic morskich; odnotowuje, że prace budowlane dotyczącego tego projektu zostały obecnie wstrzymane i wzywa oba państwa, aby wynegocjowały rozwiązanie tego problemu;

29. pochwala Chorwację za nieustające postępy w dziedzinie współpracy regionalnej, a jednocześnie wzywa do kontynuowania tych wysiłków w dziedzinie stosunków dobrosąsiedzkich, ponieważ oba te obszary mają podstawowe znaczenie dla integracji europejskiej;

30. wzywa Chorwację do utrzymania tego konstruktywnego podejścia i dalszego odgrywania pozytywnej roli w regionie w celu wsparcia i wzmocnienia stabilizacji Bośni i Hercegowiny;

31. ma nadzieję, że zwiększone wysiłki ze strony Chorwacji i większe wsparcie ze strony instytucji UE doprowadzą do zakończenia przygotowań traktatu akcesyjnego na czas, tak aby Parlament Europejski mógł podjąć ostateczną decyzję w sprawie członkostwa Chorwacji w UE przed wyborami europejskimi w czerwcu 2009 r., w celu jak najwcześniejszego rozpoczęcia procesu ratyfikacyjnego;

32. wzywa w tym kontekście Komisję do podjęcia intensywniejszych wysiłków i zwiększenia środków przyznanych na przygotowanie, opracowanie i sfinalizowanie materiałów negocjacyjnych, aby UE mogła szybko i skutecznie zareagować na postępy poczynione przez Chorwację w zakresie otwierania i zamykania kolejnych rozdziałów;

33. domaga się, aby władze chorwackie włączyły w proces przystąpienia do UE organizacje społeczeństwa obywatelskiego (organizacje pozarządowe, środowisko akademickie, związki zawodowe);

34. zobowiązuje przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz rządowi i parlamentowi Chorwacji.

• [1]  Teksty przyjęte, P6_TA(2007)0156.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

Data przyjęcia	27.2.2008
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	52 0 1
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Monika Beňová, Elmar Brok, Colm Burke, Véronique De Keyser, Giorgos Dimitrakopoulos, Hanna Foltyn-Kubicka, Michael Gahler, Bronisław Geremek, Maciej Marian Giertych, Alfred Gomolka, Klaus Hänsch, Richard Howitt, Jana Hybášková, Anna Ibrisagic, Metin Kazak, Maria Eleni Koppa, Helmut Kuhne, Joost Lagendijk, Vytautas Landsbergis, Johannes Lebech, Emilio Menéndez del Valle, Francisco José Millán Mon, Philippe Morillon, Pasqualina Napoletano, Vural Öger, Ioan Mircea Paşcu, Béatrice Patrie, Alojz Peterle, Hubert Pirker, Samuli Pohjamo, Bernd Posselt, Libor Rouček, Jacek Saryusz-Wolski, György Schöpflin, Hannes Swoboda, Inese Vaidere, Kristian Vigenin, Zbigniew Zaleski, Josef Zieleniec
Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego	Laima Liucija Andrikienė, Mariela Velichkova Baeva, Cristian Silviu Buşoi, Giulietto Chiesa, Andrew Duff, Árpád Duka-Zólyomi, David Hammerstein, Jaromír Kohlíček, Erik Meijer, Borut Pahor, Józef Pinior, Antolín Sánchez Presedo, Inger Segelström, Marcello Vernola