ΕΚΘΕΣΗ για την εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς ενέργειας

16.7.2013 - (2013/2005 (INI))

Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας
Εισηγητής Jerzy Buzek

ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

για την εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς ενέργειας

(2013/2005 (INI))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–   έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Για την εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς ενέργειας» και τα συνοδευτικά έγγραφα εργασίας (COM(2012)0663),

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 12ης Μαρτίου 2013 σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις διευρωπαϊκές ενεργειακές υποδομές και την κατάργηση της απόφασης αριθ. 1364/2006/ΕΚ[1],

–   έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 994/2010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Οκτωβρίου 2010 σχετικά με τα μέτρα κατοχύρωσης της ασφάλειας εφοδιασμού με αέριο και την κατάργηση της οδηγίας 2004/67/ΕΚ[2] του Συμβουλίου,

–   έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1227/2011 για την ακεραιότητα και τη διαφάνεια στη χονδρική αγορά ενέργειας[3],

–   έχοντας υπόψη την οδηγία 2009/73/ΕΚ, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2009, σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά φυσικού αερίου[4],

–   έχοντας υπόψη την οδηγία 2009/72/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2009, σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενεργείας[5] και την κατάργηση της οδηγίας 2003/54/ΕΚ,

–   έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 714/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2009, σχετικά με τους όρους πρόσβασης στο δίκτυο για τις διασυνοριακές ανταλλαγές ηλεκτρικής ενέργειας και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1228/2003,

–   έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 715/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2009, σχετικά με τους όρους πρόσβασης στα δίκτυα μεταφοράς φυσικού αερίου και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1775/2005,

–   έχοντας υπόψη την οδηγία 2012/27/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2012, για την ενεργειακή απόδοση[6],

–   έχοντας υπόψη την οδηγία 2009/71/Ευρατόμ του Συμβουλίου της 25ης Ιουνίου 2009 περί θεσπίσεως κοινοτικού πλαισίου για την πυρηνική ασφάλεια πυρηνικών εγκαταστάσεων[7],

–   έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 3ης Μαρτίου 2010 με τίτλο «Ευρώπη 2020 - Στρατηγική για έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη» (COM(2010)2020),

–   έχοντας υπόψη την απόφαση αριθ. 994/2012/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2012, για τη θέσπιση μηχανισμού ανταλλαγής πληροφοριών όσον αφορά τις διακυβερνητικές συμφωνίες μεταξύ κρατών μελών και τρίτων χωρών στον τομέα της ενέργειας (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)[8],

–   έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 15ης Δεκεμβρίου 2011, με τίτλο «Ενεργειακός χάρτης πορείας για το 2050» (COM(2011)0885),

–   έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 3ης Οκτωβρίου 2012 με τίτλο «Ενιαία Αγορά - Πράξη ΙΙ – Μαζί για μια νέα ανάπτυξη» (COM(2012)0573),

–   έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 6ης Ιουνίου 2012 με τίτλο «Ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές: σημαντικός παράγοντας στην ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας" (COM(2012)0271),

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 25ης Νοεμβρίου 2010 με τίτλο «Πορεία προς μία νέα ενεργειακή στρατηγική για την Ευρώπη την περίοδο 2011-2020»[9],

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 12ης Ιουνίου 2012, σχετικά με την ενεργό συνεργασία με τους εταίρους πέρα από τα σύνορά μας στον τομέα της ενεργειακής πολιτικής: μια στρατηγική προσέγγιση για έναν ασφαλή, αειφόρο και ανταγωνιστικό ενεργειακό εφοδιασμό[10],

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 13ης Δεκεμβρίου 2012 σχετικά με τη βιομηχανία χάλυβα της ΕΕ[11],

–   έχοντας υπόψη τις συστάσεις της στρογγυλής τράπεζας υψηλού επιπέδου σχετικά με το μέλλον της βιομηχανίας χάλυβα της 12ης Φεβρουαρίου 2013,

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 15ης Μαρτίου 2013, σχετικά με τον χάρτη πορείας για τη μετάβαση σε μια ανταγωνιστική οικονομία χαμηλών επιπέδων ανθρακούχων εκπομπών το 2050[12],

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 14ης Μαρτίου 2013, σχετικά με τον Ενεργειακό Χάρτη Πορείας για το 2050, ένα μέλλον με ενέργεια[13],

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του σχετικά με τις βιομηχανικές, ενεργειακές και άλλες πτυχές του σχιστολιθικού φυσικού αερίου[14] και πετρελαίου και το ψήφισμά του σχετικά με τις επιπτώσεις των δραστηριοτήτων εξόρυξης σχιστολιθικού φυσικού αερίου και σχιστολιθικού πετρελαίου στο περιβάλλον[15] που εγκρίθηκαν αμφότερα στις 21 Νοεμβρίου 2012,

–   έχοντας υπόψη το άρθρο 48 του Κανονισμού του,

–   έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών (A7-0262/2013),

Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη έχουν δεσμευτεί σε σαφείς προθεσμίες για την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας έως το 2014 και για τη σταδιακή κατάργηση των «ενεργειακών νησίδων» της ΕΕ έως το 2015·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι μία ολοκληρωμένη εσωτερική αγορά ενέργειας είναι ζωτικής σημασίας για τη συνολική ενεργειακή ασφάλεια και βιωσιμότητα της Ένωσης και έχει ουσιαστική αξία για την ανταγωνιστικότητα, την οικονομική της ανάπτυξη και τη δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης, όπως προσδιορίζεται στην Δεύτερη Πράξη για την Ενιαία Αγορά και στη στρατηγική «Ευρώπη 2020»·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η στρατηγική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την «Ενέργεια 2020» βασίζεται σε εκτιμήσεις των αναγκών για επενδύσεις που είναι απαραίτητες στον τομέα της ενέργειας που ανέρχονται σε 1 τρισεκατομμύριο ευρώ μέχρι το 2020, εκ των οποίων τα 540 δισεκατομμύρια ευρώ αφορούν την ηλεκτροπαραγωγή και τα 210 δισεκατομμύρια τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου ευρωπαϊκής σημασίας·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη πως ο «Ενεργειακός χάρτης πορείας για το 2050» υπογραμμίζει ότι η πλήρης ένταξη των ευρωπαϊκών ενεργειακών δικτύων και το άνοιγμα των αγορών είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της ισορροπίας μεταξύ της ενεργειακής ασφάλειας, της ανταγωνιστικότητας, της οικονομικής αποδοτικότητας, μιας βιώσιμης οικονομίας και των συμφερόντων των καταναλωτών· ότι ο ενεργειακός χάρτης πορείας για το 2050 της Επιτροπής αναφέρει ότι η ενεργειακή απόδοση, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και οι ενεργειακές υποδομές είναι οι αναμφίβολα θετικές επιλογές·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) στο ευρωπαϊκό ενεργειακό μείγμα παρουσιάζει βραχυπρόθεσμη, μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη αύξηση· ότι η μεγάλης κλίμακας ενσωμάτωση των ΑΠΕ προϋποθέτει προσαρμογή του πλέγματος και βελτιωμένη ευελιξία·

ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ενιαία αγορά ενέργειας θα δώσει τη δυνατότητα στην Ένωση να εκφράζεται με μία φωνή έναντι των εξωτερικών εταίρων της και θα εξασφαλίσει ίσους όρους ανταγωνισμού για όλες τις εταιρείες, ευρωπαϊκές και μη, διασφαλίζοντας την τήρηση των κοινωνικών και περιβαλλοντικών κανονισμών και προωθώντας την αμοιβαιότητα στις τρίτες χώρες·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι πρέπει να δημιουργηθεί ένα σύστημα ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών σχετικά με τις συμφωνίες ενεργειακού εφοδιασμού που συνάπτονται με τρίτες χώρες·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι μια εσωτερική ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας και οι αντίστοιχες εθνικές αγορές ενέργειας πρέπει να είναι ανταγωνιστικές και να προσφέρουν πραγματικές επιλογές και διαφανή ενημέρωση στον καταναλωτή, ο οποίος διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στην αγορά ενέργειας· ότι η ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας είναι κεφαλαιώδης για τη μείωση του κόστους της ενέργειας και επίτευξη τιμών προσιτών σε όλους και ανταγωνιστικών επιπέδων βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα· ότι οι μειωμένες τιμές στις αγορές ενέργειας συχνά δεν μετακυλίονται στον καταναλωτή·

Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι μια Ευρωπαϊκή Ενεργειακή Κοινότητα, που θα εφαρμόζει την κοινοτική μέθοδο, πρέπει να στηρίζεται σε μια ισχυρή κοινή αγορά ενέργειας, στον συντονισμό των προμηθειών ενέργειας εκτός της ΕΕ και στην κοινή ευρωπαϊκή χρηματοδότηση νέων βιώσιμων ενεργειακών τεχνολογιών, ιδίως στους τομείς της έρευνας και της καινοτομίας·

Ι.   λαμβάνοντας υπόψη ότι έχει επιτευχθεί ορισμένη πρόοδος όσον αφορά την ενισχυμένη διασυνοριακή συνεργασία, τη μερική εξάλειψη των ενεργειακών νησίδων και την πρόληψη των ελλείψεων όσον αφορά τον εφοδιασμό·

1.  χαιρετίζει, σε γενικές γραμμές, την ανακοίνωση και το συνοδευτικό σχέδιο δράσης, τα οποία συνοψίζουν την πρόοδο που έχει επιτευχθεί έως τώρα και τις μελλοντικές προκλήσεις αναφορικά με την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας·

2.  αναγνωρίζει ότι η αυξητική τάση των τιμών της ενέργειας αναμένεται να συνεχιστεί δεδομένου ότι οι τιμές αυτές είναι αυτή τη στιγμή συνδεδεμένες -στην περίπτωση του φυσικού αερίου- με την τιμή του βαρελιού του πετρελαίου και -στην περίπτωση του ηλεκτρισμού- με τις ευμετάβλητες τιμές των καυσίμων, ενώ επηρεάζονται περαιτέρω από την εξάρτηση της Ευρώπης από τις εισαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου, από τον αντίκτυπο των μέτρων παρέμβασης, από τις ανεπαρκείς ενέργειες για προώθηση της ενεργειακής απόδοσης, και από την έλλειψη επενδύσεων για τη συντήρηση και τον εκσυγχρονισμό των ενεργειακών συστημάτων (συμπεριλαμβανομένων των ανάστροφων ροών και των γραμμών διασύνδεσης) με στόχο την εξασφάλιση υψηλών επιπέδων ασφάλειας εφοδιασμού και τη διευκόλυνση της ενσωμάτωσης των ΑΠΕ· υποστηρίζει, κατά συνέπεια, την αποσύνδεση του μηχανισμού τιμολόγησης του φυσικού αερίου από την τιμή του πετρελαίου και την υιοθέτηση πιο ευέλικτων εναλλακτικών λύσεων, με παράλληλο σεβασμό της ελευθερίας των εμπορικών ανταλλαγών·

3   τονίζει ότι η ανάπτυξη εγχώριων πηγών ενέργειας θα οδηγήσει στην εμφάνιση νέων εμπορικών κόμβων στην ΕΕ και νέων αγορών άμεσης διανομής φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, κάτι που παρουσιάζει μια πραγματική ευκαιρία για την ΕΕ και τα κράτη μέλη ώστε να καθορίζουν τις ενεργειακές τους τιμές, μεταξύ άλλων σε περιφερειακό και σε τοπικό επίπεδο·

4.  αναγνωρίζει την ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία του καλύτερου συντονισμού και της συνεργασίας μεταξύ των ενεργειακών πολιτικών των κρατών μελών, σε πνεύμα αλληλεγγύης, και τη δημιουργία αποδοτικών και ασφαλών διασυνοριακών ενεργειακών συστημάτων, έτσι ώστε να δημιουργούνται συνέργειες μέσω της βελτιωμένης διαχείρισης της προσφοράς και ζήτησης ενέργειας, η οποία διευκολύνεται από έξυπνες τεχνολογίες στο επίπεδο του συστήματος διανομής·

5.  τονίζει τη σημασία των περιφερειακών αγορών και της συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών για την κατάργηση των εμποδίων, επιταχύνοντας κατά τον τρόπο αυτόν τη διαδικασία ολοκλήρωσης και βελτιώνοντας την αποτελεσματικότητα του δικτύου·

6.  υπενθυμίζει τη στήριξή του για τη δημιουργία μιας Ευρωπαϊκής Ενεργειακής Κοινότητας μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ και ζητεί από την Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να υποβάλουν έκθεση σχετικά με την πρόοδο που έχει συντελεστεί σε σχέση με τη δημιουργία της·

Αγορά προσανατολισμένη στον καταναλωτή

7.  τονίζει ότι οι τελικοί καταναλωτές ενέργειας –ιδιώτες, MME και βιομηχανία– βρίσκονται στον πυρήνα της φιλικής προς τον χρήστη και διαφανούς εσωτερικής αγοράς ενέργειας· ως εκ τούτου, επισημαίνει ότι οι καταναλωτές αυτοί πρέπει να προστατεύονται δεόντως και να ενημερώνονται επακριβώς, ώστε να είναι σε θέση να ασκούν πλήρως τα δικαιώματά τους, ενώ παράλληλα πρέπει να ενθαρρύνονται να διαδραματίζουν έναν πιο ενεργό ρόλο στην τόνωση του ανταγωνισμού, έτσι ώστε από παθητικοί αποδέκτες υπηρεσιών να μετατραπούν σε ενεργούς και ενημερωμένους καταναλωτές και παραγωγούς-καταναλωτές·

8.  επισημαίνει τη σημασία της διασφάλισης μιας ανταγωνιστικής, εύκολα διαχειρίσιμης και διαφανούς αγοράς ενέργειας που να προσφέρει πραγματικές επιλογές και ανταγωνιστικές τιμές στους καταναλωτές και να παρέχει επίσης σε όλους τους παρόντες και μελλοντικούς καταναλωτές ενέργειας της ΕΕ ασφαλείς, βιώσιμους, οικονομικά προσιτούς και αξιόπιστους τρόπους παραγωγής ενέργειας που να λαμβάνουν υπόψη τα συμφέροντα των μελλοντικών γενεών·

9.  πιστεύει ότι η αύξηση της συμμετοχής από πλευράς των καταναλωτών θα διευκολυνθεί από τους τοπικούς συνεταιρισμούς ανανεώσιμης ενέργειας, συλλογικές πρωτοβουλίες μεταγωγής και συναθροιστές, ή άλλους διευκολυντικούς παράγοντες, όπως είναι η αποκεντρωμένη αποθήκευση και οι έξυπνες συσκευές· πιστεύει ότι οι παράγοντες αυτοί θα βοηθήσουν τους καταναλωτές να κατανοούν και να διαχειρίζονται καλύτερα την ενεργειακή τους κατανάλωση με αποτέλεσμα να μπορούν να γίνουν πιο ευέλικτοι και δεκτικοί (τόσο από την πλευρά της ζήτησης όσο και από την πλευρά της προσφοράς) και ότι μπορούν να ενισχύσουν την πρόσβαση σε ανανεώσιμες πηγές και να παραγάγουν τις απαραίτητες χρηματοοικονομικές επενδύσεις·

10. εφιστά την προσοχή στο πλεονέκτημα της εφαρμογής μεταβλητών χρεώσεων για τη χρήση των δικτύων ώστε να ενθαρρύνονται οι καταναλωτές να χρησιμοποιούν τα δίκτυα εκτός των ωρών αιχμής με στόχο την προώθηση της βιώσιμης χρήσης της ενέργειας·

11. φρονεί ότι οι έξυπνες τεχνολογίες πρέπει να προσφέρουν ορθή, κατανοητή και φιλική προς τον χρήστη ενημέρωση στους καταναλωτές και πρέπει να δίνουν τη δυνατότητα στον καταναλωτή να διαχειρίζεται την εκ μέρους του κατανάλωση και παραγωγή ενέργειας· πιστεύει, ως εκ τούτου, ότι οι έξυπνες τεχνολογίες πρέπει να συμπληρώνονται από τη δυναμική, επιγραμμική διαχείριση του δικτύου μετάδοσης και διανομής, με ενσωμάτωση υπηρεσιών όπως υπηρεσίες στήριξης δικτύου, εθελοντική ανταπόκριση από την πλευρά της ζήτησης, υπηρεσίες ενεργειακής απόδοσης, λύσεις μικρο-ηλεκτροπαραγωγής και αποθήκευσης, και τοπικούς ή εγχώριους μεσάζοντες· επισημαίνει, ωστόσο, ότι τα επίπεδα της ενεργειακής κατανάλωσης που απαιτούνται ώστε να παρέχουν οικονομικά πλεονεκτήματα οι έξυπνοι μετρητές πρέπει να ελεγχθούν εξονυχιστικά και ότι οι καταναλωτές ενέργειας με κατανάλωση κάτω από αυτά τα επίπεδα αυτά δεν πρέπει να υποχρεωθούν να επενδύσουν σε έξυπνους μετρητές·

12. εκφράζει την ανησυχία του σχετικά με τις τελευταίες εξελίξεις όπου εταιρείες τηλεπικοινωνιών παροτρύνονται να διαχειρίζονται δεδομένα του δικτύου διανομής, δεδομένου ότι μια τέτοια αρμοδιότητα εκ μέρους τους εγείρει σοβαρά ερωτηματικά σχετικά με την προστασία των δεδομένων και εγκυμονεί επίσης κινδύνους για τους φορείς εκμετάλλευσης οι οποίοι θα πρέπει ενδεχομένως να αγοράζουν τα τεχνικά στοιχεία που τους είναι απαραίτητα προκειμένου να εκτελούν τα καθήκοντά τους ως διαχειριστές συστημάτων διανομής·

13. αναγνωρίζει ότι η ενεργειακή ένδεια αντιπροσωπεύει σημαντικές προκλήσεις για τα κράτη μέλη· επισημαίνει ότι μια ενιαία προσέγγιση δεν λαμβάνει υπόψη την πολυμορφία των εθνικών πραγματικοτήτων· θεωρεί κατά συνέπεια ότι οι ευάλωτοι καταναλωτές έχουν ανάγκη από ειδική και αποτελεσματική προστασία και ότι πρέπει να θεσπιστούν εν προκειμένω αποτελεσματικοί μηχανισμοί, ενώ παράλληλα πρέπει να αποφεύγονται οι στρεβλώσεις της αγοράς· υπογραμμίζει ότι ειδικά μέτρα ήδη υφίστανται, όπως απαιτεί η τρίτη δέσμη μέτρων για την ενέργεια·

14. επισημαίνει ότι η επανάσταση του σχιστολιθικού φυσικού αερίου στις ΗΠΑ έχει μειώσεις τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2) δημιουργώντας παράλληλα ένα σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για τη βιομηχανία των ΗΠΑ·

Τρέχουσες προκλήσεις στην ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας

15. τονίζει ότι η εσωτερική αγορά ενέργειας δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί και ότι οι εθνικές αγορές ενέργειας υπολείπονται των αναγκών και των προσδοκιών των καταναλωτών, καθώς αυτοί σε ορισμένα κράτη μέλη συνεχίζουν να βρίσκονται αντιμέτωποι με: υψηλές τιμές· περιορισμένες επιλογές όσον αφορά τους παρόχους, τους παραγωγούς και τις τιμές· συνολικά χαμηλή ποιότητα υπηρεσιών· συχνά ανεπαρκή προστασία των καταναλωτών· και, δυσκολίες κατά την αλλαγή παρόχου· ως εκ τούτου, τονίζει την ανάγκη να αναπτυχθεί μια αγορά πιο φιλική προς τον χρήστη, στην οποία οι καταναλωτές θα διαδραματίζουν πιο ενεργό ρόλο και θα γίνουν παραγωγοί-καταναλωτές σε μια πανενωσιακή αγορά στην οποία θα ενημερώνονται για τους και να παρασχεθούν στους καταναλωτές οι όροι μεμονωμένων παρόχων με εύκολα συγκρίσιμο τρόπο· επισημαίνει στο πλαίσιο αυτό τον ρόλο των ομαδικών αλλαγών προμηθευτή οι οποίες ενισχύουν τον ρόλο των καταναλωτών και προσφέρουν χαμηλότερες τιμές ενέργειας·

16. πιστεύει ότι η ελλιπής εφαρμογή της νομοθεσίας για την εσωτερική αγορά ενέργειας παραμένει ένα από τα κύρια εμπόδια στην ολοκλήρωση της αγοράς αυτής· θεωρεί ότι η απαραίτητη ενοποίηση της εσωτερικής αγοράς περιλαμβάνει την επέκταση των υποδομών μας, και παράλληλα, την εφαρμογή του δικαίου για την εσωτερική αγορά και την επιβολή των κανόνων ανταγωνισμού·

17. τονίζει ότι ο εκσυγχρονισμός των υφιστάμενων υποδομών ενέργειας και η δημιουργία μιας νέας, έξυπνης και ευέλικτης γενιάς υποδομών μεταφοράς, διανομής (ιδίως διασυνοριακών γραμμών διασύνδεσης φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας) και αποθήκευσης είναι απαραίτητα στοιχεία για μια σταθερή, πλήρως ολοκληρωμένη και καλά συνδεδεμένη αγορά ενέργειας, στην οποία θα αποφεύγονται αρνητικές επιπτώσεις, όπως οι απρογραμμάτιστες ροές ενέργειας, θα διασφαλίζεται η προσφορά ενέργειας σε προσιτές και ανταγωνιστικές τιμές, θα αξιοποιείται πλήρως το δυναμικό όλων των αειφόρων πηγών ενέργειας, καθώς και της μικροπαραγωγής, της συμπαραγωγής και της απόδοσης, της διαχείρισης από την πλευρά της ζήτησης και της αποθήκευσης, και στην οποία έως το 2015 κανένα κράτος μέλος δεν θα παραμένει αποκομμένο από τα ευρωπαϊκά δίκτυα φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, πράγμα το οποίο πρέπει να επιτευχθεί, μεταξύ άλλων, με την ταυτόχρονη ενσωμάτωση των απομονωμένων συστημάτων ενέργειας στα ευρωπαϊκά ηπειρωτικά δίκτυα· υπογραμμίζει ότι πρέπει να πραγματοποιηθούν μεγάλης κλίμακας επενδύσεις παράλληλα με επενδύσεις σε περιφερειακά ή ακόμα και σε τοπικά δίκτυα, καθώς η παραγωγή ενέργειας γίνεται όλο και περισσότερο σε περιφερειακό/τοπικό επίπεδο·

18. επισημαίνει, στο πλαίσιο αυτό, ότι ο αποκεντρωμένος εφοδιασμός με ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές μειώνει την ανάγκη δημιουργίας νέων γραμμών μεταφοράς –και συνακόλουθα το σχετικό κόστος– δεδομένου ότι οι αποκεντρωμένες τεχνολογίες –οι οποίες μπορούν να ενσωματωθούν απευθείας σε σπίτια, πόλεις και απομακρυσμένες περιοχές– είναι πολύ πιο κοντά στον τελικό καταναλωτή·

19 αναγνωρίζει ότι εάν η ηλεκτροπαραγωγή από ανανεώσιμες πηγές αφεθεί να αναπτυχθεί χωρίς να συνοδευτεί από αντίστοιχη ανάπτυξη των απαραίτητων υποδομών, ενδέχεται να οδηγήσει σε μη συντονισμένες διασυνοριακές κυκλικές ροές και συνακόλουθα στη διαμόρφωση τιμών ενέργειας που δεν θα είναι οι καλύτερες δυνατές·

20. υπενθυμίζει ότι ο στόχος που δεσμεύει τα κράτη μέλη να πετύχουν ένα επίπεδο διασύνδεσης ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου ίσο τουλάχιστον με το 10% της εγκατεστημένης παραγωγικής τους ικανότητας, όπως αποφασίστηκε από συνόδους κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου το 2002 και το 2007, δεν έχει επιτευχθεί ακόμα·

21. επικροτεί την έμφαση της Επιτροπής στην ευελιξία που πρέπει να χαρακτηρίζει τα μελλοντικά ενεργειακά συστήματα της Ευρώπης· επισημαίνει ότι, σε όλα τα χρονικά πλαίσια, οι διασυνοριακές αγορές χονδρικής που λειτουργούν εύρυθμα είναι εύκολα προσβάσιμες πηγές ευελιξίας· ζητεί περαιτέρω προσπάθειες για να τονωθεί η μελλοντική υιοθέτηση των τεχνολογιών αποθήκευσης ενέργειας και της ανταποκρισιμότητας από την πλευρά της ζήτησης, που αποτελούν επιπλέον πηγές ευελιξίας·

22. θεωρεί ότι η ενεργειακή απόδοση είναι ένας από τους πιο αειφόρους και αποδοτικούς οικονομικά τρόπους μείωσης των λογαριασμών ενέργειας ενώ παράλληλα αυξάνει την ασφάλεια του εφοδιασμού, μειώνει τις ανάγκες για εισαγωγές ορυκτών καυσίμων και αποτρέπει τις ανθρακούχες εκπομπές· αναγνωρίζει ότι όποιο μέτρο προωθεί την ενεργειακή απόδοση πρέπει να είναι κατάλληλο για τις ανάγκες των καταναλωτών, αποδοτικά οικονομικό και να υποστηρίζεται από τα σωστά κίνητρα·

23. υπογραμμίζει ότι, σύμφωνα με τα πορίσματα του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας, οι πιο τολμηρές ενέργειες για την ενεργειακή απόδοση μπορούν να μειώσουν τις εισαγωγές φυσικού αερίου στην ΕΕ κατά το ένα τρίτο έως το 2035, κάτι που ισοδυναμεί με 100 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου·

24. υπενθυμίζει ότι οι συνέργειες μεταξύ ανάπτυξης, εγκατάστασης και συντήρησης υποδομών τηλεπικοινωνιών και ενέργειας θα διαδραματίσουν καίριο ρόλο όσον αφορά τις προσπάθειες για εκπλήρωση των στόχων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ενεργειακή απόδοση·

25. υπογραμμίζει την ανάγκη συνέχισης του διαχωρισμού των ευρωπαϊκών αγορών ενέργειας προκειμένου να διασφαλιστεί ο ανταγωνισμός και να εξασφαλιστεί ο εφοδιασμός με ηλεκτρική ενέργεια στις χαμηλότερες δυνατές τιμές·

26. πιστεύει ότι οι επενδύσεις σε υποδομές πρέπει να ενθαρρύνονται μέσω σταθερών, φιλικών προς την καινοτομία και προβλέψιμων ρυθμιστικών πλαισίων τα οποία να μην παρακωλύουν τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς και ότι θα πρέπει να επιτρέπεται σε συνταξιοδοτικά ταμεία και σε θεσμικούς επενδυτές να επενδύουν στη μεταφορά, αναγνωρίζοντας ότι αυτό δεν μπορεί να επιτευχθεί αν δεν έχει ως κινητήρια δύναμη την αγορά· ωστόσο, ταυτόχρονα αναγνωρίζει ότι σε ορισμένες περιπτώσεις οι μετατροπές των υποδομών δεν μπορούν να επιτευχθούν αν η δημόσια χρηματοδότηση δεν υποστηρίξει έργα υποδομών καίριας σημασίας τα οποία ενδέχεται να μην είναι εμπορικά βιώσιμα· υπογραμμίζει, ως προς αυτό, τον ρόλο της διευκόλυνσης «Συνδέοντας την Ευρώπη» και εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι ο προϋπολογισμός της για τον τομέα της ενέργειας είναι μικρότερος απ' ό,τι στην πρόταση της Επιτροπής·

27. προτείνει να εκπονηθούν μελέτες για να διερευνηθεί η δυνατότητα συγκρότησης ενός ευρωπαϊκού ταμείου επενδύσεων στα ενεργειακά δίκτυα που θα μπορούσε να προσφέρει αυτήν τη δημόσια χρηματοδότηση και το οποίο θα τροφοδοτείται από υποχρεωτική ευρωπαϊκή εισφορά που θα εισπράττεται με βάση την ενεργειακή κατανάλωση στην επικράτεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

28. υπογραμμίζει ότι ο εξορθολογισμός των διαδικασιών αδειοδότησης στα κράτη μέλη θα συμβάλει στην ανάπτυξη δικτύων υποδομών και στην απελευθέρωση των επενδύσεων· τονίζει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές θα πρέπει να διαδραματίσουν καίριο ρόλο εν προκειμένω, απλοποιώντας τις διαδικασίες προγραμματισμού και ενσωματώνοντας τις ενεργειακές υποδομές στα τοπικά και περιφερειακά συστήματα προγραμματισμού που εφαρμόζουν·

29. επισημαίνει ότι σε ορισμένες χώρες η έλλειψη ανοικτής και χωρίς διακρίσεις πρόσβασης στις υποδομές μεταφοράς ενέργειας συνεχίζει να εμποδίζει τους νεοεισερχόμενους να μπαίνουν στο δίκτυο ή και να ανταγωνίζονται ισότιμα στην αγορά τις κατεστημένες επιχειρήσεις· υπογραμμίζει την ανάγκη αντιμετώπισης των διαρθρωτικών στρεβλώσεων της αγοράς που οδηγούν στο υψηλό επίπεδο συγκέντρωσης που υπάρχει σε ορισμένα κράτη μέλη·

30. τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι οι διατάξεις της τρίτης δέσμης μέτρων για την ενέργεια πρέπει να εφαρμόζονται πλήρως τόσο για τις ευρωπαϊκές όσο και για τις ξένες εταιρείες· θεωρεί ότι τυχόν εξαιρέσεις από τους εν λόγω κανόνες τις οποίες χορηγεί η Επιτροπή πρέπει να είναι περιορισμένες ως προς το πεδίο και τη διάρκεια εφαρμογής και να υπόκεινται στον έλεγχο του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου·

31. τονίζει ότι η έλλειψη διαφάνειας και η ύπαρξη πρακτικών που νοθεύουν τον ανταγωνισμό στις ενεργειακές αγορές χονδρικής υπονομεύουν την εμπιστοσύνη των καταναλωτών· θεωρεί ότι υπάρχει επιτακτική ανάγκη να κατανοηθεί η διαμόρφωση του κόστους στις αγορές χονδρικής καθώς επίσης και ο αντίκτυπος στους λογαριασμούς των καταναλωτών·

32. υποστηρίζει πλήρως τα μέτρα που λαμβάνονται για την καθιέρωση ίσων όρων ανταγωνισμού με σκοπό τη δημιουργία πιο αποκεντρωμένων και ανταγωνιστικών μοντέλων αγοράς, δεδομένου ότι αυτά δημιουργούν περισσότερες ευκαιρίες για τους τοπικούς παραγωγούς ενέργειας και τους νέους βιομηχανικούς φορείς εκμετάλλευσης·

33. υπενθυμίζει ότι προκειμένου να εμποδιστούν κατεστημένοι προμηθευτές με δεσπόζουσα θέση να αποκλείσουν το άνοιγμα της αγοράς, είναι σημαντικό να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για την ανάπτυξη νέων επιχειρηματικών μοντέλων, όπως η δυνατότητα σύναψης συμβάσεων με πολλούς προμηθευτές ταυτόχρονα·

34. επισημαίνει ότι ένα σταθερό ρυθμιστικό πλαίσιο –για παραγωγούς, ρυθμιστικές αρχές, διαχειριστές δικτύου, προμηθευτές, παρόχους υπηρεσιών στην πλευρά της ζήτησης και, κυρίως, τελικούς καταναλωτές και παραγωγούς-καταναλωτές– είναι απαραίτητο για την εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς και την προσέλκυση μακροπρόθεσμων επενδύσεων στην ανάπτυξη υποδομών· υπογραμμίζει ότι η ανάπτυξη κωδίκων δικτύου που ενσωματώνουν υγιείς και ισορροπημένους κανόνες οι οποίοι δεν εισάγουν διακρίσεις πρέπει να οδηγήσει στην εναρμόνιση της διαχείρισης των δικτύων, του σχεδιασμού της αγοράς και της διαλειτουργικότητας· τονίζει ότι είναι εξαιρετικά σημαντικό οι συμφωνίες σχετικά με τον διαχωρισμό των δικτύων μεταφοράς, παραγωγής και παράδοσης να τηρούνται σε ολόκληρη την ΕΕ, περιλαμβανομένων των συμφωνιών σχετικά με την ανεξάρτητη θέση των ρυθμιστικών αρχών ενέργειας και των απαιτήσεων για την προστασία των καταναλωτών· τονίζει επομένως την ανάγκη να υποστηριχθεί και να αναπτυχθεί περαιτέρω ο ρόλος του Οργανισμού Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενεργείας (ACER), και ιδίως η δυνατότητά του να ελέγχει εξονυχιστικά τις αποφάσεις των εθνικών ρυθμιστικών αρχών και να διευθετεί διαφωνίες·

35. επισημαίνει ότι υπάρχουν ανησυχίες ότι ορισμένα κράτη μέλη έχουν ήδη εφαρμόσει ή σχεδιάζουν να εφαρμόσουν εθνικούς μηχανισμούς ανταμοιβής δυναμικότητας (CRM) προκειμένου να διασφαλίσουν την ασφάλεια εφοδιασμού τους με ηλεκτρική ενέργεια χωρίς να έχουν διερευνήσει δεόντως όλες τις δυνατές εναλλακτικές λύσεις, ιδίως όσον αφορά τις διασυνοριακές λύσεις και τους πόρους ευελιξίας· αναγνωρίζει ότι, αν και οι μηχανισμοί αυτοί είναι αναγκαίοι σε ορισμένες περιστάσεις, θα μπορούσαν να παρακωλύσουν και να διαστρεβλώσουν τον σχεδιασμό της αγοράς χονδρικής και, αν είναι άσχημα σχεδιασμένοι, να δημιουργήσουν ενδεχομένως φαινόμενα εγκλωβισμού· καλεί την Επιτροπή να εξασφαλίσει μια πιο συντονισμένη προσέγγιση σε επίπεδο ΕΕ ώστε να εξασφαλίζεται ότι οι οποιοιδήποτε τέτοιοι μηχανισμοί είναι αναγκαίοι, αποτελεσματικοί, διαφανείς, τεχνολογικά ουδέτεροι και ότι δεν εισάγουν διακρίσεις·

36. εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι, έως σήμερα, δεν έχουν χρησιμοποιηθεί οι μηχανισμοί συνεργασίας που θεσπίσθηκαν με την οδηγία 2009/28/ΕΚ σχετικά με την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές· επισημαίνει τις διαπιστώσεις της Επιτροπής, σύμφωνα με τις οποίες η καλύτερη χρήση των υφιστάμενων δυνατοτήτων συνεργασίας θα αποφέρει σημαντικά οφέλη, όπως η ενίσχυση του εμπορίου· καλεί κατά συνέπεια τα κράτη μέλη να αξιοποιούν καλύτερα τους μηχανισμούς όπου αρμόζει και να εντείνουν την επικοινωνία μεταξύ τους·

37 αναγνωρίζει ότι, χωρίς να θίγεται το δικαίωμα των κρατών μελών να επιλέγουν το ενεργειακό μίγμα τους ούτε να παραγνωρίζεται η ανάγκη για καλύτερο συντονισμό σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η ΕΕ στο σύνολό της πρέπει να αξιοποιήσει πλήρως τις δυνατότητες όλων των αειφόρων πηγών ενέργειας που βρίσκονται στη διάθεση των κρατών μελών της ΕΕ, με πλήρη σεβασμό των βασικών στόχων της συνολικής ενωσιακής ενεργειακής πολιτικής, δηλαδή της ανταγωνιστικότητας, της βιωσιμότητας και της ασφάλειας του εφοδιασμού·

38. παρατηρεί ότι ορισμένα κράτη μέλη, τα οποία αποτελούν ενεργειακές νησίδες, είναι ακόμη εντελώς απομονωμένα από τα ευρωπαϊκά δίκτυα φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας και συνεχίζουν να πληρώνουν ακριβότερα τους ενεργειακούς πόρους, κάτι που επηρεάζει την ανταγωνιστικότητά τους· επισημαίνει ότι χωρίς αξιόλογες επενδύσεις σε υποδομές, αυτά τα κράτη μέλη δεν θα είναι σε θέση να εκπληρώσουν τη δέσμευση που επανέλαβε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, ότι κανένα κράτος μέλος δεν πρέπει να παραμένει απομονωμένο από τα ενωσιακά δίκτυα το 2015· πιστεύει ότι η Επιτροπή πρέπει, εφόσον τα εν λόγω κράτη μέλη το ζητούν, να συμμετέχει σε διαπραγματεύσεις με εξωτερικούς προμηθευτές ενέργειας σχετικά το θέμα των τιμών της ενέργειας, για παράδειγμα όταν πρόκειται για την αγορά φυσικού αερίου·

39. υπογραμμίζει ότι η αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών, την οποία ζητεί η Συνθήκη ΕΕ, πρέπει να ισχύει τόσο για την καθημερινή εργασία όσο και για τη διαχείριση κρίσεων της εσωτερικής και εξωτερικής ενεργειακής πολιτικής· ζητεί από την Επιτροπή να δώσει σαφή ορισμό της «ενεργειακής αλληλεγγύης» προκειμένου να εξασφαλίσει ότι θα τηρείται από όλα τα κράτη μέλη·

40. τονίζει την ανάγκη αντιμετώπισης της αναμενόμενης αύξησης των εισαγωγών φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας από τρίτες χώρες στην ΕΕ τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα, με στόχο τη διασφάλιση του ενεργειακού εφοδιασμού, τον επιμερισμό του βάρους και τη θεμιτή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς· επαναλαμβάνει ότι για ορισμένα κράτη μέλη αυτή η πρόκληση συνδέεται στενά με την εξάρτηση από τις εισαγωγές φυσικού αερίου και πετρελαίου αποκλειστικά από μία τρίτη χώρα και ότι η αντιμετώπιση αυτής της πρόκλησης απαιτεί την ανάληψη δράσης με στόχο τη διεύρυνση του χαρτοφυλακίου των προμηθευτών ενέργειας, των οδών και των πηγών· αναγνωρίζει ότι ένας στρατηγικός στόχος προς αυτήν την κατεύθυνση είναι η κατασκευή του Νότιου διαδρόμου μεταφοράς φυσικού αερίου, συμπεριλαμβανομένου του αγωγού Nabucco και της ενδεχόμενης σύνδεσης με χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, καθώς και η δημιουργία οδών εφοδιασμού προς την ΕΕ που θα είναι σε θέση να καλύπτουν περίπου το 10-20% των αναγκών της ΕΕ σε φυσικό αέριο έως το 2020, με στόχο όλες οι ευρωπαϊκές περιφέρειες να έχουν φυσική πρόσβαση σε δύο τουλάχιστον διαφορετικές πηγές φυσικού αερίου·

41. πιστεύει ότι μια ανοικτή και διαφανής εσωτερική αγορά, στην οποία όλες οι εταιρείες της ΕΕ και των τρίτων χωρών σέβονται το κοινοτικό κεκτημένο στον τομέα της ενέργειας, μπορεί να βοηθήσει στην ενίσχυση της διαπραγματευτικής θέσης των προμηθευτών ενέργειας της ΕΕ έναντι των εξωτερικών ανταγωνιστών, καθώς αυτό κρίνεται εξαιρετικά σημαντικό αναφορικά με την προοπτική περαιτέρω συντονισμού της αγοράς εξωτερικής ενέργειας σε επίπεδο ΕΕ· ζητεί από την ΕΕ να εξετάσει το ενδεχόμενο σύστασης ενός κοινού οργανισμού για την αγορά φυσικού αερίου, και θέσπισης των απαιτούμενων μηχανισμών, προκειμένου να αντισταθμιστεί η μονοπωλιακή θέση των κυρίαρχων εξωτερικών προμηθευτών· επισημαίνει ότι η αρχή της αμοιβαιότητας πρέπει να χρησιμοποιείται ως γνώμονας στις σχέσεις με τους παρόχους ενέργειας της ΕΕ και των τρίτων χωρών· εμμένει ότι είναι αναγκαίο η Επιτροπή, στο πλαίσιο των σχέσεων με τους προμηθευτές ενέργειας τρίτων χωρών, να λαμβάνει υπόψη και να κοινοποιεί τις επιπτώσεις που έχουν οι αποφάσεις της στις τιμές για τους καταναλωτές·

42. είναι πεπεισμένο ότι η Επιτροπή θα πρέπει να λαμβάνει εντολές για τη διεξαγωγή διαπραγματεύσεων σχετικά με έργα υποδομής στρατηγικής σημασίας που επηρεάζουν την ασφάλεια εφοδιασμού της ΕΕ στο σύνολό της και ότι οι εν λόγω εντολές θα πρέπει να εξετάζονται και σε περιπτώσεις άλλων διακυβερνητικών συμφωνιών που θεωρείται ότι έχουν σημαντικές επιπτώσεις στους μακροπρόθεσμους στόχους της ενεργειακής πολιτικής της ΕΕ και, ειδικότερα, της ενεργειακής ανεξαρτησίας της· επικροτεί προς αυτή την κατεύθυνση την πρόοδο που έχει σημειωθεί στις διαπραγματεύσεις των οποίων ηγείται η Επιτροπή σχετικά με τη σύναψη συνθήκης μεταξύ της ΕΕ, του Αζερμπαϊτζάν και του Τουρκμενιστάν με σκοπό τη δημιουργία ενός συστήματος αγωγών που θα διασχίζει την Κασπία·

43. τονίζει ότι η προοδευτική σύγκλιση των κινήτρων για τη χρήση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και των κινήτρων για την ενεργειακή απόδοση, και των συναφών ενεργειακών δαπανών σε όλα τα κράτη μέλη μετά το 2020, έχει ουσιαστική σημασία για την εύρυθμη και αποτελεσματική λειτουργία της εσωτερικής αγοράς ενέργειας, τόσο σε επίπεδο χονδρικής όσο και σε επίπεδο λιανικής, καθώς και για τη δημιουργία ευνοϊκών όρων για τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη και την υιοθέτηση σε μεγάλη κλίμακα της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές·

44. πιστεύει ότι βραχυπρόθεσμα θα πρέπει να ενθαρρυνθούν οι περιφερειακές ομάδες γειτονικών κρατών μελών να κινηθούν προς την κατεύθυνση ενός εναρμονισμένου ή ενιαίου περιφερειακού συστήματος στήριξης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, στη θέση των εθνικών σχεδίων·

45. ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να επανεξετάζουν τακτικά τα τιμολόγια τροφοδότησης ή άλλα τιμολόγια στήριξης που διαθέτουν με διαφανή τρόπο που θα επιτρέπει την προσαρμογή τους σύμφωνα με τις μειώσεις του τεχνολογικού κόστους και του κόστους εφοδιασμού·

46. αναγνωρίζει ότι τα κοινά ευρωπαϊκά ερευνητικά σχέδια με τη στήριξη προγραμμάτων-πλαισίων και πρωτοβουλιών όπως το Στρατηγικό Σχέδιο Ενεργειακών Τεχνολογιών (Σχέδιο SET) δεν έχουν χρησιμοποιηθεί επαρκώς για την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών που επιτρέπουν βελτιώσεις στην απόδοση, στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, στην ασφάλεια των πυρηνικών σταθμών, στη χρήση ορυκτών καυσίμων με χαμηλές εκπομπές και στα έξυπνα δίκτυα, που είναι όλα καθοριστικοί παράγοντες για την αγορά ενέργειας·

47. πιστεύει ότι είναι σημαντικό να σημειωθεί μεγαλύτερη πρόοδος στις μελλοντικές αρτηρίες ηλεκτρικής ενέργειας και ειδικότερα στην αρτηρία ηλεκτρικής ενέργειας της Νοτιοανατολικής – Βόρειας Ευρώπης (SENEH), που μπορεί επίσης να συνδράμει στην ευκολότερη μεταφορά της ενέργειας που παράγεται σε φωτοβολταϊκά πάρκα, όπως το σχέδιο Ήλιος, από τη Νοτιοανατολική Ευρώπη προς τον Βορρά και τη Δύση·

Απαιτείται η λήψη επειγόντων μέτρων

Πλήρως ολοκληρωμένη, ανοικτή και πλήρως ρυθμισμένη, ανταγωνιστική εσωτερική αγορά ενέργειας

48. καλεί τα κράτη μέλη να μεταφέρουν πλήρως και να εφαρμόσουν επειγόντως το σύνολο της σχετικής νομοθεσίας της ΕΕ και, ειδικότερα, την τρίτη δέσμη μέτρων για την ενέργεια· προτρέπει την Επιτροπή να αναλάβει δράση εναντίον εκείνων των κρατών μελών στα οποία έχει καθυστερήσει αδικαιολόγητα η εφαρμογή της· επικροτεί το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει κινήσει επίσημες διαδικασίες για τη διερεύνηση της παράβασης των κανόνων της ΕΕ·

49. υπογραμμίζει την ανάγκη αντιμετώπισης των διαρθρωτικών στρεβλώσεων της αγοράς, και την έλλειψη διαφάνειας στην αγορά· καλεί την Επιτροπή να εντείνει τις προσπάθειές της προκειμένου να διασφαλιστεί η εφαρμογή της τρίτης δέσμης μέτρων για την ενέργεια·

50. ζητεί από την Επιτροπή να παρακολουθεί στενά την αποτελεσματική εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ για την ενέργεια, ειδικότερα δε τις διατάξεις που θεσπίζουν βασικά δικαιώματα για τους καταναλωτές, όπως επίσης εκείνες που αφορούν τους διαχειριστές συστημάτων, τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές και τους κανόνες ανταγωνισμού, και εκείνες που στόχο έχουν τη μείωση του φαινομένου της κυκλικής ροής στην εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, φαινόμενο το οποίο αποτελεί σημαντικό αλλά αντιμετωπίσιμο πρόβλημα για την εσωτερική αγορά ενέργειας, καθώς αποδυναμώνει την ασφάλεια του ενεργειακού συστήματος μειώνοντας τις επιλογές αποθήκευσης και τη δυναμικότητα του δικτύου· προτρέπει την Επιτροπή να χρησιμοποιήσει τα καταλληλότερα μέσα που έχει στη διάθεσή της προκειμένου να αντιμετωπίσει οποιαδήποτε συνεχιζόμενη μη συμμόρφωση προς τη σχετική νομοθεσία της ΕΕ·

51. επισημαίνει ότι όλες οι γενικές διακοπές ηλεκτρικού ρεύματος, που έχουν σημειωθεί έως σήμερα, οφείλονται σε λειτουργικές βλάβες και όχι σε έλλειψη δυναμικότητας· αναγνωρίζει ότι λόγω της οικονομικής ύφεσης, των υψηλών τιμών φυσικού αερίου και του αυξανόμενου μεριδίου της διακοπτόμενης παραγωγής από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, οι επενδυτές στην Ευρωπαϊκή Ένωση διακατέχονται από μεγάλη αβεβαιότητα κατά την ανάπτυξη δυναμικότητας ευέλικτων μορφών ηλεκτροπαραγωγής· ζητεί από την Επιτροπή να προβεί σε ολοκληρωμένη αξιολόγηση της επάρκειας παραγωγής βάσει εναρμονισμένης μεθοδολογίας και να παράσχει καθοδήγηση σχετικά με τον τρόπο ενίσχυσης της ευελιξίας και διατήρησης της ασφάλειας εφοδιασμού·

52. παροτρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να βελτιώσουν τον τρόπο συντονισμού των έργων υποδομής και να σχεδιάζουν από κοινού την ανάπτυξη δικτύων, εξασφαλίζοντας έτσι την πλήρη, πανενωσιακή συνδεσιμότητα των συστημάτων και την καλή σχέση κόστους-αποτελεσματικότητας αξιοποιώντας τις διασυνοριακές συνέργειες και ένα αποτελεσματικότερο δίκτυο υποδομών ενέργειας· επισημαίνει ότι πρέπει να προωθηθεί μια ολοκληρωμένη προσέγγιση, που να περιλαμβάνει τους διαχειριστές συστημάτων διανομής· ενθαρρύνει, εν προκειμένω, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν την ταχεία αξιολόγηση, επιλογή, αδειοδότηση και υλοποίηση των έργων κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος, ειδικότερα όσον αφορά τις διασυνοριακές διασυνδέσεις των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, συμπεριλαμβανομένων μηχανισμών ανάστροφης ροής, το υγροποιημένο φυσικό αέριο και τις υποδομές αποθήκευσης, καθώς και τα έξυπνα δίκτυα μεταφοράς και διανομής, που είναι ζωτικής σημασίας για μια ολοκληρωμένη και εύρυθμη αγορά ενέργειας·

53. συνιστά στην Επιτροπή, κατά την εκτέλεση του προϋπολογισμού στον τομέα της ενέργειας που προορίζεται για τη διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη», να δώσει προτεραιότητα στα έργα που έχουν μεγαλύτερο αντίκτυπο στη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς, οπότε με τον τρόπο αυτό προωθεί τον ανταγωνισμό, επιταχύνει τη διείσδυση των ανανεώσιμων μορφών ενέργειας στην αγορά, δημιουργεί τις αναγκαίες διασυνοριακές διασυνδέσεις και ενισχύει την ασφάλεια εφοδιασμού·

54. καλεί την Επιτροπή να προβεί στην επανεξέταση των υφιστάμενων σχεδίων έργων στον τομέα της ενέργειας, ιδίως όσον αφορά την κατασκευή νέων τερματικών σταθμών υγροποιημένου φυσικού αερίου, η οποία υπολογίζεται ότι θα ολοκληρωθεί σε διάστημα μεγαλύτερο των 10 ετών, ώστε να αξιολογηθεί το οικονομικό τους όφελος, λαμβάνοντας υπόψη τους τερματικούς σταθμούς υγροποιημένου φυσικού αερίου που ήδη βρίσκονται υπό κατασκευή ή σε στάδιο σχεδιασμού σε μεμονωμένα κράτη μέλη και οι οποίοι θα συμβάλουν στην ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού στα κράτη μέλη που έχουν χαρακτηριστεί ως «ενεργειακές νησίδες», καθώς και να συμβάλει στη χρηματοδότηση των εν λόγω έργων·

55. παροτρύνει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη να θεσπίσουν ένα αποτελεσματικό σύστημα διαχείρισης της συμφόρησης προκειμένου να προαγάγουν την αποτελεσματική χρήση της υφιστάμενης δυναμικότητας μεταφοράς φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, μειώνοντας το κόστος επέκτασης των δυνατοτήτων του δικτύου και να διευκολύνουν την αυξανόμενη τάση για σύνδεση της ηλεκτροπαραγωγής από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας με το δίκτυο παροχής ηλεκτρικής ενέργειας·

56. καλεί τα κράτη μέλη να αποποιηθούν, το ταχύτερο δυνατό, τη χρήση ανώτατων ορίων τιμών ή ρυθμιζόμενων τιμών λιανικής για την ενέργεια σε εθνικό επίπεδο κάτω του κόστους, διότι μέτρα αυτού του είδους απειλούν σοβαρά τις μελλοντικές επενδύσεις σε υποδομή και στη δυναμικότητα στον ενεργειακό τομέα· τονίζει ωστόσο ότι οι εν λόγω ενέργειες πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τα νόμιμα συμφέροντα των ευάλωτων καταναλωτών που δεν είναι πάντα σε θέση να αποκομίζουν τα οφέλη του πραγματικού ανταγωνισμού στην αγορά ενέργειας·

57. επικροτεί την αποφασιστικότητα της Επιτροπής αναφορικά με την επιβολή των αντιμονοπωλιακών κανόνων και των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις σε όλες τις επιχειρήσεις και τις θυγατρικές τους εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον τομέα της ενέργειας στην επικράτεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με στόχο να εξασφαλίσει την καθιέρωση ίσων όρων ανταγωνισμού με ίσους όρους πρόσβασης για όλους τους παράγοντες της αγοράς· ζητεί από την Επιτροπή να εκδώσει κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τον τρόπο αξιολόγησης της κατάχρησης δεσπόζουσας θέσης στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου από οποιαδήποτε εταιρεία, καθώς και να προσφέρει καθοδήγηση σχετικά με τις βέλτιστες πρακτικές και τις εμπειρίες που έχουν αποκτηθεί από τα συστήματα στήριξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας·

58. ζητεί από την Επιτροπή να επανεξετάσει τους κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις σε σχέση με τα εθνικά μέτρα ενεργειακής απόδοσης, καθώς και με τα ενεργειακά έργα που συγχρηματοδοτούνται στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής, προκειμένου να διασφαλίσει ότι περισσότερες από αυτές τις δράσεις είναι επιλέξιμες για κρατική χρηματοδότηση, οδηγώντας στην ολοκλήρωση περισσότερων έργων·

59. συνιστά στην Επιτροπή να χρησιμοποιήσει τις εξουσίες ελέγχου που διαθέτει σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις προκειμένου να ενθαρρύνει την ανάπτυξη διασυνοριακών υποδομών· θεωρεί ότι η Επιτροπή μπορεί ενδεχομένως να εξαρτήσει την έγκριση των εθνικών μηχανισμών στήριξης (για τη δυναμικότητα ή για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας) από τη δέσμευση του εν λόγω κράτους μέλους στη χρηματοδότηση και κατασκευή διασυνοριακών υποδομών· πιστεύει ότι οι διασυνδέσεις αυτού του είδους είναι καίριας σημασίας για την αύξηση των δυνατοτήτων άντλησης ενέργειας από γειτονικές χώρες σε περίπτωση ενεργειακής έκτακτης ανάγκης ή ανισορροπίας και για τη μείωση των επιδοτήσεων σε βάθος χρόνου·

60. στηρίζει σθεναρά τις προσπάθειες της Επιτροπής, οι οποίες στηρίζονται στο συντονισμένο έργο που επιτελεί το ΕΔΔΣΜ, να θεσπίσει έως το 2014 εναρμονισμένους κώδικες δικτύου και κανόνες, σύμφωνα με το σχέδιο, και να διασφαλίσει τη σταθερότητα και την αυξημένη φιλικότητα προς το χρήστη του ρυθμιστικού πλαισίου της εσωτερικής αγοράς ενέργειας·

61. στηρίζει σθεναρά τα ρυθμιστικά μέτρα που λαμβάνουν ο ACER και οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές με σκοπό την ενθάρρυνση, τη βελτίωση και την απλοποίηση του διασυνοριακού εμπορίου ενέργειας, μεταξύ άλλων στις ενδοημερήσιες αγορές, τις αγορές της επόμενης ημέρας και την εξισορρόπηση, και τη γεφύρωση του κενού μεταξύ των ενεργειακών συστημάτων στα διάφορα κράτη μέλη με προώθηση της διαφανούς χρήσης των γραμμών διασύνδεσης· υπογραμμίζει την ανάγκη για την κατάλληλη στελέχωση -με τα απαραίτητα προσόντα, την πείρα και την εμπειρογνωμοσύνη- του ACER και των εθνικών ρυθμιστικών αρχών ώστε να εκτελούν τα καθήκοντα που συνδέονται με την παρακολούθηση των συναλλαγών χονδρικής και τον εντοπισμό των πρακτικών χρησιμοποίησης εμπιστευτικών πληροφοριών και προσπαθειών χειραγώγησης της αγοράς·

62. όσον αφορά την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, καλεί την Επιτροπή να προβεί επειγόντως σε διεξοδική ανάλυση της επάρκειας συστήματος και της ευελιξίας των εθνικών δυναμικοτήτων ηλεκτροπαραγωγής βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, λαμβάνοντας πλήρως υπόψη την πιθανή συνεισφορά όλων των ευέλικτων μέτρων όπως, για παράδειγμα, η κάλυψη της ζήτησης, η αποθήκευση ενέργειας και οι διασυνδέσεις, και να υποβάλει έκθεση σχετικά με τις επιπτώσεις των εφαρμοζόμενων εθνικών μέτρων που σχετίζονται με την αξιολόγηση της δυναμικότητας και τον αναπτυξιακό προγραμματισμό της εσωτερικής αγοράς ενέργειας, λαμβάνοντας υπόψη τις συνέπειες από πλευράς τόσο ασφάλειας εφοδιασμού όσο και των διασυνοριακών πτυχών αυτής της συμπληρωματικής πολιτικής σχεδιασμού της αγοράς· ζητεί, εν προκειμένω, να καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες για τη μελλοντική αξιοποίηση των τεχνολογιών αποθήκευσης ενέργειας και την ανταπόκριση από την πλευρά της ζήτησης, καθώς όλα αυτά τα στοιχεία αποτελούν πρόσθετες πηγές ευελιξίας·

63. ζητεί από την Επιτροπή να εκπονήσει κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τη χρήση και την ανάπτυξη της ευελιξίας των πόρων –όπως για παράδειγμα, η διαχείριση από την πλευρά της ζήτησης, η αποθήκευση και οι φυσικές διασυνδέσεις, συμπεριλαμβανομένων των διασυνοριακών διασυνδέσεων– προκειμένου τα κράτη μέλη να είναι σε θέση να προετοιμαστούν και να εφαρμόσουν εθνικές στρατηγικές για την ανάπτυξη των εν λόγω πόρων στα εδάφη τους·

64. ζητεί από την Επιτροπή και τα ευρωπαϊκά δίκτυα διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας (ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας) να αναπτύξουν μια συνεκτική και εναρμονισμένη μεθοδολογία για να εξασφαλίσουν την επάρκεια ηλεκτροπαραγωγής στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης της θετικής συνεισφοράς των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και ειδικότερα των μεταβλητών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας·

65. καλεί την Επιτροπή να διερευνήσει μελλοντικές μορφές της αγοράς ενέργειας οι οποίες, σε αντίθεση με τους υφιστάμενους εθνικούς μηχανισμούς εκμετάλλευσης δυνατοτήτων, μπορούν ενδεχομένως να αποφέρουν πρόσθετα έσοδα σε επενδυτές σε όλα τα είδη ηλεκτροπαραγωγής χωρίς την εισαγωγή διακρίσεων και να διασφαλίσουν την πιο αποδοτική οικονομικά παροχή ευέλικτων υπηρεσιών στον τομέα της ενέργειας·

66. ζητεί από την Επιτροπή να θεσπίσει κανόνες για να προωθηθεί η περαιτέρω ανάπτυξη μιας αγοράς βοηθητικών υπηρεσιών, ανοικτής στη συμμετοχή όλων των πηγών ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας·

67. καλεί την Επιτροπή, τα κράτη μέλη και τους ενδιαφερόμενους φορείς να προσφέρουν κίνητρα και να στηρίξουν τις περιφερειακές πρωτοβουλίες και συμπράξεις, με στόχο τη στενότερη ολοκλήρωση της αγοράς, μέσω της δημιουργίας περιφεριακών ανταλλακτηρίων ενέργειας και κέντρων εμπορίας φυσικού αερίου και μέσω μηχανισμών σύζευξης των αγορών σε όλα τα χρονικά πλαίσια, καθώς και με την υιοθέτηση ενός κατάλληλου επιπέδου ρευστότητας και διαφάνειας στην αγορά·

68. επισημαίνει ότι τα μέτρα για την εσωτερική αγορά θα πρέπει να προωθούν τη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας, τόσο εγχώριων όσο και εξωτερικών, και δεν θα πρέπει να εστιάζονται κυρίως στην περαιτέρω ανάπτυξη ή διεύρυνση των υφιστάμενων οδών και του εφοδιασμού·

69. επισύρει την προσοχή στην εξωτερική διάσταση της αγοράς ενέργειας, στόχος της οποίας είναι να διευκολυνθούν όλα τα κράτη μέλη να αποκτήσουν πρόσβαση σε διαφοροποιημένες πηγές ενέργειας· καλεί την Επιτροπή, σε συντονισμό με την ΕΥΕΔ, να χρησιμοποιήσει τα μέσα εξωτερικής πολιτικής που έχει στη διάθεσή της με σκοπό να προωθήσει τους κανόνες και τα πρότυπα της εσωτερικής αγοράς ενέργειας σε τρίτες χώρες και, ειδικότερα, στις γειτονικές χώρες της ΕΕ· παροτρύνει την Επιτροπή να επιλύσει, σε διμερείς διαλόγους με τις σχετικές τρίτες χώρες, το ζήτημα της θέσπισης σαφών κανόνων για τη διαχείριση της συμφόρησης στις διασυνοριακές συνδέσεις φυσικού αερίου και της πρόσβασης τρίτων στα δίκτυα μεταφοράς· παροτρύνει έντονα την Επιτροπή να λάβει μέτρα ώστε να προληφθούν πρακτικές αθέμιτου ανταγωνισμού από εταιρείες τρίτων χωρών, που μπορεί να οδηγήσουν στον περιορισμό του ανταγωνισμού, την αύξηση των τιμών ή την επιδείνωση της ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού· καλεί την Επιτροπή να εξασφαλίσει στις σχέσεις της με τους εξωτερικούς εταίρους, τη δυνατότητα των επιχειρήσεων της ΕΕ να ανταγωνίζονται επί ίσοις όροις παγκοσμίως· παροτρύνει την Επιτροπή να ενισχύσει τη συνεργασία με τις γειτονικές χώρες της ΕΕ στον τομέα της πυρηνικής ασφάλειας· κάνει έκκληση στην Επιτροπή να είναι διαφανής σχετικά με όλους τους παράγοντες που δημιουργούν ακόμα δυσκολίες όσον αφορά την υλοποίηση της τρίτης δέσμης μέτρων για την ενέργεια, και να παρουσιάσει σαφή αριθμητικά δεδομένα για τις επιπτώσεις τους στις τιμές καταναλωτή·

70. ζητεί από τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να αυξήσουν την πολιτική και οικονομική στήριξη προς την Ενεργειακή Κοινότητα και να λάβουν περαιτέρω μέτρα με σκοπό να στηρίξουν την επέκταση των κανόνων της εσωτερικής αγοράς στη Νοτιοανατολική και Ανατολική Ευρώπη·

71. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη, στο φως της θέσπισης ενός μηχανισμού ανταλλαγής πληροφοριών για διακυβερνητικές συμφωνίες μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ και τρίτων χωρών όσον αφορά την ενεργειακή πολιτική, να επιδείξουν περαιτέρω φιλοδοξία, διασφαλίζοντας ότι οι συμφωνίες που έρχονται σε αντίθεση με τη νομοθεσία για την εσωτερική αγορά δεν εφαρμόζονται· πιστεύει ότι η Επιτροπή θα πρέπει να είναι σε θέση να εξετάζει σχέδια συμφωνιών όσον αφορά τη συμβατότητά τους με το κοινοτικό κεκτημένο και να συμμετέχει στις διαπραγματεύσεις όπου αυτό κριθεί σκόπιμο·

72. υπενθυμίζει στην Επιτροπή ότι η εσωτερική αγορά δεν είναι ανεξάρτητη από την παγκόσμια αγορά· ζητεί από την Επιτροπή, όταν σχεδιάζει τις δράσεις της στον τομέα της εσωτερικής αγοράς, να λαμβάνει πλήρως υπόψη τις συστάσεις του Κοινοβουλίου σχετικά με την εξωτερική διάσταση της ενεργειακής πολιτικής[16]· επιβεβαιώνει τη στήριξή της στην ιδέα ότι μόνο μια πλήρως λειτουργική εσωτερική αγορά θα δώσει τη δυνατότητα στην ΕΕ να εκφραστεί με μία φωνή παγκοσμίως· ζητεί από την Επιτροπή να αναπτύξει περαιτέρω πρόσθετες δράσεις στον τομέα της εξωτερικής ενεργειακής πολιτικής,

73. πιστεύει ότι η μελλοντική συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών ΕΕ-ΗΠΑ πρέπει να περιλαμβάνει ένα κεφάλαιο εστιασμένο αποκλειστικά στα ενεργειακά ζητήματα που ενδέχεται να επηρεάσουν την εσωτερική αγορά νσυμπεριλαμβανομένων, μεταξύ άλλων: του χονδρικού εμπορίου ενέργειας, των αγοραπωλησιών βασικών εμπορευμάτων, των κανόνων για τη θαλάσσια μεταφορά ενέργειας, των συστημάτων εμπορίας εκπομπών, των προτύπων ασφαλείας των καυσίμων, των λογιστικών πρακτικών, των κρατικών επιδοτήσεων για την ενέργεια και της μεταφοράς της πνευματικής ιδιοκτησίας σε σχέση με την έρευνα, την παραγωγή και τη μετατροπή της ενέργειας, και με τα προϊόντα που έχουν ολοκληρώσει τον κύκλο ζωής τους·

74. υποστηρίζει την εντολή που δόθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στην Επιτροπή να παρουσιάσει ανάλυση της σύνθεσης και των παραγόντων που επηρεάζουν τις τιμές και το κόστος της ενέργειας στα επιμέρους κράτη μέλη, πριν από το τέλος του 2013, με ιδιαίτερη έμφαση στον αντίκτυπο σε νοικοκυριά, ΜΜΕ και βιομηχανίες εντάσεως ενέργειας, και εξετάζοντας ευρύτερα την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ σε σχέση με τους οικονομικούς ομολόγους της σε παγκόσμια κλίμακα· καλεί επίσης την Επιτροπή να παρακολουθεί διαρκώς τις τιμές και το κόστος της ενέργειας στα κράτη μέλη·

75. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη, όσον αφορά την εσωτερική αγορά φυσικού αερίου, να επανεξετάσουν όλες τις συμβάσεις για το φυσικό αέριο που βασίζονται σε παρωχημένους μηχανισμούς καθορισμού των τιμών –και ειδικότερα στην αρχή της αναπροσαρμογής βάσει της αξίας του πετρελαίου– που επιβάλλουν υψηλές τιμές στους καταναλωτές και παροτρύνει την Επιτροπή να διερευνήσει τις δυνατότητες αναδιαπραγμάτευσης των εν λόγω συμβάσεων, όχι μόνον στο πλαίσιο της παράτασής τους· τονίζει την ανάγκη ανάπτυξης και στήριξης όλων των προϊόντων και μηχανισμών που έχουν ως στόχο την ενίσχυση των δυνατοτήτων εμπορίας του φυσικού αερίου βραχυπρόθεσμα· υπογραμμίζει ότι τα ανωτέρω μέτρα έχουν καίρια σημασία για τη διασφάλιση της πραγματικής ανταγωνιστικότητας στις τιμές εφοδιασμού με φυσικό αέριο σε όλους τους καταναλωτές στην εσωτερική αγορά φυσικού αερίου·

Αποτελεσματική προστασία και στήριξη των καταναλωτών

76. καλεί την Επιτροπή, τα κράτη μέλη και τους ενδιαφερόμενους φορείς να βελτιώσουν την ποιότητα και τη διαθεσιμότητα των πληροφοριών που παρέχονται στους καταναλωτές, να τους παράσχουν σαφείς και διαφανείς μεθόδους τιμολόγησης και να θεσπίσουν εργαλεία σύγκρισης τιμών που θα τους επιτρέπουν να πραγματοποιούν συνειδητές επιλογές, να τους ενημερώσουν για τους τρόπους ελέγχου της κατανάλωσης, τις δυνατότητες εξοικονόμησης ενέργειας, ενεργειακής απόδοσης και παραγωγής μικρής κλίμακας· παροτρύνει τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν την οδηγία για την εναλλακτική επίλυση καταναλωτικών διαφορών και τον κανονισμό για την ηλεκτρονική επίλυση καταναλωτικών διαφορών· επικροτεί την πρόταση της Επιτροπής να θεσπιστεί πλατφόρμα ενημέρωσης για τα δικαιώματα των καταναλωτών· συνιστά στην Επιτροπή και τα κράτη μέλη να πραγματοποιήσουν εκστρατείες ενημέρωσης φιλικές προς τον καταναλωτή, στις οποίες πρέπει να διαδραματίζουν ενεργό ρόλο οι κυβερνήσεις και οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών·

77. επισημαίνει ότι ακόμα και αν οι τιμές ενέργειας χονδρικής έχουν σημειώσει παγκοσμίως πτώση, οι καταναλωτές εξακολουθούν να καταβάλλουν υψηλές τιμές· καλεί την Επιτροπή, τα κράτη μέλη και τις ρυθμιστικές αρχές των κρατών μελών να διασφαλίσουν ότι οι καταναλωτές θα μπορούν να επωφελούνται άμεσα και επαρκώς από τις εξελίξεις στις τιμές της χονδρικής αγοράς·

78. καλεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να αναπτύξουν μια ολοκληρωμένη στρατηγική με στόχο να ενθαρρύνουν τους καταναλωτές και τους παραγωγούς-καταναλωτές να συμμετέχουν ενεργά στην αγορά ενέργειας, μεταξύ άλλων διασφαλίζοντας τη συμμετοχή τους μέσω της υφιστάμενης νομοθεσίας καθώς και μέσω της εφαρμογής των σχετικών διατάξεων της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση· προτείνει την τακτική προσαρμογή του ενδεικτικού τιμολογίου χρήσης των δικτύων προκειμένου να προσανατολίζονται σωστά οι υφιστάμενοι αλλά και οι μελλοντικοί χρήστες και να υπάρχει έτσι συνοχή μεταξύ της ανάπτυξης των δικτύων και των ατομικών αποφάσεων·

79. καλεί την Επιτροπή να ενθαρρύνει την περαιτέρω συνεργασία μεταξύ του τομέα της ενέργειας και του τομέα των ΤΠΕ και να αναθεωρήσει τα υφιστάμενα ρυθμιστικά πλαίσια ώστε να ενθαρρύνει την ανάπτυξη καινοτομιών που σχετίζονται με την ενέργεια, προκειμένου να ωφεληθούν όλοι οι καταναλωτές και να διευκολυνθεί η εγκατάσταση έξυπνων ηλεκτρικών δικτύων κατά τρόπο φιλικό προς το χρήστη, ασφαλή και αξιόπιστο, κατά τρόπο ώστε να μην επιβαρύνονται οικονομικά οι καταναλωτές και να λαμβάνεται υπόψη η ιδιωτικότητα των δεδομένων τους· ζητεί συνεργασία κατά την ανάπτυξη έξυπνων ηλεκτρικών δικτύων σε ευρωπαϊκό, εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, καθώς και κατά τη θέσπιση ευρωπαϊκών προτύπων για τα εν λόγω δίκτυα·

80. παροτρύνει τα κράτη μέλη και τις περιφερειακές και τοπικές αρχές να ενσωματώσουν και να δημιουργήσουν οικονομικά κίνητρα για τις επενδύσεις σε λύσεις ΤΠΕ σε έξυπνα δίκτυα και να εστιάσουν στην αγορά των παραγωγών-καταναλωτών, ανοίγοντας τον δρόμο για μεγαλύτερη ευελιξία, ενεργειακή απόδοση/εξοικονόμηση ενέργειας και την εθελοντική συμμετοχή της πλευράς της ζήτησης·

81. αναμένει ότι οι κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής θα βοηθήσουν στη θέσπιση φιλόδοξων στόχων πολιτικής σχετικά με τους ευάλωτους καταναλωτές, γεγονός που θα συνδράμει τα κράτη μέλη στον καλύτερο καθορισμό αυτής της κατηγορίας καταναλωτών· καλεί την Επιτροπή να προετοιμάσει αυτές τις κατευθυντήριες γραμμές λαμβάνοντας δεόντως υπόψη τους υφιστάμενους εθνικούς μηχανισμούς και τα μέσα για την προστασία των εν λόγω καταναλωτών με σκοπό να επιτύχει μια πιο ολοκληρωμένη και συνεκτική προσέγγιση σε επίπεδο ΕΕ, αφήνοντας τα κράτη μέλη να επιλέξουν τα καταλληλότερα μέσα μιας τέτοιας στήριξης· συμπληρώνει ότι η ολοκληρωμένη παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών στην εν λόγω κατηγορία καταναλωτών και η ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο·

82. επικροτεί την επικείμενη ανάλυση της Επιτροπής σχετικά με την ενεργειακή ένδεια στην ΕΕ· πιστεύει ότι, ως μέρος της εν λόγω ανάλυσης, η Επιτροπή πρέπει να καταβάλει προσπάθειες προκειμένου να διασφαλίσει ότι η καταπολέμηση της ενεργειακής ένδειας καθίσταται τμήμα ενός καλαθιού κοινωνικών υπηρεσιών για την Ευρώπη, για παράδειγμα μέσω του κοινωνικού ταμείου και του ταμείου συνοχής· υποστηρίζει ότι τα υφιστάμενα και τα νέα προγράμματα για την ενεργειακή απόδοση θα πρέπει πάντα να στοχεύουν περισσότερο στις ομάδες χαμηλού εισοδήματος·

83. παροτρύνει την Επιτροπή να αναπτύξει και να προτείνει τον κατάλληλο σχεδιασμό της αγοράς λιανικής με επίκεντρο τον προμηθευτή για την εναρμόνιση των ευρωπαϊκών αγορών λιανικής, μειώνοντας, ως εκ τούτου, τον διοικητικό φόρτο για τους καταναλωτές και επιτρέποντας στους προμηθευτές να συμπεριλαμβάνουν όλα τα τέλη απευθείας στον λογαριασμό ηλεκτρικού ρεύματος·

Βοήθεια για την αντιμετώπιση μελλοντικών προβλημάτων στους τομείς της ενέργειας και του κλίματος

84. καλεί τα κράτη μέλη, την Επιτροπή και τους ενδιαφερόμενους φορείς να μετατρέψουν τα απαραίτητα καθεστώτα στήριξης για όλα τα ηλεκτροπαραγωγά ζεύγη σε διαφανείς, ομοιογενείς και βασιζόμενους στην αγορά μηχανισμούς προκειμένου να δημιουργήσουν μια κοινή αγορά για τα απαιτούμενα χαρακτηριστικά στήριξης –όπως είναι η ενεργειακή απόδοση, οι παραγωγοί-καταναλωτές, η συμπαραγωγή, η ευελιξία, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και οι υπηρεσίες στήριξης δικτύου– κατά τρόπο ώστε να διασφαλίζεται η συμβατότητά τους και να αποφεύγεται οποιαδήποτε αλληλοκάλυψη· καλεί την Επιτροπή να παρουσιάσει κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με αποτελεσματικά και οικονομικώς αποδοτικά καθεστώτα στήριξης για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας·

85. καλεί την Επιτροπή, τα κράτη μέλη και τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές να αναθεωρήσουν τους δείκτες που χρησιμοποιούν για τη μέτρηση του επιπέδου ανταγωνισμού στις αγορές ενέργειας και να συμπεριλάβουν δείκτες όπως, για παράδειγμα, το ποσοστό των καταναλωτών που έχουν επιλέξει τις χαμηλότερες τιμές, την ικανότητα των νέων εταιρειών να εισέρχονται στην αγορά και τα επίπεδα εξυπηρέτησης πελατών και καινοτομίας, το σύνολο των οποίων θα βοηθήσει στην αποτύπωση της εικόνας σχετικά με το επίπεδο ανταγωνισμού στην αγορά·

86. όσον αφορά την εσωτερική αγορά ενέργειας, καλεί την Επιτροπή να εξετάσει προσεκτικά τις συνέπειες της ενσωμάτωσης του αυξανόμενου μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών στα δίκτυα ενέργειας, σε σχέση με την οικονομική στήριξη, τις τεχνικές απαιτήσεις του συνόλου του συστήματος και τον σχεδιασμό της αγοράς· υπογραμμίζει ότι η έλλειψη συντονισμένης προσέγγισης στους πόρους αυτούς έχει περιπλέξει μέχρι σήμερα την ενσωμάτωσή τους στα ευρωπαϊκά συστήματα ενέργειας· υπογραμμίζει το γεγονός ότι το υφιστάμενο ευρωπαϊκό σύστημα ενέργειας και οι υποδομές αποθήκευσης πρέπει να προσαρμοστούν στη συνεισφορά της κατανεμημένης παραγωγής από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας· υπογραμμίζει τη σημασία του φυσικού αερίου ως καυσίμου εφεδρείας για την αντιμετώπιση της μεταβλητότητας της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και ζητεί από την Επιτροπή να εκτιμήσει το απαιτούμενο επίπεδο ευελιξίας στο σύστημα παραγωγής ενέργειας (έξυπνα δίκτυα, διαχείριση της πλευράς της ζήτησης, αποθήλευση και ευέλικτη εφεδρική δυναμικότητα)· θεωρεί ότι η αποθήκευση μέσω άντλησης μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην αποθήκευση της ηλεκτρικής ενέργειας·

87. καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει να χρησιμοποιεί το ταμείο περιφερειακής ανάπτυξης, το ταμείο συνοχής και άλλα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ με σκοπό τη στήριξη της δημιουργίας έξυπνων δικτύων φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας κατά την επόμενη περίοδο, προκειμένου να απορροφήσει καλύτερα τα νέα είδη και πηγές ενέργειας και να εκσυγχρονίσει όλες τις περιοχές της Ευρώπης· πιστεύει επίσης ότι και οι διαχειριστές συστημάτων διανομής πρέπει να ενθαρρύνονται να αποδέχονται προσαρμογές στα δίκτυά τους·

88. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προτείνουν κίνητρα για την αποδέσμευση των αναξιοποίητων δυνατοτήτων της ηλεκτροπαραγωγής πολύ μικρής κλίμακας και να λάβουν σοβαρά υπόψη την ανάγκη για περαιτέρω ανάπτυξη της συμπαραγωγής, καθώς αποτελεί τον πιο αποτελεσματικό τρόπο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και θέρμανσης, και να βασίσουν σε αυτήν την επιλογή την ευρεία υλοποίηση έργων αστικής θέρμανσης και ψύξης·

89. επισημαίνει τη δυνατότητα συνδυασμένης παραγωγής θερμότητας και ηλεκτρικής ενέργειας και συστημάτων αστικής θέρμανσης/ψύξης για την κάλυψη του αυξανόμενου μεριδίου διακοπτόμενης ενέργειας, προσθέτοντας ευελιξία και ανθεκτικότητα στην αγορά ενέργειας και παρέχοντας οικονομικό τρόπο αποθήκευσης για το πλεόνασμα ηλεκτρικής ενέργειας· καλεί την Επιτροπή να εξετάσει και να επιβραβεύσει αυτήν τη δυνατότητα στο πλαίσιο της επικείμενης πρωτοβουλίας της για τους μηχανισμούς εκμετάλλευσης δυνατοτήτων και να στηρίξει αυτό το είδος διατομεακής ένταξης και εξισορρόπησης στο πλαίσιο του «Ορίζοντα 2020»·

90. καλεί την Επιτροπή να εκπονήσει μελέτη αναλύοντας νέους οικονομικά αποδοτικούς τρόπους σχεδιασμού της αγοράς για την ευρωπαϊκή αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, προκειμένου να διασφαλίσει ότι οι καταναλωτές λαμβάνουν ηλεκτρική ενέργεια σε λογικές τιμές και ότι αποτρέπεται η διαρροή άνθρακα·

91. επικροτεί το έργο που έχει συντελεστεί προκειμένου η έρευνα στον τομέα της ενέργειας να καταστεί προτεραιότητα του προγράμματος «Ορίζοντας 2020» και καλεί τα κράτη μέλη να εκμεταλλευθούν πλήρως την εν λόγω περίοδο προγραμματισμού· ενθαρρύνει επίσης την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να στηρίξουν την έρευνα και την ανάπτυξη καινοτόμων τεχνολογιών ενέργειας, και να βελτιώσουν τις υφιστάμενες τεχνολογίες που δεν εμπίπτουν στο πλαίσιο του «Ορίζοντα 2020» και στα έργα του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Καινοτομίας και Τεχνολογίας (ΕΙΤ)· παροτρύνει τα κράτη μέλη να δημιουργήσουν συνέργειες μεταξύ των ενωσιακών και των εθνικών προγραμμάτων έρευνας, σε αναγνώριση του γεγονότος ότι η έρευνα είναι η μόνη οδός για να επιτευχθεί πρόοδος όσον αφορά τη μείωση των εκπομπών, τη βελτίωση της ενεργειακής ασφάλειας, την αναβάθμιση της ανταγωνιστικής θέσης της βιομηχανίας της ΕΕ στην παγκόσμια αγορά, την διατήρηση της τεχνολογικής υπεροχής της ΕΕ και τη συμβολή στην ευρωπαϊκή ατζέντα για την ανάπτυξη και τις θέσεις απασχόλησης· επισημαίνει την ανάγκη να παρασχεθεί στη βιομηχανία ασφάλεια δικαίου με χρονικό ορίζοντα πέρα από το 2020·

92. παροτρύνει την Επιτροπή να διαθέσει επαρκή χρηματοδότηση για την ανάπτυξη έξυπνων δικτύων διανομής, τα οποία προσφέρουν τον οικονομικά αποδοτικότερο τρόπο για τη διείσδυση σε μεγάλη κλίμακα της κατανεμημένης παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, διασφαλίζοντας παράλληλα την ασφάλεια εφοδιασμού και αξιοποιώντας στο έπακρο το δυναμικό εξοικονόμησης ενέργειας·

93. επισημαίνει ότι το υφιστάμενο σύστημα, που χαρακτηρίζεται από μια κατακερματισμένη εσωτερική αγορά θέτει προκλήσεις όσον αφορά τη μακροπρόθεσμη σταθερότητα των εταιρειών και των επενδυτών, γεγονός που μπορεί ενδεχομένως να οδηγήσει σε κλείσιμο μονάδων και σε αβεβαιότητα στον τομέα της απασχόλησης και της δυναμικότητας· ζητεί από την Επιτροπή να διεξαγάγει ανεξάρτητη αξιολόγηση για το μέλλον της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, η οποία θα εστιάζεται σε ζητήματα σχετικά με τις επενδύσεις, την απασχόληση στον εν λόγω τομέα, το περιβάλλον και την προστασία των καταναλωτών· ζητεί η εν λόγω αξιολόγηση να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τον Μάρτιο του 2014 και να περιλαμβάνει απόψεις επί του θέματος από ενδιαφερόμενους φορείς, όπως κοινωνικούς εταίρους, εκπροσώπους των νοικοκυριών με χαμηλό εισόδημα, περιβαλλοντικές οργανώσεις και ΜΜΕ·

94. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

• [1]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2013)0061.
• [2]  ΕΕ L 295 της 12.11.2010, σ. 1.
• [3]  ΕΕ L 326/1 της 8.12.2011, σ.1.
• [4]  ΕΕ L 211 της 14.8.2009, σ. 94.
• [5]  ΕΕ L 211 της 14.8.2009, σ. 55.
• [6]  ΕΕ L 315 της 14.11.2012, σ. 1.
• [7]  ΕΕ L 172 της 2.7.2009, σ. 18.
• [8]  ΕΕ L 299 της 27.10.2012, σ. 13.
• [9]  ΕΕ C 99E της 3.4.2012, σ. 64.
• [10]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2012)0238.
• [11]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2012)0509.
• [12]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2012)0086.
• [13]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2013)0088.
• [14]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2012)0444.
• [15]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2012)0443.
• [16]  Εγκριθέντα κείμενα, P7_TA(2912)0238.

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπής Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών (30.5.2013)

προς την Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας

για την εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς ενέργειας
(2013/2005(INI))

Συντάκτης γνωμοδότησης: António Fernando Correia de Campos

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η Επιτροπή Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών καλεί την Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας, ως αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:

1.  εκτιμά ότι μια ανοιχτή, ανταγωνιστική, ολοκληρωμένη και ευέλικτη ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας θα επιτρέψει τη διατήρηση της ασφάλειας του εφοδιασμού και την επίτευξη χαμηλότερων και διαφανών τιμών, ενισχύοντας την ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα και συμβάλλοντας στην οικονομική ανάπτυξη και την ευημερία των καταναλωτών και ότι για να υλοποιηθεί αυτό επείγει η κατάργηση των φυσικών και των κανονιστικών φραγμών που εμποδίζουν την αποτελεσματική λειτουργία της αγοράς·

2.  τονίζει τη σημασία των περιφερειακών αγορών και της συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών για την κατάργηση των εμποδίων, επιταχύνοντας κατά τον τρόπο αυτόν τη διαδικασία ολοκλήρωσης και βελτιώνοντας την αποτελεσματικότητα του δικτύου·

3.  σημειώνει ότι ως αποτέλεσμα της ανεπαρκούς μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο της τρίτης δέσμης νομοθετικών πράξεων για την εσωτερική αγορά ενέργειας, ο τομέας της ενέργειας δεν έχει ακόμη παραγάγει όλα τα οφέλη για τους φορείς της εσωτερικής αγοράς και δεν υφίσταται ακόμη διασυνοριακή εσωτερική αγορά ενέργειας· καλεί επίμονα, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή της για να διασφαλίσει τη μεταφορά στο εθνικό δίκαιο και την εφαρμογή της τρίτης δέσμης μέτρων για την ενέργεια που έχει ήδη καθυστερήσει, ασκώντας πίεση στα κράτη μέλη να συμμορφωθούν, αποτρέποντάς τα από τη δημιουργία νέων εμποδίων και επιβάλλοντας κυρώσεις, όπου απαιτείται· ως εκ τούτου, καλεί την Επιτροπή να δώσει λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με όλα τα εναπομείναντα εμπόδια για την εφαρμογή της τρίτης δέσμης μέτρων για την ενέργεια, από κοινού με σαφή στοιχεία που καταδεικνύουν τις επιπτώσεις τους στις τιμές της ενέργειας για τον καταναλωτή· επισημαίνει ότι η επιβολή των κανόνων του ανταγωνισμού μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη ασφάλεια του εφοδιασμού, εφόσον συμβάλει στη βελτίωση της πρόσβασης στην αγορά και στην προώθηση των επενδύσεων· προτρέπει, συνεπώς, την Επιτροπή να συνεχίσει να εκτελεί με αποφασιστικότητα τα μέτρα για την εφαρμογή των κανόνων του ανταγωνισμού στον τομέα της ενέργειας που ελήφθησαν με γνώμονα τη σχετική τομεακή έρευνα· επικροτεί, εν προκειμένω, τις διαδικασίες που ισχύουν σε σχέση με το δίκαιο του ανταγωνισμού στον τομέα της ενέργειας, προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος ολοκλήρωσης της εσωτερικής αγοράς ενέργειας ως το 2014 και να αντιμετωπισθούν τα εμπόδια στον ανταγωνισμό που έχουν τεθεί και πάλι από τους προμηθευτές· επισημαίνει ότι οι εθνικές κανονιστικές αρχές και αρχές ανταγωνισμού διαδραματίζουν αποφασιστικό ρόλο κατά τη μεταφορά των κανόνων της ΕΕ στο εθνικό δίκαιο και παροτρύνει τα κράτη μέλη να τους παράσχουν τους οικονομικούς και ανθρώπινους πόρους που χρειάζονται·

4.  τονίζει ότι μόνο μέσω ενός σταθερού ρυθμιστικού πλαισίου θα καταστεί δυνατή η προσέλκυση των επενδύσεων που απαιτούνται για τη συνεχή ανάπτυξη της εν λόγω αγοράς·

5.  συνιστά στην Επιτροπή, κατά την εκτέλεση του προϋπολογισμού στον τομέα της ενέργειας που προορίζεται για τη διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη», να δώσει προτεραιότητα στα έργα που έχουν μεγαλύτερο αντίκτυπο στη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς, οπότε με τον τρόπο αυτό προωθεί τον ανταγωνισμό, επιταχύνει τη διείσδυση των ανανεώσιμων μορφών ενέργειας στην αγορά, δημιουργεί τις αναγκαίες διασυνοριακές διασυνδέσεις και ενισχύει την ασφάλεια εφοδιασμού·

6.  ζητεί την ανάληψη πρωτοβουλιών για την ενθάρρυνση του κοινού προγραμματισμού των ενεργειακών δικτύων με στόχο την προώθηση του ορθολογικής οργάνωσης του ευρωπαϊκού ενεργειακού δικτύου, αξιοποιώντας τις διασυνοριακές συνέργειες και μια αποδοτικότερη υποδομή δικτύου, γεγονός που θα επιφέρει μείωση του κόστους για τους καταναλωτές και τη βιομηχανία·

7.  καλεί την Επιτροπή να λάβει μέτρα για την αποφυγή του κατακερματισμού και των στρεβλώσεων της αγοράς, σταματώντας την χορήγηση άμεσων και έμμεσων επιδοτήσεων υπέρ των ορυκτών καυσίμων και θέτοντας τέρμα στην ρύθμιση των τιμών της ενέργειας που απαιτούνται από τους καταναλωτές· καλεί, εν προκειμένω, την Επιτροπή να ελέγξει κατά πόσο οι ισχύοντες σε ορισμένα κράτη μέλη νόμοι – οι οποίοι, με την ανάθεση αποκλειστικών δικαιωμάτων, δημιουργούν φορείς μονοπωλιακής παροχής υπηρεσιών και οδηγούν με τον τρόπο αυτό σε μείωση του ανταγωνισμού και αύξηση των τιμών για τους καταναλωτές – συνάδουν με τις Συνθήκες· υπογραμμίζει ότι είναι ανάγκη τα συστήματα υποστήριξης της χρησιμοποίησης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στα κράτη μέλη να αποκτήσουν σταδιακά μεγαλύτερη συνοχή και να προωθηθούν μηχανισμοί ικανότητας παραγωγής που θα λειτουργούν αποτελεσματικά σε διασυνοριακό επίπεδο· τονίζει ότι, για το σκοπό αυτό, πρέπει να ληφθεί ιδιαίτερη μέριμνα για να προσδιοριστεί με ακρίβεια ποια μέτρα διαφύλαξης της ικανότητας παραγωγής είναι αναγκαία και έχουν νόημα·

8.  εφιστά την προσοχή της Επιτροπής στην ανάγκη ταχείας επιχειρησιακής ολοκλήρωσης των εθνικών αγορών φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού, η λειτουργία των οποίων προϋποθέτει την επίσημη έγκριση και την άμεση εφαρμογή κωδίκων δικτύου με κοινούς κανόνες με σκοπό τον καθορισμό μηχανισμών για την κατανομή της ικανότητας παραγωγής, την εξισορρόπηση, τη χρέωση και τη διαλειτουργικότητα·

9.  καλεί την Επιτροπή να συνεργασθεί με το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ENTSO), τον Οργανισμό Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενεργείας (ACER) και άλλους σχετικούς ενδιαφερόμενους με σκοπό να επιταχυνθεί η παράδοση των κωδικών δικτύου, που θα πρέπει να αναπτυχθούν χωρίς αποκλεισμούς και με διαφάνεια·

10. προειδοποιεί την Επιτροπή για την ανάγκη να διασφαλισθεί η ουσιαστική εφαρμογή της νομοθεσίας που ενισχύει τις αρμοδιότητες και την ανεξαρτησία των εθνικών ρυθμιστικών αρχών, ως μέσο για την κατοχύρωση της αποτελεσματικής λειτουργίας της αγοράς ενέργειας και της προστασίας των συμφερόντων των καταναλωτών·

11. σημειώνει ότι οι αποκλίσεις στους εθνικούς κανονισμούς μπορεί να οδηγήσουν σε άνισο ανταγωνισμό· ζητεί να ενισχυθούν οι λειτουργίες και οι αρμοδιότητες του ACER ώστε να μπορεί να παρέχει περισσότερες δυνατότητες για μεγαλύτερη συνεργασία μεταξύ των εθνικών ρυθμιστικών αρχών, όσον αφορά τη διαμόρφωση ενός κανονιστικού πλαισίου που δεν θα θίγει τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς ενέργειας·

12. υποστηρίζει πλήρως τη λήψη μέτρων για την καθιέρωση ίσων όρων ανταγωνισμού με σκοπό τη δημιουργία πιο αποκεντρωμένων και ανταγωνιστικών μοντέλων αγοράς, δεδομένου ότι αυτά δημιουργούν περισσότερες ευκαιρίες για τους τοπικούς παραγωγούς ενέργειας και τους νέους βιομηχανικούς φορείς εκμετάλλευσης·

13. σημειώνει ότι η διαδικασία ελευθέρωσης της αγοράς δεν οδήγησε σε σημαντικές εναλλακτικές επιλογές ούτε σε χαμηλότερες τιμές για τους τελικούς καταναλωτές και ιδιαίτερα για τα νοικοκυριά, εξαιτίας της μη μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο της τρίτης δέσμης μέτρων για την ενέργεια καθώς και των εμποδίων που εξακολουθούν να υφίστανται για τον ανταγωνισμό· ζητεί από την Επιτροπή να λάβει μέτρα με σκοπό να αποσαφηνισθούν τα δικαιώματα των καταναλωτών, να ενθαρρυνθεί η διαφάνεια όσον αφορά τη διαμόρφωση των τιμών και των τιμολογίων, την ενημέρωση, το πεδίο σύγκρισης, την ελευθερία επιλογής των καταναλωτών, την ανταπόκριση στις ανάγκες των πελατών και την προστασία των καταναλωτών· ζητεί επίμονα από τα κράτη μέλη να ανταλλάσσουν βέλτιστες πρακτικές·

14. σημειώνει ότι η τεχνική απλοποίηση έχει σημασία για τους καταναλωτές και ότι για το σκοπό αυτό, έχοντας υπόψη την έκθεση της ομάδας εργασίας για τη διαφάνεια στις λιανικές αγορές ενέργειας της ΕΕ τα αναλυτικά στοιχεία τιμολόγησης θα πρέπει να είναι ίδια στην προσφορά, στη σύμβαση και στον λογαριασμό και να παρουσιάζονται με εναρμονισμένο τρόπο· πιστεύει ότι προκειμένου να αποκτήσουν οι καταναλωτές περισσότερο προορατική συμπεριφορά ως προς τη διαχείριση της κατανάλωσης ενέργειας, πρέπει να ενημερωθούν για τους τρόπους ελέγχου της κατανάλωσης, τις δυνατότητες εξοικονόμησης ενέργειας και ενεργειακής απόδοσης, καθώς και για την παραγωγή μικρής κλίμακας· συμφωνεί με την έκθεση της ομάδας εργασίας ως προς το ότι τα εργαλεία και οι δικτυακοί τόποι σύγκρισης τιμών μπορούν να αποτελούν χρήσιμο εργαλείο για τους καταναλωτές, εάν χρησιμοποιούνται με ανεξάρτητο, διαφανή και αξιόπιστο τρόπο· συνιστά στην Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναπτύξουν δικτυακούς τόπους για σύγκριση τιμών και φιλικές προς τον καταναλωτή εκστρατείες ενημέρωσης, στις οποίες οι τοπικές και περιφερειακές κυβερνήσεις θα πρέπει να διαδραματίζουν ενεργό ρόλο· επικροτεί την ιδέα να επαληθεύονται η ακρίβεια και η αντικειμενικότητας των εργαλείων σύγκρισης τιμών μέσω ενός διαδικτυακού σήματος εμπιστοσύνης· καλεί την Επιτροπή να διερευνήσει τη δυνατότητα θέσπισης ενός τέτοιου σήματος εμπιστοσύνης για τα εργαλεία και τους δικτυακούς τόπους σύγκρισης τιμών σε επίπεδο ΕΕ·

15. επισημαίνει ότι τα έξυπνα συστήματα μέτρησης και τα τιμολόγια μεταβλητής χρέωσης ηλεκτρικής ενέργειας μπορούν να συμβάλουν στην παροχή κινήτρων στους καταναλωτές για εξοικονόμηση ενέργειας και κόστους, καθώς και να εξασφαλίσουν μεγαλύτερο βαθμό διαφάνειας· τονίζει, ωστόσο, ταυτόχρονα ότι της καθιέρωσης τέτοιου είδους συστημάτων μέτρησης θα πρέπει να προηγηθεί ενδελεχής έλεγχος, ιδίως των πραγματικών δυνατοτήτων εξοικονόμησης, της διαλειτουργικότητας και των πτυχών που άπτονται της προστασίας των δεδομένων·

16. υπογραμμίζει ότι οι καταναλωτές τάσσονται υπέρ της μικρότερης ενεργειακής εξάρτησης και προτίθενται ολοένα περισσότερο να επενδύσουν σε ίδια παραγωγή· προτείνει, ως εκ τούτου, να ενθαρρυνθούν ενεργά τα έξυπνα δίκτυα και άλλες επιλογές που παρέχουν στους καταναλωτές τη δυνατότητα να συμμετέχουν ενεργά στην εσωτερική αγορά ενέργειας·

17. εφιστά την προσοχή στο πλεονέκτημα της εφαρμογής μεταβλητών τιμών όσον αφορά τη χρήση των δικτύων ώστε να ενθαρρύνονται οι καταναλωτές να χρησιμοποιούν τα δίκτυα εκτός των ωρών αιχμής με στόχο την ορθολογική χρήση της ενέργειας·

18. τάσσεται υπέρ της στήριξης νέων ρυθμίσεων για την αποτελεσματική επίλυση των διαφορών· ζητεί ιδιαίτερα την άμεση μεταφορά στο εθνικό δίκαιο της οδηγίας για την εναλλακτική επίλυση διαφορών που εγκρίθηκε πρόσφατα μαζί με τον κανονισμό για την ηλεκτρονική επίλυση διαφορών που διασφαλίζουν τη βελτιωμένη, εκτενή και πανευρωπαϊκή πρόσβαση σε φορείς επίλυσης διαφορών· ζητεί επίμονα, όσον αφορά τα ενεργειακά ζητήματα, η ταχεία διευθέτηση των διαφορών να εξασφαλίζεται απλά και φθηνά, ώστε να μην διαταράσσεται η ισορροπία της διαπραγματευτικής ισχύος μεταξύ τελικών καταναλωτών και παρόχων·

19. τονίζει την ανάγκη προώθησης πρωτοβουλιών που θα συμβάλλουν στην εξασφάλιση πιο ενεργού ρόλου για τους καταναλωτές στην εσωτερική αγορά ενέργειας, γεγονός που θα τονώσει εν συνεχεία τον ανταγωνισμό στην αγορά· επισημαίνει ότι η μαζική αλλαγή προμηθευτή έχει ήδη καταδείξει οφέλη για τους καταναλωτές· καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει τα πιθανά οφέλη για τους καταναλωτές από την μαζική αλλαγή προμηθευτή στον τομέα της ενέργειας, καθώς και τους κινδύνους που ενδέχεται να σχετίζονται με αυτήν· εκτιμά ότι τα μέτρα που δίνουν τη δυνατότητα στους καταναλωτές να αλλάζουν προμηθευτή ενέργειας χωρίς να επισύρουν κυρώσεις για παραβίαση σύμβασης θα πρέπει να εφαρμόζονται σε επίπεδο ΕΕ.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	29.5.2013
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	34 1 0
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Claudette Abela Baldacchino, Pablo Arias Echeverría, Jorgo Chatzimarkakis, Sergio Gaetano Cofferati, Birgit Collin-Langen, Lara Comi, Anna Maria Corazza Bildt, António Fernando Correia de Campos, Evelyne Gebhardt, Małgorzata Handzlik, Malcolm Harbour, Philippe Juvin, Sandra Kalniete, Toine Manders, Hans-Peter Mayer, Phil Prendergast, Mitro Repo, Zuzana Roithová, Heide Rühle, Matteo Salvini, Christel Schaldemose, Catherine Stihler, Róża Gräfin von Thun und Hohenstein, Emilie Turunen, Bernadette Vergnaud, Barbara Weiler
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Raffaele Baldassarre, Ashley Fox, María Irigoyen Pérez, Constance Le Grip, Morten Løkkegaard, Olle Schmidt, Patricia van der Kammen, Sabine Verheyen

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	20.6.2013
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	47 2 0
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Josefa Andrés Barea, Jean-Pierre Audy, Ivo Belet, Bendt Bendtsen, Fabrizio Bertot, Jan Březina, Maria Da Graça Carvalho, Giles Chichester, Jürgen Creutzmann, Christian Ehler, Vicky Ford, Adam Gierek, Fiona Hall, Jacky Hénin, Edit Herczog, Kent Johansson, Romana Jordan, Krišjānis Kariņš, Lena Kolarska-Bobińska, Philippe Lamberts, Judith A. Merkies, Jaroslav Paška, Aldo Patriciello, Vittorio Prodi, Herbert Reul, Teresa Riera Madurell, Jens Rohde, Paul Rübig, Francisco Sosa Wagner, Konrad Szymański, Britta Thomsen, Patrizia Toia, Marita Ulvskog, Kathleen Van Brempt, Alejo Vidal-Quadras, Δημήτριος Δρούτσας, Ιωάννης Α. Τσουκαλάς, Владимир Уручев
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Jerzy Buzek, Ioan Enciu, Françoise Grossetête, Andrzej Grzyb, Cristina Gutiérrez-Cortines, Roger Helmer, Jolanta Emilia Hibner, Gunnar Hökmark, Bernd Lange, Hannu Takkula
Αναπληρωτές (άρθρο 187, παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Bas Eickhout