Sprawozdanie - A7-0167/2010Sprawozdanie
A7-0167/2010
Parlament Europejski

SPRAWOZDANIE w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Rady powierzającego Europejskiemu Bankowi Centralnemu szczególne zadania dotyczące funkcjonowania Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego

21.5.2010 - (05551/2010 – C7‑0014/2010 – 2009/0141(CNS)) - *

Komisja Gospodarcza i Monetarna
Sprawozdawca: Ramon Tremosa i Balcells


Procedura : 2009/0141(CNS)
Przebieg prac nad dokumentem podczas sesji
Dokument w ramach procedury :  
A7-0167/2010
Teksty złożone :
A7-0167/2010
Debaty :
Głosowanie :
Teksty przyjęte :

PROJEKT REZOLUCJI LEGISLACYJNEJ PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Rady powierzającego Europejskiemu Bankowi Centralnemu szczególne zadania dotyczące funkcjonowania Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego

(05551/2010 – C7‑0014/2010 – 2009/0141(CNS))

(Specjalna procedura ustawodawcza – procedura konsultacji)

Parlament Europejski,

–   uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Radzie (COM(2009)0500),

–   uwzględniając komunikat Komisji skierowany do Parlamentu Europejskiego i Rady pt. „Konsekwencje wejścia w życie traktatu lizbońskiego dla trwających międzyinstytucjonalnych procedur decyzyjnych” (COM(2009)0665),

–   uwzględniając wniosek dotyczący rozporządzenia Rady (05551/2010),

–   uwzględniając art. 127 ust. 6 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, na mocy którego Rada skonsultowała się z Parlamentem (C7–0014/2010),

–   uwzględniając art. 55 Regulaminu,

–   uwzględniając sprawozdanie Komisji Gospodarczej i Monetarnej (A7-0167/2010),

1.  zatwierdza po poprawkach rozporządzenie Rady;

2.  zwraca się do Komisji o odpowiednią zmianę wniosku, zgodnie z art. 293 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej;

3.  zwraca się do Rady, jeżeli uzna ona za stosowne odejść od przyjętego przez Parlament tekstu, o poinformowanie go o tym fakcie;

4.  zwraca się do Rady o ponowne skonsultowanie się z Parlamentem, jeżeli uzna ona za stosowne wprowadzić znaczące zmiany do tekstu wniosku;

5.  zobowiązuje przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie, Komisji i parlamentom państw członkowskich.

Poprawka  1

Wniosek dotyczący rozporządzenia

Punkt 1 a preambuły (nowy)

Tekst proponowany przez Radę

Poprawka

 

(1a) Na długo przed kryzysem Parlament Europejski nawoływał systematycznie do zapewnienia rzeczywiście równych szans wszystkim podmiotom na poziomie Unii Europejskiej, wskazując na znaczne braki w nadzorze unijnym nad nawet bardziej zintegrowanymi rynkami finansowymi (w rezolucji z dnia 13 kwietnia 2000 r. w sprawie komunikatu Komisji dotyczącego wprowadzania w życie ram dla rynków finansowych: plan działania1, w rezolucji z dnia 25 listopada 2002 r. w sprawie zasad nadzoru ostrożnościowego w Unii Europejskiej2, w rezolucji z dnia 11 lipca 20007 r. w sprawie polityki usług finansowych (2005-2010) – biała księga3, w rezolucji z dnia 23 września 2008 r. zawierającej zalecenia dla Komisji w sprawie funduszy hedgingowych i niepublicznego rynku kapitałowego4, w rezolucji z dnia 9 października 2008 r. zawierającej zalecenia dla Komisji w sprawie działań następczych w związku z metodą Lamfalussy’ego: przyszła struktura nadzoru5, w rezolucji z dnia 22 kwietnia 2009 r. w sprawie zmienionego wniosku w sprawie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Solvency II)6 oraz w rezolucji z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie agencji ratingowych7).

 

___________

1 Dz.U. C 40 z 7.2.2001, s. 453.

2 Dz.U. C 25 E z 29.1.2004, s. 394.

3 Dz.U. C 175 E z 10.7.2008, s. xx.

4 Dz.U. C 8 E z 14.1.2010, s. 26.

5 Dz.U. C 9 E z 15.1.2010, s. 48.

6 Teksty przyjęte, P6_TA(2009)0251.

7 Teksty przyjęte, P6_TA(2009)0279.

Poprawka  2

Wniosek dotyczący rozporządzenia

Punkt 8 a preambuły

Tekst proponowany przez Radę

Poprawka

(8a) Środki służące gromadzeniu informacji określonych w niniejszym rozporządzeniu są konieczne do wykonania zadań ESRB i powinny być bez uszczerbku dla ram prawnych europejskiego systemu statystycznego i Europejskiego Systemu Banków Centralnych (ESBC) w dziedzinie statystyki. Niniejsze rozporządzenie powinno zatem pozostawać bez uszczerbku dla rozporządzenia WE nr 223/2009 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 marca 2009 r. w sprawie statystyki europejskiej i dla rozporządzenia Rady WE nr 2533/98 z dnia 23 listopada 1998 r. dotyczącego zbierania informacji statystycznych przez Europejski Bank Centralny.

(8a) Europejskiemu Bankowi Centralnemu należy powierzyć zadanie udzielania ESRB wsparcia statystycznego. Gromadzenie i przetwarzanie informacji zgodne z niniejszym rozporządzeniem i niezbędne do wykonywania zadań ESRB powinno w związku z tym opierać się na przepisach art. 5 Statutu ESBC i EBC oraz na przepisach rozporządzenia Rady (WE) nr 2533/98 z dnia 23 listopada 1998 dotyczącego zbierania informacji statystycznych przez Europejski Bank Centralny1. Stosownie do tego poufnymi informacjami statystycznymi zgromadzonymi przez EBC lub ESBC należy dzielić się z ESRB.

 

______

1 Dz.U. L 318, z 27.11.1998, s. 8.

Poprawka  3

Wniosek dotyczący rozporządzenia

Artykuł 1 – ustęp 1 a (nowy)

Tekst proponowany przez Radę

Poprawka

 

1a. Przewodniczący ESRB jest prezesem EBC. Okres pełnienia mandatu przez przewodniczącego ESRB jest równy okresowi pełnienia mandatu prezesa EBC.

Poprawka  4

Wniosek dotyczący rozporządzenia

Artykuł 1 – ustęp 1 b (nowy)

Tekst proponowany przez Radę

Poprawka

 

1b. Pierwszy wiceprzewodniczący jest wybierany przez członków Rady Ogólnej EBC na okres odpowiadający okresowi jego członkostwa w Radzie Ogólnej, ze względu na potrzebę zapewnienia zrównoważonej reprezentacji państw członkowskich zarówno wewnątrz strefy euro, jak i poza nią. Jego mandat może zostać przedłużony.

Poprawka  5

Wniosek dotyczący rozporządzenia

Artykuł 1 – ustęp 1 c (nowy)

Tekst proponowany przez Radę

Poprawka

 

1c. Drugi wiceprzewodniczący jest przewodniczącym Wspólnego Komitetu Europejskich Organów Nadzoru (Wspólnego Komitetu) powołanego na mocy art. 40 rozporządzenia (UE) nr .../2010 [ESMA], rozporządzenia (UE) nr …/2010 [EIOPA] oraz rozporządzenia (UE) nr .../2010[EBA] („Wspólny Komitet”).

Poprawka  6

Wniosek dotyczący rozporządzenia

Artykuł 1 – ustęp 1 d (nowy)

Tekst proponowany przez Radę

Poprawka

 

1d. Przed objęciem urzędu przewodniczący i wiceprzewodniczący przedstawiają Parlamentowi Europejskiemu na przesłuchaniu publicznym, jak zamierzają wykonywać swe obowiązki wynikające z niniejszego rozporządzenia. Drugi wiceprzewodniczący przedstawia Parlamentowi Europejskiemu plan wypełniania obowiązków powierzonych mu jako przewodniczącemu Wspólnego Komitetu.

Poprawka  7

Wniosek dotyczący rozporządzenia

Artykuł 1 – ustęp 1 e (nowy)

Tekst proponowany przez Radę

Poprawka

 

1e. Przewodniczący przewodniczy posiedzeniom Zarządu Głównego i Komitetu Sterującego.

Poprawka  8

Wniosek dotyczący rozporządzenia

Artykuł 1 – ustęp 1 f (nowy)

Tekst proponowany przez Radę

Poprawka

 

1f. Pod nieobecność przewodniczącego Zarządowi Głównemu i Komitetowi Sterującemu przewodniczą wiceprzewodniczący w porządku pierwszeństwa.

Poprawka  9

Wniosek dotyczący rozporządzenia

Artykuł 1 – ustęp 1 g (nowy)

Tekst proponowany przez Radę

Poprawka

 

1g. Jeżeli wiceprzewodniczący nie jest w stanie wykonywać swoich obowiązków, wybiera się nowych wiceprzewodniczących zgodnie z ust. 1b i 1c.

Poprawka  10

Wniosek dotyczący rozporządzenia

Artykuł 1 – ustęp 1 h (nowy)

Tekst proponowany przez Radę

Poprawka

 

1h. Przewodniczący reprezentuje ESRB na zewnątrz.

Poprawka  11

Wniosek dotyczący rozporządzenia

Artykuł 1 – ustęp 1 i (nowy)

Tekst proponowany przez Radę

Poprawka

 

1i. Przewodniczący jest zapraszany na coroczne przesłuchanie z okazji publikacji corocznego sprawozdania ESRB, organizowane w Parlamencie Europejskim, które odbywa się poza dialogu walutowego pomiędzy Parlamentem Europejskim a prezesem Europejskiego Banku Centralnego.

Poprawka  12

Wniosek dotyczący rozporządzenia

Artykuł 2 – wprowadzenie

Tekst proponowany przez Radę

Poprawka

Europejski Bank Centralny zapewnia sekretariat, dostarczając tym samym ESRB wsparcie analityczne, statystyczne, logistyczne i administracyjne. Zadania sekretariatu określone w art. 4 ust. 4 rozporządzenia XXXX obejmują w szczególności:

EBC zapewnia sekretariat, dostarczając tym samym ESRB wsparcie analityczne, statystyczne, logistyczne i administracyjne. Korzysta on również z doradztwa technicznego europejskich organów nadzoru, banków centralnych poszczególnych krajów i krajowych organów nadzoru. Jest także odpowiedzialny za wszelkie kwestie kadrowe. Zadania sekretariatu określone w art. 4 ust. 4 rozporządzenia XXXX obejmują w szczególności:

Poprawka  13

Wniosek dotyczący rozporządzenia

Artykuł 2 – litera e)

Tekst proponowany przez Radę

Poprawka

e) wspieranie prac Zarządu Głównego, Komitetu Sterującego i Technicznego Komitetu Doradczego.

e) wspieranie prac Zarządu Głównego, Komitetu Sterującego i Naukowego Komitetu Doradczego.

Poprawka  14

Wniosek dotyczący rozporządzenia

Artykuł 2 – litera e a) (nowa)

Tekst proponowany przez Radę

Poprawka

 

ea) udzielanie informacji europejskim organom nadzoru na ich wniosek.

Poprawka  15

Wniosek dotyczący rozporządzenia

Artykuł 3 – ustęp 1

Tekst proponowany przez Radę

Poprawka

1. EBC zapewnia dostateczne zasoby kadrowe i finansowe na potrzeby wykonywania powierzonego mu zadania polegającego na zapewnieniu sekretariatu.

1. EBC zapewnia dostateczne zasoby kadrowe i finansowe na potrzeby wykonywania zadań sekretariatu, dbając o wysokie kwalifikacje kadr, odpowiadające szerokiemu zakresowi działalności ESRB i składowi Zarządu Głównego. EBC zapewnia należyte finansowanie sekretariatu z zasobów własnych.

Poprawka  16

Wniosek dotyczący rozporządzenia

Artykuł 3 – ustęp 2

Tekst proponowany przez Radę

Poprawka

2. Dyrektor sekretariatu jest powoływany przez EBC w porozumieniu z Zarządem Głównym ESRB.

2. Dyrektor sekretariatu jest powoływany przez EBC na wniosek Zarządu Głównego ESRB.

Poprawka  17

Wniosek dotyczący rozporządzenia

Artykuł 3 – ustęp 2 a (nowy)

Tekst proponowany przez Radę

Poprawka

 

2a. Wszyscy członkowie sekretariatu są zobowiązani do nieujawniania informacji objętych tajemnicą służbową, nawet po zakończeniu sprawowania przez nich funkcji, zgodnie z art. 8 rozporządzenia (UE)nr .../...2010 [ESRB oraz celem, o którym mowa w art. 6 niniejszego rozporządzenia.

Poprawka  18

Wniosek dotyczący rozporządzenia

Artykuł 4 – ustęp 2

Tekst proponowany przez Radę

Poprawka

2. Dyrektor sekretariatu lub jego przedstawiciel uczestniczą w posiedzeniach Zarządu Głównego, Komitetu Sterującego i Technicznego Komitetu Doradczego ESRB.

2. Dyrektor sekretariatu lub jego przedstawiciel uczestniczą w posiedzeniach Zarządu Głównego, Komitetu Sterującego i Naukowego Komitetu Doradczego ESRB.

Poprawka  19

Wniosek dotyczący rozporządzenia

Artykuł 5 – ustęp 2 a (nowy)

Tekst proponowany przez Radę

Poprawka

 

2a. Sekretariat może zwracać się o informacje (indywidualne oraz w postaci skróconej lub zbiorczej) dotyczące instytucji finansowych lub rynków właściwych z uwagi na zadania ESRB do europejskich organów nadzoru, a w przypadkach, o których mowa w art. 15 rozporządzenia (UE) nr …/... [ESRB], do krajowych organów nadzoru, krajowych banków centralnych lub innych organów państw członkowskich lub na podstawie uzasadnionego wniosku bezpośrednio do instytucji finansowych.

Poprawka  20

Wniosek dotyczący rozporządzenia

Artykuł 5 – ustęp 2 b (nowy)

Tekst proponowany przez Radę

Poprawka

 

2b. Informacje, o których mowa w ust. 2 nie mogą zawierać danych dotyczących Europejskiego Obszaru Gospodarczego, Unii, strefy euro, danych krajowych w postaci zbiorczej ani indywidualnych danych krajowych. Dane krajowe są gromadzone tylko na uzasadniony wniosek. Przed złożeniem wniosku o dane Sekretariat uwzględnia najpierw już istniejące statystyki, które zostały przedstawione, rozpowszechnione i opracowane przez europejski system statystyczny i Europejski System Banków Centralnych, a następnie konsultuje się z właściwym europejskim organem nadzoru, aby upewnić się, czy wniosek ten jest stosowny.

Poprawka  21

Wniosek dotyczący rozporządzenia

Artykuł 7

Tekst proponowany przez Radę

Poprawka

Rada przeprowadza analizę niniejszego rozporządzenia po upływie trzech lat od daty wskazanej w art. 8, na podstawie sprawozdania Komisji, i po otrzymaniu opinii EBC i europejskich organów nadzoru stwierdza, czy niniejsze rozporządzenie powinno zostać poddane przeglądowi.

Parlament Europejski i Rada dokonają przeglądu niniejszego rozporządzenia na podstawie sprawozdania Komisji przed ...* i zadecydują, po otrzymaniu opinii EBC, czy należy zmienić zadania i organizację ESRB.

 

Sprawozdanie powinno w szczególności oceniać czy:

 

(a) należy uprościć i wzmocnić strukturę Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego (ESRB), aby zwiększyć spójność między skalą macro a skalą micro, a także między europejskimi organami nadzoru;

 

(b) należ zwiększyć uprawnienia regulacyjne europejskich organów nadzoru;

 

(c) zmiany w ESFS są spójne z ogólnymi zmianami w tej dziedzinie;

 

(d) w ramach ESFS istnieje wystarczająca różnorodność i wysoka jakość;

 

(e) istnieje właściwa odpowiedzialność i przejrzystość w odniesieniu do wymogów dotyczących publikowania.

 

______

* Trzy lata od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.

ZWIĘZŁE UZASADNIENIE

Unia Europejska (UE) ustanawia ramy służące zapewnieniu stabilności finansowej. Zintegrowany rynek finansowy UE, zdominowany przez duże grupy paneuropejskie prowadzące działalność w większości krajów unijnych, nie może działać właściwie, jeżeli nadzór nadal odbywa się lokalnie, na poziomie krajowym. UE potrzebuje nowej architektury finansowej obejmującej nadzór mikroostrożnościowy oraz przekazania kompetencji organom UE. Ponadto europejski nadzór makroostrożnościowy pozwoliłby na stwierdzenie, że niestabilny wzrost kredytów, sztuczna sytuacja w sektorze nieruchomości oraz duży deficyt kont bieżących stanowi zagrożenie dla stabilności makroekonomicznej i finansowej. Europa potrzebuje niezwłocznie eksperckich rozwiązań w dziedzinie nadzoru makroostrożnościowego, aby wykryć zagrożenia systemowe lub, innymi słowy, określić zagrożenie stabilności finansowej na poziomie europejskim a w razie konieczności wydawać ostrzeżenia oraz zapewnić działania w ich następstwie.

Nawet jeśli kolejne kryzysy finansowe są nieuniknione, ich społeczne i gospodarcze skutki mogłyby przynieść w przyszłości mniej szkód, jak miało to miejsce w przypadku obecnego kryzysu w porównaniu z rzeczywistymi skutkami wielkiego kryzysu. Europa potrzebuje ram prawnych i instytucjonalnych, aby zaradzić niewypłacalności ważnych instytucji finansowych. Stworzony zostanie nowy organ nadzoru mikroostrożnościowego, Europejska Rada ds. Ryzyka Systemowego (ESRB) oraz nowy organ nadzoru makroostrożnościowego, Europejski System Nadzoru Finansowego. Skuteczność tych organów opierać się będzie na prestiżu EBC, gdyż nowa ESRB nie będzie zdolna do narzucania państwom członkowskim i instytucjom finansowym środków i sankcji, zaś jej ostrzeżenia nie będą miały mocy wiążącej. Skuteczność ich działań zależy od autorytetu Europejskiego Banku Centralnego oraz od uznanych kompetencji jego kadr. EBC będzie odgrywał kluczową rolę w europejskim nadzorze makroostrożnościowym.

W ostatnich latach polityka pieniężna ukierunkowana na zapewnienie jak najniższego oprocentowania kredytów sprzyjała generowaniu baniek spekulacyjnych w aktywach rzeczowych i finansowych, które, pękając, spowodowały kryzys, z którym musimy się obecnie zmierzyć. Ta struktura nadzorcza ma służyć głównie unikaniu tak dramatycznych sytuacji w przyszłości, zapewnieniu stabilności finansowej i ochronie konsumentów. Zapobieganie ryzyku systemowemu wynikającemu z zagrożenia lub załamania znacznej części sektora finansowego oraz jego łagodzenie spowoduje zmniejszenie skutków potencjalnego kryzysu dla realnej gospodarki i obywateli europejskich.

W ostatnich dwóch dziesięcioleciach europejska polityka pieniężna okazała się skuteczna w zakresie kontroli inflacji. Wyraźne wyznaczenie celu „stabilności cenowej” (np. jasno określony cel utrzymania inflacji na poziomie nieprzekraczającym 2%) zostało także połączone z wyraźnie zdefiniowanym i wpływowym instrumentem polityki pieniężnej, jakim jest stopa oprocentowania. W tym kontekście szerzenie się wolnego handlu i upowszechnienie globalnych sieci produkcji w całym świecie w ostatnich dwudziestu latach przyczyniły się również, poprzez presję deflacyjną, do ograniczenia cen w krajach rozwiniętych.

W istocie można wysunąć argument, że stopy oprocentowania były sztucznie utrzymywane przez lata na niskim poziomie w porównaniu z rynkowymi stopami procentowymi, które kształtowały dowolnie ofertę kredytową i popyt na inwestycje. Ten fakt może być uznany za jedną z głównych przyczyn obecnego kryzysu: w ten sposób mogły zostać zniekształcone oczekiwania podmiotów gospodarczych, gdyż były one wręcz zachęcane do nadmiernego zadłużania się w celu finansowania równie nadmiernej konsumpcji i inwestycji. W każdym razie istnieje szeroki konsensus co do skuteczności polityki pieniężnej we wspomnianym wyżej zakresie.

Jednak globalizacja gospodarcza szczególnie intensywna w sektorze przepływu kapitału spowodowała głębokie przeobrażenie rynków finansowych. Banki centralne nadal utrzymują swój tradycyjny cel, jakim jest kontrola inflacji, i do jego realizacji wykorzystują stopy procentowe. Jednak swoboda przepływu kapitału niezwykle wzmocniła powiązania między sektorem pieniężnym i finansowym. Ta nowa sytuacja w coraz większym stopniu obligowała banki centralne do uwzględnienia w swoich programach prac nowego celu - stabilności rynków finansowych.

Równoczesne osiągnięcie obu celów (stabilności cen i stabilności rynków finansowych) jest niemożliwe przy wykorzystaniu wyłącznie jednego instrumentu - stóp procentowych -niezależnie od tego, jaki wpływ może wywrzeć ten instrument. Stopy procentowe były skuteczne przy kontroli inflacji, ale okazały się bezużyteczne w dążeniu do uniknięcia ekspansji akcji kredytowej oraz sztuczniej, niemożliwej do utrzymania sytuacji w sektorze nieruchomości w kilku krajach.

Istnieje potrzeba wprowadzenia nowego instrumentu i w ostatnich dwóch latach osiągnięto szerokie porozumienie, że powinno nim być: uregulowanie systemów bankowych i finansowych na szczeblu UE oraz nadzór nad nimi. Nawet jeśli regulacja rynków finansowych jest prowadzona od wielu lat, jest ona niewłaściwa i niewystarczająca w nowym świecie w dobie globalizacji. W istocie nadzór i regulacja to jedyne poważne kompetencje, które krajowe banki centralne zachowały dla siebie na poziomie krajowym po wprowadzeniu euro. Dlatego obecnie istnieje konieczność i sposobność, by poprawić tę regulację w wymiarze europejskim.

Prezes Europejskiego Banku Centralnego podczas wykładu w Singapurze w 2005 r.[1] został zapytany o generowanie baniek spekulacyjnych w cenach aktywów rzeczowych lub finansowych. Odpowiedział, że bańka taka może zostać wykryta, gdy na przykład rodzaj kredytu lub cena niektórych aktywów zaczyna znacznie odbiegać od tendencji historycznych, i opowiedział się za wykorzystaniem wzrostu stóp oprocentowania do powstrzymania zjawiska powstawania baniek spekulacyjnych. Wynikający z takiego działania koszt przekłada się na zachęty dla zabezpieczeń, które uniemożliwiają urzeczywistnienie się gorszych scenariuszy. Działanie to wydaje się rozsądne, lecz biorąc pod uwagę doświadczenie ostatniego kryzysu finansowego, okazuje się mniej pożądane: system finansowy może dostosować się do wahania stóp oprocentowania, przykładowo poprzez zmianę warunków umów o kredyt (dla kredytów hipotecznych ich okres amortyzacji może zostać przedłużony).

W tych okolicznościach zmiana stóp oprocentowania ma niewielki wpływ na zmniejszenie występowania zjawiska baniek spekulacyjnych: jeśli stopy procentowe nie wzrosły znacząco, na czym mogłaby ucierpieć cała gospodarka, sztucznie niskie stopy procentowe mogłyby nadal sprzyjać powstawaniu baniek spekulacyjnych. W związku z powyższym niezbędny jest lepszy nadzór. Dla przykładu system dynamicznych rezerw wprowadzony przez Bank Hiszpanii nie przyczynił się do uniknięcia generowania ogromnych baniek w hiszpańskim sektorze nieruchomości: kwota łącznego zadłużenia deweloperów nieruchomości w bankach hiszpańskich równa się 30% PKB Hiszpanii w 2009 r. (325 000 milionów €).

Konieczne usprawnienia w uregulowaniach i nadzorze finansowym są podstawą debaty - której niewielką część stanowi niniejsze sprawozdanie - poświęconej całkiem nowej architekturze finansowej, którą tworzą instytucje europejskie. Kontrola wielkości dźwigni finansowej wydaje się odpowiednim narzędziem dla instytucji, które są zbyt duże, by mogły ogłosić upadłość: mniejszy efekt dźwigni finansowej zachęca je do przeanalizowania, czy chcą zachować swoją obecną wielkość, czy też wolą podzielić się na mniejsze jednostki dostosowane do tradycyjnej działalności w zakresie bankowości komercyjnej.

Efekt dźwigni zmusza zatem organizmy kredytowe do ograniczenia jego poziomu: ograniczenia kredytów przeznaczonych na sektor mieszkaniowy bądź do zwiększania podstawy kapitałowej, która pozwoli im stawić czoła w obliczu nadmiernych strat, gdy pękną bańki spekulacyjne. Krajowe organy nadzoru nie były zdolne do zapobieżenia akumulacji ryzyka w licznych systemach krajowych.

W innych propozycjach dotyczących regulacji rynków finansowych pojawiają się dwa wspólne elementy: z jednej strony za konieczne uznaje się ograniczenie skali efektu dźwigni finansowej, co oznacza ograniczenie całkowitego stosunku aktywów do kapitału; z drugiej zaś strony konieczne jest zwiększenie wymogów kapitałowych dla organizmów finansowych. Jest to kluczowe dla zapewnienia odpowiedniej bazy kapitałowej niezbędnej, by stawić czoła stratom mogącym powstać w wyniku przyszłych kryzysów finansowych. Należy pamiętać o tym, że głównym zadaniem systemu finansowego jest ukierunkowanie oszczędności na inwestycje. W tym procesie nie można uchronić organizmów finansowych od ryzyka - nawet jeśli obecnie ryzyko podlega lepszemu nadzorowi, możliwość pojawienia się nowych baniek spekulacyjnych nie zniknie.

W konkretnym przypadku bankowości tak długo, jak udzielanie pożyczek komercyjnych i inwestycyjnych jest połączone, duże banki będą skłonne do podejmowania ryzyka kapitałowego, nabywając i sprzedając aktywa finansowe, zamiast wspierać realną gospodarkę, przekształcając depozyty w kredyty dla rodzin i przedsiębiorstw. W istocie banki nie są zobowiązane do postępowania w inny sposób.

Z tej przyczyny nowa regulacja wymaga elastyczności, aby istniała możliwość ograniczenia w przypadku stwierdzenia alarmujących sygnałów. Na przykład żółte lub czerwone światło powinno było zapalić się w pierwszych latach okresu 1996-2006, kiedy to w Hiszpanii miał miejsce bardzo duży wzrost kredytów: przez dziesięć lat ilość kredytów rosła w tempie 20% rocznie. W tym przypadku konieczne było podjęcie działań przeciw organizmom finansowym (niezależnie od wielkości), które narażały się na ryzyko w większym stopniu, niż pozwalał na to kredyt hipoteczny ograniczający ich efekt dźwigni.

Z drugiej strony monitorowanie sektora finansowego na poziomie europejskim stanowi klucz do zapewnienia skuteczności dobrej polityki regulacyjnej, biorąc pod uwagę nieskuteczność krajowych analiz niektórych wskaźników kryzysu. Jak stwierdził prezes EBC w listopadzie 2008 r. podczas piątej konferencji EBC poświęconej bankowości centralnej: „(...) już w 2006 r. były widoczne znaki ostrzegające, że rynki światowe są szacowane z założeniem perfekcyjnej sytuacji i nawet najmniejsza zmiana warunków może spowodować poważne zakłócenia na rynkach finansowych. (…) Należy przyznać, że słyszeliśmy pomruki nadchodzącej burzy, lecz nie wiedzieliśmy skąd dokładnie nadchodzi. Nie wiedzieliśmy również, co mogło ją wywołać i kiedy się rozpęta”.[2]

W tym kontekście propozycje zawarte w sprawozdaniu Larosière'a, z których wiele dotyczy pakietu nadzorczego, nad którym trwają obecnie dyskusje, umożliwią prowadzenie konkurencyjnej polityki w zakresie regulowania i nadzoru rynków finansowych. Kluczem do sukcesu będzie połączenie nadzoru w skali mikro i makro, a także sprawny przepływ informacji między dwoma poziomami. W tym sensie sekretariat ESRB odegra ważną rolę w zapewnieniu skutecznej i szybkiej wymiany danych między poszczególnymi zaangażowanymi podmiotami, niezmiennie przestrzegając surowo wymaganej poufności tych danych. Jak zostało to przewidziane od samego początku, organy nadzoru mikroostrożnościowego i ESRB stanowią jedność i powinny ściśle ze sobą współpracować. Wraz z wprowadzeniem tej nowej architektury UE będzie mogła usłyszeć pomruki nadchodzącej burzy i zareagować we właściwym czasie.

PROCEDURA

Tytuł

Szczególne zadania Europejskiego Banku Centralnego dotyczące funkcjonowania Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego

Odsyłacze

05551/2010 – C7-0014/2010 – COM(2009)0500 – 2009/0141(CNS)

Data konsultacji z PE

2.2.2010

Komisja przedmiotowo właściwa

Data ogłoszenia na posiedzeniu

ECON

8.2.2010

Sprawozdawca(y)

Data powołania

Ramon Tremosa i Balcells

20.10.2009

 

 

Rozpatrzenie w komisji

23.11.2009

23.2.2010

23.3.2010

27.4.2010

Data przyjęcia

10.5.2010

 

 

 

Wynik głosowania końcowego

+:

–:

0:

33

3

0

Posłowie obecni podczas głosowania końcowego

Burkhard Balz, Sharon Bowles, Udo Bullmann, Pascal Canfin, Nikolaos Chountis, George Sabin Cutaş, Leonardo Domenici, Derk Jan Eppink, Diogo Feio, Vicky Ford, José Manuel García-Margallo y Marfil, Jean-Paul Gauzès, Sven Giegold, Sylvie Goulard, Othmar Karas, Astrid Lulling, Arlene McCarthy, Ivari Padar, Antolín Sánchez Presedo, Olle Schmidt, Edward Scicluna, Peter Simon, Peter Skinner, Theodor Dumitru Stolojan, Ramon Tremosa i Balcells

Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego

Pervenche Berès, Carl Haglund, Syed Kamall, Philippe Lamberts, Catherine Stihler, Pablo Zalba Bidegain

Zastępca(y) (art. 187 ust. 2) obecny(i) podczas głosowania końcowego

Andrea Cozzolino, Michel Dantin, Frank Engel, Christa Klaß, Elisabeth Morin-Chartier

Data złożenia

21.5.2010
Informacja prawna - Polityka ochrony prywatności