SPRAWOZDANIE w sprawie przygotowania wieloletnich ram finansowych dotyczących finansowania współpracy UE na rzecz państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku oraz krajów i terytoriów zamorskich na lata 2014-2020 (11. Europejski Fundusz Rozwoju)

27.2.2013 - (2012/2222(INI))

Komisja Rozwoju
Sprawozdawca: Patrice Tirolien

Procedura : 2012/2222(INI)

Przebieg prac nad dokumentem podczas sesji

Dokument w ramach procedury :

A7-0049/2013

Teksty złożone :

A7-0049/2013

Debaty :

PV 11/03/2013 - 25
CRE 11/03/2013 - 25

Głosowanie :

PV 12/03/2013 - 10.9
Wyjaśnienia do głosowania

Teksty przyjęte :

P7_TA(2013)0076

PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO
UZASADNIENIE
OPINIA Komisji Budżetowej
OPINIA Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia
WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

w sprawie przygotowania wieloletnich ram finansowych dotyczących finansowania współpracy UE na rzecz państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku oraz krajów i terytoriów zamorskich na lata 2014-2020 (11. Europejski Fundusz Rozwoju)

(2012/2222(INI))

Parlament Europejski,

– uwzględniając umowę z Kotonu zawartą między państwami Afryki, Karaibów i Pacyfiku a Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi w dniu 23 czerwca 2000 r.[1],

– uwzględniając część IV Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) i decyzję o stowarzyszeniu zamorskim z dnia 27 listopada 2001 r.[2] dotyczącą stowarzyszenia między UE (wcześniej WE) a szeregiem krajów i terytoriów zamorskich (KTZ),

– uwzględniając przyjęty przez Komisję w dniu 16 lipca 2012 r. wniosek dotyczący decyzji Rady w sprawie stowarzyszenia krajów i terytoriów zamorskich z Unią Europejską (decyzja o stowarzyszeniu zamorskim) (COM(2012)0362), który jest obecnie przedmiotem negocjacji w Radzie,

– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 7 grudnia 2011 r. pt. „Przygotowanie wieloletnich ram finansowania współpracy UE z państwami Afryki, Karaibów i Pacyfiku oraz krajami i terytoriami zamorskimi w latach 2014–2020 (11. Europejski Fundusz Rozwoju)” (COM(2011)0837),

– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 13 października 2011 r. pt. „Zwiększanie wpływu unijnej polityki rozwoju – Program działań na rzecz zmian” przyjęty w dniu 13 października 2011 r. (COM(2011)0637),

– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 21 czerwca 2001 r. pt. „Program działania na rzecz włączenia kwestii równości płci do wspólnotowej współpracy w dziedzinie rozwoju” (COM(2001)0295),

– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 12 września 2012 r. pt. „Korzenie demokracji i zrównoważonego rozwoju: Współpraca Europy ze społeczeństwem obywatelskim w dziedzinie stosunków zewnętrznych (COM(2012)0492),

– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 29 czerwca 2011 r. zatytułowany „Budżet z perspektywy «Europy 2020»” (COM(2011)0500),

– uwzględniając konsensus europejski w sprawie rozwoju z dnia 20 grudnia 2005 r., podobnie jak europejski plan działań w dziedzinie rozwoju i wynikające z niego wytyczne,

– uwzględniając europejski konsensus w sprawie pomocy humanitarnej z dnia 18 grudnia 2007 r.,

– uwzględniając konkluzje Rady z dni 29 czerwca 2012 r. oraz 15 października 2012 r.,

– uwzględniając art. 32 Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych ratyfikowanej przez Unię Europejską w dniu 23 grudnia 2010 r.,

– uwzględniając rezolucję Wspólnego Zgromadzenia Parlamentarnego AKP-UE w sprawie integracji osób niepełnosprawnych w krajach rozwijających się (ACP-EU/100.954/11),

– uwzględniając plan działania Unii Europejskiej na rzecz równości płci oraz wzmocnienia pozycji kobiet w kontekście współpracy na rzecz rozwoju (2010–2015),

– uwzględniając wytyczne Unii Europejskiej w sprawie zwalczania przemocy wobec kobiet i dziewcząt oraz zwalczania wszelkich form ich dyskryminacji,

– uwzględniając art. 48 Regulaminu,

– uwzględniając sprawozdanie Komisji Rozwoju oraz opinie Komisji Budżetowej i Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia(A7-0049/2013),

A. mając na uwadze, że umowa wewnętrzna ustanawiająca 10. EFR wygaśnie w dniu 31 grudnia 2013 r. i że Komisja w swoim komunikacie COM(2011)0837 przedstawiła projekt umowy wewnętrznej, która od 1 stycznia 2014 r. ma zastąpić wcześniejszą umowę;

B. mając na uwadze, że projekt ten, przewidziany na lata 2014–2020, jest obecnie negocjowany w Radzie, w czym Parlament nie bierze udziału; mając na uwadze, że nic nie stoi jednak na przeszkodzie, by Parlament, opierając się na komunikacie Komisji zawierającym projekt umowy wewnętrznej, sporządził sprawozdanie z własnej inicjatywy dotyczące 11. EFR;

C. mając na uwadze, że Komisja nie przewiduje ujęcia EFR w budżecie w 2014 r., lecz dopiero od 2021 r., co jest godne ubolewania; mając jednak na uwadze, że warto się do tego przygotować już teraz, aby nie doprowadziło to do zmniejszenia środków przyznawanych na partnerstwo AKP-UE oraz na pomoc rozwojową ogółem;

D. mając na uwadze konieczność przyznania wystarczających środków na 11. EFR, aby UE wywiązała się ze zobowiązań w dziedzinie rozwoju uzgodnionych na szczeblu międzynarodowym i przeznaczyła 0,7% PKB na pomoc na rzecz rozwoju, przyczyniając się w ten sposób do realizacji milenijnych celów rozwoju (MCR);

E. mając na uwadze, że sprawozdania dotyczące postępów w dziedzinie milenijnych celów rozwoju obrazują nierówne postępy oraz że milenijne cele rozwoju w dziedzinie zdrowia matek i dzieci nie zostaną zrealizowane w roku 2015 w większości krajów AKP;

F. mając na uwadze, że propozycje finansowe na lata 2014–2020, omawiane obecnie w Radzie, są niepokojące w kontekście przyszłości europejskiej polityki na rzecz rozwoju, a także w kontekście stowarzyszenia, które łączy KTZ z UE;

G. mając na uwadze, że choć pozostaje jeszcze wiele do zrobienia w celu osiągnięcia istotnego postępu, pomoc UE jest coraz bardziej skuteczna oraz że wspólnotowe działania na rzecz międzynarodowej solidarności cieszą się poparciem u ponad trzech czwartych obywateli europejskich;

H. mając na uwadze, że innowacyjne metody finansowania są niezbędne do zwiększenia oficjalnej pomocy rozwojowej, gdyż zapewniają sprawiedliwszy wkład sektora gospodarczego i finansowego;

I. mając na uwadze, że donatorzy muszą przestać popierać stosowanie zasady własnej odpowiedzialności krajów partnerskich i tym samym pozbawiać ich środków finansowych, które potrzebują do wzmocnienia swoich instytucji i usług publicznych;

J. mając na uwadze, że państwa rozwijające muszą pilnie ustanowić system podatkowy, w którym uwzględnią zdolność własnych obywateli do płacenia podatków;

K. mając na uwadze, że w swym komunikacie dotyczącym programu działań na rzecz zmian Komisja wyraża chęć stosowania zasady zróżnicowania w przydziale środków europejskiej polityki na rzecz rozwoju, do której należy 11. EFR oraz wprowadza zasadę tematycznej koncentracji działań, a także stosowanie łączenia pożyczek i dotacji i wsparcie dla sektora prywatnego;

L. mając na uwadze, że konsensus europejski w sprawie rozwoju i umowa z Kontonu przypisują organizacjom społeczeństwa obywatelskiego oraz władzom lokalnym i regionalnym zasadniczą rolę w zwalczaniu ubóstwa i w działaniach na rzecz dobrego sprawowania rządów;

M. mając na uwadze, że wniosek w sprawie decyzji o stowarzyszeniu zamorskim uznaje specyfikę krajów i terytoriów zamorskich(KTZ), które zmagają się z odmiennymi problemami niż problemy krajów AKP; mając na uwadze, że stowarzyszenia zamorskie nie powinny w związku z tym być już obejmowane EFR, lecz instrumentem finansowym ad hoc ujętym w budżecie UE;

N. mając na uwadze, że umowa o partnerstwie 2000/483/WE między członkami grupy państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku a Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi, podpisana w Kotonu w dniu 23 czerwca 2000 r., stanowi, iż sytuacja kobiet i kwestie równości płci należy systematycznie uwzględniać we wszystkich dziedzinach, zarówno politycznych i gospodarczych, jak i społecznych;

O. mając na uwadze, że w planie działania Unii Europejskiej uznano, że udział kobiet w życiu publicznym i aspekt równości płci są istotne dla rozwoju jej krajów partnerskich i osiągnięcia milenijnych celów rozwoju; mając na uwadze, że w ramach programu działań na rzecz zmian równość kobiet i mężczyzn stanowi główną oś działań Unii;

Cele 11. EFR

1. przypomina, że głównym celem zarówno europejskiej polityki na rzecz rozwoju (zgodnie z art. 208 TFUE), jak i umowy z Kotonu i europejskiego konsensusu na rzecz rozwoju jest ograniczenie, a docelowo wyeliminowanie ubóstwa; nalega w związku z tym, aby co najmniej 90% środków przyznanych dla państw AKP w ramach 11. EFR spełniało kryteria oficjalnej pomocy rozwojowej, ustanowione przez Komitet Pomocy Rozwojowej OECD;

2. uważa, że osiągnięcie tego celu wymaga zwiększenia wysiłków w zakresie realizacji milenijnych celów rozwoju, w przypadku których odnotowano najmniejsze postępy, w szczególności tych dotyczących podstawowych sektorów społecznych i równości płci zgodnie z art. 22, 25 i 31 umowy z Kotonu; ponownie wyraża swoje poparcie dla inicjatywy i umów dotyczących milenijnych celów rozwoju i wzywa Komisję i państwa członkowskie, by w porozumieniu z krajami AKP w 11. EFR przyznały 20% środków na świadczenie podstawowych usług społecznych, w szczególności w dziedzinie zdrowia i podstawowej edukacji, aby zapewnić realizację milenijnych celów rozwoju 2, 3, 4, 5 i 6 oraz innych zobowiązań w zakresie rozwoju ustanowionych na szczeblu międzynarodowym; w związku z tym apeluje, aby do 11. EFR i jego programowania stosować wskaźniki skuteczności działania dotyczące równości płci, proponowane w europejskim planie działań na rzecz uwzględnienia równości kobiet i mężczyzn w unijnej współpracy na rzecz rozwoju, co pozwoli zapewnić właściwą i ciągłą realizację działań sporadycznych oraz propagowanie kwestii płci we wszystkich programach;

3. z naciskiem apeluje do Komisji i krajów partnerskich o priorytetowe traktowanie wsparcia przeznaczonego na umocnienie systemów opieki zdrowotnej, aby zapewnić dostęp do podstawowych świadczeń w dziedzinie zdrowia matek, zdrowia reprodukcyjnego i zdrowia dzieci ze szczególnym uwzględnieniem najuboższej ludności oraz walki z HIV/AIDS, przypominając, że cele te są milenijnymi celami rozwoju, w stosunku do których postępy okazały się niezadowalające w wielu krajach AKP;

4. uważa, że dla osiągnięcia powyższego celu niezwykle ważne jest angażowanie najsłabszych grup społecznych, w tym kobiet, dzieci i osób niepełnosprawnych, we wszystkie projekty, które mają na celu eliminację ubóstwa, na etapie ich planowania, realizacji i oceny;

5. wyraża uznanie dla okazywanej przez Komisję woli bardziej strategicznego i skoordynowanego działania w obszarze zabezpieczenia społecznego w krajach rozwijających się i wzywa do prowadzenia – w partnerstwie z krajami AKP – zintegrowanej polityki zabezpieczenia społecznego obejmującej także wsparcie dla podstawowych mechanizmów, takich jak utworzenie progów zabezpieczenia społecznego z tytułu 11. EFR;

Wspieranie rozwoju gospodarczego i społecznego KTZ

6. przypomina, że EFR finansuje nie tylko partnerstwo AKP-UE, ale również stowarzyszenie KTZ-UE, złożone w szczególności z 26 KTZ;

7. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że wniosek w sprawie decyzji o stowarzyszeniu dostrzega potrzebę wprowadzenia nowego zrównoważonego partnerstwa z KTZ, skupiającego się na czterech nowych celach:

– zwiększeniu konkurencyjności KTZ,

– zwiększeniu ich zdolności do przystosowania się,

– zmniejszeniu ich podatności na zagrożenia,

– wspieraniu ich współpracy z innymi partnerami;

8. ubolewa nad brakiem instrumentu finansowego poświęconego wyłącznie KTZ i włączonego do budżetu UE, co umożliwiłoby demokratyczną i przejrzystą kontrolę przyznawanych w ten sposób środków;

9. wzywa do lepszej współpracy między regionami najbardziej oddalonymi, krajami AKP i krajami trzecimi sąsiadującymi z KTZ, do połączonego wykorzystywania poszczególnych instrumentów finansowych przeznaczonych dla tych regionów, krajów AKP i państw trzecich, a także do ułatwionego dostępu KTZ i regionów najbardziej oddalonych do posiedzeń plenarnych Wspólnego Zgromadzenia Parlamentarnego AKP-UE w charakterze obserwatorów, z zastrzeżeniem regulaminu Zgromadzenia;

Ujęcie w budżecie i koperta finansowa

10. ponownie wzywa do budżetyzacji Europejskiego Funduszu Rozwoju (EFR) w następnym okresie programowania, a gdyby to nie nastąpiło, począwszy od 2021 r. w połączeniu z pełnym przeniesieniem do sekcji 4 wieloletnich ram finansowych („UE jako partner globalny”), ponieważ przyczyniłoby się to do bardziej skutecznego promowania priorytetów Unii oraz wsparcia tematycznego, a także zwiększyłoby kontrolę demokratyczną, widoczność, przewidywalność oraz spójność działań UE jako największego światowego dostarczyciela pomocy na rzecz rozwoju;

11. zwraca się do Komisji, by przygotowała budżetyzację EFR na jak najlepszych warunkach, regularnie informowała Parlament Europejski o tych przygotowaniach i prowadziła ścisłą współpracę z krajami AKP, by zapewnić ich przyszły udział w realizacji EFR;

12. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że klucze podziału proponowane przez państwa członkowskie w 11. EFR są zbliżone do kluczy podziału w przypadku budżetu UE i z zadowoleniem przyjmuje również dostosowanie okresu programowania 11. EFR do okresu realizacji wieloletnich ram finansowych UE;

13. popiera propozycję Komisji dotyczącą przeznaczenia na 11. EFR maksymalnej łącznej kwoty 30 319 000 000 EUR (w cenach z 2011 r.) i chciałby, by kwoty przyjęte dla 11. ERF i dla innych instrumentów współpracy, w tym instrumentu finansowania współpracy na rzecz rozwoju, pozwalały utrzymać oficjalną pomoc rozwojową UE na jej aktualnym poziomie, względnie ją zwiększyć i przyczynić się w ten sposób do osiągnięcia przez państwa członkowskie UE wspólnego celu polegającego na przeznaczeniu 0,7% ich PKB na oficjalną pomoc rozwojową;

14. podkreśla konieczność – z uwagi na dużą podatność niektórych krajów AKP na zagrożenie katastrofami – dokonania dużych inwestycji w ograniczenie ryzyka katastrof w programach na rzecz rozwoju finansowanych przez EFR; podkreśla, że inwestycje te mają zasadnicze znaczenie dla zmniejszenia potrzeb pojawiających się w nagłych sytuacjach oraz dla zwiększenia odporności krajów AKP na takie sytuacje;

15. głęboko ubolewa nad umową zawartą przez państwa członkowskie w dniu 8 lutego 2013 r. dotyczącą obniżenia o 11% puli środków dla 11. EFR zaproponowanej w lipcu 2012 r. przez Komisję; zwraca uwagę na poważną sprzeczność, jak istnieje między wielokrotnymi zobowiązaniami Rady do osiągnięcia do 2015 r. celów w zakresie pomocy na rzecz rozwoju a poważnymi cięciami środków przeznaczonych na solidarność międzynarodową poczynionymi zarówno w budżetach państw członkowskich, jak i UE;

16. uważa, że dokonując tego rodzaju cięć budżetowych, UE i państwa członkowskie, jako główni donatorzy oficjalnej pomocy rozwojowej, będą w dużej części ponosili odpowiedzialność, jeżeli w 2015 r. nie zostanie osiągnięty cel zmniejszenia ubóstwa na świecie o połowę;

17. podkreśla znaczenie posiadania budżetu UE odpowiadającego wyzwaniom, jakim należy sprostać, zwłaszcza w czasach kryzysu, z uwagi na to, że umożliwia on finansowanie, które nie mogłoby zostać zapewnione na szczeblu krajowym, w szczególności finansowanie rozwoju; w tym kontekście i z myślą o tym, aby budżet UE nie zależał wyłącznie od poziomu płatności, nalega na konieczność stworzenia zasobów własnych, takich jak podatek od transakcji finansowych;

18. pragnie, aby, niezależnie od klucza podziału i ostatecznych kwot przyjętych dla 11. EFR, kwota przewidziana na KTZ w łącznej puli środków EFR była taka sama jak kwota zaproponowana przez Komisję;

19. pragnie, aby w 11. EFR część środków przeznaczona na program Intra-AKP oraz na programy regionalne była taka sama, jak w 10. EFR, przy jednoczesnym przewidzeniu elastycznej kwoty środków bez konkretnego przeznaczenia oraz zapewnieniu maksymalnej komplementarności między tymi środkami a przyszłym programem panafrykańskim przewidzianym w przyszłym instrumencie finansowania współpracy na rzecz rozwoju, ponieważ środki te w części posłużą do finansowania nowego instrumentu reagowania na kryzysy zewnętrzne o wymiarze międzynarodowym (np. kryzys finansowy, żywnościowy czy humanitarny), które mogą dotknąć jakiś kraj AKP, a także pilnej pomocy humanitarnej; podkreśla znaczenie tych programów, które przyczyniają się do zwiększenia możliwości przygotowania się krajów AKP na sytuacje nagłe, ich odporności na nie oraz koordynacji działań w sytuacjach nadzwyczajnych, odbudowy i rozwoju;

20. uważa, że należy przyznać około 5% zasobów 11. EFR na wydatki wspierające Komisji w celu zapewnienia efektywnego zarządzania tym instrumentem;

Reforma europejskiej polityki na rzecz rozwoju i 11. EFR

21. przypomina, że umowa z Kotonu nadal powinna stanowić podstawowe ramy odniesienia dla 11. EFR;

22. uważa, że rzeczywiste wprowadzenie w życie zasady zróżnicowania w dostępie do środków 11. EFR może przynieść pozytywne skutki tylko wtedy, gdy zasada jest równoważona przez wskaźnik podatności na zagrożenia, uzupełniający kryterium PKB, łączący krajowy wskaźnik pomiaru ubóstwa i nierówności oraz uwzględniający szczególną sytuację małych wyspowych krajów rozwijających się, zgodnie z art. 2 tiret ostatnie umowy z Kotonu; przypomina, że tylko utrzymanie ścisłego dialogu politycznego będzie warunkowało zaakceptowanie tej zasady przez naszych partnerów z grupy AKP;

23. przyznaje jednak, że zastosowanie zasady zróżnicowania jest niezbędne w dialogu politycznym, by zachęcić kraje AKP o średnich dochodach i dochodach mieszczących się w górnej strefie dochodów średnich do stworzenia państwa opiekuńczego i opracowania krajowej polityki redystrybucji bogactw oraz zwalczania ubóstwa i nierówności;

24. pragnie jednak zwrócić uwagę na znaczenie utrzymania wszystkich krajowych pul środków przeznaczonych na 11. EFR, ponieważ europejska pomoc rozwojowa może jeszcze mieć decydujący wpływ w niektórych krajach AKP o średnich dochodach i dochodach mieszczących się w górnej strefie dochodów średnich przez wspieraniu reform prawodawstwa mających na celu zmniejszenie nierówności;

25. uważa, że w ramach zróżnicowania należy uwzględnić również szczególną sytuację państw niestabilnych, wychodząc z założenia, że konsekwencje dla ludności upadłego państwa są bardzo negatywne i niweczą postęp osiągnięty w obszarze rozwoju; podkreśla, że przywrócenie rządów prawa w upadłym państwie wydaje się być o wiele bardziej kosztowne i długotrwałe niż zwiększenie wsparcia dla państw uznanych za niestabilne i domaga się w związku z tym, aby w ramach programowania 11. EFR szczególną uwagę poświęcono regionowi Sahelu i Rogowi Afryki;

26. zauważa, że program na rzecz zmian zawiera nowe propozycje, zwłaszcza propozycję łączenia dotacji i pożyczek oraz propozycję wsparcia sektora prywatnego; uznaje, że wykorzystanie tych mechanizmów powinno mieć na celu przede wszystkim wyrwanie obywateli krajów rozwijających się z ubóstwa i uzależnienia od pomocy oraz przyczynienie się do wzmocnienia sektora prywatnego w krajach AKP, gdyż w przeciwnym przypadku sprzyjałyby one rozwojowi i wzrostowi, które nie byłyby zrównoważone; zwraca się do Komisji o poinformowanie Parlamentu Europejskiego o wynikach niedawno zamówionej analizy udziału sektora prywatnego w rozwoju i rozszerzaniu działalności w obszarze łączenia dotacji i pożyczek UE;

27. przyznaje, że nowe sposoby finansowania, takie jak łączenie dotacji i pożyczek, posiadają na pewno zalety w kontekście zmniejszania się zasobów publicznych; niemniej jednak apeluje do Komisji i EBI o wykonanie niezależnych i dogłębnych ocen skutków, aby zmierzyć wpływ tych nowych sposobów finansowania na ograniczenie ubóstwa, środowisko itp.; w tym kontekście z zadowoleniem przyjmuje wprowadzenie „Results Measurement Framework” (REM), wskaźnika umożliwiającego EBI zmierzenie wpływu na rozwój wszystkich jego działań przeprowadzanych poza UE; wzywa Komisję do opublikowania wytycznych i precyzyjnych kryteriów wyjaśniających zasady, jakimi należy się kierować przy wyborze projektów w ramach wdrażania tych nowych narzędzi; apeluje wreszcie o wzmocnienie synergii i uzupełniającego charakteru działań Komisji, EBI oraz innych europejskich dwustronnych instytucji finansowych, takich jak banki rozwoju;

28. uznaje ponadto znaczenie wspierania sektora prywatnego, a zwłaszcza mikroprzedsiębiorstw i MŚP w krajach AKP, aby sprzyjać tworzeniu bogactwa i powstawaniu uwarunkowań korzystnych dla przedsiębiorstw, co umożliwi wzrost bardziej sprzyjający włączeniu społecznemu, zrównoważony oraz mający wpływ na ograniczanie ubóstwa;

29. odnotowuje powstanie unijnej platformy na rzecz współpracy zewnętrznej i rozwoju, w obrębie której Parlament Europejski jest obserwatorem, przeznaczonej do ukierunkowywania istniejących mieszanych mechanizmów łączenia dotacji i pożyczek; uważa, że ani EBI, ani społeczeństwo obywatelskie nie są odpowiednio zaangażowane w tę nową strukturę; apeluje zatem do Komisji o zaangażowanie społeczeństwa obywatelskiego bezpośrednio w prace platformy oraz o uznanie niepowtarzalnej roli EBI jako instytucji finansowej UE w zarządzaniu platformą;

30. przyjmuje do wiadomości propozycję tematycznej koncentracji działań, którą Komisja przedstawia w swoim programie na rzecz zmian; podkreśla, że koncentrowanie działań nie powinno przesłaniać szczególnych potrzeb niektórych państw i przypomina, że skoro podstawą skuteczności pomocy jest odpowiedzialność demokratyczna, to centralnym elementem przy określaniu sektorów, w których powinna się skupiać pomoc i które zostaną uwzględnione w krajowych programach orientacyjnych, musi być dialog z wszystkimi podmiotami działającymi w sferze rozwoju, w szczególności z przedstawicielami społeczeństwa obywatelskiego i władzami lokalnymi oraz elastyczność;

31. apeluje o niezwłoczne wdrożenie rezolucji Wspólnego Zgromadzenia Parlamentarnego AKP-UE w sprawie integracji osób niepełnosprawnych w krajach rozwijających się, szczególnie jej art. 19, 20, 21 i 22, w celu zagwarantowania, że 11. EFR będzie sprzyjał włączeniu społecznemu i będzie dostępny dla wszystkich;

32. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że UE przeznaczyła na opracowaną przez ONZ inicjatywę „Zrównoważona energia dla wszystkich” dotację ze środków 10. EFR w wysokości 500 mln EUR i zwraca się o kontynuowanie tego działania w ramach 11. EFR;

33. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że rolnictwo, a zwłaszcza pomoc dla gospodarstw rodzinnych, znajduje się wśród priorytetów tematycznych przyszłej europejskiej polityki rozwoju; przypomina o zobowiązaniu – kontynuowanym w niewielkim stopniu – podjętym przez państwa AKP w deklaracji z Maputo, dotyczącym przeznaczania przynajmniej 10% ich rocznych budżetów krajowych na rolnictwo i rozwój obszarów wiejskich;

34. kładzie nacisk na fakt, że koncentracja tematyczna nie może zagrażać ogólnemu wsparciu budżetowemu, które powinno pozwalać zwiększyć dobre zarządzanie finansami publicznymi beneficjentów; pragnie, aby narzędzie to zachowało istotne miejsce w 11. EFR, zacieśniając zarazem dialog dotyczący praw człowieka prowadzony przez Komisję i państwa AKP;

Kontrola demokratyczna

35. odnotowuje dobrowolne zobowiązanie się Komisji do informowania Parlamentu Europejskiego o dokumentach strategicznych 11. EFR, ale ubolewa nad brakiem konkretnych uprawnień Parlamentu w odniesieniu do środków przyjętych w ten sposób przez Komisję; przypomina także o równie kluczowej roli, jaką Wspólne Zgromadzenie Parlamentarne AKP-UE może odegrać w zakresie kontroli demokratycznej wszystkich tych dokumentów strategicznych EFR, zgodnie z art. 17 umowy z Kotonu, a zwłaszcza z jego ust. 2 tiret trzecie;

36. przypomina o znaczeniu przestrzegania zasady odpowiedzialności demokratycznej, określonej w programie na rzecz skuteczności pomocy; w tym celu zwraca się do Komisji o kontynuowanie wsparcia na rzecz zwiększania potencjału parlamentów krajowych i trybunałów obrachunkowych krajów AKP oraz informowania społeczeństwa obywatelskiego i zachęca kraje AKP do zapewnienia bardziej czynnego udziału ich parlamentów krajowych, aby przekazywanie środków przewidzianych w krajowych dokumentach strategicznych podlegało kontroli parlamentarnej a posteriori; w związku z tym z uznaniem odnotowuje nieocenioną pracę wykonaną przez Urząd ds. Promowania Demokracji Parlamentarnej; ponadto, aby wspomniane dokumenty dostarczały wszechstronną diagnozę potrzeb rozwojowych na szczeblu krajowym, zaleca, by w rozmowach krajowego urzędnika zatwierdzającego z daną delegaturą UE uczestniczyły wszystkie ministerstwa;

37. podkreśla, że istotna jest przejrzystość i odpowiedzialność przy przyznawaniu środków z EFR i realizacji finansowanych projektów, w tym w odniesieniu do bezpośredniego wsparcia budżetów krajowych;

38. kładzie nacisk na niezbędny wkład organizacji społeczeństwa obywatelskiego oraz władz lokalnych i regionalnych w świadczenie podstawowych usług, kontrolę demokratyczną, wspieranie grup marginalizowanych i propagowanie praw człowieka i równości płci oraz zwraca się do Komisji i krajów AKP, by podczas programowania zasięgały opinii organizacji społeczeństwa obywatelskiego oraz władz lokalnych i regionalnych, a także by ścisłe z nimi współpracowały w ramach realizacji i oceny 11. EFR, zgodnie z art. 2, 6 i 70 umowy z Kotonu; wzywa Komisję do włączenia do sprawozdań z postępu prac, przewidzianych w celu monitorowania 11. EFR, części zawierającej szczegółowe informacje na temat stanu zaawansowania konsultacji prowadzonych przez delegatury UE z organizacjami społeczeństwa obywatelskiego oraz władzami lokalnymi i regionalnymi na szczeblu krajowym;

Efektywność rozwoju

39. potwierdza zalety wspólnego programowania pomocy przez UE i państwa członkowskie, które pozwala zwiększyć widoczność, wpływ i skuteczność europejskiej polityki na rzecz rozwoju, a zarazem uniknąć powielania działań i marnowania środków; zwraca jednak uwagę na potrzebę zgłębienia i wyjaśnienia zasad zapisanych we wspólnych ramach programowania wieloletniego; kładzie nacisk na pierwszoplanową rolę, jaką mogą odgrywać delegatury UE, które muszą wnosić w ten proces jeszcze więcej przejrzystości, zwłaszcza dzięki zaangażowaniu administracji, ale także podmiotów niepaństwowych zainteresowanych krajów beneficjentów;

40. wzywa Komisję, aby skrupulatnie przestrzegała art. 19c ust. 1 załącznika IV do umowy z Kotonu, który czyni z przestrzegania norm społecznych i środowiskowych warunek uzyskania zamówień publicznych finansowanych z 11. EFR w krajach AKP w celu osiągnięcia postępów we wdrażaniu zasady zrównoważonego rozwoju i odpowiedzialności społecznej przedsiębiorstw;

41. podkreśla, że zwalczanie ubóstwa i skuteczność rozwoju zależy w szczególności od zdolności do zmobilizowania dochodów na szczeblu krajowym i w związku z tym wdrażanie skutecznych i sprawiedliwych mechanizmów poboru podatków powinno być jednym z priorytetów partnerstwa AKP-UE w celu poprawy poboru dochodów podatkowych i zapobieżenia unikaniu płacenia podatków i korzystaniu z rajów podatkowych;

42. z zadowoleniem przyjmuje komunikat Komisji w sprawie przyszłego podejścia Unii Europejskiej do wsparcia budżetowego dla krajów trzecich; przypomina o znaczeniu art. 96 umowy z Kotonu, który umożliwia zawieszenie dostępu do pomocy w przypadku rażącego łamania zasad umowy przez dane państwo;

43. przypomina, że wsparcie budżetowe ma bardzo wiele zalet, takie jak zapewnienie odpowiedzialności, dokładniejsza ocena wyników, większa spójność prowadzonej polityki, lepsza przewidywalność i maksymalne wykorzystanie środków bezpośrednio na rzecz ludności;

44. podkreśla znaczenie postrzegania kobiet nie tylko jako słabszej grupy społecznej, ale także jako czynnej siły napędowej polityki rozwoju; zaznacza w związku z tym, że kobiety odgrywają zasadniczą rolę w dziedzinie żywienia i bezpieczeństwa żywnościowego, gdyż to one odpowiadają za 80% działalności rolnej w Afryce, chociaż nadal niemal nie mają dostępu do własności uprawianych przez nie gruntów; zwraca także uwagę na potwierdzone kompetencje kobiet w rozwiązywaniu problemów i konfliktów; dlatego nalega, by Komisja i kraje AKP zwiększyły udział kobiet w grupach zadaniowych i roboczych;

45. wzywa Komisję do stosowania wskaźników skuteczności działania określonych w europejskim planie działań na rzecz równości płci i uniezależnienia kobiet w działaniach dotyczących rozwoju:

46. zwraca się do Komisji o przedstawienie Parlamentowi stanu zaawansowania wdrażania europejskiego planu działań na rzecz równości płci i uniezależnienia kobiet w działaniach dotyczących rozwoju.

47. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych (ESDZ) oraz rządom i parlamentom państw członkowskich i, w stosownym przypadku, państw grupy AKP i KTZ.

[1] Dz.U. L 317 z 15.12.2000, s. 3. Umowa zmieniona w Luksemburgu w dniu 25 czerwca 2005 r. (Dz.U. L 287 z 28.10.2005, s. 4) i w Wagadugu w dniu 22 czerwca 2010 r. (Dz.U. L 287 z 4.11.2010, s. 3).
[2] Dz.U. L 314 z 30.11.2001, s. 1. Decyzja zmieniona decyzją 2007/249/WE (Dz.U. L 109 z 26.4.2007, s. 33).

UZASADNIENIE

I. Ramy proceduralne i prawne oraz dokumenty podstawowe

Podstawą prawną Europejskiego Funduszu Rozwoju (zwanego dalej EFR) jest umowa wewnętrzna Rady. Umowa o partnerstwie między członkami grupy państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku a Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi, podpisana w Kotonu w dniu 23 czerwca 2000 r. (umowa z Kotonu)[1] stanowi podstawę umowną współpracy z państwami AKP.

Część IV Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej i decyzja o stowarzyszeniu zamorskim z dnia 27 listopada 2001 r.[2], dotycząca stowarzyszenia między UE (wcześniej WE) a szeregiem krajów i terytoriów zamorskich (KTZ) stanowią natomiast podstawy prawne stowarzyszenia z KTZ. Wniosek dotyczący decyzji w sprawie stowarzyszenia krajów i terytoriów zamorskich z Unią Europejską (COM(2012)0362final) został przyjęty przez Komisję w dniu 16 lipca 2012 r. i jest obecnie przedmiotem negocjacji w Radzie. Dokumentem podstawowym dla niniejszego sprawozdania w sprawie 11.

EFR jest komunikat Komisji z dnia 7 grudnia 2011 r. zatytułowany „Przygotowanie wieloletnich ram finansowych dotyczących finansowania współpracy UE na rzecz państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku oraz krajów i terytoriów zamorskich na lata 2014–2020 (11. Europejski Fundusz Rozwoju)” (COM(2011)0837).

II.1.a. Ograniczanie i eliminowanie ubóstwa w krajach partnerskich AKP

Komisja podkreśla, że głównym celem współpracy prowadzonej przez Unię Europejską na rzecz rozwoju jest ograniczenie, a docelowo wyeliminowanie ubóstwa. Jest to konstytucyjny obowiązek UE i państw członkowskich, zapisany w art. 208 TFUE, w europejskim konsensusie na rzecz rozwoju i w art. 1 umowy z Kotonu. Realizacja tego celu wymaga zwrócenia szczególnej uwagi na milenijne cele rozwoju, których osiąganie najbardziej się opóźnia, a są to cele dotyczące podstawowych sektorów społecznych i aspektów płci (cel 4, 5 i 6).

Choć sektory te mają podstawowe znaczenie dla zwalczania ubóstwa, zarówno przegląd śródokresowy 10. EFR[3] oraz rezolucje Parlamentu Europejskiego w sprawie absolutorium z wykonania budżetu poprzednich EFR[4] wykazały niedostatek środków przyznawanych na te kluczowe sektory (zwłaszcza na zagadnienia dotyczące płci, opieki zdrowotnej i podstawowej edukacji). EFR przyznały 20% środków na świadczenie podstawowych usług społecznych, w szczególności w dziedzinie zdrowia i podstawowej edukacji, w celu zagwarantowania realizacji celów 2, 3, 4, 5 i 6, na wzór instrumentu finansowania współpracy na rzecz rozwoju.

Ponadto szczególną uwagę należy zwrócić na szczególną ochronę kobiet i dziewcząt, gdyż poprawa ich sytuacji i ich udział w programach pomocowych finansowanych z 11. EFR są niezbędne z punktu widzenia ograniczenia ubóstwa i wspierania rozwoju gospodarczego. Ponieważ ubóstwo bardziej dotyka osoby, które już znajdują się – obiektywnie lub we własnym odczuciu – w gorszej sytuacji, to UE za pośrednictwem 11. EFR powinna się zdecydowanie zaangażować w poprawę losu grup marginalizowanych (dzieci, obrońców praw człowieka, osób niepełnosprawnych i, ogólnie rzecz biorąc, wszelkich osób lub grup osób dyskryminowanych ze względu wyznanie, poglądy polityczne czy orientację seksualną).

II.1.b. Wspieranie rozwoju gospodarczego i społecznego KTZ

EFR finansuje nie tylko partnerstwo AKP-UE, ale również stowarzyszenie KTZ-UE, będące szczególnym wyrazem zapisanych w czwartej części TFUE „szczególnych stosunków” między 26 KTZ a czterema państwami członkowskimi (wynikających z historycznych i konstytucyjnych związków między nimi). Wniosek w sprawie decyzji o stowarzyszeniu zamorskim przyjęty w dniu 16 lipca 2012 r. uwzględnia potrzebę ponownego zdefiniowania celów stowarzyszenia KTZ z Unią Europejską, aby taktowanie tych terytoriów nie było wzorowane na traktowaniu krajów AKP. Zwalczanie ubóstwa zastąpiono zatem obecnie wolą tworzenia partnerstwa wspierającego zrównoważony rozwój tych terytoriów w oparciu o konkurencyjność, odporność na zmianę klimatu oraz współpracę i integrację regionalną.

W tym kontekście lepiej byłoby dysponować uproszczonym i bardziej elastycznym instrumentem finansowym, uwzględniającym w szczególności ograniczony potencjał administracyjny i budżetowy niektórych KTZ. Dlatego też należałoby uprościć procedury, by ułatwić wdrażanie 11. EFR oraz by przepisy rozporządzenia wykonawczego do decyzji o stowarzyszeniu zamorskim odzwierciedlały te uproszczone zasady.

Ponadto na wzór organizowanych w Brukseli posiedzeń organów zarządzających funduszami strukturalnymi należałoby zinstytucjonalizować organizowane co roku lub co dwa lata posiedzenia techniczne terytorialnych i oddelegowanych urzędników zatwierdzających z udziałem Komisji, by dopracować programowanie i wykorzystanie funduszy oraz usprawnić dialog.

Centralne miejsce zajmuje współpraca regionalna, czwarty cel przyszłych ram stowarzyszenia. Należy zatem ułatwić jej realizację dzięki uproszczeniu procedur 11. EFR i dążeniu do synergii między programami współpracy wspieranymi z różnych instrumentów finansowych UE. W tym celu należy zapewnić urzeczywistnienie programowania wspólnych przedsięwzięć z udziałem AKP, KTZ i regionów najbardziej oddalonych dzięki ułatwieniu dialogu między podmiotami uczestniczącymi w programowaniu i zapewnieniu zgodności trybów programowania w poszczególnych instrumentach pomocowych.

II.2. Ujęcie EFR w budżecie

Sprawozdawca z zadowoleniem przyjmuje fakt, że klucze podziału proponowane przez państwa członkowskie w 11. EFR są nadal zbliżone do kluczy podziału obowiązujących w przypadku budżetu UE. Jednak tylko pełne ujęcie EFR w budżecie, co przewidziano od 2021 r., zagwarantuje normalną kontrolę demokratyczną przez oba organy władzy budżetowej. Sprawozdawca oczekuje, że Komisja dołoży wszelkich starań, by przygotować takie ujęcie w budżecie na jak najlepszych warunkach od 1 stycznia 2021 r., kiedy to wygaśnie 11. EFR, umowa z Kotonu i WRF na lata 2014–2020, oraz że będzie regularnie informować Parlament o tych przygotowaniach.

Sprawozdawca sprzyja ujęciu EFR w budżecie, począwszy od 2021 r., pod warunkiem, że ujęcie to pociągnie za sobą pełne przeniesienie EFR do rubryki 4 WRF, a także będzie prowadziło do lepszej przewidywalności pomocy, a przy tym nie będzie mogło nigdy posłużyć za pretekst do obniżenia wydatków na pomoc na rzecz rozwoju. Ujęcie EFR w budżecie musi raczej pociągać za sobą odpowiednie podniesienie pułapów wydatków zapisanych w rubryce 4 WRF. Warunki i proces zapewniania kontroli demokratycznej muszą obejmować udział parlamentów państw członkowskich w kontroli wykorzystania środków przewidzianych w budżecie.

II.3. Pule finansowe w 11. EFR

W projekcie umowy wewnętrznej Komisja proponuje, by łączna kwota przeznaczona na 11. EFR (na lata 2014–2020) wynosiła 30 319 000 000 EUR (w cenach z 2011 r.), co – przy uwzględnieniu inflacji i dłuższego okresu obowiązywania 11. EFR (siedem lat, a nie sześć) –stanowi około 13% wzrost kwoty pomocy w porównaniu do 10. EFR. Łączne kwoty przyjęte w 11. EFR (poza budżetem) i w instrumencie finansowania współpracy na rzecz rozwoju (w budżecie UE) muszą pozwalać UE na wypełnianie zobowiązania do przeznaczenia 0,7% PKB na oficjalną pomoc rozwojową, począwszy od 2015 r.

Sprawozdawcę niepokoją jednak ostatnie propozycje zmniejszenia kwoty przyznanej na EFR. Przypomina również w tym kontekście ogromne znaczenie nowych źródeł finansowania rozwoju, zwłaszcza wprowadzenia podatku od transakcji finansowych, przy czym znaczna część wpływów z tego podatku powinna być przeznaczona na zwalczanie ubóstwa i zmian klimatu na skalę międzynarodową.

Niezależnie od wysokości kwot i od klucza podziału przyjętego ostatecznie przez Radę w 11. EFR kwota przeznaczona na KTZ w łącznej puli środków EFR powinna być taka sama jak w kwota proponowana w projekcie umowy wewnętrznej.

Odsetek zasobów przeznaczonych w 11. EFR na współpracę między krajami AKP i na współpracę regionalną powinien być taki sam jak w 10. EFR, przy jednoczesnym zapewnieniu pełnej komplementarności z przyszłym programem panafrykańskim, który przewidziano w ramach przyszłego instrumentu finansowania współpracy na rzecz rozwoju. Pula ta zostanie wykorzystana częściowo na sfinansowanie nowego planu łagodzenia wstrząsów, przewidzianego w drugim przeglądzie umowy z Kotonu. Ten nowy plan, mający zastępować systemy Flex i inne doraźne narzędzia, powinien bazować na doświadczeniach z V-Flex i z instrumentu żywnościowego, by amortyzować wstrząsy zewnętrzne o zasięgu międzynarodowym (zwłaszcza kryzys finansowy, żywnościowy lub humanitarny), jakie mogą dotkną dany kraj AKP. Nowe mechanizmy są dobre, ponieważ przyczyniają się do wzmocnienia powiązania między pomocą krótkoterminową, odbudową i rozwojem.

W kwestii zasięgania opinii EBI Komisja proponuje nie przedłużać instrumentu inwestycyjnego, gdyż istnieją wystarczające fundusze pochodzące ze zwrotów środków z 9. i 10. EFR. Na instrument inwestycyjny mają być jednak przeznaczone środki finansowe w wysokości 600 000 000 EUR, przekazywane EBI z 11. EFR i przyjmujące postać pomocy bezzwrotnej na finansowanie dotacji na spłatę odsetek i pomocy technicznej, co przewiduje zarówno załącznik II do umowy z Kotonu, jak i decyzja o stowarzyszeniu zamorskim. W tym sensie projekty finansowane przez EBI powinny zostać włączone do rocznych sprawozdań Komisji dotyczących instrumentu inwestycyjnego. Instrument ten powinien być przedmiotem corocznej prezentacji przedstawianej Parlamentowi Europejskiemu, przed zainteresowanymi komisjami parlamentarnymi oraz w obecności Komisji i EBI.

II.4. Programowanie 11. EFR i program na rzecz zmian

II.4.a. Program działań na rzecz zmian, zróżnicowanie

Proponowany przez Komisję program działań na rzecz zmian wprowadza pojęcie zróżnicowania jako centralnego elementu europejskiej polityki na rzecz rozwoju. Zgodnie z tą zasadą w przyszłości UE będzie koncentrować pomoc na rzecz rozwoju w krajach najuboższych. Jednak i w krajach o średnich dochodach, z których część należy do grupy krajów AKP, większość osób żyje poniżej progu ubóstwa. W 11. EFR Komisja zaproponuje jednak ponownie pule środków dla poszczególnych krajów AKP niezależnie od poziomu ich rozwoju, do czego zobowiązuje ją umowa z Kotonu. Sprawozdawca przyjmuje to z zadowoleniem, ponieważ jest przekonany, że europejska pomoc na rzecz rozwoju może jeszcze przynieść wartość dodaną niektórym krajom o średnich dochodach, zwłaszcza przez wspieranie reform prawodawstwa umożliwiających zmniejszenie nierówności (reformy podatkowe, tworzenie systemów zabezpieczenia socjalnego itp.), a zarazem przez zwalczanie ubóstwa.

Sprawozdawca chce podkreślić, że zgadza się z tą interpretacją zasady zróżnicowania, której powinny towarzyszyć:

- wskaźnik podatności na zagrożenia, uznany na arenie międzynarodowej, uzupełniający kryterium PKB przy pomiarze bogactwa danego kraju i uwzględniający szczególną sytuację małych wyspowych krajów rozwijających się, krajowy wskaźnik pomiaru ubóstwa, współczynnik Giniego i krajowy wskaźnik nierówności;

- utrzymanie ścisłego dialogu politycznego między UE a poszczególnymi partnerami z grupy AKP.

Sprawozdawca stwierdza, że program na rzecz zmian zawiera wiele nowych propozycji, zwłaszcza propozycję łączenia dotacji i pożyczek oraz propozycję wsparcia sektora prywatnego. Wykorzystanie tych nowych mechanizmów powinno mieć na celu przede wszystkim wyrwanie obywateli krajów rozwijających się z ubóstwa i uzależnienia od pomocy, gdyż w przeciwnym przypadku sprzyjałyby one rozwoju i wzrostowi, które nie byłyby ani trwałe, ani sprzyjające włączeniu społecznemu, ani zrównoważone.

W tym względzie Komisja powinna wyjaśnić swoją strategię wspierania sektora prywatnego i nowe mechanizmy w rodzaju mechanizmu łączenia pożyczek i dotacji. Należy opracować mechanizmy gwarantujące skierowanie wsparcia sektora prywatnego w pierwszej kolejności na szczebel lokalny tego sektora (obejmujący małe struktury, małych producentów rolnych, rolnictwo rodzinne itp.), a także zapewnić odpowiednie ramy mechanizmu łączenia pożyczek i dotacji . Komisja powinna przeprowadzić pogłębione i niezależne oceny oddziaływania istniejących mechanizmów łączenia, by uzyskać analizę ich wpływu na ograniczanie ubóstwa, stan środowiska i poziom zadłużenia poszczególnych krajów.

II.4.b. Skuteczność pomocy i odpowiedzialność demokratyczna

Jednym z podstawowych warunków realizacji celów zapisanych w deklaracji paryskiej i deklaracji z Akry, w programie na rzecz skuteczności pomocy i w partnerstwie z Pusanu na rzecz skutecznej współpracy służącej rozwojowi jest przyjęcie w pełni zasady odpowiedzialności demokratycznej, która oznacza, że strategia rozwoju powstaje w danym kraju i odzwierciedla zaangażowanie wszystkich zainteresowanych podmiotów krajowych.

Należy zatem włączyć parlamenty krajowe oraz władze i lokalne i regionalne, a także organizacje społeczeństwa obywatelskiego w opracowywanie i wdrażanie krajowych i regionalnych dokumentów strategicznych i programów orientacyjnych. Zasadniczą rolę odgrywają przy tym delegatury UE. Tymczasem wydaje się, że w poprzednich okresach programowania EFR delegatury UE – często z braku środków – nie włączały rzeczywiście władz lokalnych i regionalnych ani społeczeństwa obywatelskiego w swoje prace. Jedynym punktem kontaktowym delegatur UE jest też często krajowy urzędnik zatwierdzający ze szkodą dla większości ministerstw, organów administracji centralnej czy też parlamentów krajowych.

Sprawozdawca chce przypomnieć, że zwalczanie ubóstwa i skuteczność rozwoju zależą również w znacznej mierze od zdolności do zmobilizowania dochodów na szczeblu krajowym. W związku z tym wdrażanie skutecznych i sprawiedliwych mechanizmów poboru podatków powinno być jednym z priorytetów partnerstwa AKP-UE, zarówno w ramach wdrażania 11. EFR, jak i w ramach dialogu politycznego, zaś celem tych działań powinna być poprawa poboru dochodów podatkowych, a zarazem zapobieganie unikaniu płacenia podatków na skalę międzynarodową, nielegalnemu odpływowi kapitałów i korzystaniu z rajów podatkowych.

Sprawozdawca chciałby również przypomnieć korzyści ze wspólnego programowania, które umożliwia zwielokrotnienie w terenie pozytywnych efektów odczuwanych przez najuboższych mieszkańców, a tym samym poprawić widoczność i skuteczność europejskiej pomocy. Niedawne przykłady Haiti, Sudanu Południowego, Etiopii i Ghany pokazują pełen potencjał takiego działania. Należy jednak podkreślić potrzebę zgłębienia i wyjaśnienia zasad zapisanych w europejskich ramach wspólnego programowania wieloletniego.

Z drugiej strony sprawozdawca uważa, że aby zwiększyć skuteczność, widoczność i wpływ europejskiej pomocy, należy dać Komisji środki wystarczające do wdrożenia 11 EFR. Parlament Europejski powinien w związku z tym poprzeć ideę przyznania około 5% zasobów 11. EFR na wydatki administracyjne Komisji.

Wreszcie sprawozdawca chciałby, by UE wymagała od przedsiębiorstw chcących uzyskać zamówienia publiczne finansowane z EFR w krajach AKP przestrzegania określonych norm środowiskowych i społecznych. Leży to w interesie obywateli krajów rozwijających się i krajów rozwiniętych.

II.4.c. Dziedziny współpracy i tematyczna koncentracja działań

Jedną ze zmian wprowadzonych przez program na rzecz zmian jest tematyczna koncentracja działań. Otwarcie głoszonym celem tej zmiany jest sprzyjanie trwałemu, niewykluczającemu nikogo wzrostowi w krajach rozwijających się oraz poprawa wpływu i widoczności pomocy wspólnotowej, przy czym powinna ona skupiać się na następujących sektorach:

- dobre zarządzanie, w tym poszanowanie praw człowieka i zasad demokracji; równouprawnienie kobiet i mężczyzn, rola społeczeństwa obywatelskiego i zwalczanie korupcji;

- ochrona socjalna, zdrowie i edukacja;

- tworzenie środowiska sprzyjającego przedsiębiorstwom i pogłębianie integracji regionalnej między krajami rozwijającymi się;

- zrównoważone rolnictwo i czysta energia, a przy tym zwiększanie odporności krajów rozwijających się na wstrząsy zewnętrzne oraz potencjału przekształcania wyzwań, jakimi są bezpieczeństwo żywnościowe i zmiany klimatu, w perspektywy wzrostu.

Sprawozdawca zwraca uwagę na projekt „Energia dla wszystkich” opracowany przez sekretariat generalny ONZ, który ma na celu dostarczanie wszystkim ludziom na świecie zrównoważonej energii do 2030 r. Z zadowoleniem przyjmuje fakt, że UE przeznaczyła na ten projekt dotację ze środków 10. EFR w wysokości 400 000 000 EUR i zwraca się o kontynuowanie tego działania w ramach 11. EFR.

Sprawozdawca wskazuje również na potrzebę wspierania rolnictwa w europejskiej polityce na rzecz rozwoju. Kryzysy żywnościowe, których świadkami byliśmy w ostatnich latach, wykazały konieczność lepszego regulowania rynków rolnych, a także potrzebę wspierania polityki rolnej zdolnej zapewnić bezpieczeństwo żywnościowe we wszystkich krajach rozwijających się, zapewnienia rolnikom godnych dochodów oraz przezwyciężania wstrząsów koniunkturalnych. Trzeba jednak odwołać się również do odpowiedzialności krajów AKP, gdyż tylko nieliczne wywiązują się ze zobowiązania podjętego w 2003 r. w deklaracji z Maputo, zgodnie z którym mają przeznaczać co najmniej 10% budżetu państwa na rolnictwo i rozwój obszarów wiejskich.

Niemniej wskazanie tych sektorów, w których powinna się skupiać pomoc, może być interpretowana jako wyraz europejskich priorytetów, wyznaczonych jednostronnie, a nie w wyniku ścisłego dialogu politycznego między krajami AKP a UE. Skoro podstawową zasadą skuteczności pomocy jest odpowiedzialność demokratyczna, to należałoby przeznaczyć więcej miejsca na dialog polityczny, a tym samym zapewnić więcej elastyczności w określaniu priorytetowych sektorów współpracy.

Sprawozdawca podkreśla ponadto ścisły związek między bezpieczeństwem a rozwojem. W tym względzie w ramach zróżnicowania należy uwzględnić również szczególną sytuację państw niestabilnych, wychodząc z założenia, że konsekwencje dla ludności upadłego państwa są bardzo negatywne i niweczą postęp osiągnięty w obszarze rozwoju; Przywrócenie rządów prawa w upadłym państwie wydaje się być o wiele bardziej kosztowne i długotrwałe niż zwiększenie wsparcia dla państw uznanych za niestabilne. W związku z tym istotne byłoby zwrócenie w ramach programowania 11. EFR szczególnej uwagi na region Sahelu i Róg Afryki.

II.4.d. Pomoc budżetowa

Koncentracja tematyczna, którą chce wprowadzić Komisja, nie może zagrażać pozytywnym skutkom korzystania z pomocy budżetowej, która przez swój ogólny i przekrojowy charakter pozwala na zwiększenie potencjału dobrego zarządzania finansami publicznymi krajów beneficjentów. EFR należy zatem zachować istotne miejsce dla pomocy budżetowej, zacieśniając zarazem dialog dotyczący praw człowieka z krajami korzystającymi z tej pomocy. W tym celu sprawozdawca przypomina o znaczeniu art. 96 umowy z Kotonu, który umożliwia zawieszenie dostępu do pomocy w przypadku rażącego łamania zasad umowy przez dane państwo. Tej klauzuli warunkowej powinny towarzyszyć wspólne ramy UE.

II.4.e. Integracja regionalna

Sprawozdawca przypomina również, że UE musi nadal wspierać procesy integracji regionalnej, zwłaszcza za pomocą regionalnych programów EFR. Wiele krajów AKP to niewielkie gospodarki, dlatego niezmiernie ważna jest dla nich możliwość korzystania z infrastruktury (energetycznej, drogowej, magazynowej itp.) umożliwiającej rozwój prawdziwych rynków regionalnych. Odnosi się to w szczególności do sektora rolnego, gdzie utworzenie rynków regionalnych pozwoliłoby zwiększyć różnorodność produktów rolnych dostępnych dla konsumentów oraz zwiększać odporność na kryzysy żywnościowe. Unia Europejska powinna zatem poprzez 11. EFR nadal wspierać istniejące regionalne wspólnoty gospodarcze.

Ponadto istnienie niektórych regionów najbardziej oddalonych oraz KTZ w regionalnym otoczeniu niektórych krajów AKP powinno dodatkowo stymulować Komisję i macierzyste państwa członkowskie do wykorzystywania swoich kompetencji w dziedzinie ograniczania ryzyka klęsk, odporności na zmiany klimatu czy też rozwoju gospodarczego w otoczeniu wyspowym. Aby zwiększyć liczbę wspólnych projektów realizowanych przez regiony najbardziej oddalone, KTZ oraz kraje AKP, UE powinna poprawić koordynację i synergię między programami współpracy wspieranymi z różnych instrumentów finansowych UE, co przewiduje art. 7 wniosku w sprawie decyzji o stowarzyszeniu zamorskim. Aby zapewnić urzeczywistnienie programowania wspólnych projektów, trzeba ułatwić dialog między podmiotami uczestniczącymi w programowaniu i zapewnić zgodność trybów programowania w poszczególnych instrumentach pomocowych (głównie EFR i EFRR).

II.4.f. Zaangażowanie podmiotów niepaństwowych i władz lokalnych

Sprawozdawca przypomina o kluczowej roli odgrywanej przez organizacje społeczeństwa obywatelskiego oraz władze lokalne i regionalne w świadczeniu podstawowych usług i we wdrażaniu partnerstwa AKP-UE. Ich rolę w tej mierze należy w przyszłości jeszcze zwiększyć, nie tylko z korzyścią dla realizacji programów czy projektów rozwojowych, ale również przy uwzględnieniu faktu, że organizacje społeczeństwa obywatelskiego oraz władze lokalne i regionalne to podstawowe podmioty opracowywania polityki na rzecz rozwoju. Należy zatem poprawić współpracę z tymi podmiotami, zarówno na szczeblu światowym, jak i krajowym, gdzie delegatury UE powinny częściej zasięgać ich opinii przy opracowywaniu polityki i wdrażaniu priorytetowych sektorów krajowych programów orientacyjnych, w tym wsparcia budżetowego. Z myślą o mierzeniu postępów w tym zakresie Komisja powinna w sprawozdaniach z postępów 11. EFR przedstawiać informację o poziomie uczestnictwa tych podmiotów.

II.5. Prawo do kontroli demokratycznej

Sprawozdawca z zadowoleniem przyjmuje fakt, że składając w czerwcu 2011 r. oświadczenie w sprawie globalnego wymiaru Europy, Komisja dobrowolnie podjęła zobowiązanie polityczne do przyznania Parlamentowi Europejskiemu takiego samego prawa wglądu w EFR, a dokładnie mówiąc – w dokumenty, jakie zostaną przyjęte w oparciu o przyszłe rozporządzenie w sprawie wdrażania 11. EFR, jakie ma on w przypadku budżetu ogólnego UE, na przykład w odniesieniu do dokumentów przyjętych w ramach wykonywania instrumentu finansowania współpracy na rzecz rozwoju. Zatem Komisja powinna przesyłać projekty krajowych lub regionalnych dokumentów strategicznych Parlamentowi w tym samym czasie co Komitetowi EFR (komitet przedstawicieli państw członkowskich przy Komisji). Sprawozdawca przypomina również, że w taki sam sposób należy zaangażować Wspólne Zgromadzenie Parlamentarne AKP-UE jako parlamentarny organ monitorowania wdrażania umowy z Kotonu.

[1] Dz.U. L 317 z 15.12.2000, s. 3. Umowa zmieniona w Luksemburgu w dniu 25 czerwca 2005 r. (Dz.U. L 287 z 28.10.2005, s. 4) i w Wagadugu w dniu 22 czerwca 2010 r. (Dz.U. L 287 z 4.11.2010, s. 3).
[2] Dz.U. L 314 z 30.11.2001, s. 1. Decyzja zmieniona decyzją 2007/249/WE (Dz.U. L 109 z 26.4.2007, s. 33).
[3] Dokument roboczy służb Komisji – Przegląd wyników 10. EFR, SEC(2011)1055 final
[4] P7_TA(2012) 0156.

OPINIA Komisji Budżetowej (24.1.2013)

dla Komisji Rozwoju

Sprawozdawca komisji opiniodawczej: Jan Kozłowski

WSKAZÓWKI

Komisja Budżetowa zwraca się do Komisji Rozwoju, właściwej dla tej sprawy, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

1. ponownie wzywa do budżetyzacji Europejskiego Funduszu Rozwoju (EFR), ponieważ przyczyniłoby się to do bardziej skutecznego promowania priorytetów Unii oraz wsparcia tematycznego, a także zwiększyłoby widoczność i spójność działań UE jako największego światowego dostarczyciela pomocy na rzecz rozwoju; zwraca się do Komisji o przedstawienie planu działania dla budżetyzacji EFR po 2020 r., zawierającego szczegółowy harmonogram i procedurę jego włączenia do budżetu Unii;

2. kładzie nacisk na fakt, że uwzględnienie EFR w budżecie UE nie powinno wpłynąć na ogólny przydział środków finansowych na inne priorytetowe obszary i strategie polityczne Unii; przypomina o zobowiązaniu podjętym przez państwa członkowskie w zakresie oficjalnej pomocy rozwojowej i apeluje o to, by ujęcie EFR w budżecie odbyło się w sposób nie przynoszący szkody dla ich wkładu w tę pomoc;

3. podkreśla znaczenie uzupełniającego się charakteru pomocy UE i państw członkowskich, a także jej efektu katalizatora, jeśli chodzi o interwencję w regionach, gdzie nie dociera pomoc dwustronna; popiera w szczególności wspólne programowanie działań podejmowanych przez państwa członkowskie i UE; podobnie przypomina, że kluczowa jest spójność polityki współpracy na rzecz rozwoju z innymi dziedzinami polityki europejskiej mogącymi wpływać na kraje rozwijające się; istotna jest także koordynacja pomocy UE z pomocą świadczoną przez innych darczyńców;

4. podkreśla, że istotna jest przejrzystość i odpowiedzialność przy przyznawaniu środków z EFR i realizacji finansowanych projektów, w tym w odniesieniu do bezpośredniego wsparcia budżetów krajowych;

5. domaga się dokładnego przeanalizowania szczególnej sytuacji krajów i regionów AKP, które nie otrzymują już dwustronnej pomocy z racji ich PKB;

6. uważa, że zharmonizowana na szczeblu UE pomoc rozwojowa zapewnia większą przewidywalność przepływów finansowych dla krajów korzystających z niej; kładzie nacisk na lepsze kierowanie zasobów tam, gdzie są one najbardziej potrzebne, jak np. w krajach najsłabiej rozwiniętych, oraz tam, gdzie finansowanie będzie miało możliwie największe skutki; wzywa do zwiększonej koordynacji i spójności starań państw członkowskich i Unii w zakresie pomocy rozwojowej, m.in. za sprawą instrumentów współpracy dla rozwoju w ramach budżetu UE, takich jak instrument finansowania współpracy na rzecz rozwoju;

7. przypomina, że rok 2015 jako ostateczny termin osiągnięcia milenijnych celów rozwoju, a także zapewnienia wspólnie oficjalnej pomocy rozwojowej (ODA) na poziomie 0,7% dochodu narodowego brutto (DNB) przypada w następnym okresie WRF; w związku z tym podkreśla, że odpowiedni ogólny poziom pomocy rozwojowej i finansowania jest niezbędny do wywiązania się przez Unię oraz państwa członkowskie ze swoich międzynarodowych zobowiązań w zakresie rozwoju; wzywa państwa członkowskie do podjęcia natychmiastowych działań w dążeniu do osiągnięcia swoich celów w zakresie ODA oraz wywiązania się ze swoich zobowiązań w zakresie rozwoju;

8. odnotowuje potrzebę zwiększonego wykorzystania innowacyjnych instrumentów finansowych, takich jak łączenie dotacji i pożyczek, w celu zwiększenia zasobów finansowych na rzecz rozwoju;

9. odnotowuje przeznaczenie 5% środków z EFR na wydatki pomocnicze z myślą o pełniejszym uwzględnieniu faktu, że takie wydatki są potrzebne do zarządzania funduszem i do jego wdrażania;

10. z zadowoleniem przyjmuje zwiększoną elastyczność wykorzystania niewydanych zasobów przyznanych państwom AKP na wsparcie pomocy w nagłych sytuacjach i doraźnej pomocy humanitarnej.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

Data przyjęcia	23.1.2013
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	23 8 1
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Marta Andreasen, Zuzana Brzobohatá, Jean-Luc Dehaene, José Manuel Fernandes, Eider Gardiazábal Rubial, Salvador Garriga Polledo, Ingeborg Gräßle, Lucas Hartong, Monika Hohlmeier, Anne E. Jensen, Ivailo Kalfin, Sergej Kozlík, Jan Kozłowski, Alain Lamassoure, Giovanni La Via, Claudio Morganti, Jan Mulder, Juan Andrés Naranjo Escobar, Nadezhda Neynsky, Dominique Riquet, Potito Salatto, Alda Sousa, László Surján, Derek Vaughan, Angelika Werthmann
Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego	François Alfonsi, Paul Rübig, Peter Šťastný, Georgios Stavrakakis, Theodor Dumitru Stolojan, Gianluca Susta, Nils Torvalds

OPINIA Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia (25.1.2013)

dla Komisji Rozwoju

Sprawozdawczyni komisji opiniodawczej: Mariya Gabriel

WSKAZÓWKI

Komisja Praw Kobiet i Równouprawnienia zwraca się do Komisji Rozwoju, właściwej dla tej sprawy, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

– uwzględniając Konwencję Narodów Zjednoczonych w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet oraz protokół fakultatywny do niej,

– uwzględniając deklarację Narodów Zjednoczonych o ochronie kobiet i dzieci na wypadek zagrożenia w czasie konfliktu zbrojnego oraz rezolucje Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1325 (z 2000 r.) i nr 1820 (z 2008 r.),

– uwzględniając plan działania Unii Europejskiej na rzecz równości płci oraz wzmocnienia pozycji kobiet w kontekście współpracy na rzecz rozwoju (2010–2015),

– uwzględniając wytyczne Unii Europejskiej w sprawie zwalczania przemocy wobec kobiet i dziewcząt oraz zwalczania wszelkich form ich dyskryminacji,

A. mając na uwadze, że polityka Unii w dziedzinie współpracy na rzecz rozwoju opiera się na milenijnych celach rozwoju (MCR), z których dwa dotyczą właśnie kobiet – cel 3. (wspieranie równouprawnienia płci oraz wzmacnianie pozycji kobiet) oraz cel 5. (poprawa opieki zdrowotnej nad matkami), a trzy inne przyczyniają się bezpośrednio do poprawy warunków życia kobiet i dziewcząt – cel 2. (zapewnienie powszechnego nauczania na poziomie podstawowym), cel 4. (zmniejszenie wskaźnika umieralności dzieci) i cel 6. (zwalczanie AIDS, malarii i innych chorób); mając także na uwadze, że realizacja tych celów skutecznie przyczynia się do ograniczania ubóstwa;

B. mając na uwadze, że pogłębianie się ubóstwa jest silniej odczuwane wśród kobiet niż wśród mężczyzn;

C. mając na uwadze, że umowa o partnerstwie 2000/483/WE między członkami grupy państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku a Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi, podpisana w Kotonu w dniu 23 czerwca 2000 r., stanowi, iż sytuacja kobiet i kwestie równości płci należy systematycznie uwzględniać we wszystkich dziedzinach, zarówno politycznych i gospodarczych, jak i społecznych;

D. mając na uwadze, że w planie działania Unii Europejskiej uznano znaczenie zaangażowania społecznego kobiet oraz perspektywy równości płci dla rozwoju krajów partnerskich oraz dla osiągnięcia milenijnych celów rozwoju, a także mając na uwadze, że w ramach programu działań na rzecz zmian równość kobiet i mężczyzn stanowi główną oś działań Unii;

E. mając na uwadze rozprzestrzenianie się przemocy związanej z płcią, zwłaszcza przemocy seksualnej, wykorzystywania oraz zabójstw kobiet i dziewcząt;

F. mając na uwadze, że przemoc seksualna w postaci masowych gwałtów, handlu ludźmi i innych form wykorzystywania seksualnego kobiet i dzieci nadal stanowi element taktyki wojennej stosowanej przez siły zbrojne i innych uczestników walk w regionach dotkniętych konfliktami, zwłaszcza w niektórych krajach AKP; mając na uwadze, że Organizacja Narodów Zjednoczonych uznała gwałt w czasie wojny za zbrodnię przeciwko ludzkości, a Rada Bezpieczeństwa ONZ zobowiązała się w 2008 r. do zwalczania wykorzystywania przemocy seksualnej jako elementu taktyki wojennej;

G. mając na uwadze różnorodne badania, które dowodzą, że fakt iż kobiety są wykształcone, mogą zarabiać oraz mają kontrolę nad własnymi dochodami, niesie ze sobą szereg pozytywnych zjawisk: spadek umieralności matek i dzieci, poprawę zdrowia i odżywienia matek i dzieci, wzrost wydajności produkcji rolnej, możliwości łagodzenia skutków zmian klimatu, spowolnienie wzrostu demograficznego, rozwój gospodarczy oraz przerwanie błędnego koła ubóstwa;

H. mając na uwadze, że za każdym razem, gdy kobiety biorą udział w procesach rozwiązywania konfliktów i umacniania pokoju, odgrywają one kluczową rolę w negocjacjach pokojowych, a tym samym rozszerzają zakres odbudowy, rehabilitacji i umacniania pokoju;

1. wyraża zadowolenie z tego, że w różnych planach działań i komunikatach uznano równość płci i emancypację kobiet za kwestie centralne, i domaga się, by priorytet ten był konkretnie realizowany w programach geograficznych; podkreśla, że poszczególne programy w ramach tej pomocy powinny być ukierunkowane na poprawę pozycji kobiet, niezależność społeczno-gospodarczą, przeciwdziałanie dyskryminacji, osiąganie milenijnych celów rozwoju oraz wypełnienie nadrzędnego priorytetu, jakim jest równość płci; wzywa również do lepszej koordynacji z programami tematycznymi finansowanymi w ramach współpracy między krajami AKP oraz w ramach instrumentu finansowania współpracy na rzecz rozwoju; uważa, że programy te powinny wspierać trwały, sprzyjający włączeniu społecznemu i przyjazny klimatowi rozwój przez niwelowanie nierówności społecznych i regionalnych, podkreślanie znaczenia światowych dóbr publicznych i wspieranie lokalnych grup społeczeństwa obywatelskiego, zwłaszcza organizacji walczących o prawa kobiet;

2. apeluje do Komisji o poświęcenie większej uwagi problematyce zdrowia matek; podkreśla znaczenie kształcenia i oświaty w dziedzinie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego, jako nieodłącznego elementu programu na rzecz zdrowia kobiet, między innymi dlatego, że realizacja tego milenijnego celu rozwoju przyniosła jak dotąd bardzo niezadowalające wyniki; wraca się ponadto o rozważenie już teraz środków na okres po 2015 r., zwłaszcza w odniesieniu do celu 3. dotyczącego równości płci oraz wzmocnienia pozycji kobiet i celu 5. dotyczącego zdrowia matek, zdrowia reprodukcyjnego i dostępu do usług z zakresu planowania rodziny; podkreśla wagę tego celu, zwłaszcza w odniesieniu do środków zapewniających wspieranie i włączanie zagadnień zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego kobiet oraz praw dziewcząt i kobiet w tym zakresie, gdyż nie jest to tylko cel sam w sobie, ale również istotny sposób zwalczania ubóstwa i realizacji milenijnych celów rozwoju; podkreśla, że środek ten powinien koncentrować się w szczególności na przeciwdziałaniu przemocy wobec kobiet;

3. z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę Funduszu Ludnościowego Organizacji Narodów Zjednoczonych (UNFPA) dotyczącą utworzenia grupy zadaniowej wysokiego szczebla mającej dokonać przeglądu Międzynarodowej Konferencji na temat Ludności i Rozwoju, zwłaszcza w zakresie zagadnień związanych z prawami seksualnymi i reprodukcyjnymi kobiet, zdrowiem reprodukcyjnym i walką z AIDS;

4. podkreśla znaczenie celu dotyczącego poprawy stanu zdrowia matek dla ograniczenia umieralności okołoporodowej matek i uzyskania powszechnego dostępu do usług z zakresu zdrowia reprodukcyjnego, co zakłada poszanowanie praw związanych ze zdrowiem seksualnym i reprodukcyjnym kobiet bez żadnego przymusu i ograniczeń;

5. kieruje wyrazy uznania do państw, które osiągnęły już wybrane milenijne cele rozwoju, jak na przykład cel zapewnienia dziewczętom i chłopcom podstawowego wykształcenia; zwraca się do Komisji o podjęcie środków niezbędnych do upowszechnienia realizacji tych celów z powodzeniem, do propagowania wymiany dobrych praktyk oraz do dalszego wspierania państw, które obrały właściwą drogę;

6. apeluje do UE o wspieranie programów mentorskich, w których Europejki mogłyby kontynuować z powodzeniem edukację i karierę zawodową we współpracy z kobietami z krajów rozwijających się;

7. stwierdza, że od początku nauki szkolnej należy zwracać szczególną uwagę na edukację dzieci obu płci w kwestiach dotyczących płci, by stopniowo zmieniać postawy i stereotypy społeczne oraz sprawić, by równość kobiet i mężczyzn stała się zasadą leżącą u podstaw społeczeństwa w krajach AKP;

8. zwraca uwagę na fakt, że postępy w realizacji 2. milenijnego celu rozwoju dotyczącego edukacji są niepełne, gdyż w działaniach tych skupiono się na dostępie dziewcząt do szkół, jednak dokonano mniejszych postępów w dążeniu do zagwarantowania ukończenia przez nie nauki; wzywa kraje AKP i wszystkich partnerów międzynarodowych do opracowania i wdrożenia wszelkich środków niezbędnych do zagwarantowania, by dziewczęta kończyły szkołę podstawową i miały dostęp do szkół średnich i wyższych, co powinno być jednym z priorytetów polityki na rzecz rozwoju;

9. zachęca w związku z tym do zwiększenia finansowania programów mających na celu zapewnienie wszystkim dziewczętom dostępu do edukacji (gdyż edukacja dziewcząt to fundament społeczeństw w większej mierze opartych na zasadach równości), a w konsekwencji wspieranie niezależności ekonomicznej kobiet oraz ograniczanie wykorzystywania seksualnego dziewcząt i kobiet na całym świecie;

10. zwraca uwagę na fakt, że niektóre kraje rozwijające się poczyniły znaczne postępy w dziedzinie praw człowieka, jednak zdecydowanie potępia finansowanie przez UE krajów, które nadal za przestępstwo uważają określone orientacje seksualne kobiet;

11. przypomina, że demokracja oznacza pełny udział kobiet w życiu publicznym, co stwierdza się w instrumentach międzynarodowych i regionalnych, takich jak Protokół w sprawie praw kobiet w Afryce załączony do Afrykańskiej karty praw człowieka i ludów;

12. wzywa zatem Komisję i Radę do dalszego zachęcania państw trzecich do przyjęcia wyraźnych ustaleń na rzecz uwzględnienia praw kobiet w ich ustawodawstwie, zwłaszcza przepisów chroniących kobiety i dziewczęta przed przemocą, do zapewnienia poszanowania tych praw oraz do wdrożenia strategii politycznych i mechanizmów uwzględniających problematykę płci w celu zapewnienia pełnego zaangażowania kobiet na równi z mężczyznami w procesy podejmowania decyzji w życiu publicznym, czy to politycznym, gospodarczym, społecznym, czy też w kwestiach dotyczących ochrony środowiska;

13. wzywa Komisję i Radę, by zachęcały kraje trzecie do opracowywania praktycznych środków pomocy kobietom będącym ofiarami przemocy związanej z płcią, na przykład poprzez oddanie do dyspozycji ofiar ośrodków dla uchodźców i zapewnienie im doradztwa;

14. zdecydowanie opowiada się za włączeniem doradców ds. płci lub osób odpowiedzialnych za sprawy płci w skład delegatur Unii i misji realizowanych w ramach wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony (WPBiO), a ponadto wzywa wiceprzewodniczącą Komisji / wysoką przedstawiciel UE do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa do zapewnienia delegaturom i misjom odpowiednich zasobów, środków i zakresu uprawnień;

15. podkreśla znaczenie postrzegania kobiet nie tylko jako słabszej grupy społecznej, ale także jako czynnej siły napędowej polityki rozwoju; zaznacza w związku z tym, że kobiety odgrywają zasadniczą rolę w dziedzinie żywienia i bezpieczeństwa żywnościowego, gdyż to one odpowiadają za 80% działalności rolnej w Afryce, chociaż nadal niemal nie mają dostępu do własności uprawianych przez nie gruntów; zwraca także uwagę na potwierdzone kompetencje kobiet w rozwiązywaniu problemów i konfliktów; dlatego nalega, by Komisja i kraje AKP zwiększyły udział kobiet w grupach zadaniowych i roboczych;

16. podkreśla znaczenie zwalczania wszelkich form przemocy wobec kobiet i dziewcząt: molestowania, gwałtów i nadużyć seksualnych, zmuszania do prostytucji, niewolnictwa seksualnego, wykorzystywania, zabójstw kobiet, okaleczania żeńskich narządów płciowych, zmuszania do małżeństwa, przemocy w rodzinie itd.; podkreśla, że obrona praw kobiet, w tym ich praw seksualnych i reprodukcyjnych, oraz zapewnienie poszanowania ich ludzkiej godności, ma podstawowe znaczenie dla zapobiegania przemocy uwarunkowanej płcią i zwalczania jej, udzielania ochrony ofiarom i zapewniania im odpowiedniego doradztwa, a także karania sprawców; wzywa Komisję, aby w polityce pomocy rozwojowej priorytetowo traktowała walkę z bezkarnością osób dokonujących takich aktów przemocy;

17. potwierdza, że kobiety odgrywają kluczową rolę w procesach przemian demokratycznych, budowy i umacniania państwa oraz rozwiązywania konfliktów, przywracania pokoju i stabilizacji; zachęca Komisję, ESDZ i kraje AKP, by za sprawą konkretnej i zdecydowanej polityki wspierały powoływanie kobiet do zespołów negocjacyjnych i na stanowiska decyzyjne w polityce i gospodarce;

18. stwierdza, że zgodnie z zakazem jakiegokolwiek przymusu w dziedzinie seksualności i zdrowia reprodukcyjnego, sformułowanym przez Międzynarodową Konferencję w sprawie Ludności i Rozwoju (ICPD), która odbyła się w Kairze, a także w odniesieniu do prawnie wiążących międzynarodowych instrumentów dotyczących praw człowieka, do dorobku pranego UE oraz jej właściwości politycznych w tym zakresie, nie można przyznawać pomocy Unii żadnemu organowi, organizacji ani programowi, który wspiera, popiera lub uczestniczy w zarządzaniu wszelkimi działaniami, w których dochodzi do takich naruszeń praw człowieka, jak zmuszanie do aborcji, przymusowa sterylizacja kobiet i mężczyzn, określanie płci płodu w celu dokonania selekcji prenatalnej lub dzieciobójstwa, zwłaszcza gdy priorytety tych działań są ustalane w odpowiedzi na presję psychologiczną, społeczną, gospodarczą lub prawną;

19. wzywa Komisję do stosowania wskaźników skuteczności działania określonych w europejskim planie działań na rzecz równości płci i uniezależnienia kobiet w działaniach dotyczących rozwoju: 1)przynajmniej 80% funduszy powinno obejmować wskaźniki dotyczące płci, 2) przynajmniej 75% wszystkich projektów lub programów powinno stawiać kwestie płci na pierwszym planie (G-2) lub uwzględniać te kwestie w znacznej mierze (G-1), 3) przynajmniej 50% wieloletnich programów orientacyjnych powinno obejmować działania dotyczące równości płci;

20. zwraca się do Komisji o przedstawienie Parlamentowi stanu zaawansowania wdrażania europejskiego planu działań na rzecz równości płci i uniezależnienia kobiet w działaniach dotyczących rozwoju.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

Data przyjęcia	22.1.2013
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	26 1 0
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Regina Bastos, Edit Bauer, Emine Bozkurt, Tadeusz Cymański, Edite Estrela, Iratxe García Pérez, Mikael Gustafsson, Mary Honeyball, Rodi Kratsa-Tsagaropoulou, Constance Le Grip, Elisabeth Morin-Chartier, Siiri Oviir, Antonyia Parvanova, Raül Romeva i Rueda, Joanna Senyszyn, Joanna Katarzyna Skrzydlewska, Marc Tarabella, Britta Thomsen, Marina Yannakoudakis, Anna Záborská
Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego	Vilija Blinkevičiūtė, Minodora Cliveti, Anne Delvaux, Mariya Gabriel, Nicole Kiil-Nielsen, Christa Klaß, Mojca Kleva Kekuš, Katarína Neveďalová, Angelika Werthmann

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

Data przyjęcia	19.2.2013
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	23 4 0
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Thijs Berman, Michael Cashman, Ricardo Cortés Lastra, Véronique De Keyser, Nirj Deva, Leonidas Donskis, Charles Goerens, Mikael Gustafsson, Filip Kaczmarek, Michał Tomasz Kamiński, Miguel Angel Martínez Martínez, Gay Mitchell, Norbert Neuser, Jean Roatta, Birgit Schnieber-Jastram, Michèle Striffler, Alf Svensson, Keith Taylor, Eleni Theocharous, Patrice Tirolien, Anna Záborská
Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego	Philippe Boulland, Agustín Díaz de Mera García Consuegra, Enrique Guerrero Salom, Isabella Lövin, Gesine Meissner, Judith Sargentini

Informacja prawna - Polityka ochrony prywatności