ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με το διάστημα και την ασφάλεια

ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

10.6.2008 - (2008/2030(INI))

Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων
Εισηγητής: Karl von Wogau

Διαδικασία : 2008/2030(INI)

Διαδρομή στην ολομέλεια

Διαδρομή του εγγράφου :

A6-0250/2008

Κείμενα που κατατέθηκαν :

A6-0250/2008

Συζήτηση :

PV 09/07/2008 - 20
CRE 09/07/2008 - 20

Ψηφοφορία :

PV 10/07/2008 - 5.8
CRE 10/07/2008 - 5.8
Αιτιολογήσεις ψήφου
Αιτιολογήσεις ψήφου

Κείμενα που εγκρίθηκαν :

P6_TA(2008)0365

ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

Ημερομηνία έγκρισης

Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας

+:

–:

0:

Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία

Šarūnas Birutis, Jan Březina, Philippe Busquin, Jerzy Buzek, Jorgo Chatzimarkakis, Giles Chichester, Dragoş Florin David, Pilar del Castillo Vera, Lena Ek, Adam Gierek, Norbert Glante, Umberto Guidoni, András Gyürk, Fiona Hall, David Hammerstein, Erna Hennicot-Schoepges, Ján Hudacký, Romana Jordan Cizelj, Anne Laperrouze, Eugenijus Maldeikis, Eluned Morgan, Angelika Niebler, Reino Paasilinna, Aldo Patriciello, Francisca Pleguezuelos Aguilar, Miloslav Ransdorf, Vladimír Remek, Herbert Reul, Teresa Riera Madurell, Paul Rübig, Andres Tarand, Patrizia Toia, Catherine Trautmann, Claude Turmes, Alejo Vidal-Quadras, Άννυ Ποδηματά, Атанас Папаризов

Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία

Gabriele Albertini, Alexander Alvaro, Ivo Belet, Manuel António dos Santos, Robert Goebbels, Satu Hassi, Edit Herczog, Pierre Pribetich, Bernhard Rapkay, Silvia-Adriana Ţicău, Lambert van Nistelrooij

Αναπληρωτές (άρθρο 178, παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία

Εμμανουήλ Αγγελάκας, Nicolae Vlad Popa

σχετικά με το διάστημα και την ασφάλεια

(2008/2030(INI))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

– έχοντας υπόψη την Ευρωπαϊκή Πολιτική Ασφαλείας με τίτλο "Μια ασφαλής Ευρώπη σε έναν καλύτερο κόσμο" που ενέκρινε το Συμβούλιο στις 12 Δεκεμβρίου 2003,

– έχοντας υπόψη την στρατηγική της ΕΕ κατά της διασποράς των όπλων μαζικής καταστροφής, που ενέκρινε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 12 Δεκεμβρίου 2003,

– έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Συμβουλίου της 22ας Μαΐου 2007 σχετικά με την ευρωπαϊκή πολιτική διαστήματος,

– έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) και τη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ), όπως τροποποιήθηκε από τη Συνθήκη της Λισαβόνας, και τις σχετικές διατάξεις τους για την ευρωπαϊκή διαστημική πολιτική (άρθρο 189 της ΣΛΕΕ), τη διαρκή διαρθρωμένη συνεργασία επί θεμάτων ασφαλείας και άμυνας (άρθρα 42(6) και 46 της ΣΕΕ και σχετικό πρωτόκολλο) και την ενισχυμένη συνεργασία στον τομέα των δραστηριοτήτων για ειρηνικούς σκοπούς (Τμήμα 6, Τίτλος ΙΙΙ της ΣΛΕΕ), καθώς και τη ρήτρα αλληλεγγύης (άρθρο 222 της ΣΛΕΕ) και τις διατάξεις περί αμοιβαίας στήριξης σε περίπτωση ένοπλης επίθεσης εναντίον κράτους μέλους ή κρατών μελών (άρθρο 42(7) της ΣΕΕ),

– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 29ης Ιανουαρίου 2004 σχετικά με το σχέδιο δράσης για την εφαρμογή της ευρωπαϊκής διαστημικής πολιτικής[1]

– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 14ης Απριλίου 2005 σχετικά με την Ευρωπαϊκή Πολιτική Ασφαλείας[2],

– έχοντας υπόψη τη Συνθήκη του 1967 «επί των αρχών που διέπουν τη δραστηριότητα των κρατών κατά την εξερεύνηση και χρησιμοποίηση του διαστήματος συμπεριλαμβανομένης της Σελήνης και άλλων ουρανίων σωμάτων» («Συνθήκη για το Διάστημα»),

– έχοντας υπόψη τη συνεργασία ΕΕ-Ρωσίας στον τομέα της διαστημικής πολιτικής με την οποία δημιουργήθηκε τριμερής διάλογος για το διάστημα μεταξύ της Επιτροπής, του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος και του Roscosmos (Ρωσικός Οργανισμός Διαστήματος,

– έχοντας υπόψη το άρθρο 45 του Κανονισμού του,

– έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας (A6‑0250/2008),

Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι η απουσία απειλών από το διάστημα, η ασφαλής και βιώσιμη πρόσβαση στο διάστημα καθώς και η χρήση του διαστήματος πρέπει να αποτελούν τις κατευθυντήριες αρχές της ευρωπαϊκής διαστημικής πολιτικής,

Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διάφορες προκλήσεις στους τομείς της πολιτικής και της ασφάλειας που αντιμετωπίζει όλο και περισσότερο η Ευρωπαϊκή Ένωση καθιστούν την αυτόνομη ευρωπαϊκή πολιτική διαστήματος μια στρατηγική αναγκαιότητα,

Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η έλλειψη μιας κοινής προσέγγισης στο πλαίσιο της διαστημικής πολιτικής μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ έχει ως αποτέλεσμα υπερβολικά δαπανηρά προγράμματα,

Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επιχειρήσεις διαχείρισης κρίσεων στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής πολιτικής ασφάλειας και άμυνας (ΕΠΑΑ) πάσχουν από έλλειψη διαλειτουργικότητας μεταξύ των διαστημικών πόρων που χειρίζονται τα κράτη μέλη της ΕΕ,

Ε. λαμβάνοντας υπόψη η Ευρωπαϊκή Ένωση πάσχει από έλλειψη μιας συνεκτικής ευρωπαϊκής διαστημικής δομής για αμυντικούς σκοπούς και για σκοπούς ασφάλειας,

ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανάπτυξη μιας νέας γενεάς εκτοξευτήρων θα απαιτήσει 15 χρόνια περίπου και ότι η σημερινή γενιά εκτοξευτήρων θα πρέπει να αντικατασταθεί σε 20 χρόνια,

Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανάπτυξη διαστημικών πόρων από τις ΗΠΑ, Ρωσία, Ιαπωνία και άλλα πρόσφατα αναδυόμενα κράτη στον τομέα του διαστήματος όπως οι Κίνα, Ινδία, Νότια Κορέα, Ταϊβάν, Βραζιλία, Ισραήλ, Ιράν, Μαλαισία, Πακιστάν, Νότια Αφρική και Τουρκία, προχωρεί με ταχείς ρυθμούς,

Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Γαλλική Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2008 θα θέσει την επίτευξη προόδου στην ευρωπαϊκή διαστημική πολιτική ως μία από τις προτεραιότητες της,

Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ένα από τα πιο οικονομικώς αποδοτικά στοιχεία της αρχιτεκτονικής του διαστήματος και της επίτευξης ενός βιώσιμου στόλου διαστημικών πόρων είναι η συντήρηση εν τροχιά, με χρήση επιτόπιων μέσων,

Γενικές εκτιμήσεις

1. διαπιστώνει τη σημασία της διαστημικής διάστασης για την ασφάλεια της ΕΕ και την ανάγκη μιας κοινής προσέγγισης που είναι απαραίτητη για την υποστήριξη των ευρωπαϊκών συμφερόντων στο διάστημα·

2. υπογραμμίζει ότι είναι απαραίτητοι οι διαστημικοί πόροι προκειμένου να μπορούν οι πολιτικές και διπλωματικές δραστηριότητες της ΕΕ να βασίζονται σε ανεξάρτητες, αξιόπιστες και πλήρεις πληροφορίες για την υποστήριξη των πολιτικών πρόληψης των συγκρούσεων, ενεργειών διαχείρισης κρίσεων καθώς και για την παγκόσμια ασφάλεια, ιδίως όσον αφορά τον έλεγχο της διασποράς των όπλων μαζικής καταστροφής και των μέσων μεταφοράς τους και την επανεξέταση των διεθνών Συνθηκών, το διεθνικό λαθρεμπόριο ελαφρού οπλισμού και φορητών όπλων, την προστασία των κρίσιμων υποδομών και των συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και την προστασία των πολιτών σε περίπτωση φυσικών καταστροφών καθώς και καταστροφών και κρίσεων που προκαλούνται από τον άνθρωπο·

3. χαιρετίζει την έγκριση της ευρωπαϊκής διαστημικής πολιτικής από το "Συμβούλιο Διαστήματος", όπως προτάθηκε σε κοινή ανακοίνωση της Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ΕΟΔ), ιδίως το κεφάλαιο για την ασφάλεια και την άμυνα, εκφράζοντας ωστόσο τη λύπη του για την έλλειψη οποιασδήποτε αναφοράς στην απειλή "οπλοποίησης" του διαστήματος ανάμεσα στα "βασικά ζητήματα προς εξέταση κατά τη διαμόρφωση στρατηγικής για τις διεθνείς σχέσεις" (όπως αναφέρεται στο Παράρτημα 3 του ψηφίσματος του Συμβουλίου 2007/C 136/01 της 21ης Μαΐου 2007[3])· συνιστά, ως εκ τούτου, η αναθεωρημένη ευρωπαϊκή στρατηγική για την ασφάλεια να λαμβάνει δεόντως υπόψη αυτή την πολιτική, και είναι της γνώμης ότι τα διαστημικά ζητήματα θα πρέπει να εκφράζονται στην ενδεχόμενη Λευκή Βίβλο για την πολιτική ασφάλειας και άμυνας·

4. επισημαίνει την εισαγωγή μιας νομικής βάσης για την ευρωπαϊκή διαστημική πολιτική στη Συνθήκη της Λισαβόνας· χαιρετίζει την ευκαιρία που δίνεται στο Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο να θεσπίσουν, στο πλαίσιο της συνήθους νομοθετικής διαδικασίας, τα αναγκαία μέτρα για τη διαμόρφωση ενός Ευρωπαϊκού Διαστημικού Προγράμματος· καλεί την Επιτροπή να υποβάλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο κατάλληλη πρόταση σχετικά με τα μέτρα αυτά, καθώς και ανακοίνωση για τη διαμόρφωση των κατάλληλων σχέσεων με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος· επικροτεί επίσης τις δυνατότητες για μια μόνιμη διαρθρωμένη συνεργασία επί θεμάτων ασφάλειας και άμυνας και την ενισχυμένη συνεργασία στον τομέα των δραστηριοτήτων για ειρηνικούς σκοπούς·

5. ενθαρρύνει τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος και τους διάφορους ενδιαφερόμενους να αξιοποιήσουν με τον καλύτερο τρόπο τα υφιστάμενα εθνικά και πολυεθνικά διαστημικά συστήματα και να ενισχύσουν την αμοιβαία συμπληρωματικότητά τους· τονίζει, στο θέμα αυτό, ότι χρειάζονται κοινές ικανότητες για την ΕΠΑΑ τουλάχιστον στους ακόλουθους τομείς: τηλεπικοινωνίες, διαχείριση πληροφοριών, παρατήρηση και πλοήγηση· συνιστά τη διάθεση και ανταλλαγή των δεδομένων αυτών σύμφωνα με την αντίληψη της ΕΕ για μια Δικτυοκεντρική Οργάνωση Επιχειρήσεων·

6. επικροτεί τις προσπάθειες της Διεθνούς Ακαδημίας Αστροναυτικής και της Διεθνούς Ένωσης για την Προώθηση της Ασφάλειας του Διαστήματος για την προώθηση της αποκατάστασης, της κατανόησης και των μέτρων σε σχέση με τα διαστημικά απόβλητα·

Αυτόνομη εκτίμηση κατάστασης απειλής

7. καλεί τα κράτη μέλη να συγκεντρώνουν και να ανταλλάσσουν τα στοιχεία διαστημικής προέλευσης που χρειάζονται για την αυτόνομη εκτίμηση απειλής εκ μέρους της ΕΕ·

Παρατήρηση της γης και αναγνώριση

8. ζητεί να αναπτυχθεί πλήρως το Δορυφορικό Κέντρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΚΕΕ) ούτως ώστε να γίνει πλήρης χρήση των δυνατοτήτων του· συνιστά επίσης την επείγουσα σύναψη συμφωνιών μεταξύ του ΔΚΕΕ και των κρατών μελών για την παροχή διαθέσιμων εικόνων στο πλαίσιο των επιχειρήσεων της ΕΠΑΑ και προς τις διοικήσεις των ενόπλων δυνάμεων, εξασφαλίζοντας συμπληρωματικότητα με τις ικανότητες παρατήρησης και τις παράγωγες σε σχέση με την ασφάλεια πληροφορίες του προγράμματος Παγκόσμιας Παρακολούθησης του Περιβάλλοντος και της Ασφάλειας (GMES)· χαιρετίζει σχετικά το πρόγραμμα για τον Τακτικό Σταθμό Εκμετάλλευσης Εικόνων που διαχειρίζονται από κοινού ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Άμυνας (ΕΟΑ) και το ΔΚΕΕ·

9. καλεί τα κράτη-μέλη της ΕΕ που έχουν πρόσβαση σε διάφορους τύπους ραντάρ, οπτικούς και μετεωρολογικούς δορυφόρους παρατήρησης και συστήματα αναγνώρισης (Helios, SAR-Lupe, TerraSAR-X, Rapid Eye, Cosmo-skymed, Pleiades) να μεριμνήσουν για την συμβατότητά τους· χαιρετίζει τις διμερείς και πολυμερείς συμφωνίες μεταξύ των πρωτοπόρων χωρών της ΕΕ (όπως SPOT, ORFEO, το πλαίσιο συνεργασίας Helios, τη συμφωνία Schwerin και το σχεδιαζόμενο MUSIS)· συνιστά να τεθεί το σύστημα MUSIS σε ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο και να χρηματοδοτείται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ·

10. τονίζει τη σημασία του GMES τόσο για την εξωτερική πολιτική όσο και για την πολιτική άμυνας και ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης· ζητεί επειγόντως τη δημιουργία μιας επιχειρησιακής θέσης του προϋπολογισμού προκειμένου να εξασφαλίζεται η βιωσιμότητα των υπηρεσιών του GMES που ανταποκρίνονται στις ανάγκες του χρήστη·

Πλοήγηση-Προσδιορισμός θέσης-Χρονισμός

11. υπογραμμίζει την αναγκαιότητα του Galileo για αυτόνομες επιχειρήσεις ΕΠΑΑ, για την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας (ΚΕΠΠΑ), για την ασφάλεια της ίδιας της Ευρώπης και για τη στρατηγική αυτονομία της Ένωσης· επισημαίνει ιδιαίτερα ότι η κρατικά ρυθμιζόμενη υπηρεσία θα έχει ζωτική σημασία στον τομέα της πλοήγησης, του προσδιορισμού θέσης και του χρονισμού, κυρίως για να αποφεύγονται ανώφελοι κίνδυνοι·

12. σημειώνει τη συμφωνία που επετεύχθη σε πρώτη ανάγνωση μεταξύ του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την πρόταση κανονισμού σχετικά με την περαιτέρω υλοποίηση των ευρωπαϊκών προγραμμάτων δορυφορικής ραδιοπλοήγησης (EGNOS και Galileo), η οποία ορίζει ότι το σύστημα αυτό θα ανήκει στην Κοινότητα και ότι η φάση υλοποίησής του θα χρηματοδοτηθεί εξ ολοκλήρου από τον κοινοτικό προϋπολογισμό·

13. επισημαίνει τη θέση του της 23ης Απριλίου 2008[4] και, ειδικότερα, το γεγονός ότι τα προγράμματα EGNOS και Galileo θα πρέπει να θεωρούνται ένα από τα επιτεύγματα του μελλοντικού Ευρωπαϊκού Διαστημικού Προγράμματος, και το ότι η διαχείρισή τους, που θα πραγματοποιείται από κοινού με τη Διοργανική Ομάδα Galileo (GIP), μπορεί να αποτελέσει πρότυπο για την ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Διαστήματος·

Τηλεπικοινωνίες

14. υπογραμμίζει την ανάγκη ασφαλούς διαστημικής επικοινωνίας για επιχειρήσεις ΕΠΑΑ (στρατιωτικό προσωπικό ΕΕ, επιτελεία ΕΕ, αναπτυσσόμενα επιτελεία) και για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις των κρατών μελών σε πλαίσιο ΟΗΕ, ΝΑΤΟ και άλλων παρόμοιων οργανισμών·

15. ζητεί τα υφιστάμενα και τα μελλοντικά δορυφορικά συστήματα τηλεπικοινωνιών που διαθέτουν οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (όπως Skynet, Syracuse, Sicral, SATCOM Bw, Spainsat) να είναι αμοιβαίως διαλειτουργικά προκειμένου να μειωθεί το κόστος·

16. υποστηρίζει την ανάπτυξη ραδιοεπικοινωνιών μέσω λογισμικού (software defined radio-SDR) από την Επιτροπή και τον ΕΟΑ· επισημαίνει ότι το SDR θα συμβάλει στην καλύτερη διαλειτουργικότητα του χερσαίου τμήματος των συστημάτων τηλεπικοινωνιών·

17. συνιστά να γίνουν εξοικονομήσεις μέσω της από κοινού χρήσης της επίγειας υποδομής που στηρίζει τα διάφορα εθνικά συστήματα τηλεπικοινωνιών·

Επιτήρηση του διαστήματος

18. υποστηρίζει τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού συστήματος επιτήρησης του διαστήματος που θα οδηγήσει στην εποπτεία της κατάστασης που επικρατεί στο διάστημα (περιλαμβανομένων π.χ. των GRAVES και TIRA) προκειμένου να ελέγχονται η διαστημική υποδομή, τα διαστημικά απόβλητα και, πιθανώς, άλλες απειλές·

Δορυφορικά συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης για βαλλιστικούς πυραύλους

19. εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ δεν έχουν πρόσβαση σε επίκαιρα δεδομένα σχετικά με τις εκτοξεύσεις βαλλιστικών πυραύλων ανά τον κόσμο· υποστηρίζει ως εκ τούτου τα προγράμματα έγκαιρης προειδοποίησης μέσω δορυφόρου σε σχέση με τις εκτοξεύσεις βαλλιστικών πυραύλων.(όπως το γαλλικό "spirale")· ζητεί επιπλέον να διατίθενται σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ οι πληροφορίες που θα αποκτώνται μέσω των μελλοντικών αυτών συστημάτων προκειμένου να προστατεύεται ο πληθυσμός τους και να υποστηρίζονται πιθανά αντίμετρα, καθώς και για να χρησιμοποιούνται στον έλεγχο της συμβατότητας με τη Συνθήκη για τη μη διασπορά των πυρηνικών όπλων, καθώς και για τις επιχειρήσεις της ΕΠΑΑ και για τη διασφάλιση των συμφερόντων της Ευρώπης στον τομέα της ασφάλειας·

Πληροφορίες σημάτων

20. υποστηρίζει την ανταλλαγή πληροφοριών σημάτων (ηλεκτρονικές πληροφορίες –όπως το γαλλικό Essaim– και πληροφορίες επικοινωνιών) σε ευρωπαϊκό επίπεδο·

Αυτόνομη πρόσβαση στο διάστημα και το διεθνές περιβάλλον

21. υποστηρίζει την ασφαλή, ανεξάρτητη και βιώσιμη πρόσβαση της ΕΕ στο διάστημα ως βασική προϋπόθεση για την ανάληψη αυτόνομης κοινοτικής δράσης·

22. συνιστά να τίθενται οι ευρωπαϊκοί μη εμπορικοί δορυφόροι σε τροχιά στο διάστημα από ευρωπαϊκούς εκτοξευτές που βρίσκονται, κατά προτίμηση σε έδαφος της ΕΕ λαμβάνοντας υπόψη τις πτυχές της ασφάλειας του εφοδιασμού και της προστασίας των βιομηχανικών και τεχνικών βάσεων της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας·

23. σημειώνει ότι είναι αναγκαίο να αυξηθεί η προσπάθεια ανάπτυξης ενός αναβαθμισμένου Ariane 5 που θα είναι διαθέσιμος πριν από το 2015·

24. συνιστά να ξεκινήσουν το ταχύτερο δυνατόν οι μακροπρόθεσμες στρατηγικές επενδύσεις σε νέους ευρωπαϊκούς εκτοξευτές, προκειμένου να αντιμετωπιστεί ο εντεινόμενος ανταγωνισμός σε παγκόσμιο επίπεδο· ζητεί για αυτό το σχέδιο μεγαλύτερο βαθμό πειθαρχίας, τόσο από δημοσιονομική άποψη όσο και από άποψη χρονοδιαγράμματος·

25. συνιστά να θεσπιστεί η συντήρηση των δορυφόρων εν τροχιά (on-orbit servicing) ως μέσο υποστήριξης με σκοπό τη βελτίωση της αντοχής, της ανθεκτικότητας, της διαθεσιμότητας και της επιχειρησιακής αποτελεσματικότητας των επιχειρησιακών διαστημικών πόρων και, ταυτόχρονα, τη μείωση της χρησιμοποίησης πόρων και του κόστους συντήρησης·

Διακυβέρνηση

26. ενθαρρύνει μια ισχυρή διαπυλωνική συνεργασία για το διάστημα και την ασφάλεια, στην οποία θα συμμετέχουν όλοι οι σχετικοί παράγοντες (π.χ. η Επιτροπή, το Συμβούλιο, ο ΕΟΑ και το ΔΚΕΕ), προκειμένου να παρασχεθούν εγγυήσεις για την πολιτική ασφαλείας και τα δεδομένα ασφάλειας που συνδέονται με την ΕΠΑΑ·

27. συνιστά θερμά την προώθηση ίσης πρόσβασης όλων των κρατών μελών της ΕΕ σε επιχειρησιακά δεδομένα που συγκεντρώνονται με τη χρήση διαστημικών πόρων στο πλαίσιο μιας ενισχυμένης ΕΠΑΑ·

28. συνιστά να αναπτυχθούν από τον ΕΟΑ διοικητικές και χρηματοδοτικές ικανότητες για τη διαχείριση των δραστηριοτήτων που συνδέονται με το διάστημα·

Χρηματοδότηση

29. επισημαίνει ότι ο προϋπολογισμός της ΕΕ αναλαμβάνει υποχρεώσεις για δαπάνες που ανέρχονται σε περίπου 5,25 δισ. ευρώ κατά την περίοδο 2007-2013 για κοινές ευρωπαϊκές διαστημικές δραστηριότητες, κάτι που έχει ως αποτέλεσμα μια μέση δαπάνη ύψους 750 εκατ. ευρώ ανά έτος για τη συγκεκριμένη περίοδο·

30. καλεί την ΕΕ να καταρτίσει επιχειρησιακό προϋπολογισμό για διαστημικούς πόρους προς υποστήριξη της ΕΠΑΑ και των ευρωπαϊκών συμφερόντων στον τομέα της ασφάλειας·

31. είναι θορυβημένο διότι η έλλειψη συντονισμού μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ οδηγεί σε στενότητα πόρων λόγω περιττής επικάλυψης των δραστηριοτήτων· υποστηρίζει ως εκ τούτου την ιδέα να ξεκινήσουν τα κράτη μέλη της ΕΕ κοινά προγράμματα, γεγονός που θα οδηγήσει στη μείωση του κόστους μακροπρόθεσμα·

32. διαπιστώνει επιπλέον ότι το κόστος που προκύπτει λόγω της απουσίας κοινής ευρωπαϊκής προσέγγισης στον τομέα της προμήθειας, της συντήρησης και της λειτουργικότητας των διαστημικών πόρων υπολογίζεται σε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ·

33. επισημαίνει ότι, όπως έχει καταδείξει η εμπειρία, τα κοινά σχέδια ευρείας κλίμακας δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο ορθής διαχείρισης, όταν εμπλέκονται σε αυτά 27 διαφορετικές εθνικές αρχές στον τομέα του προϋπολογισμού, οι οποίες εφαρμόζουν την αρχή της "δίκαιης επιστροφής"· συνιστά, συνεπώς, ένθερμα τη χρηματοδότηση αυτών των σχεδίων και προγραμμάτων από τον προϋπολογισμό της ΕΕ·

34. διαπιστώνει ότι, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των εμπειρογνωμόνων, το επίπεδο των επενδύσεων που απαιτούνται για την ικανοποίηση των ευρωπαϊκών αναγκών στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας από πλευράς δορυφορικών τηλεπικοινωνιών και η προσήκουσα δαπάνη της ΕΕ σε σχέση με την παρατήρηση της γης και τη συλλογή πληροφοριών, περιλαμβανομένων των πληροφοριών σημάτων, θα έπρεπε να αυξηθούν σημαντικά προκειμένου να ανταποκριθούν στις ανάγκες και τις φιλοδοξίες μίας ολοκληρωμένης διαστημικής πολιτικής·

35. θεωρεί ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος, ο ΕΟΑ και τα κράτη μέλη τους θα πρέπει να φροντίσουν για την αξιόπιστη και κατάλληλη χρηματοδότηση των προβλεπόμενων διαστημικών δραστηριοτήτων και τη συναφή έρευνα· αποδίδει μεγάλη σημασία στη χρηματοδότηση του προγράμματος Galileo από τον προϋπολογισμό της ΕΕ·

Προστασία της διαστημικής υποδομής

36. υπογραμμίζει τον ευάλωτο χαρακτήρα των στρατηγικών διαστημικών πόρων, καθώς και της υποδομής που επιτρέπει την πρόσβαση στο διάστημα, όπως εκτοξευτές και διαστημικοί σταθμοί· τονίζει ως εκ τούτου την ανάγκη να προστατεύονται κατά τον δέοντα τρόπο από χερσαία αμυντικά πυραυλικά συστήματα, αεροσκάφη και συστήματα επιτήρησης του διαστήματος· υποστηρίζει επιπλέον την ανταλλαγή δεδομένων με τους διεθνείς εταίρους στην περίπτωση που δορυφόροι καθίστανται μη επιχειρησιακοί λόγω εχθρικής ενέργειας·

37. ζητεί να αντιμετωπισθεί ο ευάλωτος χαρακτήρας των μελλοντικών ευρωπαϊκών δορυφορικών συστημάτων με τεχνολογία αντιπαρασιτικής προστασίας, θωράκιση, συντήρηση εν τροχιά, υψηλή τροχιά και αρχιτεκτονικές διάσπαρτων πολυτροχιακών δομών·

38. τονίζει ότι τα προστατευτικά μέτρα πρέπει να συμμορφούνται πλήρως με τις διεθνείς προδιαγραφές σχετικά με τις ειρηνικές χρήσεις του διαστήματος και τα από κοινού συμφωνηθέντα μέτρα για τη διαφάνεια και την οικοδόμηση εμπιστοσύνης (TBCM)· ζητεί από τα κράτη μέλη να εξετάσουν το ενδεχόμενο ανάπτυξης νομικά ή πολιτικά δεσμευτικών "κανόνων οδικής κυκλοφορίας" για τους φορείς εκμετάλλευσης του διαστήματος, σε συνδυασμό με ένα σύστημα διαχείρισης της διαστημικής κυκλοφορίας·

39. υπογραμμίζει ότι, συνεπεία αυτού του ευάλωτου χαρακτήρα, η προηγμένη επικοινωνία δεν θα πρέπει να εξαρτάται ποτέ πλήρως από τεχνολογίες που βρίσκονται στο διάστημα·

Διεθνές νομικό καθεστώς σχετικά με την χρήση του διαστήματος

40. επαναλαμβάνει την σημασία που έχει η αρχή της χρήσης του διαστήματος για ειρηνικούς σκοπούς, όπως εκφράζεται στη Συνθήκη του 1967 για το Διάστημα, και εκφράζει ως εκ τούτου την ανησυχία του για την πιθανή μελλοντική "οπλοποίηση" του διαστήματος·

41. συνιστά η ευρωπαϊκή διαστημική πολιτική να μη συνεισφέρει επ' ουδενί στη συνολική στρατιωτικοποίηση και "οπλοποίηση" του διαστήματος·

42. ζητεί να ενισχυθεί το διεθνές νομικό καθεστώς για τη ρύθμιση και την προστασία μη επιθετικών χρήσεων του διαστήματος και την ενίσχυση των TCBM, στο πλαίσιο κατάρτισης κατευθυντήριων γραμμών για τον μετριασμό των διαστημικών αποβλήτων από την Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για τις ειρηνικές χρήσεις του διαστήματος (COPUOS) οι οποίες πρέπει να συνάδουν με τις δραστηριότητες της Διυπηρεσιακής Συντονιστικής Επιτροπής για τα Απόβλητα, καθώς και με την κατάρτιση εκ μέρους της Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για τον αφοπλισμό, πολυμερούς συμφωνίας για την πρόληψη ενός αγώνα δρόμου διαστημικών εξοπλισμών· ζητεί επιπλέον από την Προεδρία της ΕΕ να εκπροσωπήσει κατά τρόπο προορατικό την ΕΕ στην COPUOS· καλεί τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να προωθήσουν μια διάσκεψη για την αναθεώρηση της Συνθήκης για το διάστημα, με στόχο την ενίσχυση και την επέκταση του πεδίου εφαρμογής της στην απαγόρευση όλων των όπλων στο διάστημα·

43. καλεί όλους τους διεθνείς παράγοντες να σταματήσουν τη χρήση επιθετικού εξοπλισμού στο διάστημα· εκφράζει ιδιαίτερη ανησυχία σχετικά με τη χρήση καταστρεπτικής δύναμης κατά δορυφόρων, όπως συνέβη με την κινεζική δοκιμή καταστροφής δορυφόρου τον Ιανουάριο του 2007 και τις επιπτώσεις της μαζικής αύξησης αποβλήτων για την ασφάλεια του διαστήματος· συνιστά ως εκ τούτου την έγκριση εθελοντικών, νομικά δεσμευτικών μέσων σε διεθνές επίπεδο που θα επικεντρώνονται στην απαγόρευση της χρήσης όπλων κατά των διαστημικών πόρων και της εγκατάστασης όπλων στο διάστημα·

44. καλεί όλους τους χρήστες του διαστήματος να καταχωρίσουν τους δορυφόρους τους, συμπεριλαμβανομένων των στρατιωτικών, ως μέτρο οικοδόμησης εμπιστοσύνης σε σχέση με την ασφάλεια του διαστήματος που θα προωθεί τη διαφάνεια· υποστηρίζει την επιδίωξη του Συμβουλίου για έναν συνεκτικό κώδικα συμπεριφοράς της ΕΕ σχετικά με τα διαστημικά αντικείμενα· ζητεί αυτός ο κώδικας να μετατραπεί σε ένα νομικά δεσμευτικό μέσο·

45. καλεί επίμονα τα Ηνωμένα Έθνη και την ΕΕ να δεσμευτούν για τον ενεργό περιορισμό και την προστασία έναντι των διαστημικών αποβλήτων που είναι επιζήμια για τους δορυφόρους·

Διατλαντική συνεργασία για τη διαστημική πολιτική και πυραυλική άμυνα

46. καλεί την Ευρωπαϊκή Ένωση και τον Οργανισμό του Βορειοατλαντικού Συμφώνου να ξεκινήσουν ένα στρατηγικό διάλογο για τη διαστημική πολιτική και την αντιπυραυλική άμυνα, διατηρώντας κατά νου τη νομική επιταγή αποφυγής οποιασδήποτε δράσης που ενδεχομένως δεν συνάδει με την αρχή της ειρηνικής χρήσης του διαστήματος, ιδιαίτερα όσον αφορά τη συμπληρωματικότητα και τη διαλειτουργικότητα των συστημάτων δορυφορικών επικοινωνιών, την επιτήρηση του διαστήματος και την έγκαιρη προειδοποίηση για βαλλιστικούς πυραύλους, καθώς και για την προστασία των ευρωπαϊκών δυνάμεων μέσω ενός αντιπυραυλικού αμυντικού συστήματος·

47. καλεί την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής να συμμετάσχουν σε έναν στρατηγικό διάλογο για τη χρήση των διαστημικών πόρων και να ηγηθούν παγκοσμίως εντός και εκτός των Ηνωμένων Εθνών προκειμένου να διασφαλίσουν ότι το διάστημα θα χρησιμοποιείται μόνο για ειρηνικές πολιτικές·

Άλλης μορφής διεθνής συνεργασία

48. χαιρετίζει την ενισχυμένη συνεργασία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ρωσικής Ομοσπονδίας στο πλαίσιο του τριμερούς διαλόγου για το διάστημα, που καθιερώθηκε το 2006 μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος και του Roscosmos (Ρωσικός Οργανισμός Διαστήματος) και περιλαμβάνει διαστημικές εφαρμογές (πλοήγηση δορυφόρου, παρατήρηση της γης και δορυφορικές επικοινωνίες) καθώς και την πρόσβαση στο διάστημα (εκτοξευτές και μελλοντικά συστήματα μεταφοράς στο διάστημα)·

ο ο

49. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή, στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος, στα κοινοβούλια των κρατών μελών καθώς και στους Γενικούς Γραμματείς των Ηνωμένων Εθνών, του Οργανισμού του Βορειοατλαντικού Συμφώνου και του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

1. Εισαγωγή

Η ευρωπαϊκή στρατηγική ασφάλειας του 2003 αναφέρεται στην ασφάλεια υπό την ευρεία έννοια του όρου. Μεταξύ των καθηκόντων που απορρέουν από τη στρατηγική περιλαμβάνονται οι επιχειρήσεις διατήρησης της ειρήνης, η προστασία των υποδομών ζωτικής σημασίας και των κοινών εξωτερικών μας συνόρων, η μη διάδοση των όπλων μαζικής καταστροφής και ο έλεγχος της τήρησης των συνθηκών.

Η ικανότητα αντιμετώπισης αυτών των προκλήσεων εξαρτάται και θα εξαρτάται ολοένα και περισσότερο από τη διαθεσιμότητα των δορυφορικών συστημάτων. Προκειμένου να γεφυρωθούν τα υφιστάμενα χάσματα σε επίπεδο δυνατοτήτων στον τομέα αυτό, ο εισηγητής προτείνει στενότερη συνεργασία στην ανάπτυξη κοινών ευρωπαϊκών συστημάτων στον τομέα της διαστημικής τεχνολογίας.

2. Ευρωπαϊκή διαστημική πολιτική

Η έκθεση επικροτεί την υιοθέτηση από το Συμβούλιο της ΕΕ της ευρωπαϊκής διαστημικής πολιτικής (ΕΔΠ), όπως προτάθηκε σε κοινή ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA), και ειδικότερα του κεφαλαίου που αφορά την ασφάλεια και την άμυνα.

Το Συμβούλιο καλείται να κάνει αναφορά στην ΕΔΠ σε λευκή βίβλο για την εφαρμογή της ευρωπαϊκής στρατηγικής ασφάλειας.

Επιπλέον, η Συνθήκη της Λισαβόνας θεσπίζει μια νομική βάση για την ευρωπαϊκή διαστημική πολιτική, καθώς και τη δυνατότητα μόνιμης διαρθρωμένης συνεργασίας σε θέματα ασφάλειας και άμυνας, και ενισχυμένης συνεργασίας στον μη στρατιωτικό τομέα.

3. Δορυφορικά συστήματα

Τα δορυφορικά συστήματα στον τομέα της παρατήρησης της Γης και της αναγνώρισης, των τηλεπικοινωνιών, της πλοήγησης, του προσδιορισμού θέσης και του χρονισμού είναι, για εκείνους που τα κατέχουν, τα «μάτια και τα ώτα» τους. Αυτά τα συστήματα μπορούν να έχουν στρατιωτικό ή πολιτικό χαρακτήρα.

Συνεπώς, η δυνατότητα πρόσβασης σε δεδομένα που συλλέγονται μέσω τέτοιων συστημάτων είναι ζωτικής σημασίας για τις χώρες της ΕΕ, προκειμένου να προσφέρονται στους φορείς λήψης αποφάσεων κατάλληλες πληροφορίες στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής πολιτικής ασφάλειας και άμυνας (ΕΠΑΑ) και της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας (ΚΕΠΠΑ). Καθώς αναγνωρίζεται ευρέως ότι οι διαστημικοί πόροι είναι απαραίτητοι για τις επιχειρήσεις διαχείρισης κρίσεων της ΕΕ και ότι μπορούν να δώσουν στην ΕΕ σημαντικό πλεονέκτημα όσον αφορά την παρακολούθηση της διάδοσης των όπλων μαζικής καταστροφής και την επαλήθευση των διεθνών συνθηκών, πρέπει να ενθαρρυνθούν τα κράτη μέλη της ΕΕ, η ESA και διάφοροι ενδιαφερόμενοι φορείς, ώστε να αξιοποιήσουν με τον βέλτιστο δυνατό τρόπο τα υφιστάμενα εθνικά και πολυεθνικά διαστημικά συστήματα και να ενισχύσουν την αμοιβαία συμπληρωματικότητά τους.

Οι δυνατότητες αυτές μπορούν, ωστόσο, να μετατραπούν σε «αχίλλειο πτέρνα» εάν γίνουν στόχος εχθρικών κρατικών ή μη κρατικών φορέων ή απλώς συγκρουστούν με διαστημικά απόβλητα. Επομένως, συνιστάται η δημιουργία ενός συστήματος επιτήρησης του διαστήματος που θα μπορούσε να παρέχει καλύτερη προστασία στους ευρωπαϊκούς δορυφόρους.

Η παρατήρηση της Γης μπορεί να προσφέρει μόνιμη και μεγάλης εμβέλειας επιτήρηση για συνεχώς ανανεούμενη παρακολούθηση καταστάσεων και χαρτογράφηση εδαφών. Οι δορυφόροι τηλεπικοινωνιών (Satcom) αποτελούν συχνά το μόνο προσβάσιμο μέσο για τη δημιουργία μιας πλήρως λειτουργικής «αλυσίδας πληροφοριών». Μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη μετάδοση, σε απομακρυσμένα κεντρικά γραφεία, δεδομένων που έχουν συλλεχθεί εξ αποστάσεως, καθώς και για τη διάδοση σχετικών πληροφοριών σε διαφορετικές μονάδες.

Η προώθηση, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, της κανονικοποίησης και της τυποποίησης στον τομέα της έρευνας, της τεχνολογικής ανάπτυξης και της παραγωγής θα μπορούσε να επηρεάσει σημαντικά τόσο τον τομέα της παρατήρησης της Γης όσο και τον τομέα των Satcom. Ως εκ τούτου, θα μπορούσαν να αποφευχθούν ζημιογόνες αλληλεπικαλυπτόμενες δράσεις και να δημιουργηθούν οικονομίες κλίμακας και έσοδα.

Επιπλέον, οι δραστηριότητες στο πλαίσιο της ΕΠΑΑ θα μπορούσαν να ωφεληθούν από ένα υψηλότερο επίπεδο διαλειτουργικότητας μεταξύ των διαστημικών πόρων που διαχειρίζονται τα κράτη μέλη της ΕΕ.

Τα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν αναπτύξει διάφορα διαστημικά συστήματα για την κάλυψη, σε εθνική βάση, των αναγκών τους σε ασφάλεια. Ωστόσο, οι δημοσιονομικοί περιορισμοί και η ανάγκη διαλειτουργικότητας επιβάλλουν μια πιο ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή προσέγγιση. Η Γαλλία ηγείται αυτής της εξέλιξης, συνάπτοντας διμερείς και πολυμερείς συμφωνίες πλαίσιο με άλλα κράτη μέλη της ΕΕ (Γερμανία, Ιταλία, Ηνωμένο Βασίλειο και Ισπανία).

3.1. Παρατήρηση της Γης και αναγνώριση

Αρκετές χώρες έχουν αναπτύξει ή αναπτύσσουν τα δικά τους συστήματα παρατήρησης της Γης: η Γαλλία (από το 1986 με το SPOT 1 έως τα Helios B και Pleiades), η Ιταλία (Cosmo-SkyMed), η Γερμανία (SAR-Lupe), η Ισπανία (SEOSAT, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος για την παγκόσμια παρακολούθηση του περιβάλλοντος και της ασφάλειας - GMES), η Σουηδία (έργο SVEA, το οποίο δεν έχει ακόμα λάβει άδεια από τις ένοπλες δυνάμεις), η Μεγάλη Βρετανία (Topsat). Ορισμένα από αυτά τα συστήματα σχεδιάστηκαν ώστε να είναι διπλής χρήσης, ενώ άλλα για να χρησιμοποιούνται από περισσότερες από μία χώρες. Τα κράτη μέλη της ΕΕ που διαχειρίζονται τα διάφορα είδη ραντάρ, οπτικών δορυφόρων, μετεωρολογικών δορυφόρων και συστημάτων αναγνώρισης οφείλουν να προνοούν για τη συμβατότητά τους.

Επομένως, οι διμερείς και πολυμερείς συμφωνίες μεταξύ των πρωτοπόρων κρατών της ΕΕ πρέπει να τύχουν σημαντικής στήριξης ως μέσο εξοικονόμησης χρημάτων των φορολογούμενων. Η Γαλλία και η Ιταλία, οι οποίες υπέγραψαν τη «συμφωνία του Τορίνου», βασίστηκαν στον συνδυασμό δύο αντίστοιχων δυνατοτήτων (οπτική παρατήρηση και παρατήρηση με ραντάρ - ORFEO[5]), για να συμπληρώσουν τα αμοιβαία προγράμματά τους. Για τον ίδιο λόγο, η Γαλλία και η Γερμανία υπέγραψαν επίσης διμερή συμφωνία ανταλλαγής πληροφοριών σχετικά με τις δυνατότητες των προγραμμάτων SAR Lupe και Helios II το 2002 (Συμφωνία του Schwerin). Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα μπορούσε να στηρίξει τη δημιουργία ενός «κοινοτικοποιημένου» συστήματος αναγνώρισης, όπως το σχεδιαζόμενο μελλοντικό [6].

Όσον αφορά τις δυνατότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον τομέα της παρατήρησης της Γης, το Δορυφορικό Κέντρο της ΕΕ (ΔΚΕΕ), με έδρα στο Torrejon (Ισπανία), προσφέρει συνθετική ανάλυση εικόνων για λόγους ασφάλειας προς υποστήριξη των δραστηριοτήτων της ΕΠΑΑ, χρησιμοποιώντας ελεύθερες πηγές και πηγές των κρατών μελών. Καθώς εκκρεμεί η σύναψη συμφωνιών μεταξύ του ΔΚΕΕ και των κρατών μελών για την παροχή διαθέσιμων εικόνων στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων της ΕΠΑΑ, το ΔΚΕΕ δεν αξιοποιεί στο έπακρο τις δυνατότητές του.

Τέλος, το πρόγραμμα GMES (Παγκόσμια παρακολούθηση του περιβάλλοντος και της ασφάλειας) είναι μια κοινοτική πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με σκοπό να παρέχει υπηρεσίες πολιτικής ασφάλειας σε περιβαλλοντικό και ανθρωπιστικό επίπεδο αλλά και να συμβάλλει στην επαλήθευση ορισμένων συνθηκών αφοπλισμού. Το GMES θα βασίζεται σε δεδομένα παρατήρησης που λαμβάνονται από δορυφόρους παρατήρησης της Γης, καθώς και σε πληροφορίες επίγειων συστημάτων. Με την ολοκλήρωση των πρώτων υπηρεσιών το 2008 (χαρτογράφηση, υποστήριξη της διαχείρισης έκτακτων καταστάσεων και πρόβλεψη), θα πρέπει να τεθεί στη διάθεση της ΕΠΑΑ προς υποστήριξη των δραστηριοτήτων της και θα πρέπει να οριστεί επιχειρησιακό κονδύλιο στον προϋπολογισμό της ΕΕ.

Επιπλέον, τα κράτη μέλη της ΕΕ οφείλουν να συλλέγουν και να ανταλλάσσουν γεωχωρικές πληροφορίες όχι μόνο για την υποστήριξη των δραστηριοτήτων της ΕΠΑΑ αλλά και για τη διενέργεια αυτόνομης αξιολόγησης απειλών σε επίπεδο ΕΕ.

3.2. Τηλεπικοινωνίες

Οι στρατιωτικές κοινότητες και οι κοινότητες ασφάλειας βασίζονται ολοένα και περισσότερο σε εμπορικά συστήματα για την παροχή μεγαλύτερου εύρους ζώνης για σύνθετα στρατιωτικά συστήματα. Η ασφαλής επικοινωνία είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να στεφθεί με επιτυχία οποιαδήποτε δραστηριότητα της ΕΠΑΑ. Η υφιστάμενη αρχιτεκτονική των στρατιωτικών Satcom περιλαμβάνει κυρίως δύο επίπεδα υπηρεσιών: μη προστατευόμενες επικοινωνίες και υψηλής προστασίας μετάδοση στρατιωτικών πληροφοριών. Στην Ευρώπη, λίγες μόνο χώρες έχουν αναπτύξει δυνατότητες για υψηλό επίπεδο ασφάλειας (λόγω τεχνολογικών και δημοσιονομικών δυσχερειών), και δύο εξ αυτών (η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο) είναι πυρηνικές χώρες. Το Ηνωμένο Βασίλειο χρησιμοποιεί το δικό του σύστημα Skynet, με την τελευταία έκδοση Skynet V να έχει σχεδιαστεί ως σύστημα διπλής χρήσης. Οι γαλλικές ένοπλες δυνάμεις, μετά τη χρήση της μη στρατιωτικής δορυφορικής πλατφόρμας (Telecom-2), επέλεξαν την ανάπτυξη ενός αποκλειστικά στρατιωτικού προγράμματος (Syracuse III). Η Ιταλία και η Ισπανία ανέπτυξαν τους δικούς τους στρατιωτικούς Satcom (SICRAL και Spainsat αντίστοιχα). Επιπλέον, το ΝΑΤΟ επέλεξε να συνδυάσει τις δυνατότητες της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Βρετανίας, προκειμένου να δημιουργήσει μια πρώτη αρχιτεκτονική επικοινωνιών που φέρει την ονομασία «Satcom Post-2000». Τέλος, το 2009 θα τεθούν σε τροχιά δύο νέοι γερμανικοί στρατιωτικοί δορυφόροι (γνωστοί ως «SatcomBw»).

Ο εισηγητής ζητεί τα υφιστάμενα και μελλοντικά δορυφορικά συστήματα τηλεπικοινωνιών που έχει η ΕΕ στη διάθεσή της να είναι αμοιβαίως διαλειτουργικά. Το ιδανικό θα ήταν οι μελλοντικές γενιές Satcom να τίθενται σε τροχιά και να χρηματοδοτούνται υπό συνθήκες στενότερης συνεργασίας απ’ ό,τι επικρατεί σήμερα.

Επιπλέον, θα πρέπει να υποστηριχτεί η συνεχής ανάπτυξη ραδιοεπικοινωνιών μέσω λογισμικού από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Άμυνας σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με σκοπό την πλήρη διαλειτουργικότητα του επίγειου τμήματος των τηλεπικοινωνιακών συστημάτων.

3.3 Πλοήγηση - Προσδιορισμός θέσης - Χρονισμός

Στο πλαίσιο της κοινής πρωτοβουλίας ΕΚ/ESA, η Ευρώπη θα διαχειρίζεται έως το 2013 ένα νέο παγκόσμιο σύστημα δορυφορικής πλοήγησης (GNSS), με την ονομασία Galileo: ένα σύνολο 30 δορυφόρων θα παρέχει στους χρήστες με τον κατάλληλο δέκτη τη δυνατότητα να γνωρίζουν με εξαιρετική ακρίβεια τη θέση τους. Ο εισηγητής επικροτεί τον συμβιβασμό που επετεύχθη από την ΕΕ τον Νοέμβριο του 2007 και υπογραμμίζει την ανάγκη να καταστεί το Galileo πλήρως διαθέσιμο για αυτόνομες δραστηριότητες ΕΠΑΑ (και δη οι κρατικά ρυθμιζόμενες υπηρεσίες του).

3.4 Έγκαιρη προειδοποίηση μέσω δορυφόρων για βαλλιστικούς πυραύλους

Τα έργα που αποσκοπούν στην ανάπτυξη συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης για την εκτόξευση βαλλιστικών πυραύλων (όπως το γαλλικό Spirale) θα τύχουν επίσης στήριξης. Μετά την ολοκλήρωσή τους, οι πληροφορίες που συλλέγονται από τα συστήματα αυτά θα πρέπει στο μέλλον να διακινούνται μεταξύ όλων των κρατών μελών της ΕΕ.

3.5. Πληροφορίες σημάτων

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο συνιστάται η ανάπτυξη και ανταλλαγή πληροφοριών σημάτων (ηλεκτρονικές πληροφορίες –όπως το γαλλικό Essaim– και πληροφορίες επικοινωνιών), με σκοπό τη στήριξη των δραστηριοτήτων ΕΠΑΑ.

4. Επιτήρηση του διαστήματος και προστασία της διαστημικής υποδομής

Σήμερα, όσον αφορά την επιτήρηση του διαστήματος (δηλαδή τον συστηματικό εντοπισμό διαστημικών αντικειμένων) η Ευρώπη εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από ραντάρ και οπτικά τηλεσκόπια των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ρωσίας. Παρόλα αυτά, η ESA και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκίνησαν διάλογο σχετικά με τη δυνατότητα δημιουργίας ενός ευρωπαϊκού συστήματος επιτήρησης του διαστήματος που θα οδηγήσει σε επίγνωση της κατάστασης που επικρατεί στο διάστημα. Το γερμανικό ραντάρ TIRA και το γαλλικό GRAVES θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν στο σύστημα.

Αυτή η δραστηριότητα είναι ζωτικής σημασίας εάν η ΕΕ επιθυμεί να επιτύχει καλύτερη προστασία των δορυφόρων της. Οι ευαίσθητοι στρατηγικοί διαστημικοί πόροι, καθώς και η υποδομή που επιτρέπει την πρόσβαση στο διάστημα πρέπει να προστατεύονται επαρκώς. Σε περίπτωση μη λειτουργίας των δορυφόρων εξαιτίας εχθρικής ενέργειας, προτείνεται η ανταλλαγή δεδομένων με διεθνείς εταίρους.

5. Αυτόνομη πρόσβαση στο διάστημα και το διεθνές περιβάλλον

Κατά την άποψη του εισηγητή, η ασφαλής, ανεξάρτητη και βιώσιμη πρόσβαση της ΕΕ στο διάστημα αποτελεί μία από τις προϋποθέσεις για την ανάληψη αυτόνομης κοινοτικής δράσης. Για τον λόγο αυτό και λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη τις πτυχές της ασφάλειας του εφοδιασμού και της προστασίας της ευρωπαϊκής βάσης αμυντικής τεχνολογίας και βιομηχανίας, οι ευρωπαϊκοί μη εμπορικοί δορυφόροι συνιστάται να τίθενται σε τροχιά από ευρωπαϊκούς εκτοξευτές που βρίσκονται σε έδαφος της ΕΕ. Πρέπει να ξεκινήσει το ταχύτερο δυνατόν μια μακροπρόθεσμη στρατηγική επένδυση σε νέους ευρωπαϊκούς εκτοξευτές. Βραχυπρόθεσμα, είναι απαραίτητο να αναβαθμιστεί ο εκτοξευτής Ariane 5 με έναν επανεκκινίσιμο κινητήρα προκειμένου να διαφυλαχθεί το ανταγωνιστικό του πλεονέκτημα

6. Διακυβέρνηση

Στο μέλλον, πρέπει να αναπτυχθεί μια ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή διαστημική αρχιτεκτονική με ισχυρό πλαίσιο διαπυλωνικής συνεργασίας, στο οποίο θα συμμετέχουν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Συμβούλιο, ο ΕΟΑ, το ΔΚΕΕ και η ESA. Επιβάλλεται η θέσπιση ενός ενισχυμένου πλαισίου ΕΠΑΑ, προκειμένου να δοθεί η δυνατότητα σε μικρότερες χώρες της ΕΕ με μειωμένες δυνατότητες να χρηματοδοτούν τους δικούς τους διαστημικούς πόρους με πρόσβαση σε επιχειρησιακά δεδομένα.

7. Χρηματοδότηση

Ο εισηγητής καλεί την ΕΕ να παράσχει αξιόπιστη και επαρκή χρηματοδότηση για τις προβλεπόμενες διαστημικές δραστηριότητες και να συντάξει επιχειρησιακό προϋπολογισμό για υπηρεσίες που παρέχονται από διαστημικούς πόρους προς υποστήριξη της ΕΠΑΑ και των ευρωπαϊκών συμφερόντων ασφάλειας.

Η απουσία συντονισμού μεταξύ των χωρών της ΕΕ οδηγεί σε έλλειψη πόρων· ως εκ τούτου, τα κράτη μέλη της ΕΕ θα πρέπει να εγκαινιάσουν κοινά προγράμματα για την επίτευξη πιο μακροπρόθεσμης μείωσης του κόστους. Είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι το κόστος που προκύπτει λόγω της απουσίας κοινής ευρωπαϊκής προσέγγισης στον τομέα της προμήθειας, της συντήρησης και της λειτουργικότητας των διαστημικών πόρων υπολογίζεται σε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ.

Οι μελλοντικές δορυφορικές ικανότητες στους τομείς της ασφάλειας και της άμυνας όπως το MUCIS το πρέπει να χρηματοδοτούνται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ.

8. Διεθνές νομικό καθεστώς σχετικά με τις χρήσεις του διαστήματος

Στην έκθεση εκφράζονται ανησυχίες για την προοπτική πιθανής «οπλοποίησης» του διαστήματος και επαναλαμβάνεται η σημασία της αρχής της χρήσης του διαστήματος για ειρηνικούς σκοπούς που εκφράστηκε στη Συνθήκη για το Διάστημα του 1967.

Περαιτέρω, πρέπει να ενισχυθεί το διεθνές νομικό καθεστώς για τη ρύθμιση και την προστασία μη επιθετικών χρήσεων του διαστήματος, ιδιαίτερα στο πλαίσιο κατάρτισης κατευθυντήριων γραμμών για τον μετριασμό των διαστημικών αποβλήτων από την Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για τις ειρηνικές χρήσεις του διαστήματος (COPUOS). Οι δραστηριότητες αυτές πρέπει να συνάδουν με τις δραστηριότητες της διυπηρεσιακής συντονιστικής επιτροπής για τα απόβλητα, καθώς και της διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για τον αφοπλισμό, η οποία αναπτύσσει επί του παρόντος μια πολυμερή συμφωνία για την πρόληψη ενός αγώνα δρόμου διαστημικών εξοπλισμών (PAROS). Η Ευρωπαϊκή Προεδρία οφείλει να εκπροσωπήσει κατά τρόπο προορατικό την ΕΕ στα προαναφερθέντα όργανα των Ηνωμένων Εθνών.

Όλοι οι διεθνείς παράγοντες πρέπει να απέχουν από τη χρήση επιθετικού εξοπλισμού στο διάστημα, όπως συνέβη με την κινεζική δοκιμή καταστροφής δορυφόρου τον Ιανουάριο του 2007 η οποία δημιούργησε ανησυχητική ποσότητα διαστημικών αποβλήτων. Τα Ηνωμένα Έθνη και η ΕΕ πρέπει να δεσμευτούν για τον ενεργό περιορισμό και την προστασία έναντι των διαστημικών αποβλήτων που είναι επιζήμια για τους δορυφόρους.

Παρά την τρέχουσα πρακτική και αντίθετα προς τις υποχρεώσεις τους, δεν καταχωρίζουν όλοι οι χρήστες του διαστήματος τους δορυφόρους τους, συμπεριλαμβανομένων των στρατιωτικών. Η καταχώριση πρέπει να τηρείται, καθώς λειτουργεί ως μέτρο οικοδόμησης εμπιστοσύνης στον τομέα της διαστημικής ασφάλειας. Επιπρόσθετα, η επιδίωξη του Συμβουλίου για έναν ολοκληρωμένο κοινοτικό κώδικα δεοντολογίας για τα διαστημικά αντικείμενα μπορεί να προσφέρει μια ασφαλέστερη τροχιά.

9. Διατλαντική και άλλη διεθνή συνεργασία για τη διαστημική πολιτική

Ενώ η ενισχυμένη συνεργασία μεταξύ ΕΕ και Ρωσίας στο πλαίσιο του τριμερούς διαλόγου για το διάστημα, η οποία συνήφθη το 2006 μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος και της Roscosmos (ρωσική υπηρεσία διαστήματος), είναι ιδιαίτερα ευπρόσδεκτη, η συνεργασία με τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ παρουσιάζει υστέρηση.

Ως εκ τούτου, ο εισηγητής καλεί την ΕΕ και τις ΗΠΑ να συμμετάσχουν σε έναν στρατηγικό διάλογο για τη χρήση των διαστημικών πόρων.

Η ΕΕ και το ΝΑΤΟ καλούνται να ξεκινήσουν παρόμοιο διάλογο για τη διαστημική πολιτική και την αντιπυραυλική άμυνα, ιδιαίτερα όσον αφορά τη συμπληρωματικότητα και τη διαλειτουργικότητα των συστημάτων δορυφορικών επικοινωνιών, την επιτήρηση του διαστήματος και την έγκαιρη προειδοποίηση για βαλλιστικούς πυραύλους, καθώς και την προστασία των ευρωπαϊκών δυνάμεων μέσω ενός αντιπυραυλικού αμυντικού συστήματος.

30.5.2008

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

προς την Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων

σχετικά με το διάστημα και την ασφάλεια

(2008/2030(INI))

Συντάκτρια γνωμοδότησης: Romana Jordan Cizelj

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας καλεί την Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:

- έχοντας υπόψη τη Συνθήκη της Λισαβόνας που τροποποιεί τη Συνθήκη για τη Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, όπως υπεγράφη στη Λισαβόνα στις 13 Δεκεμβρίου 2007 της 17ης Δεκεμβρίου 2007, και που εισάγει νέο Άρθρο 172α στο τμήμα το σχετικό με την έρευνα και την τεχνολογική ανάπτυξη, παρέχοντας έτσι στην Ένωση τη νομική βάση για τον σχεδιασμό της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Διαστήματος.

Γενικές εκτιμήσεις

1. εκφράζει την ικανοποίησή του για την προσθήκη του άρθρου 172α σχετικά με την Ευρωπαϊκή Πολιτική Διαστήματος στη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και χαιρετίζει την ευκαιρία που δίνεται στο Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο να θεσπίσουν, στο πλαίσιο της συνήθους νομοθετικής διαδικασίας, τα αναγκαία μέτρα για τη διαμόρφωση ενός Ευρωπαϊκού Διαστημικού Προγράμματος·

2. καλεί την Επιτροπή να υποβάλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο κατάλληλη πρόταση σχετικά με τα μέτρα αυτά, καθώς και ανακοίνωση για την διαμόρφωση των κατάλληλων σχέσεων με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος.

Πλοήγηση - προσδιορισμός θέσης

3. σημειώνει τη συμφωνία που επετεύχθη σε πρώτη ανάγνωση μεταξύ του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την πρόταση κανονισμού σχετικά με την περαιτέρω υλοποίηση των ευρωπαϊκών προγραμμάτων δορυφορικής ραδιοπλοήγησης (EGNOS και Galileo), η οποία ορίζει ότι το σύστημα αυτό θα ανήκει στην Κοινότητα και ότι η φάση υλοποίησής του θα χρηματοδοτηθεί εξ ολοκλήρου από τον κοινοτικό προϋπολογισμό·

4. επισημαίνει τη θέση του της 23ης Απριλίου 2008[7], και, ειδικότερα, το γεγονός ότι τα προγράμματα EGNOS και Galileo θα πρέπει να θεωρούνται ένα από τα επιτεύγματα του μελλοντικού Ευρωπαϊκού Διαστημικού Προγράμματος, και το γεγονός ότι η διαχείρισή τους, που θα πραγματοποιείται από κοινού με τη Διοργανική Ομάδα Galileo (GIP), μπορεί να αποτελέσει πρότυπο για την ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Διαστήματος.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

[1] ΕΕ C 96Ε της 21.4.2005, σελ. 136.
[2] ΕΕ C 33Ε της 9.2.2006, σελ. 580.
[3] ΕΕ C 136 της 20.6.2007, σελ. 1.
[4] Κείμενα που εγκρίθηκαν, Ρ6_ΤΑ(2008)0167.
[5] ORFEO - Ομόσπονδη παρατήρηση της Γης με οπτικούς δορυφόρους και ραντάρ, συμφωνία Γαλλίας-Ιταλίας σχετικά με τα συστήματα Cosmo-Skymed και Pleiades.
[6] MUSIS - Πολυεθνικό σύστημα διαστημικής απεικόνισης για την παρακολούθηση, την αναγνώριση και την παρατήρηση (βάσει του εγγράφου BOC - Besoin Opérationnel Commun).
[7] Κείμενα που εγκρίθηκαν, Ρ6_ΤΑ(2008)0167.

Ανακοίνωση νομικού περιεχομένου - Πολιτική απορρήτου