SPRAWOZDANIE w sprawie jednostronnych oświadczeń włączanych do protokołów posiedzeń Rady
14.7.2011 - (2011/2090(INI))
Komisja Spraw Konstytucyjnych
Sprawozdawca: Rafał Trzaskowski
PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO
w sprawie jednostronnych oświadczeń włączanych do protokołów posiedzeń Rady
Parlament Europejski,
– uwzględniając pismo z dnia 8 grudnia 2009 r. skierowane przez przewodniczącego Konferencji Przewodniczących Komisji do przewodniczącego Komisji Spraw Konstytucyjnych,
– uwzględniając porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 22 grudnia 1998 r. w sprawie wspólnych wytycznych dotyczących jakości prawodawstwa wspólnotowego[1],
– uwzględniając odpowiedź Rady na pytanie pisemne P-3977/2010 i odpowiedź Komisji na pytanie pisemne E-3981/2010,
– uwzględniając art. 48 Regulaminu,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Konstytucyjnych (A7-0269/2011),
A. mając na uwadze, że Trybunał Sprawiedliwości posiada wyraźne i wyłączne uprawnienia w zakresie orzekania o wykładni prawa Unii, zarówno pierwotnego, jak i wtórnego;
B. mając na uwadze, że Trybunał Sprawiedliwości kilkakrotnie potwierdził, iż oświadczenia nie są prawnie wiążące;
C. mając na uwadze, że Rada ma obowiązek pełnego informowania Parlamentu o swoim stanowisku w kontekście procedur ustawodawczych[2];
D. mając na uwadze, że na mocy traktatu od instytucji wymaga się lojalnej współpracy[3];
E. mając na uwadze, że jednostronne oświadczenia państw członkowskich lub Rady mogą negatywnie wpływać na uprawnienia prawodawcze Parlamentu, pogarszają jakość prawodawstwa Unii i podważają zasadę pewności prawa;
F. mając na uwadze, że żadne oświadczenie włączone do protokołów posiedzeń Rady lub komitetu pojednawczego na którymkolwiek etapie procedury ustawodawczej nie może przesądzać o wyniku negocjacji między dwoma organami władzy prawodawczej;
1. ponownie stwierdza, że oświadczenia i deklaracje, które nie zostały włączone do tekstu aktu prawnego, lecz go dotyczą – niezależnie od tego, czy zostały one wydane przez jedno lub więcej państw członkowskich – nie posiadają mocy prawnej i mogą szkodzić spójności prawa Unii i utrudniać jego jasną wykładnię;
2. nalega, aby jednostronne oświadczenia nie umniejszały ani nie podważały konieczności przestrzegania przez wszystkie państwa dyscypliny publikowania tabel korelacji, określających sposoby i środki transponowania prawa UE do prawa krajowego w celu zapewnienia skutecznego i przejrzystego wdrożenia przepisów w całej Unii;
3. apeluje, by informować Parlament o wszystkich oświadczeniach oraz by oświadczenia państw członkowskich nie były publikowane w serii L Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej;
4. wzywa Radę, by przekazywała Parlamentowi protokoły tych części swoich posiedzeń, które dotyczą kwestii ustawodawczych, w tym samym czasie co parlamentom i rządom państw członkowskich;
5. zastrzega sobie prawo zastosowania wszelkich środków prawnych, którymi dysponuje, jeżeli jednostronne oświadczenia będą wydawane z celowym zamiarem wywołania skutków prawnych;
6. wzywa Radę i Komisję, by na podstawie art. 295 TFUE podjęły negocjacje z Parlamentem z zamiarem uaktualnienia Wspólnej deklaracji w sprawie praktycznych zasad dotyczących stosowania procedury współdecyzji (obecnie zwykłej procedury ustawodawczej) w celu uwzględnienia wejścia w życie Traktatu z Lizbony oraz wyraźnego określenia zakresu stosowania jednostronnych oświadczeń;
7. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.
UZASADNIENIE
U źródeł tego sprawozdania leży wniosek Konferencji Przewodniczących Komisji skierowany do Komisji Spraw Konstytucyjnych, mający na celu sprecyzowanie stanowiska Parlamentu co do znaczenia i statusu prawnego jednostronnych oświadczeń włączanych do protokołów posiedzeń Rady.
Wielu przewodniczących komisji wyraziło obawy co do szybkiego wzrostu liczby takich oświadczeń, w szczególności w ramach procedury współdecyzji, w przypadku której mogą one osłabić moc prawną oraz ograniczyć zakres przyjmowanych aktów i w ten sposób ugodzić w wolę Parlamentu jako współprawodawcy.
Należy tu podkreślić, że kontrowersyjne oświadczenia są w większości wydawane przez jedno lub kilka państw członkowskich, gdyż to one odpowiadają za transpozycję aktów legislacyjnych na szczeblu krajowym. Próba zinterpretowania tych aktów w sposób, który mógłby różnić się od wyniku osiągniętego na mocy wspólnego porozumienia obu prawodawców, faktycznie zaszkodziłaby niezbędnej spójności stosowania prawa Unii.
Natomiast innego rodzaju oświadczenia wydawane przez instytucje, takie jak prezydencja Rady czy trzy prezydencje, mogą być przydatne w celu udokumentowania równoległych zobowiązań lub zapowiedzi dalszych kroków. Z tego właśnie powodu Parlament także wydaje oświadczenia i dołącza je do przyjmowanych przez niego aktów (w odpowiednim przypadku wraz z oświadczeniami Rady lub Komisji), które są publikowane w serii C Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej.
Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości potwierdza, że jednostronne oświadczenia nie stanowią wiarygodnej podstawy do orzekania o wykładni aktu prawnego Unii. Mogą one być wykorzystywane w tym celu tylko wtedy, gdy w tekście omawianego aktu zostało zawarte odniesienie do ich treści.
W rzeczy samej akty prawne powinny być jasne, a wszelkie elementy potrzebne do ustalenia ich wykładni powinny wypływać z preambuły lub punktów uzasadnienia.
Jako współprawodawca na równi z Radą Parlament powinien również być w pełni informowany o wszelkich oświadczeniach państw członkowskich włączonych do protokołów posiedzeń Rady i to na wszystkich poszczególnych etapach procedury ustawodawczej.
Okazuje się, że od wejścia w życie Traktatu z Lizbony zmieniony Regulamin Rady umożliwia bezpośrednie przekazanie protokołu tej części posiedzenia Rady, która jest poświęcona obradom ustawodawczym, zarówno rządom państw członkowskich, jak i ich parlamentom, podczas gdy nie ma w nim mowy o Parlamencie Europejskim. To daje parlamentom państw członkowskich bardziej uprzywilejowaną pozycję w odniesieniu do otrzymywanej informacji w porównaniu z Parlamentem Europejskim, mimo że ten ostatni jest współprawodawcą na równi z Radą.
Jednocześnie jednak jednostronnych oświadczeń państw członkowskich dotyczących aktów prawnych nie należy publikować w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, aby nie nadawać im w ten sposób większego znaczenia.
Powyższe uwagi w oczywisty sposób stanowią wezwanie do uaktualnienia Wspólnej deklaracji w sprawie praktycznych zasad dotyczących stosowania procedury współdecyzji w celu zadbania o to, by możliwie jak najrzadziej uciekać się do jednostronnych oświadczeń i o to, by Rada dostarczała Parlamentowi pełnych informacji na wszystkich etapach procedury.
WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO
|
Data przyjęcia |
12.7.2011 |
|
|
|
|
|
Wynik głosowania końcowego |
+: –: 0: |
17 3 0 |
|||
|
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego |
Carlo Casini, Andrew Duff, Ashley Fox, Matthias Groote, Roberto Gualtieri, Zita Gurmai, Gerald Häfner, Daniel Hannan, Stanimir Ilchev, Constance Le Grip, David Martin, Morten Messerschmidt, Paulo Rangel, Algirdas Saudargas, György Schöpflin, Søren Bo Søndergaard, Indrek Tarand, Rafał Trzaskowski, Luis Yáñez-Barnuevo García |
||||
|
Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego |
Evelyn Regner |
||||