ZALECENIE w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia Protokołu ustalającego na okres dwóch lat uprawnienia do połowów i rekompensatę finansową przewidziane w Umowie partnerskiej w sprawie połowów pomiędzy Unią Europejską a Islamską Republiką Mauretańską

31.5.2013 - (15777/2012 – C7‑0419/2012 – 2012/0258(NLE)) - ***

Komisja Rybołówstwa
Sprawozdawca: Gabriel Mato Adrover

PROJEKT REZOLUCJI USTAWODAWCZEJ PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia Protokołu ustalającego na okres dwóch lat uprawnienia do połowów i rekompensatę finansową przewidziane w Umowie partnerskiej w sprawie połowów pomiędzy Unią Europejską a Islamską Republiką Mauretańską

(15777/2012– C7‑0419/2012 – 2012/0258(NLE))

(Zgoda)

Parlament Europejski,

–   uwzględniając projekt decyzji Rady (15777/2012),

–   uwzględniając projekt Protokołu ustalającego na okres dwóch lat uprawnienia do połowów i rekompensatę finansową przewidziane w Umowie partnerskiej w sprawie połowów pomiędzy Unią Europejską a Islamską Republiką Mauretańską (15781/2012),

–   uwzględniając wniosek o wyrażenie zgody przedstawiony przez Radę na podstawie art. 43 ust. 2 oraz art. 218 ust. 6 akapit drugi lit. a) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (C7–0419/2012),

–   uwzględniając art. 81 oraz art. 90 ust. 7 Regulaminu,

–   uwzględniając zalecenie Komisji Rybołówstwa oraz opinie Komisji Rozwoju i Komisji Budżetowej (A7–0184/2013),

1.  odmawia wyrażenia zgody na zawarcie protokołu;

2.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do poinformowania Rady, że protokół nie może zostać zawarty;

3.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie, Komisji, jak również rządom i parlamentom państw członkowskich oraz parlamentowi Islamskiej Republiki Mauretańskiej.

UZASADNIENIE

Mauretania jest krajem koczowniczym, który posiada jedno z najbardziej obfitych łowisk na świecie, a mimo to nie ma tradycji rybackiej. 80% floty przemysłowej prowadzącej połowy w Mauretanii stanowią statki pływające pod banderą chińską, natomiast flota łodzi uprawiających tradycyjne łodziowe rybołówstwo przybrzeżne to w większości statki senegalskie. Nieobecność krajowej floty rybackiej najprawdopodobniej wynika z kultury koczowniczej oraz braku zasobów pieniężnych i woli politycznej. W związku z tym Mauretania wolała przekazać swoje zasoby do eksploatacji flotom zagranicznym, wśród których znajduje się także flota UE.

Pod względem ekonomicznym rybołówstwo generuje 50% przychodów z eksportu i 29% PNB. Przedsiębiorstwa eksportowe i zajmujące się przetwarzaniem są w zasadzie przedsiębiorstwami mieszanymi. Rybołówstwo generuje wiele miejsc pracy, dając zatrudnienie 36% pracownikom sektora nowoczesnego.

Unia Europejska w stosunkach z Mauretanią powinna wspierać ten kraj w jego rozwoju gospodarczym i społecznym, aby doprowadzić do stworzenia warunków korzystnych dla inwestorów zagranicznych. Ponadto UE powinna udzielić Mauretanii wsparcia sektorowego, aby mogła ona w sposób zrównoważony zarządzać działalnością połowową w zakresie swoich zasobów rybnych oraz walczyć z nielegalnym rybołówstwem, przy zastosowaniu zasad dobrych rządów i przestrzeganiu międzynarodowych przepisów prawa morza.

Znaczna część tego wsparcia może zostać skonkretyzowana bezpośrednio poprzez zawarcie odpowiedniej umowy i protokołu w sprawie połowów, na mocy których Unia będzie miała dostęp jedynie do nadwyżki zasobów, co nie doprowadzi do nadmiernej eksploatacji zasobów rybnych kraju i zapewni mu bezpieczeństwo żywnościowe[1]. Zasoby rybne powinny być poławiane na poziomach zapewniających wytworzenie maksymalnego podtrzymywalnego połowu; powinno się także ustanowić środki techniczne, które zapewnią możliwość połowów w perspektywie długoterminowej, oraz efektywne środki kontroli przeciwdziałające nielegalnym połowom.

Spełnienie takich wymogów powinno być wymagane od wszystkich flot, które dokonują połowów na łowiskach mauretańskich, aby zapewnić jednorodny system poławiania na takich samych warunkach, bez dyskryminacji, a ponadto należy zagwarantować preferencyjny dostęp do nadwyżki zasobów flocie UE. System ten wymaga ze strony Mauretanii relacji opartej na przejrzystości w zakresie dwustronnych umów w sprawie połowów zawieranych z państwami trzecimi.

UE będzie w sposób skoordynowany prowadziła swoją politykę zmierzającą do zachowania spójności i propagowania własnych wartości i zasad w swych działaniach zewnętrznych. Dlatego też znaczną pomoc, jaką UE (i jej państwa członkowskie poprzez swoje biura współpracy) oferuje Mauretanii, skonkretyzowano w różnego rodzaju programach wsparcia[2]. Należy wyjaśnić, że wsparcie sektorowe w ramach umowy w sprawie połowów nie jest jedynym wsparciem współpracy, jakie Mauretania otrzymuje od UE.

Ocena nowego protokołu w sprawie połowów powinna zostać przeprowadzona z uwzględnieniem następujących aspektów:

-    Uprawnienia do połowów wynikające z nadwyżki zasobów oraz pierwszeństwo naszej floty w dostępie do tej nadwyżki zasobów.

-    Warunki techniczne ustalone w protokole powinny mieć zastosowanie do wszystkich flot zagranicznych, aby uniknąć dyskryminacji, oraz powinny prowadzić do opłacalnej i zrównoważonej działalności połowowej. Wszelkie zmiany tych warunków w stosunku do wcześniejszego protokołu będą poddawane ocenie skutków (np. możliwość wyładunku na Wyspach Kanaryjskich).

-    Rekompensata finansowa będzie dostosowana do uprawnień do połowów, a od armatorów będzie wymagany prywatny wkład.

Analiza nowego protokołu w sprawie połowów

Jest to bez wątpienia najważniejsza dla UE umowa w sprawie połowów pod względem wielkości połowu i zróżnicowania produktów rybołówstwa, a także pod względem wysokości rekompensaty finansowej. W dniu 26.07.2012 r., po 15 miesiącach negocjacji, Komisja Europejska podpisała protokół w sprawie połowów z Mauretanią, który obowiązuje przez 2 lata. Rada Unii Europejskiej w dniu 3.12.2012 r. podpisała dokument w sprawie tymczasowego stosowania protokołu na prośbę Komisji, która obawiała się utraty części przewidzianego budżetu. Strona mauretańska podpisała go w dniu 16.12.2012 r., kiedy to protokół wszedł w życie tymczasowo – do jego zatwierdzenia przez Parlament Europejski.

Ten nowy protokół jest umową opiewającą na kwotę 110 milionów euro na rok, z których 70 milionów euro na rok ma zostać wpłaconych przez UE (67 milionów euro na rok za dostęp do zasobów i 3 miliony euro na rok wsparcia sektorowego). Pozostałe 40 milionów euro na rok zostanie wpłaconych przez przedsiębiorstwa branżowe w postaci opłat za licencje połowowe.

Dostęp został przyznany setce statków pochodzących z następujących 12 państw członkowskich: Hiszpanii, Włoch, Portugalii, Grecji, Francji, Wielkiej Brytanii, Malty, Holandii, Niemiec, Polski, Litwy i Łotwy. Liczba statków nie ma jednak takiego znaczenia, co wielkość połowu[3].

Wyznaczono 8 kategorii połowów: gatunki pelagiczne, denne i morszczuk, skorupiaki (krewetka różowata, kreweta, langusta i krab) oraz tuńczyk. Dla kategorii głowonogów nie przyznano żadnych uprawnień do połowów.

W protokole uznano pierwszeństwo w dostępie floty unijnej, brak dyskryminacji oraz przestrzeganie praw człowieka w Mauretanii.

Uprawnienia do połowów i warunki techniczne

Najważniejszą zmianą jest wprowadzenie ogólnego systemu kwot połowowych w miejsce nakładu połowowego wyznaczanego na podstawie pojemności statku. Będzie to prowadzić do ciągłych konfliktów z miejscowymi władzami odnośnie do ważenia złowionych ryb.

Głowonogi: Zabroniono poławiania głowonogów, choć przewiduje się, że może to zostać zmienione po upływie roku od wejścia w życie protokołu. Jest to jednak mało prawdopodobne, ponieważ Komisja Europejska oświadczyła, że w za sprawą niniejszego protokołu osiągnięte zostały możliwie najlepsze rezultaty. Trudno sobie wyobrazić, by sytuacja zmieniła się na lepsze po rzeczywistym dokonaniu płatności. Brak dostosowania kwoty rekompensaty do tak znacznego zmniejszenia uprawnień do połowów jest nieuzasadniony (pozostawiono w ten sposób margines dla późniejszej renegocjacji podwyżki tej rekompensaty, po tym jak zostaną wprowadzone kwoty połowowe w tej kategorii).

Hiszpański instytut oceanograficzny (IEO), organ wymieniony w protokole, opracował niedawno raport dotyczący sytuacji gatunku ośmiornicy, z którego wynika, że gatunek ten, po tym jak w ciągu ostatnich lat obniżono dla niego nakład połowowy o około 30%, nie znajduje się w złym stanie ochrony – liczba osobników praktycznie sięga poziomu maksymalnego podtrzymywalnego połowu (32 000 t). Komisja Europejska nie wzięła jednak pod uwagę tego opracowania, lecz oparła się na opinii Komitetu Naukowo-Technicznego i Ekonomicznego ds. Rybołówstwa (STECF), który wykorzystuje dane z 2008 r.

Gdyby uwzględniono raport IEO, za nieaktualny uznano by punkt H preambuły rezolucji[4] Parlamentu Europejskiego z dnia 12 maja 2011 r., zgodnie z którym umowa o partnerstwie w sprawie połowów z Mauretanią przyczyniła się do nadmiernej eksploatacji zasobów ośmiornicy, a co za tym idzie, ograniczyła uprawnienia mauretańskich rybaków do połowów, co sprawiło, że przemysł UE uzyskał przewagę konkurencyjną. Z danych o połowach w ostatnich miesiącach wynika, że populacja gatunku ośmiornicy oraz innych gatunków jest bardzo duża, co przyczyniło się do spadku ich cen na rynku.

Sam STECF w swoim raporcie podaje, że 200 mauretańskich trawlerów zamrażalni, z których większość pływa pod banderą innych krajów, a także pokaźna flota łodzi uprawiających tradycyjne łodziowe rybołówstwo przybrzeżne (ok. 900 piróg) w dalszym ciągu odławia głowonogi w Mauretanii. Należy mieć także na uwadze to, że te 200 statków, które nie reprezentują kapitału krajowego ani lokalnych wspólnot mauretańskich, lecz interesy ekonomiczne innych państw, ma pierwszeństwo w dostępie do tych zasobów w stosunku do floty europejskiej. Sytuacja ta prowadzi do dyskryminacji unijnej floty, która powinna mieć pierwszeństwo w dostępie do nadwyżki zasobów.

Należy podkreślić, że zgodnie z poprzednim protokołem 32 statki UE poławiały głowonogi, z których 24 należały to floty hiszpańskiej, a ich portem bazowym było Las Palmas de Gran Canaria. Statki te zostały obecnie pozbawione strefy połowowej. Nie mają możliwości zmiany łowiska na inne, ponieważ flota ta już została przeniesiona wcześniej z łowiska w Maroku.

Gatunki pelagiczne: Obszar połowów gatunków pelagicznych zostaje przeniesiony z odległości 13 mil na odległość 20 mil od linii wybrzeża i dotyczy trawlerów zamrażalni oraz trawlerów poławiających ryby świeże. Uprawnienia do połowów zostały zwiększone z 250 000 t do 300 000 t (Komisja Europejska proponowała 125 000 t). Nie uwzględniono wymogu Komisji Europejskiej dotyczącego opracowania planu zarządzania dla tych gatunków, których stan budzi niepokój, jak twierdzi wspólny komitet naukowy w swoim sprawozdaniu z listopada 2011 r.

Zasadniczą kwestią do wyjaśnienia jest sposób określania nadwyżki zasobów. Wydaje się, że Komisja Europejska zajmuje ostatnią pozycję w kolejności rozdzielania nadwyżki zasobów, jako że najpierw nadwyżka jest rozdzielana między innych potentatów w sektorze rybołówstwa w kraju. Jest to niezgodne z protokołem, który stanowi, że UE powinna mieć pierwszeństwo w tym względzie, a ponadto szkodzi to interesom floty europejskiej.

Flota poławiająca gatunki pelagiczne świeże podlega obowiązkom wyładunku w Mauretanii i darmowego przekazania 2% swojego wyładunku na rynek lokalny, na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego kraju. Kwestia ta została skrytykowana przez mauretańskie społeczeństwo obywatelskie, które uważa za konieczne zbadanie wpływu, jaki te wyładunki będą miały na ceny ryb poławianych przez rybaków lokalnych.

Obowiązek wyładunku w Mauretanii jest oceniany krytycznie, ponieważ został uwzględniony w protokole bez uprzedniego wykonania oceny skutków społeczno-ekonomicznych strat, jakie ten nowy środek spowoduje w takim regionie najbardziej oddalonym, jakim są Wyspy Kanaryjskie, gdzie dotąd były realizowane te wyładunki[5].

Jeśli chodzi o połowy gatunków pelagicznych na mrożonki, nałożony został obowiązek przeładunku w celu zwiększenia kontroli nad połowami. Zachodzi tu jednak pewna sprzeczność, ponieważ przeładunki sprzyjają nielegalnym połowom, a poza tym są zbyteczne, ponieważ kontrola może zostać przeprowadzona przy bojach znajdujących się na granicy strefy połowowej. Oczywiste jest to, że jedynym celem tego przepisu jest ściąganie opłat, dodatkowo zwiększających rekompensatę finansową.

Takie warunki techniczne nie są opłacalne dla floty poławiającej gatunki pelagiczne, która obecnie nie korzysta z tych uprawnień do połowów i jednogłośne wyraziła zdanie, że nie zamierza się do tego zastosować.

Gatunki denne (włącznie z morszczukiem czarnym): Strefa połowowa została przesunięta o 6 mil od linii brzegu w stosunku do warunków poprzedniego protokołu. Dopuszczalna wielkość przyłowów została zwiększona z 25% do 30%. Istnieje ogólny obowiązek wyładunku wszystkich połowów.

Dla innych gatunków dennych została zachowana dopuszczalna wielkość przyłowów na poziomie 10%, a także zniesiono ograniczenie przyłowów skorupiaków, kałamarnicy i mątwy (w poprzednim protokole wynoszące 5%). Ponadto został również zniesiony zakaz przyłowów ośmiornicy i morszczuka (co jest sprzeczne z ograniczeniami nałożonymi na poławiaczy skorupiaków i z brakiem kwot połowowych dla głowonogów).

W przypadku gatunków dennych opłata licencyjna wynosi 105 euro za tonę, a maksymalny całkowity dopuszczalny połów to 2 500 ton; ograniczono również do 9 liczbę statków upoważnionych do połowów. W przypadku morszczuka czarnego koszt licencji połowowej został podwyższony w stosunku do kosztu obowiązującego w ubiegłym roku, w zależności od wielkości statku, nawet o 400%. Opłata licencyjna wynosi 90 euro za tonę, a maksymalny całkowity dopuszczalny połów to 4 000 ton; ograniczono również do 11 liczbę statków upoważnionych do prowadzenia połowów. W strefie połowowej przewidziano obecność tylko dwóch statków.

Obowiązkowe wyładunki w Mauretanii zwiększają prywatne koszty armatorów, którzy są zmuszeni uiszczać dodatkowe opłaty za usługi portowe. Do tego dochodzi obowiązek zatrudnienia 60% załogi spośród marynarzy mauretańskich, którzy w dużej mierze nie są wystarczająco wyszkoleni, co może skutkować obniżeniem poziomu bezpieczeństwa na pokładzie i wydajności połowów. Ponadto rybołówstwo nie jest działalnością charakterystyczną dla ludności lokalnej, lecz sposobem na wyjście z biedy i środkiem kontroli migracji obywateli. Aby środek ten był skuteczny, nie należy ograniczać się do kryterium przynależności państwowej.

Kolejny dodatkowy koszt wynika z obowiązku posiadania na pokładzie satelitarnego systemu monitorowania statków (poza systemem monitorowania wymaganym przez UE) wyposażonego na próbę w podwójną transmisję.

Skorupiaki (krewetka różowata, kreweta): Strefa połowowa została przesunięta z odległości powyżej 6 mil na odległość powyżej 8 mil od linii brzegu, choć na północy strefa jest wyznaczana na podstawie nieznacznie różniącego się kryterium głębokości. Połowa statków prowadzących działalność w południowej części strefy połowowej mogłaby w każdej chwili podpłynąć do linii 6 mil przy założeniu, że co najmniej 10 statków dokonuje tam połowów.

Przesunięcie strefy połowowej spowoduje znaczne straty w rentowności sektora, ponieważ znaczna część łowiska krewetek znajduje się w odgraniczonych strefach, a ponadto przesunięcie to jest nieuzasadnione, gdyż strefa ta została pozytywnie oceniona w sprawozdaniach naukowych, w których nadmierną eksploatację tych gatunków uznano za wskazaną. W północnej części strefy połowowej również został zmieniony rejon ochronny i zmniejszono strefę, w której jest dozwolone poławianie tych gatunków. Zmiana ta spowodowałaby zmniejszenie połowów krewetek o około 21,6%.

Ponadto wprowadzono także ograniczenia dotyczące przyłowów, jako że głowonogi zostały objęte całkowitym zakazem poławiania, natomiast obniżono także przyłowy ryb z 20% do 10% i krabów z 7,5% do 5%. Owo obniżenie o 30% obrotów uniemożliwi osiągnięcie opłacalności połowów, a może sprzyjać zwiększeniu poziomu odrzutów gatunków, których poławianie zostaje obecnie zakazane, choć wydaje się nie do uniknięcia.

Mechanizm jednoczesnej obecności statków w części południowej, pomiędzy linią 6 mil i 8 mil, rodzi ogromne trudności administracyjne w zakresie określenia tego, które statki mogą korzystać w danej chwili z tego prawa.

Kraby: Zakazano połowów w strefie znajdującej się na południe od szerokości geograficznej 17º 50′, w której połowy były dozwolone zgodnie z poprzednim protokołem, oraz zwiększono liczbę więcierzy z 250 do 500 na statek, czyli nakład połowowy jest obecnie skupiony w mniejszej strefie połowowej. Całkowity dopuszczalny połów pozwoli na obecność tylko jednego statku.

Tuńczyk i takle: Brak istotnych zmian. Z tego powodu praktycznie wszystkie wnioski o wydanie licencji od dnia 1 sierpnia do dziś dotyczą tych kategorii, które jako jedyne nie uległy zmianie w nowym protokole.

Ponadto należy dodać, że na mocy protokołu zobowiązano do zaopatrywania się w paliwo w przedsiębiorstwie będącym krajowym monopolistą za cenę wyższą od ceny rynkowej (co oznacza koszt wyższy o ok. 45 000 euro rocznie na jeden statek w przypadku np. połowu skorupiaków).

Rekompensata finansowa i wsparcie sektorowe

Rekompensata finansowa jest dużo wyższa od przewidzianej w poprzednim protokole przy niższych uprawnieniach do połowów, przy czym kategoria głowonogów nie ma już zastosowania. Protokół jest kosztowny i niezrównoważony. Ponadto zmiany w zakresie prywatnego wkładu armatorów są nieuzasadnione, jeśli uprawnienia do połowów są mniejsze, a warunki techniczne bardziej restrykcyjne.

Jeśli chodzi o wsparcie sektorowe, w poprzednim protokole wyznaczono kwotę 11 milionów euro na rok, która nie została właściwie zainwestowana przez rząd Mauretanii, i z tego powodu UE postanowiła obniżyć tę kwotę w nowym protokole do 3 milionów euro na rok (chociaż wkład prywatny w postaci opłat licencyjnych wzrósł drastycznie, o ok. 300–400% w stosunku do poprzedniego protokołu). Wsparcie sektorowe opiera się na trzech osiach interwencji: współpraca naukowa i szkolenia, nadzór i środowisko.

Dodatkowe uwagi sprawozdawcy

Porozumienia w sprawie zrównoważonego zarządzania rybołówstwem powinny w dalszym ciągu być nazywane „umowami o partnerstwie w sprawie połowów”, ponieważ nazwa ta wyraźnie odnosi się do państw ją podpisujących oraz do zachowywanej przez nie relacji równości. Umowy te powinny sprzyjać rozwojowi działalności połowowej w państwach trzecich w zrównoważony sposób satysfakcjonujący obie strony, a także gwarantować bezpieczeństwo inwestycji prywatnych unijnego sektora rybołówstwa.

Powinny także uwzględniać udział inwestorów prywatnych z Unii Europejskiej zakładających spółki joint venture, którzy przyczyniają się do wdrożenia odpowiedzialnej działalności połowowej, rozwoju społeczno-gospodarczego i transferu technologii.

W pierwszej kolejności należy jednak pamiętać o tym, że umowy o partnerstwie w sprawie połowów mają charakter przede wszystkim handlowy, a ich celem jest zaopatrzenie rynku wspólnotowego przez flotę UE, i to temu celowi podporządkowana jest współpraca, jaką UE proponuje państwom nadbrzeżnym w postaci wsparcia sektorowego, mającego przyczynić się do lepszego zarządzania zasobami rybołówstwa w tych państwach.

Inna sprawa, że podstawą prawną decyzji Rady, by przyjąć protokół między UE i Mauretanią powinien być w dalszym ciągu art. 43 ust. 2 powiązany z art. 218 ust. 6 akapit drugi lit. a) TFUE, a nie – jak to niedawno zmieniła Rada – sam art. 43, bez jego ustępu 2.

Poprzez tę podstawę prawną Rada nadaje Komisji Europejskiej uprawnienie do negocjowania w imieniu UE protokołu w sprawie połowów z uwzględnieniem szeregu środków, takich jak uprawnienia do połowów, środki techniczne, kontrolne oraz rekompensata finansowa, w sposób spójny z celami wspólnej polityki rybołówstwa. Podstawą prawną umożliwiającą negocjowanie wszystkich tych środków jest art. 43 ust. 2.

Wnioski

Ogólna opinia, jaką wyraziły władze krajowe i przedstawiciele sektora rybołówstwa, jest taka, że obecny protokół pociąga za sobą zbyt wysoki koszt w stosunku do uprawnień do połowów, jakich udziela, i warunków technicznych, jakie nakłada, wobec czego jest on nieopłacalny. W związku z tym, poza statkami poławiającymi tuńczyka (dla których warunki techniczne nie uległy zmianie) i kilkoma statkami poławiającymi morszczuka (które dokonywały połowów jedynie w krótkim okresie), pozostała część floty nie złożyła wniosków o tymczasowe licencje połowowe wymagane zgodnie z rozporządzeniem nr 1006/2008.

Protokół nie może zostać przyjęty i to z kilku powodów:

-    zakazano dostępu flocie poławiającej głowonogi, czyli 32 statkom, które zostaną bez strefy połowowej i bez możliwości przeniesienia się do innej strefy, nie udzielając naukowego uzasadnienia takiego zakazu;

-    wprowadzono zmniejszenie stref połowowych dla wszystkich flot, włącznie z flotą poławiającą gatunki pelagiczne, w wyniku czego poziom połowu drastycznie spadnie;

-    w przypadku połowów gatunków pelagicznych, skorupiaków i morszczuka zarządzanie oparte na nakładzie połowowym dla danej pojemności statku zostaje zastąpione zarządzaniem opartym na kwotach połowowych, a ponadto zmniejszona zostaje liczba statków;

-    stosowanie protokołu jest bardziej kosztowne dla UE i dla armatorów; w niektórych przypadkach oznacza on dla nich nieuzasadniony wzrost kosztów o 300–400%;

-    ponadto należy także wziąć pod uwagę koszty pośrednie, które sprawiają, że stosowanie protokołu pociąga za sobą jeszcze więcej wydatków, a mianowicie – wprowadzenie obowiązków: wyładunku i przeładunku w Mauretanii, zatrudnienia 60% marynarzy mauretańskich na każdym statku, zaopatrywania się w paliwo w Mauretanii i posiadania drugiego systemu monitorowania statków VMS.

Podsumowując, omawiany protokół w sprawie połowów

-    jest niekorzystny dla UE, ponieważ warunki wykorzystania przyznanych uprawnień do połowów sprawiają, że działalność połowowa jest nieopłacalna, czego dowodem jest brak obecności statków w strefie połowowej;

-    jest także niekorzystny dla Mauretanii, ponieważ brak floty UE pozbawi ją dużej części rekompensaty finansowej, nie licząc dochodu wytworzonego przez lokalną ludność zamieszkującą nabrzeże i zatrudnioną przy obsłudze statków, pensji marynarzy itp.

Wniosek końcowy jest taki, że należy odrzucić obecny protokół w sprawie połowów. Zmiana warunków połowowych powinna zostać przeprowadzona poprzez odmowę ratyfikowania umowy ze względu na niewystarczający poziom uprawnień do połowów i wygórowane warunki techniczne po to, aby przystąpić do negocjowania nowej umowy, a nie poprzez powołanie mieszanej komisji już po wejściu w życie protokołu i dokonaniu płatności. Po wypłaceniu bowiem rekompensaty finansowej strona mauretańska nie będzie skłonna do poprawy warunków technicznych, ponieważ nic by na tym nie zyskała.

• [1]  Zgodnie z art. 62 Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawie morza.
• [2]  W ramach Strategii Mauretania 2008–2013, której celem jest wspieranie inwestycji w zakresie sprawowania rządów, w infrastrukturę i integrację regionalną, Mauretania otrzymała 156 milionów euro oraz 3,2 miliona euro pomocy doraźnej. W ramach Strategii na rzecz bezpieczeństwa i rozwoju w krajach Sahelu, której celem jest walka z terroryzmem, UE przekazała Mauretanii 52,8 miliona euro (25 milionów euro w 2011 r.). W ramach unijnego programu łagodzenia skutków kryzysu żywnościowego w krajach Sahelu przekazano 337 milionów euro w 2012 r.; UE przyznała też 19 milionów euro pomocy humanitarnej, aby złagodzić skutki napływu ludności z Mali.
• [3]  Wielkość połowu została wyznaczona na poziomie 307 400 t dla gatunków pelagicznych, skorupiaków i morszczuka.
• [4]  Rezolucja 2012/C 377 E/11.
• [5]  Jeśli chodzi o bezpośrednie korzyści ekonomiczne, działalność połowowa generuje na Wyspach Kanaryjskich dochody bezpośrednie w wysokości 40 milionów euro rocznie. Jeśli chodzi o zatrudnienie, około 2 750 osób wykonuje pracę bezpośrednio związaną z sektorem, wśród nich znajdują się członkowie załogi oraz osoby zatrudnione w portach i wykonujące pracę związaną z rybołówstwem. Ponadto na Wyspach Kanaryjskich rybołówstwo stanowi jeden z głównych obszarów działalności, której produkty są przeznaczone na eksport, a ich wartość w 2011 r. wyniosła 115,3 miliona euro. Nie należy zapominać, że zgodnie z postanowieniami Traktatu Wyspy Kanaryjskie są regionem najbardziej oddalonym, objętym specjalnym systemem. Sama Komisja Europejska rozpoczęła szereg działań mających na celu ułatwienie rozwoju regionów najbardziej oddalonych i zobowiązała się do uwzględniania interesów tych regionów podczas negocjacji umów handlowych i/lub umów w sprawie połowów z sąsiednimi państwami.

OPINIA Komisji Rozwoju (20.2.2013)

dla Komisji Rybołówstwa

w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Rady w sprawie zawarcia Protokołu ustalającego na okres dwóch lat uprawnienia do połowów i rekompensatę finansową przewidziane w Umowie partnerskiej w sprawie połowów między Unią Europejską a Islamską Republiką Mauretańską
(15777/2012 – C7-0419/2012 – 2012/0258(NLE))

Sprawozdawczyni komisji opiniodawczej: Gesine Meissner

ZWIĘZŁE UZASADNIENIE

Mauretania jest jednym z najbiedniejszych państw wśród krajów najsłabiej rozwiniętych na świecie i według wskaźnika rozwoju społecznego za 2011 r. zajmuje miejsce 156 na 187. Kraj ten jest finansowo zależny od pomocy zagranicznej oraz wysoce zadłużony.

Sytuację polityczną w kraju można uznać za niestabilną. Obecny prezydent Muhammad uld Abd al-Aziz obalił w zamachu stanu w sierpniu 2008 r. ówczesny rząd i objął urząd jako wybrany prezydent w lipcu 2009 r. Dnia 14 października 2012 r. został ranny, po tym jak wojskowy patrol ostrzelał jego konwój.

Poza tym kraj ten od lat zmaga się z problemem terroryzmu. W pustynnej strefie kraju działa Al–Kaida. Sytuacja pogorszyła się po wojskowym zamachu stanu dokonanym przez bojowników islamskich w Mali w marcu 2012 r.

Gospodarka kraju zależy w dużej mierze od rolnictwa i większość siły roboczej zatrudniona jest w tym sektorze. Jednakże eksportuje się głównie rudę żelaza i ryby. Choć jest to głównie kraj pustynny, jego wody przybrzeżne wzdłuż liczącej 753 km linii brzegowej to jedno z najbogatszych obszarów połowowych na świecie.

Umowa o partnerstwie w sprawie połowów między Wspólnotą Europejską a Islamską Republiką Mauretańską została podpisana w dniu 1 sierpnia 2006 r. i wdrożona w drodze dwóch kolejnych protokołów. Ostatni protokół wygasł dnia 31 lipca 2012 r. Od dnia 1 sierpnia 2012 r. Komisja przekazuje Mauretanii bezpośrednio wnioski w sprawie połowów od państw członkowskich. Te przejściowe ustalenia przestaną obowiązywać w styczniu 2013 r.

Na podstawie upoważnienia udzielonego przez Radę Komisja Europejska wynegocjowała z Islamską Republiką Mauretańską nowy protokół. Parafowano go dnia 26 lipca 2012 r. Nowy protokół obejmuje okres 2 lat począwszy od dnia jego podpisania.

Nowy protokół gwarantuje flocie Unii Europejskiej pierwszeństwo w dostępie do nadwyżek dostępnych w mauretańskich strefach połowowych. Jego celem jest również ustanowienie zrównoważonej polityki połowowej w tej strefie połowów.

Rekompensata finansowa UE przewidziana w nowym protokole przedstawia się następująco:

a) roczna kwota z tytułu dostępu statków UE do wyłącznej strefy ekonomicznej (w.s.e.) Mauretanii w wysokości 67 mln EUR;

b) specjalna kwota 3 mln EUR rocznie na potrzeby wdrożenia krajowej polityki zrównoważonych i odpowiedzialnych połowów.

Rekompensata finansowa za dostęp do wyłącznej strefy ekonomicznej Mauretanii znacznie wzrośnie w porównaniu z kwotą przewidzianą w poprzednim protokole. Niemniej jednak kwota na wsparcie sektorowe zostanie zmniejszona z 20 mln EUR w poprzednim roku do 3 mln EUR rocznie. Łączna rekompensata finansowa będzie zatem taka sama jak ta uzgodniona na okres 2011-2012.

Z finansowego punktu widzenia umowa o partnerstwie w sprawie połowów między UE a Islamską Republiką Mauretańską jest najważniejszą umową z krajem trzecim, przed podobną umową z Grenlandią i z Marokiem (która jeszcze nie została odnowiona). Stanowi ona prawie połowę całego budżetu UE na tego typu umowy z krajami trzecimi.

Możliwości połowowe zostały ograniczone w porównaniu z poprzednim protokołem. Ograniczenia te wynikają z faktu, że większość zasobów rybnych w Mauretanii jest w pełni lub nadmiernie eksploatowana. Nowe ilości ustalono w oparciu o opinie naukowe i wnioski ze strony Mauretanii o wzmocnienie lokalnych społeczności przybrzeżnych oraz połowów na mniejszą skalę.

Godne uwagi jest zwłaszcza wykluczenie z połowów głowonogów. Argumentowano, że gatunki te są nadmiernie eksploatowane przez flotę zagraniczną oraz że do połowu tych zasobów wystarczy zdolność lokalnej floty w mauretańskim sektorze łodziowego rybołówstwa przybrzeżnego. Aby wzmocnić lokalny sektor rybołówstwa, postanowiono również zwiększyć odległość obszaru połowowego dla ryb pelagicznych: trawlery do połowów pelagicznych będą musiały zachować odstęp 20 mil od brzegu. Szacuje się, że znacznie ograniczy to przyłowy.

Sprawozdawczyni z zadowoleniem przyjmuje zwłaszcza obowiązek wyładunku 2% połowów małych ryb pelagicznych w Mauretanii dla lokalnej ludności. Jednak należy uważnie obserwować wpływ tego środka na cenę połowów prowadzonych przez lokalnych rybaków.

Sprawozdawczyni jest również zaniepokojona problemami, jakie umowa o partnerstwie w sprawie połowów może spowodować dla europejskiej floty i sektora rybołówstwa, jak również dla mauretańskich marynarzy, którzy zwykli pracować na tych statkach. Wyraża ona zaniepokojenie konsekwencjami znacznego wzrostu opłat dla właścicieli statków w zależności od połowów.

Mimo tego sprawozdawczyni z zadowoleniem przyjmuje umowę o partnerstwie w sprawie połowów, której warunki negocjowane są zgodnie z zasadą spójności polityki na rzecz rozwoju i ze zintegrowanymi ramami dla umów o partnerstwie w rybołówstwie z państwami trzecimi z 2002 r. i która jest zgodna z zewnętrznym wymiarem przyszłej wspólnej polityki rybołówstwa. Umowy dotyczące rybołówstwa między UE a krajami trzecimi nie tylko gwarantują statkom unijnym dostęp do wyłącznych stref ekonomicznych krajów rozwijających się, ale raczej są podstawą partnerstwa, polityki rozwoju i zrównoważonych połowów. Dlatego też w umowach o partnerstwie w sprawie połowów uwzględnia się jedynie nadwyżki zasobów w wodach przybrzeżnych oraz bierze się pod uwagę znaczenie ryb jako elementu pożywienia w krajach rozwijających się.

Wreszcie sprawozdawczyni chciałaby zwrócić uwagę na fakt, że ocena ex post Umowy o partnerstwie w sprawie połowów potwierdza, iż w przypadku UE umowa miała umiarkowanie dodatni stosunek kosztów do zysków, wynoszący zaledwie 1,4 i 1,5. Niemniej jednak nowy stosunek kosztów do zysków będzie inny w związku z tym, że warunki nowego protokołu znacznie się zmieniły.

******

Komisja Rozwoju zwraca się do Komisji Rybołówstwa, jako komisji przedmiotowo właściwej, o zaproponowanie, by Parlament wyraził zgodę na zawarcie protokołu.

Komisja Rozwoju uważa, że w trakcie wdrażania protokołu Komisja Europejska powinna odpowiednio uwzględnić następujące kwestie:

a) Komisja powinna zaapelować do Islamskiej Republiki Mauretańskiej, aby ta wykorzystywała roczne kwoty na potrzeby wdrożenia krajowej polityki zrównoważonych i odpowiedzialnych połowów do poprawienia instalacji wyładunku w kraju, tak aby statki UE mogły wyładowywać połowy w innych portach Mauretanii, a nie tylko w Nawakszut, a także do promowania przedsiębiorczości kobiet w sektorze rybołówstwa i do działań monitorujących i nadzorujących oraz oceny zasobów.

b) Należy zwłaszcza sprawdzać, czy wyłączenie głowonogów z zakresu umowy o partnerstwie w sprawie połowów ma znaczny wpływ na odnowę zasobów i nie doprowadzi do nadmiernych zdolności połowowych floty Mauretanii.

c) Komisja Rozwoju zachęca Komisję do omówienia z Mauretanią kwestii opracowania długoterminowych planów zarządzania połowami, uwzględniających kwestie wszelkich przydziałów połowowych udzielanych przez władze mauretańskie zarówno flotom krajowym, jak i flotom krajów trzecich.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

Data przyjęcia	19.2.2013
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	13 10 1
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Thijs Berman, Michael Cashman, Ricardo Cortés Lastra, Véronique De Keyser, Nirj Deva, Leonidas Donskis, Charles Goerens, Mikael Gustafsson, Filip Kaczmarek, Michał Tomasz Kamiński, Miguel Angel Martínez Martínez, Gay Mitchell, Norbert Neuser, Jean Roatta, Birgit Schnieber-Jastram, Michèle Striffler, Alf Svensson, Keith Taylor, Eleni Theocharous, Patrice Tirolien, Anna Záborská
Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego	Philippe Boulland, Agustín Díaz de Mera García Consuegra, Gesine Meissner

OPINIA Komisji Budżetowej (5.3.2013)

dla Komisji Rybołówstwa

w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia Protokołu ustalającego na okres dwóch lat uprawnienia do połowów i rekompensatę finansową przewidziane w Umowie partnerskiej w sprawie połowów między Unią Europejską a Islamską Republiką Mauretańską
(15777/2012 – C7‑0419/2012 – 2012/0258(NLE))

Sprawozdawca komisji opiniodawczej: François Alfonsi

ZWIĘZŁE UZASADNIENIE

Na podstawie upoważnienia udzielonego jej przez Radę Komisja Europejska przeprowadziła negocjacje z Islamską Republiką Mauretańską w celu odnowienia protokołu do Umowy partnerskiej w sprawie połowów między Wspólnotą Europejską a Islamską Republiką Mauretańską. W wyniku tych negocjacji dnia 26 lipca 2012 r. parafowano nowy protokół. Obejmuje on okres dwóch lat począwszy od dnia jego podpisania.

Głównym celem protokołu jest przydzielenie statkom Unii Europejskiej uprawnień do połowów w wodach połowowych Mauretanii, w granicach dostępnej nadwyżki. Komisja kierowała się między innymi opinią komitetu naukowego powołanego w ramach tej umowy.

Ogólnym celem jest, leżące w interesie obu stron, zacieśnienie współpracy między Unią Europejską a Islamską Republiką Mauretańską na rzecz rozwoju zrównoważonej polityki połowowej oraz racjonalnej eksploatacji zasobów rybnych w mauretańskiej strefie połowowej.

Całkowita rekompensata finansowa z tytułu protokołu, wynosząca 140 000 000 EUR w odniesieniu do całego okresu, obejmuje: a) rekompensatę finansową w wysokości 67 000 000 EUR za dostęp do zasobów rybnych oraz b) wsparcie w wysokości 3 000 000 EUR na rzecz rozwoju sektorowej polityki rybołówstwa Islamskiej Republiki Mauretańskiej. Wsparcie to wychodzi naprzeciw celom krajowej polityki rybołówstwa.

Rodzaj wydatków	2012	2013	OGÓŁEM
Zarządzanie zasobami naturalnymi i ich ochrona	70 000 000 EUR	70 000 000 EUR	140 000 000 EUR
OGÓŁEM	70 000 000 EUR	70 000 000 EUR	140 000 000 EUR

Komisja BUDG jest zdania, że przy wdrażaniu wspomnianej umowy należy uwzględnić następujące kwestie:

· przeprowadzanie corocznej oceny, czy państwa członkowskie, których statki działają w ramach protokołu załączonego do umowy, spełniły wymogi dotyczące deklarowania połowów; w przypadku niespełnienia wymogów Komisja powinna odrzucić wnioski tych państw o wydanie licencji połowowych na kolejny rok;

· coroczne przedkładanie Parlamentowi Europejskiemu oraz Radzie sprawozdania dotyczącego wyników wieloletniego planu sektorowego określonego w art. 6 protokołu oraz przestrzegania przez państwa członkowskie wymogu deklarowania połowów;

· przedłożenie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie, przed wygaśnięciem protokołu lub rozpoczęciem negocjacji dotyczących jego ewentualnego przedłużenia, oceny ex post protokołu, w tym analizy kosztów i zysków.

*******

Komisja Budżetowa zwraca się do Komisji Rybołówstwa, właściwej dla tej sprawy, o zalecenie Parlamentowi udzielenia zgody.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

Data przyjęcia	4.3.2013
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	23 10 1
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Marta Andreasen, Richard Ashworth, Reimer Böge, Zuzana Brzobohatá, Jean-Luc Dehaene, Göran Färm, José Manuel Fernandes, Eider Gardiazábal Rubial, Salvador Garriga Polledo, Jens Geier, Ivars Godmanis, Ingeborg Gräßle, Lucas Hartong, Jutta Haug, Monika Hohlmeier, Sidonia Elżbieta Jędrzejewska, Anne E. Jensen, Ivailo Kalfin, Jan Kozłowski, Giovanni La Via, Claudio Morganti, Vojtěch Mynář, Juan Andrés Naranjo Escobar, Dominique Riquet, László Surján, Helga Trüpel, Derek Vaughan, Angelika Werthmann
Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego	François Alfonsi, Edit Herczog, Jürgen Klute, María Muñiz De Urquiza, Georgios Stavrakakis, Nils Torvalds

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

Data przyjęcia	29.5.2013
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	16 6 1
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	John Stuart Agnew, Alain Cadec, Chris Davies, Carmen Fraga Estévez, Dolores García-Hierro Caraballo, Marek Józef Gróbarczyk, Werner Kuhn, Isabella Lövin, Gabriel Mato Adrover, Guido Milana, Maria do Céu Patrão Neves, Crescenzio Rivellini, Ulrike Rodust, Raül Romeva i Rueda, Struan Stevenson, Nils Torvalds
Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego	Jean-Paul Besset, Izaskun Bilbao Barandica, Jean Louis Cottigny, Gesine Meissner, Ana Miranda, Antolín Sánchez Presedo
Zastępca(y) (art. 187 ust. 2) obecny(i) podczas głosowania końcowego	Pablo Arias Echeverría, Agustín Díaz de Mera García Consuegra, Carlos José Iturgaiz Angulo, Teresa Jiménez-Becerril Barrio