ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου που αφορά την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών που ασκούν αυτοτελή επαγγελματική δραστηριότητα και την κατάργηση της οδηγίας 86/613/EΟΚ

7.4.2009 - (COM(2008)0636 – C6‑0341/2008 – 2008/0192(COD)) - ***I

Επιτροπή Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων
Εισηγήτρια: Astrid Lulling
Συντάκτης γνωμοδότησης(*): Luigi Cocilovo,
Επιτροπή Απασχόλησης
(*) Συνδεδεμένη επιτροπή - άρθρο 47 του Κανονισμού

ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου που αφορά την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών που ασκούν αυτοτελή επαγγελματική δραστηριότητα και την κατάργηση της οδηγίας 86/613/EΟΚ

(COM(2008)0636 – C6‑0341/2008 – 2008/0192(COD))

(Διαδικασία συναπόφασης: πρώτη ανάγνωση)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–   έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (COM(2008)0636),

–   έχοντας υπόψη το άρθρο 251, παράγραφος 2, και το άρθρο 141, παράγραφος 3, της Συνθήκης ΕΚ, σύμφωνα με τα οποία του υποβλήθηκε η πρόταση από την Επιτροπή (C6‑0341/2008),

–   έχοντας υπόψη το άρθρο 51 του Κανονισμού του,

–   έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων και τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων και της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων (A6‑0258/2009),

1.  εγκρίνει την πρόταση της Επιτροπής όπως τροποποιήθηκε·

2.  ζητεί από την Επιτροπή να του υποβάλει εκ νέου την πρόταση, αν προτίθεται να της επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις ή να την αντικαταστήσει με νέο κείμενο·

3.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

Τροπολογία  1 Πρόταση οδηγίας Αιτιολογική σκέψη 4
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
(4) Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει ζητήσει επανειλημμένα από την Επιτροπή να αναθεωρήσει την οδηγία, ιδίως να βελτιώσει την κατάσταση των συμβοηθουσών/ούντων συζύγων στη γεωργία.	(4) Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει ζητήσει επανειλημμένα από την Επιτροπή να αναθεωρήσει την οδηγία, ιδίως να ενισχύσει την προστασία της μητρότητας των αυτοαπασχολούμενων γυναικών και να βελτιώσει την κατάσταση των συμβοηθουσών/ούντων συζύγων στη γεωργία, τη βιοτεχνία, το εμπόριο, τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τα ελεύθερα επαγγέλματα.
Αιτιολόγηση
Οι μελέτες επιπτώσεων της επιτροπής απέδειξαν την αναποτελεσματικότητα της οδηγίας 86/613/ΕΟΚ. Επανειλημμένα, κυρίως δε στο ψήφισμα της 21ης Φεβρουαρίου 1997αφιερωμένο εξ ολοκλήρου στους συμβοηθούντες/συμβοηθούσες συζύγους, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε την αναθεώρησή της με στόχο τη βελτίωση της κοινωνικής κατάστασης των αυτοαπασχολούμενων εργαζομένων και των συμβοηθούντων συζύγων σε όλους τους τομείς δραστηριότητας, τόσο στη γεωργία όσο και στη βιοτεχνία, το εμπόριο, τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τα ελεύθερα επαγγέλματα.
Τροπολογία  2 Πρόταση οδηγίας Αιτιολογική σκέψη 7β (νέα)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
	(7β) Πρέπει να διασφαλιστεί στις/στους συμβοηθούσες/ντες σύζυγους σαφώς προσδιορισμένο επαγγελματικό καθεστώς και να καθοριστούν τα δικαιώματά τους
Τροπολογία  3 Πρόταση οδηγίας Αιτιολογική σκέψη 7β (νέα)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
	(7β) Πρέπει να διασφαλιστεί στις/στους συμβοηθούσες/ντες σύζυγους σαφώς προσδιορισμένο επαγγελματικό καθεστώς και να καθοριστούν τα δικαιώματά τους
Τροπολογία  4 Πρόταση οδηγίας Αιτιολογική σκέψη 10
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
(10) Τα κράτη μέλη μπορούν, σύμφωνα με το άρθρο 141 παράγραφος 4 της Συνθήκης, να διατηρήσουν ή να εγκρίνουν μέτρα που παρέχουν συγκεκριμένα πλεονεκτήματα, προκειμένου να καταστεί πιο εύκολο για το υποεκπροσωπούμενο φύλο να αναλάβει αυτοτελείς επαγγελματικές δραστηριότητες ή για την πρόληψη ή την αντιστάθμιση των μειονεκτημάτων που προκύπτουν για τις επαγγελματικές σταδιοδρομίες. Καταρχήν, τα μέτρα που αποσκοπούν στην έμπρακτη επίτευξη της ισότητας δεν πρέπει να θεωρούνται παράβαση της νομικής αρχής της ίσης μεταχείρισης μεταξύ ανδρών και γυναικών.	(10) Τα κράτη μέλη μπορούν, σύμφωνα με το άρθρο 141 παράγραφος 4 της Συνθήκης, να διατηρήσουν ή να εγκρίνουν μέτρα που παρέχουν συγκεκριμένα πλεονεκτήματα, προκειμένου να καταστεί πιο εύκολο για το υποεκπροσωπούμενο φύλο να αναλάβει αυτοτελείς επαγγελματικές δραστηριότητες ή για την πρόληψη ή την αντιστάθμιση των μειονεκτημάτων που προκύπτουν για τις επαγγελματικές σταδιοδρομίες. Καταρχήν, τα εν λόγω μέτρα με τη μορφή θετικών δράσεων που αποσκοπούν στην έμπρακτη επίτευξη της ισότητας δεν πρέπει να θεωρούνται παράβαση της νομικής αρχής της ίσης μεταχείρισης μεταξύ ανδρών και γυναικών.
Αιτιολόγηση
Είναι σκόπιμο να υπενθυμισθεί ότι μπορούν να αναληφθούν στον τομέα αυτό θετικές δράσεις.
Τροπολογία  5 Πρόταση οδηγίας Αιτιολογική σκέψη 11
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
(11) Στον τομέα της αυτοτελούς απασχόλησης, η εφαρμογή της ίσης μεταχείρισης σημαίνει ότι πρέπει να μην υφίσταται διακριτική μεταχείριση σε σχέση με τη δημιουργία, την εγκατάσταση ή την επέκταση μιας επιχείρησης ή την έναρξη κάθε άλλης μορφής αυτοτελούς επαγγελματικής δραστηριότητας.	(11) Στον τομέα της αυτοτελούς απασχόλησης, η εφαρμογή της ίσης μεταχείρισης σημαίνει ότι πρέπει να μην υφίσταται διακριτική μεταχείριση σε σχέση με τη δημιουργία, τη διαχείριση, την εγκατάσταση ή την επέκταση μιας επιχείρησης ή την έναρξη κάθε άλλης μορφής αυτοτελούς επαγγελματικής δραστηριότητας.
Τροπολογία  6 Πρόταση οδηγίας Αιτιολογική σκέψη 12
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
(12) Είναι αναγκαίο να εξασφαλιστεί ότι δεν υπάρχει διακριτική μεταχείριση λόγω της έγγαμης ή της οικογενειακής κατάστασης όσον αφορά τους όρους δημιουργίας μιας εταιρείας μεταξύ των συζύγων ή των συντρόφων συμβίωσης.	(12) Είναι αναγκαίο να εξασφαλιστεί ότι δεν υπάρχει διακριτική μεταχείριση λόγω της έγγαμης ή της οικογενειακής κατάστασης όσον αφορά τους όρους δημιουργίας μιας εταιρείας μεταξύ των συζύγων ή μεταξύ των συντρόφων συμβίωσης. Για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας οι όροι "οικογενειακή κατάσταση" και "οικογενειακή επιχείρηση" ερμηνεύονται με βάση την αναγνώριση της συμβίωσης συντρόφων από τις σχετικές αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.
Αιτιολόγηση
Η τροπολογία αυτή εφαρμόζει την απόφαση του ΔΕΚ της 1ης Απριλίου 2008 στην υπόθεση C-267/06 (Tadao Maruko).
Τροπολογία  7 Πρόταση οδηγίας Αιτιολογική σκέψη 13
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
(13) Όσον αφορά τη συνεισφορά τους στην οικογενειακή επιχείρηση, οι συμβοηθούσες/ντες σύζυγοι πρέπει να δικαιούνται τουλάχιστον το ίδιο επίπεδο προστασίας όπως οι αυτοαπασχολούμενοι εργαζόμενοι. Τα κράτη μέλη καλούνται να λάβουν τα αναγκαία μέτρα για να καταστεί δυνατή η επιλογή. Το επίπεδο προστασίας των αυτοαπασχολούμενων εργαζομένων και της/του συμβοηθούσας/ντος συζύγου μπορεί να είναι ανάλογο με το ποσοστό συμμετοχής στις δραστηριότητες της οικογενειακής επιχείρησης.	(13) Όσον αφορά τη συνεισφορά τους στην οικογενειακή επιχείρηση, οι συμβοηθούσες/ντες σύζυγοι πρέπει να δικαιούνται τουλάχιστον το ίδιο επίπεδο προστασίας όπως οι αυτοαπασχολούμενοι εργαζόμενοι. Τα κράτη μέλη καλούνται να λάβουν τα αναγκαία μέτρα για να καταστεί δυνατή η επιλογή. Το επίπεδο προστασίας των της/του συμβοηθούσας/ντος συζύγου αυτοαπασχολούμενων εργαζομένων πρέπει να είναι ανάλογο με το βαθμό συμμετοχής του στις δραστηριότητες του αυτοαπασχολούμενου εργαζομένου στην οικογενειακή επιχείρηση.
Αιτιολόγηση
Οι εμπειρίες ορισμένων κρατών μελών απέδειξαν ότι, όταν προσφέρεται στους συμβοηθούντες/σες συζύγους η επιλογή να υπαχθούν σε ένα σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, συχνά αρνούνται. Η ασφάλιση είναι βεβαίως δαπανηρή, αλλά δεν αντιλαμβάνονται τις σοβαρές συνέπειες της μη ασφάλισης, κυρίως μετά από διαζύγιο ή το θάνατο του/της συζύγου.
Τροπολογία  8 Πρόταση οδηγίας Αιτιολογική σκέψη 16
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
(16) Η βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας των συστημάτων πρόνοιας, κυρίως μέσω της παροχής καλύτερων κινήτρων, της καλύτερης διαχείρισης και αξιολόγησης και του καθορισμού προτεραιοτήτων των προγραμμάτων δαπανών, έχει καταστεί σημαντική για την εξασφάλιση της μακροπρόθεσμης οικονομικής βιωσιμότητας των ευρωπαϊκών κοινωνικών προτύπων. Κατά τον προγραμματισμό των μέτρων που χρειάζονται για την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας, τα κράτη μέλη πρέπει να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή στη βελτίωση και στην εξασφάλιση της ποιότητας και της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας των συστημάτων τους κοινωνικής προστασίας.	(16) Η βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας των συστημάτων πρόνοιας, κυρίως μέσω της παροχής καλύτερων κινήτρων, της καλύτερης διαχείρισης και αξιολόγησης και του καθορισμού προτεραιοτήτων των προγραμμάτων δαπανών, έχει καταστεί σημαντική για την εξασφάλιση της μακροπρόθεσμης οικονομικής βιωσιμότητας των ευρωπαϊκών κοινωνικών προτύπων.
Αιτιολόγηση
Τα μέτρα που αποσκοπούν στη βελτίωση της κατάστασης των αυτοαπασχολούμενων εργαζομένων και των συμβοηθούντων/συμβοηθουσών συζύγων, δεν θα πρέπει να αποβαίνουν εις βάρος της βιωσιμότητας των συστημάτων κοινωνικής προστασίας, λόγω αύξησης του αριθμού των ασφαλιζομένων.
Τροπολογία  9 Πρόταση οδηγίας Αιτιολογική σκέψη 18
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
(18) Η προστασία από τις διακρίσεις λόγω φύλου πρέπει να ενισχυθεί με την ίδρυση φορέα ή φορέων σε κάθε κράτος μέλος, ο οποίος θα είναι αρμόδιος για την ανάλυση των σχετικών προβλημάτων, τη μελέτη δυνατών λύσεων και την παροχή συγκεκριμένης υποστήριξης προς τα θύματα. Ο φορέας ή οι φορείς μπορούν να είναι οι ίδιοι με αυτούς που είναι αρμόδιοι σε εθνικό επίπεδο για την προάσπιση των δικαιωμάτων του ανθρώπου ή με τη διασφάλιση των ατομικών δικαιωμάτων ή με την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης. Αυτοί οι φορείς, κατά την άσκηση των εξουσιών τους και κατά την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που υπέχουν δυνάμει της παρούσας οδηγίας, πρέπει να λειτουργούν κατά τρόπο που να συνάδει με τις αρχές του Παρισιού των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με το καθεστώς και τη λειτουργία των εθνικών φορέων για την προάσπιση και την προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.	(18) Η προστασία των αυτοαπασχολούμενων εργαζομένων και των συμβοηθουσών/ντων συζύγων έναντι των διακρίσεων λόγω φύλου πρέπει να ενισχυθεί με την ίδρυση φορέα σε κάθε κράτος μέλος, ο οποίος θα είναι αρμόδιος για την ανάλυση των σχετικών προβλημάτων, τη μελέτη δυνατών λύσεων και την παροχή συγκεκριμένης υποστήριξης προς τα θύματα.
Αιτιολόγηση
Θα ήταν σκόπιμο να μην μπλεχθεί το θέμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων με την ισότητα μεταχείρισης ανδρών και γυναικών.
Τροπολογία  10 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 2 — στοιχείο α
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
α) «αυτοαπασχολούμενοι εργαζόμενοι»: Όλα τα πρόσωπα που ασκούν μια επικερδή επαγγελματική δραστηριότητα για λογαριασμό τους, υπό τους όρους που καθορίζονται από το εθνικό δίκαιο, συμπεριλαμβανομένων των αγροτών και των μελών των ελεύθερων επαγγελμάτων·	α) «αυτοαπασχολούμενοι εργαζόμενοι»: Όλα τα πρόσωπα που ασκούν μια επικερδή επαγγελματική δραστηριότητα για λογαριασμό τους, υπό τους όρους που καθορίζονται από το εθνικό δίκαιο, συμπεριλαμβανομένων των αγροτών και των μελών των ελεύθερων επαγγελμάτων, των βιοτεχνών, των εμπόρων και στο πλαίσιο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων·
Αιτιολόγηση
Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι βιοτέχνες και οι έμποροι συνιστούν επίσης σημαντικές ομάδες αυτοαπασχολουμένων εργαζομένων.
Τροπολογία  11 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 3 – παράγραφος 1
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
1. Η αρχή της ίσης μεταχείρισης σημαίνει ότι δεν υφίσταται καμία διάκριση λόγω φύλου, είτε άμεσα είτε έμμεσα, σε σχέση ιδίως με την οικογενειακή κατάσταση, ιδίως όσον αφορά τη δημιουργία, την εγκατάσταση ή την επέκταση μιας επιχείρησης ή την έναρξη ή επέκταση κάθε άλλης μορφής αυτοτελούς επαγγελματικής δραστηριότητας.	1. Η αρχή της ίσης μεταχείρισης σημαίνει ότι δεν υφίσταται καμία διάκριση λόγω φύλου, είτε άμεσα είτε έμμεσα, σε σχέση ιδίως με την οικογενειακή κατάσταση, ιδίως όσον αφορά τη δημιουργία, τη διαχείριση, την εγκατάσταση ή την επέκταση μιας επιχείρησης ή την έναρξη ή επέκταση κάθε άλλης μορφής αυτοτελούς επαγγελματικής δραστηριότητας.
Τροπολογία  12 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 4
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
Προκειμένου να διασφαλίζεται στην πράξη η πλήρης ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών, η αρχή της ίσης μεταχείρισης δεν εμποδίζει τα κράτη μέλη να θεσπίζουν ή να διατηρούν ειδικά μέτρα για την πρόληψη ή την αντιστάθμιση μειονεκτημάτων που συνδέονται με το φύλο.	Προκειμένου να διασφαλίζεται στην πράξη η πλήρης ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών, η αρχή της ίσης μεταχείρισης δεν εμποδίζει τα κράτη μέλη να θεσπίζουν ή να διατηρούν ειδικά μέτρα για την πρόληψη ή την αντιστάθμιση μειονεκτημάτων που συνδέονται με το φύλο, λόγου χάριν θέτοντας ως στόχο την προώθηση της επιχειρηματικής δραστηριότητας των γυναικών.
Αιτιολόγηση
Kρίνεται σκόπιμη η παραπομπή στη δημιουργία επιχειρήσεων από τις γυναίκες.
Τροπολογία  13 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 5
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
Με την επιφύλαξη των ειδικών όρων για την πρόσβαση σε ορισμένες δραστηριότητες που ισχύουν εξίσου και για τα δύο φύλα, τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να εξασφαλίσουν ότι οι όροι για τη δημιουργία μιας εταιρείας μεταξύ συζύγων ή συντρόφων συμβίωσης να μην είναι πιο περιοριστικοί από τους όρους για τη δημιουργία μιας εταιρείας με άλλα πρόσωπα.	Με την επιφύλαξη των ειδικών όρων για την πρόσβαση σε ορισμένες δραστηριότητες που ισχύουν εξίσου και για τα δύο φύλα, τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να εξασφαλίσουν ότι οι όροι για τη δημιουργία μιας εταιρείας μεταξύ συζύγων ή μεταξύ συντρόφων συμβίωσης να μην είναι πιο περιοριστικοί από τους όρους για τη δημιουργία μιας εταιρείας με άλλα πρόσωπα.
Τροπολογία  14 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 6
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να εξασφαλιστεί ότι οι συμβοηθούσες/ντες σύζυγοι μπορούν να επωφεληθούν από το ίδιο τουλάχιστον επίπεδο προστασίας όπως οι αυτοαπασχολούμενοι εργαζόμενοι υπό τους ίδιους όρους που ισχύουν για τους αυτοαπασχολούμενους εργαζομένους.	Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να εξασφαλιστεί ότι οι συμβοηθούσες/ντες σύζυγοι επωφελούνται από το ίδιο τουλάχιστον επίπεδο προστασίας όπως οι αυτοαπασχολούμενοι εργαζόμενοι υπό τους ίδιους όρους που ισχύουν για τους αυτοαπασχολούμενους εργαζομένους.
	Τα μέτρα αυτά εγγυώνται την ανεξάρτητη υπαγωγή των συμβοηθουσών/ντων συζύγων στα συστήματα κοινωνική ασφάλισης που ισχύουν για τους αυτοαπασχολούμενους εργαζομένους και καλύπτουν την υγειονομική περίθαλψη, τη σύνταξη αναπηρίας και γήρατος, με την επιφύλαξη ότι συνεισφέρουν στα συστήματα αυτά εξίσου με τους αυτοαπασχολούμενους εργαζομένους, εν ανάγκη προβλέποντας τη δυνατότητα να υπολογίζονται οι εισφορές τους σε μια κατ' αποκοπή βάση.
	Οι κοινωνικές εισφορές των συμβοηθουσών/ντων συζύγων θα πρέπει να εκπίπτουν από το φόρο ως δαπάνες εκμετάλλευσης, όπως και η αμοιβή που καταβάλλεται πραγματικά στη/στο σύζυγο, με τη διπλή προϋπόθεση ότι πρόκειται για δεόντως παρασχεθείσες υπηρεσίες και ότι το ύψος της αμοιβής είναι λογικό για παρόμοιες υπηρεσίες.
Αιτιολόγηση
Η υπαγωγή των συμβοηθουσών/ντων συζύγων στα συστήματα κοινωνικής προστασίας θα πρέπει να καταστεί υποχρεωτική. Οι εμπειρίες ορισμένων κρατών μελών απέδειξαν ότι, όταν τους προσφέρεται η επιλογή να υπαχθούν σε ένα σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, οι περισσότεροι αρνούνται. Ελάχιστοι συμβοηθούντες/σε σύζυγοι συνειδητοποιούν ότι, κυρίως σε περίπτωση διαζυγίου, στερούνται κάθε κοινωνικής προστασίας, ειδικότερα όσον αφορά στα συνταξιοδοτικά δικαιώματα.
Τροπολογία  15 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 7 – παράγραφος 1
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
1. Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να εξασφαλίσουν ότι οι αυτοαπασχολούμενες γυναίκες και οι συμβοηθούσες σύζυγοι δικαιούνται την ίδια περίοδο άδειας μητρότητας όπως προβλέπεται στο άρθρο 8 παράγραφος 1 της οδηγίας 92/85/EΟΚ.	1. Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να εξασφαλίσουν ότι οι αυτοαπασχολούμενες γυναίκες και οι συμβοηθούσες σύζυγοι δικαιούνται περίοδο άδειας μητρότητας προσαρμοσμένη στις ειδικές τους ανάγκες. Οι μητέρες μπορούν να επιλέξουν τη διάρκεια της άδειας μητρότητας, υπό την προϋπόθεση ότι η συνολική διάρκεια δεν υπερβαίνει την περίοδο που ορίζεται στην οδηγία 92/85/EΟΚ.
Τροπολογία  16 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 7 – παράγραφος 3
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
3. Το επίδομα που αναφέρεται στην παράγραφο 2 κρίνεται επαρκές εάν εξασφαλίζει εισόδημα τουλάχιστον ισότιμο προς εκείνο που θα εισέπραττε η εν λόγω γυναίκα σε περίπτωση διακοπής των δραστηριοτήτων της για λόγους που οφείλονται στην κατάσταση της υγείας της ή, εάν αυτό δεν ισχύει, κάποιο ισότιμο επίδομα που ορίζεται από το εθνικό δίκαιο, με βάση κάποιο ανώτατο όριο που ορίζεται από την εθνική νομοθεσία.	3. Το επίδομα που αναφέρεται στην παράγραφο 2 κρίνεται επαρκές εάν εξασφαλίζει εισόδημα τουλάχιστον ισότιμο προς τον ελάχιστο μισθό εφόσον αυτός ορίζεται από την εθνική νομοθεσία ή τουλάχιστον ισοδύναμο προς εκείνο που θα εισέπραττε η εν λόγω γυναίκα σε περίπτωση διακοπής των δραστηριοτήτων της για λόγους που οφείλονται στην κατάσταση της υγείας της ή, εάν αυτό δεν ισχύει, κάποιο ισότιμο επίδομα που ορίζεται από το εθνικό δίκαιο, με βάση κάποιο ανώτατο όριο που ορίζεται από την εθνική νομοθεσία εφόσον το ανώτατο αυτό όριο δεν εισάγει διακρίσεις.
Τροπολογία  17 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 7 — παράγραφος 4
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
4. Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να εξασφαλίσουν ότι οι αυτοαπασχολούμενες γυναίκες και οι συμβοηθούσες σύζυγοι έχουν πρόσβαση στις υπηρεσίες παροχής προσωρινής αντικατάστασης ή σε τυχόν υφιστάμενες εθνικές κοινωνικές υπηρεσίες, ως εναλλακτική λύση στο επίδομα που αναφέρεται στην παράγραφο 2.	4. Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να εξασφαλίσουν ότι οι αυτοαπασχολούμενες γυναίκες και οι συμβοηθούσες σύζυγοι έχουν πρόσβαση στις υπηρεσίες παροχής προσωρινής αντικατάστασης ή σε τυχόν υφιστάμενες εθνικές κοινωνικές υπηρεσίες, ως εναλλακτική λύση στο επίδομα που αναφέρεται στην παράγραφο 2.
Τροπολογία  18 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 7 α (νέο)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
	Άρθρο 7 α Αναγνώριση της εργασίας των συμβοηθούντων/σων συζύγων
	Τα κράτη μέλη αναλαμβάνουν τη δέσμευση να εξετάσουν υπό ποιες προϋποθέσεις είναι δυνατόν να ευνοηθεί η αναγνώριση της εργασίας που παρέχουν οι συμβοηθούσες/ντες σύζυγοι και, υπό το φως της μελέτης αυτής, να εξετάσουν όλες τις κατάλληλες πρωτοβουλίες με στόχο την προώθηση της ως άνω αναγνώρισης.
Αιτιολόγηση
Πρόκειται για το παλιό άρθρο 7 της οδηγίας 86/613/ΕΟΚ σχετικά με την αναγνώριση της εργασίας των συμβοηθούντων/σων συζύγων, ώστε να θεσπισθούν ενδεχομένως αντισταθμίσεις στην περίπτωση διαζυγίου ή διάστασης, οπόταν η συμβοηθούσα/ών σύζυγος θα βρισκόταν σε πολύ ανασφαλή κατάσταση, μετά από πολυετή εργασία προς όφελος της εκμετάλλευσης ή της επιχείρησης.
Τροπολογία  19 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 8 - παράγραφος 1
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι κάθε πρόσωπο, το οποίο θεωρεί ότι έχει υποστεί απώλεια ή ζημία λόγω της μη τήρησης της αρχής της ίσης μεταχείρισης, ακόμη και εάν έχει λήξει η σχέση στο πλαίσιο της οποίας ισχυρίζεται ότι υπέστη διακριτική μεταχείριση, έχει πρόσβαση σε δικαστικές ή/και διοικητικές διαδικασίες, συμπεριλαμβανόμενων, όπου τα κράτη μέλη κρίνουν σκόπιμο, διαδικασιών συμβιβασμού, με σκοπό την επιβολή της τήρησης των υποχρεώσεων που απορρέουν από την παρούσα οδηγία.	Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι κάθε πρόσωπο, το οποίο θεωρεί ότι έχει υποστεί απώλεια ή ζημία λόγω της μη τήρησης της αρχής της ίσης μεταχείρισης, ακόμη και εάν έχει λήξει η σχέση στο πλαίσιο της οποίας ισχυρίζεται ότι υπέστη διακριτική μεταχείριση, έχει πρόσβαση σε αποτελεσματικές δικαστικές ή/και διοικητικές διαδικασίες, συμπεριλαμβανόμενων, όπου τα κράτη μέλη κρίνουν σκόπιμο, διαδικασιών συμβιβασμού, με σκοπό την επιβολή της τήρησης των υποχρεώσεων που απορρέουν από την παρούσα οδηγία.
Τροπολογία  20 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 10 — παράγραφος 1
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
1. Τα κράτη μέλη ορίζουν και λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για έναν ή περισσότερους φορείς για την προώθηση, την ανάλυση, την παρακολούθηση και την υποστήριξη της ίσης μεταχείρισης όλων των προσώπων, χωρίς διακρίσεις λόγω φύλου. Οι εν λόγω φορείς μπορούν να αποτελούν τμήμα οργανισμών επιφορτισμένων, σε εθνικό επίπεδο, με την προάσπιση των δικαιωμάτων του ανθρώπου ή με τη διασφάλιση των ατομικών δικαιωμάτων ή με την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης.	1. Τα κράτη μέλη ορίζουν έναν φορέα επιφορτισμένο με την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας. Ο φορέας αυτός είναι δυνατόν να επιλεγεί μεταξύ των υφισταμένων φορέων για την προώθηση, την ανάλυση, την παρακολούθηση και την αποτελεσματική υποστήριξη της ίσης μεταχείρισης μεταξύ γυναικών και ανδρών.
Αιτιολόγηση
Κρίνεται σκόπιμο να διαχωριστούν οι αρμοδιότητες στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή της καταπολέμησης των λοιπών διακρίσεων και των διακρίσεων εις βάρος μειονοτήτων, με την ίση μεταχείριση μεταξύ ανδρών και γυναικών, επειδή πρόκειται για θέματα που θα πρέπει να εξετάζονται χωριστά.
Τροπολογία  21 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 10 — παράγραφος 2 – εισαγωγή
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
2. Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε στα καθήκοντα των φορέων που αναφέρονται στην παράγραφο 1 να περιλαμβάνονται τα εξής:	2. Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε στα καθήκοντα του φορέα που αναφέρεται στην παράγραφο 1 να περιλαμβάνονται τα εξής:
Αιτιολόγηση
Πρβλ. αιτιολόγηση της τροπολογίας 13 σχετικά με το άρθρο 10, παρ. 1)
Τροπολογία  22 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 10 — παράγραφος 2 – στοιχείο γ α (νέο)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
	γα) η ανταλλαγή των διαθέσιμων πληροφοριών με τους ομόλογους ευρωπαϊκούς οργανισμούς, όπως το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών, στο κατάλληλο επίπεδο.
Αιτιολόγηση
Κρίνεται ευκταία η ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των εν λόγω οργανισμών, ειδικότερα δε με το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών.
Τροπολογία  23 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 10 α (νέο)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
	Άρθρο 10α Συνεκτίμηση της ισότητας ανδρών και γυναικών στις διάφορες πολιτικές
	Τα κράτη μέλη λαμβάνουν ενεργώς υπόψη το στόχο της ισότητας ανδρών και γυναικών κατά τη σύνταξη και την εφαρμογή νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων, πολιτικών και δραστηριοτήτων στους τομείς που μνημονεύονται στην παρούσα οδηγία.
Αιτιολόγηση
Οι διατάξεις αυτές περιλαμβάνονται στην οδηγία 2006/54/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 5ης Ιουλίου 2006 για την εφαρμογή της αρχής των ίσων ευκαιριών και της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών σε θέματα εργασίας και απασχόλησης (αναδιατύπωση) και κρίνεται σκόπιμο να ενσωματωθούν επίσης στην παρούσα οδηγία.
Τροπολογία  24 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 11
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι διατάξεις που θεσπίζονται κατ' εφαρμογή της παρούσας οδηγίας, καθώς και οι ήδη ισχύουσες σχετικές διατάξεις, γνωστοποιούνται στους ενδιαφερομένους με κάθε πρόσφορο μέσο σε όλη την επικράτειά τους.	Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι διατάξεις που θεσπίζονται κατ' εφαρμογή της παρούσας οδηγίας, καθώς και οι ήδη ισχύουσες σχετικές διατάξεις, γνωστοποιούνται στους ενδιαφερομένους με κάθε πρόσφορο μέσο, συμπεριλαμβανομένου του διαδικτύου, σε όλη την επικράτειά τους
Τροπολογία  25 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 13 — παράγραφος 1
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
1. Τα κράτη μέλη κοινοποιούν κάθε διαθέσιμη πληροφορία σχετικά με την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας στην Επιτροπή το αργότερο έως την [6 έτη μετά την έκδοση].	1. Τα κράτη μέλη κοινοποιούν κάθε διαθέσιμη πληροφορία σχετικά με την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας στην Επιτροπή το αργότερο έως την [4 έτη μετά την έκδοση].
Η Επιτροπή εκπονεί συνοπτική έκθεση προς υποβολή στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο το αργότερο έως την [7 έτη μετά την έκδοση]. Αν χρειάζεται, η εν λόγω έκθεση συνοδεύεται, ενδεχομένως, από προτάσεις τροποποίησης της παρούσας οδηγίας.	Η Επιτροπή εκπονεί συνοπτική έκθεση προς υποβολή στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο το αργότερο έως την [5 έτη μετά την έκδοση]. Αν χρειάζεται, η εν λόγω έκθεση συνοδεύεται, ενδεχομένως, από προτάσεις τροποποίησης της παρούσας οδηγίας.
Αιτιολόγηση
Η περίοδος των επτά ετών κρίνεται πολύ μεγάλη για την υποβολή έκθεσης εκ μέρους της Επιτροπής.
Τροπολογία  26 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 13 α (νέο)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
	Άρθρο 13 α Επανεξέταση
	Το αργότερο τέσσερα έτη μετά την ημερομηνία που ορίζει το άρθρο 14, παράγραφος 1, η Επιτροπή εξετάζει την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας και προτείνει ενδεχομένως τις τροποποιήσεις που κρίνει αναγκαίες.
Αιτιολόγηση
Οι διατάξεις αυτές περιλαμβάνονται στην οδηγία 2006/54/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 5ης Ιουλίου 2006 για την εφαρμογή της αρχής των ίσων ευκαιριών και της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών σε θέματα εργασίας και απασχόλησης (αναδιατύπωση) και κρίνεται σκόπιμο να ενσωματωθούν επίσης στην παρούσα οδηγία.
Τροπολογία  28 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 14 — παράγραφος 2
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
2. Προκειμένου να ληφθούν υπόψη ιδιαίτερες συνθήκες, τα κράτη μέλη μπορούν, εάν χρειάζεται, να έχουν μια πρόσθετη περίοδο [2 έτη] για να συμμορφωθούν με το άρθρο 6.	2. Εφόσον δικαιολογείται τούτο από ιδιαίτερες δυσχέρειες, τα κράτη μέλη μπορούν να έχουν μια πρόσθετη περίοδο [ενός έτους], προκειμένου να συμμορφωθούν με την παρούσα οδηγία.
Αιτιολόγηση
Η εν λόγω παρέκκλιση δεν μπορεί να υπερβεί το ένα έτος.
Τροπολογία  29 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 14 α (νέο)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
	Άρθρο 14 α Ελάχιστες προϋποθέσεις
	Τα κράτη μέλη δύνανται να θεσπίζουν ή να διατηρούν διατάξεις που είναι ευνοϊκότερες για την προάσπιση της αρχής της ίσης μεταχείρισης από τις διατάξεις της παρούσας οδηγίας.
Αιτιολόγηση
Οι διατάξεις αυτές περιλαμβάνονται στην οδηγία 2006/54/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 5ης Ιουλίου 2006 για την εφαρμογή της αρχής των ίσων ευκαιριών και της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών σε θέματα εργασίας και απασχόλησης (αναδιατύπωση) και κρίνεται σκόπιμο να ενσωματωθούν επίσης στην παρούσα οδηγία.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Η οδηγία της 11ης Δεκεμβρίου 1986[1] έχει μακρά ιστορία και λίαν άδοξο παρελθόν.

Η αρχική πρόταση της Επιτροπής του 1984[2] ήταν πολύ πιο φιλόδοξη σε σύγκριση με το κείμενο που εγκρίθηκε τελικά από το Συμβούλιο το 1986.

Σε ψηφίσματα και εκθέσεις που εγκρίθηκαν στη διάρκεια της δεκαετίας του ’90, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διεκδίκησε κατ’ επανάληψη τη βελτίωση αυτής της οδηγίας.

Στην έκθεσή του, του 1997[3], που αφορούσε την κατάσταση των συμμετεχουσών συζύγων των προσώπων που ασκούν ανεξάρτητη δραστηριότητα, το Κοινοβούλιο εξέφρασε τη λύπη του για την υπερβολικά ήπια διατύπωση της οδηγίας 86/613/ΕΟΚ, που ουδόλως επέτρεψε τη βελτίωση της κατάστασης των συμβοηθούντων συζύγων των προσώπων που ασκούν ανεξάρτητη δραστηριότητα σε ό,τι αφορά την αναγνώριση της εργασίας τους και μια επαρκή κοινωνική προστασία.

Το Κοινοβούλιο ζήτησε μια τροποποιημένη οδηγία, πιο δεσμευτική για τα κράτη μέλη, η οποία έπρεπε να προβλέπει:

- την υποχρεωτική καταχώριση των συμβοηθούντων συζύγων ούτως ώστε να μην είναι πλέον αόρατοι εργαζόμενοι,

- την υποχρέωση των κρατών μελών να λαμβάνουν μέτρα ώστε να επιτρέπουν στους συμβοηθούντες συζύγους να υπάγονται σε ασφάλιση, η οποία θα καλύπτει κυρίως την υγειονομική περίθαλψη και τη σύνταξη γήρατος.

Παρόλο που το Κοινοβούλιο υπενθύμισε πολλάκις τις πολύ συγκεκριμένες προτάσεις του, προκειμένου να διασφαλίσει την ίση μεταχείριση ανδρών και γυναικών που ασκούν ανεξάρτητη δραστηριότητα, συμπεριλαμβανομένων των συμβοηθούντων συζύγων τους, η Επιτροπή περίμενε μέχρι τον Οκτώβριο του 2008 για να προτείνει την κατάργηση της οδηγίας 86/613/ΕΟΚ και για να υποβάλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο μια πρόταση οδηγίας[4] της οποίας η ειδική νομική βάση είναι το άρθρο 141 της Συνθήκης ΕΚ. Δεν καλύπτει παρά μόνο τις πτυχές που δεν καλύπτονται από άλλες οδηγίες οι οποίες εγκρίθηκαν στο μεταξύ και οι οποίες θέτουν σε εφαρμογή την αρχή της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών[5]. Υπενθυμίζεται ότι η οδηγία του 1986 βασιζόταν στα άρθρα 100 και 235 και όχι στο άρθρο 119 της Συνθήκης της Ρώμης, που δεν ίσχυε για τους ανεξάρτητους επαγγελματίες, ενώ το άρθρο 141 παράγραφος 3 εφαρμόζεται εφεξής σε θέματα απασχόλησης και εργασίας και, επομένως, καλύπτει τους ανεξάρτητους επαγγελματίες.

Η επιλογή της Επιτροπής να καταργήσει την οδηγία του 1986 και να προτείνει ένα νέο νομοθετικό μέσο για την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών που ασκούν ανεξάρτητη δραστηριότητα ή που συνεισφέρουν στην άσκηση αυτής της δραστηριότητας ερείδεται στις εκθέσεις που αφορούν την εφαρμογή της οδηγίας του 1986, σε εκθέσεις εμπειρογνωμόνων και σε αναλύσεις αντικτύπου[6]. Όλες αυτές οι εκθέσεις και μελέτες κατέδειξαν την αναποτελεσματικότητα της οδηγίας του 1986, τα πρακτικά αποτελέσματα της οποίας δεν είναι ικανοποιητικά σε σχέση με τον στόχο της οδηγίας, και μάλιστα όχι μόνο σε ό,τι αφορά τους ίδιους τους ανεξάρτητους επαγγελματίες, αλλά και κυρίως τους συμβοηθούντες συζύγους τους, τούτο δε παρά το γεγονός ότι η νομική κατάσταση των δύο αυτών κατηγοριών ατόμων είναι προφανώς διαφορετική.

Είναι αλήθεια ότι από το 1986, εξελίχθηκε η κατάσταση τόσο των ανεξάρτητων επαγγελματιών όσο και των συμβοηθούντων συζύγων ή των συντρόφων συμβίωσης που στους οποίους το εθνικό δίκαιο αναγνωρίζει αυτή την ιδιότητα, στη γεωργία, στη βιοτεχνία και στο εμπόριο, καθώς και στα ελευθέρια επαγγέλματα, στην πλειονότητα των κρατών μελών. Αυτό αφορά τόσο την υπαγωγή στην κοινωνική ασφάλιση όσο και την προστασία της μητρότητας.

Η έκθεση ανάλυσης αντικτύπου[7] που συνοδεύει τη νέα πρόταση οδηγίας επιτρέπει την αξιολόγηση του πεδίου εφαρμογής της, τόσο σε ό,τι αφορά τους ανεξάρτητους επαγγελματίες όσο και τους συμβοηθούντες συζύγους και τους αναγνωρισμένους συντρόφους συμβίωσης αντίστοιχα.

Οι ανεξάρτητοι επαγγελματίες

Η ανεξάρτητη δραστηριότητα παραμένει μειονοτική στην Ευρώπη, καθώς αντιπροσωπεύει το 16% του ενεργού πληθυσμού. Μόλις το ένα τρίτο των 32,5 εκατομμυρίων ανεξάρτητων επαγγελματιών είναι γυναίκες[8], μολονότι οι γυναίκες φαίνονται περισσότερο πρόθυμες να επιδοθούν σε μια ανεξάρτητη δραστηριότητα για να ξεφύγουν από την ανεργία ή για να συνδυάσουν καλύτερα τον επαγγελματικό με τον οικογενειακό βίο.

71% των γυναικών που ασκούν ανεξάρτητη δραστηριότητα εργάζονται στον τομέα των υπηρεσιών.

Στη γεωργία, παρατηρείται παρόμοιο ποσοστό γυναικών και ανδρών, αντίστοιχα 21% και 20%. Σύμφωνα με την έκθεση της Ευρωπαϊκής Κοινοπραξίας Αξιολόγησης Πολιτικής (EPEC)[9], η μεγαλύτερη αύξηση (10% μεταξύ 1998 και 2006) του ποσοστού των γυναικών που ασκούν ανεξάρτητη δραστηριότητα διαπιστώθηκε στο Μεγάλο Δουκάτο του Λουξεμβούργου, ενώ ακολουθούν η Ελλάδα, η Ιταλία και η Κύπρος (5%).

Η πρόταση για άρση των εμποδίων στην πρόσβαση των γυναικών σε ανεξάρτητη δραστηριότητα μεταξύ άλλων μέσω της πρόβλεψης ειδικών μέτρων ή πλεονεκτημάτων με στόχο τη διευκόλυνση της άσκησης ανεξάρτητης δραστηριότητας από το υποεκπροσωπούμενο φύλο, πρέπει επομένως να υποστηριχθεί, αλλά και να ενισχυθεί ως θετική δράση (αιτιολογική σκέψη 10 και άρθρο 4 της πρότασης οδηγίας).

Η πρόταση που αφορά τη δημιουργία μιας εταιρείας (άρθρο 5) είναι κεφαλαιώδους σημασίας, διότι προβλέπει μέτρα αναγκαστικής εφαρμογής προκειμένου να μην απαγορεύεται πλέον στο εθνικό δίκαιο η δημιουργία μιας εταιρείας μεταξύ συζύγων ή συντρόφων συμβίωσης. Με αυτή τη διάταξη και μόνο, δεν θα απαγορεύεται πλέον στους ανεξάρτητους επαγγελματίες να απασχολούν τους/τις συζύγους ή συντρόφους τους στην εταιρεία ως μισθωτούς, γεγονός που επιλύει με υποδειγματικό τρόπο το πρόβλημα της ανεξάρτητης κοινωνικής ασφάλισης του/της συμβοηθούντος/σας συζύγου, τη δυνατότητα συμπερίληψης στις λειτουργικές δαπάνες της αμοιβής που πράγματι καταβάλλεται στον/στην σύζυγο υπό τη διττή προϋπόθεση ότι πρόκειται για κανονική αμοιβή για υπηρεσίες που παρασχέθηκαν δεόντως και ότι καταβάλλονται όλες οι κρατήσεις και εισφορές που επιβάλλει ο νόμος.

Σε ό,τι αφορά την προστασία της μητρότητας για τις γυναίκες που ασκούν ανεξάρτητη δραστηριότητα, δεν πρέπει το σύστημα άδειας μητρότητας να αντιγράφει το σύστημα που διέπει τις μισθωτές εργαζόμενες.

Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, οι γυναίκες επικεφαλής επιχειρήσεων ή εκμεταλλεύσεων δεν έχουν τη δυνατότητα να διακόψουν τη δραστηριότητά τους επί πολλές εβδομάδες. Εντούτοις, κατόπιν αιτήματός τους, η άδεια θα έπρεπε να είναι διάρκειας τουλάχιστον τεσσάρων εβδομάδων πριν από τον τοκετό και τεσσάρων εβδομάδων μετά τον τοκετό, για λόγους προστασίας της υγείας της μητέρας και του παιδιού. Αυτή η ελάχιστη υποχρεωτική διάρκεια είναι επιβεβλημένη επί του παρόντος και για τις μισθωτές εργαζόμενες .

Σε ό,τι αφορά την αποζημίωση, είναι εύλογο να προβλέπεται ότι αυτή θα είναι τουλάχιστον ίση με την αποζημίωση σε περίπτωση ασθενείας, θα έπρεπε δε αυτή η αποζημίωση να προβλέπεται βάσει του εθνικού δικαίου, πράγμα που όπως φαίνεται δεν συμβαίνει σε όλα τα κράτη μέλη.

Είναι αλήθεια ότι ήδη σε 19 κράτη μέλη οι γυναίκες που ασκούν ανεξάρτητη δραστηριότητα δικαιούνται άδεια μητρότητας μετ’ αποδοχών διάρκειας 14 εβδομάδων. Ανάλογα με τον τρόπο χρηματοδότησης της αποζημίωσης, (δαπάναις του κράτους ή βάσει εισφορών που καταβάλλουν οι ανεξάρτητοι επαγγελματίες), ενδέχεται να προκύψουν στρεβλώσεις του ανταγωνισμού. Αν υφίστανται εθνικές εναλλακτικές υπηρεσίες, είναι εύλογο να προβλέπεται η πρόσβαση των ανεξάρτητων επαγγελματιών σε τέτοιες υπηρεσίες εν είδει εναλλακτικής λύσης έναντι της χρηματικής αποζημίωσης.

Οι συμβοηθούντες σύζυγοι και οι αναγνωρισμένοι σύντροφοι συμβίωσης

Η ΕΕ των 27 εκτιμάται ότι αριθμεί 3,75 εκατομμύρια συμβοηθούντων συζύγων (ή μελών οικογενείας), που αντιστοιχεί σε ποσοστό 11,5% επί του συνόλου των ανεξάρτητων επαγγελματιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης[10]. Περίπου το 11% των ανεξάρτητων επαγγελματιών δηλώνει ότι λαμβάνει βοήθεια από μέλος της οικογένειας. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων πρόκειται για τις γυναίκες που βοηθούν τους συζύγους ή αναγνωρισμένους συντρόφους τους.

Οι συμβοηθούντες σύζυγοι δεν αποτελούν μια ομοιογενή ομάδα. Αυτό το είδος απασχόλησης συναντάται κατά κύριο λόγο στη γεωργία, στη βιοτεχνία και στο εμπόριο, αλλά εξίσου στα ελευθέρια επαγγέλματα. Σε ορισμένα κράτη μέλη, οι συμβοηθούντες σύζυγοι μπορούν να απολαύουν αυτοτελούς καθεστώτος. Για παράδειγμα, στη Γαλλία, μπορούν να επιλέξουν μεταξύ τριών δυνατοτήτων: καθεστώς συζύγων μισθωτών, συζύγων συνεταίρων ή συζύγων συνεργατών, με εγγραφή στο εμπορικό μητρώο ή στο μητρώο επαγγελμάτων. Στην πλειονότητα των κρατών μελών, εξακολουθούν να στερούνται αυτοτελούς καθεστώτος. Η εργασία τους δεν αναγνωρίζεται. Δεν έχουν κοινωνική ασφάλιση ανεξάρτητα από τον σύζυγο. Στην πλειονότητα των κρατών μελών, έχουν παράγωγα δικαιώματα, καλύπτονται δηλαδή (όπως τα παιδιά), από το ταμείο ασθενείας του ανεξάρτητου επαγγελματία και δικαιούνται σύνταξη χηρείας μετά τον θάνατο του ανεξάρτητου επαγγελματία. Τι γίνεται όμως σε περίπτωση διαζυγίου, κυρίως μετά από πολυετή έγγαμο βίο; Ο/Η σύζυγος διατρέχει αυξημένο κίνδυνο να περιέλθει σε κατάσταση φτώχειας χωρίς αυτοτελή κοινωνική προστασία, διότι δεν απολαύει κανενός καθεστώτος και δεν διαθέτει καμία απόδειξη για τα χρόνια εργασίας, ούτως ώστε να είναι σε θέση να θεμελιώσει δικαίωμα για σύνταξη γήρατος ή αναπηρίας.

Η οδηγία του 1986 δεν πέτυχε τον στόχο της, παρά το γεγονός ότι σε ορισμένα κράτη μέλη παρέχεται στους συμβοηθούντες συζύγους δυνατότητα να υπαχθούν, σε εθελούσια βάση, σε ένα σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, κατά κανόνα εκείνο των ανεξάρτητων επαγγελματιών, αν αυτό υφίσταται.

Σε ορισμένα κράτη μέλη, υφίσταται υποχρέωση των συμβοηθούντων συζύγων να υπάγονται στα συστήματα κοινωνικής προστασίας (στη Γαλλία από τον Ιούλιο του 2007, στο Βέλγιο από το 2006).

Στην Πορτογαλία, επίσης, οι συμβοηθούντες σύζυγοι υπόκεινται υποχρεωτικά στο καθεστώς των ανεξάρτητων επαγγελματιών και λαμβάνουν παροχές στο πλαίσιο αυτού του καθεστώτος. Στο Μεγάλο Δουκάτο του Λουξεμβούργου υφίσταται από το 1974 ένα υποχρεωτικό σύστημα ασφάλισης για τους συμβοηθούντες συζύγους και τα μέλη της οικογένειας που συνεργάζονται στον γεωργικό τομέα. Το ίδιο καθεστώς υφίσταται επίσης για τη βιοτεχνία, το εμπόριο και τα ελευθέρια επαγγέλματα, προβλέπει όμως επίσης πολυάριθμες δυνατότητες εξαίρεσης και απαλλαγής.

Στη Φινλανδία κάθε κάτοικος συμμετέχει αυτόματα στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, ανεξαρτήτως του τύπου απασχόλησής του. Στη Γερμανία, οι συμβοηθούντες σύζυγοι θεωρούνται συνιδιοκτήτες της επιχείρησης ή γεωργικής εκμετάλλευσης και απολαύουν καθεστώτος ανεξάρτητων επαγγελματιών.

Οι εμπειρίες αυτών των κρατών μελών κατέδειξαν ότι μόνο η υποχρεωτική ασφάλιση είναι αποτελεσματικός μηχανισμός.

Η οδηγία 86/613/ΕΟΚ δεν προβλέπει παρά μόνο προαιρετική υπαγωγή των συμβοηθούντων συζύγων στα συστήματα κοινωνικής προστασίας. Επομένως, αποδείχθηκε αναποτελεσματική. Ωστόσο, η νέα πρόταση της Επιτροπής προβλέπει επίσης το σύστημα σε προαιρετική βάση. Το άρθρο 6 της πρότασης ορίζει ότι: «οι συμβοηθούσες/ντες σύζυγοι μπορούν να επωφεληθούν από το ίδιο τουλάχιστον επίπεδο προστασίας όπως οι αυτοαπασχολούμενοι εργαζόμενοι υπό τους ίδιους όρους που ισχύουν για τους αυτοαπασχολούμενους εργαζομένους». Η πρόταση της Επιτροπής προβλέπει, επομένως, την ένταξη των συμβοηθούντων συζύγων των ανεξάρτητων επαγγελματιών σε εθελούσια και ανταποδοτική βάση. Η εισηγήτρια είναι πεπεισμένη ότι μια τέτοια προσέγγιση είναι αναποτελεσματική και ουδόλως θα βελτιώσει την κατάσταση των συμβοηθούντων συζύγων. Οι εμπειρίες των κρατών μελών, όπου υφίσταται η προαιρετική ασφάλιση, κατέδειξαν ότι όταν προσφέρεται στους συμβοηθούντες συζύγους η επιλογή της υπαγωγής ή μη σε ένα σύστημα ασφάλισης συνταξιοδότησης, στην πλειονότητα των περιπτώσεων δεν ασφαλίζονται. Φοβούνται ότι η ασφάλισή τους θα προκαλέσει σημαντικές δαπάνες υπό μορφή εισφορών. Λίγοι συμβοηθούντες σύζυγοι αντιλαμβάνονται, ωστόσο, τις σοβαρές συνέπειες της απουσίας ανάλογης ασφάλισης, οι οποίες προκύπτουν σε περίπτωση διαζυγίου ή θανάτου του συζύγου που ήταν ασφαλισμένος. Για όλους αυτούς τους λόγους, η εισηγήτρια είναι πεπεισμένη ότι η υπαγωγή των συμβοηθούντων συζύγων στα συστήματα κοινωνικής προστασίας θα έπρεπε να καταστεί υποχρεωτική. Είναι αναγκαίο η Ένωση να διαθέτει μια περισσότερο δεσμευτική νομοθεσία, που θα καθορίζει ένα πλαίσιο ελάχιστων εγγυήσεων για τους συμβοηθούντες συζύγους, ένα πλαίσιο εντός του οποίου τα κράτη μέλη θα δύνανται να επιλέξουν τον πιο ενδεδειγμένο τρόπο για να προσαρμόσουν τα συστήματά τους.

Πρέπει, επομένως, να τροποποιηθεί η αιτιολογική σκέψη 13 και το άρθρο 6 της πρότασης οδηγίας προκειμένου να διασφαλιστεί καταρχάς η δυνατότητα υπαγωγής στο καθεστώς του ανεξάρτητου επαγγελματία, ούτως ώστε να μην επιτρέπεται η απαλλαγή, να υπάρχει δηλαδή υποχρεωτική ασφάλιση, έστω και αν προβλέπεται η δυνατότητα υπολογισμού των εισφορών κατ’ αποκοπή.

Είναι ουσιώδες να προβλέπεται επίσης ότι αυτές οι κοινωνικές εισφορές εκπίπτουν από τους φόρους, με το να θεωρούνται, για παράδειγμα, λειτουργικές δαπάνες.

Σε ό,τι αφορά την άδεια μητρότητας, πρέπει να την προσαρμόσουμε στην ειδική κατάσταση που χαρακτηρίζει τις συμβοηθούσες συζύγους και να μην αντιγράφουμε αυτούσια τα όσα ισχύουν για την περίπτωση των μισθωτών, όπως αυτό υποστηρίχθηκε ανωτέρω σε ό,τι αφορά τους ανεξάρτητους επαγγελματίες. Η επιλογή για διακοπή της εργασίας στην οικογενειακή επιχείρηση πριν και μετά τον τοκετό εξαρτάται, και για τις συμβοηθούσες συζύγους, από την αποζημίωση αυτής της διακοπής, που πρέπει οπωσδήποτε να προταθεί να είναι διάρκειας τουλάχιστον 4 εβδομάδων πριν και μετά τη γέννηση του παιδιού. Η παροχή κινήτρων για τον σκοπό αυτόν εξαρτάται κυρίως από τη χρηματοδότηση αυτής της άδειας μητρότητας. Όπως στο Μεγάλο Δουκάτο του Λουξεμβούργου, αυτή η χρηματοδότηση θα έπρεπε να αναλαμβάνεται εξ ολοκλήρου από το κράτος και όχι από τους εργοδότες και τους μισθωτούς ή να αναλαμβάνεται από τους ανεξάρτητους επαγγελματίες και τους συζύγους τους, και τούτο προκειμένου επίσης να αποφευχθούν στρεβλώσεις του ανταγωνισμού στην ενιαία αγορά.

Η αναγνώριση της εργασίας του συμβοηθούντος συζύγου

Η Επιτροπή αγνοεί στην πρόταση οδηγίας της για την αντικατάσταση της οδηγίας του 1986 τη σημασία της αναγνώρισης της εργασίας που πραγματοποιούν οι συμβοηθούντες σύζυγοι. Το άρθρο 7 της παλαιάς οδηγίας όριζε ότι: «Τα κράτη μέλη αναλαμβάνουν την υποχρέωση να εξετάσουν υπό ποίες προϋποθέσεις μπορεί να προωθηθεί η αναγνώριση της εργασίας που παρέχουν οι συμβοηθούντες σύζυγοι». Στην πρότασή της για την αναθεώρηση της οδηγίας, η Επιτροπή κατήργησε πλήρως αυτό το άρθρο.

Βάσει αυτού του σκεπτικού, πρέπει να εφιστάται η προσοχή στο γεγονός ότι είναι δύσκολη η αναγνώριση της συνεισφοράς των συμβοηθούντων συζύγων στο αποτέλεσμα της επιχείρησης αν δεν είναι υποχρεωτική η καταχώρισή τους. Η αναγνώριση της εργασίας προκειμένου να προβλέπονται αποζημιώσεις είναι εύλογη κυρίως σε περίπτωση διαζυγίου ή χωρισμού. Είναι γεγονός ότι, δεδομένης της περιπλοκότητας του θέματος, οι όποιες κανονιστικές ρυθμίσεις θα άπτονται του δικαίου του γάμου, του φορολογικού δικαίου και του εταιρικού δικαίου.

Οργανισμοί ισότητας

Οι προτάσεις της Επιτροπής (άρθρο 10), που αναμειγνύουν τις αρμοδιότητες σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων με τις διακρίσεις λόγω φύλου, δύσκολα μπορούν να γίνουν αποδεκτές. Η ίση μεταχείριση ανδρών και γυναικών αφορά ολόκληρο τον πληθυσμό και όχι μειονότητες που υφίστανται διακρίσεις για άλλους λόγους, όπως π.χ. λόγω φυλετικής καταγωγής, θρησκείας, κλπ. Αυτός είναι ο λόγος που ο οργανισμός που μεριμνά για την ορθή εφαρμογή αυτής της οδηγίας θα μπορούσε να είναι ο ίδιος με εκείνον που είναι αρμόδιος για τις οδηγίες που αφορούν την ίση μεταχείριση μισθωτών ανδρών και γυναικών, όχι όμως ένας οργανισμός προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Συμπεράσματα

Η οδηγία του 1986 δεν πέτυχε τους στόχους της, διότι ήταν υπερβολικά άτολμη. Η τωρινή πρόταση της Επιτροπής εξακολουθεί να στερείται φιλοδοξίας, διότι δεν προτείνει παρά μόνον ελάχιστα δεσμευτικές λύσεις. Μια δυνατότητα εξαίρεσης (opt-out), μια απαλλαγή από την υποχρέωση υπαγωγής στην κοινωνική ασφάλιση για τον ανεξάρτητο επαγγελματία και κυρίως για τον συμβοηθούντα σύζυγο δεν θα διασφαλίζει την ίση μεταχείριση ανδρών και γυναικών.

Μολονότι γνωρίζουμε ότι η θέση των κρατών μελών απέχει μακράν του να είναι ομόφωνη σε ό,τι αφορά την ανάγκη βελτίωσης του νομικού πλαισίου προκειμένου να εξασφαλιστεί η ορθή εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών που ασκούν ανεξάρτητη δραστηριότητα, καθώς και των συμβοηθούντων συζύγων ή αναγνωρισμένων συντρόφων συμβίωσης·

- μολονότι σημειώνουμε τις λίαν διιστάμενες θέσεις των επαγγελματικών οργανώσεων αφενός και των ενδιαφερόμενων ΜΚΟ αφετέρου, δεν θα πρέπει να είναι αδύνατη η επίτευξη λογικής συναίνεσης, ικανής να εξασφαλίσει την έγκριση αυτής της οδηγίας σε πρώτη ανάγνωση, πριν από τις ευρωπαϊκές εκλογές.

• [1]  Οδηγία 86/613/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 11ης Δεκεμβρίου σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών που ασκούν ανεξάρτητη δραστηριότητα, συμπεριλαμβανομένης της γεωργικής, καθώς και για την προστασία της μητρότητας (ΕΕ L 359 της 19.12.1986, σ. 56).
• [2]  Πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών που ασκούν ανεξάρτητη δραστηριότητα, συμπεριλαμβανομένης της γεωργικής, καθώς και για την προστασία της μητρότητας, COM/84/57 τελικό, ΕΕ C 113 της 27.4.1984, σ. 4.
• [3]  Έκθεση για την κατάσταση των συμμετεχουσών συζύγων των προσώπων που ασκούν ανεξάρτητη δραστηριότητα, της 8ης Ιανουαρίου 1997, ΕΕ C 055 της 24.02.1997, σ. 0003.
• [4]  COM(2008)636 τελικό.
• [5]  79/7/ΕΟΚ, 2004/113/ΕΚ, 2006/54/ΕΚ.
• [6]  Έκθεση της Επιτροπής σχετικά με την υλοποίηση της οδηγίας του Συμβουλίου της 11ης Δεκεμβρίου 1986 σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών που ασκούν ανεξάρτητη δραστηριότητα, συμπεριλαμβανομένης της γεωργικής, καθώς και για την προστασία, κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και της μητρότητας, των γυναικών που ασκούν ανεξάρτητη δραστηριότητα [COM(94) 163], Report on Directive 86/613/EEC by the Network of Legal Experts on the application of Community Law on equal treatment between men and women, (Έκθεση σχετικά με την οδηγία 86/613/ΕΟΚ από το δίκτυο νομικών εμπειρογνωμόνων όσον αφορά την εφαρμογή της κοινοτικής νομοθεσίας περί ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών) SEC(2008)2592, SEC(2008)2593.
• [7]  SEC(2008)2593
• [8]  EPEC- Study on implementation of the principle of equal treatment of men and women engaged in activity in a self -employed capacity and assisting spouses (Μελέτη σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών που ασκούν ανεξάρτητη δραστηριότητα και των συμβοηθούντων συζύγων), Γενική Διεύθυνση Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων και Ίσων Ευκαιριών, Ιούνιος 2008.
• [9]  EPEC- Study on implementation of the principle of equal treatment of men and women engaged in activity in a self -employed capacity and assisting spouses (Μελέτη σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών που ασκούν ανεξάρτητη δραστηριότητα και των συμβοηθούντων συζύγων), Γενική Διεύθυνση Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων και Ίσων Ευκαιριών, Ιούνιος 2008.
• [10]  EPEC- Study on implementation of the principle of equal treatment of men and women engaged in activity in a self -employed capacity and assisting spouses (Μελέτη σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών που ασκούν ανεξάρτητη δραστηριότητα και των συμβοηθούντων συζύγων), Γενική Διεύθυνση Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων και Ίσων Ευκαιριών, Ιούνιος 2008.

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπή Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων (12.2.2009)

προς την Επιτροπή Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων

σχετικά με πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών που ασκούν αυτοτελή επαγγελματική δραστηριότητα και την κατάργηση της οδηγίας 86/613/ΕΟΚ
(COM(2008)0636 – C6‑0341/2008 – 2008/0192(COD))

Εισηγητής(*): Luigi Cocilovo

(*) Συνδεδεμένη επιτροπή - άρθρο 47 του Κανονισμού

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ

Η πρόταση οδηγίας, η οποία θα αντικαταστήσει την ισχύουσα οδηγία 86/613/ΕΟΚ, ζητήθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο "έτσι ώστε να εξαλειφθεί η έμμεση διάκριση, να αναπτυχθεί μια θετική υποχρέωση ίσης μεταχείρισης και να βελτιωθεί το νομικό καθεστώς των συζύγων βοηθών". Εξετάστηκε η κατάσταση των συζύγων που βοηθούν στη βιοτεχνία, το εμπόριο, τη γεωργία, την αλιεία και τις μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις υπό το πρίσμα της ισότητας των φύλων, καθώς και λαμβανομένου υπόψη ότι οι γυναίκες βρίσκονται σε πιο ευάλωτη θέση από τους άνδρες[1].

Η ανά χείρας γνωμοδότηση έχει στόχο να υπογραμμίσει το αίτημα αυτό. Επιπλέον, υποστηρίζει την πρόταση της Επιτροπής να προσθέσει τους "συντρόφους συμβίωσης" ως ομάδα που θα πρέπει να καλύπτεται από την οδηγία. Καθώς η κατάσταση στα κράτη μέλη είναι ιδιαίτερα πολύπλοκη όσον αφορά τη νομοθεσία για τους συντρόφους συμβίωσης, θα ήταν απαραίτητο να καταστεί σαφές ότι, από ευρωπαϊκή άποψη, όλα τα πρόσωπα που συμμετέχουν στις δραστηριότητες των αυτοαπασχολούμενων εργαζομένων χωρίς να είναι υπάλληλοι ή συνέταιροι στην επιχείρηση θα πρέπει να έχουν το ίδιο επίπεδο δικαιωμάτων και προστασίας.

Όσον αφορά την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών, η αρχή της ίσης μεταχείρισης πρέπει να εφαρμόζεται όχι μόνο στη δημιουργία, την εγκατάσταση ή την επέκταση μιας επιχείρησης, αλλά και στη διαχείριση, η οποία περιλαμβάνει τη συμμετοχή στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων.

Όσον αφορά την ίση μεταχείριση, η προσπάθεια της Επιτροπής για τη διασφάλιση καλύτερης κοινωνικής προστασίας στους/τις συμβοηθούντες/σες συζύγους και τους/τις συντρόφους συμβίωσης είναι επίσης ευπρόσδεκτη. Ωστόσο, οι παροχές από τα συστήματα κοινωνικής προστασίας θα πρέπει να είναι σε εθελοντική βάση εφόσον η ίδια αρχή εφαρμόζεται στους αυτοαπασχολούμενους εργαζομένους. Εάν ένα κράτος μέλος υποχρεώνει τους αυτοαπασχολούμενους εργαζομένους να ανήκουν σε ένα σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, αυτό θα πρέπει επίσης να είναι υποχρεωτικό για τους/τις συμβοηθούντες/ούσες συζύγους και τους/τις συντρόφους συμβίωσης.

Τέλος, προτείνεται τα κράτη μέλη να είναι σε θέση να συμμορφωθούν με τους στόχους της οδηγίας πολύ νωρίτερα από ό, τι προβλέπει η Επιτροπή, δεδομένου ότι υπάρχει ήδη μια οδηγία η οποία απλώς θα επεκταθεί όσον αφορά ορισμένα θέματα.

ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ

Η Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων καλεί την Επιτροπή Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να ενσωματώσει στην έκθεσή της τις ακόλουθες τροπολογίες:

Τροπολογία  1 Πρόταση οδηγίας Αιτιολογική σκέψη 7
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
(7) Η οδηγία εφαρμόζεται στους αυτοαπασχολούμενους εργαζομένους και στις/στους συμβοηθούσες/ντες συζύγους, επειδή και οι δύο συμμετέχουν στις δραστηριότητες της επιχείρησης.	(7) Η οδηγία εφαρμόζεται στους αυτοαπασχολούμενους εργαζομένους, στις/στους συμβοηθούσες/ντες συζύγους και στις/στους συντρόφους συμβίωσης, επειδή και οι δύο συμμετέχουν στις δραστηριότητες της επιχείρησης.
Τροπολογία  2 Πρόταση οδηγίας Αιτιολογική σκέψη 11
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
(11) Στον τομέα της αυτοτελούς απασχόλησης, η εφαρμογή της ίσης μεταχείρισης σημαίνει ότι πρέπει να μην υφίσταται διακριτική μεταχείριση σε σχέση με τη δημιουργία, την εγκατάσταση ή την επέκταση μιας επιχείρησης ή την έναρξη κάθε άλλης μορφής αυτοτελούς επαγγελματικής δραστηριότητας.	(11) Στον τομέα της αυτοτελούς απασχόλησης, η εφαρμογή της ίσης μεταχείρισης σημαίνει ότι πρέπει να μην υφίσταται διακριτική μεταχείριση σε σχέση με τη δημιουργία, τη διαχείριση, την εγκατάσταση ή την επέκταση μιας επιχείρησης ή την έναρξη κάθε άλλης μορφής αυτοτελούς επαγγελματικής δραστηριότητας.
Τροπολογία  3 Πρόταση οδηγίας Αιτιολογική σκέψη 12
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
(12) Είναι αναγκαίο να εξασφαλιστεί ότι δεν υπάρχει διακριτική μεταχείριση λόγω της έγγαμης ή της οικογενειακής κατάστασης όσον αφορά τους όρους δημιουργίας μιας εταιρείας μεταξύ των συζύγων ή των συντρόφων συμβίωσης.	(12) Είναι αναγκαίο να εξασφαλιστεί ότι δεν υπάρχει διακριτική μεταχείριση λόγω της έγγαμης ή της οικογενειακής κατάστασης όσον αφορά τους όρους δημιουργίας μιας εταιρείας μεταξύ των συζύγων ή μεταξύ των συντρόφων συμβίωσης. Για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας οι όροι "οικογενειακή κατάσταση" και "οικογενειακή επιχείρηση" ερμηνεύονται με βάση την αναγνώριση της συμβίωσης συντρόφων από τις σχετικές αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.
Αιτιολόγηση
Η τροπολογία αυτή εφαρμόζει την απόφαση του ΔΕΚ της 1ης Απριλίου 2008 στην υπόθεση C-267/06 (Tadao Maruko).
Τροπολογία  4 Πρόταση οδηγίας Αιτιολογική σκέψη 13
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
(13) Όσον αφορά τη συνεισφορά τους στην οικογενειακή επιχείρηση, οι συμβοηθούσες/ντες σύζυγοι πρέπει να δικαιούνται τουλάχιστον το ίδιο επίπεδο προστασίας όπως οι αυτοαπασχολούμενοι εργαζόμενοι. Τα κράτη μέλη καλούνται να λάβουν τα αναγκαία μέτρα για να καταστεί δυνατή η επιλογή. Το επίπεδο προστασίας των αυτοαπασχολούμενων εργαζομένων και της/του συμβοηθούσας/ντος συζύγου μπορεί να είναι ανάλογο με το ποσοστό συμμετοχής στις δραστηριότητες της οικογενειακής επιχείρησης.	(13) Όσον αφορά τη συνεισφορά τους στην οικογενειακή επιχείρηση, οι συμβοηθούσες/ντες σύζυγοι και οι σύντροφοι συμβίωσης πρέπει να δικαιούνται τουλάχιστον το ίδιο επίπεδο προστασίας όπως οι αυτοαπασχολούμενοι εργαζόμενοι. Τα κράτη μέλη καλούνται να λάβουν τα αναγκαία μέτρα για να καταστεί δυνατή η επιλογή αυτή ή για να περιλάβουν τις/τους συμβοηθούσες/ντες συζύγους και τις/τους συντρόφους συμβίωσης στην υποχρεωτική κοινωνική ασφάλιση, υπό τους ίδιους όρους με αυτούς που ισχύουν για τους αυτοαπασχολούμενους εργαζομένους. Το επίπεδο προστασίας των αυτοαπασχολούμενων εργαζομένων και της/του συμβοηθούσας/ντος συζύγου ή της/του συντρόφου συμβίωσης μπορεί να είναι ανάλογο με το ποσοστό συμμετοχής στις δραστηριότητες της οικογενειακής επιχείρησης.
Τροπολογία  5 Πρόταση οδηγίας Αιτιολογική σκέψη 14
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
(14) Η οικονομική και φυσική ευπάθεια των εγκύων αυτοαπασχολούμενων γυναικών και των συμβοηθουσών συζύγων καθιστά αναγκαίο να τους χορηγηθεί το δικαίωμα άδειας μητρότητας, μέρος της οποίας πρέπει να θεωρείται υποχρεωτική. Τα κράτη μέλη θα εξακολουθούν να είναι αρμόδια για τον καθορισμό του επιπέδου των εισφορών και όλων των ρυθμίσεων σχετικά με τις παροχές και τις πληρωμές, με την προϋπόθεση ότι θα συμμορφώνονται με τις ελάχιστες προδιαγραφές της παρούσας οδηγίας. Προκειμένου να ληφθεί υπόψη η ειδική κατάσταση των αυτοαπασχολούμενων εργαζομένων και των συμβοηθουσών/ούντων συζύγων, πρέπει να τις/τους δοθεί η τελική επιλογή σχετικά με το αν επιθυμούν να επωφελούνται ή όχι από την άδεια μητρότητας.	(14) Η οικονομική και φυσική ευπάθεια των εγκύων αυτοαπασχολούμενων γυναικών, των συμβοηθουσών συζύγων και των συντρόφων συμβίωσης καθιστά αναγκαίο να τους χορηγηθεί το δικαίωμα άδειας μητρότητας, μέρος της οποίας πρέπει να θεωρείται υποχρεωτική. Τα κράτη μέλη θα εξακολουθούν να είναι αρμόδια για τον καθορισμό του επιπέδου των εισφορών και όλων των ρυθμίσεων σχετικά με τις παροχές και τις πληρωμές, με την προϋπόθεση ότι θα συμμορφώνονται με τις ελάχιστες προδιαγραφές της παρούσας οδηγίας. Προκειμένου να ληφθεί υπόψη η ειδική κατάσταση των αυτοαπασχολούμενων εργαζομένων, των συμβοηθουσών/ούντων συζύγων και των συντρόφων συμβίωσης, πρέπει να τις/τους δοθεί η τελική επιλογή σχετικά με το αν επιθυμούν να επωφελούνται ή όχι από την άδεια μητρότητας.
Τροπολογία  6 Πρόταση οδηγίας Αιτιολογική σκέψη 15
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
(15) Προκειμένου να ληφθούν υπόψη οι ιδιαιτερότητες των αυτοαπασχολούμενων εργαζομένων, των αυτοαπασχολούμενων γυναικών και των συμβοηθουσών συζύγων πρέπει να μπορούν να επιλέξουν, στο μέτρο του δυνατού, μεταξύ του χρηματικού επιδόματος και της προσωρινής αντικατάστασης στη διάρκεια της άδειας μητρότητας.	(15) Προκειμένου να ληφθούν υπόψη οι ιδιαιτερότητες της αυτοαπασχόλησης οι αυτοαπασχολούμενες γυναίκες, οι συμβοηθούσες σύζυγοι και οι γυναίκες σύντροφοι συμβίωσης πρέπει να μπορούν να επιλέξουν, στο μέτρο του δυνατού, μεταξύ του χρηματικού επιδόματος και της προσωρινής αντικατάστασης στη διάρκεια της άδειας μητρότητας.
Τροπολογία  7 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 1 – παράγραφος 2
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
2. Η παρούσα οδηγία καλύπτει τους αυτοαπασχολούμενους εργαζομένους και τις/τους συμβοηθούσες/ντες συζύγους.	2. Η παρούσα οδηγία καλύπτει τους αυτοαπασχολούμενους εργαζομένους, τις/τους συμβοηθούσες/ντες συζύγους και τις/τους συντρόφους συμβίωσης.
Τροπολογία  8 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 2 α (νέο)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
	Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι δεν υπάρχει διάκριση λόγω οικογενειακής κατάστασης όσον αφορά τους όρους σύστασης μιας επιχείρησης μεταξύ συζύγων ή μεταξύ αναγνωρισμένων σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο συντρόφων συμβίωσης. Όλες οι εταιρείες που έχουν ιδρυθεί από κοινού από συζύγους ή από αναγνωρισμένους σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο συντρόφους αναγνωρίζονται ως οικογενειακές επιχειρήσεις. Η αναγνώριση της συμβίωσης συντρόφων βασίζεται στις αντίστοιχες δικαστικές αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.
Τροπολογία  9 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 2 – παράγραφος 1 – στοιχείο β
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
(β) "συμβοηθούσες/ντες σύζυγοι": οι σύζυγοι ή, ανάλογα με το εθνικό δίκαιο, οι σύντροφοι συμβίωσης των αυτοαπασχολούμενων εργαζομένων, οι οποίοι δεν είναι μισθωτοί ή συνέταιροι στην επιχείρηση, στην οποία συμμετέχουν συνήθως, υπό τους όρους που ορίζονται από το εθνικό δίκαιο, στις δραστηριότητες του αυτοαπασχολούμενου εργαζομένου και εκτελούν τα ίδια καθήκοντα ή δευτερεύοντα καθήκοντα.	(β) "συμβοηθούσες/ντες σύζυγοι και σύντροφοι συμβίωσης": οι σύζυγοι ή, ανάλογα με το εθνικό δίκαιο, οι σύντροφοι συμβίωσης των αυτοαπασχολούμενων εργαζομένων, οι οποίοι δεν είναι μισθωτοί ή συνέταιροι στην επιχείρηση, στην οποία συμμετέχουν συνήθως, υπό τους όρους που ορίζονται από το εθνικό δίκαιο, στις δραστηριότητες του αυτοαπασχολούμενου εργαζομένου και εκτελούν τα ίδια καθήκοντα ή δευτερεύοντα καθήκοντα.
Τροπολογία  10 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 3 – παράγραφος 1
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
1. Η αρχή της ίσης μεταχείρισης σημαίνει ότι δεν υφίσταται καμία διάκριση λόγω φύλου, είτε άμεσα είτε έμμεσα, σε σχέση ιδίως με την οικογενειακή κατάσταση, ιδίως όσον αφορά τη δημιουργία, την εγκατάσταση ή την επέκταση μιας επιχείρησης ή την έναρξη ή επέκταση κάθε άλλης μορφής αυτοτελούς επαγγελματικής δραστηριότητας.	1. Η αρχή της ίσης μεταχείρισης σημαίνει ότι δεν υφίσταται καμία διάκριση λόγω φύλου, είτε άμεσα είτε έμμεσα, σε σχέση ιδίως με την οικογενειακή κατάσταση, ιδίως όσον αφορά τη δημιουργία, τη διαχείριση, την εγκατάσταση ή την επέκταση μιας επιχείρησης ή την έναρξη ή επέκταση κάθε άλλης μορφής αυτοτελούς επαγγελματικής δραστηριότητας.
Τροπολογία  11 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 5
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
Με την επιφύλαξη των ειδικών όρων για την πρόσβαση σε ορισμένες δραστηριότητες που ισχύουν εξίσου και για τα δύο φύλα, τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να εξασφαλίσουν ότι οι όροι για τη δημιουργία μιας εταιρείας μεταξύ συζύγων ή συντρόφων συμβίωσης να μην είναι πιο περιοριστικοί από τους όρους για τη δημιουργία μιας εταιρείας με άλλα πρόσωπα.	Με την επιφύλαξη των ειδικών όρων για την πρόσβαση σε ορισμένες δραστηριότητες που ισχύουν εξίσου και για τα δύο φύλα, τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να εξασφαλίσουν ότι οι όροι για τη δημιουργία μιας εταιρείας μεταξύ συζύγων ή μεταξύ συντρόφων συμβίωσης να μην είναι πιο περιοριστικοί από τους όρους για τη δημιουργία μιας εταιρείας με άλλα πρόσωπα.
Τροπολογία  12 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 6
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
Κοινωνική προστασία για συμβοηθούσες/ντες συζύγους	Κοινωνική προστασία για συμβοηθούσες/ντες συζύγους και συντρόφους συμβίωσης
6. Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να εξασφαλιστεί ότι οι συμβοηθούσες/ντες σύζυγοι μπορούν να επωφεληθούν από το ίδιο τουλάχιστον επίπεδο προστασίας όπως οι αυτοαπασχολούμενοι εργαζόμενοι υπό τους ίδιους όρους που ισχύουν για τους αυτοαπασχολούμενους εργαζομένους.	6. Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να εξασφαλιστεί ότι οι συμβοηθούσες/ντες σύζυγοι και οι σύντροφοι συμβίωσης μπορούν να επωφεληθούν από το ίδιο τουλάχιστον επίπεδο προστασίας όπως οι αυτοαπασχολούμενοι εργαζόμενοι υπό τους ίδιους όρους που ισχύουν για τους αυτοαπασχολούμενους εργαζομένους. Εάν αυτή η επέκταση των παροχών δεν είναι υποχρεωτική σύμφωνα με τη νομοθεσία ενός κράτους μέλους, παρέχεται κατόπιν αιτήσεως της/του συμβοηθούσας/συμβοηθούντος συζύγου ή της/του συντρόφου συμβίωσης.
Αιτιολόγηση
Στα κοινωνικά συστήματα που δεν αφήνουν στη διακριτική ευχέρεια του αυτοαπασχολούμενου εργαζομένου το να συμβάλει στην κοινωνική ασφάλιση, αυτό θα πρέπει να είναι υποχρεωτικό και για τις/τους συμβοηθούσες/ντες συζύγους και τις/τους συντρόφους συμβίωσης· εάν οι αυτοαπασχολούμενοι έχουν επιλογή, τότε πρέπει να έχουν και οι συμβοηθούσες/ντες σύζυγοι και οι σύντροφοι συμβίωσης.
Τροπολογία  13 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 7 – παράγραφος 1
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
1. Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να εξασφαλίσουν ότι οι αυτοαπασχολούμενες γυναίκες και οι συμβοηθούσες σύζυγοι δικαιούνται την ίδια περίοδο άδειας μητρότητας όπως προβλέπεται στο άρθρο 8 παράγραφος 1 της οδηγίας 92/85/ΕΟΚ.	1. Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να εξασφαλίσουν ότι οι αυτοαπασχολούμενες γυναίκες, οι συμβοηθούσες σύζυγοι και οι γυναίκες σύντροφοι συμβίωσης δικαιούνται την ίδια περίοδο άδειας μητρότητας όπως προβλέπεται στο άρθρο 8 παράγραφος 1 της οδηγίας 92/85/ΕΟΚ.
Τροπολογία  14 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 7 – παράγραφος 3
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
3. Το επίδομα που αναφέρεται στην παράγραφο 2 κρίνεται επαρκές εάν εξασφαλίζει εισόδημα τουλάχιστον ισότιμο προς εκείνο που θα εισέπραττε η εν λόγω γυναίκα σε περίπτωση διακοπής των δραστηριοτήτων της για λόγους που οφείλονται στην κατάσταση της υγείας της ή, εάν αυτό δεν ισχύει, κάποιο ισότιμο επίδομα που ορίζεται από το εθνικό δίκαιο, με βάση κάποιο ανώτατο όριο που ορίζεται από την εθνική νομοθεσία.	3. Το επίδομα που αναφέρεται στην παράγραφο 2 κρίνεται επαρκές εάν εξασφαλίζει εισόδημα τουλάχιστον ισότιμο προς τον ελάχιστο μισθό εφόσον αυτός ορίζεται από την εθνική νομοθεσία ή τουλάχιστον ισοδύναμο προς εκείνο που θα εισέπραττε η εν λόγω γυναίκα σε περίπτωση διακοπής των δραστηριοτήτων της για λόγους που οφείλονται στην κατάσταση της υγείας της ή, εάν αυτό δεν ισχύει, κάποιο ισότιμο επίδομα που ορίζεται από το εθνικό δίκαιο, με βάση κάποιο ανώτατο όριο που ορίζεται από την εθνική νομοθεσία εφόσον το ανώτατο αυτό όριο δεν εισάγει διακρίσεις.
Τροπολογία  15 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 7 – παράγραφος 4
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
4. Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να εξασφαλίσουν ότι οι αυτοαπασχολούμενες γυναίκες και οι συμβοηθούσες σύζυγοι έχουν πρόσβαση στις υπηρεσίες παροχής προσωρινής αντικατάστασης ή σε τυχόν υφιστάμενες εθνικές κοινωνικές υπηρεσίες, ως εναλλακτική λύση στο επίδομα που αναφέρεται στην παράγραφο 2.	4. Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να εξασφαλίσουν ότι οι αυτοαπασχολούμενες γυναίκες και οι συμβοηθούσες σύζυγοι και οι γυναίκες σύντροφοι συμβίωσης έχουν πρόσβαση στις υπηρεσίες παροχής προσωρινής αντικατάστασης ή σε τυχόν υφιστάμενες εθνικές κοινωνικές υπηρεσίες, ως εναλλακτική λύση στο επίδομα που αναφέρεται στην παράγραφο 2.
Τροπολογία  16 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 13 – παράγραφος 1
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
1. Τα κράτη μέλη κοινοποιούν κάθε διαθέσιμη πληροφορία σχετικά με την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας στην Επιτροπή το αργότερο έως την [6 έτη μετά την έκδοση].	1. Τα κράτη μέλη κοινοποιούν κάθε διαθέσιμη πληροφορία σχετικά με την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας στην Επιτροπή το αργότερο έως την [4 έτη μετά την έκδοση].
Η Επιτροπή εκπονεί συνοπτική έκθεση προς υποβολή στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο το αργότερο έως την [7 έτη μετά την έκδοση]. Αν χρειάζεται, η εν λόγω έκθεση συνοδεύεται, ενδεχομένως, από προτάσεις τροποποίησης της παρούσας οδηγίας.	Η Επιτροπή εκπονεί συνοπτική έκθεση προς υποβολή στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο το αργότερο έως την [5 έτη μετά την έκδοση]. Αν χρειάζεται, η εν λόγω έκθεση συνοδεύεται, ενδεχομένως, από προτάσεις τροποποίησης της παρούσας οδηγίας.
Τροπολογία  17 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 14 – παράγραφος 2
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
2. Προκειμένου να ληφθούν υπόψη ιδιαίτερες συνθήκες, τα κράτη μέλη μπορούν, εάν χρειάζεται, να έχουν μια πρόσθετη περίοδο [2 έτη] για να συμμορφωθούν με το άρθρο 6.	2. Προκειμένου να ληφθούν υπόψη ιδιαίτερες συνθήκες, τα κράτη μέλη μπορούν, εάν χρειάζεται, να έχουν μια πρόσθετη περίοδο [1 έτος] για να συμμορφωθούν με το άρθρο 6.

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Τίτλος	Ισότητα μεταχείρισης μεταξύ ανδρών και γυναικών που ασκούν ελεύθερο επάγγελμα
Έγγραφα αναφοράς	COM(2008)0636 – C6-0341/2008 – 2008/0192(COD)
Επιτροπή αρμόδια επί της ουσίας	FEMM
Γνωμοδοτική επιτροπή  Ημερομ. αναγγελίας στην ολομέλεια	EMPL 21.10.2008
Συντάκτης γνωμοδότησης  Ημερομηνία ορισμού	Luigi Cocilovo 4.11.2008
Εξέταση στην επιτροπή	21.1.2009		10.2.2009
Ημερομηνία έγκρισης	11.2.2009
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	40 0 0
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Jan Andersson, Edit Bauer, Iles Braghetto, Philip Bushill-Matthews, Milan Cabrnoch, Alejandro Cercas, Ole Christensen, Luigi Cocilovo, Jean Louis Cottigny, Jan Cremers, Harald Ettl, Richard Falbr, Carlo Fatuzzo, Ilda Figueiredo, Joel Hasse Ferreira, Stephen Hughes, Karin Jöns, Ona Juknevičienė, Jean Lambert, Bernard Lehideux, Elizabeth Lynne, Thomas Mann, Jiří Maštálka, Μαρία Ματσούκα, Elisabeth Morin, Csaba Őry, Siiri Oviir, Μαρία Παναγιωτοπούλου-Κασσιώτου, Pier Antonio Panzeri, Rovana Plumb, Elisabeth Schroedter, José Albino Silva Peneda, Kathy Sinnott, Jean Spautz, Gabriele Stauner, Ewa Tomaszewska, Anne Van Lancker, Gabriele Zimmer
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Corina Creţu, Pierre Jonckheer, Jamila Madeira, Adrian Manole, Ria Oomen-Ruijten, Csaba Sógor, Patrizia Toia

• [1]  Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 3ης Σεπτεμβρίου 2008 σχετικά με την ισότητα γυναικών και ανδρών - 2008.

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων (30.3.2009)

προς την Επιτροπή Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων

σχετικά με την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών που ασκούν αυτοτελή επαγγελματική δραστηριότητα και την κατάργηση της οδηγίας 86/613/EΟΚ
(COM(2008)0636 – C6‑0341/2008 – 2008/0192(COD))

Συντάκτρια γνωμοδότησης: Lidia Joanna Geringer de Oedenberg

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ

Η συντάκτρια υποστηρίζει την πρόταση Οδηγίας της Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών που ασκούν αυτοτελή επαγγελματική δραστηριότητα και την κατάργηση της οδηγίας 86/613/EΟΚ.

Ο ρόλος των συμβοηθουσών/ούντων συζύγων θεωρείται συχνά και αδίκως ως κανονικό και μη αμειβόμενο καθήκον.

Ο στόχος της οδηγίας 86/613/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 11ης Δεκεμβρίου 1986 είναι η εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών που ασκούν ανεξάρτητη δραστηριότητα, μεταξύ άλλων και στην γεωργία, καθώς και η προστασία των γυναικών κατά την εγκυμοσύνη και την μητρότητα.

Η οδηγία 86/613/ΕΟΚ δεν επέτυχε το στόχο της, που ήταν να αποκτήσουν οι συμβοηθούσες/ντες σύζυγοι, πραγματικοί μη ορατοί εργαζόμενοι, σαφώς προσδιορισμένο επαγγελματικό καθεστώς και να καθοριστούν τα δικαιώματα και οι ελάχιστες εγγυήσεις τους.

Η οδηγία 86/613/ΕΟΚ καλύπτει δύο κατηγορίες διαφορετικών ατόμων:

1) τους ανεξάρτητους επαγγελματίες, δηλαδή κάθε πρόσωπο που ασκεί κερδοσκοπική δραστηριότητα για δικό του λογαριασμό, σύμφωνα με τους όρους που προβλέπονται στην εθνική νομοθεσία, συμπεριλαμβανομένων και των γεωργών καθώς και όσων ασκούν ελευθέριο επάγγελμα·

2) τους συζύγους τους που δεν είναι μισθωτοί, ούτε συνέταιροι, και οι οποίοι συμμετέχουν συστηματικά και σύμφωνα με τους όρους της εθνικής νομοθεσίας στη δραστηριότητα του ανεξάρτητου επαγγελματία, ασκώντας είτε τα ίδια είτε παρεπόμενα καθήκοντα.

Το Δεκέμβριο του 2007, το Συμβούλιο ζήτησε από την Επιτροπή να εξετάσει κατά πόσο θα ήταν σκόπιμο να τροποποιηθεί η οδηγία 86/613/ΕΟΚ του Συμβουλίου, προκειμένου να διασφαλίσει τα δικαιώματα που συνδέονται με την μητρότητα ή την πατρότητα στους ανεξάρτητους επαγγελματίες και στις/στους συμβοηθούσες/ντες συζύγους τους.

Το Μάρτιο του 2008, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο επέστησε την προσοχή της Επιτροπής στην ανάγκη επανεξέτασης της οδηγίας, προκειμένου να βελτιωθεί η κατάσταση των συμβοηθουσών/ούντων συζύγων που εργάζονται στον αγροτικό τομέα.

Η Επιτροπή ζήτησε λοιπόν από ανεξάρτητους νομικούς εμπειρογνώμονες να εκπονήσουν έκθεση ανάλυσης των επιπτώσεων, για να διαπιστωθεί κατά πόσο οι τροποποιήσεις της οδηγίας θα μπορούσαν να βελτιώσουν την εφαρμογή της αρχής της ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών και να συμβάλουν στην αύξηση της συμμετοχής των γυναικών στις αυτοτελείς επαγγελματικές δραστηριότητες.

Η έκθεση κατέληξε στο συμπέρασμα ότι πρέπει να διατηρηθούν οι μη δεσμευτικές διατάξεις και ότι η πλέον κατάλληλη επιλογή ενόψει της υλοποίησης των στόχων, θα είναι μια πρόταση οδηγίας που τροποποιεί την οδηγία 86/613/ΕΟΚ. Η τροποποίηση αυτή θα πρέπει να περιλαμβάνει τα ακόλουθα στοιχεία:

· τη δυνατότητα που παρέχεται στις γυναίκες που ασκούν αυτοτελή επαγγελματική δραστηριότητα να λαμβάνουν άδεια μητρότητας ανωτάτης διάρκειας 14 εβδομάδων, εκ των οποίων 2 θα είναι υποχρεωτικές,

·  το δικαίωμα των συμβοηθουσών/ούντων συζύγων να καλύπτονται από τις ίδιες διατάξεις κοινωνικής ασφάλισης με αυτές που εφαρμόζονται στους ασκούντες αυτοτελή επαγγελματική δραστηριότητα ,

· την εκχώρηση αρμοδιοτήτων στον τομέα που καλύπτεται από την οδηγία, στους εθνικούς φορείς που είναι υπεύθυνοι για θέματα ισότητας.

Η παρούσα πρόταση οδηγίας, επί τη νομική βάσει του άρθρου 141 της Συνθήκης ΕΚ, αποβλέπει στην κατάργηση της οδηγίας 86/613/ΕΟΚ και αφορά τις πτυχές που δεν καλύπτονται από τις οδηγίες 2006/54/ΕΚ, 2004/113/ΕΚ και 79/7/ΕΟΚ.

ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ

Η Επιτροπή Νομικών Θεμάτων καλεί την Επιτροπή Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να ενσωματώσει στην έκθεσή της τις ακόλουθες τροπολογίες:

Τροπολογία  1 Πρόταση οδηγίας Αιτιολογική σκέψη 7α (νέα)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
	(7α) Ο ρόλος των συμβοηθουσών/ούντων συζύγων θεωρείται συχνά και αδίκως ως κανονικό και μη αμειβόμενο καθήκον.
Τροπολογία  2 Πρόταση οδηγίας Αιτιολογική σκέψη 7β (νέα)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
	(7β) Πρέπει να διασφαλιστεί στις/στους συμβοηθούσες/ντες σύζυγους σαφώς προσδιορισμένο επαγγελματικό καθεστώς και να καθοριστούν τα δικαιώματά τους
Τροπολογία  3 Πρόταση οδηγίας Αιτιολογική σκέψη 12
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
(12) Είναι αναγκαίο να εξασφαλιστεί ότι δεν υπάρχει διακριτική μεταχείριση λόγω της έγγαμης ή της οικογενειακής κατάστασης όσον αφορά τους όρους δημιουργίας μιας εταιρείας μεταξύ των συζύγων ή των συντρόφων συμβίωσης, εφόσον αναγνωρίζονται από την εθνική νομοθεσία.	(12) Είναι αναγκαίο να εξασφαλιστεί ότι δεν υπάρχει διακριτική μεταχείριση λόγω της οικογενειακής κατάστασης όσον αφορά τους όρους δημιουργίας μιας εταιρείας .
Αιτιολόγηση
Η έννοια της διακριτικής μεταχείρισης λόγω οικογενειακής κατάστασης είναι συζητήσιμη και κινδυνεύει να προκαλέσει συνέπειες στον τομέα του οικογενειακού δικαίου που εμπίπτει στην αποκλειστική αρμοδιότητα των κρατών μελών.
Τροπολογία  4 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 2 – παράγραφος 1 – στοιχείο β
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
β) "συμβοηθούσες/ντες σύζυγοι": οι σύζυγοι ή, ανάλογα με το εθνικό δίκαιο, οι σύντροφοι συμβίωσης των αυτοαπασχολούμενων εργαζομένων, οι οποίοι δεν είναι μισθωτοί ή συνέταιροι στην επιχείρηση, στην οποία συμμετέχουν συνήθως, υπό τους όρους που ορίζονται από το εθνικό δίκαιο, στις δραστηριότητες του αυτοαπασχολούμενου εργαζομένου και εκτελούν τα ίδια καθήκοντα ή δευτερεύοντα καθήκοντα.	β) "συμβοηθούσες/ντες σύζυγοι": οι σύζυγοι των αυτοαπασχολούμενων εργαζομένων, οι οποίοι δεν είναι μισθωτοί ή συνέταιροι στην επιχείρηση, στην οποία συμμετέχουν συνήθως, υπό τους όρους που ορίζονται από το εθνικό δίκαιο, στις δραστηριότητες του αυτοαπασχολούμενου εργαζομένου και εκτελούν τα ίδια καθήκοντα ή δευτερεύοντα καθήκοντα.
Αιτιολόγηση
Η τροποποίηση έχει αντίκτυπο στον τομέα του οικογενειακού δικαίου που εμπίπτει στην αρμοδιότητα των κρατών μελών. Προκειμένου να γίνεται σεβαστή η αρχή της επικουρικότητας και των αρμοδιοτήτων των κρατών μελών απαιτείται να αφεθεί σε αυτά να αποφασίζουν σχετικά με την ίση μεταχείριση μεταξύ συζύγων ή συντρόφων συμβίωσης στο θέμα αυτό.
Τροπολογία  5 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 5
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
Με την επιφύλαξη των ειδικών όρων για την πρόσβαση σε ορισμένες δραστηριότητες που ισχύουν εξίσου και για τα δύο φύλα, τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να εξασφαλίσουν ότι οι όροι για τη δημιουργία μιας εταιρείας μεταξύ συζύγων ή συντρόφων συμβίωσης να μην είναι πιο περιοριστικοί από τους όρους για τη δημιουργία μιας εταιρείας με άλλα πρόσωπα.	Με την επιφύλαξη των ειδικών όρων για την πρόσβαση σε ορισμένες δραστηριότητες που ισχύουν εξίσου και για τα δύο φύλα, τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να εξασφαλίσουν ότι οι όροι για τη δημιουργία μιας εταιρείας μεταξύ συζύγων να μην είναι πιο περιοριστικοί από τους όρους για τη δημιουργία μιας εταιρείας με άλλα πρόσωπα.
Αιτιολόγηση
Η τροποποίηση έχει αντίκτυπο στον τομέα του οικογενειακού δικαίου που εμπίπτει στην αρμοδιότητα των κρατών μελών. Προκειμένου να γίνεται σεβαστή η αρχή της επικουρικότητας και των αρμοδιοτήτων των κρατών μελών απαιτείται να αφεθεί σε αυτά να αποφασίζουν σχετικά με την ίση μεταχείριση μεταξύ συζύγων ή συντρόφων συμβίωσης στο θέμα αυτό.
Τροπολογία  6 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 6
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να εξασφαλιστεί ότι οι συμβοηθούσες/ντες σύζυγοι μπορούν να επωφεληθούν από το ίδιο τουλάχιστον επίπεδο προστασίας όπως οι αυτοαπασχολούμενοι εργαζόμενοι υπό τους ίδιους όρους που ισχύουν για τους αυτοαπασχολούμενους εργαζομένους.	Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να εξασφαλιστεί ότι οι συμβοηθούσες/ντες σύζυγοι μπορούν να επωφεληθούν από το ίδιο τουλάχιστον επίπεδο προστασίας όπως οι αυτοαπασχολούμενοι εργαζόμενοι υπό τους ίδιους όρους που ισχύουν για τους αυτοαπασχολούμενους εργαζομένους, συμπεριλαμβανομένου του επιπέδου των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης που πρέπει να είναι αποτέλεσμα κοινής συμφωνίας μεταξύ των συμβοηθούντων συζύγων και του επιχειρηματία, λαμβάνοντας πλήρως υπόψη τους οικονομικούς και κοινωνικούς παράγοντες.
Τροπολογία  7 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 8 - παράγραφος 1
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι κάθε πρόσωπο, το οποίο θεωρεί ότι έχει υποστεί απώλεια ή ζημία λόγω της μη τήρησης της αρχής της ίσης μεταχείρισης, ακόμη και εάν έχει λήξει η σχέση στο πλαίσιο της οποίας ισχυρίζεται ότι υπέστη διακριτική μεταχείριση, έχει πρόσβαση σε δικαστικές ή/και διοικητικές διαδικασίες, συμπεριλαμβανόμενων, όπου τα κράτη μέλη κρίνουν σκόπιμο, διαδικασιών συμβιβασμού, με σκοπό την επιβολή της τήρησης των υποχρεώσεων που απορρέουν από την παρούσα οδηγία.	Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι κάθε πρόσωπο, το οποίο θεωρεί ότι έχει υποστεί απώλεια ή ζημία λόγω της μη τήρησης της αρχής της ίσης μεταχείρισης, ακόμη και εάν έχει λήξει η σχέση στο πλαίσιο της οποίας ισχυρίζεται ότι υπέστη διακριτική μεταχείριση, έχει πρόσβαση σε αποτελεσματικές δικαστικές ή/και διοικητικές διαδικασίες, συμπεριλαμβανόμενων, όπου τα κράτη μέλη κρίνουν σκόπιμο, διαδικασιών συμβιβασμού, με σκοπό την επιβολή της τήρησης των υποχρεώσεων που απορρέουν από την παρούσα οδηγία
Τροπολογία  8 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 10 - παράγραφος 1
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
Τα κράτη μέλη ορίζουν και λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για έναν ή περισσότερους φορείς για την προώθηση, την ανάλυση, την παρακολούθηση και την υποστήριξη της ίσης μεταχείρισης όλων των προσώπων, χωρίς διακρίσεις λόγω φύλου. Οι εν λόγω φορείς μπορούν να αποτελούν τμήμα οργανισμών επιφορτισμένων, σε εθνικό επίπεδο, με την προάσπιση των δικαιωμάτων του ανθρώπου ή με τη διασφάλιση των ατομικών δικαιωμάτων ή με την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης.	Τα κράτη μέλη ορίζουν και λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για έναν ή περισσότερους φορείς για την προώθηση, την ανάλυση, την παρακολούθηση και την αποτελεσματική υποστήριξη της ίσης μεταχείρισης όλων των προσώπων, χωρίς διακρίσεις λόγω φύλου. Οι εν λόγω φορείς μπορούν να αποτελούν τμήμα οργανισμών επιφορτισμένων, σε εθνικό επίπεδο, με την προάσπιση των δικαιωμάτων του ανθρώπου ή με τη διασφάλιση των ατομικών δικαιωμάτων ή με την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης.
Τροπολογία  9 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 10 - παράγραφος 2 - σημ. β
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
η διενέργεια ανεξάρτητων ερευνών σχετικά με τις διακρίσεις·	η διενέργεια ανεξάρτητων ερευνών σχετικά με τις διακρίσεις στο οικονομικό και κοινωνικό πλαίσιο·
Τροπολογία  10 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 11
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
-Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι διατάξεις που θεσπίζονται κατ' εφαρμογή της παρούσας οδηγίας, καθώς και οι ήδη ισχύουσες σχετικές διατάξεις, γνωστοποιούνται στους ενδιαφερομένους με κάθε πρόσφορο μέσο σε όλη την επικράτειά τους.	Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι διατάξεις που θεσπίζονται κατ' εφαρμογή της παρούσας οδηγίας, καθώς και οι ήδη ισχύουσες σχετικές διατάξεις, γνωστοποιούνται στους ενδιαφερομένους με κάθε πρόσφορο μέσο, συμπεριλαμβανομένου του διαδικτύου, σε όλη την επικράτειά τους

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Τίτλος	Ισότητα μεταχείρισης μεταξύ ανδρών και γυναικών που ασκούν ελεύθερο επάγγελμα
Έγγραφα αναφοράς	COM(2008)0636 – C6-0341/2008 – 2008/0192(COD)
Επιτροπή αρμόδια επί της ουσίας	FEMM
Γνωμοδοτική επιτροπή        Ημερομ. αναγγελίας στην ολομέλεια	JURI 21.10.2008
Συντάκτης γνωμοδότησης        Ημερομηνία ορισμού	Lidia Joanna Geringer de Oedenberg 3.11.2008
Εξέταση στην επιτροπή	19.1.2009		11.2.2009
Ημερομηνία έγκρισης	30.3.2009
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	12 0 0
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Bert Doorn, Giuseppe Gargani, Neena Gill, Klaus-Heiner Lehne, Manuel Medina Ortega, Aloyzas Sakalas, Eva-Riitta Siitonen, Francesco Enrico Speroni, Diana Wallis, Jaroslav Zvěřina, Tadeusz Zwiefka
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Jean-Paul Gauzès

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Τίτλος	Ισότητα μεταχείρισης μεταξύ ανδρών και γυναικών που ασκούν ελεύθερο επάγγελμα
Έγγραφα αναφοράς	COM(2008)0636 – C6-0341/2008 – 2008/0192(COD)
Ημερομηνία υποβολής στο ΕΚ	3.10.2008
Επιτροπή αρμόδια επί της ουσίας        Ημερομ. αναγγελίας στην ολομέλεια	FEMM 21.10.2008
Γνωμοδοτική(ές) επιτροπή(ες)        Ημερομ. αναγγελίας στην ολομέλεια	EMPL 21.10.2008		ITRE 21.10.2008		JURI 21.10.2008		LIBE 21.10.2008
Αποφάσισε να μη γνωμοδοτήσει        Ημερομηνία της απόφασης	ITRE 3.11.2008		LIBE 30.3.2009
Συνδεδεμέν-η(-ες) επιτροπ-ή(-ές)        Ημερομ. αναγγελίας στην ολομέλεια	EMPL 12.3.2009
Εισηγητής(ές)        Ημερομηνία ορισμού	Astrid Lulling 19.11.2008
Εξέταση στην επιτροπή	10.2.2009		9.3.2009
Ημερομηνία έγκρισης	31.3.2009
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	23 0 2
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Edit Bauer, Edite Estrela, Věra Flasarová, Nicole Fontaine, Lissy Gröner, Anneli Jäätteenmäki, Ρόδη Κράτσα-Τσαγκαροπούλου, Urszula Krupa, Astrid Lulling, Siiri Oviir, Μαρία Παναγιωτοπούλου-Κασσιώτου, Zita Pleštinská, Teresa Riera Madurell, Eva-Riitta Siitonen, Eva-Britt Svensson, Anne Van Lancker, Anna Záborská
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Donata Gottardi, Mary Honeyball, Maria Petre, Heide Rühle, Маруся Иванова Любчева
Αναπληρωτές (άρθρο 178, παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Jean-Pierre Audy, Wolfgang Bulfon, Marie-Hélène Descamps, Jean Spautz
Ημερομηνία κατάθεσης	7.4.2009