SPRAWOZDANIE w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywę 2000/75/WE w zakresie szczepień przeciw chorobie niebieskiego języka

5.4.2011 - (COM(2010)0666 – 05499/2011 – C7‑0032/2011 – 2010/0326(COD)) - ***I

Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Sprawozdawca: Janusz Wojciechowski

Poprawki

• 001-006 (PDF - 106 KB)
• 001-006 (DOC - 54 KB)

PROJEKT REZOLUCJI USTAWODAWCZEJ PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywę 2000/75/WE w zakresie szczepień przeciw chorobie niebieskiego języka

(COM(2010)0666 – 05499/2011 – C7‑0032/2011 – 2010/0326(COD))

(Zwykła procedura ustawodawcza: pierwsze czytanie)

Parlament Europejski,

–   uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Radzie (COM(2010)0666),

–   uwzględniając pismo Rady z 26 stycznia 2011 r., w którym stwierdziła, że należy zmienić podstawę prawną wniosku, i zwróciła się do Parlamentu Europejskiego o przyjęcie stanowiska w sprawie wniosku Komisji na podstawie art. 43 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (05499/2011 - C7-0032/2011),

–   uwzględniając art. 294 ust. 2 i art. 43 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–   uwzględniając art. 294 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–   uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z dnia 15 marca 2011 r.[1],

–   uwzględniając opinię Komisji Prawnej w sprawie proponowanej zmiany podstawy prawnej wniosku,

–   uwzględniając art. 55 i 37 Regulaminu,

–   uwzględniając sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi (A7-0121/2011),

1.  przyjmuje poniższe stanowisko w pierwszym czytaniu;

2.  zwraca się do Komisji o ponowne przekazanie mu sprawy, jeśli uzna ona za stosowne wprowadzenie znaczących zmian do swojego wniosku lub zastąpienie go innym tekstem;

3.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji, a także parlamentom państw członkowskich.

Poprawka  1 Wniosek dotyczący dyrektywy – akt zmieniający Odniesienie 1
Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,	uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 43 ust. 2,
Uzasadnienie
Wniosek pierwotnie oparto na wtórnej podstawie prawnej, tj. na art. 15 dyrektywy 92/119/WE, której zastosowanie nie byłoby zgodne z traktatem. Zgodnie z Traktatem z Lizbony funkcję prawodawczą pełnią wspólnie Parlament i Rada (art. 14 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej), a w obszarze rolnictwa zastosowanie ma zwykła procedura ustawodawcza (art. 43 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej).
Poprawka  2 Wniosek dotyczący dyrektywy – akt zmieniający Odniesienie 2
Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
uwzględniając dyrektywę Rady 92/119/EWG z dnia 17 grudnia 1992 r. wprowadzającą ogólne wspólnotowe środki zwalczania niektórych chorób zwierząt i szczególne środki odnoszące się do choroby pęcherzykowej świń, w szczególności jej art. 15 tiret drugie,	skreślone
Poprawka  3 Wniosek dotyczący dyrektywy – akt zmieniający Punkt 5 a preambuły (nowy)
Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	5a. Dyrektywa powinna wejść w życie następnego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym, aby nowe przepisy miały zastosowanie do sezonu szczepień w 2011 r.
Poprawka  4 Wniosek dotyczący dyrektywy – akt zmieniający Artykuł 2 – ustęp 1 – akapit pierwszy
Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
1. Państwa członkowskie przyjmują i publikują, najpóźniej do dnia 30 kwietnia 2011 r., przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy. Niezwłocznie przekazują Komisji tekst tych przepisów oraz tabelę korelacji pomiędzy tymi przepisami a niniejszą dyrektywą.	1. Państwa członkowskie przyjmują i publikują, najpóźniej do dnia 30 czerwca 2011 r., przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy. Niezwłocznie przekazują Komisji tekst tych przepisów oraz tabelę korelacji pomiędzy tymi przepisami a niniejszą dyrektywą.
Poprawka  5 Wniosek dotyczący dyrektywy – akt zmieniający Artykuł 2 – ustęp 1 – akapit pierwszy
Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
Państwa członkowskie stosują te przepisy od dnia 1 maja 2011 r.	Państwa członkowskie stosują te przepisy najpóźniej od dnia 1 lipca 2011 r.
Poprawka  6 Wniosek dotyczący dyrektywy – akt zmieniający Artykuł 3
Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
Niniejsza dyrektywa wchodzi w życie dwudziestego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.	Niniejsza dyrektywa wchodzi w życie następnego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

• [1]  Dotychczas niepublikowana w Dzienniku Urzędowym.

UZASADNIENIE

Obecna sytuacja

Choroba niebieskiego języka jest chorobą dotykającą przeżuwaczy (bydło, owce i kozy). Od początku lat 2000 w wielu państwach członkowskich, w tym w Europie Środkowej i Północnej, wystąpiło kilka fal epidemii tej choroby, powodując znaczące straty wynikające z chorobowości, upadkowości i zakłóceń handlu żywymi zwierzętami.

Dyrektywa Rady 2000/75/WE z dnia 20 listopada 2000 r. ustanawia przepisy szczegółowe dotyczące kontroli i zwalczania choroby niebieskiego języka, w tym zasady dotyczące szczepień. Zasady te opracowano do celów stosowania tak zwanych „żywych szczepionek atenuowanych”, które były jedynymi dostępnymi szczepionkami, gdy 10 lat temu przyjmowano dyrektywę. Użycie tych szczepionek może prowadzić do niepożądanego występowania wirusa szczepionkowego u zwierząt nieszczepionych. Z tego względu dyrektywa 2000/75/WE zezwala na użycie szczepionek jedynie na obszarach, gdzie wystąpiła choroba i które tym samym podlegają ograniczeniom dotyczącym przemieszczania zwierząt.

Jednak w ostatnich kilku latach pojawiły się nowe inaktywowane szczepionki. W przeciwieństwie do „żywych szczepionek atenuowanych” te inaktywowane szczepionki nie stanowią zagrożenia niepożądanego występowania wirusa szczepionkowego i mogą zatem być skutecznie stosowane poza obszarami podlegającymi ograniczeniom dotyczącym przemieszczania zwierząt.

Cel i zakres wniosku Komisji

Celem dyrektywy jest uelastycznienie przepisów dotyczących szczepień przeciw chorobie niebieskiego języka, zwłaszcza poprzez umożliwienie stosowania inaktywowanych szczepionek poza obszarami podlegającymi ograniczeniom dotyczącym przemieszczania zwierząt.

Stanowisko sprawozdawcy

Sprawozdawca popiera treść wniosku Komisji. Złagodzi on niektóre ograniczenia, które stały się zbędne w świetle ostatnich postępów w dziedzinie produkcji szczepionek. Nowe przepisy pomogą państwom członkowskim w skuteczniejszym stosowaniu szczepień w celu opanowania choroby niebieskiego języka oraz w zmniejszeniu związanego z tą chorobą obciążenia sektora rolnego.

Sprawozdawca uważa, że należy zmienić pierwotną podstawę prawną wniosku Komisji. Popiera on stanowisko Rady wyrażone w piśmie z dnia 26 stycznia 2011 r., zgodnie z którym akt zmieniający dyrektywę Rady 2000/75/WE powinien zostać przyjęty przez współprawodawców w ramach zwykłej procedury ustawodawczej zgodnie z art. 43 ust. 2.

OPINIA KOMISJI PRAWNEJ W SPRAWIE PROPONOWANEJ PODSTAWY PRAWNEJ

Pan Paolo De Castro

Przewodniczący

Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi

BRUKSELA

Dotyczy:          Opinii w sprawie podstawy prawnej wniosku dotyczącego dyrektywy Rady zmieniającej dyrektywę 2000/75/WE w zakresie szczepień przeciw chorobie niebieskiego języka (COM(2010) 666 – C7-0032/2011 – 2010/0326(COD))

Szanowny Panie Przewodniczący!

W piśmie z dnia 10 lutego 2011 r. zwrócił się Pan do Komisji Prawnej, zgodnie z art. 37 ust. 2, o wydanie opinii w sprawie przewidywanej zmiany podstawy prawnej powyższego wniosku Komisji, tj. zmiany podstawy prawnej z art. 15 dyrektywy Rady 92/119/EWG na art. 43 ust. 2 TFUE.

Komisja rozpatrzyła powyższe pytanie na posiedzeniu w dniu 28 lutego 2011 r.

Wprowadzenie

Wniosek dotyczący dyrektywy Rady zmieniającej dyrektywę 2000/75/WE w zakresie szczepień przeciw chorobie niebieskiego języka został przedstawiony Radzie przez Komisję w dniu 15 listopada 2010 r. W dniu 18 listopada 2010 r. przewodniczący komisji AGRI zwrócił się o opinię Wydziału Prawnego Parlamentu na temat ważności podstawy prawnej wniosku. Wydział Prawny odpowiedział w dniu 25 listopada. Następnie dnia 8 grudnia 2010 r. przewodniczący komisji AGRI wyraził w piśmie do Komisji i Rady poważne wątpliwości odnośnie do procedury przyjęcia wniosku. Zwrócił się również do Komisji o wycofanie wniosku, a Radę wezwał do nieprzyjmowania go, w oczekiwaniu na złożenie przez Komisję nowego wniosku. Zaproponowano, by podstawę nowego wniosku stanowił art. 43 ust. 2 TFUE. W piśmie podkreślono, że Komisja przyjęła wtórną podstawę prawną, która „wydaje się być niezgodna z prawem w świetle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości (w szczególności jego orzeczenia z dnia 6 maja 2008 r. w sprawie C-133/06)” i stwierdzono ponadto, że „zgodnie z traktatem lizbońskim rolę ustawodawcy pełnią teraz wspólnie Parlament i Rada oraz że, po uchyleniu art. 202 WE, Radzie nie przysługują już wyłączne uprawnienia ustawodawcze. W odniesieniu do aktów ustawodawczych w dziedzinie rolnictwa, na mocy art. 43 ust. 2 TFUE do ich przyjęcia ma zastosowanie zwykła procedura ustawodawcza.”

Wniosek ten został omówiony w dniu 2 grudnia 2010 r. przez grupę roboczą Rady złożoną z głównych ekspertów w dziedzinie weterynarii. Podczas tego posiedzenia Służba Prawna Rady zaleciła delegacjom, by odrzuciły zastosowanie wtórnej podstawy prawnej do wniosku i zaznaczyła, że wniosek ten powinien być jej zdaniem oparty na art. 43 ust. 2 TFUE.

W związku z tym Rada postanowiła nie zastosować podstawy prawnej proponowanej przez Komisję. Komisja wyjaśniła, że nie należy spodziewać się odrzucenia wniosku i jego zastąpienia wnioskiem opartym na art. 43 ust. 2 TFUE, bo uniemożliwi to Parlamentowi i Radzie jego przyjęcie na czas, przed okresem szczepień w 2011 r.

Mając na uwadze naglący charakter wniosku, w piśmie z dnia 26 stycznia 2011 r. skierowanym do przewodniczącego Parlamentu Europejskiego Rada przekazała wniosek Parlamentowi i zaproponowała, by współustawodawcy zmienili podstawę prawną na art. 43 ust. 2 TFUE. Rada zwróciła się również do Parlamentu o przyjęcie na tej podstawie stanowiska w sprawie wniosku Komisji w ramach zwykłej procedury ustawodawczej. Przedstawiciel Komisji wyraźnie stwierdził, że Komisja nie będzie przeciwna takiemu podejściu.

Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi zamierza, jako komisja przedmiotowo właściwa, zmienić podstawę prawną wniosku zgodnie z propozycją Rady.

I. Proponowane podstawy prawne

Wniosek Komisji jest oparty na art. 15 dyrektywy Rady 92/119/EWG z dnia 17 grudnia 1992 r. wprowadzającej ogólne wspólnotowe środki zwalczania niektórych chorób zwierząt i szczególne środki odnoszące się do choroby pęcherzykowej świń[1], który brzmi następująco:

„Artykuł 15

Na zasadzie odstępstwa od przepisów ogólnych ustanowionych w niniejszej dyrektywie, przepisy szczególne odnoszące się do środków kontroli i zwalczania danej choroby:

– są, w przypadku choroby pęcherzykowej świń, podane w załączniku II odnoszącym się do choroby pęcherzykowej świń,

– są, dla każdej z innych chorób wymienionych w załączniku I, przyjmowane przez Radę stanowiącą większością kwalifikowaną na wniosek Komisji.”

Załącznik I nosi tytuł: „Wykaz chorób do obowiązkowego zgłoszenia” i wymienia chorobę niebieskiego języka.

Podstawą prawną proponowaną przez Radę i komisję AGRI jest art. 43 ust. 2 TFUE, który brzmi następująco: „2. „Parlament Europejski i Rada, stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą prawodawczą i po konsultacji z Komitetem Ekonomiczno-Społecznym, ustanawiają wspólną organizację rynków rolnych przewidzianą w artykule 40 ustęp 1, jak również inne przepisy niezbędne dla osiągnięcia celów wspólnej polityki rolnej i rybołówstwa.” (podkreślenie dodane)

II. Podstawa prawna wybrana przez Komisję

Podstawą prawną proponowaną przez Komisję jest art. 15 dyrektywy Rady 92/119/EWG, tzw. wtórna podstawa prawna. Komisja następująco uzasadnia wybór tej podstawy prawnej w uzasadnieniu: „Podstawą prawną dyrektywy 2000/75/WE jest art. 15 tiret drugie dyrektywy Rady 92/119/EWG z dnia 17 grudnia 1992 r. wprowadzającej ogólne wspólnotowe środki zwalczania niektórych chorób zwierząt i szczególne środki odnoszące się do choroby pęcherzykowej świń („akt podstawowy”), w którym przewiduje się, że Rada, stanowiąc kwalifikowaną większością głosów na wniosek Komisji, może przyjąć szczegółowe przepisy związane ze środkami kontroli i zwalczania wszelkich chorób zwierzęcych wymienionych w załączniku I do dyrektywy. Ponieważ nadal obowiązuje akt podstawowy stanowiący podstawę prawną, na legalność uprawnień nadanych Radzie tym aktem wpływu nie ma wejście w życie traktatu lizbońskiego, a zatem uprawnienia te pozostają w wyłącznej gestii Rady.” (podkreślenie dodane). Takiego samego sformułowania użyto w piśmie dyrektora generalnego DG SANCO do przewodniczącego komisji AGRI z dnia 15 listopada 2010 r.: „Podstawa prawna dyrektywy 2000/75/WE dotyczącej kontroli i zwalczania choroby niebieskiego języka jest zawarta w dyrektywie Rady 92/119/EWG, w której przewiduje się, że Rada, stanowiąc kwalifikowaną większością głosów na wniosek Komisji, może przyjąć szczegółowe przepisy związane ze środkami kontroli i zwalczania szeregu chorób zwierzęcych, w tym choroby niebieskiego języka. Ponieważ nadal obowiązuje akt podstawowy stanowiący podstawę prawną, wejście w życie traktatu lizbońskiego nie ma wpływu na legalność uprawnień przyznanych Radzie na mocy tego aktu. Z tego względu wniosek Komisji jest przedkładany wyłącznie Radzie.”

III. Stanowisko Trybunału Sprawiedliwości

Szereg zasad ma swoje źródło w orzecznictwie Trybunału. Po pierwsze, z uwagi na skutki podstawy prawnej dla właściwości i procedury, wybór właściwej podstawy prawnej ma zasadnicze znaczenie[2]. Po drugie, zgodnie z art. 13 ust. 2 TUE, każda instytucja działa w ramach uprawnień przyznanych jej na mocy traktatu, a przepisy dotyczące sposobu podejmowania decyzji przez instytucje Wspólnoty zostały ustanowione w traktacie i państwa członkowskie czy same instytucje nie mogą nimi dowolnie dysponować[3].

W orzeczeniu z dnia 6 maja 2008 r. w sprawie C-133/06 Trybunał Sprawiedliwości opowiedział się przeciwko stosowaniu przez instytucje UE wtórnej podstawy prawnej, stwierdzając, co następuje:

„56. Uznanie, że instytucja ma możliwość wprowadzania wtórnych podstaw prawnych – niezależnie od tego, czy zmierzałyby one do usztywnienia, czy też złagodzenia trybu wydawania aktu – oznaczałoby przyznanie jej uprawnień prawodawczych wykraczających poza to, co przewiduje traktat.

57.  Prowadziłoby to również do zezwolenia jej na naruszenie zasady równowagi instytucjonalnej, która oznacza, że każda instytucja wykonuje swoje kompetencje z poszanowaniem kompetencji pozostałych instytucji (sprawa C-70/88 Parlament przeciwko Radzie [1990] Zb.orz. I-2041 pkt 22).”

Z orzeczenia Trybunału wynika, że ustawodawca UE może jedynie przyjąć akt ustawodawczy, działając zgodnie z procedurami przewidzianymi w traktacie i nie może ustanowić swojej własnej dodatkowej podstawy prawnej i procedur przyjęcia aktu.

IV. Cel i treść proponowanych środków

Wniosek ma na celu zmianę dyrektywy 2000/75/WE z dnia 20 listopada 2000 r. ustanawiającej przepisy szczególne dotyczące kontroli i zwalczania choroby niebieskiego języka[4], która została przyjęta na podstawie art. 15 dyrektywy Rady 92/119/EWG z dnia 17 grudnia 1992 r. wprowadzającej ogólne wspólnotowe środki zwalczania niektórych chorób zwierząt i szczególne środki odnoszące się do choroby pęcherzykowej świń. Dyrektywa 92/119/EWG została przyjęta w oparciu o art. 43 Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Gospodarczą, który stanowi obecnie art. 43 TFUE, jako instrument w dziedzinie rolnictwa.

Należy zauważyć, że wybór podstawy prawnej aktu nie wynika z przekonania danej instytucji o zamierzonym celu, ale musi „opierać się na obiektywnych czynnikach, które mogą zostać poddane kontroli sądowej[5]”, takich jak cel i treść danego środka[6].

Celem wniosku jest wprowadzenie możliwości dodatkowego szczepienia przeciwko chorobie niebieskiego języka i „ograniczenie obciążenia sektora rolnego powodowanego tą chorobą” (punkt 5 preambuły wniosku). Dotyczy on zatem polityki rolnej i powinien być oparty na art. 43 ust. 2 TFUE.

V. Wniosek

Uznano, że art. 15 dyrektywy 92/119/EWG nie jest ważną podstawą prawną przyjęcia wniosku, który powinien opierać się raczej na art. 43 ust. 2 TFUE.

Na posiedzeniu w dniu 28 lutego 2011 r. Komisja Prawna postanowiła jednogłośnie[7] (14 głosami) zalecić, by podstawą wniosku był art. 43 ust. 2 TFUE.

Z wyrazami szacunku

Klaus-Heiner Lehne

• [1]  Dz.U. L 62 z 15.3.1993, s. 69.
• [2]  Opinia w sprawie 2/00 Carthagena Protocol, Zb.orz. I-9713 pkt 5; Sprawa C-370/91 Komisja przeciwko Radzie, pkt 46-49; Opinia 1/08 General Agreement on Trade in Services, [2009] Zb.orz. I-11129 pkt 110.
• [3]  Sprawa C-403/05 Parlament przeciwko Komisji [2007] Zb.orz. I-9045 pkt 49 i wymienione tam orzeczenia.
• [4]  Dz.U. L 327 z 22.12.2000, s. 74.
• [5]  Sprawa C-45/86 Komisja przeciwko Radzie, [1987] Zb.orz., s. 1493 pkt 11.
• [6]  Sprawa C-300/89 Komisja przeciwko Radzie, [1991] Zb.orz., s. I-2867 pkt 10.
• [7]  W głosowaniu końcowym uczestniczyli: Klaus-Heiner Lehne (przewodniczący), Raffaele Baldassarre (wiceprzewodniczący), Evelyn Regner (wiceprzewodnicząca), Sebastian Valentin Bodu (wiceprzewodniczący), Piotr Borys, Françoise Castex, Sergio Gaetano Cofferati, Christian Engström, Eva Lichtenberger, Toine Manders, Antonio Masip Hidalgo, Alajos Mészáros, Bernhard Rapkay, Francesco Enrico Speroni, Alexandra Thein, Cecilia Wikström, Zbigniew Ziobro, Tadeusz Zwiefka.

PROCEDURA

Tytuł	Szczepienia przeciw chorobie niebieskiego języka
Odsyłacze	05499/2011 – C7-0032/2011 – 2010/0326(COD)
Komisja przedmiotowo właściwa Data ogłoszenia na posiedzeniu	AGRI 3.2.2011
Sprawozdawca(y) Data powołania	Janusz Wojciechowski 26.1.2011
Zastrzeżenia do podstawy prawnej Data wydania opinii JURI	JURI 28.2.2011
Rozpatrzenie w komisji	14.3.2011
Data przyjęcia	4.4.2011
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	31 0 1
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	John Stuart Agnew, Liam Aylward, José Bové, Vasilica Viorica Dăncilă, Michel Dantin, Paolo De Castro, Albert Deß, Herbert Dorfmann, Lorenzo Fontana, Iratxe García Pérez, Béla Glattfelder, Martin Häusling, Esther Herranz García, Peter Jahr, Elisabeth Köstinger, Agnès Le Brun, Mairead McGuinness, Mariya Nedelcheva, James Nicholson, Rareş-Lucian Niculescu, Wojciech Michał Olejniczak, Georgios Papastamkos, Marit Paulsen, Giancarlo Scottà, Sergio Paolo Francesco Silvestris, Alyn Smith, Marc Tarabella, Janusz Wojciechowski
Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego	Margrete Auken, Salvatore Caronna, Christa Klaß, Hans-Peter Mayer
Data złożenia	4.4.2011