ΣΥΣΤΑΣΗ σχετικά με το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου για τη σύναψη συμφωνίας εταιρικής σχέσης και συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και των κρατών μελών της αφενός, και της Δημοκρατίας του Ιράκ αφετέρου

11.12.2012 - (10209/2012 – C7-0189/2012 – 2010/0310(NLE)) - ***

Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων
Εισηγητής: Mario Mauro

ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου για τη σύναψη συμφωνίας εταιρικής σχέσης και συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και των κρατών μελών της αφενός, και της Δημοκρατίας του Ιράκ αφετέρου

(10209/2012 – C7‑0189/2012 – 2010/0310(NLE))

(Έγκριση)

το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–   έχοντας υπόψη την πρόταση απόφασης του Συμβουλίου (10209/2012 ),

–   έχοντας υπόψη το σχέδιο συμφωνίας εταιρικής σχέσης και συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκή Ένωσης και των κρατών μελών της αφενός και της Δημοκρατίας του Ιράκ αφετέρου (05784/2011),

–   έχοντας υπόψη την αίτηση έγκρισης που υπέβαλε το Συμβούλιο σύμφωνα με το άρθρο 79 παράγραφος 3, τα άρθρα 91, 100, το άρθρο 192 παράγραφος 1, τα άρθρα 194, 207, 209 και 218 παράγραφος 6 δεύτερο εδάφιο στοιχείο α) της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (C7-0020/2012),

–   έχοντας υπόψη τα άρθρα 81 και 90, παράγραφος 7, του Κανονισμού του,

–   έχοντας υπόψη τη σύσταση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Διεθνούς Εμπορίου (A7-0411/2012),

1.  εγκρίνει τη σύναψη της συμφωνίας·

2.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών και της Δημοκρατίας του Ιράκ.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Στις 23 Μαρτίου 2006, το Συμβούλιο εξουσιοδότησε την Επιτροπή να διαπραγματευθεί συμφωνία εμπορίου και συνεργασίας με το Ιράκ. Κατά τη διάρκεια του έβδομου γύρου των διαπραγματεύσεων ΕΕ-Ιράκ, οι δύο πλευρές συμφώνησαν να αναβαθμίσουν το καθεστώς του σχεδίου συμφωνίας σε «συμφωνία εταιρικής σχέσης και συνεργασίας» με τη θέσπιση Συμβουλίου συνεργασίας που θα συνέρχεται τακτικά σε υπουργικό επίπεδο. Αυτή η συμφωνία εταιρικής σχέσης και συνεργασίας ΕΕ-Ιράκ αποτελεί την πρώτη συμβατική σχέση μεταξύ των δύο μερών. Σκοπός της παρούσας συμφωνίας, η οποία είναι 10ετούς διάρκειας (ανανεώσιμη), είναι η δημιουργία μιας στέρεας βάσης για την παγίωση των σχέσεων μεταξύ του Ιράκ και της EE.

Υπενθυμίζουμε ότι η συμφωνία καλύπτει τρεις πτυχές. Η πρώτη είναι πολιτική και αφορά την καθιέρωση ετήσιου διαλόγου σε υπουργικό επίπεδο και σε επίπεδο ανωτέρων αξιωματούχων, σχετικά με την ειρήνη, την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας, τον εθνικό διάλογο και τη συμφιλίωση, τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη χρηστή διακυβέρνηση και την περιφερειακή σταθερότητα και ολοκλήρωση. Στη συμφωνία περιλαμβάνονται επίσης διατάξεις για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, την αντιμετώπιση της διάδοσης των όπλων μαζικής καταστροφής και την καταπολέμηση του παράνομου εμπορίου φορητών όπλων και ελαφρού οπλισμού. Ειδικότερα όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα, είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι η συμφωνία περιλαμβάνει ειδική ρήτρα όσον αφορά τη συνεργασία για την προσχώρηση του Ιράκ στο Καταστατικό της Ρώμης για το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ) καθώς και ρήτρα όσον αφορά τη συνεργασία για την προώθηση και την αποτελεσματική προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Ιράκ, προειδοποιώντας ότι σε περίπτωση που το Ιράκ δεν κατορθώσει να προστατεύσει, να ενισχύσει και να σεβαστεί τα ανθρώπινα δικαιώματα θα επηρεαστούν αρνητικά τα προγράμματα συνεργασίας και οικονομικής ανάπτυξης. Η προσέγγιση αυτή είναι σίγουρα ευπρόσδεκτη, παρόλο που η επιβολή αυστηρότερων όρων θα τόνιζε περισσότερο τη μεγάλη σημασία που έχει η ουσιαστική πρόοδος όσον αφορά ανθρώπινα δικαιώματα. Είναι σκόπιμο κατά τις διμερείς συζητήσεις με τις ιρακινές αρχές να δίνεται έμφαση στην ιδιαίτερη προσοχή που αποδίδει η ΕΕ στον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ατομικών ελευθεριών, συμπεριλαμβανομένων των θρησκευτικών και εθνοτικών μειονοτήτων και των ευάλωτων ομάδων της ιρακινής κοινωνίας, όπως είναι οι γυναίκες, οι πρόσφυγες και οι εκτοπισμένοι. Η ΕΕ θα πρέπει να στηρίζει όσο το δυνατόν περισσότερο την προσχώρηση του Ιράκ στο ΔΠΔ.

Στον τομέα του εμπορίου και των επενδύσεων η συμφωνία, που δεν είναι προτιμησιακή, ενσωματώνει τους βασικούς κανόνες του ΠΟΕ, παρόλο που το Ιράκ εξακολουθεί να μην είναι μέλος του. Περιέχει αξιόλογα προτιμησιακά στοιχεία σχετικά κυρίως με τις δημόσιες συμβάσεις, τις υπηρεσίες και τις επενδύσεις.

Τέλος, οι προγραμματισμένες δραστηριότητες συνεργασίας της ΕΕ για την κοινωνική και ανθρώπινη ανάπτυξη έχουν ως στόχο την καταπολέμηση της φτώχειας και την ικανοποίηση ζωτικών αναγκών στον τομέα της υγείας, της εκπαίδευσης και της απασχόλησης στις οποίες η κυβέρνηση του Ιράκ έχει δώσει προτεραιότητα. Θα πρέπει, ωστόσο, να υπάρχει μέριμνα ώστε η διεξαγωγή των δραστηριοτήτων αυτών να τοποθετείται στο πλαίσιο της δημιουργίας ικανοτήτων και θεσμών, λαμβάνοντας υπόψη τις αρχές του μη αποκλεισμού, της διαφάνειας και της χρηστής διακυβέρνησης.

Η παρούσα συμφωνία μεταξύ ΕΕ και Ιράκ είναι ιστορική. Έρχεται σε μια κρίσιμη στιγμή για να στηρίξει, τα επόμενα χρόνια, τη δημοκρατική μετάβαση στο Ιράκ, την αντιμετώπιση των προκλήσεων της ανασυγκρότησης και της ανάπτυξης και την ανάκτηση από το Ιράκ της κυριαρχίας του και της θέσης του στη διεθνή κοινότητα. Η ΕΕ θα πρέπει να συμμετέχει πλήρως, μαζί με τους Ιρακινούς και τις ιρακινές αρχές, που πρόκειται να αντιμετωπίσουν πολλές προκλήσεις, ενώ η ασφάλεια και η σταθερότητα της χώρας θα πρέπει να είναι το πρωταρχικό μέλημα. Οι ιρακινές δυνάμεις ασφαλείας γίνονται όλο και ικανότερες στην πράξη αλλά πάσχουν από την έλλειψη εσωτερικής συνοχής και την απουσία νομικού πλαισίου και δημοκρατικού ελέγχου. Επίσης, η βία, παρά τη σαφή υποχώρηση, παραμένει μια απειλητική πραγματικότητα. Εξακολουθεί να υπάρχει κίνδυνος η κατάσταση να βγει εκτός ελέγχου ή να ξαναξεσπάσει εμφύλιος πόλεμος και στην περίπτωση αυτή οι θρησκευτικές μειονότητες, και ιδίως η χριστιανική, θα αντιμετωπίσουν μεγάλες απειλές. Η εθνική συμφιλίωση, επομένως, θα πρέπει να αποτελεί την προτεραιότητα των ιρακινών υπεύθυνων για τη χάραξη πολιτικής αλλά και της διεθνούς κοινότητας. Η εδραίωση μιας πολιτικής και θεσμικής διακυβέρνησης χωρίς αποκλεισμούς, στο πλαίσιο ενός δημοκρατικού, ομοσπονδιακού, πλουραλιστικού κράτους βασιζόμενου στον σεβασμό των δικαιωμάτων του ανθρώπου και του κράτους δικαίου πρέπει να στηριχθεί αποφασιστικά. Τέλος, τα επόμενα χρόνια θα σημαδευτούν επίσης από την πρόκληση της ανάπτυξης μιας χώρας που, παρά τους πλούσιους πετρελαϊκούς πόρους της, συγκαταλέγεται στις φτωχότερες χώρες του πλανήτη και στην οποία το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού δεν έχει πρόσβαση σε βασικά αγαθά (νερό, ηλεκτρικό ρεύμα, υπηρεσίες υγείας κ.ά.). Ένα Ιράκ δημοκρατικό, σταθερό, πλουραλιστικό, που ασχολείται με την κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη των πολιτών του, και το οποίο έχει ισχυρούς δημοκρατικούς θεσμούς θα διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο για τη σταθερότητα μιας περιοχής ζωτικής σημασίας για τη διεθνή ασφάλεια. Είναι ένα μακροπρόθεσμο στρατηγικό όραμα που πρέπει να κατευθύνει την πολιτική της Ένωσης έναντι του Ιράκ τα επόμενα χρόνια. Κεντρικό ρόλο για τη σταθερότητα του Ιράκ θα διαδραματίσει όχι μόνο η σθεναρή στήριξη διατηρήσιμων πλήρως δημοκρατικών και πλουραλιστικών θεσμών αλλά η συνεχής παροχή τεχνικής βοήθειας για την εξασφάλιση της βιωσιμότητας και της αποτελεσματικότητας της ιρακινής οικονομίας με πλήρη και ορθή εφαρμογή του διεθνούς δικαίου των συμβάσεων, αποτελεσματικές διαδικασίες σύναψης συμβάσεων, λειτουργική διοίκηση και αποτελεσματικό πλαίσιο για την καταπολέμηση της διαφθοράς. Αυτό θα δημιουργήσει μια διαδικασία προοδευτικά αυξανόμενης πρόσβασης ολοένα και μεγαλύτερων τμημάτων της ιρακινής κοινωνίας στην οικονομία και την οικονομική ανεξαρτησία. Θα πρέπει να δοθεί επίσης έμφαση στον διαθρησκευτικό διάλογο και τη συμφιλίωση, καθώς θα έχουν ζωτική σημασία για το μέλλον του Ιράκ.

Ασφαλώς, η συμφωνία εταιρικής σχέσης και συνεργασίας μαρτυρεί την αποφασιστικότητα της ΕΕ να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη μετάβαση του Ιράκ. Ωστόσο, οι δεσμεύσεις της Ένωσης πρέπει να μετουσιώνονται στην κινητοποίηση ανθρώπινων και οικονομικών πόρων ανάλογων με τις πολιτικές φιλοδοξίες που εκφράζονται και ανάλογων με τα στρατηγικά διακυβεύματα.

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπής Διεθνούς Εμπορίου (7.11.2012)

προς την Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων

σχετικά με το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου για την σύναψη συμφωνίας εταιρικής σχέσης και συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και των κρατών μελών της αφενός, και της Δημοκρατίας του Ιράκ αφετέρου
(10209/2012- C7-0189/2012 - 2010/0310(NLE))

Συντάκτρια γνωμοδότησης: Maria Badia i Cutchet

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ

Με την αρχική εντολή το Συμβούλιο εξουσιοδότησε το 2006 την Επιτροπή να διαπραγματευθεί συμφωνία εμπορίου και συνεργασίας με το Ιράκ. Το 2009 στη Βαγδάτη, το Ιράκ και η EE συμφώνησαν να ενισχύσουν το καθεστώς του σχεδίου συμφωνίας, μετονομάζοντας τη συμφωνία σε «συμφωνία εταιρικής σχέσης και συνεργασίας». Εντούτοις, η νέα συμφωνία περιλαμβάνει ένα μεγάλο εμπορικό περιεχόμενο, με ένα ολόκληρο κεφάλαιο αφιερωμένο στο "Εμπόριο και Επενδύσεις".

Η συντάκτρια γνωμοδότησης χαιρετίζει τη συμφωνία αυτή, καθώς αυτή είναι η πρώτη εταιρική σχέση μεταξύ της ΕΕ και του Ιράκ και οδεύει στη σωστή κατεύθυνση. Η μη προτιμησιακή εμπορική συμφωνία που περιλαμβάνεται στην ΣΕΣΣ ενσωματώνει τους βασικούς κανόνες του ΠΟΕ, παρόλο που το Ιράκ εξακολουθεί να μην είναι μέλος του. Προβλέπει επίσης έναν αποτελεσματικό μηχανισμό διευθέτησης διαφορών, ο οποίος περιλαμβάνει δεσμευτικές αποφάσεις ειδικών επιτροπών και διαδικασίες συμμόρφωσης.

Είναι προς το συμφέρον τόσο των Ιρακινών όσο και των Ευρωπαίων να γίνει το Ιράκ σταθερό και δημοκρατικό. Σχετικά με αυτό, η συντάκτρια γνωμοδότησης πιστεύει ότι η διευκόλυνση των εμπορικών συναλλαγών αποτελεί καλή λύση για περισσότερη σταθερότητα και ευημερία σε μία χώρα η οποία έχει μεγάλη ανάγκη και των δύο. Για το λόγο αυτό, προτείνει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να εγκρίνει τη συμφωνία. Ωστόσο, η συντάκτρια γνωμοδότησης επιθυμεί επίσης να τονίσει ότι κατά την γνώμη της η συμφωνία αυτή αποτελεί το πρώτο βήμα, και ότι το Ιράκ θα χρειαστεί τεχνική και χρηματοδοτική υποστήριξη προκειμένου να αξιοποιήσει πλήρως τη συμφωνία αυτή, ιδιαίτερα το εμπορικό της μέρος. Επομένως, ελπίζει ότι η Επιτροπή θα παράσχει τα απαραίτητα μέσα και την τεχνογνωσία στους εταίρους μας για να αξιοποιήσουν τα οφέλη της συμφωνίας αυτής και να ανταποκριθούν επίσης εξ ολοκλήρου στις δεσμεύσεις τους.

*******

Η Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου καλεί την Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να προτείνει στο Κοινοβούλιο την έγκριση της πρότασης του.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	6.11.2012
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	21 3 2
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	William (The Earl of) Dartmouth, Maria Badia i Cutchet, Marielle de Sarnez, Yannick Jadot, Franziska Keller, Bernd Lange, David Martin, Paul Murphy, Franck Proust, Godelieve Quisthoudt-Rowohl, Helmut Scholz, Peter Šťastný, Robert Sturdy, Gianluca Susta, Henri Weber, Jan Zahradil, Метин Казак
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Josefa Andrés Barea, Catherine Bearder, George Sabin Cutaş, Béla Glattfelder, Syed Kamall, Pablo Zalba Bidegain
Αναπληρωτές (άρθρο 187, παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Edite Estrela, Jean-Paul Gauzès, Oldřich Vlasák

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	3.12.2012
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	47 2 0
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Sir Robert Atkins, Frieda Brepoels, Arnaud Danjean, Μαριέττα Γιαννάκου, Andrzej Grzyb, Anna Ibrisagic, Anneli Jäätteenmäki, Jelko Kacin, Ιωάννης Κασουλίδης, Tunne Kelam, Nicole Kiil-Nielsen, Μαρία-Ελένη Κοππά, Paweł Robert Kowal, Eduard Kukan, Alexander Graf Lambsdorff, Krzysztof Lisek, Mario Mauro, Francisco José Millán Mon, María Muñiz De Urquiza, Annemie Neyts-Uyttebroeck, Raimon Obiols, Ria Oomen-Ruijten, Pier Antonio Panzeri, Alojz Peterle, Bernd Posselt, Cristian Dan Preda, Tokia Saïfi, José Ignacio Salafranca Sánchez-Neyra, Jacek Saryusz-Wolski, György Schöpflin, Werner Schulz, Laurence J.A.J. Stassen, Charles Tannock, Sir Graham Watson, Евгени Кирилов, Андрей Ковачев
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Laima Liucija Andrikienė, Marije Cornelissen, Elisabeth Jeggle, Agnès Le Brun, Carmen Romero López, Marietje Schaake, Helmut Scholz, Ivo Vajgl, Luis Yáñez-Barnuevo García, Paweł Zalewski, Janusz Władysław Zemke
Αναπληρωτές (άρθρο 187, παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Danuta Jazłowiecka, Giovanni La Via