ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με τη θέσπιση κοινού ευρωπαϊκού προγράμματος επανεγκατάστασης

3.5.2010 - (2009/2240(INI))

Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων
Εισηγητής: Rui Tavares

Διαδικασία : 2009/2240(INI)
Διαδρομή στην ολομέλεια
Διαδρομή του εγγράφου :  
A7-0131/2010
Κείμενα που κατατέθηκαν :
A7-0131/2010
Κείμενα που εγκρίθηκαν :

ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με τη θέσπιση κοινού ευρωπαϊκού προγράμματος επανεγκατάστασης

(2009/2240(INI))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–    έχοντας υπόψη τα άρθρα 78 και 80 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–    έχοντας υπόψη τις διεθνείς και ευρωπαϊκές πράξεις στον τομέα των ανθρώπινων δικαιωμάτων, και ειδικότερα τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με το καθεστώς των προσφύγων, το Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα, την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προστασία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών (ΕΣΔΑ), τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ο Χάρτης), και τα δικαιώματα και τις εγγυήσεις που παρέχουν στους πρόσφυγες και σε άτομα που ζητούν διεθνή προστασία,

–    έχοντας υπόψη τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα του παιδιού και το πρωταρχικό μέλημα των κρατών μελών να προστατεύουν τα βέλτιστα συμφέροντα του παιδιού,

–    έχοντας υπόψη την Πράσινη Βίβλο της Επιτροπής σχετικά με το μέλλον του Κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου (COM(2007)0301) της 6ης Ιουνίου 2007,

–    έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο Σχέδιο πολιτικής για το άσυλο - Μια ολοκληρωμένη προσέγγιση της προστασίας σε όλη την ΕΕ (COM(2008)0360), της 17ης Ιουνίου 2008,

–    λαμβάνοντας υπόψη τα Συμπεράσματα της 2908ης συνεδρίασης του Συμβουλίου Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων στις 28 Νοεμβρίου 2008 ((16325/1/08 REV 1 (Presse 344)), ιδίως όσον αφορά την υποδοχή Ιρακινών προσφύγων,

–    έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με τη θέσπιση κοινού ευρωπαϊκού προγράμματος επανεγκατάστασης (COM(2009)0447),

–    έχοντας υπόψη την πρόταση απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση της απόφασης αριθ. 573/2007/ΕΚ σχετικά με τη σύσταση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Προσφύγων για την περίοδο 2008 έως 2013 (COM(2009)0456),

–    έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 25ης Νοεμβρίου 2009 σχετικά με την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο – ένας χώρος ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης στην υπηρεσία των πολιτών – το πρόγραμμα της Στοκχόλμης 1,

–    έχοντας υπόψη τις παρατηρήσεις του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τους πρόσφυγες σχετικά με την ανακοίνωση της Επιτροπής για τη θέσπιση κοινού ευρωπαϊκού προγράμματος επανεγκατάστασης και σχετικά με την πρόταση τροποποίησης της απόφασης 573/2007/ΕΚ σχετικά με τη σύσταση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Προσφύγων για την περίοδο 2008 έως 2013,

–    έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 7ης Μαΐου 2009 σχετικά με την πρόταση για ένα κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου που θα ορίζει τα κριτήρια και τους μηχανισμούς για τον καθορισμό των υπεύθυνων κρατών μελών για την εξέταση αίτησης για διεθνή προστασία που υποβάλλεται σε ένα από τα κράτη μέλη από υπήκοο τρίτης χώρας ή ανιθαγενή (COD/2008/0243),

–    έχοντας υπόψη το άρθρο 48 του Κανονισμού του,

–    έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (A7-0131/2010),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι μια δίκαιη και ρεαλιστική μεταναστευτική πολιτική στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία θα συνεπάγεται τη θέσπιση ενός Κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου, πρέπει να περιλαμβάνει ένα αποτελεσματικό, ποιοτικό και βιώσιμο πρόγραμμα επανεγκατάστασης, παρέχοντας μια βιώσιμη λύση στους πρόσφυγες που δεν μπορούν να επιστρέψουν στη χώρα καταγωγής τους και των οποίων η προστασία ή η συντήρηση δεν μπορεί να διασφαλισθεί στην πρώτη χώρα ασύλου,

Β.   λαμβάνοντας υπόψη ότι η επανεγκατάσταση δεν εξυπηρετεί μόνον ανθρωπιστικό σκοπό απέναντι στα άτομα που επανεγκαθίστανται, αλλά ανακουφίζει επίσης τις τρίτες χώρες από τα βάρη της φιλοξενίας μεγάλου αριθμού προσφύγων και αποτελεί ένα πολύ σημαντικό μέσο επιμερισμού των ευθυνών,

Γ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι επί του παρόντος μόνο 10 κράτη μέλη επανεγκαθιστούν πρόσφυγες σε ετήσια βάση, με ελάχιστο συντονισμό μεταξύ τους όσον αφορά τις προτεραιότητες επανεγκατάστασης, με αποτέλεσμα να μην χρησιμοποιείται στρατηγικά η επανεγκατάσταση ως εργαλείο της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ,

Δ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι η στρατηγική χρήση του προγράμματος επανεγκατάστασης μπορεί να έχει άμεσα και έμμεσα οφέλη τόσο για τους πρόσφυγες που επανεγκαθίστανται όσο και για τους υπόλοιπους πρόσφυγες που παραμένουν στην πρώτη χώρα ασύλου, για την χώρα υποδοχής, αλλά και για άλλες χώρες όπως επίσης και για το διεθνές σύστημα προστασίας στο σύνολο του,

Ε.   λαμβάνοντας υπόψη ότι το πρόγραμμα επανεγκατάστασης μπορεί να βοηθήσει ώστε η παράνομη μετανάστευση να γίνει λιγότερο ελκυστική για όσους πρόσφυγες προσπαθούν να εισέλθουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση,

ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανάγκη επίδειξης αλληλεγγύης προς τις τρίτες χώρες που φιλοξενούν μεγάλο αριθμό προσφύγων οι οποίοι έχουν ανάγκη από διεθνή προστασία είναι σημαντική και δηλωτική της ανάγκης επίδειξης αλληλεγγύης και στο εσωτερικό της ΕΕ,

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η συμμετοχή της ΕΕ στην παγκόσμια επανεγκατάσταση προσφύγων παραμένει μάλλον μέτρια· λαμβάνοντας υπόψη ότι το γεγονός αυτό έχει αρνητικό αντίκτυπο στη φιλοδοξία της ΕΕ να διαδραματίσει εξέχοντα ρόλο στα παγκόσμια ανθρωπιστικά ζητήματα και στη διεθνή σκηνή,

Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι η αποτελεσματική αλληλεγγύη πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο κοινών πολιτικών για τη μετανάστευση και το άσυλο μεταξύ των κρατών μελών, οι οποίες πρέπει να επιτρέπουν τον δίκαιο επιμερισμό της ευθύνης για τη συμμόρφωση προς διεθνείς υποχρεώσεις που αφορούν την προστασία των προσφύγων, καθώς και απέναντι σε τρίτες χώρες που επιβαρύνονται σε μεγάλο βαθμό με τη φιλοξενία μεγάλου αριθμού προσφύγων,

Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στο ψήφισμά του της 7ης Μαΐου 2009, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε επίσης την υποχρεωτική αλληλεγγύη στην επανεγκατάσταση των προσφύγων εντός της ΕΕ στις περιπτώσεις όπου, μεταξύ άλλων, οι δυνατότητες υποδοχής ενός κράτους μέλους είναι ανεπαρκείς, ούτως ώστε να διευκολυνθεί η επανεγκατάσταση των δικαιούχων διεθνούς προστασίας σε άλλα κράτη μέλη, με προϋπόθεση τη συναίνεση των ενδιαφερομένων και τον σεβασμό στα θεμελιώδη δικαιώματά τους,

Ι.   λαμβάνοντας υπόψη ότι πρέπει να ενισχυθεί η συνεργασία με τρίτες χώρες οι οποίες έχουν ήδη υλοποιήσει αρκετά προγράμματα επανεγκατάστασης, προκειμένου να αξιοποιηθούν μέσω της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών οι εμπειρίες τους όσον αφορά τα μέτρα υποδοχής και ένταξης, αλλά και τη γενική ποιότητα των πρωτοβουλιών επανεγκατάστασης,

ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τόσο οι τοπικοί όσο και οι διεθνείς, κυβερνητικοί και μη κυβερνητικοί οργανισμοί, και ιδίως η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες, πρέπει να συμμετάσχουν σε όλα τα στάδια του ευρωπαϊκού προγράμματος επανεγκατάστασης, συνεισφέροντας συγκεκριμένες πληροφορίες, εμπειρογνωμοσύνη σε τεχνικά θέματα, δυνατότητα προβλέψεων σε θέματα υλικοτεχνικής υποστήριξης και πείρα,

ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το ευρωπαϊκό πρόγραμμα επανεγκατάστασης δεν θα πρέπει να κάνει πιο περίπλοκη τη διαδικασία της επανεγκατάστασης,

ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο (ΕΥΥΑ) αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία το 2010· λαμβάνοντας υπόψη ότι θα μπορεί να παρέχει υποστήριξη στα κράτη μέλη για την υλοποίηση πρωτοβουλιών επανεγκατάστασης, διασφαλίζοντας παράλληλα τον συντονισμό των πολιτικών εντός της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο θα πρέπει να αναμιχθεί ενεργά στις διαβουλεύσεις που πραγματοποιούνται μεταξύ των κρατών μελών, της Επιτροπής και της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών,

ΙΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι πρέπει να επιστηθεί η προσοχή όχι μόνο στην ανάγκη συμμετοχής περισσότερων κρατών μελών στην επανεγκατάσταση των προσφύγων, αλλά και στην ποιότητα, βιωσιμότητα και αποτελεσματικότητα της επανεγκατάστασης, με έμφαση στα μέτρα ένταξης,

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι πρέπει να παρέχεται στους πρόσφυγες άμεση πρόσβαση σε μαθήματα γλώσσας και πολιτισμού και, εφόσον απαιτείται, σε ιατρική και ψυχολογική περίθαλψη,

ΙΣΤ.λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόσβαση των ενηλίκων σε ευκαιρίες απασχόλησης και η άμεση ένταξη των ανηλίκων στα σχολεία αποτελούν ουσιώδη μέτρα για την επιτυχία μιας αποτελεσματικής πρωτοβουλίας επανεγκατάστασης, γι’ αυτό οι πρόσφυγες πρέπει να έχουν πρόσβαση σε μαθήματα εκπαιδευτικού και επαγγελματικού προσανατολισμού,

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχουν αρκετές οντότητες στη δημόσια διοίκηση (π.χ. οι δήμοι) καθώς και στην κοινωνία των πολιτών, από τις ΜΚΟ έως τις φιλανθρωπικές οργανώσεις και από τα σχολεία έως τις κοινωνικές υπηρεσίες, οι οποίες διαθέτουν την αναγκαία πείρα και εμπειρογνωμοσύνη για την υλοποίηση των μέτρων παρακολούθησης,

ΙΗ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η συνεργασία με τις ως άνω οντότητες –και ιδίως με τους δήμους– υπήρξε πολύτιμη όσον αφορά την υποδοχή και την ένταξη των προσφύγων σε χώρες με εδραιωμένη πρακτική επανεγκατάστασης,

ΙΘ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο καθορισμός προτεραιοτήτων πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο ευέλικτος, χωρίς να παραγνωρίζεται ποτέ η ουσιαστική προτεραιότητα που πρέπει να αποδίδεται στις κατηγορίες των πλέον ευάλωτων ατόμων, όπως υποδεικνύει η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες,

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η επανεγκατάσταση πρέπει να εφαρμόζεται ως συμπληρωματική λύση και χωρίς να παραβλέπονται οι άλλες βιώσιμες λύσεις που προβλέπονται για τα άτομα που ζητούν διεθνή προστασία στην ΕΕ, και ότι οι προσπάθειες για επανεγκατάσταση των προσφύγων δεν πρέπει να μετριάζουν την επιδίωξη να διασφαλιστεί μια δίκαιη και αποτελεσματική πρόσβαση στο άσυλο εντός της ΕΕ,

ΚΑ.    λαμβάνοντας υπόψη ότι τα προγράμματα εσωτερικής μετεγκατάστασης διαδραματίζουν επίσης σημαντικό ρόλο και πρέπει να υποστηρίζονται, επιπλέον των δραστηριοτήτων επανεγκατάστασης που εξετάζονται στην παρούσα έκθεση,

ΚΒ. έχοντας υπόψη ότι, στο ψήφισμά του της 7ης Μαΐου 2009, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε επίσης ένα σύστημα μετεγκατάστασης των δικαιούχων διεθνούς προστασίας από κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν ειδικές και δυσανάλογες πιέσεις σε άλλα κράτη μέλη, κατόπιν διαβούλευσης με την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες, με ταυτόχρονη μέριμνα ώστε κατά την μετεγκατάσταση να ακολουθούνται αμερόληπτοι, διαφανείς και σαφείς κανόνες, που κι αυτοί θα πρέπει να εφαρμοστούν βάσει αιτήματος του Κοινοβουλίου,

ΚΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, χωρίς πρόσβαση σε πληροφορίες, ανθρώπινους πόρους, συμβουλές εμπειρογνωμόνων και μόνιμη παρακολούθηση των προσπαθειών επανεγκατάστασης, τα κράτη μέλη που δεν έχουν συμμετάσχει ποτέ σε προγράμματα επανεγκατάστασης θα αντιμετωπίσουν μεγάλες δυσκολίες ένταξης σε αυτά, ενώ θα είναι δύσκολο να επιτευχθεί ο στόχος της ανάμιξης περισσότερων κρατών μελών,

Ένα πραγματικό και αποτελεσματικό ευρωπαϊκό πρόγραμμα επανεγκατάστασης

1.   επιδοκιμάζει την πρωτοβουλία της Επιτροπής να προτείνει την τροποποίηση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Προσφύγων προκειμένου να ενσωματώσει τον αντίκτυπο του ευρωπαϊκού προγράμματος επανεγκατάστασης·

2.   εκφράζει την εκτίμησή του για τους γενικούς στόχους που αναφέρονται στην ανακοίνωση σχετικά με το ευρωπαϊκό πρόγραμμα επανεγκατάστασης, όπως προαναφέρθηκαν, και για την αυξανόμενη σημασία που αποδίδεται στην επανεγκατάσταση στο πλαίσιο της συνολικής πολιτικής της ΕΕ για το άσυλο·

3.   ζητεί να ληφθούν μέτρα για την πληροφόρηση των κρατών μελών και των τοπικών κοινωνιών αναφορικά με τα οφέλη που προκύπτουν από την επανεγκατάσταση προσφύγων·

4.  υπενθυμίζει, ωστόσο, ότι μια γραμμή προϋπολογισμού και η οικονομική στήριξη δεν επαρκούν για τη θέσπιση ενός πραγματικού προγράμματος επανεγκατάστασης στην κλίμακα ολόκληρης της ΕΕ·

5.  παροτρύνει τα κράτη μέλη να ενθαρρύνουν την εισαγωγή μηχανισμών ιδιωτικής χρηματοδότησης και την γενικότερη σύμπραξη δημόσιας και ιδιωτικής πρωτοβουλίας προκειμένου να ενισχυθεί το ευρωπαϊκό πρόγραμμα επανεγκατάστασης·

6.  ζητεί ένα πιο φιλόδοξο πρόγραμμα το οποίο θα διασφαλίζει την ποιότητα και την αποτελεσματικότητα της επανεγκατάστασης και θα περιέχει συγκεκριμένες κατευθυντήριες γραμμές για ένα νέο πρότυπο καθορισμού προτεραιοτήτων, κίνητρα ώστε να προσελκυσθούν περισσότερα κράτη μέλη στην επανεγκατάσταση προσφύγων, συνοχή της επανεγκατάστασης με τις άλλες πολιτικές της ΕΕ για το άσυλο, καθώς και πρότυπα για τις συνθήκες υποδοχής και για τα μέτρα παρακολούθησης που πρέπει να λαμβάνονται σε κάθε πρωτοβουλία επανεγκατάστασης·

7.  θεωρεί ότι, στο πλαίσιο των νέων δημοσιονομικών προοπτικών (2013–2017), θα πρέπει να καθιερωθεί μια ειδική χρηματοδότηση για την επανεγκατάσταση· μια τέτοια χρηματοδότηση θα μπορούσε να πάρει τη μορφή ενός ταμείου αφιερωμένου στην επανεγκατάσταση και θα πρέπει να παρέχει οικονομική στήριξη για ένα πιο φιλόδοξο πρόγραμμα επανεγκατάστασης·

8.  καλωσορίζει την έναρξη λειτουργίας του νέου κέντρου υποδοχής και μεταγωγής στην Ρουμανία, το οποίο προσφέρει προσωρινό καταφύγιο για πρόσφυγες που βρίσκονται σε επείγουσα ανάγκη για επανεγκατάσταση και / ή πρόσφυγες που δεν μπορούν να παραμείνουν στις χώρες πρώτου ασύλου· καλεί την Επιτροπή να το αξιοποιήσει και να προωθήσει την επανεγκατάσταση μέσω του κέντρου υποδοχής και μεταγωγής·

9.  καλωσορίζει τις ad hoc πρωτοβουλίες που έχουν αναλάβει κάποια κράτη μέλη να δεχτούν πρόσφυγες που βρίσκονται σε ανάγκη επείγουσας επανεγκατάστασης, αναγνωρίζει όμως ότι οι πρωτοβουλίες τέτοιου είδους πρέπει να πάρουν πιο δομημένη μορφή·

Προϋποθέσεις για την αποτελεσματικότητα και τη δυνατότητα ανταπόκρισης των μέτρων επανεγκατάστασης

10. υπογραμμίζει ότι ένα αποτελεσματικό ευρωπαϊκό πρόγραμμα επανεγκατάστασης πρέπει να προβλέπει τόσο προστασία και μόνιμες λύσεις για μακροπρόθεσμες, παρατεταμένες προσφυγικές καταστάσεις όσο και για ταχείες και επαρκείς αποκρίσεις σε επείγουσες ή απρόβλεπτες περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, και ότι ο καθορισμός ετήσιων προτεραιοτήτων πρέπει να είναι τέτοιος ώστε να επιτρέπει την άμεση αντίδραση σε αιφνίδιες ανθρωπιστικές κρίσεις, οι οποίες μπορεί να συμβούν καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους·

11. επιμένει ότι είναι σημαντικό να επιτραπεί η διενέργεια επιτόπιων ερευνών για την προετοιμασία της επανεγκατάστασης προσφύγων, την αξιολόγηση των αναγκών τους και τον κατάλληλο σχεδιασμό των μελλοντικών σταδίων επανεγκατάστασης, πέρα από τις πληροφορίες που ενδέχεται να παρασχεθούν από την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες και τις ΜΚΟ και άλλους οργανισμούς·

12. ενθαρρύνει μια συνεργασία του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα με ΜΚΟ και άλλους κοινωνικούς εταίρους, όπως θρησκευτικές και εθνοτικές οργανώσεις, η οποία θα συμβάλλει στην εφαρμογή της επανεγκατάστασης και την προώθηση της εθελοντικής εργασίας στον τομέα αυτό·

13. πιστεύει ότι οι δήμοι που έχουν ήδη εμπλακεί ή αρχίζουν να εμπλέκονται στην επανεγκατάσταση θα πρέπει να δημιουργήσουν συνεργασίες και αδελφοποιήσεις με άλλους δήμους στην χώρα τους και στα κράτη μέλη της ΕΕ με σκοπό την ανταλλαγή εμπειριών στον τομέα αυτό και τη σφυρηλάτηση της συνεργασίας σε κλίμακα ΕΕ·

14. τονίζει την ανάγκη να δημιουργηθεί ένα δομημένο πλαίσιο συνεργασίας μέσω μέτρων για τη συγκέντρωση εμπειρογνωμοσύνης και τη διευκόλυνση της συλλογής και ανταλλαγής πληροφοριών· τονίζει επίσης ότι ένα αποτελεσματικό ευρωπαϊκό πρόγραμμα επανεγκατάστασης πρέπει να παρέχει στα κράτη μέλη (σε εκείνα που ήδη συμμετέχουν στο πρόγραμμα και σε εκείνα που επιθυμούν να συμμετάσχουν) πρόσβαση σε ανθρώπινους πόρους, συμβουλές εμπειρογνωμόνων και ανταλλαγή πληροφοριών που μπορεί να είναι χρήσιμες σε οποιοδήποτε στάδιο της πρωτοβουλίας επανεγκατάστασης· αναγνωρίζει ότι όλοι οι εμπλεκόμενοι στην επανεγκατάσταση, και ιδιαίτερα οι επανεγκατεστημένοι πρόσφυγες, αποτελούν πολύτιμη πηγή πληροφόρησης για την αξιολόγηση των πρωτοβουλιών επανεγκατάστασης·

15. ζητεί να εξετασθούν και να ανταλλαγούν μεταξύ κρατών μελών βέλτιστες πρακτικές που ενισχύουν την αποτελεσματικότητα, οι οποίες μπορεί να περιλαμβάνουν την προαγωγή κοινών προγραμμάτων, την αξιολόγηση από ομότιμους, την καθιέρωση κοινών αποστολών, τη χρήση κοινών υποδομών (όπως κέντρα μεταγωγής) και την οργάνωση αποστολών σε κράτη μέλη για την αξιολόγηση της επανεγκατάστασης που βρίσκεται σε εξέλιξη·

16. ζητεί να μην παραγνωρισθεί η σημασία των μέτρων παρακολούθησης για την ποιότητα της υποδοχής και της ένταξης στα κράτη μέλη υποδοχής· θεωρεί ότι η επιτυχία της επανεγκατάστασης πρέπει να ορίζεται όχι μόνο σε σχέση με τη μετατόπιση των προσφύγων από μια τρίτη χώρα σε ένα κράτος μέλος, αλλά και σε σχέση με την εφαρμογή μέτρων που επιτρέπουν την ένταξη των προσφύγων στη χώρα υποδοχής·

17. ζητεί να αποδοθεί ιδιαίτερη προσοχή στους ανθρώπινους πόρους που συμμετέχουν σε οποιοδήποτε τωρινό ή μελλοντικό ευρωπαϊκό πρόγραμμα επανεγκατάστασης, προκειμένου να διασφαλισθεί μια διαδικασία η οποία θα επιτρέπει την εφαρμογή ορθών πρακτικών προσαρμογής και ένταξης των προσφύγων στην κοινωνία υποδοχής, καθώς η πείρα δείχνει ότι οι προσπάθειες επανεγκατάστασης πρέπει να πραγματοποιούνται με παρακολούθηση από κατάλληλα στελέχη και εμπειρογνώμονες·

Μια μόνιμη μονάδα επανεγκατάστασης, ακρογωνιαίος λίθος ενός αποτελεσματικού κοινού ευρωπαϊκού προγράμματος επανεγκατάστασης

18. αναγνωρίζει την έλλειψη συστηματικής συνεργασίας όσον αφορά τις δραστηριότητες επανεγκατάστασης εντός της ΕΕ, οι οποίες απαιτούν μεγάλη τεχνικοοργανωτική προετοιμασία, όπως αποστολές επιλογής και προσανατολισμού, ελέγχους σχετικά με την υγεία και την ασφάλεια, ρυθμίσεις για τα ταξίδια και τις θεωρήσεις, και προγράμματα υποδοχής και ένταξης, όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση COM(2009)0447·

19. επιβεβαιώνει, επιπλέον, την άποψη ότι η απουσία μηχανισμών συνεργασίας και συντονισμού μεταξύ των κρατών μελών αυξάνει το κόστος των δραστηριοτήτων που σχετίζονται με την επανεγκατάσταση, τις καθιστά λιγότερο ελκυστικές και μειώνει τον στρατηγικό τους αντίκτυπο·

20. συνιστά, ως εκ τούτου, τη δημιουργία μιας ειδικής μονάδας στελεχωμένης με κατάλληλο προσωπικό για την εκτέλεση του αναγκαίου συντονισμού μεταξύ όλων των υφιστάμενων δραστηριοτήτων επανεγκατάστασης στα κράτη μέλη·

21. πιστεύει ότι το καταλληλότερο θεσμικό πλαίσιο για την εν λόγω μονάδα επανεγκατάστασης είναι η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο, εντός της οποίας θα μπορεί να αναπτύσσει συνεργασίες στο πλαίσιο των πολιτικών της ΕΕ σε θέματα ασύλου και μετανάστευσης·

22. θεωρεί ότι η εν λόγω μονάδα θα μπορούσε να καθιερώσει στενή επαφή με την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες και με τοπικές ΜΚΟ, προκειμένου να εξασφαλίζει σημαντικές πληροφορίες τις οποίες θα διαβιβάζει στα κράτη μέλη και στα θεσμικά όργανα της ΕΕ όσον αφορά, λόγου χάρη, επείγουσες προτεραιότητες, τεχνικές ένταξης κ.λπ.·

23. επιμένει επίσης ότι η μονάδα επανεγκατάστασης μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην παρακολούθηση και αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας και της ποιότητας του προγράμματος επανεγκατάστασης σε επίπεδο ΕΕ, εκδίδοντας ετήσιες εκθέσεις σχετικά με όλες τις δραστηριότητες, βάσει των πληροφοριών που συγκεντρώνουν τα θεσμικά όργανα/οι αρχές που συμμετέχουν στις πρωτοβουλίες επανεγκατάστασης στα κράτη μέλη·

24. επιθυμεί να τονίσει ότι η μονάδα επανεγκατάστασης πρέπει να είναι ενήμερη για τις ΜΚΟ, φιλανθρωπικές οργανώσεις και άλλες οντότητες που μπορούν να συνεργασθούν με τις δημόσιες αρχές στη διαδικασία επανεγκατάστασης των προσφύγων· σημειώνει, επιπλέον, ότι η προαναφερθείσα μονάδα πρέπει να εκδίδει τακτικά έγγραφα στα οποία θα αναφέρονται τα πρότυπα και τα κριτήρια προς τα οποία πρέπει να συμμορφώνονται οι εν λόγω οντότητες, προκειμένου να είναι επιλέξιμες για συμμετοχή σε ευρωπαϊκά σχέδια επανεγκατάστασης·

25. τονίζει ότι η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο μπορεί να έχει ιδιαίτερα χρήσιμη συμβολή στη διασφάλιση της συνοχής και της συμπληρωματικότητας μεταξύ του ευρωπαϊκού προγράμματος επανεγκατάστασης και των άλλων πολιτικών της ΕΕ για το άσυλο·

Ευέλικτος καθορισμός προτεραιοτήτων

26. αναγνωρίζει ότι ένα κατάλληλο πρόγραμμα επανεγκατάστασης απαιτεί τακτική επικαιροποίηση όσον αφορά τις ιθαγένειες και κατηγορίες προσφύγων στις οποίες πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στη διαδικασία επανεγκατάστασης, με ιδιαίτερη μέριμνα για τις έκτακτες καταστάσεις που αφορούν συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές και ιδίως για ευάλωτα άτομα που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη προστασίας·

27. πιστεύει ότι οι ετήσιες προτεραιότητες της ΕΕ πρέπει να καθορίζονται από την Επιτροπή, όπως προτείνεται, με έντονη και αποτελεσματική συμμετοχή της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σε όλα τα στάδια του προσδιορισμού και της αξιολόγησης των υποψηφίων για επανεγκατάσταση·

28. εισηγείται την συμμετοχή μιας αντιπροσωπείας από τις επιτροπές Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (LIBE), Εξωτερικών Υποθέσεων (AFET) και Ανάπτυξης (DEVE) στην ετήσια συνάντηση της ομάδας εμπειρογνωμόνων για την επανεγκατάσταση·

29. θεωρεί ότι ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα επανεγκατάστασης πρέπει να περιλαμβάνει ειδικές διαδικασίες για τη συμμετοχή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην επεξεργασία των ετήσιων προτεραιοτήτων της ΕΕ·

30. παροτρύνει την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο να αναλάβει σημαντικό ρόλο στον καθορισμό του προγράμματος δράσης για την επανεγκατάσταση εντός της ΕΕ·

31. υπερασπίζεται την αρχή ότι, σε συμφωνία με την ανάγκη προσαρμοστικότητας των ετήσιων προτεραιοτήτων της ΕΕ, πρέπει να υπάρχουν κατηγορίες που παραμένουν σταθερές κάθε χρόνο, ώστε τα κράτη μέλη να μπορούν να επανεγκαταστήσουν ιδιαιτέρως ευάλωτα άτομα ανά πάσα στιγμή κατά τη διάρκεια του έτους·

32. προτείνει να παρασχεθεί η δυνατότητα στα επιμέρους κράτη μέλη να προετοιμάζονται για διαδικασίες έκτακτης ανάγκης σε περιπτώσεις απρόβλεπτων ανθρωπιστικών καταστάσεων – για παράδειγμα, όταν οι πρόσφυγες δέχονται ένοπλη επίθεση ή όταν φυσικά ατυχήματα ή καταστροφές επηρεάζουν σοβαρά τους προσφυγικούς καταυλισμούς· θεωρεί ότι οι διαδικασίες αυτές θα επέτρεπαν την πραγματοποίηση της επανεγκατάστασης σε σύντομο χρονικό διάστημα, με τα διοικητικά στάδια να εκτελούνται είτε με συντομευμένο χρονοδιάγραμμα είτε, σε ορισμένες περιπτώσεις, μετά τη μετατόπιση των προσφύγων· συνιστά να περιληφθεί η προσπάθεια αυτή στους στόχους του ευρωπαϊκού προγράμματος επανεγκατάστασης·

Εξασφάλιση της συμμετοχής περισσότερων κρατών μελών στην επανεγκατάσταση

33. εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι μόνο 10 κράτη μέλη διαθέτουν επί του παρόντος προγράμματα επανεγκατάστασης, τα οποία έχουν καταρτισθεί χωρίς συντονισμό μεταξύ τους·

34. αναγνωρίζει ότι η συμμετοχή των κρατών μελών παραμένει εθελοντική, λόγω των διαφορών στις συνθήκες υποδοχής, στους συνεργαζόμενους εταίρους και στα νομικά κριτήρια που χρησιμοποιούνται για να αποφασισθεί ποιος θα επανεγκατασταθεί·

35. αναγνωρίζει ότι ορισμένα κράτη μέλη, κυρίως στη Νότια Ευρώπη, αντιμετωπίζουν ιδιαίτερες προκλήσεις επειδή βρίσκονται στα εξωτερικά σύνορα της Ένωσης·

36. ζητεί, παρ’ όλα αυτά, μεγαλύτερα κίνητρα ώστε να παροτρυνθούν περισσότερα κράτη μέλη να συμμετάσχουν στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα επανεγκατάστασης· αναγνωρίζει ότι, μολονότι η αύξηση της χρηματοδοτικής συνδρομής είναι σημαντική, δεν πρέπει να υπονομευθεί η συνεισφορά που μπορεί να παράσχει η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο όσον αφορά τη συγκεκριμένη πτυχή, συμβάλλοντας στην εξισορρόπηση της κατάστασης μέσω της βελτίωσης της ποιότητας των υπηρεσιών που παρέχονται στους πρόσφυγες στα κράτη μέλη και παρέχοντας βοήθεια μέσω των πλέον αποτελεσματικών πρακτικών φιλοξενίας και ένταξης·

37. προτείνει την παροχή σημαντικότερης χρηματοδοτικής συνδρομής στα κράτη μέλη που επιθυμούν να αρχίσουν να συμμετέχουν στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα επανεγκατάστασης, προκειμένου να βοηθηθούν στη δημιουργία ενός βιώσιμου προγράμματος επανεγκατάστασης και να μειωθεί το αρχικό βάρος της ανάληψης μιας πρωτοβουλίας επανεγκατάστασης· προτείνει, προκειμένου να αποφευχθεί ο τυχόν υπερβολικός αντίκτυπος στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσφύγων, το ύψος της χρηματοδοτικής συνδρομής πρέπει να εξισώνεται προς το αντίστοιχο των άλλων κρατών μελών μετά τα πρώτα χρόνια συμμετοχής στο πρόγραμμα·

38. πιστεύει ότι δεν θα είναι δυνατό να αυξηθεί ο αριθμός των προσφύγων που επανεγκαθίστανται στην ΕΕ χωρίς διοικητικό πλαίσιο και πλαίσιο εμπειρογνωμοσύνης που να στηρίζουν το πρόγραμμα και χωρίς τη δημιουργία μόνιμων δομών για την προετοιμασία της επανεγκατάστασης και την παρακολούθηση της διαδικασίας ένταξης·

Μέτρα παρακολούθησης

39. θεωρεί ότι ένα αποτελεσματικό ευρωπαϊκό πρόγραμμα επανεγκατάστασης πρέπει να περιλαμβάνει διατάξεις σχετικά με τα μέτρα παρακολούθησης, επιμένοντας στην ποιότητα της επανεγκατάστασης σε κάθε κράτος μέλος και στα ορθά πρότυπα σε όλα τα στάδια από την αναγνώριση μέχρι την υποδοχή και την ένταξη των προσφύγων·

40. καλεί τα κράτη μέλη που δραστηριοποιούνται στο πρόγραμμα επανεγκατάστασης να αξιολογήσουν τα μέτρα που έλαβαν κατά τη διαδικασία επανεγκατάστασης για να εξασφαλιστεί και να βελτιωθεί η ενσωμάτωση των προσφύγων· τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να παρακολουθούν τακτικά την πρόοδο της ένταξης των προσφύγων·

41. είναι της άποψης ότι οι κρατικές αρχές πρέπει να καλλιεργήσουν τη μέγιστη δυνατή συνεργασία με μη κυβερνητικές οντότητες (για παράδειγμα, διεθνείς και τοπικές ΜΚΟ) και να αξιοποιήσουν την εμπειρογνωμοσύνη και την εγγύτητα των τελευταίων, με στόχο την ανάληψη των βέλτιστων και πιο αποτελεσματικών πρωτοβουλιών για την επανεγκατάσταση των προσφύγων· η συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών στο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Επανεγκατάστασης θα ενισχύσει τις πρωτοβουλίες στήριξης και αποδοχής που αναλαμβάνονται από τα κράτη μέλη και τις τοπικές αρχές·

42. υποστηρίζει την ανάπτυξη εντατικών προσπαθειών εκ μέρους όλων των εμπλεκόμενων οντοτήτων ώστε να παρέχεται στους πρόσφυγες, και ιδίως στους πιο ευάλωτους, πρόσβαση σε κατάλληλη στέγαση, υγειονομική περίθαλψη, εκπαίδευση, μαθήματα γλώσσας και ψυχολογική βοήθεια, αλλά και στην αγορά εργασίας, ώστε να εξασφαλισθεί η επιτυχημένη ένταξή τους·

43. ζητεί από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο, κυρίως μέσω της προτεινόμενης μονάδας για την επανεγκατάσταση, να καθορίσει σαφή κριτήρια για ποιοτική επανεγκατάσταση, σε στενή συνεργασία με την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες, τις ΜΚΟ και τις τοπικές αρχές, και να παρακολουθεί την επανεγκατάσταση των προσφύγων, προκειμένου να συμβάλει στην αξιολόγηση και περαιτέρω βελτίωση των δραστηριοτήτων επανεγκατάστασης στα κράτη μέλη·

44. υπογραμμίζει εκ νέου τον ρόλο της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το Άσυλο ως οντότητας που μπορεί να επιστήσει την προσοχή σε ορισμένες αδυναμίες των πρωτοβουλιών επανεγκατάστασης, βοηθώντας τα κράτη μέλη να βρουν συγκεκριμένες λύσεις, και να ενθαρρύνει βέλτιστες πρακτικές εφόσον αποκτήσει μια μόνιμη μονάδα επανεγκατάστασης·

45. ζητεί τη διοργάνωση κοινής ετήσιας συζήτησης της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων και της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων, ώστε να συνεισφέρουν στην ανάπτυξη του προγράμματος·

o

o        o

46. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην ΕπιτροπήΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης

27.4.2010

 

 

 

Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας

+:

–:

0:

39

1

1

Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία

Roberta Angelilli, Rita Borsellino, Emine Bozkurt, Simon Busuttil, Philip Claeys, Carlos Coelho, Cornelis de Jong, Agustín Díaz de Mera García Consuegra, Cornelia Ernst, Hélène Flautre, Kinga Gál, Kinga Göncz, Sylvie Guillaume, Ágnes Hankiss, Anna Hedh, Sophia in ‘t Veld, Teresa Jiménez-Becerril Barrio, Clemente Mastella, Louis Michel, Claude Moraes, Carmen Romero López, Judith Sargentini, Birgit Sippel, Csaba Sógor, Renate Sommer, Rui Tavares, Wim van de Camp, Axel Voss, Tatjana Ždanoka, Αντιγόνη Παπαδοπούλου, Γεώργιος Παπανικολάου

Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία

Alexander Alvaro, Edit Bauer, Anna Maria Corazza Bildt, Ana Gomes, Nadja Hirsch, Franziska Keller, Petru Constantin Luhan, Norica Nicolai, Cecilia Wikström, Мария Неделчева