ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με μία αποτελεσματική στρατηγική στον τομέα των πρώτων υλών για την Ευρώπη

25.7.2011 - (2011/2056(INI))

Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας
Εισηγητής: Reinhard Bütikofer
Συντάκτρια γνωμοδότησης (*): Judith A. Merkies, Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων
(*) Διαδικασία συνδεδεμένων επιτροπών – Άρθρο 50 του Κανονισμού

Τροπολογίες

• 001-001 (PDF - 84 KB)
• 001-001 (DOC - 213 KB)

ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με μία αποτελεσματική στρατηγική στον τομέα των πρώτων υλών για την Ευρώπη

(2011/2056(INI))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–   έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 2ας Φεβρουαρίου 2011 με τίτλο «Η αντιμετώπιση των προκλήσεων που αφορούν τις αγορές βασικών εμπορευμάτων και τις πρώτες ύλες» (COM(2011)0025),

–   έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 4ης Νοεμβρίου 2008 με τίτλο «Πρωτοβουλία για τις πρώτες ύλες - κάλυψη των ουσιωδών αναγκών μας για ανάπτυξη και απασχόληση στην Ευρώπη» (COM(2008)0699),

–   έχοντας υπόψη την έκθεση «Πρώτες ύλες που έχουν κρίσιμη σημασία για την ΕΕ» της Υποομάδας της Ομάδας Εφοδιασμού Πρώτων Υλών της ΓΔ Επιχειρήσεων και Βιομηχανίας[1],

–   έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 3ης Μαρτίου 2010 με τίτλο «Ευρώπη 2020: Στρατηγική για έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη» (COM(2010)2020),

–   έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής τής 26ης Ιανουαρίου 2011 με τίτλο «Μια Ευρώπη που χρησιμοποιεί αποτελεσματικά τους πόρους – Εμβληματική πρωτοβουλία στο πλαίσιο της στρατηγικής Ευρώπη 2020» (COM(2011)0021),

–   έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 8ης Μαρτίου 2011 με τίτλο «Χάρτης πορείας για τη μετάβαση σε μια ανταγωνιστική οικονομία χαμηλών επιπέδων ανθρακούχων εκπομπών το 2050» (COM(2011)112/4),

–   έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 28ης Οκτωβρίου 2010, με τίτλο «Ολοκληρωμένη βιομηχανική πολιτική για την εποχή της παγκοσμιοποίησης - Η ανταγωνιστικότητα και η βιωσιμότητα τίθενται στο επίκεντρο» (COM(2010)0614),

–   έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 6ης Νοεμβρίου 2010 με τίτλο «Εμβληματική πρωτοβουλία στο πλαίσιο της στρατηγικής Ευρώπη 2020 -Ένωση καινοτομίας» (COM(2010)0546),

–   έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 9ης Νοεμβρίου 2010 με τίτλο «Εμπόριο, ανάπτυξη και παγκόσμιες υποθέσεις: Η εμπορική πολιτική ως βασική συνιστώσα της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» της ΕΕ» (COM(2010)0612),

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 9ης Μαρτίου 2011 με τίτλο «Ολοκληρωμένη βιομηχανική πολιτική για την εποχή της παγκοσμιοποίησης»[2],

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 3ης Φεβρουαρίου 2011 σχετικά με τα απόβλητα ειδών ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού (ΑΗΗΕ)[3],

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 16ης Ιουνίου 2010, σχετικά με τη στρατηγική ΕΕ 2020[4],

–   έχοντας υπόψη το έγγραφο καθοδήγησης σχετικά με την «Μη ενεργειακή εξόρυξη μεταλλευμάτων και Πρόγραμμα Natura 2000» της Γενικής Διεύθυνσης Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής[5],

–   έχοντας υπόψη το έγγραφο εργασίας που συνοδεύει την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 4ης Νοεμβρίου 2008, με τίτλο «Πρωτοβουλία για τις πρώτες ύλες - κάλυψη των ουσιωδών αναγκών μας για ανάπτυξη και απασχόληση στην Ευρώπη» (COM(2008)0699) (SEC(2008)2741),

–   έχοντας υπόψη την έκθεση 2009 σχετικά με την πολιτική για τις πρώτες ύλες της Γενικής Διεύθυνσης Εμπορίου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής[6],

–   έχοντας υπόψη τη μελέτη με θέμα «Δεσμοί μεταξύ περιβάλλοντος και ανταγωνιστικότητας» της Γενικής Διεύθυνσης Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής[7],

–   έχοντας υπόψη το Πράσινο Βιβλίο της Επιτροπής, της 10ης Νοεμβρίου 2010, για την "αναπτυξιακή πολιτική της ΕΕ προς όφελος της χωρίς κοινωνικούς αποκλεισμούς και αειφόρου ανάπτυξης Αύξηση του αντικτύπου της αναπτυξιακής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης", COM(2010)0629),

–   έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 10ης Νοεμβρίου 2010, με τίτλο «Εδραίωση των σχέσεων ΕΕ-Αφρικής» (COM (2010)0634),

–   έχοντας υπόψη την επικείμενη ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με το εμπόριο και την ανάπτυξη,

–   έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 15ης Σεπτεμβρίου 2009 με τίτλο «Συνοχή των αναπτυξιακών πολιτικών – Δημιουργία του πολιτικού πλαισίου για μια προσέγγιση για το σύνολο της Ένωσης» (COM(2009)458),

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 18ης Μαΐου 2010 σχετικά με τη συνοχή της αναπτυξιακής πολιτικής (ΣΑΠ) της ΕΕ και την επίσημη αναπτυξιακή βοήθεια «συν» (ΕΑΒ +)[8],

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 25ης Νοεμβρίου 2010 σχετικά με την ένταξη ρητρών περί εταιρικής κοινωνικής ευθύνης στις διεθνείς εμπορικές συμφωνίες[9],

–   έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 10ης Μαρτίου 2011 για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που αφορούν τις πρώτες ύλες και τις αγορές αγαθών,

–   έχοντας υπόψη το άρθρο 208 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Συνθήκη της Λισαβόνας), το οποίο επανεπιβεβαιώνει ότι η ΕΕ «λαμβάνει υπόψη τους στόχους της συνεργασίας για την ανάπτυξη κατά την εφαρμογή πολιτικών που ενδέχεται να επηρεάσουν τις αναπτυσσόμενες χώρες»,

–   έχοντας υπόψη τις τρέχουσες διαπραγματεύσεις του Γύρου της Ντόχα,

–   έχοντας υπόψη την Κοινή Στρατηγική Αφρικής-ΕΕ του 2007 και τη Δήλωση της Τρίπολης στο πλαίσιο της Διάσκεψης Κορυφής ΕΕ-Αφρικής, στις 29/30 Νοεμβρίου 2010,

–   έχοντας υπόψη την τρέχουσα υπόθεση σε πλαίσιο ΠΟΕ σχετικά με 9 πρώτες ύλες εκ μέρους ΕΕ, ΗΠΑ και Μεξικού εναντίον Κίνας,

–   έχοντας υπόψη το άρθρο 48 του Κανονισμού του,

–   έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας και τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων, της Επιτροπής Ανάπτυξης, της Επιτροπής Διεθνούς Εμπορίου και της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου (A7-0288/2011),

Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ απαιτεί ισχυρή βιομηχανική βάση, η οποία εξαρτάται ιδιαίτερα από τον επαρκή εφοδιασμό σε πρώτες ύλες (ΠΥ), καθώς καθίσταται πιο οικολογική, προκειμένου να μεταβεί σε μια οικονομία με χαμηλή κατανάλωση άνθρακα και να παραμείνει ανταγωνιστική,

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι περίπλοκες διοικητικές διατυπώσεις και η έλλειψη συντονισμού μεταξύ διοικήσεων μπορεί να μεταφράζονται σε πολυετείς διαδικασίες έκδοσης αδειών για την εκμετάλλευση ορυκτών πόρων· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι χρονοβόρες αυτές διαδικασίες είναι υπερβολικές, αυξάνουν το κόστος του κεφαλαίου των επενδύσεων και αποκλείουν από την αγορά τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις,

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η παγκόσμια ζήτηση ΠΥ αυξάνεται συνεχώς, ιδίως σε σχέση με τα «μέταλλα τεχνολογίας»,

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ, η Αυστραλία και οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν τη δυνατότητα να αναπτύξουν τις δραστηριότητες εξόρυξης των δικών τους πόρων σε σχέση με κρίσιμης σημασίας πρώτες ύλες (ΚΠΥ), βασικά μέταλλα και σπάνιες γαίες,

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόοδος των νέων τεχνολογιών θα συνεχίσει να προκαλεί αύξηση της ζήτησης για πόρους που διαδραματίζουν βασικό ρόλο για την ανάπτυξη των εν λόγω βιομηχανιών,

ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο διεθνής εφοδιασμός περιορίζεται εν μέρει από τις ποσοστώσεις εξαγωγών και ότι οι τιμές φθάνουν σε επίπεδα ρεκόρ,

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στον κλάδο της μεταποίησης το μερίδιο του κόστους των υλικών ως μέρος του συνολικού κόστους παραγωγής είναι σημαντικά υψηλότερο από το μερίδιο που σχετίζεται με τον μισθό των εργαζομένων και ότι, σε όλους τους κλάδους, η ανοδική αυτή τάση δεν αναμένεται να αντιστραφεί τουλάχιστον μεσοπρόθεσμα,

Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αγορές επωφελούνται από θεμιτούς και ίσους όρους ανταγωνισμού,

Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αυξημένος ανταγωνισμός για τις πρώτες ύλες μπορεί να επιδεινώσει τις διεθνείς σχέσεις και να οδηγήσει σε συγκρούσεις σχετικά με τους πόρους,

Ι.   λαμβάνοντας υπόψη ότι οι προκλήσεις αυτές μπορεί να αποτελέσουν ευκαιρία για νέες καινοτόμες εταιρικές σχέσεις αμοιβαία επωφελούς συνεργασίας μεταξύ της ΕΕ και τρίτων χωρών,

ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες η εκμετάλλευση των φυσικών πόρων δεν πραγματοποιήθηκε προς όφελος του πληθυσμού λόγω του ότι υπήρχαν μη δημοκρατικά καθεστώτα, απάτη, διαφθορά ή ένοπλες συγκρούσεις,

ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι δράσεις που προτείνονται από την Επιτροπή για την ενίσχυση της απόδοσης των πόρων και της ανακύκλωσης περιορίζονται κυρίως σε αξιολογήσεις του τι θα μπορούσε να γίνει, αντί για τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων, και είναι συνεπώς ανεπαρκείς για την επίτευξη των διακηρυγμένων στόχων,

ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή ορίζει ότι η καλύτερη εφαρμογή και επιβολή της ισχύουσας νομοθεσίας για τα απόβλητα έχει ουσιαστική σημασία για την προώθηση μιας Ευρώπης με αποδοτικότερη χρήση των πόρων,

ΙΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η αύξηση της ανακύκλωσης πολύτιμων υλικών, ιδίως των σπανίων γαιών, απαιτεί εντατικό παροπλισμό,

ΙΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η επωφελής ανακύκλωση έγκειται στην αξιόπιστη και αποδοτική τεχνολογία κατηγοριοποίησης και διαχωρισμού, καθώς η αξία των ανακυκλωμένων υλικών εξαρτάται από την καθαρότητα των μερών,

ΙΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αυξανόμενες αποδόσεις και η ανακύκλωση προωθούν τη βιωσιμότητα, την ανταγωνιστικότητα και την ασφάλεια του εφοδιασμού,

ΙΖ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η παραγωγικότητα της εργασίας αναπτύχθηκε πολύ ταχύτερα τις τελευταίες δεκαετίες από ό,τι η παραγωγικότητα των πόρων, με τις εκτιμήσεις να δείχνουν ότι το κόστος εργασίας ανέρχεται σε λιγότερο από 20% ενός προϊόντος και το κόστος για τους πόρους ανέρχεται στο 40%,, λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αναληφθεί ταχέως δράση προκειμένου να βελτιωθεί η αποδοτικότητα των πόρων,

ΙΗ. λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι ύψιστης σημασίας οι έγκαιρες και αποφασιστικές ενέργειες στην εφαρμογή μιας αποτελεσματικής στρατηγικής και στην επίτευξη αποτελεσμάτων σε σχέση με την ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για τις πρώτες ύλες.

Μία στρατηγική για τις Πρώτες Ύλες

1.  πιστεύει ότι η Ευρώπη αντιμετωπίζει τόσο προκλήσεις όσο και μεγάλες ευκαιρίες σχετικά με τις ΠΥ· υπογραμμίζει ότι η ΕΕ έχει τώρα, καθώς η ζήτηση για ΠΥ γνωρίζει κατακόρυφη άνοδο παγκοσμίως, την ευκαιρία να δρέψει οφέλη, ενισχύοντας την προσφορά και την αποδοτικότητα των ΠΥ και παράλληλα ικανοποιώντας τις ανάγκες των βιομηχανιών της ΕΕ και του τομέα των ΠΥ· τονίζει ότι η διαθεσιμότητα δίκαιης πρόσβασης σε ΠΥ και οι σταθερές και προβλέψιμες τιμές τους έχουν ζωτική σημασία για το αναπτυξιακό δυναμικό, την ανταγωνιστικότητα, την καινοτομία και την διατήρηση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, ενώ οι περιορισμοί στην πρόσβαση και την προσφορά, ιδίως κρίσιμων ΠΥ όπως οι σπάνιες γαίες, καθώς και η μεγάλη μεταβλητότητα των τιμών, μπορούν να βλάψουν τις προοπτικές ανταγωνιστικότητας, οικολογικής αποτελεσματικότητας και καινοτομίας της ενωσιακής βιομηχανίας, ιδίως των ΜΜΕ· χαιρετίζει το γεγονός ότι η Επιτροπή έδωσε ώθηση στην πολιτική για τις ΠΥ με την Πρωτοβουλία της για τις Πρώτες Ύλες του 2008 (ΠΠΥ) και καλεί έντονα την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προχωρήσουν στην ταχεία υλοποίησή της· θεωρεί ότι η πολιτική και η διπλωματία για τους πόρους έχουν μεγάλη σημασία για την ΕΕ όχι μόνο όσον αφορά τη βιομηχανική πολιτική και το διεθνές εμπόριο, αλλά και ως διατομεακό ζήτημα που αφορά διάφορα πεδία της εσωτερικής πολιτικής, καθώς και της εξωτερικής πολιτικής και της πολιτικής ασφάλειας· ζητεί από την Επιτροπή να δείξει τόση προσοχή στο ζήτημα όση και εκείνη που δείχνει για το ενεργειακό ζήτημα· θεωρεί ότι αυτό αποτελεί ένα ακόμα καθήκον της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ)·

2.  πιστεύει ότι αρμόδια για μια συνεκτική και αποτελεσματική διπλωματία σε επίπεδο ΕΕ πρέπει να είναι η ΕΥΕΔ, και οι αρμόδιες υπηρεσίες της Επιτροπής, και ιδίως η ΓΔ Εμπορίου για εμπορικά θέματα, σε στενό συντονισμό με το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο· πιστεύει ακόμη ότι η στρατηγική σημασία των ΠΥ θα πρέπει να αντικατοπτρίζεται στην οργάνωση της ΕΥΕΔ και στη στελέχωση των σχετικών αντιπροσωπειών της ΕΕ· τονίζει τη σημασία του συντονισμού της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ και των κρατών μελών στο πεδίο των ΠΥ·

3.  καλεί την Επιτροπή να δίνει τη δέουσα προσοχή στις αγορές βασικών εμπορευμάτων και ξεχωριστά στην ΠΠΥ, δεδομένου ότι τα δύο πεδία διαφέρουν στη φύση τους και απαιτούν διαφορετικά μέτρα για την αντιμετώπιση των αποκλινόντων προβλημάτων τους· τονίζει ότι οι χρηματοπιστωτικές αγορές και οι αγορές βασικών εμπορευμάτων είναι σήμερα περισσότερο αλληλένδετες παρά ποτέ άλλοτε και ότι η μεταβλητότητα των τιμών οξύνεται από την κερδοσκοπία· επισημαίνει ότι η ορθή λειτουργία των αγορών ΠΥ θα παράσχει τα αναγκαία κίνητρα στις επιχειρήσεις για την αποδοτικότερη χρήση των πόρων, την ανακύκλωση και την περαιτέρω επένδυση σε δραστηριότητες έρευνας και ανάπτυξης με σκοπό την υποκατάσταση· ενθαρρύνει κατά συνέπεια την Επιτροπή να προωθήσει την σωστή λειτουργία των αγορών ΠΥ, για παράδειγμα προχωρώντας στην αναθεώρηση της οδηγίας για τις αγορές χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, ώστε να καταστούν διαφανέστερες οι αγοραπωλησίες· τονίζει ότι οι τρεις πυλώνες της ΠΠΥ αλληλοσυμπληρώνονται στην επίλυση των ζητημάτων σχετικά με τις ΠΥ και με τη διασφάλιση του εφοδιασμού της ΕΕ με ΠΥ· καλεί την Επιτροπή να εφαρμόσει τη στρατηγική για τις ΠΥ κατά ισορροπημένο και συνεκτικό τρόπο, ιδίως σε σχέση με άλλες σημαντικές ευρωπαϊκές πολιτικές, ιδιαίτερα όσον αφορά τη βιομηχανία, την έρευνα, το περιβάλλον, τις μεταφορές και την Ευρώπη 2020· επισημαίνει στο πλαίσιο αυτό, ιδιαίτερα, τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει μια ισχυρή πολιτική για την καινοτομία και τη βιομηχανία·

4.  χαιρετίζει το έργο της Επιτροπής σε σχέση με τον εντοπισμό των ΚΠΥ, που όλες τους είναι σημαντικά "τεχνολογικά μέταλλα" και πρέπει να λαμβάνονται υπόψη σε μελλοντικά μέτρα· καλεί την Επιτροπή:

- να επικαιροποιεί τακτικά τον κατάλογο των ΚΠΥ και να έχει υπό παρατήρηση τις ΠΥ που δεν είναι μεν σπάνιες αλλά είναι σημαντικές, ώστε να αντιμετωπίζονται οι πληθωριστικές τάσεις που οδηγούν σε συγκεντρώσεις όσον αφορά την ιδιοκτησία των προμηθευτών·

- να θεσπίσει ένα "ραντάρ κινδύνου για τις ΚΠΥ", να αναλύει τις τρέχουσες και μελλοντικές ανάγκες και τιμές καθώς και τις αρνητικές επιπτώσεις των ελλείψεων σε δυνητικές ΚΠΥ, ιδίως σπάνιες γαίες, σε σχέση με τους τομείς της ανανεώσιμης ενέργειας, της υψηλής τεχνολογίας, της άμυνας, ακόμη δε και την αυτοκινητοβιομηχανία·

- να αναλύει τις εφοδιαστικές αλυσίδες που εξαρτώνται από τις ΚΠΥ, την ικανότητα για περαιτέρω επεξεργασία, που οδηγεί επίσης σε ημιέτοιμα προϊόντα, και την αλληλεπίδραση μεταξύ ΚΠΥ και των σχετικών βασικών μετάλλων·

υπενθυμίζει ότι στον τομέα των ΠΥ, και ιδίως των ΚΠΥ, ο καίριος χαρακτήρας των διαφόρων στοιχείων γνωρίζει διακυμάνσεις, όπως άλλωστε και διαθεσιμότητα, η χρήση, η ανάγκη επεξεργασίας, και κατά συνέπεια η τιμολόγησή τους στα διάφορα στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας, κάτι που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη στην ανάλυση· επισύρει περαιτέρω την προσοχή στην ποικιλομορφία των υποδειγμάτων εφοδιαστικής για τις ροές ΠΥ στην κοινή αγορά·

5.  διαπιστώνει ότι δεν έχουν όλες οι αγορές ΠΥ τα ίδια χαρακτηριστικά και ιδιαίτερα οι αγορές ΠΥ του γεωργικού τομέα επηρεάζονται από ισχυρούς εποχικούς και κλιματικούς παράγοντες και για το λόγο αυτό απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή·

6.  ζητεί, συνεπώς, από την Επιτροπή να εκπονήσει μελέτη για τις ευρωπαϊκές εισαγωγές ΠΥ οι οποίες, αν και δεν ταξινομούνται ως κρίσιμης σημασίας (π.χ. λίθιο, άφνιο και νικέλιο), έχουν στρατηγική σημασία για την κάλυψη των ευρωπαϊκών βιομηχανικών αναγκών και την κατασκευή καταναλωτικών αγαθών υψηλής προστιθέμενης αξίας· στην ίδια μελέτη θα πρέπει επίσης να αξιολογηθούν η εξάρτηση των ευρωπαϊκών βιομηχανιών από τις εν λόγω ΠΥ, μέτρα για τη διασφάλιση του εφοδιασμού με πρώτες ύλες και το περιβαλλοντικό κόστος εξόρυξής τους, καθώς και εναλλακτικές λύσεις που ενδεχομένως διαφαίνονται·

7.  χαιρετίζει το γεγονός ότι στην ανακοίνωση της Επιτροπής περιλαμβάνεται ευρύ φάσμα ΠΥ, όπως το φυσικό καουτσούκ, το ξύλο και τα αδρανή· καλεί την Επιτροπή να εκπονήσει αναλύσεις για τη διαθεσιμότητα και τη δυνητική ζήτηση για τα υλικά αυτά και σε αυτή τη βάση να αναλάβει την κατάλληλη δράση, αν και όπου χρειάζεται· τονίζει ότι η παρούσα έκθεση εστιάζεται στις στρατηγικές και κρίσιμης σημασίας ΠΥ·

8.  επισημαίνει ότι ο αποτελεσματικός χειρισμός της πολιτικής για τις ΠΥ είναι βασικής σημασίας για μία αποτελεσματική στρατηγική για τις ΠΥ· επισημαίνει ότι μια αποτελεσματική στρατηγική πρέπει να περιλαμβάνει ένα συνεχή διάλογο με τα ενδιαφερόμενα μέρη· τονίζει την ανάγκη στενού συντονισμού και πληροφόρησης μεταξύ Επιτροπής και Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, καθώς και κρατών μελών· συνιστά τη συγκρότηση μιας διατομεακής ομάδας υψηλού επιπέδου για τις πρώτες ύλες όπως συμβαίνει στη Γαλλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες, το 2011, που θα περιλαμβάνει τις αντίστοιχες ΓΔ, το Κοινό Κέντρο Ερευνών (ΚΚΕρ), τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος και την Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης, προκειμένου να εκπονήσει, να ελέγξει και να αναθεωρήσει πολιτικές, να εξασφαλίσει στρατηγική συνοχή και να προωθήσει την εγκαθίδρυση ενός συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης, μεταξύ άλλων για στρέβλωση της αγοράς και συγκρούσεις που τροφοδοτούνται από πόρους, σύστημα το οποίο να επικουρείται από ομάδα παρακολούθησης· καλεί την Επιτροπή να καταρτίσει μακροπρόθεσμο «ευρωπαϊκό οδικό χάρτη για τις πρώτες ύλες έως το 2050» στον οποίο θα εντοπίζονται πιθανές μελλοντικές εξελίξεις, απειλές και δυνατότητες στους τομείς των πρώτων υλών και των CRM και ο οποίος θα μπορούσε να βοηθήσει τις ευρωπαϊκές βιομηχανίες, τα ακαδημαϊκά και τα ερευνητικά ιδρύματα ώστε να ασχοληθούν με τον μακροχρόνιο σχεδιασμό και τις επενδύσεις· καλεί περαιτέρω την Επιτροπή να στηρίξει τα κράτη μέλη να αναπτύξουν τις δικές τους στρατηγικές ΠΥ και να ενισχύσει τον συντονισμό και την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών συμπεριλαμβανομένης της εξωτερικής διάστασης· πιστεύει ότι η επερχόμενη ανακοίνωση για την εξωτερική διάσταση της ενέργειας θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως παράδειγμα·

9.  επιμένει ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει να ενημερώνεται τακτικά για την ανάπτυξη των μη ενεργειακών ΠΥ στο πλαίσιο της ΠΠΥ και την εκπλήρωση των στόχων της τελευταίας, μέσω μιας ετήσιας έκθεσης προόδου που θα εστιάζεται επίσης στη συνεκτικότητα της πολιτικής όσον αφορά τις πολιτικές ηια το εμπόριο, την ανάπτυξη και το περιβάλλον, και τον κοινωνικό αντίκτυπο, καθώς και δεδομένα σχετικά με τις ΠΥ·

Μετατροπή της πρόκλησης σε ευκαιρία για την ευρωπαϊκή βιομηχανία: αποτελεσματικότητα πόρων, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση και υποκατάσταση

10. επισημαίνει ότι η υπέρβαση των προκλήσεων σε σχέση με τις ΠΥ προσφέρει την ευκαιρία για την αναζωογόνηση της βιομηχανικής βάσης, των τεχνολογικών δυνατοτήτων και της τεχνογνωσίας της ΕΕ και την αύξηση της ανταγωνιστικότητας και της σταθερής απασχόλησης υψηλών προσόντων μέσω μιας φιλόδοξης στρατηγικής βιομηχανικής έρευνας και καινοτομίας· επισημαίνει ότι παρά τη σημασία μιας αποτελεσματικής εμπορικής πολιτικής και της χρήσης ίδιων πόρων, η καλή διακυβέρνηση των ΠΥ και η αύξηση της αποτελεσματικότητας, της επαναχρησιμοποίησης, της ενεργειακά αποτελεσματικής ανακύκλωσης, η μείωση της χρήσης πόρων, επίσης μέσω βελτιωμένων προδιαγραφών ποιότητας των προϊόντων και μέσω της αρχής της παράτασης της χρήσης, όπου αρμόζει, σε συνδυασμό με τη χρήση πράσινων τεχνολογιών, θα έχουν καθοριστική σημασία για την ανταγωνιστικότητα, την αειφορία και την ασφάλεια εφοδιασμού μεσομακροπρόθεσμα· πιστεύει ότι οποιαδήποτε πρωτοβουλία από την άποψη αυτή πρέπει να βασίζεται σε κατάλληλη αξιολόγηση αντικτύπου, εστιασμένη στον δυνητικό περιβαλλοντικό και κοινωνικό αντίκτυπο και στις επιπτώσεις στην ανταγωνιστικότητα· επισημαίνει τη σημασία της συνεπούς εφαρμογής της νομικά δεσμευτικής ευρωπαϊκής ιεραρχίας των αποβλήτων όπως ορίζεται στην οδηγία πλαίσιο για τα απόβλητα, η οποία δίνει προτεραιότητα στην πρόληψη, την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση, ακολουθούμενες από την ανάκτηση και τη διάθεση· παρατηρεί ότι η κοινωνική καινοτομία, οι αλλαγές στον τρόπο ζωής και οι νέες έννοιες όπως η οικολογική μίσθωση, η χημική μίσθωση και επιμερισμός θα έπρεπε να υποστηριχθούν από την Επιτροπή·

11. σημειώνει ότι τα χαμηλότερα επίπεδα κατανάλωσης, η πρόληψη της δημιουργίας αποβλήτων και η επαναχρησιμοποίηση αποτελούν βασικούς συντελεστές για τη μετάβαση προς μία αποτελεσματική από απόψεως χρήσεως των πόρων οικονομία·

12 προτείνει την δρομολόγηση από την Επιτροπή μιας ολοκληρωμένης μελέτης σχετικά με οικονομικά μοντέλα χρηματοδοτικής μίσθωσης που θα μπορούσαν να αποτελέσουν εναλλακτικές λύσεις στην ιδιοκτησία αγαθών και με τις επιπτώσεις τους στην χρήση και ανάκτηση πρώτων υλών· υπογραμμίζει ότι η αύξηση της ενημέρωσης είναι η βασική πρόκληση ως προς το θέμα αυτό·

13. τονίζει την ανάγκη να καταβληθεί προσπάθεια για την αποσύνδεση της οικονομικής ανάπτυξης από την αυξημένη χρήση πόρων, πράγμα που επίσης θα συμβάλει στη μείωση της σχετικής εξάρτησης από τις εξαγωγές· τονίζει τη σημασία της χάραξης της στρατηγικής για τις ΠΥ επίσης μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής· χαιρετίζει, ως εκ τούτου, το σχέδιο της Επιτροπής για μία εμβληματική πρωτοβουλία σε σχέση με την αποτελεσματική χρησιμοποίηση των πόρων· καλεί την Επιτροπή να εντοπίσει τα εμπόδια που τίθενται στην αύξηση της παραγωγικότητας των πόρων (συμπεριλαμβανομένων τεχνικών φραγμών, κόστους κτλ.) και να ενσωματώσουν και αξιολογήσουν στόχους μακροπρόθεσμης βελτίωσης της παραγωγικότητας των πόρων που να αντανακλούν την ανάγκη μείωσης της εξάρτησης της ΕΕ από εισαγωγές ΠΥ, δεδομένου ότι οι ενωσιακές εισαγωγές ΠΥ είναι οι υψηλότερες κατά κεφαλή στον κόσμο· προκειμένου να αξιολογηθεί αντικειμενικά η πρόοδος και να γίνουν συγκρίσεις με άλλες χώρες, καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει μια περισσότερο αξιόπιστη μεθοδολογία για τη μέτρηση της αποτελεσματικότητας των πόρων, λαμβάνοντας υπόψη το έργο της Eurostat σε αυτό τον τομέα, καθώς και τα αποτελέσματα μιας μελέτης την εκπόνηση της οποίας πρόσφατα ανέθεσε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για το θέμα αυτό·

14. χαιρετίζει την ανάπτυξη οργάνων και δεικτών, όπως το TEEB (οι οικονομικές πτυχές των οικοσυστημάτων και της βιοποικιλότητας)· καλεί την Επιτροπή να προωθήσει και να κινητοποιήσει την ανάπτυξη αυτών των μέσων και τη χρησιμοποίησή τους·

15. πιστεύει ότι η επιβολή φόρου στους ορυκτούς πόρους δεν αποτελεί επαρκές φορολογικό εργαλείο για την αύξηση της αποτελεσματικότητας πόρων, καλεί δε την Επιτροπή να αναθέσει μελέτη για τις επιπτώσεις της επιβολής φόρου στη χρήση υδάτων και γαιών, με ιδιαίτερη έμφαση σε ενδεχόμενες απροσδόκητες επιπτώσεις στις οικονομικές δραστηριότητες και την παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας στην ΕΕ·

16. καλεί την Επιτροπή να εξετάσει ευνοϊκά την επέκταση, με βάση διεξοδική αξιολόγηση αντικτύπου, της προσέγγισης του οικολογικού σχεδιασμού στις ΠΥ, να εκτιμήσει τη δυνατότητα εισαγωγής νέων μέσων, να συνεργασθεί με τους φορείς τυποποίησης, να αξιολογήσει το εφικτό ενός αποκλειστικού προγράμματος για προϊόντα σε σχέση με την αποτελεσματική χρήση των πόρων, να ενισχύσει τις συμβουλευτικές υπηρεσίες για την αποτελεσματική αυτή χρήση, ιδίως για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, για παράδειγμα μέσω της ενίσχυσης τέτοιων προγραμμάτων στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την Ανταγωνιστικότητα και Καινοτομία (EACI)· καλεί την Επιτροπή να στηρίξει τις ΜΜΕ σε αυτό τον τομέα προωθώντας την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών, παρέχοντας πρόσβαση σε σχετική έρευνα βάσει του ΠΠ7 και μελλοντικών ερευνητικών προγραμμάτων της ΕΕ· καλεί τις εταιρείες να χρησιμοποιήσουν είτε το Πλαίσιο Οικολογικής Διαχείρισης και Ελέγχου (EMAS) είτε τα πρότυπα ISO· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν τις δημόσιες προμήθειες προκειμένου να προωθηθούν τα προϊόντα που παράγονται με αποτελεσματική χρήση των πόρων και τα προϊόντα που χρησιμοποιούν δευτερογενείς ΠΥ, καθώς και να διασφαλίσουν τη χρηστή και διαφανή ανακύκλωση κατά το τέλος του κύκλου ζωής τους· επισημαίνει ότι όσον αφορά την ανακύκλωση δεν είναι μόνο η ποσότητα αλλά και η ποιότητα που έχει σημασία· ως εκ τούτου, τονίζει τη σημασία του φιλικού προς την ανακύκλωση σχεδιασμού των προϊόντων· τονίζει την αξία που έχει η συμπερίληψη της χρήσης των πόρων στις πληροφορίες για τα προϊόντα και την οικολογική επισήμανση προς όφελος του καταναλωτή· καλεί τους ευρωπαϊκούς φορείς τυποποίησης να ενσωματώσουν το θέμα της αποτελεσματική χρήσης των πόρων στον καθορισμό των προδιαγραφών·

17. καλεί την Επιτροπή να αναθεωρήσει τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσαν να τροποποιηθούν η οδηγία σχετικά με τον οικολογικό σχεδιασμό, η οδηγία για τα οχήματα στο τέλος του κύκλου ζωής τους, η οδηγία σχετικά με τα απόβλητα ειδών ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού και η οδηγία σχετικά με τα απόβλητα ηλεκτρικών στηλών, ώστε να αυξήσουν την ανακύκλωση όχι μόνο εν γένει, αλλά και ειδικά για πολύτιμες ΠΥ, συμπεριλαμβανομένων των σπανίων γαιών, π.χ. μέσω πιο συγκεκριμένων απαιτήσεων όσον αφορά τον παροπλισμό, και να προτείνει αντίστοιχες τροποποιήσεις για αυτές τις πράξεις·

18. επισημαίνει τη συνεισφορά που μπορεί να έχουν η επαναχρησιμοποίηση και η ανακύκλωση σε σχέση με τη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου, δεδομένου ότι η χρήση ΠΥ αποτελεί σημαντική πηγή της παραγωγής αερίων του θερμοκηπίου· επισημαίνει περαιτέρω τα υψηλά ποσοστά ανακύκλωσης σε συγκεκριμένους τομείς που διέπονται από νομοθεσία περί ανακύκλωσης· ζητεί από την Επιτροπή να εντοπίσει τρόπους για την περαιτέρω αύξηση της ανακύκλωσης σε βασικούς τομείς, μεταξύ άλλων με βελτίωση του νομοθετικού πλαισίου για την κυκλική οικονομία· τονίζει την ανάγκη επενδύσεων στην ανακύκλωση ΠΥ, ιδίως σπάνιων γαιών· καλεί την Επιτροπή να δρομολογήσει μια εις βάθος ανάλυση της ενωσιακής ροής υλικών, με βάση τον συνολικό κύκλο ζωής των ΠΥ (από την εξόρυξη στην απόρριψη) ανά τομέα και με στόχο να αξιολογηθούν και να προταθούν οικονομικά αποδοτικοί τρόποι για την αύξηση της ανακύκλωσης ΠΥ με σεβασμό του οικολογικού αντίκτυπου· καλεί την Επιτροπή να εναρμονίσει την ευρωπαϊκή νομοθεσία και τα ελάχιστα πρότυπα ανακύκλωσης με στόχο τη μεγαλύτερη συνεκτικότητα· καλεί τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν την ορθή εφαρμογή της υφιστάμενης νομοθεσίας και καλεί περαιτέρω τους εθνικούς βιομηχανικούς συνδέσμους να προωθήσουν ενεργά την ανακύκλωση στα μέλη τους και να διευκολύνουν τη συνεργασία με τα ερευνητικά ιδρύματα και άλλους τομείς· επισημαίνει τη σημασία της αποσύνδεσης της ποσότητας των μεταποιημένων αποβλήτων από την αύξηση της μεταποιητικής παραγωγής·

19. επισημαίνει τη σημασία που έχει η δημιουργία βιομηχανικών συνεργιών για την ανακύκλωση και προκειμένου να βοηθηθούν οι εταιρείες να ανακαλύψουν με ποιο τρόπο τα απορρίμματά τους και τα υποπροϊόντα τους μπορούν να χρησιμεύσουν ως πόροι για άλλους· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθήσουν προσεγγίσεις όπως εκείνη του Ηνωμένου Βασιλείου με το Εθνικό Πρόγραμμα Βιομηχανικής Συμβίωσης·

20. καλεί την Επιτροπή:

- να διερευνήσει και να προωθήσει έργα που αφορούν την αστική εξόρυξη, δεδομένου ότι αυτή μπορεί να είναι πολύ πλουσιότερη από ό,τι τα πρωτογενή κοιτάσματα εξόρυξης, και μεγάλο τμήμα πολύτιμων δευτερογενών πρώτων υλών μπορεί να εξορυχθεί, να επαναχρησιμοποιηθεί και να ανακυκλωθεί, και να επενδύει σε έργα που μειώνουν γενικά τη χρήση ΠΥ και έτσι επιφέρουν κοινωνιακές αλλαγές·

- να διερευνήσει, μεταξύ άλλων μέσω ανεξάρτητης μελέτης επιπτώσεων, κατά πόσον οι χώροι απόθεσης απορριμμάτων που έχουν κλείσει θα μπορούσαν να ανοίξουν και πάλι για την ανακύκλωση υλικών που προέρχονται από διάλυση με τις καλύτερες διαθέσιμες τεχνολογίες (ΒΑΤ), δεδομένου ότι αυτό θα οδηγούσε σε αυξημένη διαθεσιμότητα ΠΥ και επιπρόσθετη απασχόληση σε ολόκληρη την Ένωση·

- να εξετάσει επίσης τους χώρους απόρριψης αποβλήτων ορυχείων και μεταλλουργίας·

- να ολοκληρώσει έως το 2012 μία ευρωπαϊκή βάση δεδομένων για τους χώρους αποβλήτων ορυχείων και να μεριμνήσει για την επιβολή της οδηγίας περί αποβλήτων ορυχείων·

- να μεριμνήσει ώστε η κατεργασία των αποβλήτων να γίνεται σύμφωνα με τις βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές·

- να ενθαρρύνει την διαχείριση κύκλου ζωής των κτιρίων εξασφαλίζοντας παράλληλα την ανακυκλωσιμότητα των υλικών που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή τους·

- να θεσπίσει σταδιακά γενική απαγόρευση απόθεσης απορριμμάτων σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση·

21. είναι της άποψης ότι υπάρχει οξύτατη ανάγκη περισσότερης πληροφόρησης σχετικά με το θέμα της αστικής εξόρυξης, και κατά συνέπεια ζητεί από την Επιτροπή να αξιολογήσει ιδιαίτερα το δυναμικό αλλά και τους ενδεχόμενους περιορισμούς της·

22. ενθαρρύνει την Επιτροπή να αναπτύξει μία στρατηγική στον τομέα της ανακύκλωσης με στόχο την ανάκτηση των υλικών το δυνατόν εγγύτερα στην πηγή των αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένου του καθαρισμού των λυμάτων, πράγμα που θα επιτρέψει την ανάκτηση μεγαλύτερης συγκέντρωσης ΠΥ, θα αποτρέψει την μη επανακτησιμότητα, θα μειώσει τις αρνητικές επιπτώσεις επί του περιβάλλοντος και, ενδεχομένως, θα αυξήσει την ενεργειακή απόδοση·

23. ζητεί επίσης από την Επιτροπή να υποβάλει πρόταση για τροποποίηση της οδηγίας περί υγειονομικής ταφής των αποβλήτων[10] και να αναπτύξει και επεκτείνει τους στόχους που ορίζονται στο άρθρο της 5, παράγραφος 2· φρονεί επίσης ότι σύμφωνα με την οδηγία πλαίσιο για τα απόβλητα, ο στόχος μείωσης της απαγόρευσης υγειονομικής ταφής των βιοαποικοδομήσιμων αστικών αποβλήτων θα πρέπει να επεκταθεί, από το 2020, σε όλα τα βιοαποικοδομήσιμα απόβλητα, με στόχο μείωση που θα πρέπει να καθοριστεί σε 5%·

24. καλεί την Επιτροπή να υποστηρίξει εταιρικές σχέσεις ανακύκλωσης με τις αναπτυσσόμενες χώρες· ζητεί από την Επιτροπή να υποστηρίξει πιλοτικά προγράμματα όπως οι ζώνες με μηδενικά απορρίμματα·

25. ζητεί από την Επιτροπή να εξετάσει με ποιον τρόπο η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των οικονομικών κινδύνων για τις επενδύσεις με τεχνολογίες αιχμής σε σχέση με τις εγκαταστάσεις ανακύκλωσης και άλλες πρωτοβουλίες ανακύκλωσης·

26. καλεί την Επιτροπή να προωθήσει την έρευνα και ανάπτυξη σχετικά με οικονομικά κίνητρα για την ανακύκλωση, συμπεριλαμβανομένης της ανακύκλωσης των σπάνιων γαιών, λαμβάνοντας επίσης υπόψη τις αξιολογήσεις αντικτύπου· καλεί περαιτέρω την Επιτροπή να αναπτύξει οικονομικά κίνητρα για την ανακύκλωση, να διερευνήσει το κατά πόσον οι αγορές ανακυκλωμένων υλικών μπορούν να υποστηριχθούν μεταξύ άλλων με πράσινα πιστοποιητικά για ανακυκλωμένα υλικά, απαιτήσεις οικολογικού σχεδιασμού και να φροντίσει ώστε η πολιτική συνοχής και οι προϋπολογισμοί να συμβάλουν επίσης στην προώθηση της αποτελεσματικής χρησιμοποίησης των πόρων και την ανακύκλωση·

27. υπογραμμίζει την ανάγκη να καταπολεμηθούν οι παράνομες αποστολές ανακυκλώσιμωμ υλικών και αποβλήτων που περιέχουν χρήσιμες ΠΥ, ιδίως ηλεκτρονικών αποβλήτων που καλύπτονται από την οδηγία ΑΗΗΕ (2002/96), με βελτίωση της νομοθεσίας και ενίσχυση της υλοποίησης, και καλεί τα κράτη μέλη να αφιερώσουν επειγόντως την προσοχή τους σε αυτό το έργο· ζητεί από την Επιτροπή να διερευνήσει πώς η περαιτέρω χρήση της έννοιας της ευθύνης του παραγωγού θα μπορούσε να στηρίξει τον στόχο αυτό· επισημαίνει την ανάγκη θέσπισης ενός παγκοσμίου πλαισίου πιστοποίησης για τις εγκαταστάσεις ανακύκλωσης· επισημαίνει τη σημασία της συνεργασίας μεταξύ των εθνικών τελωνειακών αρχών· καλεί την Επιτροπή να εξετάσει κατά πόσον είναι αναγκαίος ένας συλλογικός μηχανισμός ενημέρωσης των αρχών για τις παράνομες αποστολές απορριμμάτων· ζητεί από την Επιτροπή να εξετάζει τις ροές των παράνομων απορριμμάτων και να υποβάλλει τακτικά εκθέσεις σχετικά με τις επιτυχίες κατά την καταπολέμηση των παράνομων εξαγωγών αποβλήτων· ζητεί από την Επιτροπή να προωθήσει μία αποτελεσματική διάκριση στις τελωνειακές δηλώσεις μεταξύ καινουργών και μεταχειρισμένων προϊόντων ρυθμίζοντας το θέμα αυτό στις εκτελεστικές διατάξεις του εκσυγχρονισμένου κοινοτικού τελωνειακού κώδικα·

28. καλεί επίσης, στο πλαίσιο αυτό, την Επιτροπή, όπου αυτό είναι ευπρόσδεκτο, να υποστηρίζει τους εμπορικούς εταίρους της ΕΕ ώστε να θεσπίζουν κατάλληλη νομοθεσία και να εφαρμόζουν επαρκή μέτρα ελέγχου για την πρόληψη των παράνομων εισαγωγών αποβλήτων κάθε είδους στην επικράτειά τους και να καταπολεμούν ενεργά τη διαφθορά, η οποία συχνά καθιστά δυνατές τέτοιες παράνομες εισαγωγές·

29. καλεί την Επιτροπή να λάβει υπόψη τις επικριτικές παρατηρήσεις ορισμένων κρατών μελών σχετικά με τον κανονισμό του Συμβουλίου για τη θέσπιση κριτηρίων προσδιορισμού των περιπτώσεων στις οποίες ορισμένοι τύποι απορριμμάτων μετάλλων παύουν να αποτελούν απόβλητα σύμφωνα με την οδηγία 2008/98/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και ζητεί από την Επιτροπή να ενισχύσει τις προϋποθέσεις που αφορούν την ποιότητα των προϊόντων και να βελτιώσει τις πιθανότητες ελέγχου και διασφάλισης ότι απορρίμματα μετάλλων που έχουν χαρακτηρισθεί ως απόβλητα διαθέτουν την απαιτούμενη ποιότητα·

30. καλεί την Επιτροπή να προσδιορίσει τις προτεραιότητες για την έρευνα και καινοτομία σε σχέση με τις αειφόρες μεθόδους εξερεύνησης και παραγωγής, τον κύκλο ζωής προϊόντων και την ανακύκλωση (από λίκνο σε λίκνο), την υποκατάσταση και την αποτελεσματικότητα πόρων, δεδομένου ότι αυτό θα ελάττωνε επίσης την εισαγωγική εξάρτηση της ΕΕ από μονοπωλιακούς προμηθευτές· καλεί την Επιτροπή να εξετάσει τις υφιστάμενες προκλήσεις σε σχέση με την ανακύκλωση εντός των προγραμμάτων-πλαισίων και τονίζει ότι πρέπει να δοθεί προσοχή στις διαφορετικές στρατηγικές ανακύκλωσης που απαιτούνται αφενός για μαζικά μέταλλα και αφετέρου για ΚΠΥ όπως οι σπάνιες γαίες· καλεί την Επιτροπή να συνδυάσει τη χρηματοδότηση της έρευνας σε ΠΥ όπως οι σπάνιες γαίες με σαφείς στόχους, όπως είναι για παράδειγμα ο ιαπωνικός στόχος της μείωσης της κατανάλωσης σπάνιων γαιών κατά το ένα τρίτο· καλεί την Επιτροπή να ενσωματώσει την εμπειρία από τρίτες χώρες που έχουν ήδη επιτύχει υψηλά επίπεδα εκ νέου συλλογής, όπως η Νορβηγία, όπου περίπου το 80% των ηλεκτρονικών αποβλήτων συλλέγεται εκ νέου, και να ορίσει επαρκείς δικούς της στόχους εκ νέου συλλογής· τονίζει τη σημασία των συμπράξεων δημοσίου και ιδιωτικού τομέα στον εν λόγω τομέα, συμπεριλαμβανομένης της βιομηχανίας, των πανεπιστημίων και της δημόσιας διοίκησης· αναγνωρίζει την πολύτιμη υπηρεσία που παρέχουν παρόμοιοι θεσμοί και στις ΜΜΕ· επιμένει στη σημασία μιας Ευρωπαϊκής Εταιρικής Σχέσης για την Καiνοτομία σε σχέση με τις στρατηγικές ΠΥ, που θα προωθήσει την ανάπτυξη της αποτελεσματικότητας πόρων, των βασικών τεχνολογιών, της ασφάλειας του εφοδιασμού και του εγχώριου τομέα ΠΥ· καλεί την Επιτροπή να δρομολογήσει μια τέτοια εταιρική σχέση το 2011·

31. εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η υποκατάσταση και η επαναχρησιμοποίηση δεν περιλαμβάνονται επαρκώς στην ανακοίνωση· τονίζει ότι η υποκατάσταση, ιδίως ΚΠΥ και σπάνιων γαιών, έχει μεγάλη βαρύτητα και μπορεί να προσφέρει αποτελεσματικές λύσεις στους εφοδιαστικούς και περιβαλλοντικούς κινδύνους όποτε είναι δυνατόν· καλεί κατά συνέπεια την Επιτροπή να εντείνει το έργο της στον τομέα αυτό, αξιοποιώντας την χρηματοδότηση της έρευνας και ανάπτυξης μέσω της ενδεχόμενης ανάπτυξης ενός προγράμματος Ε&Α σχετικά με την υποκατάσταση στο προσεχές πρόγραμμα-πλαίσιο έρευνας, και με την υποστήριξη μονάδων επίδειξης· ενθαρρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εξετάσουν τη θέσπιση στόχων υποκατάστασης λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη τις σχετικές αξιολογήσεις αντικτύπου· καλεί την Επιτροπή να αξιοποιήσει πλήρως την εμπειρογνωμοσύνη που υπάρχει εντός της ΕΕ σχετικά με τις σπάνιες γαίες·

Βιώσιμος εφοδιασμός της ΕΕ

32. ζητεί να θεσπιστούν μη φορολογικές πολιτικές για τη στήριξη των εγχώριων τομέων ΠΥ σχετικά με την προσέλκυση επενδύσεων· χαιρετίζει, κατά συνέπεια, τη συνεργασία μεταξύ εθνικών γεωλογικών υπηρεσιών· ζγτεί αυξημένη συνεργασία μεταξύ τους και ενθαρρύνει τη χρήση κοινών προτύπων και πρακτικών που θα διευκόλυναν την ανταλλαγή και την αξιοποίηση των διαθέσιμων γεωλογικών δεδομένων· χαιρετίζει την έκδοση ετήσιου Ευρωπαϊκού Εγχειριδίου για τις ΠΥ (ΕΕΠΥ), υπογραμμίζοντας ότι πρέπει να συμπεριλάβει δεδομένα σχετικά με τους δευτερογενείς πόρους και την αστική εξόρυξη· ζητεί από την Επιτροπή να αξιολογήσει το κατά πόσον είναι αναγκαία η δημιουργία μιας γεωλογικής υπηρεσίας της ΕΕ που θα συνενώνει το έργο των εθνικών αναλύσεων και θα συνεργάζεται με τους διεθνείς εταίρους· υποστηρίζει το έργο της Επιτροπής σε σχέση με τη βελτίωση των βάσεων γεωλογικής γνώσης της ΕΕ· καλεί την Επιτροπή να προωθήσει σε συνεργασία με τα κράτη μέλη την ανάπτυξη ενός ψηφιακού χάρτη σε σχέση με τους πόρους της Ένωσης·

33. παρατηρεί τη σπουδαιότητα και την προσφορά εγχώριων ΠΥ στην Ευρώπη· κατά συνέπεια:

- ζητεί καλύτερο συντονισμό όσον αφορά την έρευνα, εξόρυξη, διανομή, επεξεργασία, επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση·

- καλεί τις αρμόδιες αρχές (εθνικές, περιφερειακές και τοπικές) να εφαρμόζουν σαφείς, αποτελεσματικές και συντονισμένες διοικητικές διαδικασίες για τη χορήγηση αδειών για την εκμετάλλευση εγχώριων ΠΥ, ενδεχομένως συμπεριλαμβανομένης της ίδρυσης ενός μονοαπευθυντικού σημείου πρόσβασης για τη διευκόλυνση και επιτάχυνση της διαδικασίας αδειοδότησης·

- καλεί τα κράτη μέλη να χαράξουν πολιτικές σχεδιασμού της χρήσης γαιών, συμπεριλαμβανομένων μακροπρόθεσμων εκτιμήσεων για την περιφερειακή και τοπική ζήτηση ορυκτών, οι οποίες πρέπει να αντικατοπτρίζονται στις εθνικές πολιτικές ΠΥ, οι οποίες πρέπει να βασίζονται στην ισχυρή τεχνογνωσία για τις ΠΥ που υπάρχει στα διάφορα κράτη μέλη και δεν πρέπει να παρεμποδίζουν το εμπόριο εντός της ΕΕ ή να αποκλείουν τη διαμεθοριακή ζήτηση·

επισημαίνει τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν οι εταιρείες παροχής υπηρεσιών πρώτων σταδίων στο πλαίσιο της εγχώριας εξόρυξης· τονίζει τη σημασία της ενθάρρυνσης περιφερειακών ή εθνικών συστάδων ΠΥ όπου θα συμμετέχουν η βιομηχανία, οι γεωλογικές υπηρεσίες, οι πάροχοι υπηρεσιών πρώτων σταδίων, οι κατασκευαστές εξοπλισμού, οι εταιρείες εξόρυξης και κατεργασίας, καθώς και ο κλάδος των μεταφορών και οι κοινωνικοί εταίροι, με αντικείμενο την αειφόρο εξόρυξη στην Ευρώπη, επίσης με χρήση νέων τεχνολογιών εξόρυξης·

34. καλεί την Επιτροπή να ενσωματώσει τους στόχους του σχεδίου δράσης για την βιοποικιλότητα στην στρατηγική για τις ΠΥ, για να ενισχύσει τους δεσμούς μεταξύ της οικονομίας και του περιβάλλοντος, και να συνυπολογίσει τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της εξόρυξης, παραγωγής, χρησιμοποίησης και εναπόθεσης χρησιμοποιημένων ΠΥ· καλεί την Επιτροπή να υποστηρίξει την ανάπτυξη ενός στρατηγικού χωροταξικού σχεδιασμού σε όλα τα κράτη μέλη για την εξισορρόπηση της εξόρυξης πρώτων υλών με άλλες απαιτήσεις που αφορούν τη χρήση γης και για την προστασία του περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας·

35. υπογραμμίζει ότι οι δραστηριότητες εξόρυξης πρέπει να εκτελούνται τηρώντας τις πιο υψηλές προδιαγραφές ασφάλειας στην εργασία και προστασίας του περιβάλλοντος για την πρόληψη ατυχημάτων και την αποκατάσταση των περιοχών που αποτελούν αντικείμενο εκμετάλλευσης·

36. ζητεί από την Επιτροπή να δώσει τη δέουσα προσοχή στην ανάπτυξη των περιοχών που είναι πλούσιες σε πόρους και να συμπεριλάβει μια σφαιρική προσέγγιση στη βελτίωση της υποδομής μεταφορών, με σύνδεση των πλούσιων σε πόρους περιοχών της Ένωσης με τα βιομηχανικά της κέντρα· ζητεί, ως εκ τούτου, από την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι οι αναθεωρημένες κατευθυντήριες γραμμές για τα διευρωπαϊκά δίκτυα μεταφορών (ΔΕΔ-Μ) καλύπτουν τις ανάγκες της βιομηχανίας παρέχοντας εύκολη πρόσβαση σε πρώτες ύλες·

37. τονίζει εκ νέου ότι οι κατευθυντήριες γραμμές NATURA 2000 παρέχουν μία υγιή βάση υπό την οποία θα μπορούν να πραγματοποιούνται οι δραστηριότητες εξόρυξης χωρίς ενεργειακούς σκοπούς λαμβάνοντας υπόψη την αρχή της επικουρικότητας· καλεί την Επιτροπή να ελέγχει τακτικά αν σημειώνονται πρόοδοι στα κράτη μέλη όσον αφορά τη συμβατότητα των δραστηριοτήτων εξόρυξης ΠΥ και της προστασίας της φύσης· παρατηρεί ότι οι κώδικες πρακτικής για την επίτευξη του τεχνικού, κοινωνικού, ανταγωνιστικού και περιβαλλοντικού αριστείου είναι σημαντικά μέσα· υπενθυμίζει το ψήφισμα του Κοινοβουλίου της 20ής Ιανουαρίου 2011 σχετικά με μια βιώσιμη πολιτική της ΕΕ για τον απώτατο Βορρά[11] και καλεί, ως προς το θέμα αυτό, την Επιτροπή, σύμωνα με την αρχή της προφύλαξης, να αξιολογήσει τις δυνατότητες της περιβαλλοντικά βιώσιμης εκμετάλλευσης ευαίσθητων περιοχών που θα μπορούσαν να αποτελέσουν πολύτιμους προμηθευτές κεφαλαιωδών ΠΥ, όπως η Αρκτική, η περιοχή της θάλασσας Μπάρεντς και η Γροιλανδία, και, αν είναι δυνατόν, να επεκτείνει τις συμφωνίες εταιρικής σχέσης με τις χώρες σε αυτές τις περιοχές·

38. υπογραμμίζει την ανάγκη για ένα πιο διαφανές και προβλέψιμο πλαίσιο συνθηκών σχετικά με τις κανονιστικές διαδικασίες έγκρισης για τη δημιουργία νέων εγκαταστάσεων εξόρυξης μετάλλων και ορυκτών, χωρίς ταυτόχρονα να διακυβεύονται τα περιβαλλοντικά πρότυπα·

39. σημειώνει ότι οι βόρειες ευρωπαϊκές χώρες και η περιοχή της θάλασσας του Μπάρεντς διαθέτουν σημαντικά αποθέματα μεταλλευμάτων και ορυκτών και δάση· πιστεύει ότι η περιοχή της βόρειας Ευρώπης μπορεί να συνεισφέρει σημαντικά στην κάλυψη των αναγκών ΠΥ άλλων ευρωπαϊκών εταιρειών και, ως εκ τούτου, στη μείωση της εξάρτησης της Ευρώπης από εισαγωγές· πιστεύει ότι υπάρχει σαφής ανάγκη να αυξηθεί η ενημέρωση για τις δυνατότητες που προσφέρει η βόρεια Ευρώπη στις εν εξελίξει συζητήσεις σχετικά με τις ΠΥ·

40. υπογραμμίζει τη σημασία της έρευνας, της ανάπτυξης και της καινοτομίας (Ε&Α&Κ) για την αντιμετώπιση νέων προκλήσεων· επισημαίνει τη συνεισφορά της Ε&Α&Κ στην ανάπτυξη καινοτόμων τεχνολογιών και αειφόρων μεθόδων εξόρυξης, κατεργασίας, παραγωγής μεταλλευμάτων και ανακύκλωσης, προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί περαιτέρω το περιβαλλοντικό ίχνος και οι ενδεχόμενες αρνητικές από κοινωνικής πλευράς συνέπειες·

41. ενθαρρύνει την Επιτροπή να λάβει μέτρα για την άμεση εξέταση του ενδεχομένου εκ νέου ανοίγματος ορισμένων ορυχείων, στο πλαίσιο μιας βιώσιμης εξορυκτικής δραστηριότητας, για τη συμβολή στον μετριασμό του κινδύνου έλλειψης ΠΥ για την ευρωπαϊκή βιομηχανία·

42. τονίζει τη σημασία των δεξιοτήτων και της κατάρτισης καθώς και το ρόλο που διαδραματίζουν οι γεωλόγοι, οι μηχανικοί, οι μεταλλωρύχοι και άλλοι εργαζόμενοι· καλεί την Επιτροπή να πραγματοποιήσει εκ του σύνεγγυς διάλογο με τους κοινωνικούς εταίρους, τους πανεπιστημιακούς φορείς και τους εκπροσώπους της βιομηχανίας στο πλαίσιο αυτό· καλεί την Επιτροπή να εντοπίσει τις ανάγκες και τη διαθεσιμότητα όσον αφορά το καταρτισμένο προσωπικό στον τομέα της Ε&Α, της εξόρυξης, της κατεργασίας και της ανακύκλωσης ΠΥ έως το 2012 και να κοινοποιήσει τα ευρήματα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη, σε συνεργασία με τη βιομηχανία και τα πανεπιστήμια, να υποστηρίξουν την εκπαίδευση στις ΠΥ μέσω της δημιουργίας ειδικών πανεπιστημιακών προγραμμάτων σπουδών και υποτροφιών· υποστηρίζει, περαιτέρω στο πλαίσιο αυτό, τα προγράμματα Erasmus στον εν λόγω τομέα όπως το «Πρόγραμμα για τα ορυκτά και το περιβάλλον» του Erasmus Mundus·

43. χαιρετίζει την πρόταση για άσκηση διπλωματίας από πλευράς της ΕΕ στον τομέα των ΠΥ και των σπάνιων γαιών, με στόχο την καθιέρωση διεθνούς κανονιστικού πλαισίου και την εξασφάλιση πρόσβασης σε ΠΥ και την προμήθειά τους, ιδίως όσων θεωρούνται κρίσιμης σημασίας, εξασφαλίζοντας ανοικτές παγκόσμιες αγορές και προωθώντας τη διεθνή συνεργασία για τη βιώσιμη εξόρυξη και την αποδοτική χρήση πόρων βάσει αμοιβαίων συμφερόντων· τονίζει στο πλαίσιο αυτό την ανάγκη να καθιερωθεί θαρραλέος διάλογος στο πεδίο της διπλωματίας των ΠΥ μεταξύ βιομηχανικών χωρών, πρόσφατα εκβιομηχανισμένων χωρών, και πλούσιων σε πόρους αναπτυσσόμενων χωρών, με στόχο την προαγωγή τω ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την καλή διακυβέρνηση, την περιφερειακή σταθερότητα και την αποτροπή του κινδύνου διενέξεων λόγω διεκδίκησης φυσικών πόρων·

44. καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει την αυστηρότερη δυνατή εφαρμογή της υφιστάμενης νομοθεσίας της ΕΕ, να συμπεριλάβει θέματα ασφάλειας και προτύπων των χρυσωρυχείων στις δράσεις στο πλαίσιο της εμβληματικής πρωτοβουλίας «Ένωση καινοτομίας», να συμπεριλάβει ένα ειδικό στοιχείο εργασίας σχετικά με την εξόρυξη χρυσού για τη διεθνή επιτροπή για την αειφόρο διαχείριση των πόρων (UNEP), συμπεριλαμβανομένων των πτυχών της ασφάλειας, της καινοτομίας, της διαχείρισης χημικών ουσιών, της παράνομης εξόρυξης και της βιοτεχνικής εξόρυξης, με σκοπό να βρεθεί μια μακροχρόνια βιώσιμη λύση η οποία θα διασφαλίζει ότι ο χρυσός παράγεται ή εισάγεται για χρήση στην ΕΕ με βιώσιμο τρόπο·

45. επισημαίνει ότι οι βιοτεχνικές και μικρής κλίμακας εξορυκτικές δραστηριότητες μπορούν να παίξουν ζωτικό ρόλο στις τοπικές κοινωνίες, να αυξήσουν την απασχόληση και να προωθήσουν αναπτυξιακούς στόχους όταν είναι επίσημα αναγνωρισμένες, λειτουργούν σύμφωνα με κανόνες και υποστηρίζονται· εκφράζει την λύπη του για την σχετική έλλειψη γνώσεων και εργαλείων ανάλυσης στο πεδίο αυτό και υπογραμμίζει την ανάγκη αύξησης της προβολής τους, διευκόλυνσης μιας πιο αποτελεσματικής πολιτικής σχεδιασμού και υλοποίησης για τις βιοτεχνικές και μικρής κλίμακας εξορυκτικές δραστηριότητες, και παρακολούθησης των προσπαθειών υποστήριξης της πρόληψης των παγίδων που δημιουργεί η φτώχεια, όπως η παιδική εργασία, οι επισφαλείς συνθήκες εργασίας, η υποχρεωτική εργασία που συναντάται συχνά στον βιοτεχνικό κλάδο εξόρυξης, καθώς και των συγκρούσεων που συνδέονται με τις μικρής κλίμακας εξορυκτικές δραστηριότητες· καλεί επίσης την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να υποστηρίξουν τις αναπτυσσόμενες χώρες τόσο σε εθνικό όσο και σε τοπικό επίπεδο, διαθέτοντας τους εμπειρογνωμοσύνη όσον αφορά τις βιώσιμες πρακτικές εξόρυξης, την αποδοτικότερη χρήση των πόρων και την επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση·

46. καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει την ανάγκη δημιουργίας ενός μηχανισμού αποθεματοποίησης ΚΠΥ, και ιδίως σπάνιων γαιών, ο οποίος θα εγγυάται την πρόσβαση των ευρωπαϊκών εταιρειών σε στρατηγικές ύλες που χρησιμοποιούνται στην πράσινη βιομηχανία, τη βιομηχανία υψηλής τεχνολογίας, τη βιομηχανία άμυνας και τη βιομηχανία υγείας, καθώς και την προστασία από μονοπωλιακές πιέσεις και αυξήσεις των τιμών· υπογραμμίζει το γεγονός ότι ο ρόλος της ΕΕ σε οποιοδήποτε ενδεχόμενο πρόγραμμα αποθεματοποίησης πρέπει να περιορίζεται στον καθορισμό του νομικού πλαισίου και τη ρυθμιστική εποπτεία·

Διεθνής δίκαιος και βιώσιμος εφοδιασμός πρώτων υλών

47. παρατηρεί την αυξανόμενη συχνότητα εμπορικών περιορισμών και στρεβλώσεων του ανταγωνισμού στο εμπόριο ΠΥ· καλεί την Επιτροπή να παρακολουθεί συστηματικά, και να αντιμετωπίζει σε περιφερειακό, πολυμερές και διμερές επίπεδο, το ζήτημα των εξαγωγικών και εισαγωγικών περιορισμών· πιστεύει ότι μέτρα στρέβλωσης του εμπορίου σχετικά με βιομηχανικές ΠΥ και ιδίως ΚΠΥ πρέπει να διερευνώνται πλήρως και θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε περαιτέρω νομικά βήματα στο πλαίσιο του ΠΟΕ· καλεί τον ΠΟΕ να παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τον αντίκτυπο των εισαγωγικών και εξαγωγικών περιορισμών και, σε σχέση με αυτό, υποστηρίζει τη δημιουργία, εντός του ΠΟΕ, ενός εργαλείου παρακολούθησης των δασμολογικών και μη δασμολογικών φραγμών στο εμπόριο ΠΥ και σπανίων γαιών., καθώς και τη συγκρότηση ενός "Συμβουλίου για τη σταθερότητα των πρώτων υλών και των σπάνιων γαιών" εντός της G20· καλεί την Επιτροπή να αξιοποιήσει όλα τα διεθνή δίκτυά της, συμπεριλαμβανομένης της διπλωματικής υπηρεσίας για τη βελτίωση των σχέσεων με χώρες και περιοχές εφοδιασμού ΠΥ και ΚΠΥ και, κατά τον τρόπο αυτόν, να διευκολύνει το διεθνές εμπόριο ΠΥ, και ιδίως ΚΠΥ· χαιρετίζει την πρόθεση της ΕΕ να ασκήσει δραστήρια διπλωματία ΠΥ που να αγκαλιάζει διάφορους τομείς πολιτικής, όπως η εξωτερική, η εμπορική, η περιβαλλοντική και η αναπτυξιακή πολιτική, και να προωθεί και ενισχύει τις δημοκρατικές αρχές, τα ανθρώπινα δικαιώματα, την περιφερειακή σταθερότητα, τη διαφάνεια και τη βιώσιμη αναπτυξη· πιστεύει ότι πρέπει να αναπτυχθούν στο άμεσο μέλλον δράσεις προτεραιότητας και μια σφαιρική στρατηγική για αειφόρο εφοδιασμό με σπάνιες γαίες· καλεί την Επιτροπή να επιδιώξει τη συμμετοχή ευρωπαίων συμφεροντούχων του τομέα των σπάνιων γαιών στον προσδιορισμό των δράσεων αυτών·

48. αναγνωρίζει το νόμιμο δικαίωμα των κυβερνήσεων και των κοινοβουλίων των αναπτυσσομένων χωρών να εφαρμόζουν πολιτικές και να επιβάλλουν κανονισμούς στις ξένες επενδύσεις προς το δημόσιο συμφέρον, σε διαβούλευση με την κοινωνία των πολιτών, κατά τρόπο ώστε οι ξένες επενδύσεις να οφελούν την τοπική οικονομία, να δημιουργούν προστιθέμενη αξία σε εθνικό επίπεδο και να προωθούν την ανάπτυξη· τονίζει ότι η στρατηγική ΠΥ της ΕΕ δεν πρέπει να αντιταχθεί σε αυτά τα δικαιώματα·

49. χαιρετίζει τις προσπάθειες της ΕΕ για την προώθηση ενός βιώσιμου εμπορίου ΠΥ με τις τρίτες χώρες (π.χ. σχέδιο δράσης FLEGT)·

50. τονίζει ότι πρέπει να θεσπιστούν σαφείς κανόνες όσον αφορά τη συνεργασία στον τομέα του εμπορίου ΠΥ μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων μερών (παραγωγών, εξαγωγέων, χώρων διαμετακόμισης, εισαγωγέων)·

51. Καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει τη συνοχή μεταξύ της αναπτυξιακής πολιτικής και της ΠΠΥ, και πιστεύει ότι η πολιτική ΠΥ της ΕΕ πρέπει να λαμβάνει πλήρως υπόψη τη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη στις αναπτυσσόμενες χώρες και να είναι συμβατή με τον προεξάρχοντα στόχο της εξάλειψης της φτώχειας, όπως ορίζεται στο άρθρο 208 ΣΛΕΕ· τονίζει ότι η σθεναρή στήριξη της οικονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής ανάπτυξης των πλούσιων σε πόρους χωρών θα μπορούσε να συμβάλει στην οικοδόμηση ισχυρών και δημοκρατικών θεσμών, κάτι που θα εξασφαλίσει αμοιβαία οφέλη τόσο για εξαγωγικές όσο και για εισαγωγικές χώρες· ζητεί κατά συνέπεια να συμπεριλαμβάνονται ρήτρες σχετικές με τα ανθρώπινα δικαιώματα και τον εκδημοκρατισμό στις μελλοντικές συμφωνίες με χώρες εξαγωγής ΠΥ· πιστεύει ότι η ΕΕ πρέπει επίσης να υποστηρίξει τις αναπτυσσόμενες χώρες να διαφοροποιήσουν τις οικονομίες τους, να μειώσουν την εξάρτησή τους από τις εξαγωγές ΠΥ και να αυξήσουν την αξία των προϊόντων τους μέσω εγχώριας παραγωγής και επεξεργασίας· καλεί την Επιτροπή, κατά το σχεδιασμό των νέων μέσων εξωτερικής δράσης για την περίοδο μετά το 2013, να συμπεριλάβει μέτρα για τη στήριξη της καλής διακυβέρνησης και της βιώσιμης εξορυκτικής δραστηριότητας στα προγράμματά της για τη δημοκρατική και οικονομική σταθερότητα των ασταθών κρατών που αποτελούν προμηθευτές ΠΥ·

52. θεωρεί ότι εμπίπτει στην ευθύνη των εταιρειών η προμήθεια πόρων· αναγνωρίζει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι ΜΜΕ όσον αφορά την προμήθεια πόρων· ζητεί κατά συνέπεια από την Επιτροπή να εξετάσει κατά πόσον έννοιες όπως ένας ευρωπαϊκός όμιλος για τις πρώτες ύλες θα μπορούσαν να υποστηριχθούν κατά τρόπο διάφορο του οικονομικού· ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να μελετήσουν προσεκτικά την κρατική ιαπωνική επιχείρηση JOGMEC·

53. παροτρύνει τα κράτη μέλη να συνεργάζονται μεταξύ τους στο πλαίσιο μιας ευρωπαϊκής στρατηγικής ΠΥ· ζητεί η στρατηγική αυτή να αξιοποιήσει τις συνέργειες μεταξύ των οικονομικών, εξορυκτικών, βιομηχανικών και διεθνών πολιτικών και να έχει στόχο τη διασφάλιση του εφοδιασμού ουσιών στρατηγικής σημασίας·

54. ζητεί από την Επιτροπή να αξιολογήσει το αποτέλεσμα της προσφυγής ενώπιον του ΠΟΕ εναντίον της Κίνας και να προβεί στο μέλλον σε χρήση των μηχανισμών του ΠΟΕ όπου αυτό χρειάζεται·

55. επισημαίνει τη σημασία των σχέσεων Αφρικής-ΕΕ και τη συμφωνία της Αντίς Αμπέμπα τον Ιούνιο του 2010· επισημαίνει ότι, για την ενίσχυση των βιώσιμων πρακτικών εξόρυξης, είναι σημαντική η ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών σχετικά με τη χρηστή διακυβέρνηση, την αύξηση της αποδοτικής χρήσης των πόρων, την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση, τη διαχείριση των απορριμμάτων κατεργασίας και των στείρων εξόρυξης, την αποκατάσταση των ορυχείων μετά την παύση της εξορυκτικής δραστηριότητας, την υγεία και ασφάλεια, την προστασία των εργαζομένων και την εξάλειψη της παιδικής εργασίας· επισημαίνει ότι η Αφρικανική Ένωση δήλωσε στο «Αφρικανικό όραμα σχετικά με την εξόρυξη» ότι οι αφρικανικές χώρες δεν μπόρεσαν να επωφεληθούν μέχρι στιγμής από το ανταγωνιστικό τους πλεονέκτημα όσον αφορά τους φυσικούς πόρους και ότι, ως εκ τούτου, πρέπει να εξεταστούν μέτρα ώστε να διασφαλίζεται ότι ο πλούτος σε φυσικούς πόρους ωφελεί τον πληθυσμό των πλούσιων σε πόρους χωρών·

56. υπογραμμίζει τη σημασία της διμερούς συνεργασίας στον τομέα των ΠΥ, όπως κατέδειξαν η ΕΕ και η Αφρικανική Ένωση τον Ιούνιο 2010, και ενθαρρύνει περαιτέρω προσπάθειες στο πλαίσιο του κοινού σχεδίου δράσης ΕΕ-Αφρικής για την περίοδο 2011-2013· ζητεί να αναπτύσσεται τέτοιου είδους συνεργασία με άλλες χώρες που αποτελούν σημαντικούς παραγωγούς ΚΠΥ· προτείνει ως έναν από τους συγκεκριμένους στόχους της διπλωματίας των ΠΥ τη διαφοροποίηση των πηγών εισαγωγής ορισμένων ΠΥ από τις οποίες η ΕΕ είναι εξαρτημένη, με μια μετακίνηση από τη Νοτιανατολική Ασία προς τη Λατινική Αμερική και την Αφρική·

57. χαιρετίζει την προσέγγιση που υιοθετεί αυτό το σχέδιο δράσης για την παροχή κατάρτισης όσον αφορά τις βέλτιστες πρακτικές στην διαπραγμάτευση συμβάσεων εκμετάλλευσης ορυκτών και την προώθηση της επιστημονικής συνεργασίας στον τομέα των ορυκτών, καθώς και για την προώθηση της χρηστής διακυβέρνησης και της διαφάνειας·

58. εκφράζει τη λύπη του γιατί η ανακοίνωση δεν αναφέρει άλλες περιοχές ή χώρες· πιστεύει ότι πρέπει να διερευνηθούν εναλλακτικές πηγές ΠΥ έτσι ώστε να αποφευχθεί η ευρωπαϊκή εξάρτηση από περιορισμένο αριθμό χωρών· προς τούτο, καλεί την Επιτροπή να προωθήσει άλλες αμοιβαία επωφελείς εταιρικές σχέσεις με χώρες και περιοχές που είναι πλούσιες σε πόρους· πιστεύει ότι η ΕΕ θα έπρεπε να προσφέρει εταιρικές σχέσεις που να βασίζονται στο τρίγωνο υποδομής, μερισμού γνώσεων και πόρων· καλεί την ΕΕ να υποστηρίξει τις πλούσιες σε πόρους αναπτυσσόμενες χώρες ώστε να αναπτύξουν τις γνώσεις τους σχετικά με τη γεωλογία, την εξόρυξη και την επεξεργασία ορυκτών, καθώς και για επιστημονικά και νομικά θέματα, έτσι ώστε να αποκτήσουν βιώσιμη οικοδόμηση δυνατοτήτων· προτείνει στο πλαίσιο αυτό να ιδρυθούν πανεπιστημιακές έδρες στις γεωλογικές σχολές, με συνεργατική χρηματοδότηση· καλεί την Επιτροπή να παρακολουθεί στενά διεθνείς συμφωνίες που συνάπτονται από πλούσιες σε πόρους χώρες με χώρες που δεν είναι μέλη της ΕΕ, οι οποίες περιλαμβάνουν αποκλειστική πρόσβαση σε πόρους, να διασφαλίσει τη δίκαιη πρόσβαση σε αυτούς τους πόρους και να εγγυηθεί την ορθή λειτουργία των διεθνών εμπορικών νόμων·

59. εκφράζει την ανησυχία του γιατί δεν έχει προσδιοριστεί μια στρατηγική διαλόγου και συνεργασίας με την Κίνα και άλλους σημαντικούς διεθνείς παράγοντες· τονίζει την ανάγκη εμπορικού και τεχνολογικού διαλόγου με την Κίνα· καλεί την Επιτροπή να εξετάσει το κατά πόσον θα μπορούσαν να δημιουργηθούν πιλοτικά προγράμματα με την Κίνα σε σχέση με την βιώσιμη εξόρυξη και επεξεργασία ορυκτών, την υποκατάσταση, την αποδοτική χρήση των πόρων ή την ανακύκλωση ΚΠΥ προς αμοιβαίο όφελος· υποστηρίζει επίσης ένθερμα παρόμοιους διμερείς διαλόγους σε ουσιαστικά ζητήματα ΠΥ με άλλους βασικούς προμηθευτές όπως οι χώρες BRICS, δεδομένου ότι και έχουν και χρησιμοποιούν τεράστιες ποσότητες ΠΥ· καλεί παρομοίως την Επιτροπή να αντιμετωπίσει το ζήτημα των ΠΥ στην ευρωπαϊκή πολιτική γειτονίας της·

60. θεωρεί ότι η στρατηγική της ΕΕ για τις ΠΥ πρέπει να αντικατοπτρίζει τις διαφορές μεταξύ των ανεπτυγμένων και των μεγάλων αναδυόμενων οικονομιών αφενός, και των λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών αφετέρου·

61. τονίζει ότι το ζήτημα της πρόσβασης στις ΠΥ θα πρέπει να ενσωματώνεται αποτελεσματικά στα μέτρα ειρήνευσης και στα μέτρα πρόληψης συρράξεων, δεδομένου ότι σημαντικός αριθμός συγκρούσεων έχουν αναζωπυρωθεί σε ορισμένες περιοχές·

62. αναγνωρίζει ότι η αναπτυξιακή πολιτική διαδραματίζει κάποιο ρόλο βοηθώντας τις διάφορες χώρες να μετατρέψουν τον πλούτο τους σε πόρους καθώς και σε βιώσιμη και περιεκτική ανάπτυξη, μεταξύ άλλων, ενισχύοντας τη διακυβέρνηση και τη διαφάνεια· υπογραμμίζει το γεγονός ότι η αναπτυξιακή πολιτική, συμπεριλαμβανομένου του ΣΓΠ, δεν αποτελεί εργαλείο άσκησης διπλωματίας ΠΥ, αλλά πιστεύει ότι μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό, υποστηρικτικό ρόλο στην ευρωπαϊκή πολιτική ΠΥ· καλεί κατά συνέπεια την Επιτροπή να εξασφαλίσει τη συνεκτικότητα μεταξύ των δύο· χαιρετίζει τη συμπερίληψη ρητών εγγυήσεων, περί αποφυγής των διακρίσεων στην πρόσβαση στις ΠΥ, στις εμπορικές συμφωνίες της ΕΕ και ως προαπαιτούμενο για την ένταξη στον ΠΟΕ· συμφωνεί ωστόσο ότι οι εμπορικές συμφωνίες πρέπει να παρουσιάζουν την αναγκαία ελαστικότητα προκειμένου να υποστηριχθούν οι αναπτυσσόμενες χώρες εις τρόπον ώστε να δημιουργηθεί σχέση ανάμεσα στην εξορυκτική βιομηχανία και την τοπική βιομηχανική δραστηριότητα· πιστεύει ότι η εθνική κυριαρχία των χωρών που κατέχουν πόρους πρέπει να γίνει σεβαστή και ζητεί από την Επιτροπή, στο πλαίσιο αυτό, να εξισορροπήσει την αντίθεσή της όσον αφορά τους εξαγωγικούς δασμούς στις αναπτυσσόμενες χώρες υιοθετώντας μια διαφοροποιημένη προσέγγιση η οποία λαμβάνει υπόψη τα διάφορα εθνικά πλαίσια, ώστε να μην τεθούν σε κίνδυνο οι αναπτυξιακοί στόχοι και η εκβιομηχάνιση των αναπτυσσόμενων χωρών· υπογραμμίζει ότι το ελεύθερο και θεμιτό εμπόριο είναι κεντρικής σημασίας για την ανάπτυξη του τομέα των πρώτων υλών σε παγκόσμιο επίπεδο και τη δημιουργία πλούτου σε όλες τις κοινωνίες· επισημαίνει ότι τα έσοδα από πρώτες ύλες μπορούν να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο όσον αφορά τη δυνατότητα των λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών να επιτύχουν τους Αναπτυξιακούς Στόχους της Χιλιετίας·

63. εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι η ανανεωμένη ΠΠΥ δεν αναφέρεται στο ΣΓΠ ή το ΣΓΠ+, ούτε προτείνει εναλλακτικά εμπορικά κίνητρα για την προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των περιβαλλοντικών προτύπων, την αποτροπή της παιδικής εργασίας και την υποστήριξη των εγχώριων μεταρρυθμίσεων για τις χώρες που δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής αυτών των προγραμμάτων· ζητεί επίσης από την Επιτροπή να υποστηρίξει και να ενθαρρύνει τις πρωτοβουλίες διαφοροποίησης των οικονομιών των αναπτυσσομένων χωρών, που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από ορισμένες ΠΥ·

64. καλεί την Επιτροπή να βοηθήσει τις αναπτυσσόμενες χώρες να ξεπεράσουν την ασυμμετρία πληροφόρησης στις διαπραγματεύσεις συμβάσεων σχετικά με τις πρώτες ύλες και την εξόρυξη με την οικοδόμηση ικανοτήτων, και να βοηθήσουν στη διαπραγμάτευση μεταφοράς τεχνολογίας, τόσο σε εθνικό επίπεδο όσο και μεταξύ τοπικών κοινοτήτων·

65. τονίζει το ρόλο της κοινωνικής ευθύνης των εταιρειών όσον αφορά την τήρηση αυστηρών κανόνων από περιβαλλοντικής, κοινωνικής και εργασιακής πλευράς χρησιμοποιώντας τις καλύτερες διαθέσιμες τεχνικές· πιστεύει ότι αυτά πρέπει να προωθούνται μέσω των κατάλληλων φόρουμ, όπως οι G8 και G20, ο ΠΟΕ, ο ΟΟΣΑ, η ΔΗΕΕΑ, το ΠΗΕΠ, η Διεθνής Ομάδα Εργασίας για την Αειφόρο Διαχείριση των Φυσικών Πόρων, οι διεθνείς ομάδες μελετών για τα μέταλλα, και άλλοι φορείς· επικροτεί στο πλαίσιο αυτό τη θετική συμβολή του Διεθνούς Συμφώνου των Ηνωμένων Εθνών· καλεί τις εταιρείες της ΕΕ να αναπτύξουν τον δέοντα κώδικα συμπεριφοράς για τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε τρίτες χώρες, και να βασίσουν τις δραστηριότητές τους στις κατευθυντήριες γραμμές του ΟΟΣΑ για τις πολυεθνικές εταιρείες και το πρότυπο ISO 26000· καλεί την Επιτροπή να λάβει μέτρα τα οποία διασφαλίζουν τη συμμόρφωση των ευρωπαϊκών εταιρειών εξόρυξης φυσικών πόρων σε τρίτες χώρες με τα κοινωνικά, περιβαλλοντικά και εργασιακά πρότυπα· καλεί την Επιτροπή να παρουσιάσει δική της πρόταση για την υποβολή εκθέσεων ανά χώρα σχετικά με ορυκτά που προέρχονται από εμπόλεμες ζώνες και να θεσπίσει νομικά δεσμευτικές απαιτήσεις ώστε οι εξορυκτικές εταιρείες να δημοσιεύουν τα έσοδά τους από το κάθε έργο και την κάθε χώρα στην οποία επενδύουν, ακολουθώντας το παράδειγμα του αμερικανικού νόμου Dodd-Frank· υποστηρίζει την Πρωτοβουλία Διαφάνειας για τις Εξορυκτικές Βιομηχανίες (EITI) και το παγκόσμιο δίκτυο Publish What You Pay (Δημοσίευε όσα πληρώνεις, PWYP)· πιστεύει ότι οι προδιαγραφές αυτές θα έπρεπε ιδιαίτερα να εφαρμόζονται για προγράμματα που λαμβάνουν χρηματοδότηση της ΕΕ όπως επί παραδείγματι από την ΕΤΕπ· προτρέπει την ΕΕ να διερευνήσει πώς μπορεί να αποφευχθεί η εισαγωγή ορυκτών που διακινούνται ή εξορύσσονται παράνομα· ζητεί από την Επιτροπή να διερευνήσει τη δυνατότητα χρήσης των τεχνολογιών «δακτυλικού αποτυπώματος» στο πλαίσιο αυτό και να προωθήσει πιλοτικά προγράμματα βασιζόμενα στις εμπειρίες του «δακτυλικού αποτυπώματος coltan»· καλεί την ΕΤΕπ να εκπονεί τακτικές αναλύσεις για τις αναμενόμενες επιπτώσεις της δανειοδότησής της στην εξορυκτική βιομηχανία·

66. εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία σχετικά με τις πολυάριθμες τεκμηριωμένες περιπτώσεις εταιρειών της ΕΕ που παραβιάζουν τα περιβαλλοντικά και εργασιακά πρότυπα και τα ανθρώπινα δικαιώματα·

67. επαναλαμβάνει ότι οι πρωτοβουλίες για τη διαφάνεια στον τομέα των εξορυκτικών βιομηχανιών δρουν στην πραγματικότητα υπέρ της επιχειρηματικής δραστηριότητας, ότι παράγουν ασφάλεια δικαίου και βιώσιμες μακροπρόθεσμες συμπράξεις και ότι μπορεί να λειτουργούν σαν διασφαλίσεις κατά της επανέναρξης διαπραγματεύσεων ή της εκδίωξης· σημειώνει ότι πρέπει να αντιμετωπιστούν ορισμένες προκλήσεις και ότι ορισμένες συμβάσεις απαιτούν μεν εμπιστευτικότητα αλλά θα πρέπει, εντούτοις, να υποβάλλονται στο δημόσιο έλεγχο· επισημαίνει ότι ο νόμος της Γκάνας για τη διαχείριση των εσόδων πετρελαίου αποτελεί ένα καλό παράδειγμα διατήρησης κάποιας εμπιστευτικότητας αφενός και διασφάλισης του κοινοβουλευτικού ελέγχου αφετέρου·

68. θεωρεί ότι οι επιχειρήσεις της ΕΕ πρέπει να είναι νομικά υπεύθυνες στις χώρες καταγωγής τους για οποιαδήποτε παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των περιβαλλοντικών προτύπων και των βασικών κανόνων εργασίας της ΔΟΕ από τις θυγατρικές τους στο εξωτερικό και από φορείς που βρίσκονται υπό τον έλεγχό τους·

69. ζητεί από την ΕΤΕπ και την Επιτροπή να εξετάσουν ενδελεχώς κατά πόσον τα προγράμματα συμβάλλουν στην εξάλειψη της φτώχειας, τη βιώσιμη ανάπτυξη και την χωρίς αποκλεισμούς οικονομική πρόοδο, πριν από τη λήψη αποφάσεων για υποστήριξη του τομέα των εξορυκτικών βιομηχανιών στις αναπτυσσόμενες χώρες·

70. εκφράζει την ανησυχία του για τη συνεχιζόμενη εμπορία και χρήση μεταλλευμάτων από ζώνες συγκρούσεων, η εξόρυξη των οποίων δημιουργεί ανεπίτρεπτη βία και παράνομες δραστηριότητες· ζητεί από την Επιτροπή, την ΕΥΕΔ, το Συμβούλιο και τα κράτη μέλη να λάβουν υπόψη την κατάσταση αυτή στο πλαίσιο των σχέσεών τους με τρίτες χώρες· καλεί την Επιτροπή και τις στρατηγικές προμηθεύτριες χώρες της ΕΕ να αναπτύξουν από κοινού αποτελεσματικά συστήματα για την ιχνηλασιμότητα των ΠΥ από εισαγωγές μέσω ανακύκλωσης ή διάθεσης και να εισαγάγουν ένα αμοιβαίο σύστημα πιστοποίησης ΠΥ και των αλυσίδων εμπορίας τους (Certified Trading Chains), με στόχο να διασφαλισθεί ότι το εμπόριο αυτό είναι θεμιτό και, ιδίως, να προληφθούν καταχρήσεις όσον αφορά το εμπόριο ΠΥ από περιοχές που αντιμετωπίζουν κρίσεις· καλεί την Επιτροπή να συνεργαστεί με τους αρμόδιους διεθνείς οργανισμούς (ΟΗΕ, ΟΟΣΑ, ΔΟΕ) με στόχο τον καθορισμό, και επιχειρώντας την εναρμόνιση, των βέλτιστων πρακτικών πιστοποίησης·

71. τονίζει ότι οι χρηματοπιστωτικές αγορές μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην αντιστάθμιση του κινδύνου τόσο για τους παραγωγούς όσο και για τους καταναλωτές ΠΥ και βασικών εμπορευμάτων· καλεί την Επιτροπή να λάβει τα αναγκαία μέτρα για τη διασφάλιση της διαφάνειας στις αγορές βασικών αγαθών και την αποφασιστική αντιμετώπιση της αδικαιολόγητης κερδοσκοπίας επί των βασικών αγαθών, που οδηγεί σε καταχρήσεις στην αγορά βασικών αγαθών, εάν αυτό κριθεί απαραίτητο βάσει εμπειρικής ανάλυσης εις βάθος· σημειώνει ότι σε αυτά εντάσσονται και οι κατάλληλες πρωτοβουλίες στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων της G8 και της G 20·

72. εκφράζει ανησυχία για τις επιπτώσεις των αγορών παραγώγων στην εξέλιξη των τιμών των ΠΥ· θεωρεί ότι θα πρέπει να διενεργούνται πιο αποτελεσματικοί έλεγχοι επί των αγορών εξωχρηματιστηριακών παραγώγων· υποστηρίζει επί του θέματος μέτρα όπως είναι η αύξηση της διαφάνειας επί των εξωχρηματιστηριακών παραγώγων υπό την επίβλεψη της ΕΑΚΑΑ· πιστεύει ότι τέτοιου είδους μέτρα μπορούν να δημιουργήσουν μεγαλύτερη ασφάλεια για τους επενδυτές και τις ΜΜΕ καθώς και μεγαλύτερη ασφάλεια προγραμματισμού για τους ευρωπαίους παραγωγούς·

73. Χαίρετίζει το έργο που έχει επιτελεσθεί για τις ΠΥ και την αειφορία εντός των ΟΟΣΑ, G8 και G20 και τονίζει την περαιτέρω ανάγκη για έναν διάλογο εντός της G20 σχετικά με τις ΠΥ έτσι ώστε να αναπτυχθεί μια κοινή προοπτική· χαιρετίζει περαιτέρω τη βούληση των μελών των G8 και G20 να καταπολεμήσουν τη μεταβλητότητα των τιμών των ΠΥ και ζητεί τη θέσπιση απτών μέτρων για την καταπολέμηση της κερδοσκοπίας σε αυτό τον τομέα· καλεί την Επιτροπή να προωθήσει το έργο του ΟΟΣΑ σχετικά με τις επιπτώσεις των εξαγωγικών περιορισμών και τη χρήση τους ως μέσο πολιτικής· υποστηρίζει τη σύνδεση των χωρών που δεν είναι μέλη του ΟΟΣΑ με τις εργασίες αυτές· ζητεί την καθιέρωση μιας στρατηγικής συνεργασίας μεταξύ ΕΕ, ΗΠΑ και Ιαπωνίας σε σχέση με τις ΚΠΥ με σκοπό τη δημιουργία ενός «παγκόσμιου παρατηρητηρίου ΠΥ» με την ανταλλαγή δεδομένων σχετικά με την ζήτηση και προσφορά, τις κοινές προβλέψεις, την ενθάρρυνση της ανταλλαγής βελτίστων πρακτικών, την ανάλυση των αλυσίδων εφοδιασμού, τη διερεύνηση της δυνατότητας δημιουργίας κοινών στρατηγικών αποθεμάτων και τη θέσπιση κοινών προγραμμάτων έρευνας και ανάπτυξης· φρονεί ότι τα θέματα αυτά πρέπει να περιλαμβάνονται στις ημερήσιες διατάξεις των προσεχών διασκέψεων κορυφής ΕΕ-ΗΠΑ· ζητεί από την Επιτροπή να προωθήσει μια άτυπη διπλωματία (διπλωματία Track-II) για τις πρώτες ύλες, στηρίζοντας ανταλλαγές μεταξύ μη κυβερνητικών οργανώσεων, ακαδημιών και "δεξαμενών σκέψης" της ΕΕ με αντίστοιχους φορείς άλλων σημαντικών από άποψη φυσικών πόρων χωρών· ζητεί από την Επιτροπή να οργανώνει τακτικές εκδηλώσεις, όπως τα "Metal Saloons" της JOGMEC (Ιαπωνικής Εθνικής Επιχείρησης Πετρελαίου, Φυσικού Αερίου και Μετάλλων), για τις πρώτες ύλες, με άλλες σημαντικές από άποψη φυσικών πόρων χώρες· ζητεί περαιτέρω από την Επιτροπή να διερευνήσει το εφικτό μιας διεθνούς πρωτοβουλίας στατιστικής σε σχέση με τις βασικές πρώτες ύλες εμπνεόμενη από παράδειγμα της κοινής πρωτοβουλίας σχετικά με τα δεδομένα των οργανισμών (JODI), καθώς και κατά πόσον ένα διεθνές σύμφωνο για τα μέταλλα θα μπορούσε να αποτελέσει χρήσιμο εργαλείο· ζητεί από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Άμυνας να συμβάλει, δυνάμει του άρθρου 42, παράγραφος 3, της ΣΕΕ, στον καθορισμό μέτρων για την ενίσχυση της βιομηχανικής και τεχνολογικής βάσης του τομέα της άμυνας σε σχέση με τις πρώτες ύλες·

Γεωργικά προϊόντα και αγορές βασικών εμπορευμάτων

74. υποστηρίζει την ανάλυση της Επιτροπής όσον αφορά τα γεωργικά προϊόντα στο πλαίσιο της παγκόσμιας επισιτιστικής ασφάλειας, με τα παγκόσμια αποθέματα τροφίμων να μειώνονται και τον πληθυσμό και την πείνα να αυξάνεται, και, όσον αφορά τις προοπτικές της αγοράς, υπογραμμίζει τις ακραίες διακυμάνσεις των τιμών των τροφίμων και των ζωοτροφών, τις ατέλειες των αλυσίδων εφοδιασμού τροφίμων και ζωοτροφών και τον ρόλο των χρηματοδοτικών μέσων και της κερδοσκοπικής συμπεριφοράς ως πιθανή αιτία της αστάθειας, η οποία πρέπει να εξετασθεί σοβαρά· υπενθυμίζει ότι τέσσερα κράτη μέλη της ΕΕ συγκαταλέγονται στις χώρες που θεωρούνται ιδιαίτερα εκτεθειμένες στον κίνδυνο αύξησης των τιμών των τροφίμων·

75. ζητεί να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στη θεμελιώδη αβεβαιότητα όσον αφορά την αυξανόμενη αλληλεπίδραση μεταξύ των μεταβολών των τιμών της ενέργειας και των βασικών μη ενεργειακών προϊόντων, ιδιαίτερα των τροφίμων·

76. επιμένει, όπως και η Επιτροπή, ότι η διεθνής κοινότητα πρέπει να υιοθετήσει μια μακροπρόθεσμη συντονισμένη προσέγγιση για την παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένων εντατικότερων προσπαθειών στον τομέα της έρευνας και επενδύσεων στον γεωργικό τομέα των αναπτυσσόμενων χωρών, κυρίως με τον καθορισμό προτεραιοτήτων της αναπτυξιακής πολιτικής, προκειμένου να αυξηθεί η ανθεκτικότητα και η προσαρμοστικότητα σε επισιτιστικούς κλονισμούς·

77. υποστηρίζει τις προσπάθειες που ανέλαβε πρόσφατα η G20 όσον αφορά την πολιτική αντίδραση στην αστάθεια των τιμών στις αγορές τροφίμων και γεωργικών προϊόντων, μεταξύ άλλων με την αύξηση της ανταλλαγής πληροφοριών σχετικά με τις προβλέψεις για την παραγωγή τροφίμων, και επαναλαμβάνει το αίτημά του για μεγαλύτερη διαφάνεια, καλύτερη και πιο έγκαιρη πληροφόρηση για τα αποθέματα βασικών ειδών διατροφής·

78. εκφράζει την ικανοποίησή του για το κοινό ανακοινωθέν το οποίο εξέδωσε η 3η σύνοδος Υπουργών Γεωργίας που διεξήχθη στις 22 Ιανουαρίου 2011 στο Βερολίνο και υπέγραψαν 48 χώρες, όπου ζητείται η βελτίωση της ικανότητας για την εύρυθμη λειτουργία των γεωργικών αγορών και αναγνωρίζεται η σημασία του εμπορίου ως προς τη δημιουργία ισορροπίας μεταξύ των διαφόρων παραγόντων στις γεωργικές αγορές και τη βελτίωση της πρόσβασης των γεωργών σε ΠΥ και ενέργεια·

79. ζητεί από την Επιτροπή μια έκθεση σχετικά με τη ρύθμιση των χρηματοοικονομικών παραγώγων και των βασικών προϊόντων, προκειμένου να εξακριβώσει εάν χρειάζεται ξεχωριστή ρύθμιση για τα γεωργικά βασικά προϊόντα λόγω των ιδιαιτεροτήτων του τομέα· υποστηρίζει την πρόσφατη πρόταση της Επιτροπής σχετικά με τη ρύθμιση των εξωχρηματιστηριακών παραγώγων και τη δημόσια διαβούλευση σχετικά με την οδηγία για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων (MiFID)· πιστεύει ότι η καταχρηστική κερδοσκοπική συμπεριφορά, η κακή πρακτική και η καταχρηστική συμπεριφορά στις αγορές παραγώγων πρέπει να αντιμετωπιστεί επειγόντως·

80. ζητεί από την Επιτροπή να προτείνει συγκεκριμένα μέτρα για να διασφαλιστεί η επισιτιστική ασφάλεια, να αντιμετωπιστεί η αστάθεια της αγοράς και, με διαρκή γενική ευθύνη, να ενισχυθεί η λειτουργικότητα των αγορών παράγωγων προϊόντων για γεωργικά βασικά προϊόντα, ως κατεπείγον θέμα.

o

o       o

81. αναθέτει στον Πρόεδρο του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη.

• [1]  http://ec.europa.eu/enterprise/policies/raw-materials/files/docs/report-b_en.pdf.
• [2]  Εγκριθέντα κείμενα, P7_TA(2011)0093.
• [3]  Εγκριθέντα κείμενα, P7_TA(2011)0037.
• [4]  Εγκριθέντα κείμενα, P7_TA(2010)0223.
• [5]  http://ec.europa.eu/environment/nature/natura2000/management/docs/neei_n2000_guidance.pdf.
• [6]  http://ec.europa.eu/trade/creating-opportunities/trade-topics/raw-materials/.
• [7]  Μελέτη «Οι δεσμοί μεταξύ περιβάλλοντος και ανταγωνιστικότητας», Πρόγραμμα ENV.G.1/ETU/2007/0041, http://ec.europa.eu/environment/enveco/economics_policy/pdf/exec_summary_comp.pdf.
• [8]  Εγκριθέντα κείμενα, P7_TA(2010)0174.
• [9]  Εγκριθέντα κείμενα, P7_TA(2010)0446.
• [10]  Οδηγία αριθ. 1999/31/ΕΚ του Συμβουλίου, της 26ης Απριλίου 1999 για τα απόβλητα· ΕΕ L 182, 16.7.1999, σ. 1.
• [11]  Εγκριθέντα κείμενα P7_TA(2011)0024.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Εισαγωγή

Η ευρωπαϊκή βιομηχανία αντιμετωπίζει μία όλο και πιο δυσχερή κατάσταση σε σχέση με την προμήθεια ΠΥ. Τούτο συμβαίνει ιδιαίτερα στην περίπτωση των 14 κρίσιμων ΠΥ που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εντοπίσει. Η αυξανόμενη ζήτηση παγκοσμίως συνδυαζόμενη με την έλλειψη εφοδιασμού λόγω του μακρού χρόνου προετοιμασίας στην εξορυκτική βιομηχανία και την αυξημένη προσφυγή σε περιορισμούς εξαγωγών από τις χώρες που είναι πλούσιες σε πόρους, δεν ωθούν μόνο τις τιμές σε ύψη ρεκόρ, όπως συμβαίνει για το χαλκό, αλλά και οδηγούν σε πιθανή έλλειψη εφοδιασμού. Επιπλέον, η ΕΕ εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές πολλών ΠΥ ιδίως κρίσιμης σημασίας. Οι σπάνιες γαίες αποτελούν ιδιάζουσα περίπτωση δεδομένου ότι η Κίνα ελέγχει σήμερα το 97% της παγκόσμιας παραγωγής και προβαίνει σε περικοπές των εξαγωγών της·

Τούτο είναι σημαντικό δεδομένου ότι το βιομηχανικό μέλλον της ΕΕ εξαρτάται σε τελευταία ανάλυση και σε μεγάλο βαθμό από μη ενεργειακές και μη γεωργικές ΠΥ. Οι πηγές αυτές είναι ιδιαίτερα σημαντικές για τη μετάβαση σε μία βιώσιμη και με χαμηλές εκπομπές άνθρακα οικονομία δεδομένου ότι χρησιμοποιούνται σε προϊόντα ιδιαίτερα προηγμένης τεχνολογίας όπως οι καταλύτες, οι συσσωρευτές ή στις μη ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Επιπλέον, η έλλειψη των πόρων είναι δυνατόν να επιβαρύνει το διεθνές πολιτικό προσκήνιο με πιθανό αποκορύφωμα έναν ανταγωνισμό για πόρους και τη διεύρυνση των αποστάσεων μεταξύ των χωρών που είναι πλούσιες σε πόρους και των ελλειμματικών. Ουδείς δύναται να επωφεληθεί από ένα τέτοιο σενάριο. Χρειάζεται ως εκ τούτου να αναπτυχθούν νέες προσεγγίσεις σε σχέση με τις μη ενεργειακές και μη γεωργικές ΠΥ, ιδίως τους πόρους που έχουν εντοπισθεί ως περισσότερο κρίσιμης σημασίας κατά έναν καινοτόμο και προωθούντα την καινοτομία τρόπο προκειμένου σε τελευταία ανάλυση να αποφευχθούν παιχνίδια με μηδενικό άθροισμα.

Στο πλαίσιο αυτό, η πρωτοβουλία για τις ΠΥ αποτελεί ένα σημαντικό πρώτο βήμα. Η ΕΕ χρειάζεται να αναπτύξει μία συνεπή και στοχευμένη στρατηγική με ενέργειες προτεραιότητας, ιδίως για τις πλέον κρίσιμες ΠΥ· προς τούτο, η Επιτροπή θα έπρεπε όχι μόνο να προβεί σε διαφοροποιήσεις της εστίασης μεταξύ της ΠΠΥ και των αγορών αλλά θα έπρεπε επίσης να συστήσει μία ομάδα εργασίας για τις ΠΥ στο πλαίσιο της οποίας θα εκπροσωπούνται όλες οι σχετικές γενικές διευθύνσεις. Μία τέτοια ομάδα θα έπρεπε να αναπτύξει δράσεις προτεραιότητας για τις κρίσιμες ΠΥ, ιδίως τις σπάνιες γαίες, και να εξασφαλίσει τη στρατηγική συνοχής. Η Γαλλία και οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ήδη δημιουργήσει τέτοιες ομάδες εργασίας.

Μία βιομηχανική καινοτόμος στρατηγική για την εξασφάλιση πρώτων υλών και η ανταγωνιστικότητά μας

Η οποιαδήποτε στρατηγική για τις ΠΥ θα πρέπει σε τελευταία ανάλυση να επικεντρωθεί στην αύξηση της καινοτομίας σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο οι ευρωπαϊκές βιομηχανίες χρησιμοποιούν τις ΠΥ δεδομένου ότι τούτο θα συμβάλει σημαντικά στην ανταγωνιστικότητά μας, τη βιωσιμότητα και την ασφάλεια εφοδιασμού. Η πρόκληση των ΠΥ πρέπει να μετατραπεί σε μία ευκαιρία προκειμένου να ενισχυθεί η βιομηχανική ισχύς της Ευρώπης ενισχύοντας την καινοτομία της Ευρώπης και το δυναμικό της σε σχέση με την έρευνα και την ανάπτυξη που αποτελεί μία από τις βασικές πτυχές της εμβληματικής πρωτοβουλίας της Επιτροπής για την καινοτομία στην Ένωση, τη βιομηχανική πολιτική για την Ευρώπη, την εμβληματική πρωτοβουλία για την επάρκεια πόρων και την εταιρική σχέση καινοτομίας για τις ΠΥ. Στο βαθμό που άλλες χώρες μας ανταγωνίζονται στον τομέα των ΠΥ, πρέπει να επικεντρωθούμε στις δυνάμεις μας, οι οποίες συνίστανται στην ικανότητά μας για καινοτομία και στην ισχυρή μας παράδοση στην έρευνα και την ανάπτυξη.

Εντάσσοντας τα στοιχεία αυτά στους τομείς της ενεργειακής επάρκειας, η ανακύκλωση cradle-to-cradle (από λίκνο σε λίκνο), η υποκατάσταση και η βιώσιμη εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου θα είναι κρίσιμης σημασίας. Επί παραδείγματι, η γερμανική υπηρεσία επάρκειας υλικών υπολόγισε ότι θα μπορούσαν να εξοικονομηθούν 100 δισ. περίπου ετησίως με αποτελεσματικότερες διαδικασίες. Τούτο θα μπορούσε να αυξήσει δραστικά την ανταγωνιστικότητα μειώνοντας το κόστος. Ταυτόχρονα, περικόπτει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακος και τη χρήση των πόρων αυξάνοντας επομένως την ασφάλεια εφοδιασμού σε πόρους χαμηλώνοντας τη ζήτηση. Το ίδιο ισχύει για την ανακύκλωση, που συμβάλλει θετικά στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Επί παραδείγματι, σύμφωνα με τη βιομηχανία, το αλουμίνιο που λαμβάνεται από την ανακύκλωση είναι κατά 95% χαμηλότερο δεδομένου ότι παράγεται από αγνή ύλη. Για την ανακύκλωση είναι επίσης διαθέσιμες μεγάλες ποσότητες πόρων στις πόλεις. Μπορούμε επίσης να προχωρήσουμε περισσότερο ανοίγοντας ενδεχομένως παλαιούς χώρους ταφής απορριμμάτων. Σύμφωνα με τη βιομηχανία, στην περίπτωση που οι παλαιοί χώροι απόθεσης περιέχουν μέταλλα σε ποσοστό μόλις 4% όπως επίσης και υλικά από διάλυση, τούτο ισοδυναμεί ήδη σε εκατ. τόνων που θα μπορούσαν να αναπτυχθούν μόνο στην Γερμανία. Τέλος, ο τομέας της ανακύκλωσης προσφέρει υψηλό αριθμό θέσεων εργασίας και μπορεί να δημιουργήσει ακόμη περισσότερες. Στο πλαίσιο αυτό, είναι σημαντικό να στηριχθεί και να ενισχυθεί ο τομέας αυτός εξασφαλίζοντας μεταξύ άλλων ότι η ανακύκλωση θα προηγείται της καύσης.

Άλλες χώρες προβαίνουν ήδη σε φιλόδοξες ενέργειες. Η Ιαπωνία επί παραδείγματι, τοποθετεί ποσόν ύψους 1 δισ. ευρώ με προοπτική να προσελκύσει άλλο ένα δισ. από την ιδιωτική βιομηχανία προκειμένου να αντιμετωπισθεί η επάρκεια πόρων, η ανακύκλωση και άλλα μέτρα εις τρόπον ώστε να ενισχυθεί η κατάστασή της σε σχέση με τα στοιχεία των σπανίων γαιών. Στο πλαίσιο αυτό, έχει θέσει ισχυρό προκαταρκτικό στόχο να περικόψει τη χρήση σπανίων γαιών κατά ένα τρίτο στα επόμενα έτη.

Η ΕΕ πρέπει να εξασφαλίσει ότι δεν θα υπερκερασθεί η ανταγωνιστικότητά της από την αυξημένη αποτελεσματικότητα άλλων μερών. Έχουμε στη διάθεσή μας μεγάλο φάσμα πολιτικών μέτρων προκειμένου να διασφαλισθεί η μελλοντική μας ανταγωνιστικότητα περιλαμβανομένων μεταξύ άλλων του οικολογικού σχεδιασμού, της χρηματοδότησης FP7 και FP8, των πολιτικών ανακύκλωσης καθώς και άλλων δημιουργικών οικονομικών κινήτρων προκειμένου να προωθηθεί η πολυπόθητη καινοτομία στον τομέα των πόρων και των υλικών.

Στο πλαίσιο αυτό, η θέσπιση μιας καινοτόμου εταιρικής σχέσης για τις ΠΥ είναι ιδιαίτερα επείγουσα. Η υποκατάσταση αποτελεί επίσης κρίσιμη πτυχή που πρέπει να ενταχθεί καλύτερα στην πρωτοβουλία της Επιτροπής για τις ΠΥ. Το ίδιο ισχύει για τις αλλαγές στον τρόπο ζωής και τις κοινωνικές καινοτομίες όπως η οικολογική μίσθωση και ο επιμερισμός. Προκειμένου να έχουμε ένα όραμα είναι επίσης σημαντικό να τεθούν προκαταρκτικοί στόχοι. H ΕΕ θα έπρεπε να θέσει έναν στόχο ενεργειακής επάρκειας σε ετήσια βάση της τάξης του 3% με σκοπό να μειωθεί η χρήση των πόρων κατά κεφαλήν και σε ετήσια βάση κατά 6% έως 10 τόνους έως το 2050.

Η βιώσιμη εξόρυξη διαδραματίζει επίσης σημαντικό ρόλο στο πλαίσιο αυτό. Η ΕΕ κατέχει φυσικά αποθέματα ΠΥ, επί παραδείγματι σπάνιες γαίες στη Σουηδία και συνεχίζει να αυξάνει τη γεωλογική της γνώση με προγράμματα όπως το PRO-MINE. Το έργο αυτό μπορεί επίσης να αυξηθεί με τη βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ των διαφόρων εθνικών γεωλογικών επιθεωρήσεων, που η Επιτροπή σχεδιάζει να αναλάβει. Ταυτόχρονα, η ΕΕ διαθέτει μία ισχυρή βάση για την υγιή εξόρυξη μη ενεργειακών ΠΥ με το έγγραφο κατευθυντηρίων γραμμών NATURA 2000. Στο σημείο αυτό επίσης, η ΕΕ μπορεί να σημειώσει πρόοδο συνεχίζοντας να αναπτύσσει καλύτερα και με τρόπο βιώσιμο αποτελεσματικές τεχνολογίες εξόρυξης. Οι περισσότερο φιλικές προς το περιβάλλον τεχνολογίες εξόρυξης θα είναι ιδιαίτερα σημαντικές ιδίως στο βαθμό που η εξόρυξη ορισμένων πόρων, όπως οι σπάνιες γαίες, είναι δυνατόν να προκαλέσει ραδιενέργεια. Οι τεχνολογίες αυτές συνδυαζόμενες με υψηλές περιβαλλοντικές και κοινωνικές προδιαγραφές, όχι μόνο θα εξασφαλίσουν ότι η βιωσιμότητα και η ασφάλεια εφοδιασμού θα είναι ισορροπημένες αλλά και θα αυξήσουν το κύρος των ευρωπαϊκών εταιρειών στο εξωτερικό στην περίπτωση που οι προϋποθέσεις αυτές τηρούνται συνεχώς και βελτιώνονται. Τούτο θα παράσχει επίσης σε τελευταία ανάλυση μεγαλύτερες επιχειρηματικές ευκαιρίες στις χώρες που είναι πλούσιες σε πόρους δεδομένου ότι οι ευρωπαϊκές εταιρίες που λειτουργούν στη χώρα τους με τις υψηλές προδιαγραφές της ΕΕ θα έχουν οφέλη σε σχέση με τους μη ενωσιακούς ομίλους.

Διπλωματία Πρώτων Υλών

Πέραν της στρατηγικής για την καινοτομία στη βιομηχανία που στόχο έχει τη χαμηλότερη κατανάλωση πόρων και την αύξηση της ανακύκλωσης παράλληλα με το εγχώριο βιώσιμο δυναμικό της Ένωσης, η ΕΕ θα χρειασθεί φυσικά να εξακολουθήσει να βασίζεται σε εξωτερικούς προμηθευτές για τις ΠΥ της. Η διπλωματία στον τομέα των ΠΥ είναι ως εκ τούτου κρίσιμης σημασίας.

Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΕ πρέπει να καθιερώσει αμοιβαία επωφελείς εταιρικές σχέσεις, επωφελείς τόσο για τις πλούσιες σε πρώτες ύλες χώρες όσο και για την ίδια την ΕΕ. Παράλληλα με την εταιρική σχέση Αφρικής-ΕΕ, η ΕΕ θα μπορούσε επίσης να προωθήσει εταιρικές σχέσεις με χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, της Λατινικής Αμερικής ή της Ασίας. Στο νου έρχεται ιδιαίτερα η Κίνα δεδομένου ότι παράγει τα περισσότερα από τα κρίσιμα στοιχεία σπανίων γαιών. Θα έπρεπε επίσης να προβούμε σε διάκριση μεταξύ των διαφόρων χωρών και της οικονομικής τους ανάπτυξης. Παραδείγματος χάριν, η προσέγγιση «υποδομές με αντάλλαγμα πόρους» εφαρμόζεται μόνο σε ορισμένες αναπτυσσόμενες χώρες. Στην περίπτωση αυτή οι ευρωπαϊκές βιομηχανίες θα μπορούσαν να συγκροτήσουν βιομηχανικές συστάδες που θα συνίστανται στην εξόρυξη και στη δημιουργία εταιριών. Για άλλες ιδιαίτερα πλούσιες οικονομίες με υψηλότερο επίπεδο ανάπτυξης, το μοντέλο αυτό είναι απλώς άνευ ενδιαφέροντος. Στις χώρες αυτές το παιχνίδι ονομάζεται «πόροι με αντάλλαγμα τεχνολογία και τεχνογνωσία». Μια τέτοια προσέγγιση θα μπορούσε επίσης να χρησιμοποιηθεί στην περίπτωση των σχέσεών μας με την Κίνα. Για μία δεδομένη ταχεία περίοδο επί παραδείγματι, χρειαζόμαστε πρόσβαση στις σπάνιες γαίες της Κίνας έως ότου λάβουν χώρα εξορυκτικές ενέργειες σε χώρες όπως η ΗΠΑ, ο Καναδάς και η Αυστραλία. Κατά τον ίδιο τρόπο, το Πεκίνο χρειάζεται την υψηλή τεχνολογία για την περίοδο αυτή μέχρις ότου αυξήσει την δική του τεχνολογική ανάπτυξη. Στο πλαίσιο αυτό θα μπορούσαν να υπάρξουν συμφωνίες βασιζόμενες στα θεμέλια αυτά.

Ταυτόχρονα, η ΕΕ θα μπορούσε να αξιολογήσει τον τρόπο με τον οποίον θα μπορούσε να στηρίξει με μη οικονομικούς τρόπους έναν ευρωπαϊκό όμιλο ΠΥ που θα περιλαμβάνει πολυάριθμες ευρωπαϊκές εταιρείες για την προμήθεια ΠΥ. Παρομοίως, άλλες εταιρείες ενδεχομένως θα μπορούσαν να αναλάβουν μία στρατηγική κάθετης ολοκλήρωσης προκειμένου να ασφαλισθεί η ασφάλεια εφοδιασμού ΠΥ για τις ίδιες.

Η Επιτροπή θα έπρεπε επίσης να εξασφαλίσει ότι οι εταιρείες της ΕΕ θα τηρήσουν περιβαλλοντικές και κοινωνικές προδιαγραφές στο πλαίσιο των εργασιών τους στο εξωτερικό εις τρόπον ώστε να εδραιωθούν περισσότερο οι καλές σχέσεις της ΕΕ με τις χώρες που είναι πλούσιες σε πόρους. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΕ θα έπρεπε να ακολουθήσει τις ΗΠΑ σε σχέση με τον νόμο Dodd-Frank και να ζητήσει από τις εταιρείες να αποκαλύπτουν εάν αντλούν τους πόρους τους από εμπόλεμες περιοχές και να ζητεί από τις εξορυκτικές βιομηχανίες να αποκαλύπτουν τις πληρωμές τους σε ξένες κυβερνήσεις προκειμένου να αυξηθεί η διαφάνεια και να εξασφαλισθεί η χρηστή διακυβέρνηση. Επιπλέον, προκειμένου να προσφέρει μία αξιόπιστη εταιρική σχέση στις πλούσιες σε πόρους χώρες, η ΕΕ δεν θα έπρεπε να προβεί σε κατάχρηση του εργαλείου της αναπτυξιακής πολιτικής για τους σκοπούς αυτούς. Τούτο συμβαίνει ιδιαίτερα στην περίπτωση του συστήματος γενικευμένων εμπορικών προτιμήσεων ή του ευρωπαϊκού ταμείου ανάπτυξης. Αντίθετα τούτο θα βοηθούσε στις πλούσιες σε πόρους χώρες να υπερκεράσουν σχετικά με θέματα όπως η ασυμμετρία της πληροφόρησης όταν διαπραγματεύονται συμβάσεις για πρώτες ύλες και εξόρυξη δεδομένου ότι πολλές κυβερνήσεις δεν διαθέτουν την εμπειρογνωμοσύνη να αποτιμήσουν σωστά την αξία των φυσικών τους πόρων και ως εκ τούτου τους είναι δύσκολο να συνάψουν ευνοϊκές συμφωνίες.

Τέλος, η ΕΕ θα έπρεπε να συνεργασθεί με άλλες βιομηχανικές και αναδυόμενες χώρες προκειμένου να δημιουργήσει συνέργιες. Παράλληλα με τον ΟΟΣΑ και την G8/G20, η Επιτροπή θα έπρεπε να συσφίξει τη συνεργασία με τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία. Στο πλαίσιο αυτό θα έπρεπε να περιλαμβάνεται η ανταλλαγή των δεδομένων ή η δημιουργία κοινών προγραμμάτων έρευνας και ανάπτυξης.

Τέλος, προκειμένου να αντιμετωπιστεί με επιτυχία η πρόκληση των ΠΥ, η ΕΕ χρειάζεται μία συνεκτική και ολοκληρωμένη στρατηγική που θα επικεντρώνεται σε βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα που μπορούν να εφαρμοσθούν σε εσωτερικό επίπεδο και διεθνώς, ιδίως για τις κρίσιμης σημασίας ΠΥ όπως οι σπάνιες γαίες. Στο επίκεντρο του όλου θέματος πρέπει να βρίσκεται μία στρατηγική βιομηχανικής καινοτομίας βασιζόμενη στην επάρκεια των πόρων και την ανακύκλωση που είναι τα μοναδικά μέτρα τα οποία μπορούν να αντιμετωπίσουν κατά τον δέοντα τρόπο την τριπλή πρόκληση που συνίσταται στην εξασφάλιση της μελλοντικής ανταγωνιστικότητας, τη βιωσιμότητα και την ασφάλεια εφοδιασμού.

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων (28.6.2011)

προς την Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας

σχετικά με μία αποτελεσματική στρατηγική στον τομέα των πρώτων υλών για την Ευρώπη
(2011/2056(INI))

Συντάκτρια γνωμοδότησης: Judith A. Merkies

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων καλεί την Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:

1.  χαιρετίζει την ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Η αντιμετώπιση των προκλήσεων που αφορούν τις αγορές βασικών εμπορευμάτων και τις πρώτες ύλες» (COM(2011)0025), και ιδιαίτερα την ευρεία εστίασή της στις πρώτες ύλες και τις ανακτηθείσες πρώτες ύλες από ορυκτούς πόρους και βιοτικούς πόρους· δίνει έμφαση στην απόδοση των πόρων και την ανακύκλωση, και αναγνωρίζει τη σημασία της αστικής εξόρυξης ως πολύτιμης πηγής ανάκτησης, δηλαδή, επαναχρησιμοποίηση, αξιοποίηση και ανακύκλωση των πρώτων υλών καθώς και την πρόθεσή της να συμπεριλάβει και τους τρεις πυλώνες αυτής της ευρείας πρόκλησης, δηλαδή την εξασφάλιση ενός δίκαιου και βιώσιμου εφοδιασμού πρώτων υλών από τις διεθνείς αγορές, την προσπάθεια για έναν αειφόρο εφοδιασμό εντός της ΕΕ, και την προώθηση της απόδοσης και της ανακύκλωσης των πόρων· σημειώνει ότι η ανακύκλωση συχνά έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της αξίας του υλικού, και θα πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη σημασία στην αξιοποίηση των υλικών που θα μπορούσαν να αποδώσουν μεγαλύτερη αξία στα ανακτηθέντα υλικά· επισημαίνει το δυναμικό της επαναχρησιμοποίησης ως χωριστή κατηγορία, με στόχο την παράταση της ζωής των προϊόντων και προτρέπει την Επιτροπή να αναπτύξει την επαναχρησιμοποίηση τους, κυρίως με τον οικολογικό σχεδιασμό και τις πολιτικές για την διαχείριση των αποβλήτων· εκφράζει τη λύπη του, εν τούτοις, για την έλλειψη προτάσεων της Επιτροπής για συγκεκριμένα μέτρα και προειδοποιεί ότι χωρίς σχετικά μέτρα δεν είναι δυνατόν να επιτευχθούν οι αναμενόμενοι στόχοι·

2.  υπογραμμίζει ότι – κυρίως όσον αφορά το θέμα των πρώτων υλών – είναι κεφαλαιώδους σημασίας η εφαρμογή μίας συνεκτικής πολιτικής, ενός στρατηγικού και μακροπρόθεσμου σχεδιασμού, καθώς και μίας συντονισμένης προσέγγισης όλων των ενεχομένων φορέων, ιδιαίτερα εντός της Επιτροπής·

3.  τονίζει ότι χρειάζονται περισσότερα στοιχεία και μελέτες ώστε να καταστεί δυνατή μια πιο στοχοθετημένη προσέγγιση, κυρίως όσον αφορά τις αναλύσεις για τα ρεύματα αποβλήτων, αλλά και το δυναμικό καινοτόμων τεχνολογιών για την ανακύκλωση και την υποκατάσταση·

4.  χαιρετίζει την εκ μέρους της Επιτροπής αναγνώριση της σημασίας της εξόρυξης μεταλλευμάτων από αστικά απόβλητα (urban mining) ως σημαντικής πηγής ανάκτησης, ανακύκλωσης και αξιοποίησης των πρώτων υλών, και είναι της άποψης ότι υπάρχει άμεση ανάγκη περισσότερης πληροφόρησης σχετικά με το θέμα αυτό, ζητεί δε, προς τούτο, από την Επιτροπή να αξιολογήσει ιδιαίτερα το δυναμικό αυτό αλλά και τους ενδεχόμενους περιορισμούς του· επισημαίνει τις δυνατότητες της επαναχρησιμοποίησης ως χωριστής κατηγορίας, για την παράταση της ζωής των προϊόντων, και προτρέπει την Επιτροπή να προωθήσει την τακτική αυτή·

5.  σημειώνει ότι τα χαμηλότερα επίπεδα κατανάλωσης, η πρόληψη της δημιουργίας αποβλήτων και η επαναχρησιμοποίηση αποτελούν βασικούς συντελεστές για τη μετάβαση προς μία αποτελεσματική από απόψεως χρήσεως των πόρων οικονομία·

6.  υπογραμμίζει ότι η ανάπτυξη του παγκόσμιου πληθυσμού, η αύξηση της κατανάλωσης και οι στόχοι της οικονομικής ανάπτυξης της ΕΕ, καθιστούν ακόμη πιο απαραίτητη την αποδέσμευση της ανάπτυξης από τη χρησιμοποίηση πρώτων υλών· τονίζει, προς τούτο, ότι οι στόχοι μείωσης πρέπει να αποσκοπούν στην σταθεροποίηση της χρήσης πρώτων υλών και προτείνει μια σθεναρή και αξιόπιστη μεθοδολογία μέτρησης της αποτελεσματικότητας της χρήσης των πόρων, η οποία θα οδηγήσει σε στόχους μείωσης των ετήσιων τομεακών πόρων της ΕΕ· θεωρεί ότι η επίτευξη αυτών των στόχων και η εφαρμογή των σχετικών πολιτικών από τα κράτη μέλη θα πρέπει να παρακολουθείται κατά το ευρωπαϊκό εξάμηνο, το σύστημα απολογισμού όσον αφορά τον συντονισμό και την επίβλεψη των δημοσιονομικών και διαρθρωτικών πολιτικών των κρατών μελών· αναγνωρίζει ότι οι τρεις πυλώνες της ανακοίνωσης πρέπει να αντιμετωπίσουν τη μελλοντική αυξανόμενη ζήτηση πρώτων υλών, αλλά προτείνει την εισαγωγή μίας σαφούς ιεράρχησης των πυλώνων που θα δίνει προτεραιότητα στην αποδοτικότητα των πόρων και την ανακύκλωση, ακολουθούμενη από την ανάπτυξη μιας βιώσιμης εξορυκτικής δραστηριότητας στην ΕΕ, και τέλος την εξασφάλιση δίκαιης και αειφόρου πρόσβασης στις πρώτες ύλες από τρίτες χώρες· τονίζει δε ότι μια αποτελεσματική πολιτική για τις πρώτες ύλες πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης, αντλώντας τα καλύτερα στοιχεία από την ισχύουσα ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία για αποδοτικότητα των πόρων σε πολλούς τομείς· επίσης, τονίζει την ανάγκη ενός σαφούς ορισμού του όρου «αποδοτικότητα των πόρων» σε επιστημονική βάση·

7.  προτρέπει όλους τους φορείς να αυξήσουν την συνειδητοποίηση όσον αφορά τη χρήση των πρώτων υλών· καλεί την Επιτροπή να διερευνήσει την καθιέρωση μιας ιεράρχησης των πρώτων υλών για να ενθαρρύνει μια ευρεία συζήτηση σχετικά με την μέθοδο επίτευξης της υψηλότερης δυνατόν προστιθέμενης αξίας όσον αφορά την χρήση των πρώτων υλών χωρίς συμβιβασμούς ως προς το περιβάλλον· καλεί την Επιτροπή να καταγράψει τις εναλλακτικές λύσεις όσον αφορά αυτές τις πρώτες ύλες και να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά την μη απαραίτητη κατανάλωση πρώτων υλών·

8.  καλεί την Επιτροπή να συγκεντρώσει, να αναλύσει και να δημοσιεύσει στοιχεία που αφορούν τη διαθεσιμότητα και την προσβασιμότητα καθώς και τις εμπορικές συναλλαγές στις πρώτες ύλες και τα ανακυκλώσιμα υλικά σε επίπεδο ΕΕ· θεωρεί επίσης ότι θα πρέπει να συλλέγονται στοιχεία που θα επιτρέψουν τη σύγκριση των χαρακτηριστικών των υλικών, τις επιλογές υποκατάστασής τους, την πιο αποδοτική χρήση και την ανταλλαγή των βέλτιστων πρακτικών·

9.  τονίζει τη σημασία της ανάπτυξης, της προώθησης και της εφαρμογής μιας προσέγγισης που θα καλύπτει ολόκληρο τον κύκλο ζωής των πρώτων υλών, εντοπίζοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο και εσωτερικεύοντας το εξωτερικό περιβαλλοντικό κόστος που συνδέεται με την εξόρυξη και τη χρήση των πρώτων υλών, και παρατείνοντας την υψηλότερη ποιότητα και διάρκεια ζωής των υλικών αυτών, καθώς και την ανάγκη καθορισμού δεικτών για την μέτρηση της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικής χρήσης των πόρων·

10. υπογραμμίζει τη σημασία της πλήρους εφαρμογής της οδηγίας για τον οικολογικό σχεδιασμό[1] με μια ευρύτερη εστίαση στην αποδοτικότητα των πόρων και άλλες περιβαλλοντικές επιπτώσεις πέραν της ενεργειακής απόδοσης· ζητεί, περαιτέρω, να εφαρμοστούν υποχρεωτικοί στόχοι ανακύκλωσης και απαιτήσεις ως προς τους πόρους σε όλα τα εκτελεστικά μέτρα από το 2013· και πιστεύει ότι ο ρόλος των σχεδιαστών και των επιστημόνων πρέπει να λαμβάνεται οπωσδήποτε υπόψη, ώστε να εξασφαλίζεται η αποδοτική και αποτελεσματική χρήση των πρώτων υλών σε όλο τον κύκλο ζωής των προϊόντων, δεδομένου ότι η υψηλής ποιότητας ανακύκλωση μπορεί να εφαρμοστεί μόνο όταν ολόκληρη η αλυσίδα εφοδιασμού έχει κλείσει και όταν όλοι οι φορείς συνεργάζονται για τη διασφάλιση ενός υψηλού ποσοστού συλλογής υλικών·

11. τονίζει ότι η καινοτομία είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την αντιμετώπιση των νέων προκλήσεων και ότι η αποδοτικότητα της χρήσης των πόρων πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο μέρος μιας πολιτικής που θα στοχεύει στην προώθηση της έρευνας και της καινοτομίας και θα ενθαρρύνει την ανταγωνιστικότητα μεταξύ των ευρωπαϊκών εταιρειών·

12. καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει μία στρατηγική στον τομέα της ανακύκλωσης με στόχο την ανάκτηση των υλικών το δυνατόν εγγύτερα στην πηγή των αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένου του καθαρισμού των λυμάτων, πράγμα που θα επιτρέψει την ανάκτηση μεγαλύτερου όγκου πρώτων υλών, θα αποτρέψει το πρόβλημα των μη επανακτήσιμων υλικών, θα μειώσει τις αρνητικές επιπτώσεις επί του περιβάλλοντος και, ενδεχομένως, θα αυξήσει την ενεργειακή απόδοση·

13. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αυξήσουν περαιτέρω τη χρήση και ανάπτυξη κατάλληλων οικονομικών μέσων, συμπεριλαμβανομένων και κινήτρων που να ενισχύουν την ευθύνη του παραγωγού για την προώθηση της αποτελεσματικής χρήσης των πρώτων υλών και την εξασφάλιση υψηλότερου επιπέδου δυνατότητας επαναχρησιμοποίησης των πρώτων υλών, δυνατότητας ανακύκλωσης και αξιοποίησής τους, επανακατασκευής, διάλυσης και ανάκτησής τους· ζητεί δε συγκεκριμένα από την Επιτροπή να αναθεωρήσει τις οδηγίες για τον οικολογικό σχεδιασμό, τα οχήματα στο τέλος του κύκλου ζωής τους[2], τα απόβλητα από ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό[3] και τις ηλεκτρικές[4] στήλες· υπογραμμίζει δε τη σημασία μιας αποτελεσματικής κυκλικής οικονομίας στον τομέα·

14. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διοργανώσουν εκστρατείες εκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης για τους καταναλωτές με σκοπό την χρησιμοποίηση προϊόντων που προέρχονται από ανακύκλωση·

15. είναι της άποψης ότι η (όσο το δυνατόν πληρέστερη) ανακύκλωση πρωτογενών πρώτων υλών όχι μόνο μειώνει τις αρνητικές περιβαλλοντικές συνέπειες του τέλους του κύκλου ζωής (ρυπογόνα απορρίμματα) και υποβοηθά την αντιμετώπιση του προβλήματος της ανεπάρκειας πολλών πρωτογενών πρώτων υλών, αλλά δημιουργεί επίσης δυνατότητες επιτόπιας βιομηχανικής ανάπτυξης· καλεί την Επιτροπή να υποστηρίξει δράσεις που αποβλέπουν στη δημιουργία αυτών των δυνατοτήτων, οι οποίες είναι ιδιαίτερα σημαντικές στη σημερινή κρίση·

16. καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει ένα σύστημα αλυσίδας παρακολούθησης όλων των πρώτων υλών, το οποίο πρέπει να υποβληθεί σε ενδεδειγμένη αξιολόγηση του αντίκτυπου και το οποίο θα αναθέτει στους παραγωγούς να καταγράφουν την προέλευση των πρώτων υλών με τη βοήθεια ενός διαφανούς συστήματος σύμφωνα με τα υπάρχοντα παραδείγματα (κανονισμός για την ξυλεία (ΕΕ) αριθ. 995/2010), επιτρέποντας κατ’ αυτόν τον τρόπο την μελλοντική ανάπτυξη βιώσιμων κριτηρίων για τις πρώτες ύλες·

17. ζητεί την σωστή και άμεση εφαρμογή της οδηγίας πλαισίου για τα απόβλητα[5] και την καθιέρωση μιας προοδευτικής απαγόρευσης υγειονομικής ταφής των ανακυκλώσιμων πρώτων υλών, να θεσπιστούν κριτήρια οικολογικού σχεδιασμού που να εξασφαλίζουν τη δυνατότητα ανακύκλωσης των προϊόντων που κυκλοφορούν στην αγορά καθώς και αυστηρά και φιλόδοξα κριτήρια αποδοτικότητας για την καύση με ανάκτηση ενέργειας, που θα πρέπει να αποσκοπεί στην επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση πρώτων υλών αντί της καύσης, με στόχο την ανάκτηση όσο το δυνατόν περισσότερο χρήσιμων πρώτων υλών το δυνατόν συντομότερο και εγγύτερα στην πηγή αποβλήτων, για να αποφευχθεί η ύπαρξη μη επανακτήσιμων υλικών και να επιτευχθεί η μείωση των αρνητικών επιπτώσεων επί του περιβάλλοντος, αυξάνοντας συγχρόνως την ενεργειακή απόδοση·

18. ζητεί επίσης από την Επιτροπή να υποβάλει πρόταση για τροποποίηση της οδηγίας περί υγειονομικής ταφής των αποβλήτων[6] και να αναπτύξει και επεκτείνει τους στόχους που ορίζονται στο άρθρο της 5, παρ. 2· φρονεί επίσης ότι σύμφωνα με την οδηγία πλαίσιο για τα απόβλητα, ο στόχος μείωσης της απαγόρευσης υγειονομικής ταφής των βιοαποικοδομήσιμων αστικών αποβλήτων θα πρέπει να επεκταθεί, από το 2020, σε όλα τα βιοαποικοδομήσιμα απόβλητα, με στόχο μείωση που θα πρέπει να καθοριστεί σε 5%·

19. συμφωνεί με την ανάλυση της Επιτροπής σύμφωνα με την οποία η καλύτερη εφαρμογή και επιβολή της ισχύουσας νομοθεσίας για τα απόβλητα είναι ουσιαστική για την προώθηση μίας πιο αποδοτικής ως προς τη χρήση των πόρων Ευρώπης, καλεί δε, προς τούτο, την Επιτροπή να προτείνει ελέγχων έως το τέλος του 2011 τη δημιουργία μίας ευρωπαϊκής υπηρεσίας για την εφαρμογή της νομοθεσίας περί αποβλήτων, σε συνδυασμό με ένα ειδικό ευρωπαϊκό οργανισμό για τη διεξαγωγή άμεσων περιβαλλοντικών ελέγχων, δεδομένου ότι η καλύτερη εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας μπορεί, επιπλέον των πλεονεκτημάτων για το περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία, να παράσχει σημαντικά οικονομικά οφέλη και να βελτιώσει την πρόσβαση σε πολύτιμες δευτερογενείς πρώτες ύλες·

20. πιστεύει ότι οι στόχοι που έχουν ήδη καθοριστεί σε πολλές οδηγίες σχετικά με τη συλλογή και το διαχωρισμό των αποβλήτων, πρέπει να ενισχυθούν περαιτέρω, ώστε να οριστεί η υψηλότερη και ποιοτικότερη δυνατόν ανάκτηση των υλικών σε κάθε μία από τις φάσεις της ανακύκλωσης: συλλογή, διάλυση, προεπεξεργασία και ανακύκλωση/τελικό προϊόν·

21. καλεί την Επιτροπή να ενσωματώσει τους στόχους του σχεδίου δράσης για την βιοποικιλότητα στην στρατηγική για τις πρώτες ύλες, για να ενισχύσει τους δεσμούς μεταξύ της οικονομίας και του περιβάλλοντος, και να συνυπολογίσει τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της εξόρυξης, παραγωγής, χρησιμοποίησης και εναπόθεσης χρησιμοποιημένων πρώτων υλών· καλεί την Επιτροπή να υποστηρίξει την ανάπτυξη ενός στρατηγικού χωροταξικού σχεδιασμού σε όλα τα κράτη μέλη για την εξισορρόπηση της εξόρυξης πρώτων υλών με άλλες απαιτήσεις που αφορούν τη χρήση γης και για την προστασία του περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας·

22. χαιρετίζει την ανάπτυξη εργαλείων και δεικτών, όπως του TEEB (οικονομία των οικοσυστημάτων και της βιοποικιλότητας) που επαναξιολογούν τη νομισματική αξία της βιοποικιλότητας και των οικοσυστημάτων και δίνουν μία σημαντική ένδειξη της πραγματικής τιμής της εξόρυξης, της χρήσης και της εναπόθεσης πρώτων υλών, εσωτερικεύοντας το εξωτερικό κόστος· καλεί την Επιτροπή να προωθήσει και να κινητοποιήσει την ανάπτυξη αυτών των μέσων και τη χρησιμοποίησή τους·

23. υπογραμμίζει ότι οι δραστηριότητες εξόρυξης πρέπει να εκτελούνται τηρώντας τις πιο υψηλές προδιαγραφές ασφάλειας στην εργασία και προστασίας του περιβάλλοντος για την πρόληψη ατυχημάτων και την αποκατάσταση των περιοχών που αποτελούν αντικείμενο εκμετάλλευσης·

24. λαμβάνει υπό σημείωση ότι ενώ η εξόρυξη με χρήση κυανιδίων, που συνιστά σοβαρή περιβαλλοντική απειλή, επιτρέπει την παραγωγή μόλις δυο γραμμαρίων χρυσού από έναν τόνο μετάλλευμα, 150 φορές περισσότερο – σχεδόν 300 γραμμάρια – μπορούν να παραχθούν από έναν τόνο μεταχειρισμένων κινητών τηλεφώνων χωρίς την χρήση κυανιδίων· υπενθυμίζει ως εκ τούτου στην Επιτροπή το ψήφισμα του Κοινοβουλίου της 5ης Μαΐου 2010 που περιλαμβάνει το αίτημα της πλήρους απαγόρευσης της χρήσης κυανίου στην μεταλλουργία στην ΕΕ έως το 2011[7]·

25. τονίζει τον ρόλο της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης και της τήρησης των υψηλότερων διεθνών κοινωνικών και περιβαλλοντικών προτύπων και προδιαγραφών για το περιβάλλον εργασίας καθώς και της εφαρμογής των βέλτιστων διαθέσιμων τεχνικών· τονίζει επιπλέον την μεγάλη ευθύνη των επιχειρήσεων να διασφαλίζουν την προστασία της υγείας των ανθρώπων που ζουν πλησίον των τόπων εξόρυξης από τις αρνητικές επιπτώσεις της εξόρυξης· καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ακολουθήσει το παράδειγμα του νόμου Dodd-Frank των ΗΠΑ σε σχέση με τα ορυκτά που προέρχονται από εμπόλεμες ζώνες, και προτρέπει την Επιτροπή να παρουσιάσει μία νομοθετική πρόταση· υποστηρίζει την Πρωτοβουλία Διαφάνειας για τις Εξορυκτικές Βιομηχανίες (EITI)·

26. υπογραμμίζει ότι η αναπτυξιακή πολιτική δεν αποτελεί διπλωματικό εργαλείο για τις πρώτες ύλες· συμφωνεί ότι οι εμπορικές συμφωνίες πρέπει να παρουσιάζουν την αναγκαία ελαστικότητα προκειμένου να υποστηριχθούν οι αναπτυσσόμενες χώρες εις τρόπον ώστε να δημιουργηθεί σχέση από την εξορυκτική στην τοπική βιομηχανική δραστηριότητα· πιστεύει ότι η κυριότητα μίας χώρας επί των πόρων πρέπει να γίνεται σεβαστή και ζητεί από την Επιτροπή να χρησιμοποιήσει, προς τούτο, μία διαφοροποιημένη προσέγγιση, λαμβάνοντας υπόψη τις διαφορετικές εθνικές συνθήκες, ούτως ώστε οι αναπτυξιακοί στόχοι και η βιομηχανοποίηση των αναπτυσσομένων χωρών να μην τίθενται σε κίνδυνο·

27. τονίζει την ανάγκη συνοχής με τους καθορισμένους στόχους στον τομέα της πολιτικής συνεργασίας και παροχής αναπτυξιακής βοήθειας· είναι της άποψης ότι οι αναπτυσσόμενες χώρες, που είναι πλούσιες σε πρώτες ύλες, δεν πρέπει να αναγκαστούν να διαδραματίσουν το ρόλο των καθαρών εξαγωγέων πρώτων υλών, αλλά ότι αντίθετα πρέπει να αναπτύξουν ίδιες βιομηχανικές και αναπτυξιακές πολιτικές, ούτως ώστε να προχωρήσουν στην αλυσίδα της προστιθέμενης αξίας· απορρίπτει την νεο-αποικιοκρατική αντιμετώπιση υπό τον μανδύα της αποκαλούμενης «διπλωματίας των πρώτων υλών»·

28. ζητεί την άμεση εισαγωγή και προώθηση περισσότερο βιώσιμων οικονομικών μοντέλων αποσυνδεδεμένων από την χρήση πρώτων υλών, για να διασφαλιστεί η μελλοντική διαθεσιμότητα πρώτων υλών στην ΕΕ· καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει νέα εργαλεία (για παράδειγμα «πράσινα πιστοποιητικά» με στόχο την αύξηση της χρήσης δευτερογενών πρώτων υλών) που θα στοχεύουν σε μια πιο αποδοτική χρήση των πόρων, αποφεύγοντας τα φαινόμενα υποτροπής, και προτείνει την δρομολόγηση από την Επιτροπή μιας ολοκληρωμένης μελέτης σχετικά με οικονομικά μοντέλα χρηματοδοτικής μίσθωσης που θα μπορούσαν να αποτελέσουν εναλλακτικές λύσεις στην ιδιοκτησία αγαθών και με τις επιπτώσεις τους στην χρήση και ανάκτηση πρώτων υλών· υπογραμμίζει ότι η αύξηση της ενημέρωσης είναι, προς τούτο, η βασική πρόκληση·

29. υπογραμμίζει ότι απαιτείται ένας νέος δείκτης που θα πηγαίνει πέραν του ΑΕΠ και ο οποίος θα προσμετρά την κατανάλωση πόρων και την παραγωγικότητα πόρων, ώστε να αποδεσμευτεί η οικονομική ανάπτυξη από τη χρήση πρώτων υλών·

30. εφιστά την προσοχή στις ολέθριες επιπτώσεις της κερδοσκοπίας στις πρώτες ύλες· είναι της άποψης ότι η αγορά ενσώματων αγαθών δεν πρέπει να επισκιάζεται από την χρηματοπιστωτική αγορά παραγώγων, ο όγκος της οποίας έχει αυξηθεί δυσανάλογα κατά την παρέλευση των χρόνων, καθιστώντας απαραίτητη και επείγουσα τη λήψη μέτρων στον τομέα αυτό· τονίζει τη σημασία της διάθεσης έγκυρων επίσημων πληροφοριών σχετικά με τις ροές και τα φυσικά αποθέματα πρώτων υλών·

31. προτρέπει την Επιτροπή να διερευνήσει τις συνέπειες ενός φόρου επί των ορυκτών πόρων, των αχρησιμοποίητων εξορυγμένων πρώτων υλών, των μη ενεργειακού χαρακτήρα πρώτων υλών, της χρήσης των υδάτων και της γης, με ιδιαίτερη προσοχή σε πιθανές απρόβλεπτες επιπτώσεις όπως τη μη βιώσιμη υποκατάσταση, την φοροδιαφυγή ή τη μεταφορά των οικονομικών δραστηριοτήτων σε τρίτες χώρες και να υποβάλει προτάσεις για κοινοτικά μέσα προς εξυπηρέτηση αυτού του σκοπού, σύμφωνα με την προτεραιότητα για την αποδοτική χρήση των πόρων· σημειώνει ότι η φορολόγηση των πρωτογενών πρώτων υλών όπως τα μέταλλα, θα συμβάλει στην ανάδειξη των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της ανακύκλωσης έναντι της αρχικής εξόρυξης, και θα συμβάλει στη μεταφορά της φορολογικής επιβάρυνσης από την εργασία στους πόρους·

32. ενθαρρύνει την Επιτροπή να συνεχίσει τις προετοιμασίες για μία εταιρική σχέση καινοτομίας επί των πρώτων υλών σύμφωνα με την εμβληματική πρωτοβουλία «Ένωση Καινοτομίας», και τονίζει τη σημασία της στενής συνεργασίας επί του θέματος, ήδη από ένα αρχικό στάδιο, μεταξύ όλων των ενδιαφερομένων φορέων·

33. πιστεύει ότι η πρέπει να προωθηθεί η παράταση της ζωής των προϊόντων και, ως εκ τούτου, των πρώτων υλών και των βιοτικών υλικών, δεδομένου ότι η εξόρυξή τους, η χρήση τους και η εναπόθεσή τους έχουν σημαντικές συνέπειες στη χρησιμοποίηση της γης, στα ύδατα, στην ενέργεια και στις μεταφορές· επισημαίνει ότι η στρατηγική για τις πρώτες ύλες πρέπει να ενσωματωθεί στην ευρύτερη στρατηγική ΕΕ 2020 ως ουσιαστικό τμήμα των συνολικών στόχων, καλεί δε για μια πιο στοχοθετημένη καινοτόμο δράση στον τομέα της αποδοτικής χρήσης των πόρων και σημειώνει ότι το υψηλότερο ποσοστό απόδοσης στη χρήση των πρώτων υλών θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στη βιομηχανία και τον τομέα των μεταφορών·

34. καλεί την Επιτροπή να συλλέξει δεδομένα σχετικά με τις δυνατότητες ανάκτησης πρώτων υλών στην ΕΕ από χώρους υγειονομικής ταφής αποβλήτων, και να αναπτύξει πρότυπα για τις συνθήκες υπό τις οποίες οι χώροι υγειονομικής ταφής μπορούν να ανασκαφούν, συμπεριλαμβάνοντας την ενδεχόμενη ανάκτηση και άλλων πόρων, την ενεργειακή απόδοση σε σχέση με την εξόρυξη πρωτογενών πρώτων υλών, τις πιθανές παρενέργειες για το περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία (όπως είναι η απελευθέρωση αερίων θερμοκηπίου και τοξικών υλών), καθώς και τη δυνατότητα παραγωγής ενέργειας και αποκατάστασης του τοπίου.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	21.6.2011
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	42 2 0
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	János Áder, Sophie Auconie, Pilar Ayuso, Nessa Childers, Chris Davies, Esther de Lange, Bas Eickhout, Edite Estrela, Jill Evans, Karl-Heinz Florenz, Elisabetta Gardini, Gerben-Jan Gerbrandy, Julie Girling, Françoise Grossetête, Cristina Gutiérrez-Cortines, Satu Hassi, Jolanta Emilia Hibner, Karin Kadenbach, Linda McAvan, Radvilė Morkūnaitė-Mikulėnienė, Gilles Pargneaux, Mario Pirillo, Pavel Poc, Vittorio Prodi, Oreste Rossi, Dagmar Roth-Behrendt, Daciana Octavia Sârbu, Carl Schlyter, Horst Schnellhardt, Richard Seeber, Åsa Westlund, Glenis Willmott, Marina Yannakoudakis, Κρίτων Αρσένης, Θεόδωρος Σκυλακάκης, Антония Първанова
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	João Ferreira, Jutta Haug, Marisa Matias, Judith A. Merkies, Miroslav Mikolášik, Bill Newton Dunn, Birgit Schnieber-Jastram, Μιχάλης Τρεμόπουλος

• [1]  Οδηγία 2009/125/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Οκτωβρίου 2009, για θέσπιση πλαισίου για τον καθορισμό απαιτήσεων οικολογικού σχεδιασμού όσον αφορά τα προϊόντα που καταναλώνουν ενέργεια· ΕΕ L 285 της 31.10.2009, σ. 10.
• [2]  Οδηγία 2000/53/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 18ης Σεπτεμβρίου 2000 για τα οχήματα στο τέλος του κύκλου ζωής τους· ΕΕ L 269 της 21.10.2000, σ. 34.
• [3]  Οδηγία 2002/96/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Ιανουαρίου 2003, σχετικά με τα απόβλητα ειδών ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού (ΑΗΗΕ)· ΕΕ L 37 της 13.2.2003, σ. 24.
• [4]  Οδηγία 2006/66/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 6ης Σεπτεμβρίου 2006 , σχετικά με τις ηλεκτρικές στήλες και τους συσσωρευτές και τα απόβλητα ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών και με την κατάργηση της οδηγίας 91/157/ΕΟΚ· ΕΕ L 266 της 26.9.2006, σ. 1.
• [5]  Οδηγία 2008/98/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 19ης Νοεμβρίου 2008 για τα απόβλητα και την κατάργηση ορισμένων οδηγιών ΕΕ L 312 της 22.11.2008, σ. 3.
• [6]  Οδηγία 1999/31/ΕΚ του Συμβουλίου, της 26ης Απριλίου 1999, περί υγειονομικής ταφής των αποβλήτων· ΕΕ L 182 της 16.07.99, σ. 1.
• [7]  Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 5ης Μαΐου σχετικά με τη γενική απαγόρευση της εφαρμογής τεχνικών εξόρυξης με χρήση κυανιδίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση P7_TA(2010)0145.

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων (31.5.2011)

προς την Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας

σχετικά με μία αποτελεσματική στρατηγική στον τομέα των πρώτων υλών για την Ευρώπη
(2011/2056(INI))

Συντάκτης γνωμοδότησης: Elmar Brok

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η Επιτροπή Νομικών Θεμάτων καλεί την Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας, ως αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:

A. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στο πλαίσιο μιας πολυπολικής παγκόσμιας τάξης πραγμάτων, τα κράτη μέλη δεν μπορούν πλέον το καθένα μόνο του να εξασφαλίσουν επαρκή πρόσβαση σε μη ενεργειακά βασικά προϊόντα, όπως είναι οι πρώτες ύλες και οι σπάνιες γαίες, και ότι μόνο μια κοινή προσέγγιση σε επίπεδο ΕΕ μπορεί να διασφαλίσει έναν στρατηγικό και ασφαλή εφοδιασμό των ευρωπαϊκών βιομηχανιών,

B.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο εφοδιασμός με πρώτες ύλες είναι θεμελιώδους σημασίας για πολλές βιομηχανικές εφαρμογές και ότι οι εξαγωγικοί περιορισμοί εμποδίζουν τη δημιουργία ανοικτών και διαφανών αγορών, μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές ελλείψεις στον εφοδιασμό με πρώτες ύλες και να περιορίσουν το καινοτόμο δυναμικό των ευρωπαϊκών βιομηχανιών, ενώ θα μπορούσαν να δημιουργήσουν προβλήματα στην αγορά εργασίας,

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το 50% περίπου των πρώτων υλών και των σπανίων γαιών παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένων των κρίσιμων πρώτων υλών, ευρίσκονται σε εύθραυστα κράτη ή σε ασταθείς περιοχές,

1.  χαιρετίζει την πρόταση για άσκηση διπλωματίας από πλευράς της ΕΕ στον τομέα των πρώτων υλών και των σπάνιων γαιών, με στόχο την καθιέρωση διεθνούς κανονιστικού πλαισίου και την εξασφάλιση πρόσβασης σε πρώτες ύλες και την προμήθειά τους, ιδίως των κρίσιμων προϊόντων, εξασφαλίζοντας ανοικτές παγκόσμιες αγορές και προωθώντας τη διεθνή συνεργασία για τη βιώσιμη εξόρυξη πρώτων υλών και την αποδοτική χρήση πόρων βάσει αμοιβαίων συμφερόντων· τονίζει στο πλαίσιο αυτό την ανάγκη να καθιερωθεί θαρραλέος διάλογος στο πεδίο της διπλωματίας των πρώτων υλών μεταξύ βιομηχανικών χωρών, πρόσφατα εκβιομηχανισμένων χωρών, και πλούσιων σε πόρους αναπτυσσόμενων χωρών, με στόχο την προαγωγή τω ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την καλή διακυβέρνηση, την περιφερειακή σταθερότητα και την αποτροπή του κινδύνου διενέξεων λόγω διεκδίκησης φυσικών πόρων·

2.  πιστεύει ότι εάν η στρατηγική των πρώτων υλών δώσει μεγαλύτερη έμφαση σε επίπεδο ΕΕ στην καινοτομία και στα υποκατάστατα σε όλα τα στάδια θα μπορούσε επίσης να ενισχυθεί η διαπραγματευτική θέση της ΕΕ και να αποτραπεί η εξάρτηση από μονοπωλιακούς προμηθευτές·

3.  ζητεί από την Επιτροπή να προωθήσει μια άτυπη διπλωματία (διπλωματία Track-II) για τις πρώτες ύλες, στηρίζοντας ανταλλαγές μεταξύ μη κυβερνητικών οργανώσεων, ακαδημιών και "δεξαμενών σκέψης" της ΕΕ με αντίστοιχους φορείς άλλων σημαντικών από άποψη φυσικών πόρων χωρών·

4.  ζητεί από την Επιτροπή να οργανώνει τακτικές εκδηλώσεις, όπως τα "Metal Saloons" της JOGMEC (Ιαπωνικής Εθνικής Επιχείρησης Πετρελαίου, Φυσικού Αερίου και Μετάλλων), για τις πρώτες ύλες, με άλλες σημαντικές από άποψη φυσικών πόρων χώρες, με τη συμμετοχή ευρέως φάσματος ενδιαφερομένων·

5.  τονίζει ότι η πολιτική των πρώτων υλών, αν και ανεξάρτητη, θα πρέπει να ασκείται σε συνέργεια με άλλες πολιτικές της ΕΕ, και ειδικά με τις πολιτικές που αφορούν τις μη μεταλλικές πρώτες ύλες (π.χ. γεωργικά προϊόντα) και τον ενεργειακό εφοδιασμό·

6.  εκτιμά πως η διπλωματία των πρώτων υλών, η αναπτυξιακή πολιτική και οι πολιτικές που αποσκοπούν στη στήριξη του εκδημοκρατισμού θα πρέπει να είναι αμοιβαία επωφελείς και να δημιουργούν συνέργειες· ζητεί κατά συνέπεια να συμπεριλαμβάνονται τα ανθρώπινα δικαιώματα και ο εκδημοκρατισμός ως προϋποθέσεις στις μελλοντικές συμφωνίες με τις χώρες εταίρους·

7.  τονίζει ότι θα πρέπει να συσταθεί ένας μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης για περιπτώσεις στρεβλώσεων στην αγορά, ανεπαρκούς εφοδιασμού και συγκρούσεων οφειλόμενων στη διεκδίκηση φυσικών πόρων, ως μέρος της στρατηγικής συνεργασίας της ΕΕ με σημαντικούς βασικούς εταίρους της από βιομηχανικές, αναδυόμενες αναπτυσσόμενες χώρες, και ιδίως με ΗΠΑ, τη Ρωσία, την Κίνα, την Ιαπωνία και την περιοχή της Αρκτικής, και ότι ο μηχανισμός θα πρέπει να συνεπικουρείται από ομάδα παρακολούθησης σε επίπεδο ΕΕ, στην οποία θα συμμετέχουν εκπρόσωποι των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, των κρατών μελών και των οικείων τομέων της βιομηχανίας·

8.  επισημαίνει το ρόλο των σχέσεων με τις χώρες BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότιο Αφρική), εφόσον διαθέτουν τεράστια αποθέματα πρώτων υλών αλλά ταυτόχρονα θα απορροφούν περισσότερες πρώτες ύλες στο μέλλον, δημιουργώντας έτσι μεγαλύτερο ανταγωνισμό για τις ευρωπαϊκές εταιρίες·

9.  ζητεί να καθιερωθούν διεθνή κανονιστικά πρότυπα σχετικά με την ανακύκλωση, τη βιώσιμη εξορυκτική δραστηριότητα και τη χρηστή διακυβέρνηση, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών, εργασιακών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης και περιβαλλοντικών προτύπων, τα οποία θα πρέπει να προωθούνται μέσα από τα σχετικά φόρα, όπως οι G8 και G20, ο ΠΟΕ, ο ΟΟΣΑ, η ΔΗΕΕΑ, το ΠΗΕΠ, η Διεθνής Ομάδα Εργασίας για την Αειφόρο Διαχείριση των Φυσικών Πόρων, οι διεθνείς ομάδες μελετών για τα μέταλλα, και άλλοι φορείς που δραστηριοποιούνται στην προαγωγή μιας αειφόρου παγκόσμιας δομής διακυβέρνησης για την εκμετάλλευση, την παραγωγή και την εμπορία πρώτων υλών, με βάση την αρχή της μη παραβίασης του δικαιώματος άλλων χωρών στην ανάπτυξη στο πλαίσιο διεθνών κανόνων·

10. επικροτεί τη βούληση των μελών των G8 και G20 να καταπολεμήσουν την αστάθεια των τιμών των πρώτων υλών, και ζητεί να σχεδιαστούν συγκεκριμένα μέτρα για τη διασφάλιση του εφοδιασμού με πρώτες ύλες και για την αναχαίτιση της κερδοσκοπίας σε αυτά τα βασικά προϊόντα·

11. καλεί τον ΠΟΕ να παρακολουθεί στενά τις επιπτώσεις των εισαγωγικών και εξαγωγικών περιορισμών και των λοιπών φραγμών στις τιμές των πρώτων υλών· υποστηρίζει επ΄ αυτού τη σύσταση στους κόλπους του ΠΟΕ ενός μέσου εποπτείας των δασμολογικών και μη δασμολογικών φραγμών στο εμπόριο πρώτων υλών και σπανίων γαιών και τη συγκρότηση στους κόλπους του G20 ενός Συμβουλίου Σταθερότητας για τις Πρώτες Ύλες και τις Σπάνιες Γαίες· ζητεί επίσης από τη ΓΔ Εμπορίου να συνεχίσει την εποπτεία των εξαγωγικών περιορισμών και των λοιπών φραγμών στις τιμές των πρώτων υλών·

12. χαιρετίζει την ενσωμάτωση ρητών εγγυήσεων στις εμπορικές συμφωνίες της ΕΕ για την χωρίς διακρίσεις πρόσβαση στις αγορές πρώτων υλών, και ως προϋπόθεση για την προσχώρηση κρατών στον ΠΟΕ· ζητεί τη συμπερίληψη της πρόσβασης στις πρώτες ύλες και της χρηστής διαχείρισής τους σε όλες τις συμφωνίες που συνάπτει η ΕΕ με ενδιαφερόμενες τρίτες χώρες, στο πλαίσιο της αναγνωρισμένης αυξανόμενης αλληλεξάρτησης των χωρών·, αλλά τονίζει πόσο σημαντικό είναι να διαφοροποιείται η διπλωματία στον τομέα των πρώτων υλών ώστε να λαμβάνει υπόψη τις αντίστοιχες χώρες·

13. πιστεύει ότι η ΕΕ και οι σχετικές τρίτες χώρες θα πρέπει να συνεργαστούν με συναινετικό πνεύμα, στο πλαίσιο πραγματικής εταιρικής σχέσης, επ΄ αμοιβαία ωφελεία στο θέμα του εφοδιασμού με πρώτες ύλες· ζητεί κατά συνέπεια να δοθεί στήριξη στις αναπτυσσόμενες χώρες, προκειμένου να περιλαμβάνουν τη μεταβίβαση γνώσεων σε επιστημονικά και νομικά θέματα, με σκοπό την οικοδόμηση βιώσιμων ικανοτήτων και ζητεί περαιτέρω να υπάρχουν κοινά πρότυπα εξόρυξης και παραγωγής, συμπεριλαμβανομένων προτύπων για τα ανθρώπινα δικαιώματα·

14. υπογραμμίζει τη σημασία της διμερούς συνεργασίας στον τομέα των πρώτων υλών, όπως κατέδειξαν η ΕΕ και η Αφρικανική Ένωση τον Ιούνιο 2010, και ενθαρρύνει περαιτέρω προσπάθειες στο πλαίσιο του κοινού σχεδίου δράσης ΕΕ-Αφρικής για την περίοδο 2011-2013· ζητεί να αναπτύσσεται τέτοιου είδους συνεργασία με άλλες χώρες που αποτελούν σημαντικούς παραγωγούς πρώτων υλών ζωτικής σημασίας· προτείνει ως έναν από τους συγκεκριμένους στόχους της διπλωματίας των πρώτων υλών τη διαφοροποίηση των πηγών εισαγωγής ορισμένων πρώτων υλών από τις οποίες η ΕΕ είναι εξαρτημένη, με μια μετακίνηση από τη Νοτιανατολική Ασία προς τη Λατινική Αμερική και την Αφρική·

15. πιστεύει ότι το σημαντικό δυναμικό της Αρκτικής συνδέεται με τους φυσικούς της πόρους και με τους βιομηχανικούς κλάδους που ασχολούνται με αυτούς· τονίζει την ανάγκη να υπάρχει ισότιμη πρόσβαση στις πρώτες ύλες της Αρκτικής σύμφωνα με το ψήφισμά του της 20ης Ιανουαρίου 2011 σχετικά με μια βιώσιμη ευρωπαϊκή πολιτική για τον Απώτατο Βορρά (P7_TA(2011)0024); τονίζει τη σημασία της αειφόρου ανάπτυξης και της ασφαλούς και ελεγχόμενης χρήσης των φυσικών πόρων της Αρκτικής, κατά τρόπο που να λαμβάνει υπόψη την αρχή της προφύλαξης·

16. τονίζει τη σημασία της διαφάνειας και εκφράζει εκ νέου τη στήριξή του προς την Πρωτοβουλία για τη Διαφάνεια στις Εξορυκτικές Βιομηχανίες (EITI) και για το Publish What You Pay (PWYP) ως καλά παραδείγματα διεθνών προδιαγραφών διαφάνειας, και ζητεί από την Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης να εγκρίνουν μέτρα για τη βελτίωση της διαφάνειας στο πεδίο του εφοδιασμού· εκτιμά ότι οι επενδύσεις που λαμβάνουν στήριξη από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων θα πρέπει να εφαρμόζουν αυτές τις προδιαγραφές ώστε να προαχθούν αειφόρες εξορυκτικές πρακτικές στις αντίστοιχες τρίτες χώρες·

17. χαιρετίζει τις προπαρασκευαστικές εργασίες της Επιτροπής για μια νομοθετική πρόταση σχετικά με τις απαιτήσεις δημοσιοποίησης στον τομέα της εξορυκτικής βιομηχανίας για τις εταιρίες που είναι εισηγμένες σε χρηματιστήρια της ΕΕ· προτρέπει την Επιτροπή να στηριχθεί στις αμερικανικές διατάξεις περί δημοσιοποίησης, του τμήματος 1504 του Νόμου “Dodd-Frank”, και ζητεί να θεσπιστούν απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων ανά χώρα·

18. καλεί την Επιτροπή, κατά το σχεδιασμό των νέων μέσων εξωτερικής δράσης για την περίοδο 2013 και εξής, να συμπεριλάβει μέτρα για τη στήριξη της χρηστής διαχείρισης και της βιώσιμης εξορυκτικής δραστηριότητας στα προγράμματά της για τη δημοκρατική και οικονομική σταθερότητα των ασταθών κρατών που αποτελούν προμηθευτές πρώτων υλών·

19. πιστεύει ότι αρμόδια για μια συνεκτική και αποτελεσματική διπλωματία σε επίπεδο ΕΕ πρέπει να είναι η ΕΥΕΔ, και οι αρμόδιες υπηρεσίες της Επιτροπής, και ιδίως η ΓΔ Εμπορίου για εμπορικά θέματα, σε στενό συντονισμό με το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο· πιστεύει ακόμη ότι η στρατηγική σημασία των πρώτων υλών θα πρέπει να αντικατοπτρίζεται στην οργάνωση της ΕΥΕΔ και στη στελέχωση των σχετικών αντιπροσωπειών της ΕΕ· τονίζει τη σημασία του συντονισμού της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ και των κρατών μελών στο πεδίο των πρώτων υλών·

20. εκτιμά πως η ΕΕ θα πρέπει να συντονίσει τη δράση της με τις ΗΠΑ και άλλους εταίρους επιζητώντας τη διαφοροποίηση των πηγών πρώτων υλών και τη μείωση της εξάρτησης από μεγάλους προμηθευτές πρώτων υλών και σπανίων γαιών· υποστηρίζει την άποψη ότι τα θέματα αυτά θα πρέπει να περιλαμβάνονται στις ημερήσιες διατάξεις των προσεχών διασκέψεων κορυφής ΕΕ-ΗΠΑ·

21. ζητεί από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Άμυνας να συμβάλει, δυνάμει του άρθρου 42, παράγραφος 3, της ΣΕΕ, στον καθορισμό Elmar Brok μέτρων για την ενίσχυση της βιομηχανικής και τεχνολογικής βάσης του τομέα της άμυνας σε ό,τι έχει σχέση με τις πρώτες ύλες·

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	24.5.2011
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	58 3 0
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Sir Robert Atkins, Dominique Baudis, Frieda Brepoels, Elmar Brok, Arnaud Danjean, Michael Gahler, Μαριέττα Γιαννάκου, Ana Gomes, Andrzej Grzyb, Heidi Hautala, Anna Ibrisagic, Anneli Jäätteenmäki, Jelko Kacin, Othmar Karas, Ιωάννης Κασουλίδης, Tunne Kelam, Nicole Kiil-Nielsen, Evgeni Kirilov, Andrey Kovatchev, Paweł Robert Kowal, Eduard Kukan, Alexander Graf Lambsdorff, Krzysztof Lisek, Sabine Lösing, Ulrike Lunacek, Mario Mauro, Κυριάκος Μαυρονικόλας, Willy Meyer, Francisco José Millán Mon, María Muñiz De Urquiza, Annemie Neyts-Uyttebroeck, Norica Nicolai, Raimon Obiols, Kristiina Ojuland, Ria Oomen-Ruijten, Cristian Dan Preda, Fiorello Provera, Libor Rouček, José Ignacio Salafranca Sánchez-Neyra, Νικόλαος Σαλαβράκος, Jacek Saryusz-Wolski, Werner Schulz, Hannes Swoboda, Charles Tannock, Inese Vaidere, Kristian Vigenin, Graham Watson, Boris Zala
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Reinhard Bütikofer, Νικόλαος Χουντής, Véronique De Keyser, Tanja Fajon, Kinga Gál, Elisabeth Jeggle, Γεώργιος Κουμουτσάκος, Norbert Neuser, Doris Pack, Vittorio Prodi, Dominique Vlasto, Luis Yáñez-Barnuevo García
Αναπληρωτές (άρθρο 187, παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Joachim Zeller

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπής Ανάπτυξης (14.6.2011)

προς την Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας

σχετικά με μία αποτελεσματική στρατηγική στον τομέα των πρώτων υλών για την Ευρώπη
(2011/2056(INI))

Συντάκτρια γνωμοδότησης: Birgit Schnieber-Jastram

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η Επιτροπή Ανάπτυξης καλεί την Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:

1.  θεωρεί ότι η ΕΕ εξαρτάται από τις εισαγωγές πρώτων υλών για τη βιομηχανία της, κυρίως για τον τομέα υψηλής τεχνολογίας, και ότι η πρωτοβουλία της ΕΕ για τις πρώτες ύλες στοχεύει στην εξασφάλιση της πρόσβασης σε αυτούς τους πόρους·

2.  υπενθυμίζει ότι η πρωτοβουλία για τις πρώτες ύλες (ΠΠΥ) έχει δεχτεί κριτική από ορισμένες ΜΚΟ για υπονόμευση των αναπτυξιακών στόχων των φτωχών χωρών και για μη συμμόρφωση προς τη δέσμευση της ΕΕ για μια πολιτική συνεργασίας για την ανάπτυξη· υπενθυμίζει τις υποχρεώσεις περί συνεκτικότητας της αναπτυξιακής πολιτικής που προβλέπονται στο άρθρο 208 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης· ζητεί από την Επιτροπή να συστήσει μια διϋπηρεσιακή ομάδα εργασίας η οποία θα ασχοληθεί με τον σχεδιασμό μιας πιο εμπεριστατωμένης στρατηγικής για τις πρώτες ύλες, που θα σέβεται αυτές τις υποχρεώσεις, υπενθυμίζει ότι το παράνομο εμπόριο πρώτων υλών αποτελεί και σήμερα μία από τις βασικές αιτίες των μόνιμων ή μακροχρόνιων συγκρούσεων στις αναπτυσσόμενες χώρες·

3.  τονίζει την ανάγκη η πολιτική της Ευρώπης για τις πρώτες ύλες να λαμβάνει πλήρως υπόψη τη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη στις αναπτυσσόμενες χώρες και τα ιδιαίτερα κοινωνικά πρότυπά τους (όπως ορίζεται στο άρθρο 208 ΣΛΕΕ) και να διασφαλίζει τη συνοχή μεταξύ της αναπτυξιακής πολιτικής και της ΠΠΥ· ως εκ τούτου, πιστεύει ότι η ΕΕ πρέπει επίσης να βοηθήσει τις αναπτυσσόμενες χώρες να κατασκευάσουν εγκαταστάσεις μεταποίησης, ώστε να διαφοροποιήσουν τις οικονομίες τους, μειώνοντας την εξάρτησή τους από τις εξαγωγές πρώτων υλών και να αυξάνοντας την προστιθέμενη αξία των προϊόντων τους μέσω της εγχώριας παραγωγής και μεταποίησης·

4.  καλεί την Επιτροπή να προτείνει α) τη μείωση της κατανάλωσης πρώτων υλών στην ΕΕ, β) τη μείωση της εξάρτησης της ΕΕ από εισαγόμενες πρώτες ύλες και γ) τη δημιουργία ενός βιώσιμου και δίκαιου συστήματος διαχείρισης των παγκόσμιων φυσικών πόρων, ως συμπληρωματικούς βασικούς στόχους της πρωτοβουλίας για τις πρώτες ύλες·

5.  επαναλαμβάνει ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει να ενημερώνεται τακτικά για την εξέλιξη της ΠΠΥ και την εκπλήρωση των στόχων της, με ετήσια έκθεση προόδου· ζητεί η έκθεση αυτή να περιλαμβάνει επίσης αξιολόγηση της ΠΠΥ από την άποψη της δέσμευσης της ΕΕ για τη συνεκτικότητα της αναπτυξιακής πολιτικής της·

6.  εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι η ανανεωμένη πρωτοβουλία για τις πρώτες ύλες δεν αναφέρεται στο ΣΓΠ ή το ΣΓΠ+, ούτε προτείνει εναλλακτικά εμπορικά κίνητρα για την προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των περιβαλλοντικών προτύπων, την αποτροπή της παιδικής εργασίας και την υποστήριξη των εγχώριων μεταρρυθμίσεων για τις χώρες που δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής αυτών των προγραμμάτων· ζητεί επίσης από την Επιτροπή να υποστηρίξει και να ενθαρρύνει τις πρωτοβουλίες διαφοροποίησης των οικονομιών των αναπτυσσομένων χωρών, που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από ορισμένες πρώτες ύλες·

7.  επισημαίνει ότι τα έσοδα από πρώτες ύλες μπορούν να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο όσον αφορά τη δυνατότητα των λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών να επιτύχουν τους αναπτυξιακούς στόχους της Χιλιετίας· καλεί την Επιτροπή να βοηθήσει τις αναπτυσσόμενες χώρες να διαφοροποιήσουν τις οικονομίες τους και να μειώσουν την εξάρτησή τους από τις πρώτες ύλες με σκοπό την προστασία των εξαντλήσιμων φυσικών πόρων και την υποστήριξη των λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών με την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών και την ανάπτυξη ικανοτήτων που θα επιτρέψουν τη δημιουργία αποτελεσματικών εναλλακτικών μηχανισμών άντλησης φόρων·

8.  καλεί την Επιτροπή να εξετάσει τα αναπτυξιακά οφέλη που απορρέουν για τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες από τους περιορισμούς στις εξαγωγές πρώτων υλών, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εξαγωγικοί δασμοί αποτελούν σημαντική πηγή εισοδήματος, ιδιαίτερα για τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες, προσφέροντας έτσι κίνητρα για την ανάπτυξη εγχώριων μεταποιητικών βιομηχανιών και εγκαταστάσεων επεξεργασίας με δυνατότητα για εξαγωγές υψηλότερης προστιθέμενης αξίας· τονίζει τη σημασία που για την καλύτερη προστασία του περιβάλλοντος η αποτροπή της χωρίς περιορισμούς εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων·

9.  σημειώνει ότι η αστάθεια των τιμών πρώτων υλών οφείλεται εν μέρει στην κερδοσκοπία·

10. ζητεί από την Επιτροπή να παρουσιάσει άμεσα μια νομοθετική πρόταση για την υποβολή εκθέσεων ανά χώρα στη βάση των προτύπων της Πρωτοβουλίας Διαφάνειας για τις Εξορυκτικές Βιομηχανίες (EITI), και του άρθρου 1502 του νόμου Dodd-Frank στις Ηνωμένες Πολιτείες· υπενθυμίζει ότι αυτήν την πρόταση έθεσε ως κοινοβουλευτική προτεραιότητα η Επιτροπή Ανάπτυξης στο πλαίσιο του διαρθρωμένου διαλόγου για το πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής για το 2012· καλεί την Επιτροπή να συμπεριλάβει στην πρότασή της μία απαίτηση σύμφωνα με την οποία οι εξορυκτικές επιχειρήσεις θα οφείλουν να γνωστοποιούν τις πωλήσεις και τα κέρδη τους, με την υποβολή εκθέσεων ανά χώρα, καθώς και τους φόρους και τα έσοδά τους, ώστε να αποθαρρύνεται η διαφθορά και να αποτρέπεται η φοροαποφυγή· τονίζει ότι η διαφάνεια, η εταιρική κοινωνική ευθύνη και μια λειτουργική διοίκηση είναι προς όφελος τόσο των εξορυκτικών επιχειρήσεων όσο και της κοινωνίας στις πλούσιες σε πόρους αναπτυσσόμενες χώρες· καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει μία νομοθετική πρόταση ανάλογη του άρθρου 1502 του νόμου Dodd Frank, που θα απαιτεί από τις εταιρείες που εξορύσσουν μεταλλεύματα στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και στις γειτονικές χώρες να αποδεικνύουν τα μέτρα που έχουν λάβει για να διασφαλίζουν ότι οι αγορές αυτών των μεταλλευμάτων δεν ωφελούν ένοπλες ομάδες που προβαίνουν σε παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· προς τούτο, ζητεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της να ασκήσουν πίεση στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε αναπτυσσόμενες χώρες, ώστε να αποτελέσουν υπόδειγμα σε ό,τι αφορά την κοινωνική ευθύνη και την προώθηση της αξιοπρεπούς εργασίας·

11. ζητεί να υποβληθεί μία νομοθετική πρόταση βάσει της οποίας οι εταιρείες της ΕΕ που δεν εφαρμόζουν τα ενωσιακά πρότυπα όταν δραστηριοποιούνται σε αναπτυσσόμενες χώρες να αποκλείονται από οποιαδήποτε μορφή ευρωπαϊκής χρηματοδότησης, και εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία σχετικά με τις πολυάριθμες τεκμηριωμένες περιπτώσεις εταιρειών της ΕΕ που παραβιάζουν τα περιβαλλοντικά και εργασιακά πρότυπα και τα ανθρώπινα δικαιώματα·

12. αναγνωρίζει το νόμιμο δικαίωμα των κυβερνήσεων και των κοινοβουλίων των αναπτυσσομένων χωρών να εφαρμόζουν πολιτικές και να επιβάλλουν κανονισμούς στις ξένες επενδύσεις προς το δημόσιο συμφέρον, σε διαβούλευση με την κοινωνία των πολιτών, κατά τρόπο ώστε οι ξένες επενδύσεις να ωφελούν την τοπική οικονομία, να δημιουργούν προστιθέμενη αξία σε εθνικό επίπεδο και να προωθούν την ανάπτυξη· τονίζει ότι η στρατηγική της ΕΕ για τις πρώτες ύλες δεν θα πρέπει να στέκεται εμπόδιο σε αυτό το δικαίωμα·

13. ζητεί από την ΕΕ και την Αφρικανική Ένωση να προτείνουν και να εφαρμόσουν συγκεκριμένες ενέργειες στον τομέα της βοήθειας για την ανάπτυξη ικανοτήτων στις πλούσιες σε πόρους αναπτυσσόμενες χώρες, στο πλαίσιο του 2ου κοινού σχεδίου δράσης για την κοινή στρατηγική Αφρικής-ΕΕ 2011-2013, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, τη βιομηχανία και τους ενδιαφερομένους φορείς· χαιρετίζει την προσέγγιση που υιοθετεί αυτό το σχέδιο δράσης για την παροχή κατάρτισης όσον αφορά τις βέλτιστες πρακτικές στην διαπραγμάτευση συμβάσεων εκμετάλλευσης ορυκτών και την προώθηση της επιστημονικής συνεργασίας στον τομέα των ορυκτών, καθώς και για την προώθηση της χρηστής διακυβέρνησης και της διαφάνειας·

14. επαναλαμβάνει ότι οι πρωτοβουλίες για τη διαφάνεια στον τομέα των εξορυκτικών βιομηχανιών δρουν στην πραγματικότητα υπέρ της βιομηχανίας αυτής, παράγουν ασφάλεια δικαίου και βιώσιμες μακροπρόθεσμες συμπράξεις και λειτουργούν σαν διασφαλίσεις κατά της επανέναρξης διαπραγματεύσεων ή της εκδίωξης· σημειώνει ότι πρέπει να αντιμετωπιστούν ορισμένες προκλήσεις και ότι ορισμένες συμβάσεις απαιτούν μεν εμπιστευτικότητα αλλά θα πρέπει, εντούτοις, να υποβάλλονται στο δημόσιο έλεγχο· επισημαίνει ότι ο νόμος της Γκάνας για τη διαχείριση των εσόδων πετρελαίου αποτελεί ένα καλό παράδειγμα διατήρησης κάποιας εμπιστευτικότητας αφενός, διασφαλίζοντας τον κοινοβουλευτικό έλεγχο αφετέρου·

15. χαιρετίζει την πρόθεση της Επιτροπής να προωθήσει την ευρύτερη δημοσιοποίηση οικονομικών πληροφοριών και την υποβολή έκθεσης ανά χώρα όσον αφορά τις εξορυκτικές βιομηχανίες και αναμένει την προσεχή νομοθετική πρόταση της Επιτροπής για την αυτόματη δημοσιοποίηση των κερδών και των φορολογικών υποχρεώσεων των πολυεθνικών εταιρειών σε κάθε αναπτυσσόμενη χώρα όπου δραστηριοποιούνται, με στόχο την καταπολέμηση της κατάχρησης "φορολογικών παραδείσων", της φοροδιαφυγής, και της παράνομης εξαγωγής κεφαλαίων· ζητεί επίσης μεγαλύτερη διαφάνεια για όλες τις ευρωπαϊκές εξορυκτικές βιομηχανίες πρώτων υλών στις αναπτυσσόμενες χώρες, με την καταβολή των αντιστοιχούντων φόρων και τη δημοσιοποίηση των δραστηριοτήτων τους· τονίζει τη σημασία της συνεργασίας ΕΕ-Ηνωμένων Εθνών όσον αφορά τη διαδικασία Kimberley·

16. καλεί την ΕΕ να συνάπτει θεμιτές και δίκαιες εμπορικές συναλλαγές με τις αναπτυσσόμενες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της μεταφοράς τεχνολογίας στην περίπτωση των λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών, που θα αποτελέσουν ένα μοντέλο βιώσιμης εμπορικής πολιτικής στη βάση ορισμένων κοινωνικών και περιβαλλοντικών κριτηρίων·

17. ζητεί να καθιερωθεί μια στενότερη διεθνής συνεργασία επί των στρατηγικών πόρων, με τη δρομολόγηση μιας ανοικτής, πολυσυλλεκτικής και διαφανούς διαδικασίας συνομιλιών σχετικά με την μελλοντική χρήση των πρώτων υλών παγκοσμίως, και με τη συμμετοχή δικτύων της κοινωνίας των πολιτών όπως το "Publish What You Pay" (PWYP)· είναι της γνώμης ότι οι σε παγκόσμιο επίπεδο πρωτοβουλίες σε αυτόν τον ευαίσθητο τομέα μπορεί να αποτελέσουν μέτρα παγίωσης της εμπιστοσύνης μεταξύ της ΕΕ και αναδυόμενων οικονομιών όπως η Κίνα, η Βραζιλία και η Ινδία·

18. ζητεί από την ΕΕ να ορίσει υποχρεώσεις και καθήκοντα των επενδυτών για σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, περιβαλλοντικών προτύπων και των βασικών εργασιακών προτύπων της ΔΟΕ όταν αυτοί δραστηριοποιούνται σε αναπτυσσόμενες χώρες· θεωρεί ότι οι επιχειρήσεις της ΕΕ πρέπει να είναι νομικά υπεύθυνες στις χώρες καταγωγής τους για την παραβίαση αυτών των δικαιωμάτων από τις θυγατρικές τους στο εξωτερικό και από φορείς που βρίσκονται υπό τον έλεγχό τους·

19. θεωρεί ότι η στρατηγική της ΕΕ για τις πρώτες ύλες πρέπει να αντικατοπτρίζει τις διαφορές μεταξύ των ανεπτυγμένων και των μεγάλων αναδυόμενων οικονομιών, αφενός, και των λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών, αφετέρου·

20. ζητεί από την ΕΤΕ και την Επιτροπή να εξετάσουν ενδελεχώς κατά πόσον τα προγράμματα συμβάλλουν στην εξάλειψη της φτώχειας, τη βιώσιμη ανάπτυξη και την χωρίς αποκλεισμούς οικονομική πρόοδο, πριν από τη λήψη αποφάσεων για υποστήριξη του τομέα των εξορυκτικών βιομηχανιών στις αναπτυσσόμενες χώρες· ζητεί να υπάρξει μία αναστολή της δημόσιας χρηματοδότησης από την ΕΕ για εξορυκτικά προγράμματα, έως την έγκριση των κανονισμών κατά της φοροδιαφυγής και υπέρ της διαφάνειας, της κατάλληλης αξιολόγησης και του σεβασμού των κοινωνικών και περιβαλλοντικών προτύπων·

21. υπογραμμίζει ότι η εκμετάλλευση των φυσικών πόρων πρέπει να αποσκοπεί στο να βοηθηθούν οι αντίστοιχες χώρες να επιτύχουν τους ευρύτερους κοινωνικούς και οικονομικούς στόχους της, και όχι να αποτελεί αυτοσκοπό·

22. επισημαίνει ότι οι βιοτεχνικές και μικρής κλίμακας εξορυκτικές δραστηριότητες μπορούν να παίξουν ζωτικό ρόλο στις τοπικές κοινωνίες, να αυξήσουν την απασχόληση και να προωθήσουν αναπτυξιακούς στόχους όταν είναι επίσημα αναγνωρισμένες, λειτουργούν σύμφωνα με κανόνες και υποστηρίζονται· εκφράζει την λύπη του για την σχετική έλλειψη γνώσεων και εργαλείων ανάλυσης στο πεδίο αυτό και υπογραμμίζει την ανάγκη αύξησης της προβολής τους, διευκόλυνσης μιας πιο αποτελεσματικής πολιτικής σχεδιασμού και υλοποίησης για τις βιοτεχνικές και μικρής κλίμακας εξορυκτικές δραστηριότητες, και παρακολούθησης των προσπαθειών υποστήριξης της πρόληψης των παγίδων που δημιουργεί η φτώχεια, όπως η παιδική εργασία, οι επισφαλείς συνθήκες εργασίας, η υποχρεωτική εργασία που συναντάται συχνά στον βιοτεχνικό κλάδο εξόρυξης, καθώς και των συγκρούσεων που συνδέονται με τις μικρής κλίμακας εξορυκτικές δραστηριότητες· καλεί επίσης την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να υποστηρίξουν τις αναπτυσσόμενες χώρες τόσο σε εθνικό όσο και σε τοπικό επίπεδο, διαθέτοντας τους εμπειρογνωμοσύνη όσον αφορά τις βιώσιμες πρακτικές εξόρυξης, την αποδοτικότερη χρήση των πόρων και την επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση·

23. τονίζει ότι το ζήτημα της πρόσβασης στις πρώτες ύλες θα πρέπει να ενσωματώνεται αποτελεσματικά στα μέτρα ειρήνευσης και στα μέτρα πρόληψης συρράξεων, δεδομένου ότι σημαντικός αριθμός συγκρούσεων έχουν αναζωπυρωθεί σε ορισμένες περιοχές· πιστεύει ότι θα πρέπει να αποτελέσει μακροπρόθεσμο στόχο της ΕΕ η θέσπιση ενός συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης και πρόληψης συγκρούσεων που θα επιτρέψει να εξακριβώνεται έγκαιρα ποιες πρώτες ύλες αποτελούν την αιτία ορισμένων συγκρούσεων.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία της έγκρισης	14.6.2011
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	23 0 0
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Michael Cashman, Ricardo Cortés Lastra, Corina Creţu, Leonidas Donskis, Charles Goerens, Catherine Grèze, András Gyürk, Ελένη Θεοχάρους, Filip Kaczmarek, Franziska Keller, Miguel Angel Martínez Martínez, Gay Mitchell, Norbert Neuser, Bill Newton Dunn, Maurice Ponga, Birgit Schnieber-Jastram, Michèle Striffler, Alf Svensson, Ivo Vajgl, Anna Záborská, Iva Zanicchi
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Κρίτων Αρσένης, Isabella Lövin

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπής Διεθνούς Εμπορίου (23.6.2011)

προς την Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας

σχετικά με μία αποτελεσματική στρατηγική στον τομέα των πρώτων υλών για την Ευρώπη
(2011/2056(INI))

Συντάκτης γνωμοδότησης: Bernd Lange

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου καλεί την Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:

1.  τονίζει ότι η εμπορική πολιτική της ΕΕ πρέπει να διαδραματίσει σημαντικότερο ρόλο ως μέσο για τη βελτίωση της πρόσβασης της ΕΕ στις πρώτες ύλες των παγκόσμιων αγορών και για τη διασφάλιση της αξιοπιστίας και της ασφάλειας της προμήθειας πρώτων υλών στην ευρωπαϊκή βιομηχανία και να καταστήσει δυνατή τη δημιουργία ουσιαστικών εταιρικών σχέσεων στο πνεύμα της αειφόρου αναπτυξιακής πολιτικής που ακολουθείται σε σχέση με τις χώρες που κατέχουν τέτοιου είδους φυσικούς πόρους·

2.  διαπιστώνει ότι δεν έχουν όλες οι αγορές πρώτων υλών τα ίδια χαρακτηριστικά και ιδιαίτερα οι αγορές πρώτων υλών του γεωργικού τομέα επηρεάζονται από ισχυρούς εποχικούς και κλιματικούς παράγοντες και για το λόγο αυτό απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή·

3.  υπογραμμίζει τη σημασία του νόμιμου εμπορίου πρώτων υλών για την αειφόρο ανάπτυξη της οικονομίας και ζητεί να αναπτυχθεί μια ολοκληρωμένη στρατηγική της ΕΕ για τις πρώτες ύλες, η οποία θα περιλαμβάνει μια στοχευμένη διπλωματία με τις στρατηγικής σημασίας προμηθεύτριες χώρες, θα βασίζεται στην ατζέντα βιομηχανικής και αγροτικής πολιτικής της ΕΕ και θα συνάδει με την αναπτυξιακή και περιβαλλοντική πολιτική της· καλεί επίσης την Επιτροπή να δημιουργήσει συνέργειες μεταξύ όλων των ευρωπαϊκών πολιτικών και των ενδιαφερόμενων μερών, συγκροτώντας, για παράδειγμα, εθνικές επιτροπές για τα στρατηγικής σημασίας μέταλλα, στις οποίες θα συμμετέχουν οι δημόσιες αρχές, οι επιχειρήσεις – συμπεριλαμβανομένων των ΜΜΕ – που δραστηριοποιούνται στον εν λόγω τομέα, και η κοινωνία των πολιτών·

4.  ζητεί, συνεπώς, από την Επιτροπή να εκπονήσει μελέτη για τις ευρωπαϊκές εισαγωγές πρώτων υλών οι οποίες, αν και δεν ταξινομούνται ως κρίσιμης σημασίας (π.χ. λίθιο, άφνιο και νικέλιο), έχουν στρατηγική σημασία για την κάλυψη των ευρωπαϊκών βιομηχανικών αναγκών και την κατασκευή καταναλωτικών αγαθών υψηλής προστιθέμενης αξίας· στην ίδια μελέτη θα πρέπει επίσης να αξιολογηθούν η εξάρτηση των ευρωπαϊκών βιομηχανιών από τις εν λόγω πρώτες ύλες, μέτρα για τη διασφάλιση του εφοδιασμού με πρώτες ύλες και το περιβαλλοντικό κόστος εξόρυξής τους, καθώς και εναλλακτικές λύσεις που ενδεχομένως εξετάζονται·

5.  καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει τακτική και ασφαλή πρόσβαση σε σχετικές με τη βιομηχανία πρώτες ύλες και σπάνιες γαίες μέσω αμοιβαίως επωφελών και δίκαιων εμπορικών και επενδυτικών συμφωνιών και μακροπρόθεσμων στρατηγικών εμπορικών εταιρικών σχέσεων, οι οποίες θα δώσουν τη δυνατότητα στις αναπτυσσόμενες χώρες να διαφοροποιήσουν και εκβιομηχανίσουν τις οικονομίες τους και να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας και αειφόρο οικονομική ανάπτυξη, ενώ παράλληλα τροφοδοτούν τη βιομηχανία της ΕΕ με ζωτικής σημασίας πόρους· καλεί την Επιτροπή, εν προκειμένω, να ενταχθεί η τήρηση των προδιαγραφών της ΔΟΕ και των διεθνών περιβαλλοντικών προδιαγραφών σε όλες τις εμπορικές συμφωνίες·

6.  καλεί την Επιτροπή να εξετάσει τη θέσπιση κατευθυντηρίων γραμμών για την κοινωνική ευθύνη των ευρωπαϊκών εταιρειών που εμπλέκονται στην εξόρυξη πρώτων υλών στις χώρες προέλευσης· καλεί τις εταιρείες να αναλάβουν χωρίς καθυστέρηση την κοινωνική τους ευθύνη ως εθελοντική δέσμευση· ζητεί οι εν λόγω δεσμεύσεις συμμορφώνονται προς τις Κατευθυντήριες Γραμμές του ΟΟΣΑ για τις Πολυεθνικές Επιχειρήσεις και την αρχή της δέουσας επιμέλειας όσον αφορά την εφοδιαστική αλυσίδα, η οποία προσδιορίζεται στις Κατευθυντήριες Οδηγίες του ΟΟΣΑ του 2010 για τη Δέουσα Επιμέλεια· καλεί την Επιτροπή, από κοινού με τις επιχειρήσεις, να παρακολουθήσει και να προωθήσει την αποτελεσματικότητα αυτής της διαδικασίας εθελοντικής δέσμευσης· υπενθυμίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι όλες οι επιχειρήσεις πρέπει να σέβονται το ισχύον δίκαιο στην εκάστοτε χώρα υποδοχής·

7.  εκφράζει την ανησυχία του για τη συνεχιζόμενη εμπορία και χρήση μεταλλευμάτων από ζώνες συγκρούσεων, η εξόρυξη των οποίων δημιουργεί ανεπίτρεπτη βία και παράνομες δραστηριότητες· ζητεί από την Επιτροπή, την ΕΥΕΔ, το Συμβούλιο και τα κράτη μέλη να λάβουν υπόψη την κατάσταση αυτή στο πλαίσιο των σχέσεών τους με τρίτες χώρες· καλεί την Επιτροπή και τις στρατηγικές προμηθεύτριες χώρες της ΕΕ να αναπτύξουν από κοινού αποτελεσματικά συστήματα για την ιχνηλασιμότητα των πρώτων υλών από εισαγωγές μέσω ανακύκλωσης ή διάθεσης και να εισαγάγουν ένα αμοιβαίο σύστημα πιστοποίησης πρώτων υλών και των αλυσίδων εμπορίας τους (Certified Trading Chains), με στόχο να διασφαλισθεί ότι το εμπόριο αυτό είναι θεμιτό και, ιδίως, να προληφθούν καταχρήσεις όσον αφορά το εμπόριο πρώτων υλών από περιοχές που αντιμετωπίζουν κρίσεις· καλεί την Επιτροπή να συνεργαστεί με τους αρμόδιους διεθνείς οργανισμούς (ΟΗΕ, ΟΟΣΑ, ΔΟΕ) με στόχο τον καθορισμό, και επιχειρώντας την εναρμόνιση, των βέλτιστων πρακτικών πιστοποίησης· καλεί την Επιτροπή να ακολουθήσει το παράδειγμα του νόμου Dodd-Frank των ΗΠΑ σε σχέση με το εμπόριο ορυκτών που προέρχονται από εμπόλεμες ζώνες·

8.  τονίζει ότι οι χρηματαγορές μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην αντιστάθμιση του κινδύνου τόσο για τους παραγωγούς όσο και για τους καταναλωτές των πρώτων υλών και των βασικών αγαθών· καλεί την Επιτροπή να λάβει τα αναγκαία μέτρα για τη διασφάλιση της διαφάνειας στις αγορές βασικών αγαθών και την αποφασιστική αντιμετώπιση της αδικαιολόγητης κερδοσκοπίας επί των βασικών αγαθών, που οδηγεί σε καταχρήσεις στην αγορά βασικών αγαθών, εάν αυτό κριθεί απαραίτητο βάσει εμπειρικής ανάλυσης εις βάθος· σημειώνει ότι σε αυτά εντάσσονται και οι κατάλληλες πρωτοβουλίες στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων της G8 και της G 20· θεωρεί, ειδικότερα, ότι οι δυνατότητες ανακύκλωσης, η υποκαταστασιμότητα και η αποδοτική χρήση των πόρων θα πρέπει να εξεταστούν υπό αυτό το πρίσμα, και ότι η Επιτροπή θα πρέπει να δρομολογήσει και να προαγάγει έργα έρευνας και ανάπτυξης στους εν λόγω τομείς·

9.  εκφράζει ανησυχία για τις επιπτώσεις των αγορών παραγώγων στην εξέλιξη των τιμών των πρώτων υλών· θεωρεί ότι θα πρέπει να διενεργούνται πιο αποτελεσματικοί έλεγχοι επί των αγορών εξωχρηματιστηριακών παραγώγων· υποστηρίζει επί του θέματος μέτρα όπως είναι η αύξηση της διαφάνειας επί των εξωχρηματιστηριακών παραγώγων υπό την επίβλεψη της ΕΑΚΑΑ· πιστεύει ότι τέτοιου είδους μέτρα μπορούν να δημιουργήσουν μεγαλύτερη ασφάλεια για τους επενδυτές και τις ΜΜΕ καθώς και μεγαλύτερη ασφάλεια προγραμματισμού για τους ευρωπαίους παραγωγούς·

10. εκφράζει δυσαρέσκεια για τη στάση τρίτων χωρών, ιδίως δε ορισμένων αναδυομένων χωρών, οι οποίες εκμεταλλεύονται τη θέση τους ως κυρίαρχων προμηθευτών και προκαλούν στρεβλώσεις στην παγκόσμια αγορά πρώτων υλών· προτρέπει την Επιτροπή να αναζητήσει λύσεις σε διμερές επίπεδο και να διαβουλευτεί, κατά περίπτωση, με τις εν λόγω χώρες ή ακόμη και να καταφύγει σε μέσα εμπορικής άμυνας, σύμφωνα με τους κανόνες και τις αρχές του ΠΟΕ, και στηρίζει τις πρόσφατες προσπάθειες της Επιτροπής για δημιουργία ομάδας του ΠΟΕ· καλεί τον ΠΟΕ να εξετάσει κατά πόσον θα πρέπει να απευθύνει ισχυρή έκκληση στα μέλη του για μη κατάχρηση των αναπτυξιακών και περιβαλλοντικών πολιτικών ως δικαιολογίες για περιορισμούς στις εξαγωγές, εκτός αν τούτο δικαιολογείται δεόντως στο πλαίσιο του ΠΟΕ· καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προσδιορίσει σημαντικούς στρατηγικούς πόρους για την ΕΕ και να εγγυηθεί την πρόσβαση σε αυτούς·

11. λαμβάνει γνώση της στρατηγικής της Επιτροπής στις διαπραγματεύσεις συμφωνιών ελεύθερων συναλλαγών, συμφωνιών οικονομικής εταιρικής σχέσης και συμφωνιών εταιρικής σχέσης και συνεργασίας με τις αναπτυσσόμενες χώρες για την κατάργηση των εξαγωγικών δασμών στις πρώτες ύλες· πιστεύει ότι η εθνική κυριαρχία των χωρών που κατέχουν πόρους πρέπει να γίνει σεβαστή και ζητεί από την Επιτροπή, στο πλαίσιο αυτό, να εξισορροπήσει την αντίθεσή της όσον αφορά τους εξαγωγικούς δασμούς στις αναπτυσσόμενες χώρες υιοθετώντας μια διαφοροποιημένη προσέγγιση, η οποία να λαμβάνει υπόψη τα διάφορα εθνικά πλαίσια, ώστε να μην τεθούν σε κίνδυνο οι αναπτυξιακοί στόχοι και η εκβιομηχάνιση των αναπτυσσόμενων χωρών· υπογραμμίζει ότι το ελεύθερο και θεμιτό εμπόριο είναι κεντρικής σημασίας για την ανάπτυξη του τομέα των πρώτων υλών σε παγκόσμιο επίπεδο και τη δημιουργία πλούτου σε όλες τις κοινωνίες·

12. τονίζει ότι από την ΕΕ εξακολουθούν να εξάγονται παράνομα σημαντικές ποσότητες ανακυκλώσιμων αποβλήτων και αποβλήτων τα οποία περιέχουν πρώτες ύλες· καλεί την Επιτροπή να λάβει όλα τα δυνατά μέτρα για τον εντοπισμό και για τον τερματισμό των παράνομων εξαγωγών και να συμπεριλάβει στις διεθνείς συμφωνίες προδιαγραφές για την ανακύκλωση αντίστοιχες με αυτές της ΕΕ· καλεί τα κράτη μέλη να ενισχύσουν σημαντικά τα συστήματα ελέγχου των εξαγωγών, και την Επιτροπή να καλύψει τα υφιστάμενα νομοθετικά κενά στον κανονισμό για τη μεταφορά των αποβλήτων, ιδίως σε ό,τι αφορά τους τελωνειακούς ελέγχους στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ· καλεί επίσης, στο πλαίσιο αυτό, όλους τους εμπορικούς εταίρους της ΕΕ, ιδιαίτερα τις αναπτυσσόμενες χώρες, να θεσπίσουν κατάλληλη νομοθεσία και να εφαρμόσουν επαρκή μέτρα ελέγχου για την πρόληψη των παράνομων εισαγωγών αποβλήτων κάθε είδους στην επικράτειά τους και να καταπολεμήσουν ενεργά τη διαφθορά, η οποία συχνά είναι αυτή που εξαρχής επιτρέπει τέτοιες παράνομες εισαγωγές·

13. καλεί την Επιτροπή να χρηματοδοτήσει επαρκώς τις έρευνες στον τομέα της ανακύκλωσης αποβλήτων που περιέχουν πρώτες ύλες· υπογραμμίζει ότι τα ανακυκλωμένα βιομηχανικά απόβλητα δεν πρέπει να θεωρούνται σκωρίες αλλά νέοι πόροι· για το λόγο αυτό προτείνει στην Επιτροπή να ενισχυθούν η εσωτερική αγορά πρώτων υλών της ΕΕ και οι νόμιμες εξαγωγές ανακυκλωμένων πρώτων υλών και σχετικών προϊόντων από την ΕΕ μέσω των κατάλληλων κινήτρων, τα οποία θα προωθούν τη χρήση ανακυκλωμένων πρώτων υλών και σχετικών προϊόντων στην ΕΕ και το εμπόριο ανακυκλωμένων βιομηχανικών προϊόντων·

14. σημειώνει ότι οι διεργασίες ανακύκλωσης θα μπορούσαν να βελτιωθούν, και ότι η Επιτροπή και τα κράτη μέλη θα πρέπει να εντείνουν σημαντικά τις προσπάθειές τους για τη δημιουργία αποτελεσματικών κινήτρων και τη στήριξη και ανάπτυξη της έρευνας, ιδίως στον τομέα της βιοφυτικής χημείας και της ανακύκλωσης χημικών ουσιών, με στόχο τον περιορισμό της εξάρτησης της ΕΕ από τις χώρες που την προμηθεύουν με πρώτες ύλες και σπάνιες γαίες·

15. τονίζει ότι το εμπόριο πρώτων υλών δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο για την επίτευξη πολιτικών στόχων αλλά πρέπει να χαρακτηρίζεται μόνο από την οικονομική του διάσταση· επισημαίνει ότι δεν πρέπει να χρησιμοποιείται για τη δημιουργία πολιτικής εξάρτησης αλλά πρέπει να υπόκειται στους συνήθεις οικονομικούς κανόνες· χαιρετίζει τις προσπάθειες της ΕΕ για την προώθηση ενός βιώσιμου εμπορίου πρώτων υλών με τις τρίτες χώρες (π.χ. σχέδιο δράσης FLEGT)·

16. τονίζει ότι πρέπει να θεσπιστούν σαφείς κανόνες όσον αφορά τη συνεργασία στον τομέα του εμπορίου πρώτων υλών μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων μερών (παραγωγών, εξαγωγέων, χώρων διαμετακόμισης, εισαγωγέων)· παράλληλα, θεωρεί ότι η Επιτροπή πρέπει να λάβει θέση κατά των έργων που αντίκεινται σε αυτή την αρχή· ενθαρρύνει την Επιτροπή και τις εταιρείες της ΕΕ να προαγάγουν και να επενδύσουν σε τεχνολογίες φιλικές προς το περιβάλλον.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία της έγκρισης	21.6.2011
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	24 3 0
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	William (The Earl of) Dartmouth, Laima Liucija Andrikienė, Kader Arif, David Campbell Bannerman, Daniel Caspary, Marielle De Sarnez, Christofer Fjellner, Yannick Jadot, Bernd Lange, David Martin, Emilio Menéndez del Valle, Vital Moreira, Paul Murphy, Cristiana Muscardini, Godelieve Quisthoudt-Rowohl, Niccolò Rinaldi, Tokia Saïfi, Helmut Scholz, Peter Šťastný, Robert Sturdy, Keith Taylor, Iuliu Winkler, Pablo Zalba Bidegain, Paweł Zalewski
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Josefa Andrés Barea, George Sabin Cutaş, Syed Kamall, Μαρία-Ελένη Κοππά, Elisabeth Köstinger, Jörg Leichtfried, Jarosław Leszek Wałęsa

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου (28.6.2011)

προς την Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας

σχετικά με μία αποτελεσματική στρατηγική στον τομέα των πρώτων υλών για την Ευρώπη
(2011/2056(INI))

Συντάκτρια γνωμοδότησης: Daciana Octavia Sârbu

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η Επιτροπή Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου καλεί την Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:

1.  επικροτεί την ανακοίνωση της Επιτροπής και την προσέγγιση που υιοθετείται σε αυτήν, η οποία ορίζει τις πρώτες ύλες και τα γεωργικά βασικά εμπορεύματα ως ζήτημα πρωταρχικής σημασίας για την ΕΕ· επισημαίνει ότι οι πρώτες ύλες καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος της ανακοίνωσης και εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η γεωργία εξετάζεται σε πολύ περιορισμένο βαθμό·

2.  εφιστά, στο πλαίσιο αυτό, την προσοχή στη σημασία της αποφυγής της σπατάλης πρώτων υλών και θρεπτικών συστατικών από κοπριά, και ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθήσουν την κατεργασία της κοπριάς· επισημαίνει, στο πλαίσιο αυτό, ότι είναι σημαντικό να οριστούν τα προϊόντα ζύμωσης ως υποκατάστατα του λιπάσματος·

3.  υποστηρίζει την ανάλυση της Επιτροπής όσον αφορά τα γεωργικά προϊόντα στο πλαίσιο της παγκόσμιας επισιτιστικής ασφάλειας, με τα παγκόσμια αποθέματα τροφίμων να μειώνονται και τον πληθυσμό και την πείνα να αυξάνεται, και, όσον αφορά τις προοπτικές της αγοράς, υπογραμμίζει τις ακραίες διακυμάνσεις των τιμών των τροφίμων και των ζωοτροφών, τις ατέλειες των αλυσίδων εφοδιασμού τροφίμων και ζωοτροφών και τον ρόλο των χρηματοδοτικών μέσων και της κερδοσκοπικής συμπεριφοράς ως πιθανή αιτία της αστάθειας, η οποία πρέπει να εξετασθεί σοβαρά· υπενθυμίζει ότι τέσσερα κράτη μέλη της ΕΕ συγκαταλέγονται στις χώρες που θεωρούνται ιδιαίτερα εκτεθειμένες στον κίνδυνο αύξησης των τιμών των τροφίμων·

4.  ζητεί να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στη θεμελιώδη αβεβαιότητα όσον αφορά την αυξανόμενη αλληλεπίδραση μεταξύ των μεταβολών των τιμών της ενέργειας και των βασικών μη ενεργειακών προϊόντων, ιδιαίτερα των τροφίμων·

5.  εφιστά την προσοχή στην επισφαλή κατάσταση του εφοδιασμού όσον αφορά τα εισαγόμενα γεωργικά προϊόντα, δεδομένων των περιορισμών που επέβαλαν πρόσφατα ορισμένες χώρες στις εξαγωγές· πιστεύει ότι η ΕΕ πρέπει να προστατεύσει τους πολίτες της από τις συνέπειες τέτοιων φαινομένων, μειώνοντας τα επίπεδα εξάρτησης·

6.  πιστεύει ότι τα κράτη μέλη πρέπει να επιδιώξουν τη βελτιστοποίηση του βαθμού εκμετάλλευσης των διαθέσιμων καλλιεργήσιμων εκτάσεων, με την αποκατάσταση των υποβαθμισμένων εκτάσεων και την επαναφορά των εγκαταλειμμένων ή ακαλλιέργητων εκτάσεων στον γεωργικό κύκλο·

7.  γνωρίζει ότι η εκτεταμένη χρήση γεωργικών εκτάσεων για την παραγωγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έχει αντίκτυπο στη γεωργική παραγωγή· θεωρεί, ωστόσο, ότι ο τομέας της γεωργίας και των τροφίμων καλείται επίσης να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην παραγωγή βιοενέργειας, και, στο πλαίσιο αυτό, ζητεί τον προσδιορισμό των πιθανών συνεργιών μεταξύ των δύο τομέων·

8.  ζητεί από την Επιτροπή να περιλάβει στην ΚΓΠ και στη στρατηγική για τις πρώτες ύλες πρωτοβουλίες βασισμένες σε κίνητρα, με στόχο την αξιοποίηση όλων των δυνατοτήτων που διαθέτουν οι γεωργοί για να αυξήσουν την παραγωγή βιώσιμης ενέργειας, οι οποίες σήμερα δεν αξιοποιούνται πλήρως, δημιουργώντας έτσι θέσεις απασχόλησης και ενισχύοντας το εισόδημα των γεωργών·

9.  όσον αφορά την επισιτιστική ασφάλεια, στηρίζει το πόρισμα της ανακοίνωσης ότι, χωρίς κοινή γεωργική πολιτική και μηχανισμούς άμεσης στήριξης, θα ετίθετο σε κίνδυνο η ικανότητα παραγωγής τροφίμων· τονίζει, συνεπώς, την ανάγκη για μια συνεκτική μελλοντική ΚΓΠ, η οποία να διατηρεί το τρέχον επίπεδο χρηματοδότησης· συμφωνεί, περαιτέρω, με την άποψη ότι η ΕΕ συνεχίζει και πρέπει να συνεχίσει να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη διασφάλιση επαρκούς ποσότητας τροφίμων για έναν ολοένα αυξανόμενο παγκόσμιο πληθυσμό· ως εκ τούτου, υποστηρίζει μια στρατηγική για τις πρώτες ύλες και τα βασικά προϊόντα που βασίζεται σε μια ολοκληρωμένη προσέγγιση, η οποία περιλαμβάνει ζητήματα γεωργικής, οικονομικής, περιβαλλοντικής, εμπορικής, ενεργειακής και αναπτυξιακής πολιτικής·

10. επιμένει, όπως και η Επιτροπή, ότι η διεθνής κοινότητα πρέπει να υιοθετήσει μια μακροπρόθεσμη συντονισμένη προσέγγιση για την παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένων εντατικότερων προσπαθειών στον τομέα της έρευνας και επενδύσεων στον γεωργικό τομέα των αναπτυσσόμενων χωρών, κυρίως με τον καθορισμό προτεραιοτήτων της αναπτυξιακής πολιτικής, προκειμένου να αυξηθεί η ανθεκτικότητα και η προσαρμοστικότητα σε επισιτιστικούς κλονισμούς·

11. επιβεβαιώνει εκ νέου τη στήριξή του για ένα σύστημα έκτακτων παγκόσμιων αποθεμάτων τροφίμων, υπό την αιγίδα του συστήματος οργανώσεων των Ηνωμένων Εθνών, και πιστεύει ότι η ΕΕ πρέπει να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στην προώθηση αυτής της πρωτοβουλίας· υποστηρίζει τις προσπάθειες που ανέλαβε πρόσφατα η G20 όσον αφορά την πολιτική αντίδραση στην αστάθεια των τιμών στις αγορές τροφίμων και γεωργικών προϊόντων, μεταξύ άλλων με την αύξηση της ανταλλαγής πληροφοριών σχετικά με τις προβλέψεις για την παραγωγή τροφίμων, και επαναλαμβάνει το αίτημά του για μεγαλύτερη διαφάνεια, καλύτερη και πιο έγκαιρη πληροφόρηση για τα αποθέματα βασικών ειδών διατροφής· θεωρεί επίσης ότι πρέπει να θεσπιστούν εθνικά αποθέματα έκτακτης ανάγκης, ώστε να κατοχυρωθεί η ασφάλεια του επισιτιστικού εφοδιασμού·

12. εκφράζει την ικανοποίησή του για το κοινό ανακοινωθέν το οποίο εξέδωσε η 3η σύνοδος Υπουργών Γεωργίας που διεξήχθη στις 22 Ιανουαρίου 2011 στο Βερολίνο και υπέγραψαν 48 χώρες, όπου ζητείται η βελτίωση της ικανότητας για την εύρυθμη λειτουργία των γεωργικών αγορών και αναγνωρίζεται η σημασία του εμπορίου ως προς τη δημιουργία ισορροπίας μεταξύ των διαφόρων παραγόντων στις γεωργικές αγορές και τη βελτίωση της πρόσβασης των γεωργών σε πρώτες ύλες και ενέργεια·

13. αναμένει ότι η στρατηγική για τις πρώτες ύλες θα ευθυγραμμίζεται με τις προτεραιότητες της στρατηγικής ΕΕ 2020 για έξυπνη, βιώσιμη και δίχως αποκλεισμούς ανάπτυξη· πιστεύει ότι οι προτάσεις θα πρέπει να περιλαμβάνουν τη χρήση πρώτων υλών, εδάφους και υδάτινων πόρων από τον γεωργικό τομέα·

14. επαναλαμβάνει τη δέσμευσή του για την αντιμετώπιση των ακραίων διακυμάνσεων των τιμών, οι οποίες θα μπορούσαν να αποτελέσουν σοβαρή απειλή για την επισιτιστική ασφάλεια, δεδομένης της συμπεριφοράς της αγοράς σε ό,τι αφορά τα γεωργικά βασικά εμπορεύματα· τούτο θα μπορούσε να γίνει, για παράδειγμα, με την αύξηση της γεωργικής παραγωγικότητας και προσαρμοστικότητας στην αλλαγή του κλίματος· επισημαίνει ότι η αστάθεια αυτή επιτείνεται ενίοτε από φραγμούς στο εμπόριο, που συχνά επιβάλλονται μονομερώς·

15. υπενθυμίζει το γεγονός ότι η αγορά γεωργικών προϊόντων είναι ασταθής από δομικής πλευράς, καθώς η εποχικότητα της παραγωγής, τα καιρικά φαινόμενα και άλλοι παράγοντες εμποδίζουν τους παραγωγούς να προσαρμόζονται στις διακυμάνσεις της ζήτησης σε σύντομο διάστημα· υπενθυμίζει ότι η γεωργία είναι ένας στρατηγικός τομέας και ότι η λειτουργία της δεν πρέπει να αφεθεί αποκλειστικά στις δυνάμεις της αγοράς· τονίζει ότι οι μεταρρυθμίσεις στην αλυσίδα του εφοδιασμού θα πρέπει να έχουν ως στόχο να εξασφαλιστεί ότι οι υψηλότερες τιμές των γεωργικών βασικών εμπορευμάτων οδηγούν σε υψηλότερα εισοδήματα για τους γεωργούς, οι οποίοι αντιμετωπίζουν αυξημένο κόστος παραγωγής εισερχομένων και αστάθεια τιμών·

16. ζητεί από την Επιτροπή μια έκθεση σχετικά με τη ρύθμιση των χρηματοοικονομικών παραγώγων και των βασικών προϊόντων, προκειμένου να εξακριβώσει εάν χρειάζεται ξεχωριστή ρύθμιση για τα γεωργικά βασικά προϊόντα λόγω των ιδιαιτεροτήτων του τομέα· υποστηρίζει την πρόσφατη πρόταση της Επιτροπής σχετικά με τη ρύθμιση των εξωχρηματιστηριακών παραγώγων και τη δημόσια διαβούλευση σχετικά με την οδηγία για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων (MiFID)· πιστεύει ότι η καταχρηστική κερδοσκοπική συμπεριφορά, η κακή πρακτική και η καταχρηστική συμπεριφορά στις αγορές παραγώγων πρέπει να αντιμετωπιστεί επειγόντως·

17. υπενθυμίζει ότι οι αγορές παραγώγων επί βασικών εμπορευμάτων αρχικά εκπλήρωσαν τον σκοπό της αντιστάθμισης του κινδύνου και της παροχής της δυνατότητας αύξησης της χρηματοδότησης από την αγορά, δύο πτυχές που εξυπηρετούν τα συμφέροντα των γεωργών· σημειώνει με ανησυχία, ωστόσο, ότι πολλοί επενδυτές πλέον δεν έχουν άμεση σύνδεση με γεωργία και ότι ο αριθμός των συναπτόμενων συμβάσεων είναι πολλαπλάσιος της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων, καλεί δε την Επιτροπή να εξετάσει αν αυτό ανοίγει τον δρόμο σε κερδοσκοπικές φούσκες·

18. εκφράζει την αποδοκιμασία του για το γεγονός ότι πολύ μεγάλο μέρος των γεωργικών αποβλήτων δεν αξιοποιείται πλήρως· θεωρεί ότι τα γεωργικά απόβλητα θα πρέπει να θεωρούνται πόροι, και στο πλαίσιο αυτό ζητεί από την Επιτροπή να διερευνήσει νέους τρόπους για τη χρήση τους ως πρώτων υλών για άλλους τομείς·

19. επισημαίνει ότι η αποτελεσματική παρακολούθηση της πολιτικής για τις γεωργικές πρώτες ύλες έχει ουσιαστική σημασία για μια αποτελεσματική στρατηγική· υπογραμμίζει την ανάγκη για στενότερο συντονισμό εντός της Επιτροπής και μεταξύ των κρατών μελών, επιμένει δε ότι το Κοινοβούλιο πρέπει να ενημερώνεται τακτικά σχετικά με την εξέλιξη της πρωτοβουλίας για τις γεωργικές πρώτες ύλες, μέσω ετήσιας έκθεσης δραστηριότητας·

20. ζητεί από την Επιτροπή να συμπεριλάβει αυτά τα θέματα στη στρατηγική της και να προτείνει συγκεκριμένα μέτρα για να διασφαλιστεί η επισιτιστική ασφάλεια, να αντιμετωπιστεί η αστάθεια της αγοράς και, με διαρκή γενική ευθύνη, να ενισχυθεί η λειτουργικότητα των αγορών παράγωγων προϊόντων για γεωργικά βασικά προϊόντα, ως κατεπείγον θέμα.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	27.6.2011
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	32 1 0
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	John Stuart Agnew, Liam Aylward, Luis Manuel Capoulas Santos, Michel Dantin, Paolo De Castro, Albert Deß, Diane Dodds, Herbert Dorfmann, Iratxe García Pérez, Béla Glattfelder, Sergio Gutiérrez Prieto, Martin Häusling, Esther Herranz García, Peter Jahr, Elisabeth Jeggle, Jarosław Kalinowski, Elisabeth Köstinger, Agnès Le Brun, George Lyon, Gabriel Mato Adrover, James Nicholson, Γεώργιος Παπαστάμκος, Marit Paulsen, Britta Reimers, Czesław Adam Siekierski, Sergio Paolo Francesco Silvestris, Alyn Smith, Marc Tarabella, Janusz Wojciechowski, Мария Неделчева
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Luís Paulo Alves, Pilar Ayuso, Salvatore Caronna, Maria do Céu Patrão Neves, Milan Zver, Димитър Стоянов
Αναπληρωτές (άρθρο 187, παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Oreste Rossi

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία της έγκρισης	30.6.2011
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	43 3 0
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Jean-Pierre Audy, Ivo Belet, Reinhard Bütikofer, Maria Da Graça Carvalho, Pilar del Castillo Vera, Lena Ek, Ioan Enciu, Gaston Franco, Adam Gierek, Fiona Hall, Jacky Hénin, Romana Jordan Cizelj, Krišjānis Kariņš, Lena Kolarska-Bobińska, Béla Kovács, Philippe Lamberts, Bogdan Kazimierz Marcinkiewicz, Marisa Matias, Judith A. Merkies, Jaroslav Paška, Herbert Reul, Teresa Riera Madurell, Michèle Rivasi, Jens Rohde, Paul Rübig, Amalia Sartori, Francisco Sosa Wagner, Konrad Szymański, Britta Thomsen, Patrizia Toia, Ioannis A. Tsoukalas, Claude Turmes, Marita Ulvskog, Vladimir Urutchev, Kathleen Van Brempt, Alejo Vidal-Quadras, Henri Weber
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Francesco De Angelis, Ilda Figueiredo, Jolanta Emilia Hibner, Ivailo Kalfin, Marian-Jean Marinescu, Vladko Todorov Panayotov, Algirdas Saudargas, Hannu Takkula, Silvia-Adriana Ţicău