ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με προβλήματα και προοπτικές που αφορούν την ευρωπαϊκή ιθαγένεια

20.3.2009 - (2008/2234(INI))

Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων
Εισηγήτρια: Urszula Gacek

ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με προβλήματα και προοπτικές που αφορούν την ευρωπαϊκή ιθαγένεια

(2008/2234(INI))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–   έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το κεφάλαιο V αυτού με τίτλο "Δικαιώματα των πολιτών",

–   έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής με τίτλο "Πέμπτη έκθεση για την ιθαγένεια της Ένωσης (1 Μαΐου 2004 – 30 Ιουνίου 2007)" (COM(2008)0085),

–   έχοντας υπόψη την οδηγία 2004/38/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 29ης Απριλίου 2004 σχετικά με το δικαίωμα των πολιτών της Ένωσης και των μελών των οικογενειών τους να κυκλοφορούν και να διαμένουν ελεύθερα στην επικράτεια των κρατών μελών[1], (οδηγία για την ελεύθερη κυκλοφορία),

–   έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών της 9ης Οκτωβρίου 2008 σχετικά με τα "Δικαιώματα των πολιτών: προώθηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων και των δικαιωμάτων που απορρέουν από την ευρωπαϊκή ιθαγένεια"[2],

–   έχοντας υπόψη το άρθρο 45 και το άρθρο 112, παράγραφος 2, του Κανονισμού,

–   έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων και τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Επιτροπή Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών, της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων, της Επιτροπής Συνταγματικών Υποθέσεων και της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων (A6‑0182/2009),

A. λαμβάνοντας υπόψη ότι η κοινή αγορά και η οικονομική ολοκλήρωση πλησιάζουν την πλήρη πραγμάτωσή τους, παρότι η νομική βάση για την ιθαγένεια της Ένωσης βρίσκεται ακόμα στο στάδιο ανάπτυξης,

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 17 της Συνθήκης ΕΚ που εισήχθη με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ ορίζει ότι: "πολίτης της Ένωσης είναι κάθε πρόσωπο που έχει την υπηκοότητα ενός κράτους μέλους", και ότι αυτή η αρχή αναπτύχθηκε περαιτέρω με τη Συνθήκη του Άμστερνταμ που ορίζει ότι "η ιθαγένεια της Ένωσης συμπληρώνει και δεν αντικαθιστά την εθνική ιθαγένεια",

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ιθαγένεια της Ένωσης προστίθεται στις ιθαγένειες των κρατών μελών και, με βάση την ιδιότητά της αυτή, η χορήγησή της ρυθμίζεται από κάθε κράτος μέλος βάσει των νόμων του, οι οποίοι διαφέρουν μεταξύ των κρατών μελών·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ιδιότητα του πολίτη της Ένωσης μπορεί να βασιστεί μόνο στην εθνική ταυτότητα, και θα πρέπει η Επιτροπή να δώσει προσοχή στο γεγονός ότι άνθρωποι που ζουν σε μεγάλη ένδεια και άνθρωποι με χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης –μεταξύ των οποίων οι Ρομά– δεν έχουν πρόσβαση σε επαρκή ενημέρωση η οποία θα επέτρεπε την ευαισθητοποίησή τους στο θέμα της ευρωπαϊκής συνείδησης· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αυξανόμενος αποκλεισμός τους από τις ευρωπαϊκές κοινωνίες υποβαθμίζει τόσο την δική τους ιθαγένεια όσο και την ιθαγένεια της Ένωσης,

Ε.  λαμβάνοντας ωστόσο υπόψη ότι, με την επιφύλαξη της δικαιοδοσίας των κρατών μελών να καθορίζουν τους τρόπους απόκτησης και απώλειας της ιθαγένειας, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Τάμπερε της 15ης και 16ης Οκτωβρίου 1999 επικύρωσε τον στόχο να παρέχεται στους υπηκόους τρίτων χωρών που διαμένουν νομίμως επί μακρό χρονικό διάστημα η δυνατότητα να αποκτούν την ιθαγένεια του κράτους μέλους στο οποίο διαμένουν,

ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι όλοι οι πολίτες της Ένωσης έχουν το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι σε τοπικές και ευρωπαϊκές εκλογές στο κράτος μέλος διαμονής τους υπό τις ίδιες συνθήκες με τους πολίτες του κράτους μέλους αυτού,

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η χορήγηση του δικαιώματος του εκλέγειν και εκλέγεσθαι κατά τις δημοτικές εκλογές στο κράτος μέλος διαμονής είναι εξαιρετικά σημαντική για τους πολίτες της Ένωσης, προκειμένου να αναπτυχθεί το αίσθημα του ανήκειν πραγματικά στη συγκεκριμένη χώρα,

Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι στις δημοτικές και ευρωπαϊκές εκλογές που εκχωρείται σε πολίτες της Ένωσης δυνάμει του άρθρου 19 της συνθήκης ΕΚ, υπονομεύεται επί του παρόντος σε ορισμένα κράτη μέλη διότι πολίτες της Ένωσης που είναι υπήκοοι άλλου κράτους μέλους δεν έχουν το δικαίωμα να γίνουν μέλη πολιτικών κομμάτων στη χώρα όπου υποτίθεται ότι θα ασκήσουν το εν λόγω δικαίωμα,

Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η προσφυγή στην Επιτροπή Αναφορών του Κοινοβουλίου και στον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή αποτελεί ένα σημαντικό μη δικαστικό μέσο προσφυγής που είναι διαθέσιμο στους πολίτες της Ένωσης,

Ι.   λαμβάνοντας υπόψη ότι η διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης είχε ως αποτέλεσμα σημαντική αύξηση του αριθμού των πολιτών της Ένωσης που διαμένουν εκτός του κράτους μέλους καταγωγής τους,

ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το άρθρο 20 της Συνθήκης ΕΚ, παρότι περιορίζεται δυστυχώς στην περίπτωση όπου ένας πολίτης κράτους μέλους βρίσκεται στο έδαφος τρίτης χώρας στην οποία δεν αντιπροσωπεύεται το κράτος μέλος του οποίου είναι υπήκοος, κάθε πολίτης της Ένωσης απολαύει της διπλωματικής και προξενικής προστασίας κάθε κράτους μέλους το οποίο εκπροσωπείται κανονικά στην εν λόγω τρίτη χώρα· λαμβάνοντας υπόψη ότι το δικαίωμα αυτό δεν μπορεί να ασκηθεί δεόντως λόγω της ανυπαρξίας σαφών και δεσμευτικών πρακτικών κανόνων και πρωτοκόλλων που θα πρέπει να ακολουθούν οι προξενικές αρχές,

ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, μολονότι το ίδιο άρθρο 20 της συνθήκης ΕΚ δεσμεύει τα κράτη μέλη να "καθορίσουν μεταξύ τους τους αναγκαίους κανόνες και να αρχίσουν τις απαιτούμενες διεθνείς διαπραγματεύσεις για να εξασφαλίσουν την προστασία αυτή", στην πραγματικότητα, έχει εγκριθεί μόνο μία δεσμευτική πράξη μέχρι στιγμής, συγκεκριμένα η απόφαση 95/553/ΕΚ[3], η οποία ετέθη σε ισχύ το 2002 και αποτελείται από μία μόνο σελίδα που αποτυχαίνει πλήρως να θεσπίσει ολοκληρωμένο σύστημα ικανό να παρέχει βοήθεια και να μετριάζει την ταλαιπωρία που υφίστανται πολίτες της Ένωσης σε καταστάσεις κρίσεων στο εξωτερικό,

ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, ιδίως σε περίπτωση κρίσης και προσωπικής ταλαιπωρίας, η παροχή αποτελεσματικής και άνευ διακρίσεων προξενικής και διπλωματικής προστασίας εκτός της επικράτειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης από όλα τα κράτη μέλη σε όλους τους πολίτες της Ένωσης θα μπορούσε να συμβάλει σημαντικά στην εκτίμηση εκ μέρους των εν λόγω πολιτών των πλεονεκτημάτων που απορρέουν από την ιδιότητα του μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

1.   επιδοκιμάζει το γεγονός ότι, σύμφωνα με τη Συνθήκη της Λισαβόνας, ένα εκατομμύριο πολίτες της Ένωσης από διαφορετικά κράτη μέλη μπορούν να καλέσουν συλλογικά την Επιτροπή να υποβάλει νομοθετικές προτάσεις, και πιστεύει ότι ένα τέτοιο νομικό δικαίωμα θα αυξήσει σημαντικά την ευαισθητοποίηση σε σχέση με την ιθαγένεια της Ένωσης μεταξύ των Ευρωπαίων· υπενθυμίζει ότι η διαφάνεια και η δημοκρατική συμμετοχή πρέπει να επιτευχθούν μέσω ποικίλων μορφών εταιρικής σχέσης μεταξύ της ΕΕ και των κρατών μελών, των περιφερειακών και τοπικών θεσμικών οργάνων, των κοινωνικών εταίρων και της κοινωνίας των πολιτών· καλεί την Επιτροπή να ετοιμάσει διαφανείς και εύκολα κατανοητές διαδικασίες για την υλοποίηση της "πρωτοβουλίας των πολιτών", ώστε να μπορούν οι πολίτες της Ένωσης να δρομολογήσουν αποτελεσματικά νομοθεσία αμέσως μετά την έναρξη ισχύος της Συνθήκης της Λισαβόνας· ενώ ελπίζει ότι δεν θα είναι απαραίτητο, τονίζει ότι η Επιτροπή πρέπει να ενσωματώσει αυτό το δικαίωμα πρωτοβουλίας στις πολιτικές της ανεξαρτήτως του τελικού καθεστώτος της Συνθήκης·

2.   επισημαίνει ότι το δικαίωμα των πολιτών της Ένωσης να κυκλοφορούν και να διαμένουν ελεύθερα στην επικράτεια των κρατών μελών δεν μπορεί να απομονωθεί από άλλα δικαιώματα και βασικές αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως η ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων και η ελεύθερη παροχή υπηρεσιών· και, ως εκ τούτου, καλεί τα κράτη μέλη να άρουν τα υφιστάμενα εμπόδια που έχουν εγείρει βάσει των συνθηκών προσχώρησης προκειμένου να επιτρέψουν σε κάθε πολίτη να ασκεί όλα τα δικαιώματά του·

3.   συνιστά, υπό το φως των θεμελιωδών αρχών της Συνθήκης ΕΚ για την ελεύθερη κυκλοφορία, τη μη διάκριση και τα δικαιώματα των πολιτών, η Επιτροπή να συνεχίσει να χρησιμοποιεί όλα τα διαθέσιμα μέσα για να επιτύχει την άρση των υφιστάμενων μεταβατικών διευθετήσεων που έχουν επιβληθεί στα νέα κράτη μέλη όσο το δυνατόν ταχύτερα·

4.   ανησυχεί για την πλημμελή εφαρμογή των τρεχουσών οδηγιών, ιδιαίτερα της οδηγίας για την ελεύθερη κυκλοφορία, η οποία προκαλεί πολλά προβλήματα σε σχέση με την ελεύθερη κυκλοφορία και άλλα δικαιώματα των πολιτών της Ένωσης, και καλεί όλα τα μέρη να μεταφέρουν και να εφαρμόσουν ορθά και πλήρως το κοινοτικό κεκτημένο·

5.   καλεί την Επιτροπή να προσκομίσει κατάλογο με τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι πολίτες της Ένωσης που επιθυμούν να κάνουν πλήρη και απρόσκοπτη χρήση της ελεύθερης κυκλοφορίας των προσώπων και των λοιπών θεσμοθετημένων πλεονεκτημάτων για τους πολίτες της ΕΕ, και ζητεί από την Επιτροπή να ενσωματώσει τα αποτελέσματα σε σχετικό πίνακα αποτελεσμάτων προκειμένου να διασφαλιστεί ότι εμπόδια αυτού του τύπου αντιμετωπίζονται ενδελεχώς και αποτελεσματικά·

6.   υπό το πρίσμα των πορισμάτων του ειδικού Ευρωβαρόμετρου 213 (δημοσκόπηση του Ευρωβαρομέτρου του 2007), σύμφωνα με τα οποία μόνο το 31% των ερωτηθέντων θεωρούν ότι είναι επαρκώς ενήμεροι σχετικά με τα δικαιώματά τους ως πολίτες της Ένωσης, φρονεί ότι είναι ζωτικής σημασίας να υιοθετηθεί μια αποτελεσματική προσέγγιση όσον αφορά την ενημέρωση και την επικοινωνία, με στόχο να ευαισθητοποιηθούν οι πολίτες της Ένωσης ως προς τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους και να βοηθηθούν προκειμένου να αναλάβουν ενεργό ρόλο στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων της ΕΕ, καθιστώντας με τον τρόπο αυτό εφικτή την πραγματική άσκηση της συμμετοχικής δημοκρατίας·

7.   επισημαίνει με λύπη ότι η πέμπτη έκθεση για την ιθαγένεια της Ένωσης δεν περιέχει συγκεκριμένες προτάσεις όσον αφορά την άσκηση των δικαιωμάτων των πολιτών και το καθήκον των κρατών μελών να κατοχυρώσουν στην πράξη αυτά τα δικαιώματα· ζητεί η έκτη έκθεση να είναι περισσότερο προορατική επί του θέματος αυτού·

8.   εκφράζει την απογοήτευσή του για το γεγονός ότι η Επιτροπή δεν προέβη σε διαβουλεύσεις με την κοινωνία των πολιτών κατά την εκπόνηση της πέμπτης έκθεσης, και προσβλέπει στη διεξαγωγή σχετικών διαβουλεύσεων στο πλαίσιο της κατάρτισης της έκτης έκθεσης, όπως δεσμεύθηκε η Επιτροπή·

9.   καλεί την Επιτροπή να αναθεωρήσει το πρόγραμμά της με τίτλο "Ευρώπη για τους Πολίτες" προκειμένου να βελτιώσει την επικοινωνία με τον μέσο πολίτη της Ένωσης και να διασφαλίσει την ευρεία διάδοση· σημειώνει ότι ενώ είναι σημαντική η διαρθρωτική στήριξη προς ομάδες προβληματισμού και ερευνητικά ιδρύματα με βάση τις Βρυξέλλες, τέτοιες οργανώσεις προβαίνουν σε ελάχιστες ενέργειες για να ενημερώσουν πολίτες που δεν είναι ήδη ενημερωμένοι· καλεί την Επιτροπή να εστιάσει εκ νέου τη χρηματοδότησή της σε περιφερειακές και τοπικές οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και σε οργανώσεις κοινωνικών εταίρων που δεν έχουν ως βάση τους τις Βρυξέλλες και να θεσπίσει, στο μέλλον, προγράμματα παρόμοια με το εξαιρετικά επιτυχές πρόγραμμα "Νεολαία σε Δράση 2007-2013" για να βοηθήσει τις τοπικές και περιφερειακές κυβερνητικές αρχές να ενημερώσουν τους κατοίκους τους για τα δικαιώματά τους ως πολιτ·ων της Ένωσης· δεδομένου ότι οι προτάσεις για την πολυγλωσσία δεν πρέπει να περιορίζονται στις κυριότερες επίσημες γλώσσες/γλώσσες των κρατών μελών, καλεί τα κράτη μέλη να κοινοποιήσουν τις πληροφορίες σχετικά με την ιθαγένεια της Ένωσης και στις περιφερειακές και μειονοτικές γλώσσες·

10. λόγω, μεταξύ άλλων, του μικρού αριθμού πολιτών της Ένωσης που διαμένουν σε διαφορετικό από το δικό τους κράτος μέλος και ασκούν το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι είτε στις ευρωπαϊκές εκλογές είτε στις τοπικές εκλογές του τόπου διαμονής τους, καθώς και των πρακτικών εμποδίων που αντιμετωπίζουν πολύ συχνά οι εν δυνάμει εκλογείς κατά την άσκηση των δικαιωμάτων τους, θεωρεί ότι οι ευρωπαϊκές εκλογές του 2009 θα πρέπει να αποτελέσουν την αφορμή για την εκπόνηση και εφαρμογή ενός πανευρωπαϊκού σχεδίου δράσης με στόχο την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής ταυτότητας των πολιτών της Ένωσης και την αύξηση της ενημέρωσής τους σε ό,τι αφορά τα δικαιώματά τους·

11. απευθύνει έκκληση στις γυναίκες να συμμετέχουν σε μεγαλύτερη κλίμακα στην πολιτική και στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων ώστε να προαγάγουν την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση· για τον σκοπό αυτό, φρονεί ότι οι τελευταίες πρέπει να αποτελέσουν τον στόχο σαφέστερων εκστρατειών ευαισθητοποίησης, καθώς στόχος είναι να τους παρασχεθεί η δυνατότητα πλήρους άσκησης των δικαιωμάτων τους ως πολιτών της Ένωσης και να γίνουν περισσότερο δραστήριες στο πλαίσιο των πολιτικών σχημάτων, στον τομέα της πολιτικής, και σε συνάρτηση με το έργο των τοπικών αρχών στις χώρες διαμονής τους·

12. τονίζει την ανάγκη δρομολόγησης καλύτερων και αποτελεσματικότερων εκστρατειών ενημέρωσης για την προώθηση των δικαιωμάτων της ιθαγένειας της Ένωσης μεταξύ των νέων, όπως, παραδείγματος χάριν, τη θέσπιση ενός "προγράμματος ιθαγένειας" σε σχολεία και πανεπιστήμια, με στόχο την προετοιμασία της νεότερης γενιάς για την ενεργό συμμετοχή της στα κοινά·

13. φρονεί ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να εντάξουν την ευρωπαϊκή διάσταση στα σχολικά προγράμματα της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης·

14. καλεί τα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια να λάβουν όλα τα χρηματοδοτικά μέτρα στο πλαίσιο των δυνατοτήτων τους για να αυξήσουν το ποσοστό φοιτητών που συμμετέχουν σε ανταλλαγές στο πλαίσιο του προγράμματος Erasmus·

15. καλεί την Επιτροπή να προτείνει περαιτέρω ενοποιημένες και αποσαφηνισμένες οδηγίες για τη βελτίωση της ελεύθερης κυκλοφορίας και άλλων δικαιωμάτων για πολίτες της Ένωσης σε άλλους τομείς, περιλαμβανομένου του τομέα της επαγγελματικής κινητικότητας, της μεταφοράς συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων και των κοινωνικών δικαιωμάτων και της αμοιβαίας αναγνώρισης των τίτλων σπουδών και των επαγγελματικών προσόντων·

16. υπογραμμίζει ότι θα είναι αδύνατον να ασκηθεί πλήρως το δικαίωμα της ελεύθερης κυκλοφορίας και διαμονής εντός της επικράτειας της ΕΕ, εάν δεν θεσπιστεί, μεταξύ άλλων μέτρων, αποτελεσματικό σύστημα για την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων· κατά συνέπεια, παροτρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη στο πλαίσιο των οικείων πεδίων της αρμοδιότητάς τους, να παρέχουν τη δυνατότητα σε μεγαλύτερο αριθμό πολιτών της Ένωσης με επαγγελματικά προσόντα που έχουν αποκτηθεί σε ένα κράτος μέλος να γίνονται αποδεκτοί σε αντίστοιχες θέσεις εργασίας σε άλλο κράτος μέλος και να ασκούν την επαγγελματική τους δραστηριότητα υπό τους ίδιους όρους με τους πολίτες της χώρας υποδοχής·

17. καλεί τα κράτη μέλη να αναθεωρήσουν τη νομοθεσία τους σχετικά με την ιθαγένεια και να διερευνήσουν τις δυνατότητες που διευκολύνουν τους αλλοδαπούς να αποκτήσουν την ιθαγένεια και να έχουν πρόσβαση σε πλήρη δικαιώματα, υπερνικώντας με αυτόν τον τρόπο τις διακρίσεις μεταξύ ημεδαπών και αλλοδαπών, ιδίως όσον αφορά τους πολίτες της Ένωσης·

18. φρονεί ότι θα ήταν ευκταίο να ενθαρρυνθεί η ανταλλαγή εμπειριών όσον αφορά τα υφιστάμενα συστήματα πολιτογράφησης στα διάφορα κράτη μέλη, με στόχο να επιτευχθεί μεγαλύτερος συντονισμός των κριτηρίων επιλεξιμότητας και των διαδικασιών για την ιθαγένεια της Ένωσης –χωρίς να θίγονται οι αρμοδιότητες των κρατών μελών ως προς τον καθορισμό των τρόπων απόκτησης και απώλειας της ιθαγένειας– και να μειωθούν, κατά συνέπεια, τα κρούσματα διακρίσεων που είναι σύμφυτα με τα διάφορα νομικά συστήματα·

19. θεωρεί ότι οι απάτριδες που διαμένουν μόνιμα σε κράτη μέλη βρίσκονται σε μοναδική θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση· ανησυχεί ότι ορισμένα κράτη μέλη τούς επιβάλλουν αδικαιολόγητες απαιτήσεις ή απαιτήσεις που ενδέχεται να μην είναι αυστηρώς απαραίτητες προκειμένου να λάβουν την ιθαγένεια· καλεί εν προκειμένω τα κράτη μέλη να εφαρμόζουν συστηματικά δίκαιες λύσεις, βάσει των συστάσεων διεθνών οργανισμών· φρονεί ότι οι απάτριδες που διαμένουν μόνιμα σε κράτη μέλη θα πρέπει να απολαύουν του δικαιώματος του εκλέγειν στις δημοτικές εκλογές·

20. υπενθυμίζει στα κράτη μέλη, τις τοπικές αρχές και τους μετανάστες ότι όλα τα σημεία των κοινών βασικών αρχών του Συμβουλίου για την πολιτική ενσωμάτωσης των μεταναστών στην Ευρωπαϊκή Ένωση (14615/04) πρέπει να εφαρμόζονται εξίσου·

21. φρονεί ότι η ένταξη των μεταναστών συνιστά βασική προϋπόθεση για την άσκηση των δικαιωμάτων τους στις χώρες διαμονής τους· καλεί, ως εκ τούτου, τα κράτη μέλη να προσδώσουν άμεση και πλήρη πρακτική ισχύ στις συστάσεις που διατυπώνονται στην ανακοίνωση της Επιτροπής της 1ης Σεπτεμβρίου 2005 υπό τον τίτλο "Κοινό Πρόγραμμα για την ένταξη των υπηκόων τρίτων χωρών στην Ευρωπαϊκή Ένωση" (COM(2005)0389)·

22. φρονεί ότι η ΕΕ και τα κράτη μέλη έχουν κοινή ευθύνη να προωθήσουν την ένταξη των Ρομά ως πολιτών της Ένωσης, προκειμένου να μπορέσουν οι πληθυσμοί Ρομά να επωφεληθούν πλήρως από όλα τα κίνητρα που παρέχει η ΕΕ για όλες τις πρωτοβουλίες που στοχεύουν στην προώθηση των δικαιωμάτων τους και την ένταξη των κοινοτήτων τους είτε στον τομέα της εκπαίδευσης είτε της απασχόλησης ή της συμμετοχής στα κοινά·

23. επισημαίνει ότι η ιθαγένεια της Ένωσης περιλαμβάνει καθήκοντα και όχι μόνο δικαιώματα· εφιστά συγκεκριμένα την προσοχή στο καθήκον της συμμόρφωσης προς τους νόμους του κράτους στο οποίο κατοικεί ο ενδιαφερόμενος πολίτης της Ένωσης και του σεβασμού της πολιτισμικής παιδείας των άλλων·

24. τονίζει ότι τα προβλήματα γλώσσας ή δεξιοτήτων επικοινωνίας δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται ως λόγοι για την άρνηση πρόσβασης σε κοινωνικά δικαιώματα τα οποία ενδέχεται να δικαιούται ένα άτομο ως κάτοικος κράτους μέλους, περιλαμβανομένου του δικαιώματος σε κοινωνικές παροχές που χορηγούνται από εθνικές ή τοπικές αρχές·

25. καλεί την Επιτροπή να διερευνήσει τον ρόλο και τη συμπεριφορά των εθνικών υπηρεσιών παιδικής πρόνοιας, με σκοπό να διασφαλιστεί ότι τηρούνται οι αρχές της ισότητας και της μη διάκρισης μεταξύ των πολιτών της ΕΕ· τονίζει ότι στους γονείς θα πρέπει να επιτρέπεται να μιλούν στα παιδιά τους στη μητρική τους γλώσσα και ότι η ιθαγένεια ή η γλώσσα δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται ως λόγοι για να στερηθούν οι γονείς την πρόσβαση στο παιδί τους·

26. επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς τα κράτη μέλη να σέβονται το δικαίωμα των πολιτών της Ένωσης να ταξιδεύουν στο εσωτερικό της ΕΕ με ισχύον εθνικό δελτίο ταυτότητας ή ισχύον διαβατήριο και να μην περιορίζουν τέτοια κυκλοφορία βάσει λόγων ασφάλειας ή άλλων λόγων, ιδίως στον τομέα των αεροπορικών και θαλάσσιων ταξιδιών·

27. καλεί τα κράτη μέλη και τις τοπικές αρχές να λάβουν περαιτέρω μέτρα για να διευκολύνουν την κυκλοφορία πολιτών της Ένωσης μεταξύ κρατών μελών, ιδίως σε σχέση με πρακτικά θέματα όπως η έκδοση τίτλων διαμονής και αδειών εργασίας, η μεταβίβαση ταξινομημένων οχημάτων, η αναγνώριση ατομικών ασφαλιστικών συμβολαίων και ασφαλιστικών συμβολαίων οχημάτων που έχουν εκδοθεί σε άλλο κράτος μέλος, η διαβίβαση ιατρικών ιστορικών, οι σαφείς κανόνες για την καταβολή ιατρικών εξόδων, μεταξύ πολλών άλλων θεμάτων, που πολύ συχνά παρουσιάζουν δυσλειτουργίες παρά τις προσπάθειες να εναρμονιστούν σε επίπεδο ΕΕ· και καλεί την Επιτροπή να συλλέξει όλες τις συναφείς πληροφορίες και να τις θέσει στη διάθεση των πολιτών της Ένωσης·

28. συνιστά να ολοκληρωθεί ο ευρωπαϊκός χώρος δικαιοσύνης προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι διασυνοριακές πτυχές της ιθαγένειας που σχετίζονται με την προσωπική και την οικογενειακή ζωή μπορούν να προστατευθούν αποτελεσματικά από κοινούς κανόνες στον τομέα του ιδιωτικού διεθνούς δικαίου· προς τούτο, προτρέπει την Επιτροπή να αναπτύξει μια συνεκτική προσέγγιση και να υποβάλει τις απαραίτητες νομοθετικές προτάσεις·

29. καλεί την Επιτροπή να διαθέσει χρηματοδότηση για την παροχή σε υπαλλήλους δημόσιων υπηρεσιών τοπικού και περιφερειακού επιπέδου των κρατών μελών, που ασχολούνται με ενδοκοινοτικούς μετανάστες, κατάρτισης στα βασικά θέματα της κοινοτικής νομοθεσίας που ισχύει στους αντίστοιχους τομείς, και να βοηθήσει τις διοικήσεις να απαντήσουν ερωτήματα που αφορούν πιθανές διαφορές και αντιθέσεις μεταξύ εθνικής και κοινοτικής νομοθεσίας· επικροτεί εν προκειμένω το ηλεκτρονικό δίκτυο επίλυσης προβλημάτων SOLVIT της Επιτροπής και ζητεί να ενισχυθεί και να προωθηθεί περαιτέρω· ευελπιστεί ότι, αυξάνοντας τόσο τους ανθρώπινους όσο και τους χρηματοδοτικούς πόρους, τα κράτη μέλη θα συνεισφέρουν στην ενίσχυση των εθνικών κέντρων SOLVIT· παροτρύνει τις τοπικές και περιφερειακές αρχές και τα κράτη μέλη να συνεργαστούν στο πεδίο της ανταλλαγής ορθών πρακτικών και της ανεύρεσης αποτελεσματικών τρόπων αντιμετώπισης της κατάστασης των ενδοκοινοτικών μεταναστών·

30. θεωρεί ότι η Europe Direct θα πρέπει να ενισχυθεί και να προωθηθεί καλύτερα σε όλους τους πολίτες και συνιστά να υπάρξει μία ενημερωτική εκστρατεία σε επίπεδο ΕΕ που θα συντονιστεί για τον σκοπό αυτό από την Επιτροπή· καλεί την Επιτροπή να παρακολουθήσει τη διάδοση ιστοσελίδων σχετικά με την Europe Direct και το SOLVIT και να συγκεντρώσει βασικές πληροφορίες και στοιχεία επαφής σε ειδικές ιστοσελίδες αναφοράς·

31. καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει μία ευρωπαϊκή Χάρτα για τα Δικαιώματα των Καταναλωτών για να παρέχει ευπρόσιτες πληροφορίες στους πολίτες για τα πλέον κοινά προβλήματα·

32. χαιρετίζει το "πρόγραμμα δράσης της Επιτροπής για μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για την παροχή υπηρεσιών βοήθειας στην ενιαία αγορά στους πολίτες και τις επιχειρήσεις" (SEC(2008)1882) με σκοπό να αποφευχθεί η κατάτμηση των σημείων επαφής και, όπως ορίζεται στην οδηγία για τις υπηρεσίες, ενθαρρύνει τη δημιουργία ενιαίων σημείων επαφής για υπηρεσίες και αγαθά σε κάθε κράτος μέλος·

33. υπενθυμίζει στα κράτη μέλη και τις τοπικές αρχές ότι η έννοια της ιθαγένειας της Ένωσης περιλαμβάνει την αρχή της μη διάκρισης όλων των πολιτών της Ένωσης, και όχι μόνο των πολιτών ενός συγκεκριμένου κράτους μέλους· προτρέπει την Επιτροπή να προχωρήσει περαιτέρω την ανάλυσή της για την κατάσταση των ενδοκοινοτικών μεταναστών και να αναλάβει κατάλληλη δράση προκειμένου να διασφαλίσει ότι πράγματι απολαύουν δικαιωμάτων ως πολίτες της Ένωσης·

34. τονίζει ότι το δικαίωμα της ελεύθερης κυκλοφορίας αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της ιθαγένειας της Ένωσης και θεωρεί, ως εκ τούτου, εξαιρετικά ανησυχητικό το γεγονός ότι κανένα κράτος μέλος δεν έχει εφαρμόσει ακόμη πλήρως και ορθά την οδηγία για την ελεύθερη κυκλοφορία·

35. επιδοκιμάζει την πρωτοβουλία της Επιτροπής να προωθήσει τη γνώση σε σχέση με τους νέους κανόνες που ορίζονται στην οδηγία για την ελεύθερη κυκλοφορία, περιλαμβανομένης της δημοσίευσης του "Οδηγού πώς να επωφεληθείτε καλύτερα από την οδηγία 2004/38/ΕΚ", αλλά εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι τα 16.000 αντίτυπα του Οδηγού ο οποίος δημοσιεύθηκε σε 19 γλώσσες, είναι πολύ λίγα σε σύγκριση με τον συνολικό αριθμό των ανθρώπων που ζουν στην ΕΕ· καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι αυτές οι πληροφορίες θα καταστούν ευρέως διαθέσιμες σε τοπικές και περιφερειακές αρχές, οι οποίες αποτελούν την πρώτη πηγή πληροφοριών για πολλούς πολίτες, και καθώς τα περισσότερα προβλήματα και παραβιάσεις των δικαιωμάτων των πολιτών της Ένωσης σημειώνονται σε τοπικό επίπεδο·

36. τονίζει ότι το δικαίωμα στην ελεύθερη διακίνηση και επιλογή διαμονής, που εντάσσεται πλήρως στην ιθαγένεια της Ένωσης, έχει τρομακτικό αντίκτυπο στην οικογενειακή ζωή και στις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές επιλογές των γυναικών· καλεί συνεπώς την Επιτροπή να λαμβάνει υπόψη τις ειδικές ανάγκες των γυναικών στον τομέα αυτό·

37. υπενθυμίζει τις διατάξεις της οδηγίας για την ελεύθερη κυκλοφορία που παρέχουν στους πολίτες της Ένωσης το δικαίωμα διαμονής σε άλλο κράτος μέλος, υπό την προϋπόθεση ότι δεν επιβαρύνουν το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης· σημειώνει, ωστόσο, ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να συμμορφώνονται προς τις αποφάσεις του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων[4], που έχουν ερμηνεύσει, για τους σκοπούς της οδηγίας, την έκφραση "επαρκείς πόροι"·

38. καλεί την Επιτροπή να προβεί σε εμπεριστατωμένο έλεγχο προκειμένου να διακριβώσει ότι οι ισχύουσες νομοθεσίες και πρακτικές σε κάθε κράτος μέλος ξεχωριστά δεν παραβιάζουν τα δικαιώματα που εκχωρούνται στους πολίτες της Ένωσης δυνάμει της Συνθήκης ΕΚ και της οδηγίας για την ελεύθερη κυκλοφορία, ιδίως όσον αφορά τις έννοιες "επαρκείς πόροι", "υπέρμετρο βάρος για το σύστημα κοινωνικής πρόνοιας του κράτους μέλους υποδοχής", "σοβαροί λόγοι δημόσιας τάξης ή δημόσιας ασφάλειας" και "επιτακτικοί λόγοι δημόσιας ασφάλειας"· επιπλέον, καλεί την Επιτροπή να διακριβώσει ότι σε πρακτικό επίπεδο εφαρμόζονται δικονομικές εγγυήσεις, σε συνδυασμό με διατάξεις νομικής προστασίας και τη δυνατότητα προσφυγής στα δικαστήρια κατά μέτρων απομάκρυνσης· τονίζει ότι κάθε περιορισμός επί της άσκησης του θεμελιώδους δικαιώματος της ελεύθερης κυκλοφορίας πρέπει να τυγχάνει στενής ερμηνείας·

39. απευθύνει έκκληση στα κράτη μέλη, κατά την έναρξη της πρακτικής ισχύος του δικαιώματος της ελεύθερης κυκλοφορίας, να μην επιβαρύνουν τους πολίτες της Ένωσης και τα μέλη των οικογενειών τους με υπέρμετρη γραφειοκρατία η οποία είναι αδικαιολόγητη στον βαθμό που δεν ορίζεται ρητώς στην οδηγία της ελεύθερης κυκλοφορίας και αντιβαίνει στο κοινοτικό δίκαιο, ενώ ενδέχεται να παρακωλύσει την άσκηση ενός δικαιώματος το οποίο, ανεξαρτήτως των επιδόσεων των διοικητικών διαδικασιών, προβλέπεται ως τέτοιο στη Συνθήκη ΕΚ· επισημαίνει στα κράτη μέλη ότι καθήκον τους είναι να διευκολύνουν την περάτωση των διοικητικών διαδικασιών που συνδέονται με την άσκηση του δικαιώματος της ελεύθερης κυκλοφορίας·

40. απευθύνει έκκληση στα κράτη μέλη να μην εγκρίνουν νομοθετικές πράξεις που επιβάλλουν κυρώσεις οι οποίες ενδέχεται να είναι εξαιρετικά αυστηρές ή να εισάγουν διακρίσεις εις βάρος των πολιτών της Ένωσης, όπως, παραδείγματος χάριν, η κράτηση σε περίπτωση απομάκρυνσης από την επικράτεια κράτους μέλους υποδοχής, η επίκληση επιβαρυντικής περίστασης επειδή κάποιος πολίτης της Ένωσης, ο οποίος διέπραξε ποινικό αδίκημα, είχε διαμείνει παρανόμως σε άλλο κράτος μέλος κατά το παρελθόν ή η αυτόματη απομάκρυνση πολίτη της Ένωσης διότι αυτός ή αυτή είχε καταδικαστεί προηγουμένως για αξιόποινη πράξη·

41. επικροτεί θερμά την πρόθεση της Επιτροπής να συμπεριλάβει στο πρόγραμμα της Στοκχόλμης μέτρα που στοχεύουν στην επίλυση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν πολίτες της Ένωσης κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους στην ΕΕ· ζητεί από την Επιτροπή να συστήσει, σε αυτό το πλαίσιο, κατάλληλα μέτρα, μεταξύ των οποίων στον τομέα του αστικού δικαίου, για την οριστική πλέον εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης όχι μόνο σε συνάρτηση με τα αγαθά, τα κεφάλαια και τις υπηρεσίες, αλλά και σε συνάρτηση με τα πρόσωπα, χωρίς διακρίσεις όπως αναφέρονται στο άρθρο 13 της Συνθήκης ΕΚ, δεδομένου ότι η υφιστάμενη κατάσταση παρεμποδίζει την ελεύθερη κυκλοφορία και αντιβαίνει στις κοινές ευρωπαϊκές αρχές της ισότητας και της απαγόρευσης των διακρίσεων·

42. υποστηρίζει ότι η εκχώρηση του δικαιώματος του εκλέγειν και εκλέγεσθαι στις τοπικές και τις ευρωπαϊκές εκλογές στο κράτος μέλος διαμονής αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για μια αποτελεσματική πολιτική ενσωμάτωσης·

43. καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι παρέχονται όλες οι απαραίτητες πληροφορίες σχετικά με το δικαίωμα του εκλέγειν στις δημοτικές και τις ευρωπαϊκές εκλογές σε όλους τους πολίτες της Ένωσης που διαμένουν σε διαφορετικό από το δικό τους κράτος μέλος·

44. εκφράζει τη λύπη του για τον χαμηλό αριθμό πολιτών της Ένωσης που διαμένουν σε κράτος μέλος διαφορετικό από το δικό τους και ασκούν το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι είτε σε ευρωπαϊκές είτε σε τοπικές εκλογές στον τόπο κατοικίας τους· σημειώνει τα πρακτικά εμπόδια που αντιμετωπίζουν πολύ συχνά οι πιθανοί ψηφοφόροι κατά την άσκηση των δικαιωμάτων τους· προτρέπει την Επιτροπή, τα κράτη μέλη και τις τοπικές αρχές να δρομολογήσουν, ενόψει των επικείμενων ευρωπαϊκών εκλογών του 2009, πανευρωπαϊκές αποτελεσματικές ενημερωτικές εκστρατείες για τα εκλογικά δικαιώματα των πολιτών της Ένωσης και να παράσχουν πρακτικές συμβουλές για τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να τα ασκήσουν σε τοπικό επίπεδο·

45. καλεί τα κράτη μέλη να δρομολογήσουν σε εθνικά και τοπικά μέσα ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένων της τηλεόρασης, του ραδιοφώνου και του Διαδικτύου, ενημερωτικές εκστρατείες σε όλες τις επίσημες γλώσσες της ΕΕ για την πληροφόρηση των πολιτών της Ένωσης σχετικά με τα δικαιώματα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι, καθώς και για τις διαδικασίες εγγραφής, οι οποίες θα πρέπει να είναι όσο το δυνατόν ευκολότερες·

46. επικροτεί την πρωτοβουλία της Επιτροπής για την τροποποίηση της οδηγίας 93/109/ΕΚ του Συμβουλίου της 6ης Δεκεμβρίου 1993 για τις λεπτομέρειες άσκησης του δικαιώματος του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι κατά τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από τους πολίτες της Ένωσης που κατοικούν σε ένα κράτος μέλος του οποίου δεν είναι υπήκοοι[5], σύμφωνα με την οποία θα ληφθούν μέτρα για τη μείωση των δαπανών που επιβαρύνουν τους υποψηφίους και τα κράτη μέλη·

47. απευθύνει έκκληση για την εφαρμογή των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων στις ευρωπαϊκές εκλογικές διαδικασίες σε όλα τα κράτη μέλη, προκειμένου να εξομοιωθούν αυτές οι διαδικασίες και να ανευρεθούν τρόποι για την προώθηση της ενεργού συμμετοχής του ευρωπαίου πολίτη στα κοινά, και ζητεί να διενεργηθούν κατάλληλες εκστρατείες ενημέρωσης μόλις ολοκληρωθούν οι ανωτέρω μεταρρυθμίσεις·

48. σημειώνει ότι υπάρχουν σημαντικές διαφορές για πολίτες της Ένωσης που ζουν σε κράτος μέλος διαφορετικό από το δικό τους σε σχέση με τα εκλογικά δικαιώματα σε εθνικές βουλευτικές εκλογές στη χώρα καταγωγής τους· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι πολλοί πολίτες της Ένωσης στερούνται τα δικαιώματα ψήφου τόσο στη χώρα καταγωγής τους όσο και στη χώρα υποδοχής τους· παροτρύνει τα κράτη μέλη να συνεργαστούν προκειμένου να δοθεί η δυνατότητα στους ψηφοφόρους που διαμένουν εκτός του κράτους μέλους καταγωγής τους να ασκούν τα πλήρη εκλογικά τους δικαιώματα στο κράτος μέλος διαμονής τους, με την παροχή επαρκούς αριθμού εκλογικών τμημάτων σε ολόκληρη την επικράτεια και με τη διευκόλυνση της εύκολης εγγραφής ψηφοφόρων σε εκλογικούς καταλόγους· καλεί τα κράτη μέλη να εγκρίνουν επίσης τις απαραίτητες νομικές διατάξεις για να εξασφαλίσουν το δικαίωμα ψήφου σε όλους τους πολίτες της Ένωσης που διέρχονται από κράτος μέλος διαφορετικό από το κράτος μέλος καταγωγής τους κατά τη διεξαγωγή των βουλευτικών εκλογών·

49. θεωρεί ότι η άνοδος και η εξάπλωση πολιτικών κομμάτων σε ευρωπαϊκό επίπεδο αποτελεί τον αποτελεσματικότερο τρόπο για τη στήριξη του δικαιώματος του εκλέγεσθαι των πολιτών της Ένωσης που διαμένουν σε ένα κράτος μέλος και είναι υπήκοοι κάποιου άλλου· ευελπιστεί, συνεπώς, στην ισχυροποίηση των ευρωπαϊκών κομμάτων, μέσω κυρίως της μεγαλύτερης οικονομικής ενίσχυσης·

50. ζητεί από την Επιτροπή, το Συμβούλιο και τα κράτη μέλη να βελτιώσουν την πραγματική δυνατότητα εφαρμογής του άρθρου 19 της συνθήκης ΕΚ, διασφαλίζοντας ότι όλοι οι πολίτες της ΕΕ δικαιούνται να είναι μέλη πολιτικών κομμάτων στα κράτη μέλη όπου βρίσκεται ο τόπος διαμονής τους·

51. φρονεί ότι η ιθαγένεια της Ένωσης εγγυάται τα ίδια δικαιώματα σε όλους τους πολίτες της Ένωσης, ανεξαρτήτως εάν ο τόπος διαμονής τους βρίσκεται εντός της Ένωσης ή σε τρίτη χώρα· προτρέπει την Επιτροπή να αναλύσει την κατάσταση των ευρωπαίων πολιτών που διαμένουν εκτός της επικράτειας της Ένωσης και να αναλάβει κατάλληλες πρωτοβουλίες για να διασφαλιστεί η πρακτική ισχύς των δικαιωμάτων που απορρέουν από την ιθαγένειά τους·

52. υπενθυμίζει ότι βάσει του άρθρου 20 της Συνθήκης ΕΚ, πολίτες της Ένωσης στην επικράτεια τρίτης χώρας στην οποία το κράτος μέλος του οποίου είναι υπήκοοι δεν εκπροσωπείται, δικαιούνται προστασία από τις διπλωματικές ή προξενικές αρχές οποιουδήποτε κράτους μέλος, υπό τις ίδιες προϋποθέσεις που ισχύουν για τους υπηκόους του εν λόγω κράτους μέλους, και τονίζει τη σημασία που έχει μια τέτοια διάταξη ως ζήτημα αρχής, στον βαθμό που σκοπός είναι να αναγνωριστεί η εξωτερική διάσταση της ιθαγένειας της Ένωσης·

53. επικροτεί την παρουσίαση εκ μέρους της Επιτροπής ενός σχεδίου δράσης για την περίοδο 2007-2009 στην ανακοίνωσή της τής 5ης Δεκεμβρίου 2007 με τίτλο "Αποτελεσματική προξενική προστασία στις τρίτες χώρες: η συμβολή της Ευρωπαϊκής Ένωσης" (COM(2007)0767)· καλεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να υλοποιήσουν περαιτέρω τις συστάσεις του Πράσινου Βιβλίου της Επιτροπής της 28ης Νοεμβρίου 2006 με τίτλο "Η διπλωματική και προξενική προστασία του υπηκόου της Ένωσης στις τρίτες χώρες" (COM(2006)0712), και εκείνες του ψηφίσματος του Κοινοβουλίου επί του ίδιου θέματος της 11ης Δεκεμβρίου 2007[6]·

54. καλεί τα κράτη μέλη που δεν το έχουν πράξει ήδη να εκτυπώσουν το άρθρο 20 της Συνθήκης ΕΚ στα εθνικά τους διαβατήρια μαζί με εθνικές πληροφορίες, όπως ζητείται στην έκθεση Barnier και στα Συμπεράσματα του Συμβουλίου της 15ης Ιουνίου 2006· καλεί την Επιτροπή να προβλέψει γραφεία έκδοσης διαβατηρίων σε κάθε κράτος μέλος, καθώς και την παροχή φυλλαδίου που θα αναφέρει τα εν λόγω δικαιώματα και θα περιέχει επιγραμματική παρουσίαση των μέτρων που υποστηρίζουν το άρθρο 20 της Συνθήκης ΕΚ ζητεί το φυλλάδιο να διανέμεται σε άτομα που παραλαμβάνουν τα νέα τους διαβατήρια· καλεί την Επιτροπή να δημιουργήσει μια ιστοσελίδα στη δικτυακή πύλη "Europa" για τη δημοσίευση πρακτικών πληροφοριών σχετικά με την προξενική προστασία και για τη διευκόλυνση της πρόσβασης στις ταξιδιωτικές οδηγίες που εκδίδουν τα κράτη μέλη, όπως ζητήθηκε στο σχέδιο δράσης 2007 της Επιτροπής·

55. προτρέπει την Επιτροπή να δημιουργήσει μια δωρεάν ευρωπαϊκή τηλεφωνική γραμμή που θα αναγράφεται στο διαβατήριο δίπλα στο άρθρο 20 και μέσω της οποίας οι πολίτες της Ένωσης θα μπορούν, σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, να λαμβάνουν εκτενείς πληροφορίες στη μητρική τους γλώσσα από τις προξενικές αρχές των κρατών μελών, προκειμένου να διασφαλίζεται η παροχή της αρωγής που ζητούν·

56. καλεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο να εγκρίνουν περαιτέρω οδηγίες και άλλα μέτρα για να ενισχύσουν το κοινοτικό κεκτημένο στον τομέα της διπλωματικής και προξενικής προστασίας και να επιβάλουν νομικά δεσμευτικούς κανόνες για την εφαρμογή του άρθρου 20 της Συνθήκης ΕΚ·

57. καλεί την Ένωση να λάβει περαιτέρω μέτρα για την προστασία των πολιτών της σε τρίτες χώρες, αναλαμβάνοντας μεταξύ άλλων δράση για να αποτρέψει το ενδεχόμενο να επιβληθεί σε πολίτη της Ένωσης η θανατική ποινή·

58. καλεί τα κράτη μέλη να τηρήσουν δεόντως την υποχρέωση που ορίζεται στο άρθρο 20 της συνθήκης ΕΚ, και επομένως να καθορίσουν μεταξύ τους τους αναγκαίους κανόνες και να αρχίσουν τις απαιτούμενες διεθνείς διαπραγματεύσεις για να εξασφαλίσουν την προστασία των πολιτών της Ένωσης στο εξωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στην έγκριση δεσμευτικών πρωτοκόλλων δράσης που θα πρέπει να ακολουθούν οι προξενικές υπηρεσίες σε τρίτες χώρες σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, κρίσης ασφαλείας ή ανθρωπιστικής κρίσης·

59. καλωσορίζει την πρόσφατη υιοθέτηση από το Συμβούλιο κατευθυντήριων γραμμών για τον καθορισμό του επικεφαλής κράτους σε περίπτωση κρίσης και καλεί σε μια ευρύτερη ερμηνεία του άρθρου 20, για μια ουσιαστική προξενική και διπλωματική προστασία των υπηκόων των κρατών μελών·

60. καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει να διαπραγματεύεται τα ταξίδια χωρίς θεώρηση σε τρίτες χώρες εξ ονόματος όλων των κρατών μελών και πολιτών της Ένωσης· σημειώνει την εγγενή αδικία στο γεγονός ότι ορισμένοι πολίτες της Ένωσης υπόκεινται σε απαιτήσεις θεώρησης ενώ άλλοι μπορούν να ταξιδεύουν, στο πλαίσιο εθνικών προγραμμάτων απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης·

61. θεωρεί ότι το καθεστώς του δικαιώματος αναφοράς ως θεμελιώδους δικαιώματος των πολιτών της Ένωσης θα απαιτούσε, τουλάχιστον, η Επιτροπή να αιτιολογεί επαρκώς το γεγονός ότι δεν ακολουθεί σύσταση του Κοινοβουλίου·

62. καλεί το Συμβούλιο και την Επιτροπή να αναπτύξουν στενότερη συνεργασία με την Επιτροπή Αναφορών του Κοινοβουλίου και τον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή, ώστε κάθε πολίτης της Ένωσης να μπορεί να ασκεί τα δικαιώματά του πιο αποτελεσματικά·

63. επικροτεί τη δημιουργία του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την έγκριση της απόφασης του Συμβουλίου της 19ης Απριλίου 2007 για τη θέσπιση, για την περίοδο 2007-2013, του ειδικού προγράμματος "Θεμελιώδη δικαιώματα και ιθαγένεια" εντός του γενικού προγράμματος "Θεμελιώδη δικαιώματα και δικαιοσύνη"[7], σκοπός του οποίου είναι να προωθήσει την ανάπτυξη μιας ευρωπαϊκής κοινωνίας με βάση το σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων, περιλαμβανομένων των δικαιωμάτων που απορρέουν από την ιθαγένεια της Ένωσης·

64. καλεί τα εθνικά κοινοβούλια να συμμετέχουν ολοένα και πιο ενεργά στην ανάπτυξη του χώρου ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης· η συνεργασία μεταξύ των εθνικών κοινοβουλίων και των θεσμικών οργάνων της ΕΕ θα πρέπει να διευκολύνει την προσαρμογή των εθνικών νομοθεσιών και πρακτικών κατά την εφαρμογή του κοινοτικού δικαίου, και να προαγάγει την επικοινωνία με τους πολίτες, ενημερώνοντάς τους για τα δικαιώματα που απορρέουν από το καθεστώς του πολίτη της Ένωσης·

65. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή, και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών.

• [1]  EE L 158 της 30.4.2004, σελ. 77.
• [2]  CdR 78/2008.
• [3]  Απόφαση των αντιπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών μελών συνερχομένων στα πλαίσια του Συμβουλίου της 19ης Δεκεμβρίου 1995 σχετικά με την προστασία των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης εκ μέρους των διπλωματικών και προξενικών αντιπροσωπειών (ΕΕ L 314 της 28.12.1995, σελ. 73).
• [4]  Μεταξύ άλλων υποθέσεων: C-424/98, Επιτροπή κατά Ιταλικής Δημοκρατίας, και C-184/99, Grzelczyk.
• [5]  ΕΕ L 329 της 30.12.1993, σελ. 34.
• [6]  Εγκριθέντα κείμενα, P6_TA(2007)0592.
• [7]  ΕΕ L 110 της 27.4.2007, σελ. 33.

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ Επιτροπή Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών (26.1.2009)

Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων

σχετικά με προβλήματα και προοπτικές που αφορούν την ευρωπαϊκή ιθαγένεια
(2008/2234(INI))

Εισηγήτρια: Iliana Malinova Iotova

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η Επιτροπή Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών καλεί την Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:

1.   επισημαίνει ότι οι πολλές περιπτώσεις μη ορθής ή μη εφαρμογής του κοινοτικού νόμου, όπως αποδεικνύεται από την αύξηση των αριθμών των περιπτώσεων που παραπέμπονται στο SOLVIT, δείχνουν ότι ένα σύστημα όπως το SOLVIT είναι αναγκαίο για να προσφέρει στους πολίτες ταχεία και πρακτική βοήθεια·

2.   καλεί τα κράτη μέλη να χορηγήσουν στο SOLVIT τους απαραίτητους ανθρώπινους πόρους ώστε να αντιμετωπίσει την αυξανόμενη ροή υποθέσεων και να προωθήσει περισσότερο την υπηρεσία·

3.   θεωρεί ότι η Europe Direct θα πρέπει να ενισχυθεί και να προωθηθεί καλύτερα σε όλους τους πολίτες και συνιστά να υπάρξει μία ενημερωτική εκστρατεία σε επίπεδο ΕΕ που θα συντονιστεί για τον σκοπό αυτό από την Επιτροπή· καλεί την Επιτροπή να παρακολουθήσει τη διάδοση ιστοσελίδων σχετικά με την Europe Direct και το SOLVIT και να εστιάσει στις βασικές πληροφορίες και επαφές σε ειδικές ιστοσελίδες αναφοράς·

4.   καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει μία ευρωπαϊκή Χάρτα για τα Δικαιώματα των Καταναλωτών για να παρέχει ευπρόσιτες πληροφορίες στους πολίτες για τα πλέον κοινά προβλήματα·

5.   χαιρετίζει το "πρόγραμμα δράσης της Επιτροπής για μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για την παροχή υπηρεσιών βοήθειας στην ενιαία αγορά στους πολίτες και τις επιχειρήσεις" (SEC(2008)1882) με σκοπό να αποφευχθεί η κατάτμηση των σημείων επαφής και, όπως ορίζεται στην οδηγία για τις υπηρεσίες, ενθαρρύνει τη δημιουργία ενιαίων σημείων επαφής για υπηρεσίες και αγαθά σε κάθε κράτος μέλος·

6.   συνιστά, υπό το φως των θεμελιωδών αρχών της Συνθήκης για την ελεύθερη κυκλοφορία, τη μη διάκριση και τα δικαιώματα των πολιτών, η Επιτροπή να συνεχίσει να χρησιμοποιεί όλα τα μέσα που είναι διαθέσιμα για να επιτύχει την άρση των υφιστάμενων μεταβατικών διευθετήσεων που έχουν επιβληθεί στα νέα κράτη μέλη όσο το δυνατόν ταχύτερα·

7.   καλεί την Επιτροπή να εξασφαλίσει ότι οι πολίτες των νέων κρατών μελών δεν θα αντιμετωπίσουν άλλα εμπόδια ή διακρίσεις όταν θα ταξιδεύουν εντός της ΕΕ των 15, όπως εμπόδια ή διακρίσεις που σχετίζονται με νομικά έγγραφα ή διαδικασίες εισόδου σε αεροδρόμια·

8.   ενθαρρύνει τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να διευκολύνουν τη διατήρηση των συντάξεων και των δικαιωμάτων των εργαζομένων εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	22.1.2009
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	31 0 0
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Cristian Silviu Buşoi, Charlotte Cederschiöld, Janelly Fourtou, Evelyne Gebhardt, Martí Grau i Segú, Malcolm Harbour, Kurt Lechner, Toine Manders, Catherine Neris, Zita Pleštinská, Karin Riis-Jørgensen, Zuzana Roithová, Heide Rühle, Leopold Józef Rutowicz, Christel Schaldemose, Andreas Schwab, Eva-Britt Svensson, Marianne Thyssen, Bernadette Vergnaud, Barbara Weiler, Илияна Малинова Йотова, Николай Младенов
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Εμμανουήλ Αγγελάκας, Wolfgang Bulfon, Colm Burke, Giovanna Corda, Brigitte Fouré, Joel Hasse Ferreira, Olle Schmidt
Αναπληρωτές (άρθρο 178, παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Jean-Pierre Audy, Michel Teychenné

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων (21.1.2009)

προς την Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων

σχετικά με προβλήματα και προοπτικές που αφορούν την ευρωπαϊκή ιθαγένεια
(2008/2234(INI))

Συντάκτρια γνωμοδότησης: Lidia Joanna Geringer de Oedenberg

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η Επιτροπή Νομικών Θεμάτων καλεί την Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:

1.  είναι της άποψης ότι είναι απαραίτητη μια αποτελεσματική προσέγγιση στην πληροφόρηση και στην επικοινωνία προκειμένου να αυξηθεί η ενημέρωση των ευρωπαίων πολιτών όσον αφορά τα δικαιώματά τους και προκειμένου να τους βοηθήσει να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο στη διαδικασία λήψης αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθιστώντας έτσι δυνατή την πραγματική άσκηση της συμμετοχικής δημοκρατίας·

2.  τονίζει ότι η συμμετοχή στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι η ύψιστη έκφραση της συμμετοχικής δημοκρατίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο· σημειώνει ότι η προσέλευση στις ευρωπαϊκές εκλογές του 2004 ήταν η χαμηλότερη στην ιστορία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου· συνεπώς, καλεί την Επιτροπή να ενθαρρύνει τους ευρωπαίους πολίτες, ιδίως εκείνους που προέρχονται από τα νέα κράτη μέλη της ΕΕ, οι οποίοι ζουν σε οποιοδήποτε κράτος μέλος εκτός από το δικό τους, να συμμετάσχουν στις ευρωπαϊκές εκλογές, τόσο ως ψηφοφόροι όσο και ως υποψήφιοι· επιδοκιμάζει τις πρωτοβουλίες της Επιτροπής που έχουν ως στόχο τη μείωση των εκλογικών επιβαρύνσεων για τους πιθανούς υποψηφίους και τα κράτη μέλη·

3.  υποστηρίζει πλήρως τη στρατηγική που υιοθετήθηκε από την Επιτροπή με σκοπό να επιλύσει τα προβλήματα που σχετίζονται με την πρόσβαση στην ευρωπαϊκή ιθαγένεια και προσυπογράφει όλες τις προσπάθειες που έχει καταβάλει για την προώθηση της ενσωμάτωσης· ελπίζει, ωστόσο, ότι η στρατηγική αυτή θα αποφέρει απτά αποτελέσματα σε μεγαλύτερη κλίμακα το συντομότερο δυνατόν·

4.  συνιστά να ολοκληρωθεί ο ευρωπαϊκός χώρος δικαιοσύνης προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι διασυνοριακές πτυχές της ιθαγένειας που σχετίζονται με την προσωπική και την οικογενειακή ζωή μπορούν να προστατευθούν αποτελεσματικά από κοινούς κανόνες στον τομέα του ιδιωτικού διεθνούς δικαίου· προς τούτο, προτρέπει την Επιτροπή να αναπτύξει μια συνεκτική προσέγγιση και να υποβάλει τις απαραίτητες νομοθετικές προτάσεις·

5.  θεωρεί ότι οι υφιστάμενες διαφορές μεταξύ των διατάξεων που διέπουν την πρόσβαση στην υπηκοότητα στα κράτη μέλη, από την οποία εξαρτάται η απόκτηση της ευρωπαϊκής ιθαγένειας, μπορεί να συνιστά πηγή διάκρισης μεταξύ των κατοίκων που είναι υπήκοοι τρίτων χωρών ή απάτριδες, ανάλογα με το κράτος μέλος διαμονής τους· με την επιφύλαξη της αρμοδιότητάς τους σε αυτόν τον τομέα, έχει την πεποίθηση ότι τα κράτη μέλη θα απομακρύνουν πάσα πιθανή πηγή διάκρισης και προτρέπει την Επιτροπή να χρησιμοποιήσει τα κοινοτικά μέσα που έχει στη διάθεσή της ώστε να διασφαλίσει ότι εφαρμόζεται δεόντως η κοινοτική νομοθεσία κατά των διακρίσεων·

6.  υπενθυμίζει ότι ο νομικός πυρήνας των δικαιωμάτων των ευρωπαίων πολιτών περιλαμβάνει επίσης το δικαίωμα κυκλοφορίας και διαμονής στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ότι αυτό το δικαίωμα μπορεί να ασκηθεί πλήρως μόνο αν, μεταξύ άλλων μέτρων, θεσπιστεί ένα αποτελεσματικό σύστημα αναγνώρισης των επαγγελματικών προσόντων· ως εκ τούτου, προτρέπει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη, στο πλαίσιο των αντίστοιχων αρμοδιοτήτων τους, να παράσχουν επιπλέον τη δυνατότητα στους ευρωπαίους πολίτες που έχουν αποκτήσει επαγγελματικό τίτλο σε ένα κράτος μέλος να αποκτήσουν πρόσβαση στο ίδιο επάγγελμα σε άλλο κράτος μέλος και να το ασκήσουν υπό τις ίδιες συνθήκες όπως οι υπήκοοι αυτής της χώρας.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	20.1.2009
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	20 0 0
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Carlo Casini, Bert Doorn, Monica Frassoni, Giuseppe Gargani, Neena Gill, Klaus-Heiner Lehne, Katalin Lévai, Antonio López-Istúriz White, Manuel Medina Ortega, Hartmut Nassauer, Aloyzas Sakalas, Eva-Riitta Siitonen, Francesco Enrico Speroni, Diana Wallis, Rainer Wieland, Jaroslav Zvěřina, Tadeusz Zwiefka
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Eva Lichtenberger, József Szájer, Jacques Toubon

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπής Συνταγματικών Υποθέσεων (22.1.2009)

προς την Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων

σχετικά με προβλήματα και προοπτικές που αφορούν την ευρωπαϊκή ιθαγένεια
(2008/2234(INI))

Συντάκτης γνωμοδότησης: Παναγιώτης Δημητρίου

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η Επιτροπή Συνταγματικών Υποθέσεων καλεί την Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:

1.  επισημαίνει με λύπη ότι η πέμπτη έκθεση για την ιθαγένεια της Ένωσης δεν περιλαμβάνει συγκεκριμένες προτάσεις σχετικά με την άσκηση των δικαιωμάτων των πολιτών και το καθήκον των κρατών μελών να διαφυλάττουν αυτά τα δικαιώματα στην πράξη· ζητεί η έκτη έκθεση να είναι περισσότερο προορατική από την άποψη αυτή·

2.  εκφράζει την απογοήτευσή του για το γεγονός ότι η Επιτροπή δεν προέβη σε διαβούλευση με την κοινωνία των πολιτών κατά την εκπόνηση της πέμπτης έκθεσης, και αναμένει την πραγματοποίηση διαβουλεύσεων κατά την εκπόνηση της έκτης έκθεσης, όπως έχει υποσχεθεί η Επιτροπή·

3.  υπό το φως του ειδικού Ευρωβαρόμετρου αριθ. 213 (έρευνα Ευρωβαρόμετρου 2007), σύμφωνα με το οποίο μόνον το 31% των ερωτηθέντων θεωρούν ότι είναι καλώς ενημερωμένοι σχετικά με τα δικαιώματά τους ως ευρωπαίων πολιτών, επισημαίνει ότι υπάρχει επείγουσα ανάγκη για καλύτερες και αποτελεσματικότερες ενημερωτικές εκστρατείες (π.χ. δημιουργία "προγράμματος ιθαγένειας" στα σχολεία και στα πανεπιστήμια με σκοπό την προετοιμασία της νεότερης γενιάς για ενεργό ιθαγένεια)·

4.  λαμβάνοντας υπόψη, μεταξύ άλλων, τον μικρό αριθμό πολιτών της ΕΕ που διαμένουν σε κράτος μέλος διαφορετικό από εκείνο της καταγωγής τους και αξιοποιούν τη δυνατότητα να ψηφίζουν ή να θέτουν υποψηφιότητα είτε στις ευρωπαϊκές είτε σε δημοτικές εκλογές στον τόπο διαμονής τους, καθώς και τα πρακτικά εμπόδια που πολύ συχνά αντιμετωπίζουν οι πιθανοί ψηφοφόροι κατά την άσκηση των δικαιωμάτων τους, είναι της άποψης ότι οι ευρωπαϊκές εκλογές του 2009 πρέπει να θεωρηθούν ευκαιρία για την προετοιμασία και εφαρμογή πανευρωπαϊκού σχεδίου δράσης με στόχο την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής ταυτότητας των ευρωπαίων πολιτών και την εξοικείωσή τους με τα δικαιώματά τους· εκφράζει τη λύπη του, κατά συνέπεια, για την απουσία σχετικής αναφοράς στο θέμα αυτό στην πέμπτη έκθεση·

5.  τονίζει την ανάγκη ανάληψης πρωτοβουλιών που να προωθούν τα δικαιώματα της ενεργού ιθαγένειας για τους νέους ανθρώπους· υπογραμμίζει ως εκ τούτου τη μεγάλη σημασία προγραμμάτων όπως το πρόγραμμα "Νεολαία εν δράσει για την περίοδο 2007-2013", που θεσπίσθηκε προκειμένου να διευκολύνει τον διαρθρωμένο διάλογο με τους νέους ανθρώπους σε περιφερειακό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο·

6.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την προσφάτως εγκριθείσα πολιτική δήλωση με τίτλο "Σύμπραξη για την επικοινωνιακή προβολή των ευρωπαϊκών θεμάτων", και θεωρεί ότι μια ενημερωτική εκστρατεία σχετικά με την ιθαγένεια της Ένωσης και τα ειδικά δικαιώματα που απορρέουν από αυτήν θα πρέπει να αποτελέσουν βασική προτεραιότητα·

7.  ζητεί από την Επιτροπή να εκπονήσει σχέδια για την υλοποίηση της "πρωτοβουλίας των πολιτών" που προβλέπει η Συνθήκη της Λισαβόνας, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι η συγκεκριμένη Συνθήκη βρίσκεται ακόμη σε διαδικασία κύρωσης·

8.  ζητεί να γίνουν οι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις των εκλογικών διαδικασιών για τις ευρωπαϊκές εκλογές σε όλα τα κράτη μέλη, με στόχο τη σύγκλιση αυτών των διαδικασιών και την ανεύρεση μέσων για την προώθηση της ενεργού ευρωπαϊκής ιθαγένειας (π.χ. με διακρατικές λίστες), και ζητεί να διεξαχθούν κατάλληλες ενημερωτικές εκστρατείες μόλις ολοκληρωθούν οι μεταρρυθμίσεις αυτές.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	22.1.2009
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	20 3 1
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Enrique Barón Crespo, Richard Corbett, Jean-Luc Dehaene, Andrew Duff, Anneli Jäätteenmäki, Aurelio Juri, Sylvia-Yvonne Kaufmann, Timothy Kirkhope, Jo Leinen, Íñigo Méndez de Vigo, Ashley Mote, Adrian Severin, József Szájer, Riccardo Ventre, Andrzej Wielowieyski
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Carlos Carnero González, Roger Helmer, Klaus-Heiner Lehne, Gérard Onesta, Sirpa Pietikäinen, Kathy Sinnott, Mauro Zani, Παναγιώτης Δημητρίου, Κώστας Μποτόπουλος

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων (20.1.2009)

προς την Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων

σχετικά με προβλήματα και προοπτικές που αφορούν την ευρωπαϊκή ιθαγένεια
(2008/2234(INI))

Συντάκτρια γνωμοδότησης: Μαρία Παναγιωτοπούλου-Κασσιώτου

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η Επιτροπή Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων καλεί την Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:

1.  υπογραμμίζει πόσο σημαντικό είναι να λαμβάνεται με συνέπεια υπόψη η αρχή της ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών και της προώθησης ίσων ευκαιριών σε όλες τις πολιτικές και τις δράσεις της Ένωσης·

2.  υπογραμμίζει ότι δεν είναι δυνατόν να υπάρξει γνήσια ευρωπαϊκή ιθαγένεια χωρίς την αναγνώριση και την εφαρμογή της αρχής της ισότητας των φύλων·

3.  υπενθυμίζει ότι η έννοια της ιθαγένειας συμβάλλει στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση εφόσον μετέχουν στη διαδικασία αυτή τόσο οι γυναίκες όσο και οι άνδρες·

4.  αποδοκιμάζει το γεγονός ότι η Επιτροπή, για μια ακόμη φορά, δεν κατόρθωσε να ενσωματώσει τη διάσταση του φύλου τόσο στην Πέμπτη Έκθεση της για την Ιθαγένεια της Ένωσης όσο και στην απογραφή της προόδου που έχει επιτευχθεί στους τομείς που συνδέονται στενά με την ιθαγένεια· διαπιστώνει ότι, για το λόγο αυτό, είναι εξαιρετικά δύσκολο να πραγματοποιηθεί συνεκτική αξιολόγηση με βάση το φύλο και να καθορισθούν κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με το ζήτημα αυτό·

5.  τονίζει ότι το δικαίωμα στην ελεύθερη διακίνηση και επιλογή διαμονής, που εντάσσεται πλήρως στην ευρωπαϊκή ιθαγένεια, έχει σημαντικό αντίκτυπο στην οικογενειακή ζωή και στις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές επιλογές των γυναικών· καλεί συνεπώς την Επιτροπή να λαμβάνει υπόψη τις ειδικές ανάγκες των γυναικών στον τομέα αυτό·

6.  υπογραμμίζει πόσο σημαντικές είναι για τις γυναίκες οι οδηγίες που διέπουν το δικαίωμα διαμονής των πολιτών της Ένωσης που είναι φοιτητές, δεν δραστηριοποιούνται οικονομικά ή είναι συνταξιούχοι, οι οποίες καταργήθηκαν με την οδηγία 2004/38/ΕΚ, και επισημαίνει την σπουδαιότητα της πληροφόρησης όσον αφορά αυτά τα δικαιώματα, τονίζοντας ότι τα 16 000 αντίτυπα του οδηγού με τίτλο "Πώς θα επωφεληθείτε περισσότερο από την οδηγία 2004/38/ΕΚ", που εκδόθηκε σε 19 γλώσσες, αντιπροσωπεύουν πολύ μικρό αριθμό σε σύγκριση με τον συνολικό αριθμό των κατοίκων της Ένωσης·

7.  ζητεί την αυξημένη συμμετοχή των γυναικών στην πολιτική ζωή και στη διαδικασία λήψης αποφάσεων αποβλέποντας στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση· προς το σκοπό αυτό, οι γυναίκες θα πρέπει να επωφελούνται από ενισχυμένες εκστρατείες ευαισθητοποίησης ούτως ώστε να ασκούν πλήρως τα δικαιώματά τους ως πολίτες της Ένωσης και να διαδραματίζουν ενεργότερο ρόλο σε πολιτικές ομάδες, στην πολιτική ζωή και στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων των βασικών φορέων τοπικής αυτοδιοίκησης του κράτους κατοικίας τους·

8.  υπενθυμίζει ότι η πολιτική δέσμευση αποτελεί μείζονα έκφραση της ιθαγένειας, που μπορεί να ενθαρρυνθεί στις γυναίκες με συγκεκριμένα μέτρα όπως η ενίσχυση και η βελτίωση των υποδομών των βρεφονηπιακών σταθμών·

9.  καλεί την Επιτροπή να ενισχύσει τα προγράμματα ενημέρωσης για την ιθαγένεια της Ένωσης ούτως ώστε να ενημερώνονται πλήρως τα παιδιά, και ιδίως τα κορίτσια και οι γυναίκες στα εκπαιδευτικά ιδρύματα, και ειδικότερα σε μειονεκτικές από γεωγραφική και κοινωνική άποψη περιοχές· ζητεί να προσδίδουν οι δράσεις προώθησης της ευρωπαϊκής ιθαγένειας ιδιαίτερη σπουδαιότητα στην αρχή της ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών·

10. ζητεί την αυξημένη προξενική προστασία των γυναικών ευρωπαίων πολιτών σε τρίτες χώρες, ιδίως όσον αφορά την προστασία της ζωής, της αξιοπρέπειάς και της ακεραιότητάς τους.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	20.1.2009
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	20 0 1
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Edit Bauer, Emine Bozkurt, Hiltrud Breyer, Edite Estrela, Ilda Figueiredo, Claire Gibault, Anneli Jäätteenmäki, Lívia Járóka, Urszula Krupa, Roselyne Lefrançois, Siiri Oviir, Zita Pleštinská, Eva-Britt Svensson, Anna Záborská, Ρόδη Κράτσα-Τσαγκαροπούλου, Μαρία Παναγιωτοπούλου-Κασσιώτου
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Gabriela Creţu, Iratxe García Pérez, Anna Hedh, Mary Honeyball, Maria Petre

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	16.3.2009
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	33 0 0
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Alexander Alvaro, Roberta Angelilli, Catherine Boursier, Emine Bozkurt, Maddalena Calia, Michael Cashman, Carlos Coelho, Παναγιώτης Δημητρίου, Gérard Deprez, Bárbara Dührkop Dührkop, Urszula Gacek, Kinga Gál, Patrick Gaubert, Jeanine Hennis-Plasschaert, Ewa Klamt, Henrik Lax, Baroness Sarah Ludford, Claude Moraes, Rareş-Lucian Niculescu, Martine Roure, Sebastiano Sanzarello, Inger Segelström, Manfred Weber
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Alin Lucian Antochi, Edit Bauer, Simon Busuttil, Marco Cappato, Carlo Casini, Elisabetta Gardini, Sophia in ‘t Veld, Jean Lambert, Marian-Jean Marinescu, Bill Newton Dunn, Nicolae Vlad Popa