SPRAWOZDANIE w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie stosowania zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn prowadzących działalność na własny rachunek oraz uchylającej dyrektywę 86/613/EWG
7.4.2009 - (COM(2008)0636 – C6‑0341/2008 – 2008/0192(COD)) - ***I
Komisja Praw Kobiet i Równouprawnienia
Sprawozdawczyni: Astrid Lulling
Sprawozdawca komisji opiniodawczej (*): Luigi Cocilovo
Komisja Zatrudnienia
(*) Procedura obejmująca zaangażowane komisje - art. 47 Regulaminu
PROJEKT REZOLUCJI LEGISLACYJNEJ PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO
w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie stosowania zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn prowadzących działalność na własny rachunek oraz uchylającej dyrektywę 86/613/EWG
(COM(2008)0636 – C6‑0341/2008 – 2008/0192(COD))
(Procedura współdecyzji: pierwsze czytanie)
Parlament Europejski,
– uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2008)0636),
– uwzględniając art. 251 ust. 2 oraz art. 141 ust. 3 traktatu WE, zgodnie z którymi wniosek został przedstawiony przez Komisję (C6-0341/2008),
– uwzględniając art. 51 Regulaminu,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia oraz opinie Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych, jak również Komisji Prawnej (A6 -0258/2009),
1. zatwierdza po poprawkach wniosek Komisji;
2. zwraca się do Komisji o ponowne przekazanie mu sprawy, jeśli uzna ona za stosowne wprowadzenie znaczących zmian do swojego wniosku lub zastąpienie go innym tekstem;
3. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji.
Poprawka 1 Wniosek dotyczący dyrektywy Punkt 4 preambuły | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
(4) Parlament Europejski wielokrotnie wnioskował, by Komisja dokonała przeglądu dyrektywy 86/613/EWG, w szczególności w celu poprawy sytuacji małżonków, którzy pomagają w gospodarstwach rolnych. |
(4) Parlament Europejski wielokrotnie wnioskował, by Komisja dokonała przeglądu dyrektywy 86/613/EWG, w szczególności w celu zwiększenia ochrony kobiet prowadzących działalność na własny rachunek w okresie ciąży i macierzyństwa oraz poprawy sytuacji małżonków, którzy pomagają w gospodarstwach rolnych, w rzemiośle, handlu, małych i średnich przedsiębiorstwach i wolnych zawodach. |
Uzasadnienie | |
Analizy skutków przeprowadzone przez Komisję wykazały nieskuteczność dyrektywy 86/613/EWG. Wielokrotnie, a w szczególności w rezolucji z dnia 21 lutego 1997 r. w pełni poświęconej współpracującym małżonkom, Parlament Europejski zwracał się o przeprowadzenie jej przeglądu w celu poprawy sytuacji socjalnej osób pracujących na własny rachunek i współpracujących małżonków we wszystkich dziedzinach działalności, zarówno w rolnictwie, jak i w rzemiośle, handlu, małych i średnich przedsiębiorstwach i wolnych zawodach. | |
Poprawka 2 Wniosek dotyczący dyrektywy Punkt 4a preambuły (nowy) | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
|
(4a) Parlament Europejski zaproponował w rezolucji z dnia 21 lutego 1997 r. w sprawie sytuacji współpracujących małżonków i osób pracujących na własny rachunek1 obowiązkowe rejestrowanie współpracujących małżonków, tak aby przestali być niewidocznymi pracownikami, a także nałożenie na państwa członkowskie obowiązku umożliwienia objęcia współpracujących małżonków systemem ubezpieczeń osób pracujących na własny rachunek na wypadek choroby, inwalidztwa i ubezpieczeniem emerytalnym. |
|
|
Dz.U. C 85 z 17.3.1997 r., s. 186. |
Poprawka 3 Wniosek dotyczący dyrektywy Punkt 7b preambuły (nowy) | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
|
(7b) Współpracującym małżonkom należy przyznać jasno określony status zawodowy, a także ustalić ich prawa. |
Poprawka 4 Wniosek dotyczący dyrektywy Punkt 10 preambuły | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
(10) Państwa członkowskie mogą, na mocy art. 141 ust. 4 Traktatu, utrzymać lub wprowadzać środki gwarantujące szczególne korzyści w celu ułatwienia osobom płci niedostatecznie reprezentowanej podejmowanie działalności na własny rachunek lub w celu zapobiegania niekorzystnym sytuacjom w karierze zawodowej i ich rekompensowania. Wymienione środki mające na celu zapewnienie równości w praktyce nie powinny zasadniczo być postrzegane jako naruszenie prawnej zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn. |
(10) Państwa członkowskie mogą, na mocy art. 141 ust. 4 Traktatu, utrzymać lub wprowadzać środki gwarantujące szczególne korzyści w celu ułatwienia osobom płci niedostatecznie reprezentowanej podejmowanie działalności na własny rachunek lub w celu zapobiegania niekorzystnym sytuacjom w karierze zawodowej i ich rekompensowania. Środki te, w postaci pozytywnych działań, mające na celu zapewnienie równości w praktyce nie powinny zasadniczo być postrzegane jako naruszenie prawnej zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn. |
Uzasadnienie | |
Należy przypomnieć, że można prowadzić pozytywne działania w tej dziedzinie. | |
Poprawka 5 Wniosek dotyczący dyrektywy Punkt 11 preambuły | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
(11) W obszarze działalności na własny rachunek, stosowanie zasady równego traktowania oznacza, że zakazana jest wszelka dyskryminacja w zakresie przedsiębiorczości, wyposażania lub rozszerzania działalności przedsiębiorstwa lub w zakresie innej formy działalności na własny rachunek. |
(11) W obszarze działalności na własny rachunek, stosowanie zasady równego traktowania oznacza, że zakazana jest wszelka dyskryminacja w zakresie przedsiębiorczości, zarządzania, wyposażania lub rozszerzania działalności przedsiębiorstwa lub w zakresie innej formy działalności na własny rachunek. |
Poprawka 6 Wniosek dotyczący dyrektywy Punkt 12 preambuły | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
(12) Konieczne jest zapewnienie braku dyskryminacji ze względu na stan cywilny i rodzinny w zakresie warunków zakładania przedsiębiorstwa w odniesieniu do małżonków lub partnerów uznanych przez prawo krajowe. |
(12) Konieczne jest zapewnienie braku dyskryminacji ze względu na stan cywilny i rodzinny w zakresie warunków zakładania przedsiębiorstwa w odniesieniu do małżonków lub partnerów uznanych przez prawo krajowe. Dla celów niniejszej dyrektywy terminy „stan cywilny” i „przedsiębiorstwo rodzinne” są interpretowane w świetle uznawania związków partnerskich na mocy odpowiednich wyroków Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. |
Uzasadnienie | |
Poprawka wdraża wyrok ETS z dnia 1 kwietnia 2008 r. w sprawie C-267/06 Tadao Maruko. | |
Poprawka 7 Wniosek dotyczący dyrektywy Punkt 13 preambuły | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
(13) Mając na uwadze wkład małżonków współpracujących w przedsiębiorstwo rodzinne, powinni oni mieć prawo, o ile wyrażą taką wolę, do korzystania z przynajmniej takiego samego poziomu ochrony jak osoby prowadzące działalność na własny rachunek oraz zgodnie z tymi samymi warunkami mającymi zastosowanie do osób prowadzących działalność na własny rachunek, zwłaszcza w odniesieniu do składek. Państwa członkowskie są zobowiązane do podjęcia środków niezbędnych dla umożliwienie dokonania takiego wyboru. Poziom ochrony osób prowadzących działalność na własny rachunek i małżonków współpracujących może być proporcjonalny do poziomu uczestnictwa w działalności przedsiębiorstwa rodzinnego. |
(13) Mając na uwadze wkład małżonków współpracujących w przedsiębiorstwo rodzinne, powinni oni mieć prawo do korzystania z przynajmniej takiego samego poziomu ochrony jak osoby prowadzące działalność na własny rachunek oraz zgodnie z tymi samymi warunkami mającymi zastosowanie do osób prowadzących działalność na własny rachunek. Państwa członkowskie są zobowiązane do podjęcia środków niezbędnych dla umożliwienie dokonania takiego wyboru. Poziom ochrony małżonków współpracujących powinien być proporcjonalny do poziomu ich uczestnictwa w działalności osoby prowadzącej działalność na własny rachunek w ramach przedsiębiorstwa rodzinnego. |
Uzasadnienie | |
Doświadczenia niektórych państw członkowskich pokazały, że gdy pozostawia się współpracującym małżonkom możliwość wyboru, czy chcą należeć do systemu ubezpieczeń społecznych, czy nie, w większości przypadków nie korzystają z takiej możliwości. Ich przystąpienie do systemu wiązałoby się oczywiście z kosztami, ale nie są świadomi poważnych konsekwencji braku ubezpieczenia, szczególnie w przypadku rozwodu lub śmierci współmałżonka. | |
Poprawka 8 Wniosek dotyczący dyrektywy Punkt 16 preambuły | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
(16) Zwiększanie skuteczności i efektywności systemów opieki socjalnej, zwłaszcza poprzez lepsze zachęty, zarządzanie i ocenę oraz określanie priorytetów w zakresie programów nakładów, stało się kluczowym elementem w celu zapewnienia długoterminowej finansowej stabilności europejskich modeli społecznych. Podczas opracowywania środków niezbędnych do wdrożenia niniejszej dyrektywy państwa członkowskie powinny zwrócić szczególną uwagę na poprawę i zapewnienie jakości oraz długoterminowej stabilności swoich systemów opieki socjalnej. |
(16) Zwiększanie skuteczności i efektywności systemów opieki socjalnej, zwłaszcza poprzez lepsze zachęty, zarządzanie i ocenę oraz określanie priorytetów w zakresie programów nakładów, stało się kluczowym elementem w celu zapewnienia długoterminowej finansowej stabilności europejskich modeli społecznych. |
Uzasadnienie | |
Środki mające na celu poprawę sytuacji osób prowadzących działalność na własny rachunek oraz współpracujących małżonków w żadnym wypadku nie zaszkodzą stabilności systemów zabezpieczenia społecznego, ponieważ zwiększy się liczba osób opłacających składki. | |
Poprawka 9 Wniosek dotyczący dyrektywy Punkt 18 preambuły | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
(18) Ochrona przed dyskryminacją ze względu na płeć powinna być wzmocniona poprzez istnienie w każdym państwie członkowskim przynajmniej jednego organu właściwego w zakresie analizowania tych problemów, badania możliwych rozwiązań i świadczenia praktycznej pomocy ofiarom. Mogą być to te same organy, które są odpowiedzialne na poziomie krajowym za obronę praw człowieka, ochronę praw jednostki lub wdrażanie zasady równego traktowania. Przy wykonywaniu swoich uprawnień i obowiązków wynikających z niniejszej dyrektywy organy te powinny działać w sposób zgodny z zasadami paryskimi Narodów Zjednoczonych dotyczącymi statusu i funkcjonowania instytucji krajowych w zakresie ochrony i promowania praw człowieka. |
(18) Ochrona osób prowadzących działalność na własny rachunek i współpracujących małżonków przed dyskryminacją ze względu na płeć powinna być wzmocniona poprzez istnienie w każdym państwie członkowskim jednego organu właściwego w zakresie analizowania tych problemów, badania możliwych rozwiązań i świadczenia praktycznej pomocy ofiarom. |
Uzasadnienie | |
Nie należy mieszać kwestii praw człowieka z kwestiami dotyczącymi równego traktowania mężczyzn i kobiet. | |
Poprawka 10 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 2 – litera a) | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
a) „osoby prowadzące działalność na własny rachunek”: wszystkie osoby prowadzące, na warunkach określonych przez prawo krajowe, działalność zarobkową na własny rachunek, w tym rolnicy i osoby wykonujących wolne zawody; |
a) „osoby prowadzące działalność na własny rachunek”, wszystkie osoby prowadzące, na warunkach określonych przez prawo krajowe, działalność zarobkową na własny rachunek, w tym rolnicy i osoby wykonujące wolne zawody, rzemieślnicy, handlowcy, osoby pracujące w małych i średnich przedsiębiorstwach; |
Uzasadnienie | |
Małe i średnie przedsiębiorstwa, rzemieślnicy i handlowcy również stanowią ważne grupy osób prowadzących działalność na własny rachunek. | |
Poprawka 11 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 3 – ustęp 1 | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
1. Zasada równego traktowania oznacza brak jakiejkolwiek dyskryminacji ze względu na płeć, bezpośredniej lub pośredniej, poprzez odwołanie zwłaszcza do stanu cywilnego lub rodzinnego, w szczególności w zakresie przedsiębiorczości, wyposażania lub rozszerzania działalności przedsiębiorstwa lub w zakresie rozpoczęcia innej formy działalności na własny rachunek. |
1. Zasada równego traktowania oznacza brak jakiejkolwiek dyskryminacji ze względu na płeć, bezpośredniej lub pośredniej, poprzez odwołanie zwłaszcza do stanu cywilnego lub rodzinnego, w szczególności w zakresie przedsiębiorczości, zarządzania, wyposażania lub rozszerzania działalności przedsiębiorstwa lub w zakresie rozpoczęcia innej formy działalności na własny rachunek. |
Poprawka 12 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 4 | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
Dla zapewnienia w praktyce całkowitej równości mężczyzn i kobiet, zasada równego traktowania nie stanowi przeszkody dla utrzymywania lub wprowadzania przez jakiekolwiek państwo członkowskie szczególnych środków mających zapobiegać niekorzystnym sytuacjom związanym z płcią lub je rekompensować. |
Dla zapewnienia w praktyce całkowitej równości mężczyzn i kobiet, zasada równego traktowania nie stanowi przeszkody dla utrzymywania lub wprowadzania przez jakiekolwiek państwo członkowskie szczególnych środków mających zapobiegać niekorzystnym sytuacjom związanym z płcią lub je rekompensować, na przykład mającym na celu promowanie przedsiębiorczości kobiet.. |
Uzasadnienie | |
Należy wspomnieć o tworzeniu przedsiębiorstw przez kobiety. | |
Poprawka 13 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 5 | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
Bez uszczerbku dla szczególnych warunków dostępu do niektórych rodzajów działalności, które są jednolicie stosowane do obu płci, państwa członkowskie podejmują konieczne środki, aby zagwarantować, że warunki zakładania przedsiębiorstwa między małżonkami lub uznanymi przez prawo krajowe partnerami nie były bardziej restrykcyjne niż warunki zakładania przedsiębiorstwa między innymi osobami. |
Bez uszczerbku dla szczególnych warunków dostępu do niektórych rodzajów działalności, które są jednolicie stosowane do obu płci, państwa członkowskie podejmują konieczne środki, aby zagwarantować, że warunki zakładania przedsiębiorstwa między małżonkami lub między uznanymi przez prawo krajowe partnerami nie były bardziej restrykcyjne niż warunki zakładania przedsiębiorstwa między innymi osobami. |
Poprawka 14 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 6 | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
Państwa członkowskie wprowadzają konieczne środki, aby zapewnić, że małżonkowie współpracujący mogą, o ile wyrażą taką wolę, korzystać z przynajmniej takiego samego poziomu ochrony jak osoby prowadzące działalność na własny rachunek oraz zgodnie z warunkami mającymi zastosowanie do osób prowadzących działalność na własny rachunek. |
Państwa członkowskie wprowadzają konieczne środki, aby zapewnić, że małżonkowie współpracujący korzystają z przynajmniej takiego samego poziomu ochrony jak osoby prowadzące działalność na własny rachunek oraz zgodnie z warunkami mającymi zastosowanie do osób prowadzących działalność na własny rachunek. |
|
|
Środki te gwarantują niezależne objęcie współpracujących małżonków systemami zabezpieczeń społecznych istniejącymi dla osób prowadzących działalność na własny rachunek i obejmującymi chorobę, inwalidztwo i ubezpieczenie emerytalne, pod warunkiem że uiszczają składki w tych systemach z tego samego tytułu co osoby prowadzące działalność na własny rachunek, nawet jeżeli trzeba będzie przewidzieć możliwość obliczania wysokości ich składek na zasadzie ryczałtu. |
|
|
Składki na ubezpieczenie społeczne współpracujących małżonków powinny być odliczane od podatków jako koszty operacyjne, tak samo jak wynagrodzenie rzeczywiście przyznawane małżonkowi, po spełnieniu dwóch warunków: usługi zostały należycie wyświadczone i chodzi o normalne wynagrodzenie za takie usługi. |
Uzasadnienie | |
Powinno się wprowadzić obowiązek przynależności do systemów zabezpieczenia społecznego dla współpracujących małżonków. Doświadczenia niektórych państw członkowskich pokazały, że gdy pozostawia się współpracującym małżonkom możliwość wyboru, czy chcą należeć do systemu ubezpieczeń społecznych, czy nie, większość z nich nie korzysta z takiej możliwości. Niewielu z nich zdaje sobie sprawę, że między innymi w razie rozwodu, nie posiadają żadnej ochrony socjalnej, zwłaszcza jeżeli chodzi o prawa emerytalne. | |
Poprawka 15 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 7 – ustęp 1 | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
1. Państwa członkowskie podejmują niezbędne kroki, aby zagwarantować, że kobiety prowadzące działalność na własny rachunek i małżonki współpracujące mogą, o ile wyrażą taką wolę, być uprawnione do takiego samego okresu urlopu macierzyńskiego, jak przewidziano w dyrektywie 92/85/EWG. |
1. Państwa członkowskie podejmują niezbędne kroki, aby zagwarantować, że kobiety prowadzące działalność na własny rachunek i małżonki współpracujące mogą być uprawnione do okresu urlopu macierzyńskiego przystosowanego do ich konkretnych potrzeb. Urlop macierzyński powinien mieć wybraną przez nie długość, pod warunkiem że całkowita długość nie przekracza czasu przewidzianego w dyrektywie 92/85/EWG. |
Poprawka 16 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 7 – ustęp 3 | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
3. Zasiłek, o którym mowa w ust. 2, uważa się za odpowiedni, jeśli gwarantuje on przynajmniej dochody, które dana osoba otrzymywałaby w przypadku przerwy w pracy spowodowanej stanem zdrowia lub, jeżeli nie ma to zastosowania, jest on równoważny jakiemukolwiek odpowiedniemu zasiłkowi ustalonemu w prawie krajowym, przy czym jego górną granicę ustala ustawodawca krajowy. |
3. Zasiłek, o którym mowa w ust. 2, uważa się za odpowiedni, jeśli gwarantuje on przynajmniej dochody, które dana osoba otrzymywałaby w przypadku przerwy w pracy spowodowanej stanem zdrowia lub, jeżeli nie ma to zastosowania, jest on równoważny jakiemukolwiek odpowiedniemu zasiłkowi ustalonemu w prawie krajowym, przy czym jego górną granicę ustala ustawodawca krajowy, a zastosowanie tej granicy nie może prowadzić do jakiejkolwiek formy dyskryminacji. |
Poprawka 17 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 7 – ustęp 4 | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
4. Państwa członkowskie podejmują konieczne kroki, aby zagwarantować, że kobiety prowadzące działalność na własny rachunek i małżonki współpracujące mają dostęp, w jak najszerszym zakresie, do usług zapewniających czasowe zastępstwo lub do innych krajowych usług socjalnych, będących alternatywą dla zasiłku, o którym mowa w ust. 2. |
Nie dotyczy polskiej wersji językowej |
Poprawka 18 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 7a (nowy) | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
|
Artykuł 7a Uznawanie pracy współpracujących małżonków |
|
|
Państwa Członkowskie zobowiązują się do ustalenia, na jakich warunkach możliwe jest uznawanie pracy wykonywanej przez współpracujących małżonków i, w świetle tych ustaleń, rozważą podjęcie wszelkich odpowiednich działań w celu sprzyjania takiemu uznawaniu. |
Uzasadnienie | |
Chodzi o dawny art. 7 dyrektywy 86/613/EWG dotyczący uznawania pracy współpracujących małżonków, żeby można było ewentualnie przewidzieć kompensaty w razie rozwodu lub separacji, gdzie współpracujący małżonek znalazłby się w bardzo niepewnej sytuacji, po latach pracy na rzecz gospodarstwa lub przedsiębiorstwa. | |
Poprawka 19 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 8 – ustęp 1 | |
|
Text proposed by the Commission |
Poprawka |
|
1. Państwa członkowskie dopilnują, by procedury sądowe lub administracyjne, jak również, o ile uznają to za właściwe, procedury pojednawcze, których celem jest doprowadzenie do wykonania zobowiązań wynikających z niniejszej dyrektywy, były dostępne dla wszystkich osób, które uważają, że poniosły stratę lub szkodę w związku z nieprzestrzeganiem wobec nich zasady równego traktowania, nawet w przypadku gdy dobiegła końca sytuacja, w której domniemana dyskryminacja miała miejsce. |
1. Państwa członkowskie dopilnują, by skuteczne procedury sądowe lub administracyjne, jak również, o ile uznają to za właściwe, procedury pojednawcze, których celem jest doprowadzenie do wykonania zobowiązań wynikających z niniejszej dyrektywy, były dostępne dla wszystkich osób, które uważają, że poniosły stratę lub szkodę w związku z nieprzestrzeganiem wobec nich zasady równego traktowania, nawet w przypadku gdy dobiegła końca sytuacja, w której domniemana dyskryminacja miała miejsce. |
Poprawka 20 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 10 – ustęp 1 | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
1. Państwa członkowskie wyznaczają organ lub organy do spraw promowania, analizowania, monitorowania i wspierania równego traktowania wszystkich osób bez dyskryminacji ze względu na płeć oraz dokonują odnoszących się do nich niezbędnych ustaleń. Organy te mogą wchodzić w skład agencji odpowiedzialnych na poziomie krajowym za obronę praw człowieka i przestrzeganie praw jednostki lub wdrażanie zasady równego traktowania. |
1. Państwa członkowskie wyznaczają organ odpowiedzialny za stosowanie niniejszej dyrektywy. Może on zostać wybrany spośród istniejących organów mających za zadanie promowanie, analizowanie, monitorowanie i skuteczne wspieranie równego traktowania kobiet i mężczyzn. |
Uzasadnienie | |
Lepiej nie mieszać kompetencji w dziedzinie praw człowieka czy walki z wszelkimi formami dyskryminacji, w tym mniejszości, z równością traktowania mężczyzn i kobiet, ponieważ są to kwestie, które powinny być traktowane w różny sposób. | |
Poprawka 21 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 10 – ustęp 2 – wprowadzenie | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
2. Państwa członkowskie zapewniają, że zadania organów, o których mowa w ust. 1, obejmują: |
2. Państwa członkowskie zapewniają, że zadania organu, o którym mowa w ust. 1, obejmują: |
Uzasadnienie | |
(Zob. uzasadnienie poprawki 13 do art. 10 ust. 1). | |
Poprawka 22 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 10 – ustęp 2 – litera ca) (nowa) | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
|
ca) wymianę, na właściwym poziomie, dostępnych informacji z odpowiednikami europejskimi, takimi jak Europejski Instytut ds. Równości Mężczyzn i Kobiet. |
Uzasadnienie | |
Organy te powinny wymieniać się informacjami, między innymi z Europejskim Instytutem ds. Równości Mężczyzn i Kobiet | |
Poprawka 23 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 10a (nowy) | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
|
Artykuł 10a Uwzględnianie problematyki płci w przepisach, politykach i działaniach |
|
|
Przy formułowaniu i wprowadzaniu w życie przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych, polityki i działań w dziedzinach określonych w niniejszej dyrektywie państwa członkowskie aktywnie uwzględniają cel, jakim jest równość kobiet i mężczyzn. |
Uzasadnienie | |
Postanowienia te pochodzą z dyrektywy 2006/54/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wprowadzenia w życie zasady równości szans oraz równego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie zatrudnienia i pracy (wersja przeredagowana) i uzasadnione jest ich wprowadzenie również w niniejszej dyrektywie. | |
Poprawka 24 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 11 | |
|
Text proposed by the Commission |
Poprawka |
|
Państwa członkowskie, wykorzystując wszystkie stosowne środki, dopilnowują, by przepisy przyjęte zgodnie z niniejszą dyrektywą oraz odpowiednie przepisy już będące w mocy były udostępniane zainteresowanym osobom na całym terytorium. |
Państwa członkowskie, wykorzystując wszystkie stosowne środki, w tym Internet, dopilnowują, by przepisy przyjęte zgodnie z niniejszą dyrektywą oraz odpowiednie przepisy już będące w mocy były udostępniane zainteresowanym osobom na całym terytorium. |
Poprawka 25 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 13 – ustęp 1 | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
1. Państwa członkowskie przekazują Komisji wszelkie dostępne informacje dotyczące stosowania niniejszej dyrektywy nie później niż [6 lat po przyjęciu]. |
1. Państwa członkowskie przekazują Komisji wszelkie dostępne informacje dotyczące stosowania niniejszej dyrektywy nie później niż [cztery lata po przyjęciu]. |
|
Komisja sporządza sprawozdanie podsumowujące, które przedkłada Parlamentowi Europejskiemu i Radzie nie później niż [7 lat po przyjęciu]. Do sprawozdania dołącza się, w miarę potrzeb, wnioski dotyczące zmiany niniejszej dyrektywy. |
Komisja sporządza sprawozdanie podsumowujące, które przedkłada Parlamentowi Europejskiemu i Radzie nie później niż [pięć lat po przyjęciu]. Do sprawozdania dołącza się, w miarę potrzeb, wnioski dotyczące zmiany niniejszej dyrektywy. |
Uzasadnienie | |
Okres siedmiu lat jest za długi na otrzymanie sprawozdania Komisji. | |
Poprawka 26 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 13a (nowy) | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
|
Artykuł 13a Przegląd |
|
|
Najpóźniej cztery lata po dacie, o której mowa w art. 14 ust 1 Komisja analizuje stosowanie niniejszej dyrektywy i, w stosownym przypadku, proponuje wszelkie konieczne zmiany. |
Uzasadnienie | |
Postanowienia te pochodzą z dyrektywy 2006/54/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wprowadzenia w życie zasady równości szans oraz równego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie zatrudnienia i pracy (wersja przeredagowana) i uzasadnione jest ich wprowadzenie również w niniejszej dyrektywie. | |
Poprawka 27 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 14 – ustęp 2 | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
2. Aby uwzględnić szczególne warunki, państwa członkowskie mogą, jeżeli okaże się to konieczne, skorzystać z dodatkowego okresu wynoszącego [2 lata], aby spełnić wymogi art. 6. |
2. Jeżeli jest to uzasadnione ze względu na szczególne trudności, jakie napotykają, państwa członkowskie mogą skorzystać z dodatkowego okresu wynoszącego [jeden rok], aby spełnić wymogi niniejszej dyrektywy. |
Uzasadnienie | |
Dodatkowy okres nie ma przekraczać jednego roku. | |
Poprawka 28 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 14a (nowy) | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
|
Artykuł 14a Minimalne wymogi |
|
|
Państwa członkowskie mogą wprowadzać lub utrzymywać przepisy bardziej korzystne dla zapewnienia ochrony zasady równego traktowania od przepisów ustanowionych w niniejszej dyrektywie. |
Uzasadnienie | |
Postanowienia te pochodzą z dyrektywy 2006/54/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wprowadzenia w życie zasady równości szans oraz równego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie zatrudnienia i pracy (wersja przeredagowana) i uzasadnione jest ich wprowadzenie również w niniejszej dyrektywie. | |
UZASADNIENIE
Dyrektywa z dnia 11 grudnia 1986 r.[1] ma długą historię i mało chlubną przeszłość.
Początkowy wniosek Komisji z 1984 r.[2] miał o wiele bardziej ambitny charakter niż tekst, który ostatecznie został przyjęty przez Radę w 1986 r.
W rezolucjach i sprawozdaniach przyjętych w latach 90. Parlament Europejski wielokrotnie domagał się poprawienia tej dyrektywy.
W sprawozdaniu z 1997 r.[3], poświęconym sytuacji współpracujących małżonków osób prowadzących działalność na własny rachunek, Parlament ubolewał nad skromnym zasięgiem dyrektywy 86/613/EWG, która w niewielkim stopniu umożliwiała poprawę sytuacji współpracujących małżonków osób prowadzących działalność na własny rachunek w zakresie uznawania ich pracy i odpowiedniej ochrony socjalnej.
Parlament zwrócił się o zmianę dyrektywy, która byłaby bardziej wiążąca dla państw członkowskich i przewidywałaby:
obowiązkową rejestrację współpracujących małżonków, tak aby przestali oni być niewidocznymi pracownikami,
- obowiązek przyjęcia przez państwa członkowskie środków umożliwiających współpracującym małżonkom wykupienie ubezpieczenia obejmującego w szczególności opiekę zdrowotną i świadczenia emerytalne.
Mimo wielokrotnego przypominania przez Parlament konkretnych propozycji służących zapewnieniu równości traktowania kobiet i mężczyzn prowadzących działalność na własny rachunek, w tym współpracujących małżonków, dopiero w październiku 2008 r. Komisja zaproponowała uchylenie dyrektywy 86/613/EWG i przedłożyła Parlamentowi Europejskiemu i Radzie wniosek dotyczący dyrektywy[4], której specjalną podstawę prawną stanowi art. 141 traktatu WE. Wniosek ten obejmuje jedynie kwestie nieobjęte innymi dyrektywami wprowadzającymi w życie zasadę równego traktowania mężczyzn i kobiet, które zostały przyjęte do tej pory[5]. Należy przypomnieć, że dyrektywa z 1986 r. opierała się na art. 100 i 235, a nie na art. 119 traktatu rzymskiego, który nie miał zastosowania do osób prowadzących działalność na własny rachunek, podczas gdy art. 141 ust. 3 ma zastosowanie w kwestiach dotyczących zatrudnienia i pracy i w związku z tym obejmuje osoby prowadzące działalność na własny rachunek.
Decyzja Komisji, aby uchylić dyrektywę z 1986 r. i zaproponować nowy instrument legislacyjny na rzecz stosowania zasady równego traktowania mężczyzn i kobiet prowadzących działalność na własny rachunek lub przyczyniających się do prowadzenia tej działalności, była oparta na sprawozdaniach dotyczących wdrażania dyrektywy z 1986 r., sprawozdaniach ekspertów i analizach oddziaływania[6]. Wszystkie te sprawozdania i badania wykazały nieskuteczność dyrektywy z 1986 r., której praktyczne rezultaty są niezadowalające w porównaniu z celem dyrektywy, zarówno jeśli chodzi o same osoby prowadzące działalność na własny rachunek, jak i przede wszystkim ich współpracujących małżonków, pomimo tego, że status prawny tych dwóch kategorii osób jest w sposób oczywisty różny.
Prawdą jest, że od 1986 r. zarówno sytuacja osób prowadzących działalność na własny rachunek, jak i ich współpracujących małżonków czy partnerów życiowych uznanych przez prawo krajowe, w rolnictwie, rzemiośle i handlu oraz wolnych zawodach podlegała zmianom w większości państw członkowskich. Dotyczy to zarówno przynależności do systemu zabezpieczenia społecznego, jak i ochrony macierzyństwa.
Sprawozdanie z oceny skutków[7], dołączone do nowego wniosku dotyczącego dyrektywy, umożliwia ocenę skutków dawnej dyrektywy zarówno w odniesieniu do osób prowadzących działalność na własny rachunek, jak i w odniesieniu do współpracujących małżonków czy uznanych partnerów życiowych.
Osoby prowadzące działalność na własny rachunek
Osoby prowadzące działalność na własny rachunek, stanowiące 16% ludności aktywnej zawodowo, nadal są mniejszością w Europie. Zaledwie jedną trzecią z 32,5 mln osób prowadzących działalność na własny rachunek stanowią kobiety[8], chociaż to kobiety wydają się wyrażać większą gotowość do podejmowania działalności na własny rachunek w celu uniknięcia bezrobocia lub lepszego pogodzenia życia zawodowego i rodzinnego.
71% kobiet prowadzących działalność na własny rachunek pracuje w sektorze usług.
W rolnictwie można zaobserwować podobny odsetek kobiet i mężczyzn, odpowiednio 21% i 20%. Zgodnie ze sprawozdaniem EPEC[9] największy wzrost liczby kobiet prowadzących działalność na własny rachunek (o 10% w latach 1998–2006) stwierdzono w Wielkim Księstwie Luksemburga, a następnie w Grecji, Włoszech i na Cyprze (5%).
Propozycja znoszenia przeszkód w dostępie kobiet do działalności na własny rachunek, między innymi poprzez wprowadzenie szczególnych środków czy korzyści mających na celu ułatwienie osobom płci niedostatecznie reprezentowanej podejmowanie działalności na własny rachunek, powinna zatem zostać poparta, ale też wzmocniona jako działanie pozytywne (punkt 10 preambuły, art. 4 wniosku dotyczącego dyrektywy)..
Propozycja dotycząca zakładania przedsiębiorstwa (art. 5) ma ogromne znaczenie, ponieważ przewiduje wiążące środki gwarantujące, że zakładanie przedsiębiorstwa przez małżonków lub partnerów nie będzie odtąd zabronione w prawie krajowym. Na podstawie tego samego przepisu nie będzie można odtąd zabronić, aby osoba prowadząca działalność na własny rachunek zatrudniała małżonka lub partnera w przedsiębiorstwie jako pracownika, co rozwiązuje w przykładny sposób problem niezależnego zabezpieczenia społecznego współpracującego małżonka i daje możliwość wpisania w koszty operacyjne wynagrodzenia faktycznie przyznawanego małżonkowi pod warunkiem, że będzie to normalne wynagrodzenie za należycie świadczone usługi i że zostaną odprowadzone wszelkie obowiązkowe składki i potrącenia.
Jeżeli chodzi o ochronę macierzyństwa kobiet prowadzących działalność na własny rachunek, nie należy powielać systemu urlopów macierzyńskich przewidzianego dla pracownic otrzymujących wynagrodzenie.
W większości przypadków szefowe przedsiębiorstw lub gospodarstw nie mogą pozwolić sobie na przerwanie pracy na wiele tygodni. Jednak urlop przyznany na ich wniosek powinien trwać przynajmniej cztery tygodnie przed rozwiązaniem i cztery tygodnie po nim, ze względu na ochronę zdrowia matki i dziecka. Także w przypadku pracownic otrzymujących wynagrodzenie to minimum jest obecnie absolutnie obowiązujące.
Jeżeli chodzi o zasiłek, wydaje się słuszne, aby był on co najmniej równoważny zasiłkowi chorobowemu; należy też zapewnić, aby tego rodzaju zasiłek był przewidziany w prawie krajowym, a najwyraźniej nie we wszystkich państwach członkowskich tak jest.
Prawdą jest, że już w 19 państwach członkowskich kobiety prowadzące działalność na własny rachunek mają prawo do płatnego urlopu macierzyńskiego wynoszącego 14 tygodni. Różny sposób finansowania zasiłku macierzyńskiego (na koszt państwa lub na podstawie składek ponoszonych przez osoby prowadzące działalność na własny rachunek) może powodować zakłócenia konkurencji. Jeżeli istnieją krajowe usługi zastępstwa, wydaje się słuszne, aby osoby prowadzące działalność na własny rachunek miały dostęp do tego rodzaju usług jako alternatywy dla zasiłku pieniężnego.
Współpracujący małżonkowie i uznani partnerzy
Zgodnie ze sprawozdaniem EPEC UE–27 liczy 3,75 mln współpracujących małżonków (lub członków rodziny), co odpowiada 11,5% wszystkich osób prowadzących działalność na własny rachunek w Unii Europejskiej[10]. Około 11% osób prowadzących działalność na własny rachunek deklaruje, że pomaga im członek rodziny. W większości przypadków chodzi o kobiety pomagające małżonkowi lub uznanemu partnerowi.
Współpracujący małżonkowie nie są jednolitą grupą. Ten typ zajęcia występuje najliczniej w rolnictwie, rzemiośle i handlu, ale też w przypadku wolnych zawodów. W niektórych państwach członkowskich współpracujący małżonkowie mogą korzystać z określonego statusu. Na przykład we Francji mają do wyboru trzy możliwości: status małżonka pracownika, małżonka wspólnika lub małżonka współpracującego, z wpisem do rejestru handlowego lub rejestru zawodów. W większości państw członkowskich wciąż nie mają oni własnego statusu. Ich praca nie jest uznawana. Nie korzystają z zabezpieczenia społecznego niezależnie od małżonka. W większości państw członkowskich mają prawa pochodne, czyli należą (podobnie jak dzieci) do kasy chorych przysługującej osobie prowadzącej działalność na własny rachunek i mają prawo do renty wdowiej po śmierci takiej osoby. Co się jednak staje w przypadku rozwodu, zwłaszcza po wielu latach małżeństwa? Małżonek nieposiadający własnego zabezpieczenia społecznego ponosi wysokie ryzyko ubóstwa, ponieważ nie ma żadnego statusu ani potwierdzenia przepracowanych lat, aby mógł ubiegać się o prawo do emerytury lub renty inwalidzkiej.
Dyrektywa z 1986 r. nie osiągnęła swojego celu, mimo że niektóre państwa członkowskie oferują współpracującym małżonkom możliwość dobrowolnego włączenia się do systemu zabezpieczenia społecznego, zazwyczaj tego, który obejmuje osoby prowadzące działalność na własny rachunek, jeśli taki istnieje.
W niektórych państwach członkowskich współpracujący małżonkowie mają obowiązek przynależności do systemów zabezpieczenia społecznego (Francja od lipca 2007 r., Belgia od 2006 r.).
W Portugalii także podlegają oni obowiązkowemu systemowi zabezpieczenia dla osób prowadzących działalność na własny rachunek i korzystają ze świadczeń tego systemu. W Wielkim Księstwie Luksemburga istnieje od 1974 r. obowiązkowy system ubezpieczeń dla współpracujących małżonków i członków rodzin w sektorze rolnym. Taki sam system istnieje też dla rzemiosła, handlu i wolnych zawodów, przewiduje on jednak liczne możliwości odstępstw i zwolnień.
W Finlandii każdy mieszkaniec jest automatycznie objęty systemem zabezpieczenia społecznego, niezależnie od rodzaju wykonywanego zajęcia. W Niemczech współpracujący małżonkowie traktowani są jak współwłaściciele przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego i korzystają ze statusu osób prowadzących działalność na własny rachunek.
Doświadczenia tych państw członkowskich pokazały, że jedynie obowiązkowa przynależność do systemu jest skutecznym mechanizmem.
Dyrektywa 86/613/EWG przewidywała jedynie dobrowolną przynależność współpracujących małżonków do systemów zabezpieczenia społecznego. W związku z tym okazała się ona nieskuteczna. Mimo to nowy wniosek Komisji także przewiduje system oparty na dobrowolności. Artykuł 6 wniosku stanowi, że „małżonkowie współpracujący mogą, o ile wyrażą taką wolę, korzystać z przynajmniej takiego samego poziomu ochrony jak osoby prowadzące działalność na własny rachunek oraz na tych samych warunkach mających zastosowanie do osób prowadzących działalność na własny rachunek”. We wniosku Komisji przewidziana jest zatem dobrowolna i oparta na składkach przynależność współpracujących małżonków osób prowadzących działalność na własny rachunek do systemu zabezpieczenia społecznego. Sprawozdawczyni jest przekonana, że tego rodzaju podejście jest nieskuteczne i w żaden sposób nie poprawi sytuacji współpracujących małżonków. Doświadczenia państw członkowskich, w których istnieje dobrowolna przynależność, pokazały, że gdy pozostawia się współpracującym małżonkom możliwość wyboru, czy chcą należeć do systemu świadczeń emerytalnych, czy nie, w większości przypadków ich decyzja jest odmowna. Obawiają się, że przynależność do systemu pociągnie za sobą poważne wydatki w postaci składek. Niewielu współpracujących małżonków zdaje sobie jednak sprawę z poważnych konsekwencji braku takiej przynależności w momencie rozwodu lub zgonu małżonka, który był objęty systemem. Ze wszystkich tych powodów sprawozdawczyni jest przekonana, że powinno się wprowadzić obowiązek przynależności do systemów zabezpieczenia społecznego dla współpracujących małżonków. Unia Europejska powinna dysponować bardziej wiążącymi przepisami, ustanawiającymi zasady gwarancji minimalnych dla współpracujących małżonków, w ramach których państwa członkowskie będą mogły wybrać środek najlepiej nadający się do dostosowania ich systemów.
Należy zatem wprowadzić poprawki do punktu 13 preambuły i art. 6 wniosku dotyczącego dyrektywy, aby zapewnić przede wszystkim możliwość przynależności do systemu przewidzianego dla osób prowadzących działalność na własny rachunek, a także aby uniemożliwić zwolnienie z przynależności do systemu, czyli wprowadzić obowiązkową przynależność, nawet jeśli oznaczałoby to wprowadzenie możliwości obliczania składek na zasadzie ryczałtu.
Bardzo ważne jest, aby składki na ubezpieczenie społeczne mogły być odliczane od podatku, dzięki potraktowaniu ich np. jako koszty operacyjne.
Jeżeli chodzi o urlop macierzyński, należy go dostosować do szczególnej sytuacji współpracujących małżonków, zamiast powielać model przewidziany dla pracownic otrzymujących wynagrodzenie, zgodnie z argumentacją przedstawioną powyżej w odniesieniu do osób prowadzących działalność na własny rachunek. Decyzja o przerwaniu pracy w rodzinnym przedsiębiorstwie przed porodem i po nim zależy, także w przypadku współpracujących małżonków, od zasiłku pobieranego z tego tytułu, który powinien być obowiązkowo przewidziany przynajmniej dla 4 tygodni przed narodzinami dziecka i po nich. Zachęta do przerywania pracy w tym przypadku opiera się zasadniczo na finansowaniu urlopu macierzyńskiego. Tak jak w Wielkim Księstwie Luksemburga, finansowanie to powinno być zapewnione w całości przez państwo, a nie przez pracodawców i pracowników lub osoby prowadzące działalność na własny rachunek i ich małżonków, tak aby uniknąć zakłóceń konkurencji na jednolitym rynku.
Uznawanie pracy współpracujących małżonków
W swoim wniosku dotyczącym dyrektywy mającej zastąpić dyrektywę z 1986 r. Komisja nie poświęca uwagi znaczeniu uznawania pracy wykonywanej przez współpracujących małżonków. Artykuł 7 dawnej dyrektywy stanowił: „Państwa członkowskie zobowiązują się ustalić, na jakich warunkach możliwe jest uznawanie pracy wykonywanej przez małżonków”. We wniosku dotyczącym przeglądu dyrektywy Komisja w całości skreśliła ten artykuł.
W tym kontekście należy zwrócić uwagę na fakt, że trudno jest uznawać udział współpracujących małżonków w wynikach osiąganych przez przedsiębiorstwo bez obowiązkowej rejestracji tych małżonków. Uznawanie pracy związane z przyznawaniem świadczeń jest szczególnie uzasadnione w przypadku rozwodu lub separacji. Prawdą jest, że z uwagi na złożoność tematu przepisy w tej dziedzinie będą poruszać kwestie związane z prawem małżeńskim, podatkowym i prawem spółek.
Organy ds. równości
Trudno jest przyjąć propozycje Komisji (art. 10), które mieszają uprawnienia w dziedzinie praw człowieka i w dziedzinie dyskryminacji ze względu na płeć. Równe traktowanie kobiet i mężczyzn dotyczy całego społeczeństwa, a nie tylko mniejszości dyskryminowanych ze względu na inne kryteria, takie jak kolor skóry, wyznanie itp. Dlatego też nad prawidłowym stosowaniem dyrektywy mógłby czuwać organ właściwy w kwestiach objętych dyrektywami w sprawie równego traktowania kobiet i mężczyzn pobierających wynagrodzenie, ale nie organ działający na rzecz ochrony praw człowieka.
Podsumowanie
Cele dyrektywy z 1986 r. nie zostały osiągnięte, ponieważ jej zakres był zbyt skromny. Obecny wniosek Komisji jest wciąż jeszcze zbyt mało ambitny, ponieważ zawiera jedynie rozwiązania wiążące w niewielkim stopniu. Możliwość opt-out, zwolnienie z obowiązku przynależności do systemu zabezpieczenia społecznego dla osób prowadzących działalność na własny rachunek, a przede wszystkim dla współpracujących małżonków, nie zapewnią równego traktowania kobiet i mężczyzn.
Pomimo świadomości, że stanowiska państw członkowskich są dalekie od jednomyślności, gdy chodzi o konieczność udoskonalenia ram prawnych w celu zapewnienia właściwego stosowania zasady równego traktowania mężczyzn i kobiet prowadzących działalność na własny rachunek i ich współpracujących małżonków lub uznanych partnerów,
pomimo bardzo oddalonych stanowisk organizacji zawodowych z jednej strony, a zainteresowanych organizacji pozarządowych z drugiej, powinno być możliwe znalezienie rozsądnego konsensusu, umożliwiającego przyjęcie tej dyrektywy w pierwszym czytaniu, przed wyborami do Parlamentu Europejskiego.
- [1] Dyrektywa 86/613/EWG Rady z dnia 11 grudnia 1986 r. w sprawie stosowania zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn pracujących na własny rachunek, w tym w rolnictwie, oraz w sprawie ochrony kobiet pracujących na własny rachunek w okresie ciąży i macierzyństwa (Dz.U. L 359 z 19.12.1986, s. 56).
- [2] Wniosek dotyczący dyrektywy Rady w sprawie stosowania zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn pracujących na własny rachunek, w tym w rolnictwie, oraz w sprawie ochrony kobiet pracujących na własny rachunek w okresie ciąży i macierzyństwa, COM/84/57 wersja ostateczna, Dz.U. C 113 z 27.4.1984, s. 4
- [3] Sprawozdanie w sprawie sytuacji współpracujących małżonków osób prowadzących działalność na własny rachunek z dnia 8 stycznia 1997 r., Dz.U. C 055 z 24.2.1997, s. 0003.
- [4] COM(2008) 636 wersja ostateczna
- [5] 79/7/EWG, 2004/113/WE, 2006/54/WE.
- [6] Sprawozdanie Komisji dotyczące wdrażania dyrektywy Rady z dnia 11 grudnia 1986 r. w sprawie stosowania zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn pracujących na własny rachunek, w tym w rolnictwie, oraz w sprawie ochrony kobiet pracujących na własny rachunek w okresie ciąży i macierzyństwa [COM(94) 163], sprawozdanie sporządzone przez Network of Legal Experts dotyczące dyrektywy 86/613/EWG w sprawie stosowania zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn, SEC(2008)2592, SEC(2008)2593.
- [7] SEC(2008)2593
- [8] EPEC – Analiza dotycząca stosowania zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn prowadzących działalność na własny rachunek i małżonków współpracujących, DG ds. Zatrudnienia, Spraw Społecznych I Równości szans, czerwiec 2008 r.
- [9] EPEC – Analiza dotycząca stosowania zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn prowadzących działalność na własny rachunek i małżonków współpracujących, DG ds. Zatrudnienia, Spraw Społecznych I Równości szans, czerwiec 2008 r.
- [10] EPEC – Analiza dotycząca stosowania zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn prowadzących działalność na własny rachunek i małżonków współpracujących, DG ds. Zatrudnienia, Spraw Społecznych I Równości szans, czerwiec 2008 r.
OPINIA Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych (*) (12.2.2009)
dla Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia
w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie stosowania zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn prowadzących działalność na własny rachunek oraz uchylającej dyrektywę 86/613/EWG
(COM(2008)0636 – C6‑0341/2008 – 2008/0192(COD))
Sprawozdawca komisji opiniodawczej (*): Luigi Cocilovo(*) Procedura obejmująca zaangażowane komisje - art. 47 Regulaminu
ZWIĘZŁE UZASADNIENIE
Parlament Europejski zwrócił się o sporządzenie projektu dyrektywy, która ma zastąpić istniejącą dyrektywę 86/613/EWG, „w celu wyeliminowania dyskryminacji pośredniej, wprowadzenia pozytywnego wymogu równego traktowania i poprawy prawnego statusu małżonków współpracujących. Uwzględniono sytuację małżonków pomagających w rzemiośle, handlu, rolnictwie, rybołówstwie i w małych przedsiębiorstwach rodzinnych w kontekście równości płci oraz uwzględniając fakt, że kobiety znajdują się w mniej korzystnej sytuacji niż mężczyźni”.[1]
Celem niniejszej opinii jest podkreślenie powyższych wymogów. Opinia ta wspiera ponadto wniosek Komisji dotyczący dodania „partnerów” jako grupy, która również powinna zostać objęta dyrektywą. Ponieważ sytuacja w państwach członkowskich jest bardzo złożona jeżeli chodzi o partnerów, konieczne wydaje się wyjaśnienie, iż z europejskiego punktu widzenia każda osoba uczestnicząca w działaniach osób prowadzących działalność na własny rachunek, lecz nie będąca pracownikiem lub wspólnikiem, powinna korzystać z tego samego poziomu praw i ochrony.
Odnośne do równouprawnienia kobiet i mężczyzn zasada równego traktowania musi być stosowana nie tylko w zakresie przedsiębiorczości, wyposażania lub rozszerzania działalności przedsiębiorstwa, lecz także w przypadku zarządzania, które obejmuje procesy podejmowania decyzji.
Odnośnie do równego traktowania z zadowoleniem należy również przyjąć wysiłek Komisji na rzecz zapewnienia lepszej ochrony socjalnej małżonków i partnerów współpracujących. Jednak korzystanie z systemu zabezpieczenia społecznego powinno być dobrowolne, jeżeli tę samą zasadę stosuje się do osób prowadzących działalność na własny rachunek. Jeżeli dane państwo członkowskie zobowiązuje osoby prowadzące działalność na własny rachunek do przystąpienia się do systemu zabezpieczenia społecznego, wymóg ten powinien obowiązywać również małżonków i partnerów współpracujących.
Ponadto można przypuszczać, że państwa członkowskie powinny być w stanie znacznie łatwiej, niż zakłada to Komisja, zrealizować cele dyrektywy, gdyż już teraz obowiązuje dyrektywa w omawianej dziedzinie, której zakres zostanie jedynie częściowo rozszerzony.
POPRAWKI
Komisja Zatrudnienia i Spraw Socjalnych zwraca się do Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia, jako do komisji przedmiotowo właściwej, o naniesienie do swojego sprawozdania następujących poprawek:
Poprawka 1 Wniosek dotyczący dyrektywy Punkt 7 preambuły | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
(7) Wymieniona dyrektywa powinna mieć zastosowanie do osób prowadzących działalność na własny rachunek i małżonków współpracujących, ponieważ obie grupy uczestniczą w prowadzeniu działalności gospodarczej. |
(7) Wymieniona dyrektywa powinna mieć zastosowanie do osób prowadzących działalność na własny rachunek, małżonków i partnerów współpracujących, ponieważ obie grupy uczestniczą w prowadzeniu działalności gospodarczej. |
Poprawka 2 Wniosek dotyczący dyrektywy Punkt 11 preambuły | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
(11) W obszarze działalności na własny rachunek, stosowanie zasady równego traktowania oznacza, że zakazana jest wszelka dyskryminacja w zakresie przedsiębiorczości, wyposażania lub rozszerzania działalności przedsiębiorstwa lub w zakresie innej formy działalności na własny rachunek. |
(11) W obszarze działalności na własny rachunek, stosowanie zasady równego traktowania oznacza, że zakazana jest wszelka dyskryminacja w zakresie przedsiębiorczości, zarządzania, wyposażania lub rozszerzania działalności przedsiębiorstwa lub w zakresie innej formy działalności na własny rachunek. |
Poprawka 3 Wniosek dotyczący dyrektywy Punkt 12 preambuły | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
(12) Konieczne jest zapewnienie braku dyskryminacji ze względu na stan cywilny i rodzinny w zakresie warunków zakładania przedsiębiorstwa w odniesieniu do małżonków lub partnerów uznanych przez prawo krajowe. |
(12) Konieczne jest zapewnienie braku dyskryminacji ze względu na stan cywilny i rodzinny w zakresie warunków zakładania przedsiębiorstwa w odniesieniu do małżonków lub partnerów uznanych przez prawo krajowe. Dla celów niniejszej dyrektywy terminy „stan cywilny” i „przedsiębiorstwo rodzinne” są interpretowane w świetle uznawania związków partnerskich na mocy odpowiednich wyroków Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. |
Uzasadnienie | |
Poprawka wdraża wyrok ETS z dnia 1 kwietnia 2008 r. w sprawie C-267/06 Tadao Maruko. | |
Poprawka 4 Wniosek dotyczący dyrektywy Punkt 13 preambuły | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
(13) Mając na uwadze wkład małżonków współpracujących w przedsiębiorstwo rodzinne, powinni oni mieć prawo, o ile wyrażą taką wolę, do korzystania z przynajmniej takiego samego poziomu ochrony jak osoby prowadzące działalność na własny rachunek oraz zgodnie z tymi samymi warunkami mającymi zastosowanie do osób prowadzących działalność na własny rachunek, zwłaszcza w odniesieniu do składek. Państwa członkowskie są zobowiązane do podjęcia środków niezbędnych dla umożliwienie dokonania takiego wyboru. Poziom ochrony osób prowadzących działalność na własny rachunek i małżonków współpracujących może być proporcjonalny do poziomu uczestnictwa w działalności przedsiębiorstwa rodzinnego. |
(13) Mając na uwadze wkład małżonków i partnerów współpracujących w przedsiębiorstwo rodzinne, powinni oni mieć prawo, o ile wyrażą taką wolę, do korzystania z przynajmniej takiego samego poziomu ochrony jak osoby prowadzące działalność na własny rachunek oraz zgodnie z tymi samymi warunkami mającymi zastosowanie do osób prowadzących działalność na własny rachunek, zwłaszcza w odniesieniu do składek. Państwa członkowskie są zobowiązane do podjęcia środków niezbędnych dla umożliwienia dokonania takiego wyboru lub do włączenia małżonków i partnerów współpracujących do obowiązkowego systemu zabezpieczenia społecznego na tych samych warunkach, które mają zastosowanie do osób prowadzących działalność na własny rachunek. Poziom ochrony osób prowadzących działalność na własny rachunek, małżonków i partnerów współpracujących może być proporcjonalny do poziomu uczestnictwa w działalności przedsiębiorstwa rodzinnego. |
Poprawka 5 Wniosek dotyczący dyrektywy Punkt 14 preambuły | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
(14) Ekonomiczna i fizyczna wrażliwość kobiet w ciąży prowadzących działalność na własny rachunek oraz małżonek współpracujących sprawia, iż powinny one korzystać z prawa do urlopu macierzyńskiego, którego część musi być uważana za obowiązkową. Państwa członkowskie zachowają swoje uprawnienia w zakresie ustalania poziomu składek oraz wszystkich uzgodnień dotyczących świadczeń i płatności, pod warunkiem spełnienia minimalnych wymogów określonych w niniejszej dyrektywie. Niemniej jednak, aby uwzględnić szczególną sytuację kobiet prowadzących działalność na własny rachunek i małżonek współpracujących, należy im zapewnić możliwość dokonania ostatecznego wyboru dotyczącego ewentualnego skorzystania z urlopu macierzyńskiego. |
(14) Ekonomiczna i fizyczna wrażliwość kobiet w ciąży prowadzących działalność na własny rachunek, małżonek i partnerek współpracujących sprawia, iż powinny one korzystać z prawa do urlopu macierzyńskiego, którego część musi być uważana za obowiązkową. Państwa członkowskie zachowają swoje uprawnienia w zakresie ustalania poziomu składek oraz wszystkich uzgodnień dotyczących świadczeń i płatności, pod warunkiem spełnienia minimalnych wymogów określonych w niniejszej dyrektywie. Niemniej jednak, aby uwzględnić szczególną sytuację kobiet prowadzących działalność na własny rachunek, małżonek i partnerek współpracujących, należy im zapewnić możliwość dokonania ostatecznego wyboru dotyczącego ewentualnego skorzystania z urlopu macierzyńskiego. |
Poprawka 6 Wniosek dotyczący dyrektywy Punkt 15 preambuły | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
(15) W celu uwzględnienia specyfiki działalności na własny rachunek, kobiety prowadzące działalność na własny rachunek i małżonkowie współpracujący powinni mieć możliwość, w najszerszym możliwym zakresie, wyboru między zasiłkiem finansowym a czasowym zastąpieniem podczas urlopu macierzyńskiego. |
(15) W celu uwzględnienia specyfiki działalności na własny rachunek, kobiety prowadzące działalność na własny rachunek, małżonkowie i partnerzy współpracujący powinni mieć możliwość, w najszerszym możliwym zakresie, wyboru między zasiłkiem finansowym a czasowym zastąpieniem podczas urlopu macierzyńskiego. |
Poprawka 7 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 1 – ustęp 2 | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
2. Niniejsza dyrektywa obejmuje osoby prowadzące działalność na własny rachunek i małżonków współpracujących. |
2. Niniejsza dyrektywa obejmuje osoby prowadzące działalność na własny rachunek, małżonków i partnerów współpracujących. |
Poprawka 8 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 2a (nowy) | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
|
Państwa członkowskie gwarantują, że nie dochodzi do dyskryminacji ze względu na stan cywilny i rodzinny w zakresie warunków zakładania przedsiębiorstwa w odniesieniu do małżonków lub partnerów uznanych przez prawo krajowe. Wszystkie przedsiębiorstwa założone wspólnie przez małżonków lub partnerów uznanych przez prawo krajowe uznaje się za „przedsiębiorstwa rodzinne”. Związki partnerskie uznaje się w oparciu o odpowiednie wyroki Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. |
Poprawka 9 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 2 – ustęp 1 – litera b) | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
b) „małżonkowie współpracujący”: małżonkowie lub uznani przez prawo krajowe partnerzy osób prowadzących działalność na własny rachunek niebędący pracownikami ani wspólnikami, którzy w trwały sposób uczestniczą, na warunkach określonych przez prawo krajowe, w działaniach osoby prowadzącej działalność na własny rachunek i wykonują takie same zadania lub zadania o charakterze wspomagającym. |
b) „małżonkowie i partnerzy współpracujący”: małżonkowie lub uznani przez prawo krajowe partnerzy osób prowadzących działalność na własny rachunek nie będący pracownikami ani wspólnikami, którzy w trwały sposób uczestniczą, na warunkach określonych przez prawo krajowe, w działaniach osoby prowadzącej działalność na własny rachunek i wykonują takie same zadania lub zadania o charakterze wspomagającym. |
Poprawka 10 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 3 – ustęp 1 | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
1. Zasada równego traktowania oznacza brak jakiejkolwiek dyskryminacji ze względu na płeć, bezpośredniej lub pośredniej, poprzez odwołanie zwłaszcza do stanu cywilnego lub rodzinnego, w szczególności w zakresie przedsiębiorczości, wyposażania lub rozszerzania działalności przedsiębiorstwa lub w zakresie rozpoczęcia innej formy działalności na własny rachunek. |
1. Zasada równego traktowania oznacza brak jakiejkolwiek dyskryminacji ze względu na płeć, bezpośredniej lub pośredniej, poprzez odwołanie zwłaszcza do stanu cywilnego lub rodzinnego, w szczególności w zakresie przedsiębiorczości, zarządzania, wyposażania lub rozszerzania działalności przedsiębiorstwa lub w zakresie rozpoczęcia innej formy działalności na własny rachunek. |
Poprawka 11 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 5 | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
Bez uszczerbku dla szczególnych warunków dostępu do niektórych rodzajów działalności, które są jednolicie stosowane do obu płci, państwa członkowskie podejmują konieczne środki, aby zagwarantować, że warunki zakładania przedsiębiorstwa między małżonkami lub uznanymi przez prawo krajowe partnerami nie były bardziej restrykcyjne niż warunki zakładania przedsiębiorstwa między innymi osobami. |
Bez uszczerbku dla szczególnych warunków dostępu do niektórych rodzajów działalności, które są jednolicie stosowane do obu płci, państwa członkowskie podejmują konieczne środki, aby zagwarantować, że warunki zakładania przedsiębiorstwa między małżonkami lub między uznanymi przez prawo krajowe partnerami nie były bardziej restrykcyjne niż warunki zakładania przedsiębiorstwa między innymi osobami. |
Poprawka 12 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 6 | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
Ochrona socjalna dla małżonków współpracujących |
Ochrona socjalna dla małżonków i partnerów współpracujących |
|
6. Państwa członkowskie wprowadzają konieczne środki, aby zapewnić, że małżonkowie współpracujący mogą, o ile wyrażą taką wolę, korzystać z przynajmniej takiego samego poziomu ochrony jak osoby prowadzące działalność na własny rachunek oraz zgodnie z warunkami mającymi zastosowanie do osób prowadzących działalność na własny rachunek. |
6. Państwa członkowskie wprowadzają konieczne środki, aby zapewnić, że małżonkowie i partnerzy współpracujący mogą korzystać z przynajmniej takiego samego poziomu ochrony jak osoby prowadzące działalność na własny rachunek oraz zgodnie z warunkami mającymi zastosowanie do osób prowadzących działalność na własny rachunek. Jeżeli rozszerzenie korzyści nie jest obowiązkowe na mocy ustawodawstwa danego państwa członkowskiego, przyznaje się je na wniosek przedkładany przez współpracującego małżonka lub partnera. |
Uzasadnienie | |
W systemie zabezpieczenia społecznego, który nie pozostawia w gestii osoby prowadzącej działalność na własny rachunek decyzji o przystąpieniu do systemu, przepis taki powinien obowiązywać również małżonków i partnerów współpracujących; jeżeli wybór należy do osób prowadzących działalność na własny rachunek, należy on także do współpracujących małżonków i partnerów. | |
Poprawka 13 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 7 – ustęp 1 | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
1. Państwa członkowskie podejmują niezbędne kroki, aby zagwarantować, że kobiety prowadzące działalność na własny rachunek i małżonki współpracujące mogą, o ile wyrażą taką wolę, być uprawnione do takiego samego okresu urlopu macierzyńskiego, jak przewidziano w dyrektywie 92/85/EWG. |
1. Państwa członkowskie podejmują niezbędne kroki, aby zagwarantować, że kobiety prowadzące działalność na własny rachunek, małżonki i partnerki współpracujące mogą, o ile wyrażą taką wolę, być uprawnione do takiego samego okresu urlopu macierzyńskiego, jak przewidziano w dyrektywie 92/85/EWG. |
Poprawka 14 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 7 – ustęp 3 | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
3. Zasiłek, o którym mowa w ust. 2, uważa się za odpowiedni, jeśli gwarantuje on przynajmniej dochody, które dana osoba otrzymywałaby w przypadku przerwy w pracy spowodowanej stanem zdrowia lub, jeżeli nie ma to zastosowania, jest on równoważny jakiemukolwiek odpowiedniemu zasiłkowi ustalonemu w prawie krajowym, przy czym jego górną granicę ustala ustawodawca krajowy. |
3. Zasiłek, o którym mowa w ust. 2, uważa się za odpowiedni, jeśli gwarantuje on przynajmniej dochody równe płacy minimalnej, o ile ustala ją prawo krajowe, lub przynajmniej takie dochody, które dana osoba otrzymywałaby w przypadku przerwy w pracy spowodowanej stanem zdrowia lub, jeżeli nie ma to zastosowania, jest on równoważny jakiemukolwiek odpowiedniemu zasiłkowi ustalonemu w prawie krajowym, przy czym jego górną granicę ustala ustawodawca krajowy, o ile zastosowanie tej granicy nie prowadzi do dyskryminacji. |
Poprawka 15 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 7 – ustęp 4 | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
4. Państwa członkowskie podejmują konieczne kroki, aby zagwarantować, że kobiety prowadzące działalność na własny rachunek i małżonki współpracujące mają dostęp, w jak najszerszym zakresie, do usług zapewniających czasowe zastępstwo lub do innych krajowych usług socjalnych, będących alternatywą dla zasiłku, o którym mowa w ust. 2. |
4. Państwa członkowskie podejmują konieczne kroki, aby zagwarantować, że kobiety prowadzące działalność na własny rachunek oraz współpracujące małżonki i partnerki mają dostęp do usług zapewniających czasowe zastępstwo lub do innych krajowych usług socjalnych, będących alternatywą dla zasiłku, o którym mowa w ust. 2. |
Poprawka 16 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 13 – ustęp 1 | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
1. Państwa członkowskie przekazują Komisji wszelkie dostępne informacje dotyczące stosowania niniejszej dyrektywy nie później niż [6 lat po przyjęciu]. |
1. Państwa członkowskie przekazują Komisji wszelkie dostępne informacje dotyczące stosowania niniejszej dyrektywy nie później niż [4 lata po przyjęciu]. |
|
Komisja sporządza sprawozdanie podsumowujące, które przedkłada Parlamentowi Europejskiemu i Radzie nie później niż [7 lat po przyjęciu]. Do sprawozdania dołącza się, w miarę potrzeb, wnioski dotyczące zmiany niniejszej dyrektywy. |
Komisja sporządza sprawozdanie podsumowujące, które przedkłada Parlamentowi Europejskiemu i Radzie nie później niż [5 lat po przyjęciu]. Do sprawozdania dołącza się, w miarę potrzeb, wnioski dotyczące zmiany niniejszej dyrektywy. |
Poprawka 17 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 14 – ustęp 2 | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
2. Aby uwzględnić szczególne warunki, państwa członkowskie mogą, jeżeli okaże się to konieczne, skorzystać z dodatkowego okresu wynoszącego [2 lata], aby spełnić wymogi art. 6. |
2. Aby uwzględnić szczególne warunki, państwa członkowskie mogą, jeżeli okaże się to konieczne, skorzystać z dodatkowego okresu wynoszącego [1 rok], aby spełnić wymogi art. 6. |
PROCEDURA
|
Tytuł |
Zasada równego traktowania kobiet i mężczyzn pracujących na własny rachunek |
|||||||
|
Odsyłacze |
COM(2008)0636 – C6-0341/2008 – 2008/0192(COD) |
|||||||
|
Komisja przedmiotowo właściwa |
FEMM |
|||||||
|
Opinia wydana przez Data ogłoszenia na posiedzeniu |
EMPL 21.10.2008 |
|
|
|
||||
|
Sprawozdawca komisji opiniodawczej Data powołania |
Luigi Cocilovo 4.11.2008 |
|
|
|||||
|
Rozpatrzenie w komisji |
21.1.2009 |
10.2.2009 |
|
|
||||
|
Data przyjęcia |
11.2.2009 |
|
|
|
||||
|
Wynik głosowania końcowego |
+: –: 0: |
40 0 0 |
||||||
|
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego |
Jan Andersson, Edit Bauer, Iles Braghetto, Philip Bushill-Matthews, Milan Cabrnoch, Alejandro Cercas, Ole Christensen, Luigi Cocilovo, Jean Louis Cottigny, Jan Cremers, Harald Ettl, Richard Falbr, Carlo Fatuzzo, Ilda Figueiredo, Joel Hasse Ferreira, Stephen Hughes, Karin Jöns, Ona Juknevičienė, Jean Lambert, Bernard Lehideux, Elizabeth Lynne, Thomas Mann, Jiří Maštálka, Maria Matsouka, Elisabeth Morin, Csaba Őry, Siiri Oviir, Marie Panayotopoulos-Cassiotou, Pier Antonio Panzeri, Rovana Plumb, Elisabeth Schroedter, José Albino Silva Peneda, Kathy Sinnott, Jean Spautz, Gabriele Stauner, Ewa Tomaszewska, Anne Van Lancker, Gabriele Zimmer |
|||||||
|
Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego |
Corina Creţu, Pierre Jonckheer, Jamila Madeira, Adrian Manole, Ria Oomen-Ruijten, Csaba Sógor, Patrizia Toia |
|||||||
- [1] Rezolucja PE z dnia 3 września 2008 r. w sprawie równości kobiet i mężczyzn – 2008.
OPINIA Komisji Prawnej (30.3.2009)
dla Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia
w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie stosowania zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn prowadzących działalność na własny rachunek oraz uchylającej dyrektywę 86/613/EWG
(COM(2008)0636 – C6‑0341/2008 – 2008/0192(COD))
Sprawozdawczyni: Lidia Joanna Geringer de Oedenberg
ZWIĘZŁE UZASADNIENIE
Sprawozdawca popiera wniosek dotyczący dyrektywy w sprawie stosowania zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn prowadzących działalność na własny rachunek oraz uchylającej dyrektywę 86/613/EWG.
Rola współpracującego małżonka jest często niesłusznie postrzegana jako normalna i pełniona bezpłatnie.
Celem dyrektywy Rady 86/613/EWG z dnia 11 grudnia 1986 r. jest stosowanie zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn pracujących na własny rachunek, w tym w rolnictwie, oraz ochrona macierzyństwa.
Dyrektywa 86/613/EWG nie osiągnęła swojego celu, jakim było nadanie współpracującym małżonkom, prawdziwym pracownikom niewidzialnym, jasno określonego statusu zawodowego, a także ustalenie ich praw i minimalnych gwarancji.
Dyrektywa 86/613/EWG obejmuje dwie różne grupy:
1) osoby pracujące na własny rachunek, to znaczy wszystkie osoby prowadzące, na warunkach określonych przez prawo krajowe, działalność zarobkową na własny rachunek, w tym rolników i osoby wykonujące wolne zawody;
2) ich małżonków, nie będących pracownikami ani wspólnikami, którzy w trwały sposób uczestniczą, na warunkach określonych przez prawo krajowe, w działalności osoby pracującej na własny rachunek i wykonują takie same zadania lub zadania o charakterze wspomagającym.
W grudniu 2007 r. Rada wezwała Komisję do „rozważenia potrzeby zmiany, w razie konieczności, dyrektywy Rady 86/613/EWG w celu zagwarantowania praw związanych z macierzyństwem i ojcostwem osób prowadzących działalność na własny rachunek i współpracujących małżonków”.
W marcu 2008 r. Parlament Europejski również zwracał uwagę, by Komisja dokonała przeglądu wymienionej dyrektywy w celu poprawy sytuacji małżonków, którzy pomagają w gospodarstwach rolnych.
Komisja zwróciła się więc do niezależnych ekspertów prawnych o sporządzenie sprawozdania z oceny skutków celem sprawdzenia, czy zmiany w dyrektywie mogłyby poprawić stosowanie zasady równego traktowania mężczyzn i kobiet i zwiększyć udział kobiet w podejmowaniu działalności na własny rachunek.
Sprawozdanie zamknięto wnioskiem, że niewiążące środki powinny zostać utrzymane. Stwierdzono również, że najlepiej odpowiadającą celom opcją jest wniosek dotyczący dyrektywy zmieniającej dyrektywę 86/613/EWG. Ta ostatnia powinna zawierać następujące elementy:
· zapewnienie kobietom prowadzącym działalność na własny rachunek możliwości skorzystania z urlopu macierzyńskiego w wymiarze maksymalnie 14 tygodni, w tym 2 tygodni obowiązkowych,
· zapewnienie współpracującym małżonkom prawa do korzystania z ochrony socjalnej na tych samych zasadach, co pracownicy prowadzący działalność na własny rachunek,
· nadanie krajowym organom ds. równości uprawnień określonych w przedmiotowej dyrektywie.
Niniejszy wniosek w sprawie dyrektywy, którego podstawę prawną stanowi art. 141 traktatu WE ma na celu uchylenie dyrektywy 86/613/EWG i dotyczy aspektów nieobjętych dyrektywami 2006/54/WE, 2004/113/WE oraz 79/7/EWG.
POPRAWKI
Komisja Prawna zwraca się do Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia, jako do komisji przedmiotowo właściwej, o naniesienie do swojego sprawozdania następujących poprawek:
Poprawka 1 Wniosek dotyczący dyrektywy Punkt 7a preambuły (nowy) | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
|
(7a) Rola współpracującego małżonka jest często niesłusznie postrzegana jako normalna i pełniona bezpłatnie. |
Poprawka 2 Wniosek dotyczący dyrektywy Punkt 7b preambuły (nowy) | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
|
(7b) Współpracującym małżonkom należy przyznać jasno określony status zawodowy, a także ustalić ich prawa. |
Poprawka 3 Wniosek dotyczący dyrektywy Punkt 12 preambuły | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
(12) Konieczne jest zapewnienie braku dyskryminacji ze względu na stan cywilny i rodzinny w zakresie warunków zakładania przedsiębiorstwa w odniesieniu do małżonków lub partnerów uznanych przez prawo krajowe. |
(12) Konieczne jest zapewnienie braku dyskryminacji ze względu na stan rodzinny w zakresie warunków zakładania przedsiębiorstwa w odniesieniu do małżonków lub partnerów uznanych przez prawo krajowe. |
Uzasadnienie | |
Pojęcie „dyskryminacji ze względu na stan cywilny” jest dyskusyjne i mogłoby naruszać dziedzinę prawa rodzinnego, która podlega wyłącznej kompetencji państw członkowskich. | |
Poprawka 4 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 2 – ustęp 1 – litera b) | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
b) „małżonkowie współpracujący”: małżonkowie lub uznani przez prawo krajowe partnerzy osób prowadzących działalność na własny rachunek niebędący pracownikami ani wspólnikami, którzy w trwały sposób uczestniczą, na warunkach określonych przez prawo krajowe, w działaniach osoby prowadzącej działalność na własny rachunek i wykonują takie same zadania lub zadania o charakterze wspomagającym. |
b) „małżonkowie współpracujący”: małżonkowie niebędący pracownikami ani wspólnikami, którzy w trwały sposób uczestniczą, na warunkach określonych przez prawo krajowe, w działaniach osoby prowadzącej działalność na własny rachunek i wykonują takie same zadania lub zadania o charakterze wspomagającym. |
Uzasadnienie | |
Niniejsza poprawka dotyczy prawa rodzinnego, które podlega wyłącznej kompetencji państw członkowskich. W celu poszanowania zasady pomocniczości i kompetencji państw członkowskich należy pozostawić im decyzję w zakresie równego traktowania małżonków i partnerów w tym kontekście. | |
Poprawka 5 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 5 | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
Bez uszczerbku dla szczególnych warunków dostępu do niektórych rodzajów działalności, które są jednolicie stosowane do obu płci, państwa członkowskie podejmują konieczne środki, aby zagwarantować, że warunki zakładania przedsiębiorstwa między małżonkami lub uznanymi przez prawo krajowe partnerami nie były bardziej restrykcyjne niż warunki zakładania przedsiębiorstwa między innymi osobami. |
Bez uszczerbku dla szczególnych warunków dostępu do niektórych rodzajów działalności, które są jednolicie stosowane do obu płci, państwa członkowskie podejmują konieczne środki, aby zagwarantować, że warunki zakładania przedsiębiorstwa między małżonkami nie były bardziej restrykcyjne niż warunki zakładania przedsiębiorstwa między innymi osobami. |
Uzasadnienie | |
Niniejsza poprawka dotyczy prawa rodzinnego, które podlega wyłącznej kompetencji państw członkowskich. W celu poszanowania zasady pomocniczości i kompetencji państw członkowskich należy pozostawić im decyzję w zakresie równego traktowania małżonków i partnerów w tym kontekście. | |
Poprawka 6 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 6 | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
Państwa członkowskie wprowadzają konieczne środki, aby zapewnić, że małżonkowie współpracujący mogą, o ile wyrażą taką wolę, korzystać z przynajmniej takiego samego poziomu ochrony jak osoby prowadzące działalność na własny rachunek oraz zgodnie z warunkami mającymi zastosowanie do osób prowadzących działalność na własny rachunek. |
Państwa członkowskie wprowadzają konieczne środki, aby zapewnić, że małżonkowie współpracujący mogą, o ile wyrażą taką wolę, korzystać z przynajmniej takiego samego poziomu ochrony jak osoby prowadzące działalność na własny rachunek oraz zgodnie z warunkami mającymi zastosowanie do osób prowadzących działalność na własny rachunek, łącznie z takim samym poziomem składek na ubezpieczenie społeczne, który powinien być wynikiem wspólnego porozumienia współpracującego małżonka i przedsiębiorcy, przy pełnym wzięciu pod uwagę względów gospodarczych i społecznych. |
Poprawka 7 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 8 – ustęp 1 | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
1. Państwa członkowskie dopilnują, by procedury sądowe lub administracyjne, jak również, o ile uznają to za właściwe, procedury pojednawcze, których celem jest doprowadzenie do wykonania zobowiązań wynikających z niniejszej dyrektywy, były dostępne dla wszystkich osób, które uważają, że poniosły stratę lub szkodę w związku z nieprzestrzeganiem wobec nich zasady równego traktowania, nawet w przypadku gdy dobiegła końca sytuacja, w której domniemana dyskryminacja miała miejsce. |
1. Państwa członkowskie dopilnują, by skuteczne procedury sądowe lub administracyjne, jak również, o ile uznają to za właściwe, procedury pojednawcze, których celem jest doprowadzenie do wykonania zobowiązań wynikających z niniejszej dyrektywy, były dostępne dla wszystkich osób, które uważają, że poniosły stratę lub szkodę w związku z nieprzestrzeganiem wobec nich zasady równego traktowania, nawet w przypadku gdy dobiegła końca sytuacja, w której domniemana dyskryminacja miała miejsce. |
Poprawka 8 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 10 – ustęp 1 | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
1. Państwa członkowskie wyznaczają organ lub organy do spraw promowania, analizowania, monitorowania i wspierania równego traktowania wszystkich osób bez dyskryminacji ze względu na płeć oraz dokonują odnoszących się do nich niezbędnych ustaleń. Organy te mogą wchodzić w skład agencji odpowiedzialnych na poziomie krajowym za obronę praw człowieka i przestrzeganie praw jednostki lub wdrażanie zasady równego traktowania. |
1. Państwa członkowskie wyznaczają organ lub organy do spraw skutecznego promowania, analizowania, monitorowania i wspierania równego traktowania wszystkich osób bez dyskryminacji ze względu na płeć oraz dokonują odnoszących się do nich niezbędnych ustaleń. Organy te mogą wchodzić w skład agencji odpowiedzialnych na poziomie krajowym za obronę praw człowieka i przestrzeganie praw jednostki lub wdrażanie zasady równego traktowania. |
Poprawka 9 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 10 – ustęp 2 – litera b) | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
b) prowadzenie niezależnych badań dotyczących dyskryminacji; |
b) prowadzenie niezależnych badań dotyczących dyskryminacji w kontekście gospodarczym i społecznym; |
Poprawka 10 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 11 | |
|
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka |
|
Państwa członkowskie, wykorzystując wszystkie stosowne środki, dopilnowują, by przepisy przyjęte zgodnie z niniejszą dyrektywą oraz odpowiednie przepisy już będące w mocy były udostępniane zainteresowanym osobom na całym terytorium. |
Państwa członkowskie, wykorzystując wszystkie stosowne środki, w tym Internet, dopilnowują, by przepisy przyjęte zgodnie z niniejszą dyrektywą oraz odpowiednie przepisy już będące w mocy były udostępniane zainteresowanym osobom na całym terytorium. |
PROCEDURA
|
Tytuł |
Zasada równego traktowania kobiet i mężczyzn pracujących na własny rachunek |
|||||||
|
Odsyłacze |
COM(2008)0636 – C6-0341/2008 – 2008/0192(COD) |
|||||||
|
Komisja przedmiotowo właściwa |
FEMM |
|||||||
|
Opinia wydana przez Data ogłoszenia na posiedzeniu |
JURI 21.10.2008 |
|
|
|
||||
|
Sprawozdawca komisji opiniodawczej Data powołania |
Lidia Joanna Geringer de Oedenberg 3.11.2008 |
|
|
|||||
|
Rozpatrzenie w komisji |
19.1.2009 |
11.2.2009 |
|
|
||||
|
Data przyjęcia |
30.3.2009 |
|
|
|
||||
|
Wynik głosowania końcowego |
+: –: 0: |
12 0 0 |
||||||
|
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego |
Bert Doorn, Giuseppe Gargani, Neena Gill, Klaus-Heiner Lehne, Manuel Medina Ortega, Aloyzas Sakalas, Eva-Riitta Siitonen, Francesco Enrico Speroni, Diana Wallis, Jaroslav Zvěřina, Tadeusz Zwiefka |
|||||||
|
Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego |
Jean-Paul Gauzès |
|||||||
PROCEDURA
|
Tytuł |
Zasada równego traktowania kobiet i mężczyzn pracujących na własny rachunek |
|||||||
|
Odsyłacze |
COM(2008)0636 – C6-0341/2008 – 2008/0192(COD) |
|||||||
|
Data przedstawienia w PE |
3.10.2008 |
|||||||
|
Komisja przedmiotowo właściwa Data ogłoszenia na posiedzeniu |
FEMM 21.10.2008 |
|||||||
|
Komisja(e) wyznaczona(e) do wydania opinii Data ogłoszenia na posiedzeniu |
EMPL 21.10.2008 |
ITRE 21.10.2008 |
JURI 21.10.2008 |
LIBE 21.10.2008 |
||||
|
Opinia niewydana Data decyzji |
ITRE 3.11.2008 |
LIBE 30.3.2009 |
|
|
||||
|
Procedura obejmująca zaangażowane komisje Data ogłoszenia na posiedzeniu |
EMPL 12.3.2009 |
|
|
|
||||
|
Sprawozdawca(y) Data powołania |
Astrid Lulling 19.11.2008 |
|
|
|||||
|
Rozpatrzenie w komisji |
10.2.2009 |
9.3.2009 |
|
|
||||
|
Data przyjęcia |
31.3.2009 |
|
|
|
||||
|
Wynik głosowania końcowego |
+: –: 0: |
23 0 2 |
||||||
|
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego |
Edit Bauer, Edite Estrela, Věra Flasarová, Nicole Fontaine, Lissy Gröner, Anneli Jäätteenmäki, Rodi Kratsa-Tsagaropoulou, Urszula Krupa, Astrid Lulling, Siiri Oviir, Marie Panayotopoulos-Cassiotou, Zita Pleštinská, Teresa Riera Madurell, Eva-Riitta Siitonen, Eva-Britt Svensson, Anne Van Lancker, Anna Záborská |
|||||||
|
Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego |
Donata Gottardi, Mary Honeyball, Marusya Ivanova Lyubcheva, Maria Petre, Heide Rühle |
|||||||
|
Zastępca(y) (art. 178 ust. 2) obecny(i) podczas głosowania końcowego |
Jean-Pierre Audy, Wolfgang Bulfon, Marie-Hélène Descamps, Jean Spautz |
|||||||
|
Data złożenia |
7.4.2009 |
|||||||