ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με την αίτηση άρσης της ασυλίας του Frank Vanhecke

5.11.2008 - (2008/2092(IMM))

Επιτροπή Νομικών Θεμάτων
Εισηγητής: Klaus-Heiner Lehne

Διαδικασία : 2008/2092(IMM)
Διαδρομή στην ολομέλεια
Διαδρομή του εγγράφου :  
A6-0421/2008
Κείμενα που κατατέθηκαν :
A6-0421/2008
Συζήτηση :
Κείμενα που εγκρίθηκαν :

ΠΡΟΤΑΣΗ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με την αίτηση άρσης της ασυλίας του Frank Vanhecke

(2008/2092(IMM))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–   έχοντας υπόψη την αίτηση άρσης της ασυλίας του Frank Vanhecke, που διαβίβασε, κατόπιν αιτήσεως του εισαγγελέα του Deendermonde, ο υπουργός δικαιοσύνης του Βασιλείου του Βελγίου, και που ανακοινώθηκε στην ολομέλεια στις 10 Απριλίου 2008,

–   αφού άκουσε τον Frank Vanhecke, σύμφωνα με το άρθρο 7, παράγραφος 3, του Κανονισμού του,

–   έχοντας υπόψη τα άρθρα 9 και 10 του Πρωτοκόλλου περί των προνομίων και ασυλιών των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων της 8ης Απριλίου 1965, καθώς και το άρθρο 6, παράγραφος 2, της Πράξης περί της εκλογής των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με άμεση και καθολική ψηφοφορία της 20ής Σεπτεμβρίου 1976,

–   έχοντας υπόψη τις αποφάσεις του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων με ημερομηνία 12 Μαΐου 1964 και 10 Ιουλίου 1986[1],

–   έχοντας υπόψη τα άρθρα 58 και 59 του Βελγικού Συντάγματος,

–   έχοντας υπόψη το άρθρο 6, παράγραφος 2, και το άρθρο 7 του Κανονισμού του,

–   έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων (A6‑0421/2008),

1.  αποφασίζει να άρει την ασυλία του Frank Vanhecke·

2.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει άμεσα την παρούσα απόφασης και την έκθεση της αρμόδιας επιτροπής προς τις αρμόδιες αρχές του Βασιλείου του Βελγίου.

  • [1]  Υπόθεση 101/63, Wagner/Fohrmann και Krier, Συλλογή 1964, σελ. 397, και υπόθεση 149/85 Wybot κατά Faure και άλλων, Συλλογή 1986, σελ. 2403.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Οι νομοθετικές διατάξεις

Τα άρθρα 9 και 10 του Πρωτοκόλλου περί των προνομίων και ασυλιών των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων της 8ης Απριλίου 1965 ορίζει τα εξής:

Άρθρο 9

Τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δεν υπόκεινται σε έρευνα, κράτηση ή δίωξη για γνώμη ή ψήφο δοθείσα κατά την άσκηση των καθηκόντων τους.

Άρθρο 10

Κατά τη διάρκεια των συνόδων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τα μέλη του απολαύουν:

(α) εντός της επικρατείας των κρατών τους, των ασυλιών που αναγνωρίζονται στα μέλη του κοινοβουλίου της χώρας τους·

(β) εντός της επικρατείας άλλων κρατών μελών, της εξαιρέσεως από κάθε μέτρο κρατήσεως και κάθε δικαστική δίωξη.

Η ασυλία τους καλύπτει επίσης όταν μεταβαίνουν στον τόπο συνεδριάσεως του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ή όταν επιστρέφουν από αυτόν.

Επίκληση της ασυλίας δεν δύναται να γίνει στην περίπτωση αυτοφώρου εγκλήματος και ούτε δύναται να εμποδίσει την άσκηση του δικαιώματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να άρει την ασυλία ενός από τα μέλη του.

Τα άρθρα 58 και 59 του Βελγικού Συντάγματος ορίζουν τα εξής:

Άρθρο 58

Κανένα μέλος της μίας ή της άλλης Βουλής δεν καταδιώκεται ούτε εξετάζεται για γνώμη ή ψήφο που έδωσε κατά την άσκηση των καθηκόντων του.

Άρθρο 59

Κανένα μέλος της μίας ή της άλλης Βουλής δεν μπορεί, όσο διαρκεί η σύνοδος, να κρατηθεί ή να κληθεί ενώπιον δικαστηρίου σχετικά με την επιβολή ποινικών κυρώσεων ούτε να συλληφθεί παρά με την άδεια της Βουλής στην οποία ανήκει, με εξαίρεση τα αυτόφωρα εγκλήματα.

Δεν μπορούν να επιβληθούν ποινικές κυρώσεις κατόπιν δικαστικής παρέμβασης εις βάρος μέλους της μίας ή της άλλης Βουλής, όσο διαρκεί η σύνοδος, παρά μόνο από τον πρώτο πρόεδρο του Εφετείου κατ' αίτησιν του αρμόδιου δικαστή, με εξαίρεση τα αυτόφωρα εγκλήματα. Η απόφαση αυτή κοινοποιείται στον πρόεδρο της σχετικής Βουλής.

Κατ' οίκον έρευνα ή κατάσχεση δυνάμει της προηγούμενης παραγράφου διενεργείται μόνο παρουσία του προέδρου της σχετικής Βουλής ή ενός μέλους που διορίζεται από αυτόν.

Κατά τη διάρκεια της συνόδου, μόνο οι υπάλληλοι της Εισαγγελίας και το αρμόδιο προσωπικό δύνανται να κινήσουν ποινικές διαδικασίες εις βάρος ενός μέλους οποιασδήποτε Βουλής.

Το μέλος της μίας ή της άλλης Βουλής δύναται σε όλα τα στάδια της ποινικής διαδικασίας να ζητήσει από τη Βουλή στην οποία ανήκει να αναστείλει τη διαδικασία για όσο διάστημα διαρκεί η σύνοδος. Η Βουλή αυτή πρέπει να κάνει δεκτό το αίτημα αυτό εφόσον αυτό υποστηρίζεται από την πλειοψηφία των δύο τρίτων των ψηφισάντων.

Η κράτηση μέλους της μίας ή της άλλης Βουλής ή η ποινική δίωξη αναστέλλεται κατά τη διάρκεια της συνόδου εφόσον η Βουλή στην οποία ανήκει υποβάλει σχετικό αίτημα.

Τα πραγματικά περιστατικά

Σύμφωνα με επιστολή των βελγικών αρχών τα πραγματικά περιστατικά έχουν ως εξής:

Στις 3 Νοεμβρίου 2005, το δημοτικό εκτελεστικό όργανο του δήμου Sint-Niklaas υπέβαλε καταγγελία σε βάρος του συντάκτη, του εκδότη, του τυπογράφου ή του διανομέα του άρθρου "Τι δεν σας επέτρεψαν να διαβάσετε στον Τύπο" που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα του Vlaams Belang, αριθ. φύλλου 2, έκδοση του Sint-Niklaas, του Απριλίου-Μαΐου-Ιουνίου 2005.

Νομική βάση για την καταγγελία αποτέλεσε το άρθρο 1, παράγραφος 3, σημείο 2 του Νόμου της 30ής Ιουλίου 1981 σχετικά με τον κολασμό ορισμένων πράξεων που έχουν ως κίνητρο το ρατσισμό ή την ξενοφοβία.

Το εν λόγω άρθρο που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα του Vlaams Belang αφορούσε τη διαμάχη που έχει ξεσπάσει με αφορμή τη βεβήλωση τάφων στο νεκροταφείο του Tereken μεταξύ της 29ης Μαρτίου και της 5ης Απριλίου 2005, σε σχέση με την οποία το Vlaams Belang υποστήριξε ότι δράστες ήταν νεαρά άτομα αλλοδαπής καταγωγής.

Στο εν λόγω άρθρο, ο όρος "αλλοδαποί" συνδέεται με τη δήλωση " (…) ένας πολιτισμός που δεν επιδεικνύει πλέον κανένα σεβασμό για τους νεκρούς και τα σύμβολα μιας άλλης πίστης είναι ένας πολιτισμός που έχει εξοκείλει (…)", ενώ αναφέρεται επίσης ότι: "δεν θα ήταν σωστό να καλύψουμε τις πράξεις αυτές πίσω από ένα πέπλο διακριτικότητας".

Στην πραγματικότητα, οι δράστες δεν ήταν αλλοδαπής καταγωγής, αλλά τέσσερις γηγενείς ανήλικοι από δύο φλαμανδικές οικογένειες.

Στις 30 Ιουνίου 2005, το δημοτικό συμβούλιο του Sint-Niklaas υπέβαλε επίσημη καταγγελία στο Κέντρο για τις Ίσες Ευκαιρίες και την Καταπολέμηση του Ρατσισμού.

Στις 30 Σεπτεμβρίου 2005, το Κέντρο για τις Ίσες Ευκαιρίες και την Καταπολέμηση του Ρατσισμού φέρεται ότι απέστειλε γνωμοδότηση προς το δημοτικό συμβούλιο του Sint-Niklaas, βάσει της οποίας αποφασίσθηκε να υποβληθεί καταγγελία στον εισαγγελέα του Dendermonde.

Ο εισαγγελέας του Dendermonde ξεκίνησε έρευνα, λαμβάνοντας υπόψη τη διαδοχική (και όχι κοινή) ευθύνη που προβλέπει το άρθρο 25 του (Ενοποιημένου) Συντάγματος του Βελγίου.

Αρχικά, ήταν αδύνατος ο εντοπισμός του συντάκτη, του τυπογράφου ή του διανομέα.

Κατέστη, ωστόσο, δυνατός ο εντοπισμός του κ. Frank Vanhecke ως υπεύθυνου εκδότη. Αρχικά, όμως, δεν ήταν πρόθυμος να προβεί σε οποιαδήποτε δήλωση σχετικά με την έρευνα.

Αυτοί ήταν οι λόγοι για τους οποίους ο εισαγγελέας του Dendermonde πρότεινε αρχικά να διωχθεί ποινικά μόνο ο Frank Vanhecke, και η έρευνα ολοκληρώθηκε έτσι στις 21 Νοεμβρίου 2006.

Ωστόσο, στις 27 Νοεμβρίου 2006, ο εισαγγελέας του Dendermonde έλαβε επιστολή από τον συνήγορο του κ. Frank Vanhecke στην οποία ζητούσε συμπληρωματική έρευνα και δήλωση πρόθεσης συνεργασίας.

Σχεδόν ταυτόχρονα, ο εισαγγελέας του Dendermonde έλαβε επίσης μήνυμα από την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Δίωξης Εγκλήματος που ανέφερε ότι της είχε γνωστοποιηθεί ότι ο συντάκτης του εν λόγω άρθρου ήταν διατεθειμένος να προσέλθει για κατάθεση.

Κατόπιν εντολής του στις 27 Νοεμβρίου 2006, ο εισαγγελέας του Dendermonde διέταξε τη συνέχιση της έρευνας, λαμβάνοντας υπόψη τα δεδομένα αυτά.

Η έρευνα που ακολούθησε αποκάλυψε ότι άτομο με το όνομα Marc Van De Velde είχε προσέλθει δηλώνοντας ότι ήταν ο συντάκτης του άρθρου. Μέσω της κατάθεσής του και της εξέτασης του προσωπικού του υπολογιστή φάνηκε να επιβεβαιώνεται εν μέρει ότι επρόκειτο πράγματι για τον συντάκτη τμήματος του άρθρου. Ωστόσο, η τέταρτη και η πέμπτη παράγραφος του άρθρου, καθώς και ο τίτλος του, δεν είχαν συνταχθεί από τον ίδιο.

Στην πορεία της έρευνας που ακολούθησε, δεν κατέστη δυνατό να εξακριβωθεί ποιος ήταν ο συντάκτης των ενοχοποιητικών δύο προαναφερθεισών παραγράφων και του τίτλου του άρθρου, συμπεριλαμβανομένου του εξής αποσπάσματος: "(…) Ωστόσο, εκείνο που δεν μας επέτρεψαν να πληροφορηθούμε είναι ότι οι δράστες, έφηβοι στο σύνολό τους, ήταν αλλοδαπής καταγωγής (…)".

Ο εισαγγελέας του Dendermonde, θεωρεί ότι μέχρις στιγμής, ποινικά υπεύθυνος για τα αποσπάσματα αυτά είναι ο κ. Frank Vanhecke, ως υπεύθυνος για την έκδοση του εντύπου.

Με δεδομένα τα παραπάνω στοιχεία, ο εισαγγελέας του Dendermonde προτείνει να διαταχθεί ο κ. Frank Vanhecke να εμφανισθεί ενώπιον του ποινικού δικαστηρίου, σύμφωνα με το άρθρο που αναφέρεται στην αρχή της παρούσας έκθεσης (βλ. επίσης συνημμένο αντίγραφο της κλήτευσης).

Δεδομένης της θέσης του κ. Vanhecke, τέτοιου είδους δίωξη θα καταστεί δυνατή μόνον εφόσον προηγηθεί άρση της βουλευτικής του ασυλίας.

Προτάσεις του κ. Vanhecke

Κατά την ακρόαση ο κ. Vanhecke υποστήριξε ότι η δίωξη ασκείται με σκοπό να παρεμποδιστεί η πολιτική του δραστηριότητα (fumus persecutionis). Καταρχάς, ο δήμαρχος της πόλης ήταν σοσιαλιστής και η δίωξη οφείλεται στην αντιπαράθεση με άτομα που υποστηρίζουν τη διάσπαση του βελγικού κράτους. Δεύτερον, η δίωξη κινήθηκε με εξαιρετική ταχύτητα για τα βελγικά δεδομένα. Τρίτον, μια γαλλόφωνη εφημερίδα ανέφερε σε δημοσίευμά της σχετικά με την υπόθεση ότι εάν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αρνηθεί να άρει την ασυλία του κ. Vanhecke, η υπόθεση θα τεθεί στο αρχείο (μολονότι ο συντάκτης του άρθρου ήταν γνωστός).

Ο κ. Vanhecke δήλωσε επίσης ότι σύμφωνα με το άρθρο 25 του Βελγικού Συντάγματος[1]. Ο ίδιος ως υπεύθυνος εκδότης δεν μπορεί να διωχθεί όταν ο συγγραφέας είναι γνωστός και κάτοικος Βελγίου. Δεν συνέταξε ούτε τροποποίησε το άρθρο, ούτε ανέθεσε σε κάποιον να το πράξει. Υπήρξε ο υπεύθυνος εκδότης 200 περίπου τοπικών εφημερίδων. Στην περίπτωση του επίμαχου άρθρου, τόσο ο συντάκτης όσο και ο υπεύθυνος για την τροποποίησή του ήταν γνωστοί και κάτοικοι Βελγίου. Ο κ. Vanhecke τόνισε επιπλέον ότι είχε δημοσιεύσει και διανείμει μια ανάκληση του άρθρου.

Αξιολόγηση

Καταρχάς εκτιμάται ότι η παρούσα υπόθεση δεν καλύπτεται από το άρθρο 9 του Πρωτοκόλλου δεδομένου ότι η δραστηριότητα του εκδότη μιας κομματικής εφημερίδας δεν συγκαταλέγεται μεταξύ των καθηκόντων του βουλευτή του ΕΚ. Συνεπώς, η υπόθεση πρέπει να εξετασθεί με βάση το άρθρο 10, δηλαδή υπό το φως του βελγικού δικαίου και την πάγια πρακτική της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων.

Το άρθρο 58 του Βελγικού Συντάγματος αποκλείεται για τους ίδιους λόγους με το άρθρο 9 του Πρωτοκόλλου. Πρέπει συνεπώς να εξετασθεί κατά πόσον η ασυλία μπορεί να αρθεί για κάποιον από τους λόγους που επικαλείται ο κ. Vanhecke.

Καταρχάς πρέπει να αναφερθεί ότι δεν έχουν προκύψει επαρκείς ενδείξεις για fumus persecutionis. Δεν είναι σπάνιο να αποδίδονται ευθύνες για το περιεχόμενο των εφημερίδων στον αρχισυντάκτη και το γεγονός ότι ο τοπικός δήμαρχος ήταν σοσιαλιστής δεν είναι αρκετό για να στοιχειοθετήσει τον ισχυρισμό ότι η κατηγορία είχε πολιτικά κίνητρα.

Δεύτερον, παρατηρείται ότι εάν τα πρόσωπα που συνέταξαν και τροποποίησαν το σχετικό άρθρο είναι πράγματι γνωστά και κατοικούν στο Βέλγιο, είναι πιθανό ο κ. Vanhecke να απολαύει πλήρους προστασίας με βάση το βελγικό δίκαιο. Επιπλέον, φαίνεται ότι ο κ. Vanhecke δημοσίευσε και διένειμε μία ανάκληση του επίμαχου άρθρου. Τονίζεται ωστόσο ότι δεν εμπίπτει στην αρμοδιότητα της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων να προβαίνει σε διαπίστωση πραγματικών περιστατικών ή να αξιολογεί τη βασιμότητα της κατηγορίας. Το άρθρο 7, παράγραφος 7 του Κανονισμού ορίζει σαφώς ότι η Επιτροπή Νομικών Θεμάτων δεν αποφαίνεται σε καμία περίπτωση για την ενοχή ή μη του βουλευτή ούτε για το σκόπιμο ή μη της ποινικής δίωξης για την έκφραση γνώμης ή της πράξης που του καταλογίζονται, ακόμα και σε περίπτωση που η εξέταση της αίτησης παρέχει στην Επιτροπή εμπεριστατωμένες πληροφορίες για την υπόθεση.

Συμπέρασμα

Με βάση την προηγηθείσα ανάλυση και σύμφωνα με το άρθρο 7, παράγραφος 1 και παράγραφος 2 του Κανονισμού και έχοντας λάβει υπόψη της τα επιχειρήματα υπέρ και κατά της άρσης της ασυλίας, η Επιτροπή Νομικών Θεμάτων συνιστά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να άρει την κοινοβουλευτική ασυλία του κ. Frank Vanhecke.

  • [1]  Άρθρο 25 του Βελγικού Συντάγματος:
    Ο Τύπος είναι ελεύθερος· δεν μπορεί ποτέ να επιβληθεί λογοκρισία· εγγυοδοσία δεν μπορεί να ζητηθεί από συγγραφείς, εκδότες ή τυπογράφους.
    Όταν ο συγγραφέας είναι γνωστός και κάτοικος Βελγίου, ο εκδότης, ο τυπογράφος ή ο διανομέας δεν μπορεί να διωχθεί.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης

3.11.2008

 

 

 

Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας

+:

–:

0:

10

0

1

Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία

Monica Frassoni, Giuseppe Gargani, Lidia Joanna Geringer de Oedenberg, Klaus-Heiner Lehne, Manuel Medina Ortega, Aloyzas Sakalas, Francesco Enrico Speroni, Diana Wallis, Jaroslav Zvěřina, Tadeusz Zwiefka

Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία

Renate Weber