ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με την πρόταση απόφασης του Συμβουλίου για τη χορήγηση μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη

16.11.2009 - (COM(2009)0596 – C7‑0278/2009 – 2009/0166(CNS)) - *

Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου
Εισηγητής: Iuliu Winkler
(Απλοποιημένη διαδικασία – άρθρο 46, παράγραφος 1 του Κανονισμού)

ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με την πρόταση απόφασης του Συμβουλίου για τη χορήγηση μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη

(COM(2009)0596 – C7‑0278/2009 – 2009/0166(CNS))

(Διαδικασία διαβούλευσης)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–   έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο (COM(2009)0596),

–   έχοντας υπόψη το άρθρο308 της Συνθήκης ΕΚ, σύμφωνα με το οποίο κλήθηκε από το Συμβούλιο να γνωμοδοτήσει (C7‑0278/2009),

–   έχοντας υπόψη τα άρθρα 55 και 46, παράγραφος 1 του Κανονισμού του,

–   έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Διεθνούς Εμπορίου (A7‑0067/2009),

1.  εγκρίνει την πρόταση της Επιτροπής·

2.  καλεί το Συμβούλιο, στην περίπτωση που προτίθεται να απομακρυνθεί από το κείμενο που ενέκρινε το Κοινοβούλιο, να το ενημερώσει σχετικά·

3.  ζητεί να κληθεί εκ νέου να γνωμοδοτήσει σε περίπτωση που το Συμβούλιο προτίθεται να επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις στην πρόταση της Επιτροπής·

4.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

1. Οι στόχοι της πρότασης

Η Επιτροπή προτείνει να χορηγηθεί στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη ΜΧΣ ποσό 100 εκατ. ευρώ υπό μορφή δανείου, το οποίο η Επιτροπή θα εξουσιοδοτηθεί να δανειστεί από τις κεφαλαιαγορές ή από χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς. Η συνδρομή προβλέπεται να διατεθεί σε δύο δόσεις το 2010. Στόχος είναι να υποστηριχθεί η σταθεροποίηση της οικονομίας της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και να χρηματοδοτηθούν το εξωτερικό ισοζύγιο πληρωμών της και οι δημοσιονομικές ανάγκες που διαπιστώθηκαν από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ).

Η προτεινόμενη συνδρομή θα στηρίξει το πρόγραμμα σταθεροποίησης των αρχών προκειμένου να εξασφαλιστούν διατηρήσιμοι δημοσιονομικοί και εξωτερικοί λογαριασμοί και θα βοηθήσει τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη να αντιμετωπίσει τις συνέπειες της παγκόσμιας οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης.

2. Γενικό πλαίσιο

Η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση άρχισε να επηρεάζει τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη όλο και περισσότερο κατά το τελευταίο τρίμηνο του 2008. Η επιβράδυνση συνεχίστηκε το 2009 και η προοπτική για το 2009 και επέκεινα παραμένει δυσοίωνη. Αντιμέτωπες με το επιδεινούμενο οικονομικό περιβάλλον και την κληρονομιά λανθασμένων δημοσιονομικών πολιτικών, οι αρχές σε όλα τις βαθμίδες διακυβέρνησης ολοκλήρωσαν, στις αρχές Μαΐου του 2009, τις διαπραγματεύσεις με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο σχετικά με τη σύναψη συμφωνίας Stand-By που περιλαμβάνει δεσμεύσεις για μια σειρά διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και μέτρων δημοσιονομικής προσαρμογής. Μετά την εφαρμογή των προκαταρκτικών μέτρων που συμφωνήθηκαν με το ΔΝΤ, το Συμβούλιο του ΔΝΤ ενέκρινε, στις 8 Ιουλίου 2009, δάνειο 1,15 δισ. ευρώ διάρκειας τριών ετών. Η πρώτη δόση των 203 εκατομμυρίων ευρώ περίπου εκταμιεύθηκε άμεσα.

Το ποσό της κοινοτικής συνδρομής αντιστοιχεί στο 77% περίπου των εναπομενουσών αναγκών χρηματοδότησης της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης για το 2010 στο πλαίσιο του προγράμματος του ΔΝΤ, πέραν της μακροοικονομικής στήριξης που παρέχεται από το ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα. Το υπόλοιπο (30 εκατομμύρια ευρώ) θα καλυφθεί με αναστολή του χρέους από τη Λέσχη του Λονδίνου. Η υψηλή αυτή συμμετοχή από την Κοινότητα λαμβάνει υπόψη την τρέχουσα εξαιρετική συγκυρία, καθώς η εξέλιξη της οικονομικής κρίσης έχει σοβαρό αντίκτυπο στην οικονομία της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης.

Η πρόταση συμπληρώνει το ευρωπαϊκό σχέδιο για την ανάκαμψη της οικονομίας και τη διαδικασία σταθεροποίησης και σύνδεσης.

3. Χρονικοί περιορισμοί

Η εν λόγω πρόταση ΜΧΣ (όπως και όλες οι προηγούμενες προτάσεις ΜΧΣ) διαβιβάστηκε στο Κοινοβούλιο, με βάση το άρθρο 308 της Συνθήκης ΕΚ δηλαδή με τη διαδικασία της διαβούλευσης. Μολονότι, με βάση το εν λόγω άρθρο, δεν προβλέπεται προθεσμία για τη γνωμοδότηση του Κοινοβουλίου, το Κοινοβούλιο αντέδρασε ταχύτατα απαντώντας στις ανάγκες για τη χορήγηση ΜΧΣ.

Η ανά χείρας πρόταση εκδόθηκε από την Επιτροπή στις 29 Οκτωβρίου 2009. Ωστόσο, λιγότερο από ένα μήνα μετά, η Τσεχική Δημοκρατία κύρωσε τη Συνθήκη της Λισσαβώνας, η οποία κατά πάσα πιθανότητα θα τεθεί σε ισχύ ήδη από την 1η Δεκεμβρίου 2009. Δεδομένου ότι η πρώτη δόση προγραμματίζεται να καταβληθεί ήδη τις αρχές του 2010, είτε η απόφαση για την έγκριση της παρούσας πρότασης πρέπει να ληφθεί πριν από την έναρξη ισχύος της Συνθήκης της Λισσαβώνας είτε η Επιτροπή θα πρέπει να υποβάλει πρόταση με τροποποιημένη νομική βάση.

Αφού εξέτασε προσεκτικά αυτές τις επιλογές και λαμβάνοντας υπόψη τη στρατηγική σημασία της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης για την ΕΕ ως πιθανής υποψήφιας για ένταξη στην ΕΕ χώρας, ο εισηγητής προτείνει να εγκριθεί η παρούσα πρόταση, κατ' εξαίρεση χωρίς τροπολογίες βάσει της "απλοποιημένης διαδικασίας", πριν από την έναρξη ισχύος της Συνθήκης της Λισσαβώνας.

Ένα τέτοιο χρονοδιάγραμμα δεν είναι αποδεκτό στο πλαίσιο μιας νομοθετικής διαδικασίας και δεν πρέπει να θεωρηθεί ως εξαίρεση στις θεσμικές εξουσίες, αλλά φαίνεται ότι αποτελεί τη μόνη εφικτή επιλογή για να διασφαλισθεί η έγκαιρη μεταφορά κοινοτικών κονδυλίων στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι ο εισηγητής δεν πρότεινε τροπολογίες για τους προαναφερθέντες διαδικαστικούς λόγους και όχι γιατί η πρόταση απόφασης είναι τέλεια, και ότι αυτό δεν σημαίνει και αποδοχή του χρονοδιαγράμματος που επιβάλλει η Επιτροπή με την καθυστερημένη της πρόταση, αλλά απλή ανοχή του λόγω των έκτακτων περιστάσεων.

4. Ο ρόλος του Κοινοβουλίου στην παροχή ΜΧΣ

Επιπλέον, ο εισηγητής επιθυμεί επίσης να επισημάνει ότι, σύμφωνα με τα προηγούμενα ψηφίσματα του Κοινοβουλίου, ένα τόσο σημαντικό μέσο όπως η ΜΧΣ δεν μπορεί απλώς να θεωρείται «κατ' εξαίρεση». Κατά συνέπεια, δεν δικαιολογείται το γεγονός ένα τέτοιο μέσο να μη διαθέτει κανονική νομική βάση και να συνεχίσει να εδράζεται σε ad hoc αποφάσεις του Συμβουλίου για κάθε δράση. Είναι απαραίτητο να υπάρχει ένα συναποφασιζόμενο πλαίσιο για τη ΜΧΣ, προκειμένου να προωθηθεί η διαφάνεια, η λογοδοσία, και τα συστήματα ελέγχου και υποβολής εκθέσεων.

Σε σχέση με αυτό, πρέπει να επισημανθεί ότι, μετά την έναρξη ισχύος της Συνθήκης της Λισσαβώνας, η κατάλληλη νομική βάση για τη λήψη απόφασης για τη χορήγηση ΜΧΣ θα είναι το άρθρο 209, παράγραφος 1, και 212, παράγραφος 2, της Συνθήκης για τη Λειτουργία της ΕΕ, αναλόγως του κατά πόσον η δικαιούχος χώρα κατατάσσεται από τα θεσμικά όργανα της Ένωσης ως αναπτυσσόμενη ή όχι. Σε αμφότερες τις περιπτώσεις, εφαρμόζεται η συνήθης νομοθετική διαδικασία. Το άρθρο 213 της ΣΛΕΕ δεν εφαρμόζεται στις αποφάσεις για τη χορήγηση ΜΧΣ.

Επιπλέον, πρέπει να ενισχυθεί ο ρόλος του Κοινοβουλίου. Ειδικότερα, η Επιτροπή πρέπει να βελτιώσει τη διαδικασία υποβολής εκθέσεων στο Κοινοβούλιο όσον αφορά την πραγματική υλοποίηση του εν λόγω μέσου συνδρομής και να υποβάλει στο Κοινοβούλιο έκθεση εκ των υστέρων αξιολόγησης (πέραν της ετήσιας έκθεσης που προβλέπει το άρθρο 6 της πρότασης).

5. Δεσμεύσεις του Συμβουλίου και της Επιτροπής

Ακόμη κι αν η επιτροπή μας κάνει αποδεκτή την πρόταση ΜΧΣ χωρίς τροπολογίες, ο εισηγητής ζητεί από το Συμβούλιο και την Επιτροπή να απαντήσουν στις ανωτέρω παρατηρήσεις με δηλώσεις τους ενώπιον του Κοινοβουλίου.

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Τίτλος	Μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή στη Βοσνία- Ερζεγοβίνη
Έγγραφα αναφοράς	COM(2009)0596 – C7-0278/2009 – 2009/0166(CNS)
Ημερομηνία κλήσης του ΕΚ προς γνωμοδότηση	13.11.2009
Επιτροπή αρμόδια επί της ουσίας        Ημερομ. αναγγελίας στην ολομέλεια	INTA
Γνωμοδοτική(ές) επιτροπή(ες)        Ημερομ. αναγγελίας στην ολομέλεια	AFET	BUDG
Αποφάσισε να μη γνωμοδοτήσει        Ημερομηνία της απόφασης	AFET 11.11.2009	BUDG 12.11.2009
Εισηγητής(ές)        Ημερομηνία ορισμού	Iuliu Winkler 29.9.2009
Απλοποιημένη διαδικασία - Ημερομηνία της απόφασης	10.11.2009
Εξέταση στην επιτροπή	10.11.2009
Ημερομηνία έγκρισης	10.11.2009