SPRAWOZDANIE w sprawie możliwości sprostania wyzwaniom związanym z zaopatrzeniem w ropę naftową

PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

UZASADNIENIE

OPINIA Komisji Spraw Zagranicznych (20.1.2009)

OPINIA Komisji Gospodarczej i Monetarnej (12.12.2008)

OPINIA Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów (16.12.2008)

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

28.1.2009 - (2008/2212(INI))

Komisja Przemysłu, Badań Naukowych i Energii
Sprawozdawca: Herbert Reul

Procedura : 2008/2212(INI)

Przebieg prac nad dokumentem podczas sesji

Dokument w ramach procedury :

A6-0035/2009

Teksty złożone :

A6-0035/2009

Debaty :

PV 09/03/2009 - 26
CRE 09/03/2009 - 26

Głosowanie :

PV 11/03/2009 - 5.18
Wyjaśnienia do głosowania
Wyjaśnienia do głosowania

Teksty przyjęte :

P6_TA(2009)0118

PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO
UZASADNIENIE
OPINIA Komisji Spraw Zagranicznych
OPINIA Komisji Gospodarczej i Monetarnej
OPINIA Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów
WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

w sprawie możliwości sprostania wyzwaniom związanym z zaopatrzeniem w ropę naftową

(2008/2212(INI))

Parlament Europejski,

– uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Europejska polityka energetyczna” (COM(2007)0001),

– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 13 czerwca 2008 r. zatytułowany „Jak przeciwdziałać negatywnym skutkom wyższych cen ropy naftowej?” (COM(2008)0384),

– uwzględniając dyrektywę Rady 73/238/EWG z dnia 24 lipca 1973 r. w sprawie środków zmniejszania skutków trudności w dostawach ropy naftowej i produktów ropopochodnych[1],

– uwzględniając decyzję Rady 77/706/EWG z dnia 7 listopada 1977 r. w sprawie ustanowienia celu wspólnotowego dla zmniejszenia zużycia pierwotnych źródeł energii w przypadku trudności w dostawach ropy naftowej i produktów ropopochodnych[2],

– uwzględniając dyrektywę Rady 2006/67/WE z dnia 24 lipca 2006 r. nakładającą na państwa członkowskie obowiązek utrzymywania minimalnych zapasów ropy naftowej lub produktów ropopochodnych[3],

– uwzględniając wniosek Komisji z dnia 5 listopada 2008 r. dotyczący nowej dyrektywy nakładającej na państwa członkowskie obowiązek utrzymywania minimalnych zapasów ropy naftowej lub produktów ropopochodnych (COM(2008)0775),

– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 13.11.08 r., zatytułowany „Drugi strategiczny przegląd sytuacji energetycznej. Plan działania dotyczący bezpieczeństwa energetycznego i solidarności energetycznej UE” (COM(2008)0776),

– uwzględniając zieloną księgę z dnia 12 listopada 2008 r., zatytułowaną „W kierunku bezpiecznej, zrównoważonej i konkurencyjnej europejskiej sieci energetycznej”,

– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 lutego 2007 r. w sprawie makroekonomicznych skutków wzrostu cen energii[4],

– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 29 września 2005 r. w sprawie uzależnienia od ropy naftowej[5],

– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 19 czerwca 2008 r. w sprawie kryzysu w sektorze rybołówstwa w następstwie rosnących cen paliw[6],

– uwzględniając konkluzje prezydencji w sprawie bezpieczeństwa dostaw energii z posiedzenia Rady Europejskiej w dniach 15–16 października 2008 r.,

– uwzględniając konkluzje prezydencji w sprawie konsekwencji wysokich cen żywności i ropy naftowej dla kierunków polityki z posiedzenia Rady Europejskiej w dniach 19–20 czerwca 2008 r.,

– uwzględniając prognozę w sprawie sytuacji energetycznej na świecie (World Energy Outlook 2008) Międzynarodowej Agencji Energii (IEA) z dnia 12 listopada 2008 r.,

– uwzględniając opinię rozpoznawczą TEN/368 Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie możliwości sprostania wyzwaniom związanym z zaopatrzeniem w ropę naftową,

– uwzględniając art. 45 Regulaminu,

– uwzględniając sprawozdanie Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii oraz opinie Komisji Spraw Zagranicznych, Komisji Gospodarczej i Monetarnej oraz Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów (A6-0035/2009),

A. mając na uwadze, że w celu zagwarantowania bezpieczeństwa dostaw energii w nadchodzących dziesięcioleciach należy przywiązywać na szczeblu europejskim coraz większą wagę do dywersyfikacji tras dostaw i źródeł energii, oszczędności energii i wydajności energetycznej,

B. mając na uwadze, że coraz pilniejsze jest stworzenie spójnej i kompleksowej wspólnotowej polityki energetycznej w celu zagwarantowania bezpieczeństwa dostaw w obliczu rosnącej zależności Unii Europejskiej od importu,

C. mając jednak na uwadze, że ropa naftowa jest zasobem, który pewnego dnia ulegnie wyczerpaniu,

D. mając na uwadze, że wydobycie ropy w Unii Europejskiej i Norwegii w roku 2007 przyczyniło się jeszcze do pokrycia ponad 30 procent popytu krajowego,

E. mając na uwadze, że liczne zasoby ropy naftowej, również te łatwe do wydobycia, nie są obecnie w pełni udostępniane w wielu krajach świata z powodu działań związanych z ochroną środowiska naturalnego lub w ramach zarządzania zasobami, a koszty wydobycia ropy naftowej podwoiły się od 2005 r. wskutek ogólnego wzrostu kosztów surowców i materiałów,

F. mając na uwadze, że zgodnie z obliczeniami „U.S. Energy Information Administration” światowy popyt na ropę naftową będzie w roku 2030 o ponad jedną trzecią wyższy niż w 2006 r., a popyt w Unii Europejskiej w latach 2005–2030 będzie co roku rósł przeciętnie o 0,25% głównie z powodu wzrostu popytu w sektorze transportu, przez co udział ropy naftowej w zapotrzebowaniu na energię pierwotną w Unii Europejskiej w 2030 r. wyniesie 35%,

G. mając na uwadze, że do 2030 r. zależność Unii Europejskiej od dostaw ropy naftowej wzrośnie do 95 procent, że towarzyszyć jej będzie coraz większa koncentracja konwencjonalnych rezerw ropy naftowej w państwach strategicznej osi i rosnąca konkurencja na rynku może doprowadzić do zakłóceń dostaw,

H. mając na uwadze, że w długiej perspektywie trzeba się spodziewać wzrostu cen ropy naftowej,

I. mając na uwadze, że wzrost inflacji, wywołany przez wzrost cen ropy i towarów pierwszej potrzeby spowodował spadek siły nabywczej,

J. mając na uwadze, że wahania cen w 2008 r. nie są spowodowane jedynie podażą i popytem w danym momencie i mają negatywny wpływ na gospodarkę,

K. mając na uwadze, że pojawienie się nowych instrumentów inwestycyjnych na rynku ropy i innych podstawowych towarów spotęgowało brak stabilności cen tych towarów; mając także na uwadze, że konieczne jest zapewnienie większej przejrzystości na rynkach energii;

1. odnotowuje fakt, iż aspekt bezpieczeństwa dostaw ponownie stał się ważnym punktem drugiego strategicznego przeglądu sytuacji energetycznej; ubolewa jednak nad tym, że Komisja nie wyciągnęła wniosków z kryzysu gospodarczego, który pokazał, że tylko całkowita zmiana w polityce energetycznej Unii Europejskiej umożliwi znalezienie rozwiązania w zakresie bezpieczeństwa dostaw, solidarności między państwami członkowskimi, zatrudnienia oraz pod względem społecznym, ekologicznym i gospodarczym; wyraża ponadto ubolewanie z powodu braku jednoznacznego otwarcia na dalszy rozwój w polityce energetycznej i strukturze dostaw;

2. stanowczo podkreśla, że oprócz krótkoterminowych działań na rzecz zabezpieczenia dostaw należy wziąć również pod uwagę perspektywę długoterminową;

3. wzywa Komisję, by przygotowując wnioski legislacyjne przeanalizowała w większym zakresie również pośrednie skutki proponowanych środków na bezpieczeństwo dostaw i koszty;

Wykorzystanie istniejących zasobów

4. stwierdza, że istnieją różne szacunki, z których wynika, że również w przyszłości można będzie wydobyć wystarczającą ilość ropy naftowej, aby pokryć zapotrzebowanie; jednak możliwe jest, że konsumenci będą musieli zapłacić za nią wyższą cenę; konieczna jest również poprawa warunków inwestycji; w związku z tym podkreśla także, że stale rosnący popyt na ropę spowodował wzrost podaży do granic możliwości;

5. zwraca uwagę na niepewność co do tego, kiedy i w jakim stopniu dojdzie do rozdźwięku między rosnącym popytem a słabnącą podażą; jest zaniepokojony faktem, że niepewność ta będzie w coraz większym stopniu zwiększała ryzyko wahań ceny ropy naftowej; dlatego jest przekonany, że należy ściśle wdrażać wszystkie środki, które mogą prowadzić do zmniejszenia popytu na ropę naftową;

6. popiera wniosek Komisji dotyczący krótkoterminowych działań do podjęcia w razie potrzeby w celu złagodzenia przyszłych skoków cen ropy; wzywa państwa członkowskie do zapewnienia wsparcia finansowego dla inwestycji w alternatywne źródła energii takie jak np. energia odnawialna, a także do skoncentrowania się na działaniach ponoszących świadomość konsumentów na temat kupowania efektywnych energetycznie towarów i usług w celu zmniejszenia długoterminowych wydatków oraz złagodzenia przyszłego spadku dostaw ropy;

7. domaga się zintensyfikowania starań na rzecz komercyjnego wykorzystania niekonwencjonalnych zasobów ropy naftowej, tak aby również w ten sposób przyczynić się do dywersyfikacji; jednocześnie domaga się rozwoju bardziej przyjaznych dla środowiska metod wydobywczych; podkreśla, że podejście uwzględniające cykl życiowy w odniesieniu do emisji gazów cieplarnianych paliw wprowadzanych na rynek UE, przewidziane we wniosku w sprawie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywę 98/70/WE w odniesieniu do specyfikacji benzyny i olejów napędowych oraz wprowadzająca mechanizm monitorowania i ograniczania emisji gazów cieplarnianych pochodzących z wykorzystania paliw w transporcie drogowym oraz zmieniająca dyrektywę Rady 1999/32/WE w odniesieniu do specyfikacji paliw wykorzystywanych przez statki żeglugi śródlądowej oraz uchylająca dyrektywę 93/12/EWG, stanowi prawdziwą zachętę dla przemysłu naftowego do zmniejszenia wpływu wywieranego na klimat poprzez usprawnienie procesów produkcyjnych;

8. uważa, że wykorzystanie ropy i innych źródeł energii o wysokiej emisji węgla powinno zostać ograniczone, zarówno poprzez zwiększenie efektywności energetycznej, jak i poprzez przestawienie się na rozwiązania mniej szkodliwe pod względem emisji, takie jak energia jądrowa i energia czerpana z odnawialnych źródeł energii;

9. jest zdania, że wydobycie istniejących zasobów utrudniają w coraz większym stopniu czynniki polityczne, takie jak niestabilność polityczna, niedostateczna ochrona prawna, jak również działania związane z ochroną środowiska naturalnego czy zarządzanie zasobami; dlatego wzywa Komisję do pogłębienia dialogu z krajami wydobywającymi ropę na wszystkich płaszczyznach oraz do poszukiwania pragmatycznych rozwiązań konfliktów, leżących w obopólnym interesie;

10. zwraca uwagę na znaczenie regionu arktycznego jako obszaru wydobycia ropy, w którym według szacunków znajduje się jedna czwarta ogólnoświatowych, nieodkrytych rezerw tego surowca;

11. podkreśla rolę Arktyki przy wytyczaniu polityki energetycznej oraz w odniesieniu do zmian klimatycznych i zrównoważonego rozwoju dla Europy, zgodnie z propozycją wysuniętą podczas marcowego szczytu Rady Europejskiej w 2007 roku; zauważa znaczenie sprawiedliwej dystrybucji zasobów węglowodorów w regionie Arktyki zgodnie z prawem międzynarodowym i w interesie ogólnej stabilności na arenie międzynarodowej; wzywa Komisję do zwrócenia szczególnej uwagi na węglowodory w wyżej wymienionym komunikacje w sprawie strategicznych kwestii dotyczących Arktyki.

12. wzywa Komisją, aby w drodze dialogu z koncernami naftowymi i krajami wydobywającymi ropę szukała rozwiązań zapewniających większą ciągłość inwestycji mimo wahań cen i zysków;

13. oczekuje, że spółki naftowe zainwestują znaczną cześć ich niedawnych zysków w poszukiwanie i zagospodarowanie nowych złóż ropy, promowanie technologii energooszczędnych oraz badania nad substytutami ropy (zwłaszcza do zastosowania w transporcie);

14. domaga się bardziej dynamicznych stosunków między Unią Europejską i państwami-producentami ropy, opartych na woli obopólnych ustępstw oraz mających na celu stworzenie bardziej stabilnego i łagodnego klimatu ustalania podaży i cen ropy z korzyścią dla wszystkich zainteresowanych stron i całej gospodarki światowej;

15. z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę Komisji odbycia dialogu politycznego na skalę światową w postaci szczytu na wysokim szczeblu gromadzącego kraje zużywające i kraje produkujące ropę w celu ustalenia sprawiedliwej równowagi między podażą a popytem na rynkach ropy, a także uniemożliwienia krajom-producentom utrzymywania cen ropy na sztucznie wysokim poziomie;

Przejrzystość rynku i kształtowanie cen

16. wyraża zaniepokojenie z powodu rosnących i spektakularnych wahań cen ropy naftowej w 2008 r., które mają negatywny wpływ na całą gospodarkę Unii Europejskiej i konsumentów;

17. uważa, że wahania cen ropy odzwierciedlają zwiększony popyt na ropę, stopniowe zmniejszanie się rezerw ropy naftowej, zmiany tendencji demograficznych i urbanistycznych, w szczególności w gospodarkach rozwijających się, gdzie wzrost średniego dochodu powoduje zwiększenie popytu, spekulację na rynku towarowym oraz globalne cykle koniunkturalne; podkreśla także, że ropa i inne towary były w coraz większym stopniu wykorzystywane do zróżnicowania portfela w wyniku deprecjacji dolara amerykańskiego;

18. wyraża zaniepokojenie z powodu braku stabilności cen ropy i jego wpływu na stabilność gospodarczą i finansową; uznając korzyści płynące z aktywnych rynków ropy i innych produktów energetycznych, domaga się od Komisji i państw członkowskich zapewnienia najwyższej możliwej do zastosowania w praktyce przejrzystości na rynkach energii;

19. przyznaje, że wahania te szkodzą również gospodarce krajów eksportujących ropę naftową, dlatego stabilizacja cen ropy leży w interesie obu stron;

20. z zadowoleniem przyjmuje komunikat Komisji i podziela jej zaniepokojenie w związku z ostatnimi wahaniami cen ropy naftowej i ich negatywnym wpływem na inflację, konkurencyjność, wymianę handlową i wzrost gospodarczy;

21. za główną przyczynę rosnących cen ropy naftowej w ciągu ostatnich ośmiu lat uznaje silny wzrost popytu, który doprowadził do powstawania wąskich gardeł w wydobyciu ropy, jej transporcie i rafinacji oraz do nadzwyczajnych zysków osiąganych przez kilka wielkich oligopoli naftowych; przyznaje, że znaczny wzrost cen surowców i spekulacyjne transakcje na rynkach finansowych miały wzmożony wpływ na rozwój ceny ropy;

22. zwraca uwagę na potrzebę nadania priorytetu kontroli konkurencji w zakresie przetwarzania i sprzedaży ropy naftowej i produktów ropopochodnych oraz zwiększeniu przejrzystości danych o komercyjnych zapasach ropy;

23. uważa poprawę przejrzystości rynku za niezbędny warunek stabilizacji ceny ropy naftowej; wzywa Komisję do przedstawienia Parlamentowi Europejskiemu i Radzie wniosków legislacyjnych w tym zakresie; zauważa, że należy pilnie zwiększyć przejrzystość również w krajach wydobywających ropę i w szczególności upublicznić w przejrzysty sposób informacje dotyczące wydobycia i wielkości rezerw; wzywa Komisję i państwa członkowskie, by w ramach dialogów prowadzonych z krajami wydobywającymi ropę kładły nacisk na zwiększenie przejrzystości;

24. w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje zaproponowane w drugim strategicznym przeglądzie sytuacji energetycznej badanie na temat korzyści i kosztów cotygodniowej publikacji wielkości zasobów; wzywa Komisję do uwzględnienia wyników tego badania w dalszych środkach legislacyjnych; podkreśla jednocześnie, że należy dążyć do przejrzystości na całym świecie;

25. zwraca uwagę, że różne specyfikacje techniczne dotyczące produktów ropy naftowej w głównych państwach będących odbiorcami ropy prowadzi do fragmentacji rynku, co w razie przerw w dostawach może silnie wpływać na cenę; wzywa Komisję do przedłożenia wniosków legislacyjnych mających na celu likwidację tego typu ograniczeń w dostępie do rynku;

26. jest zdania, że funkcją strategicznych zapasów powinno być likwidowanie fizycznych wąskich gardeł powstałych w wyniku przerw w dostawach; z tego względu, a także z uwagi na zrównoważoną politykę budżetową sprzeciwia się wszelkim próbom przeciwstawiania się wahaniom ceny ropy przez naruszanie tych zapasów;

27. podkreśla znaczenie aktywnych działań na rzecz udostępnienia nowych alternatywnych źródeł energii małym przedsiębiorstwom w celu zmniejszenia ich uzależnienia od wahań cen ropy; docenia znaczenie MŚP w produkcji biopaliw i innych form energii odnawialnej; jest zaniepokojony przeszkodami natury technicznej i prawnej, które wciąż pojawiają się przy produkcji i sprzedaży tych produktów i zwraca się do Komisji o podjęcie działań na rzecz ułatwienia dostępu do rynku dla tych paliw;

28. podkreśla, że skuteczny system handlu uprawnieniami do emisji i przyjęcie szerokiego zakresu innych środków w zakresie oszczędności energii powinny być ważnym narzędziem służącym wspieraniu rozwoju wszechstronnego, nowoczesnego rynku technologii i towarów energooszczędnych; zwraca również uwagę na znaczenie stosowania zasady „zanieczyszczający płaci”; przypomina, że im większa będzie grupa krajów, które wdrożą takie strategie polityczne, tym mniejszy będzie ich wpływ na konkurencyjność w sektorze,

Inwestycje w wydobycie i przetwórstwo ropy naftowej

29. odnotowuje, że według IEA, aby zapewnić bezpieczeństwo dostaw, do roku 2020 konieczne są inwestycje w przemysł naftowy w wysokości 350 mld USD roczne; wzywa Komisję i państwa członkowskie do stworzenia w swojej polityce zachęt inwestycyjnych, zwłaszcza w obrębie Unii Europejskiej; podkreśla przy tym znaczenie długoterminowego bezpieczeństwa inwestycyjnego; odrzuca jednak zastępowanie prywatnych inwestycji i kapitału środkami publicznymi;

30. jest zaniepokojony skutkami obecnego kryzysu kredytowego dla możliwości inwestycyjnych przemysłu naftowego i wzywa Komisję oraz państwa członkowskie do ścisłej koordynacji swoich wysiłków na rzecz przezwyciężenia kryzysu;

31. z zadowoleniem przyjmuje wkład, jaki wzmożone stosowanie biopaliw w sektorze transportu mogłoby wnieść w kontekście zwiększania bezpieczeństwa dostaw; stwierdza, że dzięki temu dojdzie do konsolidacji i restrukturyzacji w przemyśle przetwórstwa ropy naftowej; ponadto stwierdza, że należy przyjąć dodatkowe środki strukturalne w sektorze transportu w celu ograniczenia popytu na ropę naftową.

32. wzywa państwa członkowskie i operatorów, aby mimo tych wydarzeń zadbali o to, by w Unii Europejskiej pozostały wystarczające ilości rezerw, pozwalające na zrównoważenie wąskich gardeł, powstałych np. wskutek klęsk żywiołowych;

33. wzywa państwa członkowskie, Komisję i koncerny naftowe do zagwarantowania dostatecznych szkoleń specjalistów, niezbędnych do badań rezerw ropy naftowej oraz do wydobywania ropy;

Trasy transportu

34. z zadowoleniem przyjmuje sukcesy osiągnięte w ramach programu Inogate, szczególnie w dziedzinie środków budowy zaufania; wzywa Komisję do opracowania strategii określającej metody, jakimi można wesprzeć te projekty poprzez środki towarzyszące oraz lepiej je koordynować;

35. zwraca uwagę na zasadnicze znaczenie dobrosąsiedzkich stosunków między państwami tranzytowymi, a także między nimi i krajami sąsiadującymi oraz wzywa państwa członkowskie i Komisję do zwiększenia wysiłków w tej dziedzinie;

36. stwierdza, że ropociągi są wyłączone z transeuropejskich sieci energetycznych, i wzywa państwa członkowskie i Komisję, by zbadały możliwość włączenia infrastruktury naftowej do TEN-E w obliczu obecnych wydarzeń, a zwłaszcza malejącej produkcji własnej przy jednoczesnym wzroście zależności od importu i zapotrzebowaniu na nowe możliwości transportowe;

37. wzywa Komisję i państwa członkowskie do podjęcia działań stabilizujących, szczególnie w wydobywających ropę krajach, którym grozi destabilizacja polityczna, w ramach wspólnej polityki zagranicznej, handlowej i bezpieczeństwa, ponieważ stabilność stanowi podstawę inwestycji i dobrobytu;

38. podkreśla, że nowe projekty w zakresie infrastruktury dostaw ropy naftowej, takie jak rurociągi Odessa-Gdańsk i Konstanta-Triest, powinny w dalszym ciągu stanowić projekty o priorytetowym znaczeniu dla europejskich interesów;

39. wyraża zaniepokojenie z powodu nasilającego się zjawiska piractwa, które zagraża międzynarodowej żegludze, a tym samym transportowi ropy i z zadowoleniem przyjmuje Wspólne działanie Rady z dnia 10 listopada 2008 r. w sprawie operacji u wybrzeży Somalii mającej na celu ochronę statków przed aktami piractwa i rozboju (Operacja Atalanta);

40. ponadto wyraża zaniepokojenie z powodu zagrożenia tras transportu i strategicznej infrastruktury przez terroryzm i wzywa Komisję oraz państwa członkowskie do pogłębienia dialogu z kluczowymi podmiotami;

Transport i budownictwo

41. wskazuje na potencjał dotyczący oszczędności energii w sektorze budownictwa, który mógłby obniżyć popyt na kopalne źródła energii, takie jak ropa i gaz, oraz z zadowoleniem przyjmuje obecne wysiłki Komisji i państw członkowskich zmierzające do jeszcze lepszego wykorzystania tego potencjału;

42. z zadowoleniem przyjmuje starania Unii Europejskiej na rzecz dywersyfikacji źródeł energii w sektorze transportu; popiera podejście rynkowe przy wprowadzaniu nowych technologii; akceptuje fakt, że cena stanowi najlepszy wskaźnik konkurencyjności nowych technologii; wyraża jednak ubolewanie z powodu braku ambicji w kwestii wykorzystania potencjału wydajnych energetycznie, lepiej zaprojektowanych i lżejszych pojazdów;

43. wyraża wątpliwości co do średnio- i długoterminowej przydatności biopaliw pierwszej generacji jako substytutu ropy naftowej; domaga się wzmożenia wysiłków badawczych w dziedzinie paliw syntetycznych;

44. wyraża przekonanie, że wzrost zużycia ropy naftowej w sektorze transportu można obniżyć w perspektywie średnio- i długoterminowej tylko wtedy, gdy Unia Europejska i państwa członkowskie również podejmą dodatkowe środki na rzecz rozwoju bardziej zrównoważonych środków transportu i mobilności, w przypadku których zużycie ropy jest mniejsze lub zerowe, takich jak transport kolejowy, wodny oraz intermodalne systemy mobilności na obszarach miejskich (transport pieszy, rowerowy, zbiorowy/publiczny); wyraża również przekonanie, że istotną oszczędność energii można uzyskać poprzez zastosowanie nowoczesnych systemów kierowania ruchem, które zmniejszają okresy oczekiwania i objazdy w transporcie drogowym, lotniczym i morskim, a także poprzez nasilenie wysiłków na rzecz propagowania zielonych rozwiązań w dziedzinie logistyki;

Stosunki z krajami o rosnącym zużyciu ropy naftowej

45. apeluje do UE i państw członkowskich o podjęcie kroków mających na celu zapewnienie wiążącej, postępowej i wszechstronnej podstawy traktatowej dla wspólnych europejskich dostaw energii i bezpieczeństwa energetycznego; w tym kontekście podkreśla kluczowe znaczenie spójnej strategii wobec jej głównych zewnętrznych dostawców; wspiera traktat lizboński, który zawiera klauzulę o solidarności energetycznej i przewiduje wspólną odpowiedzialność UE i państw członkowskich za politykę energetyczną – jako krok w dobrym kierunku; wskazuje na fakt, że znaczna zależność UE od paliw kopalnych może zagrozić spójności i skuteczności jej wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa;

46. jest zdania, że kwestie dotyczące polityki energetycznej muszą zostać w większym stopniu uwzględnione we wspólnych stosunkach zagranicznych Unii z krajami o szybko rosnącym zużyciu ropy naftowej, a Unia Europejska musi dążyć do zniesienia państwowych dotacji do produktów ropy naftowej;

47. wzywa Komisję do włączenia w ramy wspólnej polityki zagranicznej, handlowej i polityki sąsiedztwa środków, które mogą doprowadzić do przyśpieszenia oddzielenia wzrostu gospodarczego od zużycia ropy naftowej na całym świecie;

48. zaznacza, że przede wszystkim UE nie uwzględnia jeszcze i nie omawia w należytym stopniu geopolitycznego oddziaływania zmian środowiska globalnego na międzynarodowe bezpieczeństwo energetyczne ani skutków dla przyszłego globalnego zarządzania; uważa, że przywiązanie do rozwiązań krajowych należy zastąpić nowymi bliskimi formami współpracy polityczno-gospodarczej pomiędzy UE, Stanami Zjednoczonymi, Rosją i Chinami, które w perspektywie średnioterminowej należy także zinstytucjonalizować;

49. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.

[1] Dz.U. L 228 z 16.08.73, s. 1.
[2] Dz.U. L 292 z 16.11.77, s. 9.
[3] Dz.U. L 217 z 8.8.2006, s. 8.
[4] Teksty przyjęte, P6_TA(2007)0054.
[5] Dz.U. C 227 E z 21.9.2006, s. 523.
[6] Teksty przyjęte, P6_TA(2008)0308

Ropa naftowa ma obecnie prawie 37-procentowy udział w całkowitym zużyciu energii Unii Europejskiej. Tym samym ropa naftowa stanowi zdecydowanie najważniejsze źródło energii pierwotnej, przed gazem ziemnym, paliwami stałymi i energią jądrową. Komisja Europejska zakłada, że do roku 2030 popyt na ropę naftową w UE będzie nadal wzrastał, choć będzie to jedynie wzrost rzędu 0,25% rocznie. Niezależnie od tego również w 2030 r. ropa naftowa pozostanie najważniejszym źródłem energii pierwotnej w UE, z ok. 35%-owym udziałem w całkowitym zużyciu energii.

Równolegle do powolnego tempa wzrostu popytu w UE należy natomiast spodziewać się zdecydowanie większego wzrostu popytu na świecie. Amerykańska agencja rządowa „Energy Information Administration” ocenia, że w roku 2030 popyt będzie o ponad jedną trzecią większy od popytu w 2006 r. Ponieważ podaż i moc przerobowa rafinerii nie nadążają za wzrostem popytu, sytuacja na rynku w najbliższej przyszłości pozostanie napięta. Wzrost ceny ropy naftowej, który w swoim najnowszym sprawozdaniu przewiduje w dłuższej perspektywie czasowej Międzynarodowa Agencja Energii (IEA), spowoduje jednak jednocześnie zahamowanie wzrostu popytu.

Wielokrotnie już zapowiadano koniec epoki ropy naftowej. W związku z tym coraz częściej mówi się o szczycie produkcji ropy naftowej (tzw. „peak oil”). Należy przy tym uwzględnić, że obecnie istnieje więcej rezerw niż kiedykolwiek dotąd. Choć ropa naftowa jest zasobem, który pewnego dnia ulegnie wyczerpaniu, historia uczy nas, że nikt nie może z całą pewnością przewidzieć, kiedy dojdzie do zmniejszenia produkcji z powodu naturalnego wyczerpania zasobów i czy proces ten będzie miał charakter stopniowy, gwałtowny, czy też będzie poprzedzony okresowymi szczytami produkcji ropy naftowej.

Ograniczenia w wydobyciu wynikają z jednej strony ze względów geologicznych i technologicznych, z drugiej zaś strony większość przeszkód dla rozwoju wydobycia występuje na powierzchni ziemi – potencjał wydobywczy ograniczają niestabilność polityczna w niektórych krajach, sankcje, niedostateczna ochrona prawna, działania związane z ochroną środowiska naturalnego i ukierunkowane zarządzanie zasobami.

Mimo napiętej sytuacji na rynku należy pamiętać, że rezerwy ropy naftowej wynoszące dziś 1,2 bilionów baryłek, są około dwukrotnie wyższe niż w 1980 r. Natomiast popyt w tym samym okresie wzrósł z zaledwie 62 milionów baryłek dziennie do 85 milionów baryłek. W sumie wynika z tego, że „żywotność” rezerw, wynosząca 41,6 lat, wydłużyła się wręcz w porównaniu do sytuacji w 1980 r.

Jednocześnie należy uznać, że pojęcie rezerwy energetycznej jest pojęciem dynamicznym. Może bowiem ulegać zmianie nie tylko w związku z odkrywaniem nowych złóż, lecz także w dużym stopniu pod wpływem innowacji technologicznych i ceny ropy naftowej, jako że pod pojęciem rezerwy rozumie się te ilości surowca energetycznego, których wydobycie jest opłacalne. Wynika z tego, że całkowite zasoby ropy naftowej wystarczą jeszcze na wiele stuleci, a jedynie ilość łatwej do wydobycia ropy naftowej nie zwiększa się już w ostatnich latach w tak dużym stopniu jak dotychczas.

Do tego dochodzi fakt coraz większej koncentracji łatwych do wydobycia rezerw na obszarze kilku krajów „strategicznej elipsy”. Wynika to wyraźnie ze stosunku ilości rezerw do produkcji. W tym kontekście należy jednak pamiętać, że stosunek taki zawsze odzwierciedla jedynie stan bieżący. Oznacza to, że odkrycie złóż w innych częściach świata, np. w regionie Arktyki lub u wybrzeży Grenlandii, bądź postęp technologiczny, który umożliwi gospodarczą eksploatację złóż niekonwencjonalnych, mogłyby zmienić ten stosunek na korzyść innych regionów – choćby w niewielkim stopniu.

Jednocześnie maleje wydobycie w UE. Choć obecnie Norwegia i państwa członkowskie UE są jeszcze same w stanie pokryć około 30% popytu, to z dzisiejszego punktu widzenia należy liczyć się z wyraźnym spadkiem produkcji do 2030 r. W rezultacie zależność UE od importu osiągnie w najbliższych dziesięcioleciach według danych Komisji Europejskiej poziom rzędu 95%.

Fakty te muszą znaleźć odzwierciedlenie w polityce energetycznej. Po pierwsze niezbędne są krótkoterminowe mechanizmy reagowania, którymi UE dysponuje już od końca lat sześćdziesiątych w postaci strategicznych rezerw ropy naftowej i produktów ropopochodnych. Propozycja Komisji dotycząca zmiany stosownej dyrektywy zostanie szczegółowo przeanalizowana przez Parlament Europejski.

Po drugie zapewnienie długofalowego bezpieczeństwa dostaw jest możliwe jedynie w połączeniu z odpowiednim planowaniem. Horyzont czasowy dla inwestycji w zakresie infrastruktury wynosi w wielu przypadkach co najmniej 40 lat. Myślenie w tak odległym wymiarze czasowym nie jest łatwym zadaniem. Tego rodzaju strategiczne planowanie na szczeblu europejskim jest jednak konieczne. Główne wyzwanie będzie polegało prawdopodobnie na zwiększeniu podaży przy jednoczesnym zdecydowanym ograniczeniu wzrostu popytu. Sprawozdanie popiera tę tezę.

Przy wspieraniu podaży strategiczne znaczenie mają trzy elementy: po pierwsze według Międzynarodowej Agencji Energii w kolejnych dziesięcioleciach konieczne będzie inwestowanie na całym świecie ponad 350 miliardów dolarów rocznie w poszukiwanie nowych źródeł oraz w rozwój infrastruktury (rurociągi, statki, porty, rafinerie itd.). Jest to możliwe jedynie pod warunkiem zapewnienia przedsiębiorstwom bezpieczeństwa inwestycyjnego dla inwestycji w UE, jak i poza jej granicami. Do tego należy również zapewnienie odpowiedniej stopy zwrotu.

Głównym sposobem na zabezpieczenie dostaw jest dywersyfikacja źródeł energii. Z punktu widzenia bezpieczeństwa dostaw duże korzyści z uwagi na rozmieszczenie na obszarze wielu krajów oferują niekonwencjonalne źródła ropy naftowej, takie jak łupki naftowe, piaski roponośne czy oleje ciężkie.

Po drugie należy jednocześnie zwiększyć wysiłki podejmowane w dziedzinie badań. Zastosowanie nowych materiałów może na przykład zdecydowanie obniżyć koszty eksploatacji lub umożliwić odwierty powodujące mniejsze obciążenie dla środowiska. Nowe techniki wydobywcze będą w przyszłości zapewniały wzrost rezerw w o wiele większym stopniu niż dziś. Blisko 80% niekonwencjonalnych zasobów przypada na łupki naftowe. Potencjał ten powinien zostać wykorzystany w przyszłości do celów gospodarczych i ekologicznych. Ważnym obszarem działań w przyszłości będzie zatem również kształcenie inżynierów i wspieranie współpracy między przemysłem a podmiotami badawczymi.

Po trzecie w ciągu najbliższych lat należy rozwiązać liczne konflikty na arenie międzynarodowej. Irak, w którym osiągnięto stabilizację sytuacji związanej z bezpieczeństwem, dopiero powoli zaczyna zwiększać ilość wydobywanej ropy naftowej. Iran posiada ogromne rezerwy, które jednak w chwili obecnej ze względów politycznych tylko w niewielkim stopniu mogą pomóc w złagodzeniu napięć na rynkach ropy naftowej.

Najnowszy konflikt między Gruzją i Rosją oraz wzmożone ataki piratów na tankowce w ostatnich miesiącach pokazują wyraźnie podatność tras transportu na zagrożenia. Fakt, że terroryści mogą dostrzegać korzyści w uprowadzeniu zbiornikowca VLCC, unaocznia jeszcze dobitniej potrzebę pilnej reakcji ze strony wspólnoty międzynarodowej.

O tym, że bezpieczeństwo dostaw należy zapewniać także daleko poza granicami UE, świadczą wreszcie niepokoje polityczne, np. w obrębie nigeryjskiego zagłębia naftowego. Wobec tych wyzwań niezbędna jest ściślejsza koordynacja działań w ramach polityki zewnętrznej Unii Europejskiej.

Państwa członkowskie osiągnęły już dziś duże postępy po stronie popytu. Udział ogrzewania olejowego wynosi w UE około 20%. Głównie w wyniku dwóch kryzysów paliwowych zastąpiono już wiele instalacji grzewczych nowoczesnymi i wydajnymi urządzeniami. Również ostatnie rekordowe ceny ropy naftowej, często w połączeniu z krajowymi programami wsparcia i lepszą izolacją termiczną, wywołały dalszą falę działań na rzecz podniesienia wydajności energetycznej. Łącznie odnotowano wręcz spadek zużycia w tym obszarze od lat osiemdziesiątych.

Również promowanie biopaliw zostało uznane za działanie na rzecz ograniczenia wzrostu popytu na ropę naftową. W ten sposób można zmniejszyć zwłaszcza import oleju napędowego. W tym kontekście trzeba jednak zwrócić uwagę, że obecne starania zmierzające w kierunku zwiększenia o maksymalnie 20% udziału biopaliw w transporcie drogowym, doprowadzą również w konsekwencji do restrukturyzacji przedsiębiorstw i redukcji zatrudnienia.

Na wiosennym szczycie w marcu 2007 r. szefowie państw i rządów UE wyznaczyli sobie cel 20%-owego zwiększenia efektywności wykorzystania energii do 2020 r. Biorąc pod uwagę planowane wnioski legislacyjne, UE podąża we właściwym kierunku. Aby uniknąć groźby zwrotu w kierunku gospodarki planowej, należy jednakże przedkładać instrumenty rynkowe nad sztywne docelowe wartości procentowe czy wartości zużycia. Ponadto nie można podporządkować aspektów bezpieczeństwa, np. oporu toczenia opon, względom efektywności energetycznej.

Największy wzrost popytu, mimo poprawy efektywności energetycznej, wykazuje sektor transportu. Powodem tego stanu rzeczy jest podstawowe znaczenie mobilności dla gospodarki oraz pragnienie mobilności indywidualnej ze strony dużej liczby obywateli. W ostatnich latach w UE i na całym świecie zdecydowanie zwiększył się również transport lotniczy.

Ze względu na wysoki stopień uzależnienia sektora transportu zachodzi konieczność wprowadzenia nowego środka, obok klasycznej dywersyfikacji źródeł energii. Jest nim zróżnicowanie form napędu, w tym inicjatywy na rzecz mobilności elektrycznej. Zwłaszcza w ruchu miejskim potencjał ten będzie w najbliższych dziesięcioleciach ogromny. Należy również wzmożyć działania w ramach odpowiednich programów na rzecz wspierania prac badawczych, takie jak współpraca między producentami i podmiotami badawczymi. Za przykład do naśladowania w tej dziedzinie można uznać sektor ciepłowniczy, który oferuje na równi ogrzewanie gazowe, jak i ogrzewanie olejowe i elektryczne; ponadto w w UE wzrasta wykorzystanie energii cieplnej dostarczanej za pomocą sieci ciepłowniczej, energii geotermicznej oraz energii uzyskiwanej z granulatu drzewnego.

Zarządzanie popytem nie może być jednak ograniczone jedynie do UE. Procentowy udział UE w światowym zużyciu ropy naftowej będzie się stopniowo zmniejszał w najbliższych latach. Wynika to choćby z silnego wzrostu popytu poza granicami UE. Dlatego decydujące znaczenie dla bezpieczeństwa dostaw UE będzie miało ograniczenie wzrostu popytu również w wymiarze światowym, bez powodowania zagrożenia dla wzrostu gospodarczego krajów trzecich lub samej UE. Niezwykle istotne jest jednoczesne wspieranie rynkowych mechanizmów kształtowania cen w krajach trzecich, chociażby poprzez zniesienie państwowych dotacji do paliw.

Wszystkie te działania wymagają inwestycji. Inwestycje są możliwe tylko pod warunkiem udostępnienia wystarczającego kapitału i zapewnienia stopy zwrotu z inwestycji. Z tego względu należy możliwie jak najszybciej przezwyciężyć aktualną zapaść kredytową, która grozi przerodzeniem się w kryzys gospodarczy. Jednocześnie powstaje pytanie, czy państwo poprzez instrumenty polityki klimatycznej powinno każdego roku pobierać od konsumentów dodatkowe miliardy euro i czy te pieniądze nie powinny zostać w kieszeni tych, którzy również muszą realizować konieczne inwestycje.

W ostatnim dziesięcioleciu wzrosły wyzwania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa przyszłych dostaw ropy naftowej w UE. Sprostanie tym wyzwaniom jest jednak możliwe poprzez ukierunkowane oddziaływanie zarówno na podaż, jak i popyt, pod warunkiem zmobilizowania woli politycznej, usprawnienia międzynarodowej koordynacji działań i współpracy oraz zwiększenia innowacyjności.

dla Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii

w sprawie przeciwdziałania negatywnym skutkom wyższych cen ropy naftowej
(2008/2212(INI))

Sprawozdawca komisji opiniodawczej: Justas Vincas Paleckis

WSKAZÓWKI

Komisja Prawna zwraca się do Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii, właściwej dla tej sprawy, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

1. z zadowoleniem przyjmuje komunikaty Komisji pt. „Jak przeciwdziałać negatywnym skutkom wyższych cen ropy naftowej?”[1] i „Drugi strategiczny przegląd sytuacji energetycznej: plan działania dotyczący bezpieczeństwa energetycznego i solidarności energetycznej UE”[2]; wskazuje na fakt, że mimo spadku cen ropy naftowej w drugiej połowie 2008 r. w wyniku ogólnoświatowego kryzysu finansowego, powolne postępy w kierunku przejścia na bardziej trwałe paliwa oraz zmniejszające się wydobycie z pól naftowych na świecie przy stale rosnącym popycie napędzanym głównie przez wschodzące gospodarki, oznaczają powrót do nieuniknionego kurczenia się rynków paliw kopalnych po zakończeniu kryzysu międzynarodowego i coraz większą zależność krajów konsumenckich od przywozu;

2. apeluje do UE i państw członkowskich o podjęcie kroków mających na celu zapewnienie wiążącej, postępowej i wszechstronnej podstawy traktatowej dla wspólnych europejskich dostaw energii i bezpieczeństwa energetycznego; w tym kontekście podkreśla kluczowe znaczenie spójnej strategii wobec jej głównych zewnętrznych dostawców; wspiera traktat lizboński – który zawiera klauzulę o solidarności energetycznej i przewiduje wspólną odpowiedzialność UE i państw członkowskich za politykę energetyczną – jako krok w dobrym kierunku; wskazuje na fakt, że znaczna zależność UE od paliw kopalnych może zagrozić spójności i skuteczności jej wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa;

3. zaznacza, że przede wszystkim UE nie uwzględnia jeszcze i nie omawia w należytym stopniu geopolitycznego oddziaływania zmian środowiska globalnego na międzynarodowe bezpieczeństwo energetyczne ani skutków dla przyszłego globalnego zarządzania; uważa, że przywiązanie do rozwiązań krajowych należy zastąpić nowymi bliskimi formami współpracy polityczno-gospodarczej pomiędzy UE, Stanami Zjednoczonymi, Rosją i Chinami, które w perspektywie średnioterminowej należy także zinstytucjonalizować;

4. zauważa z niepokojem „nacjonalizm energetyczny” głównych podmiotów na rynku energii oraz coraz większe upolitycznienie stosunków w zakresie energii między krajami eksportującymi i importującymi ropę, w tym większe ryzyko napięć i konfliktów; zdecydowanie popiera wniosek Komisji dotyczący włączenia się UE w ścisły dialog z głównymi dostawcami ropy, takimi jak Norwegia, OPEC i Rosja, w celu umocnienia współzależności energetycznej i bezpieczeństwa energetycznego całej UE, zwracając szczególną uwagę na większą wydajność, równy dostęp do rynku, brak dyskryminacji oraz przejrzystość; wyraża uznanie dla pracy Komisji nad zacieśnieniem dialogu w sprawie energii, której wynikiem są między innymi protokoły uzgodnień ze wschodnimi sąsiadami i krajami Azji Środkowej, a także oczekuje większych postępów z zachodnimi partnerami; podkreśla, że dialogi energetyczne nie powinny w żadnym wypadku odbywać się kosztem otwartych i zorientowanych na wyniki dialogów w zakresie praw człowieka; wyraża rozczarowanie w związku z brakiem aktywnego i przejrzystego monitorowania sektora energetycznego, zwłaszcza sektorów ropy naftowej i gazu w odniesieniu do konkurencji w działalności obejmującej przetwarzanie, produkcję, sprzedaż i badania; zwraca się do Komisji o przedłożenie wniosków urzeczywistniających bardziej spójną i kompleksową strategię w tym zakresie i wspierających skuteczną politykę zagraniczną w dziedzinie energetyki;

5. mimo pożądanego spadku cen ropy naftowej i w kontekście zjawiska cykliczności cen przewiduje, że po zakończeniu obecnego kryzysu gospodarczego ceny znów wzrosną, dlatego ponownie podkreśla znaczenie większego zróżnicowania źródeł energii i szlaków dostaw w UE w celu zmniejszenia skutków ewentualnego kryzysu na rynku ropy naftowej w przyszłości, dostrzegając jednocześnie różnorodność sytuacji poszczególnych państw członkowskich w odniesieniu do struktury źródeł energii oraz zależności od importu i dostępności infrastruktury, w szczególności w przypadku „wysp energetycznych” w UE; popiera większe wykorzystanie biopaliw wytwarzanych zrównoważonymi metodami i uznaje znaczenie źródeł energii odnawialnej dla poprawy bezpieczeństwa energetycznego; zauważa, że niekonwencjonalne złoża ropy naftowej odegrają zapewne ważną rolę dla zrównoważenia spadku wydobycia ropy z istniejących pól; podkreśla, że nowe projekty w zakresie infrastruktury dostaw ropy naftowej, takie jak rurociągi Odessa-Gdańsk i Konstanta-Triest, powinny w dalszym ciągu stanowić projekty o priorytetowym znaczeniu dla europejskich interesów;

6. podkreśla, że zmniejszając swoją zależność od paliw kopalnych, UE nie tylko zapewni sobie bezpieczeństwo energetyczne, ale także przyczyni się do przeciwdziałania wyzwaniom związanym ze zmianami klimatycznymi; podkreśla znaczenie zwiększenia finansowania na rzecz badań naukowych i rozwoju nowszych i bardziej ekologicznych technologii;

7. uważa, że rosnące koszty makroekonomiczne zużycia energii i zanieczyszczenia środowiska wywierają także znaczny negatywny wpływ na funkcjonowanie europejskiego modelu socjalnego, ponieważ zależność Europy od przywozu ropy naftowej i gazu ziemnego spowoduje drastyczne zwiększenie kosztów paliw kopalnych, w walce o dystrybucję z rynkami wschodzącymi w Azji i Stanami Zjednoczonymi, a te rosnące wydatki na zużycie energii z konieczności spowodują zmniejszenie środków na finansowanie naszego modelu socjalnego; zwłaszcza z tego powodu uważa, że wspieranie odnawialnych źródeł energii daje możliwość stworzenia licznych miejsc pracy, wymagających wysokich kwalifikacji i trwałych;

8. podkreśla rolę Arktyki przy wytyczaniu polityki energetycznej oraz w odniesieniu do zmian klimatycznych i zrównoważonego rozwoju dla Europy, zgodnie z propozycją wysuniętą podczas marcowego szczytu Rady Europejskiej w 2007 roku; zauważa znaczenie sprawiedliwej dystrybucji zasobów węglowodorów na Arktyce zgodnie z prawem międzynarodowym i dla dobra ogólnej stabilności na arenie międzynarodowej; wzywa Komisję do zwrócenia szczególnej uwagi na węglowodory w jej komunikacje w sprawie strategicznych kwestii dotyczących Arktyki.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

[1] COM(2008)0384.
[2] SEC (2008) 2794 i SEC (2008) 2795

dla Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii

w sprawie przeciwdziałania negatywnym skutkom wyższych cen ropy naftowej
(2008/2212(INI))

Sprawozdawca komisji opiniodawczej: Pervenche Berès

WSKAZÓWKI

Komisja Gospodarcza i Monetarna zwraca się do Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii, właściwej dla tej sprawy, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

A. mając na uwadze, że cena ropy wzrosła z poziomu poniżej 50 dolarów z baryłkę na początku 2008 r. do ponad 140 dolarów za baryłkę w sierpniu 2008 r., a następnie zdecydowanie spadła do poziomu poniżej 60 dolarów za baryłkę,

B. mając na uwadze, że wyższe ceny ropy i innych towarów pierwszej potrzeby wpłynęły na wzrost kosztów produkcji i wywarły presję na ogół cen ze względu na ścisłe zależności między towarami,

C. mając na uwadze, że wzrost inflacji, wywołany przez wzrost cen ropy i towarów pierwszej potrzeby spowodował spadek siły nabywczej,

D. mając na uwadze, że pojawienie się nowych instrumentów inwestycyjnych na rynku ropy i innych podstawowych towarów spotęgowało brak stabilności cen tych towarów; mając także na uwadze, że konieczne jest zapewnienie większej przejrzystości na rynkach energii;

1. uważa, że wahania cen ropy odzwierciedlają zwiększony popyt na ropę, stopniowe zmniejszanie się rezerw ropy naftowej, zmiany tendencji demograficznych i urbanistycznych, w szczególności w gospodarkach rozwijających się, gdzie wzrost średniego dochodu powoduje zwiększenie popytu, spekulację na rynku towarowym oraz globalne cykle koniunkturalne; podkreśla także, że ropa i inne towary były w coraz większym stopniu wykorzystywane do zróżnicowania portfela w wyniku deprecjacji dolara amerykańskiego;

2. wyraża zaniepokojenie z powodu braku stabilności cen ropy i jego wpływu na stabilność gospodarczą i finansową; uznając korzyści płynące z aktywnych rynków ropy i innych produktów energetycznych, domaga się od Komisji i państw członkowskich zapewnienia najwyższej możliwej do zastosowania w praktyce przejrzystości na rynkach energii;

3. uważa, że wykorzystanie ropy i innych źródeł energii o wysokiej emisji węgla powinno zostać ograniczone, zarówno poprzez zwiększenie efektywności energetycznej, jak i poprzez przestawienie się na rozwiązania mniej szkodliwe pod względem emisji, takie jak energia jądrowa i energia czerpana z odnawialnych źródeł energii;

4. podkreśla, że stale rosnący popyt na ropę spowodował coraz większy wzrost podaży aż do osiągnięcia przez nią jej maksymalnej zdolności; nalega na zwiększenie przejrzystości danych statystycznych w zakresie energetyki, w szczególności w odniesieniu do poziomów zapasów ropy;

5. podkreśla jednak, że Unia Europejska będzie musiała w jeszcze większym stopniu stawić czoła wyzwaniu, którym są niezmiennie wysokie i niestabilne ceny ropy naftowej oraz związanym z nimi skutkom gospodarczym, mając na uwadze, że nowo odkrywane zasoby, znajdujące się w większości przypadków na dnie morza, okazują się mniejsze, a ich zagospodarowanie bardziej kosztowne, co spowoduje wzrost kosztów poszukiwań, zagospodarowania i produkcji, sprawiając, że pilniejszym zadaniem stanie się przestawienie na alternatywne i odnawialne źródła energii oraz rozwijanie technologii energooszczędnych;

6. wzywa Komisję i państwa członkowskie do poddania intensywnej analizie zależności energetycznej od nieodnawialnych źródeł energii nie tylko pod kątem jej aspektów środowiskowych, lecz również gospodarczych i związanych z bezpieczeństwem;

7. podkreśla, że skuteczny system handlu uprawnieniami do emisji i przyjęcie szerokiego zakresu innych środków w zakresie oszczędności energii powinny być ważnym narzędziem służącym wspieraniu rozwoju wszechstronnego, nowoczesnego rynku technologii i towarów energooszczędnych; zwraca również uwagę na znaczenie stosowania zasady „zanieczyszczający płaci”; przypomina, że im większa będzie grupa krajów, które wdrożą podobne strategie polityczne, tym bardziej ograniczony będzie ich wpływ na konkurencyjność w sektorze;

8. domaga się bardziej dynamicznych stosunków między Unią Europejską i państwami-producentami ropy, opartych na woli obopólnych ustępstw oraz mających na celu stworzenie bardziej stabilnego i łagodnego klimatu ustalania podaży i cen ropy z korzyścią dla wszystkich zainteresowanych stron i całej gospodarki światowej;

9. oczekuje, że spółki naftowe zainwestują znaczną cześć ich niedawnych zysków w poszukiwanie i zagospodarowanie nowych złóż ropy, promowanie technologii energooszczędnych oraz badania nad substytutami ropy (zwłaszcza do zastosowania w transporcie).

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

dla Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii

w sprawie przeciwdziałania negatywnym skutkom wyższych cen ropy naftowej
(2008/2212(INI))

Sprawozdawca komisji opiniodawczej: Colm Burke

WSKAZÓWKI

Komisja Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów zwraca się do Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii, właściwej dla tej sprawy, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

1. z zadowoleniem przyjmuje komunikat Komisji i podziela jej zaniepokojenie w związku z ostatnimi wahaniami cen ropy naftowej i ich negatywnym wpływem na inflację, konkurencyjność, wymianę handlową i wzrost gospodarczy;

2. zdaje sobie sprawę, że wskutek ostatnich wahań cen ropy naftowej wzrósł popyt; ubolewa nad ciągłym stosowaniem dotacji w krajach trzecich ze względu na negatywne długofalowe skutki takich działań dla finansów publicznych i konsumentów;

3. zwraca uwagę, że do wahań cen ropy naftowej przyczyniły się również ograniczone możliwości zapewnienia dodatkowych dostaw oraz czynniki zewnętrzne, takie jak słaby dolar i zamęt na rynkach finansowych;

4. popiera wniosek Komisji dotyczący krótkoterminowych działań do podjęcia w razie potrzeby w celu złagodzenia przyszłych skoków cen ropy; wzywa państwa członkowskie do zapewnienia wsparcia finansowego dla inwestycji w alternatywne źródła energii takie jak energia odnawialna, a także do skoncentrowania się na działaniach ponoszących świadomość konsumentów na temat kupowania efektywnych energetycznie towarów i usług w celu zmniejszenia długoterminowych wydatków oraz złagodzenia przyszłego spadku dostaw ropy;

5. z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę Komisji dotyczącą odbycia dialogu politycznego o ogólnoświatowym zasięgu w formie szczytu na wysokim szczeblu gromadzącego kraje zużywające i kraje produkujące ropę w celu ustalenia sprawiedliwej równowagi między podażą a popytem na rynkach ropy, a także uniemożliwienia krajom-producentom utrzymywania cen ropy na sztucznie wysokim poziomie;

6. zwraca uwagę na potrzebę nadania priorytetu kontroli konkurencji w zakresie przetwarzania i sprzedaży ropy naftowej i produktów ropopochodnych oraz zwiększeniu przejrzystości danych o komercyjnych zapasach ropy;

7. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Komisja w ramach drugiego strategicznego przeglądu w dziedzinie energetyki zamierza skoncentrować się na interwencyjnych zapasach ropy; uważa, że interwencyjne zapasy ropy powinny stanowić zabezpieczenie na wypadek krótkotrwałych wstrząsów cenowych i mogą w związku z tym służyć do ograniczania wahań cenowych i tym samym zwiększać przewidywalność cen dla konsumentów;

8. wskazuje, że koncerny naftowe powinny móc reinwestować zyski w poszukiwanie nowych złóż, wydobycie i nowe technologie, ponieważ jest to jak się wydaje najlepszy sposób na zapewnienie średnio- i długoterminowej obniżki cen;

9. podkreśla, że w celu skutecznego rozwiązania problemu wahań cen ropy należy wykorzystać w uzupełniający się sposób środki rynkowe i działania polityczne.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

Data przyjęcia

Wynik głosowania końcowego

+:

–:

0:

Posłowie obecni podczas głosowania końcowego

Vittorio Agnoletto, Angelika Beer, Monika Beňová, Giorgos Dimitrakopoulos, Michael Gahler, Jas Gawronski, Alfred Gomolka, Klaus Hänsch, Richard Howitt, Ioannis Kasoulides, Maria Eleni Koppa, Helmut Kuhne, Vytautas Landsbergis, Johannes Lebech, Francisco José Millán Mon, Philippe Morillon, Baroness Nicholson of Winterbourne, Raimon Obiols i Germà, Vural Öger, Janusz Onyszkiewicz, Justas Vincas Paleckis, Ioan Mircea Paşcu, Alojz Peterle, João de Deus Pinheiro, Samuli Pohjamo, Bernd Posselt, Libor Rouček, Christian Rovsing, Flaviu Călin Rus, Katrin Saks, José Ignacio Salafranca Sánchez-Neyra, Jacek Saryusz-Wolski, György Schöpflin, Hannes Swoboda, István Szent-Iványi, Konrad Szymański, Charles Tannock, Inese Vaidere, Geoffrey Van Orden, Ari Vatanen, Andrzej Wielowieyski, Zbigniew Zaleski, Josef Zieleniec

Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego

Alexandra Dobolyi, Árpád Duka-Zólyomi, Kinga Gál, Aurelio Juri, Inger Segelström

Informacja prawna - Polityka ochrony prywatności