ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με την πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου που αφορά την τροποποίηση της οδηγίας 2003/109/EΚ ώστε να επεκταθεί το πεδίο εφαρμογής στους δικαιούχους διεθνούς προστασίας

14.4.2008 - (COM(2007)0298 – C6‑0196/2007 – 2007/0112(CNS)) - *

Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων
Εισηγήτρια: Martine Roure

ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με την πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου που αφορά την τροποποίηση της οδηγίας 2003/109/EΚ ώστε να επεκταθεί το πεδίο εφαρμογής στους δικαιούχους διεθνούς προστασίας

(COM(2007)0298 – C6‑0196/2007 – 2007/0112(CNS))

(Διαδικασία διαβούλευσης)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–   έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο (COM(2007)0298),

–   έχοντας υπόψη το άρθρο63, σημεία 3 και 4 της Συνθήκης ΕΚ, σύμφωνα με το οποίο κλήθηκε από το Συμβούλιο να γνωμοδοτήσει (C6‑0196/2007),

–   έχοντας υπόψη το άρθρο 51 του Κανονισμού του,

–   έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων (A6‑0148/2008),

1.  εγκρίνει την πρόταση της Επιτροπής όπως τροποποιήθηκε·

2.  καλεί την Επιτροπή να τροποποιήσει αναλόγως την πρότασή της, σύμφωνα με το άρθρο 250, παράγραφος 2, της Συνθήκης ΕΚ·

3.  καλεί το Συμβούλιο, σε περίπτωση που προτίθεται να απομακρυνθεί από το κείμενο που ενέκρινε το Κοινοβούλιο, να το ενημερώσει σχετικά·

4.  ζητεί να κληθεί εκ νέου να γνωμοδοτήσει σε περίπτωση που το Συμβούλιο προτίθεται να επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις στην πρόταση της Επιτροπής·

5.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

Τροπολογία              1 Πρόταση οδηγίας – τροποποιητική πράξη Αιτιολογική σκέψη 5
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
(5) Εν όψει του δικαιώματος για τους δικαιούχους διεθνούς προστασίας να διαμένουν σε άλλο κράτος μέλος από εκείνο που τους χορήγησε τη διεθνή προστασία, είναι αναγκαίο να εξασφαλιστεί ότι τα κράτη μέλη αυτά πληροφορούνται το ιστορικό της προστασίας των εν προκειμένω προσώπων, έτσι ώστε να συμμορφώνονται με τις υποχρεώσεις τους σχετικά με τον σεβασμό της αρχής της μη επαναπροώθησης. Για τον σκοπό αυτό, η κοινοτική άδεια διαμονής του επί μακρόν διαμένοντος που χορηγείται στους δικαιούχους διεθνούς προστασίας θα πρέπει να περιλαμβάνει παρατήρηση που θα παρέχει πληροφορίες σχετικά με το γεγονός ότι στον κάτοχο έχει παρασχεθεί διεθνής προστασία από κάποιο κράτος μέλος. Με την προϋπόθεση ότι η εν λόγω διεθνής προστασία δεν έχει αρθεί, η παρατήρηση αυτή θα πρέπει να αναπαράγεται στην κοινοτική άδεια διαμονής του επί μακρόν διαμένοντος που εκδίδεται από το δεύτερο κράτος μέλος.	(5) Εν όψει του δικαιώματος για τους δικαιούχους διεθνούς προστασίας να διαμένουν σε άλλο κράτος μέλος από εκείνο που τους χορήγησε τη διεθνή προστασία, είναι αναγκαίο να εξασφαλιστεί ότι τα κράτη μέλη αυτά πληροφορούνται το ιστορικό της προστασίας των εν προκειμένω προσώπων, έτσι ώστε να συμμορφώνονται με τις υποχρεώσεις τους σχετικά με τον σεβασμό της αρχής της μη επαναπροώθησης. Για τον σκοπό αυτό, η κοινοτική άδεια διαμονής του επί μακρόν διαμένοντος που χορηγείται στους δικαιούχους διεθνούς προστασίας θα πρέπει να περιλαμβάνει παρατήρηση που θα παρέχει πληροφορίες σχετικά με το γεγονός ότι στον κάτοχο έχει παρασχεθεί διεθνής προστασία από κάποιο κράτος μέλος. Με την προϋπόθεση ότι η εν λόγω διεθνής προστασία δεν έχει αρθεί, η παρατήρηση αυτή θα πρέπει να αναπαράγεται στην κοινοτική άδεια διαμονής του επί μακρόν διαμένοντος που εκδίδεται από το δεύτερο κράτος μέλος. Εντούτοις, το δεύτερο κράτος μέλος δεν δύναται να χρησιμοποιήσει την ως άνω παρατήρηση, άμεσα ή έμμεσα, ως πρόσχημα για να αρνηθεί τη χορήγηση καθεστώτος του επί μακρόν διαμένοντος στο έδαφός του.
Τροπολογία  2 Πρόταση οδηγίας – τροποποιητική πράξη Αιτιολογική σκέψη10 α (νέα)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
	(10α) Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρούσας οδηγίας, η χορήγηση καθεστώτος του επί μακρόν διαμένοντος δεν πρέπει να σημαίνει την ανάκληση ή τη στέρηση των δικαιωμάτων που απολαμβάνουν οι πρόσφυγες ή τα άτομα που χαίρουν επικουρικής προστασίας και τα μέλη των οικογενειών τους σύμφωνα με την οδηγία 2004/83/ΕΚ·
Τροπολογία  3 Πρόταση οδηγίας – τροποποιητική πράξη Άρθρο 1 – σημείο 1 Οδηγία (ΕΚ) αριθ. 109/2003 Άρθρο 2 – στοιχείο στ)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή Τροπολογία 1. Το άρθρο 2 σημείο στ) αντικαθίσταται από το εξής: 1. Στο άρθρο 2, προστίθεται το ακόλουθο στοιχείο στ)α: "στ) "διεθνής προστασία" :διεθνής προστασία όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο α) της οδηγίας 2004/83/ΕΚ του Συμβουλίου," "στ)α "διεθνής προστασία": διεθνής προστασία όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο α) της οδηγίας 2004/83/ΕΚ του Συμβουλίου,"
Τροπολογία  4 Πρόταση οδηγίας – τροποποιητική πράξη Άρθρο 1 – σημείο 3 Οδηγία (ΕΚ) αριθ. 109/2003 Άρθρο 4 – παράγραφος 2
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή Τροπολογία "Όσον αφορά τους δικαιούχους διεθνούς προστασίας, η περίοδος μεταξύ της ημερομηνίας υποβολής της αίτησης για τη χορήγηση διεθνούς προστασίας και της ημερομηνίας κατά την οποία εκδίδεται η άδεια παραμονής που αναφέρεται στο άρθρο 24 της οδηγίας 2004/83/EΚ λαμβάνεται υπόψη κατά τον υπολογισμό της περιόδου που αναφέρεται στην παράγραφο 1." "Όσον αφορά τους δικαιούχους διεθνούς προστασίας, η περίοδος μεταξύ της ημερομηνίας υποβολής της πρώτης αίτησης για τη χορήγηση διεθνούς προστασίας, ακόμη και στην περίπτωση όπου η πρώτη αυτή αίτηση αφορά στην προσωρινή προστασία όταν αυτή προηγείται της πρόσβασης στη διεθνή προστασία και της ημερομηνίας κατά την οποία εκδίδεται η άδεια παραμονής που αναφέρεται στο άρθρο 24 της οδηγίας 2004/83/EΚ λαμβάνεται υπόψη κατά τον υπολογισμό της περιόδου που αναφέρεται στην παράγραφο 1."
Τροπολογία  5 Πρόταση οδηγίας – τροποποιητική πράξη Άρθρο 1 - σημείο 3 α (νέο) Οδηγία 2003/109/EΚ Άρθρο 5 – παράγραφος 1 – εδάφιο 1 α (νέο)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή Τροπολογία   3a. Στο Άρθρο 5(1), προστίθεται το ακόλουθο εδάφιο:   "Οι απαιτήσεις αυτές δεν εφαρμόζονται στους δικαιούχους διεθνούς προστασίας που δεν έχουν πρόσβαση στην απασχόληση".
Τροπολογία  6 Πρόταση οδηγίας – τροποποιητική πράξη Άρθρο 1 – σημείο 3β (νέο) Οδηγία (ΕΚ) αριθ. 109/2003 Άρθρο 5 – παράγραφος 2 – εδάφιο 1 α (νέο)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή Τροπολογία   3β. Στο άρθρο 5, παράγραφος 2 προστίθεται το ακόλουθο εδάφιο:   "Οι εθνικοί όροι ένταξης δύνανται να επιβληθούν στους δικαιούχους διεθνούς προστασίας μόνο κατόπιν ατομικής εξέτασης των περιπτώσεων, λαμβάνοντας υπόψη την άκρως ευάλωτη κατάστασή τους, μέσω αιτιολογημένης απόφασης και σύμφωνα με το άρθρο 33 της Οδηγίας 2004/83/ΕΚ."
Τροπολογία  7 Πρόταση οδηγίας – τροποποιητική πράξη Άρθρο 1 – σημείο 6 Οδηγία (ΕΚ) αριθ. 109/2003 Άρθρο 12 – παράγραφος 3α
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή Τροπολογία "3 α. Στην περίπτωση που κράτος μέλος αποφασίσει την απέλαση επί μακρόν διαμένοντος, του οποίου η κοινοτική άδεια διαμονής μακράς διαρκείας περιλαμβάνει την παρατήρηση που αναφέρεται στο άρθρο 8 παράγραφος 4, προβαίνει σε διαβουλεύσεις με το κράτος μέλος που αναφέρεται στην παρατήρηση. "3 α. Στην περίπτωση που κράτος μέλος αποφασίσει την απέλαση επί μακρόν διαμένοντος, του οποίου η κοινοτική άδεια διαμονής μακράς διαρκείας περιλαμβάνει την παρατήρηση που αναφέρεται στο άρθρο 8 παράγραφος 4, έρχεται σε επαφή με το κράτος μέλος που χορήγησε τη διεθνή προστασία, προκειμένου να επιβεβαιώσει το καθεστώς του επί μακρόν διαμένοντος.   Το κράτος μέλος που χορήγησε τη διεθνή προστασία οφείλει να απαντήσει γραπτώς στο αιτούν κράτος μέλος εντός μέγιστης προθεσμίας ενός μηνός Η απόφαση απομάκρυνσης λαμβάνεται μόνο αφού ληφθεί η απάντηση του κράτους μέλους που είχε χορηγήσει τη διεθνή προστασία. Εκτός εάν στο μεταξύ έχει αρθεί η διεθνής προστασία, ο επί μακρόν διαμένων απαλλάσσεται προς αυτό το κράτος μέλος, το οποίο αμέσως και χωρίς διατυπώσεις προβαίνει στην επανεισδοχή του επί μακρόν διαμένοντος και της οικογένειάς του/της." Εκτός εάν στο μεταξύ έχει αρθεί η διεθνής προστασία, βάσει της αρχής της μη επαναπροώθησης, ο επί μακρόν διαμένων δεν δύναται να απελαθεί παρά μόνο προς αυτό το κράτος μέλος, το οποίο αμέσως και χωρίς διατυπώσεις προβαίνει στην επανεισδοχή του επί μακρόν διαμένοντος και της οικογένειάς του/της.
Τροπολογία  8 Πρόταση οδηγίας – τροποποιητική πράξη Άρθρο 1 – σημείο 8 Οδηγία (ΕΚ) αριθ. 109/2003 Άρθρο 25 – εδάφιο 1 α (νέο)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή Τροπολογία   Η Επιτροπή καταρτίζει τον κατάλογο των σημείων επαφής, τον ενημερώνει τακτικά και τον διαβιβάζει στα κράτη μέλη.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

1. Η οδηγία 2003/109/EΚ του Συμβουλίου της 25ης Νοεμβρίου 2003, σχετικά με το καθεστώς υπηκόων τρίτων χωρών οι οποίοι είναι επί μακρόν διαμένοντες

Επ' ευκαιρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Τάμπερε το 1999, τα κράτη μέλη υπογράμμισαν την ανάγκη να διασφαλισθεί η ίση μεταχείριση των υπηκόων τρίτων χωρών που διαμένουν νόμιμα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ειδικότερα, στα άτομα που διαθέτουν άδεια διαμονής επί μακρόν διαμένοντος, θα πρέπει να χορηγείται εντός του εν λόγω κράτους μέλους, σύνολο ενιαίων δικαιωμάτων κατά το δυνατόν παραπλήσιων προς τα δικαιώματα των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. [1]

Σύμφωνα με τα συμπεράσματα του Τάμπερε, στόχος της οδηγίας 2003/109/ΕΚ του Συμβουλίου της 25ης Οκτωβρίου 2003, σχετικά με το καθεστώς υπηκόων τρίτων χωρών οι οποίοι είναι επί μακρόν διαμένοντες, ήταν η δημιουργία ενός ενιαίου καθεστώτος για τους εν λόγω υπηκόους και η προσέγγιση των νομοθεσιών των κρατών μελών, προκειμένου να εξασφαλισθεί η ίση μεταχείρισή τους σε όλη την επικράτεια της Ένωσης, ανεξαρτήτως κράτους μέλους διαμονής² .

Βάσει της εν λόγω οδηγίας, τα κράτη μέλη παρέχουν το καθεστώς επί μακρόν διαμένοντος στους υπηκόους τρίτων χωρών που διαμένουν στην επικράτειά τους νόμιμα και αδιάλειπτα κατά τα πέντε τελευταία έτη.

Για την απόκτηση του καθεστώτος επί μακρόν διαμένοντος, τα κράτη μέλη απαιτούν από τον υπήκοο τρίτης χώρας να προσκομίσει αποδεικτικά στοιχεία ότι διαθέτει για τον ίδιο και για τα εξαρτώμενα από αυτόν μέλη της οικογένειάς του:

- σταθερούς και τακτικούς πόρους, επαρκείς για τη συντήρηση του ιδίου/της ιδίας και των μελών της οικογενείας του/της, χωρίς να απαιτείται προσφυγή στο σύστημα κοινωνικής αρωγής του οικείου κράτους μέλους·

- ασφάλιση ασθένειας.

Τα κράτη μέλη μπορούν να απαιτήσουν από τους υπηκόους τρίτων χωρών να συμμορφωθούν με συμπληρωματικούς όρους ενσωμάτωσης (όπως επαρκή γνώση μιας εθνικής γλώσσας). Τα κράτη μέλη μπορούν να αρνούνται τη χορήγηση του καθεστώτος επί μακρόν διαμένοντος για λόγους δημόσιας τάξης ή δημόσιας ασφάλειας.

Αφού λάβει το καθεστώς του επί μακρόν διαμένοντος, ο ενδιαφερόμενος απολαύει ίσης μεταχείρισης με τους ημεδαπούς όσον αφορά τους όρους πρόσβασης σε μισθωτή απασχόληση, εκπαίδευση και επαγγελματική κατάρτιση, κοινωνική προστασία, ελεύθερη πρόσβαση στο σύνολο της επικράτειας του οικείου κράτους μέλους, κτλ.

Οι επί μακρόν διαμένοντες αποκτούν το δικαίωμα να διαμένουν στο έδαφος κρατών μελών άλλων από εκείνο που τους χορήγησε το καθεστώς επί μακρόν διαμένοντος, για περίοδο που υπερβαίνει τους τρεις μήνες, εφόσον πληρούνται οι όροι που καθορίζονται στην πρόταση, όπως άσκηση οικονομικής δραστηριότητας, παρακολούθηση σπουδών ή επαγγελματική κατάρτιση.

Παρά ταύτα, τα κράτη μέλη μπορούν να περιορίζουν τον συνολικό αριθμό των προσώπων που δικαιούνται να αποκτήσουν δικαίωμα διαμονής. Συγχρόνως, για λόγους πολιτικής όσον αφορά την αγορά εργασίας, τα κράτη μέλη μπορούν να δίνουν προτίμηση στους πολίτες της Ένωσης.

Ο έχων αποκτήσει καθεστώς επί μακρόν διαμένοντος απολαύει ενισχυμένης προστασίας έναντι οιασδήποτε απόφασης απομάκρυνσης. Η συμπεριφορά στην οποία βασίζεται η απόφαση απομάκρυνσης θα πρέπει να συνιστά επίκαιρη και επαρκώς σοβαρή απειλή για τη δημόσια τάξη ή τη δημόσια υγεία. Τα κράτη μέλη αναλαμβάνουν τη δέσμευση να λαμβάνουν υπόψη ενδεχόμενες ιδιαιτερότητες προτού λάβουν απόφαση απομάκρυνσης εναντίον προσώπου που διαμένει επί μακρόν στο έδαφός τους (ηλικία, διάρκεια της διαμονής....).

2. Επέκταση του πεδίου εφαρμογής της οδηγίας στους δικαιούχους διεθνούς προστασίας

Η οδηγία 2003/109/ΕΚ εφαρμόζεται σε κάθε υπήκοο τρίτης χώρας που διαμένει μονίμως στο έδαφος κράτους μέλους.

Ωστόσο, κατά την έγκριση της οδηγίας, το Συμβούλιο είχε αποκλείσει από το πεδίο εφαρμογής της τους πρόσφυγες και τα πρόσωπα που είναι κάτοχοι προσωρινής ή επικουρικής προστασίας, με το αιτιολογικό την αβεβαιότητα της κατάστασής τους ή το σύντομο χαρακτήρα της διαμονής τους.

Ωστόσο, σύμφωνα με την πρόταση που είχε υποβάλει η Επιτροπή το 2001 και στην οποία βασίζεται η οδηγία, οι πρόσφυγες θα μπορούσαν να ζητήσουν το καθεστώς του επί μακρόν διαμένοντος. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είχε επίσης υποστηρίξει τη θέση αυτή.

Παρά ταύτα, το Συμβούλιο και η Επιτροπή, αναγνωρίζοντας αυτό το κενό, ζήτησαν, στην κοινή δήλωση της 8ης Μαΐου 2003, να επεκταθεί η οδηγία ώστε να καλύψει τους δικαιούχους επικουρικής προστασίας.

Ως εκ τούτου, η παρούσα πρόταση αποβλέπει στην υλοποίηση της δήλωσης συμπεριλαμβάνοντας τους δικαιούχους επικουρικής προστασίας στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2003/109/EΚ.

3.  Θέση της εισηγήτριας

Η εισηγήτρια υποστηρίζει την πρόταση να επεκταθεί το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας σχετικά με το καθεστώς των επί μακρόν διαμενόντων στους δικαιούχους διεθνούς προστασίας. Κρίνει ωστόσο λυπηρό το γεγονός ότι το Συμβούλιο έδωσε προτεραιότητα στην επιλογή αυτή αντί να προβλέψει έναν κοινό μηχανισμό σχετικά με τη μεταβίβαση ευθύνης στον τομέα της προστασίας.

Η οδηγία παρέχει το δικαίωμα εγκατάστασης σε ένα δεύτερο κράτος μέλος μόνο στους επί μακρόν διαμένοντες, υπό ορισμένους όρους, και όχι στους δικαιούχους διεθνούς προστασίας. Αν και η ανάληψη διαμονής σε δεύτερο κράτος μέλος μπορεί να καταλήξει, σε μερικές περιπτώσεις, στη μεταβίβαση ευθύνης για προστασία σε κάποια δεδομένη στιγμή, το θέμα ευρίσκεται εκτός του πεδίου εφαρμογής της παρούσας οδηγίας. Αυτό σημαίνει ότι οι αιτήσεις για την μεταβίβαση της ευθύνης για την προστασία εξακολουθούν να διέπονται από τη σύμβαση της Γενεύης του 1951 και την Ευρωπαϊκή Συμφωνία για τη μεταβίβαση ευθύνης για τους Πρόσφυγες που έχει συναφθεί στο πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης, όπου αυτό εφαρμόζεται.

Ένας κοινοτικός μηχανισμός σχετικά με τη μεταβίβαση ευθύνης συνεπάγεται την αμοιβαία αναγνώριση των αποφάσεων περί ασύλου και ένα επαρκές επίπεδο εναρμόνισης των διαδικασιών χορήγησης ασύλου που εφαρμόζουν τα κράτη μέλη, πράγμα που δεν συμβαίνει επί του παρόντος.

Η εισηγήτρια κρίνει ως εκ τούτου ότι η επέκταση της οδηγίας 2003/106/ΕΚ συνιστά ένα μεταβατικό μέτρο εν αναμονή μιας νέας πρότασης η οποία να προβλέπει την αμοιβαία αναγνώριση και τη μεταβίβαση ευθύνης στο θέμα της διεθνούς προστασίας. Θα μπορούσε έτσι να λαμβάνεται υπόψη η ιδιαίτερη κατάσταση των προσφύγων και να τους παρέχεται το δικαίωμα κυκλοφορίας και εγκατάστασης εντός της ΕΕ αμέσως μετά την αναγνώριση του καθεστώτος τους.

Η εισηγήτρια συμμερίζεται την άποψη της Επιτροπής ότι η παρούσα οδηγία θα πρέπει απαραιτήτως να εφαρμόζεται συγχρόνως στους πρόσφυγες και τους δικαιούχους επικουρικής προστασίας. Πράγματι, η επικουρική προστασία αφορά όλο και περισσότερα πρόσωπα που χρήζουν διεθνούς προστασίας και ως εκ τούτου θα ήταν απαράδεκτο να αποκλεισθεί ένας τόσο μεγάλος αριθμός προσώπων από τα δικαιώματα που παρέχει η οδηγία 2003/109/ΕΚ. Πέραν τούτου, τα συμπεράσματα της Διάσκεψης Κορυφής του Τάμπερε και η Πράσινη Βίβλος σχετικά με το μελλοντικό καθεστώς κοινού ευρωπαϊκού ασύλου προβλέπουν τη δημιουργία μιας κοινής διαδικασίας ασύλου και την καθιέρωση ενός ενιαίου καθεστώτος το οποίο θα εφαρμόζεται στο σύνολο της επικράτειας της ΕΕ. Τούτο απορρέει από τη βούληση να καταστεί η Ένωση ένας χώρος ενιαίας προστασίας για τους πρόσφυγες. Κατόπιν τούτου, θα ήταν ασυμβίβαστο με τους στόχους αυτούς το να εισαχθεί στο εν λόγω μέσον διάκριση μεταξύ των δικαιωμάτων των προσφύγων και των δικαιωμάτων των δικαιούχων επικουρικής προστασίας. Τέλος, το κυριότερο κριτήριο για την απόκτηση του καθεστώτος του επί μακρόν διαμένοντος είναι η διάρκεια παραμονής στο έδαφος του κράτους μέλους και όχι το καθεστώς του ενδιαφερομένου προσώπου.

Η εισηγήτρια εμμένει επίσης στην άποψη ότι η διαδικασία εξέτασης θα πρέπει να συνυπολογίζεται στα πέντε έτη διαμονής που θα πρέπει να προηγούνται της αίτησης για την απόκτηση του καθεστώτος επί μακρόν διαμένοντος. Τούτο δε, έχοντας υπόψη ότι το νόμιμο καθεστώς ενός προσώπου που απολαύει διεθνούς προστασίας ισχύει από τη στιγμή που υποβάλλει την πρώτη αίτηση. Η αναγνώριση του καθεστώτος επιβεβαιώνει την εν λόγω προκαταρκτική περίοδο νόμιμης διαμονής. Πέραν τούτου, η διαδικασία εξέτασης μπορεί να διαρκέσει πολύ αναλόγως των κρατών μελών, ενώ το πρόσωπο που απολαύει διεθνούς προστασίας αρχίζει να ακολουθεί την πορεία ενσωμάτωσής του στη χώρα υποδοχής από την έναρξη της διαδικασίας. Η εισηγήτρια προσθέτει ότι σε ορισμένες περιπτώσεις, προτού αποκτήσουν το δικαίωμα να ζητήσουν διεθνή προστασία, πολλοί ενδιαφερόμενοι υποβάλλουν μια πρώτη αίτηση προσωρινής προστασίας. Όταν όμως η προσωρινή αυτή προστασία καταλήγει σε διεθνή προστασία, θα πρέπει επίσης να συνυπολογίζεται στη διάρκεια της διαδικασίας.

Η εισηγήτρια κρίνει ότι θα ήταν ευκταίο για τους δικαιούχους διεθνούς προστασίας να απαλλάσσονται από τις υλικές προϋποθέσεις (σταθεροί και τακτικοί πόροι, ασφάλιση ασθένειας) για τη χορήγηση του καθεστώτος επί μακρόν διαμένοντος, ώστε να λαμβάνεται υπόψη ο ευάλωτος χαρακτήρας τη ς κατάστασής τους. Θα ήταν ακόμη πιο παράλογο να τους επιβληθεί ο όρος των ελάχιστων πόρων εάν ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι βάσει το άρθρο 11 της οδηγίας 2003/9/ΕΚ του Συμβουλίου της 27ης Ιανουαρίου 2003 σχετικά με τις ελάχιστες απαιτήσεις για την υποδοχή των αιτούντων άσυλο στα κράτη μέλη, επιτρέπει στα κράτη μέλη να περιορίζουν την πρόσβαση των ενδιαφερομένων στην οικεία αγορά εργασίας για περίοδο έως και 12 μηνών από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης προστασίας τους.

Σύμφωνα με την εισηγήτρια, τα εθνικά κριτήρια ενσωμάτωσης που δύνανται να εφαρμόσουν τα κράτη μέλη θα πρέπει να πλαισιωθούν σαφέστερα ώστε να λαμβάνεται υπόψη ι ιδιαιτερότητα της κατάστασης των προσώπων που απολαύουν διεθνούς προστασίας. Τα κριτήρια σχετικά με τις γλωσσικές ή πολιτιστικές γνώσεις δεν είναι δυνατόν να εφαρμοσθούν κατά τον ίδιο τρόπο στους πρόσφυγες λόγω του ιδιαίτερου καθεστώτος τους. Πέραν τούτου, τα κριτήρια αυτά θα πρέπει να είναι σύμμορφα με τα κριτήρια ενσωμάτωσης που προβλέπει η οδηγία 2004/83/ΕΚ.

Έχοντας υπόψη ότι δεν ισχύει μεταβίβαση ευθύνης προς το δεύτερο κράτος μέλος όσον αφορά τη διεθνή προστασία, είναι ουσιαστικής σημασίας το να τηρήσει το δεύτερο αυτό κράτος μέλος την αρχή της μη επαναπροώθησης. Το σημείο αυτό προσλαμβάνει ακόμη μεγαλύτερη σημασία όταν ο δικαιούχος διεθνούς προστασίας τυχαίνει να αποκτά το καθεστώς του επί μακρόν διαμένοντος σε ένα δεύτερο κράτος μέλος μετά από πενταετή διαμονή στην επικράτειά του.

Η Επιτροπή προτείνει όπως το άρθρο 8 της οδηγίας προβλέπει την αναγραφή των εν λόγω πληροφοριών στην άδεια διαμονής μακράς διάρκειας που χορηγεί το πρώτο κράτος μέλος. Ωστόσο, σε περίπτωση απέλασης, η Επιτροπή προβλέπει μόνο μια απλή διαβούλευση με το κράτος μέλος που είχε χορηγήσει τη διεθνή προστασία. Θα πρέπει να ενισχυθεί ο μηχανισμός αυτός ώστε να διασφαλισθεί η τήρηση της αρχής της μη επαναπροώθησης. Ως εκ τούτου, η εισηγήτρια κρίνει ότι θα πρέπει να υποχρεωθούν οι αρχές του δεύτερου κράτους μέλους να αναμείνουν τη γραπτή ερώτηση του πρώτου κράτους μέλους, ώστε να αποφεύγεται η επαναπροώθηση ενός προσώπου προς μία χώρα στην οποία διατρέχει κίνδυνο. Αν το κράτος μέλος αυτό επιβεβαιώσει ότι το πρόσωπο εξακολουθεί να απολαύει διεθνούς προστασίας, η απέλαση από το δεύτερο κράτος μέλος θα είναι δυνατή μόνο προς το κράτος μέλος που είχε αρχικά χορηγήσει την προστασία στο εν προκειμένω πρόσωπο.

• [1]  Σημείο 21 των συμπερασμάτων του Τάμπερε

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων (3.3.2008)

προς την Επιτροπή Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων

σχετικά με την πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 2003/109/EΚ ώστε να επεκταθεί το πεδίο εφαρμογής στους δικαιούχους διεθνούς προστασίας
(COM(2007)0298 – C6‑0196/2007 – 2007/0112(CNS))

Συντάκτης γνωμοδότησης: Nickolay Mladenov

ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ

Σκοπός της πρότασης είναι να παράσχει στους πρόσφυγες και δικαιούχους επικουρικής προστασίας (στο εξής θα αποκαλούνται "δικαιούχοι διεθνούς προστασίας") ασφάλεια δικαίου ως προς τη διαμονή τους σε ένα κράτος μέλος και δικαιώματα συγκρίσιμα με εκείνα των υπηκόων της ΕΕ, μετά από 5 έτη νόμιμης κατοίκησης, καλύπτοντας με αυτόν τον τρόπο το κενό που αφήνει η οδηγία 2004/83/EΚ. Αυτό γίνεται με την απάλειψη των εξαιρέσεων από το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2003/109/EΚ σχετικά με τους δικαιούχους διεθνούς προστασίας, λαμβάνοντας ταυτόχρονα υπόψη, όπου αυτό είναι αναγκαίο, την ειδική τους κατάσταση σε σύγκριση με άλλους υπηκόους τρίτων χωρών. Οι δικαιούχοι διεθνούς προστασίας δεν δικαιούνται επί του παρόντος να απολαύουν του καθεστώτος του επί μακρόν διαμένοντος σύμφωνα με την οδηγία 2003/109/EΚ του Συμβουλίου της 23ης Νοεμβρίου 2003 σχετικά με το καθεστώς υπηκόων τρίτων χωρών οι οποίοι είναι επί μακρόν διαμένοντες.

Η πρόταση αναφέρει ότι η προοπτική του να αποκτηθεί το καθεστώς του επί μακρόν διαμένοντος σε ένα κράτος μέλος μετά από ορισμένο χρόνο αποτελεί σημαντικό στοιχείο για την πλήρη ένταξη των δικαιούχων διεθνούς προστασίας στα κράτη μέλη διαμονής. Η παρούσα πρόταση σκοπός της οποίας είναι να τροποποιήσει την οδηγία 2003/109/EΚ μπορεί να θεωρηθεί ως εργαλείο για την ένταξη των υπηκόων τρίτων χωρών, οι οποίοι είναι δικαιούχοι διεθνούς προστασίας, στο κράτος μέλος υποδοχής, και ως εκ τούτου πρόκειται για θέμα που εμπίπτει στη μεταναστευτική πολιτική.

Η πρόταση περιλαμβάνει τέσσερα βασικά στοιχεία:

α)     Οι δικαιούχοι διεθνούς προστασίας μπορούν να αποκτήσουν το καθεστώς του επί μακρόν διαμένοντος στο κράτος μέλος που τους έχει χορηγήσει προστασία με τις ίδιες προϋποθέσεις που ισχύουν για άλλους υπηκόους τρίτων χωρών.

β)     Ορίζει τους όρους υπό τους οποίους οι επί μακρόν διαμένοντες, συμπεριλαμβανομένων των δικαιούχων διεθνούς προστασίας, μπορούν να ασκήσουν το δικαίωμα τους για διαμονή σε ένα άλλο κράτος μέλος.

γ)      Δεν περιλαμβάνει μηχανισμό μεταβίβασης της ευθύνης για προστασία βάσει του κοινοτικού δικαίου[1].

δ)     Εξασφαλίζει το σεβασμό της αρχής της 'μη επαναπροώθησης', σε περιπτώσεις όπου ο δικαιούχος διεθνούς προστασίας, ο οποίος έχει ήδη τύχει καθεστώτος του επί μακρόν διαμένοντος σε κράτος μέλος, τυγχάνει ομοίως καθεστώτος επί μακρόν διαμένοντος σε ένα άλλο κράτος μέλος αφού διέμεινε εκεί επί πέντε έτη.

Υπό το πρίσμα των ανωτέρω, ο εισηγητής:

α)     Στηρίζει την πρωτοβουλία της Επιτροπής να κλείσει το χάσμα που δημιουργείται από τον αποκλεισμό των προσφύγων και δικαιούχων διεθνούς προστασίας από το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2003/109/EΚ.

β)     Θεωρεί ότι η επέκταση του πεδίου της οδηγίας 2003/109/EΚ τόσο στους πρόσφυγες όσο και στους δικαιούχους επικουρικής προστασίας είναι σημαντική από πλευράς σεβασμού της αρχής της ίσης μεταχείρισης των ατόμων που τυγχάνουν διεθνούς προστασίας· υπογραμμίζει ότι ο αποκλεισμός ατόμων που τυγχάνουν επικουρικής προστασίας από το πεδίο της πρότασης οδηγεί σε ένα πιο περίπλοκο νομικό πλαίσιο που θα μειώσει αισθητά τα οφέλη που αναμένονται από την προτεινόμενη οδηγία.

γ)      Υποστηρίζει την πρόταση για να περιληφθεί η περίοδος ανάμεσα στην ημερομηνία κατά την οποία υποβάλλεται η αίτηση για διεθνή προστασία και την ημερομηνία κατά την οποία χορηγείται η άδεια διαμονής, στον υπολογισμό της πενταετούς διαμονής που απαιτείται όταν ζητείται το καθεστώς του επί μακρόν διαμένοντος.

τροπολογιεσ

Η Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων καλεί την Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να ενσωματώσει στην έκθεσή της τις ακόλουθες τροπολογίες:

Κείμενο της Επιτροπής	Τροπολογίες του Κοινοβουλίου
Τροπολογία 1 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΣΚΕΨΗ 10 Α (νέα)
	(10α) Σύμφωνα με την παρούσα οδηγία, η χορήγηση καθεστώτος του επί μακρόν διαμένοντος δεν πρέπει να συνεπάγεται ανάκληση ή στέρηση των δικαιωμάτων των προσφύγων ή δικαιούχων διεθνούς προστασίας, που έχουν αποκτηθεί δυνάμει της οδηγίας 2004/83/ΕΚ·

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Τίτλος	Επέκταση του πεδίου εφαρμογής της οδηγίας 2003/109/ΕΚ στους δικαιούχους διεθνούς προστασίας
Έγγραφα αναφοράς	COM(2007)0298 – C6-0196/2007 – 2007/0112(CNS)
Επιτροπή αρμόδια επί της ουσίας	LIBE
Γνωμοδοτική επιτροπή        Ημερομ. αναγγελίας στην ολομέλεια	AFET 9.7.2007
Συντάκτης γνωμοδότησης        Ημερομηνία ορισμού	Nickolay Mladenov 12.9.2007
Εξέταση στην επιτροπή	5.11.2007		11.2.2008		27.2.2008
Ημερομηνία έγκρισης	27.2.2008
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	50 2 0
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Elmar Brok, Colm Burke, Véronique De Keyser, Michael Gahler, Bronisław Geremek, Maciej Marian Giertych, Alfred Gomolka, Richard Howitt, Jana Hybášková, Anna Ibrisagic, Метин Казак, Μαρία-Ελένη Κοππά, Helmut Kuhne, Joost Lagendijk, Vytautas Landsbergis, Johannes Lebech, Emilio Menéndez del Valle, Francisco José Millán Mon, Philippe Morillon, Pasqualina Napoletano, Vural Öger, Cem Özdemir, Justas Vincas Paleckis, Ioan Mircea Paşcu, Alojz Peterle, Hubert Pirker, Samuli Pohjamo, Bernd Posselt, Michel Rocard, Raül Romeva i Rueda, Libor Rouček, Jacek Saryusz-Wolski, György Schöpflin, Hannes Swoboda, Charles Tannock, Geoffrey Van Orden, Ari Vatanen, Кристиан Вигенин, Zbigniew Zaleski, Josef Zieleniec
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Мариела Величкова Баева, Cristian Silviu Buşoi, Andrew Duff, Árpád Duka-Zólyomi, David Hammerstein, Jaromír Kohlíček, Erik Meijer, Николай Младенов, Józef Pinior, Inger Segelström, Marcello Vernola
Αναπληρωτές (άρθρο 178, παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Renate Weber

• [1]     Οι αιτήσεις για την μεταβίβαση της ευθύνης για την προστασία εξακολουθούν να διέπονται από τη σύμβαση της Γενεύης του 1951 και, ενδεχομένως, από την Ευρωπαϊκή Συμφωνία για τη μεταβίβαση ευθύνης για τους Πρόσφυγες που έχει συναφθεί στο πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης.

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Τίτλος	Επέκταση του πεδίου εφαρμογής της οδηγίας 2003/109/ΕΚ στους δικαιούχους διεθνούς προστασίας
Έγγραφα αναφοράς	COM(2007)0298 – C6-0196/2007 – 2007/0112(CNS)
Ημερομηνία κλήσης του ΕΚ προς γνωμοδότηση	26.6.2007
Επιτροπή αρμόδια επί της ουσίας        Ημερομ. αναγγελίας στην ολομέλεια	LIBE 9.7.2007
Γνωμοδοτική(ές) επιτροπή(ες)        Ημερομ. αναγγελίας στην ολομέλεια	AFET 9.7.2007		DEVE 9.7.2007		EMPL 9.7.2007
Αποφάσισε να μη γνωμοδοτήσει        Ημερομηνία της απόφασης	DEVE 19.7.2007		EMPL 27.6.2007
Εισηγητής(ές)        Ημερομηνία ορισμού	Martine Roure 10.9.2007
Εξέταση στην επιτροπή	9.10.2007		27.2.2008		27.3.2008
Ημερομηνία έγκρισης	27.3.2008
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	34 0 1
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Alexander Alvaro, Philip Bradbourn, Carlos Coelho, Esther De Lange, Gérard Deprez, Agustín Díaz de Mera García Consuegra, Armando França, Patrick Gaubert, Roland Gewalt, Jeanine Hennis-Plasschaert, Lívia Járóka, Ewa Klamt, Magda Kósáné Kovács, Wolfgang Kreissl-Dörfler, Henrik Lax, Roselyne Lefrançois, Sarah Ludford, Javier Moreno Sánchez, Rareş-Lucian Niculescu, Martine Roure, Inger Segelström, Csaba Sógor, Manfred Weber, Tatjana Ždanoka, Ιωάννης Βαρβιτσιώτης, Σταύρος Λαμπρινίδης, Αθανάσιος Παφίλης, Владимир Уручев
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Edit Bauer, Sophia in ‘t Veld, Jean Lambert, Marian-Jean Marinescu, Bill Newton Dunn, Nicolae Vlad Popa
Αναπληρωτές (άρθρο 178, παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Μανώλης Μαυρομμάτης
Ημερομηνία κατάθεσης	14.4.2008