SPRAWOZDANIE w sprawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie Rady (WE) 2252/2004 w sprawie norm dotyczących zabezpieczeń i danych biometrycznych w paszportach i dokumentach podróży wydawanych przez państwa członkowskie

15.12.2008 - (COM(2007)0619 – C6-0359/2007 – 2007/0216(COD)) - ***I

Komisja Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych
Sprawozdawca: Carlos Coelho

PROJEKT REZOLUCJI LEGISLACYJNEJ PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

w sprawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie Rady (WE) 2252/2004 w sprawie norm dotyczących zabezpieczeń i danych biometrycznych w paszportach i dokumentach podróży wydawanych przez państwa członkowskie

(COM(2007)0619 – C6‑0359/2007 – 2007/0216(COD))

(Procedura współdecyzji: pierwsze czytanie)

Parlament Europejski,

–   uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2007)0619),

–   uwzględniając art. 251 ust. 2 oraz art. 62 ust. 2 lit. a) traktatu WE, zgodnie z którymi wniosek został przedstawiony Parlamentowi przez Komisję (C6-0359/2007),

–   uwzględniając art. 51 Regulaminu,

–   uwzględniając sprawozdanie Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (A6 - 0500/2008),

1.  zatwierdza po poprawkach wniosek Komisji;

2.  zatwierdza załączone do wniosku wspólne oświadczenia;

3.  zwraca się do Komisji o ponowne przekazanie mu sprawy, jeśli uzna ona za stosowne wprowadzenie znaczących zmian do swojego wniosku lub zastąpienie go innym tekstem;

4.  zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji.

POPRAWKI PARLAMENTU^[1]*

do wniosku Komisji w sprawie

ROZPORZĄDZENIA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

zmieniającego rozporządzenie Rady (WE) 2252/2004 w sprawie norm dotyczących zabezpieczeń i danych biometrycznych w paszportach i dokumentach podróży wydawanych przez państwa członkowskie

PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 62 ust. 2 lit. a),

uwzględniając wniosek Komisji║,

stanowiąc zgodnie z procedurą określoną w art. 251 Traktatu[2],

a także mając na uwadze, co następuje:

(1)      Na szczycie Rady Europejskiej w Salonikach potwierdzono potrzebę przyjęcia przez Unię Europejską spójnego podejścia w dziedzinie identyfikatorów i danych biometrycznych w dokumentach obywateli państw trzecich, paszportach obywateli UE oraz systemach informatycznych (VIS oraz SIS II).

(2)      W tym kontekście Rada przyjęła rozporządzenie (WE) nr 2252/2004 z dnia 13 grudnia 2004 r. w sprawie norm dotyczących zabezpieczeń i danych biometrycznych w paszportach i dokumentach podróży wydawanych przez państwa członkowskie[3]. Jest to ważny krok w kierunku stosowania nowych elementów, które w większym stopniu zabezpieczą dokument podróży oraz w wiarygodny sposób określą związek między posiadaczem a jego paszportem, co będzie stanowić istotny czynnik gwarantujący ochronę dokumentu przed bezprawnym użyciem.

(3)      Rozporządzenie (WE) nr 2252/2004 przewiduje ogólny wymóg pobierania odcisków palców, które będą gromadzone na bezdotykowym układzie scalonym w paszporcie. Doświadczenie na podstawie testów wykazało jednakże, że należy przewidzieć odstępstwa od pobierania odcisków palców. W trakcie projektów pilotażowych prowadzonych w niektórych państwach członkowskich okazało się, że jakość odcisków palców dzieci poniżej szóstego roku życia nie jest wystarczająco dobra do weryfikacji tożsamości. Ponadto odciski te podlegają istotnym zmianom, które utrudniają kontrolę podczas całego okresu ważności paszportu.

(4)      Harmonizacja odstępstw od wymogu pobierania odcisków palców ma podstawowe znaczenie w celu zachowania wspólnych norm bezpieczeństwa i ułatwiania kontroli granicznych. Zarówno ze względów prawnych, jak również ze względów bezpieczeństwa nie powinno się pozostawiać ustawodawstwu krajowemu kwestii określenia odstępstw od wymogu pobierania odcisków palców w paszportach i innych dokumentach podróży wydawanych przez państwa członkowskie.

(4a)    Rozporządzenie (WE) nr 2252/2004 wymaga gromadzenia danych biometrycznych i przechowywania ich na nośniku pamięci dla paszportów i dokumentów podróży w celu wydawania tych dokumentów. Odbywa się to bez uszczerbku dla jakiegokolwiek innego wykorzystania lub przechowywania takich danych zgodnie z krajowym ustawodawstwem państw członkowskich. Rozporządzenie nie wprowadza podstawy prawnej dla tworzenia lub utrzymywania baz danych dla przechowywania tych danych w państwach członkowskich, co należy do wyłącznej kompetencji prawa krajowego.

(5)      Ponadto jako dodatkowy środek bezpieczeństwa oraz w celu zapewnienia dodatkowej ochrony dzieci należy wprowadzić zasadę „jedna osoba – jeden paszport”. Dzięki tej zasadzie, którą zaleca również Międzynarodowa Organizacja Lotnictwa Cywilnego (ICAO), można zagwarantować, że paszport i cechy biometryczne są związane wyłącznie z osobą posiadającą paszport. Posiadanie własnego paszportu przez każdego służy celom bezpieczeństwa.

(5a)    Biorąc pod uwagę, że państwa członkowskie będą musiały wydawać indywidualne paszporty dla niepełnoletnich oraz że mogą występować znaczne różnice między przepisami państw członkowskich dotyczącymi dzieci przekraczających zewnętrzne granice państw członkowskich, Komisja powinna rozpatrzyć potrzebę istnienia środków mających na celu zagwarantowanie wspólnego podejścia w dziedzinie zasad ochrony dzieci przekraczających zewnętrzne granice państw członkowskich.

(6)      Ponieważ cele przedmiotowego rozporządzenia nie mogą być w wystarczającym stopniu osiągnięte przez państwa członkowskie, natomiast mogą być lepiej zrealizowane na szczeblu wspólnotowym, Wspólnota może przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości, określoną w art. 5 Traktatu. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza zakres konieczny do osiągnięcia tych celów.

(7)      Zgodnie z art. 1 i 2 protokołu w sprawie stanowiska Danii, załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, Dania nie uczestniczy w przyjęciu niniejszego rozporządzenia, dlatego nie jest nim związana ani nie podlega jego stosowaniu. Przyjmując, że niniejsze rozporządzenie bazuje na dorobku Schengen zgodnie z przepisami tytułu IV trzeciej części Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, w ciągu sześciu miesięcy po przyjęciu przez Radę niniejszego rozporządzenia, stosownie do art. 5 wymienionego protokołu, Dania powinna podjąć decyzję co do ewentualnej jego transpozycji do swojego prawa krajowego.

(8)      Niniejsze rozporządzenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen, w którym nie uczestniczy Zjednoczone Królestwo, zgodnie z decyzją Rady 2000/365/WE z dnia 29 maja 2000 r. dotyczącą wniosku Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej o zastosowanie wobec niego niektórych przepisów dorobku Schengen[4]. Zjednoczone Królestwo nie uczestniczy zatem w przyjęciu niniejszego rozporządzenia, nie jest nim związane ani nie podlega jego stosowaniu.

(9)      Niniejsze rozporządzenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen, w którym nie uczestniczy Irlandia, zgodnie z decyzją Rady 2002/192/WE z dnia 28 lutego 2002 r. dotyczącą wniosku Irlandii o zastosowanie wobec niej niektórych przepisów dorobku Schengen[5]. Irlandia nie uczestniczy zatem w przyjęciu niniejszego rozporządzenia, nie jest nim związana ani nie podlega jego stosowaniu.

(10)    W odniesieniu do Islandii i Norwegii niniejsze rozporządzenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen w rozumieniu Układu zawartego przez Radę Unii Europejskiej i Republikę Islandii oraz Królestwo Norwegii dotyczącego włączenia tych ostatnich we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen[6], wchodzących w zakres określony w art. 1 pkt A decyzji Rady 1999/437/WE z dnia 17 maja 1999 r. w sprawie niektórych warunków stosowania tego układu[7].

(11)    W odniesieniu do Szwajcarii niniejsze rozporządzenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen w rozumieniu Umowy zawartej między Unią Europejską, Wspólnotą Europejską i Konfederacją Szwajcarską dotyczącej włączenia Konfederacji Szwajcarskiej we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen, wchodzących w zakres określony w art. 1 pkt A decyzji Rady 1999/437/WE w powiązaniu z art. 3 decyzji Rady 2008/146/WE[8] i 2008/149/JHA[9].

(11a)  W odniesieniu do Liechtensteinu niniejsze rozporządzenie stanowi rozwinięcie tych przepisów dorobku Schengen – w rozumieniu Protokołu podpisanego między Unią Europejską, Wspólnotą Europejską, Konfederacją Szwajcarską a Księstwem Liechtensteinu w sprawie przystąpienia Księstwa Liechtensteinu do umowy między Unią Europejską, Wspólnotą Europejską a Konfederacją Szwajcarską w sprawie włączenia Konfederacji Szwajcarskiej we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen[10] – które wchodzą w zakres zastosowania art. 1 pkt A decyzji 1999/437/WE w powiązaniu z art. 3 decyzji Rady 2008/261/WE[11].

(12)    W związku z tym rozporządzenie (WE) nr 2252/2004 powinno zostać odpowiednio zmienione,

PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

W ▌rozporządzeniu (WE) nr 2252/2004 wprowadza się następujące zmiany:

(1)       art. 1 ust. 1 otrzymuje następujące brzmienie:

„1.       Paszporty i dokumenty podróży wydane przez państwa członkowskie są zgodne z minimalnymi normami bezpieczeństwa przewidzianymi w załączniku.

Wydaje się je jako dokumenty indywidualne.

Komisja przedstawia sprawozdanie w sprawie wymogów dotyczących dzieci przekraczających samotnie lub pod opieką zewnętrzne granice państw członkowskich nie później niż ...^[12]* i proponuje w razie potrzeby stosowne inicjatywy mające na celu zagwarantowanie wspólnego podejścia do zasad ochrony dzieci przekraczających zewnętrzne granice państw członkowskich.”

(1a)     art. 1 ust. 2 otrzymuje następujące brzmienie:

„2.      Paszporty oraz dokumenty podróży zawierają ściśle chroniony nośnik pamięci, w którym znajduje się obraz twarzy. Państwa członkowskie mogą również dołączyć dwa odciski palców pobieranych z płasko rozłożonej ręki w interoperacyjnych formatach. Dane są zabezpieczane, a nośnik pamięci posiada wystarczającą pojemność i wydajność, aby zagwarantować integralność, autentyczność i poufność tych danych.”

(2)       W art. 1 dodaje się ust. 2a w następującym brzmieniu:

„2a.     Z obowiązku pobierania odcisków palców zwolnione są następujące kategorie osób:

a)        Dzieci poniżej dwunastego roku życia;

           Granica wiekowa ustalona na 12 lat ma charakter tymczasowy. Sprawozdanie, o którym mowa w art. 5a, zawiera rewizję granicy wiekowej z dołączonym w razie konieczności wnioskiem dotyczącym zmiany tej granicy.

           Bez uszczerbku dla wyników stosowania art. 5a państwa członkowskie, które w ustawodawstwie krajowym przyjętym przed …^*[13]*, ustaliły granicę wiekową poniżej 12 lat mogą stosować ten limit w okresie przejściowym do 4 lat po ……^**. Jednak granica wiekowa w okresie przejściowym nie może być niższa niż 6 lat;

b)        osoby, od których pobranie odcisków palców jest fizycznie niemożliwe.”.

(2a)     w art. 1 dodaje się ust. 2b:

„2b.    Jeżeli pobranie odcisków wyznaczonych palców jest chwilowo niemożliwe, państwa członkowskie zezwalają na pobranie odcisków pozostałych palców. Jeżeli chwilowo niemożliwe jest również pobranie odcisków pozostałych palców, państwa członkowskie mogą wydać paszport tymczasowy o okresie ważności wynoszącym 12 miesięcy lub mniej.”

(2b)     Dodaje się art. 1a w następującym brzmieniu:

„Artykuł 1a

1.        Identyfikatory biometryczne pobierane są przez wykwalifikowany i odpowiednio upoważniony personel krajowych władz odpowiedzialnych za wydawanie paszportów i dokumentów podróży.

2.        Państwa członkowskie pobierają od osób wnioskujących dane biometryczne przestrzegając praw ustanowionych w Europejskiej konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz w Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawach dziecka. Państwa członkowskie zapewniają wprowadzenie odpowiednich procedur gwarantujących poszanowanie godności danej osoby w sytuacji, gdy wystąpią problemy z pobraniem danych.”

(2c)     artykuł 2 otrzymuje brzmienie:

„Dodatkowe wymogi techniczne dotyczące paszportów, zgodne z normami międzynarodowymi i ze szczególnym uwzględnieniem zaleceń Międzynarodowej Organizacji Lotnictwa Cywilnego, odnoszące się do następujących kwestii, ustanawia się zgodnie z procedurą, o której mowa w art. 5 ust. 2:

a)        dodatkowe zabezpieczenia i wymagania, łącznie z normami dotyczącymi wzmocnionej ochrony przed fałszowaniem, podrabianiem oraz przerabianiem;

b)        wymogi techniczne dotyczące nośnika pamięci zawierającego cechy biometryczne i jego zabezpieczenia, w tym zapobiegania nieuprawnionemu dostępowi;

c)        wymagania dotyczące jakości i wspólnych norm technicznych w zakresie obrazu twarzy i odcisków palców.”

(2d)     art. 4 ust. 3 otrzymuje brzmienie:

"3.      Dane biometryczne są gromadzone i przechowywane na nośniku pamięci dla paszportów i dokumentów podróży w celu wydawania tych dokumentów. Do celów niniejszego rozporządzenia cechy biometryczne w paszportach i dokumentach podróży są wykorzystywane wyłącznie w celu sprawdzenia:

a) autentyczności dokumentu;

b) tożsamości jego posiadacza za pomocą bezpośrednio dostępnych porównywalnych cech w przypadkach gdy okazanie paszportu lub dokumentu podróży jest wymagane zgodnie z przepisami.

Kontrola dodatkowych zabezpieczeń jest dokonywana bez uszczerbku dla postanowień art. 7 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 562/2006 (kodeks graniczny Schengen). Sam w sobie brak zgodności przy porównaniu nie ma wpływu na ważność paszportu do celów przekroczenia granic zewnętrznych.”

(2e)     Dodaje się art. 5a w następującym brzmieniu:

„Artykuł 5a

Komisja nie później niż ...^[14]* przedstawia Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie sporządzone w oparciu o szeroko zakrojone i dogłębne badanie, przeprowadzone przez niezależny organ i nadzorowane przez Komisję, która sprawdza wiarygodność i techniczną wykonalność, w tym poprzez ocenę dokładności funkcjonujących systemów, wykorzystywania odcisków palców dzieci poniżej dwunastego roku życia do celów identyfikacji i weryfikacji, łącznie z badaniem porównującym liczbę fałszywych odrzuceń mających miejsce w każdym państwie członkowskim oraz – w oparciu o wyniki tego badania – analizę potrzeby wprowadzenia wspólnych zasad dotyczących procesu porównywania. Jeżeli jest to niezbędne, do sprawozdania dołączone zostają wnioski dotyczące dostosowania niniejszego rozporządzenia.”.

(2f)     W art. 6 akapit drugi otrzymuje brzmienie:

„Państwa Członkowskie stosują niniejsze rozporządzenie:

a)        w odniesieniu do obrazu twarzy: nie później niż po upływie 18 miesięcy;

b)        w odniesieniu do odcisków palców: nie później niż po upływie 36 miesięcy;

od przyjęcia środków określonych w art. 2. Jednakże nie ma to wpływu na ważność już wydanych paszportów i dokumentów podróży.

Postanowienie zawarte w drugim zdaniu art. 1 ust. 1 zostaje wdrożone najpóźniej …^*. Jednak nie ma to wpływu na początkową ważność tych dokumentów.”

Artykuł 2

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane w Państwach Członkowskich, zgodnie z Traktatem ustanawiającym Wspólnotę Europejską.

Sporządzono w Brukseli dnia […] r.

W imieniu Parlamentu Europejskiego          W imieniu Rady

Przewodniczący                                            Przewodniczący

Wspólne oświadczenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie konieczności zwiększenia bezpieczeństwa paszportów i dokumentów podróży poprzez wykorzystywanie bezpiecznych dokumentów źródłowych

Bez uszczerbku dla kompetencji państw członkowskich w dziedzinie wydawania paszportów i innych dokumentów podróży Parlament Europejski i Rada podkreślają, że cel, jakim jest zwiększenie bezpieczeństwa paszportów, może zostać podważony, jeżeli paszporty będą wydawane w oparciu o niewiarygodne „dokumenty źródłowe”.

Sam paszport jest jedynie jednym z ogniw w łańcuchu bezpieczeństwa, rozpoczynającego się od przedstawienia dokumentów źródłowych poprzez zapis danych biometrycznych, a kończącego się porównywaniem w punktach kontroli granicznej. Łańcuch ten będzie tak bezpieczny, jak jego najsłabsze ogniwo.

Parlament Europejski i Rada stwierdzają, że istnieje duża różnorodność sytuacji i procedur w państwach członkowskich dotyczących tego, jakie „dokumenty źródłowe” powinny być składane w celu uzyskania paszportu oraz że zazwyczaj dokumenty te spełniają mniejsze wymogi bezpieczeństwa niż sam paszport i że to one są bardziej narażone na fałszowanie i podrabianie.

Rada przygotuje w związku z tym kwestionariusz dla państw członkowskich celem umożliwienia sobie dokonania porównania procedur i tego, jakie dokumenty są wymagane w poszczególnych państwach członkowskich do wydania paszportu lub dokumentu podróży. Analiza ta powinna umożliwić dokonanie oceny, czy istnieje konieczność opracowania wspólnych zasad lub wytycznych w sprawie najlepszych praktyk w tej dziedzinie.

Wspólne oświadczenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie badania, o którym mowa w art. 5a

Parlament Europejski i Rada odnotowują, że Komisja przeprowadzi pojedyncze badanie dla celów art. 5a niniejszego rozporządzenia oraz art. 2 (projektu) rozporządzenia zmieniającego Wspólne Instrukcje Konsularne.

• [1] ^* Poprawki polityczne: tekst nowy lub zmieniony został zaznaczony kursywą i wytłuszczonym drukiem; symbol ▌sygnalizuje skreślenia. Poprawki lub zmiany techniczne wprowadzone przez służby językowe: tekst nowy lub zmieniony został zaznaczony zwykłą kursywą; symbol ║ sygnalizuje skreślenia.
• [2]  Dz.U. C […] z […], s. […].
• [3]  Dz.U. L 385 z 29.12.2004, s. 1.
• [4]  Dz.U. L 131 z 1.6.2000, s. 43.
• [5]  Dz.U. L 64 z 7.3.2002, s. 20.
• [6]  Dz.U. L 176 z 10.7.1999, s. 36.
• [7]  Dz.U. L 176 z 10.7.1999, s. 31.
• [8]  Dz.U. L 53 z 27.2.2008, s. 1.
• [9]  Dz.U. L 53 z 27.2.2008, s. 50.
• [10]  Dokument Rady 16462/06 dostępny pod adresem http://register.consilium.europa.eu
• [11]  Dz.U. L 83 z 26.3.2008, s.3.
• [12] ^* Trzy lata po wejściu w życie niniejszego rozporządzenia.
• [13] ^** Data wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.
• [14] ^* Trzy lata po wejściu w życie niniejszego rozporządzenia.

UZASADNIENIE

Geneza

Rada przyjęła rozporządzenie (WE) 2252/2004 w sprawie norm dotyczących zabezpieczeń i danych biometrycznych w paszportach i dokumentach podróży wydawanych przez państwa członkowskie w dniu 13 grudnia 2004 r.

W tamtym czasie Parlament Europejski wydał opinię[1], (zawierającą liczne poprawki, które w większości nie zostały przyjęte), popierając pomysł harmonizacji omawianych norm bezpieczeństwa i jednoczesnego wprowadzenia biometrycznych elementów identyfikacji (obraz twarzy i odciski palców). Harmonizacja ta powinna umożliwić wydawanie lepiej zabezpieczonych paszportów i ustanowienie bardziej wiarygodnego powiązania między dokumentem i jego rzeczywistym posiadaczem, pozwalając w ten sposób na walkę z fałszowaniem dokumentów, wzmacniając skuteczności walki z przestępczością, terroryzmem i nielegalną imigracją.

Parlament przestrzegł jednak również przed faktem, że wykorzystanie nowych technologii nie było jeszcze nigdzie stosowane czy testowane i podkreślił, że przed rozpoczęciem wydawania paszportów biometrycznych należałoby wprowadzić do użycia odpowiednie specyfikacje techniczne, a państwa członkowskie powinny wprowadzić różnorodne wymogi w zakresie ochrony praw obywateli.

Sprawozdawca z zadowoleniem przyjął fakt, iż komitet powołany na mocy art. 29 uznał, że – w sposób ogólny – rozporządzenie wprowadzone zostało przy całkowitym poszanowaniu odpowiednich norm i zgodnie ze specyfikacjami technicznymi przyjętymi w terminie późniejszym przez Komisję.

Jednak w czasie etapu rozwijania projektów pilotażowych prowadzonych w niektórych państwach członkowskich okazało się, że jakość odcisków palców dzieci poniżej szóstego roku życia nie jest wystarczająco dobra do sprawdzenia tożsamości na podstawie porównania dwóch próbek odcisków.

W związku z tym Komisja postanowiła przedstawić nowy wniosek, mający na celu zmianę rozporządzenia (WE) nr 2252/2004, wprowadzając:

- dwa odstępstwa od obowiązku pobierania odcisków palców, zwalniając z niego dzieci poniżej szóstego roku życia oraz wszystkie osoby, od których pobranie odcisków placów jest z różnych powodów fizycznie niemożliwe;

- zasadę „jedna osoba - jeden paszport”.

Stanowisko sprawozdawcy

Sprawozdawca ogólnie uważa proponowane przez Komisję środki za pozytywne i niezbędne, lecz jest zdania, iż należy wykorzystać tę okazję do wprowadzenia innych usprawnień.

1. Wykorzystanie paszportów dzieci jako środka do walki z porwaniami i handlem dziećmi

Sprawozdawca uważa, że istniała luka w omawianym rozporządzeniu, gdyż nie odnosiło się ono do szczególnego przypadku dzieci i nie przewidywało żadnego limitu wiekowego na pobieranie odcisków palców od dzieci. W rozporządzeniu nie wspominano także o przypadku osób, od których z przyczyn fizycznych nie można pobrać odcisków palców, i które wymagają specjalnej uwagi i wprowadzenia procedur alternatywnych.

Sprawozdanie pozostawiało w gestii prawodawcy krajowego decyzję o wprowadzeniu lub niewprowadzaniu ewentualnych odstępstw od obowiązku pobierania odcisków palców w ramach wydawania paszportów i innych dokumentów podróży przez państwa członkowskie.

Sprawozdawca uważa za kluczowe dokonanie harmonizacji w tym zakresie, a mając na uwadze, że w kraju, z którego pochodzi (Portugalia), wszystkie dzieci uczęszczające do szkoły podstawowej od szóstego roku życia muszą posiadać dowód osobisty, w którym figurują odciski palców, nie widzi większych przeszkód dla przyjęcia tej granicy.

Należy ponadto zauważyć, że wydawanie paszportów dla dzieci nie jest obowiązkowe, w przeciwieństwie do wydawania dowodu osobistego. Paszport jest dokumentem podróży, wymaganym jedynie wtedy, gdy zamierza się podróżować poza strefę Schengen. Sprawozdawca nie uważa zatem, aby omawiany wymóg stanowił przesadny ciężar dla krajów, które pragną z pewnością wprowadzenia w życie jak najbardziej odpowiednich mechanizmów na rzecz ochrony dzieci.

Stanowisko Parlamentu Europejskiego polegało na przyjęciu 12 lat jako najniższej granicy wieku dla pobierania odcisków palców od dzieci w celu identyfikacji (przechowywanych w europejskiej bazie danych), chociaż granica ta podlegała trzyletniej klauzuli rewizji.

Europejski Inspektor Ochrony Danych podkreśla w swojej opinii, że jeśli omawiane dane biometryczne używane są wyłącznie do celów weryfikacji (porównywanie dwóch próbek), ryzyko błędu jest dużo niższe, a zatem granica wieku może zostać obniżona.

Sprawozdawca przyjmuje zatem za dopuszczalną dolną granicę wieku 6 lat wyłącznie do celów weryfikacji, i proponuje różne poprawki mające na celu zapewnienie osiągnięcia tego celu w sposób jednoznaczny. Sprawozdawca proponuje również inne środki szczegółowe, takie jak wprowadzenie specjalnej rubryki w paszporcie zawierającej imię (imiona) i nazwisko (nazwiska) osoby (osób) sprawującej (sprawujących) władzę rodzicielską nad dzieckiem.

Ponieważ doświadczenie dotyczące wykorzystywania opisywanych nowych technologii nie jest jeszcze duże, sprawozdawca sądzi, że ważne jest posiadanie konkretnych i wiarygodnych danych, umożliwiających podejmowanie najwłaściwszych decyzji. Proponuje zatem wprowadzenie klauzuli rewizji po trzech latach, dzięki której można będzie uwzględnić wyniki szczegółowego, szeroko zakrojonego badania (które już wnioskowane było w ramach sprawozdania ICC-dane biometryczne[2], a także sugerowane przez komitet powołany na mocy art. 29 i Europejskiego Inspektora Ochrony Danych) w sposób umożliwiający określenie wiarygodności i użyteczności odcisków placów dzieci i osób starszych. Biorąc pod uwagę, że w chwili obecnej posiadamy zaledwie wyniki niektórych projektów pilotażowych przeprowadzonych w niektórych państwach członkowskich (potwierdzające, iż od szóstego roku życia możliwe jest wykorzystywanie odcisków palców dzieci do celów weryfikacji), podjąć można jedynie decyzję tymczasową do chwili ukończenia niezależnego badania, które dostarczy nam danych niezbędnych do podjęcia lepiej uzasadnionej decyzji.

2. Wprowadzenie zasady „jedna osoba – jeden paszport”

Sprawozdawca popiera tę propozycję Komisji, która ma na celu wprowadzenie zalecenia Międzynarodowej Organizacji Lotnictwa Cywilnego (ICAO), którą już zresztą stosuje większość państw członkowskich, umożliwiając eliminację wciąż zdarzających się sytuacji, w których jeden paszport może być wydawany na posiadacza i jego dzieci z wyszczególnieniem ich imion i nazwisk, lecz zawierający jedynie dane biometryczne rodzica–posiadacza paszportu. Tego rodzaju sytuacje mogą sprzyjać handlowi dziećmi, gdyż trudne jest skontrolowanie tożsamości dziecka w sposób wiarygodny. Każda osoba musi być posiadaczem własnego paszportu, w którym widnieją jej dane biometryczne.

Zgodnie z niedawnym badaniem Childfocus największe zagrożenie handlem i porwaniami dotyczy dzieci podróżujących bez opiekuna. Według zasad IATA na podróż bez opiekuna zezwala się jedynie dzieciom od szóstego roku życia. Fakt, iż począwszy od tego wieku dzieci posiadają osobisty dokument podróży z odpowiednimi danymi biometrycznymi stanowi bez wątpienia dodatkowy sposób ochrony w walce z handlem dziećmi (jak uznaje zresztą w swojej opinii Europejski Inspektor Ochrony Danych).

Sprawozdawca nie podaje w wątpliwość istniejącego obecnie ustawodawstwa, szczególnie części poświęconej ochronie osób niepełnoletnich w kodeksie granicznym Schengen, która zobowiązuje straż graniczną do zwracania szczególnej uwagi na przypadek osób niepełnoletnich podróżujących pod opieką lub bez, które będą musiały być poddawane przy przekraczaniu granic zewnętrznych tym samym kontrolom, co dorośli. Jeżeli zatem jedna z kontroli, którym poddawani są dorośli, dokonywana jest na podstawie paszportu, taka sama kontrola stosowana będzie musiała być w przypadku dzieci, które zobowiązane będą do posiadania swojego własnego paszportu. Sprawozdawca uważa, iż w przypadku osób niepełnoletnich podróżujących pod opieką, po sprawdzeniu przez straż graniczną, czy osoba towarzysząca dziecku sprawuje nad nim władzę rodzicielską, praca straży granicznej zostanie w znaczny sposób ułatwiona, jeżeli osoba niepełnoletnia posiadać będzie paszport z własnymi danymi osobowymi, w którym wskazane będzie imię i nazwisko osoby (zwykle rodzica), który sprawuje nad nim władzę rodzicielską

3. Konieczność zapewnienia wysokiego poziomu zaufania w procesie zbierania danych biometrycznych

Aby paszporty i dokumenty podróży stały się bezpieczne, kluczowe jest zapewnienie wysokiego poziomu zaufania w procesie zbierania danych biometrycznych, które są w nich zapisane, przy czym pożądane jest także istnienie wspólnych podstawowych norm dotyczących zbierania danych w sposób zapewniający ich bezpieczeństwo i wiarygodność.

Przetwarzanie danych biometrycznych wiąże się z rzeczywistym ryzykiem dla osób, których dane są przetwarzane, w przypadku nieprawidłowego ich pobrania, co może pociągnąć za sobą defraudację lub wykorzystanie danych do celów innych, niż te, do których zostały one pobrane.

Dlatego więc sprawozdawca proponuje wprowadzenie zmian na rzecz harmonizacji procedur zbierania danych, a także wprowadzenia procedur awaryjnych w przypadku zaistnienia trudności w pobieraniu danych.

4. Udział władz odpowiedzialnych za ochronę danych

W związku z pismem przesłanym przez przewodniczącego Cavadę do komitetu powołanego na mocy art. 29, dotyczącym praktyk stosowanych dla wprowadzenia w życie niniejszego rozporządzenia w każdym państwie członkowskim, w dniu 10 grudnia 2007 r. otrzymaliśmy odpowiedź, która zwraca naszą uwagę na fakt, iż – wbrew temu, co zalecał wówczas Parlament Europejski – władze krajowe odpowiedzialne za ochronę danych nie zawsze były zaangażowane w proces wdrażania.

Jednocześnie sprawozdawca solidaryzuje się z Europejskim Inspektorem Ochrony Danych, który ubolewa, że Komisja nie spełniła prawnego obowiązku skonsultowania się z inspektorem, zgodnie z art. 28 ust. 2 rozporządzenia 45/2001, w czasie opracowywania omawianego wniosku legislacyjnego.

Sprawozdawca przedstawia zatem kilka propozycji w celu umocnienia zaangażowania w ten proces władz odpowiedzialnych za ochronę danych.

5. Możliwość wprowadzenia europejskiego systemu dotyczącego sposobu porównywania odcisków palców

Sposób, w jaki porównuje się odciski palców (porównanie na miejscu identyfikatorów biometrycznych posiadacza paszportu porównując je danymi zgromadzonymi na układzie scalonym), różni się w różnych państwach członkowskich, co może prowadzić do błędów przy sprawdzaniu tożsamości osoby. Sprawozdawca sądzi, że ważne byłoby dokonanie analizy ewentualnych luk w systemach identyfikacji i wskaźników błędu odnotowanych w poszczególnych państwach członkowskich, w sposób pozwalający na ocenienie czy istnieją lub nie znaczne różnice oraz na rozważenie konieczności wprowadzenia europejskiego systemu porównywania. Bez względu na wykorzystywany system kluczowe jest, aby system ten był pewny i posiadał bardzo niewielką liczbę błędów fałszywego odrzucenia, biorąc pod uwagę, że tego rodzaju sytuacje mogą pociągnąć za sobą poważne konsekwencje dla prawowitych posiadaczy dokumentów.

Sprawozdawca proponuje zatem wprowadzenie klauzuli rewizji po trzech latach, umożliwiającej uwzględnienie wyników badania porównawczego wskaźników błędu odnotowanych w każdym państwie członkowskim, co pozwoli na analizę konieczności opracowania wspólnych zasad dotyczących procesu porównywania.

6. Możliwość opracowania wspólnych zasad dotyczących dokumentów obowiązkowo przedstawianych przy wydawaniu paszportu (tzw. „dokumenty źródłowe”)

Znaczne różnice między państwami członkowskimi istnieją również w zakresie obowiązkowo przedstawianych dokumentów (np. akt urodzenia, prawo jazdy, dokument tożsamości dla dzieci, upoważnienie rodziców itp.), a także sposobu, w jaki są one wydawane. Biorąc pod uwagę, iż zazwyczaj poziom bezpieczeństwa tych dokumentów jest niższy od poziomu stosowanego przy wydawaniu paszportów zawierających dane biometryczne chronione bardziej rozwiniętymi zabezpieczeniami (systemy PKI), istnieje ryzyko, iż będą one łatwiej fałszowane lub podrabiane.

Sprawozdawca proponuje zatem, aby Komisja – w ramach sprawozdania, jakie przedstawić ma w terminie trzech lat, – dokonała także analizy konieczności wprowadzenia wspólnych zasad oraz, jeżeli jest to uzasadnione, przedstawiła odpowiednie wnioski legislacyjne.

Na zakończenie sprawozdawca pragnie podkreślić, że bezpieczeństwo paszportów nie ogranicza się do samego paszportu. Ważna jest cała procedura, która rozpoczyna się w chwili przedstawienia dokumentów koniecznych do wystawienia paszportu, wraz z następującym po niej pobraniem danych biometrycznych, kończąca się weryfikacją i porównaniem w punktach kontroli granicznej. Zwiększenie obecnego poziomu bezpieczeństwa paszportów nie będzie jednak miało sensu, jeżeli pozwolimy na istnienie „słabych punktów” w pozostałych elementach łańcucha.

• [1]  P6_TA(2004)0073.
• [2]  A6-0459/2007.

PROCEDURA

Tytuł	Zabezpieczenia i dane biometryczne w paszportach i dokumentach podróży wydawanych przez państwa członkowskie
Odsyłacze	COM(2007)0619 – C6-0359/2007 – 2007/0216(COD)
Data przedstawienia w PE	18.10.2007
Komisja przedmiotowo właściwa        Data ogłoszenia na posiedzeniu	LIBE 25.10.2007
Sprawozdawca(y)        Data powołania	Carlos Coelho 31.1.2008
Rozpatrzenie w komisji	27.2.2008		26.3.2008		28.5.2008		14.7.2008
	2.12.2008		8.12.2008
Data przyjęcia	8.12.2008
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	19 0 0
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Alexander Alvaro, Maddalena Calia, Jean-Marie Cavada, Carlos Coelho, Bárbara Dührkop Dührkop, Armando França, Jeanine Hennis-Plasschaert, Ewa Klamt, Claude Moraes, Rareş-Lucian Niculescu, Inger Segelström
Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego	Edit Bauer, Simon Busuttil, Elisabetta Gardini, Genowefa Grabowska, Sylvia-Yvonne Kaufmann, Antonio Masip Hidalgo, Bill Newton Dunn, Eva-Britt Svensson
Data złożenia	12.12.2008