SPRAWOZDANIE w sprawie wniosku o uchylenie immunitetu Krisztiny Morvai
7.3.2012 - (2010/2285(IMM))
Komisja Prawna
Sprawozdawczyni: Eva Lichtenberger
PROJEKT DECYZJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO
w sprawie wniosku o uchylenie immunitetu Krisztiny Morvai
Parlament Europejski,
– uwzględniając wniosek o uchylenie immunitetu Krisztiny Morvai, przekazany dnia 13 października 2010 r. przez sąd okręgowy w Peszcie (Budapeszt, Węgry) w związku z postępowaniem toczącym się przed tym sądem i ogłoszony na sesji plenarnej w dniu 24 listopada 2010 r.,
– po wysłuchaniu wyjaśnień Krisztiny Morvai, zgodnie z art. 7 ust. 3 Regulaminu,
– uwzględniając pisemne oświadczenia sądu okręgowego w Peszcie z dnia 19 grudnia 2011 r. złożone w odpowiedzi na wniosek Komisji Prawnej o udzielenie dalszych informacji i wyjaśnień na mocy art. 7 ust. 3 Regulaminu,
– uwzględniając art. 8 i 9 Protokołu (nr 7) w sprawie przywilejów i immunitetów Unii Europejskiej dołączonego do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, jak również art. 6 ust. 2 Aktu dotyczącego wyboru przedstawicieli do Parlamentu Europejskiego w powszechnych wyborach bezpośrednich z dnia 20 września 1976 r.,
– uwzględniając wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 12 maja 1964 r., 10 lipca 1986 r., 15 i 21 października 2008 r., 19 marca 2010 r. oraz 6 września 2011 r.[1],
– uwzględniając art. 6 ust. 2 oraz art. 7 Regulaminu,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Prawnej (A7–0050/2012),
A. mając na uwadze, że sąd okręgowy w Peszcie zwrócił się z wnioskiem o uchylenie immunitetu posłance do Parlamentu Europejskiego Krisztinie Morvai w związku z postępowaniem toczącym się przed tym sądem;
B. mając na uwadze, że wniosek sądu dotyczy postępowania karnego prowadzonego w związku z zarzutem publicznego zniesławienia, jaki stawia się Krisztinie Morvai, która wypowiadała się w sprawie osoby prywatnej, co miało miejsce na Węgrzech;
C. mając na uwadze, że zgodnie z art. 8 Protokołu w sprawie przywilejów i immunitetów Unii Europejskiej wobec posłów do Parlamentu Europejskiego nie można prowadzić dochodzenia, postępowania sądowego, ani też ich zatrzymywać z powodu ich opinii lub stanowiska zajętego przez nich w głosowaniu w czasie wykonywania przez nich obowiązków służbowych;
D. mając na uwadze, że okoliczności sprawy, przedstawione we wnioskach przekazanych przez sąd Komisji Prawnej, wskazują, iż Krisztina Morvai wygłosiła zarzucane wypowiedzi w czasie, gdy nie była posłanką do Parlamentu Europejskiego;
1. podejmuje decyzję o uchyleniu immunitetu Krisztiny Morvai;
2. zobowiązuje swojego przewodniczącego do niezwłocznego przekazania niniejszej decyzji i sprawozdania właściwej komisji właściwym organom Węgier i Krisztinie Morvai.
- [1] Sprawa 101/63 Wagner/Fohrmann i Krier, Zbiór Orzeczeń 1964, s. 195, sprawa 149/85 Wybot/Faure i inni, Zbiór Orzeczeń 1986, s. 2391, sprawa T-345/05 Mote/Parlament, Zbiór Orzeczeń 2008, s. II-2849, sprawy połączone C-200/07 i C-201/07 Marra/De Gregorio i Clemente, Zbiór Orzeczeń 2008, s. I-7929, sprawa T-42/06 Gollnisch/Parlament (dotychczas nieopublikowana w Zb. Orz.) i sprawa C-163/10 Patriciello (dotychczas nieopublikowana w Zb. Orz.).
UZASADNIENIE
1. Kontekst
Na posiedzeniu w dniu 24 listopada 2010 r. przewodniczący ogłosił, zgodnie z art. 6 ust. 2 Regulaminu, że w dniu 13 października 2010 r. otrzymał z sądu okręgowego w Peszcie pismo, w którym zwrócono się z wnioskiem o uchylenie immunitetu poselskiego Krisztiny Morvai na mocy art. 8 i 9 Protokołu w sprawie przywilejów i immunitetów Unii Europejskiej.
Przewodniczący przekazał wniosek Komisji Prawnej na mocy art. 6 ust. 2 Regulaminu. Dnia 25 kwietnia 2011 r. odbyło się w Komisji Prawnej wysłuchanie z udziałem Krisztiny Morvai, zgodnie z art. 7 ust. 3 Regulaminu, po którym to wysłuchaniu komisja zdecydowała, że zwróci się do sądu okręgowego w Peszcie z wnioskiem o przekazanie dodatkowych informacji i wyjaśnień, również zgodnie z art. 7 ust. 3 Regulaminu. Sąd przekazał wymagane informacje i wyjaśnienia w piśmie z dnia 19 grudnia 2011 r.
Kontekst dotyczący wniosku o uchylenie immunitetu jest następujący: dnia 14 kwietnia 2005 r. János Zombori, zamieszkały na terenie Niemiec, złożył w wydziale komendy głównej policji w Budapeszcie doniesienie przeciwko „nieznanym sprawcom”, stawiając im zarzut zniesławienia publicznego z art. 179 ust. 1 węgierskiego kodeksu karnego. Zarzut odnosił się do dużej liczby artykułów ukazujących się w prasie i na stronach internetowych, a także informacji pojawiających się w telewizji w marcu i kwietniu 2005 r., w których podawano, jakoby János Zombori fizycznie i psychicznie znęcał się nad swoim synem. Dnia 8 maja i 15 lipca 2005 r. wnoszący oskarżenie przedstawił wykaz dodatkowych doniesień medialnych zawierających podobne zarzuty i zwrócił się o zidentyfikowanie i pociągnięcie do odpowiedzialności autorów artykułów, twórców i wydawców ww. doniesień medialnych, a także osób, które dopuściły się zniesławiających wypowiedzi.
Po wysłuchaniu oskarżyciela sąd wydał decyzję o wszczęciu śledztwa. W wyniku tego śledztwa dnia 12 lutego 2007 r. przedstawiono i zarejestrowano wykaz nazwisk domniemanych sprawców, wśród których znalazło się nazwisko Krisztiny Morvai, a dnia 14 marca 2007 r. wnoszący oskarżenie poinformował, że chce, by kontynuowano postępowanie przeciwko wszystkim domniemanym sprawcom.
Dnia 28 maja 2008 r. sąd przeprowadził rozprawę, na której nie stawił się ani wnoszący oskarżenie, ani Krisztina Morvai, mimo iż otrzymali oni wezwanie do stawienia się przed sądem, wcześniej jednak usprawiedliwili swoją nieobecność; na rozprawie sąd postanowił o podziale postępowania na dwie sprawy: jedną dotyczącą domniemanych sprawców, których tożsamość ustalono, i drugą dotyczącą osób, których tożsamości jeszcze nie udało się ustalić.
Z powodu niezidentyfikowania tożsamości osób w drugiej sprawie dnia 15 grudnia 2008 r. sąd postanowił ją umorzyć. Wnoszący oskarżenie odwołał się od tego postanowienia i dnia 26 lutego 2009 r. sąd w Budapeszcie je uchylił, w wyniku czego postępowanie wznowiono.
Sąd wyznaczył termin przesłuchania na dzień 30 września 2009 r., jednak z powodu nieobecności wnoszącego oskarżenie przesłuchanie przesunięto na dzień 4 maja 2010 r., a wnoszący oskarżenie został poproszony o doprecyzowanie zarzutów. Dnia 23 czerwca 2010 r. wnoszący oskarżenie poinformował, że chce, by kontynuowano postępowanie przeciwko dwóm domniemanym sprawcom, którzy wypowiadali się w programach telewizyjnych, a jednym z tych sprawców była Krisztina Morvai.
Dnia 8 października 2010 r. sąd zawiesił postępowanie w celu zwrócenia się z wnioskiem do Parlamentu Europejskiego o uchylenie immunitetu poselskiego Krisztiny Morvai.
Sąd poinformował komisję, że zgodnie z węgierskim kodeksem karnym okres przedawnienia dla przestępstwa to okres odpowiadający górnej granicy przewidzianej prawem kary, jednak nie krótszy niż trzy lata. Z uwagi na fakt, że kara za zniesławienie publiczne przewidziana w kodeksie karnym wynosi dwa lata, okres przedawnienia dla tego przestępstwa to minimalny przewidziany okres trzech lat. Jednak w momencie wszczęcia postępowania karnego przeciwko domniemanym sprawcom następuje przerwanie biegu przedawnienia.
Krisztina Morvai twierdzi, że Parlament powinien utrzymać w mocy przysługujący jej immunitet poselski. Mimo iż potwierdza ona, że jest autorką wspomnianych wypowiedzi, sformułowała je, występując jako działaczka praw kobiet, i w żadnym przypadku nie została poinformowana o jakimkolwiek toczącym się przeciwko niej śledztwie bądź postępowaniu w okresie od 14 kwietnia 2005 r., kiedy wniesiono oskarżenie, do 14 kwietnia 2008 r., kiedy miał upłynąć okres przedawnienia dla wspomnianego przestępstwa. Okres przedawnienia upłynął dnia 8 października 2010 r., kiedy złożono wniosek o uchylenie immunitetu poselskiego. Krisztina Morvai uważa, że wnoszący oskarżenie i sąd wszczęli postępowanie przeciwko niej dopiero po tym, jak została wybrana na posłankę do Parlamentu Europejskiego w 2009 r.
2. Przepisy i procedury dotyczące immunitetu posłów do Parlamentu Europejskiego
Artykuł 8 i 9 Protokołu (nr 7) w sprawie przywilejów i immunitetów Unii Europejskiej mają następujące brzmienie (podkreślenie dodano):
Artykuł 8
Wobec członków Parlamentu Europejskiego nie można prowadzić dochodzenia, postępowania sądowego, ani też ich zatrzymywać z powodu ich opinii lub stanowiska zajętego przez nich w głosowaniu w czasie wykonywania przez nich obowiązków służbowych.
Artykuł 9
Podczas sesji Parlamentu Europejskiego jego członkowie korzystają:
a. na terytorium swojego państwa – z immunitetów przyznawanych członkom parlamentu ich państwa;b.
na terytorium innego Państwa Członkowskiego – z immunitetu chroniącego przed zatrzymaniem oraz immunitetu jurysdykcyjnego.
Immunitet chroni także członków podczas ich podróży do i z miejsca, gdzie odbywa się posiedzenie Parlamentu Europejskiego.
Nie można powoływać się na immunitet w przypadku, gdy członek został schwytany na gorącym uczynku i nie może on stanowić przeszkody w wykonywaniu przez Parlament Europejski prawa uchylenia immunitetu w odniesieniu do któregokolwiek ze swoich członków.
Procedurę tę regulują w Parlamencie Europejskim art. 6 i 7 Regulaminu. Odnośne postanowienia mają następujące brzmienie (podkreślenie dodano):
Artykuł 6 – Uchylenie immunitetu
1. Wykonując swoje uprawnienia związane z przywilejami oraz immunitetami Parlament dąży przede wszystkim do utrzymania swojej integralności jako demokratycznego zgromadzenia ustawodawczego oraz do zagwarantowania niezależności posłów w sprawowaniu ich funkcji.2.
Każdy wniosek w sprawie uchylenia immunitetu posła skierowany do Przewodniczącego przez właściwy organ państwa członkowskiego jest przedstawiany na posiedzeniu plenarnym oraz przekazywany właściwej komisji.
(...)
Artykuł 7 – Procedury dotyczące immunitetu
1. Wnioski o uchylenie immunitetu lub o skorzystanie z immunitetu i przywilejów są niezwłocznie rozpatrywane przez właściwą komisję w kolejności, w jakiej zostały wniesione.2.
Komisja przedstawia wniosek dotyczący uzasadnionej decyzji zawierający zalecenie przyjęcia lub odrzucenia wniosku o uchylenie immunitetu lub skorzystanie z immunitetu i przywilejów.3.
Komisja może zwrócić się do właściwego organu o udostępnienie wszelkich informacji, które uzna za niezbędne do ustalenia zasadności uchylenia immunitetu lub skorzystania z niego. Zainteresowany poseł ma możliwość udzielenia wyjaśnień, może także przedłożyć wszelkie dokumenty oraz dowody pisemne, które uzna za istotne. Posła może reprezentować inny poseł. (...)7.
Komisja może wydać uzasadnioną opinię co do właściwości wyżej wymienionego organu oraz co do dopuszczalności wniosku, natomiast nie może w żadnym przypadku wypowiadać się o winie bądź braku winy posła oraz o zasadności wszczęcia wobec niego postępowania karnego na podstawie zarzutów, które są mu stawiane, nawet wtedy, gdy badanie wniosku pozwala komisji na dokładne zapoznanie się ze szczegółami sprawy.
(...)
3. Uzasadnienie proponowanej decyzji
Ponieważ wspomniane wypowiedzi sformułowano w 2005 r., nastąpiło to zanim Krisztina Morvai została posłanką do Parlamentu Europejskiego, wybraną w wyborach parlamentarnych w 2009 r.
Jak utrzymuje Trybunał Sprawiedliwości, zakres immunitetu, o którym mowa w art. 8, „powinien być ustalony wyłącznie na podstawie prawa wspólnotowego”[1]. Trybunał stwierdził również niedawno, że „oświadczenie złożone przez posła do Parlamentu Europejskiego poza Parlamentem Europejskim, w którego sprawie wszczęto postępowanie karne w jego państwie członkowskim pochodzenia z tytułu czynu zabronionego polegającego na pomówieniu, stanowi opinię wyrażoną w czasie wykonywania przez niego obowiązków parlamentarnych objętą zakresem immunitetu określonego w tym przepisie, tylko gdy oświadczenie to odpowiada subiektywnej ocenie, która wykazuje bezpośredni związek z wykonywaniem takich obowiązków”[2] (podkreślenie dodano).
Z dokumentów otrzymanych od sądu okręgowego w Peszcie oraz dodatkowych informacji i wyjaśnień przekazanych w odpowiedzi na wniosek komisji wynika, że postępowanie karne przeciwko Krisztinie Morvai przerywano kilkakrotnie w okresie od 14 kwietnia 2005 r., kiedy wszczęto postępowanie, do 8 października 2010 r., kiedy złożono wniosek o uchylenie immunitetu parlamentarnego, a ponadto że bieg okresu przedawnienia naliczano jedynie przez bardzo ograniczony okres, kiedy wnoszący oskarżenie wzywany był przez sąd do złożenia zeznań lub udzielenia dodatkowych informacji. Okres przedawnienia dla domniemanego przestępstwa nie upłynął zatem dnia 8 października 2010 r.
W kontekście powyższego komisja stwierdza, że okoliczności sprawy przedstawione we wniosku o uchylenie immunitetu, we wnioskach złożonych na piśmie w komisji oraz podczas przesłuchania Krisztiny Morvai wskazują, iż wypowiedzi zostały sformułowane w czasie, gdy Krisztina Morvai nie była posłanką do Parlamentu Europejskiego, oraz że po wszczęciu postępowania karnego okres przedawnienia dla domniemanego przestępstwa nie upłynął.
W związku z tym komisja stwierdza, że w momencie formułowania zarzucanych wypowiedzi Krisztina Morvai nie wykonywała obowiązków służbowych jako posłanka do Parlamentu Europejskiego.
4. Wniosek
W świetle powyższych rozważań oraz zgodnie z art. 6 ust. 2 Regulaminu, po rozpatrzeniu argumentów za uchyleniem i przeciw uchyleniu immunitetu posłanki, Komisja Prawna zaleca, aby Parlament Europejski uchylił immunitet parlamentarny Krisztiny Morvai.
WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI
Data przyjęcia |
1.3.2012 |
|
|
|
|
Wynik głosowania końcowego |
+: –: 0: |
13 0 0 |
|||
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego |
Luigi Berlinguer, Françoise Castex, Sajjad Karim, Klaus-Heiner Lehne, Antonio Masip Hidalgo, Bernhard Rapkay, Evelyn Regner, Dimitar Stoyanov, Cecilia Wikström, Tadeusz Zwiefka |
||||
Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego |
Piotr Borys, Eva Lichtenberger, Dagmar Roth-Behrendt |
||||