ZALECENIE w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Rady w sprawie zawarcia umowy pomiędzy Unią Europejską a Islamską Republiką Pakistanu w sprawie readmisji osób przebywających bez zezwolenia

15.7.2010 - (5942/2010 – C7‑0264/2009 – 2009/0036(NLE)) - ***

Komisja Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych
Sprawozdawca: Csaba Sógor

Procedura : 2009/0036(NLE)
Przebieg prac nad dokumentem podczas sesji
Dokument w ramach procedury :  
A7-0231/2010

PROJEKT REZOLUCJI LEGISLACYJNEJ PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Rady w sprawie zawarcia umowy pomiędzy Unią Europejską a Islamską Republiką Pakistanu w sprawie readmisji osób przebywających bez zezwolenia

(5942/2010 – C7‑0264/2009 – 2009/0036(NLE))

(Zgoda)

Parlament Europejski,

–   uwzględniając projekt umowy pomiędzy Wspólnotą Europejską a Islamską Republiką Pakistanu w sprawie readmisji osób przebywających bez zezwolenia (8793/2009),

–   uwzględniając wniosek dotyczący decyzji Rady (COM(2009)0106),

–   uwzględniając projekt decyzji Rady (05942/2010),

–   uwzględniając art. 63 akapit pierwszy pkt 3 lit. b) oraz art. 300 ust. 2 akapit pierwszy, zdanie pierwsze i art. 300 ust. 3 akapit pierwszy Traktatu WE, na mocy których Rada skonsultowała się z Parlamentem (C7-0264/2009),

–   uwzględniając komunikat Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady pt. „Konsekwencje wejścia w życie traktatu lizbońskiego dla trwających międzyinstytucjonalnych procedur decyzyjnych” (COM(2009) 665),

–   uwzględniając art. 79 ust. 3 i art. 218 ust. 6 akapit drugi lit. a) pkt (v) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–   uwzględniając art. 81 i art. 90 ust. 8 Regulaminu,

–   uwzględniając zalecenie Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych oraz opinię Komisji Spraw Zagranicznych (A7-0231/2010),

1.  wyraża zgodę na zawarcie umowy;

2.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie, Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich oraz Islamskiej Republiki Pakistanu.

UZASADNIENIE

Kontekst

W dniu 18 września 2000 r. Rada upoważniła Komisję do podjęcia negocjacji w sprawie umowy o readmisji między Wspólnotą Europejską a Pakistanem. Po kilku rundach negocjacji w dniu 9 września 2008 r. umowa została parafowana na szczeblu negocjatorów. Rada przyjęła decyzję w sprawie podpisania umowy w dniu 4 czerwca 2009 r., a umowa została podpisana w imieniu Wspólnoty Europejskiej i Pakistanu w dniu 26 października 2009 r. w Brukseli.

W wyniku wejścia w życie Traktatu z Lizbony z dniem 1 grudnia 2009 r. Unia Europejska zastępuje Wspólnotę Europejską i jest jej następcą prawnym. Procedury, które Unia powinna zastosować w celu zawarcia umowy, podlegają przepisom art. 218 ust. 6 lit. a) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), w którym stwierdza się, że Rada przyjmuje decyzję w sprawie zawarcia umowy.

W związku z wejściem w życie Traktatu z Lizbony Parlament Europejski musi wyrazić zgodę na proponowaną umowę. Komisją przedmiotowo właściwą jest Komisja Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (LIBE), natomiast Komisja Spraw Zagranicznych (AFET) wydaje opinię.

Przedmiot

Celem umowy jest poprawa współpracy między administracjami państwa składającego i państwa rozpatrującego wniosek w celu usprawnienia procedury readmisji. W tym celu umowa określa obowiązek readmisji – na zasadzie pełnej wzajemności – swoich obywateli oraz, na pewnych warunkach, obywateli krajów trzecich i bezpaństwowców, a także niezbędne ustalenia techniczne dotyczące procedury readmisji (wniosek o readmisję, środki dowodowe, terminy, sposoby przekazywania osób i wykorzystywane środki transportu).

Umowa ma stanowić istotne narzędzie walki z nielegalną migracją do Unii Europejskiej i przyczyni się do zwiększenia bezpieczeństwa na jej terytorium. Pakistan jest ważnym krajem pochodzenia lub tranzytu migrantów, którzy nie spełniają obowiązujących warunków wjazdu, przebywania lub pobytu na terytorium danego państwa członkowskiego UE lub którzy przestali spełniać takie warunki (wg danych Komisji dotyczących UE-27 w 2008 r.: 13 348 zatrzymanych, 17 016 decyzji o powrocie, 4.424 nakazów deportacji, z czego 3 667 osób powróciło do kraju trzeciego). Umowa z Pakistanem ma również znaczenie w wymiarze regionalnym i będzie stanowić wsparcie starań UE na rzecz poprawy współpracy z innymi krajami w regionie.

Umowa zawiera klauzulę braku wpływu w odniesieniu do innych przepisów prawa międzynarodowego i zasad ochrony danych. Za faktyczny fizyczny powrót osoby odpowiadają właściwe organy państwa członkowskiego i Pakistanu. Muszą one przestrzegać odnośnych zobowiązań wynikających z prawa międzynarodowego, takich jak zasada niewydalania, i będą odpowiadać za wydalenia przed sądami krajowymi. Zasada niewydalania ma również konsekwencje proceduralne, ponieważ państwa mają obowiązek przeprowadzenia oceny ryzyka złego traktowania, w tym w przypadkach deportacji pośredniej do kraju pośredniczącego. Wszystkie państwa członkowskie są stronami konwencji dotyczącej statusu uchodźców i Europejskiej konwencji praw człowieka, w związku z czym muszą przestrzegać odnośnych zobowiązań.

Na mocy umowy ustanawia się Wspólny Komitet ds. Readmisji, który może przyjąć swój regulamin wewnętrzny.

Z uwagi na fakt, że spośród instytucji europejskich jedynie Komisja Europejska bierze udział we Wspólnym Komitecie ds. Readmisji, Parlament Europejski powinien zwrócić się do Komisji o regularne informowanie o działalności komitetu.

Zakres terytorialny stosowania

Zgodnie z art. 3 Protokołu w sprawie stanowiska Zjednoczonego Królestwa i Irlandii dołączonego do Traktatu o Unii Europejskiej w odniesieniu do przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości oraz do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Zjednoczone Królestwo powiadomiło o chęci udziału w przyjęciu i stosowaniu przedmiotowej decyzji. Zgodnie z tym samym protokołem Irlandia postanowiła nie uczestniczyć w przyjęciu tej decyzji. Zgodnie z art. 1 i 2 Protokołu w sprawie stanowiska Danii, załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Dania nie uczestniczy w przyjęciu niniejszej decyzji, nie jest nią związana ani jej nie stosuje.

Wejście w życie, okres obowiązywania i rozwiązanie

Umowa wchodzi w życie pierwszego dnia drugiego miesiąca następującego po dniu, w którym strony powiadamiają się wzajemnie o zakończeniu procedur ratyfikacji.

Art. 20 ust. 3 zawiera klauzulę, dzięki której umowa nie działa wstecz, co oznacza, że nie będzie ona miała zastosowania do tych obywateli Pakistanu, którzy wjechali na terytorium państw członkowskich przed wejściem umowy w życie.

Inne kwestie do rozważenia

Unia Europejska powinna podjąć wszelkie należyte działania w celu zapewnienia, że rząd Pakistanu ratyfikuje Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych z 1966 r. oraz Konwencję ONZ przeciwko torturom i innemu okrutnemu, nieludzkiemu i poniżającemu traktowaniu lub karaniu z 1984 r.

OPINIA MNIEJSZOŚCI

zgodnie z art. 52 ust. 3 Regulaminu złożyli

Sylvie Guillaume w imieniu grupy S&D,

Hélène Flautre, Franziska Keller, Jean Lambert i Judith Sargentini w imieniu grupy Verts/ALE

Rui Tavarès, Cornelia Ernst et Marie-Christine Vergiat w imieniu grupy GUE/NGL

Umowa o readmisji między UE a Pakistanem jest pierwszą umową zawieraną w oparciu o Traktat z Lizbony. Parlament Europejski musi zatem dopilnować, aby była ona w pełni zgodna z Traktatami UE oraz prawem europejskim i międzynarodowym w zakresie praw podstawowych i azylu.

Glosowaliśmy przeciwko przedmiotowej umowie, ponieważ:

- jej celem jest przekazywanie ludzi do kraju, który nie spełnia odnośnych standardów praw człowieka, który nie podpisał konwencji genewskiej z 1951 r. i którego obecna sytuacja nie umożliwia bezpiecznego powrotu. Ponadto już teraz Pakistan ma problemy z przyjęciem znacznej liczby osób przesiedlonych;

- nie zawiera ona restrykcyjnych zabezpieczeń i mechanizmów dotyczących naruszania praw podstawowych;

- zawiera ona liczne luki i niejasności, zwłaszcza jeżeli chodzi o definicje, dokumenty podróży, termin odpowiedzi na wniosek o readmisję, operacje tranzytowe, ciężar dowodu i ewentualną moc wsteczną. Niejasności te można by doprecyzować na forum Wspólnego Komitetu ds. Readmisji, na który PE niestety nie ma wpływu, choć byłoby to całkowicie uzasadnione w kontekście jego nowych uprawnień;

- nie gwarantuje ona odpowiedniej ochrony danych osobowych: dane mogą być przekazywane „innym organom” bez zgody danej osoby;

- przed zawarciem nowych umów nieodzowne jest dokonanie oceny poprzednich umów.

OPINIA Komisji Spraw Zagranicznych (7.6.2010)

dla Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych

w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Rady w sprawie zawarcia umowy pomiędzy Wspólnotą Europejską a Islamską Republiką Pakistanu w sprawie readmisji osób przebywających bez zezwolenia
(5942/2010 – C7‑0264/2009 – 2009/0036(NLE))

Sprawozdawczyni komisji opiniodawczej: Gabriele Albertini

ZWIĘZŁE UZASADNIENIE

Po 8 latach negocjacji pomiędzy Komisją Europejską a Pakistanem osiągnięto wreszcie porozumienie w sprawie procedury readmisji osób przebywających bez zezwolenia i w październiku 2009 r. podpisany został uzgodniony tekst, który będzie obowiązywał pod warunkiem zawarcia umowy. Wraz z wejściem w życie Traktatu z Lizbony Parlament Europejski będzie musiał wyrazić zgodę na proponowaną umowę; jeżeli Parlament odrzuci ją w głosowaniu, nie może ona wejść w życie. Komisją przedmiotowo właściwą jest Komisja Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (LIBE), lecz biorąc pod uwagę długotrwałe zainteresowanie Komisji Spraw Zagranicznych Pakistanem, komisja ta zwróciła się o pozwolenie na sporządzenie opinii.

Wniosek dotyczący decyzji w sprawie zawarcia umowy zawiera konieczne ustalenia wewnętrzne dotyczące jej praktycznego stosowania. W uzasadnieniu dołączonym do wniosku Komisja wskazuje, że obowiązki w zakresie readmisji działają na zasadzie pełnej wzajemności, odnosząc się zarówno do własnych obywateli, jak i do obywateli państw trzecich i bezpaństwowców. W przypadku Danii, a ostatnio Irlandii, uzgodniono odstępstwo od decyzji.

W pierwotnym projekcie opinii wezwano Komisję Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych, jako komisję przedmiotowo właściwą, do odrzucenia wniosku, wskazując na niestabilną sytuację wewnętrzną, powszechne przypadki naruszania praw człowieka w Pakistanie oraz fakt, że Komisja podczas negocjacji nie podjęła próby zapewnienia przestrzegania praw osób powracających (zarówno Pakistańczyków, jak i obywateli państw trzecich lub bezpaństwowców w tranzycie do państwa końcowego przeznaczenia) oraz ich bezpieczeństwa, co nie napawa optymizmem w kontekście obowiązkowej readmisji do Pakistanu. Za niepokojący uznano także fakt, że nie dokonano jeszcze oceny 11 obowiązujących już umów o readmisji, szczególnie w świetle obaw o przestrzeganie praw człowieka.

Posłowie zgodzili się, że obawy te są rzeczywiście istotne, ale stwierdzili, że jasne ramy współpracy z Pakistanem w zakresie readmisji są bardziej pożądane aniżeli sytuacja, w której istnieje ryzyko, że państwa członkowskie przystąpią do odsyłania nielegalnych imigrantów na zasadzie ad hoc i bez nadzoru UE nad przestrzeganiem praw człowieka osób powracających – czy to pakistańskiego pochodzenia, czy też będących obywatelami państw trzecich lub bezpaństwowcami w tranzycie przez Pakistan. Art. 16 umowy o readmisji zapewniałby UE prawo głosu w tej kwestii. Komisja przypomniała o potrzebie dokonania oceny umów zawartych dotychczas przez UE, ale wyraziła pogląd, że te ogólne względy nie powinny powodować odrzucenia przedmiotowej umowy.

*******

Komisja Spraw Zagranicznych zaleca Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych, jako komisji przedmiotowo właściwej, zaproponowanie wyrażenia zgody przez Parlament.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

Data przyjęcia

1.6.2010

 

 

 

Wynik głosowania końcowego

+:

–:

0:

40

10

0

Posłowie obecni podczas głosowania końcowego

Gabriele Albertini, Sir Robert Atkins, Michael Gahler, Marietta Giannakou, Andrzej Grzyb, Takis Hadjigeorgiou, Ioannis Kasoulides, Tunne Kelam, Nicole Kiil-Nielsen, Maria Eleni Koppa, Andrey Kovatchev, Wolfgang Kreissl-Dörfler, Eduard Kukan, Ryszard Antoni Legutko, Sabine Lösing, Ulrike Lunacek, Barry Madlener, Mario Mauro, Willy Meyer, Francisco José Millán Mon, Alexander Mirsky, Annemie Neyts-Uyttebroeck, Raimon Obiols, Kristiina Ojuland, Pier Antonio Panzeri, Alojz Peterle, Mirosław Piotrowski, Bernd Posselt, Cristian Dan Preda, Fiorello Provera, José Ignacio Salafranca Sánchez-Neyra, Jacek Saryusz-Wolski, Werner Schulz, Ernst Strasser, Charles Tannock, Zoran Thaler, Inese Vaidere, Kristian Vigenin, Boris Zala

Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego

Elena Băsescu, Nikolaos Chountis, Hélène Flautre, Kinga Gál, Roberto Gualtieri, Judith Sargentini, György Schöpflin, Alf Svensson, Renate Weber

Zastępca(y) (art. 187 ust. 2) obecny(i) podczas głosowania końcowego

Jean-Paul Besset, Michèle Striffler

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

Data przyjęcia

13.7.2010

 

 

 

Wynik głosowania końcowego

+:

–:

0:

29

22

0

Posłowie obecni podczas głosowania końcowego

Roberta Angelilli, Rita Borsellino, Simon Busuttil, Philip Claeys, Carlos Coelho, Rosario Crocetta, Agustín Díaz de Mera García Consuegra, Cornelia Ernst, Tanja Fajon, Hélène Flautre, Kinga Gál, Nathalie Griesbeck, Sylvie Guillaume, Anna Hedh, Salvatore Iacolino, Sophia in ‘t Veld, Teresa Jiménez-Becerril Barrio, Timothy Kirkhope, Baroness Sarah Ludford, Monica Luisa Macovei, Clemente Mastella, Véronique Mathieu, Louis Michel, Jan Mulder, Georgios Papanikolaou, Carmen Romero López, Judith Sargentini, Csaba Sógor, Renate Sommer, Rui Tavares, Wim van de Camp, Daniël van der Stoep, Axel Voss, Renate Weber

Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego

Alexander Alvaro, Edit Bauer, Michael Cashman, Anna Maria Corazza Bildt, Ioan Enciu, Monika Hohlmeier, Iliana Malinova Iotova, Franziska Keller, Jean Lambert, Petru Constantin Luhan, Antonio Masip Hidalgo, Mariya Nedelcheva, Marie-Christine Vergiat, Cecilia Wikström

Zastępca(y) (art. 187 ust. 2) obecny(i) podczas głosowania końcowego

Pervenche Berès, Emilio Menéndez del Valle, Catherine Trautmann