ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με την αίτηση υπεράσπισης των προνομίων και ασυλιών που υπέβαλε ο κ. Valdemar Tomaševski

29.6.2010 - (2010/2047(IMM))

Επιτροπή Νομικών Θεμάτων
Εισηγητής: Bernhard Rapkay

ΠΡΟΤΑΣΗ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με την αίτηση υπεράσπισης των προνομίων και ασυλιών που υπέβαλε ο κ. Valdemar Tomaševski

(2010/2047(IMM))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–   έχοντας υπόψη την αίτηση του κ. Valdemar Tomaševski για την υπεράσπιση της ασυλίας του, που διαβιβάστηκε στον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στις 2 Φεβρουαρίου 2010, και η οποία ανακοινώθηκε σε συνεδρίαση της ολομέλειας στις 24 Μαρτίου 2010,

–   αφού άκουσε τον κ. Valdemar Tomaševski, σύμφωνα με το άρθρο 7, παράγραφος 3, του Κανονισμού του,

–   έχοντας υπόψη τα άρθρα 8 και 9 του Πρωτοκόλλου (αριθ. 7) περί προνομίων και ασυλιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που επισυνάπτεται στις συνθήκες, καθώς και το άρθρο 6, παράγραφος 2, της Πράξης σχετικά με την εκλογή των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με άμεση και καθολική ψηφοφορία, της 20ής Σεπτεμβρίου 1976,

–   έχοντας υπόψη το Καθεστώς των βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που εγκρίθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου 2005,

–   έχοντας υπόψη το άρθρο 6, παράγραφος 2, και το άρθρο 7 του Κανονισμού του,

–   έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων (A7‑0214/2010),

A. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κ. Valdemar Tomaševski είναι βουλευτής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου,

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κ. Valdemar Tomaševski δεν αποτελεί αντικείμενο δικαστικής δίωξης σύμφωνα με το άρθρο 8 του πρωτοκόλλου και επομένως δεν πρόκειται για περίπτωση βουλευτικής ασυλίας,

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το ίδιο το κείμενό του, ο Κώδικας δεοντολογίας των πολιτικών εκπροσώπων της Δημοκρατίας της Λιθουανίας, που θεσπίστηκε με το νόμο της 19 Σεπτεμβρίου 2006 (N.X-816), την τήρηση του οποίου εγγυάται η Κύρια επιτροπή επίσημης δεοντολογίας της Δημοκρατίας της Λιθουανίας, πολιτικό όργανο που θεσπίστηκε από το νόμο της 1 Ιουλίου 2008 (N.X-1777), εφαρμόζεται επίσης στους βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που εκλέγονται στη Λιθουανία,

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 22 Ιανουαρίου 2010 η Κύρια επιτροπή επίσημης δεοντολογίας της Δημοκρατίας της Λιθουανίας ενέκρινε απόφαση "δημόσιας επίπληξης" του κ. Valdemar Tomaševski βάσει του προαναφερθέντος κώδικα δεοντολογίας,

E.  λαμβάνοντας υπόψη ότι σύμφωνα με το άρθρο 2 του Καθεστώτος των βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου[1], "οι βουλευτές είναι ελεύθεροι και ανεξάρτητοι",

ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη την αρχή της υπεροχής του δικαίου της Ένωσης,

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αμφισβητούμενη απόφαση, καθώς και η νομοθεσία της Δημοκρατίας της Λιθουανίας στην οποία βασίζεται, συνεπάγονται παράβαση του δικαίου της Ένωσης, διότι δεν σέβονται τις αρχές της ελευθερίας και της ανεξαρτησίας του βουλευτή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που θεσπίζονται με το άρθρο 2 του Καθεστώτος των βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου,

Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι εναπόκειται στην Επιτροπή, ως θεματοφύλακα των συνθηκών, να κινήσει κατά της Δημοκρατίας της Λιθουανίας διαδικασία για παράβαση, βάσει του άρθρου 258 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

1.  ζητεί από την Επιτροπή να παρέμβει στις αρχές της Δημοκρατίας της Λιθουανίας προκειμένου να επιβάλει την τήρηση του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θέτοντας, εν ανάγκη, σε κίνηση τη διαδικασία για παράβαση του κοινοτικού δικαίου που προβλέπεται από το άρθρο 258 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

2.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει αμέσως την παρούσα απόφαση και την έκθεση της αρμόδιας επιτροπής του στην Επιτροπή και τις αρμόδιες αρχές της Δημοκρατίας της Λιθουανίας.

• [1]  ΕΕ L 262 της 7.10.2005, σελ. 1.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Ι.    ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Στις 2 Φεβρουαρίου 2010, ο βουλευτής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κ. Valdemar Tomaševski απηύθυνε επιστολή στον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με το αίτημα να προστατευθεί η ανεξαρτησία άσκησης των καθηκόντων του ως βουλευτή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που υπέστη πλήγμα με την επίπληξη της 22ας Ιανουαρίου 2010, της Κύριας επιτροπής επίσημης δεοντολογίας της Λιθουανίας, η οποία είναι υπόλογη στο κοινοβούλιο της Δημοκρατίας της Λιθουανίας.

Στις 24 Μαρτίου 2010, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ανακοίνωσε τη λήψη της αίτησης του κ. Valdemar Tomaševski. Εν συνεχεία, σύμφωνα με το άρθρο 6, παράγραφος 3, του Κανονισμού, η εν λόγω αίτηση παραπέμφθηκε στην αρμόδια επιτροπή, δηλαδή την Επιτροπή Νομικών Θεμάτων.

Πράγματι, στις 22 Ιανουαρίου 2010, η Κύρια επιτροπή επίσημης δεοντολογίας της Δημοκρατίας της Λιθουανίας αποφάσισε:

"να καταλήξει στο συμπέρασμα, χωρίς να αμφισβητεί τα δικαιώματα του βουλευτή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Valdemar Tomaševski να εκφράζεται ελεύθερα και να υπερασπίζεται τα δικαιώματα των εθνικών μειονοτήτων, ότι η δημόσια συμπεριφορά και ο τρόπος δράσης που επιλέγει ο Valdemar Tomaševski, πολίτης της Δημοκρατίας της Λιθουανίας, πολιτικός, πρόεδρος πολιτικού κόμματος που συμμετέχει στο κοινοβούλιο της Λιθουανίας, δεν επιδεικνύουν σεβασμό προς το κράτος και τους πολίτες, δεν τηρούν την αρχή της ισότητας και δεν ενισχύουν την εμπιστοσύνη απέναντι στο κράτος και τους θεσμούς του."

Η Κύρια επιτροπή επίσημης δεοντολογίας της Δημοκρατίας της Λιθουανίας εξέδωσε την ανωτέρω απόφαση ύστερα από προσφυγή της ένωσης "Lietuvos Sajūdis", στις 5 Νοεμβρίου 2009, εξαιτίας δημόσιων δηλώσεων του κ. Valdemar Tomaševski, βουλευτή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (Ομάδα ECR), προέδρου του κόμματος "Lietuvos lenkų rinkimų akcija", κοινοβουλευτικού πολιτικού κόμματος, αναφορικά με υποτιθέμενες διακρίσεις κατά των Πολωνών στη Δημοκρατία της Λιθουανίας. Σύμφωνα με την ένωση "Lietuvos Sajūdis", κατά τη διάρκεια συνεδρίασης της Ομάδας ECR στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στις 7 Σεπτεμβρίου 2009, ο κ. Valdemar Tomaševski εξέφρασε στον κ. José Manuel Barroso, Πρόεδρο της Επιτροπής, παράπονα για την κατάσταση των Πολωνών στη Λιθουανία. Επιπλέον, πριν από την επίσημη επίσκεψη στη Λιθουανία του κ. Jerzy Buzek, Προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, απευθύνθηκε στον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, μαζί με άλλους βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου πολωνικής εθνικότητας, ζητώντας την προστασία των δικαιωμάτων της πολωνικής εθνικής μειονότητας, τα οποία υποτίθεται πως καταπατούνται.

Η απόφαση αυτή, που δημοσιεύθηκε στο δικτυακό τόπο www.vtek.lt της Κύριας επιτροπής επίσημης δεοντολογίας της Δημοκρατίας της Λιθουανίας, είναι οριστική και δεν υπόκειται σε ένδικα μέσα.

Τη νομική βάση της εν λόγω απόφασης αποτελούν:

•     το άρθρο, σημείο 4, του νόμου περί της Κύριας επιτροπής επίσημης δεοντολογίας (N.X-1777),

•     τα άρθρα 6, παράγραφος 2, 9, παράγραφος 1, σημείο 2, και 9, παράγραφος 3, του κώδικα δεοντολογίας των πολιτικών εκπροσώπων της Δημοκρατίας της Λιθουανίας (N.X-816).

II.  ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ

Η απόφαση της Κύριας επιτροπής επίσημης δεοντολογίας της Δημοκρατίας της Λιθουανίας επέβαλε "δημόσια επίπληξη" στον κ.Valdemar Tomaševski βάσει του "κώδικα δεοντολογίας" που θεσπίστηκε με το νόμο της 19ης Σεπτεμβρίου 2006 (N.X-816), για δηλώσεις του εν λόγω βουλευτή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο πλαίσιο της βουλευτικής του δραστηριότητας.

Δεδομένου ότι η ανωτέρω επιτροπή δεν αποτελεί δικαστήριο και, επομένως, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι ο κ.Tomaševski αποτελεί αντικείμενο δικαστικής δίωξης σύμφωνα με το άρθρο 8 του πρωτοκόλλου περί προνομίων και ασυλιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα πραγματικά περιστατικά δεν συνιστούν περίπτωση βουλευτικής ασυλίας.

Όμως το καθεστώς των βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ορίζει στο άρθρο του 2 ότι "οι βουλευτές είναι ελεύθεροι και ανεξάρτητοι". Επίσης στο άρθρο του 3 προβλέπεται ότι :"1. Οι βουλευτές ψηφίζουν ατομικώς και προσωπικώς. Δεν δεσμεύονται από οδηγίες και επιτακτική εντολή. 2. Συμφωνίες για τον τρόπο άσκησης της εντολής είναι άκυρες."

Προκύπτει σαφώς λοιπόν ότι η απόφαση της Κύριας επιτροπής επίσημης δεοντολογίας συνιστά παραβίαση των αρχών της ελευθερίας και της ανεξαρτησίας του βουλευτή, που θεσπίζεται από το Καθεστώς των βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το οποίο αποτελεί τμήμα του δικαίου της Ένωσης, και επομένως το γεγονός ότι η λιθουανική νομοθεσία δίνει στην Κύρια επιτροπή επίσημης δεοντολογίας αρμοδιότητα να εποπτεύει τη δραστηριότητα των βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που έχουν εκλεγεί στη Λιθουανία συνιστά παράβαση του κοινοτικού δικαίου.

Εναπόκειται κατά συνέπειαν στην Επιτροπή, ως θεματοφύλακα των συνθηκών και μόνο όργανο αρμόδιο να κινήσει διαδικασία για παράβαση, να κινήσει τη διαδικασία αυτή κατά της Δημοκρατίας της Λιθουανίας βάσει του άρθρου 258 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η Επιτροπή Νομικών Θεμάτων προτείνει λοιπόν να ζητηθεί από την Επιτροπή να παρέμβει στις αρχές της Δημοκρατίας της Λιθουανίας προκειμένου να επιβάλει την τήρηση του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θέτοντας, εν ανάγκη, σε κίνηση τη διαδικασία για παράβαση του κοινοτικού δικαίου που προβλέπεται από το άρθρο 258 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

III.      ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Με βάση το σκεπτικό που προεκτέθηκε, η Επιτροπή Νομικών Θεμάτων προτείνει να ζητηθεί από την Επιτροπή να παρέμβει στις λιθουανικές αρχές προκειμένου να επιβάλει την τήρηση του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θέτοντας, εν ανάγκη, σε κίνηση τη διαδικασία για παράβαση του κοινοτικού δικαίου που προβλέπεται από το άρθρο 258 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	23.6.2010
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	9 0 0
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Luigi Berlinguer, Sebastian Valentin Bodu, Gerald Häfner, Klaus-Heiner Lehne, Bernhard Rapkay, Evelyn Regner, Francesco Enrico Speroni, Zbigniew Ziobro, Tadeusz Zwiefka
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Vytautas Landsbergis