SPRAWOZDANIE w sprawie sprawozdania rocznego Europejskiego Banku Inwestycyjnego za 2011 r.

25.1.2013 - (2012/2286(INI))

Komisja Gospodarcza i Monetarna
Sprawozdawca: Mario Mauro

PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

w sprawie sprawozdania rocznego Europejskiego Banku Inwestycyjnego za 2011 r.

(2012/2286(INI))

Parlament Europejski,

–   uwzględniając sprawozdanie roczne Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI) za 2011 r.,

–   uwzględniając art. 15, 126, 175, 208, 209, 271, 308 i 309 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej oraz dołączony do niego Protokół (nr 5) w sprawie statutu Europejskiego Banku Inwestycyjnego,

–   uwzględniając rezolucję z dnia 29 marca 2012 r. w sprawie rocznego sprawozdania Europejskiego Banku Inwestycyjnego za rok 2010[1],

–   uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z dnia 28 i 29 czerwca 2012 r., w których przewiduje się zwłaszcza podwyższenie kapitału EBI o 10 mld EUR,

–   uwzględniając wnioski ze szczytu europejskiego z dnia 29 czerwca 2012 r.,

–   uwzględniając sprawozdanie przewodniczącego Rady Europejskiej z dnia 26 czerwca 2012 r. pt. „W kierunku faktycznej unii gospodarczej i walutowej”,

–   uwzględniając sprawozdanie w sprawie instrumentów podziału ryzyka (dokument przyjęty w ubiegłym roku w ramach procedury współdecyzji), a w szczególności opinię Komisji Gospodarczej i Monetarnej,

–   uwzględniając podwyższenie kapitału EBOR-u, zwłaszcza z uwagi na kwestię stosunków między EBI i EBOR-em oraz ewentualne częściowe pokrywanie się ich działań,

–   uwzględniając decyzję w sprawie rozszerzenia zakresu działania EBOR-u na obszar śródziemnomorski,

–   uwzględniając wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego decyzję nr 1639/2006/WE ustanawiającą Program ramowy na rzecz konkurencyjności i innowacji (2007–2013)[2]oraz rozporządzenie (WE) nr 680/2007 ustanawiające ogólne zasady przyznawania pomocy finansowej Wspólnoty w zakresie transeuropejskich sieci transportowych i energetycznych[3] (COM(2011)0659), przyjęty dnia 2 maja 2012 r., w którym wprowadza się etap pilotażowy inicjatywy w zakresie obligacji projektowych w ramach strategii „Europa 2020”,

–   uwzględniając wniosek dotyczący rozporządzenia Rady powierzającego Europejskiemu Bankowi Centralnemu szczególne zadania w odniesieniu do polityki związanej z nadzorem ostrożnościowym nad instytucjami kredytowymi oraz wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 1093/2010 w sprawie ustanowienia Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego) w odniesieniu do jego powiązania z rozporządzeniem Rady (UE) nr …/… powierzającym Europejskiemu Bankowi Centralnemu szczególne zadania w odniesieniu do polityki związanej z nadzorem ostrożnościowym nad instytucjami kredytowymi (COM(2012)0511)[4],

–   uwzględniając dokument pt. „Powierzenie Europejskiemu Bankowi Centralnemu szczególnych zadań w odniesieniu do polityki związanej z nadzorem ostrożnościowym nad instytucjami kredytowymi” oraz zmianę rozporządzenia (UE) nr 1093/2010 w sprawie ustanowienia Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego) w odniesieniu do jego powiązania z rozporządzeniem Rady (UE) nr …/… powierzającym Europejskiemu Bankowi Centralnemu szczególne zadania w odniesieniu do polityki związanej z nadzorem ostrożnościowym nad instytucjami kredytowymi (COM(2012)0511), których celem jest ustanowienie europejskiej unii bankowej[5],

–   uwzględniając decyzję Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1080/2011/UE w sprawie upoważnienia EBI do prowadzenia działalności zewnętrznej[6],

–   uwzględniając art. 48 i art. 119 ust. 2 Regulaminu,

–   uwzględniając sprawozdanie Komisji Gospodarczej i Monetarnej oraz opinię Komisji Kontroli Budżetowej (A7–0016/2013),

A. mając na uwadze, że połączenie ograniczenia budżetów publicznych, nadmiernych długów państwowych i odnośnych środków naprawczych, które często negatywnie wpływają na globalny popyt, z niewłaściwą regulacją instytucji finansowych tworzy w niektórych przypadkach spiralę spadku koniunktury na szczeblu UE, wywiera presję na spadek inwestycji, zwłaszcza dla MŚP, oraz negatywnie wpływa na wzrost, konkurencyjność i tworzenie miejsc pracy w Unii;

B.  mając na uwadze, że EBI został ustanowiony na mocy traktatu rzymskiego i odgrywa rolę „banku Unii Europejskiej”, którego celem jest pomoc w osiąganiu priorytetowych celów Unii poprzez wybór rozsądnych z punktu widzenia ekonomii projektów, w które inwestować może UE; mając na uwadze, że jako bank niekomercyjny stanowi on również uzupełnienie banków komercyjnych i ogólnych ram finansowych, ponieważ pomaga w naprawianiu niedoskonałości rynku;

C. mając na uwadze, że obecne zadłużenie oraz kryzys gospodarczy i finansowy w poważnym stopniu wpłynęły na rozwój gospodarczy wielu państw członkowskich i pogorszyły warunki socjalne, zachęcając jednocześnie państwa członkowskie do właściwej reakcji dzięki środkom mającym na celu przywrócenie zdrowych gospodarek i zapewnienie solidnej podstawy przyszłego wzrostu i zatrudnienia; mając na uwadze, że dzięki intensywniejszej działalności pożyczkowej oraz udziałowi w ekonomicznie solidnych projektach inwestycyjnych, a także ze względu na niedobór środków publicznych, EBI może wnieść wkład w spójność społeczną i wzrost gospodarczy tych państw członkowskich, które doświadczają problemów finansowych;

D. mając na uwadze, że działalność EBI poza UE jest prowadzona w celu wsparcia realizacji opłacalnych projektów zgodnych z polityką Unii w zakresie działań zewnętrznych;

E.  mając na uwadze, że EBI kontynuuje działania w kontekście słabo regulowanych, nieprzejrzystych lub niechętnych do współpracy jurysdykcji, również poprzez i): sprawdzanie zdolności w zakresie AML/CFT (przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowania terroryzmu ) pośredników finansowych wykorzystywanych przy udzielaniu pożyczek przez podmioty pośredniczące, tak aby należycie identyfikowali ostatecznych beneficjentów funduszy EBI zgodnie z obowiązującymi unijnymi dyrektywami w sprawie AML/CFT oraz normami Grupy Specjalnej ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy; oraz (ii): monitorowanie wypłat środków EBI dokonywanych za pośrednictwem takich jurysdykcji;

F.  mając na uwadze, że w UE, a zwłaszcza w strefie euro, wprowadzono nowy zbiór przepisów dotyczących nadzoru i dyscypliny w dziedzinie gospodarki oraz w dziedzinie fiskalnej i budżetowej UE w celu zapewnienia stabilności długu publicznego;

G. mając na uwadze, że ten zbiór przepisów musi zostać w trybie pilnym wsparty środkami służącymi pobudzeniu gospodarki, przemysłu, wzrostu, konkurencyjności, innowacji i zatrudnienia, co wymaga mobilizacji budżetu UE oraz zdolności udzielania pożyczek i wiedzy fachowej EBI;

H. mając na uwadze, że istnieje pilna potrzeba zapewnienia utrzymania przez EBI ratingu kredytowego AAA, aby EBI zachował dostęp do światowych rynków kapitałowych na atrakcyjnych warunkach finansowych, z których mogą korzystać końcowi promotorzy projektów; mając na uwadze, że istnieje również potrzeba zachowania zgodności inwestycji EBI z polityką UE, ze szczególnym uwzględnieniem wzrostu i zatrudnienia;

I.   mając na uwadze, że kwoty pożyczek udzielonych przez EBI obniżyły się z 72 mld EUR w 2010 r. do 61 mld EUR w 2011 r., ponieważ znaczny ich wzrost w latach 2009 i 2010 w odpowiedzi na pierwszą falę kryzysu spowodował wyczerpanie jego bazy kapitałowej;

1.  wzywa gubernatorów EBI do potwierdzenia decyzji dotyczącej podwyższenia kapitału EBI o 10 mld EUR, co powinno umożliwić mu zwiększenie kwot pożyczek do 60 mld EUR w latach 2013–2015 oraz zapewnienie inwestycji w ogólnej kwocie około 180 mld EUR na zasadzie efektu dźwigni finansowej; zauważa jednak, że inwestycje te, nawet gdyby zostały zwiększone w sposób opisany powyżej, wynosiłyby rocznie maksymalnie 0,5% PKB UE; uważa zatem, że dalsze podwyższenie tego kapitału przyniosłoby Unii znacznie korzyści związane z jej potrzebą wzrostu gospodarczego;

2.  wzywa EBI do przeprowadzenia oceny skuteczności i zrównoważoności środków antykryzysowych przedsięwziętych w latach 2009 i 2010, której wyniki powinny stać się podstawą przyszłych decyzji dotyczących priorytetów planów inwestycyjnych ukierunkowanych na podwyższenie kapitału;

3.  zaleca, aby nowa zdolność udzielania pożyczek była dostosowana do priorytetów UE w zakresie generowania wzrostu i tworzenia miejsc pracy i aby ukierunkowana była zwłaszcza na cztery obszary (inicjatywa UE dotycząca dostępu MŚP do finansowania; inicjatywa UE dotycząca innowacji i umiejętności; inicjatywa UE dotycząca efektywnego gospodarowania zasobami; oraz inicjatywa UE dotycząca infrastruktury strategicznej) oraz obejmowała wszystkie państwa członkowskie, skupiając się jednak na mniej rozwiniętych regionach i przy jednoczesnym zachowaniu zróżnicowanego portfela inwestycyjnego;

4.  zachęca do wykorzystywania środków powracających z kapitału ryzyka i instrumentów finansowych na nowe inwestycje zgodnie z uprawnieniami EBI do udzielania pożyczek;

5.  przypomina, że zorganizowana współpraca między organami UE (Komisją i EBI), w której udział biorą również inne instytucje, może być bardziej efektywna niż konkurencja na tym szczeblu;

6.   zwraca się o strategiczną orientację środków EBI w celu zaspokojenia szczególnych potrzeb poszczególnych państw członkowskich w ramach mandatu EBI;

7.  podkreśla potrzebę większego wykorzystania istniejących wspólnych inicjatyw Komisji i grupy EFI/EBI, takich jak inicjatywa JEREMIE finansująca małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) w połączeniu z funduszami strukturalnymi (również ELENA lub EPEC) w celu oferowania porad technicznych i finansowych, jak również instrumentów takich jak PROGRESS i JASMINE do finansowania projektów mikrofinansowania, zwłaszcza w tych regionach UE, gdzie osoby bezrobotne mają ogromne trudności ze znalezieniem pracy; jednocześnie zachęca Komisję Europejską do udostępnienia EBI/EFI odpowiednich środków budżetowych na ten cel, aby zwiększyć liczbę projektów finansowanym w ramach tych programów;

8.  potwierdza znaczenie, jakie ma dobrowolne dostosowanie się EBI do obecnych wymagań kapitałowych Bazylei II, i proponuje, by wyszedł on naprzeciw przyszłym zobowiązaniom wynikającym z Bazylei III, biorąc pod uwagę szczególny charakter jego działalności;

9.  jest zdania, że EBI jako bank, który powinien utrzymać rating AAA, nie powinien być eksponowany na interwencje finansowe ujmowane zwykle w sekcji inwestycji budżetu publicznego, której brak w budżecie Unii Europejskiej;

10. przypomina o tym, że od wielu lat, nalega na konieczność ostrożnościowego nadzoru bankowego EBI;

11. proponuje, aby nadzór regulacyjny był prowadzony:

      (i)   przez EBC na podstawie art. 127 ust. 6 TFUE, lub

      (ii)  w ramach przyszłej unii bankowej przewidzianej w komunikacie Komisji Europejskiej z dnia 12 września 2012 r.[7]; lub

      w razie braku takiej możliwości i z inicjatywy EBI – sprawowany przez Europejski Urząd Nadzoru Bankowego z udziałem co najmniej jednego krajowego organu nadzoru lub bez jego udziału lub przez audytora zewnętrznego;

     ubolewa, że Komisja nie zaproponowała żadnych działań w tym kierunku, mimo żądań Parlamentu, z których pierwsze zgłoszono w 2007 r.;

12. domaga się, by Komisja przedstawiła Parlamentowi zapewnienie, że działania EBI prowadzone są z poszanowaniem zasad konkurencji, zwłaszcza w stosunku do innych instytucji kredytowych;

13. ponownie proponuje, by Unia Europejska stała się członkiem EBI;

14. uważa, że w obecnym okresie oraz tak długo, jak stopy oprocentowania dla przedsiębiorstw będą się znacznie różniły między państwami członkowskimi należącymi do strefy euro, działania EBI będą miały coraz większe znaczenie w ramach wysiłków podejmowanych przez UE w celu rozwiązania tego problemu;

15. uważa, że w celu opracowania wspólnych instrumentów finansowych EBI i UE należy w odpowiednim czasie wprowadzić stosowne ramy umożliwiające monitorowanie działalności EBI oraz zwiększenie jego demokratycznej rozliczalności poprzez zaangażowanie Parlamentu i Rady; ramy te powinny umożliwiać EBI dalszą ocenę projektów pod kątem ich zalet w celu zapewnienia długoterminowego zrównoważonego wykorzystywania zasobów kapitałowych EBI oraz powinny uwzględniać potrzebę unikania nadmiernych obciążeń administracyjnych dla podmiotów zarządzających, pośredników finansowych i beneficjentów końcowych;

16. zaleca, aby wdrażanie instrumentów finansowych EBI i UE opierało się na ustalonych ex ante celach i kryteriach politycznych w połączeniu z przejrzystym i efektywnym systemem sprawozdawczości ex post, który zachowa niezależność EBI w zakresie wyboru projektów i należytej staranności;

17. z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę w zakresie obligacji projektowych w ramach strategii „Europa 2020” i apeluje o szybsze usprawnienie etapu pilotażowego oraz niezwłoczną ocenę jego osiągnięć z myślą o rozpoczęciu drugiego etapu emisji obligacji projektowych; uważa, że ta inicjatywa powinna przyczynić się do zrównoważonego rozwoju przemysłu i infrastruktur we wszystkich państwach członkowskich i nie powinna prowadzić do uwypuklenia różnic między bardziej i mniej zaawansowanymi unijnymi rynkami PPP/finansowania projektów;

18. jest zdania, że EBI powinien przyczynić się do zwalczania korupcji i braku przejrzystości w państwach członkowskich UE i w państwach spoza UE, w których prowadzi działalność, zwłaszcza poprzez zbieranie odpowiednich informacji o beneficjentach i pośrednikach finansowych, zwracanie szczególnej uwagi na dostępność pożyczek dla MŚP i ich powiązania z gospodarką lokalną oraz poprzez publikowanie informacji na temat łącznych wypłaconych kwot, liczby i nazw podmiotów otrzymujących finansowanie, zwłaszcza MŚP, oraz regionów i sektorów, którym zostały przydzielone; ponadto wzywa EBI do działania zgodnie z art. 3 ust. 5 Traktatu UE, który – jak potwierdził Trybunał Sprawiedliwości dnia 21 grudnia 2011 r. w wyroku ATAA – wymaga, aby Unia przyczyniła się do ścisłego przestrzegania prawa międzynarodowego, a zwłaszcza zasad Karty Narodów Zjednoczonych;

19. zachęca również EBI do dalszych wysiłków na rzecz zapobiegania wykorzystywaniu centrów offshore lub jurysdykcji niechętnych do współpracy w ramach jego operacji finansowych; w tym kontekście z zadowoleniem przyjmuje zalecenie Komisji dotyczące kryteriów, jakie należy stosować przy określaniu państw trzecich niespełniających minimalnych standardów dobrych rządów w kwestiach podatkowych; uważa, że Komisja powinna podjąć dialog z EBI w celu zapewnienia należytego stosowania tych kryteriów przy wybieraniu projektów, beneficjentów i pośredników; w następstwie niedawnej sprawy w sektorze górniczym wzywa EBI do wskazania, które procedury i normy mogą zostać przyjęte w innych podobnych sprawach w przyszłości;

20. przypomina, że brak funduszy jest tylko jedną potencjalną przeszkodą dla inwestycji oraz że niewielkie zdolności administracyjne i zdolności do zarządzania projektami mogą często opóźniać realizację inwestycji; w związku z tym zachęca EBI do rozszerzenia zakresu udzielania porad technicznych i finansowych, do wspierania partnerów bankowych i innych pośredników finansowych w opracowywaniu własnego doradztwa technicznego i finansowego oraz do rozważenia wydania zbioru wytycznych opartych na najlepszych praktykach;

21. przypomina, że brak funduszy, zwłaszcza w przypadku MŚP, jest głównym problemem w kilku państw członkowskich; wzywa do zintensyfikowania działań EBI na rzecz wsparcia finansowania MŚP, przedsiębiorczości i działalności wywozowej, jako elementów mających kluczowe znaczenie dla ożywienia gospodarczego; uważa, że wszelkie środki mające na celu poprawę warunków finansowania MŚP powinny charakteryzować się następującymi trzema głównymi cechami: i) wystarczająca kapilarność sieci; ii) maksymalizacja przekazywania przez EBI preferencyjnych kosztów finansowania MŚP, iii) dostosowanie do potrzeb poszczególnych krajów i krajowych celów politycznych;

22. zachęca EBI do dalszego rozwijania instrumentów podziału ryzyka we współpracy z Komisja, aby zoptymalizować zdolność UE w zakresie ryzyka i zdolność EBI do udzielania pożyczek;

23. uważa, że krajowe publiczne instytucje finansowe mają zdolność zapewniania przekazywania preferencyjnych kosztów finansowania EBI na rzecz MŚP; sugeruje zatem, że EBI powinien kontynuować wdrażanie instrumentów finansowych dla MŚP za pośrednictwem krajowych publicznych instytucji, jeśli spełniają one wymogi pożyczkowe; z zadowoleniem przyjmuje działania Klubu Inwestorów Długoterminowych zmierzające do zacieśnienia współpracy między EBI a kluczowymi krajowymi instytucjami publicznymi;

24. zachęca ponadto Komisję i EBI do utworzenia „okna kredytowego” EBI dla MŚP, służącego do obsługi tych partnerów w celu zwiększenia zakresu pożyczek EBI dla MŚP i objęcia nim takich mniejszych pośredników finansowych (i mniejszych MŚP), którzy obecnie nie mogą uzyskać wystarczających pożyczek, głównie z powodu ograniczonego profilu kredytowego;

25. z myślą o utrzymaniu obecnego poziomu dobrobytu w momencie gdy państwa członkowskie restrukturyzują finanse publiczne, zachęca grupę EBI i Komisję do dalszego wspierania sektora gospodarki społecznej i młodych przedsiębiorców dzięki różnym inicjatywom, jak dostosowane do potrzeb pożyczki i systemy gwarancji; w szczególności z zadowoleniem przyjmuje uruchomienie nowatorskiej platformy inwestycyjnej zapewniającej dostęp do finansowania dla przedsiębiorstw społecznych działających w dziedzinie pilnych problemów społecznych za pomocą swoich modeli działalności gospodarczej i zachęca EBI do ścisłej współpracy z KE oraz przedstawicielami sektora w ramach Inicjatywy na rzecz przedsiębiorczości społecznej;

26. wzywa EBI do wsparcia między innymi tych państw członkowskich, które zostały w największym stopniu dotknięte przez kryzys, poprzez finansowanie realistycznych działań mających na celu promowanie zatrudnienia i skierowanie gospodarki na ścieżkę wzrostu; przypomina, że współpraca między EBI i funduszami strukturalnymi w państwach członkowskich znajdujących się w trudnej sytuacji jest niezbędna w celu realizacji stabilnych i efektywnych inwestycji publicznych i prywatnych oraz projektów infrastrukturalnych;

27. z zadowoleniem przyjmuje ramy EBI dotyczące pożyczek na programy strukturalne, które stanowią znaczne wsparcie dla współfinansowania pochodzącego z budżetów krajowych w kontekście funduszy strukturalnych UE; zachęca bank do rozszerzenia wsparcia w celu wygenerowania niezbędnych inwestycji w państwach członkowskich, które zostały poważnie dotknięte kryzysem gospodarczym, niemniej jednak zauważa, że środek ten powinien pozostać oddzielony od programów finansowanych z funduszy strukturalnych i powinien stopniowo wygasnąć wraz z końcem kryzysu;

28. pozytywnie ocenia rolę EBI w zakresie pomocy w opracowaniu specjalnego mechanizmu finansowego przeznaczonego dla sektora kultury, edukacji i sektora kreatywnego, oraz uważa, że EBI powinien nadal opracowywać inicjatywy wspierające działania kulturalne i oświatowe;

29. biorąc pod uwagę niewielkie środki publiczne, zachęca EBI do dalszego przekazywania wsparcia finansowego dla sektora ochrony zdrowia oraz do dalszej pomocy zwłaszcza w budowie, wymianie i modernizacji infrastruktury szpitali;

30. popiera wysiłki EBI podejmowane w celu dokonywania dalszych inwestycji w projekty dotyczące badań i innowacji, zwłaszcza za pomocą mechanizmu finansowania opartego na podziale ryzyka i z uwzględnieniem programu „Horyzont 2020”, z naciskiem na wprowadzenie nowych technologii na rynek, uwzględniając również zielone technologie; wzywa również EBI do realizacji działań mających na celu zniwelowanie luki w zakresie badań i innowacji między gospodarkami UE, ponieważ luka ta osłabia w perspektywie długoterminowej właściwe funkcjonowanie jednolitego rynku;

31. zachęca EBI do podejmowania wraz z Komisją dalszych wysiłków na rzecz rozwoju innowacyjnych instrumentów finansowych w celu wykorzystania efektu dźwigni względem ograniczonych środków budżetowych UE w sposób jak najbardziej efektywny, zmobilizowania prywatnych źródeł finansowania i promowania instrumentów podziału ryzyka, aby sfinansować najważniejsze dla UE inwestycje, uwzględniając między innymi obszary takie jak rolnictwo, działania w dziedzinie klimatu, efektywność energetyczna, efektywna gospodarka zasobami, odnawialne źródła energii, zrównoważone rodzaje transportu, innowacje, sieci transeuropejskie, edukacja i badania, co ułatwiłoby Unii opartej na zrównoważonej konkurencyjności przejście do wzrostu gospodarczego opartego na wiedzy i zrównoważonego rozwoju;

32. ze szczególnym odniesieniem do efektywności energetycznej z zadowoleniem przyjmuje intensyfikację działalności EBI w sektorze w ciągu ostatnich kilku lat oraz zachęca Komisję Europejską i EBI do współpracy w zakresie wykorzystywania synergii i uruchomienia nowych wspólnych inicjatyw, w szczególności w świetle potrzeb inwestycyjnych i możliwości stworzonych przez niedawno przyjętą dyrektywę w sprawie efektywności energetycznej; zachęca EBI do uwzględnienia między innymi szczególnej roli przedsiębiorstw usług energetycznych przy definiowaniu nowej wspólnej inicjatywy w zakresie efektywności energetycznej;

33.  zadowoleniem przyjmuje przegląd uprawnień EBI do prowadzenia działalności poza Unią; popiera skupienie się EBI na inwestowaniu w długoterminowy dobrobyt i długoterminową stabilność krajów sąsiadujących z UE, w szczególności na obszarze śródziemnomorskim i w krajach przygotowujących się do członkostwa w UE, poprzez finansowanie wsparcia w dziedzinie wzajemnych połączeń, wzrostu gospodarczego, zmiany klimatu, europejskich bezpośrednich inwestycji zagranicznych i MŚP;

34. zaleca zapewnienie bankowi UE lepszego dostępu do dotacji UE oraz wzmocnienie synergii z instrumentami UE w ramach nowego mandatu; ponadto zachęca do promowania większego wykorzystywania innowacyjnych narzędzi finansowych poza UE, w tym instrumentów kapitałowych i instrumentów podziału ryzyka dla MŚP, oraz do przewidzenia możliwości udostępnienia finansowania w formie mikrokredytów;

35. z zadowoleniem przyjmuje inicjatywy regionalne banku, zwłaszcza w rejonie Morza Bałtyckiego i Dunaju, z myślą o poprawie ogólnej równowagi i konkurencyjności tych regionów; uważa te inicjatywy za przykład wzorcowej praktyki, jeśli chodzi o możliwość rozszerzenia wsparcia na inne regiony UE;

36. z zadowoleniem przyjmuje udział banku w inicjatywie koordynacyjnej banków europejskich, tzw. inicjatywie wiedeńskiej, mającej na celu zapobieganie nieskoordynowanemu i masowemu wycofywaniu się transgranicznych grup banków z Europy Środkowo-Wschodniej i regionu bałtyckiego, a także w przyszłym wspólnym planie działania międzynarodowych instytucji finansowych na rzecz odbudowy i wzrostu państw członkowskich z Europy Środkowej, Wschodniej i Południowo-Wschodniej oraz krajów kandydujących;

37. zachęca EBI do dalszych wzmożonych wysiłków na rzecz prowadzenia operacji pożyczkowych poza UE i zacieśnienia współpracy z innymi globalnymi i regionalnymi bankami rozwoju, a także z agencjami finansowania rozwoju w państwach członkowskich w celu obniżenia kosztów i bardziej efektywnego wykorzystania zasobów;

38. uważa, że w ramach przyszłej platformy UE na rzecz współpracy zewnętrznej i rozwoju, którą ma zaproponować Komisja, EBI jako „bank UE” i naturalny partner KE/ESDZ powinien odgrywać specjalną rolę polegającą na wspieraniu osiągania celów polityki zewnętrznej UE w kontekście funkcjonowania platformy oraz zapewnianiu fachowej wiedzy technicznej i finansowej;

39. przypomina, że w kontekście instrumentów mieszanych ważną rolę odgrywa maksymalizacja łączenia skąpych środków budżetowych pochodzących nie tylko z budżetu UE, lecz także z innych źródeł, oraz zapewnienie zgodności z polityką i normami UE;

40. zachęca EBI do pełnego wykorzystywania, tam gdzie to możliwe, potencjalnych synergii poprzez ścisłą współpracę z EBOR-em;

41. biorąc pod uwagę obecny kryzys kapitałowy związany z gospodarką ekologiczną, z zadowoleniem przyjmuje działania EBI mające na celu wsparcie przejścia Europy na bardziej inteligentną, ekologiczną i zrównoważoną gospodarkę;

42. wzywa EBI do przestrzegania przepisów konwencji z Aarhus oraz rozporządzeń nr 1367/2006 i 1049/2001 poprzez ustanowienie publicznych rejestrów dokumentów, ponieważ są one potrzebne do zagwarantowania prawa dostępu do dokumentów, również w odniesieniu do beneficjentów końcowych pożyczek globalnych EBI;

43. przypomina, że EBI jest odpowiedzialny za ochronę między innymi europejskiego dorobku prawnego w zakresie praw związanych z ochroną środowiska, praw pracowniczych i socjalnych, przejrzystości, zamówień publicznych i praw człowieka;

°

°          °

44. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Europejskiemu Bankowi Inwestycyjnemu, a także rządom i parlamentom państw członkowskich.

• [1]               Teksty przyjęte, P7_TA(2012)0119.
• [2]               Dz.U. L 310 z 9.11.2006, s. 15.
• [3]               Dz.U. L 162 z 22.6.2007, s. 1.
• [4]               Dz.U. L 331 z 15.12.2010, s.12.
• [5]               Dz.U. L 331 z 15.12.2010, s.12.
• [6]               Dz.U. L 280 z 27.10.2011, s. 1.
• [7]  COM(2012)0510.

UZASADNIENIE

Rola EBI staje się bardzo istotna dla przyszłości UE, gdyż wspiera on osiąganie celów Unii Europejskiej, takich jak wzrost gospodarczy i zatrudnienie. Unia Europejska podjęła już poważne działania w celu zwiększenia dyscypliny i nadzoru, jeśli chodzi o długi i budżety państwowe. Jednocześnie sprawozdawca uważa, że projekt europejski, lecz przede wszystkim obywatele europejscy potrzebują działań prowadzących do silnego i stałego wzrostu gospodarczego.

Europa musi podjąć działania w celu zwiększenia szans i wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu, zwiększenia swoich zdolności innowacyjnych i wzmocnienia przemysłu opartego na wiedzy, rozwinięcia inwestycji w infrastrukturę i rozbudowy sieci infrastrukturalnych oraz wzmocnienia polityki społecznej, polityki dotyczącej dobrobytu i polityki w dziedzinie środowiska. Europa potrzebuje szans na zatrudnienie na wysokim poziomie, wyższego wskaźnika zatrudnienia i lepszej wydajności. Jeśli nie podejmiemy działań, Europa stanie w obliczu większej konkurencyjności ze strony naszych partnerów handlowych.

Zdaniem sprawozdawcy aby osiągnąć wspomniane cele, należy wykorzystać ściślejszą i lepszą współpracę między EBI a Komisją Europejską i uwzględnić możliwość, że UE zostanie akcjonariuszem EBI.

Europa musi również działać na skalę światową w sposób spójny, łączący aspekty polityczne, finansowe i handlowe. EBI powinien wnosić wkład w działania zewnętrzne dzięki swoim zdolnościom do finansowania projektów i wiedzy fachowej w tym zakresie, w ścisłym partnerstwie z ESDZ i KE oraz innymi instytucjami.

Sprawozdawca uważa, że w tej dziedzinie EBI wiele dokonał w ostatnich kilku latach, jak wynika ze sprawozdania rocznego za 2011 r., lecz jest zdania, że mógłby i powinien uczynić więcej.

W sprawozdaniu skoncentrowano się na zrealizowanych działaniach i działaniach, które należy podjąć, podkreślono wyniki, problemy, które się pojawiły, oraz w szczególności przyszłe cele, co ma zapewnić udzielenie przez EBI pomocy Europie w wyjściu z kryzysu, ponieważ obecnie istotną kwestią jest nie tylko gospodarka europejska, lecz także pokój na całym kontynencie.

W sprawozdaniu wskazano zwłaszcza trzy główne zagadnienia:

1. aspekty finansowe i gospodarcze,

2. priorytety interwencji,

3. przejrzystość.

1. Aspekty finansowe

Obecnie duże znaczenie dla EBI ma podwyższenie kapitału w celu utrzymania ratingu AAA, wymaganego przez większość inwestorów EBI.

Zdolność EBI do wykorzystywania efektu dźwigni względem ograniczonych środków budżetowych UE wymaga zastosowania nowych instrumentów finansowych mających na celu zmobilizowanie źródeł prywatnych, co ma zapewnić efektywne połączenie źródeł finansowania w celu usprawnienia gospodarki społecznej, działania przemysłu kreatywnego, „inteligentnej specjalizacji” i klastrów oraz osiągnięcia celów w zakresie rozwoju, dobrobytu i zatrudnienia.

Sprawozdawca w szczególności pozytywnie ocenia tzw. inicjatywę UE w zakresie obligacji projektowych i zachęca EBI do jak najszybszego dopracowania etapu pilotażowego w celu oceny skuteczności mechanizmu.

Instrumenty finansowe potrzebują stosownych ram do efektywnego funkcjonowania: muszą one być proste (warunek niezbędny dla przejrzystości, kontroli i gospodarności), odnawialne (większy efekt dźwigni, dłuższy okres pozwalający na pozyskanie inwestorów prywatnych), elastyczne (w celu dostosowania się do zmieniających się warunków rynkowych lub popytu) i muszą pełnić funkcję katalityczną (pozyskanie publicznych/prywatnych zasobów kapitałowych).

2. Priorytety wewnętrzne i zewnętrzne

Priorytety EBI są podzielone na działania wewnętrzne w UE i działania zewnętrzne poza UE.

Sprawozdawca wyraża zadowolenie z powodu tego, że w 2011 r. EBI przeznaczył 18% pożyczek dla MŚP i z zadowoleniem przyjmuje nowy europejski instrument mikrofinansowy Progress, etap pilotażowy inicjatywy UE w zakresie obligacji i porozumienie co do ustanowienia nowego instrumentu podziału ryzyka w celu wsparcia innowacyjnych MŚP i MŚP rozpoczynających swoją działalność. Zachęca ponadto Komisję i EBI do utworzenia „okna kredytowego” EBI dla MŚP, służącego do obsługi tych podmiotów, w celu zwiększenia zakresu pożyczek EBI dla MŚP i objęcia nim takich mniejszych pośredników finansowych (i mniejszych MŚP), którzy obecnie nie mogą uzyskać wystarczających pożyczek, głównie z powodu ograniczonego profilu kredytowego;

W szczególnoœci z zadowoleniem przyjmuje uruchomienie nowatorskiej platformy inwestycyjnej zapewniaj¹cej dostêp do finansowania dla przedsiêbiorstw spo³ecznych dzia³aj¹cych w dziedzinie pilnych problemów spo³ecznych za pomoc¹ swoich modeli dzia³alnoœci gospodarczej i zachêca EBI do œcis³ej wspó³pracy z KE oraz przedstawicielami sektora w ramach Inicjatywy na rzecz przedsiêbiorczoœci spo³ecznej w celu utworzenia skutecznych instrumentów finansowych, z jednoczesnym unikaniem czêœciowego pokrywania siê i powielania wysi³ków.

W sprawozdaniu zachêcono EBI do dalszego rozwoju inicjatywy wspieraj¹cej inicjatywy kulturalne i oœwiatowe, na które kryzys finansowy wywar³ nieproporcjonalne negatywne skutki; w szczególnoœci pozytywnie oceniono rolê EBI polegaj¹c¹ na pomocy w opracowaniu systemu gwarancji kredytowych dla studentów transgranicznych, którzy zdobywaj¹ tytu³ magistra w kraju innym ni¿ kraj ich pochodzenia; sprawozdawca uwa¿a, ¿e EBI powinien nadal opracowywaæ inicjatywy wspieraj¹ce systemy kszta³cenia i szkolenia zawodowego.

Sprawozdawca z zadowoleniem przyjmuje to, że kwota pożyczek udzielonych przez EBI poza UE wyniosła około 7 mld EUR w 2011 r. Należy zapewnić sprzyjające trwałemu wzrostowi gospodarczemu inwestycje w infrastrukturę, MŚP i przeciwdziałanie zmianie klimatu, z uwzględnieniem ochrony środowiska, aspektów społecznych i praw człowieka.

Sprawozdawca podkreśla bardzo istotną rolę państw południowego wybrzeża Morza Śródziemnego, które potrzebują silnego wsparcia bieżących procesów reform w celu zapewnienia długoterminowego dobrobytu i trwałej stabilności.

Sprawozdawca apeluje o lepszą współpracę i koordynację działań EBI i innych zaangażowanych instytucji europejskich, np. KE, ESDZ oraz innych międzynarodowych instytucji finansowych, takich jak EBOR, oraz zachęca do zapewnienia odpowiedniej roli EBI jako „banku UE” w ramach przyszłej „platformy na rzecz współpracy zewnętrznej i rozwoju”.

3. Przejrzystość

Sprawozdawca pozytywnie ocenia ustanowione przez EBI instrumenty służące zapewnieniu odpowiedzialności, a jednocześnie zachęca EBI do zwiększenia przejrzystości. W szczególności EBI powinien udostępniać dane na temat finansowanych projektów, zwłaszcza dane dotyczące działalności pośredników finansowych w państwach trzecich.

W sprawozdaniu uznano, ¿e konieczne jest wprowadzenie w³aœciwych ram regulacyjnych i instytucjonalnych w celu monitorowania dzia³alnoœci EBI. Ramy te powinny byæ proste i powinny zapobiegaæ nadmiernym obci¹¿eniom administracyjnym dla podmiotów zarz¹dzaj¹cych, poœredników finansowych i beneficjentów koñcowych. Powinny one umo¿liwiaæ EBI dalsz¹ ocenê projektów pod k¹tem ich zalet w celu zapewnienia d³ugoterminowego stabilnego wykorzystywania istniej¹cych zasobów.

Biorąc pod uwagę nową funkcję nadzoru bankowego, którą w przyszłości mógłby pełnić EBC, należy zbadać zmianę stosunków między EBI a EBC.

OPINIA Komisji Kontroli Budżetowej (10.1.2013)

dla Komisji Gospodarczej i Monetarnej

w sprawie rocznego sprawozdania Europejskiego Banku Inwestycyjnego za rok 2011
(2012/2286(INI))

Sprawozdawca komisji opiniodawczej: Jean-Pierre Audy

WSKAZÓWKI

Komisja Kontroli Budżetowej zwraca się do Komisji Gospodarczej i Monetarnej, właściwej dla tej sprawy, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

1.  popiera decyzję akcjonariuszy EBI o zwiększeniu kapitału całkowicie uwolnionego o 10 mld euro, co ma pozwolić EBI na zapewnienie do 60 mld euro dodatkowych pożyczek długoterminowych; pragnie uzyskać wyjaśnienie w sprawie zgodności takiego wzmocnienia zdolności interwencyjnych z art. 16 ust. 5 protokołu nr 5 do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) w sprawie statutu EBI, który stwierdza, że łączna kwota udzielonych kredytów i gwarancji nie może przekroczyć 2,5-krotności kwoty subskrybowanego kapitału;

2.  potwierdza znaczenie, jakie ma dobrowolne dostosowanie się EBI do obecnych wymagań Bazylei II w dziedzinie funduszy własnych, i proponuje, by wyszedł on naprzeciw przyszłym zobowiązaniom wynikającym z Bazylei III, biorąc pod uwagę szczególny charakter jego działalności; uważa, że bardzo ważne jest utrzymanie przez EBI ratingu „AAA”;

3.  podkreśla, że ogólny poziom ryzyka portfela kredytowego banku wzrósł z jednej strony ze względu na rosnący nacisk na wypłacalność istniejących już podmiotów w związku z utrzymującymi się skutkami kryzysu gospodarczego, a z drugiej strony z uwagi na wzrost ryzyka kredytowego związanego z nowymi operacjami; zaleca, aby EBI podjął odpowiednie działania w celu uniknięcia pogorszenia się swego portfela kredytowego;

4.  zauważa, że Unia i EBI będą wspólnie wspierać zobowiązania projektowe; popiera apel państw członkowskich Unii do Banku, by ten rozwijał takie zobowiązania projektowe w celu poprawy długoterminowego finansowania wielkich projektów infrastrukturalnych;

5.  niemniej jednak podkreśla, że w ramach infrastruktury finansowanej przez EBI opierającej się na partnerstwach publiczno-prywatnych powinno się upubliczniać skumulowane płatności publiczne przy zachowaniu wyraźnego rozróżnienia pomiędzy ryzykiem zabezpieczanym ze środków publicznych i ryzykiem zabezpieczanym przez partnerów prywatnych;

6.  proponuje, by Komisja współpracując z EBI oraz mając na uwadze jakość jego zasobów ludzkich, jak również jego doświadczenie w zakresie finansowania dużych infrastruktur, przeprowadziła analizę strategiczną finansowania inwestycji nie wykluczając żadnej możliwości: dotacji, uwolnienia kwot wpłaconych przez państwa członkowskie na poczet kapitału EBI, udziałów Unii Europejskiej w kapitale EBI, pożyczek, instrumentów innowacyjnych, inżynierii finansowej przystosowanej do projektów długoterminowych nieprzynoszących natychmiastowego zysku, rozwoju systemów gwarancyjnych, utworzenia sekcji inwestycji w budżecie Unii Europejskiej, konsorcjów finansowych między europejskimi, krajowymi i lokalnymi organami władzy, partnerstw publiczno-prywatnych itp.;

7.  jest zdania, że EBI jako bank, który powinien utrzymać rating „AAA”, nie powinien być eksponowany na interwencje finansowe ujmowane zwykle w sekcji inwestycji budżetu publicznego, której brak w budżecie Unii Europejskiej;

8.  przypomina swoje żądanie, powtarzane od wielu lat, dotyczące konieczności ostrożnościowej kontroli nadzoru bankowego EBI;

9.  proponuje, aby nadzór regulacyjny był prowadzony:

      (i)   przez EBC na podstawie art. 127 ust. 6 TFUE, lub

      (ii)  w ramach przyszłej unii bankowej przewidzianej w komunikacie Komisji Europejskiej z dnia 12 września 2012 r.[1];

      iii) w razie braku takiej możliwości i z inicjatywy EBI – sprawowany przez Europejski Urząd Nadzoru Bankowego z udziałem co najmniej jednego krajowego organu nadzoru lub bez jego udziału lub przez audytora zewnętrznego;

     ubolewa, że Komisja nie zaproponowała żadnych działań w tym kierunku, mimo żądań Parlamentu, z których pierwsze zgłoszono w 2007 r.;

10. domaga się, by Komisja przedstawiła Parlamentowi zapewnienie, że działania EBI prowadzone są z poszanowaniem zasad konkurencji, zwłaszcza w stosunku do innych instytucji kredytowych;

11. ponownie proponuje, by Unia Europejska stała się członkiem EBI;

12. z zadowoleniem przyjmuje ramy EBI dotyczące pożyczek na programy strukturalne, które stanowią znaczne wsparcie dla współfinansowania pochodzącego z budżetów krajowych w kontekście funduszy strukturalnych UE; zachęca bank do rozszerzenia wsparcia w celu wygenerowania niezbędnych inwestycji w państwach członkowskich, które zostały poważnie dotknięte kryzysem gospodarczym, niemniej jednak zauważa, że środek ten powinien pozostać oddzielony od programów finansowanych z funduszy strukturalnych i powinien stopniowo wygasnąć wraz z końcem kryzysu.

13. z zadowoleniem przyjmuje inicjatywy regionalne banku, zwłaszcza w rejonie Morza Bałtyckiego i Dunaju, z myślą o poprawie ogólnej równowagi i konkurencyjności tych regionów; uważa te inicjatywy za przykład wzorcowej praktyki jeśli chodzi o możliwość rozszerzenia wsparcia na inne regiony UE;

14. z zadowoleniem przyjmuje udział banku w inicjatywie koordynacyjnej banków europejskich, tzw. inicjatywie wiedeńskiej, mającej na celu zapobieganie nieskoordynowanemu i masowemu wycofywaniu się z rynku transgranicznych grup banków z Europy Środkowo-Wschodniej i regionu bałtyckiego, a także w przyszłym wspólnym planie działania międzynarodowych instytucji finansowych na rzecz odbudowy i wzrostu państw członkowskich z Europy Środkowej, Wschodniej i Południowo-Wschodniej oraz krajów kandydujących.

15. zachęca EBI do dalszych wzmożonych wysiłków na rzecz prowadzenia operacji pożyczkowych poza UE i zacieśnienia współpracy z innymi globalnymi i regionalnymi bankami rozwoju, a także z agencjami finansowania rozwoju w państwach członkowskich w celu obniżenia kosztów i bardziej efektywnego wykorzystania zasobów;

16. jeśli chodzi o strategię EBI w stosunku do jurysdykcji o niskim poziomie regulacji, nieprzejrzystych i niechętnych do współpracy z dnia 15 grudnia 2010 r., przypomina EBI o jego obowiązku poddawania tej strategii przeglądowi i proponowania odpowiednich aktualizacji zgodnie z rozwojem sytuacji w dziedzinie praktyk i ram regulacyjnych innych międzynarodowych instytucji finansowych; wzywa EBI do informowania Parlamentu o wszelkich podjętych lub planowanych decyzjach w tej kwestii.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

Data przyjęcia	10.1.2013
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	14 0 0
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Jean-Pierre Audy, Zuzana Brzobohatá, Ryszard Czarnecki, Jens Geier, Ingeborg Gräßle, Monika Panayotova, Paul Rübig, Theodoros Skylakakis, Bogusław Sonik, Bart Staes, Georgios Stavrakakis
Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego	Ivailo Kalfin, Derek Vaughan
Zastępca(y) (art. 187 ust. 2) obecny(i) podczas głosowania końcowego	Czesław Adam Siekierski

• [1]  COM(2012) 0510.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

Data przyjęcia	22.1.2013
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	37 0 5
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Burkhard Balz, Elena Băsescu, Udo Bullmann, Nikolaos Chountis, George Sabin Cutaş, Leonardo Domenici, Derk Jan Eppink, Diogo Feio, Markus Ferber, Elisa Ferreira, Ildikó Gáll-Pelcz, Jean-Paul Gauzès, Sven Giegold, Sylvie Goulard, Liem Hoang Ngoc, Gunnar Hökmark, Syed Kamall, Othmar Karas, Wolf Klinz, Philippe Lamberts, Hans-Peter Martin, Arlene McCarthy, Sławomir Nitras, Ivari Padar, Anni Podimata, Antolín Sánchez Presedo, Peter Simon, Peter Skinner, Theodor Dumitru Stolojan, Sampo Terho, Marianne Thyssen, Ramon Tremosa i Balcells, Corien Wortmann-Kool
Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego	Vicky Ford, Robert Goebbels, Sophia in ‘t Veld, Thomas Mann, Marisa Matias, Mario Mauro, Nils Torvalds, Emilie Turunen
Zastępca(y) (art. 187 ust. 2) obecny(i) podczas głosowania końcowego	Dominique Riquet