ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με τον οδικό χάρτη για έναν Ενιαίο Ευρωπαϊκό Χώρο Μεταφορών – Για ένα ανταγωνιστικό και ενεργειακά αποδοτικό σύστημα μεταφορών

24.11.2011 - (2011/2096(INI))

Επιτροπή Μεταφορών και Τουρισμού
Εισηγητής: Mathieu Grosch

Τροπολογίες

• 001-001/REV1 (DOC - 222 KB)
• 002-002 (PDF - 82 KB)
• 002-002 (DOC - 214 KB)
• 003-008 (PDF - 115 KB)
• 003-008 (DOC - 244 KB)

ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με τον «Χάρτη πορείας για έναν Ενιαίο Ευρωπαϊκό Χώρο Μεταφορών – Για ένα ανταγωνιστικό και ενεργειακά αποδοτικό σύστημα μεταφορών»

(2011/2096(INI))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–    έχοντας υπόψη τη Λευκή Βίβλο της Επιτροπής με τίτλο «Χάρτης πορείας για έναν Ενιαίο Ευρωπαϊκό Χώρο Μεταφορών – Για ένα ανταγωνιστικό και ενεργειακά αποδοτικό σύστημα μεταφορών» (COM(2011)0144),

–    έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 12ης Φεβρουαρίου 2003 σχετικά με τη Λευκή Βίβλο της Επιτροπής για την ευρωπαϊκή πολιτική μεταφορών με ορίζοντα το έτος 2010: η ώρα των επιλογών[1],

–    έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 12ης Ιουλίου 2007 για την Ευρώπη σε συνεχή κίνηση - βιώσιμη κινητικότητα για την ήπειρό μας[2],

–    έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 6ης Ιουλίου 2010 σχετικά με ένα αειφόρο μέλλον για τις μεταφορές[3],

–    έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 21ης Οκτωβρίου 2010 σχετικά με την Ολοκληρωμένη Θαλάσσια Πολιτική (ΟΘΠ) - Αξιολόγηση της προόδου που σημειώθηκε και νέες προκλήσεις[4],

–    έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 5ης Ιουλίου 2011 σχετικά με την πέμπτη έκθεση της Επιτροπής για τη συνοχή και τη στρατηγική για την πολιτική συνοχής μετά το 2013[5],

–    έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 6ης Ιουλίου 2011 σχετικά με την ασφάλεια των αεροπορικών μεταφορών, με ειδική έμφαση στους σαρωτές σώματος[6],

–    έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 27ης Σεπτεμβρίου 2011 σχετικά με την ευρωπαϊκή οδική ασφάλεια 2011–2020[7],

–    έχοντας υπόψη τις ανακοινώσεις της Επιτροπής με τίτλο «Το δίκτυο των πολιτών» (COM(1995)0601) και «Σχέδιο δράσης για την αστική κινητικότητα» (COM(2009)0490),

–    έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής του 1995 με τίτλο «Προς έναν δίκαιο και αποτελεσματικό καθορισμό των τιμών στις μεταφορές» (COM(95)0691), και την ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Μεταφορές και εκπομπές CO2» (COM(98)0204), και λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή πρέπει να αναδημοσιεύσει την εν λόγω ανακοίνωση,

–    έχοντας υπόψη τη στρατηγική «Ευρώπη 2020»,

–    έχοντας υπόψη το κοινοτικό κεκτημένο στον τομέα των μεταφορών,

–    έχοντας υπόψη το άρθρο 48 του Κανονισμού του,

–    έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού καθώς και τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας και της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης (A7-0425/2011),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ευρωπαϊκή πολιτική μεταφορών επηρεάζει άμεσα τους πολίτες της ΕΕ σε πολλές καταστάσεις της καθημερινής ζωής τους και ότι ένας ενιαίος ευρωπαϊκός χώρος μεταφορών που θα καταργεί όλα τα εμπόδια μεταξύ των τρόπων μεταφοράς και των εθνικών συστημάτων, χωρίς αθέμιτο ανταγωνισμό και κοινωνικό ντάμπινγκ, συνεπάγεται σημαντικά οφέλη για αυτούς·

Β.   λαμβάνοντας υπόψη ότι ο τομέας των μεταφορών έχει ύψιστη σημασία για την ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των περιφερειών και των πόλεών της, καθώς παράγει περίπου το 5% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος της και προσφέρει περίπου 10 εκατομμύρια θέσεις εργασίας· ότι έχει κρίσιμη σημασία να διατηρηθεί η ικανότητα της ΕΕ να αναπτύσσεται και να καινοτομεί σε τομείς, όπως η κινητικότητα, οι μεταφορές και η εφοδιαστική, που έχουν αποφασιστική σημασία για την θέση της Ευρώπης ως βιομηχανικού και οικονομικού κέντρου και την ανταγωνιστική της σε παγκόσμιο επίπεδο θέση· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις διαδραματίζουν έναν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στον τομέα των μεταφορών·

Γ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι η μελλοντική ευρωπαϊκή πολιτική μεταφορών και κινητικότητας πρέπει να ενσωματώσει τους στόχους 20-20-20 έως το 2020 ως πρωταρχική βάση για τη λήψη αποφάσεων στον συγκεκριμένο τομέα·

Δ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι οι μεταφορές μπορούν να συνεισφέρουν σημαντικά στη στρατηγική «Ευρώπη 2020», ιδιαίτερα όσον αφορά την απασχόληση, την βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη, την έρευνα, την ενέργεια, την καινοτομία και το περιβάλλον, και έχοντας κατά νου ότι θα πρέπει να ενισχυθούν με μεγαλύτερη συνέπεια η ασφάλεια και η προστασία του περιβάλλοντος καθώς και να υπάρξει στενότερος συντονισμός·

Ε.   λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένοι στόχοι της πιο πρόσφατης Λευκής Βίβλου δεν υλοποιήθηκαν, γεγονός που σημαίνει ότι οι στόχοι που τίθενται εδώ θα πρέπει να υπόκεινται σε τακτικό έλεγχο και αξιολόγηση·

ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διάφοροι τρόποι μεταφοράς δεν θα πρέπει να λειτουργούν ανταγωνιστικά μεταξύ τους, αλλά να αλληλοσυμπληρώνονται στο πλαίσιο μιας αποδοτικής συντροπικότητας, ως βασικής αρχής μιας αποτελεσματικής κατανομής των τρόπων μεταφοράς·

Ζ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τρόποι μεταφοράς δεν μπορούν να επιτευχθούν διά νόμου, παρά μόνο μέσω μιας λειτουργικής υποδομής, εγγενών πλεονεκτημάτων και προτερημάτων, καθώς και κινήτρων·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι σημαντικό να διασφαλιστεί η επιτυχής ανάπτυξη του Διευρωπαϊκού Δικτύου Μεταφορών (ΔΕΔ-Μ), η αποτελεσματική σύνδεση των δικτύων μεταφορών όλων των περιφερειών της ΕΕ και η εξάλειψη των διαφορών μεταξύ των επιπέδων ανάπτυξης των υποδομών στα κράτη μέλη της ΕΕ·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο τομέας των μεταφορών και των διασυνοριακών υποδομών εξακολουθεί να αντιμετωπίζει πολλά ιστορικά και γεωγραφικά εμπόδια (το διαφορετικό εύρος σιδηροτροχιάς ή τα απροσπέλαστα εμπόδια των οροσειρών όπως οι Άλπεις, τα Πυρηναία ή τα Καρπάθια) που δημιουργούν «επιπτώσεις λόγω συνόρων», οι οποίες σε ορισμένες περιπτώσεις μπορούν να αντιμετωπιστούν εύκολα και ως εκ τούτου θα πρέπει να περιοριστούν·

Ι.    λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διαφορές μεταξύ των ευρωπαϊκών περιφερειών (περιφερειακή θέση, υποδομές, τοπίο, πληθυσμιακή πυκνότητα, κοινωνική και οικονομική κατάσταση) δημιουργούν πολύ διαφορετικά προβλήματα που απαιτούν ευέλικτες λύσεις·

ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το άνοιγμα των αγορών μεταφορών θα πρέπει να πραγματοποιηθεί υπό τον όρο της ανάπτυξης όλων των ρυθμιστικών διασφαλίσεων που είναι απαραίτητες προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι το άνοιγμα αυτό θα βελτιώσει την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, της εκπαίδευσης και των συνθηκών απασχόλησης·

ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ θα πρέπει να θεσπίσει συνεκτικές προδιαγραφές για όλους τους τρόπους μεταφοράς, ιδιαίτερα όσον αφορά την ασφάλεια, την τεχνολογία, την προστασία του περιβάλλοντος και τις εργασιακές συνθήκες, έχοντας επίσης κατά νου το γεγονός ότι, για τομείς όπου ισχύουν εκ των πραγμάτων διεθνείς κανόνες, η αποτελεσματική ρύθμιση μπορεί να επιτευχθεί μέσω των σχετικών διεθνών φόρουμ·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η νομοθεσία που εγκρίθηκε στον τομέα των μεταφορών πρέπει να μεταφερθεί στο εθνικό δίκαιο, να εφαρμοσθεί και να επιβληθεί ταχέως με ορθό και συνεκτικό τρόπο·

1.   επικροτεί τη Λευκή Βίβλο του 2011, αλλά διαπιστώνει ότι σημαντικοί στόχοι της Λευκής Βίβλου του 2001 είτε δεν έχουν επιτευχθεί καθόλου είτε έχουν επιτευχθεί μερικώς, και προτείνει τα εξής:

–  να υποβάλει η Επιτροπή έως το 2013, βάσει της έκθεσης για την ευρωπαϊκή οδική ασφάλεια 2011-2020 και σε συνδυασμό με την αρχή της επικουρικότητας, συγκεκριμένες προτάσεις για μείωση του αριθμού των θανάτων και σοβαρών τραυματισμών στις οδικές μεταφορές κατά 50% σε σύγκριση με το 2010 έως το 2020· Στις προτάσεις αυτές θα πρέπει να δίδεται ιδιαίτερη προσοχή στους πλέον ευάλωτους χρήστες των οδών και να αναφέρονται, για κάθε περίπτωση, τα αναμενόμενα αποτελέσματα όσον αφορά τη μείωση των ατυχημάτων·

–  να υποβάλει η Επιτροπή έως το 2014 πρόταση για την εσωτερίκευση του εξωτερικού κόστους όλων των τρόπων μεταφοράς φορτίων και επιβατών, λαμβάνοντας υπόψη την ιδιαιτερότητά τους και αποφεύγοντας τη διπλή επιβάρυνση και τις στρεβλώσεις της αγοράς. Τα έσοδα από την εσωτερίκευση του εξωτερικού κόστους θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για τη χρηματοδότηση της ασφάλειας, της έρευνας, των νέων τεχνολογιών, της προστασίας του κλίματος και της μείωσης των θορύβων στο πλαίσιο της βιώσιμης κινητικότητας καθώς και για τις υποδομές·

2.   καλεί την Επιτροπή να υποβάλει έως το 2013 πρόταση σχετικά με τις κοινωνικές και εργασιακές συνθήκες, προκειμένου να διευκολυνθεί η δημιουργία μιας πραγματικά ολοκληρωμένης ευρωπαϊκής αγοράς μεταφορών και, ταυτόχρονα, να αυξηθεί η ελκυστικότητα του τομέα για τους εργαζομένους· αυτή η πρόταση πρέπει να βασίζεται σε ενδελεχή ανάλυση της τρέχουσας κατάστασης των κοινωνικών και εργασιακών συνθηκών σε όλα τα μέσα μεταφοράς, του βαθμού εναρμόνισης μεταξύ των νομοθεσιών των κρατών μελών, καθώς και σε μια αξιολόγηση του αντικτύπου ανάπτυξης της αγοράς εργασίας στον τομέα των μεταφορών κατά το χρονικό διάστημα έως το 2020· η πρόταση αυτή θα πρέπει να αυξήσει την απασχόληση και να βελτιώσει την κατάσταση των εργαζομένων σε όλον τον τομέα των μεταφορών και να λάβει υπόψη της τις νέες τεχνολογίες και τις υπηρεσίες εφοδιαστικής που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την βελτίωση των μεταφορικών υπηρεσιών γενικά και για τα άτομα με ειδικές ανάγκες ειδικότερα·

3.   ζητεί από την Επιτροπή να υποβάλει, έως το 2013, βάσει των πληροφοριών που παρέχουν τα κράτη μέλη, μια συνεκτική ποσοτική ανάλυση της παρούσας κατάστασης όσον αφορά το επίπεδο των υποδομών, την πυκνότητα του δικτύου μεταφορών και την ποιότητα των υπηρεσιών μεταφορών σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ· τούτο θα παράσχει μια επισκόπηση της παρούσας κατάστασης στην ΕΕ των 27, θα τονίσει τις ανισότητες στην ανάπτυξη των υποδομών μεταφορών μεταξύ των κρατών μελών και των περιφερειών τους και θα σκιαγραφήσει τον τρόπο με τον οποίο οι υποδομές μεταφορών σε όλους τους τρόπους μεταφοράς χρηματοδοτούνται επί του παρόντος καθώς και τις μελλοντικές προτεραιότητες χρηματοδότησης·

4.   συνειδητοποιεί την μείζονα συμβολή του κλάδου μεταφορών στην βιομηχανική πολιτική, στην ανταγωνιστικότητα και στο εμπορικό ισοζύγιο της ΕΕ· παρατηρεί ότι, εντός του 2009, οι εξαγωγές μηχανημάτων και εξοπλισμού στον τομέα μεταφορών ανήλθαν συνολικά σε 454,7 δις ευρώ, ποσό που αντιπροσωπεύει το 41,5% όλων των εξαγωγών από την ΕΕ των 27· παρατηρεί περαιτέρω ότι, εντός του 2009, η ΕΕ κατέγραψε τα μεγαλύτερα εμπορικά πλεονάσματά της στους τομείς μηχανημάτων και εξοπλισμού του κλάδου μεταφορών (112,6 δις ευρώ) και υπηρεσιών μεταφορών (21,5 δις ευρώ)·

5.   εγκρίνει τους 10 στόχους για ένα ανταγωνιστικό και ενεργειακά αποδοτικό σύστημα μεταφορών και τους στόχους που αναφέρονται στη Λευκή Βίβλο για το 2050 και το 2030, αλλά πιστεύει ότι απαιτούνται πιο ειδικές διατάξεις για την περίοδο έως το 2020 όσον αφορά τη χρηματοδότηση –υπό το πρίσμα της οικονομικής κατάστασης επιμέρους κρατών μελών – και τις γενικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι μεταφορές στον τομέα της ενέργειας και του περιβάλλοντος και, ως εκ τούτου, ζητεί από την Επιτροπή να καταρτίσει νομικές διατάξεις για την επίτευξη της μείωσης κατά 20% του CO₂ καθώς και άλλων αερίων του θερμοκηπίου στις μεταφορές (σε σύγκριση με τα στοιχεία αναφοράς του 1990) και των ακόλουθων ενδιάμεσων στόχων έως το 2020 (σε σύγκριση με τα στοιχεία αναφοράς του 2010), σύμφωνα με τους στόχους του 20-20-20 και σε συνεργασία με διεθνείς εταίρους:

–  μείωση κατά 20% των εκπομπών CO2 στις οδικές μεταφορές,

–  μείωση κατά 20% του θορύβου και της κατανάλωσης ενέργειας των σιδηροδρομικών μεταφορών,

–  μείωση κατά 30% των εκπομπών CO2 στις αεροπορικές μεταφορές στο σύνολο του ευρωπαϊκού εναέριου χώρου,

–  ενιαία σε επίπεδο ΕΕ μείωση κατά 30% των εκπομπών CO₂ και ρυπογόνων ουσιών στις θαλάσσιες μεταφορές, στην οποία θα θα συμβάλλουν οι συμφωνίες του ΔΝΟ για τον ονομαστικό δείκτη ενεργειακής απόδοσης και το σχέδιο διαχείρισης ενεργειακής απόδοσης στα πλοία·

και ζητεί να θεωρηθούν όλοι οι στόχοι που αναφέρονται στην παρούσα παράγραφο προτεραιότητα και ως εκ τούτου να επανεξετάζονται σε ετήσια βάση·

6.   τονίζει ότι, ο στόχος αυτός θα πρέπει να επιδιώκει την ολοκλήρωση της ευρωπαϊκής εσωτερικής αγοράς μεταφορών με περαιτέρω άνοιγμα των δικτύων μεταφορών και αγορών, λαμβάνοντας υπόψη τις οικονομικές, εργασιακές, περιβαλλοντικές, κοινωνικές και εδαφικές πτυχές και καλεί την Επιτροπή να εξασφαλίσει ότι οι προτάσεις σχετικά με το άνοιγμα των υπηρεσιών σε όλες τις αγορές μεταφορών δεν θα οδηγήσουν σε κοινωνικό ντάμπινγκ, στη μείωση της ποιότητας των υπηρεσιών, στη δημιουργία μονοπωλίων ή ολιγοπωλίων· τονίζει ότι εξακολουθεί να υπάρχει η επιτακτική ανάγκη θέσπισης κατευθυντηρίων γραμμών σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις των θαλάσσιων λιμένων·

7.   υπογραμμίζει την ανεπαρκή έως σήμερα διερεύνηση των δυνατοτήτων των μεταφορών σε πολλές περιοχές, και επιμένει στη σημασία ενός ενιαίου χώρου ευρωπαϊκών μεταφορών, με διασυνδέσεις και διαλειτουργικότητα, που θα βασίζεται σε μια καθαρά ευρωπαϊκή διαχείριση των υποδομών και συστημάτων μεταφορών μέσω της κατάργησης των «επιπτώσεων λόγω συνόρων» μεταξύ των κρατών μελών σε όλους τους τρόπους μεταφοράς, προκειμένου να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα και η ελκυστικότητα του συνόλου της Ευρωπαϊκής Ένωσης· τονίζει τη σημασία της εδαφικής συνοχής και, ιδιαίτερα, τα προβλήματα προσβασιμότητας που αντιμετωπίζουν οι εξόχως απόκεντρες περιοχές, τα νησιά, οι μεσόγειες και οι περιφερειακές περιοχές, και των καλών συνδέσεων μεταξύ των κρατών μελών και των γειτονικών τους χωρών·

8.   τονίζει ότι η αποδοτική συντροπικότητα στην κινητικότητα των επιβατών και στη μεταφορά εμπορευμάτων σε ολόκληρη την αλυσίδα των μεταφορών και των υπηρεσιών εφοδιαστικής, που υπολογίζεται με όρους οικονομικού οφέλους, προστασίας του περιβάλλοντος, ενεργειακής ασφάλειας, κοινωνικών, υγειονομικών και εργασιακών συνθηκών και ζητημάτων ασφάλειας, και που λαμβάνει υπόψη την εδαφική συνοχή και το γεωγραφικό περιβάλλον στις επί μέρους χώρες και περιφέρειες, θα πρέπει να αποτελεί την κεντρική ιδέα της μελλοντικής πολιτικής μεταφορών· είναι της άποψης ότι οι τρόποι μεταφοράς πρέπει να αλληλοσυμπληρώνονται και να αλληλεπιδρούν και ότι οι παράμετροι που αναφέρονται ανωτέρω πρέπει να χρησιμοποιούνται για τον καθορισμό της τρέχουσας και μελλοντικής κατανομής των τρόπων μεταφοράς σε χώρες και περιφέρειες, σύμφωνα με τις επιμέρους δυνατότητές τους· θεωρεί, περαιτέρω, ότι η χρήση βιώσιμων μέσων μεταφοράς θα πρέπει να προωθείται συστηματικά ακόμη και για σύντομες και μεσαίες αποστάσεις·

9.   σημειώνει τον υψηλό βαθμό εξάρτησης της Ένωσης από τις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων, η προμήθεια των οποίων από χώρες εκτός της Ένωσης συνδέεται με σοβαρούς κινδύνους όσον αφορά την οικονομική ασφάλεια της Ένωσης και την ευελιξία των επιλογών της εξωτερικής πολιτικής της, και ζητεί από την Επιτροπή να καθορίσει και να μετρά τακτικά την εξωτερική ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της Ένωσης·

10. υπογραμμίζει τη σημασία της ανάπτυξης των υποδομών μεταφορών των νέων κρατών μελών, συμπεριλαμβανομένης της υποδομής των οδικών μεταφορών, προκειμένου να επιτευχθεί ένας ενιαίος ευρωπαϊκός χώρος μεταφορών και να συνδεθούν τα δίκτυα μεταφορών των εν λόγω κρατών με αυτά των γειτονικών χωρών· καλεί την Επιτροπή να συμπεριλάβει τις ανάγκες ανάπτυξης των υποδομών μεταφορών των νέων κρατών μελών στο μελλοντικό πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιό της ώστε, έως το 2025, οι υποδομές μεταφορών των νέων κρατών μελών να φτάσουν το επίπεδο των υποδομών των υπόλοιπων κρατών μελών·

11. εκφράζει ικανοποίηση και στηρίζει την πρόταση της Επιτροπής σχετικά με τη διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη» και την πρωτοβουλία για τα ομόλογα εκτέλεσης έργων υποδομής, και καλεί τα κράτη μέλη να θεσπίσουν το κεντρικό δίκτυο, δεδομένου ότι το σχέδιο των ΔΕΔ-Μ θα πρέπει να προβλέπει περιορισμένο αριθμό βιώσιμων έργων με ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία και με αυξημένη και ρεαλιστική χρηματοδότηση· ζητεί:

–  να δεσμευθούν τα κράτη μέλη να εξαλείψουν τα πλέον γνωστά σημεία κυκλοφοριακής συμφόρησης για κάθε είδος μεταφοράς στον ευρωπαϊκό χώρο μεταφορών έως το 2020 και, εφόσον απαιτείται, να ενθαρρύνουν την παράκαμψή τους μέσω της δημιουργίας διατροπικής υποδομής στην αφετηρία και στο τέλος μιας διαδρομής, να δίδουν προτεραιότητα στα διασυνοριακά έργα μεταξύ όλων των κρατών μελών χωρίς να παραμελούν τη σύνδεση με τις γειτονικές χώρες, και να παρουσιάσουν έως το 2015 εγκεκριμένο σχέδιο χρηματοδότησης·

–  να δεσμευθεί η Επιτροπή να αυξήσει τη σταθερότητα της χρηματοδότησης των σχεδίων των ΔΕΔ-Μ, σε συνεργασία με την περιφερειακή πολιτική·

–  να δεσμευθεί η Επιτροπή να στηρίζει εναλλακτικά μοντέλα και μέσα χρηματοδότησης, όπως τα ομόλογα εκτέλεσης έργων, και να προβλέπει στις προτάσεις για εσωτερίκευση του εξωτερικού κόστους αυξημένη χρησιμοποίηση των εσόδων που προκύπτουν για τη χρηματοδότηση των έργων ΔΕΔ-Μ·

–  για να διασφαλιστεί η μακροχρόνια αποτελεσματικότητα και προβολή της δράσης της ΕΕ στο πλαίσιο των ΔΕΔ-Μ, ο καθορισμός προτεραιοτήτων πρέπει να εξετασθεί σε στενή συνάρτηση με τους όρους χρησιμοποίησης των περιφερειακών διαρθρωτικών πόρων, και τα κράτη μέλη πρέπει να υποχρεούνται να εξασφαλίζουν χρηματοδότηση για αυτά τα έργα και μετά τη λήξη των πολυετών προγραμμάτων της ΕΕ·

–  η προτεραιότητα των έργων μετά το 2015 θα πρέπει να διατηρείται μόνον εάν τα κράτη μέλη έχουν λάβει δεσμευτικές δημοσιονομικές αποφάσεις που εγγυώνται την εκτέλεση των έργων, και η συγχρηματοδότηση της ΕΕ θα πρέπει να βασίζεται στην αρχή «αν δεν χρησιμοποιηθεί χάνεται»·

–  το EuroVelo, το ευρωπαϊκό δίκτυο ποδηλατικών διαδρομών μεγάλων αποστάσεων, πρέπει να συμπεριληφθεί στο ΔΕΔ-Μ·

12. τονίζει ότι η εξασφάλιση καλών υποδομών στις μεταφορές και ικανοποιητικών επιπέδων πρόσβασης θα καταστήσει όλες τις περιφέρειες οικονομικά ισχυρότερες και ελκυστικότερες για άμεσες επενδύσεις, ενισχύοντας κατ’ αυτό τον τρόπο μακροπρόθεσμα τόσο τη δική τους ανταγωνιστικότητα όσο και την ανταγωνιστική θέση της ΕΕ συνολικά και εξασφαλίζοντας τη σταθερή ανάπτυξη της εσωτερικής αγοράς και επιτυγχάνοντας τον στόχο της εδαφικής συνοχής·

13. επισημαίνει ότι τα δίκτυα μεταφορών παίζουν καθοδηγητικό ρόλο στις πολιτικές χωροταξικού σχεδιασμού· τονίζει την ιδιαίτερη σημασία μειζόνων υποδομών στις μεταφορές, όπως των σιδηροδρόμων υψηλής ταχύτητας, στην προώθηση της τοπικής ανάπτυξης· θεωρεί ότι οι μακροπεριφέρειες και οι στρατηγικές για την ανάπτυξή τους έχουν το δυναμικό για να παίξουν έναν ενεργότερο ρόλο στην εφαρμογή μιας πιο συντονισμένης, αποτελεσματικής και βιώσιμης πολιτικής μεταφορών· υπενθυμίζει τη σημασία της προετοιμασίας, του σχεδιασμού και της εφαρμογής συνδυασμένων στρατηγικών για τις υποδομές μεταφορών καθώς και την ανάγκη διάδοσης βέλτιστων πρακτικών στον τομέα των μεταφορών· τονίζει ότι οι πολίτες και οι επιχειρήσεις της ΕΕ θα έχουν άμεσα οφέλη από έναν ενιαίο χώρο ευρωπαϊκών μεταφορών με στόχο τη μείωση του χρόνου και των πόρων που διατίθενται στη μεταφορά φορτίων και επιβατών και τη μεγαλύτερη ενοποίηση των αγορών·

14. υπογραμμίζει ότι θα πρέπει να ισχύουν οι ίδιες, εναρμονισμένες σε ευρωπαϊκό επίπεδο, προδιαγραφές ασφαλείας αναλόγως του κινδύνου για όλα τα είδη μεταφοράς επιβατών και εμπορευμάτων και ζητεί να υποβληθεί πρόταση χρηματοδότησης της συμμόρφωσης προς την απαίτηση αυτή· είναι της άποψης ότι, στην περίπτωση των θαλάσσιων και αεροπορικών μεταφορών, θα πρέπει να τεθεί ως προϋπόθεση ο διεθνής συντονισμός, και ότι οι υφιστάμενοι κανόνες θα πρέπει να επανεξετασθούν και, εάν κριθεί σκόπιμο, να αναθεωρηθούν έως το 2015 και να ενσωματωθούν σταδιακά σε συμφωνίες με τρίτες χώρες·

15. τονίζει τη σημασία μιας συνεκτικής στρατηγικής για τη μετάβαση στις εναλλακτικές και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για τις μεταφορές, και υπογραμμίζει το γεγονός ότι οι στόχοι που έχουν τεθεί μπορούν να επιτευχθούν μέσω ενός ενεργειακού μείγματος και των ήδη υφιστάμενων δυνατοτήτων εξοικονόμησης ενέργειας· επισημαίνει ότι η μετάβαση αυτή απαιτεί ειδική υποδομή και αντίστοιχα κίνητρα και ότι οι στόχοι μείωσης θα πρέπει να διαμορφωθούν με τεχνολογικά ουδέτερο τρόπο·

16. ζητεί την υποβολή πρότασης για την αστική κινητικότητα έως το 2015, στην οποία η υποστήριξη έργων, βάσει της αρχής της επικουρικότητας, θα εξαρτάται από την υποβολή εκ μέρους των τοπικών αρχών σχεδίων βιώσιμης αστικής κινητικότητας που θα προβλέπουν αποδοτικές αλυσίδες εφοδιαστικής στις επιβατικές και εμπορευματικές μεταφορές των αστικών περιοχών και των περιοχών πυκνής δόμησης και θα συμβάλλουν στη μείωση του όγκου των μεταφορών, των ατυχημάτων, της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της ηχορύπανσης, θα τηρούν τις προδιαγραφές και τους στόχους της ευρωπαϊκής πολιτικής μεταφορών, θα συνάδουν με τις ανάγκες των γειτονικών πόλεων και περιφερειών και δεν θα δημιουργούν νέους φραγμούς στην αγορά προτείνει την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών για την καινοτομία και την έρευνα μέσω βιώσιμων σχεδίων που αφορούν την αστική κινητικότητα·

17. τονίζει ότι η συμπεριφορά των χρηστών των μεταφορών είναι καθοριστική και ζητεί να δημιουργηθούν κίνητρα υπέρ της επιλογής βιώσιμων και ασφαλών μέσων μεταφοράς που προάγουν τη σωματική άσκηση και την υγεία, καθώς και υπέρ της κινητικότητας· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη, βάσει της αρχής της επικουρικότητας, να υποβάλουν, έως το 2013, προτάσεις για πρωτοβουλίες που θα προωθούν δημόσιες μεταφορές φιλικές προς το περιβάλλον, την πεζοπορία και την ποδηλασία, ειδικότερα στις πόλεις, με σκοπό τον διπλασιασμό του αριθμού των χρηστών· θεωρεί, ως εκ τούτου, σημαντική την ανάπτυξη ασφαλών υποδομών για τους πεζούς και τους ποδηλάτες, ιδιαίτερα στις πόλεις, και την βελτίωση της διαλειτουργικότητας μεταξύ υπηρεσιών μεταφορών, την προώθηση της εισαγωγής ενός ενιαίου εγγράφου μεταφοράς και ενός ενοποιημένου συστήματος ηλεκτρονικού εισιτηρίου για πολυτροπικές μεταφορές που θα συνδέει επίσης υπεραστικές και τοπικές μεταφορές· υπενθυμίζει ότι η προσβασιμότητα και η οικονομική προσιτότητα των μεταφορών είναι καίριας σημασίας για την κοινωνική κινητικότητα, και ότι, κατά τη χάραξη των πολιτικών μεταφορών του μέλλοντος, θα πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή στον συνδυασμό των στόχων βιωσιμότητας με τις κοινωνικές ανάγκες·

18. είναι πεπεισμένο ότι οι βασικοί κανόνες για τα δικαιώματα των επιβατών σε όλους τους τρόπους μεταφοράς θα πρέπει να καταγραφούν σε έναν χάρτη των δικαιωμάτων των επιβατών και αναμένει, συνεπώς, να εκπονήσει η Επιτροπή, έως τις αρχές του 2012 το αργότερο, μια συναφή πρόταση, που θα λαμβάνει υπόψη τις εκάστοτε ιδιαιτερότητες των επιμέρους μέσων μεταφοράς και την κτηθείσα πείρα και θα περιέχει ένα κεφάλαιο για τα δικαιώματα των επιβατών με αναπηρία· ζητεί συγχρόνως την ενιαία ερμηνεία και συνεπή εφαρμογή, εκτέλεση και επιβολή των δικαιωμάτων αυτών, επί τη βάσει σαφών ορισμών και κατευθυντηρίων γραμμών, και διαφάνεια σε σχέση με τη διαχείρισή τους· τονίζει περαιτέρω την ανάγκη για θέσπιση νομοθεσίας στον τομέα των πρόσθετων χρεώσεων σε όλους τους τρόπους μεταφοράς·

19. επισημαίνει την ανάγκη για μια ολοκληρωμένη πολιτική μεταφορών για ολόκληρη την αλυσίδα αξίας του τομέα μεταφορών και εφοδιαστικής ώστε να αντιμετωπιστούν ορθά οι προκλήσεις των μεταφορών και της κινητικότητας, ιδίως αυτές που προέρχονται από τις αστικές περιοχές· ζητεί να ενισχυθεί ο συντονισμός μεταξύ των φορέων χάραξης πολιτικής στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, καθώς και ο μόνιμος διάλογος και οι διαβουλεύσεις με τον κλάδο εφοδιαστικής, τους φορείς παροχής μεταφορικών υπηρεσιών και τους πελάτες σε ένα ευρωπαϊκό φόρουμ για την εφοδιαστική και την κινητικότητ·

20. ζητεί να δοθεί προτεραιότητα στη διασφάλιση της πράσινης εφοδιαστικής και της καλύτερης διαχείρισης της κινητικότητας·

21. υποστηρίζει ότι η βιώσιμη πολυτροπικότητα για τους επιβάτες και την εφοδιαστική των εμπορευμάτων απαιτεί την πρόβλεψη διατροπικών σημείων σύνδεσης και τερματικών σταθμών, ολοκληρωμένο σχεδιασμό και εφοδιαστική και ολοκληρωμένη εκπαίδευση και επαγγελματική κατάρτιση·

22. υπογραμμίζει ότι η ΕΕ πρέπει να παραμείνει πρωτοπόρος της τεχνολογικής καινοτομίας ώστε να δώσει ώθηση στην αποδοτικότητα, στη βιωσιμότητα και στη δημιουργία θέσεων εργασίας· ζητεί την παροχή χρηματοδότησης για την κατάρτιση προγράμματος έρευνας και ανάπτυξης που θα στοχεύει ιδίως στην βιώσιμη και ασφαλή κινητικότητα, με συγκεκριμένη εφαρμογή στρατηγικής, χρονοδιάγραμμα και αποτελεσματικό χρηματοδοτικό έλεγχο με στόχο:

–  τη διατήρηση της ηγετικής θέσης της ΕΕ ως κέντρου παραγωγής και έρευνας για όλους τους τρόπους μεταφοράς, με ιδιαίτερη έμφαση στον περιορισμό του διοξειδίου του άνθρακα από τα καύσιμα για τις μεταφορές, στη μείωση των εκπομπών, στη μείωση του θορύβου και στην ασφάλεια·

–  τη δημιουργία αποδοτικών, ευφυών, διαλειτουργικών και διασυνδεδεμένων συστημάτων μεταφορών με στόχο την προώθηση των SESAR, Galileo, GMES, ERTMS, υπηρεσιών πληροφοριών εσωτερικής ναυσιπλοΐας (RIS), SafeSeaNet, LRIT και ITS·

–  την ανεύρεση λύσεων προσανατολισμένων στην πράξη, με τη συμμετοχή ομάδας εμπειρογνωμόνων από τον χώρο της οικονομίας, της επιστήμης, της πολιτικής και της κοινωνίας·

–  συνέχιση της πρωτοβουλίας e-Safety για την βελτίωση της οδικής ασφάλειας και τη δημιουργία της υποδομής που απαιτείται για την καθιέρωση του συστήματος κλήσεων έκτακτης ανάγκης e-Call με παράλληλη τήρηση των κανόνων προστασίας δεδομένων·

23. θεωρεί ότι θα πρέπει να περιορισθούν τα γραφειοκρατικά εμπόδια σε όλους τους τρόπους μεταφοράς και, ως εκ τούτου, ζητεί μεγαλύτερη απλοποίηση και εναρμόνιση των παραστατικών μεταφοράς και εφοδιαστικής, ιδίως στις οδικές εμπορευματικές μεταφορές, καθώς και την υποβολή πρότασης έως το 2013 για τυποποίηση των εγγράφων αποστολής εμπορευμάτων και των ηλεκτρονικών εγγράφων, προκειμένου επίσης να προωθηθεί η πολυτροπική μεταφορά φορτίου·

24. τονίζει την αναγκαιότητα βελτίωσης και τυποποίησης των συσκευών ελέγχου, όπως τα ραντάρ ανίχνευσης ταχύτητας, τις μονάδες επί των οχημάτων, καθώς και των συστημάτων και μέσων επικοινωνίας, και ζητεί έως το 2013 την υποβολή πρότασης για την αμοιβαία αναγνώριση και διαλειτουργικότητα αυτών των συσκευών· υπογραμμίζει την ανάγκη να ενισχυθεί ο συντονισμός και η συνεργασία μεταξύ των εθνικών αρχών στον τομέα της διασυνοριακής ποινικής δίωξης και να εξασφαλισθεί μεγαλύτερη σύγκλιση κατά την εφαρμογή των προτύπων ασφαλείας του οδικού δικτύου·

25.  υπογραμμίζει ότι οι ενδεχόμενες αλλαγές και η τυποποίηση των μονάδων φόρτωσης, λαμβανομένων υπόψη των μονάδων φόρτωσης που χρησιμοποιούνται στο συνολικό σύστημα μεταφορών και των διαστάσεων των οχημάτων μεταφορών, πρέπει να χρησιμεύουν για τη βελτιστοποίηση των πολυτροπικών μεταφορών και να επιδείξουν απτά οφέλη υπό μορφή εξοικονόμησης καυσίμων, μείωσης των εκπομπών και βελτιωμένης οδικής ασφάλειας·

26. προτείνει η Επιτροπή να εγκρίνει τη χρήση του ευρωπαϊκού αρθρωτού συστήματος σε ορισμένες οδούς μετά από αίτημα κράτους μέλους μόνον όταν το επιτρέπουν η υφιστάμενη υποδομή και οι απαιτήσεις ασφαλείας·

27. τονίζει τη σημασία των διαφόρων ευρωπαϊκών πρακτορείων μεταφορών και ζητεί την προώθησή τους προκειμένου να ενισχυθεί η ευρωπαϊκή τους διάσταση·

28. καλεί τα κράτη μέλη να υποστηρίξουν και να εργαστούν για τη καθιέρωση ίσων όρων ανταγωνισμού μεταξύ όλων των μέσων μεταφοράς όσον αφορά τη φορολόγηση της ενέργειας και τον φόρο προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ)·

29. όσον αφορά τις οδικές μεταφορές, ζητεί:

–  νέα επανεξέταση έως το 2013 του κανονιστικού πλαισίου για τους χρόνους οδήγησης και ανάπαυσης στις επιβατικές και εμπορευματικές μεταφορές και της εφαρμογής του και εναρμονισμένη ερμηνεία της εφαρμογής και της επιβολής, λαμβάνοντας υπόψη τη θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την εναρμόνιση των κυρώσεων στον τομέα των οδικών μεταφορών· πιστεύει ότι είναι επίσης απαραίτητη η εναρμόνιση σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση των περιορισμών στις αποστολές εμπορευμάτων·

–  να τηρηθούν οι προθεσμίες που έχουν ήδη καθοριστεί και να προωθηθούν τα έργα προτεραιότητας των διευρωπαϊκών δικτύων μεταφορών·

–  έως το 2020, συνολική αύξηση 40%, σε σύγκριση με το 2010, των ασφαλών χώρων στάθμευσης για φορτηγά οχήματα στο διευρωπαϊκό οδικό δίκτυο (TERN) και βελτίωση της ποιότητάς τους (πρότυπα υγιεινής)·

–  τη στήριξη από την Επιτροπή πρωτοβουλιών των κρατών μελών για τη δημιουργία, μέσω φορολογικών ελαφρύνσεων, ενός ασφαλούς και φιλικού προς το περιβάλλον στόλου οχημάτων·

–  η Επιτροπή να εκπονήσει έκθεση, έως τα τέλη του 2013, σχετικά με την κατάσταση της κοινοτικής αγοράς οδικών μεταφορών, η οποία θα περιλαμβάνει ανάλυση της κατάστασης της αγοράς, περιλαμβανομένης αξιολόγησης της αποδοτικότητας των ελέγχων και της εξέλιξης των όρων άσκησης του επαγγέλματος, καθώς και αξιολόγηση για το αν η εναρμόνιση των κανόνων στους τομείς, μεταξύ άλλων, της επιβολής και των οδικών τελών καθώς και στον κοινωνικό τομέα και στον τομέα της νομοθεσίας για την ασφάλεια σημείωσε πρόοδο σε βαθμό που να μπορεί να εξετασθεί το ενδεχόμενο μεγαλύτερου ανοίγματος των εγχώριων αγορών οδικών μεταφορών καθώς και της εξάλειψης των περιορισμών στις ενδομεταφορές (καμποτάζ)·

–  την βελτίωση της εκπαίδευσης και κατάρτισης των ατόμων που απασχολούνται στις μεταφορές, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που παρέχουν υπηρεσίες σχετικές με τις μεταφορές επιβατών, και της πρόσβασής τους στα σχετικά επαγγέλματα, ώστε να βελτιωθούν οι εργασιακές συνθήκες και οι αμοιβές και να καταστούν πιο ελκυστικά αυτά τα επαγγέλματα·

–  τυποποιημένη μεθοδολογία της ΕΕ για τον υπολογισμό του αποτυπώματος άνθρακα των μεταφορών και των δραστηριοτήτων εφοδιαστικής, προκειμένου να αποφευχθεί ο πολλαπλασιασμός των εθνικών προσεγγίσεων, και να στηριχθούν πρωτοβουλίες του κλάδου για την προώθηση του υπολογισμού του αποτυπώματος άνθρακα, ιδίως για τις οδικές εμπορευματικές μεταφορές·

30. όσον αφορά τις πλωτές μεταφορές, ζητεί:

–  την υποβολή πρότασης για την αποκαλούμενη «Γαλάζια ζώνη» έως το 2013, για τη διευκόλυνση των διατυπώσεων για τα πλοία που κινούνται μεταξύ λιμένων της ΕΕ και την ανάπτυξη του δυναμικού των θαλάσσιων αρτηριών, με την καθιέρωση μιας πραγματικής ενιαίας αγοράς για τις θαλάσσιες μεταφορές στο εσωτερικό της ΕΕ σύμφωνα με την υφιστάμενη νομοθεσία για το περιβάλλον και την προστασία της φύσης·

–  πρωτοβουλίες για να διασφαλιστεί ότι η μείωση των εκπομπών θείου από τα πλοία δεν θα οδηγήσει σε μια αρνητική αλλαγή του τρόπου εκτέλεσης των μεταφορών·

–  τη θέσπιση ευρωπαϊκής πολιτικής για τη ναυσιπλοΐα μικρών και μεσαίων αποστάσεων, προκειμένου να καταστεί διαθέσιμο το αναξιοποίητο δυναμικό των εσωτερικών πλωτών οδών και να επιτευχθούν οι στόχοι της ΕΕ για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στον τομέα των μεταφορών·

–  την περαιτέρω στήριξη του προγράμματος NAIADES, σύμφωνα με την υφιστάμενη νομοθεσία για την προστασία του περιβάλλοντος και της φύσης, με πρόγραμμα παρακολούθησης ώστε να εξασφαλισθεί η συνέχιση του υφισταμένου προγράμματος NAIADES και πέραν του 2014·

–  την υποβολή πρότασης για αύξηση 20% έως το 2020, σε σύγκριση με στοιχεία του 2010, του αριθμού των πολυτροπικών συνδέσεων (πλατφορμών) για τις εσωτερικές πλωτές μεταφορές, τους εσωτερικούς λιμένες και τις σιδηροδρομικές μεταφορές, και την ανάλογη χρηματοδοτική στήριξη, καθώς και την παράταση μετά το 2013 του προγράμματος Marco Polo, προκειμένου να χρησιμοποιείται αποτελεσματικά το δυναμικό της ναυσιπλοΐας·

–  στο πλαίσιο του επόμενου πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για την περίοδο 2014-2020, τη διάθεση τουλάχιστον του 15% της χρηματοδότησης των ΔΕΔ-Μ σε έργα που βελτιώνουν τις βιώσιμες και πολυτροπικές συνδέσεις μεταξύ των θαλάσσιων λιμένων, των εσωτερικών λιμένων και των πολυτροπικών πλατφορμών, με έμφαση σε έργα πλωτών μεταφορών·

–  δεδομένης της διεθνούς φύσης των θαλάσσιων μεταφορών, την εναρμόνιση της εκπαίδευσης στον τομέα της ναυσιπλοΐας σύμφωνα με ένα διεθνές πρότυπο έως το 2012, και, ιδίως, την ταχεία έγκριση της πρότασης της Επιτροπής για την τροποποίηση της οδηγίας 2008/106/ΕΚ σχετικά με το ελάχιστο επίπεδο εκπαίδευσης των ναυτικών με στόχο την ενσωμάτωση στο δίκαιο της ΕΕ των τροπολογιών του 2010 στη διεθνή σύμβαση για πρότυπα εκπαίδευσης, έκδοσης πιστοποιητικών και τήρησης φυλακών ναυτικών, την υποβολή πρότασης για αμοιβαία αναγνώριση των βασικών προϋποθέσεων για την εκπαίδευση των λιμενεργατών πριν από τα τέλη του 2013, καθώς και σχέδιο στρατηγικής για την προσέλκυση νέων στα θαλάσσια επαγγέλματα·

31. όσον αφορά τις αεροπορικές μεταφορές ζητεί:

–  να προωθήσουν η Επιτροπή και τα κράτη μέλη την εφαρμογή του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Ουρανού ΙΙ, για τον οποίο θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο η ανάπτυξη του SESAR, και καλεί την Επιτροπή να υποβάλει πρόταση έως το 2013 για την ολοκλήρωση ενός ενιαίου Ευρωπαϊκού εναέριου χώρου μέσω της μείωσης του αριθμού των λειτουργικών τμημάτων εναέριου χώρου·

–  την ενίσχυση από την Επιτροπή του συντονισμού μεταξύ των κανονισμών για τον ενιαίο ουρανό και των προγραμμάτων SESAR και Galileo και των πρωτοβουλιών για τον καθαρό ουρανό, προκειμένου να εφαρμοσθούν πιο αποτελεσματικά μέτρα ενεργειακής απόδοσης και μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου·

–  τη διατήρηση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών και τον συντονισμό με διεθνή πρότυπα ως προτεραιότητα στις περαιτέρω προτάσεις για άνοιγμα των αγορών·

–  η Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προβούν σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες ώστε να διασφαλισθεί η αποδοχή του ευρωπαϊκού συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών σε διεθνή κλίμακα έως το 2012, εξασφαλίζοντας με τον τρόπο αυτό ίσους όρους ανταγωνισμού σε διεθνές επίπεδο·

–  δραστηριοποίηση για την ανάπτυξη ενός «σημείου ελέγχου του μέλλοντος» για ελέγχους ασφαλείας των επιβατών και εμπορευμάτων·

32. όσον αφορά τις σιδηροδρομικές μεταφορές, ζητεί:

–  να λαμβάνει υπόψη η Επιτροπή τις δεσμεύσεις των κρατών μελών όσον αφορά τις τοπικές δημόσιες μεταφορές και τα υφιστάμενα επίπεδα υπηρεσιών, όταν προτείνει περαιτέρω άνοιγμα των αγορών, με στόχο την βελτίωση των υφισταμένων επιπέδων εξυπηρέτησης εξασφαλίζοντας συγχρόνως πιο θεμιτό ανταγωνισμό και αποτρέποντας το κοινωνικό ντάμπινγκ·

–  μεγαλύτερη προώθηση της τεχνικής εναρμόνισης και διαλειτουργικότητας μεταξύ των κρατών μελών, και συγκεκριμένα εναρμόνιση των κανόνων σχετικά με την έγκριση των οχημάτων έως το 2015, ούτως ώστε για την έγκριση αυτή να μην απαιτείται διάστημα μεγαλύτερο των δύο μηνών υπό διαφανείς οικονομικές συνθήκες, και αντίστοιχες αλλαγές στις αρμοδιότητες του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Σιδηροδρόμων και των πόρων αυτού έως το 2012·

–  να δοθεί νέα ώθηση, με σωστή προετοιμασία, στις υποδομές των σιδηροδρομικών μεταφορών, στην μείωση του θορύβου και στο πρόγραμμα δράσης του Ευρωπαϊκού Συστήματος Διαχείρισης της Σιδηροδρομικής Κυκλοφορίας κατά την περίοδο ως το 2020·

–  να υποβάλει η Επιτροπή, έως τις 31 Δεκεμβρίου 2012, πρόταση οδηγίας η οποία να περιλαμβάνει διατάξεις σχετικά με τη σχέση μεταξύ της διαχείρισης της υποδομής και των μεταφορικών δραστηριοτήτων, καθώς επίσης και πρόταση για το άνοιγμα της εγχώριας αγοράς σιδηροδρομικών μεταφορών επιβατών, η οποία δεν μεταθέτει το κέντρο βάρους από την ποιότητα των υπηρεσιών σιδηροδρομικών μεταφορών και διασφαλίζει την τήρηση των υποχρεώσεων δημόσιας υπηρεσίας·

–  την ανεξαρτητοποίηση και ενίσχυση των αρμοδιοτήτων των εθνικών ρυθμιστικών αρχών για τη διαμόρφωση αποδοτικότερων σιδηροδρομικών μεταφορών, τη στενότερη συνεργασία μεταξύ τους σε ένα ευρωπαϊκό δίκτυο και την υποβολή από την Επιτροπή έως το 2014 πρότασης για την περαιτέρω στήριξη του συγκεκριμένου στόχου και τη δημιουργία ευρωπαϊκής ρυθμιστικής αρχής·

–  να δοθεί μεγαλύτερη σημασία στην εκπαίδευση και περαιτέρω κατάρτιση που θα βασίζεται σε υψηλά πρότυπα και στην προώθηση διασυνοριακής αναγνώρισης διπλωμάτων και δεξιοτήτων·

33. αναγνωρίζει ότι ο ευρωπαϊκός σιδηροδρομικός τομέας γίνεται ολοένα και πιο ευάλωτος στον ανταγωνισμό που δέχεται εντός της αγοράς της ΕΕ από προμηθευτές τρίτων χωρών· εκφράζει ανησυχίες όσον αφορά τους σημαντικούς φραγμούς που εμποδίζουν τους προμηθευτές της ΕΕ να συμμετέχουν σε μειοδοτικούς διαγωνισμούς για δημόσιες συμβάσεις σε χώρες εκτός ΕΕ·

34. ζητεί από την Επιτροπή, στις μελέτες αντικτύπου των νομοθετικών προτάσεων, να προσδιορίσει, αναλύσει ποσοτικά και αξιολογήσει τα περιθώρια για τη δημιουργία «οικολογικών θέσεων απασχόλησης», καθώς και τα μέτρα για την ενθάρρυνσή τους·

35. ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να παρουσιάσουν μια κοινή στρατηγική πληροφόρησης, ενημέρωσης και διαβούλευσης με όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς, διασφαλίζοντας ιδίως τη συμμετοχή των πληττόμενων πολιτών, σχετικά με τις ανάγκες, τον προγραμματισμό, την ανάπτυξη και τη χρηματοδότηση των υποδομών που είναι απαραίτητες για την οικονομική μεγέθυνση, την κινητικότητα, την ανάπτυξη και την απασχόληση σύμφωνα με τις δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν στο πλαίσιο της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»·

36. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές αναλαμβάνουν σημαντικές αρμοδιότητες στον τομέα της πολιτικής των μεταφορών, θεωρεί απαραίτητο να μπορούν να συμμετάσχουν μέσω μιας προσέγγισης με επίκεντρο την πολυεπίπεδη διακυβέρνηση·

37. ζητεί από την Επιτροπή να αξιολογεί σε ετήσια βάση την υλοποίηση των στόχων της Λευκής Βίβλου, την επιτευχθείσα πρόοδο και τα αποτελέσματά της, καθώς και να υποβάλλει έκθεση στο Κοινοβούλιο κάθε 5 έτη σχετικά με την υλοποίηση της Λευκής Βίβλου·

38. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και την Επιτροπή.

• [1]  ΕΕ C 43 Ε, 19.02.04, σ. 250-259.
• [2]  ΕΕ C 175 Ε, 10.07.2008, σ. 556-561.
• [3]  Κείμενα που εγκρίθηκαν Ρ7_ΤΑ(2010)0260.
• [4]  Κείμενα που εγκρίθηκαν Ρ7_ΤΑ(2011)0386.
• [5]  Κείμενα που εγκρίθηκαν Ρ7_ΤΑ(2011)0316.
• [6]  Κείμενα που εγκρίθηκαν Ρ7_ΤΑ(2011)0329.
• [7]  Κείμενα που εγκρίθηκαν Ρ7_ΤΑ(2011)0408.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Οι μεταφορές έχουν εξαιρετικά μεγάλη σημασία για τους πολίτες της ΕΕ, καθώς καθορίζουν την κινητικότητα. Οι πολίτες της ΕΕ επωφελούνται του ευρωπαϊκού χώρου μεταφορών, διότι τους επιτρέπει να μετακινούνται σε όλες τις καταστάσεις της ζωής τους, ώστε να μπορούν να αξιοποιούν στον επαγγελματικό, αλλά και στον ιδιωτικό τους βίο τις δυνατότητες που προσφέρει η ελευθερία κυκλοφορίας στην Ευρώπη. Κατά μέσο όρο το 13,2 % των δαπανών των νοικοκυριών αναλώνεται σε αγαθά και υπηρεσίες μεταφορών. Επίσης, οι επιβατικές και εμπορευματικές μεταφορές προσφέρουν απασχόληση σε πολλούς πολίτες της ΕΕ και συνεισφέρουν στην ολοκλήρωση της ευρωπαϊκής εσωτερικής αγοράς, δεδομένου ότι παράγουν, σε αναλογία προς το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν, περίπου το 5% του πλούτου της ΕΕ και απασχολούν περισσότερα από 10 εκατομμύρια πολίτες της ΕΕ.

Για τις πόλεις και τις περιφέρειες, οι μεταφορές συνιστούν σημαντικό παράγοντα, καθώς δεν συνδέουν μόνο πόλεις και περιφέρειες μεταξύ τους, αλλά συνεισφέρουν και στη θέση της ΕΕ ως τόπου έρευνας και καινοτομίας, αποτελώντας ως εκ τούτου σημαντική συνιστώσα της ανάπτυξης της ΕΕ και των περιφερειών της, με άμεση επίδραση στην κοινωνική συνοχή των περιφερειών. Η δημιουργία ενός ενιαίου ευρωπαϊκού χώρου μεταφορών ως στόχος της μελλοντικής ευρωπαϊκής πολιτικής μεταφορών εμφανίζει επομένως άμεση συνάφεια με την περιφερειακή, την περιβαλλοντική και την οικονομική πολιτική και την πολιτική απασχόλησης. Εξαιτίας αυτής της σύνδεσης, ο τομέας των μεταφορών μπορεί να συνδράμει σημαντικά στη στρατηγική «Ευρώπη 2020».

Ο εισηγητής εκφράζει την έκπληξή του για το γεγονός ότι τα κράτη μέλη υποτιμούν την ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία της πολιτικής μεταφορών και την παρακωλύουν μέσω εσφαλμένης ή καθυστερημένης μεταφοράς των συναφών οδηγιών. Επίσης, απορεί για το γεγονός ότι σε μια εποχή οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης δεν αναλαμβάνοντας περισσότερες επενδυτικές πρωτοβουλίες για την επίσπευση της επέκτασης των ΔΕΔ-Μ, δεδομένου ότι πρόκειται για αειφόρες υποδομές που προωθούν την απασχόληση και τονώνουν την οικονομία.

1. Συνεκτικοί και συγκεκριμένοι στόχοι έως το 2020

Στόχος της Λευκής Βίβλου του 2011 θα πρέπει να είναι η θέσπιση συνεκτικών και αποδοτικών στόχων, καθώς και η άντληση διδαγμάτων από τα σφάλματα του παρελθόντος. Το παρελθόν έχει δείξει ότι ναι μεν ο τομέας των μεταφορών έχει δημιουργήσει σε ορισμένες περιπτώσεις καλύτερες συνθήκες εργασίας και έχει προωθηθεί το άνοιγμα της αγοράς στις οδικές μεταφορές, για παράδειγμα, εντούτοις πολλοί στόχοι της Λευκής Βίβλου του 2001 παραμένουν ανεκπλήρωτοι. Ακόμη δεν είναι σαφές εάν αυτό οφείλεται στην έλλειψη διάθεσης των κρατών μελών να θέσουν φιλόδοξους στόχους, στην εφαρμογή ή τον έλεγχο ή σε εντελώς άλλους λόγους. Το σημαντικό είναι να αποφευχθεί μια παρόμοια κατάσταση στο μέλλον. Αυτό εν πρώτοις μπορεί να επιτευχθεί εάν δεν τεθούν αυθαίρετα νέοι στόχοι, αλλά επανεξεταστούν οι παλαιοί και είτε διατηρηθούν είτε εγκαταλειφθούν, είτε επαναπροσδιοριστούν, εφόσον χρειαστεί. Μεταξύ άλλων, δύο από τους στόχους που θα πρέπει να διατηρηθούν είναι η μείωση του αριθμού των νεκρών και των σοβαρά τραυματισμένων στις οδικές μεταφορές κατά 50 % και η εσωτερίκευση του εξωτερικού κόστους όλων των τρόπων μεταφοράς. Επίσης θα πρέπει πλέον οι εν λόγω στόχοι να ελέγχονται τακτικά και όχι μόνο στο πλαίσιο της ενδιάμεσης αναθεώρησης.

Επιπλέον, είναι σημαντικό να οριστούν προθεσμίες για την επίτευξη αυτών των στόχων, ώστε να εξεταστεί η πρόοδος. Οι στόχοι που τίθενται στη νέα Λευκή Βίβλο κατά κύριο λόγο αφορούν το διάστημα έως το 2050 ή το 2030. Ο εισηγητής συμφωνεί μεν με αυτούς τους μακροπρόθεσμους στόχους, αλλά υπογραμμίζει ότι δεν είναι δυνατόν να γνωρίζουμε με τι ταχύτητα θα έχει εξελιχθεί η καινοτομία και η τεχνολογία, καθώς και η οικονομική κατάσταση των κρατών έως τότε και ποιες θα είναι οι νέες προκλήσεις που θα αντιμετωπίζει η πολιτική μεταφορών έως το 2050. Για αυτούς τους λόγους προτείνει συγκεκριμένους στόχους έως το 2020, στόχους που θα εμφανίζουν συνοχή και με άλλους τομείς πολιτικής και θα αφορούν όλους τους τρόπους μεταφοράς και ζητεί την ετήσια επανεξέταση των στόχων.

2. Προδιαγραφές της ΕΕ για έναν ενιαίο ευρωπαϊκό χώρο εσωτερικών μεταφορών

Για την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς μεταφορών θα πρέπει να οριστούν ορισμένες βασικές προϋποθέσεις. Βάσει αυτών θα αντιμετωπιστούν οι υφιστάμενες προκλήσεις και θα επιδιωχθεί μια εναρμόνιση των διατάξεων που αφορούν τις μεταφορές. Επίσης, με αυτόν τον τρόπο θα εξαλειφθούν οι «επιπτώσεις λόγω συνόρων» που σε ορισμένες περιπτώσεις μπορούν εύκολα να διορθωθούν.

α) Ασφάλεια

Η ασφάλεια συνιστά έναν από τους σημαντικότερους ακρογωνιαίους λίθους της ευρωπαϊκής πολιτικής μεταφορών και η τήρηση των προδιαγραφών ασφαλείας είναι θεμελιώδης προϋπόθεση για τη δημιουργία ενός ενιαίου ευρωπαϊκού χώρου μεταφορών.

Στις οδικές μεταφορές θα πρέπει να δοθεί έμφαση στο «όραμα με στόχο μηδενικές απώλειες» ως μακροπρόθεσμο στόχο και στην προσήλωση στον στόχο μείωσης του αριθμού των νεκρών και των σοβαρά τραυματισμένων στις οδικές μεταφορές κατά 50% έως το 2020. Τα μέτρα που διατυπώνονται στην έκθεση για την ευρωπαϊκή οδική ασφάλεια 2011-2020 θα πρέπει να απασχολήσουν εν προκειμένω την Επιτροπή και να συμπεριληφθούν στις προτάσεις της.

Βέβαια, ίδιες πανευρωπαϊκές προδιαγραφές ασφαλείας θα πρέπει να ισχύουν όχι μόνο στις οδικές μεταφορές, αλλά και σε όλους τους άλλους τρόπους μεταφοράς, προδιαγραφές που, κυρίως στις εναέριες και θαλάσσιες μεταφορές, λόγω του διεθνούς τους χαρακτήρα, θα πρέπει να εναρμονίζονται και με παγκόσμιας ισχύος διατάξεις. Επιπλέον, θα πρέπει να διαμορφωθούν σαφείς κανόνες για τη χρηματοδότηση των προδιαγραφών ασφαλείας.

Η ασφάλεια στις επιβατικές και εμπορευματικές μεταφορές είναι εκ των ων ουκ άνευ. Εν προκειμένω θα πρέπει να επιδιωχθεί μια προσέγγιση «one-stop-security», που καθιστά δυνατή τη διεξαγωγή ενός μόνο ελέγχου ασφαλείας για επιβάτες και εμπορεύματα ακόμη και στις διεθνείς μεταφορές. Εδώ ο εισηγητής θα ήθελε να τονίσει την τεράστια σημασία της ισότιμης ενημέρωσης. Κυρίως όσον αφορά τις τεχνικές προδιαγραφές των μέτρων ασφαλείας, η Επιτροπή θα πρέπει να συνεργάζεται στενά με το Κοινοβούλιο και να μεριμνά για την ορθότητα των πληροφοριών και για το ότι η εφαρμοσιμότητα των μέτρων συμφωνείται από κοινού με τα κράτη μέλη, ώστε να επιβάλλονται ρεαλιστικές απαιτήσεις που μπορούν να εφαρμοστούν εντός των προβλεπόμενων προθεσμιών.

β) Ενέργεια και περιβάλλον

Οι σημερινές προκλήσεις της ευρωπαϊκής πολιτικής μεταφορών αφορούν μεταξύ άλλων περιβαλλοντικά και ενεργειακά προβλήματα. Εν προκειμένω θα πρέπει να θεσπισθούν ευρωπαϊκές προδιαγραφές που θα προωθήσουν έναν ενιαίο ευρωπαϊκό χώρο μεταφορών.

Οι μηδενικές εκπομπές άνθρακα στις μεταφορές εξακολουθούν να αποτελούν σημαντικό πολιτικό στόχο, για τον οποίο θα πρέπει να θεσπισθούν σαφείς διατάξεις για όλους τους τρόπους μεταφοράς και να δημιουργηθούν τα αντίστοιχα κίνητρα, ώστε σε όλα τα είδη μεταφορών να επιδιώκεται η αειφορία. Η αξιολόγηση της αειφορίας των διαφόρων μέσων μεταφοράς θα πρέπει να βασίζεται σε αντικειμενικά κριτήρια, που θα περιλαμβάνουν όχι μόνο την ενεργειακή απόδοση, αλλά και το πλήρες «ενεργειακό αποτύπωμα», από τη δημιουργία και την απαιτούμενη υποδομή έως τη διάθεση των ενεργειακών αποβλήτων.

Σημαντική θα μπορούσε να είναι η συνεισφορά της εσωτερίκευσης του εξωτερικού κόστους για βιώσιμες μεταφορές μέσω της μείωσης των εκπομπών καυσαερίων και των κυκλοφοριακών συμφορήσεων, μόνο όμως εάν αυτή η εσωτερίκευση του εξωτερικού κόστους αφορά όλους τους τρόπους μεταφοράς και εάν τα συναφή έσοδα διοχετευθούν στη βιωσιμότητα της κινητικότητας και των μεταφορών και υποδομών. Η ρύθμιση που αφορά το ευρωπαϊκό σήμα τελών κυκλοφορίας που προβλέπει την υποχρέωση χρήσης για έναν συγκεκριμένο σκοπό του 15% των εσόδων από αυτό, καθώς και οι διατάξεις σχετικά με το ευρωπαϊκό σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών (ETS) στις αεροπορικές μεταφορές αποτέλεσαν βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση. Εντούτοις, δεν είναι αρκετά φιλόδοξες, εφόσον η οδηγία για το κόστος των υποδομών ακόμη δεν είναι καν δεσμευτική.

Δεδομένης της πετρελαϊκής εξάρτησης των μεταφορών, οι εναλλακτικές και ανανεώσιμες πηγές ενέργειες θα πρέπει να αποκτήσουν ολοένα μεγαλύτερη σημασία. Εν προκειμένω θα πρέπει όμως καταρχήν να παρατηρήσουμε ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα έπρεπε να είναι τεχνολογικά ουδέτερο και ότι κάθε τύπος εναλλακτικής ενέργειας έχει τις ιδιαιτερότητές του, άρα και ορισμένα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Η χρήση ή η δυνατότητα χρήσης ηλεκτρικών ή υδραυλικών οχημάτων, βιοκαυσίμων ή συνθετικών καυσίμων, υγροποιημένου φυσικού αερίου ή βιοαερίου εξαρτάται μεταξύ άλλων από τον εκάστοτε τρόπο μεταφοράς και από τα ίδια τα κράτη μέλη. Κατά την άποψη του εισηγητή, αυτό σημαίνει ότι μόνο ένα ενεργειακό μείγμα μπορεί να προσφέρει ρεαλιστικές και βιώσιμες λύσεις. Εντούτοις, θα πρέπει όλοι οι τρόποι μεταφοράς να λάβουν περισσότερο υπόψη τις ήδη γνωστές λύσεις εξοικονόμησης ενέργειας, όπως π.χ. η συμπεριφορά του οδηγού, μέσω της αντίστοιχης εκπαίδευσης και κατάρτισης, η ταχεία δημιουργία των λειτουργικών τμημάτων του ενιαίου χώρου, οι δυνατότητες αναχωρήσεων και αφίξεων ή τα σχέδια κινητικότητας που επιτρέπουν να λαμβάνονται περισσότερο υπόψη, μεταξύ άλλων, τα λεωφορεία και οι τροχιόδρομοι (τραμ). Τα μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας ήδη μπορούν να επιφέρουν σημαντικά αποτελέσματα.

Κατά την εξέταση των εναλλακτικών πηγών ενέργειας δεν θα πρέπει, επιπλέον, να παραβλέπεται η δημιουργία των απαραίτητων υποδομών. Για αυτόν τον λόγο είναι ιδιαίτερα σημαντική η δημιουργία κινήτρων για την κατασκευή των κατάλληλων υποδομών. Διότι ακόμη και οι πιο βιώσιμες λύσεις δεν πρόκειται να υλοποιηθούν, εάν συνεπάγονται υπερβολικό κόστος για τον μέσο καταναλωτή και δεν υπάρχει η απαραίτητη υποδομή. Εν προκειμένω, ύψιστης σημασίας είναι η συνοχή μεταξύ των διατάξεων των διαφόρων τομέων πολιτικής. Επομένως, οι ενεργειακές και περιβαλλοντικές απαιτήσεις θα πρέπει να ανταποκρίνονται στις βασικές αξίες της ευρωπαϊκής πολιτικής μεταφορών και αντίστροφα, προκειμένου να υπάρξει εναρμόνιση.

γ) Εργασιακές και κοινωνικές συνθήκες

Παράλληλα, η εναρμόνιση των εργασιακών και κοινωνικών συνθηκών που ισχύουν για τους εργαζόμενους στις μεταφορές συνιστούν σημαντική προϋπόθεση για τη διασφάλιση μιας ευρωπαϊκής εσωτερικής αγοράς μεταφορών που θα λειτουργεί ομαλά.

Η εναρμόνιση της εκπαίδευσης και κατάρτισης, της πρόσβασης στο επάγγελμα και των εργασιακών συνθηκών σε όλους τους τρόπους μεταφοράς μακροπρόθεσμα θα οδηγήσει μακροπρόθεσμα στην εναρμόνιση των αμοιβών, αποτρέποντας έτσι τόσο το κοινωνικό ντάμπινγκ όσο και τις στρεβλώσεις του ανταγωνισμού. Επίσης, η αμοιβαία αναγνώριση της εκπαίδευσης και κατάρτισης διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο εν προκειμένω. Στις θαλάσσιες μεταφορές θα πρέπει δε να δοθεί σημασία στην αντιστοίχιση σε διεθνές επίπεδο.

Είτε πρόκειται για προτάσεις της Επιτροπής σχετικά με την απελευθέρωση των λιμενικών υπηρεσιών, των υπηρεσιών εδάφους ή κάθε άλλου είδους άνοιγμα της αγοράς, οι προτάσεις αυτές θα πρέπει να προωθούν παράλληλα την εναρμόνιση των εργασιακών και κοινωνικών διατάξεων και να δίνουν προτεραιότητα στην ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών.

Όσον αφορά τις οδικές μεταφορές, οι νομικές διατάξεις σχετικά με τους χρόνους οδήγησης και ανάπαυσης θα πρέπει να επανεξεταστούν, ώστε να καταστεί δυνατός αυστηρός έλεγχος, ανάλογος όμως των εκάστοτε συγκεκριμένων συνθηκών. Οι χώροι στάθμευσης των φορτηγών οχημάτων θα πρέπει να καταστούν πιο ασφαλείς και να αυξηθεί ο αριθμός τους σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ώστε να είναι δυνατή η τήρηση των χρόνων ανάπαυσης από τους επαγγελματίες οδηγούς. Η εφαρμογή της οδηγίας στα κράτη μέλη, ο αριθμός των ελέγχων και οι κυρώσεις θα πρέπει να εναρμονιστούν περαιτέρω.

Σε όλα τα είδη μεταφορών θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η ποιότητα της εκπαίδευσης ως προϋπόθεση της εγγύησης ασφάλειας, τόσο για τους απασχολούμενους όσο και για το επιβατικό κοινό.

δ) Διοικητική απλούστευση

Κυρίως στα σύνορα μεταξύ των κρατών μελών εμφανίζονται προκλήσεις για τους διάφορους τρόπους μεταφοράς, που εντούτοις εύκολα μπορούν να αντιμετωπιστούν. Οι επονομαζόμενες «επιπτώσεις λόγω συνόρων» απαντώνται κυρίως στις παραμεθόριες περιοχές. Εν προκειμένω υπάρχουν συχνά διμερείς συμφωνίες μεταξύ των κρατών για την επίλυση συγκεκριμένων προβλημάτων, αλλά και εδώ απαιτούνται ευρωπαϊκές διατάξεις. Για παράδειγμα, υπάρχουν στην ΕΕ 6.000 διαφορετικές διατάξεις για την έγκριση σιδηροδρομικών οχημάτων και η αδειοδότησή τους μπορεί να απαιτήσει χρόνια ολόκληρα. Θα πρέπει να μειωθεί ο αριθμός αυτών των διατάξεων, που σε ορισμένες περιπτώσεις θεσπίστηκαν για λόγους προστατευτισμού και που αποτρέπουν ευρωπαϊκές σιδηροδρομικές επιχειρήσεις από το να παρέχουν τις υπηρεσίες τους σε άλλο κράτος μέλος. Η κατάσταση αυτή είναι απαράδεκτη. Ο εισηγητής προτείνει ως εκ τούτου μια εναρμόνιση των κανόνων για την έγκριση σιδηροδρομικών οχημάτων και τη μείωση της διάρκειας της διαδικασίας έγκρισης στους 2 μήνες. Προκειμένου να αντιμετωπιστούν πράγματι αυτές οι «επιπτώσεις λόγω συνόρων», θα πρέπει επιπλέον να χορηγηθούν στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Σιδηροδρόμων οι αντίστοιχες αρμοδιότητες.

Και οι συσκευές ελέγχου θα πρέπει να καταστούν ενιαίες σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Είναι απαράδεκτο ένας αστυνομικός στα σύνορα να μην μπορεί να χρησιμοποιεί και αυτός τις συσκευές ελέγχου από τη γειτονική χώρα απλώς επειδή δεν έχουν βαθμονομηθεί στη χώρα του. Για τον λόγο αυτό είναι απαραίτητος ένας απολογισμός και μια πρόταση της Επιτροπής για ενοποίηση.

Επίσης, η εναρμόνιση των παραστατικών μεταφοράς σε όλους τους τρόπους μεταφορών θα μπορούσε να καταστήσει αποδοτικότερες τις μεταφορές. Κυρίως οι ηλεκτρονικές εμπορευματικές μεταφορές (E-freight) θα συνεπάγονταν σημαντική μείωση των διοικητικών φραγμών και επιτάχυνση των μεταφορών.

ε) Παγκόσμιος παράγοντας

Αυτές τις απαιτήσεις ασφαλείας, προστασίας του περιβάλλοντος, ενέργειας και τεχνολογίας η ΕΕ θα πρέπει να τις εφαρμόσει ως πρωτοπόρος σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτό εντούτοις θα καταστεί δυνατό μόνο εάν κατά πρώτον επέλθει συμφωνία μεταξύ των 27 κρατών μελών σχετικά με την εναρμόνιση και τη θέσπιση προδιαγραφών και κατά δεύτερον εάν αυτές εφαρμοστούν ορθά. Μόνο εάν η Ευρώπη μιλήσει με μια φωνή μπορεί να προασπίσει τις απαιτήσεις της. Το γεγονός ότι αυτό εξακολουθεί σήμερα να συνιστά πρόβλημα φαίνεται σαφέστατα από τα ακόλουθα παραδείγματα. Αφενός, από το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών (ETS), το οποίο θα θεσπιστεί το 2012, διαφαίνεται πόσο έντονη αντίσταση υπάρχει σε διεθνές επίπεδο. Αφετέρου, η ακόμη βραδεία εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Συστήματος Διαχείρισης Κυκλοφορίας Σιδηροδρόμων (ERTMS) αποδεικνύει επίσης τη διστακτικότητα των κρατών μελών. Τέλος, η συμφωνία για τις αεροπορικές μεταφορές με τις ΗΠΑ, η οποία δεν κατάφερε να ρυθμίσει δεόντως ζητήματα προσέγγισης νομικών διατάξεων, αμοιβαίας αναγνώρισης και τεχνικής υποστήριξης, συνιστά επαρκές παράδειγμα των προκλήσεων που έχει ακόμα να αντιμετωπίσει η ΕΕ σε διεθνές επίπεδο.

3. Αποδοτική συντροπικότητα ως κεντρική ιδέα της μελλοντικής ευρωπαϊκής πολιτικής μεταφορών

Ο ευρωπαϊκός χώρος μεταφορών θα κληθεί να αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα χωρητικότητας στις εμπορευματικές και επιβατικές μεταφορές. Οι εμπορευματικές μεταφορές προβλέπεται έως το 2030 να αυξηθούν κατά 40% σε σύγκριση με το 2005 και οι επιβατικές μεταφορές κατά 34%. Αυτό καθιστά προφανές ότι είναι επείγουσα η εξεύρεση ευρωπαϊκών λύσεων, οι οποίες μπορούν να βρεθούν στην ιδέα της αποδοτικής συντροπικότητας. Ο εισηγητής πιστεύει ότι οι διάφοροι τρόποι μεταφοράς δεν θα πρέπει να λειτουργούν ανταγωνιστικά εξαιτίας των προβλημάτων χωρητικότητας, αλλά να αλληλοσυμπληρώνονται στο πλαίσιο μιας αποδοτικής συντροπικότητας, η οποία θα λαμβάνει εξίσου υπόψη ζητήματα οικονομίας, περιβάλλοντος, κοινωνικών συνθηκών και ασφάλειας και θα αξιολογεί την αποδοτικότητα συνυπολογίζοντας τα διαφορετικά αρχικά δεδομένα κάθε επιμέρους είδους μεταφοράς, τα γεωγραφικά δεδομένα και τις εξελίξεις στις μεταφορές και στην κινητικότητα σε κάθε επιμέρους περιφέρεια. Αυτή θα πρέπει να γίνει η κεντρική ιδέα της μελλοντικής πολιτικής μεταφορών και όχι η τήρηση της οριακής τιμής των 300 χιλιομέτρων για το σύνολο του ενιαίου ευρωπαϊκού χώρου μεταφορών, όπως έχει προτείνει η Επιτροπή. Η Επιτροπή προβλέπει ότι έως το 2030 το 30% των οδικών εμπορευματικών μεταφορών σε απόσταση άνω των 300 χιλιομέτρων θα πρέπει να μεταφερθεί σε άλλους τρόπους μεταφοράς, όπως ο σιδηρόδρομος ή η ναυσιπλοΐα. Δεν πρέπει βέβαια να εμμείνουμε σε αυτό, ωστόσο μια συγκεκριμένη χιλιομετρική απόσταση θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως προσανατολισμός, εφόσον τα κράτη μέλη και οι περιφέρειες θα καθορίζουν το εν λόγω όριο βάσει των σημερινών και των μελλοντικών τους δυνατοτήτων.

Επιπλέον, η συντροπικότητα θα βελτιωθεί εάν ενοποιηθούν οι μονάδες φόρτωσης και δεν σημειώνονται απώλειες όγκου κατά τη μετάβαση από το ένα είδος μεταφορών σε άλλο. Αυτό προϋποθέτει την εναρμόνιση των μονάδων φόρτωσης και την ανάλογη προσαρμογή των διαστάσεων των οχημάτων.

4. ΔΕΔ-Μ και χρηματοδότηση

Τα ΔΕΔ-Μ είναι πολύ σημαντικά για την ευρωπαϊκή πολιτική μεταφορών και για αυτόν τον λόγο θα πρέπει να αυξηθεί η αποδοτικότητα και η δυνατότητα υλοποίησής τους. Αυτό θα συμβεί μέσω του περιορισμού του αριθμού των έργων και μέσω αυξημένης χρηματοδότησης. Ένα διαφανές κεντρικό δίκτυο με εξασφαλισμένη χρηματοδότηση, που θα αξιολογείται σε ευρωπαϊκό, αλλά και περιφερειακό επίπεδο βάσει κριτηρίων βιώσιμης ανάπτυξης, θα προωθήσει κυρίως τα τμήματα εκείνα που σημειώνουν πολύ αργή πρόοδο (κυρίως στις μεθοριακές περιοχές). Εφόσον καθοριστούν τα έργα προτεραιότητας, ο εισηγητής ζητεί την τήρηση της εκάστοτε προτεραιότητας μόνο εάν τα κράτη μέλη λαμβάνουν δεσμευτικές αποφάσεις που θα προωθούν εμφανώς την ολοκλήρωση των έργων. Μόνο έτσι μπορεί να διασφαλιστεί ότι το κεντρικό δίκτυο θα ολοκληρωθεί το ταχύτερο δυνατόν και ότι δεν θα διατηρούνται έργα με περιορισμένες προοπτικές ολοκλήρωσης.

Συχνά τα έργα δεν προχωρούν λόγω έλλειψης χρηματοδότησης. Ως εκ τούτου, ο εισηγητής ζητεί από τα κράτη μέλη να υποβάλουν έως το 2015 το ανάλογο σχέδιο χρηματοδότησης για τη διευθέτηση 25 γνωστών σημείων κυκλοφοριακής συμφόρησης.

Επίσης, η θέσπιση προτεραιοτήτων θα πρέπει να εμφανίζει στενή σύνδεση με τους όρους εκμετάλλευσης των περιφερειακών διαρθρωτικών πόρων και τα κράτη μέλη θα πρέπει να υποχρεούνται να διασφαλίζουν χρηματοδότηση για αυτά τα έργα και μετά τη λήξη των πολυετών προγραμμάτων της ΕΕ.

Επιπλέον, ο εισηγητής πιστεύει ότι η Επιτροπή αφενός θα πρέπει να εξασφαλίζει την άμεση χρηματοδότηση αυτών των έργων με τουλάχιστον το 30% της συνολικής επένδυσης, αφετέρου θα πρέπει να στηρίζει εναλλακτικά μοντέλα και μέσα χρηματοδότησης καθώς και ομόλογα εκτέλεσης έργων (project bonds), τα οποία θα μπορούσαν να υλοποιηθούν σε στενή συνεργασία με τους ευρωπαϊκούς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς. Το Ταμείο Marguerite συνιστά καλό παράδειγμα αυτού. Ένα εναλλακτικό μέσο χρηματοδότησης θα μπορούσε να προκύψει από την εσωτερίκευση του εξωτερικού κόστους, εάν χρησιμοποιηθούν περισσότερο τα συναφή έσοδα για τη χρηματοδότηση έργων των ΔΕΔ-Μ. Αυτό θα δημιουργούσε παράλληλα κίνητρο για τη σύναψη συμπράξεων δημόσιου-ιδιωτικού τομέα. Μια εξασφαλισμένη ροή χρηματοδότησης θα επέφερε ασφάλεια σχεδιασμού με αποτέλεσμα να καταστούν πολύ ελκυστικότερες για τις ιδιωτικές επιχειρήσεις οι επενδύσεις σε έργα ΔΕΔ-Μ.

5. Αστική κινητικότητα

Στις πόλεις είναι μεγαλύτερη η ανάγκη ανάληψης δράσης, όχι μόνο επειδή αυξάνεται ο αριθμός των κατοίκων σε αστικά κέντρα, αλλά και επειδή αυτό συνεπάγεται αύξηση της κυκλοφορίας, της ηχορρύπανσης και της αρμοσφαιρικής ρύπανσης.

Για την αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων, οι πόλεις θα πρέπει να εκπονήσουν βιώσιμα σχέδια κινητικότητας, εξαρτώντας τη χρηματοδοτική υποστήριξη των έργων από την υποβολή τέτοιων σχεδίων. Εννοείται ότι οι ίδιες οι εκάστοτε δημοτικές αρχές αποφασίζουν βάσει της αρχής της επικουρικότητας σχετικά με το ποια έργα απαιτούνται στην πόλη τους, αλλά αυτά τα έργα θα πρέπει να πληρούν τις προδιαγραφές της ευρωπαϊκής πολιτικής μεταφορών, δηλαδή να προβλέπουν πολυτροπικές αλυσίδες εφοδιαστικής στις επιβατικές και εμπορευματικές μεταφορές, που όχι μόνο θα μειώνουν τον όγκο μεταφορών στις πόλεις, αλλά και θα αντισταθμίζουν την περιβαλλοντική επιβάρυνση. Τα εν λόγω σχέδια κινητικότητας θα πρέπει επομένως μεταξύ άλλων να προβλέπουν περαιτέρω υποδομές για πεζούς και ποδηλάτες και να επιφέρουν διπλασιασμό των χρηστών δημόσιων μέσων μεταφοράς. Ιδιαίτερα οι μεταφορές με λεωφορεία και τροχιόδρομους (τραμ) μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στην αποδοτική συντροπικότητα στις αστικές, προαστιακές και περιφερειακές μεταφορές, εάν διατεθούν ή προσαρμοστούν καταλλήλως οι συναφείς υποδομές.

Επίσης, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η συνεκτικότητα μεταξύ των σχεδίων κινητικότητας των επιμέρους πόλεων και περιφερειών, ώστε να υπάρχει εναρμόνιση μεταξύ τους κυρίως στις γειτονικές πόλεις και περιφέρειες, ακόμη και εάν βρίσκονται σε διαφορετικά κράτη μέλη.

Στις πόλεις και στα περίχωρα των πόλεων είναι απαραίτητο ένα ασφαλές, ελκυστικό και αξιόπιστο σύστημα μεταφορών, με αμοιβαίο συντονισμό των τρόπων μεταφοράς που θα επιτρέπει πολυτροπικές διαδρομές. Επίσης, οι τιμές των εισιτηρίων, η διάθεση ηλεκτρονικών εισιτηρίων στο διαδίκτυο και τα δικαιώματα των επιβατών διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο εν προκειμένω, καθώς επηρεάζουν την επιλογή τρόπου μεταφοράς.

6. Έρευνα και καινοτομία

Η έρευνα και καινοτομία στον τομέα των μεταφορών έχουν ιδιαίτερη σημασία, διότι τα συστήματα μεταφορών που προκύπτουν από αυτές όχι μόνο μειώνουν την περιβαλλοντική επιβάρυνση και αυξάνουν την ασφάλεια, αλλά παράλληλα μπορούν να διασφαλίσουν διαρκή κυκλοφοριακή ροή. Επίσης, προάγουν τη θέση της ΕΕ ως τόπου παραγωγής και έρευνας.

Για τον λόγο αυτό, ο εισηγητής ζητεί την κατάρτιση και την οικονομική στήριξη ενός προγράμματος έρευνας και ανάπτυξης ειδικά για την κινητικότητα, ώστε να δημιουργηθούν ευφυή, διαλειτουργικά και διασυνδεδεμένα συστήματα μεταφορών για όλους τους τρόπους μεταφοράς, όπως π.χ. τα SESAR, Galileo, ERTMS, RIS, SafeSeaNet και IVS.

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων (15.11.2011)

προς την Επιτροπή Μεταφορών και Τουρισμού

σχετικά με τον Χάρτη Πορείας για έναν Ενιαίο Ευρωπαϊκό Χώρο Μεταφορών - Για ένα ανταγωνιστικό και ενεργειακά αποδοτικό σύστημα μεταφορών
(2011/2096(INI))

Συντάκτης γνωμοδότησης: Bogusław Sonik

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων καλεί την Επιτροπή Μεταφορών και Τουρισμού που είναι αρμόδια επί της ουσίας να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:

1.   επικροτεί τον χάρτη πορείας της Επιτροπής για τη μετάβαση σε μια ανταγωνιστική οικονομία χαμηλών επιπέδων ανθρακούχων εκπομπών το 2050, συμπεριλαμβανομένου του στόχου της μείωσης κατά 60% των εκπομπών θερμοκηπιακών αερίων έως το 2050·

2.   υπογραμμίζει ότι ένα βιώσιμο και φιλοπεριβαλλοντικό δίκτυο μεταφορών αποτελεί το «νευρικό σύστημα» της ευρωπαϊκής οικονομίας, το οποίο θα έπρεπε να προβλέπει την ανάληψη των αναγκαίων πρωτοβουλιών και να αποτελέσει το αντικείμενο κατάλληλων νομοθετικών και / ή χρηματοοικονομικών κινήτρων για την μετάβαση σε συστήματα πρόωσης χωρίς ορυκτά καύσιμα, όπου αυτό είναι εφικτό·

3.   ζητεί τον καθορισμό ενός δεσμευτικού στόχου μείωσης των εκπομπών θερμοκηπιακών αερίων για τον τομέα των μεταφορών έως το 2050·

4.   καλεί την Επιτροπή να υποβάλλει εκθέσεις σχετικά με αποτελεσματικές από άποψη κόστους δράσεις για την μείωση των εκπομπών μαύρου άνθρακα από τις μεταφορές, και να υποβάλει προτάσεις σχετικά με άμεσα αποτελέσματα για τον μετριασμό των επιπτώσεων της αλλαγής του κλίματος και για επιπρόσθετα οφέλη για την υγεία·

5.   έχει επίγνωση του γεγονότος ότι οι εκπομπές CO2, αλλά και οι εκπομπές CO, NOx, ΠΟΕ, SO4, καθώς η σκόνη πέδησης και η τριβή ελαστικών, έχουν σοβαρές συνέπειες για την ποιότητα του αέρα, πρωτίστως στις αστικές περιοχές, και κατά συνέπεια για την υγεία των ανθρώπων υπό την μορφή πνευμονοπαθειών και καρκίνων διαφόρων ειδών·

6.  είναι της άποψης ότι, εξαιτίας της εξάρτησης των μεταφορών από το πετρέλαιο, εναλλακτικές και ανανεώσιμες ενεργειακές πηγές αποκτούν μεγαλύτερη σημασία, αλλά και ότι πρέπει να γίνονται πολύ περισσότερες επενδύσεις στις κατάλληλες υποδομές· υπογραμμίζει, ωστόσο, ότι τα βιοκαύσιμα δεν μπορούν να διαδραματίζουν κάποιο ρόλο στις βιώσιμες μεταφορές παρά μόνο εάν ο τομέας καταστεί πολύ περισσότερο αποτελεσματικός και μειώσει τις γενικές ανάγκες του σε καύσιμα και εφόσον τα κριτήρια βιωσιμότητας συμπληρωθούν με τη συνεκτίμηση της επίδρασης των αερίων του θερμοκηπίου στην έμμεση αλλαγή της χρήσης των γαιών λόγω μετατόπισης των καλλιεργειών· τονίζει, ωστόσο, ότι θα μπορούσαμε από τώρα να εξοικονομούμε ενέργεια και καύσιμα με την οικολογική οδήγηση, και ότι οι τεχνικές εξοικονόμησης καυσίμου θα πρέπει να αναπτυχθούν και να προωθηθούν και σε άλλους τρόπους μεταφορών, όπως, λ.χ., για τις συνεχείς προσγειώσεις αεροσκαφών·

7.   λαμβάνει υπό σημείωση το γεγονός ότι, στο πρόσφατο παρελθόν, οι βελτιώσεις ως προς τις εκπομπές από μεταφορές που προωθούνται με ορυκτά καύσιμα έχουν πάντοτε αντισταθμιστεί με αυξημένη ζήτηση, με αποτέλεσμα συμφόρηση και ατμοσφαιρική ρύπανση που εξακολουθεί να υπερβαίνει τα θεμιτά όρια· εμμένει ως εκ τούτου στην ανάγκη μετάβασης σε διαφορετική τεχνολογία ή στην καλύτερη δυνατή τεχνική με βάση ορυκτά καύσιμα, και υποστηρίζει, ως εκ τούτου, την έρευνα που διεξάγεται με ή χωρίς χρηματοδοτική ενίσχυση της ΕΕ, που αποβλέπει στην επιτάχυνση της εισαγωγής οικολογικών καινοτομιών και νέων τεχνολογιών στον τομέα των μεταφορών·

8.   υπογραμμίζει ότι οι επιδοτήσεις που αποβλέπουν στον οικολογικό χαρακτήρα των αστικών μεταφορών θα ωφελούσαν την απασχόληση, εάν επενδύονταν στις δημόσιες μεταφορές·

9.   εμμένει στο γεγονός ότι, όπου τα εν λόγω κίνητρα δεν λειτουργούν με βάση τους όρους της αγοράς, η Επιτροπή και τα κράτη μέλη πρέπει να έχουν το θάρρος να επεμβαίνουν και να διασφαλίζουν την εφαρμογή της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει»·

10.  λαμβάνει υπό σημείωση το γεγονός ότι αρκετές περιοχές στην ΕΕ των οποίων οι ανάγκες στον τομέα των μεταφορών δεν έχουν καλυφθεί ακόμα, πρέπει να καταβάλλουν περαιτέρω προσπάθειες για την κάλυψη της υστέρησης αυτής και θα επιτύχουν μεγάλη αύξηση των μεταφορών από τη στιγμή που θα έχουν ολοκληρωθεί οι υποδομές και θα έχει ανακάμψει η οικονομία· θεωρεί ως εκ τούτου ότι είναι επίσης σημαντικό να επικεντρώνονται οι μελλοντικές δράσεις στην εξάλειψη των ανισοτήτων στην ανάπτυξη των υποδομών μεταξύ ορισμένων ευρωπαϊκών περιοχών / χωρών, για να αντιμετωπιστεί το ζήτημα αυτό στο πλαίσιο εκτιμήσεων του κοινωνικού αντικτύπου, και να εφαρμόζεται προς το σκοπό αυτό η περιφερειακή πολιτική της ΕΕ· καλεί την Επιτροπή να κινητοποιήσει τα χρηματοδοτικά μέσα της ΕΕ στο πλαίσιο συνολικής χρηματοδοτικής στρατηγικής που θα συγκεντρώνει τόσο κονδύλια της ΕΕ όσο και δημόσια και ιδιωτικά εθνικά κονδύλια·

11. τονίζει τη σημασία της βελτιωμένης συνεργασίας μεταξύ διαφόρων φορέων εκμετάλλευσης των μεταφορών για τη διασφάλιση μεγαλύτερης διαλειτουργικότητας και, επομένως, καλύτερων όρων και συνδέσεων για τους ταξιδιώτες, κυρίως μεταξύ αγροτικών και αστικών ζωνών·

12.  υπενθυμίζει ότι, κυρίως στα κράτη μέλη με μεγάλη επιφάνεια, οι αποστάσεις είναι ενίοτε πολύ μεγάλες και οι περιοχές αραιοκατοικημένες· καλεί την Επιτροπή, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού συστήματος μεταφορών, να λαμβάνει επίσης υπόψη τις ανάγκες των περιφερειακών και αραιοκατοικημένων περιοχών στον τομέα των μεταφορών·

13.  συνιστά, στο πλαίσιο της στρατηγικής της εσωτερίκευσης των εξωτερικών δαπανών, να εξεταστούν κατάλληλα μέτρα για την εξασφάλιση βιώσιμων μεταφορών·

14.  υποστηρίζει την προτεινόμενη επιδίωξη της πλήρους εφαρμογής των αρχών «ο χρήστης πληρώνει» και «ο ρυπαίνων πληρώνει» και των δεσμεύσεων για την εξάλειψη των στρεβλώσεων, συμπεριλαμβανομένων των επιζήμιων επιδοτήσεων, για να δημιουργηθούν έσοδα και να διασφαλίζεται η χρηματοδότηση, μεταξύ άλλων, για μελλοντικές επενδύσεις στις μεταφορές, και ζητεί να ληφθούν μέτρα για την επίτευξη των στόχων αυτών έως το 2020·

15.  αναγνωρίζει ότι η πλήρης εσωτερίκευση του εξωτερικού κόστους για όλους τους τρόπους μεταφοράς, που αντανακλά την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει», αποτελεί ουσιαστικό μέτρο πολιτικής για να υποστηριχτεί η μετάβαση προς τις μεταφορές με μειωμένες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα·

16.  επισημαίνει ότι η εσωτερίκευση του κόστους είναι απαραίτητη για να προωθηθεί ο ανταγωνισμός στον τομέα των μεταφορών, που δεν πρέπει να παρεμποδίζεται από επιβλαβείς για το περιβάλλον επιδοτήσεις·

17.  υπογραμμίζει ότι όλοι οι τρόποι μεταφοράς πρέπει να εσωτερικοποιήσουν το εξωτερικό κόστος τους που σχετίζεται με την αναπροσαρμογή·

18.  επισημαίνει την ανάγκη για μια ολοκληρωμένη πολιτική μεταφορών που θα εξασφαλίζει ότι ολόκληρη η αλυσίδα αξίας του τομέα μεταφορών και εφοδιαστικής αντιμετωπίζει κατάλληλα τις προκλήσεις των μεταφορών και της κινητικότητας, ιδίως αυτές που προέρχονται από τις αστικές περιοχές· ζητεί να ενισχυθεί ο συντονισμός μεταξύ των φορέων χάραξης πολιτικής στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, καθώς και ο μόνιμος διάλογος και οι διαβουλεύσεις με τον κλάδο εφοδιαστικής, τους φορείς παροχής μεταφορικών υπηρεσιών και τους πελάτες σε ένα ευρωπαϊκό φόρουμ για την εφοδιαστική και την κινητικότητα·

19.  καλεί την Επιτροπή να βοηθήσει τα κράτη μέλη να υπολογίσουν περαιτέρω και επακριβώς το οικονομικό, περιβαλλοντικό και υγειονομικό κόστος που συνδέεται με τη στρατηγική αυτή, για να διευκολυνθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο η εσωτερίκευση του εξωτερικού κόστους·

20.  τονίζει ότι η συμπεριφορά των χρηστών των μεταφορών είναι καθοριστική, και ζητεί τη δημιουργία κινήτρων για την επιλογή βιώσιμων μέσων μεταφοράς, έτσι ώστε, έως το 2013, να υποβληθούν προτάσεις με στόχο την ανάληψη πρωτοβουλιών που θα προωθούν την αλλαγή συμπεριφοράς, ιδίως στους νέους, και την επέκταση των υποδομών για πεζούς και ποδηλάτες στις πόλεις αποβλέποντας στο διπλασιασμό των χρηστών των εν λόγω οικολογικών δημόσιων μέσων μεταφοράς, καθώς και στην καθιέρωση ηλεκτρονικών εισιτηρίων (e-tickets) για διατροπικές διαδρομές, ενώ στο πλαίσιο αυτό πιστεύει ότι η πολιτική διαμόρφωσης των τιμών πρέπει να παρέχει κίνητρα· ζητεί από την Επιτροπή να παρουσιάσει στρατηγική για την προώθηση της χρήσης του ποδηλάτου και της ασφαλούς πεζοπορίας στο αστικό περιβάλλον·

21.  συνιστά στην Επιτροπή να συνεχίσει να υποστηρίζει και, εφόσον ενδείκνυται, να διοργανώνει από κοινού με τα κράτη μέλη εκστρατείες ευαισθητοποίησης για τις φιλικές προς το περιβάλλον εναλλακτικές μεταφορές, που είναι ευρύτερα γνωστές ως «ενεργός μετακίνηση», δηλ. η πεζοπορία, η ποδηλασία, ειδικότερα σε ευαίσθητες αστικές περιοχές όπου η ποιότητα του αέρα και η ηχορύπανση απειλούν την ανθρώπινη υγεία, και συνιστά, ως εκ τούτου, στην Επιτροπή να καταρτίσει ένα γενικό σχέδιο για την πεζοπορία και την ποδηλασία· συνιστά στους εργοδότες, σε συνεργασία με τις τοπικές αρχές, να παρέχουν κίνητρα στους εργαζόμενους ώστε να χρησιμοποιούν μέσα μαζικής μεταφοράς που εξοικονομούς περισσότερο τους πόρους· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εκπονήσουν σχέδια αστικής κινητικότητας σε όλες τις πόλεις της ΕΕ, με ειδικά μέτρα για την προώθηση της διατροπικότητας και τη διευκόλυνση και ενθάρρυνση της χρήσης ποδηλάτων και άλλων φιλικών προς το περιβάλλον μέσων μεταφοράς·

22.  ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να παρουσιάσουν κοινή στρατηγική πληροφόρησης, ενημέρωσης και διαβούλευσης με όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς, διασφαλίζοντας ιδίως τη συμμετοχή των πληττόμενων πολιτών, σχετικά με τις ανάγκες, τον προγραμματισμό, την ανάπτυξη και τη χρηματοδότηση των υποδομών που είναι απαραίτητες για την οικονομική μεγέθυνση, την κινητικότητα, την ανάπτυξη και την απασχόληση σύμφωνα με τις δεσμεύσεις της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»·

23.  καλεί την Επιτροπή να ασχοληθεί με τα τοπικά μονοπώλια των μεταφορών που έχουν εξελιχθεί στα κράτη μέλη και δημιουργούν σημαντικές δυσλειτουργίες και στρεβλώσεις· επισημαίνει, συνεπώς, την ανάγκη χάραξης αντιμονοπωλιακής πολιτικής κυρίως για τον τομέα των μεταφορών·

24.  επισημαίνει ότι, σε σύγκριση με τις οδικές μεταφορές, οι σιδηροδρομικές μεταφορές προκαλούν πολύ λιγότερη ρύπανση και καταναλώνουν ταυτόχρονα πολύ λιγότερη ενέργεια, επηρεάζουν πολύ λιγότερο το φυσικό περιβάλλον, προσφέρουν υψηλότερο βαθμό ασφάλειας στους χρήστες και είναι ανταγωνιστικότερες από οικονομική άποψη· καλεί την Επιτροπή να υποστηρίξει και να προωθήσει το πανευρωπαϊκό δίκτυο συνδυασμένων μεταφορών και να του παράσχει χρηματοδοτική ενίσχυση, αποδίδοντας ιδιαίτερη προσοχή στη στήριξη της ανάπτυξης των σιδηροδρομικών υποδομών στα κράτη μέλη στα οποία οι σιδηροδρομικές μεταφορές επισκιάζονται από τις οδικές·

25.  τονίζει την ανάγκη να παράσχει η Ευρωπαϊκή Ένωση την απαραίτητη χρηματοδοτική ενίσχυση για την ανάπτυξη των διευρωπαϊκών δικτύων εμπορευματικών και επιβατικών σιδηροδρομικών μεταφορών·

26.  ζητεί να δοθεί προτεραιότητα στη διασφάλιση της πράσινης εφοδιαστικής και της καλύτερης διαχείρισης της κινητικότητας·

27.  τονίζει το ευρύ φάσμα δυνητικών πλεονεκτημάτων της χρήσης των ΤΠΕ για τη διαχείριση των δικτύων μεταφορών, όπως, για παράδειγμα, η μείωση του αριθμού διαδρομών για την παράδοση εμπορευμάτων, διασφαλίζοντας αποτελεσματικότερη χρήση των δικτύων διανομής, και βελτιώνοντας την ροή κυκλοφορίας που μπορεί να μειώσει την ατμοσφαιρική ρύπανση, την κατανάλωση καυσίμων και τον χρόνο των διαδρομών·

28. επισημαίνει ότι ο Ενιαίος Ευρωπαϊκός Ουρανός και το σύστημα SESAR καθιστούν σαφές πώς η κατανάλωση καυσίμων μπορεί να μειωθεί κατά +/- 10%, σε συνδυασμό με τη χρησιμοποίηση νέων, αποδοτικών ως προς τα καύσιμα και σχετικά αθόρυβων αεροσκαφών·

29. υπογραμμίζει το σημαντικό ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι σιδηροδρομικές μεταφορές και κυρίως οι γραμμές υψηλής ταχύτητας στην υλοποίηση ενός ανταγωνιστικού και αποδοτικής αξιοποίησης των πόρων συστήματος μεταφορών που να επιτρέπει ταχείς συνδέσεις μεταξύ των ευρωπαϊκών περιοχών·

30. έχει επίγνωση του γεγονότος ότι για μια μαζική στροφή σε νέες τεχνολογίες στον τομέα των μεταφορών απαιτείται κάποιο χρονικό διάστημα, και ότι δράσεις που αναλαμβάνονται στο πλαίσιο της διαδικασίας αυτής πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις διαφορετικές καταστάσεις που επικρατούν στα επιμέρους κράτη μέλη, αλλά ενθαρρύνει εν τω μεταξύ τις οικολογικές καινοτομίες, και ζητεί να καθιερωθεί η χρήση καυσίμων που ανανεώνονται κατά ευκολότερο τρόπο και μειώνουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, να γίνουν επενδύσεις στην συντροπικότητα, και να επεκταθεί η ιδέα της εσωτερίκευσης του εξωτερικού κόστους σε όλους τους τρόπους μεταφοράς· παρατηρεί δε ότι αυτή τη στιγμή η ορθολογική χρήση των ορυκτών καυσίμων εξακολουθεί να αποτελεί τον ευκολότερο τρόπο για τη μείωση των εκπομπών από τις μεταφορές·

31.  επισημαίνει ότι η επιτυχία των στόχων που καθορίζουμε για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα εξαρτάται από τις τεχνολογικές εξελίξεις, και ότι πρέπει συνεπώς να επενδύουμε σε έρευνα και ανάπτυξη, για να γεφυρώσουμε το κενό που υφίσταται μεταξύ των οικονομικά αποδοτικών στόχων και επενδύσεων στις νέες τεχνολογίες, που ενδέχεται να καταστήσουν εφικτούς τους στόχους αυτούς·

32.  τονίζει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να υποστηρίξει την έρευνα και να προωθήσει την τεχνολογική ηγεσία της Ευρώπης στον τομέα των τεχνολογιών που είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη βιώσιμων και οικολογικών μέσων μεταφοράς, όπως τα οχήματα που κινούνται με ηλεκτρισμό από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ή τα υδρογονοκίνητα οχήματα·

33.  καλεί την Επιτροπή να καταβάλλει επιπλέον προσπάθειες για το συντονισμό των έως σήμερα κατακερματισμένων δράσεων και πρωτοβουλιών που αναλαμβάνονται από τοπικές αρχές στον τομέα της κινητικότητας στις πόλεις και να διευκολύνει την μεταβίβαση πολιτικής μεταξύ πόλεων·

34.  τονίζει ότι η ΕΕ πρέπει να διατηρήσει την ηγετική θέση της με την εδραίωση του ρόλου της ως τόπου παραγωγής και έρευνας για όλους τους τρόπους μεταφοράς, δίνοντας προτεραιότητα στη μείωση των εκπομπών του τομέα, στη βελτίωση της αλυσίδας της εφοδιαστικής, στην ασφάλεια και στη βελτίωση της διαχείρισης της κυκλοφορίας·

35.  υποστηρίζει επίμονα την ορθή εφαρμογή και επιβολή της νομοθεσίας σε όλους τους τρόπους μεταφοράς, συμπεριλαμβανομένων των διατάξεων της περί ωραρίου εργασίας, προς όφελος της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων του τομέα των μεταφορών.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία της έγκρισης	26.10.2011
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	59 0 0
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	János Áder, Elena Oana Antonescu, Κρίτων Αρσένης, Sophie Auconie, Pilar Ayuso, Paolo Bartolozzi, Sergio Berlato, Martin Callanan, Nessa Childers, Chris Davies, Bairbre de Brún, Esther de Lange, Anne Delvaux, Bas Eickhout, Edite Estrela, Jill Evans, Karl-Heinz Florenz, Elisabetta Gardini, Gerben-Jan Gerbrandy, Françoise Grossetête, Satu Hassi, Jolanta Emilia Hibner, Dan Jørgensen, Karin Kadenbach, Christa Klaß, Holger Krahmer, Jo Leinen, Peter Liese, Linda McAvan, Radvilė Morkūnaitė-Mikulėnienė, Miroslav Ouzký, Gilles Pargneaux, Antonyia Parvanova, Andres Perello Rodriguez, Mario Pirillo, Pavel Poc, Anna Rosbach, Oreste Rossi, Daciana Octavia Sârbu, Carl Schlyter, Horst Schnellhardt, Richard Seeber, Θεόδωος Σκυλακάκης, Claudiu Ciprian Tănăsescu, Salvatore Tatarella, Anja Weisgerber, Åsa Westlund, Glenis Willmott, Sabine Wils, Marina Yannakoudakis, Andrea Zanoni
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Inés Ayala Sender, Matthias Groote, Romana Jordan Cizelj, Philippe Juvin, Riikka Manner, Jiří Maštálka, Μιχαήλ Τρεμόπουλος
Αναπληρωτές (άρθρο 187, παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Peter Šťastný

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπής Βιομηχανίας, Ερευνας και Ενέργειας (7.10.2011)

προς την Επιτροπή Μεταφορών και Τουρισμού

σχετικά με τον οδικό χάρτη για έναν Ενιαίο Ευρωπαϊκό Χώρο Μεταφορών – Για ένα ανταγωνιστικό και ενεργειακά αποδοτικό σύστημα μεταφορών
(2011/2096(INI))

Συντάκτης γνωμοδότησης: Krišjānis Kariņš

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας καλεί την Επιτροπή Μεταφορών και Τουρισμού, ως την αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:

1.  αναγνωρίζει ότι η ΕΕ πρέπει να κινηθεί προς έναν πλέον βιωσιμότερο, αποδοτικότερο και ανταγωνιστικότερο κλάδο των μεταφορών, ο οποίος συμβάλλει στην επίτευξη των στόχων μείωσης των εκπομπών του, στην ελάττωση της ενεργειακής εξάρτησης και της εξάρτησης από εισαγωγές ενέργειας, μεταξύ άλλων, από ασταθή και αντιδημοκρατικά καθεστώτα , καθώς και στην πλήρη ολοκλήρωση των περιφερειών της ΕΕ, με στόχο την ανταγωνιστικότητά τους στην παγκόσμια οικονομία·

2.  τονίζει ότι ο τομέας των μεταφορών ευθύνεται για αναλογία μεγαλύτερη του ενός τετάρτου των εκπομπών CO2 της ΕΕ· επισημαίνει τις πολλές πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει η Ευρωπαϊκή Ένωση για να μειώσει τις εκπομπές στον τομέα των μεταφορών και να προαγάγει την ανταγωνιστικότητα και την αποτελεσματικότητα του ευρωπαϊκού κλάδου μεταφορών, όπως το ευρωπαϊκό σήμα τέλους κυκλοφορίας, την ανάπτυξη ευφυών συστημάτων μεταφορών, την απόδοση των καυσίμων για τα οχήματα και την επισήμανση των ελαστικών· τονίζει ότι οι εκπομπές στον τομέα των μεταφορών εξακολουθούν να αυξάνονται και ότι πρέπει να εντατικοποιηθούν οι δεσμεύσεις στον εν λόγω τομέα για ανάληψη δράσεων, λ.χ. με την αντιμετώπιση των ανεπαρκών υποδομών για την προώθηση της ενεργειακής απόδοσης και με την εφαρμογή πράσινων τεχνολογιών·

3.  συνειδητοποιεί την μείζονα συμβολή του κλάδου μεταφορών στην βιομηχανική πολιτική, στην ανταγωνιστικότητα και στο εμπορικό ισοζύγιο της ΕΕ· παρατηρεί ότι, εντός του 2009, οι εξαγωγές μηχανημάτων και εξοπλισμού στον τομέα μεταφορών ανήλθαν συνολικά σε 454,7 δις ευρώ, ποσό που αντιπροσωπεύει το 41.5% όλων των εξαγωγών εκτός της ΕΕ των 27· παρατηρεί περαιτέρω ότι, εντός του 2009, η ΕΕ κατέγραψε τα μεγαλύτερα εμπορικά πλεονάσματά της στους τομείς μηχανημάτων και εξοπλισμού του κλάδου μεταφορών (112,6 δις ευρώ) και υπηρεσιών μεταφορών (21,5 δις ευρώ)·

4.  τονίζει ότι η εξοικονόμηση ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων προτύπων απόδοσης των καυσίμων, και οι πολιτικές για τη μείωση των εκπομπών στον τομέα των μεταφορών μπορούν να προωθήσουν την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία της ΕΕ καθώς επίσης να καταλήξουν σε σημαντικές εξοικονομήσεις χωρίς να περιορίζεται η κινητικότητα· πιστεύει ότι κάθε νέος στόχος πρέπει να βασίζεται σε ευρεία συμφωνία μεταξύ όλων των ενδιαφερομένων μερών και θα πρέπει να μπορεί να επιτυγχάνεται αξιοποιώντας την τεχνική πρόοδο που έχει σημειωθεί· πιστεύει ότι η μετάβαση στον κλάδο των ενεργειακά αποδοτικών μεταφορών μπορεί να επιτευχθεί μόνο χάρη σε μια σταθμισμένη και ολοκληρωμένη προσέγγιση πολιτικής που παρέχει κατάλληλα κίνητρα στους οικονομικούς φορείς·

5.  επισημαίνει τις μεγάλες δυνατότητες που διανοίγουν για τον κλάδο των μεταφορών η ενεργειακή απόδοση και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας· επισημαίνει ότι οι ενεργειακοί και κλιματικοί στόχοι του κλάδου μεταφορών μπορούν να επιτευχθούν εάν γίνει χρήση μείγματος διαφορετικών ενεργειακών πηγών και εάν αξιοποιηθούν οι υφιστάμενες επιλογές ενεργειακής εξοικονόμησης·

6.  παρατηρεί ότι πολλές τεχνολογικές καινοτομίες για την απόδοση των καυσίμων διατίθενται ήδη χωρίς περιορισμούς στην αγορά·

7.  τονίζει πόσο σημαντική είναι η προαγωγή της ηλεκτροκινητικότητας, σε συνδυασμό με την καθιέρωση περισσότερων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, για την επίτευξη των στόχων της Ευρώπης 2020, και ιδίως πράσινων θέσεων εργασίας και πράσινης ανάπτυξης καθώς και της μείωσης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης· επισημαίνει ότι ο εξηλεκτρισμός των μεταφορών θα εστιασθεί κατ’ αρχήν στις επιβατικές μεταφορές· τονίζει την ανάγκη να ληφθούν και να εφαρμοσθούν τα απαιτούμενα κανονιστικά μέτρα, και παροτρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εγκρίνουν χωρίς χρονοτριβή κοινά διαλειτουργικά πρότυπα και να αναπτύξουν σε ολόκληρη την Ευρώπη υποδομές φόρτισης· πιστεύει ότι η ηλεκτροκινητικότητα πρέπει να τεθεί σε ένα καλά ισορροπημένο πλαίσιο που θα περιλαμβάνει δυνατότητες που παρέχει η αγορά των ηλεκτρικών ποδηλάτων και η πείρα στις μαζικές μεταφορές με ηλεκτροκίνητα τραμ και τραίνα·

8.  τονίζει τις μεγάλες δυνατότητες των ΤΠΕ και των ευφυών συστημάτων και υπηρεσιών στον τομέα των μεταφορών για τη μείωση των εκπομπών στις επιβατικές και εμπορευματικές μεταφορές. ιδίως σε συνάρτηση με ένα μελλοντικό ενεργειακό σύστημα στο οποίο καίριο ρόλο θα διαδραματίζουν οι ηλεκτρικές μεταφορές· συντάσσεται με την άποψη ότι είναι ανάγκη να εντείνει ο κλάδος μεταφορών τις προσπάθειές του όσον αφορά την εκπλήρωση των υποχρεώσεών του σε θέματα τεχνολογίας και να προαγάγει μία αποτελεσματικότερη οργάνωση των υπηρεσιών μεταφοράς· υπογραμμίζει την ανάγκη να προωθηθούν καινοτόμες λύσεις, όπως ο βελτιστοποιημένος σχεδιασμός διαδρομής, η διατροπικότητα ή η επικοινωνία οχήματος-υποδομής· υπενθυμίζει ότι η χρήση των ΤΠΕ, και ιδίως της τηλεδιάσκεψης, μπορεί να συμβάλει στη μείωση της ανάγκης μετακίνησης τόσο για ιδιώτες όσο και για επιχειρήσεις·

9.  τονίζει την ανάγκη για διατροπικές μεταφορικές λύσεις και ότι κανένας τρόπος μεταφοράς δεν μπορεί από μόνος του να είναι πάντοτε επιτυχής δεδομένου ότι είναι σαφής η ανάγκη ευφυέστερου συνδυασμού οδικών μεταφορών, σιδηροδρόμων, αερογραμμών και ναυτιλίας·

10. εκτιμά ότι η χρήση ΤΠΕ στον τομέα των οδικών μεταφορών και στις διεπαφές του με άλλους τρόπους μεταφοράς θα συμβάλει σημαντικά στην βελτίωση της περιβαλλοντικής απόδοσης, της αποδοτικότητας της οδικής ασφάλειας, της δημόσιας ασφάλειας και της κινητικότητας επιβατών και εμπορευμάτων, και ταυτόχρονα θα διευκολύνει την ορθή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς, την μεγαλύτερη ανταγωνιστικότητα και υψηλότερα επίπεδα απασχόλησης· τονίζει την επιτακτική ανάγκη για την προσαρμογή της πολιτικής τυποποίησης της ΤΠΕ η οποία τόσο θα συμβάλει στην εξέλιξη ευφυών συστημάτων μεταφορών όσο και θα επισπεύσει τις εργασίες σχετικά με τεχνικά πρότυπα για ηλεκτρικά οχήματα και ευφυή δίκτυα και συστήματα μέτρησης· αυτά τα πρότυπα πρέπει να εφαρμόζονται στο πλαίσιο του ακόλουθου τομέα προτεραιότητας· παροχή, σε επίπεδο ΕΕ, υπηρεσιών ενημέρωσης όσον αφορά δυνατότητες πολυτροπικών μεταφορών·

11. επαναλαμβάνει την άποψή του ότι είναι ανάγκη να επεκταθεί η χρήση αρθρωτών οδικών οχημάτων δεδομένου ότι πρόκειται για βιώσιμη λύση που θα συμβάλει σε μεγαλύτερη ενεργειακή απόδοση στον τομέα των οδικών μεταφορών· αναγνωρίζει επίσης ότι οι διαφοροποιημένοι κανόνες που διέπουν τα αρθρωτά οδικά οχήματα κατά τη διέλευση των εθνικών συνόρων εμποδίζουν την εξάπλωση της χρήσης του συγκεκριμένου τρόπου οδικών μεταφορών· ζητεί από την Επιτροπή να εξετάσει ποιες διαφορές στους κανόνες μπορούν να αρθούν εύκολα και πώς μπορεί να διασφαλιστεί η αύξηση της χρήσης αρθρωτών οδικών οχημάτων στις διασυνοριακές μεταφορές·

12. επισημαίνει ότι η ευρωπαϊκή έρευνα μπορεί να αποφέρει νέες λύσεις για τη μείωση των εκπομπών CO2 και αυξημένη αποδοτικότητα στις μεταφορές και χαιρετίζει τη συναφή στρατηγική προσέγγιση της Επιτροπής· τονίζει την ανάγκη για ένα επιμέρους πρόγραμμα επικεντρωμένο στην κινητικότητα που θα αποβλέπει στην αύξηση της αποδοτικότητας των μεταφορών, λ.χ., με την προαγωγή ευφυών και διαλειτουργικών συστημάτων οργάνωσης της κυκλοφορίας για όλους τους τρόπους μεταφοράς και μέσω της ενσωμάτωσης συστημάτων, όπως το Galileo, SESAR, ERTMS κ.α.· επισημαίνει ότι οι τεχνολογίες αιχμής, όπως η ραδιοσυχνική αναγνώριση (RFID) ή το σύστημα EGNOS/Galileo θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σε εφαρμογές ΤΠΕ· ζητεί την τυποποίηση του EGNOS δεδομένου ότι πρόκειται για καίριο στοιχείο από την άποψη της χρήσης του· πιστεύει επίσης ότι απαιτούνται αποδοτικότεροι τρόποι εμπορικής αξιοποίησης των ερευνητικών αποτελεσμάτων, καθώς επίσης περαιτέρω έρευνα για την ολοκληρωμένη αξιοποίηση των ολοένα αυξανόμενων ποσοτήτων ανανεώσιμης ενέργειας σε συνάρτηση με ένα ευφυέστερο ενεργειακό σύστημα στο οποίο η ηλεκτροκίνητη μεταφορά αποτελεί κεντρικό στοιχείο της λύσης·

13. καλεί την Επιτροπή να προωθήσει την ανάπτυξη και τη χρήση καινοτόμου σχεδιασμού για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης (π.χ. αεροτομές στα φορτηγά και άλλες μορφές βελτιωμένης αεροδυναμικής ή λειτουργίας) σε όλα τα είδη μεταφορών με τρόπο αποδοτικό από άποψη κόστους·

14. επαναλαμβάνει ότι η διαφοροποίηση στα καύσιμα και η ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας συνιστούν δύο μείζονες προκλήσεις για τον τομέα μεταφορών της ΕΕ στον οποίο μπορεί να συνεισφέρει σημαντικά η τοπική, μέσω διαφόρων ενεργειακών φορέων, ηλεκτροπαραγωγή·

15. υπογραμμίζει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να διατηρήσει την ισχυρή θέση της στην παγκόσμια αγορά των βιώσιμων μεταφορών και των προϊόντων που άπτονται της κινητικότητας όπως τα συστήματα σιδηροδρομικής σηματοδότησης και υποδομής και τα λογισμικά διαχείρισης της κινητικότητας· επιμένει συνεπώς ότι πρέπει να εντείνει τις προσπάθειές της στο πεδίο της έρευνας και της ανάπτυξης για τις βιώσιμες χερσαίες μεταφορές·

16. υποστηρίζει τον ισχυρότερο ρόλο πραγματικά βιώσιμων βιοκαυσίμων, και ιδίως βιοκαυσίμων δεύτερης γενιάς, στο ενεργειακό μείγμα της ΕΕ, λαμβάνοντας υπόψη την έμμεση αλλαγή της χρήσης γης· τονίζει τα οικονομικά πλεονεκτήματα που μπορεί να έχει για τους βιομηχανικούς κλάδους της ΕΕ η μεταστροφή της παραγωγής σε βιοκαύσιμα δεύτερης γενιάς· επισημαίνει, ότι η καθιέρωση τυχόν υψηλότερου ποσοστού βιοκαυσίμων προϋποθέτει καλή προετοιμασία, εναρμόνιση εντός ΕΕ, προβολή και εκτέλεση, ότι όλα τα ενεχόμενα ενδιαφερόμενα μέρη πρέπει, κατά το χρόνο θέσπισης, να είναι σε θέση να παράσχουν τον απαιτούμενο συνδυασμό καυσίμων, και ότι οι δημόσιες αρχές πρέπει να εκθέσουν τις επιπτώσεις ενδεχόμενης αλλαγής στο συνδυασμό καυσίμων.

17. εκτιμά ότι η διαφοροποίηση των ενεργειακών πηγών είναι απαραίτητη για λόγους ασφάλειας του εφοδιασμού και συντάσσεται συνεπώς με την άποψη ότι οποιεσδήποτε νέες πρωτοβουλίες στον τομέα της φορολογίας πρέπει να εξεταστούν με γνώμονα ένα βιώσιμο και ανταγωνιστικό συνδυασμό καυσίμων στον τομέα των μεταφορών·

18. επισημαίνει ότι η μείωση του διοικητικού φόρτου έχει μεγάλη σημασία για την πλήρη διαλειτουργικότητα των ευρωπαϊκών σιδηροδρόμων και ότι απαιτείται αποτελεσματικότερη και πιο τυποποιημένη διαδικασία έγκρισης ιδίως για το τροχαίο υλικό σε ολόκληρη την ΕΕ·

19. επισημαίνει τις τεράστιες δυνατότητες που παρουσιάζουν τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα ως μέσα μεταφοράς, ιδίως σε αστικές περιοχές· ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την διαμόρφωση κοινών ευρωπαϊκών προτύπων φόρτισης, και τονίζει ότι η ανάπτυξη ευφυών δικτύων ηλεκτροδότησης είναι καίριας σημασίας για την επιτυχία των ηλεκτρικών οχημάτων·

20. αναγνωρίζει ότι ο ευρωπαϊκός σιδηροδρομικός τομέας γίνεται ολοένα και πιο ευάλωτος στον ανταγωνισμό που δέχεται εντός της αγοράς της ΕΕ από προμηθευτές τρίτων χωρών· εκφράζει ανησυχίες όσον αφορά τα σημαντικά εμπόδια που δεν επιτρέπουν στους προμηθευτές της ΕΕ να συμμετέχουν σε διαδικασίες υποβολής ενδιαφέροντος για δημόσιες συμβάσεις σε χώρες που δεν ανήκουν στην ΕΕ·

21. εφιστά την προσοχή στον ρόλο των ηλεκτρικών αυτοκινήτων στην ανάπτυξη ενός ενεργειακά αποδοτικού τομέα μεταφορών, και συνιστά να εφαρμόσουν τα κράτη μέλη την οδηγία 2009/33/ΕΚ σχετικά με την προώθηση καθαρών και ενεργειακώς αποδοτικών οχημάτων οδικών μεταφορών στο πλαίσιο των δημόσιων μεταφορών·

22. επισημαίνει την ανάγκη να δημιουργηθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ένα ακόμη ισχυρότερο περιβάλλον και κίνητρα για την απεξάρτηση του τομέα των μεταφορών από τον άνθρακα.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία της έγκρισης	6.10.2011
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	42 0 4
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Jean-Pierre Audy, Ivo Belet, Bendt Bendtsen, Jan Březina, Maria Da Graça Carvalho, Giles Chichester, Ioan Enciu, Vicky Ford, Gaston Franco, Adam Gierek, Norbert Glante, Fiona Hall, Jacky Hénin, Edit Herczog, Romana Jordan Cizelj, Krišjānis Kariņš, Lena Kolarska-Bobińska, Béla Kovács, Bogdan Kazimierz Marcinkiewicz, Marisa Matias, Judith A. Merkies, Jaroslav Paška, Miloslav Ransdorf, Herbert Reul, Jens Rohde, Paul Rübig, Amalia Sartori, Francisco Sosa Wagner, Konrad Szymański, Michael Theurer, Evžen Tošenovský, Ιωάννης Α. Τσουκαλάς, Claude Turmes, Niki Tzavela, Marita Ulvskog, Vladimir Urutchev, Alejo Vidal-Quadras, Henri Weber
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Antonio Cancian, Jolanta Emilia Hibner, Yannick Jadot, Werner Langen, Marian-Jean Marinescu, Vladko Todorov Panayotov, Catherine Trautmann
Αναπληρωτές (άρθρο 187, παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Werner Schulz

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης (20.10.2011)

προς την Επιτροπή Μεταφορών και Τουρισμού

σχετικά με τον οδικό χάρτη για έναν Ενιαίο Ευρωπαϊκό Χώρο Μεταφορών – Για ένα ανταγωνιστικό και ενεργειακά αποδοτικό σύστημα μεταφορών
(2011/2096(INI))

Συντάκτης γνωμοδότησης: Wojciech Michał Olejniczak

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης καλεί την Επιτροπή Μεταφορών και Τουρισμού, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:

1.  επισημαίνει ότι υπάρχουν μεγάλες αποκλίσεις ως προς τις υποδομές μεταφορών και τη γεωγραφική προσβασιμότητα μεταξύ των ανατολικών και των δυτικών μερών της ΕΕ, μεταξύ των βορείων και των νοτίων περιφερειών της ΕΕ καθώς και μεταξύ των κεντρικών, των απόκεντρων και των εξόχως απομακρυσμένων περιφερειών· πιστεύει ότι το σύστημα μεταφορών εντός της ΕΕ πρέπει να στηρίζει, σύμφωνα με την αρχή της εδαφικής συνέχειας, την ισόρροπη περιφερειακή ανάπτυξη και την εδαφική συνοχή και να σέβεται τους στόχους της βιώσιμης ανάπτυξης, καθώς όλα αυτά θα οδηγήσουν στη δημιουργία ενός ενιαίου ευρωπαϊκού χώρου μεταφορών· τονίζει τις ειδικές ανάγκες που έχουν τα νησιά, οι ορεινές και οι εξόχως απομακρυσμένες περιφέρειες από άποψη προσβασιμότητας και αποτελεσματικών χερσαίων συνδέσεων, ενίσχυσης της ανταγωνιστικής τους θέσης και ανάπτυξης των δυνατοτήτων που προσφέρουν οι περιφερειακοί αερολιμένες και οι ενδοευρωπαϊκές και εξωευρωπαϊκές θαλάσσιες συνδέσεις· υπογραμμίζει την εφαρμογή της αρχής του "μεταφορικού ισοδυνάμου" καθώς και τις ιδιαιτερότητες των ορεινών και εξόχως απομακρυσμένων περιφερειών·

2.  υπενθυμίζει τον κρίσιμο ρόλο που διαδραματίζει η περιφερειακή πολιτική στην αναγκαία προσαρμογή για την ισόρροπη ανάπτυξη των μεταφορών στην Ευρώπη· καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν επαρκή χρηματοδότηση στο πλαίσιο του δημοσιονομικού τους σχεδιασμού καθώς και κατάλληλο δυναμικό προγραμματισμού και υλοποίησης του έργου, ωστόσο να μην πράξουν κάτι τέτοιο εις βάρος των στόχων και των πόρων ης πολιτικής για τη συνοχή· επιμένει στο γεγονός ότι η αύξηση της συγχρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για έργα υποδομών μεταφορών στις περιφέρειες σύγκλισης μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση της απορρόφησης της ευρωπαϊκής βοήθειας· υπενθυμίζει τη σύσταση της Επιτροπής να χρησιμοποιηθούν πόροι της πολιτικής για τη συνοχή κατά τρόπο διαχειριστικά αποτελεσματικότερο και να δώσει προτεραιότητα σε έργα μεταφορών που ενισχύουν τη βιωσιμότητα και αποτελούν μέρος των υφιστάμενων ολοκληρωμένων στρατηγικών για τις μεταφορές· καλεί τα κράτη μέλη να λάβουν υπόψη ότι ένα αποτελεσματικό ευρωπαϊκό δίκτυο μεταφορών απαιτεί ουσιαστική χρηματοδότηση καθώς και ότι είναι διαθέσιμο ένα ευρύ φάσμα σχετικών πηγών, δημόσιων αλλά και ιδιωτικών·

3.  επισημαίνει ότι οι υπηρεσίες αστικών μεταφορών καλύπτονται από την αρχή της επικουρικότητας· τονίζει ωστόσο ότι η συνεργασία, ο συντονισμός και η χρηματοδότηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο θα επιτρέψουν στις τοπικές αρχές να ανταποκριθούν στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν στις προσπάθειές τους να επιτύχουν χωρίς αποκλεισμούς μεγέθυνση και καλύτερη κοινωνική συνοχή· σημειώνει ότι οι αστικές περιοχές υποφέρουν περισσότερο από συμφόρηση, ατμοσφαιρική μόλυνση και ηχορρύπανση· σε αυτό το πλαίσιο, πιστεύει ότι οι τοπικές αρχές μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής με ευφυή τοπικά συστήματα μεταφορών και βιώσιμο σχεδιασμό κατά πολεοδομικά διαμερίσματα, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας ποδηλατοδρόμων· ζητεί, προκειμένου να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά όλες αυτές οι προκλήσεις, ενοποιημένη διαχείριση των μεταφορών στις αστικές, προαστιακές και αγροτικές περιοχές·

4.  επισημαίνει ότι τα δίκτυα μεταφορών παίζουν καθοδηγητικό ρόλο στις πολιτικές σχεδιασμού στον τομέα του διαστήματος· τονίζει την ιδιαίτερη σημασία μειζόνων υποδομών στις μεταφορές, όπως των σιδηροδρόμων υψηλών ταχυτήτων, στην προώθηση της τοπικής ανάπτυξης· θεωρεί ότι οι μακροπεριφέρειες και οι στρατηγικές για την ανάπτυξή τους έχουν το δυναμικό για να παίξουν έναν ενεργότερο ρόλο στην εφαρμογή μιας πιο συντονισμένης, αποτελεσματικής και βιώσιμης πολιτικής μεταφορών· υπενθυμίζει τη σημασία της προετοιμασίας, του σχεδιασμού και της εφαρμογής συνδυασμένων στρατηγικών για τις υποδομές μεταφορών καθώς και την ανάγκη διάδοσης βέλτιστων πρακτικών στον τομέα των μεταφορών· τονίζει ότι οι πολίτες και οι επιχειρήσεις της ΕΕ θα έχουν άμεσα οφέλη από έναν ενιαίο χώρο ευρωπαϊκών μεταφορών με στόχο τη μείωση του χρόνου και των πόρων που διατίθενται στη μεταφορά φορτίων και επιβατών και τη μεγαλύτερη ενοποίηση των αγορών·

5.  υπενθυμίζει τη σημασία της προετοιμασίας, του σχεδιασμού και της εφαρμογής συνδυασμένων στρατηγικών για τις υποδομές μεταφορών σε διασυνοριακό επίπεδο· υπογραμμίζει εν προκειμένω τη σημασία της ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας για την επιτυχή ανάπτυξη των ανωτέρω συντονισμένων στρατηγικών, καθώς και την επείγουσα ανάγκη υλοποίησης ορισμένων διασυνοριακών επενδύσεων·

6.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εντάξουν τις τοπικές και περιφερειακές αρχές στην εφαρμογή του Λευκού Βιβλίου·

7.  τονίζει ότι η εξασφάλιση καλών υποδομών στις μεταφορές και ικανοποιητικής πρόσβασης θα καταστήσει όλες τις περιφέρειες οικονομικά ισχυρότερες και ελκυστικότερες για άμεσες επενδύσεις, ενισχύοντας μακροπρόθεσμα τόσο τη δική τους ανταγωνιστικότητα όσο και την ανταγωνιστική θέση της ΕΕ συνολικά, διασφαλίζοντας τη σταθερή ανάπτυξη της εσωτερικής αγοράς και επιτυγχάνοντας τον στόχο της εδαφικής συνοχής·

8.  τονίζει τη ζωτική σημασία των θαλάσσιων μεταφορών μικρών αποστάσεων και των εσωτερικών πλωτών οδών, οι οποίες συνδέουν διαφορετικές ευρωπαϊκές περιφέρειες και θάλασσες αλλά το δυναμικό των οποίων πρέπει ακόμη να αναπτυχθεί πλήρως, καθώς τις θεωρεί πεδία για την περαιτέρω ανάπτυξη της εσωτερικής αγοράς και την επίτευξη των στόχων της πολιτικής για τη συνοχή· θεωρεί σημαντικό να εκπονηθούν εναλλακτικά διαπεριφερειακά σχέδια όσον αφορά τα εμπορεύματα και τους επιβάτες σε περίπτωση φυσικών καταστροφών.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία της έγκρισης	6.10.2011
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	40 2 1
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	François Alfonsi, Luís Paulo Alves, Χαράλαμπος Αγγουράκης, Catherine Bearder, Jean-Paul Besset, Victor Boştinaru, Philip Bradbourn, Zuzana Brzobohatá, John Bufton, Alain Cadec, Salvatore Caronna, Tamás Deutsch, Rosa Estaràs Ferragut, Brice Hortefeux, Danuta Maria Hübner, Filiz Hakaeva Hyusmenova, Juozas Imbrasas, María Irigoyen Pérez, Seán Kelly, Mojca Kleva, Elżbieta Katarzyna Łukacijewska, Ramona Nicole Mănescu, Riikka Manner, Iosif Matula, Erminia Mazzoni, Lambert van Nistelrooij, Jan Olbrycht, Monika Smolková, Γεώργιος Σταυρακάκης, Nuno Teixeira, Μιχαήλ Τρεμόπουλος, Viktor Uspaskich, Oldřich Vlasák, Kerstin Westphal, Joachim Zeller
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Jens Geier, Lena Kolarska-Bobińska, Maurice Ponga, Elisabeth Schroedter, Patrice Tirolien, Giommaria Uggias, Derek Vaughan, Sabine Verheyen

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία της έγκρισης	22.11.2011
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	34 5 2
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Inés Ayala Sender, Georges Bach, Izaskun Bilbao Barandica, Antonio Cancian, Michael Cramer, Philippe De Backer, Saïd El Khadraoui, Ismail Ertug, Carlo Fidanza, Knut Fleckenstein, Jacqueline Foster, Mathieu Grosch, Jim Higgins, Dieter-Lebrecht Koch, Γεώργιος Κουμουτσάκος, Werner Kuhn, Jörg Leichtfried, Bogusław Liberadzki, Eva Lichtenberger, Marian-Jean Marinescu, Gesine Meissner, Hubert Pirker, David-Maria Sassoli, Vilja Savisaar-Toomast, Olga Sehnalová, Debora Serracchiani, Brian Simpson, Keith Taylor, Silvia-Adriana Ţicău, Thomas Ulmer, Peter van Dalen, Dominique Vlasto, Artur Zasada, Roberts Zīle
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Philip Bradbourn, Michel Dantin, Dominique Riquet, Alfreds Rubiks, Laurence J.A.J. Stassen, Sabine Wils
Αναπληρωτές (άρθρο 187, παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Jan Mulder