SPRAWOZDANIE w sprawie sprawozdania rocznego dotyczącego praw człowieka na świecie za rok 2008 oraz polityki UE w tym zakresie

14.4.2009 - (2008/2336(INI))

Komisja Spraw Zagranicznych
Sprawozdawca: Raimon Obiols i Germà

Procedura : 2008/2336(INI)
Przebieg prac nad dokumentem podczas sesji
Dokument w ramach procedury :  
A6-0264/2009

PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

w sprawie sprawozdania rocznego dotyczącego praw człowieka na świecie za rok 2008 oraz polityki UE w tym zakresie

(2008/0000(INI))

Parlament Europejski,

–       uwzględniając dziesiąte roczne sprawozdanie UE na temat praw człowieka (2008)[1],

–       uwzględniając art. 3, 6, 11, 13 i 19 Traktatu o Unii Europejskiej oraz art. 177 i 300 traktatu WE,

–       uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka oraz wszelkie istotne międzynarodowe akty dotyczące praw człowieka[2],

–       uwzględniając Kartę Narodów Zjednoczonych,

–       uwzględniając wszystkie konwencje praw człowieka ONZ oraz fakultatywne protokoły do nich,

–       uwzględniając regionalne akty dotyczące praw człowieka, w tym m.in. Afrykańską kartę praw człowieka i ludów, protokół fakultatywny w sprawie praw kobiet w Afryce, Amerykańską konwencję praw człowieka oraz Arabską kartę praw człowieka,

–       uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 stycznia 2009 r. w sprawie sytuacji w strefie Gazy[3] oraz konkluzje Rady ds. Ogólnych i Stosunków Zewnętrznych z dnia 27 stycznia 2009 r. w sprawie procesu pokojowego na Bliskim Wschodzie,

–       uwzględniając wejście w życie w dniu 1 lipca 2002 r. Rzymskiego Statutu Międzynarodowego Trybunału Karnego (MTK) oraz rezolucje Parlamentu dotyczące MTK[4],

–       uwzględniając Konwencję Rady Europy w sprawie działań przeciwko handlowi ludźmi oraz Plan Unii Europejskiej z 2005 r. dotyczący najlepszych praktyk, standardów i procedur zwalczania handlu ludźmi i zapobiegania mu[5],

–       uwzględniając protokół nr 13 do Europejskiej konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, dotyczący zniesienia kary śmierci we wszystkich okolicznościach,

–       uwzględniając Konwencję Narodów Zjednoczonych w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania (konwencję przeciwko torturom),

–       uwzględniając Konwencję Narodów Zjednoczonych o prawach dziecka,

–       uwzględniając Konwencję Narodów Zjednoczonych w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet oraz protokół fakultatywny do niej,

–       uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej[6],

–       uwzględniając umowę o partnerstwie między AKP a WE oraz umowę zmieniającą[7],

–       uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 1889/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie ustanowienia instrumentu finansowego na rzecz wspierania demokracji i praw człowieka na świecie[8] (europejskiego instrumentu na rzecz demokracji i praw człowieka, EIDHR),

–       uwzględniając poprzednie rezolucje w sprawie praw człowieka na świecie,

–       uwzględniając swoje rezolucje w sprawie piątej i siódmej sesji Rady Praw Człowieka Organizacji Narodów Zjednoczonych (UNHRC), przyjęte odpowiednio w dniach 7 czerwca 2007 r.[9] i 21 lutego 2008 r.[10] oraz w sprawie wyniku negocjacji dotyczących UNHRC,

–       uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 lutego 2006 r. w sprawie klauzuli dotyczącej praw człowieka i demokracji w umowach zawieranych przez Unię Europejską[11],

–       uwzględniając swoje rezolucje z dnia 1 lutego 2007 r.[12] oraz z dnia 26 kwietnia 2007 r.[13] w sprawie inicjatywy na rzecz powszechnego moratorium na wykonywanie kary śmierci, a także rezolucję Zgromadzenia Ogólnego Organizacji Narodów Zjednoczonych nr 62/149 z dnia 18 grudnia 2007 r. w sprawie moratorium na wykonywanie kary śmierci,

–       uwzględniając swoją rezolucję z dnia 20 września 2001 r. w sprawie okaleczania narządów płciowych kobiet[14], w której zadeklarowano, że wszelkie formy takiego okaleczania, bez względu na jego stopień, są aktem przemocy wobec kobiet i stanowią naruszenie ich praw podstawowych,

–       uwzględniając swoją rezolucję z dnia 6 września 2007 r. w sprawie funkcjonowania prowadzonych z krajami trzecimi dialogów i konsultacji dotyczących praw człowieka[15], w tym praw kobiet, do których należy wyraźnie odnosić się w każdym dialogu dotyczącym praw człowieka,

–       uwzględniając swoją rezolucję z dnia 4 września 2008 r. w sprawie oceny sankcji UE jako elementu działań i polityki UE w obszarze praw człowieka[16],

–       uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 stycznia 2008 r. w sprawie: „W kierunku strategii UE na rzecz praw dziecka” [17],

–       uwzględniając rezolucję z dnia 6 lipca 2006 r. w sprawie wolności słowa w Internecie[18],

–       uwzględniając wszystkie swoje rezolucje w sprawie drastycznych przypadków łamania praw człowieka, demokracji i praworządności,

–       uwzględniając Forum Praw Człowieka z udziałem organizacji pozarządowych z Unii Europejskiej, które odbyło się w Lizbonie w grudniu 2007 r.,

–       uwzględniając Konwencję Organizacji Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych, która została podpisana przez Wspólnotę Europejską oraz przez większość jej państw członkowskich w dniu 30 marca 2007 r., a którą ustanowiono obowiązek uwzględnienia interesów i problemów osób niepełnosprawnych w działaniach dotyczących praw człowieka, skierowanych do państw trzecich,

–       uwzględniając Deklarację Organizacji Narodów Zjednoczonych o obrońcach praw człowieka oraz działania specjalnego przedstawiciela Sekretarza Generalnego ONZ ds. sytuacji obrońców praw człowieka,

–       uwzględniając Międzynarodową konwencję w sprawie ochrony wszystkich osób przed wymuszonymi zniknięciami, przyjętą w grudniu 2006 r.,

–       uwzględniając wytyczne Unii Europejskiej w sprawie promowania przestrzegania międzynarodowego prawa humanitarnego (MPH)[19], dzieci w konfliktach zbrojnych oraz obrońców praw człowieka, a także w sprawie kary śmierci, tortur i innych form okrutnego, nieludzkiego i poniżającego traktowania, dialogów na temat praw człowieka z państwami trzecimi, propagowania i ochrony praw dziecka, przemocy wobec kobiet oraz walki z wszelkimi formami dyskryminacji kobiet,

–       uwzględniając swoją rezolucję z dnia 8 maja 2008 r. w sprawie misji obserwacji wyborów UE: cele, praktyka i przyszłe wyzwania[20],

–       uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 stycznia 2009 r. dotyczącą rozwoju Rady Praw Człowieka ONZ, w tym roli UE[21],

–       uwzględniając art. 45 oraz art. 112 ust. 2 Regulaminu,

–       uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych (A6-0264/2009),

A.     mając na uwadze, że prawa człowieka i ochrona tych praw opierają się na uznaniu godności istoty ludzkiej; mając na uwadze, że trzeba przypomnieć w tym kontekście wstęp do Powszechnej deklaracji praw człowieka: „uznanie przyrodzonej godności oraz równych i niezbywalnych praw wszystkich członków wspólnoty ludzkiej jest podstawą wolności, sprawiedliwości i pokoju na świecie”,

B.     mając na uwadze, że sprawiedliwość, wolność, demokracja i praworządność wypływają z prawdziwego uznania godności istoty ludzkiej, oraz mając na uwadze, że jest ono fundamentem praw człowieka,

C.     mając na uwadze, że dziesiąte Roczne sprawozdanie UE na temat praw człowieka (2008) opracowane przez Radę i Komisję zawiera ogólny przegląd działań instytucji UE w zakresie praw człowieka wewnątrz Unii Europejskiej i poza jej granicami,

D.     mając na uwadze, że celem niniejszej rezolucji jest przeanalizowanie, ocena, a w niektórych przypadkach konstruktywna krytyka działań Komisji, Rady i Parlamentu w zakresie praw człowieka,

E.     mając na uwadze, że sytuacja wewnętrzna Unii Europejskiej w zakresie praw człowieka ma bezpośredni wpływ na jej wiarygodność i zdolność do realizacji skutecznej zewnętrznej polityki praw człowieka,

F.     mając na uwadze, że trzeba poświęcić więcej uwagi przestrzeganiu podstawowych praw człowieka, szczególnie praw politycznych, w ramach negocjowania i stosowania dwustronnych lub regionalnych porozumień handlowych, nawet jeśli są zawierane z ważnymi partnerami handlowymi,

G.     mając na uwadze, że w umowach zawieranych przez Unię Europejską i jej partnerów z krajów trzecich należy przestrzegać klauzuli dotyczącej praw człowieka,

H.     mając na uwadze, że polityka wspierająca prawa człowieka jest nadal zagrożona w wielu regionach świata, ponieważ naruszaniu praw człowieka nieodłącznie towarzyszą starania sprawców naruszeń, aby ograniczyć wpływ tej polityki, szczególnie w krajach, gdzie naruszenia praw człowieka są istotne dla zachowania władzy przez niedemokratyczny rząd,

1.      jest zdania, że UE powinna prowadzić spójną i konsekwentną politykę obrony i wspierania praw człowieka na całym świecie, oraz podkreśla konieczność skuteczniejszego prowadzenia tego rodzaju polityki;

2.      podtrzymuje swoje przekonanie, że w celu poprawy wspierania praw człowieka Unia Europejska powinna wzmocnić wspólną politykę zagraniczną i bezpieczeństwa (WPZiB) oraz że należy dopilnować, aby wspieranie praw człowieka jako główny cel WPZiB określony w art. 11 Traktatu o Unii Europejskiej było ściśle wdrażane w dialogach prowadzonych przez UE i w jej stosunkach instytucjonalnych ze wszystkimi krajami świata;

3.      wzywa Radę i Komisję do zwiększenia starań w celu poprawy zdolności Unii Europejskiej do szybkiego reagowania na naruszanie praw człowieka przez państwa trzecie; podkreśla ważną rolę UE w kwestiach problematyki praw człowieka w obecnym świecie oraz swoje zwiększone oczekiwania pod tym względem; wzywa do przyjęcia wspólnego stanowiska UE w zakresie ochrony praw człowieka zarówno w jej polityce zewnętrznej, jak i na jej własnym terytorium;

4.      wzywa do utrzymania najwyższej czujności w kwestii poszanowania klauzuli dotyczącej praw człowieka w umowach zawieranych przez Unię Europejską z krajami trzecimi, jak również do systematycznego umieszczania przedmiotowej klauzuli w przyszłych umowach; przypomina, że klauzula dotycząca praw człowieka, ze względu na swoją funkcję istotnego elementu, obowiązuje w odniesieniu do całości postanowień umowy; po raz kolejny nalega, by klauzuli tej towarzyszył każdorazowo prawdziwy mechanizm wdrażania;

Roczne sprawozdanie UE na temat praw człowieka (2008)

5.      podkreśla znaczenie Rocznego sprawozdania UE na temat praw człowieka dla analizy i oceny polityki Unii Europejskiej w dziedzinie praw człowieka oraz uznaje pozytywną rolę działań instytucji UE w tym zakresie;

6.      powtarza swój apel o zapewnienie szerszych i dokładniejszych informacji potrzebnych do oceny polityki oraz o przedstawienie propozycji i wytycznych w celu usprawnienia ogólnego podejścia, zminimalizowania ewentualnych sprzeczności oraz dostosowania priorytetów politycznych w poszczególnych krajach, tak aby móc przyjąć krajową strategię w dziedzinie praw człowieka lub przynajmniej rozdział dotyczący tej kwestii w krajowym dokumencie strategicznym; powtarza wezwanie do regularnej, okresowej oceny stosowania i efektów polityki Unii Europejskiej, jej instrumentów i inicjatyw w zakresie praw człowieka w państwach trzecich; wzywa Radę i Komisję do opracowania odrębnych, wymiernych wskaźników i poziomów docelowych pozwalających zmierzyć skuteczność prowadzonej polityki;

7.      z zadowoleniem przyjmuje publiczną prezentację sprawozdania za 2008 r. przez Radę i Komisję podczas posiedzenia podkomisji PE ds. praw człowieka, które odbyło się w dniu 4 listopada 2008 r. i zbiegło się z 60. rocznicą przyjęcia Powszechnej deklaracji praw człowieka w dniu 10 grudnia 1948 r., a także jego prezentację podczas sesji plenarnej w tym samym dniu, w którym uhonorowano Hu Jia z Chin przyznawaną co roku Nagrodą im. Sacharowa na rzecz wolności myśli;

8.      ponownie wzywa Radę i Komisję do wskazania krajów „będących przedmiotem szczególnej troski”, w których wspieranie praw człowieka nastręcza szczególnych trudności, a także krajów, w których prawa człowieka są łamane, oraz wzywa Radę i Komisję do opracowania w tym celu kryteriów pozwalających zmierzyć wyniki poszczególnych krajów w zakresie przestrzegania praw człowieka, umożliwiając w ten sposób ustanowienie konkretnych priorytetów politycznych;

9.      wzywa Radę i Komisję do zwiększenia wysiłków mających na celu sprawienie, aby roczne sprawozdanie na temat praw człowieka dotarło do jak największej liczby osób; jednocześnie wzywa do przeprowadzenia publicznych kampanii informacyjnych, dzięki którym stałaby się bardziej widoczna rola Unii Europejskiej w tej dziedzinie;

10.    wzywa Radę i Komisję do przeprowadzania okresowych badań w celu przeanalizowania wpływu działań Unii Europejskiej w zakresie praw człowieka na społeczeństwo oraz wiedzy na ten temat tych działań, jaką ono posiada;

11.    stwierdza, że w sprawozdaniu pokazano, że pomimo badań przeprowadzonych w różnych państwach członkowskich Unia Europejska nie dokonała oceny praktyk państw członkowskich w odniesieniu do polityki rządu Stanów Zjednoczonych za prezydentury George'a Busha dotyczącej walki z terroryzmem;

12.    podkreśla, że, w ocenie wielu grup opiniotwórczych na świecie, realizacja polityki migracyjnej stanowi wyzwanie dla wiarygodności działań zewnętrznychUnii Europejskiej w zakresie praw człowieka;

Działalność Rady i Komisji w dziedzinie praw człowieka na arenie międzynarodowej

13.    jest zdania, że poprawa ilościowa i jakościowa pracy sekretariatu Rady ds. praw człowieka pozwoli Unii Europejskiej wyeksponować działalność na rzecz wspierania i egzekwowania praw człowieka w ramach polityki zewnętrznej; oczekuje, że powołanie w przyszłości wysokiego przedstawiciela do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, który będzie również pełnić funkcję wiceprzewodniczącego Komisji, znacznie zwiększy spójność i skuteczność działań UE, jeżeli traktat z Lizbony wejdzie w życie;

14.    uważa za niezwykle istotne, aby z uwagi na znaczenie kwestii praw człowieka w sytuacjach konfliktu i po jego zakończeniu kompetencje wszystkich specjalnych przedstawicieli Unii Europejskiej obejmowały wyraźnie wspieranie i egzekwowanie praw człowieka;

15.    powtarza apel do Komisji o zachęcanie państw członkowskich Unii Europejskiej i państw trzecich, z którymi trwają negocjacje dotyczące ewentualnego przystąpienia lub zacieśnienia stosunków, aby podpisały i ratyfikowały wszystkie kluczowe konwencje ONZ i Rady Europy dotyczące praw człowieka oraz protokoły fakultatywne do nich oraz aby podjęły współpracę w ramach międzynarodowych procedur i mechanizmów w dziedzinie praw człowieka; domaga się zwłaszcza zawarcia umowy ramowej między Unią Europejską i UNCHR w celu wspierania ratyfikacji i wdrożenia przez wszystkie państwa członkowskie konwencji ONZ;

16.    wzywa Radę i Komisję do dalszych energicznych starań o powszechną ratyfikację statutu rzymskiego oraz o przyjęcie niezbędnych krajowych przepisów wykonawczych zgodnie ze wspólnym stanowiskiem Rady 2003/444/WPZiB z dnia 16 czerwca 2003 r. w sprawie Międzynarodowego Trybunału Karnego[22] oraz zgodnie z nawiązującym do wspólnego stanowiska planem działań z 2004 r.; zwraca się o objęcie podobnymi staraniami ratyfikacji i wdrożenia umowy w sprawie przywilejów i immunitetów MTK, która jest ważnym narzędziem operacyjnym Trybunału; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że po ratyfikacji statutu rzymskiego przez Madagaskar, Wyspy Cooka i Surinam w 2008 r. liczba jego sygnatariuszy wzrosła w lipcu 2008 r. do 108; wzywa Republikę Czeską, jako jedyne państwo członkowskie UE, które nie ratyfikowało jeszcze statutu rzymskiego, aby uczyniła to bezzwłocznie[23]; apeluje do Rumunii o uchylenie dwustronnego porozumienia ze Stanami Zjednoczonymi o niewydawaniu osób;

17.    zwraca się do wszystkich prezydencji UE, by poruszały kwestię znaczenia współpracy z MTK na wszystkich szczytach UE i we wszystkich dialogach UE z krajami trzecimi, w tym na szczycie UE-Rosja i w dialogu UE-Chiny, a także wzywa wszystkie państwa członkowskie UE do intensywniejszej współpracy z Trybunałem oraz do zawarcia umów dwustronnych dotyczących egzekwowania wyroków oraz ochrony świadków i ofiar; pozytywnie ocenia ponadto porozumienie o współpracy i pomocy między UE a MTK i na tej podstawie wzywa Unię Europejską i jej państwa członkowskie do udzielania Trybunałowi wszelkiej niezbędnej pomocy w prowadzonych przez niego sprawach, w tym wsparcia w terenie; w tym kontekście z zadowoleniem przyjmuje pomoc Belgii i Portugalii w aresztowaniu i wydaniu MTK Jeana-Pierre’a Bemby w maju 2008 r.;

18.    wzywa do bezzwłocznego ratyfikowania Konwencji Organizacji Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych przez Wspólnotę Europejską i jej państwa członkowskie; podkreśla, że protokół fakultatywny do konwencji powinien być postrzegany jako jej nieodłączna część oraz wzywa do równoczesnego przystąpienia do konwencji i protokołu[24];

19.    podkreśla konieczność zwiększenia aktywności Unii Europejskiej i jej państw członkowskich w zakresie praw człowieka i problemów demokracji w ramach ich udziału w różnego rodzaju forach międzynarodowych w 2009 r., w tym w pracach Rady Praw Człowieka ONZ, Zgromadzenia Ogólnego Organizacji Narodów Zjednoczonych, Rady Ministerialnej Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE) oraz Rady Europy;

20.    z zadowoleniem przyjmuje finansowaną przez EIDHR konferencję obrońców praw człowieka, która odbyła się w Parlamencie Europejskim w Brukseli w dniach 7–8 października 2008 r., jako jedną z najważniejszych inicjatyw międzyinstytucjonalnych Komisji Europejskiej, Parlamentu Europejskiego i Organizacji Narodów Zjednoczonych, uświetniającą 60. rocznicę uchwalenia Powszechnej deklaracji praw człowieka;

21.    z zadowoleniem przyjmuje współpracę Unii Europejskiej i Rady Europy, która odbywa się na mocy Protokołu ustaleń podpisanego w maju 2007 r.; z zadowoleniem przyjmuje zorganizowanie posiedzeń czterostronnych w dniach 23 października 2007 r. i 10 marca 2008 r. z udziałem prezydencji UE, Komisji, Sekretarza Generalnego Rady Europy oraz przewodniczącego Komitetu Ministerialnego Rady Europy; potwierdza znaczenie dalszego wspierania współpracy w dziedzinie praw człowieka, praworządności oraz demokracji pluralistycznej, które są wspólnymi wartościami obu wspomnianych organizacji i wszystkich państw członkowskich UE;

22.    z zadowoleniem przyjmuje porozumienie podpisane w dniu 18 czerwca 2008 r. między Komisją a Radą Europy dotyczące współpracy w ramach Agencji Praw Podstawowych UE; podkreśla, że porozumienie zawiera postanowienia dotyczące organizowania regularnych posiedzeń, wymiany informacji oraz koordynacji działalności;

23.    z zadowoleniem przyjmuje przyjęcie Konwencji o broni kasetowej podczas konferencji dyplomatycznej, która odbyła się w Dublinie w dniach 19–30 maja 2008 r.; wyraża zaniepokojenie faktem, że nie wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej podpisały traktat podczas zwołanej w tym celu konferencji w Oslo w dniu 3 grudnia 2008 r., oraz zwraca się do nich o jej bezzwłoczne podpisanie[25]; zwraca uwagę, że konwencja wprowaza natychmiastowy i bezwarunkowy zakaz stosowania wszelkiego rodzaju broni kasetowej, gdyż powoduje ona niedopuszczalne szkody wśród ludności cywilnej;

24.    z zadowoleniem przyjmuje współpracę Serbii w aresztowaniu Radovana Karadžicia i jego przekazaniu Międzynarodowemu Trybunałowi Karnemu ds. Byłej Jugosławii (MTKBJ); z zaniepokojeniem odnotowuje, że Ratko Mladić i Goran Hadžić w dalszym ciągu przebywają na wolności i nie zostali jeszcze postawieni przed MTKBJ; w tej kwestii wzywa władze serbskie do pełnej współpracy z Trybunałem, która powinna doprowadzić do aresztowania i przekazania wszystkich pozostałych oskarżonych, a tym samym otworzyć drogę do ratyfikacji umowy o stabilizacji i stowarzyszeniu;

25.    apeluje do wszystkich państw członkowskich o pełną współpracę w ramach mechanizmów międzynarodowego wymiaru sprawiedliwości, szczególnie w doprowadzaniu przed sąd uciekinierów; z głębokim zaniepokojeniem zauważa, że Sudan nadal nie doprowadził do aresztowania Ahmada Muhammada Haruna („Ahmada Haruna”) i Alego Muhammada Ali Abd-Al-Rahmana („Alego Kushayba”) i przekazania ich MTK, co stanowi lekceważenie zobowiązań wynikających z rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1593 (2005); zdecydowanie potępia odwet ze strony Sudanu po wydaniu przez MTK nakazu aresztowania prezydenta al-Bashira i wyraża głębokie zaniekojenie z powodu niedawnej fali represji wobec obrońców praw człowieka, która doprowadziła w czerwcu 2008 r. do aresztowania Mohammeda el-Sari, którego skazano na 17 lat więzienia za współpracę z MTK; wyraża zaniepokojenie niedawnym aresztowaniem Hassana al-Turabiego, w styczniu 2009 r., przywódcy glównego ugrupowania opozycyjnego, Ludowej Partii Kongresowej, za oświadczenie nawołujące prezydenta al-Bashira do poniesienia odpowiedzialności politycznej za zbrodnie popełnione w Darfurze; przypomina ponadto swoją rezolucję z dnia 22 maja 2008 r. w sprawie Sudanu i Międzynarodowego Trybunału Karnego (MTK)[26] i raz jeszcze wzywa prezydencje UE i państwa członkowskie do dotrzymania i realizacji ich własnych słów zawartych w oświadczeniu UE z marca 2008 r. i w konkluzjach Rady UE w sprawie Sudanu z czerwca 2008 r., gdzie stwierdzono, że UE „jest gotowa rozważyć wprowadzenie środków skierowanych przeciwko osobom odpowiedzialnym za brak współpracy z MTK, jeżeli nadal nie będzie spełniony obowiązek wynikający z rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1593 w sprawie współpracy z MTK”;

26.    z zadowoleniem przyjmuje rozpoczęcie dnia 26 stycznia 2009 r. pierwszego w historii procesu przed MTK, przeciwko Thomasowi Lubandze z Demokratycznej Republiki Konga (DRK) i zauważa, że jest to pierwszy proces w historii międzynarodowego prawa karnego, w którym ofiary aktywnie uczestniczą w postępowaniu; w tym kontekście apeluje do MTK o zintensyfikowanie wysiłków, by zaangażować w proces konstruktywnej interakcji z MTK społeczności w krajach znajdujących się w sytuacjach kryzysowych, co pozwoli promować zrozumienie i poparcie dla jego mandatu i sprostać oczekiwaniom, a także umożliwi tym społecznościom śledzenie i zrozumienie procesu międzynarodowego wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych; z zadowoleniem przyjmuje współpracę DRK w przekazaniu MTK Thomasa Lubangi, Germaina Katangi i Mathieu Ngudjolo; ubolewa jednak, że wydany przez MTK nakaz aresztowania Bosco Ntagandy nie został jeszcze wykonany, i wzywa uczestników zbliżających się posiedzeń Rady ds. Ogólnych i Stosunków Zewnętrznych, by zażądali niezwłocznego aresztowania i wydania MTK Bosco Ntagandy; zauważa z niepokojem, że i tak już niestabilna sytuacja w DRK ostatnio jeszcze się pogorszyła w wyniku kolejnych ataków Bożej Armii Oporu, która w okresie od 24 grudnia 2008 r. do 13 stycznia 2009 r. dokonała na północy DRK brutalnej masakry co najmniej 620 cywilów i porwała ponad 160 dzieci; dlatego też podkreśla pilną potrzebę aresztowania dowódców Bożej Armii Oporu, czego żądał Parlament w rezolucji z dnia 21 października 2008 r. w sprawie oskarżenia i osądzenia Josepha Kony’ego przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym[27]; z zaniepokojeniem odnotowuje, że wystawione przez MTK nakazy aresztowania czterech członków Bożej Armii Oporu w Ugandzie nadal nie zostały wykonane;

27.    z zadowoleniem odnotowuje pierwsze obiecujące oświadczenia nowej administracji USA w sprawie MTK, uznające, że MTK „prawdopodobnie stanie się ważnym i wiarygodnym narzędziem pozwalającym stawiać przed wymiarem sprawiedliwości wysokich rangą przywódców odpowiedzialnych za potworności popełnione w Kongu, Ugandzie i Darfurze”[28], a także wzywa USA do ponownego złożenia podpisu i do większego zaangażowania się w prace MTK, zwłaszcza poprzez współpracę w sytuacjach podlegających dochodzeniu lub wstępnej analizie MTK;

28.    z równym zadowoleniem odnotowuje przyjęcie przez Zgromadzenie Ogólne ONZ Deklaracji praw ludów tubylczych, stanowiącej ramy, na podstawie których państwa mogą chronić i wspierać prawa ludności tubylczej bez wykluczenia czy dyskryminacji; apeluje zatem do Komisji o kontrolę nad wykonaniem deklaracji, szczególnie poprzez EIDHR, a także o nakłonienie wszystkich państw członkowskich do pilnego ratyfikowania Konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) nr 169 dotyczącej ludności tubylczej i plemiennej, która potwierdza – jako akt prawnie wiążący – zasady ustanowione w przedmiotowej deklaracji; z zadowoleniem przyjmuje jednak działalność Komisji skierowaną do ludności tubylczej, a także projekt zatytułowany „Propagowanie praw ludności tubylczej i plemiennej poprzez porady prawne, budowanie zdolności i dialog” zainicjowany przez Komisję Europejską i MOP jako projekt wspólnego zarządzania; zauważa, że prawie 20 lat po wejściu w życie konwencji MOP ratyfikowały ją jedynie trzy państwa członkowskie, a mianowicie Dania, Holandia i Hiszpania; zachęca zatem do podejmowania inicjatyw szerzących wiedzę na temat tego ważnego aktu prawnego oraz podnoszących jego skuteczność na całym świecie poprzez zapewnienie jego ratyfikacji przez wszystkie państwa członkowskie;

29.    powtarza apel o opracowanie europejskiej strategii ramowej w sprawie Romów ze względu na szczególną sytuację socjalną społeczności romskich w Unii Europejskiej, w krajach kandydujących oraz w krajach uczestniczących w procesie stabilizacji i stowarzyszenia; z zadowoleniem odnotowuje zorganizowany przez Komisję pierwszy szczyt unijno-romski, który odbył się we wrześniu 2008 r. pod wspólnym patronatem przewodniczącego Komisji oraz prezydencji francuskiej, a którego celem było wsparcie zdecydowanych starań o rozwiązanie konkretnych problemów oraz o zapewnienie mechanizmów pozwalających na lepsze zrozumienie sytuacji Romów w całej Europie;

30.    zwraca uwagę, że konferencja przeglądowa procesu durbańskiego ma odbyć się w Genewie w dniach 20–24 kwietnia 2009 r., jako kontynuacja Światowej Konferencji przeciwko Rasizmowi; z zadowoleniem przyjmuje sesje merytoryczne Rady Praw Człowieka ONZ – odgrywającej rolę komitetu przygotowawczego konferencji przeglądowej – które odbyły się w dniach 21 kwietnia – 2 maja 2008 r. oraz 6–17 października 2008 r.; nalega, aby głównym punktem konferencji było wdrożenie deklaracji i programu działań z Durbanu, określenie wzorcowych rozwiązań oraz ewentualnych przyszłych działań zapewniających pełniejsze wdrożenie; zwraca uwagę, że Unia Europejska domaga się, aby proces ten był sprawiedliwy, przejrzysty i oparty na konsensusie oraz by jak najszerzej uczestniczyło w nim społeczeństwo obywatelskie;

31.    z zadowoleniem przyjmuje zorganizowane przez Komisję w marcu 2008 r. drugie Europejskie forum na temat praw dziecka, podczas którego skoncentrowano się na mechanizmach ostrzegawczych dotyczących zaginionych dzieci, a także na kwestiach ubóstwa i wykluczenia społecznego dzieci, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci romskich;

32.    z zadowoleniem przyjmuje ogłoszenie roku 2008 Europejskim Rokiem Dialogu Międzykulturowego, który został zaproponowany przez Komisję, a ustanowiony decyzją Parlamentu Europejskiego i Rady; przypomina, że dialog międzykulturowy ma do odegrania coraz większą rolę w rozwijaniu europejskiej tożsamości i obywatelstwa;

Rada Praw Człowieka ONZ

33.    z zadowoleniem przyjmuje prace Rady i podkreśla jej kluczową rolę w całej konstrukcji ONZ, a także jej możliwości w zakresie tworzenia cennych podstaw dla wielostronnej aktywności Unii Europejskiej w zakresie praw człowieka; zwraca uwagę, że ten nowy organ powinien kontynuować działalność, aby zdobyć większą wiarygodność;

34.    podkreśla nieodzowną rolę organizacji społeczeństwa obywatelskiego dla skuteczności działań Rady Praw Człowieka ONZ;

35.    z zadowoleniem przyjmuje rozpoczęcie powszechnego przeglądu okresowego oraz pierwszą turę tego przeglądu, która miała miejsce w kwietniu i maju 2008 r. i zakończyła się przyjęciem sprawozdań z wyników podczas sesji plenarnej Rady Praw Człowieka ONZ w czerwcu 2008 r.; zwraca uwagę, że wdrożenie pierwszych dwóch cykli nowego mechanizmu potwierdziło możliwości powszechnego przeglądu okresowego, oraz ma nadzieję, że wdrożenie mechanizmu powszechnego przeglądu okresowego pozwoli osiągnąć konkretne rezultaty i ulepszenia; wzywa Radę i Komisję do uważnego obserwowania i monitorowania postępów przeglądu oraz wzywa Radę do zasięgnięcia opinii Parlamentu w tej sprawie;

36.    zauważa, że – jak podkreślono w sprawozdaniu rocznym – państwa członkowskie UE są w Radzie Praw Człowieka ONZ mniejszością; apeluje do instytucji UE i do jej państw członkowskich o podjęcie wspólnych wysiłków celem zaradzenia tej sytuacji dzięki tworzeniu korzystnych sojuszy z państwami i podmiotami pozapaństwowymi prowadzącymi walkę o powszechność i niepodzielność praw człowieka;

37.    w tym kontekście wzywa Radę i Komisję do wzmocnienia kontaktów z demokratycznymi rządami z innych grup regionalnych należących do Rady w celu zwiększenia szans na powodzenie inicjatyw służących zapewnieniu przestrzegania zasad zapisanych w Powszechnej deklaracji praw człowieka; zwraca się do Komisji o przedstawienie roczego sprawozdania opisującego wzory zachowań podczas głosowania w ONZ w sprawach dotyczących praw człowieka oraz analizującego, w jaki sposób wpływa na nie polityka UE i jej państw członkowskich oraz polityka innych bloków;

38.    wzywa do wzmocnionej współpracy między Radą Europy i Unią Europejską w dziedzinie wspierania praw mniejszości i chrony języków regionalnych i mniejszościowych, przy wykorzystaniu narzędzi prawnych dotyczących niedyskryminacji do propagowania różnorodności i tolerancji;

39.    potwierdza ogromne znaczenie specjalnych procedur i mandatów krajowych w ramach Rady Praw Człowieka ONZ; jest zdania, że należy zapewnić przejrzystość procesu przedłużenia mandatów; z zadowoleniem przyjmuje nowy informator na temat specjalnych procedur ONZ oraz nalega na kontynuowanie starań na rzecz powołania niezależnych, doświadczonych kandydatów w sposób reprezentatywny, według kryterium geograficznego, jak i pod względem płci; zwraca uwagę na niedawne zmiany w mandatach tematycznych i krajowych; z zadowoleniem przyjmuje nowo ustanowione mandaty tematyczne dotyczące współczesnych form niewolnictwa oraz dostępu do wody pitnej i urządzeń sanitarnych; z zadowoleniem przyjmuje przedłużenie mandatu specjalnego sprawozdawcy ds. sytuacji w zakresie praw człowieka w Sudanie do czerwca 2009 r.;

40.    z zadowoleniem przyjmuje fakt, że UE zaproponowała zorganizowanie w październiku 2007 r. specjalnej sesji Rady Praw Człowieka ONZ na temat Birmy, która doprowadziła do uchwalenia w czerwcu 2008 r. rezolucji potępiającej systematyczne naruszanie praw człowieka oraz rekrutację dzieci-żołnierzy w Birmie, a także wzywającej władze tego kraju do bezwarunkowego i natychmiastowego uwolnienia wszystkich więźniów politycznych;

Wyniki w zakresie wytycznych Unii Europejskiej dotyczących praw człowieka

41.    jest zdania, że pomimo opóźnienia w ostatecznej ratyfikacji traktatu z Lizbony przygotowania do utworzenia Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych powinny zostać aktywnie wykorzystane w celu zharmonizowania podejścia w ramach zagranicznych misji państw członkowskich i Komisji w dziedzinie praw człowieka poprzez połączenie struktur i personelu w celu stworzenia prawdziwych ambasad Unii Europejskiej;

42.    dostrzega dążenie prezydencji słoweńskiej i francuskiej do sfinalizowania wytycznych Unii Europejskiej dotyczących praw dziecka; z niecierpliwością czeka na spodziewane w przyszłym roku projekty konkretnych środków wykonawczych skoncentrowanych na wdrażaniu całościowego, kompleksowego podejścia wyrażonego w najważniejszych wytycznych;

43.    uważa, że należy przyjąć środki niezbędne do zapewnienia bardziej systematycznego monitorowania kwestii dotyczących praw czlowieka przez misje UE, np. poprzez wyznaczenie punktów ogniskowych dotyczących praw człowieka oraz włączenie do programów szkolenia personelu misji UE wytycznych nt. praw człowieka i ich wdrażania;

Sytuacja kobiet, przemoc wobec kobiet, morderstwa kobiet

44.    z zadowoleniem przyjmuje fakt, że prezydencja francuska w drugiej połowie 2008 roku uznała problematykę sytuacji kobiet za nowy priorytet działań Unii Europejskiej w zakresie praw człowieka; podkreśla zwłaszcza potrzebę stawienia czoła takim tragicznym zjawiskom, jak przemoc wobec kobiet (w tym okaleczanie kobiecych narządów płciowych) i morderstwa kobiet (w tym aborcja selektywna ze względu na płeć płodu);

45.    zważywszy fakt, że społeczność międzynarodowa nie doprowadziła do poprawy sytuacji w Zimbabwe, która stanowi klęskę w dziedzinie praw człowieka, wzywa Radę i państwa członkowskie do zbadania przyczyn tego stanu rzeczy, opracowania skuteczniejszej polityki i poinformowania Parlamentu, jakie działania zamierzają podjąć, z uwzględnieniem zakresu stosunków między UE i jej państwami członkowskimi a licznymi krajami afrykańskimi, zwłaszcza w Afryce południowej;

46.    z zadowoleniem przyjmuje fakt przyjęcia nowych wytycznych z dnia 8 grudnia 2008 r., ustanawiających kompleksową strategię mającą na celu intensyfikację działań UE na rzecz zwiększenia bezpieczeństwa kobiet, szczególnie w krajach dotkniętych konfliktem, a także w innych krajach; ubolewa jednak na faktem, że Parlament nie był bardziej zaangażowany w opracowanie tych nowych wytycznych, i nawołuje w tym kontekście do ustanowienia w przyszłości mechanizmu konsultacji z Parlamentem zarówno w fazie opracowywania, jak i oceny i przeglądu tych nowych wytycznych;

47.    niemniej jednak podkreśla braki w opracowywaniu polityki Unii Europejskiej w zakresie ochrony praw człowieka w przypadku kobiet; braki te zostały odzwierciedlone w sprawozdaniu Rady, która, dokonując oceny różnych kwestii związanych z tym tematem, jest w stanie podać niewiele wiążących się z nim elementów;

Kara śmierci

48.    przypomina rezolucję w sprawie moratorium na wykonywanie kary śmierci (rezolucję nr 62/149), przyjętą przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych w dniu 18 grudnia 2007 r., w której wezwano do ogłoszenia powszechnego moratorium na wykonywanie kary śmierci; podkreśla, że rezolucja kończy się wezwaniem państw członkowskich ONZ do ogłoszenia moratorium na egzekucje w celu zniesienia kary śmierci;

49.    z zadowoleniem przyjmuje Wspólną deklarację przeciwko karze śmierci podpisaną w dniu 10 października 2008 r. przez przewodniczących Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji w imieniu UE oraz przez przewodniczącego Zgromadzenia Parlamentarnego, przewodniczącego Komitetu Ministrów oraz Sekretarza Generalnego Rady Europy, w dniu, w którym co roku obchodzony jest Europejski Dzień przeciwko Karze Śmierci; przypomina, że wprowadzenie zakazu kary śmierci jest jednym z kluczowych postanowień Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, której art. 2 wyraźnie stanowi: „Nikt nie może być skazany na karę śmierci ani poddany jej wykonaniu”;

50.    z zadowoleniem przyjmuje zmienioną i zaktualizowaną wersję wytycznych UE w sprawie kary śmierci; przypomina, że UE sprzeciwia się karze śmierci w każdych okolicznościach, i ponownie podkreśla, że zniesienie kary śmierci przyczynia się do umocnienia godności ludzkiej oraz dalszego rozwoju praw człowieka;

51.    wzywa prezydencję, aby zachęciła Włochy, Litwę, Polskę i Hiszpanię, które podpisały Protokół nr 13 do europejskiej konwencji praw człowieka, dotyczący zniesienia kary śmierci w każdych okolicznościach, lecz nadal go nie ratyfikowały, aby to uczyniły; przyznaje przy tym, że wytyczne dotyczące kary śmierci mogłyby być stosowane z większą spójnością, gdyby państwa członkowskie podpisywały i ratyfikowały tego rodzaju protokoły i konwencje;

52.    z zadowoleniem przyjmuje fakt, że kara śmierci jest coraz rzadziej stosowana, i że została zniesiona w 2008 r. w przypadku wszystkich przestępstw w Rwandzie i Uzbekistanie; z zadowoleniem przyjmuje projekt irańskiego kodeksu karnego, w którym zakazano skazywania na śmierć przez ukamienowanie, oraz apeluje do parlamentu irańskiego o uchwalenie kodeksu karnego wprowadzającego całkowity zakaz kamienowania; potępia fakt, że w irańskim reżimie wciąż wydawane są i wykonywane wyroki śmierci wobec oskarżonych poniżej 18. roku życia (zwłaszcza tych, których jedyną „zbrodnią” jest według prawa szariatu odbycie stosunków homoseksualnych); podkreśla, że Iran to jedyny kraj, w którym w 2008 r. dokonano egzekucji nieletnich przestępców; jest głęboko zaniepokojony faktem, że co najmniej 130 dalszych nieletnich przestępców oczekuje w Iranie na wykonanie kary śmierci; ponownie potępia coraz częstsze stosowanie kary śmierci przez władze irańskie, co plasuje je na drugim miejscu po Chinach w czołówce krajów, w których odnotowywana jest największa liczba egzekucji; odnotowuje, że nie wydano ani jednego wyroku śmierci w Gwatemali; wyraża jednak zaniepokojenie możliwością ponownego egzekwowania kary śmierci; apeluje zatem do rządu gwatemalskiego o rzetelne zobowiązanie się do ogłoszenia całkowitego moratorium na wykonywanie kary śmierci; z zadowoleniem przyjmuje jednak decyzje podjęte przez prezydenta Alvara Coloma w marcu 2008 r., które mogą doprowadzić do zniesienia kary śmierci w Gwatemali; wyraża zaniepokojenie utrzymaniem kary śmierci w ustawodawstwie krajowym w Peru; zwraca uwagę, że od 2007 r. wszystkie wyroki kary śmierci w Chinach są ponownie rozpatrywane przez Sąd Najwyższy; w dalszym ciągu wyraża jednak zaniepokojenie z powodu wykonywania przez Chiny największej liczby egzekucji na świecie; potępia stosowanie kary śmierci na Białorusi, która jako jedyny kraj w Europie nadal stosuje tę karę, a tym samym działa sprzecznie z europejskimi wartościami;

Tortury i inne formy okrutnego, nieludzkiego i poniżającego traktowania

53.    apeluje do wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej, które jak dotąd nie podpisały lub nie ratyfikowały protokołu dodatkowego do Konwencji ONZ w sprawie zakazu stosowania tortur, aby uczyniły to jak najszybciej;

54.    w dalszym ciągu wyraża zaniepokojenie szczerością zaangażowania w przestrzeganie praw człowieka państw członkowskich Unii Europejskiej, które odmawiają podpisania wyżej wymienionej Międzynarodowej konwencji w sprawie ochrony wszystkich osób przed wymuszonymi zniknięciami; z zadowoleniem przyjmuje ratyfikację tej konwencji przez Argentynę w maju 2008 r. i zwraca się do wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej, które jeszcze tego nie uczyniły, aby jak najszybciej podpisały i ratyfikowały konwencję[29];

55.    z zadowoleniem przyjmuje zmienioną wersję wytycznych UE dotyczących tortur, przyjętych przez Radę w kwietniu 2001 r. i zaktualizowanych w 2008 r., które służą jako narzędzie działań UE stosowane w kontaktach z państwami trzecimi na wszystkich szczeblach, a także na wielostronnych forach dotyczących praw człowieka w celu wsparcia i wzmocnienia prowadzonych starań, aby zapobiec stosowaniu tortur i znęcania się oraz je wyeliminować we wszystkich rejonach świata; przypomina, że UE jest zdecydowana utrzymać całkowity zakaz stosowania tortur oraz innych form okrutnego, nieludzkiego i poniżającego traktowania;

56.    oczekuje, że Rada i Komisja zacieśnią współpracę z Radą Europy w celu stworzenia ogólnoeuropejskiej strefy wolnej od tortur i innych form znęcania się, aby dać wyraźny sygnał, że kraje europejskie są zdecydowane eliminować tego rodzaju praktyki w pierwszej kolejności wewnątrz własnych granic, by w ten sposób dać przykład innym krajom świata, w których podobne praktyki niestety wciąż występują;

57.    z zadowoleniem przyjmuje ocenę wytycznych UE dotyczących tortur i innych form okrutnego, nieludzkiego i poniżającego traktowania lub karania, zawierającą zalecenia oraz środki wykonawcze służące wzmocnieniu działań w tej dziedzinie; z zadowoleniem odnotowuje włączenie zaleceń zawartych w opracowaniu zatytułowanym „Stosowanie wytycznych Unii Europejskiej dotyczących tortur i innych form okrutnego, nieludzkiego i poniżającego traktowania lub karania”, przedstawionym podkomisji ds. praw człowieka Parlamentu w dniu 28 czerwca 2007 r. oraz Grupie Roboczej ds. Praw Człowieka (COHOM) w grudniu 2007 r.; z zadowoleniem odnotowuje wnioski sformułowane na podstawie analizy wykonania wytycznych; z zadowoleniem przyjmuje środki wykonawcze, które mają pod tym względem służyć jako wzór dla misji UE i delegacji Komisji; w tym kontekście z zadowoleniem przyjmuje określone kryteria działania w poszczególnych przypadkach oraz wyraża ubolewanie z powodu braku środków przeciwdziałających wydawaniu osób do kraju, gdzie narażone są na ryzyko poddania torturom lub innym formom nieludzkiego i poniżającego karania; w związku z tym ponownie apeluje do UE o przestrzeganie norm i standardów ustanowionych międzynarodowymi i regionalnymi aktami prawnymi dotyczącymi tortur i znęcania się;

58.    z zadowoleniem przyjmuje rezolucję nr 62/148 w sprawie tortur i innych form okrutnego, nieludzkiego i poniżającego traktowania lub karania, popieraną przez UE, a uchwaloną przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych w dniu 4 marca 2008 r., przypominając, że wolność od tortur i innych form okrutnego, nieludzkiego i poniżającego traktowania lub karania jest prawem podstawowym, które należy chronić w każdych okolicznościach; zwraca uwagę, że sieć komisji parlamentarnych Unii Europejskiej ds. praw człowieka odbyła drugie posiedzenie w siedzibie Parlamentu Europejskiego w dniu 25 czerwca 2008 r., kładąc szczególny nacisk na zwalczanie tortur, przy udziale specjalnego sprawozdawcy ONZ ds. tortur Manfreda Nowaka;

59.    apeluje do Rady i do Komisji o kontynuowanie zabiegów dyplomatycznych w odniesieniu do wszystkich międzynarodowych partnerów Unii Europejskiej w zakresie ratyfikacji i wykonania międzynarodowych konwencji o zakazie stosowania tortur i innych form znęcania się, a także zapewniania pomocy w rehabilitacji ofiar tortur; wzywa Radę i Komisję, aby uznały zwalczanie tortur i innych form znęcania się za absolutny priorytet polityki UE w dziedzinie praw człowieka, w szczególności poprzez wzmocnienie wykonania wytycznych Unii Europejskiej oraz wszystkich pozostałych instrumentów UE, w tym EIDHR, oraz poprzez dopilnowanie, by państwa członkowskie unikały przyjmowania zapewnień dyplomatycznych od państw trzecich, w których istnieje realne ryzyko poddawania osób torturom lub innym formom znęcania się;

60.    zwraca uwagę na znaczenie rozporządzenia Rady (WE) nr 1236/2005 z dnia 27 czerwca 2005 r. w sprawie handlu niektórymi towarami, które mogłyby być użyte do wykonywania kary śmierci, tortur lub innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania[30], które weszło w życie w dniu 30 lipca 2006 r. i zgodnie z którym zakazuje się wywozu i przywozu towarów, które nie mają żadnego innego praktycznego zastosowania niż wykonywanie kary śmierci lub torturowanie i inne okrutne, nieludzkie lub poniżające traktowanie albo karanie; apeluje do Rady i do Komisji o dokonanie oceny stosowania powyższego rozporządzenia przez państwa członkowskie oraz o zbadanie możliwości rozszerzenia jego zakresu;

61.    ubolewa, że w DRK jest 1 350 000 wysiedleńców, z czego 850 000 w Kiwu Północnym; po raz kolejny podkreśla potrzebę pilnych działań w formie kompleksowego dochodzenia mającego na celu postawienie przed wymiarem sprawiedliwości sprawców odpowiedzialnych za zabicie około 150 osób w listopadzie 2008 r. w Kiwandży, dokonane przez bojowników Narodowego Kongresu Obrony Ludu i ugrupowania Mai Mai; wzywa rządy DRK i Rwandy, by zobowiązały się do udzielenia misji ONZ w DRK (MONUC) pełnego wsparcia w wypełnieniu jej mandatu pokojowego w tym regionie oraz by dążyły do ochrony cywilów w regionie przed przemocą i potwornościami, jakie miały tam miejsce do tej pory; zwraca się ponadto do Rady i Komisji o wsparcie dochodzenia w sprawie poważnych przypadków łamania międzynarodowego prawa humanitarnego, do których dochodzi tam co dnia, a które obejmują gwałty, egzekucje pozasądowe i torturowanie, a także przypomina o konieczności wdrożenia zdecydowanej strategii UE, która pomoże zmienić sytuację w regionie;

62.    w dalszym ciągu jest głęboko zaniepokojony katastrofalnym kryzysem humanitarnym w Zimbabwe, epidemią cholery oraz dalszym powstrzymywaniem się reżimu Mugabego od podjęcia skutecznych działań w celu zaradzenia kryzysowi; ponownie wzywa Radę i Komisję do kategorycznego potępienia działań prowadzonych przez reżim Mugabego oraz do potwierdzenia swojego zaangażowania na rzecz ludności Zimbabwe w formie długoterminowego programu pomocy humanitarnej; ponownie potępia przypadki zastraszania i przetrzymywania przez reżim Mugabego obrońców praw człowieka oraz przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego, jak Jestiny Mukoko, oraz wzywa do postawienia przed wymiarem sprawiedliwości osób, które dopuściły się tych aktów;

Prawa dzieci

63.    ponownie podkreśla konieczność stosowania unijnych wytycznych dotyczących udziału dzieci w konfliktach zbrojnych; apeluje do wszystkich państw o przyjęcie zobowiązań paryskich z 2007 r. dotyczących ochrony dzieci przed bezprawnym rekrutowaniem lub wykorzystywaniem przez siły lub oddziały zbrojne;

64.    z zadowoleniem przyjmuje zaktualizowaną wersję wytycznych, przyjętą w dniu 16 czerwca 2008 r., a także fakt, że UE poleciła swym ambasadorom opracować w odniesieniu do 13 krajów priorytetowych indywidualne strategie dotyczące wprowadzenia, określonych w wytycznych, sześciu nowych problemów tematycznych: rekrutacji, zabijania i okaleczania, ataków na szkoły i szpitale, blokowania pomocy humanitarnej, przemocy na tle seksualnym i płciowym oraz naruszeń prawa i nadużyć;

65.    z zadowoleniem przyjmuje przyjęcie w czerwcu 2008 r. konkluzji Rady Europejskiej dotyczących praw dziecka, szczególnie dzieci dotkniętych konfliktem zbrojnym; zwraca uwagę, że Rada wezwała Komisję i państwa członkowskie do dalszego zapewniania spójności, komplementarności i koordynacji polityki i programów w dziedzinie praw człowieka, bezpieczeństwa i rozwoju w celu skutecznego, trwałego i kompleksowego wyeliminowania krótko-, średnio- i długofalowych skutków konfliktu zbrojnego dla dzieci;

66.    z zadowoleniem przyjmuje przyjęcie przez UE w czerwcu 2008 r. zmienionej listy kontrolnej, która służy włączeniu ochrony dzieci dotkniętych konfliktem zbrojnym do europejskiej polityki bezpieczeństwa i obrony; zwraca uwagę, że zawiera ona pewne merytoryczne usprawnienia, zwłaszcza w zakresie opracowania definicji ochrony dzieci, specjalnego szkolenia dotyczącego dzieci w konfliktach zbrojnych; monitorowania i raportowania, wyeksponowania działań i szerzenia wiedzy, możliwości skorzystania z pomocy określonych specjalistów w terenie, a także rozszerzenia komunikacji eksperckiej między pracownikami misji/operacji a Brukselą;

67.    z zadowoleniem przyjmuje inicjatywy prezydencji dotyczące dzieci dotkniętych konfliktami zbrojnymi; zwraca uwagę na konferencję pod tytułem „Zwiększenie wpływu w terenie – współpraca organizacji pozarządowych i UE w obszarze tematycznym dzieci dotkniętych konfliktami zbrojnymi”, zorganizowaną przez prezydencję słoweńską w kwietniu 2008 r.;

68.    zwraca uwagę na rezolucję w sprawie dzieci w konfliktach zbrojnych, przyjętą w dniu 22 lutego 2008 r. przez Zgromadzenie Ogólne ONZ, a także sprawozdanie specjalnego przedstawiciela Sekretarza Generalnego ONZ; zdecydowanie potępia rekrutowanie i wykorzystywanie dzieci w konfliktach zbrojnych w Czadzie i Iraku;

69.    z zadowoleniem przyjmuje roczne sprawozdanie oraz wnioski grupy roboczej Rady Bezpieczeństwa ONZ ds. dzieci w konfliktach zbrojnych; zdecydowanie potępia przypadki poważnego naruszania praw dzieci oraz nieustannego wykorzystywania dzieci w konfliktach zbrojnych w Sri Lance, Birmie, Somalii, Kongu, Burundi i na Filipinach;

70.    z zadowoleniem przyjmuje fakt, że 16 państw członkowskich UE[31] podpisało Deklarację genewską w sprawie przemocy zbrojnej i rozwoju, dzięki czemu liczba sygnatariuszy osiągnęła 97; apeluje do pozostałych 11 państw członkowskich UE o jak najszybsze podpisanie deklaracji genewskiej;

71.    wzywa państwa członkowskie, które tego nie uczyniły, aby bezzwłocznie podpisały i ratyfikowały protokoły fakultatywne do Konwencji o prawach dziecka[32];

72.    z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w 2008 r. w ramach programu tematycznego pod hasłem „Inwestowanie w ludzi” Komisja wezwała organizacje pozarządowe do składania propozycji projektów na rzecz dzieci dotkniętych konfliktem zbrojnym oraz handlem dziećmi; wzywa Komisję, aby nadal poświęcała szczególnie dużo uwagi sytuacji dzieci dotkniętych konfliktem zbrojnym;

Obrońcy praw człowieka

73.    z zadowoleniem przyjmuje konferencję obrońców praw człowieka zorganizowaną w dniach 7–8 października 2008 r.; przypomina o zaangażowaniu UE w zapewnianie lepszej ochrony obrońców praw człowieka w ich walce o realizację wizji zawartej w Powszechnej deklaracji praw człowieka;

74.    zwraca uwagę na fakt, że miliony dzieci na świecie są wykorzystywane i wyzyskiwane seksualnie; zwraca się do Rady, Komisji i państw członkowskich o uczynienie wszystkiego, co w ich mocy, w celu zapobiegania wykorzystywaniu i wyzyskowi seksualnemu dzieci i zwalczania tego zjawiska, a także w celu ochrony praw dzieci będących ofiarami takiego wykorzystywania i wyzysku oraz wspierania krajowej i międzynarodowej współpracy w walce z wykorzystywaniem i wyzyskiem seksualnym dzieci;

75.    z zadowoleniem przyjmuje deklarację dotyczącą działań Rady Europy służących poprawie ochrony obrońców praw człowieka oraz wspieraniu ich działań, przyjętą przez Komitet Ministrów w dniu 6 lutego 2008 r.;

76.    wyraża zadowolenie z utworzenia w 2006 r. przez Biuro Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka (ODIHR) OBWE punktu centralnego dla obrońców praw człowieka, który ma na celu kontrolę ich sytuacji we wszystkich państwach OBWE; zdecydowanie zachęca instytucje UE do wzmocnienia udzielanego przez nie wsparcia dla obrońców praw człowieka poprzez utworzenie punktu centralnego w Parlamencie Europejskim, w Radzie i Komisji, w celu lepszego monitorowania indywidualnych przypadków, a także koordynacji działań z innymi organizacjami międzynarodowymi i europejskimi;

77.    z zadowoleniem przyjmuje zmienioną wersję wytycznych UE dotyczących obrońców praw człowieka z 2008 r.; podkreśla, że zawarte w niej zostały postanowienia mające na celu poprawę wsparcia i ochrony udzielanej obrońcom praw człowieka przez misje UE, takie jak lokalne strategie wdrażania wytycznych, lokalne grupy robocze ds. praw człowieka oraz organizowanie co najmniej raz w roku posiedzeń z udziałem obrońców praw człowieka i dyplomatów; jednocześnie przyjmuje z zadowoleniem zawarcie w wytycznych możliwości wydawania wiz „nadzwyczajnych” i ułatwień w zakresie tymczasowego schronienia w państwach członkowskich UE jako sposobów sprawnego zapewnienia pomocy i ochrony obrońcom praw człowieka znajdującym się w sytuacji zagrożenia w krajach trzecich;

78.    ponownie wzywa Radę i państwa członkowskie do przeanalizowania w aspekcie praktycznym kwestii wiz wydawanych w trybie pilnym obrońcom praw człowieka poprzez włączenie wyraźnego odniesienia do ich szczególnej sytuacji w nowym wspólnym kodeksie wizowym i ustanowienie w ten sposób odrębnej, przyspieszonej procedury wizowej, wykorzystując w tym celu doświadczenia rządu irlandzkiego czy hiszpańskiego; zwraca uwagę na debatę dotyczącą wydawania wiz do celów tymczasowego przeniesienia obrońców praw człowieka, którzy znajdują się w stanie bezpośredniego zagrożenia lub potrzebują na pewien czas schronienia, a także wzywa COHOM do podjęcia działań w tym kierunku; jest zdania, że poufny charakter działań prowadzonych przez Unię Europejską na rzecz obrońców praw człowieka jest niekiedy przydatny, lecz zwraca się do lokalnych przedstawicieli Unii Europejskiej o systematyczne dostarczanie – pomimo poufności – wszystkich informacji mających związek z poczynionymi działaniami tego typu organizacjom pozarządowym działającym w terenie, obrońcom praw człowieka jak również ich rodzinom;

79.    odwołuje się do konkluzji Rady w sprawie Białorusi z dnia 13 października 2008 r. oraz do wydanego w dniu 30 września 2008 r. komunikatu prezydencji dotyczącego wyborów parlamentarnych, które odbyły się w tym miesiącu na Białorusi; wyraża ubolewanie z powodu nieprzestrzegania standardów międzynarodowych oraz demokratycznych kryteriów OBWE w czasie wyborów; z zadowoleniem przyjmuje uwolnienie przed wyborami ostatniego oficjalnego więźnia politycznego Aleksandra Kazulina; wyraża jednak zaniepokojenie faktem, że co najmniej 10 działaczy odbywa w dalszym ciągu karę „ograniczenia wolności”, która zezwala im na przebywanie wyłącznie w domu lub w pracy; wyraża ogromne zaniepokojenie sytuacją w zakresie praw człowieka na Białorusi;

80.    potępia nasilenie przez rząd chiński przed Igrzyskami Olimpijskimi ograniczeń nałożonych na obrońców praw człowieka, które zabraniały im rozmów telefonicznych i komunikowania się przez internet, a także w ramach których śledzone były ich ruchy i stosowany był wobec nich areszt domowy o różnym stopniu surowości oraz niezwykle ścisły nadzór i kontrola, w wyniku czego wielu działaczy zdecydowało się na odłożenie lub zawieszenie swojej działalności do końca igrzysk;

81.    zwraca szczególną uwagę na znaczny wpływ, jakie prawo do wolności słowa w internecie może mieć na społeczności zamknięte, i wzywa UE do wspierania dysydentów internetowych na całym świecie; w związku z tym zwraca się do Komisji i Rady o zajęcie się w ramach zewnętrznej polityki handlowej UE wszystkimi przypadkami ograniczeń świadczenia przez firmy europejskie dostępu do internetu i usług społeczeństwa informacyjnego w krajach trzecich oraz o traktowanie wszystkich niepotrzebnych ograniczeń świadczenia tych usług jako barier handlowych;

82.    wyraża ogromne zaniepokojenie faktem, że w 2008 r. Iran w dalszym ciągu prześladował niezależnych obrońców praw człowieka i działaczy społeczeństwa obywatelskiego oraz że w dalszym ciągu dochodzi do poważnych naruszeń praw człowieka; potępia nieuzasadnione aresztowania, torturowanie i więzienie obrońców praw człowieka z powodu ich pracy pod zarzutem prowadzenia działalności zagrażającej bezpieczeństwu państwa; wyraża ubolewanie z powodu obecnej polityki rządu wymierzonej przeciwko nauczycielom i profesorom, utrudniającej uczniom dostęp do szkolnictwa wyższego, a także potępia prześladowanie i więzienie działaczy studenckich;

83.    wyraża zaniepokojenie w związku z sytuacją praw człowieka w Nikaragui i Wenezueli oraz z atakami i prześladowaniami, których ofiarą pada wiele organizacji broniących praw człowieka w tych krajach; w tym kontekście wzywa rządy Nikaragui i Wenezueli oraz ich organy do podjęcia działań w celu ochrony praw i wolności demokratycznych oraz praworządności;

84.    utrzymuje swoje stanowisko w związku z kubańskimi laureatami nagrody im. Sacharowa, Oswaldem Payá Sardiñasem i grupą znaną pod nazwą „Damas de Blanco” (Kobiety w bieli); zdecydowanie odrzuca systematyczną przemoc i powtarzające się akty prześladowania, których ofiarami są laureaci nagrody im. Sacharowa;

Wytyczne dotyczące dialogów na temat praw człowieka i oficjalnych konsultacji z państwami trzecimi

85.    przyjmuje do wiadomości zaktualizowaną wersję wytycznych dotyczących dialogów z krajami trzecimi na temat praw człowieka, które zostały przyjęte w czasie francuskiej prezydencji; po raz kolejny wzywa Radę i Komisję do rozpoczęcia kompleksowej oceny tych wytycznych, w oparciu o szczegółową ocenę każdego dialogu i osiągniętych wyników, oraz do opracowania w tym celu wyraźnych wskaźników oceny wpływu każdego dialogu oraz kryteriów decydujących o jego rozpoczęciu, zakończeniu i wznowieniu; podkreśla konieczność organizowania w dalszym ciągu – tak przed każdym dialogiem, jak i po nim – nieformalnych posiedzeń międzyinstytucjonalnych w celu zwiększenia wymiany informacji pomiędzy instytucjami i umożliwienia lepszej koordynacji w przypadku, gdy jest ona niezbędna; przypomina w tym kontekście, że przyjęcie odrębnych strategii w zakresie praw człowieka dla poszczególnych krajów przyczyni się do wzmocnienia spójności polityki UE w dziedzinie praw człowieka;

86.    w tym kontekście ponownie podkreśla propozycje zawarte w wymienionej wyżej rezolucji Parlamentu z dnia 6 września 2007 r. w sprawie funkcjonowania prowadzonych z krajami trzecimi dialogów i konsultacji dotyczących praw człowieka;

87.    wyraża ubolewanie z powodu odroczenia przez Chiny 11. szczytu UE-Chiny z powodu wizyty Dalajlamy w Europie i podkreśla potrzebę zdecydowanego ożywienia i ponownego przemyślenia dialogu na temat praw człowieka między Unią Europejską a Chinami; wyraża zaniepokojenie w związku z poważnymi naruszeniami praw człowieka w Chinach i podkreśla, że pomimo obietnic reżimu składanych przed Igrzyskami Olimpijskimi w sierpniu 2008 r. sytuacja w tym kraju w zakresie praw człowieka nie poprawiła się; wskazuje ponadto na fakt, że ograniczenia wolności stowarzyszania się, wolności słowa i wyznania zostały jeszcze bardziej zaostrzone; z mocą potępia sposób rozprawienia się z Tybetańczykami w związku z falą protestów, która przetoczyła się przez Tybet począwszy od dnia 10 marca 2008 r., i represje praktykowane przez rząd chiński, które nasiliły się od tego czasu w Tybecie, oraz wzywa do ponownego uruchomienia szczerego i zorientowanego na wyniki dialogu między obiema stronami w oparciu o „Memorandum w sprawie prawdziwej autonomii ludności Tybetu”; zwraca uwagę, że pomimo wielokrotnych zapewnień chińskiego rządu o zamiarze ratyfikowania Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych proces ratyfikacji jest nadal w toku; odwołuje się do swojej rezolucji z dnia 17 stycznia 2008 r. w sprawie aresztowania chińskiego dysydenta Hu Jia[33], który otrzymał w 2008 r. nagrodę im. Sacharowa za krzewienie wolności przekonań; wzywa rząd chiński do natychmiastowego uwolnienia Hu Jia oraz do zniesienia aresztu domowego, który został nałożony na jego żonę Zeng Jinyan i na jego córkę; potępia falę represji wobec sygnatariuszy petycji „Karta 08”, dokumentu nawołującego do demokratycznych reform w Chinach i wzywającego do uwolnienia dysydenta Liu Xiaobo, przetrzymywanego od dnia 9 grudnia ubiegłego roku; wyraża zaniepokojenie faktem, że system prawny pozostaje narażony na arbitralne i często umotywowane politycznie ingerencje, w tym w formie systemu tajemnic państwowych uniemożliwiającego zapewnienie przejrzystości niezbędnej do stworzenia systemu dobrych rządów, w którym dominuje praworządność; w tym kontekście wyraża ubolewanie z powodu systematycznego karania prawników, którzy starają się, aby chiński system prawny działał zgodnie z chińskim prawem i z poszanowaniem praw obywateli; zauważa utrzymującą się kruchość wolności słowa w internecie w Chinach i w związku z tym zwraca się do europejskich przedsiębiorstw świadczących usługi w zakresie hostingu treści internetowych o powstrzymanie się od ujawniania wszelkim zagranicznym urzędnikom jakichkolwiek informacji, dzięki którym można zidentyfikować użytkownika danej usługi, wyjąwszy przypadki, w którym ujawnienie to służyć by miało słusznemu celowi egzekwowania prawa danego kraju zgodnie z Powszechną deklaracją praw człowieka;

88.    w dalszym ciągu wyraża zaniepokojenie z powodu przerwania dialogu na temat praw człowieka z Iranem w 2004 r. z powodu braku jakichkolwiek postępów w dążeniu do poprawy sytuacji praw człowieka oraz braku współpracy ze strony Iranu; wzywa irańskie władze do podjęcia dialogu w celu wsparcia wszystkich podmiotów społeczeństwa obywatelskiego działających na rzecz demokracji oraz do wzmocnienia – za pomocą działań pokojowych, bez udziału przemocy – istniejących procesów, które sprzyjają reformom demokratycznym, instytucjonalnym i konstytucyjnym, zapewniają zrównoważony charakter tych reform oraz konsolidują zaangażowanie wszystkich irańskich obrońców praw człowieka oraz przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego w ramach procesów kształtowania polityki, wzmacniając odgrywaną przez nich rolę w powszechnym dyskursie politycznym; wyraża głębokie zaniepokojenie z powodu pogorszenia w 2008 r. sytuacji w zakresie praw człowieka w Iranie oraz utrzymania ograniczeń wolności wypowiedzi i zgromadzeń; w tym kontekście wyraża głębokie zaniepokojenie prześladowaniem dziennikarzy, pisarzy, uczonych i działaczy na rzecz praw kobiet i praw człowieka; w dalszym ciągu wyraża zaniepokojenie z powodu represjonowania mniejszości etnicznych i religijnych w Iranie; potępia coraz częstsze stosowanie kary śmierci w tym kraju, również w przypadku nieletnich;

89.    wyraża ubolewanie z powodu braku efektów konsultacji Unii Europejskiej z Rosją na temat praw człowieka; wyraża ubolewanie z powodu wydanej przez władze rosyjskie odmowy udziału w którymkolwiek z posiedzeń okrągłego stołu, które zorganizowano w ramach przygotowań do konsultacji z udziałem krajowych i międzynarodowych organizacji pozarządowych; zwraca uwagę, że w trakcie konsultacji Unia Europejska zgłosiła zastrzeżenia dotyczące przestrzegania praw człowieka ze szczególnym uwzględnieniem wolności wypowiedzi i zgromadzeń, funkcjonowania społeczeństwa obywatelskiego, praw mniejszości, zwalczania rasizmu i ksenofobii oraz praw dzieci i kobiet, a także międzynarodowych zobowiązań UE i Rosji w zakresie praw człowieka; wyraża jednak ubolewanie z powodu niepowodzenia podjętej przez Unię Europejską próby wprowadzenia zmian w polityce rosyjskiej, szczególnie w odniesieniu do bezkarności i niezawisłości sądownictwa, traktowania obrońców praw człowieka i więźniów politycznych, w tym również Michaiła Chodorkowskiego, niezależności mediów oraz wolności wypowiedzi, traktowania mniejszości etnicznych i religijnych, poszanowania praworządności i ochrony praw człowieka w siłach zbrojnych, dyskryminacji ze względu na orientację seksualną, a także innych kwestii; odwołuje się do swojej rezolucji z dnia 19 czerwca 2008 r. w sprawie przygotowania szczytu UE-Rosja w Chanty-Mansyjsku (28–29 czerwca 2008 r.)[34]; ponownie wyraża zaniepokojenie z powodu pogorszenia się sytuacji obrońców praw człowieka oraz trudności napotykanych przez organizacje pozarządowe w zakresie rejestracji oraz prowadzenia działalności; powtarza wyrazy zaniepokojenia z powodu ustawy przeciw ekstremizmowi, która może utrudnić swobodny przepływ informacji oraz doprowadzić władze rosyjskie do dalszego ograniczenia prawa do wolności wypowiedzi niezależnych dziennikarzy i przeciwników politycznych; wyraża dalsze zaniepokojenie, zgodnie z raportem Amnesty International za 2008 r., z powodu nieprzestrzegania przez prokuraturę prawa Michaiła Chodorkowskiego i jego współpracownika Płatona Lebiediewa do sprawiedliwego procesu spełniającego standardy międzynarodowe oraz wyraża głębokie ubolewanie z powodu sposobu traktowania byłego wiceprezesa Jukosu Wasilija Aleksaniana, którego odmowa złożenia fałszywych zeznań przeciwko Michaiłowi Chodorkowskiemu sprawiła, że władze rosyjskie pozwoliły na pogorszenie się jego stanu zdrowia aż do stadium krytycznego; przyłącza się do Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy w wezwaniu władz rosyjskich do „skorzystania ze wszystkich dostępnych środków prawnych”, aby doprowadzić do uwolnienia Igora Sutiagina i Walentyna Daniłowa; z zadowoleniem przyjmuje zwolnienie Michaiła Triepaszkina; wyraża głębokie ubolewanie z powodu konieczności odwołania misji obserwacji wyborów prezydenckich w Rosji w marcu 2008 r. Biura Instytucji Demokratycznych i Praw Człowiekaz powodu ograniczeń dla tej misji, wprowadzonych przez władze rosyjskie;

90.    apeluje do Rady i Komisji o ustanowienie podkomisji ds. praw człowieka z udziałem wszystkich sąsiadujących krajów, a w szczególności Izraela, w ramach negocjacji w sprawie zmodernizowania dwustronnych stosunków, zgodnie z gotowością wyrażoną przez obie strony w wyniku posiedzenia Rady ds. Stowarzyszenia w dniu 16 czerwca 2008 r.; z zadowoleniem przyjmuje pierwsze posiedzenie podkomisji z udziałem władz Autonomii Palestyńskiej w dniu 2 grudnia 2008 r.; ponawia wezwanie do włączenia posłów do PE w przygotowania do posiedzeń tego rodzaju podkomisji oraz do przekazywania Parlamentowi informacji na temat ich wyników; po raz kolejny podkreśla, że tak jak jest to w przypadku Tunezji, celem posiedzeń podkomisji może być zapewnienie ich długotrwałego charakteru oraz wspieranie wzajemnego zaufania i pewności wśród partnerów; podkreśla, że podkomisja ds. Maroka powinna przejść do etapu konkretnych wyników poprzez ustanowienie punktów wzorcowych i wskaźników postępu, a także ewentualne zajęcie się konkretnymi przypadkami; podkreśla, że dyskusje dotyczące praw człowieka nie powinny ograniczać się do wspomnianych podkomisji oraz podkreśla znaczenie koordynacji z pracami innych podkomisji zajmujących się problematyką praw człowieka, na przykład migracją; podkreśla potrzebę włączenia tych kwestii do dialogu politycznego na wszystkich, nawet najwyższych szczeblach, aby wzmocnić spójność polityki UE w tej dziedzinie oraz zmniejszyć rozbieżności w oświadczeniach dotyczących sytuacji w zakresie praw człowieka, przekazywanych prasie przez obie strony; w kontekście zawarcia umowy ramowej z Libią z zadowoleniem przyjmuje rozpoczęcie negocjacji oraz wzywa Radę i Komisję do potraktowania z należytą uwagą dialogu i współpracy w dziedzinie praw człowieka;

91.    z uznaniem odnosi się do drugiej rundy dialogu UE z Uzbekistanem na temat praw człowieka, która miała miejsce w dniu 5 czerwca 2008 r.; zwraca uwagę, że zorganizowane w Taszkiencie w dniach 2–3 października 2008 r. seminarium poświęcone wolności mediów; jest jednak zdania, że seminarium nie spełniło powierzonego mu zadania, jakim było zapewnienie otwartej dyskusji na temat przypadków naruszania praw człowieka i wolności mediów w Uzbekistanie; zwraca uwagę na brak niezależnego międzynarodowego dochodzenia w sprawie masakry w Andiżanie oraz na brak poprawy sytuacji w zakresie praw człowieka w Uzbekistanie; z zadowoleniem przyjmuje uwolnienie dwóch obrońców praw człowieka, Dilmuroda Muchiddinowa i Mamaradżaba Nazarowa; potępia przetrzymywanie w więzieniu obrońców praw człowieka i niezależnych dziennikarzy z powodu oskarżeń o charakterze politycznym oraz apeluje do władz uzbeckich o uwolnienie wszystkich obrońców praw człowieka i innych więźniów politycznych; ponawia wyrazy głębokiego zaniepokojenia z powodu uwięzienia Saliżona Abdurachmanowa, niezależnego dziennikarza, oraz Agzama Turgunowa, działacza na rzecz praw człowieka; odnotowuje konkluzje Rady z dnia 13 października 2008 r. w sprawie Uzbekistanu; apeluje do władz uzbeckich o uznanie akredytacji nowego dyrektora oddziału Human Rights Watch w tym kraju oraz o nieutrudnianie działań tej organizacji oraz innych organizacji międzynarodowych i pozarządowych; zwraca się do Uzbekistanu o pełną i skuteczną współpracę ze specjalnymi sprawozdawcami ONZ ds. tortur i wolności słowa oraz o zniesienie ograniczeń w zakresie rejestracji i działania organizacji pozarządowych w Uzbekistanie; zwraca uwagę, że Rada postanowiła nie przedłużać ograniczeń wjazdowych w odniesieniu do niektórych osób wymienionych we wspólnym stanowisku 2007/734/WPZiB[35], które zostało zawieszone zgodnie z konkluzjami Rady z dni 15–16 października 2007 r. i 29 kwietnia 2008 r.; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Rada postanowiła jednak przedłużyć o 12 miesięcy embargo na handel bronią nałożone tym wspólnym stanowiskiem; zwraca się do Rady i do Komisji o dokonanie przeglądu ogólnej sytuacji w zakresie praw człowieka w Uzbekistanie; ponawia apel o natychmiastowe uwolnienie więźniów politycznych; przyjmuje do wiadomości oświadczenie prezydencji Unii Europejskiej z dnia 17 grudnia 2008 r. w sprawie poszczególnych przypadków;

92.    z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w lipcu 2008 r. Unia Europejska i Turkmenistan odbyły pierwszą rundę dialogu na temat praw człowieka; z zadowoleniem przyjmuje formułowanie zastrzeżeń dotyczących sytuacji w zakresie praw człowieka w Turkmenistanie, szczególnie w kwestii wolności opinii i zgromadzeń, niezawisłości sądownictwa oraz funkcjonowania społeczeństwa obywatelskiego; odwołuje się do swojej rezolucji z dnia 20 lutego 2008 r. w sprawie strategii UE dla Azji Środkowej[36] oraz przypomina, że Turkmenistan musi czynić postępy w najważniejszych dziedzinach, aby UE mogła z nim zawrzeć umowę przejściową, między innymi poprzez zapewnienie pracownikom Międzynarodowego Czerwonego Krzyża swobodnego i nieograniczonego dostępu, poprzez bezwarunkowe zwolnienie wszystkich więźniów politycznych oraz więźniów sumienia, poprzez zniesienie wszystkich rządowych utrudnień w podróżowaniu, a także poprzez umożliwienie wszystkim organizacjom pozarządowym i organom praw człowieka swobodnego prowadzenia działalności w kraju;

93.    popiera gotowość Rady do nawiązania dialogów na temat praw człowieka ze wszystkimi pozostałymi krajami Azji Środkowej; wzywa do dążenia w ramach omawianych dialogów do konkretnych rezultatów oraz pełnego przestrzegania wytycznych Unii Europejskiej dotyczących dialogów na temat praw człowieka z państwami trzecimi, gwarantując udział społeczeństwa obywatelskiego oraz Parlamentu Europejskiego; wzywa do przeznaczenia na ustanowienie dialogów odpowiednich zasobów w ramach sekretariatów Rady i Komisji;

94.    zwraca uwagę na znaczenie zaangażowania Turcji i UE w proces akcesyjny tego kraju dla trwających reform w zakresie praw człowieka w Turcji; uważa, że zgoda rządu na nadawanie kurdyjskiego programu telewizyjnego jest bardzo pozytywnym krokiem na drodze do wolności słowa w Turcji; wyraża jednakże ubolewanie z powodu faktu, że w dalszym ciągu zabronione jest używanie języka kurdyjskiego w parlamencie i w kampaniach politycznych; powtarza, że potrzebne są dalsze reformy systemu prawnego, by zagwarantować poszanowanie i ochronę mniejszości oraz pełną wolność słowa w prawie oraz w praktyce, zgodnie z EKPC oraz orzecznictwem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka; zauważa z niepokojem, że nie dokonano żadnych postępów w zakresie ratyfikacji instrumentów w dziedzinie praw człowieka, w szczególności protokołu OPCAT, konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych oraz protokołów dodatkowych nr 4, 7 i 12 do EKPC;

95.    apeluje do nowego rządu pakistańskiego o podjęcie odpowiednich działań w celu poprawy sytuacji w zakresie praw człowieka w Pakistanie; odwołuje się do wniosku Amnesty International, która wezwała rząd pakistański do przywrócenia wszystkich sędziów niezgodnie z prawem zdymisjonowanych przez poprzedniego prezydenta Perweza Muszarrafa w 2007 r.; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że UE skierowała do Pakistanu niezależną misję obserwacji powszechnych wyborów parlamentarnych w lutym 2008 r.; z zadowoleniem odnotowuje, że wybory były otwarte na konkurencję i doprowadziły do większego zaufania społeczeństwa do procesu demokratycznego; zwraca uwagę, że UE jest zdecydowana wspierać proces wzmocnienia instytucji demokratycznych, oraz wzywa Radę i Komisję do poparcia działań na rzecz demokracji, zainicjowanych przez sądownictwo i adwokaturę, szczególnie poprzez skierowanie zaproszeń do niektórych ich przedstawicieli, w tym do Mohammeda Chaudhry'ego; podkreśla potrzebę włączenia praw człowieka do priorytetów UE w ramach jej stałego dialogu z Pakistanem;

96.    z zadowoleniem przyjmuje postanowienia Rady dotyczące prowadzenia dialogu na temat praw człowieka z różnymi krajami Ameryki Łacińskiej; podkreśla także stosowność objęcia tą inicjatywą również krajów Ameryki Środkowej; odnotowuje podpisanie przez rząd Kuby w lutym 2008 r. Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych oraz Międzynarodowego paktu praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych; wzywa do bezwarunkowej ratyfikacji tych konwencji; wzywa rząd Kuby do uwolnienia wszystkich więźniów politycznych oraz do poszanowania praw gwarantowanych przez zawarte traktaty; przyjmuje do wiadomości decyzję Rady z dnia 20 czerwca 2008 r. o zniesieniu nieformalnych sankcji nałożonych na Kubę;

97.    wzywa Rosję jako mocarstwo okupujące Gruzję do przestrzegania praw człowieka w Abchazji i Osetii Południowej, w tym prawa obywateli do powrotu do swych domów; wzywa wszystkie zaangażowane strony do dalszej realizacji zobowiązań zgodnie z porozumieniami z dnia 12 sierpnia i 8 września 2008 r.; zwraca się do wszystkich zaangażowanych rządów o dalsze przekazywanie szczegółowych map i informacji dotyczących obszarów dotkniętych konfliktem, na których zdetonowano bomby kasetowe, tak aby ułatwić usunięcie pozostałości broni kasetowej oraz zapewnienie ludności cywilnej bezpieczeństwa na wspomnianych obszarach; jest zdania, że rządy obu państw powinny również informować społeczeństwo na temat zagrożeń związanych z niewypałami poprzez publiczne kampanie informacyjne; wzywa odpowiednie administracje państwowe do wpuszczenia międzynarodowych obserwatorów ds. praw człowieka do Osetii Południowej i Abchazji;

98.    wyraża zaniepokojenie z uwagi na brak postępów, jaki wykazuje sytuacja w zakresie praw człowieka w Bimie, zwłaszcza z myślą o nadchodzących wyborach zaplanowanych na 2010 r.; potępia niedawne aresztowania i wyroki, jakie wydano po pokazowych procesach wobec ponad stu członków birmańskiej opozycji oraz bardzo surowe kary, na jakie zostali skazani; wzywa rząd Birmy do bezzwłocznego uwolnienia wszystkich więźniów politycznych; uważa, że biorąc pod uwagę fakt, że pomimo wszelkich zastosowanych sankcji obecna sytuacja w zakresie praw człowieka w dalszym ciągu nie wykazuje poprawy, Parlament powinien wysłać znaczącą misję do Birmy oraz że należy wzmocnić międzynarodową presję wywieraną na birmański reżim;

Ogólna kontrola działań Rady i Komisji w tym wyników działalności dwóch prezydencji

99.    wzywa prezydencję Rady do skoncentrowania się na krajach będących przedmiotem szczególnej troski w zakresie praw człowieka;

100.  z zadowoleniem przyjmuje wydarzenia i dyskusje, jakie miały miejsce w ramach Europejskiego Roku Dialogu Międzykulturowego 2008 oraz odnotowuje inicjatywy podjęte przez obie prezydencje;

101.  z zadowoleniem przyjmuje dziesiąte Forum Praw Człowieka z udziałem organizacji pozarządowych z Unii Europejskiej, zorganizowane przez prezydencję francuską i Komisję w dniu 10 grudnia 2008 r., a poświęcone 60. rocznicy uchwalenia Powszechnej deklaracji praw człowieka, a w szczególności skoncentrowane na dyskryminacji kobiet;

102.  wzywa do zwiększenia wysiłków i podjęcia przez Unię Europejską bardziej konkretnych działań mających na celu wypracowanie porozumienia politycznego w konflikcie w Darfurze i ułatwienie wdrażania ogólnoświatowego porozumienia pokojowego; podkreśla potrzebę położenia definitywnego kresu bezkarności poprzez nakładanie sankcji Rady Bezpieczeństwa Narodów Zjednoczonych; z zadowoleniem przyjmuje wsparcie Unii Europejskiej dla wydawanych przez MTK w odniesieniu do Darfuru nakazów aresztowania, które powinny zostać jak najszybciej wykonane;

103.  z zadowoleniem przyjmuje rezolucję Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1834 z dnia 24 września 2008 r. rozszerzającą mandat misji ONZ w Republice Środkowoafrykańskiej i w Czadzie do marca 2009 r., a także wyrażony przez ONZ zamiar zezwolenia na rozmieszczenie sił wojskowych ONZ w ramach misji EUFOR Chad/CAR, zarówno w Czadzie, jak i Republice Środkowoafrykańskiej;

104.  z zadowoleniem przyjmuje fakt prowadzenia i regularnego aktualizowania przez Radę wykazu krajów szczególnego zainteresowania, w odniesieniu do których podejmowane są dodatkowe wspólne starania w celu wdrożenia wytycznych Unii Europejskiej dotyczących dzieci w konfliktach zbrojnych, kary śmierci (tzw. krajów na pograniczu) oraz obrońców praw człowieka;

105.  powtarza apel, aby wszystkie debaty na temat praw człowieka i demokracji prowadzone z udziałem państw trzecich, wszystkie akty prawne, dokumenty i sprawozdania, w tym roczne sprawozdanie na temat praw człowieka, zawierały wyraźne odniesienie do kwestii dyskryminacji łącznie z problematyką mniejszości etnicznych, narodowych i językowych, wolności wyznaniowej, w tym nietolerancji wobec innych wyznań oraz praktyk dyskryminujących mniejszości religijne, dyskryminacji o podłożu kastowym, ochrony i wspierania praw ludności tubylczej, praw kobiet oraz praw dzieci, osób niepełnosprawnych, także umysłowo, a także osób o różnych orientacjach seksualnych, przy pełnym udziale zrzeszających ich organizacji wewnątrz Unii Europejskiej, a w odpowiednich przypadkach również w krajach trzecich;

106.  zwraca uwagę na inicjatywę Unii Europejskiej wobec Basenu Morza Śródziemnego, przedstawioną jako nowe wyzwanie przez prezydencję francuską i mającą na celu wspieranie demokracji i przestrzegania praw człowieka w strefie śródziemnomorskiej; zaznacza, że rozwój nowych inicjatyw Unii Europejskiej wobec basenu Morza Śródziemnego nie może prowadzić do zwracania mniejszej uwagi i nadawania mniejszego priorytetu promowaniu niezbędnych reform dotyczących demokracji i praw człowieka w tym regionie;

Programy pomocy zewnętrznej Komisji i EIDHR

107.  z zadowoleniem przyjmuje fakt, że priorytety Parlamentu zostały uwzględnione w dokumentach programowych EIDHR na 2007 i 2008 r.;

108.  wzywa do aktualizacji kompendiów elektronicznych, które mają obejmować wszystkie projekty w ramach EIDHR w ujęciu geograficznym i tematycznym;

109.  z zadowoleniem odnotowuje zainteresowanie zgłaszaniem projektów w ramach nowego celu wspierania obrońców praw człowieka i możliwości pilnych działań dla ich ochrony; zwraca uwagę, że Komisja wyłoniła 11 beneficjentów w celu wdrożenia wspomnianych projektów i oczekuje, że konkretne działania rozpoczną się już na początku 2009 r.;

110.  ponownie wzywa Komisję do dostosowania liczby pracowników skierowanych do wdrażania EIDHR, zarówno w siedzibie głównej, jak i w delegacjach, tak aby uwzględnić cechy szczególne nowego instrumentu i związane z nim problemy;

111.  wzywa Komisję do zapewnienia spójności między priorytetami politycznymi Unii Europejskiej a wspieranymi przez nią projektami i programami, szczególnie w związku z jej dwustronnym programowaniem we współpracy z państwami trzecimi;

Pomoc w organizacji wyborów oraz misje obserwacyjne

112.  z zadowoleniem odnotowuje, że UE w coraz większym zakresie stosuje pomoc w organizacji wyborów oraz misje obserwacji wyborów w celu wspierania demokracji w państwach trzecich, rozszerzając w ten sposób przestrzeganie praw człowieka, podstawowych wolności i praworządności, oraz że jakość i niezależność tych misji jest powszechnie uznawana;

113.  podkreśla, że kompleksowa metodologia UE, obejmująca cały cykl wyborczy i zawierająca zarówno pomoc w organizacji wyborów, jak i misję ich obserwacji, w pełni się sprawdziła, przekształcając UE w jedną z ważniejszych międzynarodowych organizacji zajmujących się obserwacją wyborów;

114.  z zadowoleniem przyjmuje pierwszy „Podręcznik obserwacji wyborów UE”, wydany w kwietniu 2008 r.; z zadowoleniem odnotowuje rozdział poświęcony problematyce płci; zwraca uwagę, że nowy podręcznik zawiera kompleksowy przegląd stosowanych przez UE metod obserwacji wyborów oraz opis sposobów planowania misji, ich rozmieszczenia i wdrażania, a także stosowania międzynarodowych standardów oceny i składania sprawozdań;

115.  wzywa do zachowania zwiększonej czujności w odniesieniu do kryteriów wyboru krajów, do których skierowana ma zostać pomoc w organizacji wyborów lub misja ich obserwacji, a także do przestrzegania metod oraz zasad ustanowionych na szczeblu międzynarodowym, szczególnie w kwestii zachowania niezależności misji;

116.  ponawia wezwanie do włączenia procesu wyborczego, wraz z etapem przed- i powyborczym, do dialogu politycznego na różnych szczeblach z odnośnymi państwami trzecimi w celu zapewnienia spójności polityki UE oraz potwierdzenia kluczowej roli praw człowieka i demokracji;

Włączenie praw człowieka do głównego nurtu polityki

117.  wzywa Komisję, aby w dalszym ciągu uważnie monitorowała przyznawanie korzyści płynących z ogólnego systemu preferencji (GSP+) krajom, w których stwierdzono poważne uchybienia we wdrażaniu ośmiu konwencji MOP dotyczących najważniejszych standardów pracy w postaci naruszeń praw obywatelskich i politycznych lub wykorzystywania pracy więźniów; zwraca się do Komisji o opracowanie kryteriów decydujących o wycofaniu GSP z powodu naruszania praw człowieka;

Prawa ekonomiczne, społeczne i kulturalne

118.  podkreśla, że prawa ekonomiczne, społeczne i kulturalne są tak samo ważne jak prawa obywatelskie i polityczne; podkreśla zaangażowanie Unii Europejskiej we wspieranie realizacji milenijnych celów rozwoju określonych w konkluzjach Rad Europejskich z grudnia 2007 r. i czerwca 2008 r.;

119.  wzywa UE do włączenia ochrony praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych do głównego nurtu jej stosunków zewnętrznych z państwami trzecimi poprzez regularne włączanie ich do programu dialogów i konsultacji na temat praw człowieka z państwami trzecimi oraz naleganie na wprowadzenie protokołu fakultatywnego do Międzynarodowego paktu praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych, szczególnie w celu zapewnienia skutecznego funkcjonowania procedury indywidualnych skarg;

120.  wzywa Komisję i Radę do zapewnienia spójności praw ekonomicznych, społecznych i kulturalnych w zakresie rozwoju UE, handlu zewnętrznego i polityki praw człowieka, a także do ustanowienia w tym celu międzywydziałowej grupy roboczej ds. praw ekonomicznych, społecznych i kulturowych;

121.  podkreśla, że prawa człowieka obejmują prawo do wyżywienia, odpowiednich warunków mieszkaniowych, do wykształcenia, wody, ziemi, godnej pracy, zabezpieczenia społecznego oraz do tworzenia związków zawodowych, oraz że szczególnie ważne jest zagwarantowanie wymienionych praw grupom szczególnie narażonym, takim jak mieszkańcy krajów najsłabiej rozwiniętych, krajów po zakończeniu konfliktu lub krajów wschodzących, ludność tubylcza, ofiary zmian klimatycznych, migranci itp.;

122.  wzywa Komisję do podjęcia szczególnych starań w celu zapewnienia prawa do wyżywienia w sytuacji obecnego kryzysu żywnościowego i ogólnego kryzysu gospodarczego;

123.  podkreśla konieczność propagowania społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw oraz zobowiązania przedsiębiorstw ponadnarodowych mających siedzibę w państwie członkowskim UE do przestrzegania odpowiednich regulacji MOP w ramach działalności prowadzonej w państwie trzecim;

124.  z zadowoleniem odnotowuje, że system GSP+, poprzez połączenie praw człowieka i handlu międzynarodowego, wspiera zrównoważony rozwój, a także dobre rządy oraz wzywa do skutecznego monitorowania zgodności z klauzulą podstawową;

125.  ponownie wzywa Radę i Komisję do podejmowania inicjatyw na szczeblu międzynarodowym w celu zwalczania prześladowań i dyskryminacji ze względu na orientację seksualną i tożsamość płciową, np. poprzez wspieranie rezolucji na ten temat na forum Organizacji Narodów Zjednoczonych oraz udzielanie wsparcia organizacjom pozarządowym i podmiotom wspierającym równość i brak dyskryminacji;

Skuteczność interwencji Parlamentu Europejskiego w sprawach dotyczących praw człowieka

126.  oczekuje, że rezolucje i inne kluczowe dokumenty dotyczące problematyki praw człowieka zostaną przetłumaczone na języki krajów, których one dotyczą;

127.  wzywa Radę do zareagowania w adekwatny sposób na życzenia i obawy wyrażone przez Parlament w oficjalnych komunikatach, zwłaszcza w związku z rezolucjami przyjmowanymi w trybie pilnym;

128.  przypomina delegacjom Parlamentu udającym się do krajów trzecich, że powinny każdorazowo włączać do programu wizyt międzyparlamentarną debatę na temat sytuacji w zakresie praw człowieka, a także posiedzenia z obrońcami praw człowieka w celu zdobywania informacji z pierwszej ręki na temat sytuacji w zakresie praw człowieka w danym kraju oraz, w razie potrzeby, wyeksponowania obrońców praw człowieka na poziomie międzynarodowym i zapewniania im ochrony;

129.  z zadowoleniem przyjmuje utworzenie sieci laureatów nagrody im. Sacharowa, które ogłoszono podczas obchodów 20. rocznicy istnienia tej nagrody; uważa, że należałoby w trybie pilnym podjąć decyzję o sposobie funkcjonowania tej sieci oraz o środkach niezbędnych do realizacji przypisanych jej celów

°

°         °

130.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji, jak również rządom i parlamentom państw członkowskich oraz krajów kandydujących, Organizacji Narodów Zjednoczonych, Radzie Europy oraz Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, a także rządom państw i terytoriów wymienionych w niniejszej rezolucji.

  • [1]  Dokument Rady 14146/1/08.
  • [2]  Wszelkie ważne teksty źródłowe – zob. tabelę w załączniku III do sprawozdania A6-0128/2007 Komisji Spraw Zagranicznych.
  • [3]  Teksty przyjęte, P6_TA (2009)0025.
  • [4]  Dz.U. C 379 z 7.12.1998, s. 265; Dz.U. C 262 z 18.9.2001, s. 262; Dz.U. C 293 E z 28.11.2002, s. 88; Dz.U. C 271 E z 12.11.2003, s. 576; Teksty przyjęte, 22 maja 2008 r., P6_TA(2008)0238; Teksty przyjęte, 21 października 2008 r., P6_TA(2008)0496.
  • [5]  Dz.U. C 311 z 9.12.2005, s. 1.
  • [6]  Dz.U. C 303 z 14.12.2007, s. 1.
  • [7]  Dz.U. L 317 z 15.12.2000, s. 3; Dz.U. L 209 z 11.8.2005, s. 27.
  • [8]  Dz.U. L 386 z 29.12.2006, s. 1.
  • [9]  Dz.U. C 125 E z 22.5.2008, s. 220.
  • [10]  Teksty przyjęte, P6_TA (2008)0065.
  • [11]  Dz.U. C 290 E z 29.11.2006, s. 107.
  • [12]  Dz.U. C 250 E z 25.10.2007, s. 91.
  • [13]  Dz.U. C 74 E z 20.3.2008, s. 775.
  • [14]  Dz.U. C 77 E z 28.3.2002, s. 126.
  • [15]  Dz.U. C 187 E z 24.7.2008, s. 214.
  • [16]  Teksty przyjęte, P6_TA (2008)0405.
  • [17]  Teksty przyjęte, P6_TA (2008)0012.
  • [18]  Dz.U. C 303 E z 13.12.2006, s. 879.
  • [19]  Dz.U. C 327 z 23.12.2005, s. 4.
  • [20]  Teksty przyjęte, P6_TA (2008)0194.
  • [21]  Teksty przyjęte, P6_TA (2009)0021.
  • [22]  Dz.U. L 150 z 18.6.2003, s. 67.
  • [23]  Do dnia 18 lipca 2008 r. statutu rzymskiego nie ratyfikowało jeszcze 85 państw: Algieria, Angola, Armenia, Azerbejdżan, Bahamy, Bahrajn, Bangladesz, Białoruś, Bhutan, Brunei, Kamerun, Republika Zielonego Przylądka, Chile, Chiny, Wybrzeże Kości Słoniowej, Kuba, Republika Czeska, Korea Północna, Egipt, Salwador, Gwinea Równikowa, Erytrea, Etiopia, Grenada, Gwatemala, Gwinea Bissau, Haiti, Indie, Indonezja, Iran, Irak, Izrael, Jamajka, Kazachstan, Kiribati, Kuwejt, Kirgistan, Laos, Liban, Libia, Malezja, Malediwy, Mauretania, Federacja Mikronezji, Mołdawia, Monako, Maroko, Mozambik, Związek Myanmar/Birma, Nepal, Nikaragua, Oman, Pakistan, Palau, Papua Nowa Gwinea, Filipiny, Katar, Rosja, Rwanda, Saint Lucia, Wyspy Świętego Tomasza i Książęca, Arabia Saudyjska, Seszele, Singapur, Wyspy Salomona, Somalia, Sri Lanka, Sudan, Suazi, Syria, Tajlandia, Togo, Tonga, Tunezja, Turcja, Turkmenistan, Tuvalu, Ukraina, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Stany Zjednoczone, Uzbekistan, Vanuatu, Wietnam, Jemen, Zimbabwe.
  • [24]  Stan na  listopad 2008 r.: Austria, Węgry, Słowenia i Hiszpania ratyfikowały zarówno konwencję, jak i protokół fakultatywny.
  • [25]  Spośród państw członkowskich UE do tej pory konwencji nie podpisały: Cypr, Estonia, Finlandia, Grecja, Łotwa, Litwa, Polska, Rumunia i Słowacja.
  • [26]  Teksty przyjęte, P6_TA (2008)0238.
  • [27]  Teksty przyjęte, P6_TA (2008)0496.
  • [28]  Oświadczenie ambasador Susan E. Rice, stałej przedstawiciel USA, w sprawie poszanowania międzynarodowego prawa humanitarnego, złożone na posiedzeniu Rady Bezpieczeństwa w dniu 29 stycznia 2009 r.
  • [29]  Sygnatariusze (stan na listopad 2008 r.): Austria, Belgia, Cypr, Dania, Finlandia, Francja, Niemcy, Grecja, Irlandia, Włochy, Litwa, Luksemburg, Malta, Holandia, Portugalia, Słowacja, Słowenia, Hiszpania, Szwecja (jedynie pięć krajów – Albania, Argentyna, Francja, Honduras i Meksyk – ratyfikowało konwencję, która do wejścia w życie wymaga ratyfikacji przez 20 krajów).
  • [30]  Dz.U. L 200 z 30.7.2005, s. 1.
  • [31]  Austria, Bułgaria, Finlandia, Francja, Niemcy, Grecja, Węgry, Irlandia, Włochy, Holandia, Portugalia, Rumunia, Słowenia, Hiszpania, Szwecja i Wielka Brytania.
  • [32]  Protokół fakultatywny do Konwencji o prawach dziecka w sprawie handlu dziećmi, dziecięcej prostytucji i dziecięcej pornografii (stan na listopad 2008 r.): nieratyfikowany przez Republikę Czeską, Finlandię, Niemcy, Węgry, Irlandię, Luksemburg, Maltę i Wielką Brytanię.
    Protokół fakultatywny do Konwencji o prawach dziecka w sprawie angażowania dzieci w konflikty zbrojne (stan na listopad 2008 r.): nieratyfikowany przez Estonię, Węgry i Holandię.
  • [33]  Dz.U. C 41 E z 19.2.2009, s. 82.
  • [34]  Teksty przyjęte, P6_TA (2008)0309.
  • [35]  Wspólne stanowisko Rady 2007/734/WPZiB z dnia 13 listopada 2007 r. w sprawie środków restrykcyjnych skierowanych przeciwko Uzbekistanowi (Dz.U. L 295 z 14.11.2007, s. 34).
  • [36]  Teksty przyjęte, P6_TA (2008)0059.

UZASADNIENIE

Wstęp

1.      Punktem wyjścia dla przedmiotowego tekstu Parlamentu Europejskiego jest sprawozdanie roczne UE w sprawie praw człowieka za rok 2008 opracowane przez Radę Unii Europejskiej[1]:

2.      Przedmiotowy dokument to dziesiąte sprawozdanie roczne UE na temat praw człowieka na świecie: sprawozdanie wyjątkowe, obejmujące okres od 1 lipca 2007 r. do 30 czerwca 2008 r., opracowane przez Radę po konsultacjach z innymi instytucjami Unii Europejskiej.

3.      Pierwsze tego rodzaju sprawozdanie zostało przedstawione w roku 2000. Od tamtego czasu objętość tych sprawozdań zwiększyła się, a jakość zawartych w nim informacji i opinii jest lepsza. Stało się tak nie tylko dlatego, że w sposób oczywisty, dzięki doświadczeniu lat poprzednich, można było stopniowo przeprowadzić korekty, dokonać uzupełnień, poprawić strukturę dokumentów oraz poszerzyć ich zawartość, lecz także dlatego, że sprawozdanie roczne odzwierciedla przede wszystkim stały rozwój działalności UE w dziedzinie praw człowieka.

4.      W miarę rozwoju – w wymiarze jakościowym i ilościowym – działalności Unii Europejskiej w dziedzinie gwarantowania, ochrony oraz upowszechniania praw człowieka na świecie w sprawozdaniu rocznym znajdował swoje odbicie ten złożony i niepozbawiony sprzeczności proces, dzięki czemu mógł być oceniany.

Cele i wpływ sprawozdania

5.      Przedmiotowe sprawozdanie ma zasadniczo dwa cele. Z jednej strony chodzi o stworzenie podstawy do odniesienia w postaci dokumentów referencyjnych umożliwiającej poznanie działań zrealizowanych na przestrzeni roku, dyskusję nad nimi oraz ich ocenę, co przyczynia się do ulepszenia, korekty i rozszerzenia kolejnych działań. Szczegółowa dyskusja na temat przedmiotowego sprawozdania w Parlamencie Europejskim stanowi w tym kontekście kluczowy moment. Chodzi bowiem o przeprowadzenie debaty pozwalającej na określenie priorytetów, wykrycie kwestii wymagających działań na szczeblu europejskim, podtrzymanie dyskusji na temat niektórych problemów i okresową ocenę sytuacji znajdujących się pod szczególną obserwacją.

6.      Po drugie, jak wskazano w samym sprawozdaniu, chodzi o „przekazanie jak największej liczbie osób, zarówno w Europie, jak i poza granicami Unii Europejskiej, informacji na temat działań UE służących upowszechnianiu praw człowieka na świecie”.

7.      W tym kontekście chodzi o coroczny tekst stanowiący punkt odniesienia na ten temat i skierowany do wszystkich, którzy w ten czy inny sposób, pośrednio czy bezpośrednio, mają wpływ na stan obecnej sytuacji światowej w kwestii praw człowieka bądź ponoszą konsekwencje, gdy sytuacja w tej kwestii jest niepomyślna: opinii publicznej, rządów, parlamentów, administracji i instytucji państwowych i wielostronnych; organizacji pozarządowych i, ogólnie rzecz biorąc, jednostek pozarządowych, które jako całość stanowią to, co tworzy zaczątek globalnego światowego społeczeństwa obywatelskiego.

8.      Publikacja corocznego sprawozdania powinna stanowić ważne wydarzenie. W roku, w którym upamiętnia się 60. rocznicę Powszechnej deklaracji praw człowieka Narodów Zjednoczonych i próbuje się poczynić ogólny bilans postępów i uwstecznień w światowej sytuacji dotyczącej praw człowieka, działalność Unii Europejskiej pojawia się jako czynnik mający decydujące znaczenie, ponieważ, jak stwierdza się we wstępie sprawozdania, „upowszechnianie praw człowieka jest jednym z najbardziej rozwiniętych działań zewnętrznych Unii Europejskiej”.

9.      Jako że roczne sprawozdanie zawiera nie tylko opis i pochwałę całokształtu działań Unii Europejskiej w upowszechnianiu praw człowieka na świecie, lecz także stanowi porównanie konkretnej sytuacji tych praw w różnych krajach i regionach, wpływ sprawozdania powinien być znaczny, a jego publikacja powinna być celem szczególnej promocji i zainteresowania.

10.    Niemniej jednak w chwili obecnej nie ma to jeszcze miejsca w stopniu takim, jakiego należałoby oczekiwać, biorąc pod uwagę nie odczucia, lecz konkrety. Powinna poprawić się w znacznej mierze widoczność sprawozdania rocznego – wskazówki PE w tej kwestii były przekazywane już wielokrotnie w ciągu ostatnich lat i nie należy dalej opóźniać poprawy widoczności sprawozdań rocznych UE na temat praw człowieka na świecie.

11.    W nawale działań, inicjatyw, deklaracji, wytycznych, sprawozdań i najprzeróżniejszych tekstów opracowywanych przez instytucje unijne, ważna rola i wpływ corocznego sprawozdania nadal nie zostały odpowiednio zauważone. Jest to fakt, nad którym należy szczególnie ubolewać, ponieważ w walce o zagwarantowanie i obronę praw człowieka fundamentalną rolę odgrywa komunikacja z różnymi podmiotami, aktywnymi i pasywnymi, dotycząca tych praw. Staje się to coraz bardziej oczywiste w świecie, w którym opinia publiczna pozostaje w stałej komunikacji i pod stałym wpływem środków komunikacji.

12.    Wpływ dorocznego sprawozdania zależy przede wszystkim od czynnika, który nie ma nic wspólnego z jego przygotowaniem ani nawet z rozwojem działań UE w związku z problematyką praw człowieka na świecie. Rozwój ten, a co za tym idzie zawartość i rzeczywisty wpływ sprawozdania, które go opisuje i ocenia, zależą przede wszystkim od wewnętrznej polityki UE w kwestii praw człowieka. Sukces UE w promowaniu praw człowieka poza jej granicami zawsze będzie zależał od dobrego przykładu dawanego w ramach jej własnych granic.

13.    Wpływ Unii Europejskiej na obronę i ochronę praw człowieka i walkę o te prawa na świecie będzie skuteczny jedynie wówczas, gdy będzie ona dawała dobry przykład w tej sferze w swojej polityce wewnętrznej. Jest to podstawowa kwestia, jak wskazuje sprawozdanie, „wiarygodności na arenie międzynarodowej”.

14.    W tym kontekście należy wspomnieć o dwóch kluczowych kwestiach, które powinny stać się priorytetowym przedmiotem uwagi w tej sferze, ponieważ dla wielu sektorów opinii publicznej na świecie są probierzem wiarygodności europejskiej w sferze praw człowieka: polityka imigracyjna oraz środki podejmowane w walce z terroryzmem, w których to należy zawsze wymagać pełnego poszanowania dla praw człowieka oraz pełnej legalności.

15.    Sprawozdanie roczne powinno cechować się maksymalną przejrzystością, niepozbawioną, gdy zajdzie taka potrzeba, elementów krytyki i autokrytyki. Jego autorytet i prestiż, jak również rzeczywisty wpływ, zależą bowiem w znacznym stopniu od jego rzetelności i wiarygodności.

16.    Bardziej efektywne okazuje się przyjmowanie postaw i ocen zobowiązujących i stonowanych, a jednocześnie silnych i konkretnych, pomijając elementy niewłaściwej ingerencji, niż wykorzystywanie elementów punktowych czy koniunkturalnych i kierowanie się metodą konfrontacji i kontrowersji. Forma sprawozdania powinna zostać uproszczona w celu jak najpełniejszego ułatwienia jego komunikatywności, użytkowania i lektury: wstęp oraz wnioski powinny zostać poszerzone, aby zrównoważyć ich wagę w odniesieniu do pozostałych części, bardziej wyczerpujących i szczegółowych. Powinno się także redagować odpowiednie streszczenia, łatwiejsze w przekazie, dla środków komunikacji i opinii publicznej.

17.    Publiczna prezentacja sprawozdania rocznego powinna przebiegać w atmosferze absolutnej powagi. Należałoby również planować promocję sprawozdania z wykorzystaniem prasy i środków przekazu w ramach specjalnych programów, koordynowanych przez odpowiednie działy różnych instytucji Unii Europejskiej. Programy te powinny zwłaszcza położyć nacisk na silną i mającą interaktywną formę obecność sprawozdania w Internecie.

18.    Należałoby również wykonywać regularne badana empiryczne dotyczące wpływu dorocznych sprawozdań UE na sytuację praw człowieka na świecie oraz ich oceny w środkach przekazu, na międzynarodowej scenie politycznej, w instytucjach i organizacjach narodowych i międzynarodowych zajmujących się prawami człowieka, jak również w przypadku opinii publicznej.

Sytuacja kobiet, przemoc wobec kobiet, morderstwa kobiet

19.    W odniesieniu do problematyki praw człowieka w przypadku kobiet sprawozdanie nadal stanowi odbicie sytuacji patologicznej i mało satysfakcjonującej. Wśród wielu wiążących się z tematem praw człowieka priorytetowych kwestii UE popartych odpowiednimi wytycznymi (kara śmierci, tortury, obrońcy praw człowieka, dzieci-żołnierze, prawa nieletnich, promowanie międzynarodowego prawa humanitarnego itd.) nie figuruje drugorzędne traktowanie kobiet w wielu częściach świata (z poważnymi konsekwencjami w przestrzeganiu ich praw człowieka) ani poważna i powszechna problematyka przemocy wobec kobiet oraz szczególnie potworne zjawisko, jakim są morderstwa kobiet, mające miejsce w wielu krajach. A przynajmniej nie są one uznawane za tak ważne i priorytetowe, jak wymagałaby tego sytuacja.

20.    Fakt ten kontrastuje z powszechną zgodą, co do tego, iż kobiety są głównymi ofiarami sytuacji dyskryminacyjnych i braku równości oraz poniżania i przemocy praktycznie na całym świecie. Ta sprawa nie może być włączana do postaw i działań głównych nurtów zajmujących się prawami człowieka, lecz wymaga zdecydowanych, specyficznych i skoncentrowanych akcji.

21.    Niemniej jednak istnieje deficyt, który powinien zostać pokryty poprzez rozwój specyficznych działań UE zorientowanych na prawa człowieka w odniesieniu do kobiet. Brak ten jest widoczny w sprawozdaniu, które, dokonując oceny różnych kwestii związanych z tym tematem, jest w stanie podać niewiele wiążących się z nim elementów.

22.    W związku z tym należy przyjąć z zadowoleniem fakt, że prezydencja francuska w drugiej połowie 2008 roku przyjęła problematykę sytuacji kobiet jako nowy priorytet działań Unii Europejskiej w dziedzinie praw człowieka, podkreślając zwłaszcza potrzebę stawienia czoła problemom takim, jak przemoc wobec kobiet i morderstwa kobiet.

23.    Parlament Europejski powinien zachowywać stałą czujność, aby te pozytywne zamierzenia zamieniły się w efektywne działania, a w związku z tym aby dzięki działaniom UE przyszłe sprawozdania ukazywały znaczne postępy w kwestii praw człowieka w odniesieniu do kobiet.

24.    Innym składnikiem, którego nie należy odsuwać na bok, powinna być reforma języka Unii Europejskiej w celu zwalczania wszelkich konotacji seksistowskich, na przykład poprzez zastąpienie dwuznacznego w niektórych językach i wciąż używanego zwrotu „prawa człowieka” (gdzie słowo „człowiek” oznacza przede wszystkim „mężczyznę”) sformułowaniem neutralnym i odnoszącym się do obydwu płci.

Dążąc do powszechnego zniesienia kary śmierci

25.    Współczesne pokolenia powinny dążyć do ostatecznego zniesienia na całym świecie barbarzyńskiego archaizmu, którego nie można tolerować, jakim jest kara śmierci. Podobnie jak pokoleniom poprzednim udało się praktycznie wykorzenić niewolnictwo, teraz powinniśmy postawić sobie za cel zniesienie kary śmierci, co jest możliwe do zrealizowania z historycznego punktu widzenia i w obecnych czasach. W tej współczesnej walce Unia Europejska powinna kontynuować swoje awangardowe działania z jak największą wolą polityczną i z zapałem, opierając się na wytycznych w sprawie polityki UE wobec państw trzecich dotyczącej kary śmierci, przyjętych w roku 1998 i poprawionych w roku 2008.[2]

26.    W roku sprawozdawczym można zauważyć ważne wydarzenia w globalnym procesie powszechnego znoszenia kary śmierci. Z jednej strony w sposób zdecydowany, jednak odnosząc różne skutki, UE kontynuowała działania związane z karą śmierci w 47 krajach[3], w których niestety kara ta wciąż istnieje.

27.    Z drugiej strony miały miejsce publiczne deklaracje w tej kwestii, zwłaszcza po podaniu do wiadomości publicznej egzekucji niepełnoletnich w Iranie. W maju 2008 roku UE wyraziła konsternację wobec powrotu do wykonywania egzekucji w USA i zażądała niezwłocznego przywrócenia moratorium „de facto” w tym kraju. Z zadowoleniem przyjęto informację na temat zniesienia kary śmierci w Rwandzie i Uzbekistanie (2008), jak również w stanie New Jersey (USA, 2007).

28.    Na sesji plenarnej Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych z dnia 18 grudnia 2007 r. przyjęto rezolucję w sprawie moratorium na wykonywanie kary śmierci jako rezultat prac koalicji międzyregionalnej państw członkowskich Narodów Zjednoczonych, w której Portugalia reprezentowała Unię Europejską. Było to niezwykle ważne wydarzenie, gdyż, jak wskazuje sprawozdanie, „stanowi kulminację długich wysiłków UE, jak również moment przełomowy w światowej walce przeciwko karze śmierci w Narodach Zjednoczonych”.

29.    Chociaż nie możemy w żadnym stopniu czuć się usatysfakcjonowani[4], postępy w dziedzinie znoszenia kary śmierci podnoszą na duchu, ponieważ ukazują znaczną efektywność, jaką może uzyskać UE, gdy mówi jednym głosem i działa w sposób zdecydowany i skoordynowany.

Rozwój i charakterystyka rozmów i konsultacji na temat praw człowieka

30.    W roku sprawozdawczym zwiększyła się liczba sformalizowanych rozmów i konsultacji na temat praw człowieka, które okresowo, w różnych formach, UE przeprowadza w krajach trzecich. Chociaż sprawozdanie nie podaje szczegółowych danych ilościowych (mówi się o „około trzydziestu rozmowach, konsultacjach i forach na temat praw człowieka” i dodaje się, że miały one miejsce „na pięciu kontynentach”), istnieje wyraźna tendencja do rozszerzenia tych metod jako ważnego narzędzia globalnej strategii UE w sferze praw człowieka. Tego możemy sobie pogratulować.

31.    Różnorodność form dialogu jest w sposób oczywisty niezbędna, zwłaszcza biorąc pod uwagę różnorodność i złożony charakter rozmów. Niemniej jednak nie powinno być to przyczyną różnicy postaw Unii Europejskiej zależnie od rozmówców i ich interesów w grze zależności. Bez nadmiernych poświęceń można na tym polu wymagać podwójnej spójności Unii Europejskiej, co pozwalałoby uniknąć przewagi „realpolitik” i jej negatywnych konsekwencji.

32.    Po pierwsze spójność pomiędzy samymi instytucjami UE oraz należącymi do niej państwami członkowskimi, które winny zapewnić możliwie największą jedność celów, wartości i działań. Po drugie, co ważniejsze, spójność mająca na celu uniknięcie takich sposobów przedstawiania spraw, które świadczyłyby, lub mogłyby budzić przypuszczenia, że świadczą, o stosowaniu „dwóch wag, dwóch miar”, w zależności od rangi rozmówców oraz interesów zainteresowanych stron.

33.    Niestety w wielu przypadkach zwykłe doniesienie lub protest nie wystarczą, aby poprawić stan rzeczy, a w niektórych przypadkach mogą się nawet przyczynić, na zasadzie bodźca wywołującego określoną reakcję, do jego dalszego pogorszenia. Zawsze należy zachowywać konsekwencję w działaniach, inicjatywach i reakcjach, aby w procesie ich definiowania i stosowania, ocena możliwych do przewidzenia skutków była jednym z podstawowych wymogów, jakie należy spełnić przy podejmowaniu decyzji.

34.    Z powołania, a także ze swej natury, Unia Europejska stanowi siłę bardziej perswazyjną niż narzucającą swoje poglądy. Jednakże nie należy mylić najczęściej stosowanej europejskiej „soft power” ze słabością lub niekonsekwencją. Potęga polityczna Unii Europejskiej w każdym momencie winna stanowić, przy zachowaniu umiaru a zarazem siły i spójności, alternatywę w zakresie sankcjonowania przypadków jawnego działania na szkodę istniejących uzgodnień w zakresie poszanowania praw człowieka lub przypadków rażącego ich łamania. W tym kontekście, działania UE mające na celu przekonywanie państw, aby przestrzegały statutu rzymskiego powołującego Międzynarodowy Trybunał Karny, winny być kontynuowane oraz intensyfikowane.

35.    W sprawozdaniach przyjętych przez Parlament Europejski i opracowanych przez przewodniczącą Podkomisji Praw Człowieka, Hélène Flautre[5], oraz przez panią poseł Elenę Valenciano[6], w sprawie wpływu oraz działań związanych z promowaniem dialogu na temat praw człowieka z państwami trzecimi, wniesiono o usprawnienie mechanizmów rozpowszechniania informacji, konsultacji oraz uczestnictwa Parlamentu Europejskiego w takich dialogach, a także o zracjonalizowanie stosowania przez UE sankcji przeciwko innym krajom w taki sposób, aby zobowiązania dotyczące przestrzegania praw człowieka zawarte w różnorodnych formach porozumień pomiędzy UE a jej „partnerami” nie ulegały osłabieniu poprzez naruszanie praw człowieka bez wywołania stosownej reakcji oraz spójnego działania na podstawie jasnych i przejrzystych kryteriów pozwalających na dokonanie obiektywnej oceny.

36.    Istotnymi kryteriami w dziedzinie praw człowieka, które dotyczą konkretnego cierpienia wielu ludzi na całym świecie, nie powinny być ani dążenie do wywołania natychmiastowych skutków zgłoszenia ewentualnych naruszeń, w szczególności skutków o charakterze politycznym i interwencyjnym, ani podtrzymywanie fałszywego realizmu politycznego, dopuszczającego milczenie w imieniu interesów państwa lub racji stanu. Zamiast tego należy dążyć do realizacji konkretnych pozytywnych kroków o charakterze krótko-, średnio- i długoterminowym poprzez szeroko zakrojone, ciągłe działanie, w którym istotną rolę odgrywają różne wymiary dialogu, sojuszów, perswazji oraz, w razie potrzeby, stanowcze i konsekwentne działania i naciski prowadzące, gdy powstanie taka konieczność, aż do zastosowania sankcji lub odwołania się do międzynarodowych organów sprawiedliwości.

37.    W tym kontekście spójność działań oraz ścisła współpraca pomiędzy instytucjami Unii Europejskiej, jak również obiektywność, ścisłe przestrzeganie zasad oraz przejrzystość w stosowaniu ewentualnych środków w przypadku naruszeń praw człowieka stanowią wymogi, do których spełnienia należy nieustannie dążyć, a ich przestrzeganie zapewniać w sposób ciągły.

Działania UE w Radzie Praw Człowieka Organizacji Narodów Zjednoczonych

38.    Podczas debat, jakie miały miejsce w Parlamencie Europejskim, nad poprzednimi sprawozdaniami rocznymi, zgodnie wskazywano jako rzecz niezwykle ważną zapewnienie sukcesu inicjatywie zreformowania mechanizmów działania Organizacji Narodów Zjednoczonych w dziedzinie praw człowieka. Utworzenie Rady Praw Człowieka zostało powitane przez Unię Europejską jako ważna zmiana na lepsze, zaś sama Rada została uznana za priorytetowe forum działania na przyszłość.

39.    Jednakże jest rzeczą oczywistą, pomijając już nawet kwestię odejścia od dobrze znanych nieprawidłowości stanowiących praktykę dawnej Komisji Praw Człowieka, że obecna Rada Praw Człowieka jest i będzie w przyszłości terenem dialogu, konfrontacji i występowania sprzecznych napięć pomiędzy różnymi wartościami, interesami i racjami stanu.

40.    Sześćdziesiąt lat po podpisaniu Powszechnej deklaracji praw człowieka, pomimo wielu postępów, jakich w tym okresie stała się przyczyną, powszechny charakter jej zasad poddaje się obecnie – w stopniu większym nawet niż na początku – w wątpliwość w imię relatywizmu kulturowego przyjmując jako argument osłabienie jej oddziaływania w krajach Zachodu. Rada Praw Człowieka stanowi szczególnej wagi arenę, zarazem konkretną i symboliczną, aby w sposób dynamiczny przeciwstawić się takiej sytuacji, która w najgorszym z możliwych scenariuszy mogłaby doprowadzić do znaczącego podważenia wiarygodności koncepcji powszechności praw człowieka, co w konsekwencji osłabi wszelkie działania o charakterze międzynarodowym zorientowane na ich uznanie i ochronę.

41.    Co się tyczy różnorodności i pluralizmu wartości i kultur oraz tendencji do tworzenia koncepcji relatywistycznych, które mienią się ich pochodnymi, należy mieć świadomość, że na całym świecie są ludzie, którzy spodziewają się po Unii Europejskiej konsekwentnej i aktywnej postawy potwierdzającej powszechną wartość praw człowieka.

42.    Dlatego też należy pracować nad umocnieniem pozycji Rady jako instytucji wiarygodnej i skutecznej. Ukończenie jej reformy oraz przyjęcie procedur jej funkcjonowania powinno otworzyć okres zwiększonej efektywności aby instytucja była w stanie sprostać oczekiwaniom, jakie wobec niej powstały.

43.    W szczególności rozpoczęcie pierwszych sesji Powszechnego Przeglądu Okresowego Praw Człowieka (Universal Periodic Review – UPR), który stanowi nowy mechanizm przeglądu stanu przestrzegania i ochrony praw człowieka w każdym państwie na świecie, wymaga aby państwa członkowskie Rady współdziałały w dobrej wierze i z zaangażowaniem w celu przełożenia uzgodnień dotyczących poprawy w zakresie ochrony praw człowieka na znaczące kroki naprzód w tej sferze.

44.    Dla zapewnienia skuteczności wiarygodności powszechnego przeglądu okresowego jest niezwykle ważne, aby został on przeprowadzony na podstawie dostępnych z wyprzedzeniem sprawozdań sporządzonych przez badane państwo oraz odpowiednie organy samej Organizacji Narodów Zjednoczonych, a także na podstawie reakcji odpowiednich organizacji pozarządowych. Opracowanie praktyki Powszechnych Przeglądów Okresowych powinno służyć skutecznej regulacji przedstawiania sprawozdań przez państwa oraz współpracy między nimi, jak również definiowania zadań i rozliczania się z nich przez podmioty niepaństwowe.

45.    Sprawozdanie wskazuje bez eufemizmów, co jest godne pochwały, że UE „stanowi mniejszość w Radzie Praw Człowieka” i że w tej sytuacji „będzie musiała oprzeć się pokusie izolacji” a także będzie musiała „poszukiwać dialogu wszelkimi sposobami wznosząc się ponad regionalne podziały”.

46.    Wobec takiej sytuacji, UE winna z uwagą stymulować i czuwać nad procesem dojrzewania Rady oraz nad skuteczną realizacją przez nią jej zadań. W tym celu winna podejmować próby budowy i rozwijania, wewnątrz Rady i poza nią, jak najszerszych sojuszy oraz pozyskiwania większości dla wspólnego celu, jakim jest zapewnienie skuteczności i wiarygodności Radzie jako podstawowemu instrumentowi umożliwiającemu postęp w sprawie ochrony praw człowieka na świecie.

47.    Takie działanie UE winno być ukierunkowane na tworzenie i rozwój międzyregionalnych koalicji rządowych oraz wspieranie osiągania konsensusu opinii publicznych różnych krajów i regionów świata.

48.    Należy jednakże mieć również na uwadze, że sprawie praw człowieka przybywa coraz więcej nowych protagonistów: powstaje nowe, globalne społeczeństwo obywatelskie w postaci ogromnej liczby organizacji pozarządowych, narodowych i ponadnarodowych. Są to podmioty niepaństwowe, które niejednokrotnie wpatrują się w UE z nadzieją, ale i stawiają jej wymagania.

49.    Należy intensywniej rozwijać dialog i współpracę z wszystkimi tymi podmiotami niepaństwowymi, które podzielają z Unią Europejską jej pragnienie upowszechniania demokracji, pokojowego rozwiązywania konfliktów, równości płci, zrównoważonego rozwoju, to znaczy zaawansowanego przestrzegania i ochrony praw człowieka w zakresie ich konkretnego, globalnego i wspólnego postępu.

Prawa ekonomiczne, społeczne i kulturalne

50.    Zwykły fakt, że w sprawozdaniu figurują rozdziały dotyczące praw ekonomicznych, socjalnych i kulturalnych sam w sobie ma charakter znaczący. Z jednej strony oznacza pewne przyjęcie postawy doktrynalnej, co należy uznać za godne pochwały. Z drugiej strony stanowi niezbędne przypomnienie o wspólnych zadaniach Unii Europejskiej w obecnej dobie kryzysu ekonomicznego i żywnościowego na świecie.

51.    Jak wiadomo, istniała pewna dyskusja doktrynalna, która częściowo jeszcze trwa, pomiędzy tymi, którzy uznają, że wśród podstawowych praw człowieka znajduje się prawo do wyżywienia, do pracy i do rozwoju, a tymi, którzy chcąc prawnie i politycznie ograniczyć zakres praw człowieka wyłącznie do ściśle rozumianych indywidualnych prerogatyw o charakterze obywatelskim i politycznym, postrzegają jako element destabilizujący jakiekolwiek kroki w kierunku ewentualnej progresywnej rezygnacji ze ściśle prawnego charakteru praw ekonomicznych, socjalnych i kulturalnych.

52.    Poprzez pozostawienie takich rozdziałów w swoim sprawozdaniu dotyczącym praw człowieka na świecie, Unia Europejska mówi jednym głosem z tymi, którzy działając w instytucjach międzynarodowych oraz w ramach społeczności obywatelskiej umieszczają jako punkt w globalnej agendzie konieczność zapewnienia teoretycznego i praktycznego postępu w kierunku ściśle prawnej ochrony praw ekonomicznych, socjalnych i kulturalnych.[7]

53.    Przyjęcie przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych protokołu opcjonalnego do Międzynarodowego paktu praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych stanowi pozytywny krok naprzód w procesie potwierdzenia współzależności i niepodzielności praw człowieka.

54.    Przy zachowaniu niezbędnej elastyczności, wynikającej z samoistnej heterogeniczności praw ekonomicznych, socjalnych i kulturalnych, stanowisko europejskie winno być stanowcze jeśli chodzi o normatywne uwzględnienie tych praw w ramach procesu międzynarodowego, który z konieczności jest długotrwały i złożony. Inspiracja do takich międzynarodowych działań wynika z Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, przyjętej w Nicei w 2000 roku, której wartości i zasady oraz ich ważność mają w naszym przekonaniu charakter powszechny.

Wniosek

55.    „Walka o prawa człowieka ma charakter długofalowy” czytamy we wstępie do ocenianego sprawozdania. Unia Europejska powinna w tej walce utrzymać pozycję pierwszoplanową. Na arenie międzynarodowej oraz w instytucjach międzynarodowych Unia Europejska jest dziś postrzegana przez szerokie środowiska opiniotwórcze na całym świecie, niezależnie od swoich ograniczeń i sprzeczności, jako podstawowy obrońca praw człowieka na forum polityki międzynarodowej. Istnieje ogromne „zapotrzebowanie na Europę” w tej dziedzinie, jak również ogólnie rzecz biorąc we wszystkich dziedzinach związanych z pokojem, demokracją i rozwojem na poziomie globalnym.

56.    Napisano także, że rola Europy jest kwestionowana przez tych, którzy twierdzą, że Europa stosuje swoje zasady kierując się własnymi korzyściami i wyłącznie wobec własnych obywateli. Spójność działań wewnętrznych i zewnętrznych UE w dziedzinie praw człowieka powinna stanowić najlepszą odpowiedź na te głosy krytyki. Wymaga to opracowania polityki imigracyjnej stanowiącej przykład do naśladowania, jak również ścisłej kontroli stanowiącej gwarancję stosowania odpowiednich praktyk przez państwa członkowskie w ramach walki z terroryzmem. Zmiana administracji w Stanach Zjednoczonych winna umożliwić nową współpracę, która wykorzeni wszelkie istniejące lub będące przedmiotem podejrzeń środki reagowania stanowiące zamach na prawa i godność wszystkich ludzi, środki nie tylko nie do przyjęcia, ale także wywołujące skutki odwrotne w zmaganiach ze straszliwym wyzwaniem jakie stanowi terroryzm.

57.    W ramach równowagi, o której mowa w sprawozdaniu oraz w perspektywie przyszłościowej, wydaje się jasne, że polityka praw człowieka w UE oraz jej zewnętrzny wyraz wymagają priorytetyzacji określonych najważniejszych celów, bez szkody dla osiągnięcia celów pozostałych:

1) Nowy impuls do urzeczywistnienia powszechnego zniesienie kary śmierci: współczesne pokolenia mogą doczekać się osiągnięcia tego celu.

2) „Feminizacja” działań i programów rozumiana jako ukonkretnienie i wzmocnienie uwagi, jaką poświęca się prawom kobiet.

3) Zwiększona synergia pomiędzy instytucjami unijnymi (Radą, Komisją i Parlamentem) w dziedzinie praw człowieka, co wymaga poprawy koordynacji oraz maksymalnej spójności w zakresie opracowywania koncepcji i prowadzenia działań.

4) Rozwój ilościowy i jakościowy dialogów i konsultacji w zakresie praw człowieka z państwami trzecimi. Wspomniane dialogi i konsultacje winny kierować się zasadami współpracy w poszanowaniu równości i nieingerencji, a także zasadami konieczności oparcia się na spokojnej i stanowczej argumentacji jak również ścisłym przestrzeganiem istniejących umów.

5) Poszukiwanie i tworzenie szerszych sojuszów w instytucjach międzynarodowych, aby ożywić walkę o powszechne prawa człowieka.

6) Opracowanie większej liczby oraz lepszych form dialogu i współpracy z przedstawicielami i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, walczącymi o poszanowanie praw człowieka na szczeblu krajowym, regionalnym i globalnym.

7) Wsparcie oraz, w miarę możliwości, ochrona obrońców praw człowieka, często anonimowych kobiet i mężczyzn, prowadzących niestrudzoną walkę w obronie tych uniwersalnych wartości, winny nadal pozostać wielkim priorytetem Unii Europejskiej.

8) UE powinna nadal energicznie potwierdzać i bronić powszechności i niepodzielności praw człowieka wobec wszelkiego rodzaju postaw relatywistycznych, starających się je kwestionować na podstawie argumentów kulturowych, religijnych, politycznych lub ideologicznych. Wszystkim osobom winna przysługiwać ta sama godność i te same prawa, niezależnie od ich rasy, płci, wyznania, przekonań, orientacji seksualnej czy pochodzenia.

9) UE winna wspierać instytucje i mechanizmy międzynarodowe, których przedmiotem działania są prawa człowieka na poziomie krajowym i regionalnym, rozwój perspektywy obejmującej prawa ekonomiczne, społeczne i kulturalne w ogólnej wizji praw człowieka, co należy uwypuklić z uwzględnieniem aktualnej koniunktury ekonomicznej i społecznej na świecie.

58.    Godność oraz prawa człowieka milionów osób są aktualnie łamane na skutek istnienia niesprawiedliwych struktur instytucjonalnych i rządów autokratycznych, słabych lub nieskutecznych, jak również na skutek wojen, korupcji, opresji i biedy. Przepaść między uznaniem praw człowieka a ich skutecznym przestrzeganiem nadal jest ogromna. Do tego należy dodać ponawiane próby kwestionowania powszechności i niepodzielności praw człowieka oraz sytuację, w której, jako reakcję na budzące grozę działania terrorystów, w polityce międzynarodowej oraz w samych działaniach państw priorytet nadaje się zapewnieniu bezpieczeństwa, niejednokrotnie z zakwestionowaniem praw i gwarancji obywatelskich, międzynarodowego prawa humanitarnego, międzynarodowego prawa uchodźców oraz międzynarodowych norm dotyczących praw człowieka.

59.    W tej sytuacji, wobec dawnych i nowych wyzwań, działania UE w zakresie praw człowieka wymagają konsekwentnego wzmocnienia.

  • [1]  Dokument Rady 14146/1/08 Rev.1
  • [2]  http://consilium.europa.eu/cms3_fo/showPage.asp?id=822&lang=EN&mode=g.
  • [3]  Afganistan, Białoruś, Brunei, Burundi, Kanada, Czad, Kongo, Kongo (Brazzaville), Egipt, Gwinea Równikowa, Etiopia, Fidżi, Ghana, Grenada, Gwatemala, Gwinea Bissau, Indie, Iran, Irak, Japonia, Kazachstan, Kenia, Kuwejt, Kirgistan, Liberia, Libia, Madagaskar, Malawi, Maroko, Namibia, Nigeria, Papua Nowa Gwinea, Palau, Rosja, Arabia Saudyjska, Korea Południowa, Sudan, Syria, Tanzania, Tajwan, Togo, Turkmenistan, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Uzbekistan, Jemen, Stany Zjednoczone i Zambia.
  • [4]  Jak wynika z raportu Amnesty International za 2007 r., w roku tym wykonano karę śmierci na przynajmniej 1 252 osobach w 24 krajach, a na karę śmierci skazano 3 347 osób w 51 krajach. 88 % wszystkich egzekucji, o których wiadomo, miało miejsce w pięciu krajach: w Chinach (co najmniej 470), w Iranie (co najmniej 317), w Arabii Saudyjskiej (co najmniej 143), w Pakistanie (co najmniej 135) i w USA (42).
  • [5]  http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//NONSGML+REPORT+A6-2008-0309+0+DOC+PDF+V0//ES&language=ES
  • [6]  http://www.europarl.europa.eu/meetdocs/2004_2009/documents/pr/667/667365/667365es.pdf
  • [7]  W tym sensie znaczące jest oświadczenie podpisane przez Kouchnera, Solanę y Ferrero-Waldnera we wstępie do sprawozdania rocznego UE: „Wszystkie prawa cywilne, polityczne, ekonomiczne, socjalne i kulturalne są niepodzielne, współzależne i wzajemnie się wzmacniają”.

                    ZAŁĄCZNIK I

INDIVIDUAL CASES RAISED BY THE EUROPEAN PARLIAMENT BETWEEN JANUARY AND DECEMBER 2008

THE SAKHAROV PRIZE 2008

 

The winner of the Sakharov Prize 2008

 

 

 

 

Hu JIA

SHORTLISTED NOMINEES

 

 

 

BACKGROUND

Mr Hu JIA

Chinese campaigner for civil rights, environmental protection and AIDS advocacy. Following his testimony on human rights in China, given on 26 November 2007 via conference call to the EP's Human Rights Subcommittee, Hu Jia was arrested, charged with "inciting subversion of state power" and sentenced to three-and-a-half years' in jail.

 

Mr Aleksandr KOZULIN

Former presidential candidate in Belarus. According to the nomination, "Aleksandr Kozulin has shown great courage to withstand the regime's actions and to fight for freedom of thought and expression and basic civil rights. In 2006, during the presidential campaign, he was beaten several times, detained and finally sentenced to five and a half years of imprisonment".

 

Mr Apollinaire MALU MALU

Chair of the Independent Electoral Commission of Democratic Republic of Congo.  The nomination praises "his efforts in making dialogue prevail over violence during the Goma conference [aimed at bringing peace to the DRC provinces of North and South Kivu] and for dedicating his wisdom and experience to realising these principles throughout his career".

 

COUNTRY

NAME

BACKGROUND

ACTION TAKEN BY PARLIAMENT

Angola

Jose Fernando Lelo

He is a journalist who was arrested on 15 November 2007, along with six other soldiers, and later charged with assisting the soldiers in planning a rebellion. After his trial on 16 September 2008, he was convicted to twelve years imprisonment. There were concerns over the quality of the evidence upon which M. Lelo's conviction was based, notably that it may have been obtained through torture.

A letter of concern was sent on 18 November 2008.

afghanistan

Sayed Perwiz Kambakhsh

He is a young journalist who was sentenced to death on 22 January 2008 for circulating an article about women's rights in Islam, which he had downloaded from the Internet; whereas the court ruled that the article constituted blasphemy and sentenced him to death. He was denied legal representation and was sentenced without a proper hearing. He was allegedly beaten and threatened with execution until he signed a confession. On 6 February 2008, a delegation from the Afghan Independent Journalists' Association (AIJA) met Afghan President Hamid Karzai in Kabul, providing him with details of the case and asking him to intervene on Mr Kambakhsh's behalf,

In its resolution adopted on 13 March 2008, the European Parliament

- condemned the arrest and the sentencing of Mr. Kambakhsh and urgently called on the Afghan authorities to review the case, and on President Hamid Karzai, in the event that the court of appeal should uphold the death sentence, to exercise his power to pardon Mr Kambakhsh.

 

On 21 October 2008, the Appeal Court of Kabul overturned Kambakhsh's death sentence, and sentenced him to 20 years imprisonment.

AZERBAIJAN

Ganimat Zahidov

Eynulla Fatullayev

Sakit Zahidov

Fikret Hüseynli,

Baxaddin Xaziyev

Nicat Hüseynov

Elmar Hüseynov

 

 

 

 

 

 

Three journalists currently detained in prison whose arrests appear to have been politically motivated:

Ganimat Zahidov, editor of the daily Azadlig,

Eynulla Fatullayev, editor of two dailies Realny Azerbaijan and Gundelik Azerbaijan

Sakit Zahidov, journalist of the daily Azadlig.

 

Attacks on three journalists associated with the opposition party:

Fikret Hüseynli, correspondent of Azadlig

Baxaddin Xaziyev, editor-in-chief of the daily Bizim Yol

Nicat Hüseynov, Azadlig journalist

 

Elmar Hüseynov, editor-in-chief of the weekly newspaper Monitor, who was shot and killed by unidentified individuals in 2005.

 

None of the above incidents were effectively investigated.

 

A letter of concern was sent on 16 January 2008.

Farhad Aliyev

Concerning Mr Farhad Aliyev, the

former Minister of economic development, there have been allegations of violations of his right to a fair trial and of poor conditions of his detention According to a letter received from lawyers representing Mr Aliyev, he was denied due process in pre-trial detention, his right to legal counsel of his choosing was consistently abused and he was denied regular access to his attorneys. In addition, Mr Farhad Aliyev has allegedly been denied sufficient medical attention despite serious heart problems and was not allowed to contact his family.

 

belarus

Aleksander Milinkevich,

Aliaksandr Zdvizhkov,

Alyaksandr Kazulin

 

Aleksander Milinkevich, the leader of the united democratic opposition of Belarus who was arbitrarily arrested and temporarily detained.

 

Aliaksandr Zdvizhkov, a journalist who was sentenced to three years imprisonment during a clampdown of the independent media.

 

Alyaksandr Kazulin, he was nominated for the 2008 Sakharov Prize

In its resolution dated 21 February 2008, the European Parliament

- expressed solidarity with the united democratic opposition of Belarus and the leader of that movement, Aleksander Milinkevich,

- communicated its regret that the situation of democracy, human rights and law was not improving,

- condemned the sentence of Aliaksandr Zdvizhkov as unjustly harsh and called on the Belarusian Government to reconsider the decision,

- urged the Belarusian authorities to release immediately and unconditionally the remaining political prisoner, Alyaksandr Kazulin, and to stop using intimidation, harassment, targeted arrests and politically motivated prosecutions against the activists of the democratic opposition and civil society in Belarus,

- expressed regret that Belarus is the only country in Europe to retain the death penalty during times of peace.

 

In its resolution adopted on 9 October 2008, the European Parliament:

- expressed its satisfaction that the political prisoners Mr Alyaksandr Kazulin, Mr Sergei Parsyukevich and Mr Andrei Kim had been released

Andrei Kim and Siarhei Parsyukevich,

 

 

 

Aliaksandr Kazulin

Andrei Kim and Siarhei Parsyukevich, two pro-democratic activists who have been given harsh sentences for taking part in peaceful entrepreneurs' demonstrations on 10 and 21 January 2008.

 

Aliaksandr Kazulin, the remaining political prisoner still under detention and mentioned in the Resolution adopted on 21 February 2008.

In its resolution adopted on 22 May 2008 the European Parliament,

- condemned the harsh sentences given to Syarhei Parsyukevich and Andrei Kim on 22 and 23 April 2008 at the same time, deplored the reportedly excessive force used by Belarusian security forces against and the arrests of peaceful citizens and calls on the Belarusian authorities to unconditionally abstain from all use of force against the representatives of the democratic opposition.

- urged the Belarusian authorities to release immediately and unconditionally the remaining political prisoner, Aliaksandr Kazulin, and to cease using intimidation, harassment, targeted arrests and politically motivated prosecutions against the activists of the democratic opposition and civil society in Belarus.

burma

Aung San Suu Kyi

Thr General Secretary of the National League for Democracy (NLD), who has spent thirteen of the last eighteen years as a political prisoner under house arrest, had her house arrest extended by the junta, and where on 11 June 2008 official newspapers of the Burmese military junta, including the regime's mouthpiece, The New Light of Myanmar, called for the public flogging of Daw Aung San Suu Kyi, and whereas the military junta has refused to distance itself from this suggestion.

In its resolution adopted on 19 June 2008, the European Parliament

- strongly condemned the decision by the Burmese authorities to extend the house arrest of Aung San Suu Kyi, deplored the detention of the group of political activists demanding the release of Aung San Suu Kyi and urged the Burmese authorities to free all political prisoners without further delay.

- denounced the prospect of the flogging of Aung San Suu Kyi as a crime against humanity.

 

In its resolution adopted on 23 October 2008, the European Parliament:

- condemned the continued detention of Aung San Suu Kyi, and called for her immediate release.

chad

Ibni Oumar Mahamat Saleh

A spokesperson for the Coalition of Political Parties of the democratic opposition who had not been heard of since his arrest on 3 February 2008.

In its resolution adopted on 24 April 2008, the European Parliament

- voiced its utmost concern for the fate of Ibni Oumar Mahamat Saleh, of whom there had been no news since his arrest on 3 February 2008, and held the Chadian authorities personally responsible for his state of health and called on them to take the necessary measures so that he regains his freedom without delay.

china

Hu Jia

The winner of the 2008 Sakharov Prize

In its resolution adopted on 17 January 2008, the European Parliament

- condemned the detention of Hu Jia and raised concerns about the conditions under which he was being kept and urged the Chinese authorities to release him promptly.

cUBA

Antonio Ramón Díaz

Dr. José Luis García Paneque

 

 

The husbands of two members of the human rights organisation Ladies in White, who have not received adequate medical care whilst in detention to the extent that the situation has potentially become life threatening. Concerns also remain that the two men did not receive a fair trial for their alleged crimes.

A letter of concern was sent on 27 March 2008.

Democratic republic of congo

 

Julienne Lusenge

Julienne Lusenge, co-ordinator of the association "Solidarité féminine pour la paix et le développement intégral (SOFEPADI)" was a victim of intimidation and death threats upon her return to DRC. This wave of intimidation followed her participation in a roundtable discussion on 25 March 2008, with the European Parliament's Sub-Committee on Human Rights on the human rights situation in DRC.

A letter of concern was sent on 9 April 2008

INDIA

Henri Tiphagne

Mahaboob Batcha

V.P. Gunasekaran

Henri Tiphagne, Executive Director of People’s Watch, Mahaboob Batcha, Managing Trustee of the Society for Community Organisation Trust (SOCO Trust), and V.P. Gunasekaran, District Secretary of the Communist Party of India were arrested alongside several human rights defenders for peacefully taking part in "The Long March for Justice for Special Task Force (STF) victims". Although released on the same evening, this arbitrary arrest of peaceful protestors was a cause for concern.

A letter of concern was sent on 4 June 2008.

indonesia

Munir Said Thalib

A leading Indonesian human rights activist, founder of human rights organisations, died from arsenic poisoning on Garuda flight GA974 from Singapore to Amsterdam on 7 September 2004. The report by an independent fact-finding team into the Munir Said Thalib case, ordered by the Indonesian President, has never been made public and the only person to have been prosecuted in connection with the case, former Garuda co-pilot Pollycarpus Budihari Priyanto, had his conviction overturned by the Indonesian Supreme Court in October 2006.

 

In its declaration adopted on 10 April 2008, the European Parliament

- expressed its concern that this murder was meant to intimidate and threaten all other Indonesian human rights defenders and journalists,

- called on the Indonesian authorities to take all necessary action to ensure that those responsible for the murder at all levels are brought to trial and justice is delivered as quickly as possible.

 

The former Deputy Chief of Indonesia’s National Intelligence Agency (Badan Intelijen Nasional - BIN), Mr. Muchdi Purwopranjono, was arrested in June 2008 and his trial for the “premeditated murder” of Mr. Said Thalib began in August 2008. However, on 31 December, 2008, the South Jakarta District Court decided to acquit him for want of evidence.

iran

Seyed Mehdi Kazemi

He is a 19-year-old homosexual Iranian citizen, who requested asylum in the United Kingdom and had his application rejected; whereas, fearing deportation, he fled to the Netherlands, where he applied for asylum; whereas Dutch authorities, after examining his request, have decided to send him back to the UK. The Iranian authorities routinely detain torture and execute persons, notably homosexuals, and Mr Kazemi's former partner has already been executed and his father has threatened him with death.

In its resolution adopted on 13 March 2008, the European Parliament

- expressed its concern over the fate of Mehdi Kazemi, and asked for the proper and full application of the Qualifications Directive, which recognises persecution for sexual orientation as a ground for granting asylum and requires Member States to consider the individual case and the situation in the country of origin, including laws and regulations and the manner in which they are applied.

- appealed to the Member States involved to find a common solution to ensure that Mehdi Kazemi is granted asylum or protection on EU soil and not sent back to Iran, where he would most certainly be executed, thus ensuring that Article 3 of the ECHR is fully respected by all European authorities and notably, in this case, by the UK.

 

On 19 May 2008, Mehdi Kazemi received notification from the British Home Office that he had been granted asylum in the United Kingdom.

 

 

 

Khadijeh Moghaddam

 

 

 

 

 

Ten women: Iran, Khayrieh, Kobra N., Fatemeh, Ashraf Kalhori, Shamameh Ghorbani, Leyla Ghomi, Hajar, the sisters Zohreh and Azar Kabiriniat; Two men: Abdollah Farivar and an unnamed Afghan national

 

Mokarrameh Ebrahimi

 

 

 

Ja'Far Kiani

 

 

 

 

 

Shahla Jahed

 

Khadijeh Moghaddam, a prominent women's rights and environmentalist campaigner was arrested on 8 April 2008, and was only released after paying a high bail payment of IRR 1 billion (approximately EUR 50 000),

 

 

The ten women and two men who continued to be at risk of being stoned to death.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Mokarrameh Ebrahimi, was sentenced to death by stoning, together with her partner, the father of her children, for the simple reason of having maintained an extra-matrimonial relationship

 

Ja'Far Kiani, who was stoned to death in July 2007, but whose partner Mokarrameh Ebrahimi was pardoned by Supreme Leader Ayatollah Ali Khamenei after 11 years of imprisonment and released on 17 March 2008, together with her 5-year-old son.

 

Shahla Jahed, a 'temporary' wife, who had been found guilty of murdering her husband's permanent wife, whose conviction was later overturned by the head of the judiciary, Ayatollah Seyyed Mahmoud Hashemi Shahroudi.

In its resolution adopted on 24 April 2008, the European Parliament

- welcomed the release of Khadijeh Moghaddam and Mokarrameh Ebrahimi, and noted the roles of the Iranian Supreme Leader and head of the judiciary in those cases, and called for the release of Shahla Jahed,

- strongly condemned the repression of civil society movements in Iran, including women's rights defenders, and urged the Iranian authorities to end the harassment, intimidation and persecution of people peacefully exercising their right to freedom of expression, association and assembly, and to release immediately and unconditionally all prisoners of conscience.

- reiterated its strong condemnation of the death penalty in general.

 

Mohammad Hassanzadeh

 

 

 

Behnoud Shojaee, Mohammad Fedaei, Saeed Jazee and Behnam Zaare

Mohammad Hassanzadeh, a juvenile offender who was executed on 10 June 2008, was under the age of 18 at the time of execution.

 

 

Four juvenile offenders who face imminent risk of execution.

In its resolution adopted on 19 June 2008, the European Parliament

 

- strongly condemned the death sentences and executions in Iran, in particular those imposed or carried out on juvenile offenders and minors, and urged the Iranian authorities to respect internationally recognised legal safeguards with regard to minors;

- condemned in the strongest possible terms the execution of Mohammad Hassanzadeh, who was under the age of 18 when he was executed,

- urged the Iranian authorities to halt the execution of Behnoud Shojaee, Mohammad Fedaei, Saeed Jazee, Behnam Zaare and all other juvenile offenders sentenced to death.

Hassan Mozafari

Rahman Shahidi

Reza Hejazi

Amir Marollahi, Behnood Shojaee, Mohammed Fadaei and Bahman Soleimanian

Yaghoub Mehrnehad

Farzad Kamangar

Soghra Najafpour

 

On 22 July 2008 juvenile offenders Hassan Mozafari and Rahman Shahidi were executed, and on 19 August 2008 19-year-old Reza Hejazi was hanged for an alleged murder which he committed when he was 15 years old. Neither Hejazi's family, nor their lawyer, were notified of the time and place of the scheduled executions, in violation of Iranian law.

 

 

Juvenile offenders Amir Marollahi, Behnood Shojaee, Mohammed Fadaei and Bahman Soleimanian face imminent risk of execution.

 

Yaghoub Mehrnehad, an ethnic Baluchi and executive director of the Voice of Justice Youth Association, who was executed on 4 August 2008, after having publicly confronted local officials demanding accountability for their poor performance.

 

Minority rights activist, Kurdish teacher Farzad Kamangar, has been condemned to death on charges, without evidence, of taking up arms against the state.

 

Soghra Najafpour, who has spent almost the entire past 19 years of her life on death row for a murder which took place when she was 13 years old

 

 

In its resolution adopted on 4 September 2008, the European Parliament:

- reiterated its call on the members of the Majlis to urgently amend legislation in order to ensure that no-one is executed for a crime committed when less than 18 years of age and to raise the age of legal responsibility to international standards,

- strongly condemned the persecution and imprisonment of citizens in Iran who engage in the defence of human rights and campaign against the death penalty, and are frequently charged with 'activities against national security'; calls, in particular, for the unconditional release of Emadeddin Baghi and Mohammad Sadegh Kabovand and the commutation of the death sentence on Farzad Kamangar, as well as a reinvestigation into his case

IRAQ

Tareq Aziz

Tareq Aziz, the former Iraqi deputy Prime Minister who is currently on trial for his responsibility in relation to atrocities committed by the Iraqi regime in the 1980s. There are concerns that he is being tried without legal representation, and that he will be sentenced to death and executed soon after.

A letter of concern was sent on 17 July 2008

kashmir

Parvez Imroz

An award-winning human rights lawyer, president of the Jammu and Kashmir Coalition of Civil Society and founder of the Association of the Parents of Disappeared Persons (APDP), he survived an armed attack on 30 June 2008 in Srinagar by alleged security forces members

In its resolution adopted on 10 July 2008, the European Parliament:

- expressed its concern for the safety of Parvez Imroz and other human rights activists who are investigating the unmarked graves and other allegations of human rights abuses in Jammu and Kashmir,

- called on the Indian authorities to ensure their protection and allow them to operate without fear of harassment and violence

- urged the authorities to conduct a prompt and impartial investigation into the attack on Parvez Imroz, to make the results public and to bring those responsible to justice

mauritania

Sidi Mohamed Ould Cheikh Abdallahi

Yahya Ould Ahmed el-Waghef

President Sidi Mohamed Ould Cheikh Abdallahi, Prime Minister Yahya Ould Ahmed el-Waghef, and other members of the government, were placed under house arrest following a military coup on 6 August 2008, when President Sidi Mohamed Ould Cheikh Abdallahi was ousted by a group of high-ranking generals whom he had dismissed from office earlier that day. The coup marked the second one in the country in three years, and it violated both constitutional legality and the results of democratic and internationally validated elections.

In its resolution adopted on 4 September 2008, the European Parliament:

- expressed regret that the coup had taken place, as it marked a setback given the notable developments made in advancing democracy in the country,

- called for the immediate release of President Sidi Mohamed Ould Cheikh Abdallahi, Prime Minister Yahya Ould Ahmed el-Waghef, and other members of the government still under house arrest in various locations.

On 12 August 2008, it was reported that Prime Minister Yahya Ould Ahmed el-Waghef, and other members of the government were released from house arrest.

On 21 December 2008, it was reported that President Sidi Mohamed Ould Cheikh Abdallahi was released from house arrest following intense international pressure.

occupied palestinian territories

The al-Kurd family

On the night of Sunday, 9 November 2008, members of the Israeli police and armed forces evicted the al-Kurd family from their home in the Sheikh Jarrah neighbourhood of East Jerusalem where they had lived for more than 50 years; whereas, immediately afterwards, they allowed settlers to enter the family's house and then sealed off the area. This eviction was carried out on the basis of an order issued by the Israeli Supreme Court on 16 July 2008 following long and controversial legal proceedings on disputed ownership before Israeli courts and authorities.

In its resolution adopted on 20 November 2008, the European Parliament:

- expressed its deep concern at the eviction of the al-Kurd family, the recent destruction of the houses of Palestinian families by the Israeli authorities in several areas of East Jerusalem and the possible serious consequences of these measures

- called on the Council, the Commission and the international community, including the Quartet, to make all possible efforts to protect Palestinian residents in the Sheikh Jarrah neighbourhood and other areas of East Jerusalem and calls on the Quartet to play a more active role in this direction;

- reiterated its call to the Israeli authorities immediately to halt any expansion of settlements and the building of the security fence beyond Israel's 1967 borders, actions which are contrary to international law and are undermining peace efforts.

RUSSia

Magomed Evloïev

 

 

 

Miloslav Bitokov

 

 

 

Abdullah Alishaev

 

Magomed Evloïev, a journalist opposed to the Russia Republic of Ingushetia was shot in the head on 31 August 2008 shortly after being released from police custody.

 

Miloslav Bitokov, editor of the newspaper Gazeta Yuga suffered an armed attack from unknown assailants on 2 September 2008 in the town of Nalchik.

 

Abdullah Alishaev, a reporter from the television channel TV-Chirkei died on 3 September 2008 as a result of gunshot wounds from unknown assailants.

 

A letter of concern was sent to the French Foreign Minister, Bernard Kouchner, on 26 September 2008.

 

Otto Messmer,

Victor Betancourt

Karinna Moskalenko

Magomed Evloyev

Akhmed Kotiev

Zurab Tsechoev

Dmitrii Kraiukhin

Stanislav Dmitrievski

 

On 28 October 2008 Otto Messmer, leader of the Russian Jesuit order, and Victor Betancourt, an Ecuadorean priest, were brutally murdered in their Moscow apartment.

 

In mid-October 2008 a leading Russian human rights lawyer, Karinna Moskalenko, who has successfully represented 30 Russian citizens in the European Court of Human Rights, was the victim of an attempt to poison her by placing mercury in her car in Strasbourg.

 

On 31 August 2008 Magomed Evloyev, the owner of an Ingush independent website, was killed while in police custody,

 

Attempts on the lives of human rights defenders, including the Ingush opposition leader Akhmed Kotiev, the human rights defender Zurab Tsechoev from Ingushetia, the human rights activist Dmitrii Kraiukhin from Orel and the human rights activist Stanislav Dmitrievski from Nizhni Novgorod, were recorded between July and October 2008

In its resolution adopted on 18 December 2008, the European Parliament:

- drew attention to the growing trends of violence which, according to the Moscow Bureau for Human Rights, have resulted in more than 100 people being killed in 2008 on the basis of their race, nationality, religion or sexual orientation, and to the absence of effective condemnation of such hate crimes by Russian authorities;

- expressed alarm at the attempt made in October 2008 on the life of human rights lawyer Karinna Moskalenko and her family, and appeals to both the French and Russian authorities to identify the perpetrators and their motives;

- asserted that the activities of human rights lawyers acting in cases involving alleged human rights abuses, who have to take great personal risks in continuing their work, should be afforded the highest respect, protected by the state and supported by the international community.

somalia

Nasteh Dahir Farah

 

 

 

Mohamed Mahdi

 

 

 

Jolanda Occhipinti, Giuliano Paganini and Abdirahaman Yussuf Harale

Nasteh Dahir Farah, Vice-President of the National Union of Somali Journalists, who was gunned down in the southern town of Kismayu (Somalia) on Saturday, 7 June 2008.

 

Mohamed Mahdi, prominent Somali aid worker, the head of the local Woman and Child Care aid agency, who was shot in Mogadishu by unidentified gunmen in June 2008.

 

The two Italian members and one Somali member of the agricultural NGO Cooperazione Italiana Nord Sud, who were kidnapped on 21 May 2008 around 60 km south of Mogadishu, for whom a ransom of USD 1 000 000 has been demanded.

In its resolution adopted on 19 June 2008, the European Parliament

-strongly condemned the continued fighting, targeted killings and other serious violations of human rights committed by all parties to the conflict, which has caused the loss of life of numerous Somali civilians and a humanitarian catastrophe.

-deplored the brutal, targeted murders of Nasteh Dahir Farah and Mohamed Mahdi, and called for the liberation of the three members of Cooperazione Italiana Nord Sud.

Aisha Ibrahim Duhulow

Two Italian Roman Catholic nuns (Maria Teresa Olivero and Caterina Giraudo)

Aisha Ibrahim Duhulow, a 13-year-old girl, was stoned to death in Somalia after being accused and convicted of adultery in breach of Islamic law while she was in fact a victim of rape by three men. The stoning was carried out by a group of 50 men in a stadium in the southern port of Kismayo, in front of around 1000 spectators. The al-Shabab militia, who control Kismayo, detained and ordered the execution by stoning of Aisha Ibrahim Duhulow, but did not arrest or detain those accused of her rape. Inside the stadium, militia members opened fire when some of the people at the stadium attempted to save the life of Aisha Ibrahim Duholow, and shot dead a boy who was a bystander.

 

Maria Teresa Olivero and Caterina Giraudo; two Italian Roman Catholic nuns from Kenya who were kidnapped, then taken to Somalia.

 

In its resolution adopted on 20 November 2008, the European Parliament:

- strongly condemned the stoning and execution of Aisha Ibrahim Duhulow and expressed its horror at such a barbaric act perpetrated against a 13-year-old rape victim;

- called on the Somali Government to condemn this execution and to take action to prevent such brutal executions in the future;

- called on the Somali Government to issue documents and make statements to restore the honour of Aisha Ibrahim Duhulow posthumously;

- called for those accused of raping Aisha Ibrahim Duhulow to be brought to trial in accordance with due process,

- called on both the Somali and Kenyan authorities to make all possible efforts and take all possible political and diplomatic initiatives to secure the release of the two Italian Roman Catholic nuns.

syria

Akram Al Bunni

Jaber Al Shoufie

Ali Al-Abdullah

Fayez Sarah

Mohammed Haj Darwish

Akram Al Bunni, founding member of the Committee for the Revitalisation of Civil Society in Syria;

Jaber Al Shoufie, member of the executive board of the Committee for the Defence of Democratic Liberties and Human Rights in Syria;

Ali Al-Abdullah, member of the Committee for the Revitalisation of Civil Society in Syria;

Fayez Sarah, journalist and founding member of the Committee for Revitalisation of Civil Society in Syria;

Mohammed Haj Darwish, member of the Human Rights Association in Syria (HRAC) and founding member of the Committee for the Revitalisation of Civil Society in Syria

 

These five individuals were arrested and detained after participating in a meeting asking for a peaceful democratic change in Syria organised by the Damascus Declaration for Democratic and National Change initiative. According to information received, none of the detainees had been brought before a court nor had been presented with charges.

A letter of concern was sent on 17 January 2008.

Anwar Al-Bunni

Anwar Al-Bunni, lawyer, founding member of the Human Rights Association in Syria and president of the Committee for the Defence of Political Prisoners. He is serving a five-year prison sentence pronounced on 24 April 2007 for "defamation against the Minister of Social Affairs". There were concerns that this was an unfair trial, which was conducted in an attempt to intimidate human rights defenders.

 

 

United states of America

Troy Davis

He was sentenced to death by the Georgia State Court in 1991 for the murder of a policeman and scheduled to be executed at the end of July 2008. According to Troy Davis' lawyers, there is abundant proof of his innocence, material evidence against him has never been produced and seven witnesses for the prosecution have retracted their testimony

In its resolution adopted on 10 July 2008, the European Parliament:

- asked that Troy Davis' death sentence be commuted and, in view of the abundant evidence which might lead to such commutation, for the relevant courts to grant him a retrial,

- urgently appealed to the Georgia State Board of Pardons and Paroles to commute Troy Davis' death sentence.

 

On 24 October 2008, the 11th U.S. Circuit Court of Appeals has issued a 25-day stay of execution for Troy Davis, just three days before he was due to be executed.

venezuela

Julio Soto

On 1 October 2008, Julio Soto, the student leader of the COPEI party and President of the Students Union at Zulia State University, was riddled with bullets in his car in the city of Maracaibo – a crime that was committed under strange circumstances and that has yet to be resolved.

In its resolution adopted on 23 October 2008, the European Parliament:

- vigorously condemned the murder of the student leader, Julio Soto; conveyed its condolences to the victim's family and friends and called on the Venezuelan authorities to make every possible effort to investigate this crime as soon as possible, so that the perpetrators and those responsible are brought to justice and the crime does not go unpunished.

zimbabwe

Jestina Mukoko

Zacharia Nkomo

Broderick Takawira

Pascal Gonzo

Jestina Mukoko, the director of the Zimbabwe Peace Project (ZPP), Zacharia Nkomo, the brother of the leading human rights lawyer Harrison Nkomo,

Broderick Takawira, a provincial coordinator of the ZPP, and Pascal Gonzo, a driver at ZPP were all kidnapped by the Mugabe regime.

In its resolution adopted on 18 December 2008, the European Parliament:

- firmly condmened the continuing violence perpetrated by the Mugabe regime against members and supporters of the MDC

- expressed outraged by the spate of recent abductions of human rights defenders and calls for their immediate release and for the perpetrators to be brought to justice

ZAŁĄCZNIK II

LIST OF RESOLUTIONS

List of resolutions adopted by the European Parliament between January 2008 and December 2008, and relating directly or indirectly to human rights violations in the world

(http://www.europarl.europa.eu/activities/committees/publicationsCom.do?language=EN&body=DROI)

Country

Date of adoption of resolution

 

 

AFRICA

 

 

BURUNDI

22.05.08

CHAD

24.04.08

DEMOCRATIC REPUBLIC OF CONGO

17.01.08 (Rape as a war crime), 21.02.08, 23.10.08, 20.11.08 (Situation in East DRC)

EGYPT

17.01.08

KENYA

17.01.08

MAURITANIA

04.09.08

NIGERIA

20.11.08 (Death penalty)

SOMALIA

19.06.08, 20.11.08

SUDAN

22.05.08 (ICC)

TANZANIA

04.09.08

ZIMBABWE

24.04.08, 10.07.08, 18.12.08

 

AMERICA

 

 

NICARAGUA

18.12.08

VENEZUELA

23.10.08

 

ASIA

 

 

AFGHANISTAN

13.03.08 (Perwiz Kambakhsh)

BANGLADESH

10.07.08

BURMA (MYANMAR)

24.04.08, 22.05.08, 19.06.08, 23.10.08

CHINA

17.01.08 (Hu Jia), 10.04.08 (Tibet), 10.07.08

INDONESIA

10.04.08 (Murder of Munir Said Thalib)

KASHMIR

10.07.08

TIMOR-LESTE

21.02.08

 

EUROPE

 

 

ARMENIA

13.03.08

BELARUS

21.02.08, 22.05.08, 28.09.08

GEORGIA

05.06.08

RUSSIA

13.03.08, 18.12.08

Census of the Roma on the basis of ethnicity in Italy

10.07.08

The situation of women in the Balkans

04.12.08

 

MIDDLE EAST

 

 

IRAN

31.01.08, 13.03.08 (Seyed Mehdi Kazemi), 24.04.08 (Women's Rights), 19.06.08, 04.09.08

LEBANON

22.05.08

PALESTINE

21.02.08 (Gaza), 04.09.08 (Palestinian prisoners in Israeli jails), 20.11.08 (al-Kurd family)

 

MISCELLANEOUS

 

 

A European Strategy on the Roma

31.01.08

Seventh Human Rights Council of the United Nations

21.02.08

Human Rights in the World 2007 and the EU's policy on the matter

08.05.08

Death Penalty

10.07.08

The evaluation of EU sanctions as part of the EU's actions and policies in the area of human rights

04.09.08

Promoting social inclusion and combating poverty

09.10.08

Development perspectives for peace-building and nation building in post-conflict situations

18.12.08

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

Data przyjęcia

31.3.2009

 

 

 

Wynik głosowania końcowego

+:

–:

0:

42

1

5

Posłowie obecni podczas głosowania końcowego

Sir Robert Atkins, Angelika Beer, Călin Cătălin Chiriţă, Véronique De Keyser, Jas Gawronski, Ana Maria Gomes, Klaus Hänsch, Richard Howitt, Anna Ibrisagic, Jelko Kacin, Helmut Kuhne, Vytautas Landsbergis, Johannes Lebech, Willy Meyer Pleite, Francisco José Millán Mon, Baroness Nicholson of Winterbourne, Raimon Obiols i Germà, Justas Vincas Paleckis, Ioan Mircea Paşcu, Béatrice Patrie, Alojz Peterle, Tobias Pflüger, João de Deus Pinheiro, Hubert Pirker, Pierre Pribetich, Libor Rouček, Flaviu Călin Rus, Katrin Saks, José Ignacio Salafranca Sánchez-Neyra, Hannes Swoboda, István Szent-Iványi, Inese Vaidere, Geoffrey Van Orden, Andrzej Wielowieyski, Jan Marinus Wiersma, Zbigniew Zaleski, Josef Zieleniec

Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego

Laima Liucija Andrikienė, Árpád Duka-Zólyomi, Milan Horáček, Gisela Kallenbach, Tunne Kelam, Jules Maaten, Erik Meijer, Nickolay Mladenov, Doris Pack, Rihards Pīks

Zastępca(y) (art. 178 ust. 2) obecny(i) podczas głosowania końcowego

Brigitte Fouré