SPRAWOZDANIE w sprawie nominacji Szabolcsa Fazakasa na członka Trybunału Obrachunkowego

17.3.2010 - (C7‑0019/2010 – 2010/0807(NLE))

Komisja Kontroli Budżetowej
Sprawozdawczyni: Inés Ayala Sender
PR_NLE_art108

PROJEKT DECYZJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

w sprawie nominacji Szabolcsa Fazakasa na członka Trybunału Obrachunkowego

(C7‑0019/2010 – 2010/0807(NLE))

(Konsultacja)

Parlament Europejski,

–   uwzględniając art. 286 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zgodnie z którym Rada skonsultowała się z Parlamentem (C7‑0019/2010),

–   uwzględniając przesłuchanie zgłoszonego przez Radę kandydata na członka Trybunału Obrachunkowego, przeprowadzone na posiedzeniu Komisji Kontroli Budżetowej w dniu 15 marca 2010 r.,

–   uwzględniając art. 108 Regulaminu,

–   uwzględniając sprawozdanie Komisji Kontroli Budżetowej (A7‑0038/2010),

A. mając na uwadze, że Szabolcs Fazakas spełnia warunki zgodnie z art. 286 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej;

1.  wydaje opinię pozytywną w sprawie wniosku Rady dotyczącego nominacji Szabolcsa Fazakasa na członka Trybunału Obrachunkowego;

2.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej decyzji Radzie oraz do wglądu Trybunałowi Obrachunkowemu jak również innym instytucjom Wspólnot Europejskich i organom kontroli w państwach członkowskich.

ZAŁĄCZNIK 1: CURRICULUM VITAE Szabolcsa Fazakasa

dr Szabolcs FAZAKAS

Urodzony: 26 października 1947 r. w Budapeszcie (Węgry)

· 1971                           dyplom ukończenia studiów ekonomicznych; Uniwersytet Ekonomiczny w Budapeszcie;

· 1973                           doktorat; Uniwersytet Ekonomiczny w Budapeszcie;

· 1973–1989                 Ministerstwo Handlu Zagranicznego;

· 1989–1990                 wiceminister, szef sekretariatu ds. międzynarodowych stosunków gospodarczych;

· 1990–1995                 główny przedstawiciel Węgier, austriacki przemysł państwowy;

· 1995–1996                 podsekretarz stanu, Ministerstwo Przemysłu i Handlu;

· 1996                           ambasador Węgier, Bonn;

· 1996–1998                 minister przemysłu, energii, handlu i turystyki;

· 1998–2002                 przedstawiciel koncernu DaimlerChrysler na Węgrzech ;

· 2002–2004                 poseł do węgierskiego parlamentu, przewodniczący Unii Międzyparlamentarnej;

· 2004–2009                 poseł do Parlamentu Europejskiego

o przewodniczący Komisji Kontroli Budżetowej (2006–2009);

o kwestor, członek Prezydium PE (2006–2009);

o członek Komisji Budżetowej, Komisji Kontroli Budżetowej, Delegacji do wspólnej komisji parlamentarnej UE-Chorwacja;

o pierwszy wiceprzewodniczący Europejskiego Forum Energii Jądrowej.

Przewodniczący, członek zarządu kilku organizacji społecznych (Węgry w Europie, Gospodarka, Dialog Europejski, Węgierska Rada ds. Ruchu Europejskiego, Węgierskie Stowarzyszenie Importerów Samochodów)

Zainteresowania:                     sport (tenis, piłka nożna), historia, kultura;

Rodzina:                                 żona, dwoje dzieci;

Odznaczenia:                          1998 r.  Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Zasługi Węgier;

                                              2000 r.  Order Zasługi na wstędze w barwach Austrii;

                                              2004 r.  Wielki Krzyż Zasługi Niemiec.

ZAŁĄCZNIK 2: ODPOWIEDZI Szabolcsa Fazakasa NA PYTANIA ZAWARTE W KWESTIONARIUSZU

Pytania do kandydatów na członków Trybunału Obrachunkowego

Doświadczenie zawodowe

1. Proszę przedstawić najważniejsze aspekty Pana doświadczenia zawodowego w zakresie finansów publicznych, zarządzania oraz kontroli zarządzania.

W mojej dotychczasowej pracy zawodowej poznałem, a także realizowałem zadania związane z zarządzaniem i kierowaniem finansami publicznymi oraz kontrolą nad nimi. Jako na podsekretarzu stanu w administracji publicznej, spoczywał na mnie obowiązek nadzoru nad pracą Ministerstwa Przemysłu i Handlu, a więc opracowywanie, realizacja i kontrola budżetu ministerstwa i podległych mu instytucji. Nadzór nad moją działalnością na tym stanowisku należał do Węgierskiego Trybunału Obrachunkowego. Nie było żadnych zarzutów ani zastrzeżeń do mojej pracy w tym resorcie.

Następnie jako minister nie tylko sprawowałem kontrolę nad budżetem kierowanego przeze mnie Ministerstwa Przemysłu i Handlu, lecz także miałem wpływ na budżet całego kraju. W tym okresie opracowaliśmy i konsekwentnie wdrażaliśmy – w dotychczasowej historii Węgier wyjątkowo trudny – program stabilizacyjny, który pozwolił wydostać nasz kraj z trudnej pułapki podwójnego deficytu i wprowadzić go na drogę utrzymującego się rozwoju gospodarczego. Dzięki temu na nowo udało się nam zdobyć zaufanie międzynarodowej wspólnoty gospodarczej. Program ten – zarówno jeśli chodzi o wydatki, jak i wpływy do budżetu – zawierał wiele wyjątkowych obostrzeń. Zgodne z przepisami, ale też niepozbawione racjonalności realizacja i nadzorowanie zarządzeń związanych z programem były dla mnie ogromnym wyzwaniem.

W 2004 roku, po przystąpieniu Węgier do Unii Europejskiej, zostałem wybrany na posła do Parlamentu Europejskiego, gdzie wykorzystując swoje wykształcenie oraz dotychczasowe doświadczenie, zajmowałem się przede wszystkim kwestiami związanymi z budżetem. Jako członek Komisji Budżetowej i komisji przygotowującej perspektywy budżetowe na lata 2007–2014, miałem możliwość poznać ich prace także od wewnątrz i uczestniczyć w opracowaniu budżetu Unii Europejskiej. Jako przewodniczący, a potem członek parlamentarnej Komisji Kontroli Budżetowej (COCOBU), odgrywałem znaczącą rolę w kontroli wykonania budżetu. Wówczas nawiązana została także ścisła współpraca z Europejskim Trybunałem Obrachunkowym. Jako poseł, mogłem przyjrzeć się metodyce sporządzania sprawozdań Trybunału Obrachunkowego, które służyły jako podstawa do działań Parlamentu Europejskiego związanych z udzielaniem absolutorium. Przyczyniłem się także do zacieśnienia współpracy między Parlamentem a Trybunałem Obrachunkowym oraz do pogłębienia kontaktów między Trybunałem Obrachunkowym a krajowymi instytucjami kontroli.

2. Proszę wymienić trzy najważniejsze decyzje, w których podjęciu Pan uczestniczył w pracy zawodowej.

Podczas mojej pracy zawodowej brałem udział w przygotowywaniu, podejmowaniu i realizacji wielu decyzji, zarówno jako współpracownik, jak i jako decydent. Ponieważ mogę tu przedstawić zaledwie trzy, za najbardziej godne wymienienia uważam następujące:

A.  Pod koniec lat 80. jako wiceminister odpowiedzialny za międzynarodowe stosunki gospodarcze brałem udział w pogłębianiu kontaktów gospodarczych Węgier z Europą Zachodnią, byłem zaangażowany w nawiązywanie współpracy, tworzenie wspólnych przedsiębiorstw i inwestycje od podstaw (greenfield investment). Projekty, które powstały z moim udziałem wprowadziły do gospodarki węgierskiej nowe struktury przemysłowe, mogące konkurować na rynku międzynarodowym, a także służyły jako wzór dla dalszych, podobnych inwestycji. Do dziś jeszcze ich znaczenie jest ważne w kształtowaniu się naszej gospodarki, w tym w produkcji przemysłowej, zatrudnieniu i eksporcie.

B.  Kiedy zostałem ministrem, przejąłem ministerstwo o bardzo przestarzałej strukturze i sposobie myślenia. Moim celem i zadaniem było przekształcenie kierowanej przeze mnie instytucji w nowoczesne ministerstwo, na wzór instytucji zachodnioeuropejskich. Zakres działania Ministerstwa Przemysłu i Handlu rozszerzyliśmy o sferę energii i ruchu turystycznego, przekształciliśmy strukturę i sposoby podejmowania decyzji. W efekcie powstało nowoczesne, efektywnie działające ministerstwo, które pod moim kierunkiem sterowało węgierską gospodarką.

C.  Jako nowy poseł do Parlamentu Europejskiego dostąpiłem zaszczytu wyboru na przewodniczącego Komisji Kontroli Budżetowej. Pełniąc tę funkcję, za radą oraz dzięki aktywnej pomocy moich współpracowników posłów, posiadających cenne doświadczenie w tym zakresie, rozpocząłem pracę nad kształtowaniem najważniejszego zadania Komisji, którym była procedura udzielania absolutorium; co się z tym łączy, zajęliśmy się także stworzeniem nowej podstawy dla stosunków z Europejskim Trybunałem Obrachunkowym oraz współpracą między Trybunałem Obrachunkowym, krajowymi organami kontroli i Parlamentem Europejskim. Ten proces, rozpoczęty w 2004 roku, jest z dobrym rezultatem kontynuowany do dziś i zdobył przychylność nie tylko Parlamentu, lecz także Komisji Europejskiej, Trybunału Obrachunkowego i innych zainteresowanych stron.

Niezależność

3. Traktat stanowi, że członkowie Trybunału Obrachunkowego powinni być „w pełni niezależni” w wykonywaniu swych funkcji. Jak zamierza Pan wypełniać to zobowiązanie w praktyce?

W myśl art. 285 i 286 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej podstawowym obowiązkiem członka Trybunału Obrachunkowego jest jego niekwestionowana niezależność w postępowaniu w ogólnym interesie Unii. Członkowie nie mogą zwracać się o instrukcje do żadnego rządu lub jakiegokolwiek organu ani ich od nich przyjmować. Nie mogą wykonywać żadnej innej zarobkowej ani niezarobkowej działalności zawodowej, ponieważ jest to niemożliwe do pogodzenia z pełnioną funkcją.

W szczególny sposób będę zwracał uwagę na to, by w czasie mojej pracy nie doszło do żadnych nieprawidłowości. W tej sprawie będę maksymalnie przestrzegał kodeksu postępowania stosowanego wobec wszystkich członków Trybunału Obrachunkowego.

4. Czy uzyskał Pan absolutorium z wykonywania swych poprzednich funkcji (jeżeli taka procedura miała zastosowanie)?

Procedura udzielania absolutorium na Węgrzech nie jest całkowicie zgodna z praktyką stosowaną w Unii Europejskiej. Wszelka moja działalność w ramach sprawowania przeze mnie dotychczasowych urzędów publicznych podlegała kontroli ze strony Węgierskiego Państwowego Trybunału Obrachunkowego. W związku z moją działalnością i realizacją zadań kierowniczych nie stwierdzono nigdy nieprawidłowości ani nie formułowano żadnych zastrzeżeń.

5. Czy posiada Pan jakiekolwiek udziały finansowe, czerpie korzyści finansowe lub posiada zobowiązania, które mogłyby kolidować z funkcją członka Trybunału? Czy jest Pan gotowy ujawnić wszystkie swoje interesy i zobowiązania finansowe prezesowi Trybunału i pozwolić na ich upublicznienie? Czy jest Pan zaangażowany w toczące się postępowanie sądowe? Jeśli tak, to czy mógłby Pan podać jego szczegóły?

Nie mam i nigdy nie miałem żadnych zobowiązań handlowych, finansowych ani innych, których nie można by było pogodzić z przyszłymi zadaniami. Nie mam i nigdy nie miałem procesu sądowego.

Jestem gotów przedstawić prezesowi Trybunału Obrachunkowego wszystkie swoje udziały finansowe i inne swoje zobowiązania. Nie mam nic przeciwko ich publicznemu ujawnieniu, bowiem już wcześniej – jako poseł do węgierskiego parlamentu, a potem do Parlamentu Europejskiego – byłem gotowy podporządkować się przepisom zawierającym konieczność upublicznienia. W tej kwestii także chciałbym postępować zgodnie z regulaminem wewnętrznym Trybunału Obrachunkowego i kodeksem postępowania stosowanym wobec wszystkich członków.

6. Czy po wyborze na członka Trybunału jest Pan gotowy ustąpić z aktualnie piastowanych stanowisk, na które został Pan wybrany, oraz zrezygnować z aktywnie pełnionych funkcji partyjnych?

Nigdy nie pełniłem ani nie pełnię żadnej funkcji partyjnej.

Ze wszystkich stanowisk, urzędów sprawowanych przeze mnie w organizacjach cywilnych i stowarzyszeniach zrezygnowałem już 5 lat temu, kiedy zostałem wybrany na posła do Parlamentu Europejskiego, i nadal stronię od przyjmowania takich propozycji.

7. Jak postąpiłby Pan w przypadkach poważnych oszustw i/lub korupcji, w które uwikłani byliby Pana współobywatele?

Sytuacja prawna jest jednoznaczna z treścią pkt 3. Członkowie Trybunału Obrachunkowego są w pełni niezależni w pełnieniu swoich funkcji, w ogólnym interesie Unii nie zwracają się o instrukcje do żadnego rządu lub jakiegokolwiek organu ani ich od nich nie przyjmują. To oczywiście odnosi się także i do kraju, z którego pochodzą.

Tak więc gdybym w kraju, z którego pochodzę, zauważył jakiekolwiek naruszenie prawa, oszustwo i/lub próbę przekupstwa, postąpiłbym tak, jak w przypadku każdego innego państwa członkowskiego: oceniłbym to w sposób niekwestionowanie niezależny, zgodnie z przepisami Trybunału Obrachunkowego. Zgodnie z obecnymi przepisami, jeśli Trybunał Obrachunkowy zdobędzie informacje o jakimkolwiek oszustwie, korupcji albo innym działaniu niezgodnym z prawem lub podejrzewa ich zaistnienie, jest zobowiązany niezwłocznie zgłosić to Europejskiemu Urzędowi ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF).

Jestem przekonany, że w tych kwestiach należy stosować zasadę „zero tolerancji”, niezależnie od kraju pochodzenia osób zaangażowanych w daną sprawę. Oszustwo i korupcja nie tylko podważają demokrację i legitymizację instytucji europejskich, lecz także mogą się przyczynić do niewystarczającej realizacji i efektywności naszej wspólnie opracowanej i przyjętej polityki. Wymaga to szczególnego podkreślenia zwłaszcza obecnie, kiedy Unia Europejska szuka sposobu na wybrnięcie ze światowego kryzysu gospodarczego i finansowego.

Wykonywanie funkcji

8. Jakie powinny być główne cechy należytego zarządzania finansami w przypadku instytucji publicznych?

W przypadku instytucji publicznych należyte zarządzanie finansami oznacza takie wykorzystanie środków publicznych, które będzie ekonomiczne, efektywne i skuteczne (z zachowaniem tzw. zasady 3E) oraz zgodne z obowiązującymi przepisami prawnymi, a jednocześnie pozwoli uwzględnić ochronę środowiska (która jest uważana za czwarte E). Zakłada to przejrzystość finansów publicznych i odpowiedzialność, jak również jasno i jednoznacznie opracowane cele i zadania, które są poddawane ciągłej kontroli.

Podatnicy są bardzo zainteresowani wykorzystaniem publicznych pieniędzy. Dotyczy to wykorzystywania ich nie tylko zgodnie z przepisami, lecz także racjonalnie. Obecnie, w czasie poszukiwania sposobów na wyjście z globalnego kryzysu finansowo-gospodarczego, jeszcze bardziej wzrastają wymagania i oczekiwania opinii publicznej odnośnie do tego, by przy wykorzystaniu i kontroli publicznych pieniędzy w sposób szczególny kierować się względami efektywnego i skutecznego zarządzania finansami.

Spośród cech należytego zarządzania finansami podkreśliłbym następujące:

– zapewnienie przez otoczenie regulacyjne warunków niezbędnych do zachowania ekonomiczności, efektywności i skuteczności oraz uwzględnienie kwestii ochrony środowiska (np. potrzebne są jasno określone i odpowiednio opracowane wytyczne, strategie na szczeblu krajowym i organizacyjnym; przejrzyste i uniwersalne przepisy prawne, przepisy dotyczące projektowania, realizacji i kontroli budżetu, skuteczne systemy prowadzenia rachunkowości, ewidencji i sporządzania sprawozdań; skuteczne zasady przeciwdziałania oszustwom; konkretne, wymierne, zrozumiałe, istotne i odpowiednio zaplanowane cele i priorytety; odpowiednio opracowane wskaźniki wydajności; zapewnienie odpowiednich zasobów i ich jasnego podziału);

– zdolność otoczenia wewnętrznego organizacji gospodarującej finansami publicznymi do realizacji wymogów ekonomiczności, skuteczności i efektywności (pomoże w tym istnienie zarządzania powołanego do skutecznej i efektywnej gospodarki finansami; uruchomienie systemów informacyjnych pomagających w podejmowaniu uzasadnionych decyzji; odpowiednie otoczenie wewnętrzne, odpowiednie określenie zadań i kompetencji, ciągły monitoring, jak również uruchomienie skutecznej kontroli wewnętrznej i zewnętrznych systemów kontrolujących);

– odpowiedzialność, niezależna wewnętrzna i zewnętrzna kontrola (ułatwiona dzięki publikacji sprawozdań dotyczących wykorzystania finansów publicznych, skutecznie i efektywnie prowadzona kontrola zewnętrzna; uwzględnianie przez jednostki podlegające kontroli sprawozdań i propozycji niezależnych zewnętrznych organów kontroli; przeprowadzanie odpowiednich działań zmierzających do poprawy i uzupełnienia wykrytych braków, ciągłe śledzenie realizacji zaleceń kontrolerów).

W deklaracji z Limy – INTOSAI z 1977 roku – stwierdzono, że „racjonalne i skuteczne wykorzystanie funduszy publicznych jest jednym z zasadniczych warunków właściwego gospodarowania finansami publicznymi i skuteczności decyzji kompetentnych władz”. W tym procesie kluczowe znaczenie mają wszystkie Trybunały Obrachunkowe z całego świata, albowiem celem ich kontroli, jest „ujawnianie odchyleń od przyjętych norm oraz przypadków naruszania zasad legalności, sprawności, skuteczności i gospodarności zarządzania zasobami w taki sposób, aby w poszczególnych sprawach można było podjąć kroki korygujące”. Jako członek Trybunału Obrachunkowego chętnie współpracowałbym przy realizacji tych zasad.

9. Zgodnie z postanowieniami traktatu Trybunał pomaga Parlamentowi Europejskiemu w wykonywaniu funkcji kontrolnej w zakresie wykonania budżetu. Jak opisałby Pan swoje funkcje w zakresie przedstawiania sprawozdań Parlamentowi Europejskiemu, a w szczególności jego Komisji Kontroli Budżetowej?

Zgodnie z art. 287 ust. 4 traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej Trybunał Obrachunkowy pomaga Parlamentowi Europejskiemu i Radzie w wykonywaniu ich funkcji kontrolnych w zakresie wykonania budżetu.

Na podstawie mojego doświadczenia i osądu mogę obecnie stwierdzić, że powstał systematyczny, konstruktywny, oparty na poszanowaniu roli i niezależności stron oraz na wzajemnym zaufaniu i szacunku dialog między Parlamentem Europejskim, a zwłaszcza Komisją Kontroli Budżetowej, i Trybunałem Obrachunkowym. Ta przykładna, ścisła współpraca w interesie osiągnięcia wspólnego celu obejmuje następujące elementy:

– systematyczny dialog między członkami Trybunału Obrachunkowego a posłami do PE w sprawie treści sprawozdania rocznego innych sprawozdań i opinii oraz metodyki ich sporządzania;

– po opracowaniu rocznego planu pracy Trybunał Obrachunkowy prosi Parlament (Komisję Kontroli Budżetowej) o opinię, którą uwzględnia, i szuka rozwiązań wskazanych kwestii. Dotyczy to nie tylko rozplanowania w czasie sprawozdań i opinii, lecz także treści i metodyki oraz sposobu prezentacji;

– podczas opracowywania rocznego planu pracy i planowania poszczególnych kontroli odbywają się spotkania grupowe i osobiste posłów z członkami Trybunału Obrachunkowego;

– sprawozdania i opinie przedstawiane przez Trybunał Obrachunkowy są nie tylko poparte odpowiednimi, aktualnymi, dokładnymi i statystycznymi danymi, lecz także zawierają jasne wnioski, informacje i propozycje, które Parlament, a przede wszystkim Komisja Kontroli Budżetowej, może efektywnie wykorzystać w swojej pracy.

Jeszcze raz chciałbym podkreślić, że ścisła współpraca oparta na wzajemnym zaufaniu i szacunku w żaden sposób nie zagraża niezależności uczestników, ale jest ukierunkowana na to, aby w jej wyniku Parlament odgrywał jeszcze większą rolę w tworzeniu prawa i kontroli realizacji budżetu. Temu celowi służyły przesłuchania i konferencje w Parlamencie, które Komisja Kontroli Budżetowej organizowała z udziałem Trybunału Obrachunkowego i znanych międzynarodowych specjalistów. Jako przewodniczący Komisji Kontroli Budżetowej brałem udział w przygotowaniu i realizacji ośmiu tego typu imprez i przyczyniłem się do umocnienia kontaktów między Parlamentem a Trybunałem Obrachunkowym.

Jeżeli zostanę członkiem Trybunału Obrachunkowego zrobię wszystko, co będzie w mojej mocy w interesie dalszego pogłębiania tej współpracy i dialogu.

10. Co według Pana stanowi wartość dodaną kontroli wykonania zadań i w jaki sposób należałoby wdrożyć stwierdzone fakty w zakresie zarządzania?

W odróżnieniu od tradycyjnej kontroli – która zajmuje się zgodnym z prawem i przepisami wykorzystaniem środków publicznych – kontrola wykonania zadań pozwala ponadto ocenić wykorzystanie środków publicznych z punktu widzenia ekonomiczności, efektywności i skuteczności, a w zasadzie adaptuje stosowaną w sektorze prywatnym ocenę skoncentrowaną na wydajności do oceny wykorzystania środków publicznych.

Jedną z wartości dodanych kontroli wykonania zadań jest to, że w sposób „zwrotny” ocenia otoczenie regulacyjne. Jest przydatna przy wykrywaniu wszelkich braków systemu regulacyjnego, w bezstronnej merytorycznej ocenie, jak również w tworzeniu wiarygodnych, obiektywnych propozycji rozwiązań. Tego typu kontrola jest niczym innym jak niezależną ekspertyzą dotyczącą ekonomiczności, efektywności i skuteczności realizacji wyznaczonych celów. Wykrywa wpływające na działanie czynniki blokujące osiągnięcie ekonomiczności, efektywności i skuteczności.

Zadaniem kontroli wykonania zadań jest nie tylko wykrycie braków i niedociągnięć, lecz także opracowanie konkretnych propozycji lepszego, efektywniejszego wykorzystania środków UE. W myśl tego każde sprawozdanie sporządzane po ocenie wykonania zadań poza krytycznymi uwagami powinno zawierać propozycje dotyczące zalecanych ulepszeń.

Po wybraniu tzw. „słabych wydajności” i przedstawieniu przykładów „najlepszych praktyk”, po sformułowaniu propozycji ulepszeń, kontrola wykonywania zadań wspiera podejmujących decyzje i badane instytucje w ich działaniu naprawczym. W obecnym okresie kryzysu ma to szczególne znaczenie – kiedy opinia publiczna w jeszcze większym stopniu oczekuje nie tyle zgodnego z prawem i przepisami, ile skutecznego i efektywnego wykorzystania środków UE. Dlatego też uważam za bardzo ważne, by poza stwierdzeniami dotyczącymi oceny wykonania zadań, które zawierają krytykę i propozycje zmian na lepsze, Parlament otrzymywał systematyczne informacje o opiniach, reakcjach i działaniach następczych Komisji i zainteresowanych państw członkowskich odnośnie do realizacji propozycji zmian.

11. Jak można usprawnić współpracę pomiędzy Trybunałem Obrachunkowym, krajowymi organami kontroli i Parlamentem Europejskim (Komisją Kontroli Budżetowej) w zakresie kontroli budżetu UE?

Jest tu mowa o szczególnie złożonym, wielokrotnie poddawanym dyskusji problemie, niezwykle ważnym nie tylko dla Parlamentu (przede wszystkim Komisji Kontroli Budżetowej), lecz także i funkcjonowania całej Unii Europejskiej, z punktu widzenia oceny wewnętrznej i zewnętrznej. Zgodnie z tym w ostatnim okresie, z inicjatywy parlamentarnej Komisji Kontroli Budżetowej, zajmowano się tymi kwestiami podczas wielu posiedzeń, przesłuchań i warsztatów.

Zgodnie z traktatem Komisja Europejska odpowiada za wykonanie budżetu Unii, przy częściowej współpracy z państwami członkowskimi. Do zadań Parlamentu Europejskiego należą kontrola i udzielanie absolutorium z wykonania budżetu. Zadaniem Trybunału Obrachunkowego natomiast jest wspieranie parlamentarnej Komisji Kontroli Budżetowej przy kontroli wykorzystania pieniędzy unijnych. Za kontrolę zewnętrzną w pełni odpowiedzialny jest Trybunał Obrachunkowy.

Ważną rolę w związku z tym złożonym zadaniem Trybunału Obrachunkowego odgrywają lokalne kontrole, które zgodnie z art. 287 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej „przeprowadza się w powiązaniu z krajowymi instytucjami kontrolnymi lub, jeśli nie mają one niezbędnych uprawnień, z właściwymi służbami krajowymi”. Traktat stanowi również, że „Trybunał Obrachunkowy oraz krajowe instytucje kontrolne Państw Członkowskich współpracują na zasadzie wzajemnego zaufania, zachowując swoją niezależność” i zaznacza, że „Instytucje te lub służby zawiadamiają Trybunał Obrachunkowy, czy zamierzają uczestniczyć w kontroli”. Już to pełne zastrzeżeń sformułowanie pokazuje, ile otwartych, często spornych kwestii skrywa w sobie ta współpraca.

Dla efektywniejszej kontroli wykorzystania środków unijnych, jak również uniknięcia dublowania się niektórych zadań związanych z zadaniami kontrolnymi, ogromne znaczenie ma koordynacja kontroli prowadzonych zarówno przez Trybunał Obrachunkowy, jak i krajowe instytucje kontrolne w państwach członkowskich, oraz związana z tym wzajemna wymiana informacji. Potrzebę tego podkreślał Parlament podczas udzielania absolutorium budżetu na rok 2003. Z uwagi na wyjątkowe znaczenie sprecyzowania roli krajowych instytucji kontrolnych w kontroli budżetu UE, Parlament – we współpracy z parlamentem Finlandii – w dniach 9–10 października 2006 roku zorganizował konferencję, którą śledziłem z ogromnym zainteresowaniem. Stało się dla mnie wówczas jasne, że pozycje prawne poszczególnych państw członkowskich i ich praktyczne podejście bardzo różnią się od siebie, dlatego też w tym obszarze konieczne są dalsze starania, wspólne uzgodnienia prowadzone z udziałem wszystkich zainteresowanych.

Aby Trybunał Obrachunkowy mógł w pełni opierać się na pracy krajowych instytucji kontrolnych, a te dzięki temu pozytywnie przyczyniały się do kontroli wykorzystania pieniędzy unijnych – zgodnie z ogólnie obowiązującymi zasadami dotyczącymi kontroli – muszą zostać spełnione pewne podstawowe warunki.

Swój punkt widzenia w tej sprawie Trybunał Obrachunkowy przedstawił, obok licznych publikacji i wypowiedzi, w swojej opinii nr 6/2007. Podzielam sformułowane tam poglądy i chciałbym podkreślić, że nie jest to jedynie analiza sytuacji i problemu odzwierciedlającego kompleksowość i złożoność tego tematu, lecz także opis koniecznych dla zapewnienia postępów kroków, w tym zadań dla Komisji i państw członkowskich.

W zadaniach koordynacyjnych ważną rolę odgrywa Komitet Kontaktowy (Contact Committee) prezesów Europejskiego Trybunału Obrachunkowego i krajowych trybunałów obrachunkowych lub też urzędnicy łącznikowi (Liaison Officers) tych Trybunałów i ich systematyczne zebrania, podczas których w ramach różnych grup roboczych oceniane są dalsze możliwości współpracy. Spośród nich na szczególną uwagę zasługuje grupa robocza ds. wspólnych standardów kontroli, która powstała w 2006 r. celem wypracowania – na podstawie międzynarodowych norm kontroli – wspólnych standardów i porównywalnych kryteriów kontroli, które można by zastosować w Unii. Wspomniana grupa robocza udziela wskazówek najważniejszym organom kontroli Unii Europejskiej odnośnie do zastosowania międzynarodowych standardów kontroli, tak aby odzwierciedlały specyfikę Unii. Dzięki wspólnym standardom metodologicznym planowanie i realizacja pracy Trybunału Obrachunkowego w całości będzie mogła odbywać się na podstawie pracy krajowych organów kontroli.

W przyszłości w dalszym pogłębianiu współpracy między Europejskim Trybunałem Obrachunkowym i krajowymi organami kontroli pomoże przeprowadzanie równoległych (tzw. wspólnych lub koordynowanych) kontroli. Wspólne kontrole mogą być korzystne dla wszystkich uczestniczących w nich trybunałów obrachunkowych, pomagają bowiem w systematycznej wymianie informacji i doświadczeń, a poza tym przyczyniają się do formułowania spójnych propozycji i zaleceń dla jednostek podlegających kontroli.

Zacieśnianiu współpracy między krajowymi organami kontroli służy także aktywne uczestnictwo w pracach INTOSAI (Międzynarodowa Organizacja Najwyższych Organów Kontroli) i EUROSAI (Europejska Organizacja Najwyższych Organów Kontroli): pomoże ono w efektywniejszej współpracy, w lepszej koordynacji różnych działań związanych z kontrolą wewnętrzną i kontrolą ksiąg rachunkowych, co przyczyni się do powstania wartości dodanej w dziedzinie kontroli wykorzystania środków wspólnotowych przeprowadzanej przez Trybunał Obrachunkowy.

Inne pytania

Czy wycofałby Pan swoją kandydaturę na członka Trybunału, jeśli opinia Parlamentu byłaby nieprzychylna?

Tak, oczywiście.

Zgodnie z traktatem Trybunał Obrachunkowy pomaga Parlamentowi w wykonywaniu jego funkcji kontrolnych w zakresie wykonania budżetu. Współpraca ta zakłada wzajemne zaufanie i szacunek, dlatego też poparcie ze strony Parlamentu jest nieodzowne dla skutecznej pracy członków Trybunału Obrachunkowego. Gdyby więc opinia Parlamentu była nieprzychylna, zwróciłbym się do mojego rządu z prośbą, aby wziąwszy pod uwagę opinię Parlamentu, zrewidował moją kandydaturę.

Niemniej jednak wierzę, że zważywszy na moją dotychczasową pracę zawodową, odzwierciedlającą moje zaangażowanie w sprawy europejskie, a także na moje poglądy wyrażone w odpowiedziach na pytania zawarte w kwestionariuszu oraz przesłuchania, Parlament wyda pozytywną opinię w sprawie mojego powołania i poprze moją kandydaturę na członka Trybunału Obrachunkowego.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

Data przyjęcia	16.3.2010
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	13 9 2
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Marta Andreasen, Jean-Pierre Audy, Inés Ayala Sender, Zigmantas Balčytis, Jorgo Chatzimarkakis, Andrea Cozzolino, Luigi de Magistris, Tamás Deutsch, Martin Ehrenhauser, Jens Geier, Ingeborg Gräßle, Ville Itälä, Cătălin Sorin Ivan, Elisabeth Köstinger, Bogusław Liberadzki, Monica Luisa Macovei, Jan Olbrycht, Georgios Stavrakakis, Søren Bo Søndergaard
Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego	Christofer Fjellner, Edit Herczog, Monika Hohlmeier, Sidonia Elżbieta Jędrzejewska, Markus Pieper