SPRAWOZDANIE w sprawie poprawy dostępu MŚP do finansowania

21.12.2012 - (2012/2134(INI))

Komisja Gospodarcza i Monetarna
Sprawozdawca: Philippe De Backer

Procedura : 2012/2134(INI)

Przebieg prac nad dokumentem podczas sesji

Dokument w ramach procedury :

A7-0001/2013

Teksty złożone :

A7-0001/2013

Debaty :

PV 04/02/2013 - 18
CRE 04/02/2013 - 18

Głosowanie :

PV 05/02/2013 - 7.3
Wyjaśnienia do głosowania

Teksty przyjęte :

P7_TA(2013)0036

PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO
UZASADNIENIE
OPINIA Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych
OPINIA Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów
OPINIA Komisji Rozwoju Regionalnego
OPINIA Komisji Prawnej
WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

w sprawie poprawy dostępu MŚP do finansowania

(2012/2134(INI))

Parlament Europejski,

– uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Plan działania na rzecz ułatwienia dostępu do finansowania dla MŚP” (COM(2011)0870),

– uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Europa 2020. Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu” (COM(2010)2020),

– uwzględniając sprawozdanie Komisji zatytułowane „Zmniejszanie obciążeń regulacyjnych dla MŚP. Dostosowanie przepisów UE do potrzeb mikroprzedsiębiorstw” (COM(2011)0803),

– uwzględniając program Komisji na rzecz konkurencyjności przedsiębiorstw oraz MŚP (COSME) (COM(2011)0834),

– uwzględniając „Small Business Act” dla Europy (COM(2008)0394), który uznaje centralną rolę MŚP w gospodarce UE oraz ma na celu wzmocnienie roli odgrywanej przez MŚP oraz wspieranie ich wzrostu i potencjału tworzenia miejsc pracy poprzez rozwiązanie szeregu problemów uważanych za szkodliwe dla rozwoju MŚP,

– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 23 lutego 2011 r. w sprawie przeglądu programu „Small Business Act” dla Europy (COM(2011)0078) i rezolucję Parlamentu w tej sprawie z dnia 12 maja 2011 r.[1],

– uwzględniając wniosek Komisji dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie europejskich funduszy venture capital (COM(2011)0860),

– uwzględniając wniosek Komisji dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie europejskich funduszy na rzecz przedsiębiorczości społecznej (COM(2011)0862),

– uwzględniając badanie dotyczące dostępu MŚP do finansowania przeprowadzone przez Komisję i Europejski Bank Centralny w 2011 r.,

– uwzględniając sprawozdanie specjalne Europejskiego Trybunału Obrachunkowego nr 2/2012 w sprawie instrumentów finansowych dla MŚP współfinansowanych z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego,

– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 7 września 2010 r. w sprawie zwiększania potencjału zatrudnienia w nowych zrównoważonych sektorach gospodarki[2],

– uwzględniając art. 48 Regulaminu,

– uwzględniając sprawozdanie Komisji Gospodarczej i Monetarnej oraz opinie Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych, Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów, Komisji Rozwoju Regionalnego oraz Komisji Prawnej (A7-0001/2013),

A. mając na uwadze, że marnie zaprojektowana regulacja sektora finansowego w połączeniu z poważnymi i rozległymi skutkami kryzysu finansowego, gospodarczego i zadłużeniowego może być przyczyną trudniejszego dostępu MŚP do finansowania;

B. mając na uwadze, że niezwykle istotne jest stworzenie i rozwinięcie niezbędnych narzędzi oraz stworzenie odpowiednich warunków, aby umożliwić Unii pobudzenie wzrostu w strefie euro oraz w całej Unii;

C. mając na uwadze, że w Unii Europejskiej kredyty bankowe są głównym źródłem finansowania MŚP;

D. mając na uwadze, że zgodnie z danymi EBC oprocentowanie kredytów udzielanych MŚP różni się znacznie w poszczególnych państwach członkowskich i że istnieją różnice w dostępie do płynności przy wysokich wskaźnikach odmowy udzielenia kredytu na projekty biznesowe w niektórych państwach;

E. mając na uwadze, że MŚP stanowią ponad 98% przedsiębiorstw europejskich i oferują ponad 67% miejsc pracy w Unii; mając na uwadze, że w związku z tym MŚP są filarem gospodarki Unii Europejskiej i ważnymi siłami napędowymi długoterminowego wzrostu gospodarczego Europy oraz tworzenia trwałych miejsc pracy w 27 państwach członkowskich;

F. mając na uwadze, że MŚP, a w szczególności nowe firmy, stworzyły 85% wszystkich nowych miejsc pracy w UE, które powstały w latach 2002–2010; mając na uwadze, że 32,5 mln ludzi w UE pracuje na własny rachunek;

G. mając na uwadze, że istnieją różne rodzaje MŚP, spośród których każde ma inne potrzeby;

H. mając na uwadze, że działania wspierające MŚP i przedsiębiorczość reguluje program „Small Business Act”, do którego wdrożenia państwa członkowskie zobowiązały się wraz z Komisją Europejską;

Zagadnienia ogólne

1. z zadowoleniem przyjmuje plan działania Komisji oraz zawarty w nim obszerny zbiór propozycji i zaleceń dotyczących MŚP;

2. zgadza się z Komisją, że gospodarczy sukces, doskonałość i spójność Unii Europejskiej w dużym stopniu zależą od zrównoważonego wzrostu i tworzenia trwałych miejsc pracy w oparciu o działalność MŚP zaangażowanych w dostarczanie wysokiej jakości produktów i świadczenie wysokiej jakości usług; podkreśla znaczenie promowania wzrostu gospodarczego wśród różnych przedsiębiorstw, niezależnie od wielkości; podkreśla, że MŚP są częścią szerszego „ekosystemu” przedsiębiorstw; zauważa, że w ramach tego „ekosystemu” istnieje również potrzeba zapewnienia jednakowego skoncentrowania się na poprawie dostępu do finansowania dla mikroprzedsiębiorstw lub podmiotów prowadzących jednoosobową działalność; zauważa, że większe przedsiębiorstwa opierają się w znacznym stopniu na rozległej sieci mniejszych MŚP;

3. podkreśla, że z powodu skutków kryzysu finansowego i gospodarczego wiele MŚP ma większe trudności z dostępem do finansowania oraz że obecnie MŚP muszą spełniać nowe, i czasami bardziej rygorystyczne niż dawniej, wymagane przepisami kryteria; podkreśla, że instytucje bankowe, które w czasie kryzysu skorzystały z pomocy państwa i innych ukrytych form udzielania dotacji – takich jak gwarancje publiczne i pomoc na utrzymanie płynności finansowej udzielane przez banki centralne i Europejski Bank Centralny – powinny podlegać celom dotyczącym ich kwot finansowania oraz warunków stawianych MŚP; zachęca Komisję do kontynuowania wysiłków na rzecz sprzyjania wdrożeniu zasady „najpierw myśl na małą skalę” na szczeblu krajowym, co wiąże się z dalszym uproszczeniem środowiska regulacyjnego i administracyjnego dla MŚP;

4. podkreśla fakt, że upraszczając środowisko regulacyjne i administracyjne dla MŚP, należy jednocześnie zapewnić odpowiednią ochronę pracowników w kontekście zabezpieczenia społecznego oraz bezpieczeństwa i higieny pracy; wzywa Komisję i państwa członkowskie do zaradzenia ewentualnej dyskryminacji w dostępie do finansowania w przypadku MŚP prowadzonych przez osoby lub grupy społeczne w niekorzystnej sytuacji;

5. zauważa, że w ostatnich latach podjęto istotne wysiłki na rzecz ograniczenia biurokracji;

6. podkreśla znaczenie wzmocnienia lokalnych systemów bankowych; podkreśla odpowiedzialność i funkcje banków – od tych na skalę europejską po banki lokalne – polegające na mądrym inwestowaniu w gospodarkę, a konkretniej w MŚP; zauważa różnice między państwami członkowskimi w ponoszonych przez MŚP kosztach zaciągania pożyczek oraz w dostępie MŚP do finansowania, wynikające z niekorzystnego kontekstu makroekonomicznego, co może mieć negatywny wpływ na ich konkurencyjność na obszarach przygranicznych; zwraca uwagę, że chociaż problemy MŚP związane z dostępem do kredytu nadal różnią się w zależności od państw członkowskich, wyniki badania EBC dotyczącego udzielania kredytów bankowych z października 2011 r. wskazują na znaczne ogólne zaostrzenie standardów udzielenia kredytów MŚP oraz dowodzą, że redukowanie do minimum inwestycji może prowadzić do kryzysu kredytowego; uznaje ponadto, że w UE istnieje duże zapotrzebowanie na mikrokredyty;

7. ponownie podkreśla, że zmienione przepisy dotyczące zamówień publicznych i umów koncesyjnych nie powinny utrudniać MŚP i mikroprzedsiębiorstwom dostępu do rynku zamówień;

8. przypomina, że w Europie głównym źródłem finansowania dla MŚP jest sektor bankowy; uważa, że ze względu na rozdrobnienie sektora bankowego oraz wynikające z tego znaczne zróżnicowanie oprocentowania kredytów i oferty kredytowej w poszczególnych państwach należy przyjąć zróżnicowane podejście do poprawy dostępu MŚP do finansowania, z uwzględnieniem specyfiki poszczególnych państw;

Różnorodność małych i średnich przedsiębiorstw

9. przypomina Komisji, że MŚP w Europie są bardzo różnorodne, poczynając od bardzo tradycyjnych przedsiębiorstw rodzinnych, a kończąc na szybko rozwijających się przedsiębiorstwach, firmach opartych na zaawansowanych technologiach, mikroprzedsiębiorstwach, przedsiębiorstwach społecznych i tzw. przedsiębiorstwach start-up, oraz że podejścia do udzielania im wsparcia muszą być w równym stopniu zróżnicowane;

10. zwraca uwagę, że w obecnej sytuacji, gdy niewystarczający dostęp do odpowiednich źródeł kapitału wysokiego ryzyka, w szczególności na wczesnych etapach, nadal jest jedną z głównych przeszkód utrudniających zakładanie i rozwój przedsiębiorstw zorientowanych na wzrost, plan działania Komisji kładzie duży nacisk na kapitał wysokiego ryzyka jako możliwy sposób finansowania wzrostu; podkreśla jednak, że ten rodzaj finansowania jest odpowiedni jedynie dla niewielu MŚP i że kredyty bankowe nadal są głównym źródłem finansowania;

11. podkreśla, że nie istnieje uniwersalny rodzaj finansowania odpowiadający wszystkim, i wzywa Komisję do sprzyjania tworzeniu szerokiego zakresu dostosowanych do potrzeb programów, instrumentów i inicjatyw – poczynając od instrumentów kapitałowych (takich jak aniołowie biznesu, finansowanie społecznościowe, wielostronne platformy obrotu), przez instrumenty quasi-kapitałowe (takie jak finansowanie typu mezzanine) po instrumenty dłużne (takie jak obligacje przedsiębiorstw na małe kwoty, instrumenty gwarancyjne i platformy) – w partnerstwie między bankami i innymi podmiotami zaangażowanymi w finansowanie MŚP (specjaliści od księgowości, stowarzyszenia zrzeszające podmioty gospodarcze lub MŚP czy izby handlowe) w celu wsparcia przedsiębiorstw na etapie rozpoczynania działalności, rozwoju i transferu, z uwzględnieniem ich wielkości, obrotu i zapotrzebowania na finansowanie;

12. podkreśla, że Komisja powinna uwypuklić istotną rolę, jaką rynek akcji może odegrać w poprawie dostępu zarówno MŚP, jak i inwestorów do płynności na różnych etapach; przypomina, że rynki akcji stworzone specjalnie dla MŚP już funkcjonują w strefie euro i że zostały one stworzone z myślą o spełnieniu określonych wymogów rynkowych i finansowych;

Niewielka odporność MŚP

13. zwraca się do Komisji o poddawanie nowych przepisów dotyczących MŚP ogólnej i włączającej ocenie skutków, w tym całościowemu testowi, z uwzględnieniem potrzeb MŚP i wyzwań, przed którymi one stoją;

14. podkreśla fakt, że MŚP znajdują się często na końcu długiego łańcucha dostaw, w związku z czym zaległości w płatnościach i krótkie terminy płatności są dla nich najdotkliwsze; przyjmuje zatem z zadowoleniem inicjatywę Komisji polegającą na zdecydowanym zachęcaniu państw członkowskich do przyśpieszenia wdrożenia dyrektywy w sprawie opóźnień w płatnościach;

15. podkreśla fakt, że rezultaty ankiet Komisji wskazują na to, iż nie tylko dostęp do finansowania, lecz również dostęp do umiejętności, w tym umiejętności kierowniczych oraz wiedzy finansowej i rachunkowej, jest podstawowym czynnikiem pozwalającym MŚP uzyskiwać dostęp do źródeł finansowania, wprowadzać innowacje, konkurować i rozwijać się; jest przekonany, że w związku z tym wraz z uruchamianiem unijnych instrumentów finansowych należy oferować stosowne programy wsparcia mentorskiego i coachingu oraz usługi dla przedsiębiorstw opartych na wiedzy;

16. uważa, że należy wspierać MŚP na szczeblu lokalnym w celu opracowania strategii politycznych służących promowaniu przedsiębiorczości, poprawie sytuacji MŚP przez cały czas trwania ich działalności oraz udzielaniu im pomocy w uzyskiwaniu dostępu do nowych rynków; jest przekonany, że uznanie i wymiana dobrych praktyk są kluczowymi elementami tej polityki;

Profesjonalizacja przedsiębiorczości

17. zauważa, że brak wiedzy o podstawach finansów ze strony przedsiębiorców negatywnie wpływa na jakość biznesplanów, a w rezultacie na pozytywne rozpatrywanie wniosków o kredyt; wzywa zatem państwa członkowskie do oferowania potencjalnym przedsiębiorcom wsparcia w postaci szkoleń zawodowych oraz do wspierania partnerstw między bankami, izbami handlowymi, stowarzyszeniami zrzeszającymi przedsiębiorstwa oraz specjalistami od księgowości;

18. uważa, że przedsiębiorczość kobiet jest dotychczas niewykorzystanym zasobem na rzecz wzrostu i konkurencyjności UE, który powinno się promować i wzmocnić, oraz że należy zlikwidować wszelkie przeszkody, z jakimi kobiety borykają się na rynku pracy;

19. uważa, że systemy szkolnictwa podstawowego powinny obejmować rozwijanie umiejętności przedsiębiorczych oraz programy uczące o tym, jak rynek, gospodarka i system finansowy funkcjonują i wzajemnie na siebie oddziałują; uważa, że dobrze przygotowany biznesplan jest pierwszym krokiem ku łatwiejszemu dostępowi do finansowania oraz ku rentowności; wzywa Komisję i państwa członkowskie do bezzwłocznego włączenia edukacji finansowej do krajowych programów nauczania; w związku z tym popiera program „Erasmus” dla młodych przedsiębiorców, którego celem jest promowanie kultury przedsiębiorczości oraz rozwój jednolitego rynku i konkurencyjności;

20. uważa, że potrzebna jest specjalna strategia na rzecz zakładania nowych przedsiębiorstw start-up oraz narzędzia finansowe umożliwiające realizację innowacyjnych projektów i rozwijanie kreatywności przez młodych przedsiębiorców;

21. podkreśla fakt, że w niektórych państwach członkowskich wypracowano już pewne najlepsze praktyki w dziedzinie lepszego przygotowania przedsiębiorców; wzywa Komisję do sprzyjania wdrażaniu tych praktyk w innych państwach członkowskich;

22. podkreśla, że konieczne jest regularne, skrótowe informowanie przedsiębiorców i potencjalnych przedsiębiorców oraz banków o inicjatywach szkoleniowych, finansowaniu UE i unijnych programach dla MŚP na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym, gdyż powinni oni korzystać ze wszystkich dostępnych możliwości i środków; wzywa Komisję do zadbania o to, by o propozycjach inicjatyw i polityk UE były odpowiednio informowane krajowe organizacje MŚP;

23. wzywa grupę EBI do zwiększenia wysiłków komunikacyjnych na rzecz promowania programów finansowania w środowisku MŚP we współpracy z organizacjami zrzeszającymi MŚP;

24. zwraca uwagę, że niezbędne jest poradnictwo dla przedsiębiorców, którzy ogłosili upadłość, zważywszy na to, że 15% likwidowanych przedsiębiorstw znika z rynku w wyniku upadłości; popiera uproszczenie i skrócenie procedur upadłościowych, aby dać zaangażowanym w nie przedsiębiorcom drugą szansę, gdyż przedsiębiorstwa zakładane przez przedsiębiorców ponownie rozpoczynających działalność mogą sobie radzić lepiej;

Przejrzystość

25. zauważa, że kredytodawcy zasadniczo lepiej znają narzędzia kredytowe niż przedsiębiorcy oraz że przedsiębiorcy powinni lepiej informować kredytodawców o swoich biznesplanach i strategiach długoterminowych; podkreśla, że ten niedostatek informacji po obu stronach utrudnia dyskusję podczas starania się o kredyt; uznaje potrzebę MŚP dotyczącą specjalnie dostosowanego do potrzeb doradztwa w zakresie możliwości uzyskania kredytu; wzywa Komisję do sprzyjania wymianie najlepszych praktyk dotyczących konkretnych rozwiązań w zakresie dialogu, współpracy i wymiany informacji między kredytodawcami a przedsiębiorcami; wzywa Komisję do wzmocnienia dialogu i współpracy między przedsiębiorcami i kredytodawcami;

26. podkreśla, że kredytodawcy powinni w przejrzysty sposób określić jasne i szczegółowe kryteria starania się o finansowanie; podkreśla, że gdy kredytodawca w całości lub częściowo odrzuca wniosek o kredyt, musi on w odpowiedni i konstruktywny sposób poinformować przedsiębiorcę o powodach odmowy; wzywa Komisję do opracowania jasnych wytycznych dotyczących tego konstruktywnego podejścia do przejrzystości;

27. zauważa, że w przypadku przedterminowej spłaty kredytu MŚP muszą uiścić kredytodawcy „stratę na finansowaniu” i często dodatkową opłatę karną, w wyniku czego łączny koszt takiej operacji jest zbyt wysoki do poniesienia; wzywa Komisję do zaproponowania większej przejrzystości wszelkich umów o przedterminowej spłacie kredytu dla MŚP oraz do rozważenia możliwości wprowadzenia limitu kosztów tego rodzaju operacji;

28. zauważa, że MŚP, pragnąc otrzymać finansowanie z instytucji kredytowych, napotykają coraz bardziej surowe wymagania, w tym wymóg gwarancji osobistych; zauważa, że podwyższenie stóp procentowych może prowadzić do zwiększenia niecenowych warunków, w tym gwarancji osobistych; uważa zatem, że przepisy mające na celu uregulowanie sektora finansowego muszą wyraźnie chronić i pobudzać skuteczne udzielanie kredytów podmiotom w sferze realnej gospodarki, a w szczególności MŚP;

29. wzywa państwa członkowskie do zmniejszenia obciążeń administracyjnych związanych z zakładaniem firmy oraz dotyczących całego czasu trwania działalności MŚP, zważywszy na różnice między poszczególnymi państwami w tej dziedzinie utrudniające urzeczywistnienie jednolitego rynku; podkreśla, że ważne jest zmniejszenie liczby dni potrzebnych do założenia nowej firmy; zwraca się do Komisji o przeanalizowanie potencjalnie najlepszych praktyk, które należałoby wdrożyć w państwach członkowskich; wzywa Komisję do oceny możliwości wprowadzenia jednolitego numeru identyfikacyjnego dla MŚP, przechowywanego w jednej europejskiej bazie danych MŚP, włącznie z wszelkimi danymi finansowymi, co umożliwiłoby MŚP łatwiejsze składanie wniosków o udział w krajowych i unijnych programach oraz wniosków o krajowe i unijne dofinansowanie; zaznacza, że w razie wprowadzenia takiego numeru identyfikacyjnego dla MŚP należy zwrócić uwagę na zasady ochrony danych;

30. przyjmuje z zadowoleniem wniosek Komisji mający na celu promowanie stosowania oceny jakościowej jako narzędzia uzupełniającego standardową ocenę ilościową zdolności kredytowej MŚP;

Nowe ścieżki finansowania

31. przyjmuje z zadowoleniem zaproponowane przez Komisję nowe programy finansowania uwzględniające specyfikę MŚP; wzywa Komisję do dalszego rozwijania finansowania UE dostosowanego do potrzeb MŚP; podkreśla fakt, że należy unikać rozdrobnienia finansowania oraz że finansowanie może być skuteczne wyłącznie wówczas, gdy jest w stanie pokryć istotną część zapotrzebowania danego MŚP;

32. wyraża zdecydowane przekonanie, że kopertę finansową na rzecz instrumentów finansowania dłużnego i kapitałowego w ramach programów COSME i „Horyzont 2020” należy znacznie zwiększyć, a także znacznie polepszyć dostęp do niej ze strony MŚP;

33. jest zdania, że Komisja powinna przeanalizować sposoby usprawnienia funkcjonowania europejskiego rynku quasi-kapitałowego, a w szczególności finansowania typu mezzanine; zaleca, by Komisja zbadała, w jaki sposób wzmocnić instrument na rzecz wzrostu typu mezzanine w ramach Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego, a także przeanalizowała nowe produkty typu mezzanine, takie jak gwarancja dla kredytów typu mezzanine; zaleca ponadto udostępnianie danych i analiz dotyczących instrumentów finansowych, co pozwoli zmniejszać przeszkody, jakie napotykają pośrednicy finansowi, którzy chcieliby spenetrować unijny rynek pożyczek na rzecz kapitału typu mezzanine;

34. apeluje o to, aby co najmniej 20% budżetu programu „Horyzont 2020” zostało przeznaczone na finansowanie innowacji w MŚP;

35. zauważa, że MŚP oraz instytucje kredytowe powszechnie doceniają i wykorzystują gwarancje kapitałowe; przyjmuje z zadowoleniem starania Komisji w tym zakresie; wzywa państwa członkowskie do wdrożenia odpowiednich ram dla gwarancji kapitałowych;

36. wzywa Komisję do zapewnienia odpowiednich, dostosowanych do potrzeb ram regulacyjnych dla podmiotów dostarczających finansowanie dla MŚP, które to ramy nie będą dla nich kłopotliwe oraz przyczynią się do zdobycia zaufania inwestorów (zgodnie z europejskim prawodawstwem dotyczącym standardów rachunkowości, dyrektywą w sprawie prospektu emisyjnego, dyrektywą w sprawie przejrzystości, dyrektywą w sprawie nadużyć na rynku oraz MiFID);

37. z zadowoleniem przyjmuje porozumienie osiągnięte na posiedzeniu Rady Europejskiej w dniach 28–29 czerwca 2012 r. w sprawie podwyższenia kapitału EBI o 10 miliardów euro, co pozwoli grupie EBI zwiększyć swoją zdolność udzielania pożyczek w Unii w latach 2012–2015 o ok. 60 miliardów euro oraz lewarować ok. 180 miliardów euro łącznych inwestycji, i w ten sposób odegrać oczekiwaną rolę w ramach wspólnych wysiłków podejmowanych w celu ożywienia gospodarki europejskiej; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że EBI w kontekście swoich priorytetów dotyczących udzielania kredytów stwierdził konkretną potrzebę powiększenia grupy partnerów bankowych udzielających kredytów MŚP, tak by uwzględnić nowych pośredników finansowych i niekonwencjonalnych; podkreśla, że to nowe zobowiązanie nie może osłabiać równoległych wysiłków podejmowanych w celu wzmocnienia i udoskonalenia wspólnych instrumentów budżetowych EBI i Unii, wykorzystywanych do podziału ryzyka i udziałów kapitałowych; w związku z tym wzywa Komisję do wzmocnienia i zoptymalizowania instrumentów Europejskiego Banku Inwestycyjnego opartych na podziale ryzyka oraz programów Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego na rzecz portfeli obejmujących finansowanie kapitałowe lub typu mezzanine udzielone MŚP przez instytucje finansowe (pośredników); uznaje, że polityka spójności jest jednym z głównych źródeł wsparcia finansowego dla MŚP i że programy finansowania MŚP w ramach funduszy strukturalnych, ograniczenie biurokracji oraz większe tempo i skuteczność działania mają zasadnicze znaczenie dla ożywienia gospodarki UE i wsparcia jej konkurencyjności;

38. wzywa Komisję do ustanowienia stałej europejskiej platformy gwarancji w ramach Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego w celu ułatwienia MŚP dostępu do finansowania, co usprawni rozwój gwarancji lub produktów kredytowych opartych na gwarancjach europejskich oraz zmniejszy wymogi kapitałowe wobec banków i ekspozycję pośredników finansowych na ryzyko;

39. zachęca EBI do dalszego bazowania na jego inicjatywie mikrofinansowania projektów oraz do zwiększenia dzięki temu jego wkładu w osiąganie priorytetowych celów polityki UE w dziedzinie włączenia społecznego;

40. zauważa, że na rachunkach bankowych w niektórych państwach członkowskich są zgromadzone rekordowe kwoty oszczędności gospodarstw domowych, podczas gdy w innych państwach członkowskich depozyty zmniejszają się w wyniku skutków kryzysu; podkreśla, że stworzenie właściwych ram zachęt dotyczących uruchomienia tych oszczędności gospodarstw domowych powinno ułatwić MŚP dostęp do finansowania, zarówno ze źródeł krajowych, jak i transgranicznego, oraz pobudzić gospodarkę UE; wzywa Komisję do przedstawienia wniosku dotyczącego uruchomienia tych oszczędności np. poprzez wprowadzenie zachęt w oparciu o najlepsze praktyki wypracowane w państwach członkowskich;

41. stwierdza, że MŚP przyczyniają się do aktywizacji zawodowej mieszkańców regionów o niższym poziomie zatrudnienia, pobudzając wzrost zatrudnienia i zaspokajając bieżące potrzeby ich mieszkańców, a tym samym mają pozytywny wpływ na rozwój lokalnych społeczności; w związku z tym uważa, że rozwój MŚP jest jednym ze sposobów zmniejszenia różnic na szczeblu krajowym;

42. przyjmuje z zadowoleniem wsparcie dla MŚP i mikroprzedsiębiorstw w formie takich inicjatyw jak Program Unii Europejskiej na rzecz przemian i innowacji społecznych, program „Kreatywna Europa” (w tym instrument gwarantowania pożyczek dla sektora kultury i sektora kreatywnego), COSME i „Horyzont 2020”, które oferują nowe rozwiązania pogłębiające wiedzę i umiejętności, co umożliwia MŚP i mikroprzedsiębiorstwom dynamiczny rozwój;

43. wzywa Komisję i państwa członkowskie do zajęcia się sposobami poprawy dostępu MŚP do finansowania z myślą o zapewnieniu sektorowi publicznemu innowacyjnych robót, towarów lub usług; apeluje w szczególności o przyjęcie środków na rzecz poprawy warunków finansowania poprzez zadbanie o to, by kapitał podwyższonego ryzyka oraz inne odpowiednie strumienie finansowania w pełni dostrzegały potencjał wzrostu przedsiębiorstw innowacyjnych, które współpracują z partnerami z sektora publicznego zarówno nad projektami dotyczącymi zamówień przedkomercyjnych, jak i w ramach partnerstw innowacyjnych;

44. podkreśla, że aby MŚP uzyskały lepszy dostęp do zamówień publicznych i miały faktyczną możliwość realizacji takich zamówień nieodzowne jest stworzenie sprawiedliwych, otwartych i przejrzystych ram regulacyjnych UE dotyczących przetargów publicznych oraz proporcjonalnego, przejrzystego i niedyskryminującego egzekwowania dyrektywy 96/71/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 1996 r. dotyczącej delegowania pracowników w ramach świadczenia usług[3];

45. dodaje, że należy podjąć środki w celu zadbania o to, by uproszczenie transgranicznej działalności MŚP nie ułatwiało jednocześnie prowadzenia transgranicznej działalności w oparciu o fikcyjne samozatrudnienie, zwłaszcza w sektorze budowlanym;

46. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Europejskiemu Bankowi Centralnemu, Europejskiemu Bankowi Inwestycyjnemu, Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

[1] Teksty przyjęte, P7_TA(2011)0235.
[2] Dz.U. C 308 E z 20.10.2011, s. 6.
[3] Dz.U. L 18 z 21.1.1997, s. 1.

UZASADNIENIE

Małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) są bardzo ważne dla Unii Europejskiej. Są one filarem gospodarki Unii Europejskiej i ważnymi siłami napędowymi wzrostu w Unii Europejskiej. MŚP w wielkiej mierze przyczyniają się do tworzenia miejsc pracy w 27 państwach członkowskich UE.

Jednak MŚP nie mają dużej odporności. Stało się to jasne w obliczu kryzysu. A to dlatego, że niektórzy kredytodawcy stali się ostrożniejsi w udzielaniu kredytów MŚP. Czasem nawet zbyt ostrożni, choć zbyt niski poziom inwestycji może spowodować kryzys kredytowy. Ponadto nowe rygorystyczne przepisy dotyczące przykładowo instytucji finansowych i wymogów kapitałowych wdrożone zarówno przez organy UE, jak i organy krajowe utrudniły MŚP dostęp do finansowania. Ponadto MŚP znajdują się często na końcu długiego łańcucha dostaw i w związku z tym częste w obecnym czasie zaległości w płatnościach i krótkie terminy płatności są dla nich najdotkliwsze.

Podczas dyskusji z zainteresowanym stronami dotyczącej trudności MŚP z dostępem do finansowania zidentyfikowano różnego rodzaju problemy. Wydaje się, że nie we wszystkich państwach członkowskich kredytodawcy są ostrożniejsi przy udzielaniu kredytów MŚP. W niektórych państwach członkowskich w ostatnich latach w MŚP zainwestowano rekordowe kwoty.

Z drugiej strony wszystkie zainteresowane strony są zgodne, że europejskie i krajowe organy powinny być ostrożne w ustanawianiu nowych przepisów w zakresie wymogów kapitałowych. Ponieważ nie ma ogólnej oceny skutków obejmującej wszystkie wdrożone przepisy, skutki dla sektora finansowego i dla dostępu MŚP do finansowania są absolutnie niepewne. Jednak należy również uniknąć przesadnej reakcji kredytodawców na nowe wymogi kapitałowe.

Wspomniano także o innych problemach strukturalnych, które istniały już wcześniej i nie są bezpośrednio powiązane z kryzysem. Jedną z głównych trudności przy negocjowaniu umowy o udzielenie kredytu jest niedostatek informacji po obu stronach między MŚP i kredytodawcami. Obie strony zgadzają się, że lepsza komunikacja powinna zwiększyć zrozumienie przez kredytodawców potrzeb MŚP związanych z kredytem oraz zrozumienie przez MŚP różnych opcji kredytowych. Z drugiej strony bardziej systematyczne monitorowanie sytuacji finansowej MŚP i podstawowa wiedza o finansach mogłyby ułatwić szybsze negocjacje.

Dla MŚP problemem jest również brak przejrzystości np. przy przedterminowej spłacie kredytu. „Strata na finansowaniu” i dodatkowa opłata karna nie zawsze są z góry dokładnie określone. Czasem nawet łączny koszt przedterminowej spłaty kredytu jest tak wysoki, że MŚP nie mogą sobie na nie pozwolić, co uniemożliwia im skorygowanie decyzji o inwestycji i kredycie.

Z powodu bardziej rygorystycznych wymogów kapitałowych kredytodawcy często zwracają się w uzupełnieniu zwykłych gwarancji bankowych o dodatkową gwarancję osobistą. To może stworzyć dodatkowe przeszkody dla przedsiębiorców przy zakładaniu firmy lub w dalszym inwestowaniu w ich MŚP.

Zainteresowane podmioty zasugerowały pewne rozwiązania, które mogłyby posłużyć poprawie dostępu MŚP do finansowania: (1) profesjonalizacja sektora, (2) lepsza współpraca i wymiana informacji między MŚP i kredytodawcami, (3) bardziej systematyczne monitorowanie sytuacji finansowej MŚP, (4) ustanowienie jasnych zasad stosowania (osobistej) gwarancji, (5) ustanowienie jasnych zasad przedterminowej spłaty kredytu, ewentualnych opłat karnych i obliczania „straty na finansowaniu”.

W „Planie działania na rzecz ułatwienia dostępu do finansowania dla MŚP” Komisja wychodzi z kilkoma dobrymi propozycjami i przedstawia kilka właściwych rozwiązań. Jednak ponieważ wszystkie MŚP nie są skrojone według tej samej miary, pragniemy podkreślić, że nie istnieje uniwersalne rozwiązanie odpowiadające wszystkim oraz że różne rodzaje MŚP mają różne potrzeby.

Dlatego też z zadowoleniem przyjmujemy wniosek Komisji, lecz chcielibyśmy podkreślić, że kapitał podwyższonego ryzyka, na który słusznie położono nacisk w planie działania Komisji jest rodzajem finansowania wzrostu odpowiednim jedynie dla niewielu MŚP. Z tego też powodu zwracamy się do Komisji o wsparcie również alternatywnych mechanizmów finansowania.

W dobie kryzysu gospodarstwa domowe wolą raczej oszczędzać niż wydawać na konsumpcję. Na rachunkach bankowych w niektórych państwach członkowskich są zgromadzone rekordowe kwoty oszczędności gospodarstw domowych. Pragnęlibyśmy zatem, by Komisja zbadała, w jaki sposób UE i państwa członkowskie mogą ułatwić uruchomienie tych oszczędności np. poprzez wprowadzenie zachęt podatkowych.

OPINIA Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych (4.12.2012)

dla Komisji Gospodarczej i Monetarnej

w sprawie poprawy dostępu MŚP do finansowania
(2012/2134(INI))

Sprawozdawczyni komisji opiniodawczej: Anthea McIntyre

WSKAZÓWKI

Komisja Zatrudnienia i Spraw Socjalnych zwraca się do Komisji Gospodarczej i Monetarnej, właściwej dla tej sprawy, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

1. podkreśla, że MŚP są źródłem około 90 mln miejsc pracy w UE, przy czym za 30% z nich odpowiadają mikroprzedsiębiorstwa, oraz że 85% nowych miejsc pracy między 2002 a 2012 r. zostało stworzonych przez MŚP, a w szczególności przez nowo powstałe przedsiębiorstwa[1];

2. stwierdza, że MŚP przyczyniają się do aktywizacji ludności w regionach o niższym poziomie zatrudnienia, pobudzając wzrost zatrudnienia i zaspokajając bieżące potrzeby ich mieszkańców, a tym samym mają pozytywny wpływ na rozwój lokalnych społeczności; w związku z tym uważa, że rozwój MŚP jest jednym ze sposobów zmniejszenia różnic na szczeblu krajowym;

3. zwraca uwagę, że MŚP mogą kreować wzrost i zatrudnienie tylko wtedy, gdy mają dostęp do korzystnych warunków finansowania również na potrzeby inwestycji o wyższym profilu ryzyka;

4. zauważa, że kapitał wysokiego ryzyka jest wykorzystywany jedynie przez 7% europejskich MŚP oraz że 60% przedsiębiorstw twierdzi, że kapitał wysokiego ryzyka nie ma do nich zastosowania; zauważa również, że dalsze 22% przedsiębiorstw nie czuje się komfortowo we współpracy z funduszami kapitału podwyższonego ryzyka[2];

5. podkreśla, że fundusze pożyczkowe zorientowane na mikroprzedsiębiorstwa, małe przedsiębiorstwa i bezrobotnych pragnących rozpocząć działalność gospodarczą skutkują pobudzeniem lokalnej przedsiębiorczości, a zwłaszcza odpowiedzialności za inwestycje, wspierając w ten sposób tworzenie miejsc pracy;

6. z zadowoleniem przyjmuje w związku z tym umożliwienie MŚP inwestycji dzięki funduszom strukturalnym; uważa jednak za konieczne ułatwienie MŚP dostępu do nich oraz lepsze informowanie MŚP o tych możliwościach;

7. zauważa, że dostęp do przystępnego pod względem kosztów finansowania ma zasadnicze znaczenie dla finansowania inwestycji przedsiębiorstw, gdyż zapewnia im możliwość osiągnięcia ich potencjału wzrostu oraz ułatwia powstawanie nowych przedsiębiorstw, zwłaszcza bardzo małych przedsiębiorstw i przedsiębiorstw gospodarki społecznej, tym samym przyczyniając się do przyszłego wzrostu gospodarczego, utrzymania istniejących i tworzenia nowych miejsc pracy; podkreśla, że dostęp do finansowania jest szczególnie ważny zarówno dla młodych ludzi, zakładających firmy, jak i dla przedsiębiorców, którzy pochodzą ze środowiska charakteryzującego się niekorzystną sytuacją społeczną lub zatrudniających pracowników pochodzących z takiego środowiska;

8. podkreśla, że bez zastawu MŚP, a zwłaszcza mikroprzedsiębiorstwa, nie są w stanie uzyskać dostępu do pożyczki oraz że należy zachęcać do wszelkich starań na rzecz zapewnienia gwarancji bankowych na potrzeby zakładania przedsiębiorstw; podkreśla, że zwłaszcza w okresach kryzysu gospodarczego pierwszeństwo w otrzymywaniu finansowania z programów europejskich i krajowych powinny mieć MŚP, aby stworzyć szanse zatrudnienia; wzywa państwa członkowskie do zbadania, w jaki sposób najlepiej uprościć procedury, aby zapewnić pozbawiony biurokratycznego obciążenia dostęp do kapitału, co przyczyni się do pobudzenia wzrostu, tworzenia miejsc pracy i wprowadzania innowacji;

9. przyjmuje z zadowoleniem wsparcie dla MŚP i mikroprzedsiębiorstw w formie takich inicjatyw jak PSCI, program „Kreatywna Europa” (w tym instrument gwarantowania pożyczek dla sektora kultury i sektora kreatywnego), COSME i „Horyzont 2020”, które oferują nowe rozwiązania pogłębiające wiedzę i umiejętności, co umożliwia MŚP i mikroprzedsiębiorstwom dynamiczny rozwój;

10. sugeruje, by ułatwiać i propagować dostęp do informacji dotyczących kwestii socjalnych i środowiskowych w przedsiębiorstwach za pomocą znaku jakości, by ułatwić przyciągnięcie funduszy inwestycyjnych;

11. podkreśla, że pomimo takich udanych inicjatyw UE jak dyrektywa w sprawie opóźnień w płatnościach nadal istnieją istotne przeszkody, takie jak ograniczony dostęp do finansowania oraz wysokie koszty finansowania, wpływające na zdolność MŚP do utrzymania istniejących i tworzenia nowych miejsc pracy;

12. apeluje o wprowadzenie przepisów zobowiązujących instytucje kredytowe do szybkiego rozpatrywania wniosków MŚP o finansowanie;

13. wzywa państwa członkowskie do przyspieszenia wdrażania dyrektywy w sprawie opóźnień w płatnościach, gdyż obserwowane spowolnienie płatności w ramach transakcji biznesowych w czasie poważnej dekoniunktury gospodarczej ma poważne konsekwencje dla rentowności MŚP;

14. z zadowoleniem przyjmuje propozycję Komisji, by we współpracy z partnerami społecznymi odegrała ona rolę koordynatora wymiany najlepszych praktyk państw członkowskich w dziedzinie finansowania MŚP;

15. zaznacza ważną rolę Europejskiego Banku Inwestycyjnego w podejmowaniu bezpośrednich i konkretnych inicjatyw na rzecz ułatwiania dostępu do finansowania, zwłaszcza w przypadku małych przedsiębiorstw i mikroprzedsiębiorstw;

16. apeluje, by za wyjątkiem należycie określonych sytuacji wprowadzano proste zasady umożliwiające oddzielenie aktywów przedsiębiorstwa od majątku osoby nim zarządzającej, nawet jeśli przedsiębiorca prowadzi działalność na własny rachunek;

17. apeluje do Komisji i państw członkowskich, by rozważyły możliwość zastosowania zaawansowanych mechanizmów analizy rynków jako narzędzia wspierającego rozwój działalności MŚP na skalę międzynarodową oraz by stworzyły mechanizmy wspierające planowanie strategiczne MŚP;

18. zwraca uwagę na korzyści płynące z nowych form finansowania za pośrednictwem innowacyjnych systemów i form niebankowych, takich jak system pożyczek wzajemnych, mikrokredyty, obligacje MŚP oraz produkty faktoringowe, które mogą stanowić ważny zastrzyk inwestycji dla przedsiębiorstw społecznych i prowadzonych na własny rachunek nowych przedsiębiorstw;

19. dostrzega potencjalną wartość krajowych lub regionalnych banków inwestycyjnych, które mogą zapewniać przystępne pod względem kosztów finansowanie MŚP w sytuacji, gdy nie ma dostępu do banków komercyjnych i innych źródeł prywatnego finansowania;

20. zauważa, że brak wiedzy i informacji może negatywnie wpływać na dostępność zarówno finansowania dłużnego, jak i kapitałowego dla MŚP, czego wynikiem jest odmawianie finansowania przedsiębiorstwom potencjalnie rentownym i co hamuje rozwój lub tworzenie rentownych MŚP i mikroprzedsiębiorstw; przyznaje, że punkty kompleksowej obsługi i administracja elektroniczna mogą pomóc załagodzić ten problem, dostarczając MŚP wszelkich niezbędnych informacji w łatwo dostępny sposób;

21. wzywa Komisję, by we współpracy z państwami członkowskimi podjęła działania mające na celu udzielanie MŚP starającym się o finansowanie zrozumiałych, pełnych i specjalistycznych informacji na szczeblu regionalnym i lokalnym w celu ułatwienia im dostępu do środków finansowych i zmniejszenia deficytu informacji, który stanowi istotny czynnik ograniczający dostęp MŚP do finansowania, co z kolei wpływa na ich zdolność do tworzenia miejsc pracy;

22. podkreśla potrzebę zbadania przeszkód w inwestowaniu transgranicznym na szczeblu UE w celu zachęcania do pozyskiwania kapitału ponad granicami, a zarazem w celu zapobiegania unikaniu płacenia podatków i uchylaniu się od opodatkowania;

23. podkreśla konieczność ułatwiania przez państwa członkowskie dostępu MŚP do finansowania dzięki przejrzystym procedurom, z myślą o wspieraniu konkurencyjności gospodarki, utrzymywaniu poziomu zatrudnienia i przeciwdziałaniu bezrobociu;

24. przyjmuje z zadowoleniem wzmocniony test MŚP, dzięki któremu przy opracowywaniu nowych wniosków ustawodawczych regularnie oceniane są wszystkie dostępne możliwości, tak by nie nakładać nieproporcjonalnych obciążeń na MŚP ani na mikroprzedsiębiorstwa; podkreśla jednak, że środki te nie mogą mieć zastosowania do przepisów z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy;

25. przyznaje, że procedury administracyjne i ryzyko finansowe związane z uzyskaniem dostępu do finansowania mogą powodować stres i inne negatywne skutki dla zdrowia, zarówno dla pracowników, jak i dla właścicieli MŚP i mikroprzedsiębiorstw; podkreśla, że przepisy dotyczące zatrudnienia i spraw socjalnych powinny dbać o dobrostan przedsiębiorców i ich pracowników, nie piętrząc dodatkowych przeszkód na ich drodze do sukcesu;

26. wzywa Komisję i państwa członkowskie do znalezienia przekonywujących społecznych i gospodarczych argumentów za wykorzystaniem istniejących inicjatyw UE na rzecz wyposażania potencjalnych i aktualnych właścicieli MŚP w umiejętności, narzędzia i wiedzę potrzebne do skutecznego zarządzania finansami.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

Data przyjęcia	29.11.2012
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	35 0 2
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Regina Bastos, Heinz K. Becker, Jean-Luc Bennahmias, Phil Bennion, Pervenche Berès, Vilija Blinkevičiūtė, Alejandro Cercas, Emer Costello, Frédéric Daerden, Karima Delli, Sari Essayah, Richard Falbr, Thomas Händel, Marian Harkin, Nadja Hirsch, Danuta Jazłowiecka, Martin Kastler, Ádám Kósa, Jean Lambert, Veronica Lope Fontagné, Olle Ludvigsson, Thomas Mann, Elisabeth Morin-Chartier, Csaba Őry, Konstantinos Poupakis, Sylvana Rapti, Licia Ronzulli, Nicole Sinclaire, Joanna Katarzyna Skrzydlewska, Andrea Zanoni, Inês Cristina Zuber
Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego	Georges Bach, Edite Estrela, Sergio Gutiérrez Prieto, Filiz Hakaeva Hyusmenova, Svetoslav Hristov Malinov, Anthea McIntyre, Antigoni Papadopoulou, Evelyn Regner, Csaba Sógor
Zastępca(y) (art. 187 ust. 2) obecny(i) podczas głosowania końcowego	Jens Geier, Åsa Westlund

[1] Komisja Europejska „Wyniki i polityka państw członkowskich w dziedzinie konkurencyjności – wzmacnianie konkurencyjności, edycja 2011”
[2] EBC i Komisja Europejska „Badania dotyczące dostępu MŚP do finansowania, 2009–2011”

OPINIA Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów (30.11.2012)

dla Komisji Gospodarczej i Monetarnej

w sprawie poprawy dostępu MŚP do finansowania
(2012/2134(INI))

Sprawozdawca komisji opiniodawczej: Jorgo Chatzimarkakis

WSKAZÓWKI

Komisja Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów zwraca się do Komisji Gospodarczej i Monetarnej, właściwej dla tej sprawy, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

1. z zadowoleniem przyjmuje plan działania Komisji oraz środki przyjęte celem ułatwienia MŚP dostępu do finansowania;

2. z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę Komisji mającą na celu ułatwienie przedsiębiorstwom dostępu do długoterminowych funduszy inwestycyjnych w ramach Aktu o jednolitym rynku;

3. zwraca uwagę, że 99% wszystkich europejskich przedsiębiorstw to MŚP zapewniające 85% miejsc pracy, zaś w wielu przypadkach sieci mniejszych MŚP zapewniają wiarygodne wsparcie większym przedsiębiorstwom; uważa, że MŚP stanowią zatem siłę napędową europejskiej gospodarki i ponoszą nadrzędną odpowiedzialność za tworzenie miejsc pracy, zrównoważony wzrost i innowacje;

4. zwraca uwagę, że MŚP w całej Europie są bardzo heterogeniczne, jeśli chodzi o wykorzystywane przez nie modele biznesowe, stosowane kryteria w odniesieniu do inwestycji i innowacji, a zatem borykają się z różnymi rodzajami wyzwań dotyczących finansowania; podkreśla, że różnorodność ta powinna być odzwierciedlona w ich różnych sposobach finansowania, i zaleca zróżnicowane metody analizy i wsparcia dla każdego modelu inwestycji;

5. zwraca uwagę, że kryzys finansowy w UE doprowadził szereg banków europejskich do bankructwa, a w rezultacie z jednej strony pożyczkodawcy są w mniejszym stopniu skłonni udzielać kredytów MŚP, utrudniając im dostęp do finansowania, z drugiej zaś strony zaufanie przedsiębiorstw do instytucji kredytowych zostało zachwiane, co zniechęca przedsiębiorstwa do ubiegania się o kredyt; jest zaniepokojony tym, że coraz bardziej wyczulony na kapitał i ryzyko sektor bankowy żąda większych gwarancji i wyższych premii z tytułu ryzyka, przy czym oba te wymogi skutkują niedostatecznym finansowaniem i straconymi szansami w odniesieniu do prowadzenia działalności i zatrudnienia w tym bardzo rozległym sektorze gospodarki; z tego względu uważa, że dostępność systemów gwarancji kredytowych i pożyczkowych ma kluczowe znaczenie dla wykorzystania potencjału, jaki oferują MŚP w zakresie wzrostu i miejsc pracy;

6. podkreśla, że podniesienie opodatkowania narzucone planami korekt budżetowych w państwach członkowskich w ramach systemów interwencji bardzo utrudnia sytuację MŚP oraz konsumentów; wzywa do przyjęcia środków ułatwiających MŚP ubieganie się o objęcie unijnymi i krajowymi programami i środkami finansowymi; domaga się od Komisji przeprowadzenia oceny skutków korekty budżetowej ze szczególnym uwzględnieniem MŚP;

7. zaznacza, że szczególną uwagę należy zwrócić na fakt, iż kryzys gospodarczy doprowadził do bankructwa wiele rentownych przedsiębiorstw; wzywa zatem państwa członkowskie i Komisję, aby zapewniły wsparcie finansowe jako drugą szansę dla przedsiębiorców na rozpoczęcie nowej działalności gospodarczej;

8. wzywa państwa członkowskie do opracowywania procedur szybkiego awansu i tworzenia pojedynczych punktów kontaktowych dla MŚP, by stymulować zakładanie nowych przedsiębiorstw i ułatwiać im dostęp do rynków międzynarodowych; wzywa Komisję do ustanowienia większej spójności pomiędzy różnymi programami zapewniającymi gwarancje oraz dobrej równowagi pomiędzy krajowymi i unijnymi systemami wspierającymi finansowanie innowacji lub udostępnianie kapitału wysokiego ryzyka dla MŚP;

9. wzywa Komisję do dalszej poprawy współpracy z krajowymi bankami rozwoju i bankami komercyjnymi w celu wymiany doświadczeń i najlepszych praktyk, rozwijania synergii oraz wskazania możliwych sposobów na upraszczanie i usprawnianie unijnych programów finansowania MŚP, a także do podjęcia działania umożliwiającego dostępnym dla MŚP bankom inwestycyjnym rozszerzanie prowadzonej przez te banki działalności na inne państwa członkowskie na warunkach obowiązujących w tych państwach;

10. wzywa Komisję i państwa członkowskie do wspierania aniołów biznesu oraz do zapewnienia odpowiedniego wsparcia budżetowego dla tego modelu finansowania; ponadto apeluje do Komisji i państw członkowskich o wspieranie programów wspólnego finansowania z udziałem doświadczonych emerytowanych menedżerów i dostawców finansowych;

11. wzywa Komisję i państwa członkowskie do szerszego informowania o inicjatywach UE dotyczących wspierania finansowania MŚP, w tym o programie na rzecz konkurencyjności przedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (COSME);

12. uważa, że mobilizacja oszczędności gospodarstw domowych jest kluczowym instrumentem stymulowania inwestycji na rzecz MŚP; przypomina Komisji, że należy niezwłocznie złożyć wniosek zmierzający do usprawnienia mobilizacji kapitału dostępnego dla MŚP;

13. podkreśla duże znaczenie lepszego dostępu MŚP do informacji; wzywa zatem Komisję i państwa członkowskie do udzielania przedsiębiorcom pełnych i aktualnych informacji za pośrednictwem jednolitej europejskiej stronie internetowej, pełnych i obowiązujących informacji dostępnych we wszystkich językach UE (wraz z użytecznymi źródłami) na temat dostępu do odpowiedniego finansowania;

14. wzywa Komisję i państwa członkowskie do zajęcia się kwestią poprawy dostępu do finansowania przeznaczonego dla MŚP z myślą o zapewnieniu sektorowi publicznemu innowacyjnych robót, towarów lub usług; apeluje w szczególności o przyjęcie środków na rzecz poprawy warunków finansowania poprzez zapewnienie, by kapitał podwyższonego ryzyka oraz inne odpowiednie strumienie finansowania w pełni dostrzegały potencjał wzrostu przedsiębiorstw innowacyjnych, które współpracują z partnerami z sektora publicznego zarówno nad projektami dotyczącymi zamówień przedkomercyjnych, jak i w ramach partnerstw innowacyjnych;

15. podkreśla potrzebę szerszego uwrażliwiania studentów oraz ich wykładowców na kwestie przedsiębiorczości; podkreśla, że przedsiębiorcy odbywający szkolenia powinni móc korzystać z odpowiednich programów nauczania w zakresie dostępu do finansowania;

16. wzywa państwa członkowskie do ograniczenia obciążeń biurokratycznych i do upraszczania procedur, które utrudniają zakładanie nowych przedsiębiorstw i stanowią przeszkodę w kontynuowaniu prowadzenia działalności przez MŚP, szczególnie w świetle komunikatu Komisji z dnia 23 listopada 2011 r. zatytułowanego „Zmniejszanie obciążeń regulacyjnych dla MŚP – Dostosowanie przepisów UE do potrzeb mikroprzedsiębiorstw” (COM(2011)0803); podkreśla w związku z tym, jak ważne jest, aby Komisja i państwa członkowskie konsekwentnie stosowały test MŚP we wszystkich odpowiednich obszarach polityki;

17. zwraca się do Komisji o zaproponowanie uproszczonych i mniej kosztownych regulacji i wytycznych, szczególnie dla programów mających na celu wspieranie mniejszych środków finansowych dla MŚP w formie gwarancji i instrumentów typu mezzanine lub instrumentów kapitałowych;

18. podkreśla, jak ważne jest zmniejszenie formalności wymaganych do rozpoczęcia nowej działalności gospodarczej, i wzywa Komisję do badania najlepszych praktyk stosowanych w poszczególnych państwach członkowskich oraz do wspierania szerszego nagłaśniania przykładów pomyślnie zakończonych przypadków;

19. wzywa państwa członkowskie do ułatwienia MŚP dostępu do środków finansowych poprzez uproszczenie przepisów dotyczących przekazywania danych oraz do promowania internetowych repozytoriów danych w odniesieniu do certyfikatów i innych dokumentów pomocniczych;

20. wzywa państwa członkowskie do jak najpilniejszego przetransponowania do prawa krajowego dyrektywy w sprawie opóźnień w płatnościach[1];

21. z myślą o zapewnieniu podaży środków finansowych na inwestycje w MŚP podkreśla, jak ważne jest pomaganie im w przyciągnięciu inwestorów, zwłaszcza udzielanie MŚP pomocy w ich większej profesjonalizacji w zakresie opracowywania przekonujących biznesplanów;

22. wzywa Komisję i państwa członkowskie do zajęcia się kwestią uproszczeń fiskalnych i związanych z nimi procedur administracyjnych dla MŚP oraz do usunięcia pozostałych obciążeń administracyjnych, aby lepiej wesprzeć inwestycje, ułatwić intensyfikację handlu transgranicznego oraz stymulować wydajność i wzrost gospodarczy;

23. podkreśla, że aby MŚP zdobyły lepszy dostęp do zamówień publicznych i miały faktyczną możliwość realizacji takich zamówień nieodzowne jest stworzenie sprawiedliwych, otwartych i przejrzystych ram regulacyjnych UE dotyczących przetargów publicznych oraz proporcjonalnego, przejrzystego i niedyskryminującego egzekwowania dyrektywy 96/71/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 1996 r. dotyczącej delegowania pracowników w ramach świadczenia usług[2];

24. dodaje, że należy przyjąć środki gwarantujące, by uproszczenie transgranicznej działalności MŚP jednocześnie nie ułatwiało prowadzenia transgranicznej działalności w ramach fikcyjnego samozatrudnienia, zwłaszcza w sektorze budowlanym;

25. uważa, że aby środki trafiały do MŚP należy wprowadzić system monitorowania, dzięki któremu banki będą wykorzystywały środki finansowe i gwarancje do zwiększania pożyczek udzielanych MŚP; jest zdania, że mógłby on objąć systemy sprawozdawcze oraz kodeks postępowania dla banków udzielających pożyczek MŚP;

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

Data przyjęcia	28.11.2012
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	35 1 0
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Pablo Arias Echeverría, Birgit Collin-Langen, Lara Comi, Anna Maria Corazza Bildt, Cornelis de Jong, Vicente Miguel Garcés Ramón, Thomas Händel, Sandra Kalniete, Edvard Kožušník, Toine Manders, Franz Obermayr, Sirpa Pietikäinen, Phil Prendergast, Mitro Repo, Zuzana Roithová, Heide Rühle, Christel Schaldemose, Andreas Schwab, Catherine Stihler, Róża Gräfin von Thun und Hohenstein, Gino Trematerra, Bernadette Vergnaud, Barbara Weiler
Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego	Raffaele Baldassarre, Regina Bastos, Jürgen Creutzmann, Ashley Fox, Marielle Gallo, María Irigoyen Pérez, Morten Løkkegaard, Emma McClarkin, Konstantinos Poupakis, Sylvana Rapti, Marc Tarabella, Patricia van der Kammen, Kerstin Westphal

[1] Dz.U. L 48 z 23.2.2011, s. 1.
[2] Dz.U. L 18 z 21.1.1997, s. 1.

OPINIA Komisji Rozwoju Regionalnego (6.12.2012)

dla Komisji Gospodarczej i Monetarnej

w sprawie poprawy dostępu MŚP do finansowania
(2012/2134(INI))

Sprawozdawca komisji opiniodawczej: Vladimír Maňka

WSKAZÓWKI

Komisja Rozwoju Regionalnego zwraca się do Komisji Gospodarczej i Monetarnej, jako komisji przedmiotowo właściwej dla tej sprawy, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

1. przyjmuje z zadowoleniem unijny plan działania mający na celu ułatwienie mikro-, małym i średnim przedsiębiorstwom (MŚP) dostępu do finansowania – zgodnie z priorytetami strategii „Europa 2020” – aby umożliwić im przezwyciężenie trudności, na które napotykają w związku z obecnym kryzysem finansowym i gospodarczym;

2. podkreśla, iż MŚP, które stanowią trzon gospodarki UE, najboleśniej odczuły skutki wspomnianego kryzysu; uznaje, że zapewnienie wystarczającego i szybkiego dostępu MŚP do finansowania stymuluje i wzmacnia wzrost gospodarczy, tworzenie miejsc pracy, wydajność pracy oraz spójność społeczną – które mają kluczowe znaczenie dla osiągnięcia dobrobytu we wszystkich regionach UE – przynosząc jednocześnie intensywny rozwój lokalny, regionalny i krajowy i chroniąc miejsca pracy;

3. opowiada się za zwiększeniem kapitału Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI), ponieważ jest to sposób na poprawę sytuacji w zakresie udzielania kredytów MŚP oraz realizację nowych inwestycji, które ożywią działalność gospodarczą, stworzą miejsca pracy i dobrobyt;

4. uznaje, że w czasach ograniczeń budżetowych oraz obniżonej zdolności udzielania pożyczek w sektorze prywatnym, polityka spójności jest jednym z głównych źródeł wsparcia unijnych MŚP, a także podstawowym instrumentem inwestycyjnym na rzecz konwergencji i zrównoważonego rozwoju UE; uważa, iż przyszłe wsparcie finansowe powiązane z innymi działaniami sektorowymi na rzecz MŚP – powinno mieć na celu zwiększenie możliwości MŚP w zakresie badań i innowacji, poprawę ich wyników w celu tworzenia dalszych miejsc pracy, ożywienia gospodarki UE i przywrócenia jej konkurencyjności;

5. podkreśla, iż należy nadal zachęcać do upraszczania procedur administracyjnych na szczeblu europejskim, krajowym, regionalnym, lokalnym i międzynarodowym transgranicznym w celu ustanowienia wyraźnych i przejrzystych ram prawnych, dążąc do ograniczenia złożoności przepisów – które stanowią często przeszkodę dla uprawnionych (zwłaszcza dla MŚP) ubiegających się o środki unijne – na przykład poprzez wyznaczenie punktu kompleksowej obsługi wnioskodawców, skrócenie procesu przyznawania dotacji i szybsze wypłacanie środków finansowych;

6. popiera decyzję Komisji dotyczącą stworzenia w ramach przyszłej polityki spójności wachlarza odpowiednio zaprojektowanych i przeznaczonych dla MŚP instrumentów finansowych oraz skuteczniejszego dostarczania informacji o tych instrumentach finansowych, w tym na temat ich stosowania i monitorowania ich działania; zaleca dalszą analizę stosowania funduszy strukturalnych oraz finansowania przez EBI, m.in. w celu finansowania funduszy venture capital i funduszy, które mogą przyczynić się do pomnożenia swojej wartości dzięki generowaniu dodatkowych środków finansowych dla MŚP.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

Data przyjęcia	27.11.2012
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	30 1 2
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	François Alfonsi, Luís Paulo Alves, Victor Boştinaru, John Bufton, Salvatore Caronna, Nikos Chrysogelos, Francesco De Angelis, Tamás Deutsch, Rosa Estaràs Ferragut, Danuta Maria Hübner, María Irigoyen Pérez, Seán Kelly, Mojca Kleva, Constanze Angela Krehl, Ramona Nicole Mănescu, Iosif Matula, Erminia Mazzoni, Jens Nilsson, Lambert van Nistelrooij, Jan Olbrycht, Younous Omarjee, Ewald Stadler, Georgios Stavrakakis, Oldřich Vlasák, Kerstin Westphal, Hermann Winkler
Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego	Jan Březina, Andrea Cozzolino, Ivars Godmanis, Karin Kadenbach, Lena Kolarska-Bobińska, Vilja Savisaar-Toomast, Elisabeth Schroedter

OPINIA Komisji Prawnej (28.11.2012)

dla Komisji Gospodarczej i Monetarnej

w sprawie poprawy dostępu MŚP do finansowania
(2012/2134(INI))

Sprawozdawczyni komisji opiniodawczej: Rebecca Taylor

WSKAZÓWKI

Komisja Prawna zwraca się do Komisji Gospodarczej i Monetarnej, właściwej dla tej sprawy, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

1. przyjmuje z zadowoleniem opracowany przez Komisję plan działania na rzecz ułatwienia dostępu do finansowania dla MŚP, a w szczególności udoskonalenie europejskich ram regulacyjnych w zakresie kapitału wysokiego ryzyka; podkreśla potrzebę rozwiązań uwzględniających specyficzne potrzeby MŚP oraz pozwalających na wspieranie ich rozwoju w zależności od ich wielkości, obrotów i zapotrzebowania na pożyczki;

2. podkreśla niedostępność specjalistycznej wiedzy w zakresie finansów i prawa dla większości MŚP, co utrudnia im dostęp do kapitału; zwraca ponadto uwagę, że MŚP często uważają, iż prawodawstwo europejskie nakłada obciążenia administracyjne i jest trudne w interpretacji, co również negatywnie wpływa na dostęp MŚP do kapitału;

3. wzywa Komisję do pilnego rozważenia szerszego i skuteczniejszego przeglądu przepisów finansowych i regulacyjnych UE, które obecnie stanowią obciążenie dla MŚP, po dokonaniu przez nią analizy przeszkód podatkowych dla inwestycji transgranicznych z udziałem kapitału wysokiego ryzyka w UE; uważa, że w wyniku tego szerszego przeglądu Komisja powinna przedłożyć wnioski mające na celu wprowadzenie zwolnień dla MŚP w sytuacjach, gdy przepisy regulacyjne dotykają je w sposób nieproporcjonalny oraz gdy nie ma dostatecznego powodu włączania ich w zakres prawodawstwa, lub – w przypadkach gdy zwolnienie nie byłoby odpowiednie – rozważenie rozwiązań dostosowanych do ich potrzeb lub mniej rygorystycznych przepisów;

4. podkreśla, że liczba MŚP, które są zamykane lub ogłaszają upadłość stale rośnie, co prowadzi do wzrostu bezrobocia; zauważa, że dotychczas przyjęte przez UE środki na rzecz wzrostu wyraźnie nie były wystarczająco skuteczne, i pilnie wzywa Komisję do przyjęcia środków poświęconych w bardziej konkretny sposób dostępowi MŚP do kapitału, ich ożywieniu oraz zwiększeniu zatrudnienia;

5. zauważa, że w Unii Europejskiej brakuje działalności transgranicznej na kwestii dostępu MŚP do finansowania, zwłaszcza jeśli chodzi o nowe formy finansowania, takie jak finansowanie społecznościowe, platformy aniołów biznesu oraz, ogólnie rzecz biorąc, pożyczki wzajemne, które zapewniają finansowanie tym MŚP, które w innym wypadku mogłyby nie otrzymać zgody na finansowanie od bardziej standardowych pośredników finansowych;

6. podkreśla brak spójności prawa w UE w odniesieniu do tych nowych form finansowania i wzywa Komisję do zbadania podstawowych różnic między państwami członkowskimi oraz do stworzenia wytycznych dla tych nowych form finansowania, które mogą również nieść ze sobą wysoki potencjał wzrostu i tworzenia miejsc pracy;

7. wzywa Komisję, aby w centrum swoich przyszłych strategii politycznych umieściła ożywienie MŚP i ich wsparcie, oraz podkreśla, że perspektywa Europy opartej wyłącznie na świadczeniu usług nie przyniesie wzrostu;

8. nalega, by przy opracowywaniu wniosków ustawodawczych Komisja stosowała test MŚP, zwracając szczególną uwagę na mikroprzedsiębiorstwa, oraz zasadę „najpierw myśl na małą skalę”, by przeprowadzała ona ocenę skutków wszystkich wniosków ustawodawczych, a zwłaszcza tych o charakterze finansowym, w celu zagwarantowania, że wszelkie opcje stosujące się do MŚP zostaną należycie ocenione, zidentyfikowane i zbadane na wczesnym etapie, oraz by uwzględniała ona to wszystko podczas przygotowywania wniosków ustawodawczych w celu zmniejszenia skutków dla MŚP; uważa za wyjątkowo istotne, by Komisja starała się zmniejszyć obciążenia regulacyjne dla MŚP w ramach przyszłych projektów i udzielała wyjaśnień dotyczących powodów wszelkich zwolnień;

9. zwraca uwagę, że gospodarka europejska była do tej pory napędzana przez setki tysięcy MŚP, a jakość ich produktów i doskonałość procesów produkcji stały się głównymi cechami europejskiej produkcji w porównaniu do innych światowych konkurentów;

10. zauważa, że trudności w dostępie do pożyczek są często związane z faktem, że małe i średnie przedsiębiorstwa posiadają niewielką znajomość dostępnych im instrumentów; wzywa Komisję do zadbania o to, by państwa członkowskie udzielały MŚP większego wsparcia, a także oferowały im szkolenia i kursy dotyczące kwestii finansowania, oraz do rozważenia ściślejszej współpracy z organizacjami przedstawicielskim MŚP w celu opracowania takich kursów; wzywa także Komisję do wprowadzania programów upraszczających w celu poprawy dostępu do europejskich programów finansowania;

11. przyjmuje z zadowoleniem inicjatywę Komisji polegającą na zdecydowanym zachęcaniu państw członkowskich do przyśpieszenia wdrożenia dyrektywy w sprawie opóźnień w płatnościach, gdyż takie opóźnienia w płatnościach są niezwykle szkodliwe dla planowania finansowego w MŚP i często prowadzą do ich upadłości; w tym kontekście wzywa Komisję do dokładnego zbadania kwestii spłaty otrzymanych pożyczek przez organy administracji publicznej;

12. podkreśla fakt, że w dostępie do finansowania mogą być dyskryminowane MŚP zarządzane przez kobiety, członków mniejszości etnicznych, osoby niepełnosprawne lub członków innych mniejszości, oraz wzywa Komisję i państwa członkowskie do rozpoznania takich okoliczności, w których może dochodzić do dyskryminacji, oraz do wymagania – co mogłoby być jednym ze sposobów zaradzenia tej dyskryminacji – od pożyczkodawców, by szczegółowo uzasadniali przypadki odmowy MŚP dostępu do kapitału;

13. wzywa Komisję do opracowania specjalnych strategii finansowania skierowanych do państw członkowskich, sieci przedsiębiorstw oraz do konsorcjów złożonych z małych i średnich przedsiębiorstw.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

Data przyjęcia	27.11.2012
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	19 0 0
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Raffaele Baldassarre, Sebastian Valentin Bodu, Françoise Castex, Christian Engström, Marielle Gallo, Giuseppe Gargani, Sajjad Karim, Klaus-Heiner Lehne, Antonio Masip Hidalgo, Alajos Mészáros, Evelyn Regner, Rebecca Taylor, Alexandra Thein, Cecilia Wikström
Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego	Sergio Gaetano Cofferati, Eva Lichtenberger, Angelika Niebler, József Szájer, Axel Voss

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

Data przyjęcia	18.12.2012
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	40 0 0
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Burkhard Balz, Elena Băsescu, Jean-Paul Besset, Sharon Bowles, Udo Bullmann, George Sabin Cutaş, Leonardo Domenici, Derk Jan Eppink, Diogo Feio, Elisa Ferreira, Ildikó Gáll-Pelcz, Jean-Paul Gauzès, Sven Giegold, Sylvie Goulard, Liem Hoang Ngoc, Gunnar Hökmark, Wolf Klinz, Rodi Kratsa-Tsagaropoulou, Philippe Lamberts, Werner Langen, Astrid Lulling, Ivari Padar, Alfredo Pallone, Antolín Sánchez Presedo, Olle Schmidt, Edward Scicluna, Peter Simon, Theodor Dumitru Stolojan, Kay Swinburne, Sampo Terho, Marianne Thyssen, Corien Wortmann-Kool, Pablo Zalba Bidegain
Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego	Herbert Dorfmann, Sari Essayah, Vicky Ford, Ashley Fox, Robert Goebbels, Sophia in ‘t Veld, Petru Constantin Luhan, Thomas Mann

Informacja prawna - Polityka ochrony prywatności