ZALECENIE w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Rady w sprawie zawarcia wstępnej Umowy o partnerstwie gospodarczym między Wybrzeżem Kości Słoniowej, a Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi

19.3.2009 - (5535/2009 – COM(2008)0439 – C6‑0064/2009 – 2008/0136(AVC)) - ***

Komisja Handlu Międzynarodowego
Sprawozdawczyni: Erika Mann
Sprawozdawca komisji opiniodawczej (*):
Johan Van Hecke, Komisja Rozwoju
(*) Procedura obejmująca zaangażowane komisje - art. 47 Regulaminu

Sprostowania/Addenda

• ERR01 (PDF - 269 KB)
• ERR01 (DOC - 36 KB)

PROJEKT REZOLUCJI LEGISLACYJNEJ PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Rady w sprawie zawarcia wstępnej Umowy o partnerstwie gospodarczym między Wybrzeżem Kości Słoniowej a Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi

(5535/2009 – COM(2008)0439 – C6‑0064/2009 – 2008/0136(AVC))

(Procedura zgody)

Parlament Europejski,

–   uwzględniając wniosek dotyczący decyzji Rady (COM(2008)0439),

–   uwzględniając wstępną Umowę o partnerstwie gospodarczym między Wybrzeżem Kości Słoniowej, a Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi (5535/2009),

–   uwzględniając wniosek o wyrażenie zgody przedstawiony przez Radę na mocy art. 133 i art. 188, w związku z drugim akapitem art. 300 ust. 3 traktatu WE (C6‑0064/2009),

–   uwzględniając art. 75 oraz art. 83 ust. 7 Regulaminu,

–   uwzględniając zalecenie Komisji Handlu Międzynarodowego oraz opinię Komisji Rozwoju (A6‑0000/2009),

1.  wyraża zgodę na zawarcie umowy;

2.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie, Komisji, jak również rządom i parlamentom państw członkowskich oraz Wybrzeża Kości Słoniowej.

UZASADNIENIE

Wybrzeże Kości Słoniowej uzgodniło z UE wstępną umowę o partnerstwie gospodarczym w grudniu 2007 r. Celem tej umowy jest zapobieżenie powstawaniu zakłóceń w wywozie prowadzonym przez ten kraj do UE po wygaśnięciu postanowień handlowych umowy z Kotonu pod koniec tego miesiąca. Obecna wstępna umowa dotyczy wyłącznie towarów, poruszono w niej jednak kilka innych tematów, takich jak współpraca i pewne zobowiązania w dziedzinie ceł i ułatwiania wymiany handlowej, barier technicznych w handlu oraz środków sanitarnych i fitosanitarnych. Artykuł 36 potwierdza prawa i zobowiązania podjęte w ramach WTO, potwierdzono w nim ponadto prawa i zobowiązania wynikające z Międzynarodowej konwencji ochrony roślin, Codex Alimentarius oraz Światowej Organizacji Zdrowia Zwierząt. W wyniku umowy wstępnej główne towary wywozowe Wybrzeża Kości Słoniowej nadal będą cieszyć się preferencyjnym dostępem do rynków UE.

Wstępna umowa o partnerstwie gospodarczym stanowi rozwiązanie tymczasowe na okres trwania negocjacji ostatecznej umowy o partnerstwie gospodarczym obejmującej cały region Afryki Zachodniej. Ostateczna umowa w całości zastąpi umowy tymczasowe (wstępne). Trwają negocjacje ostatecznej umowy o partnerstwie gospodarczym obejmującej region Afryki Zachodniej (Benin, Burkina Faso, Republika Zielonego Przylądka, Gambia, Ghana, Gwinea, Gwinea Bissau, Wybrzeże Kości Słoniowej, Liberia, Mali, Mauretania, Niger, Nigeria, Senegal, Sierra Leone, Togo). Celem negocjacji UE i Afryki Zachodniej jest zawarcie porozumienia na szczeblu regionalnym wspierającego rozwój i integrację regionalną.

Ponieważ pozostała część regionu Afryki Zachodniej, za wyjątkiem Republiki Zielonego Przylądka i Nigerii, składa się z krajów o najniższym stopniu rozwoju, kraje te mają bezcłowy dostęp do UE w ramach programu „Wszystko oprócz broni” w trakcie trwania negocjacji ostatecznej umowy o partnerstwie gospodarczym.

Całość przywozu z Wybrzeża Kości Słoniowej do UE odbywa się bezcłowo i bezkontyngentowo od 1 stycznia 2008 r. (inne okresy przejściowe to: rok 2010 dla ryżu i rok 2015 dla cukru), co stanowi znaczną poprawę w stosunku do wcześniejszych zasad handlu regulowanych umową z Kotonu.

W zamian za to przez następnych 15 lat Wybrzeże Kości Słoniowej dokona liberalizacji 81% towarów przywożonych z UE (co stanowi 89% pozycji taryfowych) w takich dziedzinach jak maszyny przemysłowe (pompy, generatory, turbiny itp.), niektóre środki transportu (łodzie, samoloty, samochody) oraz niektóre substancje chemiczne. Wszystkie wymienione towary są wykorzystywane przez branże przemysłowe Wybrzeża Kości Słoniowej w charakterze czynników produkcji, które nie są wytwarzane w kraju, w związku z czym zabieg ten obniży koszty ponoszone przez przedsiębiorstwa krajowe.

Wybrzeże Kości Słoniowej wyłączyło z liberalizacji szereg produktów rolnych i przetworzonych produktów nierolnych głównie, aby zapewnić ochronę niektórych wrażliwych rynków i branż rolnych, ale również w celu utrzymania wpływów podatkowych. Chodzi o następujące produkty: drób i inne mięsa, pomidory, cebula, cukier, tytoń, piwo, odzież używana, cement, słód, benzyna i samochody.

Istnieje szczegółowy mechanizm rozstrzygania sporów skutecznie wspierający wdrażanie umowy, zaś nowe, poprawione reguły pochodzenia zostaną załączone do wstępnej umowy o partnerstwie gospodarczym natychmiast po ich ustaleniu z całym regionem w negocjacjach pełnej umowy EPA. W międzyczasie Wybrzeże Kości Słoniowej korzystać będzie z poprawionych reguł pochodzenia (rozporządzenie Rady 1528/2007). Jeżeli chodzi o ochronę praw własności intelektualnej sprawozdawca chciałby, aby ramami ostatecznej umowy objęto w pewnym stopniu tradycyjną wiedzę.

Artykuł 20 (gwarancja podaży żywności), a także art. 25 (dwustronne środki ochronne) oraz art. 12 (cła na produkty pochodzące z Wybrzeża Kości Słoniowej) oraz art. 13 (cła na produkty pochodzące z WE) pozwalają podjąć właściwe środki w przypadku braku dostępności lub dostępu do produktów żywnościowych w celu zapewnienia gwarancji podaży żywności. Sprawozdawca życzyłby sobie, aby w końcowej umowie przyjęto dalsze zobowiązania pod względem ochrony różnorodności biologicznej oraz mechanizmu FLEGT.

W preambule umowy wstępnej potwierdza się podstawowe zobowiązanie z umowy z Kotonu do przestrzegania praw człowieka, zasad demokracji, dobrych rządów oraz praworządności. Sprawozdawca chciałby, aby w ostatecznej umowie o partnerstwie gospodarczym przyjęto dalsze wyraźne zobowiązania w tych dziedzinach.

Rozliczne przepisy dotyczące współpracy w zakresie rozwoju wskazują na priorytetowe obszary współpracy rozwojowej, jaka ma towarzyszyć wdrażaniu wstępnej umowy o partnerstwie gospodarczym. Preambuła zawiera odniesienie do znaczenia celów w zakresie rozwoju uzgodnionych na szczeblu międzynarodowym, a także do milenijnych celów rozwoju ONZ. Sprawozdawca przypomina zobowiązanie podjęte w strategii UE w sprawie pomocy na rzecz wymiany handlowej polegające na rozszerzeniu zbiorowej pomocy UE dotyczącej handlu do 2 mld euro rocznie do roku 2010 (1 mld euro od Wspólnoty, 1 mld euro od państw członkowskich). Parlament pragnie podjęcia dodatkowo wymiernych i określonych czasowo zobowiązań dotyczących finansowania gwarantujących, że Wybrzeże Kości Słoniowej będzie mogło przystosować się do zmian.

Na koniec stwierdza, że w przypadkach, gdy Parlament wstrzymuje zgodę na zawarcie umowy międzynarodowej, Rada lub Komisja zobowiązane są poinformować kraje partnerskie, że Wspólnota nie zamierza zawrzeć umowy. Powinno to skutkować zakończeniem tymczasowego stosowania umowy: w art. 25 ust. 2 Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów stwierdza się: „Jeżeli traktat nie postanawia inaczej lub jeżeli państwa negocjujące inaczej nie uzgodniły, tymczasowe stosowanie traktatu lub części traktatu w odniesieniu do danego państwa powinno ustać, gdy państwo to notyfikuje innym państwom, między którymi traktat jest stosowany prowizorycznie, że nie zamierza zostać stroną traktatu”.

Gdy Rada podejmuje decyzję o tymczasowym stosowaniu, przyjmuje polityczną odpowiedzialność za tymczasowe stosowanie umowy, o której wie, że może ona być odrzucona na późniejszym etapie przez Parlament, a zatem jej tymczasowe stosowanie musiałoby się zakończyć się bez wejścia w życie umowy.

OPINIA Komisji Rozwoju (*) (10.3.2009)

dla Komisji Handlu Międzynarodowego

w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Rady w sprawie zawarcia wstępnej Umowy o partnerstwie gospodarczym pomiędzy Republiką Wybrzeża Kości Słoniowej z jednej strony a Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi z drugiej strony
(5535/2009 – COM(2008)0439 – C6‑0064/2009 – 2008/0136(AVC))

Sprawozdawca: Johan Van Hecke

(*) Zaangażowana komisja – art. 47 Regulaminu

ZWIĘZŁE UZASADNIENIE

W 2000 r. państwa AKP i UE uzgodniły zastąpienie istniejącego systemu preferencji handlowych, nadanych przez UE towarom przywożonym z państw AKP, nowymi uzgodnieniami handlowymi zgodnymi z przepisami WTO. Negocjacje nowych umów o partnerstwie gospodarczym (EPA) zapoczątkowano w 2002 r. W związku z wygaśnięciem w styczniu 2008 r. odstępstwa ustanowionego przez WTO, obejmującego istniejące uzgodnienia handlowe, termin dla nowych uzgodnień ustalono na dzień 31 grudnia 2007 r. Określa to art. 37 umowy o partnerstwie z Kotonu pomiędzy UE a państwami AKP.

Jako że celem EPA jest kształtowanie i wzmacnianie procesów integracji regionalnej w państwach AKP oraz stopniowe znoszenie barier w handlu pomiędzy nimi (art. 36), do celów negocjacji EPA ustanowiono sześć regionów AKP. Początkowo negocjacje EPA prowadzono na szczeblu regionalnym. Pod koniec 2007 r. UE nie osiągnęła jednak porozumienia w sprawie EPA z 16 państwami regionu Afryki Zachodniej. Przed wygaśnięciem terminu Komisja Europejska parafowała dwustronne porozumienie z Republiką Wybrzeża Kości Słoniowej, aby zapobiec zakłóceniom w wywozie towarów do UE po wygaśnięciu przepisów handlowych umowy z Kotonu.

Celem podpisania umowy przejściowej z Republiką Wybrzeża Kości Słoniowej było utrzymanie preferencyjnego dostępu do rynków UE dla głównych towarów wywożonych, w tym kakao, bananów i innych produktów rolnych. Miała ona mieć charakter tymczasowego rozwiązania na czas negocjacji w sprawie zawarcia wszechstronnej EPA z regionem Afryki Zachodniej. Niemal identyczna wstępna umowa była przedmiotem rozmów z sąsiednią Ghaną.

Pod koniec listopada 2008 r. Republika Wybrzeża Kości Słoniowej podpisało przejściową EPA i tym samym stało się pierwszym państwem w Afryce, które podpisało umowę o partnerstwie gospodarczym z Unią Europejską. W nadchodzących miesiącach przejściowa EPA z Republiką Wybrzeża Kości Słoniowej zostanie poddana szczegółowej analizie WTO.

We wstępnej umowie podpisanej w listopadzie 2008 r. stanowi się, że wszelkie towary z Republiki Wybrzeża Kości Słoniowej przywożone są do UE bez ceł i kontyngentów. Wprowadzone okresy przejściowe obejmują ryż do 2010 r. i cukier do 2015 r. W zamian za to w okresie następnych 15 lat Republika Wybrzeża Kości Słoniowej dokona liberalizacji 81% towarów przywożonych z UE (stanowiących 89% pozycji taryfowych). Towary przywożone z UE objęte liberalizacją to przede wszystkim maszyny przemysłowe (pompy, generatory, turbiny), wybrane pojazdy (łodzie, samoloty) i wybrane wyroby chemiczne. Wszystkie wymienione towary, wykorzystywane przez branże przemysłowe Wybrzeża Kości Słoniowej w charakterze czynników produkcji, które nie są wytwarzane w kraju. Zniesienie ceł przywozowych na te towary zmniejszy koszty ponoszone przez krajowe przedsiębiorstwa.

Na wniosek Republiki Wybrzeża Kości Słoniowej w przejściowej EPA z liberalizacji wyłącza się szereg produktów rolnych i przetworzonych produktów nierolnych, aby zapewnić ochronę niektórych wrażliwych rynków i branż rolnych, ale również w celu utrzymania wpływów podatkowych. Wyłączeniu podlegają drób i inne mięsa, pomidory, cebula, cukier, tytoń, piwo, odzież używana, cement, słód, benzyna i samochody.

W ramach przejściowej EPA określono priorytetowe obszary współpracy na rzecz rozwoju, które mają ułatwić wdrożenie umowy. Główne obszary, jakie wyznaczono, to wzmocnienie i polepszenie potencjału sektora produkcji, współpraca w zakresie dostosowania budżetowego, poprawa środowiska przedsiębiorczego oraz wdrożenie umownych przepisów handlowych.

Umowa obejmuje również wsparcie ze strony UE w odniesieniu do kwestii technicznych oraz środków sanitarnych i fitosanitarnych, aby ułatwić podmiotom z Afryki Zachodniej zajmującym się wywozem towarów spełnienie standardów przywozowych UE.

W opinii sprawozdawcy przedmiotowa wstępna umowa stanowi jedynie rozwiązanie tymczasowe i tak musi być rozumiana. Potwierdza on, że ostatecznym jej celem jest zapewnienie dodatkowego czasu na negocjacje kompletnej regionalnej EPA z państwami regionu Afryki Zachodniej. Wyraża nadzieję, iż negocjacje kompletnej regionalnej EPA prowadzone będą w oparciu o wzajemny szacunek, z uwzględnieniem obaw wyrażonych przez państwa AKP.

Jako że pozostałe państwa regionu Afryki Zachodniej to w znacznej mierze kraje najsłabiej rozwinięte, mają one dostęp do rynku UE bez ceł w ramach systemu „Wszystko oprócz broni” (EBA). Wyjątkami są Republika Zielonego Przylądka i Nigeria. Republika Zielonego Przylądka nadal korzystać będzie z systemu EBA przez kolejne trzy lata, zaś Nigeria korzysta ze standardowego ogólnego systemu preferencji UE.

Jak stwierdził przewodniczący Mohamed Ibn Chambas podczas 61. sesji zwyczajnej Rady Ministrów ECOWAS w Burkina Faso, koniecznością jest uspójnienie procesu integracji regionalnej w Afryce Zachodniej, zwłaszcza w obliczu światowego kryzysu finansowego. Region Afryki Zachodniej zamierza ukończyć opracowywanie oferty dostępu do wspólnego rynku dla towarów na początku 2009 r.

Zaangażowanie UE na rzecz rozwoju regionalnego i integracji gospodarczej Afryki Zachodniej znajduje swój wyraz w EPA. Przełożyło się już na zobowiązanie finansowe w wysokości blisko 600 milionów euro na rzecz państw należących do ECOWAS. Co najmniej 70% kwoty przeznaczone jest na pogłębianie integracji regionalnej, a także poprawę konkurencyjności EPA, zaś 20% – na uspójnianie dobrych rządów i stabilności regionalnej.

Zdaniem sprawozdawcy podpisanie kompletnej EPA, jeżeli towarzyszyć jej będzie wkład finansowy na pomoc w rozwijaniu potencjału handlowego, będzie miało bardzo korzystny wpływ na region Afryki Zachodniej. Zniesienie światowych barier w handlu jest sprawdzonym sposobem na zwiększanie dobrobytu w krajach rozwijających się oraz wzmacnianie integracji regionalnej.

Sprawozdawca podkreśla ponadto, że Komisja, jak również Rada Unii Europejskiej wielokrotnie oświadczały, iż zasadniczą częścią EPA będą mechanizmy monitoringu i przeglądu procesu wdrażania i skutków dla rozwoju.

******

Podsumowanie

Komisja Rozwoju zwraca się do Komisji Handlu Międzynarodowego, właściwej dla tej sprawy, o zalecenie Parlamentowi wydania zgody pod warunkiem ratyfikacji przez Wybrzeże Kości Słoniowej wstępnej Umowy o partnerstwie gospodarczym pomiędzy Wspólnotą Europejską a Republiką Wybrzeża Kości Słoniowej.

PROCEDURA

Tytuł	Wstępna umowa o partnerstwie gospodarczym między WE a Wybrzeżem Kości Słoniowej
Odsyłacze	05535/2009 – C6-0064/2009 – COM(2008)0439 – 2008/0136(AVC)
Data wniosku o wyrazenie zgody PE	17.2.2009
Komisja przedmiotowo właściwa	INTA
Opinia wydana przez        Data ogłoszenia na posiedzeniu	DEVE 19.2.2009
Procedura obejmująca zaangażowane komisje - data ogłoszenia na posiedzeniu	19.2.2009
Sprawozdawca komisji opiniodawczej        Data powołania	Johan Van Hecke 15.7.2008
Data przyjęcia	9.3.2009
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	12 8 0
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Margrete Auken, Thijs Berman, Thierry Cornillet, Nirj Deva, Beniamino Donnici, Alain Hutchinson, Romana Jordan Cizelj, Madeleine Jouye de Grandmaison, Maria Martens, José Ribeiro e Castro, Frithjof Schmidt, Jürgen Schröder, Feleknas Uca, Johan Van Hecke
Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego	John Bowis, Martin Kastler, Manolis Mavrommatis, Gabriele Zimmer
Zastępca(y) (art. 178 ust. 2) obecny(i) podczas głosowania końcowego	Catherine Boursier, Ignasi Guardans Cambó

PROCEDURA

Tytuł	Wstępna umowa o partnerstwie gospodarczym między WE a Wybrzeżem Kości Słoniowej
Odsyłacze	05535/2009 – C6-0064/2009 – COM(2008)0439 – 2008/0136(AVC)
Data wniosku o wyrazenie zgody PE	17.2.2009
Komisja przedmiotowo właściwa        Data ogłoszenia na posiedzeniu	INTA 19.2.2009
Komisja(e) wyznaczona(e) do wydania opinii        Data ogłoszenia na posiedzeniu	DEVE 19.2.2009
Procedura obejmująca zaangażowane komisje        Data ogłoszenia na posiedzeniu	DEVE 19.2.2009
Sprawozdawca(y)        Data powołania	Erika Mann 9.9.2008
Rozpatrzenie w komisji	5.11.2008		24.2.2009
Data przyjęcia	16.3.2009
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	12 4 1
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Kader Arif, Ignasi Guardans Cambó, Jacky Hénin, Syed Kamall, Caroline Lucas, Erika Mann, Helmuth Markov, David Martin, Godelieve Quisthoudt-Rowohl, Tokia Saïfi, Robert Sturdy, Gianluca Susta, Corien Wortmann-Kool
Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego	Vasco Graça Moura, Eugenijus Maldeikis
Zastępca(y) (art. 178 ust. 2) obecny(i) podczas głosowania końcowego	Philip Bushill-Matthews, Manolis Mavrommatis
Data złożenia	18.3.2009