ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με την καινοτόμο χρηματοδότηση σε παγκόσμιο και ευρωπαϊκό επίπεδο

10.2.2011 - (2010/2105(INI))

Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής
Εισηγήτρια : Άννυ Ποδηματά
Συντάκτης γνωμοδότησης(*): Nirj Deva, Επιτροπή Ανάπτυξης
(*) Συνδεδεμένη επιτροπή – Άρθρο 50 του Κανονισμού

Τροπολογίες

• 001-001 (PDF - 215 KB)
• 001-001 (DOC - 177 KB)
• 002-002 (PDF - 88 KB)
• 002-002 (DOC - 215 KB)
• 003-003 (PDF - 91 KB)
• 003-003 (DOC - 216 KB)

ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με την καινοτόμο χρηματοδότηση σε παγκόσμιο και ευρωπαϊκό επίπεδο

(2010/2105(INI))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–   έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 17ης Ιουνίου 2010 και τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 11ης Δεκεμβρίου 2009,

–   έχοντας υπόψη τα πρακτικά της συνεδρίασης του ECOFIN στις 19 Οκτωβρίου 2010 και την έκθεση προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, που αναφέρεται σε αυτά,

–   έχοντας υπόψη το πρόγραμμα της Βελγικής Προεδρίας, και ιδιαίτερα τις προτάσεις για καινοτόμο χρηματοδότηση,

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 10ης Μαρτίου 2010 σχετικά με τη φορολογία των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών – θέση σε εφαρμογή[1],

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 20ής Οκτωβρίου 2010 για τη χρηματοπιστωτική, οικονομική και κοινωνική κρίση[2],

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 22ας Σεπτεμβρίου 2010 σχετικά με τις ευρωπαϊκές εποπτικές αρχές[3] και, ειδικότερα, τα ψηφίσματά του της 22ας Σεπτεμβρίου 2010 σχετικά με την Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων[4], της 22ας Σεπτεμβρίου 2010 σχετικά με την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών[5], της 22ας Σεπτεμβρίου 2010 σχετικά με Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών[6], και της 22ας Σεπτεμβρίου 2010 σχετικά με τη μακροπροληπτική εποπτεία του χρηματοπιστωτικού συστήματος και τη σύσταση Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Συστημικού Κινδύνου[7],

–   έχοντας υπόψη το έγγραφο εργασίας της Επιτροπής σχετικά με την καινοτόμο χρηματοδότηση σε παγκόσμιο και ευρωπαϊκό επίπεδο (SEC(2010)0409) και την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τη φορολόγηση του χρηματοπιστωτικού τομέα (COM(2010)0549/5) με το συνοδευτικό έγγραφο εργασίας της Επιτροπής (SEC(2010)1166),

–   έχοντας υπόψη την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τα εξωχρηματιστηριακά παράγωγα, τους κεντρικούς αντισυμβαλλομένους και τα αρχεία καταγραφής συναλλαγών (COM (2010)0484/5),

–   έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τα ταμεία εξυγίανσης τραπεζών (COM(2010)0254),

–   έχοντας υπόψη τη δήλωση της G20 που εκδόθηκε στις 15 Νοεμβρίου 2008 στην Ουάσινγκτον, τη δήλωση της G20 που εκδόθηκε στις 2 Απριλίου 2009 στο Λονδίνο, και τη δήλωση των ηγετών στη διάσκεψη κορυφής της G20 στις 25 Σεπτεμβρίου 2009 στο Πίτσμπουργκ,

–   έχοντας υπόψη την έκθεση του ΔΝΤ προς την G20, του 2010, σχετικά με τη φορολόγηση του χρηματοπιστωτικού τομέα,

–   έχοντας υπόψη το έγγραφο της συνδικαλιστικής συμβουλευτικής επιτροπής του ΟΟΣΑ με τίτλο "The parameters of a financial transaction tax and the OECD global public good resource gap 2010-2020 – Οι παράμετροι ενός φόρου χρηματοπιστωτικών συναλλαγών και το χάσμα των πόρων για δημόσια αγαθά στις χώρες του ΟΟΣΑ, 2010-2020", της 15ης Φεβρουαρίου 2010,

–   έχοντας υπόψη την έκθεση του ΟΟΣΑ, του 2010, με τίτλο "The elephant in the room: the need to deal with what banks do – Ο ελέφαντας στο δωμάτιο: η ανάγκη να ασχοληθούμε με τη δράση των τραπεζών",

–   έχοντας υπόψη τη μελέτη του Ιδρύματος οικονομικών ερευνών της Αυστρίας (WIFO) με τίτλο "Ένας γενικός φόρος χρηματοπιστωτικών συναλλαγών: κίνητρα, έσοδα, σκοπιμότητα και συνέπειες", του Μαρτίου του 2008,

–   έχοντας υπόψη το έγγραφο του Ιδρύματος προοδευτικής ευρωπαϊκής έρευνας με τίτλο "Φόροι χρηματοπιστωτικών συναλλαγών: αναγκαίοι, εφικτοί και επιθυμητοί", του Μαρτίου του 2010,

–   έχοντας υπόψη τη μελέτη του Κέντρου ερευνών οικονομικής πολιτικής, με τίτλο "Τα οφέλη από έναν φόρο χρηματοπιστωτικών συναλλαγών", του Δεκεμβρίου του 2008,

–   έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής -Πίνακας αποτελεσμάτων για τις κρατικές ενισχύσεις - Έκθεση για τις πρόσφατες εξελίξεις όσον αφορά τις ενισχύσεις προς τον χρηματοπιστωτικό τομέα για την αντιμετώπιση της κρίσης (COM(2010)0255),

–   έχοντας υπόψη τη μελέτη της Notre Europe με τίτλο "Μια Ευρώπη με ολοένα λιγότερο άνθρακα· προς μια καλύτερη ευρωπαϊκή φορολογία κατά της κλιματικής μεταβολής",

–   έχοντας υπόψη το έγγραφο της υψηλού επιπέδου συνόδου ολομελείας των Ηνωμένων Εθνών, "Να τηρήσουμε την υπόσχεση: ενωμένοι, να πετύχουμε τους αναπτυξιακούς στόχους της Χιλιετίας", του Σεπτεμβρίου του 2010,

–   έχοντας υπόψη τη Δήλωση που εκδόθηκε κατά την έβδομη σύνοδο ολομελείας της Ηγετικής Ομάδας (Leading Group) για την Καινοτόμο Χρηματοδότηση της Ανάπτυξης, στο Σαντιάγκο, τον Ιανουάριο του 2010,

–   έχοντας υπόψη την έκθεση του 2010, που υπέβαλε η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων στην Ειδική ομάδα για τις διεθνείς χρηματοπιστωτικές συναλλαγές για την ανάπτυξη, "Παγκοσμιοποίηση της αλληλεγγύης: Γιατί είναι αναγκαία τα τέλη χρηματοπιστωτικών συναλλαγών",

–   έχοντας υπόψη το άρθρο 48 του Κανονισμού του,

–   έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων και τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Ανάπτυξης και της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας (A7-0036/2011),

Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρωτόγνωρη παγκόσμια χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση του 2007 αποκάλυψε σημαντικές δυσλειτουργίες του πλαισίου ρύθμισης και εποπτείας του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος, οι οποίες μπορούν να θεωρηθούν συνδυασμός μη ρυθμιζόμενων χρηματοπιστωτικών αγορών, προϊόντων υψηλού βαθμό πολυπλοκότητας και αδιαφανών δικαιοδοσιών, και ότι η Ευρώπη χρειάζεται διαφανέστερες και αποτελεσματικότερες χρηματοπιστωτικές αγορές,

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ελεύθερες αγορές αποτελούν τη βάση δημιουργίας πλούτου παγκοσμίως, και ότι η οικονομίες της αγοράς και οι ελεύθερες συναλλαγές δημιουργούν πλούτο και επιτρέπουν στους ανθρώπους να βγουν από τη φτώχεια,

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η θεαματική αύξηση του όγκου των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών στην παγκόσμια οικονομία κατά την τελευταία δεκαετία –που το 2007 έφτασε να είναι 73,5 φορές μεγαλύτερος από το παγκόσμιο ονομαστικό ΑΕΠ, λόγω, κυρίως, της ραγδαίας ανόδου των αγορών παραγώγων- καθιστά σαφή την αυξανόμενη αποσύνδεση των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών από τις ανάγκες της πραγματικής οικονομίας,

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο χρηματοπιστωτικός τομέας βασίζεται σε πολύ μεγάλο βαθμό σε εμπορικές πρακτικές όπως οι συναλλαγές υψηλής συχνότητας (HFT), οι οποίες στοχεύουν κυρίως σε βραχυπρόθεσμη κερδοφορία και εκτίθενται σε υψηλό βαθμό μόχλευσης, που ήταν ένας από τους βασικούς λόγους της χρηματοπιστωτικής κρίσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι τούτο οδήγησε σε υπέρμετρη αστάθεια τιμών και συστηματικές αποκλίσεις των τιμών των μετοχών και των βασικών αγαθών από τα καθιερωμένα επίπεδά τους,

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ικανότητα των επιχειρήσεων, των κυβερνήσεων και των ιδιωτών να δανείζονται και να δανείζουν μεταξύ τους συνιστά αποφασιστικό παράγοντα της παγκόσμιας οικονομίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η χρηματοπιστωτική κρίση έδωσε ορισμένα παραδείγματα ατυχών χαρακτηριστικών της διεθνούς κεφαλαιαγοράς, σημειώνει ότι πρέπει να επιτευχθεί ισορροπία μεταξύ της ανάγκης να λαμβάνονται μέτρα που συμβάλλουν στη διαφύλαξη της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και της ανάγκης να διατηρηθεί η ικανότητα των τραπεζών να πιστοδοτούν την οικονομία,

ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι στις συνόδους κορυφής που διεξήχθησαν το 2008 στην Ουάσινγκτον και το 2009 στο Πίτσμπουργκ επιτεύχθηκε συμφωνία σχετικά με την πραγματοποίηση μεταρρυθμίσεων για την ενίσχυση των καθεστώτων ρύθμισης και της εποπτείας των χρηματοπιστωτικών αγορών, προκειμένου τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να αναλάβουν το μερίδιο της ευθύνης που τους αναλογεί για την κρίση,

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το κύριο κόστος της κρίσης έχει βαρύνει ως τώρα τους φορολογούμενους, των οποίων τα χρήματα χρησιμοποιήθηκαν από τις κυβερνήσεις σε πολλά μέρη του κόσμου για τη διάσωση ιδιωτικών τραπεζών και άλλων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, λαμβάνοντας υπόψη τις διαρκώς αυξανόμενες εκκλήσεις προς τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και τα ενδιαφερόμενα μέρη, που εισέπρατταν επί χρόνια υπέρογκες αποδόσεις από τις μετοχές και λάμβαναν υπέρογκα ετήσια μπόνους, και που καρπώθηκαν το μεγαλύτερο μέρος των εταιρικών κερδών σε παγκόσμια κλίμακα, να αναλάβουν το μερίδιο του κόστους που τους αναλογεί,

Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι στην ΕΕ ιδιαίτερα, το κόστος των διασώσεων είχε ως αποτέλεσμα την επιδείνωση και την επιτάχυνση της εκδήλωσης μιας δημοσιονομικής κρίσης και κρίσης χρέους που επιβάρυνε απροσδόκητα τους κρατικούς προϋπολογισμούς και έθεσε σε σοβαρό κίνδυνο τη δημιουργία θέσεων εργασίας και τις παροχές του κράτους πρόνοιας, καθώς και την επίτευξη των στόχων για το κλίμα και το περιβάλλον,

Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο καιροσκοπισμός και η κερδοσκοπία στην αγορά ευρωπαϊκών κρατικών ομολόγων αποτέλεσαν σημαντικό παράγοντα επιδείνωσης της κρίσης του δημόσιου ελλείμματος στην ευρωζώνη το 2009-2010 και αποκάλυψαν τη στενή σχέση ανάμεσα στα μειονεκτήματα του χρηματοπιστωτικού τομέα και τα προβλήματα όσον αφορά τη διασφάλιση της βιωσιμότητας των δημόσιων οικονομικών σε καιρούς υπέρογκων δημοσιονομικών ελλειμμάτων και αυξανόμενου δημόσιου και ιδιωτικού χρέους,

Ι.   λαμβάνοντας υπόψη ότι η αναποτελεσματικότητα του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης στη σημερινή μορφή του, καθώς και οι ανισότητες στην ανταγωνιστικότητα των κρατών μελών οδήγησαν στην τρέχουσα συζήτηση για την ευρωπαϊκή οικονομική διακυβέρνηση, κύρια στοιχεία της οποίας θα πρέπει να είναι τα μέτρα για την ενίσχυση του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, κυρίως όσον αφορά τις προληπτικές του διατάξεις, για την έναρξη, χωρίς άλλη καθυστέρηση, των αναπόφευκτων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, και για τον συντονισμό των φορολογικών πολιτικών και της καταπολέμησης της φοροαποφυγής, της φορολογικής απάτης και της φοροδιαφυγής, προκειμένου να διασφαλιστεί η φορολογική δικαιοσύνη, με σταδιακή μετατόπιση του φορολογικού βάρους από την εργασία στο κεφάλαιο και τις δραστηριότητες με σοβαρές εξωτερικές επιπτώσεις,

ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η κρίση υπογράμμισε την ανάγκη για εξεύρεση νέων, ευρείας βάσης, δίκαιων και βιώσιμων εσόδων, και για την επιβολή και ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της ισχύουσας νομοθεσίας για τη φοροδιαφυγή, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η δημοσιονομική εξυγίανση θα συνδυαστεί αποτελεσματικά με μακροπρόθεσμη οικονομική ανάκαμψη και βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών, δημιουργία θέσεων εργασίας και κοινωνική ένταξη, που αποτελούν κύριες προτεραιότητες της ατζέντας 2020 της ΕΕ,

ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι σοβαροί δημοσιονομικοί περιορισμοί που απορρέουν από την πρόσφατη κρίση έρχονται σε μια εποχή όπου η ΕΕ έχει αναλάβει σοβαρότατες δεσμεύσεις σε παγκόσμιο επίπεδο, κυρίως σε σχέση με τους στόχους για την κλιματική μεταβολή, τους Αναπτυξιακούς Στόχους της Χιλιετίας (ΑΣΧ) και την αναπτυξιακή βοήθεια, ιδιαίτερα όσον αφορά την προσαρμογή στην κλιματική μεταβολή και την άμβλυνση των επιπτώσεων στις αναπτυσσόμενες χώρες,

ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 17 Ιουνίου 2010 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δήλωσε ότι η ΕΕ θα ηγηθεί των προσπαθειών για την εφαρμογή μιας προσέγγισης σε παγκόσμιο επίπεδο για την επιβολή καθεστώτος εισφορών και φορολόγησης επί των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και ζητούσε να διερευνηθεί και να προωθηθεί περαιτέρω το ζήτημα της παγκόσμιας θεσμοθέτησης φορολόγησης των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών (ΦΧΣ),

ΙΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι έχει ήδη ζητήσει από την Επιτροπή τη διεξαγωγή εκτίμησης επιπτώσεων και την υποβολή ανάλυσης των πλεονεκτημάτων από την καθιέρωση ενός ΦΧΣ και έχει αποφασίσει να περιμένει την υποβολή της ανάλυσης αυτής πριν προβεί σε περαιτέρω ενέργειες,

1.    επισημαίνει το έργο που έχει επιτελέσει ως τώρα η Επιτροπή ανταποκρινόμενη στο αίτημα που της απηύθυνε το Κοινοβούλιο με το ψήφισμά του του Μαρτίου του 2010, σχετικά με την εκπόνηση μελέτης σκοπιμότητας των φόρων χρηματοπιστωτικών συναλλαγών σε παγκόσμιο επίπεδο και σε επίπεδο ΕΕ, υπογραμμίζει την ανάγκη για διεξοδική εκτίμηση επιπτώσεων και ζητεί τη δημοσιοποίηση των συμπερασμάτων της εκτίμησης επιπτώσεων και των ενδεχόμενων σχετικών προτάσεων έως το καλοκαίρι του 2011, όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής για τη φορολόγηση του χρηματοπιστωτικού τομέα, υπογραμμίζει ότι μια ισόρροπη και διεξοδική μελέτη σκοπιμότητας της καθιέρωσης ενός ΦΧΣ στην ΕΕ θα πρέπει αποτελέσει τη βάση της εφαρμογής της διαδικασίας για την καθιέρωση αυτού του φόρου·

2.    υπογραμμίζει ότι μια αύξηση των συντελεστών και του πεδίου εφαρμογής των υπαρχόντων φορολογικών μέσων και περαιτέρω περικοπές δημόσιων δαπανών δεν μπορούν να αποτελούν ούτε επαρκή ούτε βιώσιμη λύση για την αντιμετώπιση των κύριων προκλήσεων που επίκεινται σε ευρωπαϊκό και σε παγκόσμιο επίπεδο· υπογραμμίζει ότι κατά την αντιμετώπιση των προκλήσεων αυτών και την εξέταση νέων συστημάτων χρηματοδότησης μια από τις κύριες προτεραιότητες θα πρέπει να είναι η δημιουργία μέσων για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας και της οικονομικής ανάπτυξης·

3.  υπογραμμίζει ότι μια εύρυθμα λειτουργούσα εσωτερική αγορά αποτελεί το πολυτιμότερο εργαλείο της ΕΕ σε έναν παγκοσμιοποιημένο και ανταγωνιστικό κόσμο, και την κινητήρια δύναμη για την ευρωπαϊκή ανάπτυξη· υπογραμμίζει ότι το βάρος πρέπει να δοθεί στην ενίσχυση της εσωτερικής αγοράς και την εξεύρεση τρόπων για την ευφυέστερη χρησιμοποίηση των εθνικών και των ευρωπαϊκών πόρων, με την υιοθέτηση μιας ολιστικής θεώρησης της μεταρρύθμισης του προϋπολογισμού, που να καλύπτει τόσο την πλευρά των δαπανών όσο και την πλευρά των εσόδων του προϋπολογισμού· επισημαίνει ότι οι δαπάνες πρέπει να εκτελούνται με τρόπο σχεδιασμένο για να φέρνει αποτελέσματα, τα δε νέα χρηματοπιστωτικά μέσα για την εκτέλεση του προϋπολογισμού πρέπει να είναι ευφυή, ολοκληρωμένα και ευέλικτα·

4.  υπογραμμίζει ότι η εξάλειψη των εμποδίων που απομένουν στην εσωτερική αγορά αποτελεί τον καλύτερο τρόπο για την προώθηση αποτελεσματικών πολιτικών ουσιαστικής ανάπτυξης· επισημαίνει ότι, σύμφωνα με μελέτες, αν εξαλείφονταν όλα τα εμπόδια στις τέσσερις ελευθερίες, θα ήταν δυνατή η εξοικονόμηση 200 με 300 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως·

5.  υπογραμμίζει τη σημασία της αναζωογόνησης της εσωτερικής αγοράς και τονίζει ότι η ΕΕ πρέπει να καταρτίσει και να εφαρμόσει στην πράξη κοινούς κανόνες προκειμένου η εσωτερική αγορά να αποτελέσει γέφυρα για τη διαρθρωτική ανάπτυξη· υπογραμμίζει ότι οι προσπάθειες πρέπει να επικεντρώνονται στην κινητήρια δύναμη της ευρωπαϊκής οικονομίας: τα 20 εκατομμύρια ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, ιδιαίτερα δε τις μικρομεσαίες, που διευθύνονται από επιχειρηματίες και άλλα δημιουργικά πνεύματα·

6.  υπογραμμίζει ότι ένα από τα μεγαλύτερα κεφάλαια της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι η κλίμακά της, που πρέπει να αξιοποιηθεί πλήρως με την εκμετάλλευση των δυνατοτήτων της εσωτερικής αγοράς και τη χρησιμοποίηση κονδυλίων του προϋπολογισμού της ΕΕ για την επίτευξη προστιθέμενης αξίας στις προσπάθειες του δημόσιου τομέα να τονώσει τις κινητήριες δυνάμεις της ανάπτυξης·

7.  υπογραμμίζει ότι η Επιτροπή θα πρέπει να θεσπίσει κοινό στρατηγικό πλαίσιο, στο οποίο να καθορίζει το γενικό περίγραμμα μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής για επενδύσεις, μεταφράζοντας τους στόχους του Ευρώπη 2020 σε επενδυτικές προτεραιότητες, προσδιορίζοντας τις επενδυτικές ανάγκες σε σχέση με τους κύριους στόχους και τα εμβληματικά προγράμματα και εντοπίζοντας τις μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται για τη μεγιστοποίηση του αντικτύπου των επενδύσεων που υποστηρίζονται στο πλαίσιο της πολιτικής για τη συνοχή·

8.  υπογραμμίζει ότι το βασικό πλεονέκτημα των καινοτόμων χρηματοδοτικών μέσων συνίσταται στη διπλή τους ωφέλεια, δεδομένου ότι μπορούν να συμβάλουν στην επίτευξη σημαντικών πολιτικών στόχων, όπως η σταθερότητα και η διαφάνεια της χρηματοπιστωτικής αγοράς, και ταυτόχρονα να προσφέρουν σημαντικές δυνατότητες για εξεύρεση εσόδων· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι θα πρέπει να ληφθεί επίσης υπόψη η επίδραση των μέσων αυτών στις εξωτερικές αρνητικές συνέπειες του χρηματοπιστωτικού τομέα·

Φορολόγηση του χρηματοπιστωτικού τομέα

9.  υπενθυμίζει ότι η οικονομική ζημία που προκαλείται από τη φοροδιαφυγή και τη φοροκλοπή στην Ευρώπη εκτιμάται σε ποσό μεταξύ 200 και 250 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως· θεωρεί επομένως ότι η μείωση των επιπέδων φορολογικής απάτης θα συνέβαλλε στη μείωση των δημόσιων ελλειμμάτων χωρίς αύξηση της φορολογίας· επισημαίνει, στο πλαίσιο αυτό, ότι η καινοτόμος χρηματοδότηση θα πρέπει να αναζωογονήσει τις προσπάθειες των κρατών μελών, της ΕΕ και της διεθνούς κοινότητας για την καταπολέμηση της φοροαποφυγής και της φορολογικής απάτης καθώς και άλλων μορφών παράνομης φυγής κεφαλαίων με σημαντικό δημοσιονομικό αντίκτυπο·

10. υπογραμμίζει ότι, στον απόηχο της κρίσης, η ΕΕ πρέπει να πείσει τους πολίτες της ότι διαθέτει τη βούληση και τα μέσα για συνδυάσει με τρόπο ισορροπημένο μια στρατηγική δημοσιονομικής εξυγίανσης και πολιτικές τόνωσης, προκειμένου να διασφαλίσει μακροπρόθεσμη οικονομική ανάκαμψη·

11. θεωρεί ότι, παρά τη σημαντική πρόοδο που σημειώθηκε πρόσφατα τόσο στον κανονιστικό τομέα όσο και στον τομέα της εποπτείας, η προσέγγιση της ΕΕ στον χρηματοπιστωτικό τομέα στερείται διάστασης φορολογικής πολιτικής·

12. εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η Επιτροπή αναγνωρίζει πως ο χρηματοπιστωτικός τομέας υποφορολογείται, ιδιαίτερα λόγω της μη επιβολής ΦΠΑ στις περισσότερες χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, και ζητεί να ληφθούν καινοτόμα χρηματοδοτικά μέτρα για την είσπραξη περισσότερων εσόδων από τον συγκεκριμένο τομέα και τη συμβολή στη μείωση του φορολογικού βάρους για τους εργαζόμενους·

13. θεωρεί ότι η καθιέρωση ενός ΦΧΣ θα μπορούσε να συμβάλει στην αντιμετώπιση των άκρως επιζήμιων εμπορικών πρακτικών στις χρηματοπιστωτικές αγορές, όπως ορισμένες συναλλαγές καιροσκοπικού χαρακτήρα, αυτοματοποιημένες και πραγματοποιούμενες με υψηλή συχνότητα, καθώς και στην πάταξη της κερδοσκοπίας· υπογραμμίζει ότι ένας ΦΧΣ θα μπορούσε με τον τρόπο αυτό να προσφέρει δυνατότητες για βελτίωση της αποτελεσματικότητας της αγοράς, αύξηση της διαφάνειας, περιορισμό της υπέρμετρης αστάθειας των τιμών και προσφορά κινήτρων στον χρηματοπιστωτικό τομέα ώστε να πραγματοποιήσει μακροπρόθεσμες επενδύσεις με προστιθέμενη αξία για την πραγματική οικονομία·

14. υπογραμμίζει τις τρέχουσες εκτιμήσεις σχετικά με τα έσοδα από έναν ΦΧΣ χαμηλού συντελεστή, που θα μπορούσε, με την ευρεία φορολογική βάση του, να αποφέρει 200 δισ. ευρώ ετησίως σε επίπεδο ΕΕ και 650 δισ. ευρώ σε παγκόσμιο επίπεδο· θεωρεί ότι τούτο θα συνιστούσε σημαντική συμβολή του χρηματοπιστωτικού τομέα στο κόστος της κρίσης και τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών·

15. επισημαίνει τις εξελίξεις στη συζήτηση σχετικά με τον ΦΧΣ και τις διιστάμενες απόψεις σχετικά με τη σκοπιμότητα, την αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητα ενός τέτοιου φόρου, καθώς και τη συζήτηση που αρχίζει να αναπτύσσεται σχετικά με έναν φόρο χρηματοπιστωτικών δραστηριοτήτων (ΦΧΔ), αλλά παράλληλα επισημαίνει ότι η G20 δεν κατάφερε ακόμη να προωθήσει ουσιαστικές κοινές πρωτοβουλίες στο ζήτημα αυτό· ζητεί από τους ηγέτες της G20 να επιταχύνουν τις διαπραγματεύσεις για την επίτευξη συμφωνίας σχετικά με τα ελάχιστα κοινά στοιχεία ενός παγκόσμιου ΦΧΣ και να προσφέρουν κατευθύνσεις όσον αφορά το επιθυμητό μέλλον των διαφόρων αυτών ειδών φορολογίας·

16. τάσσεται υπέρ της επιβολής φόρου στις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές, ο οποίος θα βελτίωνε τη λειτουργία της αγοράς μειώνοντας την κερδοσκοπία και συμβάλλοντας στη χρηματοδότηση των παγκόσμιων δημόσιων αγαθών και στη μείωση των δημόσιων ελλειμμάτων· θεωρεί ότι η καθιέρωση φόρου χρηματοπιστωτικών συναλλαγών θα πρέπει να γίνει στην ευρύτερη δυνατή βάση· καλεί την Επιτροπή να εκπονήσει άμεσα μελέτη σκοπιμότητας, λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη για ίσους όρους ανταγωνισμού, και να υποβάλει συγκεκριμένες νομοθετικές προτάσεις·

17. επισημαίνει ότι κατά την εξέταση των δυνατοτήτων φορολόγησης του χρηματοπιστωτικού τομέα σε παγκόσμιο επίπεδο και σε επίπεδο ΕΕ θα πρέπει να ληφθούν υπόψη τα διδάγματα από την καθιέρωση τομεακών φόρων συναλλαγών σε επίπεδο κράτους μέλους·

18. υπογραμμίζει ακόμα, ότι η ροή καθαρώς κερδοσκοπικών συναλλαγών προς άλλες δικαιοδοσίες θα είχε λίγες αρνητικές συνέπειες, αλλά θα μπορούσε επίσης να συμβάλει στην αύξηση της αποτελεσματικότητας της αγοράς· υπογραμμίζει επίσης ότι δεν είναι καταδικαστέες όλες οι πράξεις που θεωρούνται κερδοσκοπία, δεδομένου ότι ορισμένες μορφές ανάληψης κινδύνου μπορούν να ενισχύσουν τη σταθερότητα των χρηματοπιστωτικών αγορών της ΕΕ·

19. υπογραμμίζει ότι στη συγκεντρωμένη ευρωπαϊκή αγορά η επιβολή ΦΧΣ σε επίπεδο ΕΕ θα μπορούσε να διευκολυνθεί και να είναι χαμηλή σε κόστος και απλή στη διοικητική εφαρμογή, με την ύπαρξη υπηρεσιών κεντρικού συμψηφισμού και διακανονισμού· υπενθυμίζει, ωστόσο, ότι στον καθορισμό των τεχνικών πτυχών του ΦΧΣ πρέπει να ληφθεί υπόψη ο παγκόσμιος και αλληλένδετος χαρακτήρας του χρηματοπιστωτικού τομέα·

20. επισημαίνει την πρόσφατη ανακοίνωση της Επιτροπής ως πρώτο βήμα για την αντιμετώπιση του ζητήματος αυτού· θεωρεί ότι το βάρος της απόδειξης για τα δυνητικά πλεονεκτήματα και/ή μειονεκτήματα της καθιέρωσης ενός ΦΧΣ σε επίπεδο ΕΕ το φέρει η Επιτροπή στην εκτίμηση αντικτύπου της·

21. επισημαίνει ότι στην πρόσφατη ανακοίνωση της Επιτροπής εξαγγέλλεται η διεξαγωγή εκτίμησης επιπτώσεων με αντικείμενο τις εναλλακτικές δυνατότητες για τη φορολόγηση του χρηματοπιστωτικού τομέα και καλεί την Επιτροπή, στη μελέτη σκοπιμότητάς της να πραγματευτεί τη γεωγραφική ασυμμετρία των συναλλαγών και των εσόδων και τη δυνατότητα επιβολής κλιμακούμενου ή διαφοροποιημένου συντελεστή με βάση την κατηγορία των κεφαλαίων, τη φορολογική επίπτωση, τη φύση του εμπλεκομένου παράγοντα ή το βραχυπρόθεσμο και κερδοσκοπικό χαρακτήρα ορισμένων τύπων συναλλαγών· ζητεί από την Επιτροπή να αξιοποιήσει όλες τις διαθέσιμες έρευνες·

22. καλεί την Επιτροπή να αναλύσει στη μελέτη σκοπιμότητάς της τις διάφορες δυνατότητες επιβολής ΦΧΣ σε επίπεδο ΕΕ και τις επιπτώσεις τους, συμπεριλαμβανομένων των οφελών που θα έχει για την οικονομία και την κοινωνία η μείωση της κλίμακας των κερδοσκοπικών χρηματοπιστωτικών συναλλαγών, οι οποίες προκαλούν σήμερα σοβαρές στρεβλώσεις στην αγορά·

23. υπογραμμίζει ότι ένας ΦΧΣ θα πρέπει να έχει την ευρύτερη δυνατή βάση, προκειμένου να εγγυάται ίσους όρους ανταγωνισμού στις χρηματοπιστωτικές αγορές και να μην ωθεί τις συναλλαγές προς αδιαφανέστερα μέσα· συνιστά, στο πλαίσιο αυτό, να καλύπτονται στη μελέτη σκοπιμότητας της Επιτροπής όλες οι συναλλαγές σε κινητές αξίες, όπως οι συναλλαγές σποτ και παραγώγων στις αγορές και εξωχρηματιστηριακά (OTC)· επισημαίνει ότι η κλιμάκωση ενός ΦΧΣ με διαφοροποιημένους συντελεστές στις αγορές διαπραγμάτευσης θα μπορούσε να ενισχύσει περαιτέρω τη σταθερότητα της αγοράς, μέσω της δημιουργίας θετικών κινήτρων για τους οικονομικούς παράγοντες, που θα τους ωθήσουν να μετατοπίσουν τις συναλλαγές από τα εξωχρηματιστηριακά μέσα σε διαφανέστερες και καλά ρυθμιζόμενες αγορές διαπραγμάτευσης·

24. εκφράζει, στο πλαίσιο αυτό, την ικανοποίησή του για τις πρόσφατες προτάσεις της Επιτροπής σχετικά με τα εξωχρηματιστηριακά παράγωγα και τις ανοικτές πωλήσεις, που προβλέπουν την επιβολή σαφών απαιτήσεων για κεντρικά αρχεία εκκαθάρισης και καταγραφής όλων των συναλλαγών σε εξωχρηματιστηριακά παράγωγα, καθιστώντας έτσι την υλοποίηση του εν λόγω ενωσιακού ΦΧΣ ευρείας βάσης τεχνικά εφικτή·

25. επιμένει ότι πρέπει να καθοριστεί ποιος θα πληρώνει τελικά τον φόρο, δεδομένου ότι συνήθως βαρύνονται οι καταναλωτές, που στην προκειμένη περίπτωση θα ήταν μικροεπενδυτές και ιδιώτες· υπογραμμίζει την ανάγκη για ολοκληρωμένο πλαίσιο κανόνων περί εξαιρέσεων και ελάχιστων ορίων, προκειμένου να αποφευχθεί η κατάσταση αυτή·

26. εκφράζει την ικανοποίησή του για τις πρόσφατες προτάσεις του ΔΝΤ, που υποστηρίζονται από την Επιτροπή, σχετικά με την επιβολή φόρου στα τραπεζικά κεφάλαια, που θα επιτρέψει σε όλα τα κράτη να εισπράξουν ποσοστό μεταξύ 2% και 4% του ΑΕΠ τους για τη χρηματοδότηση μηχανισμών αντιμετώπισης κρίσεων· πιστεύει ότι οι εισφορές των τραπεζών θα πρέπει να είναι ανάλογες προς τη συστημική σημασία του εκάστοτε χρηματοπιστωτικού ιδρύματος και το επίπεδο του κινδύνου στην εκάστοτε δραστηριότητα·

27. επισημαίνει ότι οι εισφορές των τραπεζών, ένας ΦΧΔ και ένας ΦΧΣ και ένας ΦΧΣ εξυπηρετούν καθένα τους διαφορετικούς οικονομικούς στόχους και προσφέρουν διαφορετικές δυνατότητες συγκέντρωσης εσόδων· υπογραμμίζει ότι οι εισφορές των τραπεζών δεν είναι δυνατόν, εφόσον βασίζονται σε θέσεις ισολογισμών, να αναλάβουν το ρόλο της πάταξης της χρηματοπιστωτικής κερδοσκοπίας και της περαιτέρω ρύθμισης του σκιώδους τραπεζικού τομέα· υπογραμμίζει ακόμα, στο πλαίσιο αυτό, τη σημασία των μηχανισμών εποπτείας και της διαφάνειας για τη βελτίωση της αντοχής και της σταθερότητας του χρηματοπιστωτικού συστήματος.

28. επισημαίνει την πρόταση του ΔΝΤ για έναν ΦΧΔ και την πρόσφατη δέσμευση της Επιτροπής για την εκπόνηση διεξοδικής εκτίμησης επιπτώσεων σχετικά με τις δυνατότητές της· υπογραμμίζει ότι ένας ΦΧΔ είναι φορολογικό μέσο προσανατολισμένο κυρίως στα έσοδα και στοχεύει στον χρηματοπιστωτικό τομέα, καθιστώντας δυνατή τη φορολόγηση των οικονομικών προσόδων και των κερδών από την ανάληψη υπέρμετρου κινδύνου, και ως εκ τούτου θα μπορούσε να προσφέρει μια λύση για την τρέχουσα απαλλαγή του χρηματοπιστωτικού τομέα από τον ΦΠΑ·

29. γνωρίζει ότι υπάρχουν διάφορες δυνατότητες διαχείρισης των πρόσθετων εσόδων από τη φορολόγηση του χρηματοοικονομικού τομέα τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο· υπογραμμίζει ότι πρέπει να λυθεί το ζήτημα του σκοπού για τον οποίο θα χρησιμοποιούνται τα έσοδα από έναν ΦΧΣ και ότι, προκειμένου οι φορολογούμενοι να έχουν ακριβή εικόνα όσον αφορά το σκεπτικό της πρόσθετης φορολογίας στον χρηματοπιστωτικό τομέα, θα πρέπει η αξιολόγηση και η ιεράρχηση των διαφόρων εναλλακτικών επιλογών να θεωρείται ουσιαστικό στοιχείο στην όλη συζήτηση σχετικά με την καινοτόμο χρηματοδότηση· υπογραμμίζει ότι, λόγω του παγκόσμιου χαρακτήρα τους, τα έσοδα από έναν παγκόσμιο ΦΧΣ θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για τη χρηματοδότηση παγκόσμιων στόχων πολιτικής, όπως η άμβλυνση της φτώχειας και η ανάπτυξη στις αναπτυσσόμενες χώρες, και η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής· επισημαίνει τον στόχο της Επιτροπής για αύξηση του προϋπολογισμού της ΕΕ με τη χρήση καινοτόμων χρηματοπιστωτικών μέσων· είναι πεπεισμένο ότι για τη διασφάλιση της ευρωπαϊκής προστιθέμενης αξίας των προαναφερθέντων καινοτόμων χρηματοδοτικών μέσων, ένα μέρος των σχετικών εσόδων θα μπορούσε να διοχετευτεί στον προϋπολογισμό της ΕΕ για τη χρηματοδότηση σχεδίων και πολιτικών της ΕΕ· υπενθυμίζει ότι στην πρόσφατη ανακοίνωσή της σχετικά με την αναθεώρηση του προϋπολογισμού της ΕΕ, η Επιτροπή θεωρεί τη φορολόγηση του χρηματοπιστωτικού τομέα πιθανή πηγή ιδίων πόρων· ζητεί να ξεκινήσει στους κόλπους των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, των εθνικών κοινοβουλίων, των ενδιαφερομένων παραγόντων και των αντιπροσώπων της κοινωνίας των πολιτών της ΕΕ, ευρεία συζήτηση σχετικά με τις διαθέσιμες επιλογές όσον αφορά αυτές τις πολιτικές, τα μερίδια των εσόδων που θα διατεθούν σε επίπεδο ΕΕ και σε επίπεδο κρατών μελών, και τους διάφορους τρόπους για την επίτευξη αυτού του στόχου· επισημαίνει, σε σχέση με τη διαχείριση του μεριδίου των εσόδων που θα διατεθεί σε εθνικό επίπεδο, ότι πρέπει να αξιολογηθούν όλες οι δυνατές επιλογές, συμπεριλαμβανομένης της διάθεσης εσόδων για την εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών·

30. τονίζει ότι η πιθανή καθιέρωση αυτών των νέων φορολογικών μέσων στον χρηματοπιστωτικό τομέα θα πρέπει να αναλυθεί στο πλαίσιο του σημερινού φορολογικού συστήματος στον συγκεκριμένο τομέα, λαμβανομένων υπόψη των παρενεργειών και με ιδιαίτερη έμφαση στον εντοπισμό των συνεργιών μεταξύ παλαιών και νέων φόρων·

31. επισημαίνει τον στόχο της Επιτροπής για αύξηση του όγκου του προϋπολογισμού της ΕΕ μέσω καινοτόμων χρηματοπιστωτικών μέσων και αναγνωρίζει τα δυνητικά οφέλη από τη μόχλευση της χρηματοδότησης του ιδιωτικού τομέα με δημόσιο χρήμα· έχει, ωστόσο, επίγνωση του γεγονότος ότι η χρήση φορέων ειδικού σκοπού για τη χρηματοδότηση έργων μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση των ενδεχόμενων υποχρεώσεων· πιστεύει, κατά συνέπεια, ότι τα μέτρα αυτά πρέπει να συνοδεύονται από απολύτως διαφανή δημοσιότητα σε συνδυασμό με κατάλληλες κατευθυντήριες γραμμές για τις επενδύσεις, διαχείριση κινδύνων, όρια έκθεσης και διαδικασίες ελέγχου και εποπτείας, που θα πρέπει να καθορίζονται ανεξαιρέτως στο πλαίσιο δημοκρατικής λογοδοσίας·

Ευρωομόλογα και ευρωπαϊκά ομόλογα έργων

32. επισημαίνει ότι γίνεται διαρκώς περισσότερο λόγος για τα ευρωομόλογα ως μέσο κοινής διαχείρισης χρέους· επισημαίνει ότι όλες τις πρόσφατες σχετικές προτάσεις και πρωτοβουλίες· ζητεί από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και την Επιτροπή να ανταποκριθούν άμεσα στο αίτημα που περιλαμβάνεται στο ψήφισμα του Κοινοβουλίου για τον μόνιμο μηχανισμό αντιμετώπισης κρίσεων (P7_TA-PROV(2010)0491), προκειμένου να δοθεί το αναγκαίο πολιτικό μήνυμα για τη διεξαγωγή έρευνας από την Επιτροπή σχετικά με το μελλοντικό σύστημα των ευρωομολόγων, προκειμένου να προσδιοριστούν οι συνθήκες υπό τις οποίες το σύστημα αυτό θα ωφελήσει όλα τα συμμετέχοντα κράτη μέλη και την ευρωζώνη στο σύνολό της·

33. υποστηρίζει την ιδέα της έκδοσης κοινών ευρωπαϊκών ομολόγων έργων υποδομής για τη χρηματοδότηση σημαντικών αναγκών σε υποδομή και διαρθρωτικών σχεδίων στο πλαίσιο των νέων στρατηγικών της ΕΕ που προβλέπονται στην ατζέντα ΕΕ 2020, όπως η νέα στρατηγική για την ανάπτυξη της ενεργειακής υποδομής και άλλα έργα μεγάλης κλίμακας· πιστεύει ότι τα ομόλογα έργων της ΕΕ θα διασφαλίσουν τις απαιτούμενες επενδύσεις και θα δημιουργήσουν το κατάλληλο κλίμα εμπιστοσύνης προκειμένου τα μείζονα επενδυτικά έργα να προσελκύσουν την υποστήριξη που χρειάζονται, και θα καταστούν με τον τρόπο αυτό σημαντικός μηχανισμός για τη μεγιστοποίηση της μόχλευσης δημόσιας στήριξης· υπενθυμίζει ότι προκειμένου η Ευρώπη να εισέλθει σε τροχιά βιωσιμότητας, τα έργα αυτά πρέπει να συμβάλουν και στον οικολογικό μετασχηματισμό των οικονομιών μας, ανοίγοντας τον δρόμο για την οικονομία μηδενικού άνθρακα·

34. υπογραμμίζει ότι πρέπει να αξιοποιηθεί περισσότερο ο προϋπολογισμός της ΕΕ για τη μόχλευση επενδύσεων· υπογραμμίζει ότι στα προγράμματα που προσφέρουν μακροπρόθεσμες εμπορικές δυνατότητες θα πρέπει κατά κανόνα να χρησιμοποιούνται κονδύλια της ΕΕ μαζί με κονδύλια από ιδιωτικές τράπεζες, ιδιαίτερα μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ), και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (ΕΤΑΑ)·

35. καλεί την Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να διερευνήσουν τον ηθικό κίνδυνο που συνεπάγεται για τα κράτη μέλη η χρηματοδότηση κρίσιμων έργων υποδομής μέσω ομολόγων έργων της ΕΕ ή μέσω ευρωομολόγων, ιδίως όταν αυτά τα έργα υποδομής είναι διασυνοριακής κλίμακας·

Φόρος άνθρακα

36. υπογραμμίζει ότι το τρέχον φορολογικό μοντέλο θα πρέπει να ενστερνιστεί πλήρως την αρχή "ο ρυπαίνων πληρώνει", με τη χρήση κατάλληλων καινοτόμων χρηματοδοτικών μέσων, προκειμένου η φορολογική επιβάρυνση να μεταφερθεί σταδιακά στις δραστηριότητες που ρυπαίνουν το περιβάλλον, προκαλούν σημαντικές εκπομπές αερίων θερμοκηπίου ή χρησιμοποιούν σημαντικό όγκο πόρων·

37. υποστηρίζει, στο πλαίσιο αυτό, την ενίσχυση του συστήματος εμπορίας εκπομπών (ETS) και τη ριζική αναθεώρηση της οδηγίας για τη φορολογία της ενέργειας, προκειμένου οι εκπομπές CO₂ και το ενεργειακό περιεχόμενο να καταστούν βασικά φορολογικά κριτήρια για τα ενεργειακά προϊόντα·

38. υπογραμμίζει ότι και τα δύο αυτά μέσα προσφέρουν σε σημαντικό βαθμό διπλό όφελος, δεδομένου ότι παρέχουν, αφενός, κίνητρα για τη στροφή προς πηγές ενέργειας χωρίς άνθρακα, διατηρήσιμες και ανανεώσιμες, και, αφετέρου, δημιουργούν σημαντικά πρόσθετα έσοδα· υπενθυμίζει, ωστόσο, ότι το κύριο κίνητρο για την καθιέρωση φόρου άνθρακα είναι η αλλαγή συμπεριφοράς και διαρθρώσεων παραγωγής, δεδομένου ότι τα αναμενόμενα έσοδα θα μειωθούν όταν οι πρακτικές παραγωγής μετατοπιστούν προς βιώσιμες και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας·

39. πιστεύει ότι με τον φόρο άνθρακα και την αναθεώρηση της οδηγίας για τη φορολόγηση της ενέργειας θα τεθούν οι ελάχιστες υποχρεωτικές απαιτήσεις για όλα τα κράτη μέλη και θα εναπόκειται σε κάθε κράτος μέλος να κρίνει εάν θα προχωρήσει πέρα από αυτές·

40. υπογραμμίζει ότι πρέπει να προβλεφθούν κατάλληλες μεταβατικές περίοδοι, ούτως ώστε να αποφευχθούν οι διαρροές άνθρακα και να αποτραπεί η μετακύλιση του μεγαλύτερου μέρους της επιβάρυνσης στους καταναλωτές χαμηλού εισοδήματος· επιπλέον, κρίνει χρήσιμο να προβλεφθούν ειδικά στοχευμένα μέτρα υπέρ των νοικοκυριών χαμηλού εισοδήματος και να ενισχυθούν οι επενδύσεις στην υποδομή του δημόσιου τομέα και στην οικιακή ενεργειακή απόδοση·

41. θεωρεί, ωστόσο, ότι θα πρέπει να διερευνηθεί πλήρως η σκοπιμότητα παγκόσμιας συμφωνίας σε επίπεδο G20, πριν επιβληθεί τέτοιος φόρος στις εισαγωγές από τρίτες χώρες στην ΕΕ, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι το συγκεκριμένο μέσο συνοριακής φορολογικής προσαρμογής δεν θα οδηγήσει σε έλλειψη πρώτων υλών ούτε σε αντίμετρα εκ μέρους των τρίτων χωρών·

42. ζητεί από την Επιτροπή να μελετήσει τη σκοπιμότητα ενός ευρωπαϊκού φόρου προστιθέμενου άνθρακα στα πρότυπα του ΦΠΑ, για όλα τα προϊόντα στην εσωτερική αγορά, ο οποίος θα αποτελούσε λιγότερο στρεβλωτικό και δικαιότερο μέσο· ζητεί επίσης από την ΕΕ να θέσει το θέμα της επιβολής παγκόσμιου φόρου άνθρακα, προκειμένου να αποκλειστεί το ενδεχόμενο ανταγωνιστικών μειονεκτημάτων για την εσωτερική αγορά και να ενισχυθεί ο αγώνας για την παραγωγή βιώσιμης και ανανεώσιμης ενέργειας με μηδενικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα·

43. εφιστά την προσοχή, λαμβανομένης υπόψη της αυξανόμενης ενεργειακής ζήτησης στις αναδυόμενες οικονομίες, στην επιτακτική ανάγκη να πραγματοποιήσει η ΕΕ τις κατάλληλες επενδύσεις στα πεδία του ενεργειακού εφοδιασμού και της ενεργειακής απόδοσης, οι οποίες θα ενισχύσουν την ενεργειακή υποδομή της και θα μειώσουν στον μέγιστο δυνατό βαθμό την εξάρτησή της από τις διακυμάνσεις της αγοράς, που θα μπορούσαν να έχουν αρνητικές συνέπειες για την οικονομία της ΕΕ και τους στόχους της ΕΕ 2020·

44. καλεί τα κράτη μέλη να εξετάσουν το ενδεχόμενο διάθεσης των εσόδων από τη φορολόγηση της αλλαγής του κλίματος για τη χρηματοδότηση έρευνας και ανάπτυξης μέτρων για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και την καταπολέμηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη, την τόνωση της ενεργειακής απόδοσης, την εξάλειψη της ενεργειακής πενίας, και τη βελτίωση των ενεργειακών υποδομών στην ΕΕ και στις αναπτυσσόμενες χώρες· υπενθυμίζει, εν προκειμένω, ότι, στο πλαίσιο της οδηγίας για την εμπορία εκπομπών, τουλάχιστον το 50% των εσόδων από τη δημοπράτηση των ποσοστώσεων CO₂ του συστήματος εμπορίας εκπομπών της ΕΕ θα πρέπει να διατίθεται για μέτρα καταπολέμησης της αλλαγής του κλίματος, μεταξύ άλλων στις αναπτυσσόμενες χώρες·

45. επισημαίνει ότι τα ανακυκλούμενα χρηματοδοτικά μέσα για μέτρα ενεργειακής απόδοσης συνιστούν καινοτόμο τρόπο χρηματοδότησης έργων φιλικών προς το κλίμα· επικροτεί τη δημιουργία ειδικής για τον σκοπό αυτό χρηματοδοτικής διευκόλυνσης, που θα μπορούσε επίσης να προσελκύσει ιδιωτικές επενδύσεις (στο πλαίσιο της σύμπραξης δημοσίου-ιδιωτικού τομέα -ΡΡΡ), με τη χρήση μη δεσμευμένων πόρων στο πλαίσιο του κανονισμού του Ευρωπαϊκού Ενεργειακού Προγράμματος Ανάκαμψης (ΕΕΠΑ) για την υποστήριξη πρωτοβουλιών στους τομείς της ενεργειακής απόδοσης και της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές· ζητεί από την Επιτροπή να αξιολογήσει προσεκτικά την αποτελεσματικότητα αυτού του μέσου και να αναλύσει τις δυνατότητες εφαρμογής παρόμοιας προσέγγισης, συμπεριλαμβανομένων πρωτοβουλιών για την ενέργεια, την ενεργειακή απόδοση και τις πρώτες ύλες, σε μελλοντικούς μη δαπανηθέντες πόρους του προϋπολογισμού της ΕΕ·

46. επισημαίνει τη σημασία της ενεργειακής απόδοσης και ζητεί στο πλαίσιο αυτό από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να χρησιμοποιήσουν αποτελεσματικά τα διαρθρωτικά ταμεία για να βελτιώσουν την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων, και ιδιαίτερα των κατοικιών· ζητεί να χρησιμοποιηθούν αποτελεσματικά τα κονδύλια της ΕΤΕπ και των άλλων δημοσίων χρηματοδοτικών ιδρυμάτων, και να συντονιστούν τα ευρωπαϊκά κονδύλια με τα εθνικά και με άλλες μορφές ενισχύσεων που θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως μοχλός για την τόνωση των επενδύσεων στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι της Ένωσης·

47. υπενθυμίζει στα κράτη μέλη ότι έχουν τη δυνατότητα να εφαρμόζουν μειωμένο ΦΠΑ στην παροχή υπηρεσιών για ανακαίνιση κατοικιών ή για βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης·

48. θεωρεί επίσης ότι η λιτότητα στη χρήση πόρων και η καινοτομία στις οικολογικές τεχνολογίες είναι σημαντικοί παράγοντες ανταγωνιστικότητας·

49. υπογραμμίζει, με δεδομένη την ανάπτυξη και ενδεχόμενη εφαρμογή καινοτόμου φορολογίας, την ανάγκη για διεξαγωγή διασυνοριακής και διατομεακής αξιολόγησης των διαφόρων τύπων υπάρχουσας και σχεδιαζόμενης χρηματοδότησης, φορολόγησης και επιδότησης των δραστηριοτήτων που αφορούν το περιβάλλον και το κλίμα, δηλαδή για ένα είδος "έκθεσης de Larosière για τη χρηματοδότηση στον τομέα του περιβάλλοντος", προκειμένου τα νέα αυτά μέσα να είναι καλύτερα στοχευμένα και να εξαλειφθεί η πιθανότητα επικαλυπτόμενων και/ή αλληλοσυγκρουόμενων πολιτικών·

50. κατανοεί ότι ένας φόρος άνθρακα θα αποτελούσε μέσο μείωσης των εκπομπών και όχι μακροπρόθεσμη πηγή εισοδήματος, δεδομένου ότι η πηγή αυτή ενδεχομένως θα στέρευε σε περίπτωση που το μέσο αυτό αποδεικνυόταν αποτελεσματικό·

Χρηματοδότηση της ανάπτυξης

51. ζητεί από τα κράτη μέλη να επιβεβαιώσουν τη δέσμευσή τους σχετικά με τη διάθεση ποσοστού 0,7% του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματός τους για επίσημη αναπτυξιακή βοήθεια (ODA)· εκφράζει την αποδοκιμασία του για το γεγονός ότι, ενώ όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν αποδεχθεί αυτόν τον στόχο της διάθεσης του 0,7% του ΑΕΕ, μόνο η Σουηδία, το Λουξεμβούργο, η Δανία και η Ολλανδία τον πέτυχαν ή τον υπερέβησαν το 2008·

52. υπενθυμίζει ότι, παρά την παγκόσμια κρίση, η Ευρωπαϊκή Ένωση ως σύνολο, συμπεριλαμβανομένων των κρατών μελών της, παραμένει ο κορυφαίος χορηγός αναπτυξιακής βοήθειας, συνεισφέροντας το 56% της συνολικής παγκόσμιας αναπτυξιακής βοήθειας, μερίδιο που το 2009 ανήλθε σε 49 δισ. ευρώ, γεγονός που επιβεβαιώνεται από τη συλλογική υπόσχεση των κυβερνήσεων της ΕΕ για διάθεση του 0,56% και του 0,70% του ΑΕΕ τους για ODA έως το 2010 και το 2015 αντίστοιχα·

53. τονίζει την κεφαλαιώδη σημασία της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης για τη συνολική αναπτυξιακή και ανθρωπιστική βοήθεια της ΕΕ, ιδίως λόγω του γεγονότος ότι τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα που συμμετέχουν στη λήψη αποφάσεων και στην εφαρμογή αυτής της βοήθειας οφείλουν να είναι πλήρως υπόλογα ενώπιον των ευρωπαίων πολιτών και φορολογουμένων·

54. υπογραμμίζει ότι η καινοτόμος χρηματοδότηση της ανάπτυξης μπορεί να συμπληρώσει τους παραδοσιακούς μηχανισμούς αναπτυξιακής βοήθειας συμβάλλοντας στην έγκαιρη επίτευξη των στόχων τους· υπενθυμίζει ότι οι καινοτόμοι μηχανισμοί χρηματοδότησης θα πρέπει να είναι πρόσθετοι προς τον στόχο των Ηνωμένων Εθνών για διάθεση του 0,7% του ΑΕΠ για αναπτυξιακή συνεργασία· υπογραμμίζει ότι η καινοτόμος χρηματοδότηση της ανάπτυξης θα πρέπει να χαρακτηρίζεται από διαφοροποίηση των κονδυλίων, προκειμένου να επιτυγχάνονται τα μέγιστα δυνατά έσοδα, αλλά και να προσαρμόζεται πλήρως στις προτεραιότητες του εκάστοτε κράτους, το οποίο πρέπει να την ενστερνίζεται πλήρως· υπογραμμίζει, ωστόσο, ότι οι αναπτυσσόμενες χώρες χρειάζεται να εντείνουν τις δικές τους προσπάθειες στον φορολογικό τομέα, κυρίως όσον αφορά την είσπραξη φόρων και την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, που είναι καίριας σημασίας για την επίτευξη χρηστής δημοσιονομικής πολιτικής·

55. τονίζει ότι η παροχή ουσιαστικής και ποιοτικής αναπτυξιακής βοήθειας απαιτεί ιδιαίτερη προσπάθεια όσον αφορά τον συντονισμό των χορηγών και τις ρυθμίσεις διακυβέρνησης· πιστεύει ότι η αντιμετώπιση του προβλήματος του κατακερματισμού της ευρωπαϊκής αναπτυξιακής βοήθειας, που προκαλεί προβλήματα αναποτελεσματικότητας με οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες, θα απέφερε κέρδος αποτελεσματικότητας που εκτιμάται σε ύψος μέχρι και 6 δισεκατομμυρίων ετησίως για τα κράτη μέλη ενώ, επιπλέον, θα διευκόλυνε το έργο των διοικήσεων των χωρών εταίρων·

56. υπενθυμίζει θα χρειαστούν 300 δισ. δολάρια ΗΠΑ για την επίτευξη των ΑΣΧ έως το 2015· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι, παρά την πρόσφατη διακήρυξή τους στη σύνοδο κορυφής υψηλού επιπέδου των Ηνωμένων Εθνών για τους ΑΣΧ τον Σεπτέμβριο του 2010, τα ανεπτυγμένα έθνη δεν έχουν ακόμα τηρήσει, στην πλειονότητά τους, τη δέσμευση που έχουν αναλάβει από 2005, για αύξηση της αναπτυξιακής βοήθειας, και επισημαίνει ότι θα πρέπει να καταβληθούν περισσότερο εναρμονισμένες προσπάθειες· υπογραμμίζει ότι δεν είναι αποδεκτό, οι καινοτόμοι μηχανισμοί χρηματοδότησης (IFMs) να μπορεί να γίνουν αντιληπτοί ως ενθάρρυνση προς ορισμένες χώρες για να παραιτηθούν από την επίσημη αναπτυξιακή βοήθεια (ODA)· υπογραμμίζει ότι οι δεσμεύσεις και οι καινοτόμοι μηχανισμοί χρηματοδότησης της ODA πρέπει να θεωρούνται ουσιώδεις και συμπληρωματικοί στον αγώνα κατά της φτώχειας·

57. τονίζει ότι η δημόσια εποπτεία και η διαφάνεια των καινοτόμων χρηματοδοτικών συστημάτων αποτελούν όρο εκ των ων ουκ άνευ για την καθιέρωση των συστημάτων αυτών, σύμφωνα με τα διδάγματα από την πρόσφατη χρηματοπιστωτική και διατροφική κρίση·

58. υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη να βελτιωθεί ο συντονισμός της ΕΕ όσον αφορά τα μέτρα δημιουργίας πλούτου σε τοπικές αγορές και ότι για την καινοτόμο χρηματοδότηση της ανάπτυξης δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται αποκλειστικά η αύξηση της φορολογίας αλλά να διερευνώνται και άλλοι τρόποι, όπως η ενίσχυση του εγχώριου εισοδήματος, η οποία θα επιτευχθεί καλύτερα μέσω της αναγνώρισης και της προστασίας των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας, της κτηματογράφησης και της βελτίωσης του επιχειρησιακού και επενδυτικού περιβάλλοντος στις αναπτυσσόμενες χώρες·

59. υπενθυμίζει ότι οι κύριες πανδημικές νόσοι – AIDS, φυματίωση και ελονοσία – που πλήττουν τις αναπτυσσόμενες χώρες, και την νοτίως της Σαχάρας Αφρική ειδικότερα, συνιστούν μείζον εμπόδιο για την επίτευξη των ΑΣΧ· υπενθυμίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι μια εισφορά αλληλεγγύης παρακρατούμενη από τα αεροπορικά εισιτήρια αποτελεί σημαντικό οικονομικό εργαλείο για την αντιμετώπιση των προβλημάτων υγείας και θα πρέπει να αναπτυχθεί περαιτέρω· καλεί, ειδικότερα, την Επιτροπή να εξετάσει περαιτέρω χρηματοδοτικούς μηχανισμούς για την αντιμετώπιση του ζητήματος της παγκόσμιας υγείας και να διευκολύνει την πρόσβαση των φτωχών χωρών σε φάρμακα·

60. επισημαίνει ότι η κλιματική αλλαγή θα επηρεάσει ιδιαίτερα τις αναπτυσσόμενες χώρες και εκτιμά πως τα χρηματοδοτικά μέτρα που αποσκοπούν στην άμβλυνση των συνεπειών της αλλαγής του κλίματος και στη μείωση της ενεργειακής πενίας θα συμβάλουν στην επίτευξη των ΑΣΧ·

61. εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η τελική δήλωση της Διάσκεψης κορυφής των Ηνωμένων Εθνών για τους ΑΣΧ, που εγκρίθηκε στις 22 Σεπτεμβρίου2010, αναφέρεται για πρώτη φορά ρητά στην καινοτόμο χρηματοδότηση για την επίτευξη των ΑΣΧ·

62. υπογραμμίζει την επιτυχία που σημείωσαν οι μηχανισμοί καινοτόμου χρηματοδότησης που έχουν εφαρμοστεί μέχρι σήμερα, και συγκεκριμένα το Διεθνές Μέσο για την Αγορά Φαρμάκων UNITAID, η Διεθνής Χρηματοδοτική Διευκόλυνση για την Ανοσοποίηση (IFFIm) και η κατοχύρωση για τη μελλοντική αγορά του εμβολίου κατά του πνευμονόκοκκου (AMC), που επέτρεψαν τη συγκέντρωση ποσού μεγαλύτερου από 2 δισ. δολάρια μέχρι σήμερα· επισημαίνει ότι και άλλοι καινοτόμοι μηχανισμοί χρηματοδότησης έχουν καταδείξει την αποτελεσματικότητά τους, όπως οι ανταλλαγές "χρέους αντί φύσης" ή "χρέους αντί υγείας" ή οι φόροι στα καύσιμα πλοίων·

63. υπενθυμίζει ότι διάφοροι αρχηγοί ευρωπαϊκών κρατών ή κυβερνήσεων υποστήριξαν σθεναρά την επιβολή φόρου στις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές κατά τη διάσκεψη κορυφής των Ηνωμένων Εθνών για τους ΑΣΧ τον Σεπτέμβριο του 2010, και αναμένει πλέον από αυτούς αποφασιστικές ενέργειες συνεπείς προς την ανωτέρω δέσμευση·

64. καλεί τα κράτη μέλη που δεν το έχουν πράξει ακόμη να προσχωρήσουν στην Ηγετική Ομάδα για την Καινοτόμο Χρηματοδότηση που συγκροτήθηκε το 2006, και σε όλους τους υφιστάμενους μηχανισμούς, συμπεριλαμβανομένης της εισφοράς αλληλεγγύης στα αεροπορικά εισιτήρια·

65. παροτρύνει την Επιτροπή να προτείνει την εφαρμογή μηχανισμών καινοτόμου χρηματοδότησης της ανάπτυξης σε επίπεδο ΕΕ·

66. ζητεί από τα θεσμικά όργανα και τις κυβερνήσεις της ΕΕ να εξετάσουν διεξοδικά κατά πόσον θα ήταν εφικτή η δημιουργία παγκόσμιου λαχείου που θα προορίζεται για τη χρηματοδότηση δράσεων κατά της πείνας, όπως προτείνει το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα, στα πρότυπα του Προγράμματος Διατροφής·

67. θεωρεί ότι η ODA δε θα επιτύχει τον στόχο της εξάλειψης της φτώχειας, εάν η G20, η ΕΕ και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα δεν τηρήσουν αποφασιστική στάση εναντίον διεφθαρμένων διοικήσεων στις δικαιούχες χώρες· τονίζει, συνεπώς, την ανάγκη να αναβαθμιστεί η βοήθεια της ΕΕ για την ενίσχυση των φορολογικών αρχών, του δικαστικού τομέα και των υπηρεσιών για την καταπολέμηση της διαφθοράς στις αναπτυσσόμενες χώρες· ζητεί από τα κράτη μέλη της ΕΕ να καταπολεμήσουν τη δωροδοκία από εταιρείες που έχουν την έδρα τους στις επικράτειές τους αλλά ασκούν δραστηριότητα σε αναπτυσσόμενες χώρες·

68. υπενθυμίζει ότι σύμφωνα με εκτιμήσεις ποσό 800 δισεκατομμυρίων ευρώ, ήτοι δεκαπλάσιο της ODA, χάνεται ετησίως στις αναπτυσσόμενες χώρες μέσω παράνομων δραστηριοτήτων, όπως παράνομες διακινήσεις κεφαλαίου και φοροδιαφυγή, και ότι η πρόληψη και ο περιορισμός αυτού του φαινομένου θα μπορούσαν να έχουν αποφασιστική σημασία για την επίτευξη των ΑΣΧ· παροτρύνει την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να θέσουν την καταπολέμηση των φορολογικών παραδείσων, της διαφθοράς και των επιζήμιων φορολογικών δομών στην πρώτη θέση της ημερήσιας διάταξης σε όλα τα διεθνή φόρουμ, προκειμένου να μπορέσουν οι αναπτυσσόμενες χώρες να αυξήσουν τα εγχώρια έσοδά τους·

69. υπενθυμίζει τη συλλογική ευθύνη των κρατών της G20 να μετριάσουν τον αντίκτυπο της κρίσης στις αναπτυσσόμενες χώρες, οι οποίες έχουν πληγεί σοβαρά από τα έμμεσα αποτελέσματά της·

70. ζητεί, προκειμένου να επιτευχθεί διαφάνεια στην ODA, να προωθηθεί η λογοδοσία μέσω της ενίσχυσης των εθνικών μηχανισμών ελέγχου και του κοινοβουλευτικού ελέγχου των ενισχύσεων· καλεί την ΕΕ και την G20 να συνεχίσουν το πρόγραμμά τους όσον αφορά τη λήψη μέτρων κατά των φορολογικών παραδείσων και του φορολογικού απορρήτου, προωθώντας την υποβολή εκθέσεων κατά χώρα·

71. καλεί το Συμβούλιο και την Επιτροπή να αναλάβουν δράση για την προώθηση της εφαρμογής καινοτόμων μηχανισμών χρηματοδότησης για την ανάπτυξη, όπως διεθνούς φόρου επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών, εισφορών επί των μεταφορών, μέτρων καταπολέμησης της παράνομης διακίνησης κεφαλαίων, και μείωσης ή ελάφρυνσης του κόστους των εμβασμάτων·

72. επισημαίνει ότι η οικονομική και η χρηματοπιστωτική κρίση θα οδηγήσουν πολλές αναπτυσσόμενες χώρες σε μια νέα κρίση χρέους, και καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ανανεώσουν τις προσπάθειές τους για την ελάφρυνση του δανειακού βάρους των αναπτυσσομένων χωρών·

73. υπενθυμίζει ότι οι αναπτυσσόμενες χώρες είναι ελάχιστα προετοιμασμένες για να αντιμετωπίσουν την αλλαγή του κλίματος και κινδυνεύουν να καταστούν τα κύρια θύματα αυτού του φαινομένου· ζητεί από την ΕΕ να ανταποκριθεί στη δέσμευση που ανέλαβε στα πλαίσια της Συμφωνίας της Κοπεγχάγης και της Παγκόσμιας Συμμαχίας κατά της Αλλαγής του Κλίματος· ζητεί από την ΕΕ να αναλάβει κεντρικό ρόλο στην ανάληψη κοινών πρωτοβουλιών των βιομηχανικών χωρών για μεγαλύτερη και ειδικότερη συμβολή στην υποστήριξη της ανάπτυξης του τρίτου κόσμου, έναντι του οποίου έχουν ιστορική ευθύνη·

74. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στην Επιτροπή για τις πολιτικές προκλήσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στην Επιτροπή, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στην ΕΤΕπ, στην ΕΚΤ, στο ΔΝΤ και στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση Ίσης Εκπροσώπησης ΑΚΕ-ΕΕ.

• [1]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2010)0056.
• [2]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2010)0376.
• [3]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2010)0336.
• [4]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2010)0334.
• [5]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2010)0337.
• [6]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2010)0339.
• [7]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2010)0335.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Το γενικό πλαίσιο στο οποίο διεξάγεται η συζήτηση για την καινοτόμο χρηματοδότηση

Η παγκόσμια οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση του 2007-2009 αποκάλυψε τις σοβαρές αδυναμίες που υπάρχουν όσον αφορά το πλαίσιο ρύθμισης και εποπτείας του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος. Σήμερα, οι χρηματοπιστωτικές συναλλαγές χαρακτηρίζονται από μια τεράστια αύξηση του όγκου τους και μια αξιοσημείωτη αναντιστοιχία του όγκου αυτού προς τις σχετικές ανάγκες του "πραγματικού κόσμου". Επιπλέον, νέες εμπορικές πρακτικές όπως η βραχυπρόθεσμη επένδυση και οι αυτοματοποιημένες συναλλαγές υψηλής συχνότητας διαδραματίζουν πλέον κεντρικό ρόλο στις παγκόσμιες χρηματοοικονομικές τάσεις και έχουν προκαλέσει υπέρμετρη αστάθεια και διακινδύνευση.

Είναι σαφές ότι ο χρηματοοικονομικός τομέας έχει αλλάξει σε μεγάλο βαθμό το ρόλο του από τη χρηματοδότηση των αναγκών της πραγματικής οικονομίας στο γρήγορο κέρδος με πράξεις που μπορεί να επηρεάσουν σοβαρά τις τιμές της αγοράς.

Στην ΕΕ, μετά την οικονομική κρίση ήρθε η δημοσιονομική κρίση του 2009-2010, σημαντικός παράγοντας της οποίας ήταν οι υπέρμετρες και, αδικαιολόγητες σε πολλές περιπτώσεις, πιέσεις των αγορών στα εθνικά ομόλογα. Βασικός παράγοντας της κρίσης ήταν και πάλι οι πιο βραχυπρόθεσμες και άκρως κερδοσκοπικές συναλλαγές, γεγονός που υπογραμμίζει ότι η βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών συναρτάται σαφώς προς την αποτελεσματικότητα του μηχανισμού χρηματοπιστωτικής ρύθμισης και εποπτείας.

Τα προβλήματα που προκαλεί η συμπεριφορά των αγορών είχαν καθολική επίπτωση στα δημόσια οικονομικά και τους πολίτες σε ολόκληρο τον κόσμο, δεδομένου ότι όταν ξέσπασε η κρίση, δαπανήθηκαν τρισεκατομμύρια δολάρια για τη διάσωση των κύριων παραγόντων του χρηματοοικονομικού τομέα, οι οποίοι, λόγω του μεγέθους τους, "δεν επιτρεπόταν να καταρρεύσουν".

Το οικονομικό κόστος της κρίσης δεν έχει ακόμα αξιολογηθεί πλήρως, δεδομένου ότι πέρα από το κόστος της διάσωσης η κρίση προκάλεσε επίσης σημαντική ύφεση της παγκόσμιας οικονομίας και πρωτόγνωρα δημόσια ελλείμματα (σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ για το 2010, το κόστος της δημοσιονομικής εξυγίανσης για το προσεχές έτος εκτιμάται σε 300-370 εκατ. δολάρια).

Ένα είναι, ωστόσο, σαφές πλέον: ο κόσμος και η ΕΕ δεν θα αντέξουν ούτε και θα πρέπει να επιτρέψουν άλλη κρίση παρόμοιας κλίμακας. Οι πρώτες αντιδράσεις σε παγκόσμιο επίπεδο (στις διασκέψεις της G20 που ακολούθησαν το ξέσπασμα της κρίσης) αλλά και σε επίπεδο ΕΕ συνίσταντο σε συγκεκριμένες αλλαγές όσον αφορά τη ρύθμιση και την εποπτεία, ώστε να δημιουργηθεί ασφαλέστερο χρηματοπιστωτικό περιβάλλον που να αποτρέπει παρόμοιες κρίσεις στο μέλλον.

Τούτο, ωστόσο, δεν αρκεί: οι φορολογούμενοι επιβαρύνονται σήμερα με το κύριο κόστος της κρίσης, όχι μόνο με τις άμεσες εισφορές αλλά και λόγω της αυξανόμενης ανεργίας, της μείωσης των εισοδημάτων, της περιορισμένης πρόσβασης σε κοινωνικές υπηρεσίες και της αύξησης των ανισοτήτων.

Για να υπάρξει πλήρης και ολοκληρωμένη αντίδραση στην κρίση, χρειαζόμαστε νέα μέσα, με τα οποία:

§ να παταχτεί η κερδοσκοπία και να αποκατασταθεί ο βασικός ρόλος του χρηματοοικονομικού τομέα όσον αφορά την κάλυψη των αναγκών της πραγματικής οικονομίας και την υποστήριξη μακροπρόθεσμων επενδύσεων·

§ να διασφαλιστεί η δίκαιη κατανομή του βάρους, ιδιαίτερα μεταξύ των βασικών οικονομικών παραγόντων·

§ να δημιουργηθούν νέοι, πρόσθετοι πόροι για την αντιμετώπιση των κύριων παγκόσμιων και ευρωπαϊκών προκλήσεων όπως η κλιματική μεταβολή και οι αναπτυξιακοί στόχοι, και να επιτευχθεί μακροπρόθεσμα μεγαλύτερη ανάπτυξη στο πλαίσιο της στρατηγικής ΕΕ 2020·.

Η επιλογή της καινοτόμου χρηματοδότησης: Η διπλή ωφέλεια

Για την επίτευξη των τριών αυτών στόχων, χρειαζόμαστε μέσα που να εξυπηρετούν πολλαπλούς στόχους.

Τα παραδοσιακά φορολογικά μέσα που επικεντρώνονται αποκλειστικά στην αύξηση των εσόδων δεν αρκούν. Επιπλέον, οι περικοπές δημόσιων δαπανών και οι περαιτέρω αυξήσεις των συντελεστών στην υπάρχουσα φορολογία δεν ανταποκρίνονται μακροπρόθεσμα στην τρέχουσα ζήτηση για τόνωση της ανάπτυξης σε παγκόσμιο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Πρέπει να επιλέξουμε την τόνωση αντί της μονόπλευρης στρατηγικής με μόνο συστατικό τη λιτότητα, και υπό την έννοια αυτή η συζήτηση για τα καινοτόμα χρηματοδοτικά μέσα θα πρέπει να καταστεί βασική μας προτεραιότητα.

Τα καινοτόμα χρηματοδοτικά μέσα μπορούν να ανταποκριθούν στις σημερινές προκλήσεις, δεδομένου ότι μπορούν να επιτελούν ρυθμιστικό έργο (για παράδειγμα, ενισχύοντας την αποτελεσματικότητα, τη διαφάνεια και τη σταθερότητα της αγοράς) και παράλληλα να αυξάνουν τα έσοδα (με τη δημιουργία σημαντικών νέων πόρων για την ΕΕ και τους εθνικούς προϋπολογισμούς).

Η διάθεση των πρόσθετων εσόδων

Η ΕΕ και οι εθνικοί φορείς χάραξης πολιτικής επικεντρώνουν το ενδιαφέρον τους στα έσοδα που μπορούν να προσφέρουν να νέα αυτά χρηματοδοτικά μέσα. Δεν θα πρέπει, ωστόσο, να λησμονούμε, ότι μόνο αφού επιτευχθεί συμφωνία σχετικά με την υλοποίηση ενός καινοτόμου μέσου μπορεί να γίνει ουσιαστική συζήτηση για νέα έσοδα.

Για τη διαχείριση των εσόδων αυτών υπάρχουν διάφορα επιχειρήματα και δυνατότητες. Θα πρέπει, ωστόσο, να συμφωνηθεί κατ' αρχήν ότι προκειμένου τα καινοτόμα αυτά χρηματοδοτικά μέσα να αποκτήσουν την προστιθέμενη αξία που θέλουμε να έχουν, σημαντικό μέρος των εν λόγω εσόδων πρέπει να διατεθεί στον προϋπολογισμό της ΕΕ για τη χρηματοδότηση έργων και πολιτικών της Ένωσης.

Δεν θα πρέπει να λησμονούμε ότι το ουσιαστικό σήμερα είναι να επιτευχθεί συμφωνία και να υλοποιηθούν καινοτόμα χρηματοδοτικά μέσα· μετά έρχεται η διάθεση των εσόδων.

Η φορολόγηση του χρηματοπιστωτικού τομέα

Σε αντίθεση με όλους τους άλλους κλάδους που προσφέρουν αγαθά και υπηρεσίες σε τελικούς καταναλωτές, ο χρηματοπιστωτικός τομέας ως επί το πλείστον δεν φορολογείται. Στην ΕΕ εφαρμόζεται κατά βάση μια πρακτική απαλλαγής από τον ΦΠΑ για όλες τις βασικές χρηματοοικονομικές δραστηριότητες. Ταυτόχρονα, οι δραστηριότητες του χρηματοπιστωτικού τομέα αναλογούν στο 73,5% του παγκόσμιου ΑΕΠ και συνεπώς η φοροαπαλλαγή τους συνιστά σημαντική στρέβλωση της αγοράς.

Η ιδέα της φορολόγησης των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών (ΦΧΣ) -που έχει προταθεί ήδη από το 1930- διαθέτει ένα σημαντικό πλεονέκτημα, ιδιαίτερα σήμερα, στον απόηχο της κρίσης. Επιβάλλοντας ΦΧΣ μπορούμε να πατάξουμε την κερδοσκοπία και να σταθεροποιήσουμε τις αγορές, να δημιουργήσουμε κίνητρα για μακροπρόθεσμες επενδύσεις, να ιχνηλατήσουμε όλες τις συναλλαγές, ενισχύοντας έτσι τη διαφάνεια, και να υποχρεώσουμε τους χρηματοοικονομικούς παράγοντες να αναλάβουν το δίκαιο μερίδιό τους στο κόστος της κρίσης. Δεδομένου, επιπλέον, ότι τα έσοδα από έναν ΦΧΣ με συντελεστή 0,05% ανέρχονται σε 200 δισ. ευρώ στην ΕΕ και σε 650 δισ. δολάρια ΗΠΑ σε παγκόσμιο επίπεδο, ο φόρος αυτός θα μπορούσε να συμβάλει αποφασιστικά στην κάλυψη της ανάγκης για νέους και διατηρήσιμους πόρους.

Η παγκόσμια κρίση αποκάλυψε την ανάγκη για παγκόσμια αντίδραση και συνεπώς η επιβολή ΦΧΣ σε παγκόσμια κλίμακα αποτελεί τον καλύτερο δυνατό τρόπο για να προχωρήσουμε. Ωστόσο, και παρά τις προοδευτικές απόψεις των συνόδων κορυφής της G20, διακρίνεται σήμερα μια υπαναχώρηση προς τα καθιερωμένα. Αν επιτρέψουμε να χαθεί αυτή η ορμή και επιλέξουμε την αδράνεια, δεν θα καταφέρουμε να αντλήσουμε τα σωστά διδάγματα από την κρίση και θα εκθέσουμε τις οικονομίες μας σε νέο χτύπημα τα προσεχή χρόνια.

Η ΕΕ είναι αυτή τη στιγμή η μεγαλύτερη χρηματοπιστωτική αγορά στον κόσμο και ως εκ τούτου είναι προς το συμφέρον της να μην "κρύβεται" πίσω από την απροθυμία των διεθνών εταίρων της αλλά να δείξει το δρόμο τόσο σε παγκόσμιο όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Η από καιρό αναμενόμενη εκτίμηση αντικτύπου της Επιτροπής σχετικά με τη σκοπιμότητα ενός ΦΧΣ στην ΕΕ -που είχε ήδη ζητήσει το ΕΚ από το Μάρτιο του 2010, αλλά δεν περιλαμβανόταν στις ανακοινώσεις της Επιτροπής του Απριλίου και του Οκτωβρίου του 2010- θα πρέπει να υποβληθεί το συντομότερο δυνατόν. Θα πρέπει να αποτελέσει το πρώτο βήμα για την υποβολή νομοθετικών προτάσεων για τη θέσπιση ΦΧΣ της ΕΕ. Παράλληλα, τούτο θα αποτελέσει σαφή εντολή προς την ΕΕ για να ασκήσει πίεση σε επίπεδο G20.

Όσον αφορά το επιχείρημα σχετικά με τους κινδύνους για την ανταγωνιστικότητα λόγω της μονομερούς επιβολής ΦΧΣ στην ΕΕ, τα πρόσφατα παραδείγματα του χαρτοσήμου στο Ηνωμένο Βασίλειο ή του ΦΧΣ στο Χονγκ Κονγκ δείχνουν ότι ένας καλά μελετημένος ΦΧΣ μπορεί να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τον κίνδυνο αυτό και να μην αποτελέσει μειονέκτημα για τις συναλλαγές. Επιπλέον, οι επενδυτές δεν θα σπεύσουν να επιλέξουν λιγότερο οικείες ή αδιαφανείς δικαιοδοσίες αν το κόστος των συναλλαγών είναι χαμηλό. Εκείνοι που θα μπουν κυρίως στον πειρασμό να "μεταναστεύσουν" θα είναι όσοι πραγματοποιούν εξαιρετικά βραχυπρόθεσμες συναλλαγές (που θα αναλάβουν το κύριο βάρος), αλλά ακόμα κι αν μέρος των βραχυπρόθεσμων συναλλαγών φύγει από την ΕΕ, τούτο θα αποτελέσει προστιθέμενη αξία για την ευρωπαϊκή οικονομία.

Τα κύρια χαρακτηριστικά ενός ΦΧΣ της ΕΕ θα πρέπει να είναι:

§ Χαμηλός συντελεστής, μεταξύ 0,01% και 0,05%, προκειμένου να μην υπάρχει σημαντικό κίνδυνος διαρροής συναλλαγών·

§ ευρεία φορολογική βάση που να περιλαμβάνει όλους τους τύπους συναλλαγών, προκειμένου να καταστεί δυνατή η δημιουργία δίκαιου πλαισίου ανταγωνισμού και να αποφευχθεί η διαρροή προς λιγότερο ρυθμιζόμενα τμήματα του χρηματοπιστωτικού τομέα·

§ σαφώς καθορισμένες εξαιρέσεις και κατώτατα όρια, στα οποία να λαμβάνονται υπόψη οι ανάγκες των ιδιωτών και των μικροεπενδυτών.

Εκτός από τον ΦΧΣ, στην τρέχουσα συζήτηση για τη φορολόγηση του χρηματοπιστωτικού τομέα πρέπει να περιληφθούν άλλα δύο μέσα: οι εισφορές των τραπεζών και οι φόροι χρηματοπιστωτικών δραστηριοτήτων (ΦΧΔ).

Αμφότερα φαίνεται να υποστηρίζονται από το ΔΝΤ και την Επιτροπή. Ωστόσο, πέρα από το γεγονός ότι οι δυνατότητες που προσφέρουν όσον αφορά τη συλλογή εσόδων είναι μικρότερες από εκείνες του ΦΧΣ, το κύριο χαρακτηριστικό και στις δύο περιπτώσεις είναι η απουσία "ρυθμιστικής αξίας". Ούτε οι εισφορές των τραπεζών ούτε οι ΦΧΔ μπορούν να συμβάλουν άμεσα στην πάταξη της κερδοσκοπίας και την ενίσχυση της σταθερότητας και της αποτελεσματικότητας της αγοράς. Οι εισφορές των τραπεζών βασίζονται σε καθαρές θέσεις ενεργητικού και παθητικού που δεν περιλαμβάνουν τις συναλλαγές σκιωδών τραπεζικών συστημάτων, οι οποίες παρουσιάζουν το μεγαλύτερο κίνδυνο μόχλευσης. Οι ΦΧΔ συνιστούν φορολογία στα κέρδη από χρηματοπιστωτικές συναλλαγές, που επιβάλλεται ανεξάρτητα από αυτή καθεαυτή την "ποιότητα" της συναλλαγής.

Συνεπώς, δεν μπορούν σε καμιά περίπτωση να αποτελέσουν εναλλακτική λύση για τον ΦΧΣ. Καθένα τους μπορεί, ωστόσο, να αναλάβει συμπληρωματικό ρόλο:

Οι εισφορές τραπεζών ως μέσο για τη χρηματοδότηση εθνικών ταμείων αντιμετώπισης της κρίσης στον τραπεζικό τομέα, που να διασφαλίζει ότι στην περίπτωση μελλοντικής κρίσης το κόστος θα βαρύνει τον ίδιο τον τομέα.

Οι ΦΧΔ ως πρόσθετο μέσο σε περίπτωση που μετά την καθιέρωση του ΦΧΣ εξακολουθήσουν να είναι υπερβολικά τα κέρδη του χρηματοπιστωτικού τομέα και η αρχή της φορολογικής ισότητας επιβάλει την επιβολή πρόσθετου φόρου.

Ευρωομόλογα

Η ιδέα ενός κοινού ευρωπαϊκού χρηματοπιστωτικού μέσου το οποίο θα επιτρέψει την κοινή διαχείριση χρέους μέσω της αμοιβαίας συγκέντρωσης μερών του δημόσιου χρέους των κρατών μελών συζητείται εδώ και καιρό. Ωστόσο, υπό το φως της πρόσφατης χρηματοοικονομικής και δημοσιονομικής κρίσης, έχει καταστεί πιο ξεκάθαρη από ποτέ η ανάγκη για ενίσχυση της οικονομικής διακυβέρνησης και εφαρμογή μόνιμων μέσων και μηχανισμών.

Στο πλαίσιο αυτό, είναι σήμερα πιο πρόσφορο από ποτέ να διεξαχθεί λεπτομερής εκτίμηση αντικτύπου για την πλήρη ανάλυση των διαφόρων δυνατοτήτων σε σχέση με τα ευρωομόλογα.

Παράλληλα, η ιδέα των ευρωομολόγων έχει συνδεθεί επίσης με καίρια χρηματοδοτικά σχέδια και υποδομές σε επίπεδο ΕΕ. Πρόκειται για μια πρόσθετη δυνατότητα, η οποία είναι ευπρόσδεκτη και ζητούμε να περιληφθεί στην προαναφερθείσα μελέτη σκοπιμότητας.

Δεδομένου ότι τα ομόλογα αναλαμβάνουν τώρα διαφοροποιημένο ρόλο, θα προσέφερε προστιθέμενη αξία η πλήρης αξιολόγηση της δυνατότητας για ίδρυση νέου μόνιμου θεσμικού οργάνου, υπεύθυνου για την έκδοση και τη διαχείριση των ευρωομολόγων.

Φορολόγηση του ενεργειακού τομέα

Τομείς όπως η εργασία επωμίζονται σήμερα το κύριο βάρος της φορολογίας, ενώ αντίθετα τομείς με σημαντικές και αρνητικές εξωτερικές συνέπειες δεν καταβάλλουν το δίκαιο μερίδιό τους. Πέρα από τον χρηματοπιστωτικό τομέα, στην κατηγορία αυτή υπάγονται και οι δραστηριότητες που ρυπαίνουν το περιβάλλον. Χρειάζεται να εφαρμοστεί η αρχή "ο ρυπαίνων πληρώνει" προκειμένου να καταστεί δυνατή η μετατόπιση της φορολογικής επιβάρυνσης από την εργασία στις ρυπογόνες δραστηριότητες.

Σήμερα το σύστημα εμπορίου εκπομπών της ΕΕ καλύπτει μόνο ορισμένα τμήματα της ευρωπαϊκής οικονομίας και κυρίως βιομηχανικούς τομείς. Παράλληλα, η οδηγία για τη φορολόγηση της ενέργειας δεν κάνει διάκριση μεταξύ χαμηλού και υψηλού περιεχομένου CO₂ υπηρεσίες, ούτε χρησιμοποιεί τα κριτήρια ενεργειακού περιεχομένου ή ενεργειακής απόδοσης. Η ουδέτερη αυτή προσέγγιση θέτει σε μειονεκτική θέση τα ενεργειακώς αποδοτικά καύσιμα, τις δραστηριότητες και τα προϊόντα που δεν εκπέμπουν διοξείδιο του άνθρακα, και είναι τελείως ασύμβατη με τους κύριους στόχους της ΕΕ όσον αφορά την κλιματική μεταβολή.

Ορισμένα κράτη μέλη έχουν ήδη άρει την ασυνέπεια αυτή σε εθνικό επίπεδο καθιερώνοντας φόρο άνθρακα. Μολονότι τέτοιου είδους πρωτοβουλίες θα πρέπει να είναι ευπρόσδεκτες, μια συντονισμένη προσέγγιση σε επίπεδο ΕΕ είναι ουσιαστική για τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς.

Πρέπει να αναθεωρήσουμε την οδηγία για τη φορολογία στην ενέργεια, προκειμένου να περιληφθούν τα κριτήρια των εκπομπών CO₂ και του ενεργειακού περιεχομένου. Επιπλέον, για να διασφαλιστεί η ανταγωνιστικότητα της εσωτερικής αγοράς της ΕΕ, θα πρέπει να μελετηθούν πλήρως οι δυνατότητες σε σχέση με τα προϊόντα εκτός ΕΕ που εισάγονται στην εσωτερική αγορά και δεν πληρούν τα κριτήρια αυτά. Μια λύση θα μπορούσε να είναι η διαπραγμάτευση μιας συνοριακής φορολογικής προσαρμογής στο πλαίσιο του ΔΟΕ. Ωστόσο, η πιο ολοκληρωμένη αντιμετώπιση θα ήταν να θεσπιστεί κοινός φόρος προστιθέμενου άνθρακα σε επίπεδο ΕΕ για όλα τα προϊόντα που κυκλοφορούν στην ευρωπαϊκή εσωτερική αγορά.

Εκείνο που πρέπει, ωστόσο, να ληφθεί πλήρως υπόψη είναι ότι καμιά από τις επιλογές δεν θα πρέπει να αποβαίνει σε βάρος των καταναλωτών που βρίσκονται σε επισφαλή θέση, ούτε να οδηγεί σε νέες μορφές ενεργειακής φτώχειας. Το πρόσφατο παράδειγμα της απόρριψης από το Γαλλικό Συνταγματικό Δικαστήριο, πρότασης για επιβολή φόρου άνθρακα με το σκεπτικό ότι επιβάρυνε υπέρμετρα τα νοικοκυριά, αποτελεί σαφή ένδειξη ότι η όποια πρόταση θα πρέπει να είναι πλήρως ισορροπημένη και να διασφαλίζει επαρκή μεταβατική περίοδο.

Φορολογία για ανάπτυξη

Οι πολιτικές αναπτυξιακής βοήθειας, όπως οι Αναπτυξιακοί Στόχοι της Χιλιετίας, μπορούν να αξιοποιήσουν τα ανωτέρω καινοτόμα μέσα ως πηγές άντλησης εσόδων. Παράλληλα, προσφέρονται δυνατότητες για εξειδικευμένα καινοτόμα χρηματοδοτικά μέσα αποκλειστικά σε σχέση με αναπτυξιακές πολιτικές, όπως η πρόσφατη πρόταση της Επιτροπής για έναν παγκόσμιο μηχανισμό χρηματοδότησης της κλιματικής μεταβολής υπέρ των ευρισκόμενων σε επισφαλέστερη θέση και φτωχότερων αναπτυσσόμενων χωρών, και οι εισφορές στα αεροπορικά ναύλα. Σε κάθε περίπτωση, το σημαντικό είναι να διασφαλίζονται η πλήρης υιοθέτηση από τις χώρες και η πλήρης ευθυγράμμιση προς τις προτεραιότητες κάθε χώρας.

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπής Ανάπτυξης(*) (9.12.2010)

προς την Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής

σχετικά με την καινοτόμο χρηματοδότηση σε παγκόσμιο και ευρωπαϊκό επίπεδο
(2010/2105(INI))

Συντάκτης γνωμοδότησης (*): Nirj Deva

(*) Συνδεδεμένη επιτροπή – Άρθρο 50 του Κανονισμού

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η Επιτροπή Ανάπτυξης καλεί την Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:

1.  υπενθυμίζει ότι 300 δισεκατομμύρια δολάρια θα χρειασθούν ώστε να επιτευχθούν οι ΑΣΧ έως το 2015· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι, παρά την πρόσφατη διακήρυξή τους στη σύνοδο κορυφής υψηλού επιπέδου των Ηνωμένων Εθνών για τους ΑΣΧ το Σεπτέμβριο του 2010, η πλειοψηφία των ανεπτυγμένων εθνών δεν έχουν ακόμα τηρήσει την από το 2005 δέσμευσή τους για αύξηση της αναπτυξιακής βοήθειας και ότι θα πρέπει να καταβληθεί μία περισσότερο εναρμονισμένη προσπάθεια· υπογραμμίζει ότι δεν είναι αποδεκτό ότι οι καινοτόμοι μηχανισμοί χρηματοδότησης (IFMs) θα μπορούσαν να θεωρηθούν ότι ενθαρρύνουν ορισμένες χώρες για να παραιτηθούν από την επίσημη αναπτυξιακή βοήθεια (ΕΑΒ)· υπογραμμίζει ότι οι δεσμεύσεις και οι καινοτόμοι μηχανισμοί χρηματοδότησης ΕΑΒ πρέπει να θεωρηθούν ουσιώδεις και συμπληρωματικοί στον αγώνα κατά της φτώχειας·

2.  τονίζει ότι η δημόσια εποπτεία και η διαφάνεια των καινοτόμων χρηματοδοτικών συστημάτων αποτελούν εκ των ων ουκ άνευ όρο για την εισαγωγή τους, με βάση τα διδάγματα της πρόσφατης χρηματοπιστωτικής και διατροφικής κρίσης·

3.  υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη να βελτιωθεί ο συντονισμός της ΕΕ όσον αφορά τα μέτρα δημιουργίας πλούτου σε τοπικές αγορές και ότι η προώθηση της καινοτόμου χρηματοδότησης για την ανάπτυξη δεν θα πρέπει να επιτευχθεί μόνο με την αύξηση της φορολογίας αλλά θα πρέπει να διερευνώνται και άλλοι τρόποι, όπως η ενίσχυση του εγχώριου εισοδήματος, η οποία θα επιτευχθεί καλύτερα μέσω της αναγνώρισης και της προστασίας των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας, της κτηματογράφησης και της βελτίωσης του επιχειρησιακού και επενδυτικού περιβάλλοντος των αναπτυσσόμενων χωρών·

4.  υπενθυμίζει ότι οι κύριες πανδημικές νόσοι – AIDS, φυματίωση και ελονοσία – που πλήττουν τις αναπτυσσόμενες χώρες, και την υπό τη Σαχάρα Αφρική ειδικότερα, συνιστούν μείζονα πρόκληση για τους Αναπτυξιακούς Στόχους της Χιλιετίας· υπενθυμίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι μια εισφορά αλληλεγγύης παρακρατούμενη από τα αεροπορικά εισιτήρια αποτελεί σημαντικό οικονομικό εργαλείο για την αντιμετώπιση των προβλημάτων υγείας και θα πρέπει να αναπτυχθεί περαιτέρω· καλεί, ειδικότερα, την Επιτροπή να εξετάσει περαιτέρω χρηματοδοτικούς μηχανισμούς για την αντιμετώπιση του ζητήματος της παγκόσμιας υγείας και να διευκολύνει την πρόσβαση των φτωχών χωρών στα φάρμακα·

5.  σημειώνει ότι ο θεμελιώδης στόχος των καινοτόμων μηχανισμών χρηματοδότησης (IFMs), όπως ένας διεθνής φόρος επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών ή η κατανομή των εσόδων που αποφέρουν οι δημοπρασίες εκπομπών άνθρακα, είναι η διάθεση πρόσθετων χρηματοδοτικών πόρων, επιπλέον της επίσημης αναπτυξιακής βοήθειας, για την αντιμετώπιση των παγκόσμιων προκλήσεων μείζονος σημασίας στους τομείς της αλλαγής του κλίματος, έτσι ώστε να μπορέσουμε να πετύχουμε τους στόχους των ΑΣΧ και να αντιμετωπίσουμε την κλιματική αλλαγή· επισημαίνει ότι οι μηχανισμοί αυτοί μας επιτρέπουν να στηριχθούμε σε πιο σταθερούς και προβλέψιμους πόρους από την επίσημη αναπτυξιακή βοήθεια, και είναι ιδιαίτερα κατάλληλοι για τη χρηματοδότηση μη χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών που έχουν βασική σημασία για την ανάπτυξη, όπως η υγεία και η εκπαίδευση·

6.  εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η τελική δήλωση της Διάσκεψης κορυφής των Ηνωμένων Εθνών για τους αναπτυξιακούς στόχους της χιλιετίας, που εγκρίθηκε στις 22 Σεπτεμβρίου 2010, αναφέρεται για πρώτη φορά ρητά στις καινοτόμες επενδύσεις για την επίτευξη των ΑΣΧ·

7.  τονίζει την επιτυχία που είχαν οι καινοτόμοι τρόποι χρηματοδότησης που εφαρμόστηκαν μέχρι σήμερα, και συγκεκριμένα το Διεθνές μέσο για την αγορά φαρμάκων UNITAID, η Διεθνής Χρηματοδοτική Διευκόλυνση για την Ανοσοποίηση (IFFIm) και η κατοχύρωση για τη μελλοντική αγορά του εμβολίου κατά του πνευμονοκόκου (AMC), που επέτρεψαν να έχουν συγκεντρωθεί μέχρι στιγμής περισσότερα από 2 δισ. δολάρια· επισημαίνει ότι και άλλοι καινοτόμοι μηχανισμοί χρηματοδότησης έχουν καταδείξει την αποτελεσματικότητά τους, όπως οι ανταλλαγές "χρέους αντί φύσης·" ή "χρέους αντί υγείας" ή οι φόροι στα καύσιμα δεξαμενής·

8.  επισημαίνει ότι πολλά κράτη μέλη τάχθηκαν υπέρ της επιβολής φόρου στις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές·

9.  υπενθυμίζει ότι διάφοροι αρχηγοί ευρωπαϊκών κρατών ή κυβερνήσεις υποστήριξαν με αποφασιστικότητα την επιβολή φόρου στις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές επ' ευκαιρία της Διάσκεψης κορυφής των Ηνωμένων Εθνών για τους αναπτυξιακούς στόχους της χιλιετίας το Σεπτέμβριο του 2010 και αναμένει πλέον από τους ηγέτες αυτούς αποφασιστικές ενέργειες συνεπείς προς τη δέσμευση αυτή·

10. καλεί τα κράτη μέλη που δεν το έχουν πράξει ακόμη να μετάσχουν στην Ηγετική Ομάδα για την Καινοτόμο Χρηματοδότηση που συγκροτήθηκε το 2006 και σε όλους τους υφιστάμενους μηχανισμούς, ιδιαίτερα δε στην εισφορά αλληλεγγύης στα αεροπορικά εισιτήρια·

11. παροτρύνει την Επιτροπή να προτείνει την εφαρμογή μηχανισμών καινοτόμου χρηματοδότησης της ανάπτυξης σε επίπεδο Ένωσης·

12. ζητεί από τα θεσμικά όργανα και τις κυβερνήσεις της ΕΕ να εξετάσουν ενδελεχώς κατά πόσον θα ήταν εφικτή η δημιουργία παγκόσμιου λαχείου που θα προορίζεται για τη χρηματοδότηση δράσεων κατά της πείνας, όπως προτείνει το παγκόσμιο επισιτιστικό πρόγραμμα υπό μορφήν επισιτιστικού έργου·

13. θεωρεί ότι η επίσημη αναπτυξιακή βοήθεια (ΕΑΒ) δε θα επιτύχει τον στόχο της εξάλειψης της φτώχειας, εάν η G20, η ΕΕ και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα δεν λάβουν αποφασιστική στάση εναντίον διεφθαρμένων διοικήσεων στις δικαιούχες χώρες· τονίζει, συνεπώς, την ανάγκη να αναβαθμιστεί η βοήθεια της ΕΕ για την ενίσχυση των φορολογικών αρχών, του δικαστικού τομέα και των υπηρεσιών για την κατεπολέμηση της διαφθοράς στις αναπτυσσόμενες χώρες· ζητεί από τα κράτη μέλη της ΕΕ να καταπολεμήσουν τη δωροδοκία που διαπράττουν εταιρείες που έχουν την έδρα τους στις επικράτειές τους αλλά ασκούν δραστηριότητα σε αναπτυσσόμενες χώρες·

14. υπενθυμίζει ότι σύμφωνα με εκτιμήσεις ποσό 800 δισεκατομμυρίων ευρώ, ήτοι δεκαπλάσιο της ΕΑΒ, χάνεται ετησίως στις αναπτυσσόμενες χώρες μέσω παράνομων δραστηριοτήτων, όπως παράνομες διακινήσεις κεφαλαίου και η φοροδιαφυγή και ότι η πρόληψη και μείωση αυτού του φαινομένου θα μπορούσε να αποδειχθεί αποφασιστικής σημασίας για την επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας (ΑΣΧ)· προτρέπει την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να θέσουν την καταπολέμηση των φορολογικών παραδείσων, τη διαφθορά και τις επιζήμιες φορολογικές δομές στην πρώτη θέση της ημερήσιας διάταξης σε όλα τα διεθνή φόρουμ, ούτως ώστε να μπορέσουν οι αναπτυσσόμενες χώρες να συγκεντρώσουν εγχώρια έσοδα·

15. υπενθυμίζει τη συλλογική ευθύνη της G20 να μετριάσει τον αντίκτυπο της κρίσης επί των αναπτυσσομένων χωρών, οι οποίες έχουν πληγεί σοβαρά από τα έμμεσα αποτελέσματα της κρίσης· υπενθυμίζει επίσης ότι, παρόλο που η χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 προκλήθηκε από την έλλειψη ρύθμισης και τις υπερβολές του χρηματοπιστωτικού τομέα, οι χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες εξαιρούνται από τον ΦΠΑ· χαιρετίζει, συνεπώς, την πρόταση της Επιτροπής να εξετάσει, στο πλαίσιο του προγράμματος εργασίας της για το 2011, έναν φόρο χρηματοπιστωτικών δραστηριοτήτων (ΦΧΔ) που θα ανταποκρίνεται στις παγκόσμιες και ευρωπαϊκές προκλήσεις·

16. ζητεί, προκειμένου να επιτευχθεί διαφάνεια στην επίσημη αναπτυξιακή βοήθεια (ΕΑΒ), να προωθηθεί η λογοδοσία μέσω της ενίσχυσης των εθνικών μηχανισμών ελέγχου και του κοινοβουλευτικού ελέγχου των ενισχύσεων· καλεί την ΕΕ και την G20 να συνεχίσουν το πρόγραμμά τους όσον αφορά τη λήψη μέτρων κατά των φορολογικών παραδείσων και του φορολογικού απορρήτου, προωθώντας την υποβολή εκθέσεων κατά χώρα·

17. καλεί το Συμβούλιο και την Επιτροπή να προωθήσουν και να εργασθούν προς την κατεύθυνση της εφαρμογής καινοτόμων μηχανισμών χρηματοδότησης για την ανάπτυξη, όπως ένα διεθνή φόρο επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών, εισφορές επί των μεταφορών, καταπολέμηση των παράνομων διακινήσεων κεφαλαίου και μείωση ή ελάφρυνση του κόστους των εμβασμάτων·

18. σημειώνει ότι η οικονομική και η χρηματοπιστωτική κρίση θα οδηγήσουν πολλές αναπτυσσόμενες χώρες σε μια νέα κρίση χρέους, και καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ανανεώσουν τις προσπάθειές τους για την ελάφρυνση του χρεωστικού βάρους των αναπτυσσομένων χωρών·

19. υπενθυμίζει ότι οι αναπτυσσόμενες χώρες διαθέτουν τα πλέον ανεπαρκή μέσα για να αντιμετωπίσουν την αλλαγή του κλίματος, κινδυνεύουν δε να καταστούν, σε μεγάλο βαθμό, τα κύρια θύματα αυτού του φαινομένου· ζητεί από την ΕΕ να ανταποκριθεί στη δέσμευση που ανέλαβε στο πλαίσιο της συμφωνίας της Κοπεγχάγης και της παγκόσμιας συμμαχίας όσον αφορά την αλλαγή του κλίματος στον πλανήτη· ζητεί από την ΕΕ να αναλάβει κεντρικό ρόλο στην ανάληψη κοινών πρωτοβουλιών των ανεπτυγμένων κρατών ώστε να συμβάλουν περισσότερο και πιο συγκεκριμένα στην υποστήριξη της διαδικασίας ανάπτυξης του τρίτου κόσμου, έναντι του οποίου έχουν ιστορική ευθύνη.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	9.12.2010
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	15 0 5
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Thijs Berman, Michael Cashman, Ricardo Cortés Lastra, Nirj Deva, Leonidas Donskis, Charles Goerens, Catherine Grèze, Filip Kaczmarek, Franziska Keller, Miguel Angel Martínez Martínez, Gay Mitchell, Maurice Ponga, Birgit Schnieber-Jastram, Michèle Striffler, Alf Svensson, Ελένη Θεοχάρους, Iva Zanicchi, Gabriele Zimmer
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Santiago Fisas Ayxela, Martin Kastler, Judith Sargentini, Patrizia Toia

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπής Βιομηχανίας, ΕΡευνας και Ενέργειας (2.12.2010)

προς την Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής

σχετικά με την καινοτόμο χρηματοδότηση σε παγκόσμιο και ευρωπαϊκό επίπεδο
(2010/2105(INI))

Συντάκτης γνωμοδότησης: Marian-Jean Marinescu

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας καλεί την Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:

1.  τονίζει ότι η επιτυχής εφαρμογή των στόχων που περιλαμβάνονται στη δέσμη μέτρων για την ενέργεια και το κλίμα απαιτεί ουσιαστική χρηματοδοτική δέσμευση και ειδικότερα επενδύσεις στους τομείς της καινοτομίας και της έρευνας και νέους τρόπους συμπλήρωσης της υφιστάμενης χρηματοδότησης για πρωτοβουλίες αντιμετώπισης των προκλήσεων που αφορούν την αλλαγή του κλίματος, την ενέργεια και την προμήθεια πρώτων υλών· τονίζει συνεπώς την προστιθέμενη αξία της υιοθέτησης νέων χρηματοδοτικών εργαλείων τα οποία θα έχουν διπλό ισοσκελισμένο στόχο, αφενός την δημιουργία των απαραίτητων νέων πόρων και, αφετέρου, τη χάραξη βασικών πολιτικών σχετικά με την λειτουργία των αγορών, την αειφόρο ανάπτυξη, την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού και την κλιματική αλλαγή· εκφράζει, εν προκειμένω επιδοκιμασία για τις προσπάθειες της Επιτροπής για εξεύρεση καινοτόμων μέσων χρηματοδότησης και ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να διερευνήσουν τρόπους μετατροπής των φορολογικών συστημάτων, ούτως ώστε να έχουν ως βάση τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, δεδομένου ότι με αυτόν τον τρόπο θα δημιουργηθούν έσοδα για τις αρμόδιες για τον προϋπολογισμό αρχές και ευνοϊκά για το κλίμα κίνητρα για τους καταναλωτές και τη βιομηχανία και, επομένως, θα μειωθούν οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στο περιβάλλον· επισημαίνει ότι είναι σημαντικό να δοθεί εκ νέου η προτεραιότητα στα υπάρχοντα μέσα και να δημιουργηθεί το κατάλληλο κανονιστικό πλαίσιο που θα παρέχει κίνητρα για ιδιωτικές επενδύσεις

2.  εφιστά την προσοχή, λαμβάνοντας υπόψη την αυξανόμενη ενεργειακή ζήτηση στις αναδυόμενες οικονομίες, στην επιτακτική ανάγκη να πραγματοποιήσει η ΕΕ τις κατάλληλες επενδύσεις στα πεδία του ενεργειακού εφοδιασμού και της ενεργειακής απόδοσης, οι οποίες θα συμβάλουν στην ενίσχυση των ενεργειακών υποδομών της και στη μεγαλύτερη δυνατή μείωση της εξάρτησής της από τις διακυμάνσεις της αγοράς, δεδομένου ότι αυτές θα μπορούσαν να επηρεάσουν αρνητικά την οικονομία της ΕΕ και τους στόχους της για το 2020·

3.  επισημαίνει πως η κλιματική αλλαγή θα επηρεάσει ιδιαίτερα τις αναπτυσσόμενες χώρες και εκτιμά πως τα χρηματοδοτικά μέτρα που αποσκοπούν στον περιορισμό των συνεπειών της αλλαγής του κλίματος και στη μείωση της ενεργειακής πενίας θα συμβάλουν στην επίτευξη των Αναπτυξιακών Στόχων της Χιλιετίας·

4.  αναγνωρίζει ότι σε ορισμένα κράτη μέλη υπάρχουν ήδη μορφές φόρου επί των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και προειδοποιεί για τον κίνδυνο που εγκυμονούν για την ανταγωνιστικότητα στην ενιαία αγορά· είναι πεπεισμένο για τα σημαντικά οφέλη που παρέχει η συντονισμένη καθιέρωση φορολόγησης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα με βάση αξιολόγηση των βέλτιστων πρακτικών των κρατών μελών και διεξοδική εκτίμηση των επιπτώσεων· καλεί την Επιτροπή να διατυπώσει συστάσεις σχετικά με τη δυνατότητα ανάπτυξης μέσων συντονισμού της φορολόγησης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα για τους τομείς που δεν υπάγονται στο σύστημα εμπορίας εκπομπών σε επίπεδο ΕΕ, τα οποία θα μπορούσαν να βασιστούν στους συμφωνηθέντες ελάχιστους συντελεστές της ΕΕ· καλεί τα κράτη μέλη να ενημερώνουν τα λοιπά κράτη μέλη στο Συμβούλιο πριν από τη θέσπιση μονομερών μέτρων·

5.  επισημαίνει ότι η σταδιακή μετατόπιση των φορολογικών βαρών στις ρυπογόνους δραστηριότητες θα μπορούσε μακροπρόθεσμα να οδηγήσει σε μείωση των άλλων φόρων και εργασιακών δαπανών, βελτιώνοντας συνεπώς την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ·

6.  καλεί τα κράτη μέλη να εξετάσουν το ενδεχόμενο διάθεσης των εσόδων που προέρχονται από τη φορολόγηση της αλλαγής του κλίματος για τη χρηματοδότηση της έρευνας και ανάπτυξης και μέτρων που αποσκοπούν στη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και την καταπολέμηση της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη, στην τόνωση της ενεργειακής απόδοσης, στην εξάλειψη της ενεργειακής πενίας και στη βελτίωση των ενεργειακών υποδομών στην ΕΕ και στις αναπτυσσόμενες χώρες· υπενθυμίζει, εν προκειμένω, ότι, στο πλαίσιο της οδηγίας για την εμπορία εκπομπών, τουλάχιστον το 50% των εσόδων από τη δημοπράτηση των ποσοστώσεων CO₂ του συστήματος εμπορίας ρύπων της ΕΕ θα πρέπει να διατίθεται για μέτρα καταπολέμησης της αλλαγής του κλίματος, μεταξύ άλλων και στις αναπτυσσόμενες χώρες·

7.  σημειώνει ότι τα ανακυκλούμενα χρηματοδοτικά μέσα για μέτρα ενεργειακής απόδοσης συνιστούν καινοτόμο τρόπο χρηματοδότησης φιλικών προς το κλίμα σχεδίων· επικροτεί τη δημιουργία αφιερωμένης στον σκοπό αυτό χρηματοδοτικής διευκόλυνσης, που θα μπορούσε επίσης να προσελκύσει ιδιωτικές επενδύσεις (στο πλαίσιο της σύμπραξης δημοσίου-ιδιωτικού τομέα-ΡΡΡs), με στόχο τη χρήση μη δεσμευμένων πόρων από τον κανονισμό για το ΕΕΠΑ για την υποστήριξη της ενεργειακής απόδοσης και των πρωτοβουλιών που αφορούν την ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές· ζητεί από την Επιτροπή να αξιολογήσει προσεκτικά την αποδοτικότητα αυτού του μέσου και να αναλύσει τις δυνατότητες εφαρμογής παρόμοιας προσέγγισης, συμπεριλαμβανομένων πρωτοβουλιών που θα αφορούν την ενέργεια, την ενεργειακή απόδοση και τις πρώτες ύλες, σε μελλοντικούς μη δαπανηθέντες πόρους του προϋπολογισμού της ΕΕ·

8.  επισημαίνει τα δυνητικά πλεονεκτήματα των ευρωομολόγων έργων υποδομής για τη χρηματοδότηση νέων υποδομών, συμπεριλαμβανομένων των ενεργειακών υποδομών, τα οποία θα μπορούσαν να έχουν πραγματική ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία· καλεί, ωστόσο, την Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να διερευνήσουν τον αντίκτυπο που θα είχαν τα ομόλογα αυτά στις χρηματοπιστωτικές αγορές, στη διαφάνεια, στην ανάληψη κινδύνων και στην ευθύνη στην αγορά καθώς και τις δημοσιονομικές συνέπειες που θα είχε για τα κράτη μέλη η χρηματοδότηση κρίσιμων έργων υποδομής μέσω ευρωομολόγων έργων υποδομής ή μέσω απλών ευρωομολόγων, ιδίως όταν αυτά τα έργα υποδομής έχουν διασυνοριακές διαστάσεις·

9.  επικροτεί τις προσπάθειες της Επιτροπής και των κρατών μελών στο θέμα της αναζήτησης καινοτόμων τρόπων για την πραγματοποίηση επενδύσεων στις ευρωπαϊκές υποδομές και για την προώθηση της καινοτομίας· λαμβάνει γνώση των σχολίων της ΕΤΕπ για το ψήφισμά του της 23ης Σεπτεμβρίου 2010 στο πλαίσιο της "έκθεσης για τις ενέργειες που έγιναν σε απάντηση στο ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου" σχετικά με την πρόταση της Επιτροπής περί αύξησης κατά 10% ή 20% του όγκου του προϋπολογισμού της ΕΕ που, μέσω χρηματοδοτικών μηχανισμών, αποσκοπεί στη μόχλευση πιστώσεων· αναγνωρίζει την ανάγκη για δημόσιες επενδύσεις που, εφόσον είναι δυνατόν, θα συμπληρώσουν και θα ενισχύσουν τις χρηματοδοτήσεις που προέρχονται από τον ιδιωτικό τομέα, έχοντας όμως επίγνωση του γεγονότος ότι η χρήση ειδικών χρηματοδοτικών μηχανισμών για τη χρηματοδότηση έργων μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένες εκτός ισολογισμού υποχρεώσεις καθώς και σε αυξημένο κόστος κεφαλαίου για τα ευρωπαϊκά όργανα, την Ευρωπαϊκή Ένωση ή τα κράτη μέλη· πιστεύει ότι τα μέτρα αυτά πρέπει να συνοδεύονται από απολύτως διαφανή δημοσιότητα, ως προς τις επενδυτικές κατευθυντήριες γραμμές, τη διαχείριση κινδύνων, τα όρια έκθεσης, τις διαδικασίες ελέγχου και εποπτείας, που θα πρέπει να καθορίζονται με δημοκρατικά υπεύθυνο τρόπο·

10. διαπιστώνει τη σημασία της ενεργειακής απόδοσης και παροτρύνει επομένως την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να χρησιμοποιήσουν αποτελεσματικά τα διαρθρωτικά ταμεία για να βελτιώσουν την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων και ειδικότερα των κατοικιών· ζητεί να χρησιμοποιηθούν αποτελεσματικά τα κονδύλια της ΕΤΕπ και των άλλων δημοσίων χρηματοδοτικών ιδρυμάτων καθώς και να συντονισθούν μεταξύ τους τα ευρωπαϊκά κονδύλια με τα εθνικά και άλλες μορφές ενισχύσεων, ώστε να μπορέσουν να λειτουργήσουν ως μοχλός για την τόνωση των επενδύσεων στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης και να επιτευχθούν έτσι οι στόχοι της Ένωσης·

11. υπενθυμίζει στα κράτη μέλη ότι έχουν τη δυνατότητα να εφαρμόζουν μειωμένο ΦΠΑ στην παροχή υπηρεσιών για ανακαίνιση κατοικιών ή για βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης·

12. εκτιμά πως οποιαδήποτε ευρωπαϊκή πρωτοβουλία στο πεδίο της φορολόγησης των χρηματοπιστωτικών δραστηριοτήτων θα πρέπει να αξιολογηθεί σωστά ως προς τις συνέπειές της επί της πραγματικής οικονομίας από άποψη μετακύλισης κόστους και πρόσβασης σε χρηματοδότηση· λαμβάνει γνώση των ανησυχιών για το ότι τα μονομερή μέτρα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής πιθανόν να επηρεάσουν αρνητικά την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών βιομηχανιών· εκτιμά επίσης πως η λιτότητα στη χρήση πόρων και οι καινοτομίες με πράσινες τεχνολογίες είναι σημαντικοί παράγοντες ανταγωνιστικότητας·

13. τονίζει πως τα καινοτόμα χρηματοδοτικά εργαλεία θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για να στηρίζουν τις συμπράξεις δημοσίου-ιδιωτικού τομέα και να θεωρούνται ως εναλλακτική λύση αντί της 100% δημόσιας χρηματοδότησης για τη μόχλευση των κονδυλίων και την αντιμετώπιση της αδυναμίας της αγοράς.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	2.12.2010
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	37 4 7
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Jean-Pierre Audy, Zigmantas Balčytis, Ivo Belet, Jan Březina, Reinhard Bütikofer, Maria Da Graça Carvalho, Jorgo Chatzimarkakis, Giles Chichester, Pilar del Castillo Vera, Ioan Enciu, Adam Gierek, Fiona Hall, Jacky Hénin, Edit Herczog, Romana Jordan Cizelj, Arturs Krišjānis Kariņš, Béla Kovács, Marisa Matias, Judith A. Merkies, Angelika Niebler, Jaroslav Paška, Herbert Reul, Teresa Riera Madurell, Jens Rohde, Paul Rübig, Amalia Sartori, Francisco Sosa Wagner, Konrad Szymański, Britta Thomsen, Evžen Tošenovský, Ιωάννης Α. Τσουκαλάς, Claude Turmes, Alejo Vidal-Quadras, Владимир Уручев
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Antonio Cancian, Françoise Grossetête, Andrzej Grzyb, Jolanta Emilia Hibner, Yannick Jadot, Oriol Junqueras Vies, Bernd Lange, Werner Langen, Marian-Jean Marinescu, Vladimír Remek, Silvia-Adriana Ţicău, Ивайло Калфин
Αναπληρωτές (άρθρο 187, παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Σπύρος Δανέλλης, Morten Messerschmidt

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	1.2.2011
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	30 4 6
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Burkhard Balz, Sharon Bowles, Udo Bullmann, Pascal Canfin, Νικόλαος Χουντής, George Sabin Cutaş, Leonardo Domenici, Derk Jan Eppink, Markus Ferber, Vicky Ford, Ildikó Gáll-Pelcz, José Manuel García-Margallo y Marfil, Jean-Paul Gauzès, Sylvie Goulard, Liem Hoang Ngoc, Othmar Karas, Wolf Klinz, Jürgen Klute, Ρόδη Κράτσα-Τσαγκαροπούλου, Philippe Lamberts, Astrid Lulling, Arlene McCarthy, Íñigo Méndez de Vigo, Sławomir Witold Nitras, Ivari Padar, Άννυ Ποδηματά, Antolín Sánchez Presedo, Olle Schmidt, Edward Scicluna, Peter Simon, Peter Skinner, Theodor Dumitru Stolojan, Ivo Strejček, Kay Swinburne, Ramon Tremosa i Balcells, Corien Wortmann-Kool
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Robert Goebbels, Danuta Maria Hübner, Danuta Jazłowiecka, Thomas Mann, Gay Mitchell, Sirpa Pietikäinen
Αναπληρωτές (άρθρο 187, παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Μιχάλης Τρεμόπουλος