SPRAWOZDANIE w sprawie zalecenia Rady dotyczącego powołania na stanowisko członka zarządu Europejskiego Banku Centralnego

22.10.2012 - (C7‑0195/2012 – 2012/0806(NLE))

Komisja Gospodarcza i Monetarna
Sprawozdawczyni: Sharon Bowles

PROJEKT DECYZJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

w sprawie zalecenia Rady dotyczącego powołania na stanowisko członka zarządu Europejskiego Banku Centralnego

(C7‑0195/2012 – 2012/0806(NLE))

(Konsultacja)

Parlament Europejski,

–   uwzględniając zalecenie Rady z dnia 10 lipca 2012 r.[1],

–   uwzględniając art. 283 ust. 2 akapit drugi Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zgodnie z którym Rada skonsultowała się z Parlamentem (C7‑0195/2012),

–   uwzględniając art. 109 Regulaminu,

–   uwzględniając sprawozdanie Komisji Gospodarczej i Monetarnej (A7-0348/2012),

A. mając na uwadze, że pismem z dnia 13 lipca 2012 r., otrzymanym dnia 18 lipca 2012 r., Rada zasięgnęła opinii Parlamentu Europejskiego w sprawie powołania Yves’a Merscha na stanowisko członka zarządu Europejskiego Banku Centralnego (EBC) na okres ośmiu lat;

B.  mając na uwadze, że Komisja Gospodarcza i Monetarna Parlamentu Europejskiego następnie dokonała oceny kwalifikacji kandydata, zwłaszcza pod kątem wymogów określonych w art. 283 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) oraz w świetle potrzeby zapewnienia pełnej niezależności EBC w dziedzinie polityki pieniężnej zgodnie z art. 130 TFUE, a także mając na uwadze, że w ramach procesu oceny komisja otrzymała życiorys kandydata jak również odpowiedzi na przedstawione mu pytania pisemne;

C. mając na uwadze, że komisja odbyła następnie przesłuchanie kandydata w dniu 22 października 2012 r., podczas którego wygłosił on oświadczenie wstępne, a następnie udzielił odpowiedzi na pytania członków komisji,

D. mając na uwadze, że powszechnie zgodzono się co do faktu, że kandydat jest osobą o uznanym autorytecie i że posiada on kwalifikacje i doświadczenie zawodowe w dziedzinie pieniądza i bankowości niezbędne do pełnienia funkcji członka zarządu EBC;

E.  mając na uwadze, że przed końcem kadencji G. Tumpel-Gugerell kwestia reprezentacji kobiet w EBC została nieformalnie podniesiona przez posłów;

F.  mając na uwadze, że od czasu utworzenia EBC aż do momentu odejścia G. Tumpel-Gugerell w skład zarządu EBC zawsze wchodziła kobieta;

G. mając na uwadze, że zgodnie z zasadą lojalnej współpracy między państwami członkowskimi i Unią, określoną w art. 4 ust. 3 TFUE, komisja przed końcem kadencji J. M. Gonzaleza-Paramo w maju 2012 r. upewniła się, że Rada została poinformowana przez przewodniczącego komisji (pismem z dnia 8 maja 2012 r. do przewodniczącego Eurogrupy), w imieniu wszystkich grup politycznych, o braku różnorodności w zarządzie EBC i potrzebie przedstawienia kandydata płci żeńskiej;

H. mając na uwadze, że tym samym pismem przewodniczący komisji zachęcił Eurogrupę do realizacji średniookresowego planu promowania zatrudniania kobiet na wpływowych stanowiskach w EBC, krajowych bankach centralnych i krajowych ministerstwach finansów;

I.   mając na uwadze, że nie otrzymano oficjalnej odpowiedzi na pismo z dnia 8 maja 2012 r.;

J.   mając na uwadze, że art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej ustanawia zasadę równości kobiet i mężczyzn;

K. mając na uwadze, że art. 19 TFUE przyznaje uprawnienia Unii w zakresie zwalczania dyskryminacji ze względu na płeć;

L.  mając na uwadze, że różnorodność płci w zarządach i rządach zapewnia bardziej zróżnicowane kompetencje i szersze perspektywy oraz że zatrudnianie tylko mężczyzn lub tylko kobiet zawęża możliwości wyboru i pociąga za sobą niebezpieczeństwo pominięcia potencjalnie znakomitych kandydatów;

M. mając na uwadze, że kadencja obecnego zarządu EBC będzie trwała do 2018 r., tak więc do tego czasu zarząd będzie potencjalnie pozbawiony różnorodności płciowej;

N. mając na uwadze, że w wyniku posiedzenia Konferencji Przewodniczących, przewodniczący Parlamentu Europejskiego pismem z dnia 19 września wezwał przewodniczącego Rady Europejskiej do podjęcia zobowiązania w zakresie dopilnowania, aby wszystkie podlegające mu instytucje Unii powzięły konkretne środki na rzecz zapewnienia równowagi płci;

O. mając na uwadze, że Komisja dnia 21 września 2010 r. przyjęła strategię na rzecz równości kobiet i mężczyzn 2010-2015 (COM (2010) 0491) a także, dnia 16 kwietnia 2012 r., sprawozdanie na temat postępów w sprawie równości kobiet i mężczyzn w 2011 r. (SWD (2012/0085);

P.  mając na uwadze, że wniosek Komisji dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie warunków podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi i firmami inwestycyjnymi (dyrektywa w sprawie wymogów kapitałowych (CRD4)) zawierał wymóg, aby instytucje wprowadziły strategię polityczną na rzecz promowania różnorodności płci w organach zarządzających;

Q. mając na uwadze, że dnia 7 marca 2011 r. Rada Europejska przyjęła Europejski pakt na rzecz równości płci na lata 2011-2020;

R.  mając na uwadze, że Parlament przyjął rezolucję z dnia 3 lutego 2012 r. sprawie udziału kobiet w podejmowaniu decyzji politycznych[2], rezolucję z dnia 8 marca 2011 r. w sprawie równości kobiet i mężczyzn w Unii Europejskiej – 2010[3] oraz rezolucję z dnia 6 lipca 2011 r. w sprawie kobiet i kierownictwa przedsiębiorstw[4];

1.  wydaje opinię negatywną w sprawie zalecenia Rady dotyczącego nominacji Yves’a Merscha na stanowisko członka zarządu EBC i wzywa do wycofania tego zalecenia i przedstawienia Parlamentowi nowego kandydata;

2.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przedłożenia niniejszej decyzji Radzie Europejskiej, Radzie, a także rządom państw członkowskich.

• [1]  Dz.U. C 215 z 21.7.2012, s. 4.
• [2]       Teksty przyjęte, (P7_TA(2012)0070).
• [3]       Teksty przyjęte, (P7_TA(2011)0085).
• [4]       Teksty przyjęte, (P7_TA(2011)0330).

ZAŁĄCZNIK 1: ŻYCIORYS YVES’A MERSCHA

Urodzony dnia 1 października 1949 r. w Luksemburgu. Obywatelstwo: luksemburskie

Wykształcenie

1973   magister prawa

Uniwersytet Paryż 1 Panthéon Sorbonne

1974   studia podyplomowe w dziedzinie międzynarodowego prawa publicznego

magister nauk politycznych

Uniwersytet Paryż 1 Panthéon Sorbonne

1975   studia podyplomowe w dziedzinie nauk politycznych

Uniwersytet Paryż 1 Panthéon Sorbonne

Kariera zawodowa

1974              przyjęty w poczet luksemburskiej palestry

asystent akademicki w dziedzinie prawa publicznego

Uniwersytet Paris-Sud 11

1975              asystent, Ministerstwo Finansów

1976 - 1978    delegat w Międzynarodowym Funduszu Walutowym, Waszyngton D.C.

1978 – 1979   attaché, Ministerstwo Finansów

1980 - 1981    doradca finansowy, Stałe Przedstawicielstwo Luksemburga przy Organizacji Narodów Zjednoczonych, Nowy Jork

1981              doradca w dziale międzynarodowych stosunków finansowych i walutowych,     Ministerstwo Finansów

1983 - 1999    członek Rady Instytutu Walutowego Luksemburga

(Organ nadzoru ostrożnościowego)

1985 - 1989    pełnomocnik rządu ds. luksemburskiej giełdy papierów

wartościowych (Organ nadzoru nad giełdami i papierami wartościowymi)

1989 - 1998    dyrektor Skarbu Państwa

osobisty przedstawiciel ministra finansów podczas negocjacji w sprawie Traktatu z Maastricht

Od 1 czerwca 1998 r. prezes Banku Centralnego Luksemburga (trzecia kadencja rozpoczęła się dnia 11 czerwca 2010 r.)

członek Rady Prezesów i Rady Ogólnej Europejskiego Banku Centralnego

Od 2000 r.      prezes stowarzyszenia non-profit „The Bridge Forum Dialogue a.s.b.l” założonego w 2000 r. przy udziale instytucji i organów UE mających siedzibę w Luksemburgu

Od 2003 r.      członek rady akademickiej Międzynarodowego Instytutu Uniwersyteckiego w Luksemburgu (IUIL)

Od 2006 r.      członek zarządu fundacji „Luksemburska Szkoła Finansów” (LSF)

Od 2010 r.      członek „Section des sciences morals et politique de l’Institut Grand-Ducal”

zastępca prezesa zarządu Międzynarodowej Korporacji Zarządzania Płynnością w Krajach Islamskich

Od 2011 r.      wybrany na współprzewodniczącego regionalnej grupy konsultacyjnej dla Europy działającej przy Forum Stabilności Finansowej

członek z prawem głosu Zarządu Głównego Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego

członek Komitetu Audytu EBC

prezes „Fondation de la Banque centrale du Luxembourg” (fundacja BCL) promującej badania i szkolnictwo wyższe w dziedzinach działalności BCL

Inne oficjalne funkcje

Był przedstawicielem Luksemburga w następujących organach:

–         Komisja Monetarna Wspólnot Europejskich (zastępca członka w latach 1982–1985, pełne członkostwo w latach 1989–1998)

–         Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW) (zastępca gubernatora)

–         Bank Światowy (zastępca gubernatora)

–         Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju (EBOR) (zastępca gubernatora)

–         Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) (członek zarządu)

–         Bank Rozwoju Rady Europy (członek zarządu)

–         Międzynarodowy Fundusz Rozwoju Rolnictwa (IFAD) (członek rady zarządzającej)

Administrator reprezentujący Luksemburg w zarządach następujących organów:

–         ARBED SA (stal)

–         Europejskie Stowarzyszenie Satelitarne SES (usługi satelitarne)

–         Przedsiębiorstwo Pocztowo-Telekomunikacyjne (Entreprise des Postes et Télécommunications)

–         Krajowa Spółka Mieszkaniowa (Société Nationale des Habitations à Bon Marché)

–         Banque et Caisse d’Epargne de l’Etat

Prezes Biura Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych (Office du Ducroire)

Prezes funduszu na rzecz walki z handlem narkotykami

Wiceprezes banku „Société nationale de crédit et d’investissement”

Odznaczenia

Yves Mersch jest Oficerem Narodowego Orderu Legii Honorowej (Francja) oraz Wielkim Oficerem Orderu Krzyża Zasługi (Łotwa).

ZAŁĄCZNIK 2: ODPOWIEDZI YVES’A MERSCHA NA PYTANIA PISEMNE

A. Życie osobiste i doświadczenie zawodowe

1. Proszę wymienić główne aspekty Pana doświadczenia zawodowego w sprawach monetarnych, finansowych i biznesowych.

2. Proszę wymienić główne aspekty Pana doświadczenia zawodowego na szczeblu europejskim i międzynarodowym.

Odpowiedź na pytania 1 i 2:

Podczas całego okresu mojej kariery zawodowej skupiam się na sprawach monetarnych i finansowych. Potwierdzają to różne zajmowane przeze mnie stanowiska jako urzędnika służby cywilnej, a także jako pracownika banków centralnych, a wszystkie te funkcje pełniłem w europejskich lub międzynarodowych organach i instytucjach.

Od maja 1998 r. jestem prezesem Banku Centralnego Luksemburga, który powstał w kontekście wprowadzenia waluty euro i utworzenia EBC oraz Eurosystemu.

Jako prezes wspomnianej instytucji jestem także członkiem Rady Prezesów i Rady Ogólnej Europejskiego Banku Centralnego (EBC). Jestem członkiem z prawem głosu w Europejskiej Radzie ds. Ryzyka Systemowego od chwili jej utworzenia w 2011 r. W lipcu 2011 r. Rada Prezesów mianowała mnie członkiem Komitetu Audytu EBC.

W 2011 r. zostałem wybrany na współprzewodniczącego regionalnej grupy konsultacyjnej dla Europy działającej przy Forum Stabilności Finansowej.

W 2010 r. zostałem mianowany zastępcą prezesa zarządu Międzynarodowej Korporacji Zarządzania Płynnością w Krajach Islamskich.

Kiedy pełniłem funkcję asystenta na Uniwersytecie Paris-Sud I, zostałem przyjęty w poczet palestry luksemburskiej. Rok później rozpocząłem karierę w wydziale budżetowym Ministerstwa Finansów, a następnie wyjechałem do Waszyngtonu, aby pracować w Międzynarodowym Funduszu Walutowym. Powróciłem na stanowisko do Ministerstwa Finansów, gdzie zajmowałem się sprawami budżetowymi i polityką strukturalną.

W 1980 r. zostałem przeniesiony do Ministerstwa Spraw Zagranicznych, gdzie stałem się członkiem Stałego Przedstawicielstwa Luksemburga przy ONZ w Nowym Jorku. W następnych latach zajmowałem się sprawami walutowymi i międzynarodowymi stosunkami finansowymi, pełniąc funkcję doradcy w Ministerstwie Finansów. W 1985 r. objąłem stanowisko pełnomocnika rządu ds. luksemburskiej giełdy papierów wartościowych, a następnie w 1989 r. zostałem dyrektorem Skarbu Państwa i funkcję tę pełniłem przez blisko dziesięć lat.

Kilkakrotnie pełniłem różne funkcje w przedsiębiorstwach i instytucjach. Byłem m.in. członkiem Rady Dyrektorów Europejskiego Banku Inwestycyjnego, członkiem zarządu Instytutu Walutowego Luksemburga, spółki ARBED SA, Europejskiego Stowarzyszenia Satelitarnego, Państwowego Banku i Kasy Oszczędnościowej, Przedsiębiorstwa Pocztowo-Telekomunikacyjnego oraz Krajowej Spółki Mieszkaniowej.

Byłem również prezesem Biura Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych, prezesem Urzędu ds. walki z handlem narkotykami oraz wiceprezesem Krajowego Banku Rozwoju w Luksemburgu.

Oprócz tego byłem członkiem rady zarządzającej Międzynarodowego Funduszu Rozwoju Rolnictwa oraz zastępcą gubernatora Banku Światowego, a także zastępcą gubernatora Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju. Byłem również członkiem Europejskiej Komisji Monetarnej i przewodziłem grupie osobistych przedstawicieli ministrów finansów UE, którzy redagowali projekt paktu na rzecz europejskiej unii walutowej będącego częścią Traktatu z Maastricht.

Równolegle z rozwojem mojej kariery zawodowej byłem także prezesem stowarzyszenia non-profit „The Bridge Forum Dialogue a.s.b.l” od momentu jego powstania w 2000 r. Instytucje i organy UE mające swe siedziby w Luksemburgu uczestniczą w tym forum służącym wymianie poglądów w kontekście integracji europejskiej.

3. Proszę wymienić najważniejsze decyzje zawodowe, w podjęciu których Pan uczestniczył.

Miałem zaszczyt brać udział w wielu negocjacjach i przygotowywaniu decyzji dotyczących spraw gospodarczych i finansowych na szczeblu krajowym, europejskim i międzynarodowym. Pozwolę sobie wymienić jedynie kilka przykładów, które w moim odczuciu są szczególnie ważne.

Jako osobisty przedstawiciel ministra finansów Luksemburga pełniłem funkcję przewodniczącego odnośnej grupy redakcyjnej podczas negocjacji dotyczących Traktatu z Maastricht.

W czasie mojej pracy w MFW byłem świadkiem przejścia na nowy system walutowy zgodnie z drugą poprawką do statutu MFW.

Jestem prezesem Banku Centralnego Luksemburga od momentu jego utworzenia w 1998 r.

Od czasu wprowadzenia waluty euro nieprzerwanie jestem członkiem Rady Prezesów i Rady Ogólnej EBC, przyczyniając się do wypełniania mandatu EBC.

Za ważne doświadczenia uważam zwłaszcza wyzwania, które pojawiły się wraz z kryzysem finansowym i kryzysem zadłużeniowym w państwach członkowskich. Od samego początku wspomnianych kryzysów byłem zaangażowany w podejmowanie decyzji przez Radę Prezesów EBC w celu złagodzenia negatywnych skutków dla sektora finansowego i gospodarki realnej w strefie euro.

4. Czy posiada Pan jakiekolwiek udziały w przedsiębiorstwach, aktywa finansowe lub jest związany innymi zobowiązaniami, które mogą prowadzić do konfliktu interesów w związku z wykonywaniem przez Pana przyszłych obowiązków, oraz czy istnieją jakiekolwiek inne istotne czynniki osobiste lub inne, które Parlament powinien uwzględnić przy ocenianiu Pana kandydatury?

Nie.

5. Jakie główne cele chciałby Pan osiągnąć podczas sprawowania ośmioletniej kadencji jako członek zarządu Europejskiego Banku Centralnego?

Za swój główny i najważniejszy obowiązek uważam przestrzeganie w pełni mandatu powierzonego EBC na mocy Traktatu.

Zgodnie z Traktatem głównym celem EBC jest zachowanie stabilności cen w perspektywie średniookresowej w całej strefie euro oraz – bez uszczerbku dla stabilności cen – wspieranie ogólnej polityki gospodarczej w Unii.

Zgodnie z Traktatem EBC ma ponadto inny cel, wyznaczający kierunek jego działań, a którym jest – ponownie bez uszczerbku dla stabilności cen – przyczynianie się do stabilności systemu finansowego.

Zgodnie z kompetencjami EBC będę prowadził niezależne działania w ogólnym interesie strefy euro oraz całej UE. W związku z powyższym jako członek zarządu EBC nie będę działać w charakterze pośrednika państwa członkowskiego, którego jestem obywatelem.

Ponadto wysoko cenię sobie wartości takie jak kompetencja, uczciwość, przejrzystość i odpowiedzialność.

Jestem przekonany, że najważniejsze atuty EBC to kolegialne podejmowanie decyzji oraz wysoki profesjonalizm.

B. Polityka pieniężna Europejskiego Banku Centralnego (EBC)

6. Czy uważa Pan, że możemy osiągnąć taki punkt, w którym trzeba będzie wybierać pomiędzy niską inflacją a rozpadem strefy euro? Którą alternatywę wybrałby Pan w takiej sytuacji?

Europejska Unia Walutowa opiera się na konsensusie, w ramach którego wszyscy zgadzają się z tym, że niska inflacja jest najlepszym sposobem, w który polityka pieniężna może przyczynić się do wzrostu gospodarczego, tworzenia miejsc pracy, spójności społecznej oraz stabilności finansowej. W celu utrzymania wsparcia dla wspólnej waluty i integralności strefy euro kolosalne znaczenie ma zatem to, by EBC wypełniał swój mandat w zakresie zapewniania stabilności cen.

Na mocy Traktatu powierzono EBC nie tylko wyraźny mandat w zakresie zachowania stabilności cen, ale określono również wyraźne granice działań EBC. Uważam, że rozwiązanie strukturalnych problemów gospodarczych lub problemów dotyczących braku równowagi budżetowej leży poza możliwościami banku centralnego i musi stać się przedmiotem zainteresowania właściwej polityki gospodarczo-finansowej.

W związku z tym rządy państw strefy euro wyraziły swoje zdecydowane zobowiązanie do podjęcia wszelkich niezbędnych działań służących rozwiązaniu trwającego kryzysu zadłużeniowego w strefie euro oraz utrzymaniu wspólnej waluty. Zobowiązanie to znajduje swoje potwierdzenie w budzących optymizm postępach na drodze do odzyskania należytych sald budżetowych w poszczególnych krajach strefy euro oraz we wdrożeniu reform strukturalnych służących przywróceniu konkurencyjności, zwłaszcza w państwach członkowskich mających większe trudności, poprzez zapewnienie dalszych zdecydowanych wysiłków. Zobowiązanie to znajduje także swoje odzwierciedlenie w wyrażanej przez europejskich przywódców woli kontynuowania reform instytucjonalnych na szczeblu unijnym, których celem jest uczynienie z Europejskiej Unii Walutowej systemu w pełni zasługującego na miano unii walutowej.

Polityka pieniężna EBC podczas kryzysu okazała się jednocześnie skuteczna w zakresie zapobiegania jeszcze gorszym skutkom. Jestem przekonany, że strategia w ramach polityki pieniężnej EBC zawiera wszystkie niezbędne środki służące stawieniu czoła wyzwaniom związanym z trwającym kryzysem. Właściwie dostosowane do realiów długoterminowe prognozy inflacyjne w sytuacji niskiej presji inflacyjnej umożliwiły EBC obniżenie stóp procentowych do bardzo niskich poziomów, co z kolei przyczyniło się do wsparcia wzrostu gospodarczego. EBC wdrożył ponadto szereg niestandardowych środków w zakresie polityki pieniężnej na rzecz wspierania procesu transmisji tej polityki w celu utrzymania stabilności cen, a tym samym wspierania przepływu środków kredytowych do gospodarki realnej, a także stabilności systemu finansowego strefy euro.

7. Co Pan sądzi o zróżnicowaniu warunków pieniężnych w strefie euro i jego wpływie na jednolitą politykę pieniężną EBC?

Mimo że pewien stopień zróżnicowania warunków gospodarczo-finansowych w poszczególnych krajach jest normalnym zjawiskiem w unii walutowej, poziom tego zróżnicowania w krajach strefy euro uległ podczas kryzysu zwiększeniu. Zwłaszcza warunki pieniężne ulegają coraz większemu zróżnicowaniu w poszczególnych krajach. Rynki pieniężne uległy osłabieniu, zwłaszcza w wymiarze transgranicznym. Odwrócenie transgranicznych przepływów finansowych zahamowało zjawiska pieniężne i kredytowe w kilku krajach strefy euro. Jest to wyzwanie dla prowadzenia i podtrzymywania jednolitej polityki pieniężnej.

Obecny poziom zróżnicowania odzwierciedla braki równowagi budżetowej, makroekonomicznej oraz finansowej, które z biegiem czasu nawarstwiły się w kilku krajach strefy euro, a także odmienne tempo korygowania tych nieprawidłowości. Braki równowagi dotyczą zwłaszcza wysokich poziomów zadłużenia sektora publicznego i sektora prywatnego, a także elementów najbardziej narażonych na ryzyko w sektorze finansowym. Przywrócenie konkurencyjności w tych krajach wymaga znaczących względnych dostosowań cenowych. Potrzebna jest także należyta polityka strukturalna i budżetowa w celu zapewnienia powrotu na drogę zrównoważonego rozwoju.

Polityka pieniężna EBC jest nastawiona na zachowanie stabilności cen w całej strefie euro. Szereg niestandardowych środków z zakresu polityki pieniężnej przyjętych podczas kryzysu przyczyniło się do zapewnienia bardziej jednorodnego stosowania polityki pieniężnej w poszczególnych krajach strefy euro w celu zachowania stabilności cen. W perspektywie długoterminowej polityka pieniężna nie stanowi trwałego rozwiązania problemów dotyczących głównych przyczyn zróżnicowania. Wprawdzie polityka EBC może pomóc w zapewnieniu łagodniejszego procesu dostosowawczego i przynieść tymczasową ulgę, nie może ona jednak zastąpić koniecznych zmian strukturalnych w gospodarkach krajów strefy euro. Przyszłe działanie w ramach polityki musi przynieść pozytywne zmiany w rozmaitych obszarach oraz usprawnione ramy zarządzania. Najpilniejszą potrzebą jest szybkie wdrożenie opracowanych już środków na rzecz dalszej integracji.

Jak zauważył prezes EBC podczas konferencji prasowej w dniu 2 sierpnia br., Rada Prezesów uważa, że fragmentacja rynku finansowego stanowi przeszkodę w skutecznym funkcjonowaniu polityki pieniężnej. W ramach naszej dyskusji przeanalizowaliśmy różne oznaki fragmentacji rynku finansowego. Należy do nich udział transgranicznych pożyczek dla rynku pieniężnego, który spadł z poziomu 60% jeszcze w połowie 2011 r. do poziomu wynoszącego obecnie 40%. Poziom depozytów międzybankowych w walucie niekrajowej jest obecnie w kilku krajach najniższy od początku 2008 r. Rosnący poziom kumulacji zapotrzebowania w niektórych krajach na operacje zapewniające płynność w ramach Eurosystemu jest kolejnym przykładem tej fragmentacji rynku. Odnotowano znaczący wzrost poziomu wykorzystywania krajowych zabezpieczeń w ramach operacji refinansowania przez EBC. Udział stosowania zabezpieczeń w wymiarze transgranicznym w strefie euro wynosi obecnie ok. 20%, podczas gdy w 2006 r. kształtował się na poziomie 50%. Od końca 2011 r. istnieje ogromna rozbieżność w odniesieniu do stóp repo w zakresie zabezpieczeń ogólnych pomiędzy peryferyjnymi krajami strefy euro a głównymi gospodarkami tej strefy. Istnieje również wiele innych oznak fragmentacji rynku pieniężnego. W tej kwestii podzielam pogląd prezesa EBC, że musimy zlikwidować tę fragmentację.

8. Czy Pana zdaniem banki strefy euro zbyt mocno opierały się na zapewnianiu płynności przez EBC?

EBC zmienił w październiku 2008 r. swoją politykę przydziału na procedurę przetargów kwotowych z pełnym przydziałem ze względu na nieprawidłowe funkcjonowanie rynków pieniężnych w strefie euro oraz szybki spadek poziomu zaufania do rynków finansowych na całym świecie wywołany ogłoszeniem upadłości przez amerykański bank inwestycyjny Lehman Brothers. W ramach tej nowej polityki przydziału kwota rezerw banków centralnych, którą zabezpieczają one w każdym okresie, określana jest na podstawie popytu zagregowanego banków w ramach tych aukcji. Wysoki poziom popytu na działania pośredniczące banku centralnego oraz panująca wszechobecnie niepewność doprowadziły do wysokiego poziomu popytu ze strony banków na środki kredytowe pochodzące z Eurosystemu, a popyt ten przekracza ściśle określone potrzeby sektora bankowego w zakresie płynności. Obecnie rynki pieniężne w strefie euro charakteryzują się niebywale wysokim poziomem fragmentacji, który coraz bardziej zwiększa się w poszczególnych krajach i który doprowadził do bardzo wysokich poziomów wykorzystania pośrednictwa banków centralnych oraz nadmiernej płynności wynoszącej ok. 800 mld EUR. Ta ogromna kwota łączna kryje za sobą jednak znaczące zróżnicowanie banków, a nawet całych systemów bankowych. W niektórych krajach mogą istnieć indywidualne przypadki nadmiernego opierania się na środkach finansowych pochodzących z Eurosystemu.

Ogólnie rzecz ujmując, uważam, że na poziomie indywidualnego banku należy monitorować poziom korzystania z tych środków, zwłaszcza w celu przeciwdziałania rozpowszechnianiu się nieprawidłowych modeli biznesowych. W sumie to zjawisko opierania się na środkach z Eurosystemu stanowi raczej odzwierciedlenie stopnia fragmentacji rynku pieniężnego oraz bardzo nerwowej atmosfery panującej obecnie na rynkach finansowych.

Zwłaszcza powiązania pomiędzy rządami krajowymi a bankami utrudniają systemom bankowym w krajach z mniej stabilnymi pozycjami budżetowymi utrzymanie lub odzyskanie dostępu do rynku na przystępnych warunkach. W związku z tym chciałbym podkreślić, że wiarygodna poprawa dynamiki budżetowej ma zasadnicze znaczenie także z punktu widzenia zmniejszania poziomu zależności systemów bankowych od banków centralnych w niektórych państwach członkowskich. Niepewność dotycząca zmian w regulacjach prawnych także może przyczyniać się do nadmiernego wykorzystywania pośrednictwa banków centralnych.

9. Bez uszczerbku dla celu stabilności cen, jak EBC powinien według Pana wypełniać swoje dodatkowe zobowiązania określone w Traktacie (wsparcie wzrostu gospodarczego i pełnego zatrudnienia) i jakimi instrumentami mógłby się w tym celu posłużyć?

Zgodnie z art. 127 Traktatu głównym celem Eurosystemu jest utrzymanie stabilności cen. Rada Prezesów EBC wyraziła ten cel w wartościach liczbowych i określiła, że poziom inflacji powinien w perspektywie średnioterminowej być utrzymany nieznacznie poniżej 2%.

W tej definicji uwzględnia się także potrzebę wspierania „(…) ogólnych polityk gospodarczych we Wspólnocie mając na względzie przyczynianie się do osiągnięcia celów Wspólnoty ustanowionych w artykule 2”. Jestem głęboko przekonany, że stabilność cen sama w sobie jest najlepszym wkładem, jaki polityka pieniężna może wnieść na rzecz tworzenia sprzyjających warunków dla zrównoważonego wzrostu gospodarczego i wspiera ona ogólne polityki gospodarcze Wspólnoty. It

Stabilność cen usprawnia funkcjonowanie mechanizmów cenowych oraz wspiera efektywność w przydzielaniu zasobów. Minimalizuje ona także premię z tytułu ryzyka inflacyjnego w odniesieniu do długoterminowych stóp procentowych oraz pozwala utrzymać poziom siły nabywczej konsumentów, osób zarobkujących, emerytów oraz osób posiadających lokaty oszczędnościowe.

Średniookresowy charakter polityki pieniężnej EBC pomaga ponadto w mocnym osadzeniu prognoz inflacyjnych w realiach gospodarczych, a jednocześnie umożliwia szybkie reagowanie na wstrząsy gospodarcze i finansowe zachodzące w gospodarce strefy euro przy uwzględnieniu także opóźnień czasowych, których polityka pieniężna potrzebuje do rozpoczęcia oddziaływania na gospodarkę. Jednym z doskonałych przykładów znaczenia średniookresowego charakteru polityki pieniężnej jest sposób jej prowadzenia podczas trwającego kryzysu finansowego. Mimo że poziom inflacji w najbliższych miesiącach ma według prognoz przekroczyć 2%, EBC decyzją z początku lipca 2012 r. wykazał gotowość do obniżenia stóp procentowych do najniższych w historii poziomów, zmniejszając presję inflacyjną w zgodnym z ramami polityki horyzoncie czasowym.

EBC wdrożył wreszcie szereg niestandardowych środków w zakresie polityki pieniężnej w celu rozwiązania problemu osłabienia mechanizmu jej transmisji. Środki te przyjęto zwłaszcza w kontekście niepewności i ograniczeń dotyczących rynkowego finansowania banków, które stanowią rzeczywiste zagrożenie dla zdolności banków w zakresie pożyczania i tworzenia pieniądza dla potrzeb prowadzonego na szeroką skalę delewarowania. W związku z tym środki EBC miały na celu wspieranie przepływu środków kredytowych do gospodarstw domowych i przedsiębiorstw, aby wypełnić nasz główny cel, jakim jest zachowanie stabilności cen, ale jednocześnie przyczyniły się także w znaczący sposób do wspierania wzrostu gospodarczego i zatrudnienia w strefie euro.

10. Jaką rolę, stosunki i wyzwania dla EBC widzi Pan w ramach europejskiego mechanizmu stabilności, który ma wkrótce wejść w życie? Czy Pana zdaniem EBC potrzebuje innych nowych instrumentów, aby rozwiązać problem kryzysu w strefie euro?

EBC oraz mający wkrótce wejść w życie europejski mechanizm stabilności mają wyraźnie określone i odrębne mandaty. Głównym i nadrzędnym celem EBC jest zachowanie stabilności cen w strefie euro, podczas gdy europejski mechanizm stabilności ma być odpowiedzialny za zachowanie stabilności finansowej w całej strefie euro. Cele obu tych instytucji – jeden o charakterze pieniężnym, a drugi o charakterze budżetowym – nawzajem się uzupełniają, ponieważ stabilność cen jest niezbędnym warunkiem szeroko rozumianej stabilności makrofinansowej, a stabilność finansowa wspiera płynną transmisję polityki pieniężnej do gospodarki realnej, przyczyniając się tym samym do stabilności cen.

Obie instytucje są wyposażone w narzędzia umożliwiające osiągnięcie tych celów. EBC zachowuje stabilność cen za sprawą zmian w swojej polityce kursowej, będącej jego standardowym narzędziem, oraz poprzez niestandardowe środki służące rozwiązaniu problemów związanych z niewłaściwym funkcjonowaniem mechanizmu transmisji polityki pieniężnej. Europejski mechanizm stabilności dysponuje środkami służącymi zachowaniu stabilności finansowej i zapobieganiu rozprzestrzeniania się przejawów niestabilności, w tym pożyczkami i przezornymi liniami kredytowymi dla państw członkowskich strefy euro, możliwością nabywania obligacji skarbowych na rynku pierwotnym i wtórnym, a także pożyczkami na rzecz dokapitalizowania instytucji finansowych. Każdego rodzaju wsparcie w ramach europejskiego mechanizmu stabilności objęte jest szeregiem warunków.

Rola EBC w ramach mającego wejść w życie europejskiego mechanizmu stabilności jest wyraźnie określona w porozumieniu ustanawiającym ten mechanizm. Przed podjęciem decyzji o przyznaniu wparcia europejskiemu mechanizmowi stabilności EBC dokona oceny, czy istnieje zagrożenie dla stabilności finansowej całej strefy euro, określając potrzeby finansowe danego członka tego instrumentu oraz konsultując się z innymi instytucjami w celu negocjowania i monitorowania protokołów ustaleń zawierających szczegółowy opis warunków udzielenia wsparcia. EBC dokona ponadto oceny, czy zaistniały wyjątkowe zachwiania równowagi na rynku finansowym oraz zagrożenia dla stabilności finansowej stanowiące podstawę do uruchomienia skupu przez europejski mechanizm stabilności obligacji na rynku wtórnym. Pomiędzy EBC oraz Europejskim Instrumentem Stabilności Finansowej zawarta została ponadto umowa agencyjna, na podstawie której EBC uprawniony jest do przeprowadzania operacji rynkowych w imieniu wspomnianego instrumentu, i należy się spodziewać, że podobna umowa zostanie zawarta z europejskim mechanizmem stabilności.

Jeśli chodzi o instrumenty służące wydostaniu się z kryzysu w strefie euro, EBC posiada wszystkie potrzebne narzędzia do zachowania stabilności cen zgodnie z przyznanymi mu uprawnieniami oraz w ramach wyznaczonych w Traktacie. Zajmowanie się szerszymi aspektami kryzysu w strefie euro nie należy do zakresu zadań polityki pieniężnej i leży w gestii państw członkowskich strefy euro, które w tym celu powinny stosować określone środki.

Podczas posiedzenia Rady Prezesów EBC w dniu 2 sierpnia br. stwierdzono, że rządy muszą być gotowe na uruchomienie Europejskiego Instrumentu Stabilności Finansowej/europejskiego mechanizmu stabilności na rynku obligacji w sytuacji zaistnienia wyjątkowych okoliczności na rynku finansowym oraz zagrożeń dla stabilności finansowej – musi się to odbywać na podstawie ściśle określonych i efektywnych warunków zgodnie z ustalonymi wytycznymi.

Niezbędnymi warunkami są przestrzeganie przez rządy zadeklarowanych zobowiązań oraz wypełnianie przez Europejski Instrument Stabilności Finansowej/europejski mechanizm stabilności powierzonej im roli. Jak oświadczył prezes EBC podczas konferencji prasowej w dniu 2 sierpnia br., Rada Prezesów – w ramach przyznanych jej uprawnień do zachowania stabilności cen w perspektywie średniookresowej oraz w poszanowaniu jej niezależności w zakresie określania polityki pieniężnej – może podjąć bezpośrednie operacje na wolnym rynku na skalę umożliwiającą realizację zamierzonego przez nią celu. W związku z tym rozwiane zostaną obawy inwestorów prywatnych dotyczące uprzywilejowania. Rada Prezesów może ponadto rozważyć możliwość przyjęcia dalszych niestandardowych środków z zakresu polityki pieniężnej zgodnie z potrzebami przywrócenia transmisji tej polityki. Każde przekonujące działanie rynkowe jest jednak uzależnione od wiarygodnego planu działania na rzecz dalszej integracji w obszarze budżetowym, finansowym i politycznym.

11. W jaki sposób zapewni Pan przejrzystość w zakresie programu dotyczącego rynków papierów wartościowych oraz programu zakupu zabezpieczonych obligacji?

EBC publikuje raz na tydzień kwoty otwartych pozycji w ramach programu dotyczącego rynków papierów wartościowych oraz programu zakupu zabezpieczonych obligacji.

12. EBC w ciągu ostatnich czterech lat przeprowadził wiele niekonwencjonalnych operacji z zakresu polityki pieniężnej. Czy w Pana ocenie stanowią one istotne dotacje dla sektora bankowego? Jeśli tak, ile wynosi Pana zdaniem to wsparcie wyrażone kwotowo? Jaki Pana zdaniem powinien być harmonogram działań EBC służących odejściu od obecnych niestandardowych środków?

Głównym celem niestandardowych środków przyjętych przez EBC jest przyczynienie się do właściwego funkcjonowania mechanizmu transmisji polityki pieniężnej. Celem EBC było na przykład zapewnienie refinansowania bilansów banków strefy euro poprzez operacje refinansowania przeprowadzane w dłuższej perspektywie czasowej z terminem wymagalności wynoszącym 3 lata, a także poprzez procedurę pełnego przydziału we wszystkich operacjach. Środki te, jak oświadczył także prezes EBC podczas przesłuchania przed Komisją Gospodarczą i Monetarną Parlamentu Europejskiego, stały się niezbędne w obliczu wysokich premii z tytułu ryzyka płynności w wyniku zwiększonej niepewności i zmienności rynku finansowego oraz w związku z tym, że banki strefy euro borykały się z coraz większymi trudnościami w zakresie refinansowania swojej działalności. Zastosowane przez EBC środki przyczyniły się do obniżenia poziomu tych premii i przywróciły stabilność finansowania działalności banków, a oba rezultaty można postrzegać jako wkład na rzecz zmniejszania zniekształceń na rynku.

Niestandardowe środki przyjęto w celu zabezpieczenia transmisji jednolitej polityki pieniężnej, co jest nierozerwalnie związane z zachowaniem stabilności cen w strefie euro. Podobnie jak wszystkie środki z zakresu polityki pieniężnej, mają one wpływ na bilanse banków i innych podmiotów gospodarczych, co stanowi część procesu transmisji.

Niestandardowe środki stosuje się tak długo, jak są one potrzebne. Biorąc jednak pod uwagę ich duży wpływ na ceny rynkowe, zasadnicze znaczenie ma ścisłe monitorowanie rozwoju sytuacji i ocena konieczności ich dalszego stosowania, aby uniknąć wystąpienia potencjalnych negatywnych skutków ubocznych takich środków. Środki te mają charakter tymczasowy nie tylko z założenia, ale także ze względu na sposób, w jaki są skonstruowane. Podlegają one regularnemu monitorowaniu w zakresie ich przydatności.

13. Jakie znaczenie powinny mieć ratingi długu państwowego dla polityki EBC? Czy sądzi Pan, że EBC powinien z zasady akceptować wszystkie obligacje państwowe strefy euro jako papiery wartościowe?

W Eurosystemie uwzględnia się wiele elementów podczas oceny jakości kredytowej kwalifikowanych aktywów służących jako zabezpieczenie operacji z zakresu polityki pieniężnej. Ratingi agencji ratingowych są jednym istotnym elementem, ale nie są jedynym kryterium oceny jakości aktywów i zapewnienia wysokiego zabezpieczenia przed ryzykiem. W przypadku państw objętych programem dostosowawczym MFW-UE kluczową rolę odgrywa przeprowadzana przez EBC ocena programu oraz zgodności działań danego państwa z tym programem.

Ramowe zasady oceny kredytowej w Eurosystemie zostały opracowane w celu zapewnienia odpowiedniego poziomu zabezpieczenia przed ryzykiem operacji z zakresu polityki pieniężnej w Eurosystemie. Określa się w nich normy, które EBC stosuje w odniesieniu do papierów wartościowych, w tym do obligacji skarbowych emitowanych przez rządy państw strefy euro. W ramach Eurosystemu można na podstawie każdej informacji, która zostanie uznana za istotną, ograniczyć wykorzystanie papierów wartościowych, zrezygnować z nich lub zastosować w stosunku do nich dodatkowe redukcje, jeśli jest to konieczne w celu zapewnienia, że podejmowane ryzyko w związku z operacjami z zakresu polityki pieniężnej pozostaje na odpowiednim poziomie.

Popieram zobowiązanie grupy G20 do dalszego zmniejszania poziomu opierania się agencjach ratingowych, a postulat ten był także wielokrotnie powtarzany przez Komisję Gospodarczą i Monetarną PE w kontekście przeglądu rozporządzenia UE w sprawie agencji ratingowych. Zgodnie z moją wiedzą w ramach Eurosystemu podejmuje się aktywne działania w tym kierunku, zwłaszcza poprzez wzmocnienie własnych zdolności wewnętrznej oceny ryzyka kredytowego w ramach Eurosystemu oraz poprzez poprawę w zakresie należytej staranności w odniesieniu do systemów zewnętrznych ratingów kredytowych. Wymaga to stopniowego podejścia, aby można było opracować na szczeblu wewnętrznym wiarygodną i odpowiednią alternatywę dla oceniania zdolności kredytowej.

14. Jak Pan ocenia sukces ostatniej Inicjatywy Sektora Prywatnego mającej na celu restrukturyzację greckiego długu? Czy możemy być pewni, że taka inicjatywa nie będzie potrzebna po raz kolejny w przyszłości?

Restrukturyzacja greckiego długu państwowego zapoczątkowana w marcu i kwietniu 2012 r. zmniejszyła poziom nieuregulowanego długu publicznego o 106 mld EUR, tj. o 50% PKB.

Osiągnięcie tego wyniku ułatwiło wykorzystanie klauzul dotyczących wspólnego działania, które umożliwiło osiągnięcie poziomu uczestnictwa wynoszącego 96%. Wprawdzie ta restrukturyzacja zadłużenia przyczyniła się do przywracania zrównoważonego charakteru długowi publicznemu w Grecji, ale cel ten może jednak zostać ostatecznie osiągnięty jedynie w przypadku, gdy władze Grecji wykażą się wytrwałością we wdrażaniu programu korekt gospodarczych. Niestety po zatwierdzeniu drugiego programu pomocowego dla Grecji wdrażanie działań w ramach tej polityki utknęło de facto w martwym punkcie, a prognozy makroekonomiczne jeszcze bardziej się pogorszyły. Te czynniki negatywnie wpłynęły na zdolność obsługi zadłużenia przez Grecję. Priorytetem dla nowego rządu jest obecnie powrót do skutecznego wdrażania programu. Nie uważam, aby debata na temat kolejnej fazy restrukturyzacji długu greckiego była na tym etapie przydatna. Po pierwsze taka dyskusja jeszcze bardziej osłabiłaby zachęty dla greckiego rządu do wdrażania programu. A po drugie mogłaby także osłabić ewentualnie zachęty do konsolidacji budżetowej i reform strukturalnych w innych narażonych na ryzyko krajach strefy euro.

15. Jak ocenia Pan wzrost zobowiązań i należności członków EBC powstałych w ramach systemu Target II?

Zobowiązania oraz należności w ramach systemu Target2 widniejące w bilansach krajowych banków centralnych w strefie euro znacząco wzrosły podczas kryzysu finansowego. Wynika to z tego, że systemy bankowe w niektórych krajach borykają się z problemem odpływu środków, który nie jest równoważony przypływem środków, i nie mogą pokryć powstałej różnicy ze środków zgromadzonych na rynku. Różnicę tę pokrywa się z pożyczek udzielanych przez krajowe banki centralne pod warunkiem utworzenia depozytu zabezpieczającego. Jednocześnie w krajach, w których płatności napływają, notuje się istnienie należności powstałych w ramach systemu Target2.

Równowaga w ramach systemu Target2 odzwierciedla wsparcie Eurosystemu, który zapewnia, że wypłacalne banki nie są ograniczane w zakresie płynności oraz że kapitał może swobodnie przepływać pomiędzy państwami członkowskimi. Można uniknąć istniejących na obecną skalę braków równowagi w ramach systemu Target2, jeśli wyeliminuje się destrukcyjny związek pomiędzy bankami a rządami krajowymi, w ramach którego słabe banki ciągną rządy w dół i vice versa, co oznacza, że długoterminowym celem powinno być to, aby banki stały się prawdziwie europejskimi podmiotami. Gdyby udało się na wiarygodnych podstawach stworzyć unię rynku finansowego, której towarzyszyłyby należycie funkcjonująca ugoda fiskalna oraz procedura na wypadek braku równowagi makroekonomicznej, braki równowagi w ramach systemu Target2 byłyby dużo mniejsze.

Na te braki równowagi może mieć także wpływ infrastruktura kompensowania, która działa na szczeblu międzynarodowym w kilku krajach.

16. Jakie Pana zdaniem powinno być tempo przystępowania nowych państw członkowskich do unii walutowej i przyjmowania euro, z uwzględnieniem wszystkich kryteriów konwergencji i udziału w mechanizmie kursowym (ERM II)?

W Traktacie stwierdza się wyraźnie, że państwo musi osiągnąć „wysoki poziom trwałej konwergencji”, zanim będzie mogło przyjąć euro. Oznacza to, że nie wystarczy tu prosta i mechaniczna interpretacja kryteriów konwergencji określonych w art. 140 Traktatu. Potrzebna jest ocena trwałości przyjęcia wspólnej waluty. Jeśli konwergencja gospodarcza nie ma trwałego charakteru, państwa wcześniej czy później doświadczą trudności, takich jak utrata konkurencyjności i/lub wahania cyklu koniunkturalnego. Doświadczenia krajów strefy euro dostarczają wystarczającej ilości dowodów potwierdzających to, jak istotna jest wnikliwa ocena gotowości danego kraju do przyjęcia euro w oparciu o rzetelne dane statystyczne. To samo dotyczy uczestnictwa w mechanizmie ERM II, które jest niezbędnym warunkiem poprzedzającym przyjęcie euro. Państwa członkowskie muszą udowodnić, że potrafią utrzymać stabilność cen, dyscyplinę budżetową oraz konkurencyjność bez znaczących korekt kursu walutowego.

Ogólnie rzecz biorąc, tempo przyjmowania wspólnej waluty jest różne w poszczególnych krajach, ponieważ zależy od stopnia osiągniętej konwergencji. W odniesieniu do nowych państw członkowskich, które jeszcze nie przyjęły euro (Bułgaria, Czechy, Łotwa, Litwa, Węgry, Polska i Rumunia), Komisja Europejska i Europejski Bank Centralny przedstawiły ich ocenę w sprawozdaniach z konwergencji z 2012 r., które zostały opublikowane w dniu 30 maja 2012 r. Na tę chwilę żadne z tych państw nie wypełniło wszystkich kryteriów gospodarczych i prawnych umożliwiających wprowadzenie w nich wspólnej waluty.

17. Jakie jest Pana zdanie na temat inicjatywy „Wyjść poza PKB”?

Kluczowym zadaniem decydentów politycznych jest planowanie podnoszenia poziomu dobrobytu obywateli ich krajów w sposób trwały. W związku z tym zasadnicze znaczenie ma nieustanne poszukiwanie najlepszego sposobu mierzenia tego dobrobytu i działania zmierzające w tym kierunku powinny być przyjmowane z aprobatą. Jak wynika z debaty w Komisji Gospodarczej i Monetarnej, nadają się do tego różne sposoby mierzenia w zależności od celu, któremu ma ono służyć. Zaletą mierzenia dobrobytu za pomocą wskaźnika PKB jest to, że można za jego pomocą stosunkowo dobrze uchwycić działalność makroekonomiczną kraju. Stosowanie tego miernika jest zawsze odpowiednie w sytuacji, gdy działalność gospodarcza poddawana jest analizie lub powiązaniu z inną zmienną gospodarczą, taką jak poziom długu publicznego.

W związku z tym wysokiej jakości dane statystyczne dotyczące PKB (oraz potencjalny wynik) mają zasadnicze znaczenie. Wydaje się jednak naturalne, aby podczas oceny ogólnego poziomu dobrobytu obywateli, zwłaszcza w perspektywie długoterminowej, uzupełniać wskaźniki czysto wynikowe, takie jak PKB, innymi wskaźnikami. Do takich wskaźników można zaliczyć m.in. stan środowiska naturalnego, poziom włączenia społecznego lub sytuację systemu służby zdrowia. Dane pochodzące z obecnie trwającego badania Eurosystemu na temat finansów i konsumpcji gospodarstw domowych dostarczą ciekawych informacji dotyczących aspektów podziału długu i bogactwa.

18. Jakie Pana zdaniem są główne wyzwania stojące przed Europejskim Systemem Statystycznym w kolejnym dziesięcioleciu?

Ostatni kryzys finansowy pokazał, jak istotną rzeczą jest, aby europejskie statystyki były terminowe, rzetelne i wysokiej jakości. To znaczenie statystyk dla procesu podejmowania decyzji w ramach polityki będzie prawdopodobnie dalej wzrastać. Zapewnienie wiarygodności oficjalnych europejskich statystyk gospodarczych i finansowych będzie niezbędnym warunkiem wspierania ram zintegrowanego zarządzania gospodarką w UE oraz globalnego nadzoru makroekonomicznego, umożliwiających ocenę zrównoważonego i trwałego wzrostu w ramach grupy G20. Do realizacji tego celu potrzebne będą porównywalne dane wysokiej jakości z poszczególnych krajów, a także dane o bardziej szczegółowym charakterze. Ostatnio zaktualizowane międzynarodowe standardy statystyczne będą musiały zostać wdrożone w skoordynowany sposób w całej UE. Równie ważna jest wiarygodność oraz niezależność instytucji tworzących te statystyki oraz to, aby wyniki były przekazywane społeczeństwu i łatwo dostępne jako darmowe dobro publiczne.

Europejskie statystyki są opracowywane, tworzone i rozpowszechniane zarówno przez Europejski System Statystyczny (ESS), jak i przez Europejski System Banków Centralnych (ESBC). Eurostat oraz krajowe urzędy statystyczne państw członkowskich, ESS, będą musiały się zmierzyć z wyzwaniami w postaci wzmocnienia ich systemów zarządzania jakością w oparciu o Europejski kodeks praktyk statystycznych i ich niezależność. Wszystkie państwa UE będą musiały podpisać mające powstać „Zobowiązania do zachowania poufności informacji statystycznych”. ESS będzie musiał ponadto jeszcze ściślej współpracować z ESBC w ramach doskonale funkcjonującego Komitetu ds. Statystyki Walutowej, Finansowej i Bilansu Płatniczego, który zajmuje się koordynacją i racjonalizacją procesów gromadzenia danych i tworzenia statystyk. Powinno to pomóc w utrzymaniu – lub nawet podniesieniu – jakości statystyk przy jednoczesnym zmniejszeniu ogólnych kosztów tworzenia europejskich statystyk.

C. Poglądy na temat polityki gospodarczej UE

19. Co należy zrobić w celu zahamowania kryzysu?

Problemem kryzysu trzeba się zająć zarówno na szczeblu krajowym – poprzez konsolidację budżetową i reformy strukturalne w celu podniesienia potencjału wzrostu – jak i na szczeblu unijnym – poprzez usprawnione zarządzanie i integrację.

W celu zwalczenia kryzysu należy zająć się jego głównymi przyczynami: nadmiernym zadłużeniem rządów, niewystarczającym poziomem konkurencyjności oraz niepożądanymi zmianami w sektorze finansowym. Dlatego też wysoko zadłużone rządy muszą w perspektywie średniookresowej obniżyć wskaźnik stosunku zadłużenia do PKB w pełnej zgodności ze wzmocnionymi ramami zarządzania UE. Jest to tym bardziej istotne, iż wysokie poziomy zadłużenia rządów same w sobie negatywnie wpływają na wzrost gospodarczy. Aby ograniczyć ich potencjalne początkowe negatywne oddziaływanie na wzrost, konsolidacja budżetowa powinna skupić się na większej efektywności wydatków i unikaniu nadmiernych cięć w inwestycjach publicznych. Tego typu wiarygodne, średniookresowe korekty budżetowe zwiększą poziom zaufania na rynku finansowym i doprowadzą do obniżenia premii z tytułu ryzyka. Skutki te rozprzestrzenią się także w sektorze prywatnym i w ostatecznym rozrachunku przyniosą wyższy poziom wzrostu.

Niezbędnej całościowej konsolidacji budżetowej w Europie muszą w skuteczniejszy sposób towarzyszyć reformy strukturalne służące podniesieniu poziomu potencjalnego wzrostu oraz poprawie zdolności gospodarek krajowych w zakresie amortyzacji wstrząsów finansowo-gospodarczych. W większości krajów, które obecnie doświadczają zawirowań na rynku finansowym, rozpoczęto już wdrażanie istotnych reform. Wprawdzie dalsze środki na rzecz zmniejszenia istniejącego braku elastyczności na rynku towarowym i rynku pracy wydają się z punktu widzenia polityki stanowić szczególne wyzwanie w kontekście spowolnionego wzrostu, są one jednak niezbędne w celu osiągnięcia zrównoważonego wzrostu w perspektywie średnio- i długoterminowej.

Dlatego też należy nadal wzmacniać konkurencję na rynkach towarowych, nie tylko poprzez ukończenie tworzenia jednolitego rynku, oraz dostosować płace w elastyczny sposób, który odzwierciedli warunki i wydajność rynku pracy.

Należy ponadto wspierać zrównoważony wzrost poziomu wydajności poprzez m.in. ułatwianie inwestycji w badania i rozwój oraz zapewnienie wysokiej jakości kształcenia i uczenia się przez całe życie. Takie środki służą także podniesieniu poziomu konkurencyjności niecenowej. Wraz z poprawą konkurencyjności cenowej takie środki mogą stanowić wsparcie dla wyniku eksportowego państw członkowskich oraz wzmocnić firmy konkurujące na rynku importowym, ułatwiając niezbędne równoważenie w sytuacji, gdy wciąż na dużą skalę istnieją braki równowagi makroekonomicznej.

W celu utrzymania wzrostu, stabilności i dobrobytu w sposób trwały, konieczny jest zdecydowany krok w stronę rzeczywistej Unii Gospodarczej i Walutowej. Propozycje przedstawione przez Przewodniczącego Rady Europejskiej w ścisłej współpracy z przewodniczącym Komisji, przewodniczącym Eurogrupy oraz prezesem EBC w czerwcu 2012 r. wskazują drogę we właściwym kierunku. Wprawdzie kryzys był sprzyjającą okazją do potrzebnego wzmocnienia zasad ram budżetowych, ale konieczne są dalsze kroki w stronę unii budżetowej, aby zagwarantować, że wszystkie kraje strefy euro – a także strefa euro jako całość – będą wdrażać w każdej sytuacji zrównoważone polityki budżetowe. Eurostrefa musi także skierować się w stronę zintegrowanej polityki gospodarczej w celu zwiększenia wzajemnej presji na kraje, aby przeprowadzały konieczne reformy strukturalne.

Ponadto w większości państw członkowskich konieczne są reformy sektora finansowego. Należy także wywiązać się z zobowiązania politycznego dotyczącego wprowadzenia ujednoliconego systemu nadzoru zgodnie z art. 127 ust. 6 TFUE.

Bardzo ważną rzeczą jest wreszcie to, aby dalszej integracji w ramach UGW towarzyszyła większa odpowiedzialność, zwłaszcza wobec Parlamentu Europejskiego, w celu zapewnienia demokratycznej legitymizacji tego procesu.

20. Jakie znaczenie dla zarządzania gospodarczego w strefie euro będzie miała emisja obligacji stabilizacyjnych/ euroobligacji? Czy opowiada się Pan za którąś z opcji przedstawionych przez Komisję w zielonej księdze?

Wprowadzenie euroobligacji lub wszelkiego innego wspólnotowego instrumentu dłużnego wymagającego dużych wzajemnych zobowiązań budżetowych w dużym stopniu zależy od odpowiedniego sekwencjonowania. Jest to wykonalne jedynie po przeniesieniu znaczącej części suwerenności budżetowej na szczebel UE w celu osiągnięcia rzeczywistej unii gospodarczej w strefie euro. Bez takiego przeniesienia suwerenności budżetowej umożliwiającego skuteczne zarządzanie gospodarką emisja wspólnotowych instrumentów dłużnych nie będzie wiarygodna i stworzy sytuację zachęcającą do nadużyć i osłabienia ryzyka w odniesieniu do rozważnej polityki budżetowej, która ma zasadnicze znaczenie w unii gospodarczej i walutowej. Rozważna polityka budżetowa przyczynia się także do zachowania stabilności cen przez Eurosystem.

Niemniej jednak przy właściwym sekwencjonowaniu emisja wspólnotowych instrumentów dłużnych niesie z sobą także potencjalne korzyści dla integracji finansowej i funkcjonowania rynku, a także dla stabilności finansowej. Dlatego też, z chwilą osiągnięcia wiarygodnej unii budżetowej dysponującej odpowiednią legitymizacją demokratyczną, postrzegam emisję wspólnotowych instrumentów dłużnych przez państwa członkowskie strefy euro jako możliwy element uzupełniający.

21. Jakie cele uważa Pan za najważniejsze w kontekście strategii na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia do roku 2020? W jaki sposób EBC i instrumenty w zakresie koordynacji polityki gospodarczej mogą przyczynić się do sukcesu przedmiotowej strategii? Proszę wymienić – w kolejności ich znaczenia – reformy strukturalne, które Pana zdaniem są dla UE najważniejsze, oraz uzasadnić swój wybór.

Państwa członkowskie muszą w trwały sposób zwiększyć potencjał wzrostu swoich gospodarek, który w poprzednich latach pozostawał stosunkowo niski i stale się zmniejszał. Aby to osiągnąć, polityka gospodarcza państw członkowskich powinna wspierać innowacje, zapewniać sprzyjające warunki dla rozwoju działalności gospodarczej oraz wzmacniać konkurencyjność poprzez zmniejszenie istniejących braków elastyczności na rynku towarowym i rynku pracy. Takie środowisko stworzyłoby optymalne warunki dla zrównoważonego wzrostu gospodarczego i tworzenia nowych miejsc pracy.

Uzgodniona strategia „Europa 2020” oraz pakt euro plus, do których przestrzegania zobowiązała się duża liczba państw UE, wskazują istotne obszary reform strukturalnych, które muszą przeprowadzić państwa członkowskie. Hierarchia ważności reform strukturalnych jest w wysokim stopniu odzwierciedleniem sytuacji w konkretnym kraju i różni się tym samym w poszczególnych państwach UE. Nie zmienia to jednak tego, że pobudzające wzrost reformy strukturalne obejmujące ambitne reformy zwiększające elastyczność i konkurencję na rynku towarowym i rynku pracy potrzebne są w większości państw członkowskich, a zwłaszcza w strefie euro, gdzie kluczowym mechanizmem korekty jest elastyczność cen i płac. Reformy rynku pracy powinny zapewnić, że płace zmieniają się wraz ze zmianami wydajności, ponieważ mają one bezpośredni wpływ na konkurencyjność krajów. Elastyczność płac jest szczególnie potrzebna w okresach spowolnienia wzrostu wydajności. Aby to ułatwić, należy usunąć klauzule o automatycznym indeksowaniu płac, poddać uważnej ocenie przepisy dotyczące ochrony zatrudnienia oraz usprawnić zawieranie umów na szczeblu firmy. Ponadto zmiany w systemach ubezpieczeń na wypadek bezrobocia oraz aktywna polityka na rynku pracy powinny ułatwić realokację zasobów na korzyść bardziej konkurencyjnych firm i sektorów. W odniesieniu do rynków towarowych należy pilnie zająć się problemem nadmiernych rent ekonomicznych, zwłaszcza w przypadku zawodów chronionych. Odważne działania względem lobbingu uprzywilejowanych grup czy interesów sektorowych są gwarancją zwiększenia konkurencji, uwolnienia rynku zawodów regulowanych oraz liberalizacji imigracji. Nadmierne marże zysku dominują przede wszystkim w działających na rynkach krajowych sektorach usługowych.

Należy wspierać innowacje poprzez inwestycje w badania i rozwój, ale także w kształcenie na poziomie wyższym oraz w programy uczenia się przez całe życie. Kształcenie zawodowe okazało się w niektórych państwach członkowskich szczególnie skuteczne w zakresie zmniejszenia poziomu bezrobocia wśród młodych ludzi i jest to przykład godny naśladowania przez kraje, które obecnie borykają się z problemem wysokiego bezrobocia wśród młodzieży. Ponadto w wielu państwach członkowskich można poprawić warunki prowadzenia działalności gospodarczej poprzez zmniejszenie biurokracji. Wdrożenie tych rozwiązań pozostaje głównym zadaniem państw członkowskich. W kontekście obecnego kryzysu, który m.in. obnażył słabości istniejących unijnych mechanizmów na rzecz koordynacji polityki gospodarczej, należy poszukiwać sposobów wzmocnienia zachęt dla państw członkowskich do kontynuowania niezbędnych reform strukturalnych, w tym także sposobów wzmocnienia wzajemnej presji ze strony państw członkowskich.

Moim zdaniem EBC najlepiej przyczynia się do zrównoważonego wzrostu i sprzyjania długoterminowym inwestycjom sektora prywatnego poprzez zapewnianie stabilności cen.

22. Jakie jest Pana zdanie na temat opodatkowania transakcji finansowych? Czy uważa Pan, że podatek od transakcji walutowych w euro może mieć korzystne skutki – na przykład w postaci stabilizacji kursu walut państw, które pragną w przyszłości przystąpić do strefy euro? Co Pan sądzi o możliwości wprowadzenia podatku od transakcji finansowych jedynie w ograniczonej liczbie państw członkowskich?

Istnieje wiele różnych propozycji dotyczących opodatkowania transakcji finansowych. Opodatkowanie transakcji walutowych jest szczególnie problematyczne, ponieważ ogranicza swobodny przepływ kapitału. W ostatniej propozycji Komisji zrezygnowano z podatku od transakcji walutowych, ale w dalszym ciągu dostrzegam kilka negatywnych skutków podatku od transakcji finansowych. Zwolennicy takiego podatku argumentują, że mógłby on jednocześnie: (i) zmniejszyć poziom niestabilności na rynkach finansowych, (ii) zapewnić rzetelność jednolitego rynku finansowego oraz (iii) podnieść dochody, które mogłyby służyć wewnętrznemu pokryciu kosztów bankowego postępowania naprawczego. Wprawdzie każdy z tych celów jest sam w sobie korzystny, ale mam wątpliwości, czy podatek od transakcji finansowych może pomóc w ich realizacji. Na przykład sugerowane zmniejszenie poziomu niestabilności na rynkach nie zostało potwierdzone przez żadne badania teoretyczne lub empiryczne. Wręcz przeciwnie, zwiększenie kosztu transakcji pociągnęłoby za sobą zmniejszenie poziomu płynności na rynku.

Dla każdego z wymienionych celów zaproponowano już ponadto bardziej odpowiednie instrumenty w ramach polityki i trwa obecnie debata na ich temat. Niektóre praktyki handlu algorytmicznego mogłyby zostać objęte odpowiednimi regulacjami. Bankowe fundusze naprawcze mogą być w bardziej odpowiedni sposób finansowane poprzez podatki bankowe.

Gdyby podatek od transakcji finansowych miał zostać wprowadzony, należy przypomnieć, że jego słabą stroną jest bardzo elastyczna podstawa wymiaru podatku, co dawałoby grunt rozlicznym formom oszustw podatkowych i unikania opodatkowania, jeśli podatku tego nie wprowadzi się na poziomie globalnym. Selektywne wprowadzenie podatku od transakcji finansowych tylko w niektórych krajach uniemożliwiłoby realizację niektórych pierwotnych jego celów, zwłaszcza harmonizacji w ramach jednolitego rynku finansowego UE.

23. Jak Pan ocenia odpowiednio rolę Rady i EBC w kontekście reprezentowania strefy euro w stosunkach zewnętrznych?

Role Rady i EBC w dziedzinie reprezentowania na zewnętrz strefy euro wywodzą się z przyznanych ich uprawnień w zakresie polityki na mocy Traktatu. W związku z powyższym EBC ma wyłączne uprawnienia do reprezentowania jednolitej polityki monetarnej i innych swoich zadań. Polityka kursowa waluty euro stanowi wspólną kompetencję Rady i EBC. Polityka gospodarcza natomiast pozostała w dużej mierze w gestii państw członkowskich, które również same reprezentują swoje polityki w stosunkach zewnętrznych. W związku z tym Europa – a zwłaszcza strefa euro – przechodzi obecnie proces znaczącego wzmacniania swoich struktur zarządzania gospodarką. Z biegiem czasu procesowi temu powinna zacząć towarzyszyć wzmocniona koordynacja reprezentacji tych polityk w stosunkach zewnętrznych na szczeblu globalnym. W tym kontekście art. 138 TFUE stanowi drogę do stworzenia wspólnej reprezentacji w kwestiach szczególnie istotnych dla UGW na forach międzynarodowych. W ostatecznym rozrachunku jest to jednak kwestia natury politycznej i dlatego też pozostaje przedmiotem decyzji państw członkowskich.

24. Jak ocenia Pan kształtowanie się w ostatnim czasie kursu walutowego USD/EUR?

Wraz z nasileniem się kryzysu zadłużenia państwowego w strefie euro w drugiej połowie 2011 r. euro osłabiło się w stosunku do dolara amerykańskiego przy jednoczesnym wysokim poziomie zmienności wahań kursowych. Od lipca 2011 r. euro straciło na wartości w stosunku do dolara ok. 15%. Osłabienie się euro było w dużej mierze związane z wyższym globalnym poziomem niechęci do podejmowania ryzyka w związku z napiętą sytuacją na niektórych zadłużonych rynkach strefy euro oraz pogorszeniem się prognoz w zakresie ogólnoświatowego wzrostu gospodarczego.

W perspektywie długoterminowej euro nadal utrzymywało pozycję wyjątkowo stabilnej waluty, także w porównaniu z innymi głównymi walutami. Przy kursie wynoszącym od 1,20 do 1,25 USD za euro, europejska waluta w lipcu/sierpniu 2012 r. była bliska poziomu odpowiadającemu jej długoterminowej średniej liczonej od czasu wprowadzenia euro w 1999 r. Stanowi to potwierdzenie faktu, że trwający kryzys w strefie euro nie zagroził wartości wspólnej waluty ani na poziomie wewnętrznym, ani zewnętrznym.

25. Jak ocenia Pan kształtowanie się w ostatnim czasie kursu walutowego RMB/EUR?

Czy uważa Pan, że banki centralne są w stanie skutecznie walczyć z nadmierną niestabilnością? Czy uważa Pan, że należy wspierać rolę euro jako międzynarodowej waluty?

W związku z tym, że kurs chińskiej waluty w stosunku do dolara nadal utrzymuje się w stosunkowo wąskim przedziale, wahania kursu tej pary walutowej zależą w dużym stopniu od zmian kursowych pary walutowej euro i dolara amerykańskiego. Umocnienie się chińskiego juana o blisko 4% względem euro od początku tego roku było w tym kontekście wynikiem osłabienia się euro względem dolara (5%), podczas gdy chińska waluta straciła w stosunku do dolara ponad 1%. W związku z tym, że Ludowy Bank Chin ogłosił w połowie kwietnia 2012 r. zamiar poszerzenia dziennego zakresu wahań kursu juana w stosunku do dolara, umacnianie się chińskiej waluty względem dolara przyhamowało. Wprawdzie wspomniane oświadczenie nie może być traktowane jako zdecydowane zobowiązanie Ludowego Banku Chin do umożliwienia bardziej wyraźnego trendu zwyżkowego, ale decyzja ta spotkała się z aprobatą rynku walutowego w strefie euro, ponieważ większa elastyczność waluty jest warunkiem wstępnym dalszego otwierania się rynku przepływów kapitałowych w Chinach.

Mam nadzieję, że pomoże to we wzmocnieniu zdolności uczestników rynku w zakresie wyceny i zarządzania ryzykiem oraz że będzie wsparciem dla innych bardzo potrzebnych reform sektora finansowego.

Popieram neutralne podejście Eurosystemu, w ramach którego nie należy ani utrudniać wykorzystywania euro jako waluty międzynarodowej, ani do tego zachęcać. Międzynarodowe wykorzystanie walut jest z zasady wynikiem procesu rynkowego. Społeczność międzynarodowa jest odpowiedzialna za dopilnowanie, aby proces umiędzynarodowienia walut odbywał się w sposób płynny i nie powodował niestabilności finansowej. W związku ze stosunkowo stabilnym kursem wymiany euro w stosunku do innych głównych walut rezerwowych międzynarodowa rola euro utrzymywała się na dość stabilnym poziomie podczas całego okresu kryzysu zadłużenia w strefie euro.

26. Jak Pan ocenia osiągnięcia G20? Jak Pan ocenia aktualny poziom koordynacji?

Grupa G20 jest głównym forum koordynacji polityk gospodarczych na szczeblu globalnym. Odegrała ona szczególnie ważną rolę podczas ogólnoświatowego kryzysu finansowego w latach 2008–2009, a także obecnie podczas kryzysu w Europie, stanowiąc forum wymiany poglądów i współpracy w zakresie szerokiego wachlarza kwestii gospodarczo-finansowych. W tym sensie grupa G20 okazała się ogólnie pomyślnym przedsięwzięciem od czasu, kiedy zaczęła pełnić tę rolę w 2008 r.

Wysiłki grupy na rzecz wzmocnienia funkcjonowania międzynarodowego systemu pieniężnego przyjmowane są z aprobatą, a z podobnym uznaniem spotyka się wspieranie przez grupę kluczowych elementów strukturalnych globalnej reformy regulacyjnej prowadzonej przez Komitet Bazylejski oraz Radę Stabilności Finansowej.

W tym kontekście ze szczególnym zadowoleniem odnoszę się do utworzenia sześciu regionalnych grup konsultacyjnych Rady Stabilności Finansowej, których celem jest wspólne działanie władz finansowych krajów członkowskich rady i krajów niebędących jej członkami na rzecz wspierania stabilności finansowej i wymiany poglądów na temat zagrożeń uderzających w systemy finansowe. Rada Stabilności Finansowej ogłosiła w listopadzie 2010 r. ustalenia dotyczące rozszerzenia i sformalizowania kontaktów zewnętrznych z krajami niebędącymi członkami rady. Wraz z moim brytyjskim kolegą mam zaszczyt być współprzewodniczącym Regionalnej Grupy Konsultacyjnej w Europie.

Pomyślność tych międzynarodowych działań będzie jednak uzależniona od ich wdrożenia na szczeblu krajowym zgodnie z ramami silnego, trwałego i zrównoważonego wzrostu. Kluczowe znaczenie ma zdecydowane wdrażanie zobowiązań z zakresu polityki zarówno na szczeblu europejskim, jak i na szczeblu globalnym.

D. Stabilność finansowa i nadzór finansowy

27. Czy popiera Pan ideę unii bankowej? Jeśli tak, jaki kształt powinna ona przybrać? Czy EBC powinien pełnić rolę w procesie nadzoru instytucji finansowych, a jeśli tak, to jaką? Jeśli tak, jakie zmiany w zakresie odpowiedzialności należałoby wdrożyć? Czy EUNB powinien otrzymać pewne uprawnienia nadzorcze?

Aby poradzić sobie ze słabościami strukturalnymi ram stabilności finansowej, a zwłaszcza w celu zlikwidowania siatki powiązań pomiędzy sektorem bankowym a rządami krajowymi, strefa euro wymaga unii bankowej ze wspólnym organem nadzoru bankowego w tej strefie, a uzupełnieniem tej unii powinny być ogólnoeuropejskie rozwiązania służące wdrażaniu kluczowych zasad Rady Stabilności Finansowej, a z biegiem czasu także unijnego mechanizmu gwarancji depozytowych.

Na posiedzeniu Rady Europejskiej i podczas szczytu strefy euro w czerwcu 2012 r. szefowie państw i rządów zobowiązali się do uruchomienia mechanizmów przewidzianych w art. 127 ust. 6 TFUE i powierzenia EBC zadań nadzorczych w stosunku do banków strefy euro.

Moim zdaniem EBC powinien posiadać uprawnienia nadzorcze zgodnie z następującymi zasadami:

Po pierwsze, prowadzenie działań nadzorczych powinno opierać się na wyraźnym i skutecznym oddzieleniu tej działalności od prowadzenia jednolitej polityki pieniężnej. Głównym celem EBC zapisanym w Traktacie jest zachowanie stabilności cen w strefie euro.

Po drugie, zakres obowiązków nadzorczych powinien być efektywny i całościowy w celu zminimalizowania potencjalnych zagrożeń dotyczących reputacji i gospodarki. Oznacza to, że zakres działań nadzorczych EBC powinien obejmować wszystkie banki strefy euro, a same zadania nadzorcze powinny być zorganizowane w sposób zdecentralizowany.

Po trzecie, przeprowadzanie działań nadzorczych powinno być w możliwie największym stopniu zdecentralizowane i przekazane krajowym organom nadzorczym. Zapewni to bliski kontakt z nadzorowanymi podmiotami i jest również zgodne z zasadami proporcjonalności i pomocniczości. Krajowe działania nadzorcze powinny być jednocześnie prowadzone w ścisłej współpracy z ESBC poprzez przyznanie EBC dostępu do wszystkich istotnych informacji w sposób terminowy i z wykorzystaniem procedur w zakresie regularnej sprawozdawczości.

Po czwarte, działania nadzorcze powinny być prowadzone z zachowaniem niezbędnych zabezpieczeń w zakresie niezależności. Niezależność banków centralnych ma kluczowe znaczenie dla polityki pieniężnej i może także chronić organy nadzorcze przed niepożądanymi wpływami zewnętrznymi, a także przed ryzykiem zawłaszczenia regulacyjnego.

Nadzór powinien wreszcie podlegać wysokim standardom w zakresie odpowiedzialności demokratycznej w celu budowania w strefie euro zaufania do pełnienia tej funkcji publicznej. Poszczególne instancje odpowiedzialności za działania nadzorcze będą musiały być w możliwie największym stopniu oddzielone od szczebli odpowiedzialności za politykę pieniężną.

Jeśli chodzi o stosunki z EUNB, EBC powinien sprawować nadzór zgodnie z prawodawstwem UE oraz standardami określonymi przez EUNB. EBC będzie zatem dalej wspierał pewne kluczowe działania EUNB, takie jak promowanie konwergencji działań nadzorczych na szczeblu unijnym. EBC nie przejmie żadnej z funkcji EUNB, a jedynie funkcje pełnione dotąd przez krajowe organy nadzorcze. W związku z tym uprawnienia EBC nie będą sprzeczne z przepisami unijnymi ani z rolą EUNB.

28. Jaka jest Pana opinia na temat rozporządzenia w sprawie podmiotów równoległego systemu bankowego?

Z ostrożnościowego punktu widzenia ważne jest, aby zajmować się zagrożeniami nierozerwalnie związanymi z działalnością bankową w sposób całościowy i systemowy, a nie koncentrować się jedynie na instytucjach mających oficjalny status banku. Zarówno Rada Stabilności Finansowej, jak i Komisja Europejska prowadzą obecnie prace nad określeniem obszarów ewentualnej interwencji regulacyjnej. W mojej opinii inicjatywy regulacyjne mogłyby dotyczyć następujących kwestii:

Po pierwsze, ważne jest, aby promować odpowiednie zarządzanie ryzykiem w odniesieniu do ekspozycji banków w stosunku do podmiotów równoległego systemu bankowego oraz minimalizować w ramach przepisów regulacyjnych zachęty skłaniające do zajmowania się podmiotami równoległego systemu bankowego w większym stopniu niż bankami.

Po drugie, w odniesieniu do funduszy rynku pieniężnego wciąż trwa debata dotycząca tego, czy należy pójść w kierunku nałożenia obowiązku zmiennej wartości majątku netto, aby ograniczyć ryzyko związane z masowym wycofywaniem środków z funduszy rynku pieniężnego. Członkowie Eurosystemu są zdania, że istnieje potrzeba dodatkowych regulacji ograniczających zmiany terminu zapadalności oraz ryzyko kredytowe.

Po trzecie, należy jeszcze raz zastanowić się nad tym, czy niektóre przepisy dyrektywy w sprawie wymogów kapitałowych CRD IV powinny mieć zastosowanie do instytucji finansowych nieprzyjmujących depozytów w celu ograniczenia możliwości przyszłego arbitrażu regulacyjnego w przypadku kredytodawców.

Po czwarte, znacząca część prac prowadzonych przez Radę Stabilności Finansowej dotyczy ewentualnych inicjatyw w kwestii transakcji repo i pożyczek papierów wartościowych. Prace te dotyczą następujących problemów: procyklicznego charakteru wymogów w zakresie marginesu wypłacalności stosowanych w transakcjach finansowania papierów wartościowych; oraz zagrożeń związanych z rehypotekacją i ponownym wykorzystaniem majątku klientów. Rada Stabilności Finansowej przedstawi sprawozdanie w tej sprawie pod koniec tego roku. Sprawozdanie to będzie stanowić podstawę do podejmowania decyzji w sprawie konkretnych inicjatyw, które powinny zostać podjęte w UE.

Jeśli chodzi ogólnie o rynki transakcji repo, popieram ostatnią propozycję Eurosystemu dotyczącą odpowiednich inicjatyw na szczeblu UE mających formę wspólnych działań władz publicznych i sektora finansowego na rzecz utworzenia centralnej bazy danych służącej zwiększeniu poziomu wiedzy na temat finansowania papierów wartościowych i rynków transakcji repo. Uzyskiwanie większej liczby informacji na temat działań na rynku transakcji repo ma duże znaczenie zarówno dla wdrażania polityki pieniężnej, jak i dla kwestii związanych ze stabilnością finansową.

E. Funkcjonowanie EBC a demokratyczna odpowiedzialność i przejrzystość

29. Czy Pana zdaniem zakres odpowiedzialności członków zarządu nie powinien się zmieniać z biegiem czasu zgodnie ze zmianami zadań i priorytetów EBC?

W ramach ładu korporacyjnego określonego w Traktacie i Statucie ESBC i EBC zarząd EBC jest kolegialnym organem decyzyjnym. Odpowiedzialność spoczywa bowiem na zarządzie jako całości, a nie na jego indywidualnych członkach. To właśnie rozwiązanie umożliwia pełne wykorzystanie różnorodnych doświadczeń i wiedzy fachowej członków zarządu. Takie połączenie umiejętności i podejść jest – jak już to zostało wielokrotnie potwierdzone – wyjątkowo cenną wartością dla każdej instytucji; jest ono tym bardziej cenne w trudnym okresie, którego obecnie doświadczamy.

Jednocześnie w celu ułatwienia prowadzenia codziennych działań EBC utworzono bezpośrednie kanały sprawozdawczości pomiędzy indywidualnymi członkami zarządu a różnymi wydziałami EBC zgodnie z ustalonym wewnątrz zarządu podziałem obowiązków służbowych. Ten administracyjny podział obowiązków kierowniczych nie narusza kolegialnego charakteru procesu decyzyjnego w zarządzie. Podział obowiązków służbowych podlega okresowym przeglądom.

30. Jaki system Pana zdaniem jest odpowiedni do zapewnienia sprawiedliwej rotacji członków zarządu EBC również pod względem ich narodowości i płci?

Różnorodność jest cenną wartością. Pozwala ona na konfrontację i łączenie różnych podejść, a tym samym wzbogaca i wzmacnia proces decyzyjny. Dlatego też ważne jest, aby wspierać różnorodność.

Niemniej jednak jedyne warunki, o których mowa w Traktacie oraz Statucie ESBC i EBC, dotyczące powoływania członków zarządu EBC, odnoszą się do ich wiedzy fachowej i doświadczenia: „członkowie Zarządu są mianowani spośród osób o uznanym autorytecie i doświadczeniu zawodowym w dziedzinie pieniądza lub bankowości”. Ramy prawne mające zastosowanie w tym przypadku nie przewidują żadnej możliwości ustalenia innych kryteriów niż te, które określono na mocy postanowień obowiązującego Traktatu.

31. Jaki jest Pana pogląd na potrzebę większej różnorodności środowisk reprezentowanych w zarządzie EBC zamiast polegania wyłącznie na osobach z banków centralnych?

Jaki jest Pana pogląd na problem „drzwi obrotowych” między organami nadzoru i organami regulacyjnymi a prywatnymi instytucjami w tym samym obszarze?

Jak już to podkreśliłem w odpowiedzi na poprzednie pytanie, różnorodność jest cenną wartością, która wzbogaca i wzmacnia proces decyzyjny. Dotyczy to także różnorodności w zakresie odpowiedniej wiedzy i doświadczenia zawodowego: pobudza ona do refleksji, wzbogaca proces wypracowywania opinii oraz prowadzi do rzetelnego i solidnego procesu decyzyjnego.

W Traktacie nie ograniczono procesu rekrutacji członków zarządu EBC do konkretnego zawodu, ale w interesie samego EBC skupiono się na wiedzy i doświadczeniu kandydatów. W Traktacie określa się bowiem wymóg, aby kandydaci byli osobami o „uznanym autorytecie i doświadczeniu zawodowym w dziedzinie pieniądza lub bankowości”, bez względu na to, gdzie zyskali autorytet i zdobyli doświadczenie.

Dodam jeszcze, że to, iż pracownik banku centralnego zostaje wybrany na członka zarządu EBC, nie oznacza, że osoba ta spędziła całe swoje życie zawodowe w bankowości centralnej. Wielu z nas (w tym ja sam) miało bowiem wcześniejsze doświadczenia zawodowe czy to w innym obszarze sektora publicznego (instytucje skarbowe), czy to jako pracownicy akademiccy i/lub w prywatnym sektorze (finansowym). Moje doświadczenie i wykształcenie prawnicze może stanowić dodatkowy aspekt różnorodności w zarządzie EBC.

Ryzyko wystąpienia konfliktu interesów po wygaśnięciu mandatu członka zarządu EBC regulowane jest stosownymi przepisami prawa. Na przykład Kodeks Postępowania dla członków Rady Prezesów przewiduje jednoroczny okres powstrzymania się od nowych działań prywatnych czy zawodowych po zakończeniu sprawowania obowiązków, jeżeli w takiej sytuacji mogłoby dojść do konfliktu interesów. Ponadto warunki zatrudnienia członków zarządu EBC wykluczają możliwość podjęcia przez nich odpłatnej lub nieodpłatnej pracy na stanowisku pracownika, kierownika, doradcy lub konsultanta w podmiocie, który był stroną w polityce pieniężnej Eurosystemu lub w operacjach wymiany walutowej.

Zakaz ten obowiązuje przez okres jednego roku od zakończenia sprawowania obowiązków i podlega każdej decyzji Rady Prezesów.

32. Jaki jest Pana stosunek do dialogu społecznego w EBC?

Utrzymywanie owocnego dialogu pomiędzy pracodawcami i pracownikami ma zasadnicze znaczenie nie tylko dla motywacji personelu, ale także dla właściwego zarządzania i organizacji.

Jestem świadomy, że EBC konsultuje się z przedstawicielami pracowników w kwestiach dotyczących zmian warunków zatrudnienia i związanej z tym polityki, a ja zobowiązuję się do wspierania tej praktyki. Ponadto jako kandydat na członka zarządu EBC z zadowoleniem odnoszę się do obecnej praktyki spotykania się bezpośrednio z przedstawicielami pracowników podczas corocznego posiedzenia oraz przy innych okazjach, w zależności od zakresu obowiązków i okoliczności. Ogólnie rzecz ujmując, jestem zdania, że rzeczą ważną jest utrzymanie zaufania i wzajemnego zrozumienia pomiędzy przedstawicielami zarządu EBC a przedstawicielami pracowników.

EBC prowadzi także dialog z przedstawicielami pracowników ESBC w celu informowania ich o decyzjach, które mają zostać podjęte przez organy decyzyjne EBC i które mogą mieć znaczący wpływ na sytuację zatrudnieniową w bankach centralnych.

33. Czy poparłby Pan procedurę zatwierdzania przez Parlament Europejski (pomijając ewentualne problemy konstytucyjne, które taka zmiana mogłaby spowodować)?

Zgodnie z art. 283 TFUE głównym celem procedury mianowania członka zarządu EBC jest zapewnienie, aby na to stanowisko została wybrana osoba „o uznanym autorytecie i doświadczeniu zawodowym w dziedzinie pieniądza lub bankowości”. W Traktacie prawo mianowania przyznano Radzie Europejskiej, ale może ona tego dokonać jedynie „po skonsultowaniu się z Parlamentem Europejskim”.

Oceniając na podstawie wcześniejszych i obecnych nominacji, należy stwierdzić, że w ramach obowiązującego systemu w doskonały sposób wyłaniano kandydatów, którzy pełnili swoje obowiązki w sposób budzący najwyższe uznanie. W związku z powyższym nie dostrzegam rozstrzygających wskazań, które uzasadniałyby zmianę tego trybu postępowania. Niemniej jednak rolą pracownika banku centralnego nie jest decydowanie w takich kwestiach proceduralnych, które należą – i to jak najbardziej słusznie – do wyłącznej kompetencji stron Traktatu.

34. Czy mógłby Pan szerzej przedstawić swoje poglądy na temat koncepcji demokratycznej odpowiedzialności w odniesieniu do EBC i ogólnie bankowości centralnej?

Demokratyczna odpowiedzialność ma zasadnicze znaczenie dla zapewnienia legitymizacji i wypełniania podstawowego mandatu EBC względem obywateli i władz politycznych. Parlament Europejski, będący jedyną instytucją unijną, w której zasiadają przedstawiciele wybrani w wyborach bezpośrednich, odgrywa fundamentalną rolę w sprawowaniu kontroli demokratycznej nad EBC. Mechanizmy odpowiedzialności zapewniają tym samym, że EBC działa zgodnie z powierzonym mu mandatem. Europejskiemu Bankowi Centralnemu przyznano na mocy Traktatu dużą niezależność, ponieważ udowodniono, że takie rozwiązanie jest najbardziej odpowiednie dla potrzeb zachowania stabilności cen.

Jednocześnie EBC zobowiązał się do przestrzegania najwyższych standardów w zakresie odpowiedzialności względem ogółu obywateli, Parlamentu Europejskiego, a także uczestników rynku finansowego, a jego regularne działania sprawozdawcze wykraczają daleko poza ciążące na nim obowiązki statutowe. Co najważniejsze, EBC publikuje sprawozdanie roczne, biuletyn miesięczny, cotygodniowe sprawozdania finansowe, a także szeroki wachlarz dodatkowych sprawozdań i opracowań, które są ogólnie dostępne dla wszystkich zainteresowanych na stronie internetowej EBC. Na stronie internetowej EBC udostępnia się ponadto obywatelom opinie prawne EBC, akty prawne EBC – na przykład te dotyczące działań z zakresu polityki pieniężnej – szeroki wybór statystyk, a także szczegółowe informacje dla użytkowników poszukujących specjalistycznych danych. Raz w miesiącu EBC wyjaśnia podczas konferencji prasowej podjęte decyzje z zakresu polityki pieniężnej i odpowiada na pytania dziennikarzy, co stanowi wyjątkowo otwarte i przejrzyste podejście do komunikacji banku centralnego z opinią publiczną. Zobowiązanie EBC do przestrzegania zasad odpowiedzialności i przejrzystości znajduje także swój wyraz w licznych przemówieniach wygłaszanych przez członków Rady Prezesów. Zdecydowanie popieram podejście EBC polegające na wyjaśnianiu w czasie rzeczywistym i w regularny oraz całościowy sposób oceny i decyzji dotyczących prowadzonej przez niego polityki pieniężnej. Technologie informacyjne, takie jak internet, stwarzają wspaniałą okazję do udostępniania informacji szerokiemu gronu odbiorców po bardzo niskich kosztach.

Parlament Europejski, pełniąc swoją funkcję demokratycznie wybranego organu na szczeblu europejskim, sprawuje kontrolę demokratyczną nad EBC. Raz w roku Parlament Europejski przyjmuje rezolucję w sprawie sprawozdania rocznego EBC, które jest publikowane w tym samym dniu, w którym przedstawiane jest ono Parlamentowi Europejskiemu.

W odbywającym się raz na kwartał dialogu walutowym prezes EBC przedstawia sprawozdanie dotyczące działań z zakresu polityki pieniężnej. Moim zdaniem dialog ten okazał się w czasie kryzysu bardzo skutecznym narzędziem wyjaśniania działań podejmowanych przez EBC. Przesłuchania te wielokrotnie stanowiły zalążek szerokiej debaty publicznej na temat środków, które należy przyjąć w celu pokonania trudności gospodarczych.

Krajowe banki centralne znajdują się w podobnej sytuacji w odniesieniu do ich związku z krajowymi parlamentami zgodnie z obowiązującymi w danym kraju ramami prawnymi. Jako prezes Banku Centralnego Luksemburga wielokrotnie korzystałem z zaproszeń krajowego parlamentu do przedstawienia poglądów na temat sytuacji gospodarczej, stabilności finansowej, stanu budżetu, kwestii strukturalnych itp.

35. Jakie wnioski wynikają Pana zdaniem z porównania polityki przejrzystości prowadzonej przez Bank Rezerw Federalnych i EBC? Co Pan sądzi o publikowaniu protokołów posiedzeń przez Fed lub Bank Anglii? Czy uważa Pan, że EBC powinien przyjąć taką strategię?

Przejrzysta polityka pieniężna dostarcza obywatelom informacji, które są istotne dla lepszego zrozumienia i oceny polityki pieniężnej banku centralnego. Przejrzystość pomaga społeczeństwu w ocenie wyników osiąganych przez bank centralny. Pomaga ona ponadto obywatelom w kształtowaniu ich oczekiwań dotyczących przyszłego kierunku polityki banku centralnego, ułatwiając tym samym realizację powierzonych mu zadań. Dlatego też przejrzysta komunikacja i interakcja ze społeczeństwem uważana jest dziś powszechnie za narzędzie zwiększające wiarygodność, przewidywalność i skuteczność polityki pieniężnej. Od samego początku swego istnienia EBC podkreślał, że przejrzystość jest ważnym elementem jego podejścia do polityki pieniężnej, przedstawiając i wyjaśniając swoje decyzje społeczeństwu w otwarty, jasny i terminowy sposób.

EBC ogłosił oficjalną strategię polityki pieniężnej uwzględniającą wyrażoną liczbowo definicję stabilności cen. Decyzje z zakresu polityki wyjaśniane są ponadto przez prezesa EBC podczas comiesięcznej konferencji prasowej, w komunikatach prasowych oraz w wielu innych publikacjach EBC. Można uczciwie powiedzieć, że podejście przyjęte obecnie przez Fed jest w dużej mierze oparte na praktykach stosowanych przez EBC. W styczniu 2012 r. Fed poinformował, że stopa inflacji na poziomie 2% w perspektywie długoterminowej jest obecnie uważana za najbardziej spójną z mandatem Fedu. Definicja stabilności cen jest bardzo podobna do definicji przyjętej przez EBC, zgodnie z którą należy utrzymywać inflację na poziomie nieznacznie niższym niż 2%. W 2011 r. prezes Ben Bernanke również zaczął występować na konferencjach prasowych po niektórych posiedzeniach Federalnego Komitetu Otwartego Rynku (FOMC), a praktyka ta – sam doskonale pamiętam tę przemyślaną decyzję – została wdrożona przez EBC już we wczesnym okresie swojego istnienia, tj. w 1998 r.

Przejrzystość nie tylko pomaga bankowi centralnemu w skuteczniejszym wypełnianiu powierzonych mu zadań, ale także umożliwia łatwiejsze rozliczenie go z podejmowanych działań. Jednak w związku z tym, że banki centralne mają dostęp do różnych narzędzi usprawniających ich komunikację ze społeczeństwem, muszą one wybierać najodpowiedniejszy kanał komunikacji w zależności od okoliczności. Zwłaszcza komitety ds. polityki pieniężnej mogą podlegać różnym trybom odpowiedzialności. Wprawdzie wiele komitetów podlega trybowi odpowiedzialności zbiorowej (Fed i EBC), ale niektóre działają w oparciu o system indywidualnej odpowiedzialności decydentów politycznych, jak np. w przypadku Banku Anglii. Oba podejścia mają swoje wady i zalety, a także oddziałują na formy komunikacji banku centralnego. Wprawdzie publikacja protokołów obrad nad polityką pieniężną mogłaby pomóc społeczeństwu w lepszym przewidywaniu przyszłych zmian stóp procentowych, ale ta korzyść musi zostać zrównoważona w celu zmniejszenia ryzyka, że społeczeństwo może w ten sam sposób przywiązywać większą wagę do indywidualnych opinii, a nie do istotnych argumentów gospodarczych i podjętych przez większość decyzji, zwłaszcza tych, które zapadały w kontekście braku politycznego porozumienia.

Ponadto w przypadku EBC w samym Traktacie zawarto klauzulę o poufności informacji dotyczących przebiegu posiedzeń Rady Prezesów. Celem tego przepisu jest zagwarantowanie niezależności procesu decyzyjnego dotyczącego polityki pieniężnej oraz zapewnienie zbiorowej odpowiedzialności wszystkich członków Rady Prezesów. Te okoliczności uzasadniają praktykę, że EBC przedstawia informacje, skupiając się na zbiorowej opinii Rady Prezesów. Comiesięczne oświadczenie wstępne prezesa zawiera wyczerpujące podsumowanie istotnej dla polityki pieniężnej oceny rozwoju sytuacji gospodarczej. Comiesięczna konferencja prasowa, która odbywa się natychmiast po zakończeniu każdego posiedzenia dotyczącego polityki pieniężnej, w tym sesja pytań i odpowiedzi, stanowi platformę komunikacji, dzięki której można uzyskać terminowe wyjaśnienie dyskusji i decyzji dotyczących polityki pieniężnej.

Ponadto pod koniec każdego miesiąca EBC publikuje również na swojej stronie internetowej krótkie podsumowanie decyzji podjętych przez Radę Prezesów w kwestiach innych niż polityka pieniężna. W związku z tym, że dzięki tym kanałom do społeczeństwa docierają w czasie rzeczywistym wyczerpujące informacje i wyjaśnienia, nie dostrzegam żadnego uzasadnionego powodu przemawiającego za zmianą obecnie stosowanych praktyk.

36. Jaki jest Pana pogląd na temat dialogu w sprawie polityki pieniężnej z Parlamentem Europejskim? Czy członkowie zarządu EBC mogą omawiać politykę pieniężną i podejmowane decyzje z innymi aktorami politycznymi, czy stanowiłoby to naruszenie niezależności banku?

Obecna praktyka regularnych przesłuchań kwartalnych jest jednym z kluczowych mechanizmów demokratycznej odpowiedzialności EBC. Ułatwiają one dialog pomiędzy posłami do PE a EBC, a w kontekście kryzysu stały się ostatnio forum cennych dyskusji na temat ewentualnych środków służących wyjściu z kryzysu. Przesłuchania te pełnią też istotną rolę w umożliwianiu EBC wyjaśniania logiki i powodów leżących u podstaw przyjętych rozwiązań. Dlatego też kwartalny dialog walutowy jest ważnym narzędziem komunikacji z Parlamentem oraz ogółem społeczeństwa. Wprawdzie EBC musi utrzymywać skuteczne stosunki robocze z innymi organami politycznymi, takimi jak Eurogrupa czy Rada ECOFIN, zwłaszcza w kontekście rozwiązywania problemów dotyczących kryzysu finansowego i kryzysu zadłużenia państwowego, ale bardzo ważne jest, aby Parlament Europejski pozostał jedynym organem sprawującym kontrolę demokratyczną nad EBC. Biorąc pod uwagę mandat EBC polegający na zachowaniu stabilności cen w całej strefie euro, Parlament Europejski jest odpowiednią instytucją do udzielania absolutorium w formie dialogu walutowego w ramach demokratycznej odpowiedzialności EBC.

37. Z jakimi Pana zdaniem najważniejszymi zagrożeniami i wyzwaniami musi się zmierzyć EBC?

Strefa euro boryka się obecnie z wieloaspektowym kryzysem, którego elementy są ze sobą ściśle powiązane – wysoce niestabilne rynki zadłużenia państwowego, niestabilny sektor finansowy, niski lub ujemny poziom wzrostu gospodarczego w państwach członkowskich. W związku z tym przed EBC stoi kilka znaczących wyzwań.

Głównym obszarem odpowiedzialności EBC jest prowadzenie polityki pieniężnej w taki sposób, aby zapewnić stabilność cen w całej strefie euro.

Niestety kryzys osłabił właściwą transmisję polityki pieniężnej EBC do gospodarek państw członkowskich. Mówiąc konkretniej, stopy procentowe w ramach polityki pieniężnej nie znajdują swojego przełożenia w gospodarce w taki sam sposób, w jaki miało to miejsce przed kryzysem. W związku z tym EBC zdecydował się na zastosowanie niestandardowych środków z zakresu polityki pieniężnej, aby podtrzymać mechanizm transmisji i zapewnić właściwe wdrażanie stóp procentowych w gospodarce realnej. Wymaga to stałego monitorowania, a EBC musi w stosownych przypadkach podejmować odważne kroki w celu zapewnienia realizacji powierzonych mu zadań.

Biorąc pod uwagę, że skutki kryzysu są różne w poszczególnych krajach strefy euro, odnotowaliśmy także zwiększony poziom rozbieżności wskaźników gospodarczych w poszczególnych krajach strefy euro. W tych warunkach zwiększonego zróżnicowania EBC musi kontynuować wypełnianie swojego mandatu polegającego na zapewnianiu stabilności cen w całej strefie euro. W przemyślany sposób opracowana odpowiedź EBC w zakresie prowadzonej polityki pomogła zmniejszyć zróżnicowanie warunków finansowych, umożliwiła zróżnicowane wdrożenie niestandardowych środków w poszczególnych krajach strefy euro oraz wpłynęła na bardziej płynną transmisję polityki pieniężnej. Niemniej jednak to zróżnicowanie pozostanie wyzwaniem dla prowadzonej przez EBC polityki tak długo, jak gospodarki strefy euro będą narażone na skutki kryzysu.

Utrzymują się zwłaszcza zagrożenia dla stabilności finansowej strefy euro w związku z przedłużającym się kryzysem zadłużeniowym oraz jego powiązaniami z sektorem bankowym. Zgodnie ze swoim mandatem polegającym na zachowaniu stabilności cen EBC podjął szybkie i zdecydowane działania na rzecz zapewnienia płynności banków strefy euro w okresie zwiększonej niepewności na rynkach. To w dużej mierze zapobiegło przekształceniu się problemów z płynnością w problemy z wypłacalnością, a tym samym stanowiło wsparcie dla stabilności finansowej. Właściwe organy muszą jednak zająć się bardziej fundamentalnymi brakami równowagi w systemie bankowym. Konieczne są zdecydowane działania decydentów politycznych na rzecz utworzenia unii rynków finansowych w strefie euro, aby w przyszłości oprzeć system bankowy na solidnych podstawach. Utworzenie jednolitego mechanizmu nadzoru stanowi ważny krok w tym kierunku.

Obecny kryzys obnażył wreszcie słabości ram zarządzania

Unią Gospodarczą i Walutową. Polityki przyjmowane przez europejskie rządy były niespójne z członkostwem w unii walutowej, a to z kolei w niektórych przypadkach podważyło zaufanie rynków finansowych do długoterminowej zrównoważoności budżetów krajowych. W wielu przypadkach konsolidacja budżetowa i reformy strukturalne przeprowadzone przed kryzysem były niewystarczające. Pilnie potrzebne są znacząco wzmocnione ramy zarządzania gospodarką w Europie. Poczyniono wprawdzie znaczące postępy w tej kwestii – wzmocnienie paktu na rzecz stabilności i rozwoju, wprowadzenie semestru europejskiego, przyjęcie porozumienia budżetowego oraz utworzenie europejskich mechanizmów służących wyjściu z kryzysu – ale pozostaje jeszcze wiele do zrobienia. Oprócz utworzenia unii rynków finansowych strefa euro musi uczynić postępy na drodze ku zintegrowanym ramom polityki budżetowej i gospodarczej, a także ku porozumieniu politycznemu, aby zapewnić w ten sposób polityczną legitymizację tego procesu. Ostatecznie rządy krajów strefy euro muszą podzielić się dużą częścią swojej niezależności w kwestiach polityki gospodarczej, budżetowej i finansowej z instytucjami unijnymi.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

Data przyjęcia	22.10.2012
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	20 13 12
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Burkhard Balz, Elena Băsescu, Sharon Bowles, Leonardo Domenici, Derk Jan Eppink, Diogo Feio, Markus Ferber, Elisa Ferreira, Ildikó Gáll-Pelcz, Sven Giegold, Sylvie Goulard, Liem Hoang Ngoc, Syed Kamall, Wolf Klinz, Jürgen Klute, Rodi Kratsa-Tsagaropoulou, Philippe Lamberts, Werner Langen, Astrid Lulling, Hans-Peter Martin, Ivari Padar, Alfredo Pallone, Anni Podimata, Olle Schmidt, Edward Scicluna, Peter Simon, Theodor Dumitru Stolojan, Kay Swinburne, Sampo Terho, Marianne Thyssen, Corien Wortmann-Kool, Pablo Zalba Bidegain
Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego	Jean-Pierre Audy, Pervenche Berès, Saïd El Khadraoui, Sari Essayah, Robert Goebbels, Roberto Gualtieri, Danuta Maria Hübner, Sophia in ‘t Veld, Olle Ludvigsson, Thomas Mann, Sirpa Pietikäinen, Gianni Pittella, Nils Torvalds
Zastępca(y) (art. 187 ust. 2) obecny(i) podczas głosowania końcowego	Julie Girling, Charles Goerens, Erminia Mazzoni