ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με την πρόταση απόφασης-πλαισίου του Συμβουλίου που αφορά την τροποποίηση της απόφασης-πλαισίου 2002/475/ΔΕΥ για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας

23.7.2008 - (COM(2007)0650 – C6‑0466/2007 – 2007/0236(CNS)) - *

Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων
Εισηγήτρια: Roselyne Lefrançois

ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με την πρόταση απόφασης-πλαισίου του Συμβουλίου που αφορά την τροποποίηση της απόφασης-πλαισίου 2002/475/ΔΕΥ για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας

(COM(2007)0650 – C6‑0466/2007 – 2007/0236(CNS))

(Διαδικασία διαβούλευσης)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–   έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο (COM(2007)0650),

–   έχοντας υπόψη τον από 18 Απριλίου 2008 Προσανατολισμό του Συμβουλίου[1],

–   έχοντας υπόψη το άρθρο 29, το άρθρο 31,παράγραφος 1, στοιχείο ε), και το άρθρο 34, παράγραφος 2, στοιχείο β) της Συνθήκης ΕΕ,

–   έχοντας υπόψη το άρθρο 39, παράγραφος 1 της Συνθήκης ΕΕ, σύμφωνα με το οποίο κλήθηκε από το Συμβούλιο να γνωμοδοτήσει (C6‑0466/2007),

–   έχοντας υπόψη τα άρθρα 93 και 51 του Κανονισμού του,

–   έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων (A6‑0323/2008),

1.  εγκρίνει την πρόταση της Επιτροπής όπως τροποποιήθηκε·

2.  καλεί την Επιτροπή να τροποποιήσει αναλόγως την πρότασή της, σύμφωνα με το άρθρο 250, παράγραφος 2, της Συνθήκης ΕΚ·

3.  καλεί το Συμβούλιο, σε περίπτωση που προτίθεται να απομακρυνθεί από το κείμενο που ενέκρινε το Κοινοβούλιο, να το ενημερώσει σχετικά·

4.  ζητεί να κληθεί εκ νέου να γνωμοδοτήσει σε περίπτωση που το Συμβούλιο προτίθεται να επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις στην πρόταση της Επιτροπής·

5.  καλεί το Συμβούλιο και την Επιτροπή, μετά την έναρξη ισχύος της Συνθήκης της Λισαβόνας, να διεκπεραιώσουν κατά προτεραιότητα κάθε μεταγενέστερη πρόταση αποβλέπουσα στην τροποποίηση του παρόντος κειμένου δυνάμει του άρθρου 10 του Πρωτοκόλλου περί των μεταβατικών διατάξεων οι οποίες προσαρτώνται στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση, στη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στη Συνθήκη ίδρυσης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας και δυνάμει της σχετικής με τα ανωτέρω άρθρο 10 Δήλωσης αριθ. 50·

6.  δηλώνει ήδη από τώρα έτοιμο, μόλις τεθεί σε ισχύ η Συνθήκη της Λισαβόνας, να εξετάσει την εν λόγω πρόταση, εάν χρειαστεί, στο πλαίσιο της κατεπείγουσας διαδικασίας, σε στενή συνεργασία με τα εθνικά κοινοβούλια· σε περίπτωση που η νέα πρόταση απηχεί το περιεχόμενο της παρούσας γνωμοδότησης, μπορεί να εφαρμοσθεί η διαδικασία που προβλέπεται στη διοργανική συμφωνία επί θεμάτων κωδικοποίησης·

7   αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

Τροπολογία  1 Πρόταση απόφασης-πλαισίου – τροποποιητική πράξη Αιτιολογική σκέψη 6 α (νέα)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
	(6 α) Η δράση της ΕΕ για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας θα πρέπει να αναλαμβάνεται σε στενή συνεργασία με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, που έχουν βασικό ρόλο να παίξουν, ιδίως σε θέματα πρόληψης, δεδομένου ότι οι δράστες και οι ηθικοί αυτουργοί των τρομοκρατικών πράξεων ζουν μέσα στις τοπικές κοινωνίες, έρχονται σε επαφή με τον πληθυσμό των κοινωνιών αυτών και χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες και τους δημοκρατικούς μηχανισμούς τους.
Αιτιολόγηση
Σε ένα θέμα που τόσο άμεσα αφορά τα δικαιώματα των πολιτών, θα πρέπει να αξιοποιηθεί περισσότερο ο ρόλος των φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης όχι μόνο επειδή αυτοί αποτελούν το πλησιέστερο προς τους πολίτες διοικητικό επίπεδο, αλλά και επειδή οι δράστες και οι ηθικοί αυτουργοί τρομοκρατικών πράξεων μοιράζονται την καθημερινή ζωή αυτών των τοπικών κοινωνιών.
Τροπολογία  2 Πρόταση για απόφαση-πλαίσιο – τροποποιητική πράξη Αιτιολογική σκέψη 7
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
(7) Η παρούσα πρόταση προβλέπει την ποινικοποίηση των εγκλημάτων που συνδέονται με την τρομοκρατία ώστε να συμβάλει στον γενικότερο πολιτικό στόχο που αποτελεί η πρόληψη της τρομοκρατίας μέσω της μείωσης της διάδοσης εγγράφων που δύνανται να υποκινήσουν άτομα σε τέλεση τρομοκρατικών επιθέσεων.	(7) Η παρούσα πρόταση προβλέπει την ποινικοποίηση των εγκλημάτων που συνδέονται με την τρομοκρατία ώστε να συμβάλει στον γενικότερο πολιτικό στόχο που αποτελεί η πρόληψη της τρομοκρατίας μέσω της μείωσης της διάδοσης εγγράφων με την πρόθεση και την πιθανότητα να υποκινήσουν άτομα σε τέλεση τρομοκρατικών επιθέσεων.
Τροπολογία  3 Πρόταση απόφασης-πλαισίου – τροποποιητική πράξη Αιτιολογική σκέψη 10
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
(10) Οι ορισμοί των τρομοκρατικών εγκλημάτων, περιλαμβανομένων εκείνων που συνδέονται με τρομοκρατικές δραστηριότητες, θα πρέπει να προσεγγίσουν περισσότερο σε όλα τα κράτη μέλη, κατά τρόπο ώστε να καλύπτεται η δημόσια πρόκληση για τέλεση τρομοκρατικού εγκλήματος καθώς και η στρατολόγηση και εκπαίδευση τρομοκρατών, όταν διαπράττονται εκ προθέσεως.	(10) Οι ορισμοί των τρομοκρατικών εγκλημάτων, περιλαμβανομένων εκείνων που συνδέονται με τρομοκρατικές δραστηριότητες, θα πρέπει να προσεγγίσουν περισσότερο σε όλα τα κράτη μέλη, κατά τρόπο ώστε να καλύπτεται η δημόσια υποκίνηση για τέλεση τρομοκρατικού εγκλήματος καθώς και η στρατολόγηση και εκπαίδευση τρομοκρατών, όταν διαπράττονται εκ προθέσεως.
	(Η τροπολογία αυτή αφορά ολόκληρο το υπό εξέταση νομοθετικό κείμενο πλην της αιτιολογικής σκέψης 9 και τυχόν έγκρισή της θα συνεπιφέρει τεχνικές προσαρμογές σε ολόκληρο το κείμενο)
Αιτιολόγηση
Σκόπιμο να αντικατασταθεί ο όρος "πρόκληση" από τον όρο "υποκίνηση" δεδομένου ότι αυτός έχει σαφέστερη οριοθέτηση και χρησιμοποιείται πιο πολύ στο ποινικό ιδίωμα. Εξ άλλου ο όρος "υποκίνηση" κρατήθηκε στην πρόταση απόφασης-πλαισίου για τον αγώνα κατά του ρατσισμού και της ξενοφοβίας.
Τροπολογία  4 Πρόταση για απόφαση-πλαίσιο – τροποποιητική πράξη Αιτιολογική σκέψη 11
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
(11) Πρέπει να προβλεφθούν ποινές και κυρώσεις κατά των φυσικών και νομικών προσώπων που κρίνονται ένοχοι ή υπεύθυνοι δημόσιας πρόκλησης για τέλεση τρομοκρατικών εγκλημάτων, στρατολόγησης και εκπαίδευσης τρομοκρατών, όταν διαπράττονται εκ προθέσεως. Οι συμπεριφορές αυτές θα πρέπει να επισύρουν τις ίδιες ποινές σε όλα τα κράτη μέλη, είτε διαπράττονται μέσω του Διαδικτύου είτε όχι.	(11) Πρέπει να προβλεφθούν ποινές και κυρώσεις κατά των φυσικών και νομικών προσώπων που κρίνονται ένοχοι δημόσιας υποκίνησης για τέλεση τρομοκρατικών εγκλημάτων, στρατολόγησης και εκπαίδευσης τρομοκρατών, όταν διαπράττονται εκ προθέσεως. Οι συμπεριφορές αυτές θα πρέπει να επισύρουν τις ίδιες ποινές σε όλα τα κράτη μέλη, είτε διαπράττονται μέσω του Διαδικτύου είτε όχι.
Τροπολογία  5 Πρόταση για απόφαση-πλαίσιο – τροποποιητική πράξη Αιτιολογική σκέψη 11α (νέα)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
	(11α) Το γεγονός ότι το Συμβούλιο δεν συμφώνησε σχετικά με τα δικονομικά δικαιώματα σε περίπτωση ποινικής δίωξης παρεμποδίζει την ευρωπαϊκή συνεργασία στον δικαστικό τομέα· αυτό το αδιέξοδο πρέπει να αρθεί επειγόντως·
Τροπολογία  6 Πρόταση απόφασης-πλαισίου – τροποποιητική πράξη Αιτιολογική σκέψη 12
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
(12) Πρέπει να θεσπιστούν συμπληρωματικοί κανόνες περί δικαιοδοσίας, ώστε να υπάρξουν εγγυήσεις ότι η δημόσια πρόκληση για τέλεση τρομοκρατικού εγκλήματος, καθώς και στη στρατολόγηση και εκπαίδευση τρομοκρατών, μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο αποτελεσματικών διώξεων, όταν στοχεύουν ή έχουν ως αποτέλεσμα την τέλεση τρομοκρατικού εγκλήματος που εμπίπτει στη δικαιοδοσία ενός κράτους μέλους.	διαγράφεται
Αιτιολόγηση
Η αιτιολογική αυτή σκέψη απηχεί τη νέα παράγραφο 1α που η Επιτροπή προτείνει να προστεθεί στο άρθρο 9 της απόφασης-πλαισίου. Όμως, η εισηγήτρια προτείνει, στο παρόν σχέδιο έκθεσης, να μη διατηρηθεί το περιεχόμενο αυτής της νέας παραγράφου, διότι θεωρεί ότι οι κανόνες δικαιοδοσίας που ορίζει προχωρούν πολύ μακριά, οπότε το λογικό είναι να ζητηθεί η διαγραφή αυτής της αιτιολογικής σκέψης.
Τροπολογία  7 Πρόταση απόφασης – τροποποιητική πράξη Αιτιολογική σκέψη 12α (νέα)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
	(12α) Αυτή η απόφαση πλαίσιο είναι συμπληρωματική της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη της τρομοκρατίας, της 16ης Μαΐου 2005 και, ως εκ τούτου, παράλληλα με την έναρξη ισχύος της παρούσας απόφασης πλαισίου, είναι απαραίτητο όλα τα κράτη μέλη να κυρώσουν το συντομότερο τη Σύμβαση αυτή.
Αιτιολόγηση
Είναι αναμφισβήτητα χρήσιμο να περιληφθούν τα αδικήματα που προβλέπονται από τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης στο νομικό πλαίσιο της Ένωσης, και ειδικότερα στην απόφαση-πλαίσιο 2002/475/JAI, διότι τούτο θα επιτρέψει την κατάρτιση ενός πληρέστερου νομικού συστήματος για τα αδικήματα αυτού του είδους. Είναι, παρά ταύτα, απαραίτητο τα κράτη μέλη να κυρώσουν την Σύμβαση αυτή, δεδομένου ότι η απόφαση-πλαίσιο δεν την υποκαθιστά. Η παράλληλα εφαρμογή των δύο κειμένων θα παράσχει αποτελεσματικότερη προστασία από τη τρομοκρατία, τόσο στην ΕΕ όσο και στις τρίτες χώρες που είναι μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Τροπολογία  8 Πρόταση για απόφαση-πλαίσιο – τροποποιητική πράξη Αιτιολογική σκέψη 14
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
(14) Η Ένωση σέβεται τις αρχές που αναγνωρίζονται στο άρθρο 6 παράγραφος 2 της συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και συμπεριλαμβάνονται στο Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ιδίως τα κεφάλαια ΙΙ και VI. Τίποτα στην παρούσα απόφαση-πλαίσιο δεν μπορεί να ερμηνευθεί ως προοριζόμενο να μειώσει ή να εμποδίσει θεμελιώδη δικαιώματα ή ελευθερίες, όπως η ελευθερία έκφρασης, του συνέρχεσθαι, του συνεταιρίζεσθαι, καθώς και το δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής, περιλαμβανομένου του δικαιώματος της εμπιστευτικότητας της αλληλογραφίας.	(14) Η Ένωση σέβεται τις αρχές που αναγνωρίζονται στο άρθρο 6 παράγραφος 2 της συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και συμπεριλαμβάνονται στο Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ιδίως τα κεφάλαια ΙΙ και VI. Τίποτα στην παρούσα απόφαση-πλαίσιο δεν μπορεί να ερμηνευθεί ως προοριζόμενο να μειώσει ή να εμποδίσει θεμελιώδη δικαιώματα ή ελευθερίες, όπως η ελευθερία έκφρασης, του συνέρχεσθαι, του συνεταιρίζεσθαι, η ελευθερία του Τύπου και η ελευθερία έκφρασης των άλλων μέσων ενημέρωσης καθώς και το δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής, περιλαμβανομένου του δικαιώματος της εμπιστευτικότητας της αλληλογραφίας, που καλύπτει επίσης και το περιεχόμενο του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και άλλων μορφών ηλεκτρονικής επικοινωνίας.
Τροπολογία  9 Πρόταση απόφασης-πλαισίου – τροποποιητική πράξη Αιτιολογική σκέψη 15
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
(15) Η δημόσια πρόκληση για τέλεση τρομοκρατικών εγκλημάτων, τη στρατολόγηση και την εκπαίδευση τρομοκρατών είναι εγκλήματα εκ προθέσεως. Κατά συνέπεια, τίποτα στην παρούσα απόφαση-πλαίσιο δεν μπορεί να ερμηνευθεί ως προοριζόμενο να μειώσει ή να εμποδίσει τη διάδοση δεδομένων για λόγους επιστημονικούς, ακαδημαϊκούς ή ενημέρωσης. Η έκφραση ριζοσπαστικών, πολεμικών ή αμφιλεγόμενων απόψεων στο πλαίσιο δημόσιας συζήτησης σε σχέση με ευαίσθητα πολιτικά θέματα, περιλαμβανομένης της τρομοκρατίας, δεν εμπίπτει στο πεδίο της παρούσας απόφασης-πλαισίου και ιδίως στον ορισμό της δημόσιας πρόκλησης σε τέλεση τρομοκρατικών εγκλημάτων,	(15) Η δημόσια υποκίνηση για τέλεση τρομοκρατικών εγκλημάτων, τη στρατολόγηση και την εκπαίδευση τρομοκρατών είναι εγκλήματα εκ προθέσεως. Κατά συνέπεια, τίποτα στην παρούσα απόφαση-πλαίσιο δεν μπορεί να ερμηνευθεί ως προοριζόμενο να μειώσει ή να εμποδίσει τη διάδοση δεδομένων για λόγους επιστημονικούς, ακαδημαϊκούς, καλλιτεχνικούς ή ενημέρωσης. Η έκφραση ριζοσπαστικών, πολεμικών ή αμφιλεγόμενων απόψεων στο πλαίσιο δημόσιας συζήτησης σε σχέση με ευαίσθητα πολιτικά θέματα, περιλαμβανομένης της τρομοκρατίας, δεν εμπίπτει στο πεδίο της παρούσας απόφασης-πλαισίου και ιδίως στον ορισμό της δημόσιας υποκίνησης σε τέλεση τρομοκρατικών εγκλημάτων,
Αιτιολόγηση
Ίδια αιτιολόγηση με της τροπολογίας 2.
Επί πλέον, πρέπει η διάδοση καλλιτεχνικών έργων να τύχει της ίδιας προστασίας με την διάδοση επιστημονικών, ακαδημαϊκών ή ενημερωτικής φύσης δεδομένων.
Τροπολογία  10 Πρόταση απόφασης-πλαισίου – τροποποιητική πράξη Αιτιολογική σκέψη 15 α (νέα)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
	(15 α) Η ποινικοποίηση των πράξεων που απαριθμούνται στην παρούσα απόφαση-πλαίσιο πρέπει να εφαρμόζεται έτσι που να είναι ανάλογη προς τους επιδιωκόμενους νόμιμους σκοπούς, αναγκαία και ενδεδειγμένη σε μια δημοκρατική κοινωνία και να μην εισάγει διακρίσεις συγκεκριμένα, θα πρέπει να είναι συμβατή με τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών.
Τροπολογία  11 Πρόταση απόφασης-πλαισίου – τροποποιητική πράξη Άρθρο 1 - στοιχείο -1) (νέο) Απόφαση -πλαίσιο 2002/475/ΔΕΥ Άρθρο 1 - παράγραφος 2
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή Τροπολογία -1) Το άρθρο 1, παράγραφος 2 τροποποιείται ως εξής:   "2. Η παρούσα απόφαση-πλαίσιο δεν έχει ως αποτέλεσμα να τροποποιηθεί η υποχρέωση σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων και των θεμελιωδών νομικών αρχών, όπως κατοχυρώνονται στο άρθρο 6 της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα ανθρώπινα δικαιώματα.".
Τροπολογία  12 Πρόταση απόφασης-πλαισίου – τροποποιητική πράξη Άρθρο 1 - στοιχείο 1) Απόφαση -πλαίσιο 2002/475/ΔΕΥ Άρθρο 3 - παράγραφος 1 - στοιχείο α)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή Τροπολογία (α) «δημόσια πρόκληση για τέλεση τρομοκρατικού εγκλήματος», η διάδοση ή η με οποιονδήποτε τρόπο διάθεση ενός μηνύματος προς το κοινό, με πρόθεση την υποκίνηση σε τέλεση μιας από τις πράξεις που απαριθμούνται στο άρθρο 1 παράγραφος 1 στοιχεία α) έως η), όταν μια τέτοια συμπεριφορά, είτε υποστηρίζει άμεσα είτε όχι τα τρομοκρατικά εγκλήματα, προκαλεί κίνδυνο τέλεσης ενός ή περισσότερων τέτοιων εγκλημάτων. (α) «δημόσια υποκίνηση για τέλεση τρομοκρατικού εγκλήματος», η διάδοση ή η με οποιονδήποτε τρόπο διάθεση ενός μηνύματος προς το κοινό, που να προτείνει σαφώς και εκ προθέσεως την τέλεση ενός από τα εγκλήματα που απαριθμούνται στο άρθρο 1 παράγραφος 1 στοιχεία α) έως η), όταν μια τέτοια συμπεριφορά προκαλεί καταφανώς κίνδυνο τέλεσης ενός ή περισσότερων τέτοιων εγκλημάτων.
Τροπολογία  13 Πρόταση απόφασης-πλαισίου – τροποποιητική πράξη Άρθρο 1 - στοιχείο 1) Απόφαση -πλαίσιο 2002/475/ΔΕΥ Άρθρο 3 - παράγραφος 1 - στοιχείο β)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή Τροπολογία (β) «στρατολόγηση τρομοκρατών», η υποκίνηση άλλου προσώπου σε τέλεση μιας από τις πράξεις που απαριθμούνται στο άρθρο 1 παράγραφος 1 ή στο άρθρο 2 παράγραφος 2 . (β) «στρατολόγηση τρομοκρατών», η εκ προθέσεως υποκίνηση άλλου προσώπου σε τέλεση ενός από τα εγκλήματα που απαριθμούνται στο άρθρο 1 παράγραφος 1, στοιχεία α) έως η), ή στο άρθρο 2 παράγραφος 2 .
Αιτιολόγηση
Θεωρούμε λογικό να αποκλείσουμε το στοιχείο θ) του άρθρου 1, παράγραφος 1 (και επομένως να κάνουμε μνεία μόνο των στοιχείων α) έως η), διότι πολύ δύσκολα αντιλαμβανόμαστε πώς η στρατολόγηση τρομοκρατών μπορεί να έχει ως σκοπό να διατυπωθεί απειλή διάπραξης ενός τρομοκρατικού εγκλήματος.
Τροπολογία  14 Πρόταση απόφασης-πλαισίου – τροποποιητική πράξη Άρθρο 1 - στοιχείο 1) Απόφαση -πλαίσιο 2002/475/ΔΕΥ Άρθρο 3 - παράγραφος 1 - στοιχείο γ)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή Τροπολογία (γ) «εκπαίδευση τρομοκρατών», η παροχή οδηγιών σχετικά με την κατασκευή ή τη χρήση εκρηκτικών, πυροβόλων όπλων, λοιπών όπλων ή επιβλαβών ή επικίνδυνων ουσιών ή άλλων ειδικών μεθόδων ή τεχνικών, ενόψει της διάπραξης μιας από τις πράξεις που απαριθμούνται στο άρθρο 1 παράγραφος 1, έχοντας επίγνωση ότι η διαβιβασθείσα τεχνογνωσία πρέπει να χρησιμοποιηθεί για το σκοπό αυτό. (γ) «εκπαίδευση τρομοκρατών», η παροχή οδηγιών σχετικά με την κατασκευή ή τη χρήση εκρηκτικών, πυροβόλων όπλων, λοιπών όπλων ή επιβλαβών ή επικίνδυνων ουσιών ή άλλων ειδικών μεθόδων ή τεχνικών, ενόψει της διάπραξης ενός από τα εγκλήματα που απαριθμούνται στο άρθρο 1 παράγραφος 1, στοιχεία α) έως η), έχοντας επίγνωση ότι η διαβιβασθείσα τεχνογνωσία πρέπει να χρησιμοποιηθεί για το σκοπό αυτό.
Αιτιολόγηση
Θεωρούμε λογικό να αποκλείσουμε το στοιχείο θ) του άρθρου 1, παράγραφος 1 (και επομένως να κάνουμε μνεία μόνο των στοιχείων α) έως η)), διότι πολύ δύσκολα αντιλαμβανόμαστε πώς η στρατολόγηση τρομοκρατών μπορεί να έχει ως σκοπό να διατυπωθεί απειλή διάπραξης ενός τρομοκρατικού εγκλήματος.
Τροπολογία  15 Πρόταση απόφασης-πλαισίου – τροποποιητική πράξη Άρθρο 1 - στοιχείο 1) Απόφαση -πλαίσιο 2002/475/ΔΕΥ Άρθρο 3 - παράγραφος 2 - στοιχείο δ)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή Τροπολογία (δ) η διακεκριμένη κλοπή που διαπράττεται με σκοπό την τέλεση μιας από τις πράξεις που απαριθμούνται στο άρθρο 1 παράγραφος 1· (δ) η διακεκριμένη κλοπή που διαπράττεται με σκοπό την τέλεση ενός από τα εγκλήματα που απαριθμούνται στο άρθρο 1 παράγραφος 1·
Τροπολογία  16 Πρόταση απόφασης-πλαισίου – τροποποιητική πράξη Άρθρο 1 - στοιχείο 1) Απόφαση -πλαίσιο 2002/475/ΔΕΥ Άρθρο 3 - παράγραφος 2 - στοιχείο ε)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή Τροπολογία (ε) η εκβίαση με σκοπό την τέλεση μιας από τις πράξεις που απαριθμούνται στο άρθρο 1 παράγραφος 1· (ε) η εκβίαση με σκοπό την τέλεση ενός από τα εγκλήματα που απαριθμούνται στο άρθρο 1 παράγραφος 1·
Τροπολογία  17 Πρόταση απόφασης-πλαισίου – τροποποιητική πράξη Άρθρο 1 - στοιχείο 1) Απόφαση -πλαίσιο 2002/475/ΔΕΥ Άρθρο 3 - παράγραφος 2 - στοιχείο στ)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή Τροπολογία (στ) η πλαστογραφία διοικητικών εγγράφων με σκοπό την τέλεση μιας από τις πράξεις που απαριθμούνται στο άρθρο 1 παράγραφος 1 στοιχεία α) έως η) καθώς και στο άρθρο 2 παράγραφος 2 στοιχείο β). (στ) η πλαστογραφία διοικητικών εγγράφων με σκοπό την τέλεση ενός από τα εγκλήματα που απαριθμούνται στο άρθρο 1 παράγραφος 1 στοιχεία α) έως η) καθώς και στο άρθρο 2 παράγραφος 2 στοιχείο β).
Τροπολογία  18 Πρόταση απόφασης-πλαισίου – τροποποιητική πράξη Άρθρο 1 - στοιχείο 1 Απόφαση -πλαίσιο 2002/475/ΔΕΥ Άρθρο 3 - παράγραφος 3α (νέα)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή Τροπολογία 3 α. Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε η ποινικοποίηση των πράξεων που ορίζονται στην παράγραφο 2, στοιχεία α) έως γ) του παρόντος άρθρου, να γίνει με σεβασμό των ανειλημμένων υποχρεώσεών τους σχετικά με την ελευθερία της έκφρασης και την ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι, και ειδικότερα των υποχρεώσεων που έχουν σχετικά με την ελευθερία του Τύπου και την ελευθερία της έκφρασης σε άλλα μέσα ενημέρωσης και με τον δέοντα σεβασμό για την εμπιστευτικότητα της αλληλογραφίας που καλύπτει επίσης και το περιεχόμενο του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και άλλων μορφών ηλεκτρονικής επικοινωνίας. Η ποινικοποίηση των πράξεων που ορίζονται στην παράγραφο 2, στοιχεία α) έως γ) δεν έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση ή τον περιορισμό της διάδοσης πληροφοριών για επιστημονικούς, ακαδημαϊκούς ή ενημερωτικούς σκοπούς, της έκφρασης ριζοσπαστικών, επικριτικών ή αντιφατικών απόψεων στη δημόσια συζήτηση για ευαίσθητα πολιτικά θέματα, συμπεριλαμβανομένης της τρομοκρατίας.
Τροπολογία  19 Πρόταση απόφασης-πλαισίου – τροποποιητική πράξη Άρθρο 1 - στοιχείο 1) Απόφαση -πλαίσιο 2002/475/ΔΕΥ Άρθρο 3 - παράγραφος 3β (νέα)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή Τροπολογία 3 β. Τα κράτη μέλη μεριμνούν επίσης ώστε η ποινικοποίηση των πράξεων που ορίζονται στην παράγραφο 2, στοιχεία α) έως γ) του παρόντος άρθρου να εφαρμόζεται με τρόπο ανάλογο προς τη φύση και της περιστάσεις του εγκλήματος, λαμβανομένων υπόψη των νόμιμων στόχων που επιδιώκονται και της αναγκαιότητάς τους σε μια δημοκρατική κοινωνία, και έτσι ώστε να αποκλείεται κάθε μορφή αυθαιρεσίας και άνισης ή ρατσιστικής μεταχείρισης,
Αιτιολόγηση
Είναι απαραίτητο από άποψη ισορροπίας του κειμένου να υπενθυμίσουμε ρητώς στο διατακτικό τις θεμελιώδεις αρχές της αναλογικότητας, της αναγκαιότητας και της μη εφαρμογής διακρίσεων.
Τροπολογία  20 Πρόταση απόφασης-πλαισίου – τροποποιητική πράξη Άρθρο 1 - στοιχείο 3) Απόφαση -πλαίσιο 2002/475/ΔΕΥ Άρθρο 9 - παράγραφος 1α
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή Τροπολογία «1α. Κάθε κράτος μέλος μπορεί επίσης να θεμελιώσει τη δικαιοδοσία του για τα εγκλήματα που αναφέρονται στο άρθρο 3 παράγραφος 2 στοιχεία α) έως γ) όταν το έγκλημα στοχεύει ή έχει ως αποτέλεσμα την τέλεση ενός από τα εγκλήματα που αναφέρονται στο άρθρο 1 και όταν το εν λόγω έγκλημα εμπίπτει στη δικαιοδοσία του κράτους μέλους βάσει ενός από τα κριτήρια που προβλέπονται στην παράγραφο 1 στοιχεία α) έως ε) του παρόντος άρθρου.» «1α. Ένα κράτος μέλος μπορεί να αποφασίσει να μην εφαρμόσει, ή να εφαρμόσει μόνο σε ειδικές περιπτώσεις ή περιστάσεις, τις διατάξεις περί δικαιοδοσίας που ορίζονται στην παράγραφο 1, στοιχεία δ) και ε), για τα εγκλήματα που αναφέρονται στο άρθρο 3 παράγραφος 2 στοιχεία α) έως γ) και στο άρθρο 4, στο μέτρο που συνδέονται με τα εγκλήματα που ορίζονται στο άρθρο 3, παράγραφος 2, στοιχεία α) έως γ).»
Αιτιολόγηση
Δεν είναι σκόπιμο να επιβληθεί στα κράτη μέλη η υποχρέωση να θεμελιώσουν τη δικαιοδοσία του κατά τρόπο υπερεδαφικό σε ό,τι αφορά τα τρία νέα εγκλήματα, διότι πρόκειται για ζήτημα εξαιρετικά λεπτό του οποίου η αντίληψη ποικίλλει πάρα πολύ από το ένα κράτος μέλος στο άλλο. Θα πρέπει λοιπόν να αφεθεί η δυνατότητα επιλογής στα κράτη μέλη να εφαρμόζουν ή όχι τους κανόνες δικαιοδοσίας που ορίζονται στα στοιχεία δ) και ε) του άρθρου 9.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Ιστορικό

Η τρομοκρατία δεν εμφανίστηκε με τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, όμως αυτές οι τελευταίες αποκάλυψαν στα μάτια του κόσμου τις διαστάσεις της απειλής και προκάλεσαν νέα ερωτηματικά ως προς τον τρόπο πρόληψής της.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), που έθεσε ως στόχο να προσφέρει στους πολίτες της ένα υψηλό επίπεδο ασφαλείας μέσα σε έναν χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης, αμέσως αντέδρασε. Διακυβευόταν η ασφάλεια των 500 εκατομμυρίων κατοίκων της, και η προάσπιση των βασικών αξιών και αρχών στις οποίες η Ένωση έχει θεμελιωθεί. Μια σειρά λοιπόν από μέτρα εγκρίθηκε μέσα στους μήνες που ακολούθησαν τις επιθέσεις της Νέας Υόρκης, μεταξύ των οποίων η απόφαση-πλαίσιο 2002/475/ΔΕΥ περί του αγώνα κατά της τρομοκρατίας, που αποσκοπεί στο να ευθυγραμμιστούν οι περί εγκληματικής πράξης ορισμοί των διαφόρων κρατών μελών και να προβλεφθούν οι κατάλληλες κυρώσεις κατά των φυσικών και νομικών προσώπων που διαπράττουν τέτοια εγκλήματα ή ευθύνονται γι΄αυτά.

Έκτοτε, η Ένωση έζησε επανειλημμένα στο έδαφός της τραγωδίες προκληθείσες από την τρομοκρατία (Μαδρίτη-Μάρτιος 2004, Λονδίνο-Ιούλιος 2005), πράγμα που την έκανε να θέλει να εντείνει τις προσπάθειες για την πρόληψη και καταπολέμηση αυτού του φαινομένου.

Ένα έργο πόσο μάλλον δύσκολο που τα μέσα και οι μέθοδοι των τρομοκρατών ανανεώθηκαν και διαφοροποιήθηκαν.

Όντως, η ανάπτυξη των τεχνολογιών της πληροφορίας και της επικοινωνίας, και ειδικότερα του Ιντερνέτ, προσφέρει σ΄αυτούς ένα πραγματικό παγκόσμιο βήμα από το οποίο μπορούν να διαδίδουν, με ελάχιστο κόστος και κίνδυνο, προπαγανδιστικά μηνύματα καθώς και οδηγίες χρήσης και on line εγχειρίδια εκπαίδευσης.

Για να μπορέσουν η ΕΕ και τα κράτη μέλη της να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικότερα αυτή τη σύγχρονη τρομοκρατία και τις νέες μεθόδους λειτουργίας της, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει την αναθεώρηση της απόφασης-πλαισίου του 2002[2] και την ευθυγράμμισή της με τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης (ΣτΕ) του 2005[3] περί πρόληψης της τρομοκρατίας, δηλ. να συμπεριληφθούν στην έννοια της τρομοκρατίας ορισμένες ειδικές προπαρασκευαστικές πράξεις: η δημόσια πρόκληση για τέλεση τρομοκρατικών εγκλημάτων, η στρατολόγηση τρομοκρατών και η εκπαίδευση τρομοκρατών.

Η θέση της εισηγήτριας

Η εισηγήτρια χαιρετίζει τη βούληση της Επιτροπής να ενισχύσει τη δράση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον αγώνα κατά της στρατολόγησης και της εκπαίδευσης τρομοκρατών και θεωρεί ότι έχουμε να κερδίσουμε εάν εγγράψουμε τη δράση αυτή στο ολοκληρωμένο θεσμικό πλαίσιο της ΕΕ (όχι μακρές διαδικασίες υπογραφής και επικύρωσης), προβλέψουμε για αυτές τις ειδικές προπαρασκευαστικές πράξεις ένα ενιαίο νομικό καθεστώς ως προς τη φύση και το επίπεδο των ποινικών κυρώσεων, και επιτρέψουμε να εφαρμόζονται στις περιπτώσεις αυτές οι μηχανισμοί συνεργασίας της ΕΕ που στηρίζονται στην απόφαση-πλαίσιο του 2002[4].

Η εισηγήτρια εκτιμά πάντως ότι η πρόταση της Επιτροπής, που προβλέπει την ποινικοποίηση της "δημόσιας πρόκλησης για τέλεση τρομοκρατικού εγκλήματος", ίσως να εμπεριείχε κινδύνους για τις θεμελιώδεις ελευθερίες και τα θεμελιώδη δικαιώματα, διότι προτείνει να τιμωρούνται όχι μόνο πλέον τα ίδια τα τρομοκρατικά εγκλήματα, αλλά και οι λόγοι ή τα γραπτά που θα θεωρείται ότι είχαν ως αποτέλεσμα την τέλεση τρομοκρατικού εγκλήματος ή που απλώς θα θεωρούνται ικανά να έχουν ένα τέτοιο αποτέλεσμα.

Όμως, από την οπτική γωνία της εισηγήτριας, η πρόταση αυτή, ως έχει, δεν επιτρέπει ούτε να ορισθούν με επαρκή σαφήνεια και ακρίβεια οι προς ποινικοποίηση συμπεριφορές, ούτε να καλυφθούν με τον ίδιο τρόπο οι δυο αδιαίρετοι στόχοι: ο αγώνας κατά της τρομοκρατίας και ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών. Και λόγω της μικρής ενίοτε απόστασης που χωρίζει στην πράξη την ελευθερία της έκφρασης από την παραβίαση του δικαίου, η εισηγήτρια φοβάται μήπως τα κενά αυτά επιτρέψουν καταχρήσεις.

Η εισηγήτρια προτείνει λοιπόν στο σχέδιο έκθεσης ορισμένες τροποποιήσεις, ώστε να επανεξισορροπηθεί το κείμενο της Επιτροπής και να βελτιωθεί το επίπεδο νομικής βεβαιότητας. Πρόκειται κυρίως για τα ακόλουθα σημεία: την έννοια της "δημόσιας πρόκλησης" και τον ορισμό της, τις εγγυήσεις σε θέματα προστασίας των θεμελιωδών ελευθεριών, την ποινικοποίηση της απόπειρας τέλεσης ενός από τα τρία νέα εγκλήματα, και τους κανόνες δικαιοδοσίας που ισχύουν για αυτά τα τελευταία.

Η έννοια της "δημόσιας πρόκλησης για τέλεση τρομοκρατικού εγκλήματος"

Η εισηγήτρια είναι της γνώμης ότι πρέπει να πλαισιωθεί καλύτερα ο ορισμός της "δημόσιας πρόκλησης για τέλεση τρομοκρατικού εγκλήματος".

Πιστεύει πρώτα απ΄όλα ότι ο ίδιος ο όρος "πρόκληση", λόγω των ασαφών ορίων του, είναι επιδεικτικός σύγχυσης και επομένως σκόπιμο είναι να αντικατασταθεί από τον όρο "υποκίνηση", που χρησιμοποιείται ευρύτερα στο ποινικό ιδίωμα. Εξ άλλου η Επιτροπή κράτησε την έννοια της "δημόσιας υποκίνησης σε βία ή μίσος" στην πρόταση απόφασης-πλαισίου[5] για τον αγώνα κατά του ρατσισμού και της ξενοφοβίας, ενώ και το Συμβούλιο έκανε την ίδια επιλογή στον από 26 Φεβρουαρίου 2008 Προσανατολισμό του[6].

Ως προς το περιεχόμενο του ορισμού εν συνεχεία, πρέπει κατά την εισηγήτρια να οριοθετηθεί αυστηρότερα το φάσμα των ποινικοποιήσιμων συμπεριφορών. Η εισηγήτρια δηλαδή θεωρεί ότι η συγκεκριμένη συμπεριφορά πρέπει να προκαλεί έναν "πραγματικό" -και όχι απλώς υποθετικό- κίνδυνο τέλεσης τρομοκρατικού εγκλήματος, με άλλα λόγια ότι πρέπει να υπάρχει επαρκώς στενή σύνδεση της υποκίνησης με το ενδεχόμενο τέλεσης τρομοκρατικού εγκλήματος.

Οι διασφαλίσεις σε θέματα προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών

Η εισηγήτρια υποστηρίζει απαρεγκλίτως την προσθήκη, στο διατακτικό του κειμένου, ασφαλιστικών ρητρών ισοδύναμων με εκείνες του άρθρου 12 της Σύμβασης του ΣτΕ περί πρόληψης της τρομοκρατίας.

Όντως, αν και η Επιτροπή αντέγραψε σχεδόν κατά λέξη στην πρότασή της τους ορισμούς της "δημόσιας πρόκλησης", της "στρατολόγησης" και της "εκπαίδευσης" που περιέχονται στην εν λόγω Σύμβαση, εντούτοις αγνόησε τις διασφαλίσεις που προβλέπονται στο άρθρο 12 και που το ίδιο το ΣτΕ θεωρεί αδιαίρετα ενωμένες με τις ποινικοποιημένες πράξεις, καθότι ουσιώδους σπουδαιότητας για την ερμηνεία τους.

Η εισηγήτρια επιθυμεί να καλυφθούν αυτή η παράλειψη και η έλλειψη ισορροπίας που θα προέκυπτε, χάρη στην προσθήκη στο κυρίως κείμενο νέων διατάξεων που θα θυμίζουν στα κράτη μέλη αφενός την ανάγκη σεβασμού του Καταστατικού Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ και τις υποχρεώσεις τους σε θέματα ελευθερίας της έκφρασης και ελευθερίας του συνεταιρίζεσθαι, και αφετέρου το ότι η ποινικοποίηση πρέπει να είναι αναλογική "προς τους νόμιμους στόχους που επιδιώκονται και προς την αναγκαιότητά τους σε μια δημοκρατική κοινωνία", και να αποκλείει "κάθε μορφή αυθαιρεσίας και άνισης ή ρατσιστικής μεταχείρισης".

Αυτές οι ασφαλιστικές ρήτρες είναι κατά την εισηγήτρια απαραίτητες τόσο για λόγους νομικής βεβαιότητας για τους ευρωπαίους πολίτες όσο και για λόγους συνοχής έναντι της θέσης του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Η ποινικοποίηση της απόπειρας

Η εισηγήτρια συμφωνεί, στο ζήτημα αυτό, με την Επιτροπή η οποία, στο άρθρο 4, παράγραφος 2 της πρότασής της, αποκλείει κάθε υποχρέωση ποινικοποίησης της απόπειρας τέλεσης ενός από τα τρία νέα εγκλήματα που προβλέπονται στο άρθρο 3, παράγραφος 2, στοιχεία α) έως γ).

Στο Συμβούλιο όμως, η ποινικοποίηση της απόπειρας "στρατολόγησης" και της απόπειρας "εκπαίδευσης" αποτέλεσε αντικείμενο συζητήσεων, μια και ορισμένα κράτη μέλη ήταν υπέρ και άλλα κατά (όσο για την απόπειρα "δημόσιας πρόκλησης", δύσκολα γίνεται κατανοητή, γι΄αυτό κι εξ αρχής αποκλείσθηκε η δυνατότητα ποινικοποίησής της).

Η λύση που τελικά κρατήθηκε από το Συμβούλιο στον Προσανατολισμό του της 18ης Απριλίου 2008 -καθώς και από το ΣτΕ στη Σύμβαση περί πρόληψης της τρομοκρατίας- είναι η προαιρετική ποινικοποίηση της απόπειρας στρατολόγησης και εκπαίδευσης.

Για την εισηγήτρια, αν και η λύση αυτή είναι πιο λογική από την υποχρεωτική ποινικοποίηση που πρότειναν ορισμένα κράτη μέλη, εντούτοις είναι προτιμότερο να μείνουμε στη διατύπωση της Επιτροπής κι επομένως να μην καταθέσουμε τροπολογία γι΄αυτό το ζήτημα.

Οι κανόνες δικαιοδοσίας που ισχύουν για τα νέα εγκλήματα

Η εισηγήτρια εκτιμά, όπως και το Συμβούλιο, ότι η νέα παράγραφος 1α που η Επιτροπή προσθέτει στο άρθρο 9 της απόφασης-πλαισίου πάει πολύ μακριά κι άρα δεν πρέπει να διατηρηθεί.

Η εισηγήτρια επίσης διαφωνεί με την ιδέα να υποχρεωθούν τα κράτη μέλη να θεμελιώσουν τη δικαιοδοσία τους κατά τρόπο υπερεδαφικό σε ό,τι αφορά τα τρία νέα εγκλήματα, διότι πρόκειται για εξαιρετικά λεπτό ζήτημα του οποίου η αντίληψη ποικίλλει πάρα πολύ από το ένα κράτος μέλος στο άλλο, και προτείνει κατά συνέπεια να αφεθεί στα κράτη μέλη η επιλογή εφαρμογής ή μη των κανόνων δικαιοδοσίας που ορίζονται στα στοιχεία δ) και ε) του άρθρου 9. Αυτό εξ άλλου πρότειναν αρχικά αρκετές αντιπροσωπείες εντός του Συμβουλίου.

Συμπέρασμα

Η εισηγήτρια παίρνει πολύ στα σοβαρά την τρομοκρατική απειλή και ανησυχεί για τον πολλαπλασιασμό, αυτά τα τελευταία χρόνια, του αριθμού των ιστοσελίδων τρομοκρατικής προπαγάνδας (μέχρι στιγμής έχουν καταγραφεί κάπου 5.000) και για την επίδραση που αυτές μπορεί να έχουν κυρίως από άποψη ριζοσπαστικοποίησης των συμπεριφορών και στρατολόγησης τρομοκρατών.

Η εισηγήτρια θεωρεί εντούτοις ότι αν και είναι απολύτως κρίσιμης σημασίας η αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος, πρέπει παράλληλα να επαγρυπνούμε ιδιαίτερα ως προς τον τρόπο αντιμετώπισης, διότι σε ένα τόσο λεπτό θέμα, ο κίνδυνος είναι μήπως η θέληση βελτίωσης της ασφάλειας των ευρωπαίων πολιτών οδηγήσει στην πράξη σε περιορισμό των δικαιωμάτων και των ελευθεριών τους.

Πρώτο μέλημα λοιπόν της εισηγήτριας είναι να φτάσει σε ένα ισορροπημένο και νομικώς σαφές κείμενο, που να επιτρέπει τον συνδυασμό μιας μεγαλύτερης αποτελεσματικότητας στον αγώνα κατά της τρομοκρατίας με ένα υψηλό επίπεδο προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών.

3.6.2008

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΝΟΜΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ

προς την Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων

σχετικά με την πρόταση απόφασης-πλαισίου του Συμβουλίου για την τροποποίηση της απόφασης-πλαισίου 2002/475/ΔΕΥ με θέμα την καταπολέμηση της τρομοκρατίας

(COM(2007)0650 – C6‑0466/2007 – 2007/0236(CNS))

Συντάκτης γνωμοδότησης: Luis de Grandes Pascual

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ

Η απόφαση-πλαίσιο 2002/475/JAI (του Συμβουλίου "Δικαιοσύνη και Εσωτερικές Υποθέσεις") αποτέλεσε σημαντικό σταθμό όσον αφορά την καταπολέμηση της τρομοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Επέτρεψε την εναρμόνιση του ορισμού της τρομοκρατίας σε όλα τα κράτη μέλη καθώς και των επιβαλλόμενων ποινών για αυτού του είδους τα εγκλήματα. Η Επιτροπή, προκειμένου να εκσυγχρονίσει το νομικό αυτό οπλοστάσιο και κυρίως, με την σαφή πρόθεση να καθορίσει κατάλληλο νομικό πλαίσιο για την τρομοκρατία στον κυβερνοχώρο, κατέθεσε πρόταση για την τροποποίηση της απόφασης-πλαίσιο, με την οποία προστίθενται στο αρχικό κείμενο τρία εγκλήματα:

· Η δημόσια προτροπή για την διάπραξη τρομοκρατικών ενεργειών

· Η στρατολόγηση τρομοκρατών και

· Η εκπαίδευση τρομοκρατών.

Η Επιτροπή βασίσθηκε σε μεγάλο βαθμό στην Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη της τρομοκρατίας, η οποία περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τα τρία αυτά ποινικά αδικήματα. Παρά τα φαινόμενα, η προσθήκη των τριών αυτών αδικημάτων αποτελεί αναμφισβήτητη προστιθέμενη αξία, δεδομένου ότι το πεδίο εφαρμογής της απόφασης-πλαίσιο είναι ευρύτερο:

· Πρώτον, ο ορισμός της "τρομοκρατικής δραστηριότητας" που προβλέπεται από την απόφαση-πλαίσιο είναι ευρύτερος και πληρέστερος από αυτόν της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης. Λόγου χάρη, καμία από τις συμβάσεις του ΟΗΕ στις οποίες αναφέρεται δεν καλύπτει τον θάνατο πολιτών από πυροβόλα όπλα (μόνον από εκρηκτικά[7]) και

· Δεύτερον, το νομικό καθεστώς της απόφασης-πλαίσιο είναι πολύ πλήρες και περιλαμβάνει λ.χ. και τις ποινές που θα επεβάλοντο αυτομάτως στα τρία προαναφερόμενα αδικήματα.

Παρά ταύτα, έχει μεγάλη σημασία τα κράτη μέλη να επικυρώσουν το συντομότερο την Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη της τρομοκρατίας, δεδομένου ότι η παράλληλη και συνδυασμένη εφαρμογή και των δύο νομικών πλαισίων θα παρείχε τις καλύτερες εγγυήσεις για τους πολίτες της Ένωσης και τους πολίτες των κρατών μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Όσον αφορά την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών, έχει ιδιαίτερη σημασία να αποσαφηνισθεί εξ αρχής ότι, με το ισχύον νομικό πλαίσιο, τα δικαιώματα αυτά και ειδικότερα η ελευθερία της έκφρασης και του συνεταιρίζεσθαι εξασφαλίζονται πλήρως τόσο στο επίπεδο της απόφασης-πλαίσιο (άρθρο 1, παράγραφος 2), όσο και στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (άρθρο 6 της ΣΕΕ και Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ), αλλά και της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την Προστασία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και των Θεμελιωδών Ελευθεριών, οι αρχές και η νομολογία της οποίας έχουν εφαρμογή στην ΕΕ. Δεν είναι περιττό να γίνουν διευκρινίσεις ως προς την απόφαση-πλαίσιο, επιμένοντας ιδιαίτερα στο θέμα της ελευθερίας της έκφρασης και του συνεταιρίζεσθαι με αναφορά στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων. Είναι πάντως ιδιαίτερα σημαντικό να γίνει σαφές ότι το νομικό σύστημα της ΕΕ προστατεύει, και από μόνο του, πλήρως τα ανθρώπινα δικαιώματα. Πρέπει ρητώς να αποκλείεται οιαδήποτε απόπειρα να αντιτίθενται η καταπολέμηση της τρομοκρατίας και η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων (με την έννοια ότι η τρομοκρατία δεν μπορεί να καταπολεμηθεί παρά μόνον εις βάρος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων): οι στόχοι αυτοί όχι μόνον δεν αλληλοαποκλείονται, αλλά και η ύψιστη αιτιολόγηση της καταπολέμησης της τρομοκρατίας είναι η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η διχοτομία αυτή είναι πλαστή, νομικά εσφαλμένη και πολιτικά επικίνδυνη.

Εν τέλει, όσον αφορά την εκπαίδευση τρομοκρατών, προτείνεται να είναι κολάσιμη και η απόπειρα τέλεσης αυτού του εγκλήματος, δεδομένου ότι πρέπει να εξετασθεί και το ενδεχόμενο ανακάλυψης και διάλυσης υποδομών εκπαίδευσης, χωρίς αυτές να έχουν ακόμη χρησιμοποιηθεί.

Τελικώς, η πρόταση της Επιτροπής, η οποία μπορεί βεβαίως να βελτιωθεί, είναι θετική, δεδομένου ότι αποτελεί σημαντική πρόοδο για την αποτελεσματικότερη καταπολέμηση της τρομοκρατίας στην ΕΕ. Αξίζει να σημειωθεί ότι η πρόταση της Επιτροπής όχι μόνον θα επέτρεπε στα κράτη μέλη να καταπολεμήσουν την τρομοκρατία στον κυβερνοχώρο, αλλά και να εξουδετερώσουν κάθε είδους δημόσιου μηνύματος που θα αποτελούσε δημόσια παρότρυνση ή απολογία της τρομοκρατίας, με οιοδήποτε μέσον και οπουδήποτε.

Για τους λόγους αυτούς και με την επιφύλαξη των προτεινόμενων τροπολογιών στην παρούσα έκθεση, η πρόταση της Επιτροπής μπορεί να εγκριθεί.

ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ

Η Επιτροπή Νομικών Θεμάτων καλεί την Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να ενσωματώσει στην έκθεσή της τις ακόλουθες τροπολογίες:

Τροπολογία  1 Πρόταση απόφασης – τροποποιητική πράξη Αιτιολογική σκέψη 4α (νέα)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
	(4α) Μολονότι η καταπολέμηση της τρομοκρατίας στον κυβερνοχώρο αποτελεί προτεραιότητα, είναι σκόπιμο να καταστεί κολάσιμο το αδίκημα της δημόσιας παρότρυνσης σε όλα τα κράτη μέλη της Ένωσης λόγω της ανάγκης να εξουδετερωθεί κάθε είδους δημόσιου μηνύματος που θα αποτελούσε δημόσια παρότρυνση ή απολογία της τρομοκρατίας, με οιοδήποτε μέσον και οπουδήποτε
Τροπολογία  2 Πρόταση απόφασης – τροποποιητική πράξη Αιτιολογική σκέψη 12α (νέα)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
	(12α) Οι τροποποιήσεις που περιέχονται στην παρούσα πρόταση είναι συμπληρωματικές της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη της τρομοκρατίας, της 16ης Μαΐου 2005 και, ως εκ τούτου, παράλληλα με την έναρξη ισχύος της παρούσας απόφασης, είναι απαραίτητο όλα τα κράτη μέλη να κυρώσουν το συντομότερο τη Σύμβαση αυτή.
Αιτιολόγηση
Είναι αναμφισβήτητα χρήσιμο να περιληφθούν τα αδικήματα που προβλέπονται από τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης στο νομικό πλαίσιο της Ένωσης, και ειδικότερα στην απόφαση-πλαίσιο 2002/475/JAI, διότι τούτο θα επιτρέψει την κατάρτιση ενός πληρέστερου νομικού συστήματος για τα αδικήματα αυτού του είδους. Είναι, παρά ταύτα, απαραίτητο τα κράτη μέλη να κυρώσουν την Σύμβαση αυτή, δεδομένου ότι η απόφαση-πλαίσιο δεν την υποκαθιστά. Η παράλληλα εφαρμογή των δύο κειμένων θα παράσχει αποτελεσματικότερη προστασία από τη τρομοκρατία, τόσο στην ΕΕ όσο και στις τρίτες χώρες που είναι μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Τροπολογία  3 Πρόταση απόφασης – τροποποιητική πράξη Άρθρο 1 - εδάφιο -1 (νέο) Απόφαση 2002/475/ΔΕΥ Άρθρο 1 - παράγραφος 2
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή Τροπολογία   Στο άρθρο 1, παράγραφος 2, αντικαθίσταται από το εξής κείμενο:   «2. Η παρούσα απόφαση-πλαίσιο επ’ ουδενί συνεπάγεται τροποποίηση της υποχρέωσης σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων και των θεμελιωδών νομικών αρχών, όπως κατοχυρώνονται από το άρθρο 6 της συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και των δικαιωμάτων που αναγνωρίζονται από τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ειδικότερα της ελευθερίας της έκφρασης και του συνεταιρίζεσθαι».
Αιτιολόγηση
Είναι σκόπιμο να εκσυγχρονισθεί το άρθρο 1, παράγραφος 2 της απόφασης-πλαίσιο με αναφορά στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πρέπει επίσης να υπογραμμισθούν οι δύο θεμελιώδεις ελευθερίες οι οποίες θα μπορούσαν να υπονομευθούν λόγω εσφαλμένης ερμηνείας της απόφασης-πλαίσιο: η ελευθερία της έκφρασης και του συνεταιρίζεσθαι.
Τροπολογία  4 Πρόταση απόφασης – τροποποιητική πράξη Άρθρο 1 - εδάφιο 2 Απόφαση 2002/475/ΔΕΥ Άρθρο 4 - παράγραφος 2
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή Τροπολογία «Κάθε κράτος μέλος λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα ώστε να επισύρει ποινή η απόπειρα τέλεσης εγκλήματος που προβλέπεται στο άρθρο 1 παράγραφος 1 και στο άρθρο 3, εξαιρουμένης της κατοχής που προβλέπεται στο άρθρο 1 παράγραφος 1 στοιχείο στ), καθώς και των εγκλημάτων που προβλέπονται στο άρθρο 1 παράγραφος 1 στοιχείο θ) και στο άρθρο 3 παράγραφος 2 στοιχεία α) έως γ).» «Κάθε κράτος μέλος λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα ώστε να επισύρει ποινή η απόπειρα τέλεσης εγκλήματος που προβλέπεται στο άρθρο 1 παράγραφος 1 και στο άρθρο 3, εξαιρουμένης της κατοχής που προβλέπεται στο άρθρο 1 παράγραφος 1 στοιχείο στ), καθώς και των εγκλημάτων που προβλέπονται στο άρθρο 1 παράγραφος 1 στοιχείο θ) και στο άρθρο 3 παράγραφος 2 στοιχεία α) και β).»
Or. es
Αιτιολόγηση
Είναι απαραίτητο να θεωρείται η απόπειρα εκπαίδευσης ως έγκλημα σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Πρέπει να εξετασθεί το καθόλου απίθανο ενδεχόμενο ανακάλυψης και διάλυσης υποδομών εκπαίδευσης, χωρίς αυτές να έχουν ακόμη χρησιμοποιηθεί.

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Τίτλος	Καταπολέμηση της τρομοκρατίας
Έγγραφα αναφοράς	KOM(2007)0650 – C6-0466/2007 – 2007/0236(CNS)
Επιτροπή αρμόδια επί της ουσίας	LIBE
Γνωμοδοτική επιτροπή        Ημερομ. αναγγελίας στην ολομέλεια	JURI 11.12.2007
Συντάκτης γνωμοδότησης        Ημερομηνία ορισμού	Luis de Grandes Pascual 19.12.2007
Εξέταση στην επιτροπή	8.4.2008		28.5.2008
Ημερομηνία έγκρισης	29.5.2008
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	20 0 0
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Carlo Casini, Bert Doorn, Monica Frassoni, Giuseppe Gargani, Lidia Joanna Geringer de Oedenberg, Neena Gill, Piia-Noora Kauppi, Katalin Lévai, Antonio Masip Hidalgo, Manuel Medina Ortega, Aloyzas Sakalas, Francesco Enrico Speroni, Diana Wallis, Jaroslav Zvěřina, Tadeusz Zwiefka
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Sharon Bowles, Luis de Grandes Pascual, Sajjad Karim, Γεώργιος Παπαστάμκος, Jacques Toubon

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Τίτλος	Καταπολέμηση της τρομοκρατίας
Έγγραφα αναφοράς	08707/2008 – C6-0211/2008 – COM(2007)0650 – C6-0466/2007 – 2007/0236(CNS)
Ημερομηνία κλήσης του ΕΚ προς γνωμοδότηση	10.12.2007
Επιτροπή αρμόδια επί της ουσίας        Ημερομ. αναγγελίας στην ολομέλεια	LIBE 11.12.2007
Γνωμοδοτική(ές) επιτροπή(ες)        Ημερομ. αναγγελίας στην ολομέλεια	AFET 11.12.2007		JURI 11.12.2007
Αποφάσισε να μη γνωμοδοτήσει        Ημερομηνία της απόφασης	AFET 27.11.2007
Εισηγητής(ές)        Ημερομηνία ορισμού	Roselyne Lefrançois 29.11.2007
Εξέταση στην επιτροπή	27.2.2008		29.5.2008		15.7.2008
Ημερομηνία έγκρισης	15.7.2008
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	35 4 1
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Alexander Alvaro, Catherine Boursier, Emine Bozkurt, Philip Bradbourn, Mihael Brejc, Giuseppe Castiglione, Giusto Catania, Carlos Coelho, Esther De Lange, Gérard Deprez, Bárbara Dührkop Dührkop, Claudio Fava, Armando França, Urszula Gacek, Kinga Gál, Patrick Gaubert, Jeanine Hennis-Plasschaert, Ewa Klamt, Magda Kósáné Kovács, Wolfgang Kreissl-Dörfler, Σταύρος Λαμπρινίδης, Henrik Lax, Roselyne Lefrançois, Baroness Sarah Ludford, Viktória Mohácsi, Claude Moraes, Javier Moreno Sánchez, Martine Roure, Csaba Sógor, Владимир Уручев, Ιωάννης Βαρβιτσιώτης, Manfred Weber, Tatjana Ždanoka
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Edit Bauer, Simon Busuttil, Sophia in ‘t Veld, Sylvia-Yvonne Kaufmann, Bill Newton Dunn, Maria Grazia Pagano, Eva-Britt Svensson
Αναπληρωτές (άρθρο 178, παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Ιωάννης Κασουλίδης

• [1]  βλ. το δημόσιο μητρώο του Συμβουλίου: http://register.consilium.europa.eu/pdf/fr/08/st08/st08707.fr08.pdf
• [2]  ΕΕ L 164 της 22.6.2002, σ. 3-7
• [3]  http://conventions.coe.int/Treaty
• [4]  π.χ. Απόφαση 2005/671/ΔΕΥ του Συμβουλίου της 20ής Σεπτεμβρίου 2005 περί ανταλλαγής πληροφοριών και συνεργασίας για τα τρομοκρατικά εγκλήματα (ΕΕ L 253 της 29.9.2005, σ. 22-24)
• [5]  http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=COM:2001:0664:FIN:FR:PDF
• [6]  http://register.concilium.europa.eu./pdf/fr/07/st16/st16771.fr07.pdf
• [7]  Βλ. παράρτημα της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης.