SPRAWOZDANIE w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Rady zmieniającego rozporządzenie Rady (WE) nr 1338/2001 ustanawiające środki niezbędne dla ochrony euro przed fałszowaniem

5.6.2008 - (COM(2007)0525 – C6-0431/2007 – 2007/0192(CNS)) - *

Komisja Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych
Sprawozdawca: Agustín Díaz de Mera García Consuegra

PROJEKT REZOLUCJI LEGISLACYJNEJ PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Rady zmieniającego rozporządzenie Rady (WE) nr 1338/2001 ustanawiające środki niezbędne dla ochrony euro przed fałszowaniem

(COM(2007)0525 – C6-0431/2007 – 2007/0192(CNS))

(Procedura konsultacji)

Parlament Europejski,

–   uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Radzie (COM(2007)0525),

–   uwzględniając art. 123 ust. 4 traktatu WE, w szczególności zdanie trzecie, na mocy którego Rada skonsultowała się z Parlamentem (C6-0431/2007),

–   uwzględniając art. 51 Regulaminu,

–   uwzględniając sprawozdanie Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych oraz opinię Komisji Gospodarczej i Monetarnej (A6-0230/2008),

1.  zatwierdza wniosek Komisji po poprawkach;

2.  zwraca się do Komisji o odpowiednią zmianę jej wniosku, zgodnie z art. 250 ust. 2 traktatu WE;

3.  zwraca się do Rady o poinformowanie go w przypadku uznania za stosowne odejścia od tekstu przyjętego przez Parlament;

4.  zwraca się do Rady o ponowne skonsultowanie się z Parlamentem w przypadku uznania za stosowne wprowadzenia znaczących zmian do wniosku Komisji;

5.  zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji.

Poprawka  1 Wniosek rozporządzenia – akt zmieniający Punkt 2 preambuły
Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(2) Należy zapewnić autentyczność banknotów i monet euro będących w obiegu. Obecnie istniejące procedury umożliwiają instytucjom kredytowym i innym pokrewnym instytucjom sprawdzanie autentyczności otrzymywanych przez nie banknotów i monet euro przed ponownym wprowadzeniem ich do obiegu. W celu wypełnienia obowiązku dotyczącego sprawdzania autentyczności i wdrożenia tych procedur instytucje potrzebują czasu na dostosowanie swojej wewnętrznej struktury organizacyjnej.	(2) Należy zapewnić autentyczność banknotów i monet euro będących w obiegu. Obecnie istniejące procedury umożliwiają instytucjom kredytowym i innym pokrewnym instytucjom sprawdzanie autentyczności i przydatności do funkcjonowania w obiegu otrzymywanych przez nie banknotów i monet euro przed ponownym wprowadzeniem ich do obiegu. W celu wypełnienia obowiązku dotyczącego sprawdzania autentyczności i przydatności do funkcjonowania w obiegu oraz wdrożenia tych procedur instytucje potrzebują czasu na dostosowanie swojej wewnętrznej struktury organizacyjnej.
Uzasadnienie
Ustalone normy powinny określać, czy banknoty i monety nadają się do funkcjonowania w obiegu, a także dotyczyć kontroli ich autentyczności. Wymaga to jednoznacznego zapisu w proponowanym rozporządzeniu.
Poprawka  2 Wniosek rozporządzenia – akt zmieniający Punkt 2 a preambuły (nowy)
Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(2a) Małe i średnie podmioty handlowe nie dysponują środkami wystarczającymi do przeprowadzenia kontroli zgodnie z procedurami określonymi przez Europejski Bank Centralny (EBC) i Komisję. Ich obowiązkiem powinno być działanie z należytą starannością i wycofywanie z obiegu wszystkich otrzymanych banknotów i monet euro, o których wiedzą lub co do których mają wystarczające powody, aby podejrzewać, że są sfałszowane.
Uzasadnienie
Należy wprowadzić rozróżnienie między obowiązkami małych i średnich podmiotów handlowych, a obowiązkami instytucji kredytowych i innych pokrewnych instytucji. Instytucje te mogą wykonać obowiązek sprawdzenia autentyczności banknotów i monet euro zgodnie z procedurami określonymi przez EBC i Komisję, ale małe i średnie podmioty handlowe nie dysponują wystarczającymi do tego celu środkami, dlatego też można od nich wymagać jedynie działania z „należytą starannością”.
Poprawka  3 Wniosek rozporządzenia – akt zmieniający Punkt 2 a preambuły (nowy)
Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(2a) Należy określić techniczne procedury i normy dotyczące kontroli gwarantujących, że instytucje kredytowe i inne podmioty z branży są w stanie wykonać obowiązek sprawdzania, czy banknoty i monety euro są autentyczne i mogą funkcjonować w obiegu. Zgodnie z art. 106 ust. 1 traktatu WE kompetencje w zakresie określania takich norm dla banknotów euro posiada Europejski Bank Centralny. W przypadku monet euro odpowiednie kompetencje zostały przyznane Komisji na podstawie art. 211 traktatu WE.
Uzasadnienie
EBC przyjął już przepisy ramowe dotyczące wykrywania sfałszowanych banknotów, aby wywiązać się z obowiązków wynikających z art. 106 ust. 1 traktatu i art. 16 statutu ESBC i EBC, do których należy zagwarantowanie integralności i ochrona banknotów euro znajdujących się w obiegu. Podobnie w przypadku monet euro Komisja przyjęła już zalecenie z maja 2005 r. dotyczące potwierdzania autentyczności monet euro i zajmowania się tymi monetami, które należy wycofać z obiegu.
Poprawka  4 Wniosek rozporządzenia – akt zmieniający Punkt 3 preambuły
Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(3) Odpowiednie dostrojenie urządzeń stanowi niezbędny warunek umożliwienia kontroli autentyczności banknotów i monet euro. W celu dostrojenia urządzeń wykorzystywanych do kontroli autentyczności należy udostępnić odpowiednią ilość podrobionych banknotów i monet w miejscach przeprowadzania testów. Dlatego ważne jest, aby zezwolić na transport podrobionych banknotów i monet między właściwymi organami krajowymi, jak również instytucjami i organami Unii Europejskiej.	(3) Odpowiednie dostrojenie urządzeń stanowi niezbędny warunek umożliwienia kontroli autentyczności banknotów i monet euro. W celu dostrojenia urządzeń wykorzystywanych do kontroli autentyczności należy udostępnić odpowiednią ilość podrobionych banknotów i monet w miejscach przeprowadzania testów. Dlatego niezbędne jest, aby zezwolić na dostarczanie i transport podrobionych banknotów i monet między właściwymi organami krajowymi, jak również instytucjami i organami Unii Europejskiej.
Uzasadnienie
Zmienione rozporządzenie powinno uwzględniać konieczność dostarczania egzemplarzy sfałszowanych biletów i monet euro bez względu na ich pochodzenie, a także zezwalać na ich transport.
Poprawka  5 Wniosek rozporządzenia – akt zmieniający Punkt 3 a preambuły (nowy)
Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(3a) Niezbędne jest zagwarantowanie autentyczności euro w całej Unii Europejskiej, w tym również w państwach członkowskich, które nie należą do strefy euro, oraz w tych, w których euro jest wykorzystywane w transakcjach.
Uzasadnienie
Państwa członkowskie nienależące do strefy euro powinny gwarantować autentyczność euro, jeżeli jest ono wykorzystywane w transakcjach na ich terytorium. Metody sprawdzania autentyczności wprowadzone przez EBC i Komisję nie będą się do nich w pełni stosować, w związku z czym należy zaproponować stosowanie takich metod, jak szkolenie kasjerów w zakresie wykrywania podrobionych euro i stosowanie przetestowanych urządzeń zdolnych wykrywać podrobione monety.
Poprawka  6 Wniosek rozporządzenia – akt zmieniający Artykuł 1 – punkt -1 a (nowy) Rozporządzenie (WE) nr 1338/2001 Artykuł 2 – litera d a (nowa)
Tekst proponowany przez Komisję Poprawka   (-1a) w art. 2 dodaje się punkt w brzmieniu:   „da) „inne podmioty” oznaczają dowolne jednostki lub podmioty gospodarcze uczestniczące w sortowaniu i publicznym rozprowadzaniu banknotów i monet euro, bezpośrednio lub przy użyciu automatów wydających gotówkę; definicja ta obejmuje kantory wymiany walut, duże obiekty handlowe i kasyna;”
Uzasadnienie
Należy wyodrębnić poszczególne jednostki uczestniczące w sortowaniu i rozprowadzaniu gotówki, aby móc wymagać wypełnienia obowiązku sprawdzania autentyczności banknotów i monet euro zgodnie z procedurami ustanowionymi przez EBC i Komisję.
Poprawka  7 Wniosek rozporządzenia – akt zmieniający Artykuł 1 – punkt -1 b (nowy) Rozporządzenie (WE) nr 1338/2001 Artykuł 2 – litera d b (nowa)
Tekst proponowany przez Komisję Poprawka   (-1b) w art. 2 dodaje się punkt w brzmieniu:   „db) „małe i średnie podmioty handlowe” oznaczają małe lub średnie placówki handlowe prowadzące handel detaliczny, nastawione na użytkownika końcowego i nieuczestniczące w sortowaniu i publicznym rozprowadzaniu banknotów i monet euro, za wyjątkiem zwykłych czynności wydawania reszty;”
Uzasadnienie
Do celów omawianego rozporządzenia należy wprowadzić rozróżnienie między małymi i średnimi podmiotami handlowymi a instytucjami kredytowymi i innymi podmiotami uczestniczącymi w sortowaniu gotówki, zwłaszcza w odniesieniu do obowiązków obu tych grup.
Poprawka  8 Wniosek rozporządzenia – akt zmieniający Artykuł 1 – punkt 1 – litera b) Rozporządzenie (WE) nr 1338/2001 Artykuł 4 – ustęp 2 – akapit 1 a (nowy)
Tekst proponowany przez Komisję Poprawka (b) na końcu ust. 2 dodaje się następujące zdanie: (b) w ust. 2 dodaje się akapit w brzmieniu: „W celu ułatwienia kontroli autentyczności banknotów euro będących w obiegu zezwala się na transport podrobionych banknotów między właściwymi organami krajowymi, jak również instytucjami i organami Unii Europejskiej.” „W celu ułatwienia kontroli autentyczności banknotów euro będących w obiegu oraz jeżeli pozwala na to liczba przejętych banknotów, właściwym organom krajowym dostarcza się wystarczającą liczbę podrobionych banknotów euro, nawet jeśli stanowią one materiał dowodowy w postępowaniach karnych, a ponadto zezwala się na ich transport między właściwymi organami krajowymi, jak również instytucjami i organami Unii Europejskiej.”
Uzasadnienie
Do celów skalowania i dostrajania maszyn sprawdzających autentyczność banknotów euro niezbędne jest dostarczenie właściwym organom krajowym podrobionych egzemplarzy. Wymaga to zezwolenia na transport i dostarczanie próbek przejętych podrobionych egzemplarzy, nawet jeśli stanowią one materiał dowodowy w postępowaniach karnych przeciwko fałszerzom i innym przestępcom, bez naruszania niezbędnej równowagi między zasadami postępowania sądowego a technicznymi wymogami wykrywania.
Poprawka  9 Wniosek rozporządzenia – akt zmieniający Artykuł 1 – punkt 2 – litera a) Rozporządzenie (WE) nr 1338/2001 Artykuł 5 – Tytuł
Tekst proponowany przez Komisję Poprawka „Obowiązek przekazywania podrobionych monet”; Nie dotyczy wersji polskiej.
Uzasadnienie
Nie dotyczy wersji polskiej.
Poprawka  10 Wniosek rozporządzenia – akt zmieniający Artykuł 1 – punkt 2 – litera b) Rozporządzenie (WE) nr 1338/2001 Artykuł 5 – ustęp 2 – akapit 2 a (nowy)
Tekst proponowany przez Komisję Poprawka (b) na końcu ust. 2 dodaje się następujące zdanie: (b) w ust. 2 dodaje się akapit w brzmieniu: „W celu ułatwienia kontroli autentyczności banknotów euro będących w obiegu zezwala się na transport podrobionych banknotów między właściwymi organami krajowymi, jak również instytucjami i organami Unii Europejskiej.”. „W celu ułatwienia kontroli autentyczności banknotów euro będących w obiegu oraz jeżeli pozwala na to liczba przejętych banknotów, właściwym organom krajowym dostarcza się wystarczającą liczbę podrobionych banknotów euro, nawet jeśli stanowią one materiał dowodowy w postępowaniach karnych, a ponadto zezwala się na ich transport między właściwymi organami krajowymi, jak również instytucjami i organami Unii Europejskiej.”
Uzasadnienie
Do celów kalibrowania i regulacji maszyn sprawdzających autentyczność monet euro niezbędne jest dostarczanie właściwym organom krajowym podrobionych egzemplarzy. Wymaga to zezwolenia na transport i dostarczanie próbek przejętych podrobionych egzemplarzy, nawet jeśli stanowią one materiał dowodowy w postępowaniach karnych przeciwko fałszerzom i innym przestępcom, bez naruszania niezbędnej równowagi między zasadami postępowania sądowego a technicznymi wymogami wykrywania.
Poprawka  11 Wniosek rozporządzenia – akt zmieniający Artykuł 1 – punkt 3 – litera a Rozporządzenie (WE) nr 1338/2001 Artykuł 6 – ustęp 1
Tekst proponowany przez Komisję Poprawka “1. Instytucje kredytowe i wszelkie inne instytucje biorące udział w sortowaniu i publicznym rozprowadzaniu banknotów i monet jako działalności zawodowej, łącznie z przedsiębiorstwami, których działalność polega na wymianie banknotów i monet, takimi jak kantory wymiany walut, zobowiązane są do zapewnienia, że sprawdzono autentyczność otrzymanych przez nie banknotów i monet euro, które zamierzają ponownie wprowadzić do obrotu oraz że wykryto fałszywe pieniądze. Weryfikacja powinna się odbywać zgodnie z procedurami określonymi przez Europejski Bank Centralny i Komisję odpowiednio w stosunku do banknotów i monet euro. “1. Instytucje kredytowe, firmy przewożące pieniądze i wszelkie inne podmioty gospodarcze biorące udział w sortowaniu i publicznym rozprowadzaniu banknotów i monet jako działalności zawodowej, łącznie z przedsiębiorstwami, których działalność zawodowa polega na wymianie banknotów i monet, takimi jak kantory wymiany walut i podmioty gospodarcze, które w ramach swojej działalności dodatkowej sortują i rozprowadzają banknoty przy pomocy automatycznych kas, zobowiązane są do zapewnienia, że sprawdzono autentyczność i przydatności do obiegu otrzymanych przez nie banknotów i monet euro, które zamierzają ponownie wprowadzić do obrotu, oraz że wykryto fałszywe pieniądze. Firmy przewożące pieniądze są zobowiązane do sprawdzenia autentyczności banknotów i monet euro jedynie w przypadku, gdy mają bezpośredni dostęp do powierzonych im banknotów i monet euro. Weryfikacja autentyczności i przydatności do funkcjonowania w obiegu powinna się odbywać zgodnie z procedurami określonymi przez Europejski Bank Centralny i Komisję odpowiednio w stosunku do banknotów i monet euro przy jednoczesnym poszanowaniu zakresu kompetencji każdej z tych instytucji i uwzględnieniu cech szczególnych banknotów i monet euro.   W państwach członkowskich nienależących do uczestniczących państw członkowskich wymienionych w rozporządzeniu (WE) nr 974/98 określa się specjalną procedurę kontroli do celów sprawdzania autentyczności monet i banknotów euro używanych przez instytucje wymienione w pierwszym akapicie. Instytucje, o których mowa w pierwszym akapicie, są zobowiązane do wycofania z obiegu wszystkich otrzymanych banknotów i monet euro, o których wiedzą lub mają wystarczające powody podejrzewać, że są sfałszowane. Niezwłocznie przekazują je właściwym organom krajowym." Instytucje kredytowe i inne podmioty gospodarcze, o których mowa w pierwszym akapicie, a także małe i średnie podmioty handlowe są zobowiązane do wycofania z obiegu wszystkich otrzymanych banknotów i monet euro, o których wiedzą lub mają wystarczające powody, aby podejrzewać, że są sfałszowane. Niezwłocznie przekazują je właściwym organom krajowym.
Uzasadnienie
Należy wprowadzić rozróżnienie między obowiązkami instytucji kredytowych i innych jednostek uczestniczących w sortowaniu i rozprowadzaniu banknotów i monet euro a obowiązkami innych podmiotów, od których można wymagać jedynie działania z należytą starannością, jak w przypadku małych i średnich podmiotów handlowych, które nie są w stanie ponieść kosztów związanych z nabyciem maszyn sprawdzających. Ponadto należy ustanowić procedurę weryfikacji w tych państwach członkowskich, które nie należą do strefy euro, ale akceptują euro jako walutę transakcji.
Aby nie komplikować na szczeblu wspólnotowym procedury działalności firm przewożących pieniądze, firmy te będą zobowiązane do sprawdzenia autentyczności przewożonych pieniędzy jedynie jeżeli będą miały do nich bezpośredni dostęp.
Procedury związane z przewozem pieniędzy często wymagają, aby pieniądze w gotówce przewożone między bankami krajowymi i agencjami banków znajdowały się w zabezpieczonych skrzyniach bez możliwości otwarcia ich przez przewoźników. Należy wyjaśnić, że EBC musi gwarantować integralność i ochronę banknotów euro znajdujących się w obiegu, aby wypełnić swój mandat w zakresie wprowadzania banknotów do obiegu, umacniając tym samym zaufanie obywateli do banknotów euro. Już sama tylko możliwość wydania Komisji zalecenia mogłaby poważnie naruszyć niezależność EBC pod tym względem.
Poprawka  12 Wniosek rozporządzenia – akt zmieniający Artykuł 1 – punkt 3 – litera (b) Rozporządzenie (WE) nr 1338/2001 Artykuł 6 – ustęp 3
Tekst proponowany przez Komisję Poprawka „W drodze odstępstwa od pierwszego akapitu ustępu 3 przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne służące stosowaniu pierwszego akapitu ustępu 1 niniejszego artykułu są przyjmowane najpóźniej do dnia 31.12.09 r. Niezwłocznie powiadomią o tym Komisję i Europejski Bank Centralny." „W drodze odstępstwa od pierwszego akapitu ustępu 3 przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne służące stosowaniu pierwszego akapitu ustępu 1 niniejszego artykułu są przyjmowane najpóźniej do dnia 31 grudnia 2011 r. Niezwłocznie powiadomią o tym Komisję i Europejski Bank Centralny.
Uzasadnienie
Należy ustalić termin, w którym wszystkie państwa członkowskie powinny spełniać przepisy omawianego rozporządzenia. Termin proponowany początkowo przez Komisję daje państwom członkowskim niewiele czasu na przyjęcie procedur weryfikacji ustanowionych przez EBC i przez samą Komisję.
Poprawka  13 Wniosek rozporządzenia – akt zmieniający Artykuł 1 – punkt 3 a (nowy) Rozporządzenie (WE) nr 1338/2001 Artykuł 7 - ustęp 2 - tiret 3 a (nowe)
Tekst proponowany przez Komisję Poprawka   (3a) W art. 7 ust. 2 dodaje się następujące tiret:   „- przy opracowywaniu i promowaniu działań szkoleniowych i informacyjnych (broszur informacyjnych, seminariów szkoleniowych) skierowanych do obywateli i konsumentów, dotyczących ryzyka, z jakim wiąże się fałszowanie pieniędzy, środków ochrony banknotów i monet euro oraz właściwych organów, z którymi należy się kontaktować w przypadku posiadania banknotów lub monet, co do których istnieje podejrzenie, że są fałszywe. Ponadto instytucje finansowe i wszelkie inne instytucje operujące banknotami i monetami oraz biorące udział w ich publicznym rozprowadzaniu z tytułu działalności zawodowej, łącznie z przedsiębiorstwami, których działalność polega na wymianie banknotów i monet różnych walut, takimi jak kantory wymiany walut, udostępniają konsumentom w widocznym miejscu broszury informacyjne (dostarczane przez właściwe organy krajowe, Komisję Europejską i Europejski Bank Centralny) na temat ryzyka, środków ochrony i organów, o których mowa powyżej.”

UZASADNIENIE

Ochrona euro ma dwa aspekty: polityczny i finansowy. Aspekt finansowy jest oczywisty, jednak to aspekt polityczny odgrywa najważniejszą rolę. Euro wymaga ochrony jako jeden z symboli europejskiej tożsamości.

Rozporządzenie Rady (WE) nr 1338/2001 z dnia 28 czerwca 2001 r. ustanawia środki niezbędne dla ochrony banknotów i monet euro przed fałszowaniem.

W rozporządzeniu tym proponuje się, by instytucje kredytowe i inne podmioty uczestniczące w sortowaniu i publicznym rozprowadzaniu pieniądza wycofywały z obrotu wszystkie banknoty i monety euro, o których wiedzą lub co do których mają wystarczające powody podejrzewać, że zostały sfałszowane, nie wprowadza jednak żadnego odniesienia do wcześniejszego niezbędnego zadania wykrywania i identyfikacji. Oznacza to, że rozporządzenie nakłada niewyrażony wprost obowiązek działania z „należytą starannością”, a nie bezpośredni obowiązek weryfikacji. Brak odniesienia do zadań identyfikacyjnych wynika z faktu, że w stosownym czasie zabrakło porozumienia co do najskuteczniejszych metod identyfikowania na dużą skalę fałszywych monet i banknotów.

Od czasu ustanowienia przez Komisję i Europejski Bank Centralny ostatecznych procedur wykrywania fałszywych monet i banknotów, jednostki uczestniczące w publicznym rozprowadzaniu gotówki dysponują narzędziami niezbędnymi do wykonywania zadań sprawdzania autentyczności banknotów i monet wprowadzanych przez nie do obrotu, co uzasadnia zmianę rozporządzenia 1338/2001. Zmiana ta powinna uwzględniać między innymi niezbędne rozróżnienie poszczególnych rodzajów jednostek wprowadzających do obrotu wspólną walutę. Pierwszą grupę stanowią duże infrastruktury kredytowe, finansowe, gospodarcze lub handlowe oraz firmy przewożące pieniądze, do których stosować się powinien bezpośredni obowiązek sprawdzania autentyczności. W szczególnym przypadku dużych placówek handlowych obowiązek sprawdzania autentyczności pozwoli na uniknięcie rozprowadzania – za pośrednictwem automatów kasowych – monet i banknotów, które mogą się okazać fałszywe, ponieważ nie zostały sprawdzone. Drugą grupę tworzą małe i średnie podmioty gospodarcze, od których z oczywistych względów powinno się wymagać wyłącznie działania z „należytą starannością”, to znaczy wycofywania z obrotu wszystkich banknotów i monet euro, o których wiedzą lub co do których mają wystarczające powody, aby podejrzewać, że są sfałszowane. Dlatego też należy doprecyzować definicję podmiotów zobowiązanych do sprawdzania autentyczności rozprowadzanych publicznie monet i banknotów euro.

Procedury wykrywania i sprawdzania autentyczności pieniądza wykonują maszyny wymagające skalowania i dostrojenia przy użyciu zarówno autentycznych, jak i fałszywych egzemplarzy euro. Aby ośrodki kontroli dysponowały egzemplarzami fałszywych euro, należy umożliwić przewożenie tych egzemplarzy między właściwymi organami krajowymi, a także między instytucjami i organami UE.

Do celów skalowania maszyn do sprawdzania autentyczności i wykrywania konieczne jest również dostarczanie właściwym organom krajowym – jeżeli pozwala na to przejęta ilość fałszywych pieniędzy – wystarczającej liczby egzemplarzy fałszywych euro, nawet jeśli stanowią one materiał dowodowy w postępowaniach karnych. Jest to skomplikowana propozycja, ponieważ większość norm postępowania karnego w państwach członkowskich stanowi, że materiał dowodowy musi być do dyspozycji przez cały czas trwania danego postępowania karnego. Dlatego też trzeba wprowadzić mechanizm pozwalający organom sądowniczym na wydanie technicznym służbom sprawdzającym wystarczającej liczby fałszywych monet i banknotów euro, bez naruszania istniejącej równowagi między poszanowaniem podstawowych zasad postępowania sądowego a technicznymi wymogami wykrywania fałszywych pieniędzy.

Szczególnie ważna kwestia dotyczy sposobu zagwarantowania autentyczności euro w całej UE, zwłaszcza w tych państwach członkowskich, które chociaż nie należą do strefy euro, to jednak dopuszczają stosowanie wspólnej waluty w transakcjach. Odniesienie EBC do terminów wypełniania przez państwa członkowskie obowiązku sprawdzania autentyczności wymaga głębokiej refleksji. Zdaniem EBC terminy te należy ustalić zgodnie z procedurami określonymi przez Komisję i przez sam EBC, ponieważ to one są odpowiedzialne za normy klasyfikacji zarówno kontroli odpowiedniości, jak i autentyczności gotówki. Propozycje EBC miałaby jednak zastosowanie tylko do krajów strefy euro, a nie do tych państw członkowskich, w których euro nie jest obowiązującą walutą. W państwach członkowskich, które nie przyjęły wspólnej waluty, kontrole autentyczności mogą odbywać się poprzez (I) wykorzystanie w odpowiednich podmiotach przetestowanych maszyn zdolnych wykrywać fałszerstwa na etapie selekcji banknotów i monet oraz (II) odpowiednie szkolenie kasjerów. W związku z tym i w celu zagwarantowania skuteczności mechanizmów kontroli szczególnie ważne jest określenie w przepisach konkretnej daty, od której będą mieć zastosowanie procedury sprawdzania autentyczności poza strefą euro. Najodpowiedniejszym rozwiązaniem byłoby ustanowienie dłuższego terminu niż proponowany początkowo przez Komisję (31 grudnia 2009 r.), zadowalającego wszystkie zainteresowane strony i pozwalającego wszystkim państwom członkowskim, należącym i nienależącym do strefy euro, na przyjęcie niezbędnych mechanizmów sprawdzania autentyczności euro na ich terytorium.

Na koniec zauważmy, że należy dokonać przeglądu poszczególnych wersji językowych projektu rozporządzenia Rady, ponieważ przynajmniej w wersji hiszpańskiej zmiana proponowana w tytule art. 5 rozporządzenia (WE) nr 1338/2001 dotyczy zastąpienia pierwotnego tytułu „Obowiązek przekazywania podrobionych monet do identyfikacji” tytułem „Obowiązek przekazywania podrobionych banknotów”, podczas gdy w rzeczywistości zmieniony tytuł powinien brzmieć „Obowiązek przekazywania podrobionych monet”.

OPINIA Komisji Gospodarczej i Monetarnej (8.5.2008)

dla Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych

w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Rady zmieniającego rozporządzenie Rady (WE) nr 1338/2001 ustanawiające środki niezbędne dla ochrony euro przed fałszowaniem
(COM(2007)0525 – C6-0431/2007 – 2007/0192(CNS))

Sprawozdawca komisji opiniodawczej: Manuel António dos Santos

ZWIĘZŁE UZASADNIENIE

Kontekst

W roku 2007 całkowita liczba wycofanych z obiegu fałszywych banknotów euro wyniosła 561 000, natomiast liczba wycofanych podrobionych monet wyniosła 211 000. Liczby te są niewielkie w porównaniu z całkowitą liczbą prawdziwych banknotów i monet euro będących w obiegu (odpowiednio 11,5 mld oraz 75 mld). Zdecydowana większość (96%) fałszywych banknotów odzyskanych w drugiej połowie 2007 r. została znaleziona w państwach strefy euro (około 3,5% w państwach członkowskich UE poza strefą euro, około 0,5% w innych częściach świata).

Obecne ramy prawne

W celu wzmocnienia ochrony prawnej banknotów i monet euro przed ich wprowadzeniem w dniu 1 stycznia 2002 r. przyjęte zostały dwa rozporządzenia: rozporządzenie nr 1338/2001, oparte na art. 123 ust. 4 traktatu WE, obowiązuje w tych państwach członkowskich, które przyjęły euro jako jedyną walutę; równolegle rozporządzenie nr 1339/2001, oparte na art. 308 traktatu WE, rozszerza przepisy rozporządzenia nr 1338/2001 na te państwa członkowskie, które nie przyjęły euro jako jedynej waluty.

Rozporządzenie 1338/2001 ma na celu zagwarantowanie wysokiego poziomu ochrony przed podrabianiem i fałszowaniem. Obejmuje ono przetwarzanie informacji technicznych i statystycznych związanych z fałszywymi banknotami i monetami (metody i dane techniczne dotyczące procesu wytwarzania, przejęte ilości itp.), przetwarzanie danych operacyjnych i strategicznych, a także wzajemną pomoc oraz współpracę między państwami członkowskimi UE, organami i instytucjami, krajami trzecimi i organizacjami międzynarodowymi (zwłaszcza Europolem).

Zgodnie z przepisami rozporządzenia instytucje kredytowe i wszelkie inne instytucje biorące udział w sortowaniu i publicznym rozprowadzaniu banknotów i monet zobowiązane są do wycofania z obiegu wszystkich otrzymanych banknotów i monet euro, o których wiedzą lub mają wystarczające powody podejrzewać, że zostały sfałszowane. Niezwłocznie przekazują je właściwym organom krajowym. Każde państwo członkowskie podejmuje właściwe środki, aby zagwarantować, że instytucje, które nie wykonują swoich obowiązków, zostaną poddane skutecznym, proporcjonalnym i odstraszającym sankcjom.

Wniosek dotyczący rozporządzenia Rady zmieniającego rozporządzenie Rady (WE) nr 1338/2001 ustanawiające środki niezbędne dla ochrony euro przed fałszowaniem (COM(2007)525)

Wniosek zmieniający rozporządzenie 1338/2001 zawiera

- specjalne zezwolenie na przewóz podrobionych banknotów (art. 4) oraz monet (art. 5) w celu dostrojenia urządzeń wykorzystywanych do kontroli autentyczności, co nie jest obecnie dozwolone na szczeblu UE;

- zniesienie obowiązku Europejskiego Centrum Technicznego i Naukowego (ETSC) przekazywania danych Komisji, jako że ETSC, które tymczasowo wykonywało swoje zadania we francuskiej mennicy, jest obecnie na stałe włączone do Europejskiego Urzędu ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) (art. 5);

- wyraźne zobowiązanie instytucji kredytowych i innych właściwych instytucji do sprawdzania autentyczności otrzymanych przez nie banknotów i monet euro oraz ponownego wprowadzania ich do obrotu zgodnie z procedurami określonymi przez EBC i Komisję odpowiednio w stosunku do banknotów i monet euro (art. 6). Pierwotny wniosek Komisji dotyczący rozporządzenia 1338/2001 zawierał już takie zobowiązanie, którego ostatecznie jednak nie przyjęto, głównie z braku uzgodnionych jednolitych i skutecznych metod wykrywania fałszywych pieniędzy. Przepisy, które nakładają proponowane zobowiązania, zostaną przyjęte najpóźniej do 31 grudnia 2009 r. w celu umożliwienia instytucjom kredytowym oraz innym właściwym organom przystosowania swoich procedur wewnętrznych i wyposażenia.

POPRAWKI

Komisja Gospodarcza i Monetarna zwraca się do Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych, jako do komisji przedmiotowo właściwej, o naniesienie w swoim sprawozdaniu następujących poprawek:

Poprawka  1 Wniosek rozporządzenia – akt zmieniający Punkt 2 preambuły
Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(2) Należy zapewnić autentyczność banknotów i monet euro będących w obiegu. Obecnie istniejące procedury umożliwiają instytucjom kredytowym i innym pokrewnym instytucjom sprawdzanie autentyczności otrzymywanych przez nie banknotów i monet euro przed ponownym wprowadzeniem ich do obiegu. W celu wypełnienia obowiązku dotyczącego sprawdzania autentyczności i wdrożenia tych procedur instytucje potrzebują czasu na dostosowanie swojej wewnętrznej struktury organizacyjnej.	(2) Należy zapewnić autentyczność banknotów i monet euro będących w obiegu. Obecnie istniejące procedury umożliwiają instytucjom kredytowym i innym pokrewnym instytucjom sprawdzanie autentyczności i przydatności do funkcjonowania w obiegu otrzymywanych przez nie banknotów i monet euro przed ponownym wprowadzeniem ich do obiegu. W celu wypełnienia obowiązku dotyczącego sprawdzania autentyczności i przydatności do funkcjonowania w obiegu oraz wdrożenia tych procedur instytucje potrzebują czasu na dostosowanie swojej wewnętrznej struktury organizacyjnej.
Uzasadnienie
Ustalone normy powinny określać, czy banknoty i monety nadają się do funkcjonowania w obiegu, a także dotyczyć kontroli ich autentyczności. Wymaga to jednoznacznego zapisu w proponowanym rozporządzeniu.
Poprawka  2 Wniosek rozporządzenia – akt zmieniający Punkt 2 a preambuły (nowy)
Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(2a) Należy określić techniczne procedury i normy dotyczące kontroli gwarantujących, że instytucje kredytowe i inne podmioty z branży są w stanie wykonać obowiązek sprawdzania, czy banknoty i monety euro są autentyczne i mogą funkcjonować w obiegu. Zgodnie z art. 106 ust. 1 traktatu kompetencje w zakresie określania takich norm dla banknotów euro posiada Europejski Bank Centralny. W przypadku monet euro odpowiednie kompetencje zostały przekazane Komisji na podstawie art. 211 traktatu.
Uzasadnienie
EBC przyjął już przepisy ramowe dotyczące wykrywania sfałszowanych banknotów, aby wywiązać się z obowiązków wynikających z art. 106 ust. 1 traktatu i art. 16 statutu ESBC i EBC, do których należy zagwarantowanie integralności i ochrona banknotów euro znajdujących się w obiegu. Podobnie w przypadku monet euro Komisja przyjęła już zalecenie z maja 2005 r. dotyczące potwierdzania autentyczności monet euro i zajmowania się tymi monetami, które należy wycofać z obiegu.
Poprawka  3 Wniosek rozporządzenia – akt zmieniający Artykuł 1 – ustęp 3 – litera a) Rozporządzenie (WE) nr 1338/2001 Artykuł 6 – ustęp 1
Tekst proponowany przez Komisję Poprawka 1. Instytucje kredytowe i wszelkie inne instytucje biorące udział w sortowaniu i publicznym rozprowadzaniu banknotów i monet jako działalności zawodowej, łącznie z przedsiębiorstwami, których działalność polega na wymianie banknotów i monet, takimi jak kantory wymiany walut, zobowiązane są do zapewnienia, że sprawdzono autentyczność otrzymanych przez nie banknotów i monet euro, które zamierzają ponownie wprowadzić do obrotu oraz że wykryto fałszywe pieniądze. Weryfikacja powinna się odbywać zgodnie z procedurami określonymi przez Europejski Bank Centralny i Komisję odpowiednio w stosunku do banknotów i monet euro. 1. Instytucje kredytowe i wszelkie inne podmioty gospodarcze biorące udział w sortowaniu i publicznym rozprowadzaniu banknotów i monet, łącznie z:   – przedsiębiorstwami, których działalność zawodowa polega na wymianie banknotów i monet różnych walut, takimi jak kantory wymiany walut, oraz – podmiotami gospodarczymi, które w ramach swojej działalności dodatkowej sortują i rozprowadzają banknoty przy pomocy automatycznych kas,   zobowiązane są do zagwarantowania, że sprawdzono autentyczność i przydatność do funkcjonowania w obiegu otrzymanych przez nie banknotów i monet euro, które zamierzają ponownie wprowadzić do obrotu, oraz że wykryto fałszywe pieniądze. Weryfikacja autentyczności i przydatności do funkcjonowania w obiegu powinna się odbywać zgodnie z procedurami określonymi przez Europejski Bank Centralny i Komisję odpowiednio w stosunku do banknotów i monet euro przy jednoczesnym poszanowaniu zakresu kompetencji każdej z tych instytucji i uwzględnieniu cech szczególnych banknotów i monet euro. Instytucje, o których mowa w pierwszym akapicie, są zobowiązane do wycofania z obiegu wszystkich otrzymanych banknotów i monet euro, o których wiedzą lub mają wystarczające powody podejrzewać, że są sfałszowane. Niezwłocznie przekazują je właściwym organom krajowym. Instytucje kredytowe i inne podmioty gospodarcze, o których mowa w pierwszym akapicie, są zobowiązane do wycofania z obiegu wszystkich otrzymanych banknotów i monet euro, o których wiedzą lub mają wystarczające powody podejrzewać, że są sfałszowane. Niezwłocznie przekazują je właściwym organom krajowym.
Uzasadnienie
Należy wyjaśnić, że EBC musi gwarantować integralność i ochronę banknotów euro znajdujących się w obiegu, aby wypełnić swój mandat w zakresie wprowadzania banknotów do obiegu, umacniając tym samym zaufanie obywateli do banknotów euro. Już sama tylko możliwość wydania Komisji zalecenia mogłaby poważnie naruszyć niezależność EBC pod tym względem.
Poprawka       4 Wniosek rozporządzenia – akt zmieniający Artykuł 1 – ustęp 3 – litera b Rozporządzenie (WE) nr 1338/2001 Artykuł 6 – ustęp 3
Tekst proponowany przez Komisję Poprawka W drodze odstępstwa od pierwszego akapitu ustępu 3 przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne służące stosowaniu pierwszego akapitu ustępu 1 niniejszego artykułu są przyjmowane najpóźniej do dnia 31 grudnia 2009 r. Niezwłocznie powiadomią o tym Komisję i Europejski Bank Centralny. W drodze odstępstwa od pierwszego akapitu niniejszego ustępu przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne służące stosowaniu procedur, o których mowa w pierwszym akapicie ustępu 1, są przyjmowane z zachowaniem terminów określonych w takich procedurach. Państwa członkowskie niezwłocznie powiadamiają o tym Komisję i Europejski Bank Centralny.
Uzasadnienie
Proponowany termin, rok 2009, nie gwarantowałby wystarczającej elastyczności w zakresie realizacji, zwłaszcza ze względu na koszty migracji, produkcji i otrzymania nowych wykrywaczy. Termin ten należy wykreślić, ponieważ nowe terminy powinny zostać wskazane w procedurach określonych przez EBC i Komisję, aby w ten sposób umożliwić sprawne i pełne wdrożenie proponowanego rozporządzenia.
Poprawka  5 Wniosek rozporządzenia – akt zmieniający Artykuł 2 – ustęp 1 a (nowy)
Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	Procedury, o których mowa w art. 6 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1338/2001, obowiązują w zaangażowanych państwach członkowskich, zgodnie z jego art. 6 ust. 3 akapit drugi.
Uzasadnienie
Obejmując artykułem 6 ust. 1 zmienionego rozporządzenia (WE) nr 1338/2001 państwa nienależące do strefy euro, należy wyjaśnić, że to EBC decyduje w sprawach wdrażania procedur dotyczących banknotów euro. W lipcu 2006 r. EBC zadecydował, że procedury te zaczną obowiązywać w nowo zaangażowanych państwach członkowskich po przyjęciu przez nie euro.

PROCEDURA

Tytuł	Ochrona euro przed fałszowaniem
Odsyłacze	COM(2007)0525 – C6-0431/2007 – 2007/0192(CNS)
Komisja przedmiotowo właściwa	LIBE
Opinia wydana przez Data ogłoszenia na posiedzeniu	ECON 29.11.2007
Sprawozdawca komisji opiniodawczej Data powołania	Manuel António dos Santos 23.10.2007
Rozpatrzenie w komisji	8.4.2008		6.5.2008
Data przyjęcia	6.5.2008
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	35 0 0
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Mariela Velichkova Baeva, Zsolt László Becsey, Pervenche Berès, Sharon Bowles, Udo Bullmann, Manuel António dos Santos, Jonathan Evans, Elisa Ferreira, Jean-Paul Gauzès, Robert Goebbels, Donata Gottardi, Karsten Friedrich Hoppenstedt, Sophia in ‘t Veld, Wolf Klinz, Christoph Konrad, Guntars Krasts, Kurt Joachim Lauk, Andrea Losco, Astrid Lulling, Florencio Luque Aguilar, Gay Mitchell, John Purvis, Alexander Radwan, Bernhard Rapkay, Margarita Starkevičiūtė, Ivo Strejček, Ieke van den Burg
Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego	Valdis Dombrovskis, Harald Ettl, Ján Hudacký, Alain Lipietz, Diamanto Manolakou, Gianni Pittella, Bilyana Ilieva Raeva, Andreas Schwab

PROCEDURA

Tytuł	Ochrona euro przed fałszowaniem
Odsyłacze	COM(2007)0525 – C6-0431/2007 – 2007/0192(CNS)
Data konsultacji z PE	22.11.2007
Komisja przedmiotowo właściwa Data ogłoszenia na posiedzeniu	LIBE 29.11.2007
Komisja(e) wyznaczona(e) do wydania opinii Data ogłoszenia na posiedzeniu	ECON 29.11.2007
Sprawozdawca(y) Data powołania	Agustín Díaz de Mera García Consuegra 5.11.2007
Rozpatrzenie w komisji	27.3.2008		6.5.2008		29.5.2008
Data przyjęcia	29.5.2008
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	26 0 1
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Alexander Alvaro, Philip Bradbourn, Mihael Brejc, Kathalijne Maria Buitenweg, Michael Cashman, Giusto Catania, Jean-Marie Cavada, Carlos Coelho, Panayiotis Demetriou, Gérard Deprez, Agustín Díaz de Mera García Consuegra, Bárbara Dührkop Dührkop, Claudio Fava, Armando França, Urszula Gacek, Jeanine Hennis-Plasschaert, Stavros Lambrinidis, Henrik Lax, Roselyne Lefrançois, Claude Moraes, Martine Roure, Manfred Weber
Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego	Sophia in ‘t Veld, Sylvia-Yvonne Kaufmann, Bill Newton Dunn, Nicolae Vlad Popa
Zastępca(y) (art. 178 ust. 2) obecny(i) podczas głosowania końcowego	Manolis Mavrommatis