SPRAWOZDANIE w sprawie równości kobiet i mężczyzn – 2008

PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

OPINIA KOMISJI ZATRUDNIENIA I SPRAW SOCJALNYCH (26.6.2008)

OPINIA KOMISJI KULTURY I EDUKACJI (25.6.2008)

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

28.7.2008 - (2008/2047(INI))

Komisja Praw Kobiet i Równouprawnienia
Sprawozdawczyni: Iratxe García Pérez

Procedura : 2008/2047(INI)

Przebieg prac nad dokumentem podczas sesji

Dokument w ramach procedury :

A6-0325/2008

Teksty złożone :

A6-0325/2008

Debaty :

PV 02/09/2008 - 14
CRE 02/09/2008 - 14

Głosowanie :

PV 03/09/2008 - 7.8
CRE 03/09/2008 - 7.8
Wyjaśnienia do głosowania
Wyjaśnienia do głosowania

Teksty przyjęte :

P6_TA(2008)0399

PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO
OPINIA KOMISJI ZATRUDNIENIA I SPRAW SOCJALNYCH
OPINIA KOMISJI KULTURY I EDUKACJI
WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

w sprawie równości kobiet i mężczyzn – 2008

(2008/2047(INI))

Parlament Europejski,

– uwzględniając artykuły 2, 3 ust. 2 oraz 141 traktatu WE,

– uwzględniając art. 23 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej[1],– uwzględniając sprawozdanie Komisji dla Rady, Parlamentu Europejskiego, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów na temat równości kobiet i mężczyzn - 2008 (COM(2008)0010) („Sprawozdanie Komisji na temat równości”) i roczne sprawozdania z poprzednich lat (COM(2001)0179, COM(2002)0258, COM(2003)0098, COM(2004)0115, COM(2005)0044, COM(2006)0071 oraz COM(2007)0049),

– uwzględniając plan działań na rzecz równości kobiet i mężczyzn 2006-2010 (COM(2006)0092),

– uwzględniając decyzję Rady 2001/51/WE z dnia 20 grudnia 2000 r. ustanawiającą program odnoszący się do wspólnotowej strategii ramowej w sprawie równouprawnienia płci[2],

– uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności[3], a w szczególności jego art. 16 ust. 1,

– uwzględniając Europejski pakt na rzecz równości płci przyjęty przez Radę Europejską w Brukseli w dniach 23-24 marca 2006 r.,

– uwzględniając wspólne oświadczenie przyjęte w dniu 4 lutego 2005 r. przez ministrów państw członkowskich UE odpowiedzialnych za politykę w dziedzinie równości płci,

– uwzględniając rezolucję Parlamentu Europejskiego z dnia 9 marca 2004 r. w sprawie godzenia życia zawodowego, rodzinnego i prywatnego[4],

– uwzględniając rezolucję Parlamentu z dnia 24 października 2006 r. w sprawie imigracji kobiet: roli i miejsca imigrantek w Unii Europejskiej[5],

– uwzględniając rezolucję Parlamentu z dnia 26 kwietnia 2007 r. w sprawie sytuacji kobiet niepełnosprawnych w Unii Europejskiej[6],

– uwzględniając rezolucję Parlamentu z dnia 13 marca 2007 r. w sprawie planu działań na rzecz równości kobiet i mężczyzn (2006-2010)[7],

– uwzględniając rezolucję Parlamentu Europejskiego z dnia 19 czerwca 2007 r. w sprawie ram prawnych dotyczących środków służących pogodzeniu życia rodzinnego i okresu studiów młodych kobiet w Unii Europejskiej[8],

– uwzględniając rezolucję Parlamentu z dnia 27 września 2007 r. w sprawie równouprawnienia kobiet i mężczyzn w Unii Europejskiej – 2007[9],

– uwzględniając rezolucję Parlamentu z dnia 17 stycznia 2008 r. w sprawie roli kobiet w przemyśle[10],

– uwzględniając rezolucję Parlamentu z dnia 12 marca 2008 r. w sprawie sytuacji kobiet na obszarach wiejskich UE[11],

– uwzględniając rezolucję z dnia 13 marca 2008 r. w sprawie szczególnej sytuacji kobiet w więzieniach oraz wpływu odbywania kary więzienia przez rodziców na życie społeczne i rodzinne[12]

– uwzględniając Komitet Doradczy ds. Równości Szans dla Kobiet i Mężczyzn oraz jego opinię w sprawie różnic płacowych między kobietami i mężczyznami przyjętą w dniu 22 marca 2007 r.,

– uwzględniając ramy działań na rzecz równości kobiet i mężczyzn przyjęte przez europejskich partnerów społecznych w dniu 22 marca 2005 r.,

– uwzględniając art. 45 Regulaminu,

– uwzględniając sprawozdanie Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia oraz opinie Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych, jak również Komisji Kultury i Edukacji (A6 0325/2008),

A. mając na uwadze, że równość kobiet i mężczyzn jest podstawową zasadą UE uznaną w Traktacie ustanawiającym Wspólnotę Europejską oraz w Karcie Praw Podstawowych Unii Europejskiej, a także mając na uwadze, że mimo znaczącego postępu w tej dziedzinie nadal istnieje wiele dysproporcji między kobietami a mężczyznami,

B. mając na uwadze, że przemoc wobec kobiet jest główną przeszkodą dla równości kobiet i mężczyzn, a także najbardziej powszechnym naruszeniem praw człowieka, wykraczającym poza granice geograficzne, gospodarcze czy społeczne; mając na uwadze alarmującą liczbę kobiet, które są ofiarami przemocy,

C. mając na uwadze, że pojęcie „przemoc wobec kobiet” należy rozumieć jako wszelkie akty przemocy związane z przynależnością do danej płci, w wyniku których kobiety doznają lub mogą doznawać szkody fizycznej, seksualnej bądź psychologicznej lub cierpienia, w tym również groźby dokonania takich aktów, przymus lub arbitralne pozbawienie wolności, mające miejsce tak w życiu publicznym, jak i prywatnym,

D. mając na uwadze, że handel ludźmi dla celów wykorzystania seksualnego jest nieakceptowalnym pogwałceniem praw człowieka i łamaniem prawa i stanowi współczesną formą niewolnictwa, ściśle powiązaną z formami przestępczości, która dotkliwie podważa wszelkie wysiłki zmierzające do osiągnięcia równości mężczyzn i kobiet,

E. mając na uwadze, że promowanie elastycznej polityki przedsiębiorstw na rynku pracy nie powinno być skierowane na pierwszym miejscu na potrzeby przedsiębiorstw lub organów administracji publicznej, lecz na czas, którego kobiety i mężczyźni potrzebują, aby poważnie podejść do swoich obowiązków rodzinnych,

F. mając na uwadze, że europejska strategia zatrudnienia nie obejmuje ani szczegółowych wytycznych dotyczących wymiaru płci, ani filaru równych szans,

G. mając na uwadze, że różnice w traktowaniu kobiet i mężczyzn w zatrudnieniu wskazują na utrzymujące się dysproporcje jakościowe i ilościowe między kobietami i mężczyznami,

H. mając na uwadze, że różnice w wynagradzaniu utrzymują się na stałym poziomie 15 % od 2003 r. i spadły zaledwie o jeden punkt procentowy od 2000 r.,

I. mając na uwadze, że segregacja sektorowa i zawodowa miedzy kobietami a mężczyznami nie zmniejsza się, a wręcz rośnie w niektórych krajach,

J. mając na uwadze, że udział kobiet w procesach decyzyjnych jest niezwykle ważnym wskaźnikiem równości kobiet i mężczyzn, a także mając na uwadze, że liczba kobiet na stanowiskach kierowniczych w przedsiębiorstwach i na uniwersytetach nadal jest niska, natomiast na stanowiskach politycznych i stanowiskach badaczy rośnie bardzo powoli,

K. mając na uwadze, że nadal istniejące stereotypy dotyczące możliwości edukacyjnych i zawodowych dostępnych dla kobiet przyczyniają się do utrzymania nierówności,

L. mając na uwadze, że cele lizbońskie związane ze stymulowaniem wzrostu gospodarczego i propagowaniem społecznej gospodarki rynkowej można zrealizować jedynie wykorzystując w pełni znaczący potencjał kobiet na rynku pracy,

M. mając na uwadze zagrożenie „wymuszonym” zatrudnieniem w niepełnym wymiarze godzin, w szczególności kobiet, który to wybór często jest im narzucony z braku dostępnej infrastruktury opieki nad dziećmi,

N. mając na uwadze, że szereg wyzwań i trudności dotyka w większym stopniu kobiety niż mężczyzn, szczególnie w zakresie jakości zatrudnienia, zatrudnienia w niepełnym wymiarze godzin i na czas określony, sytuacji małżonków „pomagających” w niektórych sektorach gospodarki – takich jak rolnictwo, rybołówstwo lub małe przedsiębiorstwa rodzinne – zdrowia i bezpieczeństwa w miejscu pracy, ochrony macierzyństwa oraz wyższego zagrożenia ubóstwem,

O. mając na uwadze, że zarówno dla mężczyzn jak i dla kobiet wskaźniki zatrudnienia w obszarach wiejskich są niższe, a do tego wiele kobiet nigdy nie jest czynnych na oficjalnym rynku pracy, w związku z czym ani nie są zarejestrowane jako bezrobotne, ani ujęte w statystykach bezrobocia, co prowadzi do specyficznych problemów finansowych i prawnych w związku z prawem do urlopu macierzyńskiego i chorobowego, uzyskaniem praw emerytalnych i dostępem do ubezpieczenia społecznego, jak również problemów w przypadku rozwodu; mając na uwadze, że obszarów wiejskich dotyka negatywnie problem braku zatrudnienia wysokiej jakości,

P. mając na uwadze widoczne oznaki pogarszania się warunków niektórych grup kobiet, często borykających się z różnymi trudnościami i zagrożeniami, a także podwójną dyskryminacją, szczególnie kobiet niepełnosprawnych, kobiet z członkami rodziny na utrzymaniu, starszych kobiet, kobiet należących do mniejszości i imigrantek,

Q. mając na uwadze przepaści, jakie utrzymują się miedzy kobietami a mężczyznami we wszystkich aspektach jakości pracy, np. pogodzenia życia zawodowego z prywatnym, rozwiązań dotyczących organizacji pracy, które nie w pełni wykorzystują umiejętności pracowników oraz na polu zdrowia i bezpieczeństwa w pracy; mając na uwadze, że wskaźnik zatrudnienia kobiet z dziećmi będącymi na ich utrzymaniu osiąga zaledwie 62% wobec wskaźnika, który dla mężczyzn wynosi 91,4%; mając na uwadze, że udział kobiet w rynku pracy nadal w dużym stopniu charakteryzuje się wysokim i rosnącym udziałem w zatrudnieniu w niepełnym wymiarze godzin - 31,4% w 2007 r. w Unii 27 państw w porównaniu z zaledwie 7,8% w przypadku mężczyzn; kobiety stanowią 76,5% wszystkich zatrudnionych w niepełnym wymiarze godzin. mając na uwadze, że umowy o pracę na czas określony również częściej dotyczą kobiet (15,1% - o jeden punkt procentowy więcej niż mężczyzn); mając na uwadze, że długoterminowe bezrobocie nadal o wiele częściej występuje wśród kobiet (4,5%) niż wśród mężczyzn (3,5%),

R. mając na uwadze, że zagrożenie popadnięciem w ubóstwo jest o wiele poważniejsze w przypadku kobiet niż mężczyzn, zwłaszcza u kobiet powyżej 65 roku życia (21%, czyli o 5 punktów procentowych więcej niż u mężczyzn),

S. mając na uwadze, że pogodzenie życia zawodowego z rodzinnym i prywatnym nadal pozostaje nierozwiązaną kwestią, zarówno w odniesieniu do kobiet, jak i mężczyzn,

T. mając na uwadze, że partnerzy społeczni odgrywają istotną rolę w opracowywaniu i skutecznym wdrażaniu działań na rzecz równości kobiet i mężczyzn na poziomie europejskim, krajowym, regionalnym, sektorowym i przedsiębiorstw,

U. mając na uwadze, że podział obowiązków rodzinnych i domowych między kobiety i mężczyzn, mianowicie poprzez promowanie korzystania z urlopu rodzicielskiego jest niezbędnym warunkiem promowania i realizacji równości kobiet i mężczyzn oraz mając na uwadze, iż niewłączenie urlopu macierzyńskiego i wychowawczego do ogólnego czasu pracy jest przejawem dyskryminacji i sprawia, iż kobiety są w gorszej sytuacji na rynku pracy,

V. mając na uwadze, że dostęp do usług opieki nad dziećmi, osobami starszymi i zależnymi ma zasadnicze znaczenie dla równego udziału kobiet i mężczyzn na rynku pracy, w edukacji i szkoleniu,

W. mając na uwadze, że przepisy dotyczące funduszy strukturalnych stanowią, iż państwa członkowskie i Komisja muszą zapewnić wsparcie zasady równości kobiet i mężczyzn oraz uwzględniania problematyki płci na poszczególnych etapach wdrażania funduszy,

1. z zadowoleniem przyjmuje sprawozdanie Komisji na temat równości i ponownie wskazuje na podwójny charakter polityki w zakresie równości płci na poziomie UE, z jednej strony poprzez zapewnienie równości kobiet i mężczyzn we wszystkich dziedzinach polityki, a z drugiej – poprzez ukierunkowane środki służące ograniczeniu dyskryminacji kobiet, takie jak kampanie podnoszące świadomość, wymiana sprawdzonych rozwiązań, dialog z obywatelami oraz inicjatywy w zakresie partnerstwa publiczno-prywatnego;

2. podkreśla znaczenie walki z przemocą wobec kobiet dla osiągnięcia równości kobiet i mężczyzn dlatego wzywa państwa członkowskie i Komisję do wspólnych działań w tej dziedzinie; wzywa Komisję do rozważenia możliwości przyjęcia nowych środków mających na celu walkę z przemocą wobec kobiet;

3. wzywa Komisję i państwa członkowskie do połączenia swych wysiłków w zwalczaniu sieci przestępczości zorganizowanej i handlu oraz do przyjęcia i wzmocnienia środków prawnych, administracyjnych, edukacyjnych, socjalnych i kulturowych, które osłabiłyby popyt na prostytucję;

4. wzywa Komisje i Radę do natychmiastowego utworzenia jednoznacznej podstawy prawnej w celu zwalczania wszelkich form przemocy przeciwko kobietom, w tym przeciwko handlowi kobietami, oraz do podjęcia decyzji o nadaniu całkowicie wspólnotowego wymiaru polityce zwalczania handlu ludźmi, jak również związanym z nią dziedzinom imigracji i azylu, a w szczególności prawo do azylu ze względu na ucisk i prześladowanie ze względu na płeć;

5. wzywa państwa członkowskie do pilnego ratyfikowania Konwencji Rady Europy w sprawie działań przeciwko handlowi ludźmi;

6. uważa, że ogólny udział kobiet w procesach decyzyjnych na poziomie lokalnym, krajowym i UE jest niedostateczny; dlatego zachęca Komisję, państwa członkowskie i partie polityczne do zastanowienia się nad działaniami służącymi poprawie sytuacji; wskazuje w związku z tym na pozytywne skutki, jakie dla reprezentowania kobiet ma zastosowania parytetu płciowego w wyborach;

7. zwraca uwagę na związek między udziałem kobiet w polityce i procesach decyzyjnych a ich zaangażowaniem w działalność organizacji pozarządowych i społeczeństwa obywatelskiego; dlatego wzywa Komisję i państwa członkowskie do wspierania działań propagujących to zaangażowanie;

8. podkreśla znaczenie czynnego udziału kobiet w związkach zawodowych w zakresie zadań koncentrujących się na ochronie kobiet w miejscu pracy i przyznawania należnych im praw;

9. zauważa znaczenie upoważnienia kobiet do kontroli ich praw seksualnych i reprodukcyjnych; w związku z tym wyraża poparcie dla środków i działań służących poprawie dostępu kobiet do usług związanych ze zdrowiem seksualnym i rozrodczym oraz podnoszeniu świadomości kobiet na temat ich praw i dostępnych usług;

10. wzywa Komisję i państwa członkowskie do przyjęcia niezbędnych środków na rzecz włączania kwestii równości płci do wszelkich kierunków polityki społecznej oraz zatrudnienia i ubezpieczeń społecznych, a zwłaszcza do strategii dotyczących elastycznego rynku pracy i bezpieczeństwa socjalnego (tzw. „flexicurity”) i zwalczania wszelkich form dyskryminacji;

11. popiera środki Europejskiego Funduszu Społecznego i programu PROGRESS na lata 2007–2013, które poprawiają sytuację kobiet na rynku pracy i wspierają przeciwdziałanie dyskryminacji;

12. wyraża zaniepokojenie w związku z brakiem postępu w odniesieniu do różnic płacowych między kobietami i mężczyznami w ciągu ostatnich kilku lat; w związku z tym wzywa Komisję i państwa członkowskie do oceny strategii i działań w tej dziedzinie oraz, jeżeli zajdzie taka potrzeba, do określenia, we współpracy z partnerami społecznymi, nowych środków lub nowego podejścia służącego wdrożeniu istniejących środków w celu poprawy sytuacji; popiera w związku z tym propozycję komitetu doradczego ds. równości szans, by wzmocnić istniejące odnośne prawodawstwo europejskie, zobowiązując pracodawców do prowadzenia kontroli audytowych płac i rozwijania planów działania w celu zniwelowania różnic w wynagrodzeniach; podkreśla potrzebę podjęcia wspólnych działań, szczególnie w ramach nowego cyklu europejskiej strategii na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia oraz wspólnych zasad dotyczących flexicurity;

13. wyraża zaniepokojenie z powodu niekorzystnej sytuacji kobiet na rynku pracy, czego wynikiem jest nabywanie przez nie mniej praw indywidualnych do emerytury czy renty oraz innych świadczeń socjalnych, zwłaszcza w systemach, gdzie prawo do ich uzyskania opiera się głównie na historii składek pracowniczych lub od dochodów danego pracownika;

14. zwraca się do państw członkowskich o wspieranie Komisji w działaniach związanych z kontrolą wdrażania krajowych środków w celu przeprowadzenia oceny przestrzegania zasady równości w szczególności odnośnie do ustawowych praw, systemów emerytalnych i zabezpieczenia społecznego;

15. zwraca się do instytucji wspólnotowych i państw członkowskich o to, aby ogłosiły dzień 22 lutego Międzynarodowym Dniem Równych Wynagrodzeń;

16. wyraża zaniepokojenie z powodu utrzymujących się różnicy między poziomem wykształcenia kobiet i mężczyzn z jednej strony, a sytuacją na rynku pracy z drugiej, gdzie kobiety, mimo lepszego wykształcenia niż mężczyźni, otrzymują niższe wynagrodzenia, mają bardziej niepewne warunki zatrudnienia i awansują wolniej; wzywa Komisję i państwa członkowskie do zbadania powodów zaistniałej sytuacji i znalezienia rozwiązań;

17. uważa, że aby usunąć ze środków przekazu stereotypy dotyczące płci i promować egalitarne modele zachowania w środowisku zawodowym i domowym należy przekazywać te wartości od najmłodszego wieku w szkołach;

18. wzywa Komisję i państwa członkowskie do przyjęcia odpowiednich środków w celu zwalczania stereotypów w zakresie edukacji i zatrudnienia na wszystkich szczeblach i we wszystkich zakresach, uczulenia na te kwestie środków przekazu oraz włączenia ich wraz ze społeczeństwem obywatelskim i partnerami społecznymi do starań w tym kierunku oraz podkreślenia roli mężczyzn we wspieraniu równości;

19. zaleca państwom członkowskim, aby energicznie wspierały równe traktowanie uczniów oraz aby podejmowały środki zwalczania segregacji zawodowej, która nadal istnieje w szkolnictwie, gdzie odsetek nauczycielek w szkolnictwie przedszkolnym i podstawowym znacznie przewyższa odsetek nauczycielek w szkolnictwie średnim, w którym przeważają mężczyźni, a które cieszy się większym uznaniem, większym prestiżem społecznym i uposażenia są w nim wyższe;

20. proponuje Komisji, aby zbadała możliwość przyjęcia środków mających na celu branie pod uwagę przez kobiety naukowych i technologicznych kierunków uniwersyteckich w celu zwiększenia liczby specjalistów w tych sektorach i zaspokojenia oczywistego zapotrzebowania;

21. wzywa Komisję i państwa członkowskie do przyjęcia dalszych środków służących poprawie dostępu kobiet do rynku pracy i udziału w tym rynku, w szczególności w sektorach takich jak sektor zaawansowanych technologii, badań, nauk i inżynierii, w których są one nadal niewystarczająco reprezentowane, oraz poprawie jakości zatrudnienia kobiet, szczególnie za pośrednictwem programów na rzecz uczenia się i szkolenia przez całe życie na wszystkich szczeblach; wzywa Komisję i państwa członkowskie do wykorzystania europejskich funduszy strukturalnych do realizacji tych celów;

22. wzywa Komisję i państwa członkowskie do zwrócenia uwagi na sytuację małżonków pomagających w rolnictwie, rybołówstwie i małych przedsiębiorstwach rodzinnych w kontekście równości płci oraz uwzględniając fakt, że kobiety są w mniej korzystnej sytuacji niż mężczyźni; apeluje do Komisji o przystąpienia w trybie pilnym do przeglądu dyrektywy 86/613/EWG w sprawie stosowania zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn pracujących na własny rachunek, w tym w rolnictwie, oraz w sprawie ochrony kobiet pracujących na własny rachunek w okresie ciąży i macierzyństwa, z myślą o usuwaniu form dyskryminacji pośredniej, rozwijaniu pozytywnego obowiązku równego traktowania i o poprawie sytuacji prawnej pracującego współmałżonka;

23. wzywa państwa członkowskie do opracowania prawnej koncepcji współwłasności w celu zagwarantowania pełnego uznania praw kobiet w sektorze rolnictwa, odpowiedniej ochrony w zakresie zabezpieczenia społecznego i uznania ich pracy;

24. zachęca państwa członkowskie do wspierania programów na rzecz przedsiębiorczości kobiecej w sektorze przemysłu oraz do finansowego wspierania i zapewnienia struktur doradztwa zawodowego dla kobiet zakładających przedsiębiorstwa, a także odpowiedniego szkolenia;

25. wzywa państwa członkowskie do zwrócenia szczególnej uwagi na dostępność infrastruktury dotyczącej macierzyństwa dla kobiet pracujących na własny rachunek;

26. wzywa Komisję i państwa członkowskie do zwrócenia uwagi na sytuację rosnącej liczby pracowników, którzy oficjalnie pracują na własny rachunek, ale których w rzeczywistości można określić jako „pracowników ekonomicznie zależnych”;

27. występuje do państw członkowskich o wyróżnienie przedsiębiorstw, które propagują równość kobiet i mężczyzn i sprzyjają godzeniu życia zawodowego z życiem rodzinnym, w celu przyczynienia się do upowszechniania dobrych praktyk w tej dziedzinie;

28. wzywa Komisję i państwa członkowskie do priorytetowego traktowania bardziej narażonych grup kobiet oraz zwrócenia na nie szczególnej uwagi, ze szczególnym uwzględnieniem kobiet niepełnosprawnych, kobiet z członkami rodziny na utrzymaniu, starszych kobiet, kobiet należących do mniejszości, imigrantek i kobiet przebywających w więzieniach; ponadto wzywa do przygotowania ukierunkowanych środków dostosowanych do ich potrzeb;

29. wzywa Komisję i państwa członkowskie do przyjęcia i wdrożenia koniecznych środków mających na celu wspieranie kobiet niepełnosprawnych, by mogły one czynić postępy w tych obszarach życia społecznego oraz w świecie pracy, kultury i polityki, w których ciągle są niedostatecznie reprezentowane;

30. wzywa Komisję i państwa członkowskie do wspierania dostępu imigrantek do kształcenia i zatrudnienia poprzez przyjęcie środków w celu zwalczania podwójnej dyskryminacji, na którą napotykają imigrantki na rynku pracy, do stworzenia warunków sprzyjających ich dostępowi do rynku pracy, pogodzeniu życia zawodowego i prywatnego oraz do zapewnienia im odpowiednich szkoleń zawodowych;

31. z zadowoleniem przyjmuje konsultacje Komisji z partnerami społecznymi mające na celu poprawę ram legislacyjnych i nielegislacyjnych umożliwiających pogodzenie życia zawodowego, rodzinnego i prywatnego; oczekuje również na analizę tych konsultacji i wynikające stąd propozycje, w szczególności dotyczące urlopu macierzyńskiego i włączenia go do ogólnego czasu pracy, urlopu rodzicielskiego, ojcowskiego, związanego z adopcją i urlopu przeznaczonego na opiekę nad pozostającymi na utrzymaniu członkami rodziny; jest poza tym zdania, że ramowe porozumienie w sprawie urlopu rodzicielskiego można poprawić w następujących punktach: wprowadzenia zachęt, by ojcowie brali urlop rodzicielski, wzmocnienia praw pracowników, którzy biorą urlop rodzicielski, uelastycznienia przepisów w zakresie urlopu, przedłużenie jego trwania i wynagrodzenia podczas tego urlopu;

32. przypomina, że wszelka polityka w zakresie godzenia życia zawodowego i rodzinnego powinna opierać się na zasadzie wolnego wyboru poszczególnych osób i być dostosowana do poszczególnych etapów życia;

33. wzywa państwa członkowskie do przedstawienia specjalnych środków na rzecz zwalczania nierówności między kobietami i mężczyznami spowodowanych przerwami w zatrudnieniu, wynikającymi w szczególności z urlopu macierzyńskiego lub przeznaczonego na opiekę nad pozostającymi na utrzymaniu członkami rodziny; ponadto wzywa do zmniejszenia negatywnego wpływu tych przerw na karierę, zarobki i świadczenia emerytalne;

34. zauważa, że pogodzenie życia zawodowego, prywatnego i rodzinnego jest jednym z podstawowych warunków wzrostu zatrudnienia, i wzywa Komisję do gromadzenia i upowszechniania najlepszych rozwiązań w zakresie skutecznego godzenia życia zawodowego i prywatnego oraz większego zaangażowanie mężczyzn w życie rodzinne;

35. nalega, aby Komisja i państwa członkowskie wspierały udział mężczyzn we wdrażaniu polityki równości płci, w szczególności w zakresie godzenia życia zawodowego, rodzinnego i prywatnego;

36. zwraca się do państw członkowskich oraz władz regionalnych i lokalnych o poprawę dostępności, jakości i przystępności usług opieki nad dziećmi oraz usług opieki nad osobami pozostającymi na utrzymaniu zgodnie z celami barcelońskimi oraz o zagwarantowanie, że dostępność tych usług jest zgodna z pełnoetatowym czasem pracy kobiet i mężczyzn odpowiedzialnych za dzieci i osoby pozostające na utrzymaniu;

37. wzywa kadry zarządzające przedsiębiorstwami do uwzględnienia w planach kadrowych środków sprzyjających elastycznej polityce prorodzinnej w celu ułatwienia pracownikom obu płci powrotu do pracy po okresie przerwy;

38. zwraca uwagę Komisji i państw członkowskich na feminizację ubóstwa, w sytuacjach gdy kobiety, zwłaszcza starsze i samotne matki, są zagrożone wykluczeniem i ubóstwem, i wzywa do opracowania środków zapobiegających temu trendowi;

39. zwraca się do Komisji i państw członkowskich o opracowanie instrumentów szkolenia i wdrażania, które umożliwią wszystkim zainteresowanym uwzględnienie perspektywy opartej na równych szansach dla kobiet i mężczyzn w dziedzinach swoich kompetencji, łącznie z oceną szczególnego wpływu polityki na kobiety i mężczyzn;

40. wzywa państwa członkowskie oraz władze regionalne i lokalne do zapewnienia skutecznego wykorzystania istniejących środków, takich jak podręczniki na temat uwzględniania równych szans dla kobiet i mężczyzn w polityce zatrudnienia realizowanej przez Komisję;

41. wzywa państwa członkowskie do zapewnienia odpowiedniego szkolenia w zakresie uwzględniania wymiaru równości mężczyzn i kobiet dla urzędników odpowiedzialnych za wdrażanie wspólnotowych programów na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym;

42. wzywa Komisję i państwa członkowskie do opracowania szeregu wskaźników ilościowych i jakościowych oraz wiarygodnych, porównywalnych i w razie potrzeby dostępnych statystyk ukazujących dane w rozbiciu na płeć, które zostaną wykorzystane w dalszej części wdrażania strategii lizbońskiej na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia i zapewnią odpowiednią realizację dalszych działań;

43. z zadowoleniem przyjmuje utworzenie Europejskiego Instytutu ds. Równości Kobiet i Mężczyzn oraz mianowanie członków zarządu, dzięki czemu instytut posiada organ decyzyjny; wyraża jednak zaniepokojenie z powodu opóźnienia w rekrutacji dyrektora instytutu i wzywa Komisję do rozwiązania tej kwestii;

44. domaga się, by Komisja z pomocą Europejskiego Instytutu ds. Równości Kobiet i Mężczyzn ujęła w swych przyszłych sprawozdaniach rocznych na temat równości kobiet i mężczyzn fakty i dane statystyczne z krajów kandydujących i krajów potencjalnie kandydujących;

45. zwraca się do państw członkowskich o wspieranie uprawiania sportu i zdrowego stylu życia wśród ogółu społeczeństwa, mając na uwadze fakt, że procentowo mniej kobiet uprawia sport;

46. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz rządom państw członkowskich.

[1] Dz.U. C 364 z 18.12.2000, str. 1.
[2] Dz.U. L 17 z 19.11.2001, str. 22.
[3] Dz.U. L 210 z 31.7.2006, str. 25.
[4] Dz.U. C 102 E z 28.04.2004, str. 492.
[5] Dz.U. C 313 E z 20.12.2006, str. 118.
[6] Dz.U. C 74 E z 20.3.2008, str. 742.
[7] Dz.U. C 301 E z 13.12.2007, str. 56.
[8] Dz.U. C 146 E z 12.06.2008, str. 112.
[9] Teksty przyjęte, P6_TA(2007)0423.
[10] Teksty przyjęte, P6_TA(2008)0019.
[11] Teksty przyjęte, P6_TA (2008)0094.
[12] Teksty przyjęte, P6_TA-PROV(2008)0102.

dla Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia

na temat równości kobiet i mężczyzn – 2008
(2008/2047(INI))

Sprawozdawczyni komisji opiniodawczej: Marian Harkin

WSKAZÓWKI

Komisja Zatrudnienia i Spraw Socjalnych zwraca się do Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia, właściwej dla tej sprawy, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

- uwzględniając analizy na temat równowagi między życiem zawodowym i prywatnym przeprowadzone przez Europejską fundację w Dublinie oraz konkluzje Rady Europejskiej obradującej w Lizbonie w marcu 2000 r., które miały na celu zwiększenie do 2010 r. ogólnego wskaźnika zatrudnienia w Unii Europejskiej do poziomu 70%, a wskaźnika zatrudnienia kobiet do ponad 60%, a także uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej obradującej w Sztokholmie w marcu 2001 r., w których dodano przejściowy cel osiągnięcia do 2005 r. poziomu 67% w przypadku ogólnego wskaźnika zatrudnienia i 57% dla wskaźnika zatrudnienia kobiet,

A. mając na uwadze, że w sprawozdaniu Komisji na temat równości kobiet i mężczyzn – 2008[1] wskazuje się, że o ile udział kobiet w zatrudnieniu wciąż wzrasta, istnieją nadal znaczące wyzwania pod względem jakości zatrudnienia kobiet, zwłaszcza ciągła różnica w wynagrodzeniu kobiet i mężczyzn, utrzymująca się segregacja pozioma i pionowa rynku pracy, rozdrobnienie kariery zawodowej kobiet i trudność w godzeniu życia zawodowego i rodzinnego, które to czynniki wspólnie uniemożliwiają równe traktowanie w zakresie edukacji, w czasie aktywności zawodowej i na emeryturze; mając na uwadze, że dwie trzecie miejsc pracy w niepełnym wymiarze godzin zajmują kobiety oraz że, ogólnie, stosunek pracy kobiet ma charakter dorywczy;

B. mając na uwadze, że europejska strategia zatrudnienia nie obejmuje ani szczegółowych wytycznych dotyczących wymiaru płci, ani filaru równych szans,

C. mając na uwadze, że w związku z tym badanie porównawcze z 2007 r., które objęło 27 państw członkowskich i 3 państwa EFTA, wskazuje, że kwestia równości płci jest w dużej mierze nieobecna w polityce zatrudnienia,

D. mając na uwadze, że dyskryminacja kobiet zaczyna się już w dostępie do wykształcenia, zwłaszcza w regionach o wysokiej stopie bezrobocia, w których kobiety mimo lepszych wyników w nauce mają mniejsze szanse uzyskania dobrego wykształcenia i później dobrej pracy,

E. mając na uwadze, że życie zawodowe kobiet charakteryzuje się okrojonymi okresami aktywności zawodowej, co wpływa na zdolność kobiet do pozostawania czynnymi zawodowo i osiągania postępów, stawia je w gorszej sytuacji na rynku pracy i ma długoterminowe skutki dla świadczeń emerytalnych,

F. mając na uwadze, że strategia „flexicurity” rodzi oczekiwania, lecz wymaga ulepszenia poprzez przyjęcie podejścia do zatrudnienia opartego na tzw. „fazach życia”; mając na uwadze, że nie wszystkie państwa członkowskie osiągną cele barcelońskie do 2010 r.; mając na uwadze, że placówki opieki nad krewnymi pozostającymi na utrzymaniu rodzin – innymi niż dzieci – oraz uznawanie nieformalnych kwalifikacji nie są jeszcze objęte strategiami politycznymi,

G. mając na uwadze, że choć sprawozdanie Komisji zawiera obszerne statystyki na temat stopy zatrudnienia kobiet, ich wykształcenia i uczestnictwa w procesach decyzyjnych oraz na temat stopy ubóstwa wśród kobiet w UE w porównaniu do stopy ubóstwa wśród mężczyzn, w statystykach tych zupełnie brakuje danych o niepełnosprawności, wieku, orientacji seksualnej, pochodzeniu etnicznym i wyznaniu, mimo że sytuacja kobiet borykających się z wieloraką dyskryminacją jest szczególnie trudna,

1. wzywa Komisję i państwa członkowskie do przyjęcia niezbędnych środków na rzecz włączania kwestii równości płci do wszelkich kierunków polityki społecznej oraz zatrudnienia i ubezpieczeń społecznych, a zwłaszcza do strategii dotyczących elastycznego rynku pracy i bezpieczeństwa socjalnego (tzw. „flexicurity”) i zwalczania wszelkich form dyskryminacji;

2. przypomina Komisji o jej planie działań na rzecz równości kobiet i mężczyzn 2006–2010 i wzywa Komisję i państwa członkowskie, żeby współdziałały w szczególności z małymi i średnimi przedsiębiorstwami na rzecz zagwarantowania, że opracowane zostaną szczegółowe strategie polityczne na rzecz osiągnięcia równej niezależności ekonomicznej kobiet i mężczyzn, pogodzenia życia prywatnego i zawodowego, równego udziału w procesie podejmowania decyzji, likwidacji wszelkich form przemocy związanej z różnicą płci i molestowania seksualnego oraz usunięcia stereotypów związanych z płcią;

3. wzywa państwa członkowskie, żeby w pełni wykonywały przepisy prawa wspólnotowego, które wymagają równego traktowania kobiet i mężczyzn w zatrudnieniu, w tym w odniesieniu do dostępu do zatrudnienia, warunków pracy, elastycznego czasu pracy, rozwoju kariery i awansu, równego wynagrodzenia za jednakową pracę lub pracę o tej samej wartości, zwalniania, przeniesienia ciężaru dowodu w przypadkach dyskryminacji ze względu na płeć, w odniesieniu do molestowania seksualnego i ochrony ciąży, macierzyństwa i ojcostwa, jak również w pozyskiwaniu towarów i usług o wysokiej jakości i po przystępnej cenie, takich jak opieka nad dzieckiem, opieka nad osobami starszymi i niepełnosprawnymi i innymi osobami pozostającymi na utrzymaniu,

4. wskazuje, że – mimo względnych postępów ilościowych dokonanych w zakresie zatrudnienia kobiet – przytoczone przez Komisję dane pokazują, iż średnia dysproporcja między wskaźnikami zatrudnienia w UE dla mężczyzn i dla kobiet utrzymuje się na wysokim poziomie (14,4%), a w grupie wiekowej osób powyżej 55 roku życia jest znacznie wyższa (17,8%), przy czym w niektórych państwach członkowskich dysproporcja ta wynosi ponad 30%;

5. podkreśla, że wiele miejsc pracy utworzonych w UE jest niepewnych, gdyż opierają się one na umowach zawieranych na czas określony, oraz że cierpią na tym szczególnie kobiety; wzywa zatem Komisję i państwa członkowskie do zachęcania do przyjęcia środków na rzecz likwidacji niepewnego zatrudnienia; podkreśla, że umowy na czas nieokreślony wciąż są standardem;

6. wzywa Komisję, żeby przyjęła środki potrzebne do skutecznego wdrożenia w każdym państwie członkowskim dyrektywy o równości wynagrodzeń oraz do realizacji celu uzgodnionego w czasie posiedzenia Rady Europejskiej w Barcelonie, dotyczącego wysokiej jakości opieki nad dziećmi; wzywa również Komisję do wzmocnienia dyrektywy o urlopie rodzicielskim;

7. wzywa państwa członkowskie, aby dążyły do celu jednakowej niezależności ekonomicznej kobiet i mężczyzn oraz by wspierały skierowane do kobiet programy na rzecz przedsiębiorczości oraz kredyty na rozpoczęcie działalności gospodarczej we wszystkich rodzajach działalności; przypomina Komisji, że Ramy działań na rzecz równości kobiet i mężczyzn przyjęte przez partnerów społecznych mają na celu zachęcenie dziewcząt, żeby wzięły pod rozwagę szerszą perspektywę możliwości kariery, głównie w zawodach technicznych i naukowych;

8. zwraca się do Komisji i państw członkowskich o opracowanie – we współpracy z odpowiednimi organami – programów edukacyjnych i szkoleniowych gwarantujących, że wysokie kwalifikacje kobiet w zakresie wykształcenia będą skutkować lepszymi miejscami pracy, lepszym wynagrodzeniem i większymi możliwościami kariery, odpowiednimi dla ich kwalifikacji i wykształcenia; wzywa państwa członkowskie, żeby za pomocą ukierunkowanych środków zlikwidowały dyskryminację młodych kobiet w procesie przejścia ze szkoły do kształcenia na wyższym poziomie i od kształcenia do kariery zawodowej;

9. wnioskuje o staranne wytyczanie kierunków polityki edukacyjnej, aby unikać przyjętych z góry koncepcji dotyczących ścieżek kariery, które są ponoć „niedostępne” dla kobiet i proponuje, aby dostęp do stanowisk kierowniczych był całkowicie przejrzysty, dzięki czemu uniknie się dyskryminacji ze względu na płeć;

10. podkreśla znaczenie udostępniania istniejących funduszy europejskich i krajowych w ramach projektów ukierunkowanych na czynne włączanie kobiet oraz zwraca się do Komisji i do państwa członkowskich – w kontekście wdrażania funduszy strukturalnych – o ustalenie szczegółowych celów, zgodnych z przekrojowym celem uwzględniania problematyki płci, na rzecz udziału kobiet w programach otrzymujących finansowanie; wzywa Komisję do rozważenia opracowania wytycznych dla ujmowania kwestii płci w budżecie funduszy strukturalnych i do sprawdzania ich w projektach pilotażowych;

11. popiera środki Europejskiego Funduszu Społecznego i programu PROGRESS na lata 2007–2013, które poprawiają sytuację kobiet na rynku pracy i wspierają przeciwdziałanie dyskryminacji; wzywa Komisję i państwa członkowskie, żeby zagwarantowały, że wszelkie środki i działania polityczne mające na celu poprawę równości płci będą w pełni uwzględniały specyficzną sytuację kobiet, które borykają się z wieloraką dyskryminacją ze względu na niepełnosprawność, wiek, orientację seksualną, pochodzenie etniczne czy religię, a także sytuację kobiet, które doświadczają dyskryminacji towarzyszącej, oraz rodziców czy małżonków osób dyskryminowanych;

12. podkreśla znaczenie narzędzi identyfikacyjnych i odpowiednich mechanizmów integracji na rynku pracy szczególnie narażonych grup kobiet; wzywa także do lepszego uznawania kształcenia nieformalnego, tak żeby wesprzeć ten proces;

13. przypomina o swojej rezolucji z dnia 9 marca 2004 r. w sprawie pracy, rodziny i życia prywatnego[2], w której zwrócił się do Komisji o przedstawienie wniosku dotyczącego dyrektywy ramowej w sprawie godzenia życia zawodowego, rodzinnego i prywatnego, która umożliwiłaby m.in. wprowadzenie dodatkowych mechanizmów umożliwiających kobietom i mężczyznom równy podział opieki nad członkami rodziny pozostającymi na ich utrzymaniu, a jednocześnie odzwierciedlałaby analizy Europejskiej fundacji na rzecz poprawy warunków życia i pracy na temat równowagi między życiem zawodowym a prywatnym;

14. zauważa, że w wyniku zmieniającej się sytuacji demograficznej szacunkowy stosunek ludności aktywnej zawodowo do nieaktywnej w roku 2030 wyniesie 2:1; wzywa Komisję do wspierania przyszłej roli opiekunów i tych osób, które zmuszone są do wycofania się z rynku pracy lub które zatrudniane są na podstawie umów o pracę w niepełnym wymiarze godzin, aby mogły przyjąć na siebie obowiązki rodzinne, poprzez podejmowanie inicjatyw politycznych, które umożliwią kobietom i mężczyznom osiągnięcie równowagi między obowiązkami zawodowymi, opiekuńczymi i rodzinnymi, a przez to pozwolą na uniknięcie niepewności zawodowej, dochodowej i emerytalnej; wzywa państwa członkowskie do przygotowania i wdrożenia systemów ochrony socjalnej, które uwzględnią szczególne sytuacje kobiet i mężczyzn na rynku pracy;

15. wzywa państwa członkowskie, aby wprowadziły mechanizmy zapewniające sprawiedliwe traktowanie kobiet i mężczyzn w systemach emerytalnych oraz żeby oceniły wpływ reform emerytalnych na życie kobiet;

16. proponuje, aby Komisja nadal zasięgała opinii partnerów społecznych w sprawie podejścia do działań wspólnotowych, jakie mają zostać podjęte na rzecz lepszego godzenia życia zawodowego, osobistego i rodzinnego, z myślą o poprawie i uzupełnieniu dotychczasowych ram oraz realizacji celów Rady Europejskiej obradującej w Barcelonie;

17. podkreśla rolę pracodawców oraz organizacji związków zawodowych w tworzeniu sprawiedliwej organizacji pracy dla kobiet i mężczyzn i kształtowaniu roli państw członkowskich w zapewnianiu przystępnych, tanich i wysokiej jakości usług, w wymianie najlepszych praktyk w celu umożliwienia lepszego godzenia życia zawodowego z rodzinnym i promowania społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw;

18. podkreśla znaczenie czynnego udziału kobiet w związkach zawodowych w zakresie zadań koncentrujących się na ochronie kobiet w miejscu pracy i przyznawania należnych im praw;

19. zgadza się z przewidzianą w ramach działań partnerów społecznych na rzecz równouprawnienia płci propozycją stworzenia nieliniowych ścieżek rozwoju kariery zawodowej, w których okresy większej aktywności zawodowej następują przemiennie z okresami realizacji w większym stopniu obowiązków rodzinnych, co stanowiłoby alternatywę dla kultury niepotrzebnie długiego czasu pracy dla kobiet i mężczyzn;

20. wzywa Komisję do wspierania współpracy i rozwoju partnerstw między wszystkimi zainteresowanymi organami w celu promowania lepszego godzenia życia zawodowego, rodzinnego i osobistego w kontekście Europejskiego sojuszu na rzecz rodzin;

21. wzywa Komisję i państwa członkowskie, żeby opracowały szereg wskaźników jakościowych, które zostaną wykorzystane w dalszej części wdrażania strategii lizbońskiej na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia oraz uwzględnią wymiar dotyczący płci;

22. wzywa Komisję do przeprowadzenia kampanii informacyjnych w sprawie dyskryminacji ze względu na płeć oraz do wprowadzenia wymiaru dotyczącego płci w programach edukacyjnych Unii Europejskiej.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

[1] Sprawozdanie Komisji dla Rady, Parlamentu Europejskiego, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów na temat równości kobiet i mężczyzn – 2008 (COM(2008)0010).
[2] Dz.U. C 102 E z 28.04.2004, str. 492.

dla Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia

w sprawie równości kobiet i mężczyzn – 2008
(2008/2047(INI))

Sprawozdawczyni komisji opiniodawczej: Maria Badia i Cutchet

WSKAZÓWKI

Komisja Kultury i Edukacji zwraca się do Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia, właściwej dla tej sprawy, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

1. uważa, że aby usunąć ze środków przekazu stereotypy dotyczące płci i promować egalitarne modele zachowania w środowisku zawodowym i domowym należy przekazywać te wartości od najmłodszego wieku w szkołach;

2. zaleca państwom członkowskim, aby energicznie wspierały równe traktowanie uczniów oraz aby podejmowały środki zwalczania segregacji zawodowej, która nadal istnieje w szkolnictwie, gdzie odsetek nauczycielek w szkolnictwie przedszkolnym i podstawowym znacznie przewyższa odsetek nauczycielek w szkolnictwie średnim, w którym przeważają mężczyźni, a które cieszy się większym uznaniem, większym prestiżem społecznym i uposażenia są w nim wyższe;

3. proponuje Komisji, aby zbadała możliwość przyjęcia środków mających na celu branie pod uwagę przez kobiety naukowych i technologicznych kierunków uniwersyteckich w celu zwiększenia liczby specjalistów w tych sektorach i zaspokojenia oczywistego zapotrzebowania;

4. zwraca się o likwidację wszelkiego rodzaju dyskryminacji ze względu na płeć w zakresie uposażenia w dziedzinie edukacji, kultury, sportu i komunikacji, oraz wyraża zaniepokojenie faktem, że praca w niepełnym wymiarze godzin lub tymczasowa jest wykonywana w większości przez kobiety, co dowodzi, że godzenie życia zawodowego, rodzinnego i kształcenia zależy głównie od kobiet w związku z tym wzywa państwa członkowskie o ulepszenie sieci świadczenia usług publicznych osobom zależnym oraz w zakresie wychowania przedszkolnego w celu ułatwienia kobietom i mężczyznom godzenia życia zawodowego, rodzinnego oraz kształcenia, i w ten sposób wspierania bardziej egalitarnego podziału obowiązków domowy oraz zwiększenia liczby kobiet uczestniczących w programach stałego kształcenia i zatrudnionych na wysokich stanowiskach;

5. zwraca się o podjęcie środków mających na celu wsparcie większego udziału kobiet w organach kierowniczych, w szczególności w dziedzinach, w których brak zrównoważonej reprezentacji płci;

6. zwraca się do państw członkowskich o wspieranie uprawiania sportu i zdrowego stylu życia wśród ogółu społeczeństwa, mając na uwadze fakt, że procentowo mniej kobiet uprawia sport.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

Data przyjęcia

Wynik głosowania końcowego

+:

–:

0:

Posłowie obecni podczas głosowania końcowego

Jan Andersson, Edit Bauer, Iles Braghetto, Philip Bushill-Matthews, Alejandro Cercas, Ole Christensen, Derek Roland Clark, Luigi Cocilovo, Jean Louis Cottigny, Jan Cremers, Proinsias De Rossa, Richard Falbr, Carlo Fatuzzo, Ilda Figueiredo, Roger Helmer, Karin Jöns, Ona Juknevičienė, Jean Lambert, Raymond Langendries, Bernard Lehideux, Elizabeth Lynne, Thomas Mann, Maria Matsouka, Elisabeth Morin, Juan Andrés Naranjo Escobar, Csaba Őry, Marie Panayotopoulos-Cassiotou, Pier Antonio Panzeri, Elisabeth Schroedter, Jean Spautz, Gabriele Stauner, Ewa Tomaszewska, Gabriele Zimmer

Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego

Jean Marie Beaupuy, Petru Filip, Donata Gottardi, Marian Harkin, Rumiana Jeleva, Sepp Kusstatscher, Roberto Musacchio, Csaba Sógor, Patrizia Toia, Glenis Willmott

Informacja prawna - Polityka ochrony prywatności