ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με τον αντίκτυπο της οικονομικής κρίσης στην ισότητα των φύλων και τα δικαιώματα των γυναικών

28.2.2013 - 2012/2301(INI)

Επιτροπή Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων
Εισηγήτρια: Elisabeth Morin-Chartier

ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με τον αντίκτυπο της οικονομικής κρίσης στην ισότητα των φύλων και τα δικαιώματα των γυναικών

2012/2301(INI)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–   έχοντας υπόψη το άρθρο 2 και το άρθρο 3, παράγραφος 3, δεύτερο εδάφιο της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ), καθώς επίσης το άρθρο 8, το άρθρο 153, παράγραφος 1, σημείο i), και το άρθρο 157 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),

–   έχοντας υπόψη το άρθρο 23 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–   έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 18ης Απριλίου 2012, με τίτλο «Στοχεύοντας σε μια ανάκαμψη με άφθονες θέσεις απασχόλησης» (COM(2012)0173) και το συνοδευτικό της έγγραφο σχετικά με την αξιοποίηση των δυνατοτήτων απασχόλησης που προσφέρει ο κλάδος των προσωπικών και των οικιακών υπηρεσιών (SWD(2012)0095),

–   έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής, της 6ης Οκτωβρίου 2011, για κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με το πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την κοινωνική αλλαγή και την καινοτομία (CΟΜ(2011)0609),

–   έχοντας υπόψη το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για την Ισότητα των Φύλων, που καλύπτει την περίοδο 2011-2020, το οποίο εγκρίθηκε από το Συμβούλιο τον Μάρτιο του 2011,

–   έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής, του 2011, για την πρόοδο ως προς την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών το 2010 (SEC(2011)0193),

–   έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 21ης Σεπτεμβρίου 2010, με τίτλο «Στρατηγική για την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών – 2010-2015» (CΟΜ(2010)0491),

–   έχοντας υπόψη την πρόταση απόφασης του Συμβουλίου «σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις πολιτικές απασχόλησης των κρατών μελών – Μέρος ΙΙ των ολοκληρωμένων κατευθυντήριων γραμμών για την Ευρώπη 2020» (COM(2010)0193),

–   έχοντας υπόψη την οδηγία 2006/123/ΕΚ, της 12ης Δεκεμβρίου 2006, σχετικά με τις υπηρεσίες στην εσωτερική αγορά[1],

–   έχοντας υπόψη την οδηγία 2006/54/ΕΚ, της 5ης Ιουλίου 2006, για την εφαρμογή της αρχής των ίσων ευκαιριών και της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών σε θέματα εργασίας και απασχόλησης (αναδιατύπωση)[2],

–   έχοντας υπόψη την οδηγία 2004/113/ΕΚ του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2004, σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών όσον αφορά την πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες και την παροχή τους[3],

–   έχοντας υπόψη τη Σύμβαση σχετικά με την εξάλειψη κάθε μορφής διακρίσεων κατά των γυναικών (CEDAW), της 18ης Δεκεμβρίου 1979,

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 6ης Μαΐου 2009 σχετικά με την ενεργητική ένταξη των ατόμων που είναι αποκλεισμένα από την αγορά εργασίας[4],

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 7ης Σεπτεμβρίου 2010 σχετικά με το ρόλο των γυναικών σε μια γηράσκουσα κοινωνία[5],

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 17ης Ιουνίου 2010 σχετικά με τη διάσταση του φύλου στο πλαίσιο της οικονομικής ύφεσης και της χρηματοπιστωτικής κρίσης[6],

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 19ης Οκτωβρίου 2010 σχετικά με τις εργαζόμενες γυναίκες σε επισφαλείς θέσεις απασχόλησης[7],

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 8ης Φεβρουαρίου 2011 σχετικά με την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών στην Ευρωπαϊκή Ένωση – 2010[8],

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 8ης Μαρτίου 2011 σχετικά με το πρόσωπο της γυναικείας φτώχειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση[9],

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 6ης Ιουλίου 2011 σχετικά με τις γυναίκες και τη διοίκηση των επιχειρήσεων[10],

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 13ης Σεπτεμβρίου 2011 σχετικά με τις γυναίκες στις ιθύνουσες θέσεις μικρομεσαίων επιχειρήσεων[11],

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 25ης Οκτωβρίου 2011 σχετικά με την κατάσταση των μόνων μητέρων[12],

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 13ης Μαρτίου 2012 σχετικά με την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών στην Ευρωπαϊκή Ένωση – 2011[13],

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 24ης Μαΐου 2012 που περιέχει συστάσεις προς την Επιτροπή για την εφαρμογή της αρχής της ίσης αμοιβής εργαζόμενων ανδρών και γυναικών για ίση εργασία ή εργασίας ίσης αξίας[14],

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 11ης Σεπτεμβρίου 2012 σχετικά με τον ρόλο των γυναικών στην πράσινη οικονομία[15],

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 11ης Σεπτεμβρίου 2012 σχετικά με τις συνθήκες εργασίας των γυναικών στον τομέα των υπηρεσιών[16],

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 9ης Μαρτίου σχετικά με τη στρατηγική για την ενσωμάτωση των Ρομά[17]·

–   έχοντας υπόψη το άρθρο 48 του Κανονισμού του,

–   έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων (A7-0048/2013),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει την πιο μεγάλη οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση μετά τη μεγάλη ύφεση της δεκαετίας του ’30, μια κρίση η οποία επιδεινώνεται από τα επονομαζόμενα μέτρα λιτότητας που έχουν επιβληθεί στα κράτη μέλη από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ στο πλαίσιο των πολιτικών οικονομικής διακυβέρνησης (ΣΣΑ, ευρωπαϊκό εξάμηνο, σύμφωνο για το ευρώ+, δημοσιονομικό σύμφωνο), και των προγραμμάτων «οικονομικής βοήθειας», και ότι η κρίση αυτή έχει προκαλέσει σημαντική αύξηση του δείκτη ανεργίας στα κράτη μέλη· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κρίση έχει ιδιαίτερα σοβαρές συνέπειες για τους ανθρώπους που βρίσκονται σε επισφαλή θέση, ιδιαίτερα δε για τις γυναίκες, οι οποίες πλήττονται άμεσα – λόγω της απώλειας της θέσης εργασίας τους, περικοπών των αποδοχών τους, ή απώλειας της εργασιακής ασφάλειας – και έμμεσα, λόγω των περικοπών στις δημόσιες υπηρεσίες και την κοινωνική πρόνοια, και λαμβάνοντας υπόψη ότι η κρίση έχει ιδιαίτερα σοβαρές συνέπειες για τους ανθρώπους που βρίσκονται σε επισφαλή θέση, ιδιαίτερα δε για τις γυναίκες, οι οποίες πλήττονται άμεσα – λόγω της απώλειας της θέσης εργασίας τους, περικοπών των αποδοχών τους, ή απώλειας της εργασιακής ασφάλειας – και έμμεσα, λόγω των περικοπών στις δημόσιες υπηρεσίες και την κοινωνική πρόνοια, και

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το δικαίωμα στην απασχόληση αποτελεί ουσιαστική προϋπόθεση προκειμένου οι γυναίκες να μπορούν πραγματικά να απολαμβάνουν ίσα δικαιώματα, οικονομική ανεξαρτησία και επαγγελματική ολοκλήρωση· λαμβάνοντας υπόψη ότι η τρέχουσα κρίση δεν είναι μόνο χρηματοπιστωτική και οικονομική, αλλά και κρίση της δημοκρατίας, της ισότητας, της κοινωνικής πρόνοιας και της ισότητας των δύο φύλων, ενώ χρησιμοποιείται επίσης ως δικαιολογία για την επιβράδυνση ή ακόμη και τη διακοπή πολύ σημαντικών προσπαθειών για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και των μελλοντικών περιβαλλοντικών προκλήσεων·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η πιστωτική κρίση, από την οποία ξεκίνησε η τρέχουσα ύφεση, είναι μια καταστροφή που προκλήθηκε από άνδρες και ότι οι τρόποι αντίδρασης σε κρατικό και διεθνές επίπεδο –οι οποίοι δεν ελάμβαναν επαρκώς υπόψη τη διάσταση της ισότητας των φύλων– αποφασίστηκαν στην πλειονότητά τους από άνδρες· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες, οι οποίες διαθέτουν γενικά ανώτερο επίπεδο προσόντων απ' ό,τι οι άνδρες, πρέπει να συμμετέχουν πλήρως στη διαδικασία λήψης αποφάσεων στις σφαίρες της πολιτικής, της οικονομίας και των χρηματοοικονομικών, καθώς και στις συμφωνίες μεταξύ των κοινωνικών εταίρων,

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αυξανόμενος κίνδυνος της φτώχειας συνδέεται στενά και άμεσα με την εξάλειψη σημαντικών κοινωνικών λειτουργιών που επιτελούνται από το κράτος, όπως διαπιστώνεται, για παράδειγμα, στην πρόσφατη διάλυση των δημόσιων συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης σε αρκετά κράτη μέλη, σε συνδυασμό με περικοπές βασικών κοινωνικών παροχών (οικογενειακό επίδομα, επίδομα ανεργίας, επίδομα ασθενείας, ελάχιστο εισόδημα κοινωνικής ένταξης),

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες μόνο το 5% των στελεχών που λαμβάνουν τις αποφάσεις στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα είναι γυναίκες, οι δε 27 διοικητές των κεντρικών τραπεζών των κρατών μελών είναι άνδρες, λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με μελέτες σχετικά με τη διάσταση του φύλου, οι γυναίκες διοικούν με διαφορετικό τρόπο, αποφεύγοντας τον κίνδυνο και εστιαζόμενες περισσότερο σε μια μακροπρόθεσμη προοπτική,

ΣΤ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι, όταν άρχισε η οικονομική κρίση, ο αντίκτυπος ήταν εντονότερος για τους άνδρες σε σχέση με τις γυναίκες, λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανεργία αυξάνεται έκτοτε με διαφορετικό ρυθμό για τους άνδρες από ό,τι για τις γυναίκες, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες αρχικά δεν πλήγηκαν από την κρίση, αλλά σήμερα αισθάνονται διαρκώς εντονότερα τα αποτελέσματά της (περισσότερες και αυξανόμενες επισφαλείς θέσεις εργασίας και θέσεις μερικής απασχόλησης, αυξημένος κίνδυνος απόλυσης, χαμηλότεροι μισθοί, μικρότερη κάλυψη από τα συστήματα κοινωνικής προστασίας, κ.λπ.), τα οποία θα έχουν μονιμότερη επίδραση γι' αυτές, λαμβάνοντας υπόψη ότι για τη φάση αυτή υπάρχει πολύ πιο περιορισμένη τεκμηρίωση, λόγω της έλλειψης αξιόπιστων και συγκρίσιμων στατιστικών στοιχείων και ότι, ως εκ τούτου, τείνουν να υποτιμώνται οι συνέπειες της κρίσης στις γυναίκες·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες διαδραματίζουν καίριο ρόλο ως κινητήρια δύναμη της οικονομικής ανάπτυξης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η περαιτέρω χειραφέτηση των γυναικών μπορεί να απεγκλωβίσει κοινωνίες και οικογένειες από τη φτώχεια,

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι σε καταστάσεις κρίσεις η πολιτική για την αγορά εργασίας τείνει να επικεντρώνεται περισσότερο στον αντίκτυπο για το γενικό επίπεδο απασχόλησης παρά για τις οικονομικώς μη ενεργές γυναίκες·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μέτρα λιτότητας που επιβλήθηκαν από την Τρόικα (το ΕΚΤ, την Επιτροπή, και το ΔΝΤ), καθώς και τα μέτρα εποπτείας της οικονομικής πολιτικής και των δημόσιων οικονομικών που αποφασίστηκαν από την Επιτροπή και το Συμβούλιο υπονομεύουν το κράτος πρόνοιας, εμβαθύνουν τα χάσματα στην κοινωνία, και δημιουργούν ακόμη μεγαλύτερες κοινωνικές και οικονομικές αδικίες, συμπεριλαμβανομένων ανισοτήτων μεταξύ των φύλων·

Ι.    λαμβάνοντας υπόψη ότι οι άνεργες γυναίκες συχνά δεν υπολογίζονται στις επίσημες στατιστικές, και ότι οι ανισότητες λόγω φύλου όσον αφορά τα ποσοστά δραστηριότητας συχνά υποτιμώνται, δεδομένου ότι οι γυναίκες αποσύρονται συχνότερα από την αγορά εργασίας για διάφορους λόγους (εγκυμοσύνη, οικογενειακές ευθύνες, χρονικοί περιορισμοί) και απασχολούνται συχνότερα σε μη αμειβόμενη ή άτυπη εργασία, συχνά στο νοικοκυριό ή για τη μέριμνα εξαρτωμενων προσώπων ή στην παραοικονομία, ενώ δεν υπάρχουν σήμερα πολλές μελέτες σχετικά με την επίπτωση που έχουν οι περικοπές των δημόσιων δαπανών στην ανισότητα των φύλων·

ΙΑ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι οι περικοπές στις οποίες προχώρησαν οι κυβερνήσεις με την εφαρμογή των προγραμμάτων λιτότητας πλήττουν ως επί το πλείστον τον δημόσιο τομέα και τις υπηρεσίες πρόνοιας του τομέα αυτού, τον οποίο στελεχώνουν και από τον οποίο επωφελούνται κυρίως γυναίκες –που αναλογούν στο 70% των απασχολούμενων στον δημόσιο τομέα– αλλά και τον ιδιωτικό τομέα, όπου οι γυναίκες καθίστανται τώρα τα κατεξοχήν θύματα των μέτρων λιτότητας· λαμβάνοντας επίσης υπόψη ότι, μέχρι σήμερα, καμία χώρα δεν έχει προβεί σε εκτίμηση των επιπτώσεων των προτεινόμενων περικοπών στις δημόσιες δαπάνες και των επιπτώσεων της δημοσιονομικής εξυγίανσης από την οπτική του φύλου, ούτε για τα επιμέρους μέτρα ούτε για τον σωρευτικό αντίκτυπό τους·

ΙΒ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες εξαρτώνται περισσότερο από τις κοινωνικές παροχές οι οποίες επίσης περικόπτονται στο πλαίσιο των μέτρων λιτότητας·

ΙΓ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι σε περιόδους κρίσης, όπως αυτή που διανύουμε σήμερα, απαιτούνται βαθιές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για την αγορά εργασίας·

ΙΔ.    λαμβάνοντας υπόψη ότι συχνά για τις γυναίκες η μείωση του αριθμού θέσεων εργασίας συνοδεύεται κυρίως από αναπροσαρμογή του ωραρίου εργασίας, συμπεριλαμβανομένων περισσότερων ωρών εργασίας συχνά σε διαφορετικές βάρδιες· λαμβάνοντας υπόψη ότι το αποτέλεσμα της ανάκαμψης αναμένεται ότι θα είναι ταχύτερο στον βιομηχανικό τομέα, με αποτέλεσμα να είναι ταχύτερη η ανάκαμψη της ανδρικής απασχόλησης έναντι της γυναικείας· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μέτρα λιτότητας που εφαρμόζονται στις δημόσιες υπηρεσίες θα έχουν πιο μόνιμη επίπτωση στην απασχόληση των γυναικών, υπονομεύοντας έτσι μακροπρόθεσμα την πρόοδο που έχει επιτευχθεί στον τομέα της ισότητας των φύλων·

ΙΕ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι η κρίση οδηγεί σε αυξανόμενη εκμετάλλευση των γυναικών τόσο στην επίσημη οικονομία όσο και στην παραοικονομία, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επιπτώσεις της θα είναι πιο μακροπρόθεσμες στις γυναίκες που η σταδιοδρομία τους είναι μη γραμμικού χαρακτήρα (μεταξύ άλλων σε εκείνες που έχουν κακοπληρωμένες θέσεις μερικής, προσωρινής, ιδιότυπης ή ακόμα και άτυπης απασχόλησης), συχνά με την επιβολή καθεστώτος μερικής απασχόλησης, με αποτέλεσμα οι γυναίκες αυτές να μην συμπληρώνουν επαρκείς ασφαλιστικές εισφορές και να απειλούνται περισσότερο από τη φτώχεια· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες μπορεί έτσι να καταλήξουν να έχουν πολύ χαμηλά συνταξιοδοτικά δικαιώματα και να βρεθούν κάτω από το όριο της φτώχειας· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει κίνδυνος να «χαθεί» μια ολόκληρη γενιά ανθρώπων, ανδρών και γυναικών, που δεν τους προσφέρονται ευκαιρίες απασχόλησης, εργασιακή ασφάλεια και, συχνά ευκαιρίες για εκπαίδευση λόγω οικονομικών δυσχερειών,

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η κρίση έχει έρθει να προστεθεί στις δυσχέρειες όσον αφορά τον συμβιβασμό επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής· λαμβάνοντας υπόψη ότι η απόκτηση παιδιών επηρεάζει με διαφορετικό τρόπο την απασχόληση των ανδρών και των γυναικών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η συμμετοχή των μητέρων στην αγορά εργασίας είναι 12% χαμηλότερη από τη συμμετοχή των άτεκνων γυναικών, ενώ το ποσοστό απασχόλησης των πατέρων είναι κατά 8,7% υψηλότερο σε σχέση με το ποσοστό των άτεκνων ανδρών,

ΙΖ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι η διάσταση του φύλου δεν έχει ληφθεί υπόψη στις τρέχουσες και τις σχεδιαζόμενες πρωτοβουλίες και πολιτικές που αποσκοπούν στην έξοδο από την κρίση,

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η απασχόληση των γυναικών επηρεάζεται από στερεότυπα φύλου όπως η αντίληψη ότι η ανεργία των ανδρών είναι «σοβαρότερη» από την ανεργία των γυναικών, επιπλέον του σημαντικού αριθμού των ήδη καθιερωμένων στερεοτύπων φύλου που επηρεάζουν αρνητικά τις ευκαιρίες απασχόλησης των γυναικών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η προσέγγιση της ανεργίας των ανδρών είναι διαφορετική από εκείνη της ανεργίας των γυναικών, δεδομένου ότι παραμένει η αντίληψη πως οι άνδρες είναι κατεξοχήν εκείνοι που δημιουργούν το οικογενειακό εισόδημα και οι γυναίκες εκείνες που αναλαμβάνουν τη φροντίδα της οικογένειας,

ΙΘ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2010[18] περί το 23% των πολιτών της ΕΕ διέτρεχαν κίνδυνο φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού, και ότι η εξαθλίωση του πληθυσμού πλήττει κυρίως τις γυναίκες, που συχνά αντιμετωπίζουν συνδυασμένες δυσκολίες, όπως για παράδειγμα στην περίπτωση ηλικιωμένων γυναικών που ζουν μόνες, και μονογονεϊκών οικογενειών (που ως επί το πλείστον έχουν για πρόσωπο αναφοράς γυναίκα)· λαμβάνοντας υπόψη ότι σε αυτές περιλαμβάνονται επίσης οι δυσκολίες στη διατήρηση μιας θέσης εργασίας ή στην εύρεση άλλης μέσα σ’ αυτές τις συνθήκες, οι δυσκολίες στην εύρεση κατάλληλης στέγης, η μέριμνα εξαρτώμενων προσώπων (παιδιών, γονέων, ασθενών και αναπήρων), και οι δυσκολίες στον συμβιβασμό εργασιακής και οικογενειακής ζωής λόγω έλλειψης κατάλληλων δομών υποστήριξης και διαφορών στις εθνικές πολιτικές των 27 κρατών μελών,

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η κρίση έχει επιδεινώσει περαιτέρω την κοινωνική και οικονομική κατάσταση πολλών μειονεκτουσών κοινοτήτων και έχει συντελέσει στην αύξηση του ποσοστού πρόωρης αποχώρησης των κοριτσιών από το σχολείο, καθιστώντας τα πιο ευάλωτα στην εμπορία ανθρώπων,

ΚΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι περικοπές στις υπηρεσίες και τις παροχές έχουν υπονομεύσει την οικονομική ανεξαρτησία των γυναικών, δεδομένου ότι οι παροχές αποτελούν συχνά σημαντική πηγή του εισοδήματός τους και δεδομένου ότι οι γυναίκες χρησιμοποιούν τις δημόσιες υπηρεσίες περισσότερο από τους άνδρες· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι μόνες μητέρες και οι ανύπαντρες γυναίκες συνταξιούχοι υφίστανται τις μεγαλύτερες σωρευτικές απώλειες·

ΚΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι διαρκώς περισσότερες γυναίκες δέχονται να εργαστούν σε άτυπη και μη αμειβόμενη εργασία (εθελοντική ή μη), με μικρότερη κοινωνική προστασία, προκειμένου να ξεφύγουν από την κρίση· λαμβάνοντας υπόψη ότι σύμφωνα με μελέτη του ΟΟΣΑ[19], η οικιακή εργασία αντιπροσωπεύει το 33% του ΑΕΠ των κρατών μελών του ΟΟΣΑ·

ΚΓ.  η τρέχουσα κρίση και οι πολιτικές λιτότητας χρησιμοποιούνται για την υπονόμευση των δικαιωμάτων των εργαζομένων σε πολλά κράτη μέλη, γεγονός το οποίο επηρεάζει ιδιαίτερα τις εργαζόμενες και έχει σοβαρές επιπτώσεις στις δυνατότητες των γυναικών για οικονομική αυτονομία,

ΚΔ.  επισημαίνει ότι η μείωση των αποκλίσεων μεταξύ των ποσοστών ανδρικής και γυναικείας απασχόλησης αντικατοπτρίζει περισσότερο μια γενικότερη υποβάθμιση των συνθηκών διαβίωσης και απασχόλησης παρά ένα θετικό βήμα προς την επίτευξη μεγαλύτερης ισότητας μεταξύ των δύο φύλων,

ΚΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες που εισέρχονται στον ενεργό βίο διαδραματίζουν ηγετικό ρόλο στην επάνοδο στην ανάκαμψη· συμβάλλουν στην αύξηση του οικογενειακού εισοδήματος, που συνεπάγεται αύξηση της κατανάλωσης και δίνει ώθηση στην οικονομία· λαμβάνοντας, ως εκ τούτου, υπόψη ότι η ισότητα ανδρών και γυναικών έχει σημαντικό θετικό αντίκτυπο στην παραγωγικότητα και την οικονομική ανάπτυξη,

ΚΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι σύμφωνα με την πρόσφατη δευτερογενή ανάλυση της 5ης EWCS (ευρωπαϊκή έρευνα για τις συνθήκες εργασίας) με τίτλο «Women, men and working conditions in Europe: Secondary analysis of the 5th European Working conditions survey» («Γυναίκες, άνδρες και συνθήκες εργασίας στην Ευρώπη: δευτερογενής ανάλυση της 5ης ευρωπαϊκής έρευνας για τις συνθήκες εργασίας»), Eurofound 2012, που πρόκειται να δημοσιευθεί το 2013, προκύπτει ότι ο διαχωρισμός με βάση το φύλο είναι επιζήμιος για τους εργαζόμενους ανεξαρτήτως φύλου· λαμβάνοντας υπόψη ότι και τα δύο φύλα δηλώνουν πως έχουν καλύτερη διάθεση στον χώρο εργασίας και λαμβάνουν μεγαλύτερη ικανοποίηση από την απασχόλησή τους όταν εργάζονται με συναδέλφους και των δύο φύλων, λαμβάνοντας υπόψη ότι παραμένει η ανάγκη για καταπολέμηση του διαχωρισμού της αγοράς εργασίας με βάση το φύλο, της επαγγελματικής πόλωσης με βάση το φύλο και της ύπαρξης χώρων εργασίας αποκλειστικά για το ένα φύλο (δεδομένου ότι τα τρία πέμπτα των εργαζομένων στην Ευρώπη απασχολούνται σε χώρους εργασίας με άτομα του ίδιου φύλου),

ΚΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι έχει ματαιωθεί ή αναβληθεί η λήψη μέτρων για την ισότητα των δύο φύλων, και ότι ενδεχόμενες μελλοντικές περικοπές στους δημόσιους προϋπολογισμούς θα έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην απασχόληση των γυναικών και στην προώθηση της ισότητας,

ΚΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η οικονομική ύφεση δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ως δικαιολογία για να επιβραδυνθεί η πρόοδος στις πολιτικές για τον συμβιβασμό της επαγγελματικής με την προσωπική ζωή και για να περικοπούν οι πιστώσεις που διατίθενται για τη μέριμνα εξαρτώμενων ατόμων και τις ρυθμίσεις σχετικά με την άδεια, που έχουν ιδιαίτερη σημασία για την πρόσβαση των γυναικών στην αγορά εργασίας,

ΚΘ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η βία κατά των γυναικών είναι φαινόμενο διαδεδομένο σε όλες τις χώρες και όλες τις κοινωνικές τάξεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι το άγχος για τα οικονομικά οδηγεί πολλές φορές σε συχνότερα, εντονότερα και πιο επικίνδυνα κρούσματα βίας, και ότι σύμφωνα με μελέτες η βία κατά των γυναικών εντείνεται όταν οι άνδρες υποχρεώνονται σε μετακινήσεις και απώλεια περιουσιακών στοιχείων ως αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης,

Λ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες επωφελήθηκαν περισσότερο από τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης μεταξύ 1998 και 2008 (τα ποσοστά απασχόλησης γυναικών στην ΕΕ ήταν 55,6% και 62,8%, αντίστοιχα)[20]· λαμβάνοντας υπόψη ότι η απασχόληση έχει αυξηθεί κατά 12,7% για τις γυναίκες αλλά μόνο κατά 3,18% για τους άνδρες, ενώ το ποσοστό ανεργίας των γυναικών παρέμεινε λίγο μεγαλύτερο το 2012[21] (10,7% των γυναικών ήταν άνεργες έναντι 10,6% των ανδρών),

ΛΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, το 2011, ποσοστό 31,6% των γυναικών εργάζονταν σε θέσεις μερικής απασχόλησης έναντι ποσοστού 8,1% για τους άνδρες,

1.   υπενθυμίζει ότι η ισότητα των φύλων συνιστά έναν από τους θεμελιώδεις στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και πρέπει να λαμβάνεται καθοριστικά υπόψη στη διαμόρφωση της απόκρισης στην τρέχουσα οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση, συμπεριλαμβανομένων επενδύσεων στον δημόσιο τομέα, στον τομέα της πρόνοιας, και σε περιβαλλοντικά βιώσιμες στέγαση, μεταφορές, κ.λπ., και στη δημιουργία κρατικών εσόδων μέσω αποτελεσματικότερων φορολογικών πολιτικών· εκφράζει τη λύπη του διότι οι πολιτικές απαντήσεις στην κρίση, περιλαμβανομένων των δεσμών μέτρων για την ανάκαμψη της οικονομίας, δεν αναγνώρισαν, δεν ανέλυσαν και δεν εξάλειψαν τις επιπτώσεις της κρίσης στα δύο φύλα· επισημαίνει με δυσαρέσκεια το γεγονός ότι η ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου στη στρατηγική μετά τη Λισαβόνα είναι ουσιαστικά ανύπαρκτη και, ως εκ τούτου, καλεί το Συμβούλιο, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ενσωματώσουν με ειδικούς στόχους την ισότητα των φύλων στις κατευθυντήριες γραμμές για την απασχόληση και τη μακροοικονομική πολιτική·

2.   καλεί την Επιτροπή να ενσωματώσει τη διάσταση του φύλου σε όλες τις πολιτικές, ιδίως όσες αφορούν τον αντίκτυπο των μέτρων λιτότητας και την ανάκαμψη από την κρίση· την οικονομική διακυβέρνηση τη βιώσιμη ανάπτυξη και τις «πράσινες» θέσεις εργασίας· την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση· τη μετανάστευση, τη συνεργασία και την ανάπτυξη· την υγεία και την ασφάλεια, καθώς επίσης τον σχεδιασμό ή τη λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση ή τον μετριασμό των αποτελεσμάτων της κρίσης·

3.   καλεί τα κράτη μέλη να επανεξετάσουν και να επισημάνουν τις άμεσες και τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στις γυναίκες, και ιδίως κατά πόσον και με ποιον τρόπο επιδεινώνει τις υφιστάμενες ανισότητες μεταξύ ανδρών και γυναικών, και τις σχετικές συνέπειες, όπως ο αυξημένος κίνδυνος βίας λόγω φύλου, η υπονόμευση της υγείας μητέρας και παιδιού και η φτώχεια των ηλικιωμένων γυναικών·

4.   υπενθυμίζει ότι το ποσοστό απασχόλησης των γυναικών στην ΕΕ, αφού ανήλθε στο 62,8% το 2008, μετά από σταθερή πρόοδο για διάστημα μεγαλύτερο της δεκαετίας, σημείωσε ελαφρά μείωση μετά την έναρξη της οικονομικής κρίσης, περνώντας στο 62,3% για το 2011· υπογραμμίζει, ως εκ τούτου, ότι απαιτείται να προταθούν βιώσιμες απαντήσεις που θα συνεκτιμούν τη διάσταση της ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών στις πολιτικές τόσο της ΕΕ όσο και των κρατών μελών, για την προστασία της απασχόλησης και την επανεκκίνηση της ανάπτυξης·

5.   καλεί την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο περαιτέρω προσαρμογής των ευρωπαϊκών διαρθρωτικών ταμείων, να διασφαλίσει την πρόσθετη στήριξη σε τομείς της γυναικείας απασχόλησης που ενδέχεται να θιγούν από την κρίση, και να προσφέρει στήριξη όσον αφορά τη μέριμνα των παιδιών, την κατάρτιση και την πρόσβαση στην απασχόληση·

6.   τονίζει τη σημασία της εμβληματικής πρωτοβουλίας «Πλατφόρμα για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού»· ζητεί από τα κράτη μέλη να χρησιμοποιήσουν πλήρως το πρόγραμμα Ευρώπη για τους Πολίτες και το επικείμενο πρόγραμμα για την κοινωνική αλλαγή και την καινοτομία, ιδίως όσον αφορά την αποτελεσματική υλοποίηση των στόχων της ισότητας των φύλων· τονίζει τη σημασία του προγράμματος «Δάφνη ΙΙΙ», ιδίως όσον αφορά την προστασία των γυναικών από όλες τις μορφές βίας και την ανάγκη να επιτευχθεί υψηλό επίπεδο προστασίας της υγείας, της ευημερίας και της κοινωνικής συνοχής·

7.   εμμένει στην άποψη ότι, παρά τα συγκρίσιμα ποσοστά όσον αφορά την ανεργία ανδρών και γυναικών, η κρίση είχε διαφορετικές συνέπειες για τα δύο φύλα· επισημαίνει ότι οι γυναίκες αντιμετωπίζουν σημαντικά επισφαλέστερες συνθήκες απασχόλησης κυρίως λόγω της ανάπτυξης άτυπων μορφών συμβάσεων, υφίστανται σημαντική μείωση των εισοδημάτων τους οφειλόμενη σε παράγοντες όπως η διατήρηση μισθολογικών ανισοτήτων (της τάξης του 17%) μεταξύ ανδρών και γυναικών και η συνακόλουθη ανισότητα στα αντίστοιχα επιδόματα ανεργίας, η ανάπτυξη της επιβαλλόμενης εργασίας μερικής απασχόλησης ή ο πολλαπλασιασμός των θέσεων απασχόλησης προσωρινής ή ορισμένης διάρκειας εις βάρος των σταθερών θέσεων απασχόλησης· λαμβάνοντας υπόψη ότι με τη συνεχιζόμενη ύπαρξη αποκλίσεων στις αμοιβές μεταξύ των δύο φύλων και τη συνακόλουθη ανισότητα στα επιδόματα ανεργίας, η κρίση έχει επιδεινώσει την κατάσταση των γυναικών στην αγορά εργασίας· επισημαίνει ότι η πείρα από παλαιότερες κρίσεις δείχνει πως η κατάσταση της απασχόλησης αποκαθίσταται, κατά κανόνα, ταχύτερα στην περίπτωση των ανδρών από ό,τι για τις γυναίκες·

8.   καλεί την Επιτροπή να υποβάλει, το ταχύτερο δυνατόν, πρόταση οδηγίας που θα περιλαμβάνει μέτρα για να ξεπεραστεί το χάσμα των αμοιβών μεταξύ των φύλων για ίση ή αντίστοιχη εργασία·

9.   υπενθυμίζει ότι εξακολουθούν να υπάρχουν πολύ μεγάλες αποκλίσεις μεταξύ των διαφόρων κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεδομένου ότι το ποσοστό απασχόλησης των γυναικών κυμαίνεται μεταξύ 48,6% και 77,2%, και ότι οι αποκλίσεις αυτές επιβάλλουν συγκεκριμένες απαντήσεις ανάλογα με την κάθε κατάσταση χωριστά, στο πλαίσιο μια σφαιρικής ευρωπαϊκής προσέγγισης· υπογραμμίζει, επιπλέον, την ανάγκη να υπάρχουν αξιόπιστοι κοινοί δείκτες και, κατά συνέπεια, αξιόπιστα συγκρίσιμα στατιστικά δεδομένα, ώστε να μπορούν να αξιολογούνται οι διάφορες ανάγκες και να δίνονται οι κατάλληλες απαντήσεις·

10.  υπενθυμίζει ότι, πριν ακόμα από την έναρξη της οικονομικής κρίσης, ήταν μεγαλύτερος ο αριθμός των γυναικών που απασχολούνταν σε προσωρινές θέσεις εργασίας ή σε θέσεις μερικής απασχόλησης και ότι η τάση αυτή εντάθηκε με την κρίση, με αποτέλεσμα πολλές γυναίκες να αντιμετωπίζουν σήμερα αυξανόμενο κίνδυνο κοινωνικού αποκλεισμού· επισημαίνει ότι το φαινόμενο αυτό ήταν ιδιαίτερα έντονο στα νότια κράτη μέλη·

11.  επισημαίνει με ανησυχία ότι η ανεργία των νέων γυναικών αυξήθηκε από 18,8% το 2009 σε 20,8% το 2011, και ότι η κρίση θα πλήξει ιδιαίτερα έντονα τις ευπαθείς ομάδες γυναικών, συμπεριλαμβανομένων μεταξύ άλλων των γυναικών με αναπηρίες, των μεταναστριών, των γυναικών που ανήκουν σε εθνοτικές μειονότητες, των γυναικών με χαμηλό επίπεδο επαγγελματικών προσόντων, των μόνων μητέρων, των γυναικών που δεν διαθέτουν μέσα διαβίωσης, και των γυναικών που φροντίζουν εξαρτώμενα άτομα· εκφράζει την ικανοποίησή του για τη δέσμη μέτρων της Επιτροπής που αποσκοπεί στην αντιμετώπιση των απαράδεκτων επιπέδων στα οποία έχει φτάσει η ανεργία των νέων και την καταπολέμηση του οικονομικού αποκλεισμού, καθώς και για την προσφορά θέσεων εργασίας, εκπαίδευσης και κατάρτισης στους νέους·

12.  θεωρεί ότι το δικαίωμα στην απασχόληση αποτελεί ουσιαστική προϋπόθεση προκειμένου οι γυναίκες να μπορούν πραγματικά να απολαμβάνουν ίσα δικαιώματα, οικονομική ανεξαρτησία και επαγγελματική ολοκλήρωση και, ως εκ τούτου, επιμένει στην εξάλειψη της επισφαλούς απασχόλησης μέσω της υποχρεωτικής εφαρμογής της αρχής σύμφωνα με την οποία κάθε πραγματική θέση εργασίας πρέπει να αντιστοιχεί σε μια μόνιμη θέση, καθώς και μέσω της αναγνώρισης και της ενίσχυσης του δικαιώματος της απασχόλησης που συνοδεύεται από δικαιώματα·

13.  καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να διαμορφώσουν εκ νέου τις τρέχουσες απαντήσεις στην οικονομική κρίση, προκειμένου να διασφαλίσουν ότι τα μέτρα που λαμβάνονται είναι μακροπρόθεσμα ως προς το πεδίο εφαρμογής τους και δεν υπονομεύουν τις πολιτικές πρόνοιας και τις δομές του δημόσιου τομέα που αποτελούν προϋπόθεση για μεγαλύτερη ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών, όπως είναι οι κοινωνικές υπηρεσίες και οι εγκαταστάσεις μέριμνας, η υγειονομική περίθαλψη, η εκπαίδευση και τα δικαιώματα των εργαζομένων·

14.  υπενθυμίζει ότι η μετάβαση των γυναικών από την εκπαίδευση στην εργασία καθίσταται ολοένα δυσκολότερη, και ότι το γεγονός αυτό θα οδηγήσει εντέλει σε αποκλίσεις μεταξύ των γυναικών και των ανδρών όσον αφορά την αξιολόγηση των δεξιοτήτων τους·

15.  θεωρεί ότι οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θα προκύψουν από την αντιμετώπιση της τρέχουσας κρίσης αποτελούν ευκαιρία να διορθωθούν ορισμένοι τύποι διακρίσεων με βάση το φύλο, που εξακολουθούν να παρατηρούνται σε μεγάλο βαθμό στην ευρωπαϊκή αγορά εργασίας·

16.  υπογραμμίζει ότι, όσον αφορά την παραοικονομία, το ποσοστό των γυναικών είναι υψηλότερο από εκείνο των ανδρών, εν μέρει επειδή οι τομείς στους οποίους παραδοσιακά εργάζονται οι γυναίκες, όπως οι οικιακές υπηρεσίες, η φροντίδα ατόμων κ.λπ., χαρακτηρίζονται από μεγαλύτερη απορρύθμιση· επισημαίνει, από την άλλη πλευρά, ότι, ως αποτέλεσμα της κρίσης, έχει διαπιστωθεί αύξηση της παραοικονομίας, παρότι εξακολουθεί να είναι πολύ δύσκολο να αποκτηθεί σαφής εικόνα της, ελλείψει αξιόπιστων δεδομένων για τη συχνότητα και τον αντίκτυπό της·

17.  υπογραμμίζει ότι οι γυναίκες διαδραμάτισαν καίριο ρόλο στην αντίσταση στην κρίση· είναι πεπεισμένο ότι οι γυναίκες αποτελούν σημαντικό δυναμικό για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και της απόδοσης των επιχειρήσεων, ιδίως όταν κατέχουν διευθυντικές θέσεις στις επιχειρήσεις αυτές· θεωρεί, κατά συνέπεια, ότι προκειμένου να ενισχυθεί η κοινωνική συνοχή, προέχει κυρίως να εξασφαλιστεί η συμμετοχή τους στην εκπόνηση προγραμμάτων ανάκαμψης·

18.  εμμένει στην άποψη ότι η σημερινή οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση και οι συνακόλουθες δημοσιονομικές περικοπές δεν πρέπει να υπονομεύσουν τα αποτελέσματα που έχουν επιτευχθεί με τις πολιτικές για την προώθηση της ισότητας μεταξύ των δύο φύλων ούτε να χρησιμεύουν ως πρόσχημα για να περιοριστούν οι προσπάθειες στο πεδίο αυτό· πιστεύει ότι θα πρέπει αντίθετα να ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να ενσωματώσουν στις πολιτικές τους για την απασχόληση πολιτικές ισότητας των φύλων, αναγνωρίζοντάς τις ως απάντηση στην κρίση με την προώθηση και την πλήρη αξιοποίηση των δεξιοτήτων και των ικανοτήτων όλων των ευρωπαίων· καλεί τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν την ενσωμάτωση της πτυχής του φύλου σε όλες τις σχεδιαζόμενες δημοσιονομικές πολιτικές·

19.  τονίζει ότι τα δικαιώματα των γυναικών δεν θα πρέπει να θεωρούνται, να νοούνται και να επιδιώκονται κατά τρόπο ανταγωνιστικό έναντι των δικαιωμάτων των ανδρών, δεδομένου ότι η βελτίωση των υπηρεσιών πρόνοιας και των δημόσιων υπηρεσιών για οικογένειες συνιστά προϋπόθεση για τη συμμετοχή τόσο των γυναικών όσο και των ανδρών στην αγορά εργασίας· επισημαίνει ότι είναι ανάγκη να προωθηθεί ο καταμερισμός των οικογενειακών και οικιακών ευθυνών· καλεί τα κράτη μέλη να θεσπίσουν μέτρα ή να αναπτύξουν τα ήδη υφιστάμενα, προκειμένου να ξεπεραστούν οι διακρίσεις λόγω φύλου και η άνιση ανάθεση ρόλων, όπως λ.χ. με την ενθάρρυνση των γυναικών να ασκούν το δικαίωμά τους για την φροντίδα των παιδιών και ασθενών συγγενών ή ατόμων με αναπηρία·

20.  τονίζει ότι η μείωση του ποσοστού γεννήσεων στην EE επιδεινώθηκε εξαιτίας της κρίσης, δεδομένου ότι λόγω της ανεργίας, των καταστάσεων επισφάλειας και αβεβαιότητας όσον αφορά το μέλλον και την οικονομία, τα ζευγάρια, και ιδίως οι νέες γυναίκες, καθυστερούν την τεκνοποίηση, συμβάλλοντας ως εκ τούτου περαιτέρω στη δημογραφική γήρανση της Ευρώπης·

21.  τονίζει τη σημασία της μεταρρύθμισης των μακροοικονομικών και κοινωνικών πολιτικών καθώς και των πολιτικών που αφορούν την αγορά εργασίας, για την εξασφάλιση οικονομικής και κοινωνικής δικαιοσύνης για τις γυναίκες, την ανάπτυξη στρατηγικών για την προώθηση της δίκαιης κατανομής του πλούτου, την εξασφάλιση ελάχιστου εισοδήματος και αξιοπρεπών μισθών και συντάξεων, τη μείωση του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων, τη δημιουργία περισσότερων ποιοτικών θέσεων απασχόλησης με δικαιώματα για τις γυναίκες, την εξασφάλιση της πρόσβασης των γυναικών σε ποιοτικές δημόσιες υπηρεσίες, και τη βελτίωση της κοινωνικής προστασίας και των υπηρεσιών που παρέχονται σε επίπεδο γειτονιάς, συμπεριλαμβανομένων βρεφονηπιακών σταθμών, παιδικών σταθμών και άλλων μορφών προσχολικής εκπαίδευσης, κέντρων φύλαξης παιδιών, κοινοτικών κέντρων ελεύθερου χρόνου και παροχής στήριξης σε οικογένειες και διαγενεακών κέντρων·

22.  υπενθυμίζει ότι οι περικοπές στους δημόσιους προϋπολογισμούς δεν είναι ουδέτερες ως προς το φύλο αλλά αποτελούν αποτέλεσμα των μακροδιαρθρωτικών οικονομικών πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ιδίως αποτέλεσμα της εφαρμογής των μέτρων που περιλαμβάνονται στα προγράμματα «οικονομικής διακυβέρνησης» και δημοσιονομικής προσαρμογής, που επιτείνουν και θα συνεχίσουν να επιτείνουν τις ανισότητες μεταξύ των δύο φύλων, την ανεργία των γυναικών και τον «εκθηλυσμό» της φτώχειας· πιστεύει ότι απαιτείται επομένως αλλαγή πολιτικής, δεδομένου ότι οι γυναίκες υπερτερούν σε ποσοστό στον δημόσιο τομέα και είναι κύριες αποδέκτριες των κοινωνικών πολιτικών· ζητεί, στο πλαίσιο αυτό, να αυξηθούν τα σχετικά κονδύλια του προϋπολογισμού·

23.  καλεί τα κράτη μέλη και τα θεσμικά όργανα της Ένωσης να διεξάγουν αξιολόγηση αντικτύπου ως προς το κατά τον σχεδιασμό των μέτρων λιτότητας, προκειμένου οι συνέπειες των μέτρων αυτών να είναι όσο το δυνατόν πιο ουδέτερες ως προς το φύλο·

24.  καλεί τα κράτη μέλη να εισαγάγουν τη συνεκτίμηση της διάστασης του φύλου στον προϋπολογισμό, προκειμένου να αναλυθούν κυβερνητικά προγράμματα και πολιτικές, οι επιπτώσεις τους στην κατανομή των πόρων και η συμβολή τους στην ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών·

25.  τονίζει ότι, σε σχέση με τους άνδρες, οι γυναίκες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να έχουν πιο αργή επαγγελματική εξέλιξη, δεδομένου ότι αποδέχονται αρχικές θέσεις εργασίας κατώτερου επιπέδου ή θέσεις μερικής απασχόλησης και, ως εκ τούτου, είναι πιο ευάλωτες, δεν λαμβάνουν ικανοποιητικές αποδοχές και υποφέρουν περισσότερο από τη φτώχεια·

26.  ζητεί από τα κράτη μέλη και τις περιφερειακές και τοπικές αρχές να διασφαλίσουν επαρκή παροχή υπηρεσιών φροντίδας και φύλαξης παιδιών και άλλων εξαρτώμενων προσώπων, οι οποίες θα είναι οικονομικά προσιτές, προσβάσιμες, ποιοτικές και συμβατές με τα ωράρια εργασίας πλήρους απασχόλησης γυναικών και ανδρών·

27.  επιμένει ότι είναι σημαντικό να ληφθούν άμεσα μέτρα για την εφαρμογή των πολιτικών «επιστροφής στην αγορά εργασίας» και για να ενταχθούν στον επιχειρηματικό κλάδο οι εργαζόμενοι του δημοσίου τομέα, που είναι στην πλειονότητά τους γυναίκες, των οποίων η απασχόληση απειλείται λόγω των δημοσιονομικών περικοπών στον δημόσιο τομέα·

28.  ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ενσωματώσουν τη σφαιρική διάσταση της ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών σε όλες τις πολιτικές τους υπέρ της απασχόλησης, να λάβουν τα ενδεδειγμένα μέτρα για να στηρίξουν την επιστροφή των γυναικών στην εργασία, όχι μόνο σε χαμηλόβαθμες θέσεις αλλά και σε διευθυντικές, και να εγγράψουν την προσέγγιση αυτή στις κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την απασχόληση· εμμένει στην ανάγκη για κατάρτιση κατάλληλου προϋπολογισμού με συνεκτίμηση της διάστασης του φύλου, ιδίως στο πλαίσιο του προσεχούς Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου 2014-2020, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι που ορίζονται στο σύμφωνο για την ισότητα των φύλων, καθώς και στη στρατηγική «Ευρώπη 2020»·

29.  εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η αύξηση της συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας δεν περιλαμβάνεται στην ετήσια επισκόπηση της ανάπτυξης του 2013, παρά το γεγονός ότι αποτελεί έναν από τους πρωταρχικούς στόχους της στρατηγικής ΕΕ 2020· καλεί το Συμβούλιο να προσθέσει την προώθηση της συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας ως προτεραιότητα κατά την έγκριση των φετινών προσανατολισμών των οικονομικών πολιτικών στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου·

30. καλεί τα κράτη μέλη να συμπεριλαμβάνουν και να αναφέρονται συστηματικά στο ζήτημα της ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών σε όλα τα μελλοντικά εθνικά μεταρρυθμιστικά προγράμματα·

31. καλεί τα κράτη μέλη να προωθήσουν ενεργές πολιτικές για την αγορά εργασίας, ισχυρό κοινωνικό διάλογο, πρότυπα εργασίας και κοινωνική προστασία για την προάσπιση των δικαιωμάτων των γυναικών, συμπεριλαμβανομένων των μεταναστριών, και να καταπολεμούν την αναγκαστική και την αδήλωτη εργασία·

32.  καλεί τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν μέτρα για την ενθάρρυνση της συμμετοχής των μητέρων στον κόσμο της εργασίας, όπως για παράδειγμα η τηλεργασία, ή πολιτικές επαγγελματικής κατάρτισης και επανεκπαίδευσης για την ομαλή επιστροφή στην εργασία μετά από απουσία λόγω μητρότητας·

33.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την πρόταση οδηγίας σχετικά με την πιο ισόρροπη εκπροσώπηση των δύο φύλων στις χαμηλότερες διευθυντικές θέσεις των εισηγμένων επιχειρήσεων, προκειμένου οι γυναίκες να μπορούν να παίρνουν θέσεις υψηλότερης ειδίκευσης, με υψηλότερες αποδοχές, και καλεί τα κράτη μέλη να υποστηρίξουν και να προετοιμάσουν την εφαρμογή της· ζητεί τη θέσπιση παρόμοιων δεσμευτικών νομοθετικών μέτρων και από άλλους εργοδότες, όπως τα θεσμικά όργανα, οι αρχές και οι δημόσιοι οργανισμοί σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, τα οποία θα πρέπει να χρησιμεύουν ως παράδειγμα της ισότητας των δύο φύλων στη διαδικασία λήψης αποφάσεων·

34.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη-μέλη να εκπονήσουν στρατηγική για την προώθηση της ισορροπίας μεταξύ των φύλων για μικρού και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις που δεν καλύπτονται από την ανωτέρω οδηγία· καταδικάζει το γεγονός ότι οι γυναίκες υποεκπροσωπούνται στα όργανα λήψης αποφάσεων των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και ότι, ως εκ τούτου, ουσιαστικά αποκλείονται από τη λήψη αποφάσεων στον χρηματοπιστωτικό τομέα· καλεί το Συμβούλιο, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να βελτιώσουν τη συμμετοχή των γυναικών σε όλα τα επίπεδα λήψης αποφάσεων, ιδιαίτερα στους τομείς της κατάρτισης των κρατικών προϋπολογισμών και της διοίκησης των ευρωπαϊκών χρηματοπιστωτικών συστημάτων, συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας· υπογραμμίζει, σε αυτό το πλαίσιο, την ανάγκη να προωθηθούν οι χρηματοοικονομικές γνώσεις των κοριτσιών και των γυναικών·

35.  ζητεί από τα κράτη μέλη να εφαρμόζουν πολιτικές εκτενούς κατάρτισης των εργαζομένων στους τομείς που πλήττονται περισσότερο από τις αρνητικές συνέπειες της κρίσης ή της παγκοσμιοποίησης, για να τους προετοιμάσουν για αλλαγή θέσης εργασίας ή για νέα θέση εργασίας, δεδομένων της ιδιαίτερης θέσης των γυναικών και του γεγονότος ότι οι γυναίκες υποχρεώνονται συχνότερα από τους άνδρες να διακόπτουν τη σταδιοδρομία τους για να φροντίσουν παιδιά, ή ηλικιωμένα ή ασθενή μέλη της οικογένειας, το οποίο έχει επίπτωση στη σταδιοδρομία τους· ζητεί τη συστηματική εφαρμογή προγραμμάτων κατάρτισης στις επιχειρήσεις για να προετοιμαστεί ο επαγγελματικός αναπροσανατολισμός των εργαζομένων, να προταθούν μετατάξεις κατά περίπτωση, και να προβλεφθεί η κατάλληλη εκπαίδευση για όσους αναζητούν εργασία και για τους εργαζομένους χαμηλότερης ειδίκευσης· ζητεί επίσης τη δημιουργία πλήρους μητρώου των ελλείψεων ανά κλάδο εργασίας, ώστε να είναι εφικτή η στοχευμένη προετοιμασία και αναζήτηση εργασίας από μέρους των γυναικών·

36. καλεί τα κράτη μέλη να επανεξετάσουν τα συστήματα κοινωνικής προστασίας τους, με στόχο την εξατομίκευση των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων και των δικαιωμάτων που προβλέπουν τα συστήματα κοινωνικής ασφάλειας προκειμένου να εξαλειφθεί το «πλεονέκτημα του οικογενειάρχη» και να διασφαλίζονται με τον τρόπο αυτό ισότιμα συνταξιοδοτικά δικαιώματα·

37.  υπογραμμίζει ότι οι περικοπές δαπανών στον τομέα της φροντίδας εκ των πραγμάτων ανακατανέμουν τον φόρτο εργασίας σε βάρος των γυναικών και υπονομεύουν την ισότητα των φύλων· και καλεί όλα τα κράτη μέλη να αναπτύξουν σχέδια για την παροχή υπηρεσιών υγείας που μπορούν να δημιουργήσουν κοινωνική δικαιοσύνη και ισότητα των φύλων·

38.  ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προαγάγουν τις πολιτικές και τα προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης που προορίζονται για τις γυναίκες κάθε ηλικίας, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στην επείγουσα ανάγκη για προγράμματα διά βίου μάθησης, καθώς και στην ανάγκη για απόκτηση νέων δεξιοτήτων στον τομέα των νέων τεχνολογιών και της τεχνολογίας της πληροφορίας, προκειμένου να αυξηθεί η πρόσβαση και η συμμετοχή των γυναικών στους διάφορους επιχειρηματικούς τομείς, συμπεριλαμβανομένων του οικονομικού και του χρηματοπιστωτικού, όπου απασχολούνται λίγες γυναίκες, και προβλέποντας επίσης ειδικά συνοδευτικά μέτρα προκειμένου να μπορούν οι γυναίκες να συμβιβάζουν εργασία, κατάρτιση και οικογενειακή ζωή· υπενθυμίζει τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο στην επαγγελματική ένταξη μέσω των πολιτικών κατάρτισης, και καλεί τα κράτη μέλη και την τοπική αυτοδιοίκηση να κάνουν μεγαλύτερη χρήση του Ταμείου αυτού προς όφελος ιδιαίτερα των γυναικών που πλήττονται περισσότερο από την οικονομική κρίση·

39.  υπογραμμίζει τη σημασία της επένδυσης στις γυναίκες και στην ισότητα των φύλων·

40.  ζητεί από τα κράτη μέλη να προωθήσουν και να ενθαρρύνουν την ενεργό συμμετοχή ή την επανένταξη των γυναικών στην αγορά εργασίας και να ενθαρρύνουν την απασχόλησή τους σε στρατηγικούς τομείς της ανάπτυξης, θεσπίζοντας συγκεκριμένα μέτρα για ευέλικτα ωράρια εργασίας, ίση αμοιβή, και μεταρρύθμιση των καθεστώτων φορολογίας και συνταξιοδότησης, καθώς επίσης μέτρα για τη διά βίου μάθηση προκειμένου να εξασφαλίζονται οι δεξιότητες και τα προσόντα που χρειάζονται για την επίτευξη των στόχων της ΕΕ 2020· υπογραμμίζει τη σημασία της υψηλού επιπέδου κατάρτισης ως κινήτρου για την πρόσβαση των γυναικών σε τομείς στους οποίους υποεκπροσωπούνται, όπως για παράδειγμα η επιστημονική έρευνα και η τεχνολογική ανάπτυξη, σε μια περίοδο που η Ευρώπη έχει ανάγκη από περισσότερους ερευνητές προκειμένου να προωθήσει την καινοτομία και να ενισχύσει την οικονομία της· καλεί την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο περαιτέρω προσαρμογής των ευρωπαϊκών διαρθρωτικών ταμείων, να διασφαλίσει την πρόσθετη στήριξη σε τομείς της γυναικείας απασχόλησης που ενδέχεται να θιγούν από την κρίση, και να προσφέρει στήριξη όσον αφορά την παιδική μέριμνα, την κατάρτιση και την πρόσβαση στην απασχόληση·

41.  υπενθυμίζει ότι σε πολλά κράτη μέλη η πρόσβαση των γυναικών (ηλικίας 15-24 ετών) στην πρώτη απασχόληση με πλήρες ωράριο σημειώνει καθοδική πορεία μετά την έναρξη της κρίσης και ότι, για να αντιμετωπίσουν την κατάσταση αυτή, πολλές γυναίκες παρατείνουν τις σπουδές τους· παρατηρεί ότι, παρά την τάση αυτή και το γεγονός ότι η καλύτερη κατάρτιση κατά κανόνα προστάτευε περισσότερο τις γυναίκες, η αξιοποίηση των τίτλων σπουδών τους εξακολουθεί να υστερεί έναντι των ανδρών· καλεί τα κράτη μέλη να εστιάσουν σε στρατηγικές που συνδυάζουν πολιτικές εκπαίδευσης και κατάρτισης με πολιτικές απασχόλησης ειδικά για τις νεαρές γυναίκες·

42.  καλεί τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν ότι στα σχολικά προγράμματα της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης θα περιλαμβάνεται βασική κατάρτιση στα οικονομικά και την επιχειρηματικότητα·

43.  καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη να υπολογίσουν τον αντίκτυπο των νέων συνταξιοδοτικών συστημάτων στις διάφορες κατηγορίες γυναικών, με ιδιαίτερη έμφαση στη μερική και την άτυπη απασχόληση, και να προσαρμόσουν τα συστήματα κοινωνικής πρόνοιας με ιδιαίτερη έμφαση στις νέες γενιές·

44. καλεί τα κράτη μέλη να προωθήσουν την οικονομική χειραφέτηση των γυναικών δίνοντας έμφαση στη γυναικεία επιχειρηματικότητα, ενθαρρύνοντας και υποστηρίζοντας τις γυναίκες που δημιουργούν επιχειρήσεις, και ιδιαίτερα τις νέες γυναίκες και τις μετανάστριες, διευκολύνοντας την πρόσβαση των γυναικών στη χρηματοδότηση, μεταξύ άλλων μέσω μικροπιστώσεων, τεχνικής βοήθειας και μέτρων υποστήριξης, προάγοντας νέα εργαλεία, χρηματοδοτικά και υποστηρικτικά, και ενθαρρύνοντας την ανάπτυξη γυναικείων δικτύων επιχειρηματικότητας και χορηγίας αλλά και την ανταλλαγή ορθών πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών και οικονομικών φορέων· υπογραμμίζει ότι η επένδυση στις γυναίκες και στην ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών έχει μεγάλη σημασία προκειμένου να διασφαλιστεί η οικονομική σταθερότητα και να αποτραπούν οι οικονομικοί κλυδωνισμοί·

45.  καλεί τα κράτη μέλη να βελτιώσουν τη συμμετοχή των γυναικών σε όλα τα επίπεδα λήψης αποφάσεων·

46.  καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη να βελτιώσουν την προώθηση της επιχειρηματικότητας των γυναικών, συμπεριλαμβανομένης της παροχής οικονομικής στήριξης σε γυναίκες επιχειρηματίες·

47.  καλεί τα κράτη μέλη να προωθήσουν τη γυναικεία επιχειρηματικότητα στην πράσινη οικονομία, που αποτελεί πηγή νέων θέσεων απασχόλησης· επισημαίνει ότι οι ανανεώσιμες μορφές ενέργειας μπορούν να δημιουργήσουν προοπτικές απασχόλησης για γυναίκες επιχειρηματίες σε απομακρυσμένες και απόκεντρες περιοχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου η ανεργία των γυναικών είναι ιδιαίτερα υψηλή και υπάρχουν αυξημένες δυνατότητες εκμετάλλευσης των εναλλακτικών μορφών ενέργειας, όπως η αιολική ή η ηλιακή·

48.  υπογραμμίζει τη σημασία των ενεργών πολιτικών για την αγορά εργασίας, των επιθεωρήσεων εργασίας και του κοινωνικού διαλόγου, καθώς και της αναβάθμισης των δεξιοτήτων με στόχο την προώθηση του οικολογικού προσανατολισμού της οικονομίας·

49.  καλεί τα κράτη μέλη να υποστηρίξουν τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης στον τομέα της κοινωνικής οικονομίας, όπου κυριαρχεί η μη αμειβόμενη εργασία των γυναικών και, κυρίως, να αναζητήσουν και να υλοποιήσουν νέες λύσεις που θα προσφέρουν τη δυνατότητα για οικονομική αξιοποίηση της άτυπης αλλά δηλωμένης εργασίας·

50.  καλεί τα κράτη μέλη να υποστηρίξουν τον τομέα της φροντίδας και της υγείας με σκοπό τη δημιουργία προϋποθέσεων για την επίτευξη των στόχων της στρατηγικής ΕΕ 2020 σε σχέση με την απασχόληση των γυναικών·

51.  καλεί τα κράτη μέλη να παρακολουθούν τον αντίκτυπο των περικοπών στις δημόσιες υπηρεσίες φροντίδας και υγείας, που οδηγούν στην επανιδιωτικοποίηση της μέριμνας, ώστε να μην προστεθούν επιπλέον καθήκοντα φροντίδας στις γυναίκες, ο φόρτος των οποίων θα τις υποχρεώσει να επιστρέψουν στον παραδοσιακό τους ρόλο μέσα στην οικογένεια· υπογραμμίζει ότι η εξοικονόμηση χρημάτων στον τομέα της άδειας μητρότητας, της άδειας πατρότητας, της γονικής άδειας, των επιδομάτων τέκνου και λοιπών παροχών φροντίδας και οικογενειακών παροχών έχουν μειώσει σημαντικά το εισόδημα όλων των γυναικών που είναι επιφορτισμένες με ευθύνες μέριμνας·

52. υπενθυμίζει ότι εξακολουθούν να υφίστανται στερεότυπα όσον αφορά τις αντιλήψεις για τη θέση των γυναικών και των ανδρών στην αγορά εργασίας, ότι οι γυναίκες προσπαθούν να συνδυάζουν τις εργασιακές υποχρεώσεις τους με την οικογενειακή τους ζωή και ότι, ως εκ τούτου, είναι πιο εκτεθειμένες στις αλλαγές στον τομέα της απασχόλησης απ’ ό,τι οι άνδρες·

53.  επιμένει ότι θα πρέπει να θεσπιστεί μια πολιτική για τα μέσα μαζικής μεταφοράς, ιδίως για την ανάπτυξη και τη βελτίωσή τους, σε βάση συνεκτίμησης της ισότητας γυναικών και ανδρών, ώστε να μπορούν οι γυναίκες να έχουν ενεργότερη συμμετοχή στην αγορά εργασίας και στην αναζήτηση εργασίας, που θα τους παρέχει πραγματική κινητικότητα·

54.  εκφράζει την ανησυχία του για την κατάσταση των γυναικών που ζουν σε αγροτικές περιοχές, στις οποίες έχει επιδεινωθεί η πρόσβαση σε φάσμα υπηρεσιών· ζητεί από τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν την παροχή στις αγροτικές περιοχές λειτουργικών υπηρεσιών δημόσιων μεταφορών, ιατρικής βοήθειας και άλλων βασικών υπηρεσιών, προκειμένου να περιοριστεί η μετανάστευση προς τις πόλεις και να αποτραπεί η περιθωριοποίηση των περιοχών στην περιφέρεια της Ένωσης·

55. τονίζει τη σημασία ανάληψης αποτελεσματικής δράσης η οποία θα καταστήσει δυνατή τη συμφιλίωση της επαγγελματικής, ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής, γεγονός που θα έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της συμμετοχής των γυναικών από όλα τα τμήματα της κοινωνίας στην κοινωνική και πολιτική ζωή·

56.  τονίζει ότι το πρόγραμμα Erasmus για νέους επιχειρηματίες θα πρέπει να υποστηρίξει συγκεκριμένα τη συμμετοχή των γυναικών, ώστε να αποκτήσουν ίση αυτοπεποίθηση και γνώση στις επιχειρήσεις στην ενιαία αγορά, καθώς και τις απαραίτητες δεξιότητες για τη διοίκηση και την ανάπτυξη μιας επιχείρησης·

57.  τονίζει ότι οι περικοπές στις δημόσιες υπηρεσίες που παρέχουν παιδική μέριμνα έχουν άμεσο αντίκτυπο στην οικονομική ανεξαρτησία των γυναικών και στην εξισορρόπηση επαγγελματικής και προσωπικής ζωής· καλεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο να εγκρίνουν ένα σχέδιο δράσης που θα επιτρέπει την επίτευξη των στόχων που είχαν τεθεί στη Βαρκελώνη για καλύτερη παιδική μέριμνα, μέσω της ανάπτυξης βρεφονηπιακών σταθμών σε μεμονωμένες επιχειρήσεις και μεταξύ επιχειρήσεων· υπογραμμίζει τη σημασία της συλλογικής διαπραγμάτευσης μεταξύ διοίκησης και εργαζομένων, για τη βελτίωση της ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής, σε τομεακό, εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, καθώς και της δημιουργίας ελαστικότερων συνθηκών πρόσβασης και παραμονής στα συστήματα παιδικής μέριμνας για τις κατηγορίες απασχόλησης των γυναικών, με τήρηση τουλάχιστον τρίμηνης προθεσμίας προειδοποίησης για την αναζήτηση νέων θέσεων παιδικής μέριμνας, ώστε να μπορούν οι γυναίκες να συμβιβάζουν την οικογενειακή με την επαγγελματική ζωή·

58.  ζητεί την προώθηση κατάλληλων ρυθμίσεων για την άδεια μητρότητας, την άδεια πατρότητας και τη γονική άδεια, και τη στήριξη πρωτοβουλιών εταιριών για την εξασφάλιση ευελιξίας στα ωράρια εργασίας και την παροχή εσωτερικών υπηρεσιών παιδικής μέριμνας, καθώς και τη διάθεση αυξημένων πόρων για προγράμματα εκπαίδευσης και δια βίου μάθησης, καθώς και για προγράμματα επαγγελματιής κατάρτισης και επανεκπαίδευσης, και την καθιέρωση της επαρκούς στήριξης για μέλη της οικογένειας που παρέχουν φροντίδα, συμπεριλαμβανομένης της παροχής υπηρεσιών ανάπαυλας από τη φροντίδα·

59.  υπογραμμίζει την ανάγκη για επενδύσεις σε οικονομικά προσιτές ποιοτικές υπηρεσίες – όπως στην ολοήμερη παιδική μέριμνα, στα ολοήμερα σχολεία και στη φροντίδα για τους ηλικιωμένους – που συμβάλουν στην προώθηση της ισότητας μεταξύ των φύλων, ενισχύουν την καλύτερη εξισορρόπηση επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής και δημιουργούν ένα πλαίσιο που διευκολύνει την ένταξη ή επανένταξη στην αγορά εργασίας·

60.  υπογραμμίζει ότι καθίσταται αναγκαίο να δημιουργηθούν νέες εγκαταστάσεις για τη φροντίδα των παιδιών, αλλά και να δοθεί επαγγελματικός χαρακτήρας σε άτυπα συστήματα φροντίδας, με τη θέσπιση ποιοτικών προτύπων, τη βελτίωση των όρων αμοιβής, και την παροχή κατάρτισης στο προσωπικό· πρέπει επίσης να λαμβάνονται υπόψη οι ιδιαίτερες ανάγκες των γονέων με ασυνήθη ωράρια εργασίας και των γονέων μονογονεϊκών οικογενειών·

61.  τονίζει την ανάγκη ενίσχυσης της ευθύνης των κυβερνήσεων και των εργοδοτών όσον αφορά τα ζητήματα της ανανέωσης των γενεών και των δικαιωμάτων μητρότητας και πατρότητας, που συνεπάγεται ότι οι γυναίκες θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα να είναι ταυτόχρονα μητέρες και εργαζόμενες χωρίς να τους αφαιρούνται εργασιακά δικαιώματα·

62.  υπογραμμίζει την ανάγκη να περιοριστούν οι επιπτώσεις της οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης για τις οικογένειες, (ιδίως στις περιπτώσεις διαζευγμένων ή μόνων μητέρων, και στις περιπτώσεις όπου τη φροντίδα των παιδιών έχουν αναλάβει συγγενείς ή οι αρχές), δεδομένου ότι οι γυναίκες καλούνται συχνά να επωμιστούν τα οικιακά καθήκοντα· υπογραμμίζει ότι οι γυναίκες εκτίθενται συνεπώς σε μεγαλύτερο κίνδυνο φτώχειας·

63.  εμμένει στην άποψη ότι οι αποφάσεις που έλαβαν ορισμένα κράτη μέλη να προχωρήσουν σε περικοπές στους προϋπολογισμούς τους στους τομείς της παιδικής μέριμνας, της σχολικής και εξωσχολικής εκπαίδευσης, στις επιδοτήσεις σε κυλικεία σχολείων και σχολικές μεταφορές, καθώς και στις ενισχύσεις για την παροχή φροντίδας σε εξαρτώμενα άτομα έχουν άμεσες συνέπειες για τις γυναίκες, οι οποίες καλούνται να αναλάβουν το μεγαλύτερο μέρος των πρόσθετων καθηκόντων που προκαλεί η απόφαση αυτή· υπογραμμίζει ότι αυτό σημαίνει πως οι γυναίκες πρέπει συχνά να καταφεύγουν σε μερική απασχόληση (με τα συνακόλουθα κοινωνικά μειονεκτήματα όσον αφορά τη μείωση του εισοδήματος και των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων)· πιστεύει ότι το δημόσιο δίκτυο παιδικών και βρεφονηπιακών σταθμών και υπηρεσιών ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων για τα παιδιά πρέπει να διευρυνθεί, όπως και το δημόσιο δίκτυο υποστήριξης των ηλικιωμένων και το δημόσιο δίκτυο των δημοτικών νοσοκομείων

64.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ανταποκριθούν στις ειδικές ανάγκες των γυναικών και των κοριτσιών Ρομά, συμπεριλαμβάνοντας τη διάσταση του φύλου σε όλες τις πολιτικές για την ενσωμάτωση των Ρομά, και να παράσχουν προστασία στις ιδιαίτερα ευάλωτες υποομάδες·

65. τονίζει ότι οι περικοπές στις δημόσιες υπηρεσίες που παρέχουν παιδική μέριμνα έχουν άμεσο αντίκτυπο στην οικονομική ανεξαρτησία των γυναικών· επισημαίνει ότι το 2010 η μη απασχόληση και η μερική απασχόληση των γυναικών αποδίδονταν κατά 28,3% στην έλλειψη υπηρεσιών μέριμνας, έναντι 27,9% το 2009, και ότι το 2010 το ποσοστό απασχόλησης των γυναικών με μικρά παιδιά στην ΕΕ ήταν κατά 12,7% χαμηλότερο από εκείνο των άτεκνων γυναικών, διαφορά μεγαλύτερη από το 11,5% που είχε καταγραφεί το 2008·

66.  καλεί τα κράτη μέλη να επενδύσουν στον τομέα της μέριμνας ως πιθανό τομέα ανάπτυξης τόσο για τις γυναίκες όσο και για τους άνδρες, ώστε να καταργηθεί η παραδοσιακή ανάθεση του ρόλου του παρόχου φροντίδας στις γυναίκες, κάτι το οποίο δημιουργεί διαχωρισμό με βάση το φύλο στην αγορά εργασίας· υπογραμμίζει ότι οι περικοπές στον τομέα της φροντίδας οδηγούν στη μετάβαση από τη δημόσια παροχή μέριμνας στη μη αμειβόμενη μέριμνα μέσα στα νοικοκυριά· τονίζει την ανάγκη για κατάλληλες συμβάσεις και κοινωνική προστασία για τους κατ’ οίκον εργαζομένους που παρέχουν προσωπική φροντίδα·

67.  εν αναμονή της ευρωπαϊκής εναρμόνισης, ζητεί από τα κράτη μέλη να διατηρήσουν τα σχετικά επιδόματα, όπως και τα άλλα οικογενειακά επιδόματα στα τρέχοντα επίπεδά τους, ώστε να μην μειωθεί το εισόδημα των γυναικών, και να μεριμνήσουν επίσης για την αποφυγή της παραβίασης των δικαιωμάτων των γυναικών όσον αφορά την άδεια μητρότητας·

68.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να παρακολουθούν προσεκτικά την αυξανόμενη συχνότητα διακρίσεων κατά των εγκύων στην αγορά εργασίας, καθώς έχουν γίνει σχετικές καταγγελίες σε διάφορες χώρες·

69. θεωρεί ότι η φτώχεια των γυναικών δεν προκαλείται μόνο από την τρέχουσα οικονομική κρίση αλλά και από διάφορους άλλους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των στερεοτύπων, των διαφορών στις αποδοχές και τις συντάξεις μεταξύ ανδρών και γυναικών, της ανεπάρκειας των μηχανισμών αναδιανομής στο σύστημα πρόνοιας, στη μη ικανοποιητική εξισορρόπηση επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής, στο μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής των γυναικών και, γενικά, στις κάθε μορφής διακρίσεις με βάση το φύλο, που πλήττουν κατά κύριο λόγο τις γυναίκες· υπογραμμίζει, ωστόσο, ότι η κρίση επιδεινώνει την κατάσταση της διαρκούς ανισότητας· εμμένει στην ανάγκη για καταπολέμηση των στερεοτύπων σε όλες τις σφαίρες και σε όλα τα στάδια της ζωής, δεδομένου ότι αυτά συνιστούν ένα από τα πιο επίμονα αίτια της ανισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών, καθώς επιδρούν στις επιλογές τους όσον αφορά την εκπαίδευση και την απασχόληση, τον καταμερισμό οικιακών και οικογενειακών ευθυνών, τις μισθολογικές ανισότητες, τη συμμετοχή στο δημόσιο βίο, την εκπροσώπηση σε θέσεις λήψης αποφάσεων, κ.λπ.·

70.  καλεί την Επιτροπή να αναθεωρήσει την οδηγία 2006/54/ΕΚ, ιδίως όσον αφορά το θέμα των αποκλίσεων στις αμοιβές μεταξύ των δύο φύλων, όπως ζήτησε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο ψήφισμά του της 24ης Μαΐου 2012, που περιέχει συστάσεις προς την Επιτροπή για την εφαρμογή της αρχής της ίσης αμοιβής εργαζόμενων ανδρών και γυναικών για ίση εργασία ή εργασία ίσης αξίας·

71.  ζητεί από τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να προτείνουν λύσεις που θα διευκολύνουν τη συνέχιση της σταδιοδρομίας των γυναικών, και να καταπολεμήσουν κυρίως τις μισθολογικές ανισότητες που συνδέονται με τις άδειες μητρότητας·

72. εφιστά την προσοχή των κρατών μελών στην ανάγκη για μέτρα ενίσχυσης του εισοδήματος, συμπεριλαμβανομένης της κατάρτισης προγραμμάτων ελάχιστου εισοδήματος και κοινωνικής βοήθειας για άτομα που δυσκολεύονται να καλύψουν τις βασικές ανάγκες τους, και ιδίως για άτομα που έχουν παιδιά ή ευθύνες περίθαλψης και για μονογονεϊκές οικογένειες·

73.  επισημαίνει ότι η οικονομική κρίση ενισχύει την παρενόχληση, την κακοποίηση και τη βία κατά των γυναικών σε όλες τις μορφές της, και συμβάλλει ιδιαίτερα στην αύξηση της πορνείας· υπογραμμίζει ότι οι γυναίκες εξακολουθούν να αποτελούν θύματα της πιο διαδεδομένης παράβασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων παγκοσμίως, σε όλα τα μορφωτικά, κοινωνικά και οικονομικά στρώματα· τονίζει την ανάγκη για αύξηση των δημόσιων οικονομικών και ανθρώπινων πόρων που είναι διαθέσιμοι για την παρέμβαση σε ομάδες που εκτίθενται στον κίνδυνο της φτώχειας και σε καταστάσεις στις οποίες κινδυνεύουν παιδιά, νέοι, ηλικιωμένοι, άτομα με αναπηρίες και άστεγοι·

74.  καλεί τα κράτη μέλη να επανεξετάσουν και να επισημάνουν τις άμεσες και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στις γυναίκες, με ιδιαίτερη έμφαση στο κατά πόσον και με ποιον τρόπο οι επιπτώσεις επιδεινώνουν τις υφιστάμενες ανισότητες μεταξύ των φύλων, καθώς και στις συναφείς συνέπειες, όπως ο αυξημένος κίνδυνος άσκησης βίας λόγω φύλου, η υπονόμευση της υγείας μητέρας και παιδιού και η φτώχεια των ηλικιωμένων γυναικών·

75.  τονίζει ότι στην τρέχουσα κατάσταση οικονομικής κρίσης και δημοσιονομικής λιτότητας, οι γυναίκες διαθέτουν ακόμα λιγότερους πόρους για να προστατευθούν και να προστατεύσουν τα παιδιά τους από τη βία, και ότι συνεπώς είναι ακόμη σημαντικότερη η αποφυγή των άμεσων οικονομικών επιπτώσεων της βίας κατά των γυναικών και των παιδιών στο δικαστικό σύστημα και στις κοινωνικές και υγειονομικές υπηρεσίες·

76. υπογραμμίζει ότι το θεσμικό πλαίσιο για τις πολιτικές ισότητας των φύλων, συμπεριλαμβανομένων των φορέων ισότητας και των γυναικείων οργανώσεων, πλήττεται από τις περικοπές στη χρηματοδότηση· καλεί τα κράτη μέλη να διατηρήσουν το επίπεδο της κρατικής χρηματοδότησης για τους φορείς ισότητας μεταξύ των δύο φύλων, των κέντρων περίθαλψης γυναικών και των γυναικείων οργανώσεων, δεδομένου ότι αποτελούν αποτελεσματικά μέσα για την εξεύρεση βιώσιμων λύσεων για την έξοδο από την κρίση και εξασφαλίζουν την ενεργό συμμετοχή στην προετοιμασία των μελλοντικών μέτρων ανάκαμψης· επισημαίνει ότι οι περικοπές στη χρηματοδότηση για τις οργανώσεις γυναικών υπονομεύουν τη συμμετοχή των γυναικών στην κοινωνία των πολιτών και στην πολιτική, με αποτέλεσμα η φωνή τους να ακούγεται ακόμη λιγότερο στην κοινωνία.

77.  καλεί το ευρωπαϊκό ίδρυμα για την ισότητα των φύλων να αναλάβει τη διαρκή και συστηματική παρακολούθηση και αξιολόγηση των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης στις συνθήκες εργασίας των γυναικών, όσον αφορά τις διακρίσεις στις προσλήψεις, τον αυξημένο φόρτο εργασίας, την πίεση και το άγχος στην εργασία, τον εκφοβισμό και την ψυχολογική παρενόχληση· υπογραμμίζει ότι τα υπάρχοντα στοιχεία δεν αντικατοπτρίζουν πλήρως τη σκληρότητα του αντικτύπου της κρίσης στις γυναίκες· καλεί, επίσης, την Επιτροπή να διεξαγάγει εκτίμηση των επιπτώσεων όσον αφορά την ισότητα των φύλων των μέτρων οικονομικής πολιτικής και των απαντήσεών της στην τρέχουσα κρίση·

78.  καλεί τα κράτη μέλη να στηρίξουν σθεναρά την κατάρτιση προϋπολογισμού με γνώμονα το φύλο, προκειμένου να ενισχυθεί η ισότητα των φύλων με την διόρθωση των δυσμενών συνεπειών στα έσοδα και τις δαπάνες, και τη βελτίωση της διακυβέρνησης και της λογοδοσίας, ιδίως σε ό,τι αφορά τους εθνικούς προϋπολογισμούς·

79.  καλεί τα κράτη μέλη να θεσπίσουν δημοσιονομικά μέσα που αντικατοπτρίζουν την ανάγκη για ισότητα των δύο φύλων·

80.  καλεί όλα τα κράτη μέλη να κυρώσουν τη Σύμβαση της ΔΟΕ για τις Οικιακές Βοηθούς (Σύμβαση 189)·

81.  υπογραμμίζει τη σημασία της διασφάλισης κατάλληλης ισορροπίας ανάμεσα στην ασφάλεια και την ευελιξία στην αγορά εργασίας, μέσω της πλήρους εφαρμογής των αρχών της ευελιξίας με ασφάλεια, και της αντιμετώπισης του κατακερματισμού της αγοράς εργασίας, παρέχοντας τόσο επαρκή κοινωνική προστασία για τα άτομα σε περιόδους μετάβασης ή με εποχιακές συμβάσεις ή συμβάσεις μερικής απασχόλησης όσο και πρόσβαση σε δυνατότητες κατάρτισης, επαγγελματικής εξέλιξης και πλήρους απασχόλησης·

82. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

• [1]  ΕΕ L 376, 27.12.2006, σ. 36.
• [2]  ΕΕ L 204, 26.7.2006, σ. 23.
• [3]  ΕΕ L 373, 21.12.2004, σ. 37.
• [4]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P6_TA(2009)0371.
• [5]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P6_TA(2010)0306.
• [6]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2010)0231.
• [7]  ΕΕ C 70E, 8.3.2012, σ. 1.
• [8]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2011)0085.
• [9]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2011)0086.
• [10]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2011)0330.
• [11]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2011)0367.
• [12]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2011)0458.
• [13]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2012)0069.
• [14]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2012)0225.
• [15]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2012)0321.
• [16]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2012)0322.
• [17]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2011)0092.
• [18]  Eurostat, το 2010 το 23% των πολιτών της ΕΕ διέτρεχαν κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού –Τεύχος 9/2012.
• [19]  OECD, Society at a Glance 2011, OECD Social Indicators, @OECD2011.
• [20]  Eurostat: ποσοστά ανεργίας των γυναικών, ΕΕ-27.
• [21]  Eurostat: εναρμονισμένο ποσοστό ανεργίας για άνδρες και γυναίκες –Σεπτέμβριος 2012, Ευρωπαϊκή Ένωση.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Από το 2008 και μετά, η παγκόσμια οικονομία ζει στους ρυθμούς διαδοχικών κρίσεων: χρηματοπιστωτική κρίση, οικονομική κρίση ενώ έχουμε περάσει πλέον στην κοινωνική κρίση. Ο τελευταίος αυτός παράγοντας υποτιμήθηκε από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, οι οποίες αρχικά έλαβαν μέτρα αναθέρμανσης της οικονομίας για να προχωρήσουν, στη συνέχεια, σε προγράμματα δημοσιονομικής εξυγίανσης προκειμένου να βάλουν τέλος στη δίνη των δημόσιων ελλειμμάτων και να συμμορφωθούν προς τη Συνθήκη του Μάαστριχτ. Η εξυγίανση των προϋπολογισμών των κρατών μελών συγκάλυψε σε μεγάλο βαθμό την κοινωνική κρίση, η οποία τροφοδοτήθηκε από τις επάλληλες οικονομικές κρίσεις και πλήττει ιδιαίτερα τις γυναίκες.

Το 2008, όταν άρχισε η οικονομική κρίση, ο άμεσος αντίκτυπος ήταν εντονότερος στην εργασία των ανδρών σε σχέση με τις γυναίκες. Ενώ λοιπόν οι γυναίκες δεν ήταν τα πρώτα θύματα της κρίσης, ωστόσο από το 2009 και μετά υπήρξε μεγάλη αύξηση του αριθμού τους μεταξύ των θυμάτων.

Θα πρέπει, εντούτοις, να επισημάνουμε τις διαφορές ανάλογα με το κράτος μέλος και τους τομείς δραστηριότητας· όσον αφορά τους άνδρες, οι απώλειες θέσεων εργασίας αφορούσαν τον βιομηχανικό τομέα ο οποίος αντέδρασε πιο άμεσα στην κρίση· οι γυναίκες που δραστηριοποιούνται κυρίως στον τομέα των υπηρεσιών επλήγησαν σε μεταγενέστερη φάση. Οι νέες γυναίκες επίσης, που διαθέτουν καλύτερη κατάρτιση, παρέμειναν για μεγαλύτερο διάστημα προστατευμένες από την κρίση, μολονότι οι τίτλοι σπουδών τους δεν έτυχαν της ίδιας αναγνώρισης, με αποτέλεσμα να επηρεαστεί ο μισθός τους.

Οι Ευρωπαίες πλήττονται από μια σιωπηρή κρίση. Οι συνέπειες της κρίσης ήρθαν με πιο αργό ρυθμό και ήταν λιγότερο βίαιες απ’ ό, τι για τους άνδρες, αλλά πλέον έχουν παγιωθεί. Ωστόσο, η εργασία των ανδρών θα ανακάμψει ταχύτερα ενώ τα μέτρα εξοικονόμησης που εφαρμόζονται στις δημόσιες υπηρεσίες θα έχουν μονιμότερες συνέπειες στην εργασία των γυναικών.

Ακόμη πιο βαθιά ριζωμένη είναι η αντίληψη ότι η ανεργία των ανδρών είναι πιο σοβαρή από αυτή των γυναικών.

Οι διάφορες πτυχές της προβληματικής αυτής έχουν ήδη εξετασθεί λεπτομερώς σε αρκετές εκθέσεις της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων από την αρχή της έβδομης κοινοβουλευτικής περιόδου.

Οι πολιτικές δημοσιονομικής λιτότητας: διπλή τιμωρία για τις γυναίκες

Ενώ πλήττονταν ήδη πριν από την κρίση περισσότερο σε σχέση με τους άνδρες από την ανεργία, την επισφαλή απασχόληση και τους χαμηλούς μισθούς, οι γυναίκες υφίστανται πλέον την επίδραση των μέτρων που λαμβάνουν οι κυβερνήσεις για να περιορίσουν τα δημόσια ελλείμματα με αποτέλεσμα να καθίστανται παράγοντας προσαρμογής στην κρίση.

Οι γυναίκες που εργάζονται στον δημόσιο τομέα, όπου αποτελούν περίπου το 70% των υπαλλήλων κατά μέσο όρο, είναι τα κατεξοχήν θύματα των δημοσιονομικών περικοπών που αποφάσισαν οι κυβερνήσεις των κρατών μελών. Η μείωση του αριθμού των ατόμων που εργάζονται στον δημόσιο τομέα φτάνει το 25% σε ορισμένα κράτη μέλη[1]. Επιπλέον, στον δημόσιο τομέα υπήρξε μείωση ή πάγωμα των μισθών και σε πολλές περιπτώσεις οι συμβάσεις ορισμένου χρόνου δεν ανανεώθηκαν.

Μια άλλη αρνητική συνέπεια, τα μέτρα μείωσης των οικογενειακών επιδομάτων, της άδειας μητρότητας, των επιδομάτων για τις μονογονεϊκές οικογένειες, επέτειναν τον κίνδυνο της φτώχειας για τις γυναίκες και ενίσχυσαν τον βαθμό εξάρτησής τους από άλλα μέλη της οικογένειας.

Για όσες διατηρούν την εργασία τους, συχνά αυτή απαιτεί λιγότερα προσόντα από όσα διαθέτουν και από τους τίτλους σπουδών τους και το τίμημα της παραμονής στην εργασία είναι ο κίνδυνος υποβάθμισης των προσόντων τους. Επιπλέον, οι προτεινόμενες θέσεις εργασίας είναι συχνότερα συμβάσεις ορισμένου χρόνου ή εργασίας μερικής απασχόλησης και όχι συμβάσεις αορίστου χρόνου.

Το 2011, ποσοστό 31,6% των γυναικών απασχολούνταν σε θέσεις μερικής απασχόλησης. Το φαινόμενο έχει πάρει τέτοιες διαστάσεις που η Επιτροπή δεν μιλά πλέον για εργασία μερικής απασχόλησης αλλά για ανεργία μερικής απασχόλησης[2].

Στην προσπάθειά τους να αποφύγουν την ανεργία, οι νέες γυναίκες παραμένουν για μακρύτερο χρονικό διάστημα στους κύκλους σπουδών ή παρατείνουν τις περιόδους άσκησης για να καθυστερήσουν την είσοδό τους στην αγορά εργασίας ή εγκαταλείπουν ακόμη και την αναζήτηση απασχόλησης.

Οι γυναίκες που διατηρούν την εργασία τους καλούνται να αντιμετωπίσουν το θέμα του συνδυασμού επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής, αναγκάζονται να συσσωρεύουν εκτός από την εργασία τους και τα οικιακά καθήκοντα τα οποία επωμίζονται κατά μείζον μέρος, ενώ συχνά αναλαμβάνουν και την υποστήριξη των εξαρτώμενων ατόμων (παιδιά, γονείς, ασθενείς ή άτομα με αναπηρία).

Οι διάφορες περικοπές στις κοινωνικές παροχές και οι μειώσεις των προϋπολογισμών για τις κοινωνικές υποδομές, την εκπαίδευση, τη φύλαξη των παιδιών, την υγεία και τη φροντίδα εξαρτώμενων ατόμων έχουν ως αποτέλεσμα τη μετακύλιση της ευθύνης αυτής στα νοικοκυριά, συχνότατα στις γυναίκες, με αποτέλεσμα να τις αναγκάζουν να εγκαταλείπουν ή να περιορίζουν την αμειβόμενη εργασία τους προκειμένου να αναλάβουν υπηρεσίες που δεν παρέχονται πλέον από το κράτος ή στις οποίες δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν οικονομικά.

Η άτυπη εργασία χρησιμεύει ως καταφύγιο για ορισμένες γυναίκες, είτε γιατί δεν μπορούν πλέον να αντιμετωπίσουν το άχθος των διαφόρων αυτών καθηκόντων είτε γιατί η αμοιβή της εργασίας στην οποία απασχολούνται έχει πάψει να αρκεί για να καλύψουν τις φορολογικές αυξήσεις και τη μείωση των κοινωνικών παροχών. Προτιμούν λοιπόν να εγκαταλείψουν την αγορά εργασίας και να περάσουν στην άτυπη οικονομία. Ο συνδυασμός των διαφόρων αυτών παραγόντων συμβάλλει στη διαιώνιση των ανισοτήτων λόγω φύλου.

Συστάσεις για την έξοδο από την κρίση

Είναι απαραίτητο να ενταχθεί η προοπτική της ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών στις απαντήσεις που θα δώσουν οι δημόσιες αρχές στην κρίση.

Ένας από τους μοχλούς δράσης περνά από την εκπαίδευση και την κατάρτιση, τόσο την αρχική όσο και τη διά βίου, προκειμένου να υπάρχει η δυνατότητα προσαρμογής στις εξελίξεις της αγοράς εργασίας. Οι προοπτικές απασχόλησης για τα επόμενα χρόνια καταδεικνύουν ότι 15% των θέσεων με λιγότερα προσόντα πρόκειται να εκλείψουν ενώ για το 15% των νέων θέσεων που θα δημιουργηθούν θα απαιτούνται υψηλά προσόντα[3]. Κατά συνέπεια, όλες οι πολιτικές κατάρτισης θα πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο επανασχεδιασμού στο πλαίσιο του οποίου θα συνεκτιμάται η ειδική θέση των γυναικών.

Με την προοπτική αυτή θα πρέπει να υπάρξει κινητοποίηση του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου, όπως και όλων των άλλων ευρωπαϊκών προγραμμάτων, ώστε, μέσω της επαγγελματικής ένταξης, να καταστεί εφικτή μια μεγαλύτερη κοινωνική ένταξη.

Θα πρέπει να τονισθεί πόσο αρνητικές συνέπειες είχαν οι δημοσιονομικές περικοπές στον συνδυασμό επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής, οι οποίες πλήττουν περισσότερο τους μόνους γονείς, κατά κανόνα τις γυναίκες. Στην παραμονή των γυναικών στην απασχόληση θα συμβάλει η βελτίωση των δυνατοτήτων φύλαξης των παιδιών μέσω της ανάπτυξης βρεφονηπιακών σταθμών σε μεμονωμένες επιχειρήσεις και μεταξύ επιχειρήσεων. Τούτο μπορεί να επιτευχθεί κυρίως μέσα από συλλογικές διαπραγματεύσεις με τους κοινωνικούς εταίρους.

Η κρίση αποτέλεσε παράγοντα επιδείνωσης των βιαιοπραγιών εις βάρος των γυναικών (παρενόχληση, βία στην εργασία και συζυγική βία). Οι δημοσιονομικές περικοπές δεν πρέπει να υπονομεύουν τη χρηματοδότηση προγραμμάτων και ενώσεων που αγωνίζονται κατά της βίας αυτού του είδους.

Θα πρέπει να υπογραμμιστεί πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος της γυναίκας για την έξοδο από την κρίση και ότι, ως προς το θέμα αυτό, οι προτάσεις της Επιτροπής σχετικά με την ισορροπία μεταξύ ανδρών και γυναικών στις θέσεις λήψης αποφάσεων κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση. Πέρα απ’ αυτό, θα πρέπει να ληφθεί ένα σύνολο μέτρων ώστε να επιτευχθεί πρόοδος όσον αφορά τη θέση των γυναικών στην κοινωνία, ώστε να συμπράττουν με πιο εποικοδομητικό τρόπο στη λήψη πολιτικών και οικονομικών αποφάσεων.

Τέλος, ο ρόλος της Επιτροπής είναι ζωτικός όσον αφορά την εξασφάλιση της συνεκτίμησης των στόχων και των δεσμεύσεων για ισότητα των φύλων στις πολιτικές για την απασχόληση και τις οικονομικές πολιτικές της ΕΕ. Θα πρέπει επίσης να αξιοποιήσει τα προγράμματα ανάκαμψης για να ενισχύσει τα δικαιώματα των γυναικών και να συμπεριλάβει τη διάσταση της ισότητας των φύλων σε όλες τις πτυχές του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου 2014-2020.

• [1]  Διεθνές Γραφείο Εργασίας, Έκθεση σχετικά με τις παγκόσμιες τάσεις της απασχόλησης, 2012, σ. 18.
• [2]  Ευρωπαϊκή Επιτροπή, έκθεση σχετικά με την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών στην Ευρωπαϊκή Ένωση – 2010.
• [3]  Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 26ης Οκτωβρίου 2011 σχετικά με την Ατζέντα για νέες δεξιότητες και θέσεις εργασίας , P7_TA(2011)0466.

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων (30.1.2013)

προς την Επιτροπή Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων

σχετικά με τον αντίκτυπο της οικονομικής κρίσης στην ισότητα των φύλων και τα δικαιώματα των γυναικών
(2012/2301(INI))

Συντάκτρια γνωμοδότησης: Gabriele Zimmer

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η Επιτροπή Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων καλεί την Επιτροπή Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:

1.  τονίζει τη σημασία της εμβληματικής πρωτοβουλίας «Πλατφόρμα για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού»· ζητεί από τα κράτη μέλη να χρησιμοποιήσουν πλήρως το πρόγραμμα Ευρώπη για τους Πολίτες και το επικείμενο πρόγραμμα για την κοινωνική αλλαγή και την καινοτομία, ιδίως όσον αφορά την αποτελεσματική υλοποίηση των στόχων της ισότητας των φύλων· τονίζει τη σημασία του προγράμματος «Δάφνη ΙΙΙ», ιδίως όσον αφορά την προστασία των γυναικών από όλες τις μορφές βίας και την ανάγκη να επιτευχθεί υψηλό επίπεδο προστασίας της υγείας, της ευημερίας και της κοινωνικής συνοχής· ζητεί από τα κράτη μέλη να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα για την πρόσβαση τους στο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το οποίο διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στον τομέα της επαγγελματικής ολοκλήρωσης μέσω των πολιτικών εκπαίδευσης και κατάρτισης, και να χρησιμοποιήσουν τα κονδύλιά που διατίθενται για στοχευμένα προγράμματα καταπολέμησης της φτώχειας·

2.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ενσωματώσουν μια γενική προσέγγιση για την ισότητα των φύλων σε όλες τις πολιτικές, ιδίως στον τομέα της απασχόλησης, προκειμένου να διευκολυνθεί η απασχόληση των γυναικών , και να συμπεριλάβουν την προσέγγιση αυτή στις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για την απασχόληση· καλεί επίσης την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν την ισότητα των φύλων στο πλαίσιο της οικονομικής διακυβέρνησης, της βιώσιμης ανάπτυξης και των πράσινων θέσεων εργασίας, της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης της μετανάστευσης, της συνεργασίας και της ανάπτυξης, της υγείας και της ασφάλειας, και να προγραμματίσουν ή να εφαρμόσουν μέτρα για την καταπολέμηση ή τον περιορισμό των συνεπειών της κρίσης και των συναφών μέτρων λιτότητας·

3.  καλεί τα κράτη μέλη να επανεξετάσουν και να επισημάνουν τις άμεσες και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στις γυναίκες, ιδίως το κατά πόσον και με ποιον τρόπο οι επιπτώσεις επιδεινώνουν τις υφιστάμενες ανισότητες μεταξύ των φύλων, καθώς και συναφείς συνέπειες, όπως ο αυξημένος κίνδυνος άσκησης βίας λόγω φύλου, η υπονόμευση της υγείας μητέρας και παιδιού και η φτώχεια των ηλικιωμένων γυναικών·

4.  καλεί την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο περαιτέρω προσαρμογής των ευρωπαϊκών διαρθρωτικών ταμείων, να διασφαλίσει την πρόσθετη στήριξη σε τομείς της γυναικείας απασχόλησης που ενδέχεται να θιγούν από την κρίση, και να παρέχει στήριξη όσον αφορά τη μέριμνα των παιδιών, την κατάρτιση και την πρόσβαση στην απασχόληση·

5.  παρατηρεί ότι, το ποσοστό ανεργίας των γυναικών είναι σταθερά υψηλότερο από ό,τι των ανδρών, γεγονός που προσθέτει άλλη μία πρόκληση στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν ήδη οι γυναίκες στην αγορά εργασίας, στις οποίες περιλαμβάνονται οι άμεσες ή έμμεσες διακρίσεις, η πολλαπλή διάκριση που υφίστανται ευάλωτες γυναίκες, όπως οι γυναίκες με αναπηρία, η ύπαρξη του μισθολογικού χάσματος ανάμεσα στα φύλα, η μερική απασχόληση, οι επισφαλείς συνθήκες εργασίας, η φτώχεια των εργαζομένων, η μεγάλη συγκέντρωση εργαζομένων στον άτυπο τομέα απασχόλησης με χαμηλότερες αποδοχές, η εκμετάλλευση των εργαζομένων ως οικιακό προσωπικό που στο μεγαλύτερο μέρος τους είναι μετανάστριες, η μικρότερη κοινωνική προστασία και οι ανεπαρκείς συντάξεις λόγω των προαναφερθέντων παραγόντων και η ριζική αναδιαμόρφωση των διατάξεων κοινωνικής πρόνοιας που θίγουν τις φτωχές οικογένειες και τους μόνους γονείς καθώς και φορολογικά συστήματα που έχουν δυσμενή αντίκτυπο στις γυναίκες· καλεί τα κράτη μέλη να αναλάβουν δράση για την καταπολέμηση του κατακερματισμού της αγοράς εργασίας, με στόχο την προώθηση της πρόσβασης των γυναικών σε ποιοτική απασχόληση με αξιοπρεπείς αμοιβές και επαρκή κοινωνική προστασία·

6.  πιστεύει ότι οι σημερινές επιπτώσεις της κρίσης θα έχουν μακροπρόθεσμο αντίκτυπο στις γυναίκες λόγω του μεγάλου διαχωρισμού της αγοράς εργασίας με κριτήριο το φύλο, με συγκέντρωση των γυναικών σε τομείς που χαρακτηρίζονται από χαμηλές αμοιβές και άτυπες μορφές εργασίας καθώς και συστήματα μερικής απασχόλησης που έχουν άμεσο αντίκτυπο στις συνταξιοδοτικές συνεισφορές των γυναικών· υπογραμμίζει τη σημασία της αντιμετώπισης του κατακερματισμού της αγοράς εργασίας και των βαθύτερων αιτίων για το γυναικείο πρόσωπο της φτώχειας με την εξασφάλιση τόσο επαρκούς κοινωνικής προστασίας σε μεταβατικές περιόδους όσο και σε περιπτώσεις συμβάσεων προσωρινής ή μερικής απασχόλησης, και την πρόσβαση στην κατάρτιση, στη σταδιοδρομία και σε ευκαιρίες πλήρους απασχόλησης· ζητεί να καθορισθούν βέλτιστες πρακτικές και συστάσεις για τα κράτη μέλη ως προς τα εθνικά τους μέτρα για την ενσωμάτωση ή την επανένταξη γυναικών στο εργατικό δυναμικό, και, γενικότερα, για την εκρίζωση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού γυναικών και παιδιών·

7.  παρατηρεί ότι τα μέτρα λιτότητας, όπως οι περικοπές σε δαπάνες για κοινωνικές και υγειονομικές υπηρεσίες σε εθνικό επίπεδο, συνήθως επηρεάζουν πρώτα τις γυναίκες και τα κορίτσια· οι ανισότητες μεταξύ των δύο φύλων σε παγκόσμιο επίπεδο συμβάλλουν στο να αναλαμβάνουν συχνά οι γυναίκες την αποκλειστική ευθύνη για τα παιδιά και τα άρρωστα μέλη της οικογένειας, γεγονός που σημαίνει ότι οι περικοπές όσον αφορά την κρατική ενίσχυση αυξάνουν τον μη αμειβόμενο φόρτο εργασίας των γυναικών·

8.  Επισημαίνει ότι το χάσμα στις αμοιβές μεταξύ ανδρών και γυναικών έχει φτάσει σχεδόν στο 17 %· καλεί τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν ίσες αμοιβές για ισότιμη εργασία μεταξύ ανδρών και γυναικών και να εξαλείψουν τις διακρίσεις λόγω φύλου· καλεί την Επιτροπή να υποβάλει το ταχύτερο δυνατό σχέδιο οδηγίας που θα περιλαμβάνει μέτρα για να ξεπεραστεί το χάσμα των αμοιβών μεταξύ των φύλων και ίση ή αντίστοιχη εργασία·

9.  τονίζει ότι τα δικαιώματα των γυναικών δεν θα πρέπει να θεωρούνται, να νοούνται και να επιδιώκονται κατά τρόπο ανταγωνιστικό έναντι των δικαιωμάτων των ανδρών, δεδομένου ότι η βελτίωση των υπηρεσιών πρόνοιας και των δημόσιων υπηρεσιών για οικογένειες συνιστά προϋπόθεση για τη συμμετοχή τόσο των γυναικών όσο και των ανδρών στην αγορά εργασίας· επισημαίνει ότι είναι ανάγκη να προωθηθεί ο καταμερισμός των οικογενειακών και οικιακών ευθυνών· καλεί τα κράτη μέλη να θεσπίσουν μέτρα ή να αναπτύξουν τα ήδη υφιστάμενα προκειμένου να ξεπεραστούν οι διακρίσεις λόγω φύλου και η άνιση ανάθεση ρόλων, όπως λ.χ. με την ενθάρρυνση των γυναικών να ασκούν το δικαίωμά τους για την φροντίδα των παιδιών και ασθενών συγγενών ή ατόμων με αναπηρία·

10. τονίζει τη σημασία της μεταρρύθμισης των μακροοικονομικών και κοινωνικών πολιτικών καθώς και των πολιτικών που αφορούν την αγορά εργασίας με σκοπό να διασφαλισθεί η οικονομική και κοινωνική δικαιοσύνη για τις γυναίκες, να αναπτυχθούν στρατηγικές για την προώθηση της δίκαιης κατανομής του πλούτου, για την εξασφάλιση ελάχιστου εισοδήματος και αξιοπρεπών μισθών και συντάξεων, τη μείωση του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων, τη δημιουργία περισσότερων ποιοτικών θέσεων απασχόλησης με δικαιώματα για τις γυναίκες, την εξασφάλιση της πρόσβασης σε ποιοτικές δημόσιες υπηρεσίες για τις γυναίκες και τη βελτίωση της κοινωνικής προστασίας και των υπηρεσιών που παρέχονται σε επίπεδο γειτονιάς, συμπεριλαμβανομένων βρεφονηπιακών σταθμών, παιδικών σταθμών και άλλων μορφών προσχολικής εκπαίδευσης, κέντρων φύλαξης παιδιών, κοινοτικών κέντρων ελεύθερου χρόνου και παροχής στήριξης σε οικογένειες και διαγενεακών κέντρων·

11. πιστεύει ότι η ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών αποτελεί θεμελιώδη ευρωπαϊκό στόχο και πρέπει να εξακολουθήσει να συνιστά μια από τις βασικές απαντήσεις για να ξεπεραστεί η τρέχουσα οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση·

12. επισημαίνει ότι οι αποκλίσεις μεταξύ ανδρών και γυναικών όσον αφορά την απασχόληση, τους μισθούς, τη διακοπή της επαγγελματικής σταδιοδρομίας και τη μερική απασχόληση για λόγους ανάληψης οικογενειακών ευθυνών έχουν σοβαρές συνέπειες στον υπολογισμό των συντάξεων και ως εκ τούτου οι συντάξεις των γυναικών είναι συχνά χαμηλότερες και διατρέχουν οι ίδιες κίνδυνο φτώχειας· καλεί τα κράτη μέλη να επανεξετάσουν τα συστήματα κοινωνικής προστασίας τους με στόχο την εξατομίκευση των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων και των δικαιωμάτων που προβλέπουν τα συστήματα κοινωνικής ασφάλειας προκειμένου να εξαλειφθεί το «πλεονέκτημα του οικογενειάρχη» και να διασφαλίζονται με τον τρόπο αυτό ισότιμα συνταξιοδοτικά δικαιώματα·

13. επισημαίνει ότι οι μισθολογικές διαπραγματεύσεις καθίστανται όλο και περισσότερο αποκεντρωμένες εξαιτίας της κρίσης και ότι ο διαχωρισμός με βάση το φύλο αποτελεί πρόκληση για τις συλλογικές διαπραγματεύσεις, αναγνωρίζει δε τον ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι κοινωνικοί εταίροι, ιδίως οι συνδικαλιστικές ενώσεις, στο να θέσουν το εν λόγω θέμα στην ημερήσια διάταξη των διαπραγματεύσεων·

14. καλεί τα κράτη μέλη να προωθήσουν ενεργητικές πολιτικές για την αγορά εργασίας, ισχυρό κοινωνικό διάλογο, πρότυπα εργασίας και κοινωνική προστασία για τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των γυναικών, συμπεριλαμβανομένων των μεταναστριών, και να καταπολεμούν την αναγκαστική και την αδήλωτη εργασία·

15. καλεί όλα τα κράτη μέλη να κυρώσουν τη Σύμβαση της ΔΟΕ για τις Οικιακές Βοηθούς (Σύμβαση 189)·

16. υπογραμμίζει τη σημασία των ενεργητικών πολιτικών για την αγορά εργασίας, των επιθεωρήσεων εργασίας και του κοινωνικού διαλόγου καθώς και της αναβάθμισης των δεξιοτήτων με στόχο την προώθηση του οικολογικού προσανατολισμού της οικονομίας·

17. ζητεί από τα κράτη μέλη να καταρτίσουν συγκεκριμένα προγράμματα για την προαγωγή της ενεργού συμμετοχής ή την επανένταξη των γυναικών στην αγορά εργασίας, καθώς και να δημιουργήσουν συγκεκριμένες ευκαιρίες για διά βίου μάθηση για την εξασφάλιση δεξιοτήτων και προσόντων, όπως η χειραφέτηση και η οικοδόμηση εμπιστοσύνης και ικανοτήτων, που απαιτούνται για την επίτευξη των κοινωνικών στόχων και των στόχων για την απασχόληση της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»·

18. καλεί τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν τη συμμετοχή των γυναικών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων σχετικά με τις πολιτικές απαντήσεις στην κρίση, και να θεσπίσουν τα μέτρα που απαιτούνται για την προώθηση υψηλών ποσοστών απασχόλησης μεταξύ των γυναικών, όπως η διασφάλιση ελεύθερης και ισότιμης πρόσβασης σε οικονομικά προσιτές δημόσιες και ιδιωτικές υπηρεσίες για την φροντίδα των παιδιών όλων των ηλικιακών ομάδων καθώς και υπηρεσίες φροντίδας εξαρτώμενων ατόμων με κατάλληλο ωράριο· ζητεί την προώθηση κατάλληλων ρυθμίσεων για την άδεια μητρότητας, πατρότητας και τη γονική άδεια, και τη στήριξη πρωτοβουλιών εταιριών για την εξασφάλιση ευελιξίας στα ωράρια εργασίας και εσωτερικές υπηρεσίες φροντίδας παιδιών, καθώς και τη διάθεση αυξημένων πόρων για προγράμματα εκπαίδευσης, δια βίου μάθησης καθώς και για προγράμματα απόκτησης και ανάκτησης επαγγελματικών προσόντων, και την καθιέρωση της επαρκούς στήριξης για μέλη της οικογένειας που παρέχουν φροντίδα, συμπεριλαμβανομένης της παροχής υπηρεσιών ανάπαυλας από τη φροντίδα·

19. καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη να χαράξουν πολιτικές και να καταρτίσουν προγράμματα που θα προωθούν την εξισορρόπηση μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής· υπογραμμίζει την ανάγκη για επενδύσεις σε οικονομικά προσιτές καθολικές ποιοτικές υπηρεσίες – όπως στην ολοήμερη παιδική μέριμνα, στα ολοήμερα σχολεία και στη φροντίδα για τους ηλικιωμένους – που συμβάλουν στην προώθηση της ισότητας μεταξύ των φύλων, ενισχύουν την καλύτερη εξισορρόπηση επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής και δημιουργούν ένα πλαίσιο που διευκολύνει την ένταξη ή επανένταξη στην αγορά εργασίας·

20. υπογραμμίζει ότι οι γυναίκες είναι συχνά οι πρώτες που χάνουν τις θέσεις εργασίας τους ή έρχονται αντιμέτωπες με μειώσεις μισθών σε περιόδους κρίσης· πιστεύει ότι η προστασία των τομέων όπου συνήθως απασχολούνται γυναίκες αποτελεί αναγκαίο μέτρο για την άμβλυνση των αρχικών επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης και την εξασφάλιση μακροπρόθεσμης σταθερότητας·

21. εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η αύξηση της συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας δεν περιλαμβάνεται στην ετήσια επισκόπηση της ανάπτυξης για το 2013 παρά το γεγονός ότι αποτελεί έναν από τους πρωταρχικούς στόχους της στρατηγικής «ΕΕ 2020»· καλεί το Συμβούλιο να προσθέσει την προώθηση της συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας ως προτεραιότητα κατά την έγκριση των φετινών προσανατολισμών των οικονομικών πολιτικών στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου·

22. καλεί επίσης τα κράτη μέλη να χαράξουν πολιτικές επαγγελματικής κατάρτισης·

23. υπογραμμίζει την ανάγκη να περιοριστούν οι επιπτώσεις της οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης για τις οικογένειες, (ιδίως στις περιπτώσεις διαζευγμένων γονέων ή αυτές όπου τη φροντίδα των παιδιών έχουν αναλάβει συγγενείς ή οι αρχές), συμπεριλαμβανομένων των μονογονεϊκών οικογενειών, συνεκτιμώντας ότι οι γυναίκες επωμίζονται τα οικιακά καθήκοντα·

24. επισημαίνει ότι υπάρχουν αποκλίσεις μεταξύ των ποσοστών απασχόλησης των γυναικών μεταξύ των κρατών μελών που κυμαίνονται μεταξύ 48,6% και 77,2%, και πιστεύει ότι για το λόγο αυτό απαιτούνται ειδικά μέτρα σε κάθε περίπτωση με στόχο την επίτευξη των στόχων της στρατηγικής «ΕΕ 2020»·

25. τονίζει την ανάγκη προώθησης της γυναικείας επιχειρηματικότητας, ενθαρρύνοντας τις γυναίκες να συστήνουν τη δική τους επιχείρηση και διευκολύνοντας την πρόσβαση των γυναικών στη χρηματοδότηση·

26. προειδοποιεί ότι οι τρέχουσες συνθήκες κρίσης μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο που διατρέχουν οι γυναίκες όσον αφορά την ενδοοικογενειακή βία·

27.  εκφράζει την ανησυχία του για τις βαθιές περικοπές στις δημόσιες δαπάνες που προκύπτουν από την επιβολή μέτρων λιτότητας, οι οποίες οδηγούν σε σοβαρές περικοπές σε θέσεις εργασίας και υπηρεσίες του δημοσίου τομέα, με αποτέλεσμα πολλές γυναίκες να αναγκάζονται να στραφούν από την αμειβόμενη εργασία στην ανεργία ή την μη αμειβόμενη εργασία, και να εκτίθενται σε ακόμα υψηλότερο κίνδυνο φτώχειας·

28. υποστηρίζει ότι πρέπει να ληφθούν μέτρα προκειμένου να περιοριστεί ο διαχωρισμός με βάση το φύλο στην αγορά εργασίας , τόσο οριζοντίως (υπερεκπροσώπηση των γυναικών σε επαγγέλματα με χαμηλότερο εισόδημα), όσο και καθεστώς, (η υποεκπροσώπηση των γυναικών σε θέσεις εξουσίας και λήψης απόφασεων) τονίζει ότι οι επισφαλείς συνθήκες εργασίας εξακολουθούν να αποτελούν θέμα ισότητας των φύλων, όχι μόνο σε τομείς με χαμηλή εξειδίκευση και λίγα προσόντα αλλά και σε επαγγέλματα που απαιτούν ανώτερη εκπαίδευση, όπως η αποκαλούμενη ακαδημαϊκή επισφάλεια, η οποία χαρακτηρίζεται από υπερεκπροσώπηση των γυναικών·

29. τονίζει ότι στην τρέχουσα κατάσταση οικονομικής κρίσης και δημοσιονομικής λιτότητας, οι γυναίκες διαθέτουν ακόμα λιγότερους πόρους για να προστατευθούν και να προστατεύσουν τα παιδιά τους από τη βία, και ότι συνεπώς είναι ακόμη σημαντικότερη η αποφυγή των άμεσων οικονομικών επιπτώσεων της βίας κατά των γυναικών και των παιδιών στο δικαστικό σύστημα και στις κοινωνικές και υγειονομικές υπηρεσίες·

30. εφιστά την προσοχή των κρατών μελών στην ανάγκη για μέτρα ενίσχυσης του εισοδήματος, συμπεριλαμβανομένης της κατάρτισης προγραμμάτων ελάχιστου εισοδήματος και κοινωνικής βοήθειας για άτομα που δυσκολεύονται να καλύψουν τις βασικές ανάγκες τους, και ιδίως για άτομα που έχουν παιδιά ή ευθύνες περίθαλψης και για μονογονεϊκές οικογένειες·

31. τονίζει την ανάγκη για την αξιολόγηση του αντίκτυπου στην ισότητα των φύλων και για την κατάρτιση προϋπολογισμού με γνώμονα το φύλο σε όλα τα μέτρα που λαμβάνονται και όλους τους πόρους που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης, ιδίως στην περίπτωση του ΕΚΤ· καλεί τα κράτη μέλη να στηρίξουν σθεναρά την κατάρτιση προϋπολογισμού με κριτήριο το φύλο προκειμένου να ενισχυθεί η ισότητα των φύλων με την διόρθωση των δυσμενών συνεπειών στα έσοδα και τις δαπάνες και να βελτιώσουν την διακυβέρνηση και την απόδοση ευθυνών, ιδίως σε ότι αφορά τους εθνικούς προϋπολογισμούς·

32. υπογραμμίζει τη σημασία της επένδυσης στις γυναίκες και στην ισότητα των φύλων·

33. εκφράζει την ανησυχία του για την κατάσταση των γυναικών που ζουν σε αγροτικές περιοχές, στις οποίες έχει επιδεινωθεί η πρόσβαση σε φάσμα υπηρεσιών· ζητεί από τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν την παροχή στις αγροτικές περιοχές λειτουργικών υπηρεσιών δημόσιων μεταφορών, ιατρικής βοήθειας και άλλων βασικών υπηρεσιών, προκειμένου να περιοριστεί η μετανάστευση προς τις πόλεις και να αποτραπεί η περιθωριοποίηση των περιοχών στην περιφέρεια της Ένωσης·

34. καλεί τα κράτη μέλη να βελτιώσουν τη συμμετοχή των γυναικών σε όλα τα επίπεδα λήψης αποφάσεων·

35. ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να λάβουν μέτρα για την καλύτερη προώθηση της επιχειρηματικότητας των γυναικών, συμπεριλαμβανομένης της χρηματοδοτικής στήριξης των γυναικών επιχειρηματιών·

36. επισημαίνει ότι, σε περιόδους κρίσης, πολλά αγαθά ή υπηρεσίες τα οποία προηγουμένως παρέχονταν επί πληρωμή, πλέον παράγονται ή παρέχονται στο πλαίσιο των οικιακών εργασιών από τις γυναίκες χωρίς αμοιβή· ως εκ τούτου, υπογραμμίζει την ανάγκη για πληρέστερες επίσημες στατιστικές στις οποίες θα συμπεριλαμβάνεται η μη αμειβόμενη εργασία προκειμένου να εκτιμάται πλήρως ο αντίκτυπος της κρίσης και των μέτρων λιτότητας στην κατάσταση των γυναικών και των ανδρών στην αγορά εργασίας·

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	24.1.2013
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	37 1 0
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Georges Bach, Edit Bauer, Heinz K. Becker, Phil Bennion, Pervenche Berès, Vilija Blinkevičiūtė, Milan Cabrnoch, David Casa, Alejandro Cercas, Minodora Cliveti, Marije Cornelissen, Emer Costello, Andrea Cozzolino, Frédéric Daerden, Sari Essayah, Marian Harkin, Nadja Hirsch, Stephen Hughes, Ádám Kósa, Jean Lambert, Patrick Le Hyaric, Thomas Mann, Elisabeth Morin-Chartier, Csaba Őry, Siiri Oviir, Συλβάνα Ράπτη, Licia Ronzulli, Elisabeth Schroedter, Joanna Katarzyna Skrzydlewska, Jutta Steinruck, Traian Ungureanu, Andrea Zanoni
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Malika Benarab-Attou, Sergio Gutiérrez Prieto, Richard Howitt, Paul Murphy, Ria Oomen-Ruijten, Gabriele Zimmer
Αναπληρωτές (άρθρο 187, παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Jens Nilsson

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	19.2.2013
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	20 1 4
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Regina Bastos, Marije Cornelissen, Iratxe García Pérez, Mikael Gustafsson, Mary Honeyball, Teresa Jiménez-Becerril Barrio, Constance Le Grip, Astrid Lulling, Ulrike Lunacek, Elisabeth Morin-Chartier, Krisztina Morvai, Siiri Oviir, Antonyia Parvanova, Joanna Senyszyn, Joanna Katarzyna Skrzydlewska, Marc Tarabella, Britta Thomsen, Inês Cristina Zuber
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Minodora Cliveti, Silvia Costa, Anne Delvaux, Mariya Gabriel, Nicole Kiil-Nielsen, Licia Ronzulli, Angelika Werthmann