dwar l-impatt tal-urbanizzazzjoni estensiva fi Spanja fuq id-drittijiet individwali taċ-ċittadini Ewropej, fuq l-ambjent u fuq l-applikazzjoni tal-liġi tal-UE, fuq il-bażi tal-petizzjonijiet li rċieva

(2008/2248(INI))

Il-Parlament Ewropew,

–   wara li kkunsidra l-petizzjonijiet inklużi fl-anness, l-aktar il-Petizzjoni 0609/03,

–   wara li kkunsidra d-dritt ta’ petizzjoni stabbilit fl-Artikolu 194 tat-Trattat KE,

–   wara li kkunsidra l-Artikolu 192(1) tar-Regoli ta’ Proċedura tiegħu,

–   wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Petizzjonijiet u l-opinjoni tal-Kumitat għall-Affarijiet Legali (A6-0082/2009),

A.  billi l-proċess tal-petizzjonijiet jipprovdi liċ-ċittadini u r-residenti Ewropej b’mezz li bih jiksbu rimedju barra l-qrati għall-ilmenti tagħhom dwar kwistjonijiet li jinqalgħu mill-oqsma tal-attività tal-Unjoni Ewropea,

B.   billi l-Artikolu 6(1) tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea jistipula li “l-Unjoni hija stabbilita fuq il-prinċipji tal-libertà, id-demokrazija, ir-rispett tad-drittijiet tal-bniedem u l-istat tad-dritt, prinċipji li huma komuni għall-Istati Membri”,

C.  billi fl-Artikolu 6(2) tat-Trattat tal-UE l-Unjoni timpenja ruħha li tirrispetta d-drittijiet fundamentali kif iggarantiti mill-Konvenzjoni Ewropea għall-Ħarsien tad-Drittijiet tal-Bniedem u l-Libertajiet Fundamentali (l-ECHR),

D. billi kull ċittadin jew resident ta' stat firmatarju tal-ECHR li jikkunsidra li d-drittijiet tal-bniedem tiegħu ġew miksura għandu jirrikorri għand il-Qorti Ewropea għad-Drittijiet tal-Bniedem fi Strasburgu, waqt li jqis li qabel ma jiftaħ xi proċedimenti quddiem dik il-Qorti, hu jrid jeżawrixxi kull rimedju domestiku, kif stipulat fl-Artikolu 35 tal-ECHR,

E.   billi l-Artikolu 7 tat-Trattat tal-UE jipprevedi l-proċedimenti li bihom l-Unjoni tista’ tirreaġixxi għall-ksur tal-prinċipji msemmija fl-Artikolu 6(1) u tfittex soluzzjonijiet,

F.   billi l-Artikolu 7 jagħti wkoll lill-Parlament il-jedd li jippreżenta proposta motivata lill-Kunsill biex jiddetermina jekk ikunx hemm riskju ċar ta’ ksur serju minn Stat Membru tal-valuri li fuqhom hija msejsa l-Unjoni,

G.  billi l-Artikolu 7 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea jiggarantixxi r-rispett tal-ħajja privata u tal-familja, taċ-ċittadini, inkluża d-dar privata tagħhom, u billi l-Artikolu 8 tal-ECHR jagħti l-istess drittijiet u jiċċara li “m’għandux ikun hemm indħil minn awtoritajiet pubbliċi fl-eżerċizju ta’ dan id-dritt għajr b’konformità mal-liġi, u fejn meħtieġ f’soċjetà demokratika fl-interess tas-sigurtà nazzjonali, is-sigurtà pubblika jew il-benesseri ekonomiku tal-pajjiż, għaż-żamma tal-ordni u l-prevenzjoni tal-kriminalità, għall-ħarsien tas-saħħa u l-morali, jew għall-ħarsien tad-drittijiet u l-libertajiet ta’ ħaddieħor”; billi l-Parlament, il-Kunsill u l-Kummissjoni impenjaw ruħhom li jirrispettaw il-Karta fl-attivitajiet kollha tagħhom,

H.  billi d-dritt għall-proprjetà privata huwa rikonoxxut bħala dritt fundamentali taċ-ċittadini Ewropej fl-Artikolu 17 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali, li jistipula li “kull persuna għandha d-dritt li tgawdi mill-proprjetà tal-beni tagħha li tkun akkwistat legalment, li tużahom, li tiddisponi minnhom u li tħallihom bħala wirt”, u li “l-ebda persuna ma tista' tiġi mċaħħda mill-proprjetà tagħha, ħlief fl-interess pubbliku u fil-każijiet u skont il-kundizzjonijiet previsti mil-liġi, bi ħlas ta' kumpens xieraq fi żmien utli għal dak li tkun tilfet”, u li “l-użu tal-proprjetà jista' jiġi rregolat bil-liġi safejn ikun meħtieġ għall-interess pubbliku”,

I.    billi l-Artikolu 18 tat-Trattat tal-KE jistipula li “kull ċittadin tal-Unjoni għandu d-dritt li jmur minn post għal ieħor u li jkun liberament residenti fit-territorju tal-Istati Membri, suġġett għal-limitazzjonijiet u l-kundizzjonijiet stabbiliti f’dan it-Trattat u l-miżuri meħuda biex dan jitwettaq”,

J.    billi skont l-Artikolu 295, it-Trattat KE “m’għandu bl-ebda mod jippreġudika r-regoli fl-Istati Membri li jirregolaw is-sistema ta’ pussess ta’ proprjetà”; billi, skont il-każistika tal-Qorti tal-Ġustizzja, dik id-dispożizzjoni sempliċement tirrikonoxxi s-setgħa tal-Istati Membri li jiddefinixxu r-regoli dwar is-sistema ta' sjieda tal-proprjetà; u billi l-każistika tal-Qorti tal-Ġustizzja tikkonferma li l-kompetenza tal-Istati Membri f’dan ir-rigward għandha dejjem tiġi applikata flimkien mal-prinċipji tal-liġi Komunitarja, bħall-moviment liberu tal-oġġetti, tal-persuni, tas-servizzi u tal-kapital (ara s-Sentenza tat-22 ta’ Ġunju 1976 fil-Każ C-119/75 Terrapin v Terranova [1976] ECR 1039),

K. billi, madankollu, il-Qorti tal-Ġustizzja sostniet b'mod konsistenti li, waqt li d-dritt għall-proprjetà jifforma parti mill-prinċipji ġenerali tal-liġi Komunitarja, dan mhuwiex dritt assolut u jrid jitqies f'relazzjoni mal-funzjonijiet soċjali tiegħu u billi, konsegwentement, l-eżerċitar tiegħu jista' jitrażżan, sakemm dan it-trażżin fil-fatt jikkorrispondi għall-objettivi ta' interess ġenerali segwiti mill-Komunità u ma jikkostitwixxix indħil sproporzjonat u intollerabbli, li jxekkel is-sustanza nnifisha tad-drittijiet garantiti (Kawża C-491/01 British American Tobacco (Investments) u Imperial Tobacco [2002] Ġabra I-11453),

L.  billi, minkejja din il-każistika, il-Qorti tal-Ġustizzja sostniet b'mod konsistenti li fejn id-dispożizzjonijiet nazzjonali ma jidħlux fil-kamp ta' applikazzjoni tal-liġi Komunitarja, il-Komunità m'għandhiex ġurisdizzjoni fl-evalwazzjoni tal-kumpatibilità ta' dawk id-dispożizzjonijiet mad-drittijiet fundamentali li r-rispett tagħhom hu żgurat mill-Qorti (ara, pereżempju, l-ordni tas-6 ta’ Ottubru 2005 fil-Kawża C-328/04 Vajnai [2005] ECR-8577, para. 12 u 13),

M. billi l-ewwel paragrafu tal-Artikolu 1 tal-ewwel Protokoll Addizzjonali għall-ECHR jiddikjara li “kull persuna naturali jew ġuridika hija intitolata għat-tgawdija paċifika tal-beni tagħha”, li “ħadd m’għandu jiġi mċaħħad mill-beni tiegħu għajr għall-interess pubbliku u soġġett għall-kundizzjonijiet stipulati bil-liġi u bil-prinċipji ġenerali tal-liġi internazzjonali”; billi t-tieni paragrafu ta’ dak l-artikolu jgħid li “d-dispożizzjonijiet ta' qabel m’għandhom bl-ebda mod inaqqsu d-dritt ta' Stat li jinforza dawk il-liġijiet li jidhrulu xierqa biex jikkontrolla l-użu tal-beni skont l-interess ġenerali jew biex jiżgura l-ħlas ta' taxxi jew kontribuzzjonijiet jew pieni oħra”; u billi, fil-mument tar-ratifika ta’ dan il-Protokoll, Spanja esprimiet riserva fir-rigward tal-Artikolu 1 fid-dawl tal-Artikolu 33 tal-Kostituzzjoni Spanjola, li jistipula li: 1. "Jintgħaraf id-dritt għall-proprjetà privata u għall-wirt. 2. Il-funzjoni soċjali ta’ dawn id-drittijiet għandha tiddetermina l-limiti tal-kontenut tagħhom b’konformità mal-liġi. 3. Ħadd ma’ jista’ jiċċaħħad mill-beni jew mid-drittijiet tiegħu, ħlief għal raġunijiet ġustifikati ta’ ħtieġa pubblika jew ta’ interess soċjali u b’kumpens xieraq b’konformità mal-liġi”,

N.  billi l-Parlament iqis li ċ-ċessjoni obbligata ta’ proprjetà privata akkwistata b’mod leġittimu, mingħajr proċess kif suppost u kumpens xieraq u l-obbligu li jitħallsu l-ispejjeż arbitrarji ta’ żvilupp infrastrutturali mhux mitlub u spiss bla siwi, tikkostitwixxi ksur tad-dritt fundamentali tal-individwu skont l-ECHR u fid-dawl tal-każistika tal-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem (ara, pereżempju, Aka v. Turkey(1)),

O. billi fl-2008 l-awtoritajiet Spanjoli ħarġu istruzzjonijiet dwar l-applikazzjoni tal-Liġi tal-Kosta tal-1988, li kienet ġiet injorata għal bosta snin li waqthom saret ħsara ambjentali estensiva lill-inħawi tal-kosta fi Spanja; u billi lanqas l-istruzzjonijiet attwali ma jipprovdu miżuri implimentattivi ċari biex jiġu segwiti mill-awtoritajiet lokali u reġjonali involuti, u billi ħafna petizzjonijiet ġodda li waslu jixhdu l-kontenut retroattiv tal-istruzzjoni u l-qerda u t-tiġrif arbitrarji ta' proprjetà ta' individwi akkwistata leġittimament, id-drittijiet tagħhom għal proprjetà ta' dan it-tip u l-kapaċità tagħhom li jittrasferixxu d-drittijiet tagħhom permezz ta' wirt,

P.  billi, minħabba d-direzzjoni reali tal-linja ta' demarkazzjoni, dawk milquta huma konvinti li din ġiet definita b'mod arbitrarju b’detriment għas-sidien barranin, pereżempju fuq il-gżira ta' Formentera,

Q. billi l-Liġi tal-Kosta għandha impatt sproporzjonat fuq is-sidien individwali tal-proprjetà li d-drittijiet tagħhom għandhom jiġu rrispettati bis-sħiħ, u fl-istess ħin m'għandhiex biżżejjed impatt fuq dawk li realment qerdu l-kosta, li f'ħafna każi kienu responsabbli għal żvilupp urbanistiku eċċessiv tul il-kosta, żvilupp li jinkludi ċentri għall-vaganzi, u li żgur li kienu jafu li kienu qed jaġixxu bi ksur tad-dispożizzjonijiet tal-liġi msemmija,

R.   billi matul il-mandat attwali tal-Parlament il-Kumitat għall-Petizzjonijiet, b’risposta għall-għadd kbir ħafna ta’ petizzjonijiet li waslulu, wettaq investigazzjonijiet dettaljati u rrapporta tliet darbiet dwar il-kobor tal-abbuż tad-drittijiet leġittimi taċ-ċittadini tal-UE għall-proprjetà akkwistata minnhom legalment fi Spanja, u esprima bid-dettalji t-tħassib tiegħu dwar id-dgħajfien tal-iżvilupp sostenibbli, il-protezzjoni ambjentali, il-kwalità u l-provvista tal-ilma, il-proċeduri tal-akkwist pubbliku marbutin mal-kuntratti għall-urbanizzazzjoni u n-nuqqasijiet fil-kontroll tal-proċeduri tal-urbanizzazzjoni minn bosta awtoritajiet lokali u reġjonali fi Spanja(2), kwistjonijiet li fil-mument huma s-suġġett ta' proċeduri legali kemm fi Spanja kif ukoll quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja,

S.  billi hemm ħafna eżempji ta’ każijiet fejn l-awtoritajiet fil-livelli kollha tagħhom, minn dawk ċentrali għal dawk awtonomi u lokali, kienu responsabbli biex jibda jitħaddem mudell għall-iżvilupp mhux sostenibbli li kellu konsegwenzi ambjentali serji ħafna, kif ukoll konsegwenzi ekonomiċi u soċjali,

T.  billi l-Parlament irċieva ħafna petizzjonijiet minn individwi privati u minn diversi organizzazzjonijiet li jirrappreżentaw liċ-ċittadini tal-UE, b'ilmenti dwar aspetti differenti tal-urbanizzazzjoni, u billi nnota li ħafna mill-kwistjonijiet li jitqajmu fil-petizzjonijiet imressqa b'rabta mal-espansjoni urbanistika ma jikkostitwixxux ksur tal-liġi Komunitarja, kif jidher mill-komunikazzjonijiet lill-Istati Membri, u għandhom jiġu solvuti billi jiġu użati r-rimedji legali kollha disponibbli fl-Istati Membri kkonċernati,

U.  billi hemm evidenza dejjem tiżdied li l-awtoritajiet ġudizzjarji fi Spanja bdew jirreaġixxu għall-isfida ppreżentata mill-urbanizzazzjoni eċċessiva f’ħafna żoni tal-kosta, partikolarment billi jinvestigaw u jixlu ċerti uffiċjali lokali korrotti li bl-aġir tagħhom ippermettew żvilupp urban bla preċedenti u mhux regolat, bi ħsara għad-drittijiet taċ-ċittadini tal-UE, u b’hekk għamlu ħsara irreparabbli fil-bijodiversità u l-integrità ambjentali ta’ bosta reġjuni Spanjoli; billi l-Parlament osserva, madankollu, li, b’risposta għal dawn l-akkużi, il-proċeduri qed jieħdu żmien esaġerat u li s-sentenzi mogħtija f’ħafna minn dawn il-każijiet mhumiex infurzabbli b’mod li jipprovdu rimedju sodisfaċenti għall-vittmi ta’ dawn l-abbużi, u billi dan saħħaħ l-impressjoni li għandhom ħafna ċittadini tal-UE affettwati li mhumiex Spanjoli, fir-rigward tan-nuqqas ta’ azzjoni u/jew il-parzjalità tal-ġustizzja Spanjola; billi ta’ min isemmi li, madankollu, hemm ukoll mod biex isir appell lill-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem, ladarba jkunu ġew eżawriti r-rimedji nazzjonali,

V.  billi din l-attività mifruxa, appoġġjata minn awtoritajiet lokali u reġjonali irresponsabbli permezz ta’ liġijiet mhux adegwati u kultant mhux ġustifikati li ħafna drabi jaħdmu kontra l-għanijiet ta’ diversi atti leġiżlattivi Ewropej, għamlet ħsara kbira lill-immaġni ta’ Spanja u l-interessi usa' tagħha fl-ekonomija u l-politika fl-Ewropa, kif għamlet ukoll l-applikazzjoni laxka tal-liġijiet dwar l-ippjanar urbanistiku u l-ambjent fis-seħħ fil-komunitajiet awtonomi Spanjoli għal ċerti operazzjonijiet ta' żvilupp urbanistiku, kif ukoll il-kxif ta' każijiet serji ta' korruzzjoni li rriżultaw minn dawn l-abbużi,

W. billi l-ombudsmen reġjonali spiss ħadu azzjoni, f’ċirkustanzi diffiċli ħafna, biex jiddefendu l-interessi taċ-ċittadini tal-UE f’każijiet marbuta mal-abbużi urbanistiċi, għalkemm f'xi komunitajiet awtonomi, il-gvernijiet reġjonali ġieli rnexxielhom jinjoraw l-isforzi tagħhom,

X.  billi l-Artikolu 33 tal-Kostituzzjoni Spanjola jirreferi għad-drittijiet tal-individwi għall-proprjetà tagħhom, u billi kien hemm interpretazzjonijiet differenti ta' dan l-Artikolu, partikolarment fir-rigward taċ-ċessjoni ta’ proprjetà għal użu soċjali għall-kuntrarju tad-drittijiet tal-individwi għad-djar u l-abitazzjonijiet akkwistati minnhom legalment; billi għad ma kien hemm l-ebda sentenza dwar l-applikazzjoni tal-liġijiet dwar l-art fir-reġjun ta’ Valencia,

Y. billi l-Artikolu 47 tal-Kostituzzjoni Spanjola jipprevedi li l-Ispanjoli kollha għandhom id-dritt li jibbenefikaw minn akkomodazzjoni diċenti u xierqa, u jqabbad lill-awtoritajiet pubbliċi biex jippromowovu l-kundizzjonijiet rikjesti u jistabbilixxu r-regoli relevanti biex dak id-dritt isir effettiv, u biex jirregolaw l-użu tal-art fl-interess ġenerali biex tiġi evitata l-ispekulazzjoni,

Z.   billi l-gvern nazzjonali Spanjol għandu l-obbligu li japplika t-Trattat tal-KE u li jiddefendi u jiżgura l-applikazzjoni sħiħa tal-liġi Ewropea fit-territorju tiegħu, tkun xi tkun l-organizzazzjoni interna tal-awtoritajiet politiċi kif stabbilita mill-Kostituzzjoni tar-Renju ta’ Spanja,

Aa. billi l-Kummissjoni, bis-saħħa tas-setgħat mogħtija lilha mill-Artikolu 226 tat-Trattat tal-KE, bdiet proċeduri kontra Spanja quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja f’kawża dwar l-abbużi ta’ urbanizzazzjoni eċċessiva li kien hemm fi Spanja li jikkonċernaw direttament l-implimentazzjoni mill-awtoritajiet ta’ Valencia tad-Direttiva dwar l-Akkwist Pubbliku(3),

Ab. billi l-Kummissjoni, fuq talba tal-Kumitat għall-Petizzjonijiet, nediet investigazzjoni dwar aktar minn 250 proġett urbanistiku li dwarhom kien hemm opinjoni negattiva mill-awtoritajiet tal-ilma u tal-baċiri tax-xmajjar kompetenti, u li għaldaqstant jistgħu jkunu bi ksur tad-Direttiva ta’ Qafas dwar l-Ilma(4), l-aktar fl-Andalusija, fil-Castilla-la-Mancha, fil-Murcia u fir-reġjun ta’ Valencia,

Ac. billi bosta minn dawn il-proġetti ta’ urbanizzazzjoni huma iżolati miż-żoni urbani kkonsolidati u jeħtieġu nfiq sostanzjali fir-rigward tas-servizzi bażiċi bħad-dawl, il-provvista tal-ilma, u l-infrastruttura tat-toroq; billi l-investiment f’dawn il-proġetti spiss jinvolvi element ta’ fondi tal-UE,

Ad. billi f’ħafna każi dokumentati ta’ problemi ta’ urbanizzazzjoni fi Spanja, il-Kummissjoni naqset milli taġixxi b’qawwa biżżejjed, mhux biss fir-rigward tal-infurzar tal-prinċipju kawtelatorju tal-liġi ambjentali iżda anke tal-interpretazzjoni laxka tal-atti ta’ awtoritajiet lokali u reġjonali kompetenti li jorbtu legalment, bħall-“approvazzjoni proviżorja” ta’ pjan integrat ta’ żvilupp urbanistiku minn awtorità lokali,

Ae. billi l-għan tad-Direttiva dwar l-Istudju Strateġiku tal-Impatt Ambjentali(5), li l-Artikolu 3 tagħha jkopri espliċitament it-turiżmu u l-urbanizzazzjoni, huwa li tipprovdi livell għoli ta’ ħarsien tal-ambjent u li jiġu integrati l-kunsiderazzjonijiet ambjentali fit-tħejjija u l-adozzjoni ta’ pjanijiet u programmi bl-iskop li jiġi promoss żvilupp sostenibbli; u billi d-Direttiva ta’ Qafas dwar l-Ilma teħtieġ li l-Istati Membri ma jħallux li l-ilmijiet tagħhom jiddeterjoraw u li jippromwovu l-użu sostenibbli tar-riżorsi tal-ilma ħelu tagħhom,

Af. billi ż-żjarat ta’ tiftix tal-fatti li saru mill-Kumitat għall-Petizzjonijiet urew li jidher li dawn l-għanijiet spiss jiġu interpretati ħażin minn xi awtoritajiet lokali u reġjonali (mhux biss fiż-żoni tal-kosta) meta jipproponu jew japprovaw programmi urbanistiċi estensivi; billi l-biċċa l-kbira tal-pjanijiet urbanistiċi kkontestati mill-petizzjonanti jinvolvu l-klassifikazzjoni mill-ġdid tal-art rurali allokata għall-urbanizzazzjoni – għall-benefiċċju ekonomiku konsiderevoli tal-aġenti u l-iżviluppaturi urbanistiċi; u billi hemm ukoll diversi każijiet fejn artijiet protetti, jew artijiet li kellhom ikunu protetti minħabba l-bijodiversità sensittiva tagħhom tneħħew mil-lista u ġew klassifikati mill-ġdid, jew ma ġew ikklassifikati qatt, bl-iskop preċiż li tkun permessa l-urbanizzazzjoni taż-żona kkonċernata,

Ag. billi dawn il-kunsiderazzjonijiet ikomplu jkabbru l-abbuż li jinħass minn eluf ta’ ċittadini tal-UE li bħala riżultat tal-pjanijiet tal-aġenti urbanistiċi, mhux talli tilfu l-proprjetà li akkwistaw leġittimament, iżda kienu wkoll imġiegħla jħallsu l-ispejjeż arbitrarji ta’ proġetti infrastrutturali mhux mixtieqa, spiss mhux meħtieġa, jew mhux xierqa, bir-riżultat aħħari li ħafna familji għaddew minn katastrofi ekonomika u emozzjonali,

Ah. billi bosta eluf ta’ ċittadini Ewropej akkwistaw, bona fide f’ċirkostanzi differenti, proprjetà fi Spanja bl-assistenza ta’ avukati lokali, pjanifikaturi ta’ bliet u arkitetti, biex wara skoprew li kienu sfaw vittmi ta’ abbuż urbanistiku minn awtoritajiet lokali bla skruplu, bir-riżultat li ġew iffaċċjati bit-twaqqigħ tal-proprjetà tagħhom minħabba li nstab li kienet inbniet illegalment u kienet għalhekk bla valur u ma setgħetx tinbiegħ,

Ai. billi l-aġenti tal-proprjetà fi Stati Membri bħar-Renju Unit, u fornituri ta' servizzi oħra relatati mas-suq tal-proprjetà fi Spanja jkomplu jirriklamaw proprjetà f'urbanizzazzjonijiet ġodda anke meta bilfors huma konxji li hemm possibilità ċara li l-proġett ikkonċernat mhux se jitlesta jew jinbena,

Aj. billi ż-żoni tal-gżejjer naturali u ż-żoni tal-kosta Mediterranja ta’ Spanja sofrew ħsarat kbar ħafna fl-aħħar għaxar snin li fihom dawn ir-reġjuni mtlew għal kollox bl-istrutturi tal-konkrit b’mod li m’affettwax biss l-ambjent fraġli tax-xtut – li l-parti l-kbira tiegħu huwa protett bid-Direttiva tal-Habitats /Natura 2000(6) u d-Direttiva tal-Għasafar(7), bħall-urbanizzazzjonijiet ta’ Cabo de Gata (Almería) u f’Murcia – iżda wkoll l-attività soċjali u kulturali ta’ ħafna żoni, u dan fisser it-telfien traġiku u irrekuperabbli tal-identità kulturali u tal-wirt storiku u anke tal-integrità ambjentali tagħhom, u dan kollu primarjament minħabba n-nuqqas ta’ ppjanar ‘il fuq mill-awtoritajiet lokali u n-nuqqas ta’ linji gwida għall-ippjanar reġjonali li jiffissaw limiti raġonevoli għat-tkabbir urban u tal-iżvilupp stabbiliti fuq kriterji espliċiti ta’ sostenibilità ambjentali, u minħabba r-regħba u l-imġiba spekulattiva ta’ ċerti awtoritajiet lokali u reġjonali, kif ukoll ta’ dawk midħla tal-industrija tal-bini li rnexxielhom jiksbu profitti kbar mill-attivitajiet tagħhom f’dan ir-rigward, u li l-biċċa l-kbira minnhom ġew esportati(8),

Ak.     billi dan il-mudell ta' tkabbir għandu wkoll konsegwenzi negattivi għas-settur turistiku, peress li għandu impatt qerriedi fuq it-turiżmu ta' kwalità peress li jeqred il-valuri lokali u jħeġġeġ l-espansjoni urbana eċċessiva,

Al. billi dan huwa mudell li jaħtaf u jisraq l-oġġetti kulturali u jgħarraq il-valuri u l-karatteristiċi distinti tal-identità li huma fundamentali għad-diversità kulturali Spanjola, filwaqt li jeqred siti arkeoloġiċi, bini u postijiet ta' interess kulturali, kif ukoll l-ambjent u l-pajsaġġ naturali ta’ madwarhom,

Am. billi l-industrija tal-bini, wara li għamlet profitti kunsiderevoli tul is-snin ta’ espansjoni ekonomika mgħaġġla, illum sfat il-vittma ewlenija tal-kollass attwali tas-swieq finanzjarji, kollass ipprovokat parzjalment minn inizjattivi spekulattivi fis-settur tad-djar, u billi dan ma jolqotx biss il-kumpaniji nfushom, li issa qed jiffaċċjaw il-falliment, iżda wkoll lil għexieren ta’ eluf ta’ ħaddiema fl-industrija tal-bini li qed iħabbtu wiċċhom mal-qgħad kaġun tal-politiki urbanistiċi mhux sostenibbli li ġew imħaddna u li issa anki huma sfaw vittmi tagħhom,

1.   Jistieden lill-Gvern ta’ Spanja u lir-reġjuni kkonċernati biex iwettqu evalwazzjoni fil-fond u jirrevedu l-leġiżlazzjoni kollha li tolqot id-drittijiet tas-sidien tal -proprjetà minħabba l-urbanizzazzjoni bla limiti, sabiex itemmu darba għal dejjem l-abbuż tad-drittijiet u l-obbligi stabbiliti fit-Trattat tal-KE, fil-Karta tad-Drittijiet Fundamentali, fl-ECHR u fid-Direttivi relevanti tal-UE, kif ukoll f’konvenzjonijiet oħra li tagħhom l-UE hija firmatarja;

2.  Jistieden lill-awtoritajiet Spanjoli biex ineħħu kull forma legali li tinkuraġġixxi l-ispekulazzjoni, bħall-aġenti tal-urbanizzazzjoni;

3.   Iqis li l-awtoritajiet reġjonali kompetenti għandhom jissospendu u jirrevedu l-pjanijiet urbanistiċi ġodda kollha li ma jikkonformawx mal-kriterji stretti tas-sostenibbiltà ambjentali u tar-responsabbiltà soċjali u li ma jiggarantixxux ir-rispett tas-sjieda leġittima tal-proprjetà akkwistata, u jwaqqfu jew jikkanċellaw l-iżviluppi kollha eżistenti, speċjalment fir-rigward tal-għoti tal-kuntratti ta’ urbanizzazzjoni u l-konformità mad-dispożizzjonijiet dwar l-ilma u l-ambjent, kull fejn il-kriterji stabbiliti mil-liġijiet tal-UE ma jkunux ġew segwiti jew applikati;

4.  Jitlob lill-awtoritajiet Spanjoli biex jiżguraw li l-ebda att amministrattiv li jobbliga lil ċittadin iċedi proprjetà privata miksuba b’mod leġittimu ma jsib il-bażi legali tiegħu f’liġi li tkun ġiet adottata wara d-data tal-kostruzzjoni tal-proprjetà kkonċernata, peress li dan ikun bi ksur tal-prinċipju tan-non-retroattività ta’ atti amministrattivi li huwa prinċipju ġenerali tal-liġi Komunitarja (sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tad-29 ta' Jannar 1985 dwar il-Każ 234/83 Gesamthochschule Duisburg [1985] ECR 327) u jdgħajjef il-garanziji li jagħtu liċ-ċittadini ċ-ċertezza legali, il-kunfidenza u l-aspettattivi leġittimi ta’ protezzjoni skont il-liġi tal-UE;

5.  Jistieden lill-awtoritajiet Spanjoli biex jiżviluppaw kultura ta’ trasparenza maħsuba biex tgħarraf liċ-ċittadini dwar l-immaniġġjar tal-ħamrija u t-trawwim effikaċi ta’ mekkaniżmi ta’ informazzjoni u parteċipazzjoni pubblika;

6.  Iħeġġeġ lill-Gvern Spanjol biex jorganizza dibattitu pubbliku, bil-parteċipazzjoni tal-entitajiet amministrattivi kollha, li jkun jinvolvi studju rigoruż permezz tat-twaqqif ta' kumitat ta' ħidma dwar l-iżvilupp urban fi Spanja u li jagħmilha possibbli li jittieħdu miżuri leġiżlattivi kontra l-ispekulazzjoni u l-iżvilupp mhux sostenibbli;

7.  Iħeġġeġ lill-awtoritajiet nazzjonali u reġjonali kompetenti biex jistabbilixxu mekkaniżmi ġudizzjarji u amministrattivi li jiffunzjonaw, bl-involviment tal-ombudsmen reġjonali, li għandhom jingħataw is-setgħa li jipprovdu mezzi li jħaffu r-rimedju u kumpens lill-vittmi ta’ abbużi urbanistiċi li jkunu batew b’riżultat tal-applikazzjoni tad-dispożizzjonijiet tal-liġijiet fis-seħħ;

8.   Jitlob lill-entitajiet finanzjarji u kummerċjali kompetenti li għandhom x’jaqsmu mal-industrija tal-bini u tal-urbanizzazzjoni biex jaħdmu flimkien mal-awtoritajiet politiċi biex ifittxu soluzzjonijiet fir-rigward tal-problemi kkaġunati mill-urbanizzazzjoni fuq skala kbira, li laqtet għadd kbir ta’ ċittadini tal-UE li għażlu li jibbenefikaw mid-dispożizzjonijiet tat-Trattat tal-UE u li eżerċitaw id-drittijiet tagħhom ta’ stabbiliment skont l-Artikolu 44 fi Stat Membru li mhuwiex il-pajjiż tal-oriġini tagħhom;

9.  Iħeġġeġ lill-awtoritajiet kompetenti nazzjonali, reġjonali u lokali biex jiggarantixxu arranġament ġust għall-bosta każi pendenti ta' ċittadini tal-UE milquta min-nuqqas ta' tlestija tad-dar tagħhom minħabba ppjanar u koordinazzjoni ħżiena bejn l-istituzzjonijiet u l-kumpaniji tal-kostruzzjoni;

10. Jiġbed l-attenzjoni għall-fatt li, jekk il-partijiet milquta ma jirnexxilhomx jieħdu sodisfazzjon fil-qrati Spanjoli, huma jkollhom jappellaw lill-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem, ladarba l-ksur allegat tad-dritt għall-proprjetà ma jaqax taħt il-ġurisdizzjoni tal-Qorti tal-Ġustizzja;

11. Jistieden lill-istituzzjonijiet tal-UE biex jipprovdu pariri u appoġġ, jekk jintalbu jagħmlu dan, mill-awtoritajiet Spanjoli, biex jipprovdulhom, f’perjodu qasir iżda raġonevoli, il-mezzi li bihom jegħlbu b’mod effikaċi l-impatt diżastruż tal-urbanizzazzjoni bla limiti fuq ħajjet iċ-ċittadini;

12. Jistieden lill-Kummissjoni biex fl-istess waqt tiżgura li jkun hemm osservanza stretta tal-liġijiet Komunitarji u l-għanijiet stipulati fid-Direttivi koperti minn din ir-riżoluzzjoni, sabiex il-konformità magħhom tkun tista’ tiġi żgurata;

13. Jesprimi t-tħassib u d-diżappunt serju tiegħu li l-awtoritajiet legali u ġuridiċi fi Spanja ltaqgħu ma' diffikultajiet biex jittrattaw l-impatt tal-urbanizzazzjoni bla limiti fuq ħajjet in-nies, kif jixhdu l-eluf ta’ rappreżentazzjonijiet li rċevew il-Parlament u l-Kumitat responsabbli tiegħu dwar il-kwistjoni;

14. Iqis li huwa allarmanti li jidher li hemm nuqqas ta’ fiduċja mifrux fost il-petizzjonanti fis-sistema ġudizzjarja Spanjola bħala mezz effikaċi biex jiksbu kumpens u ġustizzja;

15. Jesprimi tħassib rigward in-nuqqas ta’ traspożizzjoni korretta tad-Direttivi dwar il-ħasil tal-flus(9), li fil-mument huwa s-suġġett ta’ proċedimenti ta’ ksur tat-Trattat, li llimita t-trasparenza u s-segwitu legali taċ-ċirkolazzjoni illeċita ta' kapital finanzjarju, inklużi l-investimenti, f’ċerti proġetti kbar ta' urbanizzazzjoni;

16. Huwa tal-fehma li persuni li xtraw proprjetà bona fide fi Spanja, u li mbagħad skoprew li t-tranżazzjoni tagħhom ġiet iddikjarata illegali, għandu jkollhom dritt li jieħdu kumpens xieraq permezz tal-qrati Spanjoli;

17. Iqis li jekk individwi privati, li jkunu xtraw xi proprjetà fi Spanja meta kienu jafu li t-tranżazzjoni kkonċernata x’aktarx kienet illegali, jistgħu jiġu obbligati jħallsu l-ispejjeż tar-riskju li jkunu ħadu, u dan għandu a fortiori japplika b'analoġija għall-professjonisti li jaħdmu f'dal-qasam; iqis għalhekk li l-iżviluppaturi li daħlu f’xi kuntratti, meta suppost kienu konxji tal-illegalità tagħhom, m'għandhomx ikunu intitolati għall-kumpens għal proġetti mitluqa minħabba nuqqas ta' konformità mal-liġi nazzjonali u Ewropea, u m'għandhomx ikollhom jedd awtomatiku ta' rkupru ta’ pagamenti li diġà ħallsu lil muniċipalitajiet jekk dawn ikunu saru meta huma kienu konxji mill-illegalità probabbli tal-kuntratt li kienu daħlu għalih;

18. Jemmen, madankollu, li n-nuqqas ta’ ċarezza, preċiżjoni u ċertezza dwar id-drittijiet tal-individwi għall-proprjetà fil-liġijiet fis-seħħ, u n-nuqqas ta’ applikazzjoni xierqa u konsistenti tal-liġi ambjentali, huma l-għerq ta’ ħafna problemi marbuta mal-urbanizzazzjoni u li dawn, magħduda ma’ ċerta laxkezza fil-proċess ġuridiku, mhux biss ikkumplikaw il-problema iżda ħolqu wkoll forma endemika ta’ korruzzjoni li l-vittma ewlenija tagħha huwa għal darb’oħra ċ-ċittadin tal-UE, u li kkawżat ukoll telf sostanzjali lill-Istat Spanjol;

19. Jappoġġja l-konklużjonijiet li ntlaħqu mill-Ombudswoman tal-Komunità ta’ Valencia (Síndica de Greuges) – li hija istituzzjoni magħrufa għad-difiża tagħha tad-drittijiet fundamentali taċ-ċittadini – konklużjonijiet li jiddikjaraw li setgħu ntlaqtu d-drittijiet tas-sidien, kemm minħabba sottovalutazzjoni mill-iżviluppatur jew minħabba li dawn is-sidien ġieli kellhom iġarrbu tariffi eċċessivi għall-iżvilupp li kienu imposti b'mod unilaterali mill-iżviluppatur;

20. Iqis li sa mill-bidu nett tal-proċess ta’ żvilupp, għandhom ikunu garantiti l-aċċess għall-informazzjoni u l-involviment taċ-ċittadini fil-proċess, u li l-informazzjoni ambjentali għandha titqiegħed għad-dispożizzjoni taċ-ċittadini b’mod ċar, sempliċi u li jinftiehem;

21. Jemmen li għadha ma saret l-ebda definizzjoni xierqa ta’ ‘interess ġenerali’, la fil-leġiżlazzjoni eżistenti dwar l-iżvilupp u lanqas mill-awtoritajiet kompetenti, u jemmen li dan it-terminu jintuża biex jiġu approvati proġetti li mhumiex sostenibbli f’sens ambjentali, u f’ċerti każi biex iduru mal-istudji ta’ impatt ambjentali negattivi u ma’ rapporti magħmula mill-Konfederazzjonijiet Idrografiċi rispettivi;

22. Jagħraf u jappoġġja l-isforzi tal-awtoritajiet Spanjoli biex jipproteġu l-ambjent tal-kosta u, fejn possibbli, biex jirrestawrawh b’mod li jippermetti l-bijodiversità u r-riġenerazzjoni tal-ispeċijiet indiġeni tal-flora u l-fawna; f’dan il-kuntest speċifiku jappellalhom biex jirrevedu b’urġenza l-Liġi tal-Kosta u, jekk ikun meħtieġ, jimmodifikawha sabiex iħarsu d-drittijiet tas-sidien leġittimi tad-djar u tas-sidien ta' biċċiet żgħar t'art f'żoni tal-kosta li m'għandhom l-ebda impatt negattiv fuq l-ambjent tal-kosta; jenfasizza li protezzjoni bħal din m’għandhiex tingħata lil dawk il-proġetti li jkunu ppjanati bħala proġetti spekulattivi li ma jirrispettawx id-Direttivi ambjentali applikabbli tal-UE; biħsiebu jirrevedi l-petizzjonijiet li rċieva dwar das-suġġett fid-dawl tat-tweġibiet li rċieva mingħand l-awtoritajiet kompetenti Spanjoli;

23. Jesprimi tħassib dwar is-sitwazzjoni tal-ippjanar urban tal-muniċipalità ta’ Marbella fl-Andalusija, fejn għexieren t’eluf ta’ djar mibnija illegalment, aktarx bi ksur tal-leġiżlazzjoni tal-UE dwar il-ħarsien ambjentali u l-parteċipazzjoni pubblika, tal-politika dwar l-ilma u tal-akkwist pubbliku, se jiġu legalizzati permezz ta' pjan ġenerali ġdid għall-belt, li qed iwassal għal nuqqas ta’ ċertezza legali u ta’ salvagwardji għax-xerrejja tad-djar, għas-sidien tal-proprjetà u għaċ-ċittadini b’mod ġenerali;

24. Ifaħħar u jappoġġja bis-sħiħ l-attivatijiet tal-ombudsmen reġjonali (“síndics de greuges”) u l-staff tagħhom u wkoll lill-prosekuturi pubbliċi l-aktar assidwi (“fiscales”) li stinkaw ħafna sabiex l-istituzzjonijiet milquta jerġgħu jimplimentaw l-applikazzjoni tal-proċeduri xierqa li jikkonċernaw dawn il-kwistjonijiet;

25. Ifaħħar ukoll l-attività tal-petizzjonanti, l-assoċjazzjonijiet tagħhom u dawk tal-komunitajiet lokali, li tinvolvi eluf ta’ ċittadini Spanjoli u mhumiex, li ġabu dawn il-kwistjonijiet għall-attenzjoni tal-Parlament, u li kienu strumentali fis-salvagwardja tad-drittijiet fundamentali tal-ġirien tagħhom u ta’ dawk kollha milquta minn din il-problema komplessa;

26. Ifakkar li d-Direttiva tal-Istima tal-Effetti fuq l-Ambjent(10) u d-Direttiva tal-Istima Strateġika tal-Effetti fuq l-Ambjent(11) jimponu l-obbligu tal-konsultazzjoni mal-pubbliku fl-istadju tat-tħejjija u t-tfassil tal-pjanijiet, u mhux – kif spiss ġara fil-każijiet imressqa quddiem il-Kumitat għall-Petizzjonijiet – wara li jkunu fil-fatt diġà approvati mill-awtorità lokali; ifakkar, fl-istess kuntest, li kull modifika sostanzjali ta’ pjanijiet eżistenti għandha wkoll tosserva din il-proċedura u li l-pjanijiet għandhom ikunu attwali u mhux statistikament impreċiżi jew skaduti;

27. Ifakkar ukoll li l-Kummissjoni għandha s-setgħa, bis-saħħa tal-Artikolu 91 tar-Regolament (KE) Nru 1083/2006(12), li twaqqaf il-ħlas tal-fondi strutturali u, bl-Artikolu 92, li tissospendi dan il-finanzjament lill-Istat Membru jew reġjun ikkonċernat, u li tistabbilixxi miżuri ta’ korrezzjoni għall-proġetti li jibbenefikaw minn fondi, li sussegwentement jitqiesu li ma jkunux konformi għal kollox mar-regoli applikabbli skont l-atti leġiżlattivi tal-UE;

28. Ifakkar ukoll li l-Parlament, bħala l-awtorità baġitarja, jista’ wkoll jiddeċiedi li jqiegħed fondi allokati għall-politiki ta’ koeżjoni fir-riserva jekk iqis li dan ikun meħtieġ biex jikkonvinċi lil xi Stat Membru li jieqaf milli jkompli jikser serjament ir-regoli u l-prinċipji li huwa obbligat josserva skont it-Trattat, jew b’riżultat tal-applikazzjoni tal-liġijiet tal-UE, sakemm jinstab tarf tal-problema;

29. Itenni l-konklużjonijiet fir-riżoluzzjonijiet preċedenti tiegħu billi jixħet dubju dwar il-metodi tal-ħatra tal-aġenti urbanistiċi u s-setgħat ħafna drabi eċċessivi li spiss jingħataw lill-pjanifikaturi tal-bliet u lill-iżviluppaturi tal-proprjetà minn ċerti awtoritajiet lokali, bi ħsara għall-komunitajiet u għaċ-ċittadini li jkollhom djarhom f’dawk l-inħawi;

30. Għal darb’oħra jistieden lill-awtoritajiet lokali jikkonsultaw liċ-ċittadini tagħhom u jinvolvuhom fil-proġetti ta’ żvilupp urban biex jinkoraġġixxu żvilupp urban ġust, trasparenti u sostenibbli fejn ikun meħtieġ, fl-interess tal-komunitajiet lokali, u mhux fl-interess esklużiv tal-iżviluppaturi u l-aġenti tal-proprjetà jew ta’ interessi personali oħra;

31. Jistieden lill-awtoritajiet responsabbli mill-iżvilupp urban biex jestendu l-proċess tal-konsultazzjoni dwar l-iżvilupp għas-sidien tal-proprjetà (b’avviż ta’ riċevuta li takkumpanja l-komunikazzjonijiet) kull meta jkun hemm xi tibdil fil-klassifikazzjoni tal-proprjetajiet tagħhom, u biex jipproponu lill-awtoritajiet lokali li joħorġu stediniet diretti u personali matul il-proċedimenti tal-appell li jikkonċernaw il-pjanijiet taż-żoni jew il-klassifikazzjoni mill-ġdid;

32. Jikkundanna bil-qawwa kollha l-prattika illeċita li biha ċerti żviluppaturi tal-proprjetà jimminaw b’sotterfuġju s-sjieda leġittima tal-proprjetà ta’ ċittadini tal-UE billi jindaħlu fin-notifiki tar-reġistrazzjoni tal-art u fin-notifiki katastali, u jappella lill-awtoritajiet lokali biex jistabbilixxu salvagwardji ġuridiċi kontra din il-prattika;

33. Itenni li fejn hemm kumpens pagabbli għat-telfien ta’ proprjetà, dan għandu jingħata b’rata xierqa b’konformità mal-liġi u mal-każistika tal-Qorti tal-Ġustizzja u tal-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem;

34. Ifakkar li d-Direttiva dwar il-Prattiċi Kummerċjali Żleali(13) tobbliga lill-Istati Membri kollha jipprovdu mezzi xierqa biex jiksbu rikors u rimedju legali għall-konsumaturi li jkunu sfaw vittmi ta’ dawn il-prattiki u biex jiżguraw li jkun hemm sanzjonijiet xierqa kontra dawn il-prattiki;

35. Għal darb’oħra jitlob lill-Kummissjoni tniedi kampanja ta’ informazzjoni indirizzata lejn iċ-ċittadini tal-UE li jakkwistaw proprjetà immobbli fi Stat Membru ieħor;

36. Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jibgħat din ir-riżoluzzjoni lill-Kummissjoni u lill-Kunsill, lill-Gvern u l-Parlament tar-Renju ta’ Spanja u lill-Gvernijiet u lill-Assemblei Awtonomi Reġjonali, lill-Ombudsmen nazzjonali u reġjonali ta’ Spanja u lill-petizzjonanti.

(1) Sentenza tat-23 ta’ Settembru 1998; ara wkoll ir-Riżoluzzjoni tal-Parlament tal-21 ta’ Ġunju 2007 dwar ir-riżultati tal-missjoni għat-tiftix tal-fatti fir-reġjuni tal-Andalusija, ta’ Valencia u ta’ Madrid, li marret f’isem il-Kumitat għall-Petizzjonijiet (ĠU C 146 E, 12.6.2008, p. 340). (2) Ara r-Riżoluzjoni tal-21 ta’ Ġunju 2007 msemmija hawn fuq u r-Riżoluzzjoni tat-13 ta’ Diċembru 2005 dwar l-allegati abbużi tal-Liġi tal-Art ta’ Valencia jew il-Ley Reguladora de la Actividad Urbanística (LRAU – il-liġi dwar l-attivitajiet ta’ żvilupp) u l-effetti tagħhom fuq ċittadini Ewropej (Petizzjonijiet 609/2003, 732/2003, 985/2002, 11127/2002. 107/2004 u oħrajn) (ĠU C 286 E, 23.11.2006, p. 225). (3) Id-Direttiva 2004/18/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-31 ta’ Marzu 2004 dwar kordinazzjoni ta' proċeduri għall-għoti ta' kuntratti għal xogħlijiet pubbliċi, kuntratti għal provvisti pubbliċi u kuntratti għal servizzi pubbliċi (ĠU L 134, 30.4.2004, p. 114). (4) Id-Direttiva 2000/60/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-23 ta’ Ottubru 2000 li tistabbilixxi qafas għal azzjoni Komunitarja fil-qasam tal-politika tal-ilma (ĠU L 327, 22.12.2000, p. 1). (5) Id-Direttiva 2001/42/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-27 ta’ Ġunju 2001 dwar l-istima tal-effetti ta' ċerti pjanijiet u programmi fuq l-ambjent (ĠU L 197, 21.7.2001, p. 30.) (6) Id-Direttiva tal-Kunsill 92/43/KEE tal-21 ta’ Mejju 1992 dwar il-konservazzjoni tal-ħabitat naturali u tal-fawna u l-flora selvaġġa (ĠU L 206, 22.7.1992, p. 7). (7) Id-Direttiva tal-Kunsill 79/409/KEE tat-2 ta’ April 1979 dwar il-konservazzjoni tal-għasafar selvaġġi (ĠU L 103, 25.4.1979, p. 1). (8) Ara r-rapporti reċenti maħruġa mill-Bank Ċentrali ta’ Spanja, mill-Greenpeace, u mit-Transparency International. (9) Direttiva 2005/60/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-26 October 2005 dwar il-prevenzjoni tal-użu tas-sistema finanzjarja għall-iskop tal-ħasil tal-flus u l-finanzjament tat-terroriżmu Test b’rilevanza għaż-ŻEE (ĠU L 309, 25.11.2005, p. 15); Direttiva tal-Kummissjoni 2006/70/KE tal-1 ta’ Awwissu 2006 li tistabbilixxi miżuri implimentattivi għad-Direttiva 2005/60/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill fir-rigward tad-definizzjoni ta’ “persuna esposta politikament” u l-kriterji tekniċi għall-proċeduri simplifikati għall-verifika adegwata tal-klijenti u għall-eżenzjoni minħabba attività finanzjarja mwettqa fuq bażi limitata jew ta’ kull tant żmien (ĠU L 214, 4.8.2006, p. 29). (10) Id-Direttiva tal-Kunsill 85/337/KEE tas-27 ta’ Ġunju 1985 dwar l-istima tal-effetti ta’ ċerti proġetti pubbliċi u privati fuq l-ambjent (ĠU L 175, 5.7.1985, p. 40). (11) Id-Direttiva 2001/42/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-27 ta' Ġunju 2001 dwar l-istima tal-effetti ta' ċerti pjanijiet u programmi fuq l-ambjent (ĠU L 197, tal-21.7.2001, p. 30). (12) Ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1083/2006 tal-11 ta’ Lulju 2006 li jistabbilixxi d-dispożizzjonijiet ġenerali dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew u l-Fond ta’ Koeżjoni (ĠU L 210, 31.7.2006, p. 25). (13) Id-Direttiva 2005/29/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta’ Mejju 2005 rigward prattiki kummerċjali żleali fin-negozju mal-konsumatur fis-suq intern (ĠU L 149, 11.06.2005, p. 22).

L-abbozz ta’ riżoluzzjoni li qed ikun ippreżentat issa għall-kunsiderazzjoni tal-Parlament Ewropew huwa meħtieġ biex ikun żgurat li d-drittijiet tat-Trattat ta' bosta eluf ta' ċittadini Ewropej ikunu rispettati.

Il-Kumitat għall-Petizzjonijiet b’impenn kbir daħal għal serje ta’ azzjonijiet li wasslu għall-organizazzjoni ta’ tliet żjajjar ta’ tiftix ta’ fatti fi Spanja matul din il-leġiżlatura. Il-Parlament stess adotta żewġ riżoluzzjonijiet dwar dan is-suġġett li japprovaw dak li sab il-Kumitat, l-ewwel waħda fl-2005 u mbagħad f’Ġunju 2007.(1) Il-pożizzjoni tal-Parlament, skont il-votazzjoni f’dawk l-okkażżjonijiet, tinsab deskritta fil-premessa N f’dan l-abbozz ta’ riżoluzzjoni. Li kieku saret xi ħaġa tanġibbli mill-awtoritajiet responsabbli f’livell nazzjonali jew lokali bi tweġiba għat-tħassib li ntwera qabel minn din il-Kamra, huwa dubjuż, jekk din ir-riżoluzzjoni kinitx tkun meħtieġa jew le. Huma dan m’għamluhx u, għalhekk, hemm din il-ħtieġa.

Iżda, llum, eluf ta’ ċittadini Ewropej għadhom ibatu minħabba sistema ta’ urbaniżmu massiv li, fil-fehma tal-Kumitat għall-Petizzjonijiet, f’ħafna okkażżjonijiet ġiet taqa’ u tqum mid-drittijiet leġittimi tagħhom bħala sidien ta’ proprjetà u li fl-istess waqt qerdet l-ekosistemi fraġli u l-ambjent Mediterranju tal-kosta f’bosta partijiet tal-kosta Spanjola u taċ-ċentru ta’ dan il-pajjiż . Petizzjonanti ppreżentaw il-każ tagħhom għal skrutinju f’ħafna okażżjonijiet waqt laqgħat b’attendenza qawwija tal-Kumitat għall-Petizzjonijiet, u l-awtoritajiet – l-aktar mir-reġjuni Awtonomi ta’ Valenzja u għadd xi ftit anqas mir-reġjunita’ Andalusija, ħadu vantaġġ mill-possibilità offruta li jiddefendu l-azzjonijiet tagħhom. Safrattant, il-Kummissjoni Ewropea fetħet każ ta’ ksur kontra Spanja, relatat b’mod dirett mal-urbaniżmu f’Valenzja u mal-applikazzjoni tad-Direttivi dwar Ksib Pubbliku, u qed tinvestiga allegazzjonijiet oħra ta’ nuqqas ta’ applikazzjoni tal-liġiji tal-UE f’materji relatati mal-Ambjent u l-ilma. Element prinċipali huwa jekk l-effett kumulattiv ta’ tant skemi ta’ urbanizzazzjoni fuq skala kbira mingħajr rapport pożittiv dwar l-ilma mill-awtorità responsabbli jirrendix impossibbli l-applikazzjoni tad-Direttiva ta’ Qafas tal-Ilma billi ma jħallix li jkun hemm ilma għall-konsum tal-bniedem u għall-agrikoltura.

Ħafna ċittadini Ewropej għażlu li jgħixu fi Spanja minħabba l-vantaġġi kollha li l-pajjiż u l-poplu tiegħu għandhom x’joffru, u meta għamlu dan għamlu użu mid-drittijiet li jingħataw liċ-ċittadini kollha Ewropej permezz tat-Trattati. Iżda l-problemi koperti minn dan ir-rapport jinħassu wkoll mill-poplu Spanjol stess li mill-anqas huwa daqshekk ieħor numeruż mill-għadd ta’ petizzjonijiet li waslu dwar dan is-suġġett.

Għalhekk, mhuwiex aċċettabbli li ċerti awtoritajiet politiċi, u mexxejja politiċi, jsostnu li l-problemi jitqajmu biss minn barranin li ċertament ma jistgħux jifhmu l-liġijiet Spanjoli; jew li jingħad li l-vittmi għandhom biss jippreżentaw lilhom infushom quddiem l-eqreb qorti biex il-qagħda tagħhom tkun iċċarata u solvuta. Ħafna petizzjonanti ppruvaw, tabilħaqq, dan il-mod ta’ azzjoni iżda mingħajr ebda riżultat; oħrajn m’għandhomx il-flus biex jagħmlu hekk. Il-parti l-kbira minnhom jinsabu skantati bil-pariri konflinġġenti li jingħataw minn awtoritajiet lokali u avukati li daru lejhom għal parir iżda li għenuhom ftit li xejn. (Biex ma jissemmewx il-ħafna każijiet fejn l-awtoritajiet muniċipali u l-avukati nfushom kienu parti intrinsika mill-problemi.) Kważi l-petizzjonanti kollha u ħafna prattikanti legali jinsabu mħawdin minħabba n-nuqqas ta’ ċertezza legali u l-konfużjoni li tirriżulta minn liġijiet mhux preċiżi jew komplikati żżejjed relatati ma’ żvilupp urban u l-implikazzjonijiet tiegħu flimkien ma’ dispożizzjonijiet ta’ implimentazzjoni anki aktar imħawdin. Il-Liġi tal-1988 bdwar il-Kosta li tqajmet dan l-aħħar hija każ rilevanti addizzjonali.

Il-Kumitat għall-Petizzjonijiet jagħraf li l-ippjanar urban huwa kompetenza tar-Reġjuni Awtonomi u tal-muniċipalitajiet fi Spanja; jagħraf li l-awtoritajiet nazzjonali ukoll għandhom kompetenza f’materji bħal dawn, bħall-qafas ġenerali tal-liġi dwar l-artijiet u fi kwistjonijiet ambjentali bħall-provvista tal-ilma u l-protezzjoni ta’ speċi skedati. Il-Kumitat m’għandux idea żbaljat dwar il-qasam ta’ applikazzjoni u l-applikabilità tal-liġi nazzjonali u ma jiżvija lill-ebda wieħed mill-petizzjonanti dwar dawn il-punti. Tabilħaqq aħna kkonsultajna mal-ombudsman reġjonali, is-Sindic de Greuges, f’għadd ta’ okkażjonijiet.

Iżda l-liġijiet li huma applikati f’dawn l-oqsma għandhom ikunu jaqblu mad-dispożizzjonijiet ġenerali tat-Trattati dwar l-UE u ma’ atti leġiżlattivi tal-UE, u huwa għall-gvern nazzjonali li jiżgura li dan jiġi osservat. Huwa fuq din il-bażi legali li l-Kumitat għall-Petizzjonijiet aġixxa, skont petizzjonijiet li waslu abbażi tal-Artikolu 194 tat-Trattat tal-KE.(2)

Il-Kumitat jaġixxi minħabba li ċ-ċittadini Ewropej għandhom drittijiet skont it-Trattati; u huwa jirrispetta l-prinċipju tas-sussidjarjetà.

Il-Kumitat jaġixxi minħabba li ċittadini Ewropej daru lejh għall-għajnuna biex jiġu solvuti l-problemi individwali u drammatiċi kollettivi tagħhom, u l-membri eletti direttament tal-Parlament Ewropew wieġbu biex jiddefendu d-drittijiet tal-elettorat tagħhom.

Aġixxa għaliex jemmen li l-Istati Membri kollha għandhom obbligu politiku, legali u morali li jiffunzjonaw skont il-prinċipji essenzjali li hemm fit-Trattati, inkluża l-Karta tad-Drittijiet Fundamentali ffirmata mill-Presidenti tat-tliet istituzzjonijiet ewlenin tal-UE. Iċ-ċittadini Ewropej jistennew li l-politiċi tagħhom jirrispettaw dak li huma ffirmaw għalih u li ma jippruvawx jaħarbu mir-responsabilità tagħhom.

Jidher ċar li l-kriżi finanzjarja globali u l-implikazzjonijiet tagħha kellhom impatt kbir fuq l-industrija tal-kostruzzjoni Spanjola u din hija traġedja għan-nies li jaħdmu fiha, iżda anke qabel il-ġrajjiet tal-ħarifa tal-2008, l-industrija tal-kostruzzjoni kienet riesqa għal ħasda. Is-snin ta’ urbaniżmu massiv u l-qerda tal-kosta li ġabu magħhom qligħ finanzjarju mhux ħażin għall-industrija u eċċess massiv fil-bini – bħalissa hemm miljun u nofs dar ġdida jistennew li jinxtraw, u kemm hemm korsijiet ġodda tal-golf – imsejsa fuq preżunzjonijiet irrazzjonali u rgħiba ta’ żviluppaturi ta’ proprjetà u urbani, daħħlu issa lil Spanja f’reċessjoni diżastruża.

L-awtoritajiet Spanjoli, b’mod partikulari fir-reġjuni, dan jiċħduh,u sadattant il-vittmi huma eluf. L-aktar l-aktar, f’ħafna okkażżjonijiet, l-imġiba tagħhom kienet kompjaċenti fir-rigward tad-drittijiet individwali ta’ proprjetà; l-agħar li ġara kien li assolutament ma kienu jammettu xejn.

Il-ħsara lill-pajsaġġ saret – kif jikkonfermaw daqstant rapporti awtorevoli(3) - waqt li l-pjanijiet urbanistiċi pendenti jibqgħu, bħal ħafna xwabel tal-konkrit ta' Damokle, imdendlin fuq ħafna komunitajiet rurali u tal-kosta. Din hija r-raġuni għaliex ir-riżoluzzjoni tagħmel sejħa biex awtoritajiet lokali jissospendu u jeżaminaw mill-ġdid il-pjanijiet kollha eżistenti u li jipproċedu biss meta jkun hemm prova ta’ sostenibilità, u li jinvolvu l-komunitajiet lokali fl-għażla tagħhom, u jkunu żgurati salvagwardji ambjentali. Id-dmirijiet leġittimi ta’ proprjetà għandhom jitħarsu.

Ir-rapport tal-ewwel żjara ta’ tiftix tal-fatti fi Spanja fl-2004 kien diġà ddeskriva f’ħafna dettall dak li kien qed isir u l-implikazzjonijiet tiegħu. Matul it-tieni żjara ċerti politiċi u żviluppaturi, li qagħdu bilqiegħda ħdejn xulxin fl-istess sala tal-laqgħa qishom biex juru x’rabta ombilika hemm bejniethom, waslu saħansitra biex qalu li s-sitwazzjoni kienet tort tal-Kumitat għall-Petizzjonijiet li kien responsabbli għal telf ta’ investiment fir-reġjun ta’ Valenzja, u qalu kważi l-istess kliem direttament lill-membri tad-delegazzjoni tal-Kumitat. Matul it-tielet żjara f’Valenzja fl-2007, l-arroganza laħqet l-aqwa tagħha, u lill-membri tad-delegazzjoni qalulhom li l-petizzjonijiet li waslu kienu fabbrikazzjonijiet tal-immaġinazzjoni kollettiva tal-Kumitat. F’Jannar, stajt niddiskuti l-kwistjoni apertament mal-ministru ta' Valenzja responsabbli, għalkemm f'livell nazzjonali dan ma kienx possibbli.

Jista’ jagħti l-każ li mhix koinċidenza li fl-istess waqt li l-Kumitat għaddej bl-investigazzjonijiet tiegħu, l-awtoritajiet ġudizzjarji u ta’ infurzar Spanjoli kienu wkoll qed imexxu l-istħarriġ tagħhom. Ir-riżultat kien, kif nafu lkoll, lista kważi ma tispiċċa qatt ta’ politiċi lokali u uffiċjali minn Spanja kollha u mill-gżejjer li kienu arrestati fuq akkużi ta’ ftehimiet dwar negozji ta’ urbaniżmu massiv li saru dan l-aħħar. Il-fatt li ntużaw aktar siment u konkrit biex jinbnew djar fi Spanja matul dawn l-aħħar għaxar snin aktar milli fi Franza, il-Ġermanja u r-Renju Unit flimkien huwa wieħed magħruf sewwa.

Din it-traġedja ċertament ħbiet punt validu magħmul minn ħafna nies li jikkritikaw l-investigazzjonijiet tal-Kumitat. Jiġifieri li ċertament mhux l-awtoritajiet lokali kollha huma korrotti, mhux kollha waqgħu fin-nasba attraenti ta’ qligħ finanzjarju mingħajr tbatija. Ħafna aġixxew b’mod responsabbli; kważi s-sindki kollha għandhom għal qalbhom l-interessi tal-komunitajiet tagħhom; iżda l-ħasra hi li huma wkoll sfaw vittmi ta’ urbaniżmu massiv.

Ħafna membri tal-industrija tal-bini, li magħhom ir-rapporteur tagħkom kellu laqgħat, huma wkoll vittmi tal-ġirja sfrenata għall-flus u s-setgħa politika tal-akbar atturi. Bla dubju ta’ xejn, huma aktarx il-kumpaniji iżgħar li se jaġixxu b’mod sostenibbli, flimkien mar-rekwiżiti lokali u ma’ għanijiet aktar modesti iżda tajbin ambjentalment li fl-aħħar mill-aħħar se jerġgħu jitfaċċaw jirriġeneraw l-industrija meta jerġgħu jkunu stabbliti u jkunu rispettati l-ordni u l-mekkaniżmi regolatorji.

Il-Kumitat għall-Petizzjonijiet għandu mijiet ta’ studji ta’ każijiet partikulari li jinsabu fid-dokumenti mibgħutin minn petizzjonanti. Dawn ikopru varjetà kemxejn wiesgħa ta’ sitwazzjonijiet speċifiċi, kif jidher fit-tabella li hija mehmuża ma’ dan ir-rapport. Kważi l-petizzjoniet kollha ntbagħtu minn individwi f’isem residenti ta’ komunità partikulari; oħrajn għandhom bażi usa’ ta’ appoġġ; xi wħud huma ta’ persuni anzjani vulnerabbli ħafna li qed jibżgħu li kulma faddlu matul ħajjithom, li investew fid-dar tagħhom fejn irtiraw, kien ser jinbela’ minn nies lokali fin-negozju li huma bla skruplu u rresponsabbli.

Il-Kumitat għall-Petizzjonijiet ipprova jikkategorizza dawn il-petizzjonijiet biex il-problemi li jiltaqgħu magħhom ċittadini Ewropej ikunu jistgħu jintgħarfu faċilment minn dawk li għandhom is-setgħa jsibu soluzzjonijiet, kemm jekk ir-rimedju jkun legali u kemm jekk ikun politiku. Il-Kumitat issuġġerixxa, fir-riżoluzzjoni, ċerti possibiltajiet li jistgħu jkunu esplorati biex ikun żgurat li ċ-ċittadini Ewropej ikollhom kumpens xieraq għat-telf tagħhom b’riżultat tal-prattika ta’ ħtif ta' artijiet. Talab li jkunu stabbiliti miżuri preventivi. Il-prinċipju kawtelatorju għandu jirregola l-istudju dwar tal-impatt ambjentali tal-programmi kollha.

Fuq kollox qed jitlob li jkun hemm aktar ċertezza legali u aktar rispett għal sidien leġittimi ta’ proprjetà u għad-drittijiet tagħhom. Jeħtieġ li jerġa’ jkun hemm il-fiduċja fis-sistema ġudizzjarja Spanjola l-aktar fid-dawl ta’ dikjarazzjonijiet magħmulin minn membri prominenti tal-Avukatura ta’ Valenzja li b’mod ċar qalu li ma kienx hemm rimedju legali għall-vittmi tal-urbaniżmu massiv. Dan huwa fl-interess kemm taċ-ċittadini, kif ukoll tal-muniċipalitajiet.

Il-Kumitat qed jitlob li informazzjoni aktar preċiża tkun disponibbli u biex l-iżvilupp kollu jkun aktar trasparenti, bl-implikazzjonijiet għal sidien ta’ proprjetà magħmulin ċari. Fejn ikollhom isiru ħlasijiet dawn għandhom ikunu ġustifikati u raġonevoli; mhux arbitrarji, kif ġeneralment qed jiġri bħalissa. Ebda persuna ma għandha tkun imċaħħda minn artha jew minn darha mingħajr proċess ġudizzjarju u kumpens adegwat u xieraq, konformi mal-ġurisprudenza tal-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem li l-Istati Membri huma fl-obbligu li jirrispettaw skont l-Artikolu 6(2) tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea.

Il-Kumitat jitlob lill-awtoritajiet responsabbli fi Spanja biex jeżaminaw mill-ġdid u wara jirrevedu l-liġijiet fejn ikun meħtieġ biex jiggarantixxu d-drittijiet li hemm fit-Trattat għal sidien ta’ proprjetà, u jikkanċellaw l-iżviluppi kollha fejn il-liġi Ewropea ma tkunx irrispettata jew applikata.(4) Pjanijiet ġodda ta’ urbaniżmu li ma jirrispettawx is-sostenibilità ambjentali u r-responsabilità soċjali u d-drittijiet leġittimi ta’ sidien ta’ proprjetà għandhom ikunu sospiżi u eżaminati mill-ġdid. L-irwol tal-aġent urbanistiku u l-kundizzjonijiet li skonthom ikunu ngħatawlhom offerti minn awtoritajiet lokali kienu s-suġġett ta’ ħafna petizzjonijiet u bħalissa huma s-suġġett ta’ proċedimenti ta’ ksur quddiem il-Qorti Ewropea tal-Ġustizzja. Għal dik ir-raġuni ir-rapporteur tagħkom mhux se jikkummenta aktar ħlief biex jgħid li l-Kumitat ta l-appoġġ sħiħ tiegħu lill-Kummissjoni Ewropea għal din l-azzjoni, kif għamlu bosta petizzjonanti.

Il-Kumitat jifhem lill-awtoritajiet Spanjoli u jagħtihom l-appoġġ tiegħu fl-isforzi tagħhom biex jippriservaw u fejn hu possibbli jġibu lura kif kien qabel l-ambjent tal-kosta. Li ma jistax jifhem huwa għaliex il-Liġi tal-1988 dwar l-Kosta tqajmet f’dan l-istadju, f’dan iż-żmien, meta prattikament kienet sospiża għal tletin sena filwaqt li kienet qed issir din il-qerda kollha. Għaliex dan it-taħwid kollu u din l-arbitrarjetà kollha fl-applikazzjoni tagħha meta djar tradizzjonali mal-kosta qed jitwaqqgħu u jitħallew jinbnew appartamenti moderni? Għaliex nies tħallew jixtru proprjetà bħal din matul dawn l-aħħar tletin sena, nies li rrispettaw ir-rekwiżiti legali kollha li ltaqgħu magħhom, biex imbagħad issa kellhom iħabbtu wiċċhom ma’ liġi b’effett retroattiv li ċċaħħadhom mid-drittijiet marbutin ma’ proprjetà leġittima? Li spekulaturi u żviluppaturi ta’ proprjetà, li kellhom ir-riżorsi legali biex setgħu jkunu jafu aħjar, ikunu ppenalizzati hija haġa raġjonevoli; dak li mhux, huwa li nies li xtraw il-proprjetà tagħhom bil-bona fidi u ħarsu l-ħtiġijiet kollha imposti fuqhom, jitilfu d-drittijiet tagħhom, u tal-familji u d-dixxendenti tagħhom għal djarhom.

Il-Kummissjoni Ewropea tista’ tuża proċedura ta’ ksur biex tiżgura l-konformità ta’ Stat Membru mar-responsabbiltajiet tiegħu skont it-Trattati jew skont il-kundizzjonijiet ta’ Direttivi tal-UE. Il-Parlament Ewropew, li m’għandux din l-arma għad-dispożizzjoni tiegħu, jista’, f’każijiet ġustifikati kif imiss, juża l-awtorità baġitarja tiegħu biex jikseb għanijiet simili jekk jiddeċiedi li jagħmel hekk. Biżżejjed jingħad f’dan l-istadju li hemm bosta eżempji fejn l-urbaniżmu massiv inkorpora elementi ta’ finanzjament tal-UE għal infrastruttura ġdida fil-programm globali biex iħalli lill-Parlament u l-Kumitat tiegħu għall-Kontroll tal-Baġit, biex jeżaminaw aħjar każijiet bħal dawn jekk ma jsirx progress biex tinstab soluzzjoni għall-kwistjonijiet imqajma mill-petizzjonanti lill-Parlament Ewropew. Bħala rapporteur naturalment għandi tama kbira li dan ma jkunx meħtieġ.

(1) Rapport dwar l-Ewwel żjara ta’ tiftix tal-fatti fi Spanja, Lulju 2004 PE 346.773. Rapport ta’ Mme Janelly Fourtou lill-Parlament Ewropew, inklużi dettalji tat-tieni żjara ta’ tiftix tal-fatti, Ġunju 2005. A6-0382/2005 Rapport tat-Tielet żjara ta’ tiftix tal-fatti fi Spanja, April 2007, PE 386.549. Riżoluzzjoni adottata mill_parlament Ewropew, Ġunju 21, 2008. B6-0251/2007 (2) Ara b’mod partikulari: La Gestión Urbanística en el Derecho de la Unión Europea, del Estado Espanol y de la Communidad Valenciana, ta’ Pr. José Antonio Tardio Pato. Thomson - Editorial Aranzadi, 2007. (3) Greenpeace - Spain : Destrucción a Toda Costa. Ministerio de Medio Ambiente & Observatorio de la Sostenibilidad en Espana: Cambios de ocupación del suelo en Espana; Implicaciones para la sostenibilidad. 2006. (4) L-Artikolu 33 tal-Kostituzzjoni Spanjola jissemma fir-riżoluzzjoni; iżda d-dispożizzjonijiet tiegħu ma kinux iddefiniti b’mod ċar fl-applikazzjoni tagħhom mill-Qorti Kostituzzjonali għall-mod kif japplikaw għal proġetti ta’ urbaniżmu massiv.

Is-Sur Marcin LIBICKI

Chairperson

Kumitat għall-Petizzjonijiet

ASP 04F158

BRUSSELL

Suġġett:      Opinjoni f’għamla ta’ ittra dwar l-abbozz tar-rapport fuq l-impatt tal-urbaniżmu estensiv fi Spanja fuq drittijiet individwali ta’ ċittadini Ewropej, fuq l-ambjent u fuq l-applikazzjoni tal-liġijiet tal-UE, imsejsa fuq petizzjonijiet li waslu (Petizzjonijiet 00/00 u 00/00) (2008/2248(INI))

Għażiż Sur Libicki,

Il-Kumitat għall-Affarijiet Legali għandu jagħmel dawn l-osservazzjonijiet dwar ċerti aspetti strettament legali dwar l-abbozz tar-rapport imsemmi hawn fuq.

L-abbozz tar-rapport miktub mir-rapporteur tal-Kumitat għall-Petizzjonijiet fih ċerti kunċetti żbaljati dwar l-iskop u l-applikabilità tad-dritt nazzjonali li jistgħu jiżgwidaw lill-qarrejja biex jibdew jaħsbu li l-Unjoni Ewropea tista’ tagħmel aktar milli fil-fatt tista’ f’każijiet fejn Stat Membru jew awtoritajiet nazzjonali jkunu allegatament aġixxew bi ksur tad-drittijiet fundamentali stabbiliti mill-Konvenzjoni Ewropea għall-Protezzjoni tad-Drittijiet tal-Bniedem u tal-Libertajiet Fundamentali u l-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea.

Biex l-istituzjonijiet tal-Komunità (il-Kummissjoni, il-Qorti tal-Ġustizzja) ikunu jistgħu jaġixxu kontra Stat Membru f’ċirkustanzi bħal dawn, il-ksur ta’ dritt fundamentali għandu jkollu referenza għall-eżerċizzju tal-kompetenza Komunitarja. Il-fatt biss li wħud mill-persuni li xjentement ġarrbu ħsara minħabba allegat ksur ta’ dritt fundamentali stabbilit fl-ECHR u fil-Karta kienu eżerċitaw id-drittijiet Komunitarji tagħhom ta’ moviment ħieles jew tal-libertà ta’ stabbiliment mhux biżżejjed biex il-materja tinġieb fil-ġurisdizzjoni tal-Komunità.

Dwar l-allegat ksur tad-dritt għall-proprjetà (Artikolu 1 tal-ewwel Protokoll Addizzjonali tal-ECHR), l-abbozz tar-rapport jonqos milli juri li hemm xi rabta mad-dritt Komunitarju.

Barra minn dan, id-dikjarazzjoni fil-premessa I tal-abbozz tar-rapport li każ dwar il-kompetenza tal-Komunità fir-rigward ta’ drittijiet ta’ proprjetà intellettwali, wara li jitqies l-Artikolu 295 tat-

Trattat(1) (Kawża 119/75 Terrapin v. Terranova [1976] Ġabra 1039) juri li l-kompetenza tal-Istati Membri fir-rigward tas-sistema ta’ sjieda ta’ proprjetà "għandha dejjem tkun applikata flimkien mal-prinċipji fundamentali tad-dritt Komunitarju, bħall-moviment ħieles ta' prodotti, persuni, servizzi u kapital" jixhed nuqqas ta’ tagħrif dwar il-każistika dwar l-Artikolu 295. Dik il-każistika għandha x’taqsam ma’ istanzi fejn il-Komunità, fl-eżerċizzju tal-kompetenza Komunitarja (fuq il-moviment ħieles ta’ prodotti, eċċ), xjentement riedet b’xi mod tinfluwenza jew tillimita jew tikkontrolla l-eżerċizzju ta’ drittijiet ta’ proprjetà, kif permess mill-Artikolu 1 tal-ewwel protokoll tal-ECHR. Tabilħaqq, il-Qorti dejjem kienet tal-fehma li, "waqt li d-dritt ta’ proprjetà jagħmel parti mill-prinċipji ġenerali tad-dritt Komunitarju, huwa mhux dritt assolut u għandu jitqies b’rabta mal-funzjoni soċjali tiegħu u billi, b’konsegwenza ta’ dan, l-eżerċizzju tiegħu jista’ jkun ristrett, sakemm dawk ir-restrizzjonijiet fil-fatt ikunu jaqblu mal-għanijiet ta’ interess ġenerali segwiti mill-Komunità u ma jikkostitwuwx indħil sproporzjonat u intollerabbli, li jagħmlu ħsara lis-sustanza proprja tad-drittijiet garantiti" (Kawża C-491/01 British American Tobacco (Investments) and Imperial Tobacco [2002] Ġabra I-11453).

Il-Qorti għamlet il-pożizzjoni tagħha ċara ħafna, pereżempju fl-ordni tas-6 ta’ Ottubru 2005 fil-Kawża C-328/04 Vajnai [2005] I-8577 u fis-sentenza ta’ qabel dwar l-esproprjazzjoni ta’ proprjetà immobbli fil-Kawża C-309/96 Annibaldi v. Sindaco del Comune di Guidonia u Presidente Regione Lazio [1997] Ġabra I-7493, fil-paragrafi 22-25: fejn dispożizzjonijiet nazzjonali jaqgħu barra mill-qasam ta’ applikazzjoni tad-dritt Komunitarju, ma jkunx hemm ġurisdizzjoni Komunitarja biex tkun eżaminata l-kompatibilità ta’ dawk id-dispożizzjonijiet mad-drittijiet fundamentali li l-Qorti tiżgura l-osservanza tagħhom.

F’kull każ, ix-xiri ta’ proprjetà immobbli fi Spanja jsir skont il-liġi nazzjonali u kull allegata vjolazzjoni ta’ dik il-liġi għandha tkun riżolta quddiem l-awtoritajiet ġudizzjarji Spanjoli (ara l-Kawża C-182/83 Fearon v. Irish Land Commission [1984] Ġabra 3677). Meta ma jkunx jista’ jsir aktar għax ikunu ġew eżawriti r-rimedji nazzjonali kollha, li jkun possibbli li każ jittieħed quddiem il-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem.

Fi ftit kliem, meta jagħmlu l-akkwist mandatorju ta’ proprjetà immobbli, l-awtoritajiet Spanjoli jaġixxu skont il-Kostituzzjoni Spanjola u skont liġijiet ippromulgati skont id-dispożizzjoni rilevanti tal-Kostituzzjoni. Il-fatt li xi wħud mill-persuni milqutin mill-miżuri inkwistjoni kienu ċittadini tal-Unjoni li kienu eżerċitaw waħda mil-libertajiet mogħtijin mit-Trattat m’għandux rilevanza fuq il-materja. Il-mezz adatt biex jinkiseb rimedju huwa permezz tal-qrati Spanjoli u, fl-aħħar nett, jekk ir-rimedji domestiċi jkunu ġew eżawriti, permezz tal-Qorti tad-Drittijiet tal-Bniedem fi Strasburgu.

Fl-aħħar, l-abbozz tar-rapport jirreferi għal proċeduri legali mressqin mill-Kummissjoni kontra Spanja għal allegati ksur tad-direttva dwar ksib pubbliku. Iżda hemm dubju dwar jekk teżistix relazzjoni kawżali suffiċjenti bejn l-allegata implimentazzjoni mhux adatta ta’ dik id-Direttiva u l-allegata ħsara li l-petizzjonanti jkunu batew.

Bħala konklużjoni, wara li eżamina l-kwistjoni fil-laqgħa tiegħu tat-12 ta’ Frar, 2009, il-Kumitat għall-Affarijiet Legali, bi 13-il vot favur, 1 kontra u l-ebda astensjoni, jirrakkomanda li l-kumitat tiegħek, bħala l-kumitat responsabbli, jipproċedi biex jeżamina l-proposta msemmija hawn fuq skont is-suġġerimenti tiegħu.

Dejjem tiegħek,

Giuseppe GARGANI

(1) Dan it-Trattat bl-ebda mod m’għandu jkun ta' ħsara għar-regoli ta' Stati Membri li jirregolaw is-sistema tas-sjieda ta’ proprjetà.