ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη δέσμευση και τη δήμευση των προϊόντων του εγκλήματος στην Ευρωπαϊκή Ένωση

20.5.2013 - (COM(2012)0085 – C7-0075/2012 – 2012/0036(COD)) - ***I

Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων
Εισηγήτρια: Monica Luisa Macovei

ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη δέσμευση και τη δήμευση των προϊόντων του εγκλήματος στην Ευρωπαϊκή Ένωση

(COM(2012)0085 – C7-0075/2012 – 2012/0036(COD))

(Συνήθης νομοθετική διαδικασία: πρώτη ανάγνωση)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–   έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (COM(2012)0085),

–   έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 2, και τα άρθρα 82 παράγραφος 2 και 83 παράγραφος 1 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με τα οποία του υποβλήθηκε η πρόταση από την Επιτροπή (C7-0075/2012),

–   έχοντας υπόψη το άρθρο 294, παράγραφος 3, της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–   έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, που εκδόθηκε στις 11 Ιουλίου 2012[1],

–   έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της 4ης Δεκεμβρίου 2012,

–   έχοντας υπόψη το άρθρο 55 του Κανονισμού του,

–   έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (A7-0178/2013),

1.  εγκρίνει τη θέση κατά την πρώτη ανάγνωση όπως παρατίθεται κατωτέρω·

2.  ζητεί από την Επιτροπή να του υποβάλει εκ νέου την πρόταση, αν προτίθεται να της επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις ή να την αντικαταστήσει με νέο κείμενο·

3.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα εθνικά κοινοβούλια.

Τροπολογία  1 Πρόταση οδηγίας Αιτιολογική σκέψη 1
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
(1) Το κύριο κίνητρο του διασυνοριακού οργανωμένου εγκλήματος είναι το οικονομικό κέρδος. Προκειμένου οι αρχές επιβολής του νόμου και οι δικαστικές αρχές να δρουν αποτελεσματικά, θα πρέπει να τους παρέχονται τα μέσα ώστε να εντοπίζουν, να δεσμεύουν, να διαχειρίζονται και να δημεύουν τα προϊόντα του εγκλήματος.	(1) Το κύριο κίνητρο του διασυνοριακού οργανωμένου εγκλήματος, συμπεριλαμβανομένων των εγκληματικών οργανώσεων τύπου μαφίας, είναι το οικονομικό κέρδος. Συνεπώς, οι αρμόδιες αρχές θα πρέπει να διαθέτουν τα μέσα ώστε να εντοπίζουν, να δεσμεύουν, να διαχειρίζονται και να δημεύουν τα προϊόντα του εγκλήματος. Ωστόσο, η αποτελεσματική πρόληψη και καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος δεν πρέπει να περιορίζεται στην εξουδετέρωση των προϊόντων του εγκλήματος αλλά πολύ περισσότερο, σε άλλες περιπτώσεις, να επεκτείνεται και σε όλα τα περιουσιακά στοιχεία που προέρχονται από εγκληματικές δραστηριότητες. Η αμοιβαία αναγνώριση των διαταγών δέσμευσης και δήμευσης των προϊόντων του εγκλήματος δεν είναι αρκούντως αποτελεσματική. Για την αποτελεσματική καταπολέμηση του οικονομικού εγκλήματος, του οργανωμένου εγκλήματος και της τρομοκρατίας, θα απαιτείτο επίσης η αμοιβαία αναγνώριση των μέτρων που λαμβάνονται σε διαφορετικό πεδίο από εκείνο του ποινικού δικαίου ή που εγκρίνονται, ελλείψει ποινικής καταδίκης, στις περιπτώσεις που καθορίζει το άρθρο 5 και που αφορούν, γενικότερα, κάθε πιθανό περιουσιακό στοιχείο ή εισόδημα που σχετίζεται με εγκληματική οργάνωση ή με πρόσωπο το οποίο θεωρείται ύποπτο ή κατηγορείται για συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση.
Αιτιολόγηση
Το οικονομικό κέρδος αποτελεί τον στόχο των περισσοτέρων μορφών εγκλήματος, όχι μόνο του διασυνοριακού οργανωμένου εγκλήματος.
Με δεδομένη τη χαμηλή αποδοτικότητα του ισχύοντος συστήματος, θα πρέπει να παρέχονται όλα τα μέσα για τον εντοπισμό, τη δέσμευση, τη διαχείριση και τη δήμευση των προϊόντων του εγκλήματος.
Τροπολογία  2 Πρόταση οδηγίας Αιτιολογική σκέψη 2
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
(2) Οι ομάδες οργανωμένου εγκλήματος δρουν πέραν των συνόρων και αποκτούν όλο και περισσότερα περιουσιακά στοιχεία σε άλλα κράτη μέλη και σε τρίτες χώρες. Υπάρχει αυξανόμενη ανάγκη αποτελεσματικής συνεργασίας προς επιβολή του διεθνούς δικαίου και για αμοιβαία νομική συνδρομή προς ανάκτηση περιουσιακών στοιχείων.	(2) Οι ομάδες οργανωμένου εγκλήματος δρουν πέραν των συνόρων και αποκτούν όλο και περισσότερα περιουσιακά στοιχεία σε άλλα κράτη μέλη και σε τρίτες χώρες. Υπάρχει αυξανόμενη ανάγκη αποτελεσματικής συνεργασίας προς επιβολή του διεθνούς δικαίου και για αμοιβαία νομική συνδρομή προς ανάκτηση περιουσιακών στοιχείων. Με τη θέσπιση ελάχιστων κανόνων θα εναρμονιστούν τα καθεστώτα δέσμευσης και δήμευσης των κρατών μελών, με αποτέλεσμα να ενισχύεται η αμοιβαία εμπιστοσύνη και να διευκολύνεται η αποτελεσματική διασυνοριακή συνεργασία.
Τροπολογία  3 Πρόταση οδηγίας Αιτιολογική σκέψη 2 α (νέα)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
	(2α) Η αποτελεσματικότερη μέθοδος καταπολέμησης του οργανωμένου εγκλήματος είναι η πρόβλεψη σοβαρών εννόμων συνεπειών, ο αποτελεσματικός εντοπισμός και η κατάσχεση και δήμευση των οργάνων και των προϊόντων του εγκλήματος. Ιδιαίτερα αποτελεσματικό αποδεικνύεται ότι είναι το μέτρο της εκτεταμένης δήμευσης.
Τροπολογία  4 Πρόταση οδηγίας Αιτιολογική σκέψη 3
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
(3) Μολονότι οι υφιστάμενες στατιστικές είναι περιορισμένες, τα ποσά που ανακτώνται από περιουσιακά στοιχεία εγκληματικής προέλευσης στην Ένωση φαίνονται ανεπαρκή σε σύγκριση με τα εκτιμώμενα προϊόντα του εγκλήματος. Σύμφωνα με μελέτες, οι διαδικασίες δήμευσης εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται ελάχιστα, μολονότι ρυθμίζονται από τη νομοθεσία της ΕΕ και από την εθνική νομοθεσία.	(3) Μολονότι οι υφιστάμενες στατιστικές είναι περιορισμένες, τα ποσά που ανακτώνται από προϊόντα εγκληματικής προέλευσης στην Ένωση φαίνονται εξαιρετικά χαμηλά σε σύγκριση με τα εκτιμώμενα προϊόντα του εγκλήματος. Σύμφωνα με μελέτες, οι διαδικασίες δήμευσης εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται ελάχιστα, μολονότι ρυθμίζονται από τη νομοθεσία της ΕΕ και από την εθνική νομοθεσία και οι νόμοι σε εθνικό επίπεδο δεν είναι ενιαίοι και, κατά συνέπεια, χρήζουν κατάλληλης εναρμόνισης, μεταξύ άλλων με σκοπό να διασφαλίζεται η πλήρης και ολοκληρωτική εκτέλεση της δήμευσης καθαυτής.
Αιτιολόγηση
Το θέμα δεν έγκειται στο ότι η ανάκτηση περιουσιακών στοιχείων είναι ανεπαρκής, αλλά ότι είναι εξαιρετικά χαμηλή σε σύγκριση με τα εκτιμώμενα χρηματικά έσοδα της εγκληματικής δραστηριότητας. Η πολυμορφία των εθνικών κανονισμών πρέπει να επισημανθεί ως γενεσιουργός αιτία της παρούσας πρότασης οδηγίας. Οι διαφορετικές νομοθετικές ρυθμίσεις υπονομεύουν την αποδοτικότητα και τη συνεργασία, ιδίως στο πλαίσιο της καταπολέμησης του διασυνοριακού οργανωμένου εγκλήματος και άλλων μορφών εγκληματικότητας.
Τροπολογία  5 Πρόταση οδηγίας Αιτιολογική σκέψη 7 β (νέα)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
	(7β) Τα κράτη μέλη δύναναται να θεσπίζουν διαδικασίες δήμευσης που συναρτώνται με ποινικές υποθέσεις ενώπιον κάθε ποινικού, αστικού ή διοικητικού δικαστηρίου.
Αιτιολόγηση
Με την εν λόγω τροπολογία καθίσταται σαφές ότι τα κράτη μέλη μπορούν να εφαρμόζουν την οδηγία στο πλαίσιο κάθε δικαστικής διαδικασίας που αρμόζει καλύτερα στο εθνικό τους σύστημα.
Τροπολογία  6 Πρόταση οδηγίας Αιτιολογική σκέψη 9
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
(9) Η δήμευση οργάνων και προϊόντων εγκλήματος κατόπιν τελεσίδικης δικαστικής απόφασης, καθώς και περιουσιακού στοιχείου ισοδύναμης αξίας με τα εν λόγω προϊόντα θα πρέπει επομένως να παραπέμπει σε αυτή τη διευρυμένη έννοια για τα ποινικά αδικήματα που καλύπτονται από την παρούσα οδηγία. Η απόφαση-πλαίσιο 2001/500/ΔΕΥ απαιτεί να διευκολύνουν τα κράτη μέλη τη δήμευση οργάνων και προϊόντων εγκλήματος ύστερα από οριστική καταδίκη και να επιτρέπουν τη δήμευση περιουσιακών στοιχείων αξίας ισοδύναμης με εκείνη των προϊόντων του εγκλήματος. Οι υποχρεώσεις αυτές θα πρέπει να διατηρηθούν για τα ποινικά αδικήματα που δεν εμπίπτουν στην παρούσα οδηγία.	(9) Η δήμευση οργάνων και προϊόντων εγκλήματος κατόπιν τελεσίδικης δικαστικής απόφασης, βασιζόμενης τόσο σε ποινική καταδίκη όσο και σε μη ποινική καταδίκη, καθώς και περιουσιακού στοιχείου ισοδύναμης αξίας με τα εν λόγω προϊόντα θα πρέπει επομένως να παραπέμπει σε αυτή τη διευρυμένη έννοια για τα ποινικά αδικήματα που καλύπτονται από την παρούσα οδηγία. Η απόφαση-πλαίσιο 2001/500/ΔΕΥ απαιτεί να διευκολύνουν τα κράτη μέλη τη δήμευση οργάνων και προϊόντων εγκλήματος ύστερα από οριστική καταδίκη και να επιτρέπουν τη δήμευση περιουσιακών στοιχείων αξίας ισοδύναμης με εκείνη των προϊόντων του εγκλήματος. Οι υποχρεώσεις αυτές θα πρέπει να διατηρηθούν για τα ποινικά αδικήματα που δεν εμπίπτουν στην παρούσα οδηγία, ενώ θα πρέπει να επεκταθεί η έννοια των προϊόντων εγκλήματος, όπως αυτή ορίζεται στην παρούσα οδηγία, ώστε να περιλαμβάνει τα ποινικά αδικήματα που δεν εμπίπτουν στην παρούσα οδηγία.
Τροπολογία  7 Πρόταση οδηγίας Αιτιολογική σκέψη 11
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
(11) Σύμφωνα με την αρχή ne bis in idem κρίνεται εύλογο να αποκλείονται από την εκτεταμένη δήμευση τα προϊόντα εικαζόμενων εγκληματικών δραστηριοτήτων για τις οποίες το θιγόμενο πρόσωπο απαλλάχθηκε τελικά σε προηγούμενη δίκη, ή σε άλλες περιπτώσεις στις οποίες εφαρμόζεται η αρχή ne bis in idem. Η εκτεταμένη δήμευση θα πρέπει επίσης να αποκλείεται σε περίπτωση που οι συναφείς εγκληματικές δραστηριότητες δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο ποινικής διαδικασίας λόγω παραγραφής βάσει του εθνικού ποινικού δικαίου.	(11) Σύμφωνα με την αρχή ne bis in idem κρίνεται εύλογο να αποκλείονται από την εκτεταμένη δήμευση τα προϊόντα εικαζόμενων εγκληματικών δραστηριοτήτων για τις οποίες το θιγόμενο πρόσωπο απαλλάχθηκε τελικά σε προηγούμενη δίκη, ή σε άλλες περιπτώσεις στις οποίες εφαρμόζεται η αρχή ne bis in idem.
Τροπολογία  8 Πρόταση οδηγίας Αιτιολογική σκέψη 12
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
(12) Η έκδοση αποφάσεων δήμευσης προϋποθέτει εν γένει ποινική καταδικαστική απόφαση. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ακόμη και σε περίπτωση που δεν μπορεί να επιτευχθεί ποινική καταδίκη, θα πρέπει να εξακολουθήσει να είναι δυνατή η δήμευση περιουσιακών στοιχείων έτσι ώστε να περισταλούν οι εγκληματικές δραστηριότητες και να διασφαλιστεί ότι τα κέρδη που προκύπτουν από εγκληματικές δραστηριότητες δεν επανεπενδύονται στη νόμιμη οικονομία. Ορισμένα κράτη μέλη επιτρέπουν τη δήμευση εφόσον υπάρχουν επαρκή αποδεικτικά στοιχεία για την άσκηση ποινικής δίωξης, αν το δικαστήριο αποφανθεί, βάσει σταθμίσεως των πιθανοτήτων, ότι το περιουσιακό στοιχείο έχει παράνομη προέλευση, και επίσης σε περιπτώσεις που το ύποπτο ή καταδικασθέν πρόσωπο γίνεται φυγάς για να αποφύγει τη δίωξη, δεν είναι σε θέση να παραστεί στη δίκη για άλλους λόγους ή απεβίωσε πριν από τη λήξη της ποινικής διαδικασίας. Τούτο αναφέρεται ως δήμευση μη βασιζόμενη σε καταδίκη. Θα πρέπει να υπάρξει μέριμνα ώστε να διευκολυνθεί η μη βασιζόμενη σε καταδίκη δήμευση τουλάχιστον στις τελευταίες, περιορισμένες, περιπτώσεις σε όλα τα κράτη μέλη. Τούτο συνάδει με το άρθρο 54 παράγραφος 1 στοιχείο γ) της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για την καταπολέμηση της διαφθοράς, η οποία προβλέπει ότι κάθε συμβαλλόμενο κράτος πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο να λάβει τα αναγκαία μέτρα που θα επιτρέπουν τη δήμευση παρανόμως αποκτηθέντων περιουσιακών στοιχείων χωρίς να απαιτείται ποινική καταδικαστική απόφαση, μεταξύ άλλων και σε υποθέσεις κατά τις οποίες ο δράστης δεν μπορεί να διωχθεί λόγω θανάτου, φυγής ή απουσίας.	(12) Η έκδοση αποφάσεων δήμευσης προϋποθέτει εν γένει ποινική καταδικαστική απόφαση. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ακόμη και σε περίπτωση που δεν μπορεί να επιτευχθεί ποινική καταδίκη, θα πρέπει να εξακολουθήσει να είναι δυνατή η δήμευση περιουσιακών στοιχείων έτσι ώστε να περισταλούν οι εγκληματικές δραστηριότητες, όπως το οργανωμένο έγκλημα ή η τρομοκρατία, και να διασφαλιστεί ότι τα κέρδη που προκύπτουν από εγκληματικές δραστηριότητες δεν επανεπενδύονται στη νόμιμη οικονομία. Ορισμένα κράτη μέλη επιτρέπουν τη δήμευση εφόσον υπάρχουν επαρκή αποδεικτικά στοιχεία για την άσκηση ποινικής δίωξης, αν το δικαστήριο αποφανθεί, βάσει σταθμίσεως των πιθανοτήτων, ότι το περιουσιακό στοιχείο έχει παράνομη προέλευση, και επίσης σε περιπτώσεις που το ύποπτο ή καταδικασθέν πρόσωπο γίνεται φυγάς για να αποφύγει τη δίωξη ή την καταδίκη, δεν είναι σε θέση να παραστεί στη δίκη για άλλους λόγους ή απεβίωσε πριν από τη λήξη της ποινικής διαδικασίας. Σε άλλες περιπτώσεις, ορισμένα κράτη μέλη επιτρέπουν τη δήμευση όταν, για παράδειγμα, δεν επιδιώκεται ή δεν μπορεί να επιτευχθεί μια ποινική καταδίκη, όταν ένα δικαστήριο, μετά από ενδελεγή αξιολόγηση του διαθέσιμου αποδεικτικού υλικού, συμπεριλαμβανομένης της δυσαναλογίας των περιουσιακών στοιχείων σε σύγκριση με το δηλωθέν εισόδημα, σχηματίζει την πεποίθηση ότι η περιουσία προέρχεται από δραστηριότητες εγκληματικού χαρακτήρα. Τούτο αναφέρεται ως δήμευση μη βασιζόμενη σε καταδίκη. Θα πρέπει να υπάρξει μέριμνα ώστε να διευκολυνθεί η μη βασιζόμενη σε καταδίκη δήμευση σε όλα τα κράτη μέλη
Τροπολογία  9 Πρόταση οδηγίας Αιτιολογική σκέψη 12 α (νέα)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
	(12α) Η παρούσα οδηγία καλύπτει μόνο εκείνες τις μορφές δήμευσης που δεν βασίζονται σε καταδίκη, οι οποίες θεωρούνται ότι έχουν εγκληματικό χαρακτήρα. Προκειμένου να διαπιστωθεί ο εγκληματικός χαρακτήρας κάθε τέτοιου μέτρου δήμευσης, πρέπει, μεταξύ άλλων να λαμβάνονται υπόψη τα ακόλουθα κριτήρια: (i) ο νομικός χαρακτηρισμός του αδικήματος κατά το εθνικό δίκαιο, (ii) η ίδια η φύση του αδικήματος και (iii) η βαρύτητα της ποινής η οποία ενδέχεται να επιβληθεί στο πρόσωπο.
Τροπολογία  10 Πρόταση οδηγίας Αιτιολογική σκέψη 12 β (νέα)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
	(12β) Σε μεμονωμένες περιπτώσεις πρέπει να είναι δυνατή η μερική αποφυγή της εντολής δέσμευσης. Ως τέτοιες νοούνται οι περιπτώσεις όπου τα μέτρα θα επιβάρυναν δυσανάλογα το θιγόμενο πρόσωπο ή θα οδηγούσαν στην εξάντληση των μέσων διαβίωσής τους.
Αιτιολόγηση
Η πρόταση της Επιτροπής δεν προβλέπει μέχρι στιγμής περιπτώσεις αδικαιολόγητης σκληρότητας. Εφόσον πληρούνται οι σχετικές προϋποθέσεις, η εντολή δήμευσης αποτελεί αναγκαία συνέπεια. Για την αποφυγή δυσανάλογων συνεπειών, είναι απαραίτητη η εισαγωγή μιας «ρήτρας σκληρότητας».
Τροπολογία  11 Πρόταση οδηγίας Αιτιολογική σκέψη 12 γ (νέα)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
	(12γ) Η δήμευση δεν πρέπει να θίγει ή να καταστρατηγεί τις δικαιολογημένες αξιώσεις των θυμάτων αξιόποινων πράξεων, τις οποίες διέπραξε το θιγόμενο από τη δήμευση πρόσωπο.
Τροπολογία  12 Πρόταση οδηγίας Αιτιολογική σκέψη 13
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
(13) Η πρακτική βάσει της οποίας ύποπτο ή καταδικασθέν πρόσωπο μεταβιβάζει περιουσιακό στοιχείο σε τρίτο μέρος εν γνώσει του τελευταίου με σκοπό την αποφυγή της δήμευσης είναι συνήθης και διαδίδεται ολοένα και περισσότερο. Το ισχύον νομικό πλαίσιο της Ένωσης δεν περιέχει δεσμευτικούς κανόνες σχετικά με τη δήμευση περιουσιακών στοιχείων που έχουν μεταβιβαστεί σε τρίτα μέρη. Προβάλλει συνεπώς όλο και περισσότερο η ανάγκη να επιτρέπεται η δήμευση περιουσιακών στοιχείων μεταβιβασθέντων σε τρίτα μέρη, η οποία θα πρέπει κανονικά να πραγματοποιείται όταν το καταδικασθέν πρόσωπο δεν έχει περιουσιακά στοιχεία που να μπορούν να δημευθούν. Κρίνεται ενδεδειγμένο να προβλέπεται η δήμευση εις χείρας τρίτου, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, αφού συναχθεί το συμπέρασμα, βάσει ειδικών πραγματικών περιστατικών, ότι η δήμευση περιουσιακού στοιχείου του καταδικασθέντος, υπόπτου ή κατηγορούμενου προσώπου είναι απίθανο να επιτύχει, ή σε περιπτώσεις που αντικείμενα μοναδικής αξίας πρέπει να επιστραφούν στον νόμιμο κύριό τους. Εξάλλου, προκειμένου να προστατευτούν τα συμφέροντα τρίτων μερών που ενεργούν καλή τη πίστει, η δήμευση αυτή θα πρέπει να είναι δυνατή μόνον αν το τρίτο μέρος γνώριζε ή όφειλε να γνωρίζει ότι το περιουσιακό στοιχείο υπήρξε προϊόν εγκλήματος ή μεταβιβάστηκε προκειμένου να αποφευχθεί η δήμευση και παραχωρήθηκε δωρεάν ή μεταβιβάστηκε με αντάλλαγμα ποσό χαμηλότερο από την αγοραία αξία του.	(13) Η πρακτική βάσει της οποίας ύποπτο ή καταδικασθέν πρόσωπο μεταβιβάζει περιουσιακό στοιχείο σε τρίτο μέρος εν γνώσει του τελευταίου με σκοπό την αποφυγή της δήμευσης είναι συνήθης και διαδίδεται ολοένα και περισσότερο. Το ισχύον νομικό πλαίσιο της Ένωσης δεν περιέχει δεσμευτικούς κανόνες σχετικά με τη δήμευση περιουσιακών στοιχείων που έχουν μεταβιβαστεί σε τρίτα μέρη. Προβάλλει συνεπώς όλο και περισσότερο η ανάγκη να επιτρέπεται η δήμευση περιουσιακών στοιχείων μεταβιβασθέντων σε ή αποκτηθέντων από τρίτα μέρη. Προκειμένου να προστατευτούν τα συμφέροντα τρίτων μερών που ενεργούν καλή τη πίστει, η δήμευση αυτή θα πρέπει να είναι δυνατή μόνον αν το τρίτο μέρος γνώριζε ή θα έπρεπε να γνωρίζει ότι το περιουσιακό στοιχείο υπήρξε όργανο ή προϊόν εγκλήματος ή μεταβιβάστηκε προκειμένου να αποφευχθεί η δήμευση ή αν παραχωρήθηκε δωρεάν ή μεταβιβάστηκε με αντάλλαγμα ποσό σημαντικά χαμηλότερο από την αγοραία αξία του. Επιπλέον, η δήμευση εις χείρας τρίτου πρέπει να είναι δυνατή και σε περίπτωση που ο ύποπτος ή ο κατηγορούμενος ενεργούσε εξ υπαρχής για λογαριασμό άλλου φυσικού ή νομικού προσώπου.
Τροπολογία  13 Πρόταση οδηγίας Αιτιολογική σκέψη 13 α (νέα)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
	(13α) Για να καταστεί αποτελεσματικότερη η καταπολέμηση των εγκληματικών οργανώσεων και των σοβαρών εγκλημάτων, με βάση την κτηθείσα ήδη εμπειρία, τα κράτη μέλη θα πρέπει να εισαγάγουν στα ποινικά τους συστήματα ένα αδίκημα βάσει του οποίου θα τιμωρούνται και θα διώκονται οι πράξεις που συνίστανται στην εικονική εκχώρηση σε τρίτους της κυριότητας και της διαθεσιμότητας ενός περιουσιακού στοιχείου με σκοπό την αποφυγή μέτρων κατάσχεσης ή δήμευσης. Η συνέργεια στη διάπραξη του εν λόγω αδικήματος θα πρέπει επίσης να τιμωρείται αναλόγως.
Τροπολογία  14 Πρόταση οδηγίας Αιτιολογική σκέψη 13 β (νέα)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
	(13β) Οι κανόνες περί δήμευσης εις χείρας τρίτου εφαρμόζονται τόσο για τα φυσικά όσο και για τα νομικά πρόσωπα.
Τροπολογία  15 Πρόταση οδηγίας Αιτιολογική σκέψη 15
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
(15) Τα ύποπτα ή καταδικασθέντα πρόσωπα συχνά αποκρύπτουν περιουσιακά στοιχεία καθόλη τη διάρκεια της ποινικής διαδικασίας. Συνεπεία αυτού δεν μπορούν να εκτελεστούν αποφάσεις δήμευσης, με αποτέλεσμα τα άτομα που υπόκεινται σε αποφάσεις δήμευσης να επωφελούνται από το περιουσιακό τους στοιχείο μετά την έκτιση της ποινής τους. Είναι συνεπώς αναγκαίο να διευκολυνθεί ο προσδιορισμός της επακριβούς έκτασης του προς δήμευση περιουσιακού στοιχείου, ακόμη και μετά την οριστική καταδίκη για ποινικό αδίκημα, ώστε να επιτραπεί η πλήρης εκτέλεση αποφάσεων δήμευσης σε περίπτωση που δεν είχε αρχικά ανακαλυφθεί κανένα περιουσιακό στοιχείο ή είχαν ανακαλυφθεί ανεπαρκή περιουσιακά στοιχεία και η απόφαση δήμευσης παραμένει ανεκτέλεστη. Λόγω του περιορισμού του δικαιώματος ιδιοκτησίας μέσω αποφάσεων δέσμευσης, τέτοια προσωρινά μέτρα δεν θα πρέπει να διατηρούνται επί μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από το αναγκαίο ώστε το περιουσιακό στοιχείο να παραμένει διαθέσιμο ενόψει πιθανής μελλοντικής δήμευσης. Τούτο ενδεχομένως απαιτεί τακτική επανεξέταση από τις δικαστικές αρχές ούτως ώστε να διασφαλιστεί ότι εξακολουθεί να ισχύει ο σκοπός τους να προλάβουν τον διασκορπισμό των περιουσιακών στοιχείων.	(15) Τα ύποπτα ή καταδικασθέντα πρόσωπα συχνά αποκρύπτουν περιουσιακά στοιχεία καθόλη τη διάρκεια της ποινικής διαδικασίας. Συνεπεία αυτού δεν μπορούν να εκτελεστούν αποφάσεις δήμευσης, με αποτέλεσμα τα άτομα που υπόκεινται σε αποφάσεις δήμευσης να επωφελούνται από το περιουσιακό τους στοιχείο μετά την έκτιση της ποινής τους. Είναι συνεπώς αναγκαίο να διευκολυνθεί ο προσδιορισμός της επακριβούς έκτασης του προς δήμευση περιουσιακού στοιχείου, ακόμη και μετά την οριστική καταδίκη για ποινικό αδίκημα, ώστε να επιτραπεί η πλήρης εκτέλεση αποφάσεων δήμευσης σε περίπτωση που δεν είχε αρχικά ανακαλυφθεί κανένα περιουσιακό στοιχείο ή είχαν ανακαλυφθεί ανεπαρκή περιουσιακά στοιχεία και η απόφαση δήμευσης παραμένει ανεκτέλεστη. Λόγω του περιορισμού του δικαιώματος ιδιοκτησίας μέσω αποφάσεων δέσμευσης, τέτοια προσωρινά μέτρα δεν θα πρέπει να διατηρούνται επί μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από το αναγκαίο ώστε το περιουσιακό στοιχείο να παραμένει διαθέσιμο ενόψει πιθανής μελλοντικής δήμευσης. Τούτο ενδεχομένως απαιτεί, όπου θεωρείται αναγκαία, επανεξέταση από τις δικαστικές αρχές ούτως ώστε να διασφαλιστεί ότι εξακολουθεί να ισχύει ο σκοπός τους να προλάβουν τον διασκορπισμό των περιουσιακών στοιχείων.
Τροπολογία  16 Πρόταση οδηγίας Αιτιολογική σκέψη 16
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
(16) Η διαχείριση δεσμευμένων περιουσιακών στοιχείων ενόψει μεταγενέστερης δήμευσής τους θα πρέπει να γίνεται με τον δέοντα τρόπο ώστε να μη χάνεται η οικονομική τους αξία. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να λάβουν τα αναγκαία μέτρα, περιλαμβανομένης της πώλησης ή μεταβίβασης του περιουσιακού στοιχείου, ώστε να ελαχιστοποιούν τέτοιες απώλειες. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να λάβουν κατάλληλα μέτρα, όπως η θέσπιση εθνικών κεντρικών υπηρεσιών διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων ή ισοδύναμων μηχανισμών (για παράδειγμα όταν τα καθήκοντα αυτά είναι αποκεντρωμένα), με σκοπό την κατάλληλη διαχείριση περιουσιακών στοιχείων που δεσμεύονται πριν από τη δήμευση και τη διατήρηση της αξίας τους, εν αναμονή δικαστικής απόφασης.	(16) Η διαχείριση δεσμευμένων περιουσιακών στοιχείων ενόψει μεταγενέστερης δήμευσής τους θα πρέπει να γίνεται με τον δέοντα τρόπο ώστε να μη χάνεται η οικονομική τους αξία, να προωθείται η κοινωνική επαναχρησιμοποίησή τους και να αποφεύγεται ο κίνδυνος περαιτέρω διασποράς της εγκληματικότητας. Για τον σκοπό αυτόν θα ήταν χρήσιμο να εξεταστεί το ενδεχόμενο δημιουργίας ενός ταμείου της Ένωσης, το οποίο θα μπορεί να συγκεντρώνει μέρος των δημευθέντων περιουσιακών στοιχείων από τα κράτη μέλη. Το εν λόγω ταμείο θα πρέπει να διατίθεται για πιλοτικά προγράμματα πολιτών της Ένωσης, ενώσεων, συνασπισμών ΜΚΟ και κάθε άλλης οργάνωσης της κοινωνίας των πολιτών, ώστε να προάγεται η αποτελεσματική κοινωνική επαναχρησιμοποίηση των δημευθέντων περιουσιακών στοιχείων και να διευρύνονται οι δημοκρατικές λειτουργίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να λάβουν τα αναγκαία μέτρα, περιλαμβανομένης της πώλησης ή μεταβίβασης του περιουσιακού στοιχείου, ώστε να ελαχιστοποιούν τέτοιες απώλειες και να προωθούν κοινωνικούς σκοπούς. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να λάβουν όλα τα κατάλληλα μέτρα, νομικά και μη, όπως η θέσπιση εθνικών κεντρικών υπηρεσιών διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων ή ισοδύναμων μηχανισμών (για παράδειγμα όταν τα καθήκοντα αυτά είναι αποκεντρωμένα), με σκοπό την κατάλληλη διαχείριση περιουσιακών στοιχείων που δεσμεύονται πριν από τη δήμευση και τη διατήρηση της αξίας τους, εν αναμονή δικαστικής απόφασης.
Τροπολογία  17 Πρόταση οδηγίας Αιτιολογική σκέψη 16 α (νέα)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
	(16α) Προκειμένου να μπορέσει η κοινωνία των πολιτών να αντιληφθεί ορθά την αποτελεσματικότητα της δράσης των κρατών μελών στον τομέα της καταπολέμησης του οργανωμένου εγκλήματος, συμπεριλαμβανομένων των εγκληματικών οργανώσεων τύπου μαφίας, και να εξασφαλισθεί ότι τα προϊόντα εγκλήματος όντως αφαιρούνται από τους εγκληματίες, είναι απαραίτητη η θέσπιση κοινών μέτρων ώστε να αποφευχθεί το ενδεχόμενο οι εγκληματικές οργανώσεις να ιδιοποιηθούν εκ νέου τα παρανόμως αποκτηθέντα περιουσιακά στοιχεία. Βέλτιστες πρακτικές σε ορισμένα κράτη μέλη έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές: διαχείριση και διοίκηση από φορείς διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων ή από παρόμοιους οργανισμούς, καθώς και χρήση των δημευθέντων περιουσιακών στοιχείων για έργα που αποσκοπούν στην καταπολέμηση και πρόληψη του εγκλήματος και για άλλους θεσμικούς ή δημόσιους σκοπούς ή για κοινωνική χρήση.
Τροπολογία  18 Πρόταση οδηγίας Αιτιολογική σκέψη 16 β (νέα)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
	(16β) Η πρακτική της χρήσης των δημευμένων περιουσιακών στοιχείων για κοινωνικούς σκοπούς προωθεί και υποστηρίζει τη διάδοση ενός πνεύματος νομιμότητας, την παροχή βοήθειας στα θύματα εγκληματικών πράξεων και την δίωξη του οργανωμένου εγκλήματος, καθώς, με αυτόν τον τρόπο, ενεργοποιεί «ενάρετους» μηχανισμούς που ωφελούν την κοινωνία και την κοινωνικο-οικονομική ανάπτυξη μιας περιοχής, πράγμα το οποίο μπορεί να επιτευχθεί επίσης μέσω μη κυβερνητικών οργανώσεων και με βάση αντικειμενικά κριτήρια.
Αιτιολόγηση
Η αξιοποίηση για κοινωνικούς σκοπούς των δημευμένων περιουσιακών στοιχείων που έχουν προέλθει από εγκληματικές ενέργειες έχει ήδη εφαρμοστεί πειραματικά σε ορισμένα κράτη μέλη, με σημαντικά αποτελέσματα τόσο σε κοινωνικό επίπεδο όσο και για την αντιμετώπιση της εγκληματικότητας.
Τροπολογία  19 Πρόταση οδηγίας Αιτιολογική σκέψη 17
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
(17) Σπάνιες είναι οι πηγές αξιόπιστων δεδομένων σχετικά με τη δέσμευση και τη δήμευση των προϊόντων του εγκλήματος. Προκειμένου να καταστεί δυνατή η αξιολόγηση της παρούσας οδηγίας, είναι αναγκαίο να συγκεντρωθεί ένα συγκρίσιμο ελάχιστο σύνολο κατάλληλων στατιστικών δεδομένων για την ανίχνευση περιουσιακών στοιχείων, τις δικαστικές ενέργειες και τις δραστηριότητες διάθεσης των περιουσιακών στοιχείων.	(17) Σπάνιες είναι οι πηγές αξιόπιστων δεδομένων σχετικά με τη δέσμευση και τη δήμευση των προϊόντων του εγκλήματος. Προκειμένου να καταστεί δυνατή η αξιολόγηση της παρούσας οδηγίας, είναι αναγκαίο να συγκεντρωθεί ένα επαρκές συγκρίσιμο ελάχιστο σύνολο κατάλληλων στατιστικών δεδομένων για την ανίχνευση περιουσιακών στοιχείων, τις δικαστικές ενέργειες και τις δραστηριότητες διαχείρισης και διάθεσης των περιουσιακών στοιχείων, τηρουμένης παράλληλα της αρχής της αναλογικότητας.
Τροπολογία  20 Πρόταση οδηγίας Αιτιολογική σκέψη 17 α (νέα)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
	(17α) Θα πρέπει να τηρούνται αρχεία σχετικά με την αξία των περιουσιακών στοιχείων που προορίζονται να επαναχρησιμοποιηθούν από τα θύματα εγκληματικών πράξεων τα οποία επλήγησαν άμεσα ή έμμεσα από αυτές.
Τροπολογία  21 Πρόταση οδηγίας Αιτιολογική σκέψη 18
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
(18) Η παρούσα οδηγία σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα και τηρεί τις αρχές που αναγνωρίζονται από τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και κυρίως το δικαίωμα ιδιοκτησίας, το δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής, το δικαίωμα προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, το δικαίωμα πραγματικής προσφυγής και αμερόληπτου δικαστηρίου, το τεκμήριο αθωότητας και το δικαίωμα υπεράσπισης, το δικαίωμα του προσώπου να μη δικάζεται και να μην τιμωρείται ποινικά δύο φορές για την ίδια αξιόποινη πράξη και τις αρχές της νομιμότητας και αναλογικότητας των ποινικών αδικημάτων. Η παρούσα οδηγία πρέπει να εφαρμόζεται σύμφωνα με τα εν λόγω δικαιώματα και αρχές.	(18) Η παρούσα οδηγία σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα και τηρεί τις αρχές που αναγνωρίζονται από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προστασία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών (ΕΣΔΑ) και τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και κυρίως το δικαίωμα ιδιοκτησίας, το δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής, το δικαίωμα προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, το δικαίωμα πραγματικής προσφυγής και αμερόληπτου δικαστηρίου, το τεκμήριο αθωότητας και το δικαίωμα υπεράσπισης, το δικαίωμα του προσώπου να μη δικάζεται και να μην τιμωρείται ποινικά δύο φορές για την ίδια αξιόποινη πράξη και τις αρχές της νομιμότητας και αναλογικότητας των ποινικών αδικημάτων. Η παρούσα οδηγία πρέπει να εφαρμόζεται σύμφωνα με τα εν λόγω δικαιώματα και αρχές.
Τροπολογία  22 Πρόταση οδηγίας Αιτιολογική σκέψη 18 α (νέα)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
	(18α) Ορισμένα κράτη μέλη έχουν ήδη θεσπίσει επιτυχώς συστήματα δήμευσης μη βασιζόμενα σε καταδίκη. Στην ουσία, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου ουδέποτε θεώρησε το γεγονός ότι μπορεί να επιβληθεί σε πρόσωπα στερητικό της περιουσίας τους μέτρο ως παραβίαση θεμελιωδών δικαιωμάτων επισύρουσα κυρώσεις βάσει του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της ΕΣΔΑ.
Τροπολογία  23 Πρόταση οδηγίας Αιτιολογική σκέψη 20
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
(20) Δεδομένου ότι ο στόχος της παρούσας οδηγίας, συγκεκριμένα η διευκόλυνση της δήμευσης περιουσιακών στοιχείων σε ποινικές υποθέσεις, δεν μπορεί να επιτευχθεί ικανοποιητικά από τα κράτη μέλη και μπορεί επομένως να επιτευχθεί καλύτερα σε επίπεδο Ένωσης, η Ένωση μπορεί να υιοθετήσει μέτρα, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας όπως αυτή ορίζεται στο άρθρο 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, που διατυπώνεται στο ίδιο άρθρο, η παρούσα οδηγία δεν υπερβαίνει τα όρια που είναι αναγκαία για την επίτευξη αυτού του στόχου.	(20) Δεδομένου ότι ο στόχος της παρούσας οδηγίας, συγκεκριμένα η διευκόλυνση της δήμευσης περιουσιακών στοιχείων, δεν μπορεί να επιτευχθεί ικανοποιητικά από τα κράτη μέλη και μπορεί επομένως να επιτευχθεί καλύτερα σε επίπεδο Ένωσης, η Ένωση μπορεί να υιοθετήσει μέτρα, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας όπως αυτή ορίζεται στο άρθρο 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, που διατυπώνεται στο ίδιο άρθρο, η παρούσα οδηγία δεν υπερβαίνει τα όρια που είναι αναγκαία για την επίτευξη αυτού του στόχου.
Τροπολογία  24 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 1 – παράγραφος 1
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
Η παρούσα οδηγία θεσπίζει ελάχιστους κανόνες σχετικά με τη δέσμευση περιουσιακών στοιχείων ενόψει ενδεχόμενης μεταγενέστερης δήμευσης και σχετικά με τη δήμευση περιουσιακών στοιχείων σε ποινικές υποθέσεις.	Η παρούσα οδηγία θεσπίζει ελάχιστους κανόνες σχετικά με τη δέσμευση περιουσιακών στοιχείων ενόψει ενδεχόμενης μεταγενέστερης δήμευσης, σχετικά με τη δήμευση περιουσιακών στοιχείων σε συνάρτηση με ποινικές υποθέσεις και συνιστά γενικές αρχές για τη διαχείριση και τη διάθεση δημευθέντων περιουσιακών στοιχείων.
Τροπολογία  25 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 2 – σημείο 1
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
(1) ως «προϊόντα» νοούνται οποιαδήποτε οικονομικά πλεονεκτήματα προερχόμενα από ποινικά αδικήματα· ενδέχεται να συνίστανται σε κάθε μορφή ιδιοκτησίας και περιλαμβάνουν κάθε μεταγενέστερη επανεπένδυση ή μετατροπή άμεσων προϊόντων από ύποπτο ή κατηγορούμενο πρόσωπο και κάθε σημαντικό όφελος·	(1) ως «προϊόντα» νοούνται οποιαδήποτε οικονομικά πλεονεκτήματα προερχόμενα άμεσα ή έμμεσα από ποινικά αδικήματα· ενδέχεται να συνίστανται σε κάθε μορφή ιδιοκτησίας και περιλαμβάνουν κάθε μεταγενέστερη επανεπένδυση ή μετατροπή άμεσων προϊόντων από ύποπτο ή κατηγορούμενο πρόσωπο και κάθε σημαντικό όφελος·
Τροπολογία  26 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 2 – σημείο 2
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
(2) ως «περιουσιακό στοιχείο» νοείται κάθε είδους περιουσιακό στοιχείο, είτε ενσώματο είτε ασώματο, κινητό ή ακίνητο, καθώς και νομικά έγγραφα ή νομικές πράξεις που πιστοποιούν τίτλο ή δικαίωμα επί του περιουσιακού στοιχείου·	(2) ως «περιουσιακό στοιχείο» νοείται κάθε είδους περιουσιακό στοιχείο, είτε ενσώματο είτε ασώματο, κινητό ή ακίνητο, καθώς και νομικά έγγραφα ή νομικές πράξεις που πιστοποιούν τίτλο ή δικαίωμα επί του περιουσιακού στοιχείου καθώς και κάθε περιουσιακό στοιχείο που κατέχουν από κοινού οι σύζυγοι·
Τροπολογία  27 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 2 – σημείο 4
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
(4) ως «δήμευση» νοείται ποινή ή μέτρο που διατάσσεται από δικαστήριο κατόπιν διαδικασίας σχετικής με ποινικό αδίκημα και καταλήγει στην οριστική αποστέρηση του περιουσιακού στοιχείου·	(4) ως «δήμευση» νοείται ποινή ή μέτρο που διατάσσεται με απόφαση του αρμόδιου εθνικού δικαστηρίου ή κατόπιν δικαστικής διαδικασίας σχετικής με ποινικό αδίκημα και καταλήγει στην οριστική αποστέρηση του περιουσιακού στοιχείου βάσει δικαστικής αποφάσεως.
Αιτιολόγηση
Σύμφωνα με τη Νομική Υπηρεσία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το μέτρο πρέπει να τελεί σε σχέση με ένα ποινικό αδίκημα. Παρά τη χρησιμοποίηση του όρου «αστική δήμευση» στο εθνικό δίκαιο, το άρθρο 83 παράγραφος 1 ΣΛΕΕ δεν αποκλείει το εν λόγω είδος δήμευσης, εφόσον μπορεί να χαρακτηριστεί ως «ποινική κύρωση» σύμφωνα με τα κριτήρια που αναπτύχθηκαν στην απόφαση Engel του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ποινικός χαρακτήρας, βαρύτητα της ποινής). Ο «ποινικός χαρακτήρας» αυτής της δήμευσης αποτελεί προϋπόθεση μιας εναρμόνισης δυνάμει του άρθρου 83 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ (παρ. 37 της Νομικής Υπηρεσίας του Συμβουλίου (ΝΥΣ)).
Τροπολογία  28 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 2 – παράγραφος 6 – στοιχείο ια α (νέο)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
	ια α) καθώς και από κάθε άλλο νομικό μέσο, εφόσον σε αυτό προβλέπεται ρητά ότι η παρούσα οδηγία εφαρμόζεται για ποινικά αδικήματα που εναρμονίζονται με το εν λόγω μέσο.
Τροπολογία  29 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 3 – παράγραφος 1
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
1. Κάθε κράτος μέλος λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα ώστε να καταστεί δυνατή, εξ ολοκλήρου ή εν μέρει, η δήμευση οργάνων και προϊόντων εγκλήματος κατόπιν οριστικής καταδικαστικής απόφασης για ποινικό αδίκημα.	1. Κάθε κράτος μέλος λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα ώστε να καταστεί δυνατή, εξ ολοκλήρου ή εν μέρει, η δήμευση από τις δικαστικές αρχές και μόνο οργάνων και προϊόντων εγκλήματος ή περιουσιακών στοιχείων, η αξία των οποίων αντιστοιχεί στα εν λόγω όργανα και προϊόντα εγκλήματος, βάσει οριστικής καταδικαστικής απόφασης για ποινικό αδίκημα.
Τροπολογία  30 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 3 – παράγραφος 2
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
2. Κάθε κράτος μέλος λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα ώστε να καταστεί δυνατή, εξ ολοκλήρου ή εν μέρει, η δήμευση περιουσιακού στοιχείου η αξία του οποίου αντιστοιχεί στα προϊόντα εγκλήματος κατόπιν οριστικής καταδικαστικής απόφασης για ποινικό αδίκημα.	Διαγράφεται
Τροπολογία  31 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 4 – παράγραφος 1
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
1. Κάθε κράτος μέλος υιοθετεί τα αναγκαία μέτρα ώστε να καταστεί δυνατή, εξ ολοκλήρου ή εν μέρει, η δήμευση περιουσιακού στοιχείου που ανήκει σε πρόσωπο καταδικασθέν για ποινικό αδίκημα εφόσον, βάσει συγκεκριμένων πραγματικών περιστατικών, το δικαστήριο κρίνει ουσιαστικά πιθανότερο ότι το συγκεκριμένο περιουσιακό στοιχείο αποκτήθηκε από το καταδικασθέν πρόσωπο μέσω συναφών εγκληματικών δραστηριοτήτων και όχι μέσω άλλων δραστηριοτήτων.	1. Κάθε κράτος μέλος υιοθετεί τα αναγκαία μέτρα ώστε να καταστεί δυνατή, εξ ολοκλήρου ή εν μέρει, η δήμευση από τις αρμόδιες αρχές περιουσιακού στοιχείου που ανήκει σε πρόσωπο καταδικασθέν για ποινικό αδίκημα εφόσον, βάσει συγκεκριμένων πραγματικών περιστατικών, όπως το ότι η αξία του περιουσιακού στοιχείου είναι δυσανάλογη σε σχέση με το νόμιμο εισόδημα του καταδικασθέντος προσώπου, το δικαστήριο κρίνει, ουσιαστικά πιθανότερο ότι το συγκεκριμένο περιουσιακό στοιχείο αποκτήθηκε μέσω δραστηριοτήτων εγκληματικού χαρακτήρα και όχι μέσω άλλων δραστηριοτήτων.
Τροπολογία  32 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 4 – παράγραφος 2
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
2. Η δήμευση αποκλείεται σε περίπτωση που οι συναφείς εγκληματικές δραστηριότητες που αναφέρονται στην παράγραφο 1	2. Η δήμευση αποκλείεται σε περίπτωση που οι εγκληματικές δραστηριότητες που αναφέρονται στην παράγραφο 1 έχουν ήδη αποτελέσει αντικείμενο ποινικής διαδικασίας, η οποία κατέληξε στην οριστική απαλλαγή του σχετικού προσώπου ή σε άλλες περιπτώσεις στις οποίες εφαρμόζεται η αρχή ne bis in idem.
α) δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο ποινικής διαδικασίας λόγω παραγραφής βάσει του εθνικού ποινικού δικαίου· ή
β) έχουν ήδη αποτελέσει αντικείμενο ποινικής διαδικασίας η οποία κατέληξε στην οριστική απαλλαγή του προσώπου ή σε άλλες περιπτώσεις στις οποίες εφαρμόζεται η αρχή ne bis in idem.
Τροπολογία  33 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 5
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
	1. Κάθε κράτος μέλος λαμβάνει τα απαραίτητα μέτρα για να διευκολύνει τις δικαστικές αρχές να δημεύσουν, ως ποινική κύρωση, προϊόντα και όργανα του εγκλήματος χωρίς ποινική καταδίκη, όταν ένα δικαστήριο έχει σχηματίσει επί τη βάσει των συγκεκριμένων περιστάσεων και όλων των διαθέσιμων αποδεικτικών στοιχείων την πεποίθηση ότι τα περιουσιακά αυτά στοιχεία απορρέουν από δραστηριότητες εγκληματικού χαρακτήρα, τηρουμένων πλήρως των διατάξεων του άρθρου 6 της ΕΣΔΑ και του Ευρωπαϊκού Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων. Η δήμευση αυτή θεωρείται ότι έχει ποινικό χαρακτήρα με βάση, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα κριτήρια: (i) ο νομικός χαρακτηρισμός του αδικήματος κατά το εθνικό δίκαιο, (ii) η ίδια η φύση του αδικήματος και (iii) η βαρύτητα της ποινής η οποία ενδέχεται να επιβληθεί στο πρόσωπο και η οποία πρέπει επίσης να συνάδει με το εθνικό συνταγματικό δίκαιο.
Κάθε κράτος μέλος λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα ώστε να καταστεί δυνατή η δήμευση προϊόντων και οργάνων εγκλήματος χωρίς χωρίς ποινική καταδικαστική απόφαση, κατόπιν διαδικασίας που θα μπορούσε, αν το ύποπτο ή κατηγορούμενο πρόσωπο ήταν σε θέση να παραστεί στη δίκη, να έχει οδηγήσει σε ποινική καταδικαστική απόφαση, εφόσον:	2. Κάθε κράτος μέλος λαμβάνει επίσης τα αναγκαία μέτρα ώστε να καταστεί δυνατή η δήμευση προϊόντων και οργάνων εγκλήματος χωρίς χωρίς ποινική καταδικαστική απόφαση, κατόπιν διαδικασίας που θα μπορούσε, αν το ύποπτο ή κατηγορούμενο πρόσωπο ήταν σε θέση να παραστεί στη δίκη, να έχει οδηγήσει σε ποινική καταδικαστική απόφαση, εφόσον:
α) ο θάνατος ή η χρόνια ασθένεια του ύποπτου ή κατηγορούμενου προσώπου εμποδίζει περαιτέρω δίωξη· ή	α) ο θάνατος, η ασθένεια ή η χρόνια ασθένεια του ύποπτου ή κατηγορούμενου προσώπου, η οποία έχει ως αποτέλεσμα το πρόσωπο να μην είναι σε θέση να παραστεί στη δίκη, εμποδίζει περαιτέρω δίωξη· ή
β) η ασθένεια ή η φυγή πριν από την ποινική δίωξη ή την καταδίκη του ύποπτου ή κατηγορούμενου προσώπου εμποδίζει την αποτελεσματική δίωξη εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος και εγκυμονεί τον σοβαρό κίνδυνο παραγραφής λόγω θεσμοθετημένων περιορισμών.	β) η ασθένεια ή η φυγή πριν από την ποινική δίωξη ή την καταδίκη του ύποπτου ή κατηγορούμενου προσώπου εμποδίζει την αποτελεσματική δίωξη εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος και εγκυμονεί τον σοβαρό κίνδυνο παραγραφής λόγω θεσμοθετημένων περιορισμών.
	3. Εάν υφίστανται ήδη σε ένα κράτος μέλος μη ποινικές διαδικασίες που καλύπτουν τις συνθήκες των παραγράφων 1 και 2, το εν λόγω κράτος μέλος δεν υποχρεούται να εφαρμόσει τις διαδικασίες αυτές και στο εθνικό ποινικό του σύστημα.
Αιτιολόγηση
Παρά τη χρησιμοποίηση του όρου «αστική δήμευση» στο εθνικό δίκαιο, το άρθρο 83 παράγραφος 1 ΣΛΕΕ δεν αποκλείει το εν λόγω είδος δήμευσης, εφόσον μπορεί να χαρακτηριστεί ως «ποινική κύρωση» σύμφωνα με τα κριτήρια που αναπτύχθηκαν στην απόφαση Engel του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ποινικός χαρακτήρας, βαρύτητα της ποινής). Ο «ποινικός χαρακτήρας» αυτής της δήμευσης αποτελεί προϋπόθεση μιας εναρμόνισης δυνάμει του άρθρου 83 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ (παρ. 37 της Νομικής Υπηρεσίας του Συμβουλίου (ΝΥΣ)).
Τροπολογία  34 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 6 – παράγραφος 1 – στοιχείο α
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
α) προϊόντων εγκλήματος τα οποία μεταβιβάστηκαν σε τρίτα μέρη από καταδικασθέν πρόσωπο ή εξ ονόματός του, ή από ύποπτα ή κατηγορούμενα πρόσωπα βάσει του άρθρου 5, ή	α) προϊόντων ή οργάνων εγκλήματος τα οποία μεταβιβάστηκαν έμμεσα ή άμεσα σε τρίτα μέρη ή αποκτήθηκαν από αυτά, ή
Τροπολογία  35 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 6 – παράγραφος 1 – στοιχείο β
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
β) άλλου περιουσιακού στοιχείου του καταδικασθέντος προσώπου, το οποίο μεταβιβάστηκε σε τρίτα μέρη ώστε να αποφευχθεί η δήμευση περιουσιακού στοιχείου η αξία του οποίου αντιστοιχεί στα προϊόντα του εγκλήματος.	β) άλλου περιουσιακού στοιχείου, το οποίο μεταβιβάστηκε σε τρίτα μέρη ή αποκτήθηκε από αυτά ώστε να αποφευχθεί η δήμευση περιουσιακού στοιχείου η αξία του οποίου αντιστοιχεί στα προϊόντα του εγκλήματος.
Τροπολογία  36 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 6 – παράγραφος 2 – εισαγωγικό μέρος
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
2. Η δήμευση προϊόντων εγκλήματος ή περιουσιακών στοιχείων που αναφέρονται στην παράγραφο 1 είναι δυνατή εφόσον το περιουσιακό στοιχείο υπόκειται σε επιστροφή ή εφόσον	2. Η δήμευση προϊόντων εγκλήματος ή περιουσιακών στοιχείων που αναφέρονται στην παράγραφο 1 είναι δυνατή εφόσον:
Αιτιολόγηση
Η ύπαρξη –αστικής– αξίωσης επιστροφής δεν θεμελιώνει δικαίωμα δήμευσης εις χείρας τρίτου. Η επιταγή της Πολιτείας για δήμευση παράνομα αποκτηθείσας περιουσίας και η – αστική – αξίωση επιστροφής που προβάλλει ο ζημειωθείς πρέπει να διαχωρίζονται αυστηρά και τελούν κατ’ αρχήν σε ανταγωνιστική μεταξύ τους σχέση. Οι δύο αξιώσεις δεν πρέπει να συγχέονται σε καμία περίπτωση.
Τροπολογία  37 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 6 – παράγραφος 2 – στοιχείο α
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
α) η αξιολόγηση, βάσει συγκεκριμένων πραγματικών περιστατικών που συνδέονται με το καταδικασθέν, ύποπτο ή κατηγορούμενο πρόσωπο, φανερώνει ότι η δήμευση περιουσιακού στοιχείου του καταδικασθέντος προσώπου, ή του ύποπτου ή κατηγορουμένου προσώπου βάσει του άρθρου 5, είναι απίθανο να φέρει αποτέλεσμα, και	Διαγράφεται
Τροπολογία  38 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 6 – παράγραφος 2 – στοιχείο β – εισαγωγικό μέρος
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
β) τα προϊόντα εγκλήματος ή τα περιουσιακά στοιχεία μεταβιβάστηκαν δωρεάν ή έναντι ποσού χαμηλότερου από την αγοραία αξία τους όταν το τρίτο μέρος:	β) τα προϊόντα εγκλήματος ή τα περιουσιακά στοιχεία μεταβιβάστηκαν δωρεάν ή έναντι ποσού σημαντικά χαμηλότερου από την αγοραία αξία τους·
Τροπολογία  39 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 6 – παράγραφος 2 – στοιχείο β – σημείο i
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
(i) στην περίπτωση προϊόντων εγκλήματος, γνώριζε σχετικά με την παράνομη προέλευσή τους, ή, σε περίπτωση που δεν γνώριζε, ένας σώφρων άνθρωπος στη θέση του θα υποπτευόταν ότι η προέλευσή τους ήταν παράνομη, βάσει συγκεκριμένων γεγονότων και περιστάσεων·	Διαγράφεται
Τροπολογία  40 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 6 – παράγραφος 2 – στοιχείο β – σημείο ii
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
(i) στην περίπτωση άλλου περιουσιακού στοιχείου, γνώριζε ότι μεταβιβάστηκε με σκοπό να αποφευχθεί η δήμευση περιουσιακού στοιχείου η αξία του οποίου αντιστοιχεί στα προϊόντα του εγκλήματος ή, εφόσον δεν γνώριζε, ένας σώφρων άνθρωπος στη θέση του θα υποπτευόταν ότι μεταβιβάστηκε προκειμένου να αποφευχθεί η εν λόγω δήμευση, βάσει συγκεκριμένων γεγονότων και περιστάσεων.	Διαγράφεται
Αιτιολόγηση
Οι τρεις προηγούμενες τροπολογίες προτάθηκαν διότι οι διατάξεις τους περιλαμβάνονται στο εισαγωγικό μέρος της παραγράφου 2. Είναι σαφές ότι αν ένα πρόσωπο λάβει περιουσιακό στοιχείο δωρεάν ή καταβάλλοντας ποσό χαμηλότερο από την αγοραία αξία του, τότε το εν λόγω πρόσωπο μπορεί να έχει εύλογες υπόνοιες σχετικά με την προέλευση του περιουσιακού στοιχείου.
Τροπολογία  41 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 6 – παράγραφος 2 – στοιχείο β α (νέο)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
	βα) στην περίπτωση προϊόντων εγκλήματος, ο τρίτος γνώριζε την παράνομη προέλευσή τους ή, σε περίπτωση που δεν την αγνοούσε, ένας σώφρων άνθρωπος στη θέση του θα υποπτευόταν ότι η προέλευσή τους ήταν παράνομη, βάσει συγκεκριμένων γεγονότων και περιστάσεων.
Τροπολογία  42 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 6 – παράγραφος 2 – στοιχείο β β (νέο)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
	ββ) στην περίπτωση άλλου περιουσιακού στοιχείου, ο τρίτος γνώριζε ότι αυτό μεταβιβάστηκε με σκοπό να αποφευχθεί η δήμευση περιουσιακού στοιχείου η αξία του οποίου αντιστοιχεί στα προϊόντα του εγκλήματος ή, εφόσον το αγνοούσε, ένας σώφρων άνθρωπος στη θέση του θα υποπτευόταν ότι αυτό μεταβιβάστηκε προκειμένου να αποφευχθεί η εν λόγω δήμευση, βάσει συγκεκριμένων γεγονότων και περιστάσεων.
Τροπολογία  43 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 6 α (νέο)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
	Άρθρο 6a
	Εικονική εκχώρηση περιουσιακού στοιχείου σε τρίτους
	Κάθε κράτος μέλος λαμβάνει νομοθετικά μέτρα με σκοπό τη θέσπιση διατάξεων για τη δίωξη των προσώπων που προβαίνουν σε εικονική εκχώρηση της κυριότητας και της διαθεσιμότητας ενός περιουσιακού στοιχείου σε τρίτους ώστε να αποφύγουν μέτρα κατάσχεσης ή δήμευσης.
Τροπολογία  44 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 7 – παράγραφος 1
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
1. Κάθε κράτος μέλος λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα ώστε να καταστεί δυνατή η δέσμευση περιουσιακού στοιχείου που διατρέχει τον κίνδυνο διασκορπισμού, απόκρυψης ή μεταβίβασης εκτός δικαιοδοσίας του ενόψει ενδεχόμενης μεταγενέστερης δήμευσης. Τα μέτρα αυτά διατάσσονται από δικαστήριο.	Κάθε κράτος μέλος λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα ώστε να καταστεί δυνατή από τις αρμόδιες αρχές του η άμεση δέσμευση ή κατάσχεση περιουσιακού στοιχείου ενόψει ενδεχόμενης μεταγενέστερης δήμευσής του. Το πρόσωπο το οποίο θίγεται από τα μέτρα που προβλέπονται στο παρόν άρθρο έχει δικαίωμα προσφυγής σε δικαστήριο.
Τροπολογία  45 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 7 – παράγραφος 2
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
2. Κάθε κράτος μέλος λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα ώστε να καταστεί δυνατή η άμεση δέσμευση περιουσιακού στοιχείου από μέρους των αρμόδιων αρχών του, όταν υπάρχει υψηλός κίνδυνος διασκορπισμού, απόκρυψης ή μεταβίβασης αυτού του περιουσιακού στοιχείου πριν από την έκδοση δικαστικής απόφασης. Τα μέτρα αυτά επιβεβαιώνονται από δικαστήριο το ταχύτερο δυνατόν.	Διαγράφεται
Αιτιολόγηση
Η παρούσα τροπολογία προτάθηκε με σκοπό να διασφαλισθεί η συνοχή με τις τροπολογίες στο άρθρο 7 παράγραφος 1.
Τροπολογία  46 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 8 – παράγραφος 1
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
1. Κάθε κράτος μέλος λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα ώστε να διασφαλίζεται ότι τα πρόσωπα που θίγονται από τα μέτρα που προβλέπονται βάσει της παρούσας οδηγίας έχουν το δικαίωμα πραγματικής προσφυγής και ότι οι ύποπτοι έχουν το δικαίωμα αμερόληπτου δικαστηρίου, για τη διαφύλαξη των δικαιωμάτων τους.	1. Κάθε κράτος μέλος λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα ώστε να διασφαλίζεται ότι τα πρόσωπα, των οποίων δημεύονται τα όργανα και τα προϊόντα εγκλήματος βάσει της παρούσας οδηγίας, ανεξαρτήτως του κυρίου αυτών κατά τον χρόνο της δήμευσης, έχουν το δικαίωμα πραγματικής προσφυγής, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος σε δίκαιη δίκη.
Αιτιολόγηση
Η παρούσα τροπολογία διευκρινίζει ότι τα πρόσωπα που έχουν δικαίωμα προσφυγής και δίκαιης δίκης προκειμένου να διαπιστωθεί η νομιμότητα της δήμευσης, είναι εκείνα που χρησιμοποίησαν τα όργανα ή/και τα προϊόντα εγκλήματος, ανεξαρτήτως του κυρίου των εν λόγω αγαθών κατά τον χρόνο της δήμευσης.
Τροπολογία  47 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 8 – παράγραφος 1 α (νέα)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
	1α. Κάθε κράτος μέλος λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα ώστε να διασφαλίζεται ότι τα πρόσωπα που θίγονται έχουν το δικαίωμα πραγματικής προσφυγής πριν από την έκδοση τελεσίδικης απόφασης περί δήμευσης, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας νομικής εκπροσώπησης, με σκοπό την προστασία των δικαιωμάτων τους.
Τροπολογία  48 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 8 – παράγραφος 4
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
4. Στις διαδικασίες που αναφέρονται στο άρθρο 4, το ύποπτο ή κατηγορούμενο πρόσωπο έχει την πραγματική δυνατότητα να αμφισβητήσει την πιθανότητα βάσει της οποίας το οικείο περιουσιακό στοιχείο θεωρείται προϊόν εγκλήματος.	4. Στις διαδικασίες που αναφέρονται στο άρθρο 4, το καταδικασθέν πρόσωπο έχει την πραγματική δυνατότητα να αμφισβητήσει την πιθανότητα βάσει της οποίας το οικείο περιουσιακό στοιχείο θεωρείται προϊόν εγκλήματος.
Αιτιολόγηση
Δεδομένου ότι στο άρθρο 4 γίνεται μνεία μόνο σε καταδικασθέντες, η αναφορά σε υπόπτους ή κατηγορουμένους είναι εσφαλμένη.
Τροπολογία  49 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 8 – παράγραφος 5
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
5. Στις περιπτώσεις που αναφέρονται στο άρθρο 5, το πρόσωπο περιουσιακό στοιχείο του οποίου θίγεται από την απόφαση δήμευσης εκπροσωπείται από δικηγόρο καθόλη τη διάρκεια της διαδικασίας για την άσκηση των δικαιωμάτων υπεράσπισης του προσώπου που συνδέονται με τη διαπίστωση του ποινικού αδικήματος και τον προσδιορισμό των προϊόντων και οργάνων του εγκλήματος.	5. Στις περιπτώσεις που αναφέρονται στο άρθρο 5, το πρόσωπο περιουσιακό στοιχείο του οποίου θίγεται από την απόφαση δήμευσης δικαιούται να ενημερωθεί ότι έχει το δικαίωμα, καθόλη τη διάρκεια της διαδικασίας, να εκπροσωπείται από δικηγόρο της επιλογής του ή από δικηγόρο που διορίζεται αυτεπαγγέλτως, σύμφωνα με τους συγκεκριμένους κανόνες που ισχύουν στο σχετικό κράτος μέλος, για την άσκηση των δικαιωμάτων υπεράσπισής του που συνδέονται με τη διαπίστωση του ποινικού αδικήματος και τον προσδιορισμό των προϊόντων και οργάνων του εγκλήματος.
Τροπολογία  50 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 8 – παράγραφος 6 – εδάφιο 2 (νέο)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
	Κάθε κράτος μέλος λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα ώστε να διασφαλίσει ότι σε περίπτωση κατά την οποία, συνεπεία αξιόποινης πράξης, υφίστανται αξιώσεις των ζημιωθέντων κατά των κατηγορούμενων, η δήμευση δεν θα θέτει σε κίνδυνο την πραγμάτωση των εν λόγω αξιώσεων.
Αιτιολόγηση
Πρέπει να υπάρχει ενιαίος χειρισμός των αξιώσεων που προβάλλουν οι ζημιωθέντες. Εάν το ευρωπαϊκό δίκαιο για τις δημεύσεις οδηγούσε σε φαλκίδευση των αξιώσεων των ζημιωθέντων, θα αντιστρατευόταν το υπόλοιπο πρόγραμμα της Επιτροπής σε θέματα «προστασίας των θυμάτων». Πρέπει να διασφαλισθεί ότι με τις προβλεπόμενες στην πρόταση οδηγίας δημεύσεις δεν θα καταστρατηγούνται οι αξιώσεις των ζημιωθέντων.
Τροπολογία  51 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 9
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
Κάθε κράτος μέλος λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα ώστε να καταστεί δυνατός ο καθορισμός της ακριβούς έκτασης του προς δήμευση περιουσιακού στοιχείου κατόπιν τελεσίδικης καταδικαστικής απόφασης για ποινικό αδίκημα ή κατόπιν της διαδικασίας που προβλέπεται στο άρθρο 5, η οποία κατέληξε σε απόφαση δήμευσης, και να επιτραπεί η λήψη περαιτέρω μέτρων στο μέτρο που κρίνεται αναγκαίο για την αποτελεσματική εκτέλεση της εν λόγω απόφασης δήμευσης.	Κάθε κράτος μέλος λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα ώστε να καταστεί δυνατός ο καθορισμός της ακριβούς έκτασης του προς δήμευση περιουσιακού στοιχείου και να επιτραπεί η λήψη περαιτέρω μέτρων στο μέτρο που κρίνεται αναγκαίο για την αποτελεσματική εκτέλεση της εν λόγω απόφασης δήμευσης.
Αιτιολόγηση
Το παρόν άρθρο πρέπει να τροποποιηθεί για λόγους συνοχής με τις τροπολογίες στα άρθρα 3 και 5.
Τροπολογία  52 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 10 – τίτλος
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
Διαχείριση δεσμευμένων περιουσιακών στοιχείων	Διαχείριση δεσμευμένων και δημευμένων περιουσιακών στοιχείων
Αιτιολόγηση
Θα ήταν σκόπιμος ο λεπτομερέστερος ορισμός της διαχείρισης των περιουσιακών στοιχείων και μετά την απόφαση δήμευσης, μέσω της χρήσης τους για κοινωνικούς σκοπούς.
Τροπολογία  53 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 10 – παράγραφος 1
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
1. Κάθε κράτος μέλος λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα, όπως η θέσπιση εθνικών κεντρικών υπηρεσιών ή ισοδύναμων μηχανισμών, ώστε να διασφαλίζεται η ικανοποιητική διαχείριση δεσμευμένων περιουσιακών στοιχείων ενόψει πιθανής μελλοντικής δήμευσης.	1. Κάθε κράτος μέλος λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα, όπως η θέσπιση εθνικών κεντρικών υπηρεσιών ή ισοδύναμων μηχανισμών, ώστε να διασφαλίζεται η ικανοποιητική διαχείριση δεσμευμένων περιουσιακών στοιχείων ενόψει πιθανής μελλοντικής δήμευσης και προβλέπει τη δυνατότητα χρήσης των δημευμένων περιουσιακών στοιχείων για κοινωνικούς σκοπούς.
Αιτιολόγηση
Θα ήταν σκόπιμος ο λεπτομερέστερος ορισμός της διαχείρισης των περιουσιακών στοιχείων και μετά την απόφαση δήμευσης, μέσω της χρήσης τους για κοινωνικούς σκοπούς.
Τροπολογία  54 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 10 – παράγραφος 1 α (νέα)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
	1α. Για τον σκοπό αυτόν, απαιτείται στενή διασυνοριακή συνεργασία και αποτελεσματική ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των αστυνομικών, δικαστικών και φορολογικών αρχών των κρατών μελών.
Τροπολογία  55 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 10 – παράγραφος 2
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
2. Κάθε κράτος μέλος διασφαλίζει ότι τα μέτρα που αναφέρονται στην παράγραφο 1 βελτιστοποιούν την οικονομική αξία των εν λόγω περιουσιακών στοιχείων, και περιλαμβάνουν την πώληση ή μεταβίβαση περιουσιακού στοιχείου που διατρέχει κίνδυνο απομείωσης της αξίας του.	2. Κάθε κράτος μέλος διασφαλίζει ότι τα μέτρα που αναφέρονται στην παράγραφο 1 σχετικά με τα δεσμευμένα περιουσιακά στοιχεία βελτιστοποιούν την οικονομική αξία των εν λόγω περιουσιακών στοιχείων, και περιλαμβάνουν, μόνον εφόσον κρίνεται αναγκαίο, την πώληση ή μεταβίβαση περιουσιακού στοιχείου που διατρέχει κίνδυνο απομείωσης της αξίας του. Κάθε κράτος μέλος λαμβάνει όλα τα αναγκαία μέτρα ώστε να αποτρέψει τυχόν διείσδυση της εγκληματικότητας σε αυτό το στάδιο.
Τροπολογία  56 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 10 – παράγραφος 2 α (νέα)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
	2α. Κάθε κράτος μέλος καλείται να λάβει, βάσει των υφιστάμενων βέλτιστων πρακτικών και του εθνικού του δικαίου, τα αναγκαία μέτρα που προβλέπουν τη διάθεση και τον προορισμό των δημευθέντων περιουσιακών στοιχείων. Προτεραιότητα πρέπει να αποτελεί η διάθεση των εν λόγω περιουσιακών στοιχείων για έργα που αποσκοπούν στην επιβολή του νόμου και την πρόληψη της εγκληματικότητας καθώς και για άλλα έργα δημοσίου συμφέροντος και κοινωνικής χρησιμότητας. Τα κράτη μέλη καλούνται επίσης να λάβουν όλα τα αναγκαία μέτρα ώστε να αποτρέψουν σε αυτό το στάδιο τυχόν διείσδυση της εγκληματικότητας ή της παρανομίας.
Τροπολογία  57 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 10 – παράγραφος 2 α (νέα)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
	2α. Κάθε κράτος μέλος μπορεί να ενεργοποιήσει ένα ανανεώσιμο κεφάλαιο για τη χρηματοδότηση παρεμβάσεων με σκοπό την προστασία των περιουσιακών στοιχείων μεταξύ του σταδίου της δέσμευσης και του σταδίου της δήμευσης, με στόχο την εξασφάλιση της ακεραιότητάς τους από τυχόν πράξεις βανδαλισμού ή πράξεις που αποβαίνουν εις βάρος της άμεσης διαθεσιμότητάς του.
Τροπολογία  58 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 11 – εισαγωγή
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
Τα κράτη μέλη συλλέγουν και διατηρούν σε τακτική βάση λεπτομερείς στατιστικές από τις αρμόδιες αρχές προκειμένου να επανεξετάζουν την αποτελεσματικότητα των οικείων συστημάτων δήμευσης. Οι στατιστικές που συγκεντρώνονται αποστέλλονται κάθε χρόνο στην Επιτροπή και περιλαμβάνουν για κάθε ποινικό αδίκημα:	Τα κράτη μέλη συλλέγουν και διατηρούν σε τακτική βάση λεπτομερείς στατιστικές από τις αρμόδιες αρχές προκειμένου να επανεξετάζουν την αποτελεσματικότητα των οικείων συστημάτων δήμευσης. Οι στατιστικές που συγκεντρώνονται αποστέλλονται κάθε χρόνο στην Επιτροπή και περιλαμβάνουν για κάθε ποινικό αδίκημα που εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας οδηγίας:
Τροπολογία  59 Πρόταση οδηγίας Άρθρο 11 - στοιχείο ια α (νέο)
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία
	ια α) το είδος της χρήσης των περιουσιακών στοιχείων που έχουν δημευτεί και τη συμβολή τους στην κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη της περιοχής και των τοπικών κοινοτήτων.

• [1]  ΕΕ C 299 της 4.10.2012, σ. 129.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είχε από μακτού καλέσει την Επιτροπή να προτείνει νέα νομοθετική ρύθμιση σχετικά με τη δήμευση. Μέσω έκθεσης πρωτοβουλίας του που εγκρίθηκε τον Οκτώβριο του 2011, το Κοινοβούλιο τόνισε ιδίως την ανάγκη διατάξεων για την αποτελεσματική χρήση της εκτεταμένης δήμευσης και της μη βασιζόμενης σε καταδίκη δήμευσης, καθώς και για τη δήμευση περιουσιακών στοιχείων που έχουν μεταβιβαστεί σε τρίτους. Επιπλέον, το Κοινοβούλιο ζήτησε την καθιέρωση μέσων στα εθνικά νομοθετικά συστήματα τα οποία, στο πλαίσιο του ποινικού, αστικού ή φορολογικού δικαίου, μετριάζουν ενδεχομένως το βάρος των αποδείξεων όσον αφορά την προέλευση των περιουσιακών στοιχείων προσώπων που κατηγορούνται για διάπραξη αδικήματος που συνδέεται με το οργανωμένο έγκλημα.

Η πρόταση οδηγίας σχετικά με τη δέσμευση και τη δήμευση των προϊόντων του εγκλήματος στην Ευρωπαϊκή Ένωση εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 12 Μαρτίου 2012. Η εν λόγω οδηγία θεσπίζει ελάχιστους κανόνες για τα κράτη μέλη όσον αφορά τη δέσμευση και δήμευση περιουσιακών στοιχείων εγκληματικής προέλευσης μέσω άμεσης δήμευσης, δήμευσης αντίστοιχης αξίας, εκτεταμένης δήμευσης, δήμευσης μη βασιζόμενης σε καταδίκη, και δήμευσης εις χείρας τρίτου.

Η εισηγήτρια υποστηρίζει σε γενικές γραμμές την πρόταση της Επιτροπής. Η υιοθέτηση αυτών των ελάχιστων κανόνων θα εναρμονίσει τα καθεστώτα δέσμευσης και δήμευσης των κρατών μελών, ενισχύοντας την αμοιβαία εμπιστοσύνη και διευκολύνοντας την αποτελεσματική διασυνοριακή συνεργασία. Θα αποτελέσει επίσης βήμα προς την ενίσχυση της αμοιβαίας αναγνώρισης των αποφάσεων δέσμευσης και δήμευσης που συνιστούν σημαντική πτυχή της καταπολέμησης του διασυνοριακού σοβαρού και οργανωμένου εγκλήματος στην ΕΕ.

Με την παρούσα έκθεση, η εισηγήτρια αποσκοπεί στην ενίσχυση των διατάξεων που αφορούν τη μη βασιζόμενη σε καταδίκη δήμευση και την εκτεταμένη δήμευση, ώστε να τις καταστήσει αποδοτικότερες. Έτσι, θα εξυπηρετούν τον σκοπό της πρόληψης της χρήσης των προϊόντων εγκλήματος για τη διάπραξη μελλοντικών εγκλημάτων ή την επανεπένδυσή τους σε νόμιμες δραστηριότητες.

Όσον αφορά τη μη βασιζόμενη σε καταδίκη δήμευση, η εισηγήτρια διαπιστώνει ότι το εν λόγω σύστημα, το οποίο πρωτοχρησιμοποιήθηκε στις ΗΠΑ, φαίνεται σήμερα να εξαπλώνεται ολοένα περισσότερο παγκοσμίως. Στις έννομες τάξεις που έχουν καθιερώσει νομοθεσία περί δήμευσης μη βασιζόμενης σε καταδίκη περιλαμβάνονται: η Ιταλία, η Ιρλανδία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Αλβανία, η Βουλγαρία, η Σλοβακία, η Αυστραλία, η Νότιος Αφρική, και οι επαρχίες Αλμπέρτα και Οντάριο του Καναδά. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τα ισχύοντα συστήματα δήμευσης μη βασιζόμενης σε καταδίκη έχουν εξετασθεί τόσο από τα εθνικά δικαστήρια, όσο και από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και έχουν κριθεί συμβατά προς τις εθνικές συνταγματικές απαιτήσεις και τις απαιτήσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, υπό την προϋπόθεση ότι εφαρμόζονται από δικαστική αρχή, με πλήρη σεβασμό των δικαιωμάτων υπεράσπισης και των καλόπιστων τρίτων, και ότι μπορούν να προσβληθούν ενώπιον δικαστηρίου. Αυτές οι βασικές δικλείδες ασφαλείας έχουν συμπεριληφθεί και στην παρούσα οδηγία.

Οι διατάξεις σχετικά με την εκτεταμένη δήμευση ενισχύθηκαν, ώστε να εξασφαλίζουν ένα ενιαίο ελάχιστο πρότυπο που δεν υπολείπεται του ορίου που τέθηκε από την απόφαση-πλαίσιο 2005/212/ΔΕΥ.

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Τίτλος	Δέσμευση και δήμευση των προϊόντων του εγκλήματος στην Ευρωπαϊκή Ένωση
Έγγραφα αναφοράς	COM(2012)0085 – C7-0075/2012 – 2012/0036(COD)
Ημερομηνία υποβολής στο ΕΚ	12.3.2012
Επιτροπή αρμόδια επί της ουσίας Ημερομ. αναγγελίας στην ολομέλεια	LIBE 15.3.2012
Εισηγητές Ημερομηνία ορισμού	Monica Luisa Macovei 25.4.2012
Εξέταση στην επιτροπή	19.9.2012	10.1.2013	20.2.2013	6.5.2013
	7.5.2013
Ημερομηνία έγκρισης	7.5.2013
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	48 7 2
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Jan Philipp Albrecht, Roberta Angelilli, Edit Bauer, Rita Borsellino, Emine Bozkurt, Arkadiusz Tomasz Bratkowski, Salvatore Caronna, Philip Claeys, Carlos Coelho, Agustín Díaz de Mera García Consuegra, Ioan Enciu, Frank Engel, Hélène Flautre, Kinga Gál, Kinga Göncz, Nathalie Griesbeck, Sylvie Guillaume, Ágnes Hankiss, Anna Hedh, Salvatore Iacolino, Lívia Járóka, Teresa Jiménez-Becerril Barrio, Timothy Kirkhope, Juan Fernando López Aguilar, Baroness Sarah Ludford, Monica Luisa Macovei, Svetoslav Hristov Malinov, Véronique Mathieu Houillon, Nuno Melo, Louis Michel, Claude Moraes, Γεώργιος Παπανικολάου, Carmen Romero López, Judith Sargentini, Csaba Sógor, Renate Sommer, Wim van de Camp, Renate Weber, Josef Weidenholzer, Tatjana Ždanoka, Auke Zijlstra
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Cornelis de Jong, Monika Hohlmeier, Petru Constantin Luhan, Antonio Masip Hidalgo, Siiri Oviir, Raül Romeva i Rueda, Salvador Sedó i Alabart, Joanna Senyszyn
Αναπληρωτές (άρθρο 187 παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Metin Kazak, Evgeni Kirilov, Marit Paulsen, Cristian Dan Preda, Patrizia Toia, Jacek Włosowicz, Marina Yannakoudakis, Andrea Zanoni
Ημερομηνία κατάθεσης	20.5.2013