ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με το μέλλον της δημοσιονομικής στήριξης της ΕΕ προς τις αναπτυσσόμενες χώρες

31.5.2011 - (2010/2300(INI))

Επιτροπή Ανάπτυξης
Εισηγητής: Charles Goerens


Διαδικασία : 2010/2300(INI)
Διαδρομή στην ολομέλεια
Διαδρομή του εγγράφου :  
A7-0206/2011
Κείμενα που κατατέθηκαν :
A7-0206/2011
Κείμενα που εγκρίθηκαν :

ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με το μέλλον της δημοσιονομικής στήριξης της ΕΕ προς τις αναπτυσσόμενες χώρες

(2010/2300(INI))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–    έχοντας υπόψη τις δεσμεύσεις σχετικά με τον όγκο της βοήθειας, τη βοήθεια προς την υποσαχάρια Αφρική και την ποιότητα της βοήθειας, οι οποίες ανελήφθησαν από την Ομάδα G8 στη διάσκεψη κορυφής του Gleneagles το 2005 και σε όλες τις επόμενες συνεδριάσεις των Ομάδων G8 και G20,

–   έχοντας υπόψη τη διακήρυξη της Χιλιετίας των Ηνωμένων Εθνών της 8ης Σεπτεμβρίου 2000,

–    έχοντας υπόψη την Ευρωπαϊκή Συναίνεση για την Ανάπτυξη[1] και τον Κώδικα Δεοντολογίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη συμπληρωματικότητα και τον καταμερισμό της εργασίας στις αναπτυξιακές πολιτικές[2],

–    έχοντας υπόψη τη δήλωση του Παρισιού για την αποτελεσματικότητα της βοήθειας και το σχέδιο δράσης της Άκρα,

–    έχοντας υπόψη το άρθρο 208 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο ορίζει ότι «η Ένωση λαμβάνει υπόψη τους στόχους της συνεργασίας για την ανάπτυξη κατά την εφαρμογή πολιτικών που ενδέχεται να επηρεάσουν τις αναπτυσσόμενες χώρες»,

–    έχοντας υπόψη το άρθρο 25, παράγραφος 1, στοιχείο β), του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1905/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 2006, για τη θέσπιση μηχανισμού χρηματοδότησης της αναπτυξιακής συνεργασίας («Μηχανισμός Αναπτυξιακής Συνεργασίας»[3] (ΜΑΣ)),

–    έχοντας υπόψη το άρθρο 61, παράγραφος 2, της Συμφωνίας του Κοτονού.

–    έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 6ης Απριλίου 2006 σχετικά με την αποτελεσματικότητα της βοήθειας και τη διαφθορά στις αναπτυσσόμενες χώρες[4],

–    έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 5ης Μαΐου 2010 που περιέχει τις παρατηρήσεις οι οποίες αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της απόφασης σχετικά με την απαλλαγή για την εκτέλεση του προϋπολογισμού του έβδομου, του όγδοου, του ένατου και του δέκατου Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης για το οικονομικό έτος 2008[5],

–    έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 3ης Φεβρουαρίου 2011 σχετικά με τη θέση του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση ενόψει της έγκρισης του κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου που τροποποιεί τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1905/2006 για τη θέσπιση μηχανισμού χρηματοδότησης της αναπτυξιακής συνεργασίας[6],

–    έχοντας υπόψη την ειδική έκθεση αριθ. 11/2010 του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου με τον τίτλο "Η διαχείριση εκ μέρους της Επιτροπής της γενικής δημοσιονομικής στήριξης των χωρών ΑΚΕ, της Λατινικής Αμερικής και της Ασίας",

–    έχοντας υπόψη την Πράσινη Βίβλο της Επιτροπής προς το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών σχετικά με "Το μέλλον της δημοσιονομικής στήριξης της ΕΕ προς τις αναπτυσσόμενες χώρες" (COM(2010)0586),

–    έχοντας υπόψη το έγγραφο της Επιτροπής του 2007 με τίτλο "Κατευθυντήριες γραμμές για τον προγραμματισμό, το σχεδιασμό και τη διαχείριση της στήριξης από το γενικό προϋπολογισμό",

–    έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής του 2008 με τίτλο "Δημοσιονομική βοήθεια: Ο αποτελεσματικός τρόπος χρηματοδότησης της ανάπτυξης;"

–   έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Οικονομικής Ανάπτυξης, Οικονομικών και Εμπορίου της Συνέλευσης Ίσης Εκπροσώπησης ΑΚΕ-ΕΕ σχετικά με τη δημοσιονομική στήριξη ως μέσο χορήγησης δημόσιας αναπτυξιακής βοήθειας στις χώρες ΑΚΕ,

–    έχοντας υπόψη το άρθρο 48 του Κανονισμού του,

–    έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Ανάπτυξης και τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων, της Επιτροπής Προϋπολογισμών και της Επιτροπής Ελέγχου του Προϋπολογισμού (Α7-0206/2011),

A. λαμβάνοντας υπόψη ότι η μείωση της φτώχειας και, τελικά, η εξάλειψή της αποτελούν τον μέγιστο στόχο της αναπτυξιακής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης σύμφωνα με τις διατάξεις της Συνθήκης της Λισαβόνας,

B.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η δημοσιονομική στήριξη έχει καταστεί ένα από τα σημαντικότερα μέσα βοήθειας,

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένοι χορηγοί θεωρούν την γενική και τομεακή δημοσιονομική στήριξη ως ένα μέσο για την προώθηση της οικειοποίησης από τις χώρες εταίρους των αναπτυξιακών πολιτικών και των βιώσιμων μεταρρυθμιστικών διαδικασιών, την ενίσχυση των εθνικών θεσμών και των συστημάτων λογοδοσίας και την διευκόλυνση της ανάπτυξης, την μείωση της φτώχειας και την επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων,

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι μια ανάπτυξη λειτουργικών ικανοτήτων είναι αναγκαία προκειμένου να δημιουργηθούν καταρχάς οι αναγκαίες προϋποθέσεις για προσεγγίσεις βάσει προγραμμάτων –συμπεριλαμβανομένης της δημοσιονομικής στήριξης ή πρόσθετων προτύπων,

E.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η δημοσιονομική στήριξη επιτρέπει την κάλυψη ορισμένων αδυναμιών της παραδοσιακής προσέγγισης του έργου (υψηλό κόστος συναλλαγών, κατακερματισμένα παράλληλα συστήματα) ενισχύοντας έτσι τη συνοχή και την αποτελεσματικότητα των ενωσιακών δράσεων που τονίζει η Συνθήκη της Λισαβόνας,

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η δημοσιονομική στήριξη θα πρέπει να συμβάλει στη βελτίωση της ποιότητας και της αποδοτικότητας της βοήθειας, με ιδιαίτερη αναφορά στις αρχές της οικειοποίησης και της εναρμόνισης, δεδομένου ότι ο πολιτικός διάλογος μεταξύ χορηγών και δικαιούχων χωρών καθιστά δυνατή την προσαρμογή των συνεισφορών στις προτεραιότητες που έχουν θέσει οι χώρες στο πλαίσιο των εθνικών στρατηγικών τους για τη μείωση της φτώχειας,

Ζ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι παρά τους κινδύνους που αναφέρονται από το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο στις εκθέσεις του για την δημοσιονομική στήριξη, «η δυναμική προσέγγιση» των γενικών όρων της δημοσιονομικής στήριξης παραμένει ένα πολύ σημαντικό όργανο πολιτικού διαλόγου· λαμβάνοντας επίσης υπόψη ότι η δημοσιονομική στήριξη δεν μπορεί σε καμιά περίπτωση να θεωρείται ως "λευκή επιταγή",

H.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το σύνολο των δεσμεύσεων που αναλαμβάνονται από τις χώρες δικαιούχους έναντι των εταίρων τους ενδέχεται ενίοτε να καθιστούν δυσχερή την εκπλήρωσή τους, δεδομένου ότι οι όροι των χορηγών αποδεικνύονται ενίοτε αντιφατικοί,

Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, μέχρι σήμερα, η Ευρωπαϊκή Ένωση είχε επικαλεσθεί περισσότερο την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων (των λεγόμενων πρώτης γενεάς) στο πλαίσιο των συμφωνιών εταιρικής σχέσης παρά την παραβίαση των κοινωνικών, οικονομικών και πολιτιστικών δικαιωμάτων (των λεγόμενων δεύτερης γενεάς),

Ι.    λαμβάνοντας υπόψη ότι όλοι οι χορηγοί θα πρέπει να διαβουλεύονται μεταξύ τους ώστε να προλαμβάνεται κάθε ανακολουθία στο επίπεδο των όρων χορήγησης της βοήθειας,

ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι –σύμφωνα με το άρθρο 2, παράγραφος 3, της Συνθήκης της Λισαβόνας– ένας από τους στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι η προώθηση μιας βιώσιμης κοινωνικής οικονομίας της αγοράς και ότι αυτό θα πρέπει να ισχύει και όσον αφορά την αναπτυξιακή πολιτική και την πολιτική γειτονίας,

ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ευθύνη που αναλαμβάνει η κυβέρνηση-εταίρος επί θεμάτων δημοσιονομικής διαχείρισης έναντι των πολιτών της αποτελεί σημαντικό παράγοντα της ανάπτυξης των ικανοτήτων της χάρη στον έλεγχο που ασκείται από το κοινοβούλιό της καθώς και στην πληροφόρηση της κοινωνίας των πολιτών στον τομέα των δημόσιων οικονομικών,

1.  χαιρετίζει την πρωτοβουλία της Επιτροπής που προσδιορίζεται μέσω της Πράσινης Βίβλου για το θέμα της δημοσιονομικής στήριξης, η οποία αποσκοπεί κατά πρώτον στην ενδογενή ανάπτυξη των χωρών-εταίρων και ζητεί να αποκαλυφθούν οι πολλές και ποικίλες εσφαλμένες εξελίξεις και η σπατάλη χρημάτων που σημειώθηκε τα περασμένα χρόνια σχετικά με τη δημοσιονομική στήριξη σε βάρος των ευρωπαίων φορολογουμένων και που στις περισσότερες περιπτώσεις δεν επιβλήθηκαν κυρώσεις, και να αποτελέσουν μελλοντικά αντικείμενο ανεξάρτητης αξιολόγησης και επιβολής καταλλήλων κυρώσεων (για παράδειγμα ποσοσταία μείωση όσον αφορά μελλοντικές δόσεις)·

2.   εκφράζει ικανοποίηση για τη διαδικασία διαβούλευσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο· ελπίζει ότι η διαδικασία χορήγησης δημοσιονομικής στήριξης θα αναλυθεί και θα βελτιωθεί με αντικειμενικό τρόπο, ούτως ώστε να αυξηθεί η αποδοτικότητά της·

3.   υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με τη Συνθήκη της Λισσαβόνας, η μείωση και εξάλειψη της φτώχειας αποτελεί τον μέγιστο στόχο της αναπτυξιακής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης· τονίζει ότι η φτώχεια έχει πολλαπλές διαστάσεις όπως ανθρώπινη, οικονομική, κοινωνική-πολιτιστική, πολιτική, περιβαλλοντική, και διάσταση φύλου, και ότι όλες αυτές οι διαστάσεις πρέπει να λαμβάνονται υπόψη από την αναπτυξιακή πολιτική της Ένωσης·

4.   είναι της γνώμης ότι η βοήθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να παράγει πραγματική ποιοτική αλλαγή στις χώρες εταίρους· αναγνωρίζει ότι η δημοσιονομική στήριξη αποτελεί αποτελεσματικό εργαλείο για την επίτευξη αυτού του στόχου, υπό τον όρο ότι, παράλληλα με την υπαγωγή της σε όρους, θα χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με ένα αποτελεσματικό πολιτικό και στρατηγικό διάλογο·

5.   υπογραμμίζει τον καίριο και υποχρεωτικό ρόλο της συνοχής των πολιτικών για την εφαρμογή μιας αναπτυξιακής πολιτικής με σημαντικά αποτελέσματα· ζητεί ακόμη να επικεντρωθεί η εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην προώθηση της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της ειρήνης και της ασφάλειας, που αποτελούν καίριες προϋποθέσεις μιας βιώσιμης ανάπτυξης· ζητεί πιο συστηματικές προσπάθειες για την ενσωμάτωση των μέτρων και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και των μέτρων για τη μείωση των κινδύνων καταστροφών·

6.   Είναι της άποψης ότι η φορολογία εξασφαλίζει μια ανεξάρτητη πηγή χρηματοδότησης για τη βιώσιμη ανάπτυξη και αποτελεί σημαντικό δεσμό μεταξύ των κυβερνήσεων και των πολιτών στις αναπτυσσόμενες χώρες· ζητεί την ανάπτυξη μιας βιώσιμης δημοσιονομικής διοίκησης και μιας συνεκτικής φορολογικής υποδομής που θα καταστούν μία από τις ύψιστες προτεραιότητες της δημοσιονομικής στήριξης· συνιστά στην πολιτική για τη δημοσιονομική στήριξη να ενσωματωθούν μέτρα για την καταπολέμηση των φορολογικών παραδείσων, τη φοροδιαφυγή και την παράνομη διαρροή κεφαλαίων·

7.  υπογραμμίζει την ανάγκη προσφυγής, εφόσον απαιτείται, στη μέθοδο της τομεακής δημοσιονομικής στήριξης προκειμένου να τεθούν περισσότερο στο στόχαστρο οι βασικοί κοινωνικοί τομείς, κυρίως η υγεία, η παιδεία, η στήριξη των πιο ευάλωτων ατόμων και ιδίως των ατόμων με αναπηρία·

8.  υπογραμμίζει ότι η δημοσιονομική στήριξη δεν πρέπει να χρησιμοποιείται για την εξυπηρέτηση συγκεκριμένων οικονομικών και στρατηγικών συμφερόντων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά για την επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων των αναπτυσσόμενων χωρών και για να βοηθηθούν αυτές οι χώρες να επιτύχουν αυτούς τους στόχους, ιδίως με σκοπό την εξάλειψη της φτώχειας και της πείνας·

9.  υπενθυμίζει τον καινοτόμο ρόλο που διαδραματίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση στον τομέα της δημοσιονομικής στήριξης καθώς και την προστιθέμενη αξία που επιφέρει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χάρη στην τεχνογνωσία της επί του θέματος·

10. επισημαίνει ότι η δημοσιονομική στήριξη μπορεί να ενισχύσει όχι μόνο την υποχρέωση λογοδοσίας των κυβερνήσεων, αλλά και τον συντονισμό των χορηγών μέσω του σχετικού διαλόγου όσον αφορά δημοσιονομικά ζητήματα· υπογραμμίζει ότι αυτό συνιστά πιθανό βήμα προόδου για τον καλύτερο συντονισμό μεταξύ των αναδυόμενων χορηγών·

11. καλεί την Επιτροπή να καταστήσει τη δημοσιονομική στήριξη το πιο συστηματικό μέσο βοήθειας που διαθέτει, και να ενθαρρύνει τον καθορισμό ενός κοινού στόχου της Ένωσης στον τομέα της δημοσιονομικής στήριξης·

12. υπογραμμίζει, συνεπώς, την ικανότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης να παράγει επωφελή αποτελέσματα για τους άλλους θεσμικούς φορείς μέσω της εμπειρίας της, κυρίως με το Φόρουμ υψηλού επιπέδου για την αποτελεσματικότητα της βοήθειας στο Busan·

13. υπογραμμίζει ότι η δυναμική προσέγγιση, που υιοθετήθηκε από την Επιτροπή καθώς και από τους περισσότερους χορηγούς δημοσιονομικής στήριξης, συνεπάγεται μια σειρά κινδύνων οι οποίοι πρέπει να ληφθούν δεόντως υπόψη· ζητεί από την Επιτροπή να διενεργήσει αξιολογήσεις, σε εθνικό επίπεδο, των πιθανών κινδύνων και οφελών της δημοσιονομικής στήριξης στις χώρες εταίρους·

14. ζητεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση να διαχειριστεί τη δημοσιονομική στήριξη με στόχο να διερευνήσει τη συμπληρωματική της σχέση με άλλα μέσα βοήθειας·

15. τονίζει την ανάγκη ενίσχυσης τόσο των μηχανισμών παρακολούθησης της Επιτροπής όσο και του κοινοβουλευτικού ελέγχου και της πληροφόρησης της κοινωνίας των πολιτών στις χώρες δικαιούχους δημοσιονομικής στήριξης· τονίζει επίσης ότι η θέσπιση βέλτιστων διαδικασιών όσον αφορά τον έλεγχο των δημόσιων οικονομικών των δικαιούχων χωρών πρέπει να αποτελεί προϋπόθεση για οιαδήποτε εκταμίευση κονδυλίων·

16. υπενθυμίζει ότι η ύπαρξη σαφώς καθορισμένων, δεόντως υποστηριζόμενων και επιμελώς ελεγχόμενων δεικτών έχει ουσιαστική σημασία για να καταστούν εμφανή τα απτά αποτελέσματα της δημοσιονομικής στήριξης σε τρίτες χώρες, και ότι οι σχετικές αρμόδιες για τον προϋπολογισμό αρχές πρέπει να ενημερώνονται τακτικά για τους δείκτες και τις κατευθυντήριες γραμμές που διαμορφώνουν τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων σε σχέση με τη δημοσιονομική στήριξη· υπογραμμίζει ότι αυτοί οι δείκτες πρέπει να προσαρμόζονται καλύτερα στις επί μέρους ανάγκες των χωρών εταίρων για να αποφεύγεται η ενιαία και αδιαφοροποίητη προσέγγιση της Επιτροπής η οποία μπορεί να είναι αντιπαραγωγική·

17. ζητεί η δημοσιονομική στήριξη να υπόκειται σε δημοκρατικό έλεγχο του προϋπολογισμού από τα κοινοβούλια στις δικαιούχους χώρες· ζητεί την ευρεία συμμετοχή των κοινοβουλίων και τη διαβούλευση με την κοινωνία των πολιτών στις χώρες εταίρους, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται ότι λαμβάνονται δημοκρατικά οι αποφάσεις που αφορούν τη χρήση των πόρων της δημοσιονομικής στήριξης·

18. ζητεί από την Επιτροπή να διασφαλίζει, πριν από τη χορήγηση δημοσιονομικής στήριξης, ότι οι στόχοι της παρέμβασης αποτελούν μέρος των εθνικών προγραμμάτων της αποδέκτριας χώρας και ότι γίνονται σεβαστές οι αρχές του συντονισμού, της συμπληρωματικότητας και της συνοχής σε σχέση με άλλους δωρητές, καθώς και η προσθετικότητα προς τους πόρους που διαθέτει η δικαιούχος χώρα·

19. προκειμένου να εξασφαλισθεί η συνάφεια της δημοσιονομικής στήριξης, καλεί την Επιτροπή να εξορθολογίσει τη διαδικασία προγραμματισμού και σχεδιασμού με τη βελτίωση της εκπόνησης και τεκμηρίωσης των αποφάσεων δρομολόγησης επιχειρήσεων δημοσιονομικής στήριξης και, δεδομένων των περιορισμένων πόρων των αντιπροσωπειών, που συχνά περιορίζουν την ικανότητά τους να επιτελούν ορισμένες δραστηριότητες, καλεί την Επιτροπή να προβλέψει για την εκτέλεση επαρκές προσωπικό με κατάλληλα προσόντα, δεδομένου ότι η δημοσιονομική στήριξη απαιτεί διαφορετικές αναλυτικές ικανότητες όσον αφορά τη χρηματοδότηση έργων και προγραμμάτων·

20. επιμένει σχετικά με τον ηγετικό ρόλο που πρέπει να διαδραματίσουν τα εθνικά κοινοβούλια των δικαιούχων χωρών, καθώς και οι τοπικές αρχές και οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, καθώς βρίσκονται στην καταλληλότερη θέση για τον εντοπισμό των τομέων προτεραιότητας, την εκπόνηση των εγγράφων στρατηγικής ανά χώρα και τον έλεγχο των χορηγήσεων του προϋπολογισμού· απαιτεί από τα εθνικά κοινοβούλια να εγκρίνουν τα έγγραφα στρατηγικής ανά χώρα και τον πολυετή προϋπολογισμό μέσω διαβούλευσης με την κοινωνία των πολιτών, πριν από τον πολιτικό διάλογο με τους χορηγούς σχετικά με τη δημοσιονομική στήριξη, προκειμένου να ενισχυθεί ο κοινοβουλευτικός έλεγχος·

21. υπογραμμίζει τη σημασία που έχει η αποτελεσματικότητα της αναπτυξιακής βοήθειας της ΕΕ· ζητεί να διαμορφωθούν σε επίπεδο ΕΕ μηχανισμοί ανεξάρτητης αξιολόγησης και μια διαδικασία υποβολής καταγγελιών που θα είναι προσβάσιμοι σε εκείνους που επηρεάζονται από τη βοήθεια της ΕΕ, αλλά και να υποστηριχθεί η δημιουργία μηχανισμών απόδοσης ευθυνών σε κάθε χώρα·

22. ζητεί από την Επιτροπή να παράσχει έναν γενικό αριθμητικό απολογισμό της γενικής και τομεακής δημοσιονομικής στήριξης που παρέχεται στην τοπική αυτοδιοίκηση και να μελετήσει τις δυνατότητες και τους κινδύνους που σχετίζονται με την αποκέντρωση μέρους της δημοσιονομικής στήριξης ούτως ώστε να υπάρχει πραγματική οικειοποίηση από τους φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης·

23. καλεί την Ευρωπαϊκή Ένωση να σεβαστεί και να προωθήσει τη γνήσια οικειοποίηση των αναπτυσσόμενων χωρών επί των αναπτυξιακών στρατηγικών τους και της ζητεί να απόσχει από την εκτόπιση των υπευθύνων για τη χάραξη πολιτικών σε εθνικό επίπεδο μέσω πολιτικού διαλόγου γύρω από τη δημοσιονομική στήριξη, διότι αυτό υπονομεύει τη δημοκρατική λογοδοσία και συμβάλλει στην αποπολιτικοποίηση της εγχώριας πολιτικής πραγματικότητας·

24. θεωρεί ότι η δημοσιονομική στήριξη πρέπει να δώσει προτεραιότητα στους κυβερνητικούς τομείς με τον μεγαλύτερο αντίκτυπο στη μείωση της φτώχειας, κυρίως στα Υπουργεία Υγείας και Παιδείας·

25. θεωρεί επίσης ότι η διάσταση του φύλου πρέπει να περιληφθεί και στη δημοσιονομική στήριξη, μέσω της ένταξής της σε όλα τα στάδια της διαδικασίας έγκρισης του προϋπολογισμού, της ενθάρρυνσης του διαλόγου με οργανώσεις γυναικών και της κατάρτισης ξεχωριστών δεικτών ανά φύλο·

26. υπογραμμίζει ότι για την ενίσχυση της αμοιβαίας ευθύνης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να ενισχύσει τον ρόλο της ως μεσολαβήτριας μεταξύ της κυβέρνησης, των κοινοβουλίων και της κοινωνίας των πολιτών και θεωρεί ότι, για τον σκοπό αυτόν, ένα ποσοστό της δημοσιονομικής στήριξης, που προορίζεται για την τεχνική συνδρομή για την ενίσχυση των τομεακών υπουργείων, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί επίσης για την ενίσχυση των ικανοτήτων των κοινοβουλίων και της κοινωνίας των πολιτών προκειμένου να ασκούν πλήρως τον ρόλο τους όσον αφορά τον έλεγχο της δημοσιονομικής στήριξης·

27. υπογραμμίζει τον πρωταρχικό ρόλο των χορηγών στην υποστήριξη των χωρών εταίρων κατά την ανάπτυξη των ικανοτήτων τους και τη θετική επίδραση της στήριξης τοπικών έργων στη μείωση της φτώχειας, σε μια ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς και στη βιώσιμη ανάπτυξη στις χώρες εταίρους·

28. εκφράζει ανησυχία για τις επιπτώσεις της μακρο-οικονομικής αποσταθεροποίησης και τις συνέπειες που μπορεί να έχει η απότομη διακοπή της δημοσιονομικής στήριξης στους πλέον ευαίσθητους πληθυσμούς· προτείνει την εφαρμογή, στο πλαίσιο μιας συντονισμένης πρακτικής των χορηγών και κατόπιν διαβούλευσης με την κοινωνία των πολιτών και με το κοινοβούλιο της χώρας εταίρου, ενός μηχανισμού σταδιακής μείωσης των πληρωμών της δημοσιονομικής στήριξης, ο οποίος θα μπορούσε να περιορίσει τις επιπτώσεις αυτές, να ευνοήσει τον πολιτικό διάλογο και να βοηθήσει στην εξεύρεση συμπεφωνημένων λύσεων για τα ανακύπτοντα προβλήματα·

29. θεωρεί ότι η δημοσιονομική στήριξη, όπως και η προγραμματισμένη βοήθεια, πρέπει να αντιμετωπίζεται ως μεταβατικό μέσο και δεν πρέπει να εμποδίζει τις προσπάθειες για την ενίσχυση των ικανοτήτων των χωρών να συγκεντρώνουν δικούς τους πόρους μέσω, για παράδειγμα, της φορολογίας, ώστε να ανεξαρτητοποιηθούν από τις δωρεές τρίτων χωρών·

30. ζητεί από τους χορηγούς να ενισχύσουν το συντονισμό και την προβλεψιμότητα της δημοσιονομικής στήριξης και υπογραμμίζει ότι πρέπει να είναι προετοιμασμένοι για να αναλάβουν δέσμευση μακροπρόθεσμα με τις χώρες εταίρους·

31. καλεί την Ευρωπαϊκή Ένωση να λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα, ώστε να υπάρξει δέσμευση από την πλευρά των τρίτων χωρών ότι θα επενδύσουν σε έναν μηχανισμό που θα προωθήσει τη χρηματοπιστωτική τους σταθερότητα·

32. επιμένει για την αποτελεσματική τήρηση της υποχρέωσης του άρθρου 25, παράγραφος 1, στοιχείο β), του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1905/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 18ης Δεκεμβρίου 2006 για τη θέσπιση μηχανισμού χρηματοδότησης της αναπτυξιακής συνεργασίας (κανονισμός ΜΑΣ)[7], το οποίο ορίζει ότι «η Επιτροπή χρησιμοποιεί μονίμως προσέγγιση που βασίζεται σε δείκτες αποτελεσμάτων και επιδόσεων και καθορίζει σαφώς και παρακολουθεί τις σχετικές προϋποθέσεις, στηρίζει δε τις προσπάθειες των χωρών εταίρων για την ανάπτυξη κοινοβουλευτικού ελέγχου και ικανοτήτων λογιστικού ελέγχου και για την αύξηση της διαφάνειας και της πρόσβασης του κοινού στις πληροφορίες»· παροτρύνει την Επιτροπή να εφαρμόσει τις υποχρεώσεις αυτές και για τη δημοσιονομική στήριξη δικαιούχων χωρών του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης (τις χώρες ΑΚΕ), για τις οποίες ισχύουν - μέχρι σήμερα - μόνο τα πιο τεχνικά κριτήρια του άρθρου 61, παράγραφος 2, της Συμφωνίας του Κοτονού·

33. θεωρεί ότι, εφόσον η χρήση της δημοσιονομικής στήριξης είναι μια σημαντική στρατηγική απόφαση στο πεδίο των σχέσεων της Ένωσης με τις χώρες εταίρους, το άρθρο 290 της ΣΛΕΕ (πράξεις κατ’ εξουσιοδότηση) πρέπει να ισχύει για τον προσδιορισμό των κριτηρίων επιλεξιμότητας όσον αφορά αυτή τη μορφή βοήθειας, δίδοντας στο Συμβούλιο και στο Κοινοβούλιο, ως συννομοθέτες, πλήρεις εξουσίες συναπόφασης όσον αφορά την έγκρισή της, περιλαμβανομένου, εάν είναι αναγκαίο, του δικαιώματος ανάκλησης της κατ’ εξουσιοδότηση πράξης·

34. υπενθυμίζει ότι σημαντικές αδυναμίες σε διάφορα επίπεδα, και κυρίως η χαλαρή διακυβέρνηση, ενδέχεται να στερήσουν τη δημοσιονομική στήριξη από αρκετές αναπτυσσόμενες χώρες·

35. θεωρεί ότι οι αποφάσεις χρηματοδότησης της δημοσιονομικής στήριξης πρέπει να καθοδηγούνται όχι μόνον από τα αναμενόμενα οφέλη αλλά και από τους βραχυπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους κινδύνους που διατρέχουν τόσο οι χώρες δότες όσο και οι χώρες εταίροι· σημειώνει ότι το Ελεγκτικό Συνέδριο στην ειδική έκθεσή του[8], είναι απολύτως σύμφωνο με την εκτίμηση αυτή, υπογραμμίζοντας το γεγονός ότι δεν έχει ακόμη αναπτυχθεί και εφαρμοσθεί ένα ορθό πλαίσιο διαχείρισης κινδύνων·

36. ανησυχεί για το γεγονός ότι το Ελεγκτικό Συνέδριο στην ετήσια έκθεσή του σχετικά με τις δραστηριότητες που χρηματοδοτήθηκαν στο πλαίσιο του όγδοου, ένατου και δέκατου Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης (ΕΤΑ) για το οικονομικό έτος 2009 διαπίστωσε ότι οι πληρωμές που αφορούν τη δημοσιονομική στήριξη επηρεάζονται από μεγάλη συχνότητα μη προσδιορίσιμων ποσοτικώς σφαλμάτων λόγω έλλειψης ορθά δομημένων και τυποποιημένων αποδείξεων σχετικά με τη συμμόρφωση προς τις προϋποθέσεις πληρωμής· ταυτόχρονα, επισημαίνει και χαιρετίζει την ουσιαστική βελτίωση στην απόδειξη της επιλεξιμότητας, όπως υπογράμμισε το Ελεγκτικό Συνέδριο στο πλαίσιο του δέκατου ΕΤΑ, η οποία οφείλεται στα σαφέστερα πλαίσια αξιολόγησης τα οποία χρησιμοποιούνται πλέον συστηματικά·

37. υπενθυμίζει ότι οι δημόσιες επενδύσεις σε δημόσια αγαθά, όπως είναι η εκπαίδευση, η κοινωνική ασφάλιση, οι υποδομές και οι παραγωγικές ικανότητες, ιδίως όσον αφορά τη γεωργία των μικροκαλλιεργητών και την υποστήριξη στις τοπικές αγορές, έχουν πολύ μεγάλη σημασία για επιτυχημένες αναπτυξιακές στρατηγικές·

38. καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι τα ειδικά κριτήρια απόδοσης που σχετίζονται με τις κυμαινόμενες δόσεις εκταμίευσης ορίζουν σαφώς τους δείκτες, τους στόχους, τις μεθόδους υπολογισμού και τις πηγές επαλήθευσης και ότι οι εκθέσεις των αντιπροσωπειών παρέχουν με επίσημο και ορθά διαρθρωμένο τρόπο απόδειξη για την πρόοδο ως προς τη διαχείριση των δημοσίων οικονομικών, θέτοντας με σαφήνεια τα κριτήρια σύμφωνα με τα οποία πρέπει να αξιολογείται η πρόοδος, την πρόοδο που πραγματοποιήθηκε και τους λόγους για τους οποίους το πρόγραμμα μεταρρύθμισης ενδέχεται να μην εφαρμόστηκε σύμφωνα με το σχέδιο·

39. ζητεί από την Επιτροπή να λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα για να καταπολεμήσει τη διαφθορά στις δικαιούχους χώρες, συμπεριλαμβανομένης της αναστολής των εκταμιεύσεων εάν κριθεί απαραίτητο· στο πλαίσιο αυτό, καλεί την Επιτροπή να διατηρήσει στενό και τακτικό διάλογο με τις κυβερνήσεις-εταίρους επί θεμάτων διαφθοράς και να δώσει επαρκή προσοχή στις ανάγκες ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναμικού ορισμένων δικαιούχων χωρών όσον αφορά τους μηχανισμούς υποχρέωσης λογοδοσίας και καταπολέμησης της διαφθοράς·

40. θεωρεί τον προβλέψιμο χαρακτήρα της ροής των κονδυλίων βοήθειας ως έναν από τους πιο σημαντικούς παράγοντες για τη διασφάλιση της ποιότητας των δαπανών, δεδομένου ότι επιτρέπει στις χώρες εταίρους να πραγματοποιούν μακροπρόθεσμο σχεδιασμό των δαπανών τους και να χρηματοδοτούν βελτιωτικές δράσεις σε τομεακές πολιτικές· τάσσεται υπέρ της ενίσχυσης αυτής της προσέγγισης από τις φορολογικές πολιτικές των χωρών εταίρων και μέσω της κινητοποίησης των εγχώριων εσόδων πράγμα που, μακροπρόθεσμα, αναμένεται ότι θα οδηγήσει στη μείωση της εξάρτησης των εν λόγω χωρών από τη βοήθεια·

41. υπενθυμίζει ότι η έλλειψη προόδου στο επίπεδο διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών εξακολουθεί να αποκλείει σημαντικό αριθμό χωρών από την δημοσιονομική στήριξη·

42. θεωρεί ότι η δημοσιονομική στήριξη πρέπει να υλοποιηθεί σταδιακά στις αναπτυσσόμενες χώρες· αρχικά θα είναι περιορισμένη και θα βαίνει αυξανόμενη ανάλογα με τη βελτίωση των ικανοτήτων των χωρών εταίρων·

43. υπενθυμίζει ότι η δημοσιονομική στήριξη πρέπει να παρέχει τη δυνατότητα μείωσης της φτώχειας, και κυρίως προόδου στην επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας και των αρχών όπως η εταιρική σχέση, η αποτελεσματικότητα της βοήθειας και η συνοχή των πολιτικών για την ανάπτυξη· υποστηρίζει την παροχή κινήτρων στη βάση αποτελεσμάτων, τονίζει όμως ότι κάθε είδους αστάθεια των εκταμιεύσεων πρέπει να είναι προβλέψιμη, στο μέτρο του δυνατού, ώστε να μην επιδρά αρνητικά στο δημοσιονομικό σχεδιασμό· υπενθυμίζει ότι δημοσιονομική στήριξη πρέπει να παρέχεται μόνο σε χώρες που τηρούν και διαφυλάσσουν τις ελάχιστες προδιαγραφές όσον αφορά τη διακυβέρνηση και τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· υπογραμμίζει ότι οι προϋποθέσεις που συνδέονται με τις μακροοικονομικές μεταρρυθμίσεις πρέπει να είναι συμβατές με την ανθρώπινη και την κοινωνική ανάπτυξη·

44. ενθαρρύνει τις αναπτυσσόμενες χώρες και την Επιτροπή να προωθήσουν την συμμετοχική ανάπτυξη σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις της συμφωνίας της Κοτονού, και των άρθρων 19 και 20 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1905/2006, και δη σε ό,τι αφορά την κοινωνία των πολιτών και τις διαβουλεύσεις με την κοινωνία των πολιτών και τις τοπικές και περιφερειακές αρχές·

45. υπογραμμίζει ότι κατά τη χορήγηση δημοσιονομικής στήριξης στις χώρες ΑΚΕ που προμηθεύουν μπανάνες και επωφελούνται συνοδευτικών μέτρων στον τομέα αυτό, έχει ιδιαίτερη σημασία να περιλαμβάνονται στη μεταβλητή δόση η οποία βασίζεται σε δείκτες διακυβέρνησης οι ειδικοί όροι που προτείνονται στο νέο άρθρο 17α, που προτείνει το Κοινοβούλιο να προστεθεί στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1905/2006 (ΜΑΣ), σύμφωνα με τη θέση του που εγκρίθηκε στις 3 Φεβρουαρίου 2011 σε δεύτερη ανάγνωση ενόψει της έγκρισης του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. …/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου που τροποποιεί τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1905/2006 για τη θέσπιση μηχανισμού χρηματοδότησης της αναπτυξιακής συνεργασίας[9]·

46. απαιτεί να δημοσιεύσει η Επιτροπή τις συμφωνίες με τις αναπτυσσόμενες χώρες επί θεμάτων δημοσιονομικής στήριξης καθώς και τις συμβάσεις ΑΣΧ·

47. υπογραμμίζει ότι η τομεακή δημοσιονομική στήριξη μπορεί, υπό ορισμένες συνθήκες, να αποτελέσει μια χρήσιμη ενδιάμεση λύση ώστε να δοθεί στις ενδιαφερόμενες κυβερνήσεις και κοινοβούλια μεγαλύτερη αρμοδιότητα στη διαχείριση των πόρων της βοήθειας, οι οποίοι όμως θα διατίθενται για την υλοποίηση των ΑΣΧ·

48. θεωρεί ότι οι χώρες που είναι πλούσιες σε πετρέλαιο και ορυκτούς πόρους έχουν τη δυνατότητα να χρηματοδοτήσουν οι ίδιες την ανάπτυξή τους και να καταπολεμήσουν τη φτώχεια μέσω διαφανών συστημάτων είσπραξης των φόρων και δίκαιης ανακατανομής του πλούτου·

49. θεωρεί ότι οι συμβάσεις ΑΣΧ αντιπροσωπεύουν καταρχήν ένα παράδειγμα δημοσιονομικής στήριξης καλής ποιότητας (μεγάλης διάρκειας, προβλέψιμης, επικεντρωμένης στους κοινωνικούς τομείς κ.λπ.) που συνδέεται με τα αποτελέσματα· ζητεί, συνεπώς, από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να δημοσιεύσει το 2011 μια αξιολόγηση των συμβάσεων ΑΣΧ και να αξιολογήσει τη δυνατότητα επέκτασής τους σε μεγαλύτερο αριθμό χωρών·

50. ζητεί από την Επιτροπή να δημοσιεύσει επίσης τους όρους καθώς και τους δείκτες επιδόσεων στο πλαίσιο των «εγγράφων στρατηγικής ανά χώρα» επ' ευκαιρία της ενδιάμεσης αναθεώρησης· θεωρεί ότι οι δείκτες απόδοσης της δημοσιονομικής στήριξης πρέπει να καταρτίζονται με βάση την επίτευξη των στόχων μείωσης της φτώχειας και της επίτευξης των ΑΣΧ·

51. επαναλαμβάνει τις προηγούμενες εκκλήσεις του προς την Επιτροπή για τη μεταστροφή από τον έλεγχο των εισροών στον έλεγχο των αποτελεσμάτων με βάση δείκτες, με τη βελτίωση του συστήματος αναφοράς της, ούτως ώστε να εστιάζεται στην αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων·

52. παρατηρεί ότι η αποδοτικότητα των μέτρων αναπτυξιακής πολιτικής στις χώρες εταίρους πρέπει να λαμβάνει πλήρως υπόψη τις τοπικές συνθήκες και να σέβεται τις αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως ορίζονται από τη Συνθήκη, περιλαμβανομένων των αρχών του κράτους δικαίου και της δημοκρατίας· υπογραμμίζει ότι οι ανάγκες πρέπει να παραμείνουν αποφασιστικό κριτήριο για τη χορήγηση αναπτυξιακής βοήθειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

53. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να δημιουργήσουν δημόσιο μητρώο, στο οποίο θα απαριθμούνται με διαφανή τρόπο οι συμφωνίες δημοσιονομικής στήριξης, οι διαδικασίες και οι δείκτες ανάπτυξης, με στόχο την ενίσχυση των τοπικών δημοκρατικών θεσμών και τη διασφάλιση αμοιβαίας λογοδοσίας·

54. καλεί τα κράτη μέλη να επιδείξουν περισσότερη συνοχή σε εθνικό και κοινοτικό επίπεδο επί θεμάτων πολιτικής αναπτυξιακής βοήθειας· ζητεί από τα κράτη μέλη να προσφύγουν στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης προκειμένου να ενισχύσουν το συντονισμό τους με την Επιτροπή όσον αφορά τη δημοσιονομική στήριξη, ώστε να αποφεύγονται επικαλύψεις και ανακολουθίες·

55. υπενθυμίζει στην Επιτροπή και στα κράτη μέλη ότι πρέπει να εναρμονίσουν τη μεταξύ τους συνεργασία που αφορά την ανάπτυξη και να βελτιώσουν την υποχρέωση λογοδοσίας που αφορά όλα τα μέρη·

56. είναι απολύτως πεπεισμένο ότι σε μια εμπεριστατωμένη ανάλυση του μέλλοντος της δημοσιονομικής στήριξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς τρίτες χώρες πρέπει να εξετασθεί το θέμα της ένταξης του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης στον προϋπολογισμό· έχει επίγνωση του ιστορικού και θεσμικού υπόβαθρου της σημερινής κατάστασης, αλλά θεωρεί ότι έφτασε η στιγμή για το Συμβούλιο, τα κράτη μέλη και τις χώρες ΑΚΕ να αναγνωρίσουν ότι αυτή κατάσταση είναι επιζήμια για την αποτελεσματικότητα, τη διαφάνεια και τον δημοκρατικό έλεγχο της δημοσιονομικής στήριξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης· υπογραμμίζει, ωστόσο, ότι η ένταξη του ΕΤΑ στον προϋπολογισμό της ΕΕ δεν πρέπει να έχει ως επακόλουθο μείωση των συνολικών κονδυλίων που διατίθενται για τις πολιτικές ανάπτυξης·

57. καλεί τα κράτη μέλη, την Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ), σύμφωνα με την πρακτική που έχει καθιερωθεί σε άλλους τομείς πολιτικής, να βελτιώσουν το συντονισμό της δημοσιονομικής στήριξης που παρέχουν σε τρίτες χώρες για να αποφεύγονται και/ή να εξουδετερώνονται ενδεχόμενες αλληλεπικαλύψεις, ασυνέπειες και ανακολουθίες· εκφράζει λύπη για τις αξιολογήσεις που καταδεικνύουν ότι, σε τομεακό επίπεδο, η αδυναμία των πολιτικών, των θεσμών και των συστημάτων παροχής υπηρεσιών ώθησε τους χορηγούς να χρησιμοποιήσουν δικά τους συστήματα για την εφαρμογή των προγραμμάτων και να ακολουθήσουν διμερή και όχι συντονισμένη προσέγγιση, κατάσταση που είναι ακόμη πιο απαράδεκτη σε ένα πλαίσιο λιγοστής χρηματοδότησης και η οποία δυσχεραίνει στην πράξη τις προσπάθειες της ΕΕ να τηρήσει τις υποσχέσεις της για εξασφάλιση προβλέψιμης βοήθειας· επαναλαμβάνει ότι η δημοσιονομική στήριξη της ΕΕ σε όλα τα στάδια της προετοιμασίας και παροχής πρέπει να καθοδηγείται από τη συγκέντρωση του ενδιαφέροντος στους τομείς που προσφέρουν τη μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία·

58. καλεί την Επιτροπή να ευαισθητοποιήσει την κοινή γνώμη για τους κινδύνους που εμπεριέχονται στην πρακτική της δημοσιονομικής στήριξης, υπογραμμίζοντας ταυτόχρονα τις θετικές επιπτώσεις της δημοσιονομικής στήριξης στο επίπεδο της χειραφέτησης των εταίρων·

59. καλεί την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της να συνεχίσουν να προωθούν τη χρηματοδοτική τους στήριξη με ασφάλεια και ταυτόχρονα να παράσχουν συμβουλευτική υποστήριξη στην τεχνοκρατική διαχείριση των δημοσίων οικονομικών·

60. υπογραμμίζει ότι στόχοι της βελτίωσης του συντονισμού πρέπει να είναι η βελτιστοποίηση της διάθεσης πόρων, η ενίσχυση της ανταλλαγής ορθών πρακτικών και η αύξηση της αποτελεσματικότητας της δημοσιονομικής στήριξης·

61. θεωρεί ότι η Ένωση πρέπει να αποκτήσει συναίσθηση της προστιθέμενης αξίας που δημιουργεί το τεράστιο πολιτικό βάρος της και της δυνητικά ευρείας εμβέλειας της δράσης της και να επωφεληθεί από αυτά, εξασφαλίζοντας πολιτική επιρροή ανάλογη προς την παρεχόμενη οικονομική στήριξη·

62. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

  • [1]  ΕΕ C 46, 24.2.2006, σ. 1.
  • [2]  Συμπεράσματα του Συμβουλίου 9558/07, 12 Δεκεμβρίου 2007.
  • [3]  ΕΕ L 378, 27.12.2006, σ. 41.
  • [4]  ΕΕ C 293 E, 2.12.2006, σ. 316.
  • [5]  ΕΕ L 252, 25.09.10, σ. 109.
  • [6]  Κείμενα που εγκρίθηκαν την ημερομηνία αυτή, P7_TA(2011)0030.
  • [7]  ΕΕ L 37, 27.12.2006, σ. 41.
  • [8]  Ειδική έκθεση αριθ. 11/2010 του Ελεγκτικού Συνεδρίου της ΕΕ: «Διαχείριση της γενικής δημοσιονομικής στήριξης από την Επιτροπή στις χώρες ΑΚΕ, καθώς και στις χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Ασίας».
  • [9]  Κείμενα που εγκρίθηκαν στις 3 Φεβρουαρίου 2011 P78TC2-COD(2010)0059.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

1.        Εισαγωγή

Ως δημοσιονομική στήριξη (ΔΣ) νοείται η μεταφορά χρηματοδοτικών πόρων από μία εξωτερική υπηρεσία χρηματοδότησης προς το εθνικό ταμείο μιας χώρας εταίρου, υπό την προϋπόθεση ότι η τελευταία τηρεί τους συμφωνηθέντες όρους πληρωμής. Οι μεταφερθέντες χρηματοδοτικοί πόροι αποτελούν με τον τρόπο αυτό μέρος των συνολικών πόρων της χώρας εταίρου και χρησιμοποιούνται σύμφωνα με το σύστημα διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών της.

Παρ' όλον ότι η χορήγηση χρηματοδοτικής βοήθειας δεν είναι κάτι το νέο – στην πραγματικότητα άρχισε με το σχέδιο Marshall – κατέστη ιδιαίτερα δημοφιλής από τη δεκαετία του '80 και του '90 όταν η Παγκόσμια Τράπεζα και διάφορες διμερείς συνεργασίες άρχισαν να παρέχουν δημοσιονομική στήριξη υπό μορφή βοήθειας στο ισοζύγιο πληρωμών.

Ένα δεύτερο κύμα ΔΣ, κατά την περίοδο 2000-2005, εισήγαγε μια νέα συντονισμένη προσέγγιση της γενικής δημοσιονομικής στήριξης. Αυτή η μορφή δημοσιονομικής στήριξης είχε ως σκοπό να στηρίξει τις πολιτικές και στρατηγικές των χωρών εταίρων για να προωθήσουν την αυτοδιάθεση και την ενισχυμένη εταιρική σχέση.

Τέλος, παρατηρούμε σήμερα την καθιέρωση της ΔΣ ως του πιο αποτελεσματικού τρόπου για την επίτευξη των στόχων της διακήρυξης του Παρισιού και του σχεδίου δράσης της Άκρας. Η νέα προσέγγιση βασίζεται στην κυβερνητική αυτοδιάθεση, στον καθορισμό των δεσμεύσεων των δύο μερών, των τρόπων λειτουργίας της εταιρικής σχέσης και της αμοιβαίας ευθύνης. Από αυτήν προήλθε καλύτερη εναρμόνιση των διαδικασιών, τρόπων και εκταμιεύσεων των ποσών της στήριξης μεταξύ των χρηματοδοτών.

Η ΕΕ χορηγεί χρηματοδοτικές ενισχύσεις μόνο στις χώρες που πληρούν τα ακόλουθα τρία κριτήρια επιλεξιμότητας: α) σαφώς καθορισμένες εθνικές πολιτικές και στρατηγικές ανάπτυξης, β) μακροοικονομικό πλαίσιο προσανατολισμένο στη σταθερότητα και γ) εφαρμογή ενός αξιόπιστου και κατάλληλου προγράμματος για τη βελτίωση της δημοσιονομικής διαχείρισης.

Κατά την περίοδο 2003-2009, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανέλαβε υποχρεώσεις δημοσιονομικής στήριξης που ανήλθαν σε συνολικό ποσό άνω των 13 δισ. ευρώ (δηλαδή το 25% περίπου όλων των αναλήψεων υποχρεώσεων της περιόδου αυτής.) Το 56% περίπου όλων των αναλήψεων υποχρεώσεων αφορούσαν τις χώρες της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού (ΑΚΕ), το 24% τις χώρες που καλύπτονται από την ευρωπαϊκή πολιτική γειτνίασης, το 8% την Ασία, το 6% τη Λατινική Αμερική και το 5% τη Νότια Αφρική.

2.        Αντίκτυπος της ΔΣ: ένας απολογισμός ακόμα αμφιλεγόμενος

Από την αξιολόγηση του 2006[1] της ΔΣ στη Μπουρκίνα Φάσο, στο Μαλάουι, στη Μοζαμβίκη, στη Νικαράγουα, στην Ουγκάντα, στη Ρουάντα και στο Βιετνάμ, που πραγματοποιήθηκε από την επιτροπή αναπτυξιακής βοήθειας του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ-ΕΑΒ), συνάγεται το συμπέρασμα ότι η δημοσιονομική στήριξη είχε θετικό αντίκτυπο στην ορθολογική χρήση των δημόσιων δαπανών και στην ικανότητα των κυβερνήσεων, κυρίως στον τομέα της δημοσιονομικής διαχείρισης.

Από την αξιολόγηση προκύπτουν επίσης τα θετικά αποτελέσματα της ΔΣ στην εναρμόνιση και ευθυγράμμιση καθώς και στην ενίσχυση της κυβερνητικής αυτοδιάθεσης και ευθύνης. Επίσης, πρόσφατες ανεξάρτητες αξιολογήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα προγράμματα ανά χώρα επιβεβαιώνουν εν γένει τη χρησιμότητα της ΔΣ και συνιστούν τη συνέχισή της.

Οι αξιολογήσεις αυτές περιέχουν, ωστόσο, κάποιες επιφυλάξεις σχετικά με τις επιπτώσεις της ΔΣ στην υποχώρηση της φτώχειας και την εδραίωση της δημοκρατίας στις αποδέκτριες χώρες. Κατά γενικό κανόνα φαίνεται δύσκολο να αξιολογηθεί ο αντίκτυπος της ΔΣ στη μείωση της φτώχειας και στους άλλους σημαντικούς δείκτες των ΑΣΧ.

Επίσης, η ΔΣ εξακολουθεί να περιέχει δυνητικούς κινδύνους: αύξηση της πτητικότητας της βοήθειας, βραδυκίνητες διαδικασίες παρακολούθησης, οδυνηρές φορολογικές προσαρμογές σε περίπτωση διακοπής της. Στην τελευταία αυτή περίπτωση οι συνέπειες για τους άπορους πληθυσμούς μπορεί να είναι καταστροφικές, κυρίως εάν ορισμένα πάγια έξοδα σε σχέση με τους εκπαιδευτικούς, με τους εργαζομένους στον τομέα της υγείας ή με την αγορά φαρμάκων εξαρτώνται εν μέρει από την εξωτερική βοήθεια. Μια διακοπή της ΔΣ σε μια αποδέκτρια χώρα έχει επίσης συνέπειες στις γειτονικές της χώρες.

3.        Όροι εισδοχής όχι οπωσδήποτε συνεκτικοί

Οι δικαιούχοι χώρες, για να είναι επιλέξιμες, πρέπει να έχουν φθάσει σε ένα επαρκές επίπεδο αυτοδιάθεσης στους τομείς της καταπολέμησης της φτώχειας, της μακροοικονομικής διαχείρισης, της διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών και της διακυβέρνησης. Στην πραγματικότητα, παρατηρούνται μεγάλες διαφορές μεταξύ των χωρών αποδεκτριών ΔΣ. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, το αίσθημα αυτοδιάθεσης ήταν ισχυρό και η μακροοικονομική κατάσταση σταθερή στην Ουγκάντα, στο Βιετνάμ ή στη Ρουάντα ενώ ήταν αδύναμα στο Μαλάουι, τη Μοζαμβίκη ή την Μπουρκίνα Φάσο.

Δύο ερωτήματα προκύπτουν: μήπως η επιλογή των χωρών δικαιούχων της ΔΣ στηρίζεται στην εμπιστοσύνη των δωρητών προς το πολιτικό προσωπικό ή τους κυβερνώντες, έστω και εάν βάσει των ορισθέντων κριτηρίων ορισμένες χώρες δεν είναι "έτοιμες"; δεύτερον, μήπως ο χειρισμός της δημοσιονομικής βοήθειας γίνεται κυρίως με γνώμονα διπλωματικές και (γαιο)πολιτικές θεωρήσεις καθώς και υπόγειες "προσωπικές" σχέσεις ενώ για την επίσημη αιτιολόγησή της προβάλλονται επιχειρήματα τεχνικού απλώς χαρακτήρα;

Ως εκ τούτου, η συνολική δημοσιονομική βοήθεια μπορεί να λάβει εντονότερο πολιτικό χαρακτήρα έως και παρακινδυνευμένο.

4.        ΔΣ, αυτοδιάθεση και αναπτυξιακή ατζέντα

Η Διακήρυξη του Παρισιού καθιστά την αυτοδιάθεση ακρογωνιαίο λίθο του νέου συστήματος διεθνούς βοήθειας. Αλλά το να δίδεται έμφαση στην «κυβερνητική αυτοδιάθεση» και στην απαραίτητη ανάληψη ευθυνών δεν σημαίνει, κατ' ανάγκη, ότι τα κράτη, οι αιρετοί εκπρόσωποι του λαού και η κοινωνία των πολιτών καθίστανται αυτοδύναμα.

Στην πράξη μπορούμε να παρατηρήσουμε διάφορα επίπεδα αυτοδιάθεσης ανάλογα με τα ειδικά χαρακτηριστικά της συγκεκριμένης δημοσιονομικής στήριξης και την ωριμότητα του συστήματος της δημοκρατίας και της διαχείρισης των οικονομικών της χώρας εταίρου. Έως σήμερα δεν έχει οριστικά αποδειχθεί η σχέση αιτίου και αιτιατού μεταξύ ΔΣ και αυτοδιάθεσης: οι μελέτες δείχνουν ότι η ΔΣ δεν μπορεί να μεταμορφώσει την υποκείμενη πολιτική πραγματικότητα (τούτο αποτελεί μάλλον ευσεβή πόθο για κάθε μορφή βοήθειας).

Επιπλέον, φαίνεται ότι για τους χρηματοδότες η αυτοδιάθεση περιορίζεται στο να επιδεικνύουν οι πολιτικές και διοικητικές αρχές των δικαιούχων χωρών την αποφασιστική και διαρκή τους δέσμευση υπέρ των δημοσιονομικών μεταρρυθμίσεων και των χρηματοδοτικών ευθυνών που συνιστούν τα διεθνή πιστωτικά ιδρύματα, κυρίως δε το ΕΤΕ.

Επίσης, όσον αφορά την κοινωνία των πολιτών, οι χρηματοδότες δεν τήρησαν τις δεσμεύσεις τους να συμπεριλαμβάνουν συστηματικά τους βουλευτές και τους εκπροσώπους των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών στο διάλογό τους με τις κυβερνήσεις των αναπτυσσόμενων χωρών.

Η προσέγγιση αυτή μπορεί να μας οδηγήσει στη δημιουργία "ανεπτυγμένων" κρατών, που διαθέτουν μια αποτελεσματική από τεχνικής πλευράς γραφειοκρατία. Βλέπουμε ότι το καίριο ερώτημα παραμένει το "πώς" εκδηλώνεται η αυτοδιάθεση (μέσω της κυβέρνησης, της δήλωσης προθέσεων, της ανάληψης ενεργειών, κ.λπ.) και όχι το «τι», δηλαδή σε τι συνίσταται η αυτοδιάθεση, ποιο είναι το περιεχόμενό της.

5.        Η δημοσιονομική στήριξη που χορηγεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή: ένας   απολογισμός ανάμικτος       

Η "δυναμική" προσέγγιση

Σε έγγραφο που δημοσιεύθηκε το 2008[2] σχετικά με τη δημοσιονομική στήριξη, η Επιτροπή βεβαιώνει ότι ερμηνεύει "κατά τρόπο δυναμικό" τους όρους του άρθρου 61, παράγραφος 2 της Συμφωνίας του Κοτονού[3]. Θεωρεί ότι οι αδυναμίες που επηρεάζουν τη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών, οι οποίες παρατηρούνται τη στιγμή της απόφασης της χρηματοδότησης, δεν εμποδίζουν την έναρξη ενός προγράμματος δημοσιονομικής βοήθειας, εφόσον κρίνονται ικανοποιητικές η βούληση μεταρρυθμίσεων και οι μεταρρυθμίσεις. Η κεντρική έννοια για την Επιτροπή είναι "η κατεύθυνση την οποία ακολουθεί η χώρα".

Η δυναμική αυτή ερμηνεία των όρων επιλεξιμότητας και ιδιαίτερα αυτού σε σχέση με τη δημοσιονομική διαχείριση, μπορεί να αυξάνει τον κίνδυνο, βραχυπρόθεσμα. Της άποψης αυτής είναι όχι μόνο η Επιτροπή αλλά και το Ελεγκτικό Συνέδριο το οποίο στην ειδική του έκθεση αριθ. 2/2005 καθώς και στην ετήσια έκθεση για το 2009 εκτιμά ότι η Επιτροπή θα έπρεπε να επιδείξει με τρόπο περισσότερο σαφή, τυποποιημένο και δομημένο την επιλεξιμότητα και την επίδοση στη δημοσιονομική διαχείριση.

Επίσης, το άρθρο 25.1(β) του μηχανισμού χρηματοδότησης της αναπτυξιακής συνεργασίας (DCI) ορίζει ότι δημοσιονομική στήριξη χορηγείται "όταν η διαχείριση των δημόσιων δαπανών του κράτους εταίρου είναι αρκετά διαφανής, αξιόπιστη και αποτελεσματική" και ότι η προσέγγιση πρέπει να προσανατολίζεται "στα αποτελέσματα και να θεμελιώνεται σε δείκτες επιδόσεως".

Η ΔΣ και η αποτελεσματικότητα της βοήθειας

Κατά την πρώτη αξιολόγηση της βοήθειας της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, το 2007, η επιτροπή αναπτυξιακής βοήθειας προέβη σε μια σειρά διαπιστώσεων σχετικά με τον ρόλο της δημοσιονομικής στήριξης για την προώθηση των στόχων της ατζέντας για την αποτελεσματικότητα της αναπτυξιακής βοήθειας. Εν ολίγοις, η επιτροπή αναπτυξιακής βοήθειας υπογραμμίζει ότι:

           α)   η Επιτροπή πρέπει να αποφύγει να χρησιμοποιήσει τη δημοσιονομική στήριξη για να επιταχύνει τη μεταφορά κεφαλαίων στο πλαίσιο της εντατικοποίησης της προσπάθειας της βοήθειας ή για την επίτευξη του στόχου του 50%·

           β)   η Επιτροπή πρέπει να εξετάσει πώς θα μπορούσαν να συμμετέχουν οι οργανώσεις της τοπικής κοινωνίας των πολιτών στην παρακολούθηση των δαπανών και του αντίκτυπου της δημοσιονομικής στήριξης·

           γ)   το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο επιβάλλει, από πολιτικής άποψης, τη χορήγηση βοήθειας μόνο στις χώρες που τηρούν τις ελάχιστες προδιαγραφές όσον αφορά τη διακυβέρνηση και τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Εξάλλου, οι χρηματοδότες, σε ορισμένες περιπτώσεις αμφισβητούν το ότι η ΔΣ παρουσιάζει πλεονεκτήματα σε σύγκριση με την ενίσχυση σχεδίων. Μια πρόσφατη αξιολόγηση[4] δείχνει ότι σε τομεακό επίπεδο η αδυναμία των πολιτικών, των θεσμών και των συστημάτων παροχής υπηρεσιών έκανε τους χρηματοδότες να εφαρμόσουν προγράμματα με δικά τους συστήματα και να ακολουθήσουν διμερή και όχι συντονισμένη προσέγγιση. Αυτές οι διαδικασίες κλονίζουν ισχυρά τις τομεακές πολιτικές και θεσμούς και τα συστήματα παροχής τομεακών υπηρεσιών, ενισχύοντας με τον τρόπο αυτό την αρχική αντίδραση των χρηματοδοτών έναντι της κατάστασης.

Στο πλαίσιο αυτό, μπορεί να γίνει ακόμα δυσκολότερη η συμφιλίωση των προσδοκιών με την επίτευξη του στόχου που έθεσε η ΕΕ να αυξήσει τη δημοσιονομική της στήριξη και να βελτιώσει την προβλεψιμότητα της βοήθειας που χορηγεί.

6.        Συνοδευτικά μέτρα για την ενίσχυση του πολιτικού διαλόγου

Ένας από τους άξονες διαβούλευσης της Επιτροπής είναι "ο ρόλος του διαλόγου για τη διαμόρφωση πολιτικών, ο ρόλος της υπό όρους παροχής βοήθειας, η σύνδεση μεταξύ επίδοσης και αποτελεσμάτων". Η Επιτροπή υπογραμμίζει τρεις βασικές ιδέες:

           α)   η ευθύνη της κυβέρνησης μιας χώρας εταίρου έναντι των πολιτών της αποτελεί βασικό παράγοντα για την επίτευξη αποτελεσμάτων σε θέματα ανάπτυξης και η δημοσιονομική στήριξη υπόκειται, κατ' αρχήν, στον έλεγχο του εθνικού κοινοβουλίου και των θεσμικών οργάνων ελέγχου των δημόσιων οικονομικών·

           β)   έως σήμερα, οι βελτιώσεις που έχουν παρατηρηθεί σε επίπεδο εθνικής ευθύνης εξακολουθούν να παραμένουν μέτριες, κυρίως επειδή σε πάρα πολλές χώρες η ικανότητα της κοινωνίας των πολιτών και των κοινοβουλίων να υπερασπίζονται και να ελέγχουν τις στρατηγικές επιλογές στο πλαίσιο μιας διαφανούς δημοσιονομικής διαδικασίας εξακολουθεί να είναι αδύναμη.

           γ)   μια από τις μείζονες προκλήσεις για τους χορηγούς δημοσιονομικής στήριξης είναι η υποστήριξη των εθνικών θεσμών και συστημάτων λογοδοσίας.

Ως προς τούτο, το ΕΚ έχει ήδη επισημάνει ότι είναι σημαντικό να εφαρμοσθεί ένα σύστημα που θα κάνει να συμμετέχουν συστηματικά τα κοινοβούλια και η κοινωνία των πολιτών στον διάλογο σχετικά με τις πολιτικές καταπολέμησης της φτώχειας και στις ετήσιες επανεξετάσεις της δημοσιονομικής στήριξης.

Επίσης, το σύστημα αυτό πρέπει να καθιστά επίσης δυνατή την κυκλοφορία πληροφοριών μεταξύ της κοινωνίας των πολιτών και της δημόσιας γνώμης εν γένει, προκειμένου η κοινωνία των πολιτών, τα πανεπιστήμια και οι ιδιωτικές οργανώσεις να μπορούν να δίδουν τη γνώμη τους στο πλαίσιο των διαβουλεύσεων θεματικών ομάδων που δημιουργούνται για την παρακολούθηση της δημοσιονομικής στήριξης.

7.        Συμπεράσματα

Η Επιτροπή Ανάπτυξης, προτού καθορίσει την οριστική της θέση, επιθυμεί να διευκρινίσει η Επιτροπή τα ακόλουθα σημεία:

§ δεδομένου ότι η ΕΕ είναι ο πρώτος χορηγός αναπτυξιακής βοήθειας, είναι σε θέση να επηρεάσει τους άλλους χρηματοδότες, συγκεκριμένα δε το ΕΤΕ και την Παγκόσμια Τράπεζα, προκειμένου να εξεύρουν μια κοινή συνεπή θέση σχετικά με τα κριτήρια χορήγησης της ΔΣ;

§ ποιες είναι οι αντισταθμίσεις για τις χώρες που δεν επωφελούνται ΔΣ;

§ κατά τη διακοπή της ΔΣ σε μια χώρα, η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη τον αντίκτυπο της απόφασης αυτής στην περιφερειακή ενοποίηση;

§ η ΔΣ αποτελεί, άραγε, το καλύτερο κίνητρο για την ενδογενή ανάπτυξη;

Παράρτημα 1

Κατάσταση των χωρών αποδεκτριών αναπτυξιακής βοήθειας κατά το 2009 υπό μορφή ΔΣ ανά χρηματοδοτικό μέσο

EDF ACP                                                                           DCI

Country                    EC Contribution Funding instrument                          Country              EC Contribution  Funding instrument

Benin                        €51.400.000       EDF                Congo (Democratic Republic of the) €26.000.000  DCI - Thema

Botswana                €60.000.000       EDF                Bolivia                         €7.750.000        DCI - Thema

Burkina Faso          €55.420.000       EDF                Ecuador                      €26.400.000     DCI - Geo

Burundi                    €14.330.000       EDF                El Salvador                 €37.100.000     DCI - Geo

Cape Verde             €11.500.000       EDF                Georgia                       €2.000.000        DCI - Thema

Central African Republic                      €12.210.000 EDF                             Ghana                €15.000.000  DCI - Thema

Comoros                 €7.270.000          EDF                Guatemala                 €33.800.000     DCI - Geo

Congo (Democratic Republic of the) €22.620.000 EDF                             Guyana              €22.292.000  DCI - Thema

Ghana                      €49.020.000       EDF                Haiti                             €5.800.000        DCI - Thema

Grenada                   €5.290.000          EDF                Indonesia                   €145.000.000   DCI - Geo

Guinea-Bissau       €14.950.000       EDF                Jamaica                      €16.816.000     DCI - Thema

Haiti                          €37.580.000       EDF                Kyrgyzstan                  €9.000.000        DCI - Geo

Jamaica                   €1.900.000          EDF                Malawi                         €15.900.000     DCI - Thema

Liberia                      €20.200.000       EDF                Mauritius                     €61.984.000     DCI - Thema

Malawi                      €33.890.000       EDF                Nepal                          €13.000.000     DCI - Geo

Mali                           €81.700.000       EDF                Peru                             €60.800.000     DCI - Geo

Mauritius                  €44.990.000       EDF                Philippines                 €36.000.000     DCI - Geo

Mozambique           €12.110.000       EDF                Rwanda                      €20.155.000     DCI - Thema

Niger                         €6.900.000          EDF                Saint Kitts and Nevis €10.425.000     DCI - Thema

Rwanda                   €41.440.000       EDF                Seychelles                 €2.000.000        DCI - Thema

Samoa                     €15.300.000       EDF                South Africa                €122.680.000   DCI - Geo

Seychelles               €16.500.000       EDF                Tajikistan                    €7.750.000        DCI - Thema

Sierra Leone           €18.420.000       EDF                Trinidad and Tobago                             €10.764.000  DCI - Thema

Tanzania                  €389.840.000     EDF                                                                                 

Togo                         €15.000.000       EDF                                                                                 

Zambia                     €30.000.000       EDF                                                                                 

 

Πηγή: AIDCO 2009. Στα ως άνω ποσά περιλαμβάνεται η δημοσιονομική και η τομεακή δημοσιονομική στήριξη

  • [1]  IDD και Σια, "Κοινή αξιολόγηση της γενικής δημοσιονομικής στήριξης 1994-2004", Μάιος 2006.
  • [2]  "Η δημοσιονομική στήριξη: και αν προσπαθούσαμε με τον σεβασμό και την εμπιστοσύνη;" Ευρωπαϊκές Κοινότητες, 2008.
  • [3]  Το άρθρο αυτό ενισχύει την υπευθυνότητα σε εθνικό επίπεδο και τον κοινοβουλευτικό έλεγχο της διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών.
  • [4]  ODI/Mokoro, "Η τομεακή δημοσιονομική στήριξη στην πράξη, σύνθεση", Φεβρουάριος 2010.

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων (18.4.2011)

προς την Επιτροπή Ανάπτυξης

σχετικά με το μέλλον της δημοσιονομικής στήριξης της ΕΕ προς τις αναπτυσσόμενες χώρες
(2010/2300(INI))

Συντάκτρια γνωμοδότησης: Gabriele Albertini

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων καλεί την Επιτροπή Ανάπτυξης, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:

1.  εκφράζει επιδοκιμασία για τη διαδικασία διαβούλευσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο· ελπίζει ότι η διαδικασία δημοσιονομικής στήριξης θα αναλυθεί και θα βελτιωθεί με αντικειμενικό τρόπο, ούτως ώστε να αυξηθεί η αποδοτικότητά της·

2.  υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με τη Συνθήκη της Λισσαβώνας, η μείωση και εξάλειψη της φτώχειας αποτελεί τον μέγιστο στόχο της αναπτυξιακής πολιτικής της ΕΕ· τονίζει ότι η φτώχεια έχει πολλαπλές διαστάσεις όπως ανθρώπινη, οικονομική, κοινωνική-πολιτιστική, περιβαλλοντική, πολιτική και διάσταση φύλου, και ότι όλες θα πρέπει να αντιμετωπίζονται από την αναπτυξιακή πολιτική της ΕΕ·

3.  συμμερίζεται την άποψη ότι η δημοσιονομική στήριξη μπορεί να συμβάλει στη δημιουργία μηχανισμών για την καταπολέμηση της διαφθοράς, αν πληρούνται οι προϋποθέσεις για μια διαφανή και πλήρως υπεύθυνη δημοσιονομική διαχείριση και υπάρχει συμφωνία όσον αφορά μια δέσμη δεικτών απόδοσης και ότι, σε άλλη περίπτωση, θα μπορούσε, αντιθέτως, να συμβάλει στη διάδοση της διαφθοράς· τονίζει τη σημασία που έχει, κατά περίπτωση, η υποστήριξη των δημόσιων αρχών και των κοινοβουλίων στις επωφελούμενες χώρες για την προώθηση της διαφάνειας και της χρηστής διακυβέρνησης και για την καταπολέμηση της διαφθοράς·

4.  πιστεύει ότι η δημοσιονομική στήριξη, όπως και η προγραμματισμένη βοήθεια, πρέπει να αντιμετωπίζεται ως μεταβατικό μέσο και να μην εμποδίζει τις προσπάθειες για την ενίσχυση των ικανοτήτων των χωρών να συγκεντρώνουν δικούς τους πόρους μέσω, για παράδειγμα, της φορολογίας, ώστε να ανεξαρτητοποιηθούν από τις δωρεές τρίτων χωρών·

5.  φρονεί ότι οι αναπτυξιακές στρατηγικές πρέπει να σχεδιάζονται από τις ίδιες τις αποδέκτριες κυβερνήσεις στο πλαίσιο διαβούλευσης με ευρύ φάσμα εκπροσώπων της κοινωνίας των πολιτών και των τοπικών αρχών και σε στενή συνεργασία με τους διεθνείς χρηματοδότες και πρέπει να εγκρίνονται από τα εθνικά κοινοβούλια· φρονεί, επιπλέον, ότι η κοινωνία των πολιτών, οι τοπικές αρχές και οι κοινοβουλευτικοί εκπρόσωποι πρέπει να συμμετέχουν σε κάθε στάδιο της εφαρμογής, της παρακολούθησης και της αξιολόγησης των αποτελεσμάτων, ότι η διαδικασία αυτή θα πρέπει να είναι διαφανής, ώστε να επιτρέπει τον απρόσκοπτο και αποδοτικό διάλογο με την κοινωνία των πολιτών και ότι η απαίτηση αυτή πρέπει να αποτελεί καθοριστικό κριτήριο επιλεξιμότητας για τη δημοσιονομική στήριξη·

6.  υπογραμμίζει τη σημασία που έχει η αποτελεσματικότητα της αναπτυξιακής βοήθειας της ΕΕ· ζητεί να διαμορφωθούν σε επίπεδο ΕΕ μηχανισμοί ανεξάρτητης αξιολόγησης και μια δομή υποβολής παραπόνων που θα είναι προσβάσιμοι για εκείνους που επηρεάζονται από τη βοήθεια της ΕΕ, αλλά και να υποστηριχθεί η δημιουργία μηχανισμών απόδοσης ευθυνών σε κάθε χώρα·

7.  φρονεί ότι, εφόσον η χρήση της δημοσιονομικής στήριξης είναι μια σημαντική στρατηγική απόφαση στο πεδίο των σχέσεων της Ένωσης με τις χώρες εταίρους, το άρθρο 290 της ΣΛΕΕ (πράξεις κατ’ εξουσιοδότηση) θα πρέπει να ισχύει για τον προσδιορισμό των κριτηρίων επιλεξιμότητας όσον αφορά αυτή τη μορφή βοήθειας, δίδοντας στο Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο, ως συννομοθέτες, πλήρεις εξουσίες συναπόφασης όσον αφορά την έγκρισή της, περιλαμβανομένου -αν είναι αναγκαίο- του δικαιώματος ανάκλησης της κατ’ εξουσιοδότηση πράξης·

8.  επαναλαμβάνει ότι η δημοσιονομική στήριξη πρέπει να δαπανάται με στόχο τη μείωση της φτώχειας, και, μεταξύ άλλων, για την επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας και στη βάση αρχών όπως η εταιρική σχέση, η αποτελεσματικότητα της βοήθειας και η συνοχή της πολιτικής για την ανάπτυξη· υποστηρίζει την παροχή κινήτρων στη βάση αποτελεσμάτων, τονίζει όμως ότι κάθε είδους αστάθεια των εκταμιεύσεων πρέπει να είναι προβλέψιμη, στο μέτρο του δυνατού, ώστε να μην επιδρά αρνητικά στο δημοσιονομικό σχεδιασμό· επαναλαμβάνει ότι δημοσιονομική στήριξη πρέπει να παρέχεται μόνο σε χώρες που τηρούν και διαφυλάσσουν τις ελάχιστες προδιαγραφές όσον αφορά τη διακυβέρνηση και τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· υπογραμμίζει ότι οι προϋποθέσεις που συνδέονται με τις μακροοικονομικές μεταρρυθμίσεις πρέπει να είναι συμβατές με την ανθρώπινη και την κοινωνική ανάπτυξη·

9.  τονίζει ότι η τομεακή δημοσιονομική στήριξη μπορεί, υπό ορισμένες συνθήκες, να αποτελέσει μια χρήσιμη ενδιάμεση λύση ώστε να δοθεί στις ενδιαφερόμενες κυβερνήσεις και κοινοβούλια μεγαλύτερη αρμοδιότητα στη διαχείριση των πόρων της βοήθειας, οι οποίοι όμως θα διατίθενται για την υλοποίηση των ΑΣΧ·

10. πιστεύει ότι, χωρίς να θίγεται η «αρχή της αρμοδιότητας» που διατυπώνεται στη Δήλωση του Παρισιού, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει πάντα να επιδιώκει την προώθηση της πρόσβασης στη στοιχειώδη εκπαίδευση και τις βασικές υπηρεσίες υγείας, καθώς και του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

11. δηλώνει ότι η αποδοτικότητα των μέτρων αναπτυξιακής πολιτικής στις χώρες εταίρους πρέπει λαμβάνει πλήρως υπόψη τις τοπικές συνθήκες και να σέβεται τις αρχές της ΕΕ, όπως ορίζεται από τη Συνθήκη, περιλαμβανομένων του κράτους δικαίου και της δημοκρατικής διακυβέρνησης· τονίζει ότι οι ανάγκες θα πρέπει να παραμείνουν βασικό κριτήριο για τη χορήγηση αναπτυξιακής βοήθειας της ΕΕ·

12. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να δημιουργήσουν δημόσιο μητρώο, στο οποίο θα απαριθμούνται με διαφανή τρόπο οι συμφωνίες δημοσιονομικής στήριξης, οι διαδικασίες και οι δείκτες ανάπτυξης, με στόχο την ενίσχυση των τοπικών δημοκρατικών θεσμών και τη διασφάλιση αμοιβαίας λογοδοσίας·

13. τονίζει τον καίριο και υποχρεωτικό ρόλο της συνοχής των πολιτικών για την εφαρμογή μιας αναπτυξιακής πολιτικής με σημαντικά αποτελέσματα· δηλώνει ότι η δημοσιονομική στήριξη θα έχει πραγματικό και μακροπρόθεσμο θετικό αντίκτυπο μόνο αν τεθούν σε εφαρμογή αναπτυξιακές δραστηριότητες και σε άλλους τομείς ενωσιακής πολιτικής όπως το περιβάλλον, η ενέργεια, το κλίμα, το εμπόριο, η γεωργία και η εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι η εμπορική πολιτική της ΕΕ πρέπει να υποστηρίξει τη διαμόρφωση ισότιμων όρων ανταγωνισμού και την ενδυνάμωση των εμπορικών δυνατοτήτων των αναπτυσσόμενων χωρών, λαμβανομένου υπόψη ότι το εμπόριο θα μπορούσε να αποτελέσει έναν από τους αποτελεσματικότερους μοχλούς οικονομικής μεγέθυνσης και ανάπτυξης· ζητεί ακόμη να επικεντρωθεί η εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας της ΕΕ στην προώθηση της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της ειρήνης και της ασφάλειας, που αποτελούν καίριες προϋποθέσεις μιας βιώσιμης ανάπτυξης· ζητεί πιο συστηματικές προσπάθειες για την ενσωμάτωση της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή και των μέτρων για τη μείωση των κινδύνων καταστροφών·

14. καλεί τα κράτη μέλη να υλοποιήσουν τη δέσμευσή τους να επιτύχουν σταδιακά τον συμφωνηθέντα στόχο, σύμφωνα με τον οποίο το 0,7% του ΑΕΠ πρέπει να δαπανάται για αναπτυξιακή συνεργασία.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης

13.4.2011

 

 

 

Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας

+:

–:

0:

54

3

0

Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία

Gabriele Albertini, Dominique Baudis, Bastiaan Belder, Elmar Brok, Arnaud Danjean, Ana Gomes, Andrzej Grzyb, Anna Ibrisagic, Anneli Jäätteenmäki, Jelko Kacin, Ιωάννης Κασουλίδης, Tunne Kelam, Nicole Kiil-Nielsen, Μαρία-Ελένη Κοππά, Paweł Robert Kowal, Wolfgang Kreissl-Dörfler, Eduard Kukan, Krzysztof Lisek, Sabine Lösing, Ulrike Lunacek, Barry Madlener, Mario Mauro, Κυριάκος Μαυρονικόλας, Willy Meyer, Francisco José Millán Mon, Alexander Mirsky, María Muñiz De Urquiza, Norica Nicolai, Raimon Obiols, Ria Oomen-Ruijten, Justas Vincas Paleckis, Ioan Mircea Paşcu, Vincent Peillon, Hans-Gert Pöttering, Libor Rouček, José Ignacio Salafranca Sánchez-Neyra, Jacek Saryusz-Wolski, Werner Schulz, Charles Tannock, Inese Vaidere, Кристиан Вигенин, Андрей Ковачев

Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία

Elena Băsescu, Véronique De Keyser, Andrew Duff, Roberto Gualtieri, Liisa Jaakonsaari, Elisabeth Jeggle, Agnès Le Brun, Barbara Lochbihler, Jacek Protasiewicz, Judith Sargentini, György Schöpflin, Ivo Vajgl

Αναπληρωτές (άρθρο 187, παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία

Marije Cornelissen, Leonardo Domenici, Birgit Schnieber-Jastram

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπής Προϋπολογισμών (1.4.2011)

προς την Επιτροπή Ανάπτυξης

σχετικά με το μέλλον της δημοσιονομικής στήριξης της ΕΕ προς τις αναπτυσσόμενες χώρες
(2010/2300(INI))

Εισηγήτρια: Anne E. Jensen

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η Επιτροπή Προϋπολογισμών καλεί την Επιτροπή Ανάπτυξης, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:

1.  εκφράζει την έκπληξή του για τα πενιχρά δεδομένα και ποσά που παρέχονται σχετικά με τη δημοσιονομική στήριξη στην Πράσινη Βίβλο της Επιτροπής, και αναρωτιέται πώς μπορούν τα ενδιαφερόμενα μέρη και οι ενδιαφερόμενοι παράγοντες να συμβάλουν στο μέγιστο δυνατό βαθμό σε αυτές τις διαβουλεύσεις χωρίς να έχουν στη διάθεσή τους δεδομένα σε σχέση με τα ποσά και τις τάσεις στον τομέα της δημοσιονομικής στήριξης·

2.  είναι της γνώμης ότι η βοήθεια της ΕΕ πρέπει να παράγει πραγματική αλλαγή της ποιότητας στις χώρες εταίρους και αναγνωρίζει ότι η δημοσιονομική στήριξη αποτελεί αποτελεσματικό εργαλείο για την επίτευξη αυτού του στόχου, υπό τον όρο ότι, παράλληλα με την υπαγωγή της σε όρους, θα χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με αποτελεσματικό πολιτικό διάλογο·

3.  θεωρεί ότι η δημοσιονομική στήριξη, εάν χρησιμοποιείται σωστά, είναι ένα πολύ σημαντικό εργαλείο για την ανάπτυξη, δεδομένου ότι ενισχύει τον ενστερνισμό των αναπτυξιακών στρατηγικών στις χώρες εταίρους, αυξάνει την υποχρέωση λογοδοσίας των κυβερνήσεων και καθιστά τη βοήθεια περισσότερο προβλέψιμη· τονίζει, ωστόσο, ότι η δημοσιονομική στήριξη δεν πρέπει να είναι μια απλή μεταφορά χρηματοδοτικών πόρων, αλλά μέρος ενός πακέτου στο οποίο περιλαμβάνεται ο διάλογος διαμόρφωσης πολιτικής, η αξιολόγηση της επίδοσης, η δημιουργία ικανοτήτων και άλλες υποστηρικτικές παρεμβάσεις·

4.  υπενθυμίζει ότι η ύπαρξη σαφώς καθορισμένων, ευρέως υποστηριζόμενων και επιμελώς ελεγχόμενων δεικτών έχει ουσιαστική σημασία για να καταστούν εμφανή τα απτά αποτελέσματα της δημοσιονομικής στήριξης σε τρίτες χώρες, και ότι οι σχετικές αρμόδιες για τον προϋπολογισμό αρχές πρέπει να ενημερώνονται τακτικά για τους δείκτες και τις κατευθυντήριες γραμμές που διαμορφώνουν τη διαδικασία λήψης αποφάσεων σε σχέση με τη δημοσιονομική στήριξη· τονίζει ότι αυτοί οι δείκτες πρέπει να προσαρμόζονται καλύτερα στις επί μέρους ανάγκες των χωρών εταίρων για να αποφεύγεται η ενιαία και αδιαφοροποίητη προσέγγιση της Επιτροπής η οποία μπορεί να είναι αντιπαραγωγική·

5.  είναι της άποψης ότι οι αποφάσεις χρηματοδότησης της δημοσιονομικής στήριξης πρέπει να καθοδηγούνται όχι μόνον από τα αναμενόμενα οφέλη αλλά και από τους βραχυπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους κινδύνους που διατρέχουν τόσο οι χώρες δότες όσο και οι χώρες εταίροι· σημειώνει ότι το Ελεγκτικό Συνέδριο στην ειδική έκθεσή[1] του, είναι απολύτως σύμφωνο με την εκτίμηση αυτή, υπογραμμίζοντας το γεγονός ότι δεν έχει ακόμη αναπτυχθεί και εφαρμοσθεί ένα ορθό πλαίσιο διαχείρισης κινδύνων·

6.  θεωρεί τον προβλέψιμο χαρακτήρα της ροής των κονδυλίων ως έναν από τους πιο σημαντικούς παράγοντες για τη διασφάλιση της ποιότητας των δαπανών, δεδομένου ότι επιτρέπει στις χώρες εταίρους να πραγματοποιούν μακροπρόθεσμο σχεδιασμό των δαπανών και να συντηρούν τις βελτιώσεις σε τομεακές πολιτικές· τάσσεται υπέρ της ενίσχυσης αυτής της προσέγγισης από τις φορολογικές πολιτικές των χωρών εταίρων και μέσω της κινητοποίησης των εγχώριων εσόδων πράγμα που, μακροπρόθεσμα, αναμένεται ότι θα οδηγήσει στη μείωση της εξάρτησης από τη βοήθεια.

7.  θεωρεί ότι μια πραγματική αμοιβαία απόδοση λογαριασμών είναι ακρογωνιαίος λίθος της δημοσιονομικής στήριξης και προϋπόθεση για την βιωσιμότητά της: φρονεί ότι δεν πρέπει μόνον οι κυβερνήσεις σε αμφότερες τις χώρες δότες και εταίρους να είναι πλήρως υπόλογες στο εσωτερικό τους αλλά ότι είναι εξίσου σημαντικό οι κυβερνήσεις, οι βουλευτές και οι πολίτες σε αμφότερες τις πλευρές να είναι υπόλογοι έναντι των ομολόγων τους· είναι της άποψης επ' αυτού ότι πρέπει να καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες για να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση του κοινού στις χώρες δότες και εταίρους όσον αφορά την εμβέλεια και τα αποτελέσματα της δημοσιονομικής στήριξης·

8.  τονίζει ότι η λογοδοσία της κυβέρνησης μιας χώρας εταίρου έναντι των πολιτών της αποτελεί βασικό παράγοντα για την επίτευξη αποτελεσμάτων σε θέματα ανάπτυξης· σημειώνει ότι, έως σήμερα, υπήρξαν πενιχρές μόνο βελτιώσεις όσον αφορά την εσωτερική λογοδοσία, εν μέρει επειδή σε πάρα πολλές χώρες η ικανότητα της κοινωνίας των πολιτών και των κοινοβουλίων να υπερασπίζονται και να ελέγχουν τις επιλογές πολιτικής στο πλαίσιο μιας διαφανούς δημοσιονομικής διαδικασίας είναι ελλιπής· ζητεί επομένως την καθιέρωση συστηματικής συμμετοχής των εθνικών κοινοβουλίων και της κοινωνίας των πολιτών στον πολιτικό διάλογο για τη μείωση της φτώχειας και στις ετήσιες επανεξετάσεις της δημοσιονομικής στήριξης·

9.  τονίζει την ανάγκη καταπολέμησης της απάτης και της διαφθοράς, θεωρώντας ότι οι παράγοντες αυτοί συνιστούν ιδιαίτερα σοβαρή απειλή για τους αναπτυξιακούς στόχους και την αποτελεσματικότητα της δημοσιονομικής στήριξης και είναι ικανοί να υπονομεύσουν τη νομιμότητα της προσφυγής στη δημοσιονομική στήριξη·

10. είναι απολύτως πεπεισμένο ότι σε μια εμπεριστατωμένη ανάλυση του μέλλοντος της δημοσιονομικής στήριξης της ΕΕ προς τρίτες χώρες πρέπει να εξετασθεί το θέμα της ένταξης του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης στον προϋπολογισμό· έχει επίγνωση του ιστορικού και θεσμικού υπόβαθρου της σημερινής κατάστασης, αλλά πιστεύει ότι έφτασε η στιγμή για το Συμβούλιο, τα κράτη μέλη και τις χώρες ΑΚΕ να αναγνωρίσουν ότι αυτή κατάσταση είναι επιζήμια για την αποτελεσματικότητα, τη διαφάνεια και τον δημοκρατικό έλεγχο της δημοσιονομικής στήριξης της ΕΕ· τονίζει, ωστόσο, ότι η ένταξη του ΕΤΑ στον προϋπολογισμό της ΕΕ δεν πρέπει να έχει ως επακόλουθο μείωση του συνολικού κονδυλίου για τις πολιτικές ανάπτυξης·

11. τονίζει ότι η ΕΕ έχει μεγαλύτερο βάρος σε διεθνές επίπεδο από το σύνολο των επιμέρους κρατών μελών της· καλεί τα κράτη μέλη, την Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ), σύμφωνα με την πρακτική που έχει καθιερωθεί σε άλλους τομείς πολιτικής, να βελτιώσουν το συντονισμό της αντίστοιχης δημοσιονομικής στήριξης που παρέχουν σε τρίτες χώρες για να αποφεύγονται και/ή να εξουδετερώνονται ενδεχόμενες αλληλεπικαλύψεις, ασυνέπειες και ανακολουθίες· εκφράζει τη λύπη του για τις επισκοπήσεις που καταδεικνύουν ότι, σε τομεακό επίπεδο, η αδυναμία των πολιτικών, των θεσμών και των συστημάτων παροχής υπηρεσιών ώθησε τους χρηματοδότες να χρησιμοποιήσουν δικά τους συστήματα για την εφαρμογή των προγραμμάτων και να ακολουθήσουν διμερή και όχι συντονισμένη προσέγγιση, κατάσταση που είναι ακόμη πιο απαράδεκτη σε ένα πλαίσιο λιγοστής χρηματοδότησης και η οποία δυσχεραίνει πολύ τις προσπάθειες της ΕΕ να ανταποκριθεί στις υποσχέσεις της για εξασφάλιση πιο προβλέψιμης βοήθειας· επαναλαμβάνει ότι η δημοσιονομική στήριξη της ΕΕ σε όλα τα στάδια της προετοιμασίας και παροχής πρέπει να καθοδηγείται από τη συγκέντρωση του ενδιαφέροντος σε ειδικούς τομείς που προσφέρουν τη μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία·

12. τονίζει ότι οι στόχοι της βελτίωσης του συντονισμού είναι η βελτιστοποίηση της διάθεσης πόρων, η ενίσχυση της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών και η τόνωση της αποτελεσματικότητας της δημοσιονομικής στήριξης.

13. φρονεί ότι η Ένωση πρέπει να αναγνωρίσει και να αξιοποιήσει την προστιθέμενη αξία που δημιουργεί το τεράστιο πολιτικό βάρος της και η δυνητικά ευρεία εμβέλεια της δράσης της, εξασφαλίζοντας πολιτική επιρροή ανάλογη προς την προσφερόμενη οικονομική στήριξη·

ANNEX 1

BUDGET SUPPORT FROM EUROPEAN DEVELOPMENT FUND

COMMITMENTS AND PROGRAMMING

IN ACP COUNTRIES UNTIL END 2009

Country

9th EDF (2003-2007)

commitments

10th EDF (2008-2013) programming

10th EDF (2008-2013) commitments

GBS

SBS

GBS

SBS

GBS

SBS

Barbados

 

10 500 000

 

8 300 000

 

 

Burkina Faso

197 000 000

2 000 000

320 000 000

75 000 000

325 620 000

50 000 000

Burundi

84 120 000

 

90 000 000

 

68 700 000

 

Benin

92 580 000

97 000 000

100 000 000

75 600 000

76 900 000

25 000 000

Bahamas

 

 

4 200 000

 

 

 

Botswana

 

51 416 000

 

62 000 000

 

60 000 000

Belize

 

 

 

10 000 000

 

 

Congo (RDC)

106 000 000

 

 

 

22 620 000

 

Central African Republic

18 530 000

 

34 000 000

 

29 210 000

 

Congo (Brazzaville)

30 450 000

 

 

 

 

 

Cape Verde

21 225 000

 

33 000 000

 

16 300 000

11 500 000

Dominica

 

10 780 000

4 600 000

 

 

 

Dominican Republic

38 000 000

48 200 000

91 300 000

53 700 000

 

 

Ethiopia

58 273 703

162 464 024

195 000 000

200 000 000

 

200 000 000

Falkland Islands

 

4 547 116

 

 

 

 

Gabon

 

 

 

10 000 000

 

 

Grenada

 

10 000 000

 

5 000 000

5 290 000

 

Ghana

111 000 000

5 000 000

175 000 000

83 000 000

216 020 000

8 000 000

Gambia

 

 

22 000 000

 

 

 

Guinea-Bissau

18 100 000

 

32 000 000

 

32 950 000

 

Guyana

41 196 379

 

30 200 000

14 800 000

 

 

Haiti

36 200 000

 

48 000 000

10 000 000

64 580 000

 

Jamaica

32 550 000

12 250 000

60 500 000

33 000 000

41 900 000

33 000 000

Kenya

125 000 000

 

126 800 000

66 400 000

 

 

Comoros

 

16 465 000

 

 

7 270 000

 

Saint Lucia

 

 

 

6 900 000

 

 

Liberia

3 500 000

 

20 200 000

 

27 000 000

 

Country

9th EDF (2003-2007)

commitments

10th EDF (2008-2013) programming

10th EDF (2008-2013) commitments

GBS

SBS

GBS

SBS

GBS

SBS

Lesotho

 

 

53 800 000

 

26 000 000

 

Madagascar

129 500 000

 

170 000 000

160 000 000

90 000 000

 

Mali

156 530 000

87 000 000

150 000 000

106 500 000

155 700 000

 

Mauritania

 

 

38 000 000

29 000 000

 

 

Montserrat

 

17 200 000

 

 

 

 

Mauritius

28 552 531

44 357 000

43 500 000

 

44 990 000

16 600 000

Malawi

85 500 000

 

175 000 000

60 000 000

123 890 000

 

Mozambique

149 922 000

92 700 000

311 000 000

181 200 000

315 110 000

30 000 000

Namibia

 

85 000 000

 

60 200 000

 

 

New Caledonia

 

21 500 000

 

 

 

 

Niger

181 000 000

 

150 000 000

135 000 000

93 000 000

15 000 000

Saint Pierre and Miquelon

 

12 810 000

 

 

 

 

Rwanda

101 764 000

 

175 000 000

35 000 000

184 440 000

78 800 000

Seychelles

 

 

7 500 000

 

15 500 000

 

Saint Helena

 

15 590 000

 

 

 

 

Sierra Leone

62 000 000

 

90 000 000

10 000 000

64 820 000

 

Senegal

53 000 000

 

133 000 000

25 000 000

75 000 000

 

São Tomé and Principe

 

 

 

13 300 000

 

 

Turks and Caicos Islands

14 635 000

 

 

 

 

 

Chad

23 800 000

 

 

 

 

 

Togo

5 000 000

 

32 000 000

 

32 500 000

 

Trinidad and Tobago

 

27 300 000

 

24 300 000

 

 

Tanzania

201 000 000

43 500 000

305 000 000

139 000 000

314 840 000

70 000 000

Uganda

92 000 000

17 500 000

175 000 000

55 000 000

175 000 000

 

Saint Vincent and Grenadines

 

 

 

6 200 000

 

 

Vanuatu

4 750 000

 

8 600 000

 

 

 

Samoa

 

 

 

25 500 000

 

15 300 000

Zambia

179 000 000

93 000 000

232 000 000

136 000 000

255 000 000

35 000 000

TOTAL

2 481 678 612

988 079 139

3 636 200 000

1 914 900 000

2 900 150 000

648 200 000

GBS:general budget support (support for a country’s national development strategy)

SBS sector budget support (support for a particular sector)

Πηγή: European Court of Auditors Special Report No 11/2010.

ANNEX 2

BUDGET SUPPORT

FROM DEVELOPMENT COOPERATION INSTRUMENT

COMMITMENTS IN ASIAN AND LATIN AMERICAN COUNTRIES

2002-2009

Country

GBS

SBS

TOTAL

Bangladesh

0

105 000 000

105 000 000

Bolivia

0

96 500 000

96 500 000

Ecuador

0

54 600 000

54 600 000

Guatemala

0

33 800 000

33 800 000

Honduras

60 500 000

34 000 000

94 500 000

Indonesia

0

145 000 000

145 000 000

India

0

340 000 000

340 000 000

Kyrgyzstan

0

65 000 000

65 000 000

Cambodia

23 100 000

30 000 000

53 100 000

Laos

16 200 000

0

16 200 000

Nicaragua

75 500 000

92 900 000

168 400 000

Nepal

0

38 000 000

38 000 000

Peru

0

60 800 000

60 800 000

Philippines

0

59 000 000

59 000 000

Pakistan

0

109 000 000

109 000 000

Paraguay

24 000 000

54 000 000

78 000 000

El Salvador

37 000 000

37 100 000

74 100 000

Tajikistan

0

43 000 000

43 000 000

Uruguay

0

8 000 000

8 000 000

Vietnam

102 000 000

16 000 000

118 000 000

TOTAL

338 300 000

1 421 700 000

1 760 000 000

 

 

 

breakdown as follows:

 

 

2002-2006, from ALA: 810 125 000

 

 

2007-2009, from DCI: 949 875 000

GBS: general budget support (support to a country’s national development strategy)

SBS: sector budget support (support for a particular sector)

Πηγή: European Court of Auditors Special Report No 11/2010

ANNEX 3

BUDGET SUPPORT PAYMENTS IN 2009

FROM EDF AND EU BUDGET (DCI)

million EUR

REGION

Total budget support

GBS

SBS

Amount

%

of total BS

Amount

%

of total BS

ACP

as % of BS to all regions

1 009.0

61%

755.1

97%

75%

 

253.9

29%

25%

 

LATIN AMERICA

as % of BS to all regions

121.8

7%

6.5

1%

5%

 

115.3

13%

95%

 

ASIA

as % of BS to all regions

112.0

7%

16.0

2%

14%

 

96.0

11%

86%

 

ENPI

as % of BS to all regions

415.0

25%

0.0

0%

0%

 

415.0

47%

100%

 

TOTAL

as % of BS to all regions

1657.8

100%

777.6

100%

47%

 

880.2

100%

53%

 

GBS: general budget support (support for a country’s national development strategy)

SBS: sector budget support (support for a particular sector)

               Πηγή: DEVCO, European Commission

ANNEX 4

LINK BETWEEN GBS ALLOCATIONS AND THE COMMISSION’S ASSESSMENT OF RISK OF NON-UTILISATION OF GBS DUE TO THE NON RESPECT OF THE ELIGIBILITY CRITERIA

 

 

 

LOW RISK

 

MEDIUM RISK

HIGH RISK

 

Number of ACP countries with budget support programmes planned in their national indicative programme for the 10th EDF

 

20

14

8

 

Number of ACP countries with no budget support programmes planned in their national indicative programme for the 10th EDF

 

0

8

18

 

Budget support as % of the national indicative programme for the 10th EDF

 

Average

73.0 %

63.2 %

35.0 %

Lowest

48.1 %

39.6 %

19.9 %

Highest

89.4 %

95.3 %

84.7 %

Πηγή: European Court of Auditors Special Report No 11/2010

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης

31.3.2011

 

 

 

Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας

+:

–:

0:

25

3

0

Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία

Marta Andreasen, Francesca Balzani, Reimer Böge, Lajos Bokros, Giovanni Collino, Jean-Luc Dehaene, James Elles, Göran Färm, José Manuel Fernandes, Carl Haglund, Lucas Hartong, Monika Hohlmeier, Sergej Kozlík, Jan Kozłowski, Alain Lamassoure, Giovanni La Via, Vladimír Maňka, Claudio Morganti, Miguel Portas, László Surján, Angelika Werthmann, Jacek Włosowicz, Надежда Нейнски

Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία

Maria Da Graça Carvalho, Gerben-Jan Gerbrandy, Jan Olbrycht, Peter Šťastný

Αναπληρωτές (άρθρο 187, παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία

Ivo Vajgl

  • [1]  Ειδική έκθεση αριθ. 11/2010 του Ελεγκτικού Συνεδρίου της ΕΕ: «Διαχείριση της γενικής δημοσιονομικής στήριξης από την Επιτροπή στις χώρες ΑΚΕ, καθώς και στις χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Ασίας».

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπής Ελέγχου του Προϋπολογισμού (31.3.2011)

προς την Επιτροπή Ανάπτυξης

σχετικά με το μέλλον της δημοσιονομικής στήριξης της ΕΕ προς τις αναπτυσσόμενες χώρες
(2010/2300(INI))

Συντάκτης γνωμοδότησης: Bart Staes

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η Επιτροπή Ελέγχου του Προϋπολογισμού καλεί την Επιτροπή Ανάπτυξης, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:

1. γνωρίζει ότι η δημοσιονομική στήριξη συνιστά ένα αμφιλεγόμενα εξεταζόμενο μέσο ανάπτυξης που συνεπάγεται ευκαιρίες και προκλήσεις αναγνωρίζει ότι σέβεται τις αναπτυξιακές αρχές ενισχύοντας την ιδία ευθύνη και το διάλογο μεταξύ εταίρων και δωρητών, και προσφέρει το πλεονέκτημα του χαμηλού κόστους των συναλλαγών, συνεπιφέροντας ταυτόχρονα τον κίνδυνο καταχρήσεων και ανεπιθύμητης χρησιμοποίησης κονδυλίων όποτε η εκ μέρους των αποδεκτριών χωρών διαχείριση των δημόσιων οικονομικών δεν είναι αρκετά διαφανής, αποτελεσματική και με υποχρέωση λογοδοσίας τονίζει ότι η δημοσιονομική στήριξη δεν είναι ο σωστός τρόπος απάντησης σε κάθε κατάσταση και δεν θα πρέπει ποτέ να θεωρείται η μόνη επιλογή·

2. καλεί την Επιτροπή να διασφαλίζει, πριν από τη χορήγηση δημοσιονομικής στήριξης, ότι οι στόχοι της παρέμβασης αποτελούν μέρος των εθνικών προγραμμάτων της αποδέκτριας χώρας και ότι γίνονται σεβαστές οι αρχές του συντονισμού, της συμπληρωματικότητας και της συνοχής σε σχέση με άλλους δωρητές, καθώς και η προσθετικότητα προς τους πόρους που αφιερώνει η δικαιούχος χώρα·

3. προκειμένου να διασφαλιστεί η συνάφεια της δημοσιονομικής στήριξης της ΕΕ, καλεί την Επιτροπή να βελτιστοποιήσει τη διαδικασία προγραμματισμού και σχεδιασμού με τη βελτίωση της προετοιμασίας και τεκμηρίωσης των αποφάσεων δρομολόγησης επιχειρήσεων δημοσιονομικής στήριξης και, δεδομένων των περιορισμένων πόρων των αντιπροσωπειών, που συχνά περιορίζουν την ικανότητά τους να επιτελούν ορισμένες δραστηριότητες, καλεί την Επιτροπή να προβλέψει για την εκτέλεση επαρκές προσωπικό με κατάλληλα προσόντα, δεδομένου ότι η δημοσιονομική στήριξη απαιτεί διαφορετικές αναλυτικές ικανότητες απ’ ότι η χρηματοδότηση έργων και προγραμμάτων·

4. καλεί την Επιτροπή να διατυπώνει τους στόχους κατά τρόπο που να επιτρέπει τη μέτρηση της αποτελεσματικότητας των προγραμμάτων και τη λογοδοσία της· παροτρύνει την Επιτροπή να λαμβάνει δεόντως υπόψη τις προτεραιότητες της δικαιούχου χώρας όσον αφορά τις ανάγκες για ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού·

5. επαναλαμβάνει τις προηγούμενες εκκλήσεις του προς την Επιτροπή για τη μεταστροφή από τον έλεγχο των εισροών στον έλεγχο των αποτελεσμάτων με βάση δείκτες, με τη βελτίωση του συστήματος αναφοράς της, ούτως ώστε να εστιάζεται στην αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων·

6. για να περιοριστούν οι κίνδυνοι της διαχείρισης των δημοσίων οικονομικών που σχετίζονται με προγράμματα δημοσιονομικής στήριξης, καλεί την Επιτροπή να θεσπίσει αποτελεσματικό σύστημα διαχείρισης κινδύνων·

7. ανησυχεί για το γεγονός ότι το Ελεγκτικό Συνέδριο στην ετήσια έκθεσή του σχετικά με τις δραστηριότητες που χρηματοδοτήθηκαν στο πλαίσιο του 8ου, 9ου και 10ου Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης (ΕΤΑ) για το οικονομικό έτος 2009 διαπίστωσε ότι οι πληρωμές που αφορούν τη δημοσιονομική στήριξη επηρεάζονται από μεγάλη συχνότητα μη προσδιορίσιμων ποσοτικώς σφαλμάτων, λόγω έλλειψης ορθά δομημένων και τυποποιημένων αποδείξεων σχετικά με τη συμμόρφωση προς τις προϋποθέσεις πληρωμής· ταυτόχρονα, επισημαίνει και χαιρετίζει την ουσιαστική βελτίωση στην απόδειξη της επιλεξιμότητας στο πλαίσιο του δέκατου ΕΤΑ που διαπίστωσε το Ελεγκτικό Συνέδριο η οποία οφείλεται στα σαφέστερα πλαίσια αξιολόγησης που χρησιμοποιούνται πλέον σε όλες τις περιπτώσεις·

8. καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι τα ειδικά κριτήρια σχετικά με τις κυμαινόμενες δόσεις ορίζουν σαφώς τους δείκτες, τους στόχους, τις μεθόδους υπολογισμού και τις πηγές επαλήθευσης και ότι οι εκθέσεις των αντιπροσωπειών παρέχουν με επίσημο και ορθά διαρθρωμένο τρόπο απόδειξη για την πρόοδο ως προς τη διαχείριση των δημοσίων οικονομικών, θέτοντας με σαφήνεια τα κριτήρια σύμφωνα με τα οποία πρέπει να αξιολογείται η πρόοδος, την πρόοδο που πραγματοποιήθηκε και τους λόγους για τους οποίους το πρόγραμμα μεταρρύθμισης ενδέχεται να μην εφαρμόστηκε σύμφωνα με το σχέδιο·

9. καλεί την Επιτροπή να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για να καταπολεμήσει τη διαφθορά στις δικαιούχους χώρες, συμπεριλαμβανομένης της αναστολής των εκταμιεύσεων εάν κριθεί απαραίτητο· στο πλαίσιο αυτό, καλεί την Επιτροπή να διατηρήσει στενό και τακτικό διάλογο με τις κυβερνήσεις-εταίρους επί θεμάτων διαφθοράς και να δώσει επαρκή προσοχή στις ανάγκες ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναμικού ορισμένων δικαιούχων χωρών όσον αφορά την υποχρέωση λογοδοσίας και τους μηχανισμούς κατά της διαφθοράς· επισημαίνει ότι από τα 27 κράτη ΑΚΕ που δεν είναι ευάλωτα και για τα οποία έχει προβλεφθεί η παροχή ΓΔΣ στα έγγραφα στρατηγικής ανά χώρα του 10ου ΕΤΑ, 12 ταξινομούνται βάσει του Δείκτη Διαπιστούμενης Δωροδοκίας 2009 ως κράτη με ‘ανεξέλεγκτη διαφθορά’, και ότι το ίδιο συμβαίνει σε πέντε από τις έξι χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Ασίας με προγράμματα ΓΔΣ

10. επαναλαμβάνει την πεποίθησή του ότι η εμπλοκή των εθνικών κοινοβουλίων, της κοινωνίας των πολιτών και των τοπικών αρχών των εταίρων χωρών είναι απαραίτητη για την επίτευξη αυθεντικής ιδίας ευθύνης όσον αφορά τη διαδικασία και καλεί και πάλι την Επιτροπή να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου να βελτιώσει το διάλογο με τους φορείς αυτούς σε όλα τα στάδια της διαδικασίας προγραμματισμού.

11.  στο πλαίσιο αυτό, επιμένει για την αποτελεσματική τήρηση της υποχρέωσης του άρθρου 25 (β) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1905/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση μηχανισμού χρηματοδότησης της αναπτυξιακής συνεργασίας (κανονισμός ΜΑΣ)[1], το οποίο ορίζει ότι «η Επιτροπή χρησιμοποιεί μονίμως προσέγγιση που βασίζεται σε δείκτες αποτελεσμάτων και επιδόσεων και καθορίζει σαφώς και παρακολουθεί τις σχετικές προϋποθέσεις, στηρίζει δε τις προσπάθειες των χωρών εταίρων για την ανάπτυξη κοινοβουλευτικού ελέγχου και ικανοτήτων λογιστικού ελέγχου και για την αύξηση της διαφάνειας και της πρόσβασης του κοινού στις πληροφορίες» και παροτρύνει την Επιτροπή να εφαρμόσει τις υποχρεώσεις αυτές και για τη δημοσιονομική στήριξη δικαιούχων χωρών του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης (τις χώρες ΑΚΕ), για τις οποίες ισχύουν - μέχρι τούδε - μόνο τα πιο τεχνικά κριτήρια του άρθρου 61 (2) της Συμφωνίας του Κοτονού·

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης

28.3.2011

 

 

 

Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας

+:

–:

0:

15

1

0

Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία

Marta Andreasen, Jean-Pierre Audy, Inés Ayala Sender, Jorgo Chatzimarkakis, Luigi de Magistris, Tamás Deutsch, Martin Ehrenhauser, Jens Geier, Gerben-Jan Gerbrandy, Ingeborg Gräßle, Ville Itälä, Cătălin Sorin Ivan, Elisabeth Köstinger, Monica Luisa Macovei, Bart Staes, Илиaна Ивaнова

Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία

Monika Hohlmeier, Véronique Mathieu, Derek Vaughan

Αναπληρωτές (άρθρο 187, παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία

Karin Kadenbach, Евгени Кирилов, Brian Simpson

  • [1]  ΕΕ L 37, 27.12.2006, σ. 41.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης

25.5.2011

 

 

 

Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας

+:

–:

0:

23

4

0

Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία

Thijs Berman, Corina Creţu, Nirj Deva, Leonidas Donskis, Charles Goerens, Catherine Grèze, Franziska Keller, Miguel Angel Martínez Martínez, Norbert Neuser, Bill Newton Dunn, Maurice Ponga, Birgit Schnieber-Jastram, Michèle Striffler, Alf Svensson, Ελένη Θεοχάρους, Patrice Tirolien, Ivo Vajgl, Anna Záborská, Iva Zanicchi, Gabriele Zimmer

Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία

Κρίτων Αρσένης, Santiago Fisas Ayxela, Isabella Lövin, Csaba Őry, Åsa Westlund

Αναπληρωτές (άρθρο 187, παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία

Ashley Fox, Göran Färm