ZALECENIE w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia dobrowolnej umowy o partnerstwie pomiędzy Unią Europejską i Republiką Konga dotyczącej egzekwowania prawa, zarządzania i handlu w dziedzinie leśnictwa oraz handlu produktami z drewna wprowadzanymi na terytorium Unii Europejskiej (FLEGT)

PROJEKT REZOLUCJI LEGISLACYJNEJ PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

UZASADNIENIE

OPINIA Komisji Rozwoju (26.10.2010)

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

9.12.2010 - (10028/2010 – C7‑0170/2010 – 2010/0062(NLE)) - ***

Komisja Handlu Międzynarodowego
Sprawozdawca Yannick Jadot

Procedura : 2010/0062(NLE)

Przebieg prac nad dokumentem podczas sesji

Dokument w ramach procedury :

A7-0370/2010

Teksty złożone :

A7-0370/2010

Debaty :

PV 17/01/2011 - 14
PV 17/01/2011 - 16
CRE 17/01/2011 - 14
CRE 17/01/2011 - 16

Głosowanie :

PV 19/01/2011 - 6.4
Wyjaśnienia do głosowania
Wyjaśnienia do głosowania
Wyjaśnienia do głosowania

Teksty przyjęte :

P7_TA(2011)0010

PROJEKT REZOLUCJI LEGISLACYJNEJ PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO
UZASADNIENIE
OPINIA Komisji Rozwoju
WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia dobrowolnej umowy o partnerstwie pomiędzy Unią Europejską i Republiką Konga dotyczącej egzekwowania prawa, zarządzania i handlu w dziedzinie leśnictwa oraz handlu produktami z drewna wprowadzanymi na terytorium Unii Europejskiej (FLEGT)

(10028/2010 – C7-0170/2010 – 2010/0062(NLE))

(Zgoda)

Parlament Europejski,

– uwzględniając projekt decyzji Rady (10028/2010),

– uwzględniając projekt Dobrowolnej umowy o partnerstwie pomiędzy Unią Europejską i Republiką Konga dotyczącej egzekwowania prawa, zarządzania i handlu w dziedzinie leśnictwa oraz handlu produktami z drewna wprowadzanymi na terytorium Unii Europejskiej (FLEGT) (07636/2010),

– uwzględniając wniosek o wyrażenie zgody przedstawiony przez Radę zgodnie z art. 207 ust. 3 akapit pierwszy, art. 207 ust. 4 akapit pierwszy, art. 218 ust. 6 akapit drugi lit. a) pkt (v) oraz art. 218 ust. 7 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (C7-0170/2010),

– uwzględniając art. 81 i art. 90 ust. 8 Regulaminu,

– uwzględniając zalecenie Komisji Handlu Międzynarodowego oraz opinię Komisji Rozwoju (A7-0370/2010),

1. wyraża zgodę na zawarcie porozumienia;

2. zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie, Komisji, jak również rządom i parlamentom państw członkowskich oraz Republiki Konga.

Celem dobrowolnej umowy o partnerstwie pomiędzy Unią Europejską i Republiką Konga (VPA Kongo-UE) jest określenie ram prawnych w celu (i) znakowania i zapewniania identyfikowalności drewna, (ii) wprowadzenia procedur rządowej i niezależnej weryfikacji zaświadczających, że drewno sprowadzane z Konga na rynki europejskie jest legalnie nabywane, ścinane, przewożone i eksportowane, aby umocnić zgodne z prawem zarządzanie i eksploatację kongijskich lasów oraz (iii) zaostrzenia egzekwowania prawa i zarządzania w dziedzinie leśnictwa.

W dniu 9 maja 2009 r. po dość krótkich negocjacjach została zawarta umowa VPA Kongo-UE między Unią Europejską a Republiką Konga. Wpisuje się ona w plan działania UE w zakresie egzekwowania prawa, zarządzania i handlu w dziedzinie leśnictwa (z ang. FLEGT).

Wydaje się, że większość kryteriów dotyczących definicji dobrowolnych umów o partnerstwie została spełniona, w szczególności w odniesieniu do procesu negocjacji, w wyniku którego zawarto innowacyjną umowę. Celem tej umowy jest skuteczne zwalczanie złej praktyki zarządzania leżącej u podstaw nielegalnego handlu drewnem i korupcji oraz ustanowienie skutecznego i przejrzystego systemu kontroli legalności pochodzenia drewna oraz produktów z drewna.

Kongo eksportuje rocznie drewno oraz produkty z drewna o wartości ponad 250 mln euro. Połowa tego drewna trafia do Unii Europejskiej[1]. Dotychczasowe badania organizacji pozarządowych pokazały, że 20% kongijskiego drewna importowanego na rynek europejski pochodzi z nielegalnych źródeł, czy na etapie produkcji, sprzedaży, obróbki czy też transportu. Następujące po sobie wojny w latach 1993-1999 nie rozwiązały problemu, przeciwnie, w ogromnym stopniu przyczyniły się do rozkwitu korupcji. Pilne stało więc wprowadzenie metod zwalczania przestępczego handlu drewnem, tak aby lepiej analizować przepływy handlowe, często złożone, i lepiej je nadzorować.

Dobrowolna umowa o partnerstwie Kongo-UE, zawarta przy przestrzeganiu zasad WTO, przewiduje szereg reform politycznych i zmian w przepisach, które pozwolą sektorowi leśnemu Konga na wprowadzenie dobrego zarządzania i zwiększenie przejrzystości. Umowa ustanawia innowacyjną procedurę mającą na celu zwalczanie oszustw i czynów bezprawnych w handlu drewnem. Polega to przede wszystkim na zdefiniowaniu zgodnego z prawem handlu drewnem, opracowaniu systemu sprawdzania zgodności z prawem, a także niezależnych kontroli całości systemu, co ma przyczynić się do bardziej zrównoważonego handlu drewnem[2].

Ważne jest sprawdzanie, czy całe drewno i wszystkie produkty z drewna eksportowane z Konga na rynki europejskie są sprowadzane legalnie oraz czy powzięte reformy polityczne i ustawodawcze przyczyniają się do redukcji ubóstwa i namacalnej poprawy warunków życia ludności, do ochrony środowiska naturalnego, w szczególności do walki ze zmianami klimatu oraz utratą bioróżnorodności, oraz gwarantują poszanowanie praw społeczności lokalnych i tubylczych. Reformy polityczne i ustawodawcze muszą również umożliwić zwiększenie przejrzystości, odpowiedzialności i integralności sektora leśnego, skuteczne zwalczanie korupcji, wzmocnić lokalne społeczeństwo obywatelskie oraz zwiększyć poszanowanie praw człowieka oraz uzdrowić stosunki handlowe z tym krajem.

Umowa będzie skuteczna z momentem wprowadzenia obiecanych zmian prawnych i wdrożenia systemu kontroli. Pierwszych licencji (zezwoleń) FLEGT wydawanych wyłącznie na drewno eksportowane do UE można spodziewać się w 2011 r.

Przez poszanowanie procedury podczas negocjacji, a przede wszystkim przez zaangażowanie i uczestnictwo lokalnego społeczeństwa obywatelskiego, Republika Konga, zainteresowane strony i Unia Europejska wykazały wspólną wolę zawarcia wzorcowej dobrowolnej umowy o partnerstwie.

Sukces tej umowy odzwierciedla również fakt, że Kongo podjęło decyzję o rozszerzeniu zastosowania umowy poza eksport do UE - na drewno wykorzystywane w kraju i opuszczające kraj.

W odniesieniu do tych wszystkich aspektów sprawozdawca proponuje, aby przyjąć stanowisko Rady, jednak wyraża on również zaniepokojenie związane z wdrażaniem dobrowolnej umowy o partnerstwie oraz wzywa, by uwzględnić przy wdrażaniu umowy następujące zalecenia:

1. Sprawozdawca przypomina, jak ważne jest, by ramy prawne leżące u podstaw umowy były jasne. Jest niezwykle ważne, aby Komisja poświęciła maksimum uwagi ich strukturze i treści.

2. Sprawozdawca podkreśla, że przemysłowa eksploatacja lasów naturalnych na bardzo dużą skalę może spowodować degradację lasów i wylesianie oraz przyczynić się do niszczenia środowiska naturalnego na świecie.

3. W związku z tym sprawozdawca nalega na konieczność dopilnowania integralności środowiskowej dobrowolnych umów o partnerstwie, a w szczególności zagwarantowania, że reformy polityczne i ustawodawcze powzięte w ramach partnerstwa skutecznie przyczynią się do wypełnienia międzynarodowych zobowiązań UE i Konga dotyczących środowiska i trwałego rozwoju, w szczególności ochrony i zrównoważonego zarządzania zasobami bioróżnorodności, walki ze zmianami klimatu oraz zmniejszenia wylesiania i degradacji lasów. W tym kontekście sprawozdawca wzywa Komisję do dopilnowania przede wszystkim, by umowy te nie stanowiły zachęty do rozszerzenia przemysłowej eksploatacji lasów na nietknięte obszary leśne o wysokim potencjale pochłaniania węgla, czy eksploatacji innych lasów o wysokim stopniu bioróżnorodności.

4. Sprawozdawca nalega również na konieczność przedsięwzięcia przez UE dodatkowych środków uzupełniających obecne umowy, mających na celu zwalczanie wylesiania i degradacji lasów naturalnych na dużą skalę, tak aby wspierać ochronę tych lasów. Ponadto podkreśla on, że jeśli UE będzie sprzyjać importowi produktów z drewna pochodzącego z tych obszarów, jej działania mogą okazać się sprzeczne z jej celami w zakresie zwalczania zmian klimatu i ochrony bioróżnorodności.

5. Sprawozdawca domaga się, by Komisja i Rada dokonały niezależnej i wiarygodnej oceny poszanowania praw człowieka w Republice Konga w celu wdrożenia tej umowy[3]. Rzeczywiście tylko swoboda wypowiedzi i dostęp do informacji wszystkich zainteresowanych stron z sektora leśnego mogą zagwarantować, że proces wdrażania dobrowolnych umów o partnerstwie będzie do zaakceptowania. Komisja jest proszona o zorganizowanie niezależnej oceny i nadzoru w tym względzie.

6. Po zakończeniu budowy instytucji i głównych etapów umowy Komisja będzie musiała dopilnować, by jej wdrażanie odbywało się z poszanowaniem tych samych zasad oraz by była ona zgodna z celami planu działania FLEGT oraz z celami i treścią międzynarodowych konwencji. Rola niezależnego krajowego społeczeństwa obywatelskiego oraz zewnętrznych obserwatorów będzie miała zasadnicze znaczenie dla sprawdzenia właściwego wdrożenia umowy, poszanowania swobody wypowiedzi oraz dostępu do informacji na temat gospodarki leśnej oraz zysków uzyskanych z dóbr leśnych, tak aby zarządzanie w tym sektorze rzeczywiście się poprawiło a korupcja zdecydowanie zmalała. W terminie średniookresowym niezależny nadzór nad wzmocnieniem prawa będzie musiał być sprawowany przez lokalne społeczeństwo obywatelskie.

7. Sprawozdawca wyraża zadowolenie z powodu zobowiązań powziętych na rzecz poprawy istniejącej legislacji. Rzeczywiście chęć aktualizacji i redagowania tekstów prawnych mających na celu poprawę sprawiedliwości społecznej oraz poszanowania praw społeczności lokalnych i tubylczych ma zasadnicze znaczenie i musi się odbywać z zapewnieniem ciągłości zasad uczestnictwa i przejrzystości. Jak zaznaczono w tekście umowy, te ulepszenia legislacyjne powinny zostać zawarte przed udzieleniem licencji FLEGT. Obie strony muszą dopilnować, by te zobowiązania były przestrzegane w trakcie realizacji umowy.

8. Organizacje pozarządowe obawiają się, że powstające społeczeństwo obywatelskie nie ma potrzebnej przestrzeni politycznej dla zrównoważenia potęgi przemysłu leśnego. Według niektórych obserwatorów wydaje się, że umowa została opracowana w oparciu o względnie partycypacyjny proces, z uwzględnieniem podmiotów niepaństwowych i przedstawicieli organizacji pozarządowych oraz społeczności tubylczych, co jest krzepiące.

9. Sprawozdawca wzywa Komisję Europejską do przedstawienia w ciągu sześciu miesięcy po wejściu w życie umów o partnerstwie, w tym umowy między UE a Republiką Konga, sprawozdania w sprawie środków przedsięwziętych na rzecz kontynuowania i zachowania w czasie etapu realizacji umowy dialogu, który został zainicjowany w czasie negocjacji i który odbywa się między zainteresowanymi stronami i społeczeństwem obywatelskim, łącznie z ludnością lokalną i tubylczą. Sprawozdanie to będzie również uwzględniać ocenę rzeczywistych skutków i wkładu treści umowy o partnerstwie w odniesieniu do międzynarodowych zobowiązań UE oraz państwa sygnatariusza dotyczących środowiska i zrównoważonego rozwoju, w szczególności ochrony i zrównoważonego zarządzania zasobami bioróżnorodności, walki ze zmianami klimatu oraz zmniejszenia skali wylesiania i degradacji lasów.

10. Komisja musi czuwać nad tym, by prawa społeczności lokalnych i tubylczych, często będących pierwszą ofiarą zmian klimatycznych i środowiskowych, były respektowane i by te społeczności mogły bezpośrednio uczestniczyć w opracowaniu nowych przepisów wykonawczych oraz na etapie realizacji umowy. Sprawozdawca wyraża zadowolenie z powodu tego, że uważa się, iż matryce legalności w umowach o partnerstwie uwzględniają prawa społeczności lokalnych i tubylczych. We wstępie do umowy jest odniesienie do Deklaracji praw ludów tubylczych ONZ (UNDRIP), a kongijski rząd zobowiązał się (w umowie) do ustanowienia prawa mającego na celu ochronę i poszanowanie praw ludności tubylczej[4] oraz przepisów wykonawczych określających prawa i metody włączenia ludności lokalnej i tubylczej w proces zarządzania gospodarka leśną.

11. Aby zagwarantować spadek korupcji, należy promować i wspierać środki mające na celu zagwarantowanie niezależności lokalnego systemu sądowego, utworzenie nowych procedur prawnych, prawa wniesienia sprawy do sądu przez indywidualnych obywateli lub przynajmniej organizacje społeczeństwa obywatelskiego zajmujące się stwierdzonymi przypadkami korupcji lub niezgodności z prawem oraz poszanowania i ochrony praw powodów. Ponadto należy przewidzieć i kontrolować środki przymusu i egzekwowanie sankcji prawnych w połączeniu z niezależną kontrolą. Powstające społeczeństwo obywatelskie musi zająć się tymi aspektami.

12. W art. 15 dobrowolnej umowy o partnerstwie położony jest nacisk na konieczność dodatkowych środków technicznych i finansowych na rzecz wspierania wdrożenia systemu weryfikacji legalności drewna. Jednak formalnie umowa nie ma żadnego bezpośredniego wpływu finansowego na budżet Unii: wszelkie dodatkowe środki ze strony Komisji lub państw członkowskich alokuje się w wyniku normalnej procedury programowania pomocy. W rezultacie Republika Konga z jednej strony i Unia Europejska z drugiej strony muszą określić i zmobilizować specjalne środki finansowe, wsparcie techniczne oraz ludzkie potrzebne do realizacji umowy. Jest ważne, by Unia Europejska w bardziej całościowym ujęciu rozważyła strategię i znaczące wsparcie finansowe na rzecz realizacji tej umowy oraz innych przyszłych dobrowolnych umów o partnerstwie FLEGT, w zależności od stawki i ambicji tych umów. W tym kontekście Komisja Handlu Międzynarodowego wzywa Komisję do oszacowania przyszłym roku budżetowym wysokości pomocy finansowej, jaka według niej jest konieczna dla zapewnienia realizacji dobrowolnych umów o partnerstwie, w całości oraz w odniesieniu do każdej umowy z osobna, w tym umowy podpisanej z Republiką Konga.

13. Ponadto sprawozdawca wzywa do utworzenia stanowiska rzecznika praw obywatelskich oraz procedury odwoławczej i ugodowej dla każdej umowy o partnerstwie. Procedura ta powinna wprowadzać prawo do odwołania się dla społeczeństwa obywatelskiego, z którego można by było skorzystać, jeśli kalendarz lub warunki umowy nie byłyby przestrzegane przez jedną lub obie strony.

14. Na podstawie analizy nowych uprawnień dotyczących umów handlowych przyznanych Parlamentowi Europejskiemu Traktatem z Lizbony sprawozdawca nalega na zwiększenie roli, jaką powinien odgrywać Parlament Europejski w tej dziedzinie oraz wzywa Komisję do zdawania Parlamentowi Europejskiemu sprawozdania z etapów negocjacji oraz realizacji dobrowolnych umów o partnerstwie.

15. W tym kontekście Parlament Europejski, poprzez Komisję Handlu Międzynarodowego, pragnie otrzymywać informacje i być adresatem dokumentów, które są przedkładane Radzie, jak na przykład sprawozdań z posiedzeń „wspólnej komisji ds. realizacji” umowy, czy wykazów decyzji i sprawozdania rocznego „wspólnej komisji ds. realizacji” umowy, sprawozdań z misji i kontroli umowy przeprowadzonej przez niezależnego audytora, lub sprawozdań z oceny realizacji umowy, w tym badań oddziaływania społecznego, gospodarczego i środowiskowego tej umowy.

16. W duchu przejrzystości i współpracy należy podać do publicznej wiadomości i udostępnić wszystkim zainteresowanym stronom pełen wykaz nazw przedsiębiorstw (i akcjonariuszy), którym przyznano obręby leśne; ponadto Unia Europejska powinna opublikować nazwy operatorów i importerów europejskich, tak aby zachować obopólną przejrzystość.

---------------------------------------------------------------------------------------------------

Pozytywna opinia sprawozdawcy na temat zawarcia dobrowolnej umowy o partnerstwie z Republiką Konga (Brazzaville) opiera się na wierze, że wszystkie wcześniej wymienione problemy znajdą w odpowiednim czasie satysfakcjonujące rozwiązanie.

[1] Komisja Europejska.
[2] Kontrsprawozdanie Loggingoff: kontrsprawozdanie społeczeństwa obywatelskiego na temat dobrowolnej
umowy o partnerstwie UE z Kongiem (marzec 2010)
[3] US Department of State, Bureau of Democracy, Human Rights, and Labor, 2009 Country Reports on Human Rights Practices, March 11, 2010. Human Rights reports : Republic of the Congo.
[4] Art. 17 dobrowolnej umowy o partnerstwie dotyczący ochrony socjalnej kładzie nacisk na znaczenie minimalizowania negatywnych skutków, jakie może wywierać umowa na społeczności oraz ma na celu uzyskanie „lepszego zrozumienia sposobu życia społeczności lokalnych i tubylczych, na które umowa potencjalnie ma wpływ (…) oraz śledzenie wpływu umowy na te społeczności (…), podejmując rozsądne działania w celu zminimalizowania negatywnych skutków”.

dla Komisji Handlu Międzynarodowego

w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Rady w sprawie zawarcia dobrowolnej umowy o partnerstwie pomiędzy Unią Europejską i Republiką Konga dotyczącej egzekwowania prawa, zarządzania i handlu w dziedzinie leśnictwa oraz handlu produktami z drewna wprowadzanymi na terytorium Unii Europejskiej (FLEGT)
(10028/2010 – C7‑0170/2010 – 2010/0062(NLE))

Sprawozdawczyni : Eva Joly

ZWIĘZŁE UZASADNIENIE

Umowa o dobrowolnym partnerstwie między UE a Republiką Konga została zawarta w celu poprawy gospodarowania lasami, promowania kongijskich wyrobów z drewna i podniesienia konkurencyjności tego kraju na rynkach międzynarodowych.

Niezależnie od uzasadnionych dążeń zawartych w tej umowie Komisja Rozwoju pragnie przypomnieć, że umowa ta zostanie uznana za sukces, jeżeli osiągnięte zostaną w zadowalającym stopniu cele FLEGT i zobowiązania podjęte w umowie (poprawa struktury rolnictwa i praw dostępu w odniesieniu do gruntów komunalnych, zapewnienie rzeczywistego udziału społeczeństwa obywatelskiego – przy czym należy poświęcić szczególną uwagę rdzennej ludności – w procesie podejmowania decyzji w kwestiach dotyczących gospodarowania lasami, zwiększenie przejrzystości i zmniejszenie korupcji).

W tym zakresie komisja DEVE pragnie podkreślić przynajmniej dwie kwestie: z jednej strony należy zapewnić przemyślaną reformę gospodarki leśnej, uwzględniającą potrzeby społeczności i rdzennej ludności, dla której lasy są podstawą bytu, opartą na zaangażowaniu społeczeństwa obywatelskiego w stanowienie prawa, oraz gospodarkę leśną przewidującą udział obywateli w celu jej poprawy, udoskonalenia mechanizmów wykonawczych oraz zwalczania korupcji.

Z drugiej strony, nawiązując do wspomnianych wyżej celów, umowy powinny definiować jasne zasady określania ról i zakresu odpowiedzialności wszystkich zainteresowanych podmiotów w procesie zmiany przepisów, procesie gwarantowania operacyjności systemu śledzenia drewna, przy ustanawianiu ram instytucjonalnych oraz w działaniach zmierzających do podnoszenia świadomości zainteresowanych podmiotów i zwiększania ich potencjału.

Komisja Rozwoju pragnie wreszcie podkreślić fakt, że pomimo iż systemy FLEGT i redukcji emisji dwutlenku węgla powodowanej wylesianiem i degradacją lasów (REDD) dotyczą kwestii związanych z użytkowaniem lasów, są one postrzegane jako odrębne inicjatywy, w związku z czym w krajach partnerskich zajmują się nimi różni ministrowie. W związku z powyższym podkreśla, że jeżeli nie położy się dużego nacisku na właściwe sprawowanie rządów i poszanowanie praw społeczności lokalnych i rdzennej ludności, system REDD może pominąć proces konsultacji (a w pewnych przypadkach reformy metod gospodarowania i przepisów), które stanowią część procesu FLEGT. Z tych przyczyn system REDD musi opierać się na procesie konsultacji FLEGT i przeciwdziałać przyczynom wylesiania i degradacji lasów.

******

Komisja Rozwoju zwraca się do Komisji Handlu Międzynarodowego, właściwej dla tej sprawy, o zalecenie Parlamentowi wydania zgody.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

Data przyjęcia

Wynik głosowania końcowego

+:

–:

0:

Posłowie obecni podczas głosowania końcowego

Thijs Berman, Michael Cashman, Véronique De Keyser, Nirj Deva, Charles Goerens, Catherine Grèze, Enrique Guerrero Salom, András Gyürk, Eva Joly, Filip Kaczmarek, Franziska Keller, Gay Mitchell, Norbert Neuser, Bill Newton Dunn, Birgit Schnieber-Jastram

Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego

Horst Schnellhardt, Bart Staes

Zastępca(y) (art. 187 ust. 2) obecny(i) podczas głosowania końcowego

Eider Gardiazábal Rubial, Anna Ibrisagic, Miroslav Mikolášik

Informacja prawna - Polityka ochrony prywatności