ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με τις τοπικές αρχές και την κοινωνία των πολιτών: παρέμβαση της Ευρώπης με στόχο τη στήριξη της βιώσιμης ανάπτυξης

23.9.2013 - (2012/2288(INI))

Επιτροπή Ανάπτυξης
Εισηγήτρια: Corina Creţu

ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με τις τοπικές αρχές και την κοινωνία των πολιτών: παρέμβαση της Ευρώπης με στόχο τη στήριξη της βιώσιμης ανάπτυξης

(2012/2288(INI))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–   έχοντας υπόψη τον τίτλο V της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, και κυρίως το άρθρο 21 παράγραφος 2 που καθορίζει τις αρχές και τους στόχους της ΕΕ στον τομέα των διεθνών σχέσεων, καθώς και το άρθρο 208 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–   έχοντας υπόψη τα άρθρα 16, 18 και 87 της κοινής δήλωσης του Συμβουλίου και των εκπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών μελών που συνέρχονται στα πλαίσια του Συμβουλίου, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Επιτροπής σχετικά με την αναπτυξιακή πολιτική της ΕΕ: «Η ευρωπαϊκή κοινή αντίληψη»[1],

–   έχοντας υπόψη την ευρωπαϊκή κοινή αντίληψη για την ανθρωπιστική βοήθεια,

–   έχοντας υπόψη τη Διακήρυξη του ΟΗΕ για το δικαίωμα στην ανάπτυξη (41/128),

–   έχοντας υπόψη τη Διακήρυξη της Χιλιετίας των Ηνωμένων Εθνών η οποία καθόρισε το πλαίσιο των Στόχων της Χιλιετίας,

–   έχοντας υπόψη τη συμφωνία εταιρικής σχέσης ΑΚΕ-ΕΕ (η «συμφωνία Κοτονού»),

–   έχοντας υπόψη την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση μηχανισμού χρηματοδότησης της αναπτυξιακής συνεργασίας, SEC(2011)1469 και SEC(2011)1470),

–   έχοντας υπόψη τον ευρωπαϊκό χάρτη για την αναπτυξιακή συνεργασία προς στήριξη της τοπικής διακυβέρνησης που εγκαινιάστηκε κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης «Ευρωπαϊκές Ημέρες Ανάπτυξης» στις 16 Νοεμβρίου 2008,

–   έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Αύξηση του αντίκτυπου της αναπτυξιακής πολιτικής της ΕΕ: ένα πρόγραμμα δράσης για αλλαγή» (COM(2011)0637),

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 5ης Ιουλίου 2011 σχετικά με τον «Αντίκτυπο της αναπτυξιακής πολιτικής της ΕΕ»[2],

–   έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Η μελλοντική προσέγγιση για τη δημοσιονομική στήριξη της ΕΕ στις τρίτες χώρες» (COM(2011)0638),

–   έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Οι ρίζες της δημοκρατίας και της διατηρήσιμης ανάπτυξης: συνεργασία της Ευρώπης με την κοινωνία των πολιτών στον τομέα των εξωτερικών σχέσεων» (COM(2012)0492),

–   έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 15ης Οκτωβρίου 2012 με τίτλο «Οι ρίζες της δημοκρατίας και της διατηρήσιμης ανάπτυξης: συνεργασία της Ευρώπης με την κοινωνία των πολιτών στον τομέα των εξωτερικών σχέσεων» (έγγρ. 14535/12),

–   έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με τη στήριξη της ΕΕ για την επίτευξη βιώσιμων αλλαγών σε μεταβατικές κοινωνίες που εγκρίθηκαν στο πλαίσιο της 3218ης συνόδου του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της 31ης Ιανουαρίου 2013,

–   έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 15ης Μαΐου 2013 με τίτλο «Ενδυνάμωση των τοπικών αρχών στις χώρες εταίρους για τη βελτίωση της διακυβέρνησης και την ενίσχυση των αποτελεσμάτων στον τομέα της ανάπτυξης» (COM(2013)0280),

–   έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 27ης Φεβρουαρίου 2013 με τίτλο «Αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης για όλους: εξάλειψη της φτώχειας και εξασφάλιση βιώσιμου μέλλοντος για τον κόσμο» (COM(2013)0092),

–   έχοντας υπόψη τις διεθνείς δεσμεύσεις βάσει της Σύμπραξης του Μπουσάν του 2011 για αποτελεσματική αναπτυξιακή συνεργασία,

–   έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 22ας Ιουλίου 2013 σχετικά με τις τοπικές αρχές στην αναπτυξιακή συνεργασία (έγγρ. 12584/13),

–   έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών σχετικά με την «Ενδυνάμωση των τοπικών αρχών στις χώρες εταίρους για τη βελτίωση της διακυβέρνησης και την ενίσχυση των αποτελεσμάτων στον τομέα της ανάπτυξης» (CdR 2010/2013),

–   έχοντας υπόψη τη γραπτή του δήλωση της 12ης Μαρτίου 2012 σχετικά με την «εκπαίδευση σε θέματα ανάπτυξης και τον ενεργό πολίτη του κόσμου»,

–   έχοντας υπόψη το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής με τίτλο «Εκπαίδευση σε θέματα ανάπτυξης και ευαισθητοποίησης (DEAR) στην Ευρώπη» (SWD(2012)0457),

–   έχοντας υπόψη τη μελέτη με θέμα «Εμπειρία και ενέργειες των βασικών ευρωπαϊκών συντελεστών που δραστηριοποιούνται στον τομέα της εκπαίδευσης σε θέματα ανάπτυξης και ευαισθητοποίησης» του Νοεμβρίου 2010[3],

–   έχοντας υπόψη το έγγραφο συμπερασμάτων της πρωτοβουλίας για την έναρξη ενός διαρθρωμένου διαλόγου που δημοσιεύθηκε τον Μάιο του 2011[4],

–   έχοντας υπόψη τη «Δήλωση της Λισαβόνας για τη βελτίωση και την ενίσχυση της καθολικής παιδείας στην Ευρώπη έως το 2015»[5],

–   έχοντας υπόψη τη διαβούλευση με θέμα «Οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών στην αναπτυξιακή συνεργασία»[6] και τη διαβούλευση με θέμα «Τοπικές αρχές αρμόδιες για την ανάπτυξη»,

–   έχοντας υπόψη την αξιολόγηση των ομοτίμων της Επιτροπής Αναπτυξιακής Βοήθειας/Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΕΑΒ/ΟΟΣΑ) σχετικά με την Ευρωπαϊκή Ένωση του έτους 2012,

–   έχοντας υπόψη τη «Θεματική συνολική αξιολόγηση της στήριξης της Επιτροπής σε διαδικασίες αποκέντρωσης»[7] του Φεβρουαρίου 2012,

–   έχοντας υπόψη το άρθρο 48 του Κανονισμού του,

–   έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Ανάπτυξης (A7-0296/2013),

Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 208 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) θεσπίζει ως πρωταρχικό στόχο της αναπτυξιακής πολιτικής της ΕΕ τον περιορισμό και, μακροπρόθεσμα, την εξάλειψη της φτώχειας, όπως ορίζεται στην «ευρωπαϊκή κοινή αντίληψη για την ανάπτυξη»·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ευρωπαϊκή κοινή αντίληψη για την ανάπτυξη παραμένει το βασικό κατευθυντήριο πλαίσιο της αναπτυξιακής πολιτικής της ΕΕ·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ έχει αναλάβει μια ισχυρή πολιτική δέσμευση ως προς την προώθηση ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος για τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών σε εθνικό, περιφερειακό και διεθνές επίπεδο και λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ αναγνωρίζει ότι μια ενδυναμωμένη κοινωνία των πολιτών, με όλη την πολυμορφία που τη διακρίνει, αποτελεί σημαντικό αυτοσκοπό και καθοριστικό και αναπόσπαστο στοιχείο κάθε δημοκρατικού πολιτεύματος·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ έχει αναλάβει ισχυρή πολιτική δέσμευση για την εφαρμογή μιας αναπτυξιακής προσέγγισης με γνώμονα τα ανθρώπινα δικαιώματα (HRBA) και ότι η ανακοίνωση του ΟΗΕ για την κοινή αντίληψη της προσέγγισης για την αναπτυξιακή συνεργασία με γνώμονα τα ανθρώπινα δικαιώματα προβλέπει ότι «όλα τα προγράμματα αναπτυξιακής συνεργασίας, οι πολιτικές και η τεχνική βοήθεια θα πρέπει να συμβάλλουν στην πραγμάτωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως ορίζονται στην Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και σε άλλα διεθνή μέσα για τα ανθρώπινα δικαιώματα»·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η δημοκρατική συμμετοχή αφορά τόσο τις κυβερνήσεις όσο και τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, τις τοπικές αρχές και τα εθνικά κοινοβούλια που διαδραματίζουν καίριο ρόλο ως συνδετικοί κρίκοι μεταξύ των πολιτών και της κυβέρνησης διασφαλίζοντας ευρεία και δημοκρατική συμμετοχή στα αναπτυξιακά προγράμματα των χωρών·

ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η λογοδοσία σε εθνικό επίπεδο περιλαμβάνει τον εποπτικό ρόλο των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, οι οποίες αποτελούν βασικούς συντελεστές για την καταπολέμηση της διαφθοράς και την προώθηση της διαφάνειας·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στην έκθεση των ΟΟΣΑ/ΕΑΒ σημειώνεται ότι «Τα θεσμικά όργανα και οι οργανισμοί της ΕΕ πρέπει να καταβάλουν προσπάθειες για να συμπεριλάβουν περισσότερους φορείς της κοινωνίας των πολιτών σε έναν στρατηγικό διαρθρωμένο διάλογο και ότι πρέπει να επιδείξουν μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα στον τομέα της δημιουργίας υποδομών για την κοινωνία των πολιτών στις τρίτες χώρες· για τον σκοπό αυτόν πρέπει να επανεξεταστούν αρκετά μέσα»·

Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι, βάσει ενός νόμιμου πλαισίου για την περίοδο μετά το 2015, η κοινωνία των πολιτών και τα άτομα, και ιδίως τα πιο περιθωριοποιημένα, πρέπει να μπορούν να συμμετέχουν πλήρως στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων και στην παρακολούθηση και την υποβολή εκθέσεων για την συντελεσθείσα πρόοδο·

Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι στα αποτελέσματα της δημόσιας διαβούλευσης σχετικά με τις «Τοπικές αρχές για την ανάπτυξη» επισημαίνεται η σύνδεση μεταξύ τοπικής δημοκρατικής διακυβέρνησης, αποκέντρωσης και εδαφικής ανάπτυξης·

Ι.   λαμβάνοντας υπόψη ότι ως «εδαφική ανάπτυξη» νοείται η συνεργασία μεταξύ πολλών ενδιαφερόμενων φορέων και της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης η οποία έχει ως στόχο να επενδύσει στα τοπικά εδαφικά αγαθά (ανθρώπινοι, οικονομικοί και φυσικοί πόροι) για να ενισχυθούν τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της περιοχής και να βελτιωθεί το βιοτικό επίπεδο·

ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ύπαρξη ισχυρών, διαφανών οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και τοπικών αρχών που μεριμνούν για την κάλυψη των αναγκών και η ανάπτυξη δραστηριοτήτων τοπικής διακυβέρνησης χωρίς αποκλεισμούς συνιστούν ζητήματα νευραλγικής σημασίας για τη δημοκρατία και την ειρηνευτική διαδικασία·

ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τοπικές αρχές από τα νέα κράτη μέλη πρέπει να ανταλλάσσουν γνώσεις με τα παλαιότερα κράτη μέλη για τις πρακτικές της αναπτυξιακής συνεργασίας προκειμένου να καλυφθεί το χάσμα σε σχέση με την τεχνογνωσία και τα παλαιότερα κράτη μέλη να επωφεληθούν από την εμπειρία που αποκτήθηκε από τη μετάβαση και τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις των νέων κρατών μελών, η οποία αποτελεί πολύτιμο εργαλείο στο παγκόσμιο πλαίσιο ανάπτυξης·

ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και οι τοπικές αρχές διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στη διασφάλιση της βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης, της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της χρηστής διακυβέρνησης στο πλαίσιο των αναπτυξιακών προγραμμάτων μετά το 2015·

ΙΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ισότιμες και μακροχρόνιες εταιρικές σχέσεις μεταξύ των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών της ΕΕ και των αντίστοιχων οργανώσεων αναπτυσσόμενων χωρών έχουν αποδειχθεί σημαντικό εργαλείο για την ανάπτυξη ισχυρών, ανεξάρτητων και διαφοροποιημένων πρωτοβουλιών από τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και την ίδια την κοινωνία των πολιτών σε διάφορες κλίμακες και διάφορα επίπεδα, από τοπικό έως και διεθνές επίπεδο·

Ένα ευνοϊκό περιβάλλον για τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και τις τοπικές αρχές

1.  εκφράζει την ικανοποίησή του για τις πρόσφατες πολιτικές εξελίξεις σε επίπεδο ΕΕ και σε διεθνές επίπεδο, οι οποίες επικεντρώνονται στη δημιουργία μιας πιο φιλόδοξης εταιρικής σχέσης με τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και τις τοπικές αρχές, εκκινώντας από μια αναπτυξιακή προσέγγιση που θα έχει ως επίκεντρο τα ανθρώπινα δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένων των οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών δικαιωμάτων καθώς και των διεθνών συμφωνιών για την προστασία του περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας, και από μια σαφή δέσμευση για τη ενίσχυση της δημοκρατικής διαδικασίας και λογοδοσίας·

2.  υπογραμμίζει ότι η δημιουργία υπεύθυνων και συνεκτικών δεσμών μεταξύ των κυβερνήσεων, των τοπικών αρχών, των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, του ιδιωτικού τομέα και των πολιτών, δεσμών χωρίς αποκλεισμούς, που θα βασίζονται στα ανθρώπινα δικαιώματα, προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία για την ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των πολιτών, των τοπικών αρχών και του ιδιωτικού τομέα, προκειμένου να αναπτύξει βιώσιμες εταιρικές σχέσεις με τις αναπτυσσόμενες χώρες·

3.  καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) να καταρτίσουν κατευθυντήριες γραμμές και σχέδια εφαρμογής για μια προσέγγιση για την αναπτυξιακή συνεργασία της ΕΕ με γνώμονα τα ανθρώπινα δικαιώματα σε συνεργασία με οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και να προωθήσουν την εφαρμογή των κατευθυντήριων γραμμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

4.  καλεί την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να ενσωματώσουν στις πολιτικές τους την προώθηση ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος για τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και τις τοπικές αρχές και να την αναγάγουν σε προτεραιότητα της ΕΕ στις διαπραγματεύσεις που είναι σε εξέλιξη και αφορούν το αναπτυξιακό πλαίσιο μετά το 2015· υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό να καθοριστεί ένα σύστημα παρακολούθησης το οποίο επιτρέπει την αξιολόγηση της προόδου που σημειώνεται σε σχέση με τη δημιουργία ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος σε εθνικό επίπεδο και αφορά τόσο πολιτικές και ρυθμιστικές διατάξεις, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα για τα ανθρώπινα δικαιώματα, όσο και τις πολυεπίπεδες συνομιλίες που πραγματοποιούνται μεταξύ πολλών ενδιαφερόμενων φορέων· ζητεί από την Επιτροπή να προβεί στην αξιολόγηση του ευνοϊκού περιβάλλοντος ώστε να εκτιμήσει πλήρως την περιπλοκότητά του και τα χαρακτηριστικά των φορέων της κοινωνίας των πολιτών·

5.  εκφράζει μεγάλη ανησυχία για την καταστολή οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών που συνεργάζονται με εταίρους της ΕΕ σε διάφορες χώρες και καλεί την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να αναπτύξουν στρατηγικές για την υπέρβαση των εν λόγω δυσκολιών και τη συνέχιση της παροχής καίριας στήριξης στις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών·

6.  ενθαρρύνει την ΕΕ να προωθήσει θεσμοθετημένους μηχανισμούς προκειμένου να αναπτυχθεί ένας διάλογος μεταξύ πολλών ενδιαφερόμενων φορέων και σε πολλά επίπεδα μεταξύ των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, των τοπικών αρχών του ιδιωτικού τομέα και των κυβερνήσεων εταίρων, σχετικά με προγράμματα δράσης που αφορούν την αξιοπρεπή εργασία, και προκειμένου να επιτευχθεί μια διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη με ανακατανομή των εσόδων μέσω του κρατικού προϋπολογισμού, καθώς και σχετικά με το ζήτημα της δημιουργίας ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος τόσο για τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών όσο και για τις τοπικές αρχές· συνιστά η ΕΕ να εφαρμόσει σε κάθε χώρα εταίρο τις διατάξεις που αφορούν τις διαβουλεύσεις με τις τοπικές αρχές, όπως προβλέπονται στη Συμφωνία του Κοτονού για τα κράτη ΑΚΕ·

7.  ενθαρρύνει την ΕΕ να επιδιώκει συστηματικά τη συμμετοχή των οργανώσεων και των δικτύων γυναικών στην προετοιμασία και, πιθανότατα, στη διεξαγωγή διαλόγου πολιτικής σύμφωνα με τις δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης της ΕΕ για την ισότητα των φύλων·

8.  επικροτεί το φόρουμ για την αναπτυξιακή πολιτική που έχει στόχο να δημιουργήσει ένα πεδίο διαλόγου για ζητήματα πολιτικής με οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και τοπικές αρχές και ενθαρρύνει όλους τους εμπλεκόμενους ενδιαφερόμενους φορείς να το αναδείξουν σε στρατηγικό χώρο καθοδήγησης και επηρεασμού της χάραξης πολιτικής σε επίπεδο ΕΕ και σε διεθνές επίπεδο για αναπτυξιακά θέματα, συμπεριλαμβανομένης της συνοχής της αναπτυξιακής πολιτικής·

Αποτελεσματικότητα της αναπτυξιακής πολιτικής

9.  καλεί την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να διαθέσουν επαρκείς πόρους κατά την προσεχή περίοδο προγραμματισμού προκειμένου να επιτρέψουν στις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και στις τοπικές αρχές των χωρών εταίρων να παρακολουθήσουν και να αναλύσουν την πρόοδο σε σχέση με τη συνοχή των αναπτυξιακών πολιτικών σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο·

10. καλεί την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να προωθήσουν μια «εταιρική σχέση για λογοδοσία» προκειμένου να αναπτυχθεί μια στρατηγική συνεργασία μεταξύ των εκλεγμένων αντιπροσώπων, σε εθνικό και τοπικό επίπεδο, και των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, η οποία θα βασίζεται στη διαφάνεια σε σχέση με τις επίσημες και ανεπίσημες ροές βοήθειας, καθώς επίσης και μια συμμετοχική προσέγγιση απέναντι στην ανάπτυξη και τη λογοδοσία, συμπεριλαμβανομένης της κοινωνικής λογοδοσίας και εποπτείας σε εθνικό επίπεδο, προκειμένου να μετρηθούν οι πολιτικές συνέπειες·

11. τονίζει τον σημαντικό ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι τοπικές αρχές και οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών στην καταπολέμηση της διαφθοράς σε όλα τα επίπεδα, συμπεριλαμβανομένης της φοροδιαφυγής και των παράνομων χρηματοοικονομικών ροών από αναπτυσσόμενες χώρες·

12. καλεί την Επιτροπή να στηρίξει τη συμμετοχή εκπροσώπων των τοπικών αρχών στη Διευθύνουσα Επιτροπή για την παγκόσμια εταιρική σχέση για αποτελεσματική αναπτυξιακή συνεργασία·

13. πιστεύει ότι η συνοχή της αναπτυξιακής πολιτικής πρέπει να αποτελεί την κατευθυντήρια γραμμή της συνεργασίας της ΕΕ με τις τοπικές αρχές, με στόχο την ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας για την εξασφάλιση αξιοπρεπών συνθηκών διαβίωσης για τους πολίτες στο επίπεδο της αντίστοιχης κοινότητάς τους·

14. υπενθυμίζει ότι όλοι οι συντελεστές που συμμετέχουν στην αναπτυξιακή διαδικασία πρέπει να είναι υπόλογοι για τις αναπτυξιακές τους προσπάθειες και για τα αποτελέσματα που δημιουργούν και πρέπει να προωθούν τη μεταξύ τους λογοδοσία·

15. καλεί την Επιτροπή να προωθήσει μια ισορροπημένη προσέγγιση μεταξύ της αρχής της εναρμόνισης και του δικαιώματος της πρωτοβουλίας των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και των τοπικών αρχών· υπενθυμίζει στην Επιτροπή ότι η απλούστευση και η εναρμόνιση των διοικητικών διαδικασιών των χρηματοδοτών πρέπει να γίνει σε συνεννόηση με τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και των τοπικών αρχών·

16. επικροτεί την πρόταση της Επιτροπής να καταρτίσει χάρτες πορείας για τη συνεργασία με τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών με στόχο να χαραχθεί μια συνολική στρατηγική για την ενσωμάτωση των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών σε όλες τις μορφές της ευρωπαϊκής συνεργασίας· καλεί την Επιτροπή να αποσαφηνίσει τον τρόπο με τον οποίον οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών μπορούν να συμβάλουν ουσιαστικά στη διαδικασία και να μεριμνήσει ώστε η συμμετοχή τους να είναι έγκαιρη και να ληφθεί σοβαρά υπόψη κατά το στάδιο της κατάρτισης και ώστε να καθοριστούν από κοινού οι προτεραιότητες·

17. ενθαρρύνει την Επιτροπή να καταρτίσει οδικούς χάρτες και για τις τοπικές αρχές κάθε χώρας και να εξετάσει το ενδεχόμενο κατάρτισης κοινών οδικών χαρτών για τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και των τοπικών αρχών κάθε χώρας·

18. καλεί την Επιτροπή να αναγάγει τη συνοχή της αναπτυξιακής πολιτικής σε καίριο στοιχείο των μελλοντικών χαρτών πορείας·

19. καλεί την Επιτροπή να εγκρίνει το πρόγραμμα βιώσιμης ανάπτυξης, λαμβάνοντας υπόψη τις τρεις συνιστώσες του (περιβαλλοντική, κοινωνική και οικονομική) ως παραμέτρους ισοδύναμης σημασίας και άρρηκτα συνδεδεμένες·

20. υπενθυμίζει τη σημασία της εταιρικής σχέσης μεταξύ των τοπικών αρχών των ευρωπαϊκών χωρών και των αντίστοιχων αρχών των χωρών εταίρων για την επίτευξη διατηρήσιμης ανάπτυξης· παροτρύνει, σε αυτό το πλαίσιο, την ΕΕ να χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά τις μεθόδους ανταλλαγής γνώσεων και ανάπτυξης ικανοτήτων, συμπεριλαμβανομένης της αξιοποίησης της εμπειρίας που απέκτησαν οι τοπικές αρχές των κρατών μελών της ΕΕ από τη διαδικασία μετάβασης·

21. ενθαρρύνει την ΕΕ να υιοθετήσει μια ευρεία ατζέντα με στόχο την αναλογική αύξηση των θετικών εμπειριών από έργα και πρωτοβουλίες που υλοποιούνται τόσο από τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών όσο και από τις τοπικές αρχές και χρηματοδοτούνται από την ΕΕ·

Αποκέντρωση και τοπική προσέγγιση για την ανάπτυξη

22. καλεί την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να αναπτύξουν έναν πιο φιλόδοξο διάλογο πολιτικής τόσο με τις χώρες εταίρους όσο και στο εσωτερικό των χωρών αυτών προκειμένου να προωθήσουν μια τοπική προσέγγιση για την ανάπτυξη και μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για την αποκέντρωση, και να δώσουν προτεραιότητα, στο πλαίσιο της προσεχούς περιόδου προγραμματισμού, στην ενίσχυση της ικανότητας των τοπικών αρχών και των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών να επηρεάζουν και να παρακολουθούν τις μεταρρυθμιστικές διαδικασίες που προωθούν την αποκέντρωση·

23. υπενθυμίζει ότι μια αποτελεσματική διαδικασία αποκέντρωσης προϋποθέτει την πραγματοποίηση μεταρρυθμίσεων στον δημόσιο τομέα, όπως π.χ. τη μεταβίβαση εξουσιών, αρμοδιοτήτων και πόρων, καθώς επίσης και την ενεργή συμμετοχή των πολιτών μέσω των αντιπροσωπειών τους και των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών στον συμμετοχικό σχεδιασμό και στην κατάρτιση του προϋπολογισμού· καλεί την Επιτροπή να λάβει δεόντως υπόψη την αποκέντρωση και την τοπική προσέγγιση για την ανάπτυξη στο πλαίσιο της στήριξης που παρέχει για τις ευρύτερες μεταρρυθμίσεις του δημόσιου τομέα και να τις αναγάγει σε διατομεακή προτεραιότητα όλων των γεωγραφικών προγραμμάτων·

24. τονίζει ότι η βιώσιμη τοπική προσέγγιση στην ανάπτυξη πρέπει να βασιστεί σε μια υπεύθυνη, διαφανή και λειτουργική διαδικασία αποκέντρωσης· συνιστά στην ΕΕ να αναδείξει τόσο την τοπική προσέγγιση για την ανάπτυξη όσο και την αποκέντρωση σε σημαντικούς παράγοντες εξάλειψης της φτώχειας στα μελλοντικά αναπτυξιακά προγράμματα που θα διαδεχθούν τους Αναπτυξιακούς Στόχους της Χιλιετίας (ΑΣΧ)·

25. υπενθυμίζει ότι η τοπική προσέγγιση για την ανάπτυξη συμβάλλει στην αποτελεσματικότητα της ανάπτυξης μέσω της ενίσχυσης της συμμετοχής, διαλόγων και προγραμμάτων στα οποία συμμετέχουν πολλοί ενδιαφερόμενοι φορείς και παράγοντες και του πολιτικού συντονισμού στο υποεθνικό επίπεδο· καλεί την Επιτροπή να δρομολογήσει πιλοτικές πρωτοβουλίες με στόχο τη στήριξη της τοπικής προσέγγισης για την ανάπτυξη μέσω γεωγραφικών και θεματικών προγραμμάτων·

26. υπενθυμίζει την προστιθέμενη αξία της αποκεντρωμένης συνεργασίας για την προώθηση τόσο της τοπικής προσέγγισης για την ανάπτυξη όσο και της αποκέντρωσης· τονίζει ότι οι ευρωπαϊκές τοπικές αρχές είναι οι πλέον κατάλληλες για να συνεργαστούν με τις ομόλογες αρχές του εξωτερικού στη διαδικασία της αποκέντρωσης, και κυρίως της δημοσιονομικής αποκέντρωσης·

27. υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό να ενισχυθούν αφενός η τεχνογνωσία και η δέσμευση των υπαλλήλων της ΕΕ, κυρίως σε επίπεδο αντιπροσωπειών, σε θέματα αποκέντρωσης καθώς και όσον αφορά τον ρόλο των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και των τοπικών αρχών στη βιώσιμη ανάπτυξη, όπως ο τρόπος συντονισμού με τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, και ενθαρρύνει τη συμμετοχή οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων των οργανώσεων γυναικών, με στόχο την ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου στις εν λόγω διαδικασίες·

Ευάλωτα κράτη

28. τονίζει ότι η ΕΕ πρέπει να συνεργαστεί με τις χώρες εταίρους, στο πλαίσιο της Νέας Συμφωνίας για τα ευάλωτα κράτη, καταρτίζοντας, ως μέρος ευρύτερων αναπτυξιακών στρατηγικών, εθνικές στρατηγικές για τη βελτίωση της ανθεκτικότητας και ειδικά προγράμματα που θα έχουν ως στόχο να αντιμετωπίσουν τα βαθύτερα αίτια της μακροχρόνιας ευάλωτης κατάστασής τους, συμπεριλαμβανομένης της συμμετοχικής ανάλυσης κινδύνου σε επίπεδο κοινοτήτων, των εργαλείων διαχείρισης και της αναλυτικής έρευνας για τα αίτια των συγκρούσεων ή της ευάλωτης κατάστασης και λαμβάνοντας υπόψη τις απόψεις και τις αντιλήψεις του άμεσα επηρεαζόμενου τοπικού πληθυσμού·

29. υπενθυμίζει ότι η ανθεκτικότητα πρέπει επίσης να αποτελέσει καίριο ζήτημα της εταιρικής σχέσης μεταξύ της ΕΕ, των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και των τοπικών αρχών· υπενθυμίζει ότι είναι εξαιρετικά σημαντικό να ενισχυθεί τόσο ο ρόλος των κοινοτήτων, μέσω δραστηριοτήτων μείωσης του κινδύνου τις οποίες θα αναλαμβάνουν ή θα κατευθύνουν οι κοινότητες, όσο και ο ρόλος των τοπικών αρχών στα ευάλωτα κράτη και να υπάρχει στενή συνεργασία με τις αρχές αυτές τόσο κατά τη διάρκεια καταστάσεων κρίσης όσο και μετά από αυτές· ενθαρρύνει τις εταιρικές σχέσεις μεταξύ των τοπικών αρχών στα ευάλωτα κράτη ώστε να υπάρξει μέριμνα για την ανάπτυξη, τη μεταφορά και την ανταλλαγή διοικητικών και τεχνικών δεξιοτήτων·

30. υπενθυμίζει ότι οι εκλεγμένοι εκπρόσωποι σε τοπικό επίπεδο δρουν συχνά ως μεσάζοντες μεταξύ ανταγωνιστικών μερών και ότι, σε αυτό το πλαίσιο, διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην πρόληψη και την επίλυση συγκρούσεων·

31. καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να θεσπίσουν κατευθυντήριες γραμμές για τις αντιπροσωπείες της ΕΕ σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισης των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και των τοπικών αρχών σε καταστάσεις κρίσης και αστάθειας, εφαρμόζοντας μια προσέγγιση με γνώμονα τα ανθρώπινα δικαιώματα που θα λαμβάνει υπόψη τα θέματα φύλου·

32. τονίζει ότι, στις περιπτώσεις κατά τις οποίες οι δημόσιες αρχές, συμπεριλαμβανομένων των τοπικών και των περιφερειακών αρχών, αδυνατούν να παράσχουν βασικές υπηρεσίες και οι περιστάσεις το επιτρέπουν, η Επιτροπή θα πρέπει να στηρίζει την ανάπτυξη εταιρικών σχέσεων με πολλαπλούς εταίρους με στόχο την ανάπτυξη των ικανοτήτων των τοπικών αρχών ώστε να είναι σε θέση να παρέχουν υπηρεσίες·

33. εκφράζει τη βαθειά του ανησυχία σχετικά με την πρόταση της Επιτροπής να περιορίσει τη χρηματοδοτική στήριξη στην παροχή υπηρεσιών μόνο στις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών που δραστηριοποιούνται στις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες και στα ευάλωτα κράτη· υπενθυμίζει ότι η καίρια προστιθέμενη αξία των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών σε όλες τις χώρες, ανεξαρτήτως του επιπέδου ανάπτυξής τους, είναι η ικανότητά τους να αντιλαμβάνονται τις ανάγκες και τα δικαιώματα φτωχών και περιθωριοποιημένων πληθυσμιακών ομάδων και να δίνουν καινοτόμες λύσεις προς όφελός τους, αυξάνοντας παράλληλα την ευαισθητοποίηση και παρέχοντας πολιτική στήριξη για την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτιών της φτώχειας, των ανισοτήτων και του αποκλεισμού·

Εκπαίδευση σε θέματα ανάπτυξης και ευαισθητοποίησης

34. υπενθυμίζει τη γραπτή δήλωση του Κοινοβουλίου σχετικά με την «εκπαίδευση σε θέματα ανάπτυξης και τον ενεργό πολίτη του κόσμου»· ζητεί την κατάρτιση μιας ευρωπαϊκής στρατηγικής για την εκπαίδευση σε θέματα ανάπτυξης και ευαισθητοποίησης που θα εστιάζει κυρίως σε μια κριτική ανάλυση της αναπτυξιακής πολιτικής και, ειδικότερα, της συνοχής της αναπτυξιακής πολιτικής·

35. καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει σε στενή συνεργασία με τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών μια ολοκληρωμένη στρατηγική για την εκπαίδευση σε θέματα ανάπτυξης και ευαισθητοποίησης αυξάνοντας τους οικονομικούς πόρους που θα διατεθούν στην εκπαίδευση σε θέματα ανάπτυξης και ευαισθητοποίησης κατά την προσεχή περίοδο προγραμματισμού και θεσπίζοντας, σε στενή διαβούλευση με τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και τις τοπικές αρχές που ασχολούνται ενεργά με θέματα ανάπτυξης και ευαισθητοποίησης, ευέλικτα συστήματα χρηματοδότησης στο πλαίσιο των οποίων θα γίνεται σεβαστό το δικαίωμά τους να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες και θα καθίσταται δυνατή η συμμετοχή ενός ευρέως φάσματος φορέων·

Έγγραφα προγραμματισμού και μέσα παροχής βοήθειας

36. επικροτεί τη δέσμευση της Επιτροπής να καθιερώσει σε επίπεδο κρατών μια συστηματική ανάλυση στον τομέα της οικονομίας και συνιστά αντί να περιλαμβάνει μια ανάλυση της πολιτικής και νομικής κατάστασης των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και των τοπικών αρχών·

37. είναι της άποψης ότι τα φορολογικά έσοδα είναι απαραίτητα για την τοπική οικονομική ανάπτυξη και θεωρεί ότι θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στη θέσπιση αποτελεσματικών και βιώσιμων συστημάτων συλλογής φόρων με στόχο την εξασφάλιση μιας βιώσιμης πηγής χρηματοδότησης της ανάπτυξης·

38. καλεί την Επιτροπή να βελτιώσει τον συντονισμό και τη συμπληρωματικότητα μεταξύ θεματικών και γεωγραφικών προγραμμάτων και μέσων· υπενθυμίζει ότι οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και οι τοπικές αρχές πρέπει να θεωρούνται κομβικός εταίρος σε ό,τι αφορά κυρίως την υλοποίηση του προγράμματος καθολικών δημόσιων αγαθών και θα πρέπει να ζητείται η γνώμη τους σε πρώιμο στάδιο σχετικά με τον προγραμματισμό τόσο των γεωγραφικών όσο και των θεματικών προγραμμάτων·

39. υπενθυμίζει ότι οι τοπικές αρχές είναι επιλέξιμες για όλα τα προγράμματα του Μηχανισμού Αναπτυξιακής Συνεργασίας (ΜΑΣ) και ζητεί από την Επιτροπή και τις οργανώσεις του εκπροσωπούν τις τοπικές αρχές να ενθαρρύνουν την ευρύτερη συμμετοχή των τοπικών αρχών σε όλα τα προγράμματα του ΜΑΣ·

40. καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει τη στήριξη που παρέχει στην αποκεντρωμένη συνεργασία και στις εταιρικές σχέσεις μεταξύ των τοπικών αρχών της ΕΕ και των αντίστοιχων αρχών των χωρών εταίρων· οι εν λόγω εταιρικές σχέσεις έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικά μέσα ενίσχυσης της αποτελεσματικότητας των τοπικών αρχών σε κομβικούς τομείς που συμβάλλουν στην εξάλειψη της φτώχειας· ζητεί παράλληλα για τον ίδιο λόγο από την Επιτροπή να συνεχίσει να στηρίζει τη συνεργασία μεταξύ των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών από ευρωπαϊκές χώρες και χώρες εταίρους·

41. ζητεί από την Επιτροπή να διευκολύνει την ανταλλαγή εμπειριών και εμπειρογνωμοσύνης μεταξύ των τοπικών αρχών των κρατών μελών της ΕΕ και των χωρών εταίρων με στόχο την παροχή πρόσβασης στη γνώση σε τομείς σχετικούς με τη βιώσιμη ανάπτυξη και ιδίως με τη χρηστή διακυβέρνηση, αξιοποιώντας την εμπειρία των τοπικών αρχών των κρατών μελών της ΕΕ από τη διαδικασία μετάβασης·

42. καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει πιο στρατηγικές εταιρικές σχέσεις με εθνικές, περιφερειακές και διεθνείς οργανώσεις και με δίκτυα τοπικών αρχών·

43. ενθαρρύνει την Επιτροπή να αναπτύξει περαιτέρω ένα μείγμα πιο ευέλικτων, διαφανών και προβλέψιμων χρηματοδοτικών μέσων που θα καλύπτει όσο το δυνατόν περισσότερους φορείς της κοινωνίας των πολιτών· ζητεί από την Επιτροπή να καθορίσει και να αναπτύξει αυτά τα μέσα με τη βοήθεια ενός ανοικτού διαλόγου με τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και των τοπικών αρχών στηριζόμενη στον διαρθρωμένο διάλογο·

44. καλεί την Επιτροπή να προωθήσει τη συμμετοχή των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και των τοπικών αρχών στη συζήτηση που είναι σε εξέλιξη και αφορά τον συνδυασμό μέσων στο πλαίσιο της πλατφόρμας της ΕΕ για τον συνδυασμό μέσων στην εξωτερική συνεργασία· ζητεί από την Επιτροπή να καταρτίσει κατευθυντήριες γραμμές και να δημιουργήσει μηχανισμούς εκτίμησης επιπτώσεων και παρακολούθησης χωρίς αποκλεισμούς, προκειμένου να διασφαλίσει ότι οι ενδιαφερόμενοι πληθυσμοί ακούονται και συμμετέχουν σε όλα τα στάδια του κύκλου του έργου καθώς και ότι ο συνδυασμός μέσων συμβάλλει στην εξάλειψη της φτώχειας·

45. ζητεί επίσης από την Επιτροπή να καταστήσει δυνατή τη συμμετοχή των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών σε όλες τις νέες μορφές συνεργασίας στο πλαίσιο της πλατφόρμας της ΕΕ για την εξωτερική συνεργασία και την ανάπτυξη·

46. ζητεί από την Επιτροπή να ενισχύσει τις εθνικές μεταρρυθμιστικές διαδικασίες αποκέντρωσης κατά την κατάρτιση και την εφαρμογή των συμβάσεων χρηστής διακυβέρνησης και ανάπτυξης, των συμβάσεων τομεακών μεταρρυθμίσεων και των συμβάσεων για τη δημιουργία κρατικών δομών·

47. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

• [1]  ΕΕ C 46 της 24.2.2006, σ. 1.
• [2]  ΕΕ C 33 E της 5.2.2013, σ. 77.
• [3] https://webgate.ec.europa.eu/fpfis/mwikis/aidco/images/d/d4/Final_Report_DEAR_Study.pdf.
• [4]  https://webgate.ec.europa.eu/fpfis/mwikis/aidco/images/e/ea/FINAL_CONCLUDING_PAPER.pdf.
• [5] http://www.gecongress2012.org/images/2012_GE_Congress_Report_FINAL_11feb201.pdf (σ. 27-31).
• [6]  http://ec.europa.eu/europeaid/how/public-consultations/6405_en.htm.
• [7]  http://ec.europa.eu/europeaid/how/evaluation/evaluation_reports/2012/1300_docs_en.htm.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Τον Σεπτέμβριο του 2012, η Επιτροπή δημοσίευσε την ανακοίνωση «Οι ρίζες της δημοκρατίας και της διατηρήσιμης ανάπτυξης: συνεργασία της Ευρώπης με την κοινωνία των πολιτών στον τομέα των εξωτερικών σχέσεων» και τον Μάιο του 2013 την ανακοίνωση σχετικά με την «Ενδυνάμωση των τοπικών αρχών στις χώρες εταίρους για τη βελτίωση της διακυβέρνησης και την ενίσχυση των αποτελεσμάτων στον τομέα της ανάπτυξης» οι οποίες διαμορφώνουν ένα νέο τοπίο για τη συνεργασία της ΕΕ με τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και τις τοπικές αρχές σε ένα μεταβαλλόμενο παγκόσμιο περιβάλλον το οποίο χαρακτηρίζεται από σημαντικές οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές προκλήσεις.

Αποτελεσματικότητα της αναπτυξιακής πολιτικής

Μετά τη διάσκεψη του Μπουσάν η διεθνής κοινότητα προέβαλε σθεναρά το αίτημα για τη μετεξέλιξη τού μέχρι τότε περιορισμένου θεματολογίου για την αποτελεσματικότητα της βοήθειας σε ένα ευρύτερο θεματολόγιο για την αποτελεσματικότητα της αναπτυξιακής διαδικασίας. Οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και τοπικές αρχές ζητούν συστηματική δράση ώστε να τεθεί στο επίκεντρο της ανάπτυξης μια προσέγγιση που θα βασίζεται στα ανθρώπινα δικαιώματα και να διασφαλιστεί η «δημοκρατική συμμετοχή» στην αναπτυξιακή πολιτική.

Με την αρχή της δημοκρατικής συμμετοχής οι πολίτες τοποθετούνται στο επίκεντρο της ανάπτυξης και οι κυβερνήσεις αφήνουν χώρο στις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών να δραστηριοποιηθούν και να ασκούν έλεγχο επί της κυβέρνησης για την πολιτική που ακολουθείται. Η δημοκρατική συμμετοχή προωθεί επίσης τον ενεργό ρόλο της κοινωνίας των πολιτών και των τοπικών αρχών στο πλαίσιο των διαδικασιών χάραξης και υλοποίησης πολιτικών.

Η εισηγήτρια θεωρεί ότι η ΕΕ οφείλει να στηρίξει ολοένα και περισσότερο τη δημιουργία υπεύθυνων, διαφανών και συνεκτικών σχέσεων μεταξύ των κυβερνήσεων εταίρων, των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και των τοπικών αρχών, σχέσεις χωρίς αποκλεισμούς οι οποίες θα βασίζονται στα ανθρώπινα δικαιώματα, ώστε να παραχθούν αναπτυξιακά αποτελέσματα με μεγαλύτερη διατηρησιμότητα. Για τον σκοπό αυτόν, η ΕΕ πρέπει να δώσει προτεραιότητα σε πρωτοβουλίες που αποσκοπούν στην προώθηση «εταιρικών σχέσεων για λογοδοσία» σε κρατικό επίπεδο μεταξύ οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, κοινοβουλίων και ελεγκτικών συνεδρίων.

Για να αντιμετωπιστεί το ζήτημα της οικοδόμησης πιο δημοκρατικών κοινωνιών πρέπει η ΕΕ να ενισχύσει την πολιτική της δέσμευση ως προς τη διαμόρφωση ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος για τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και τις τοπικές αρχές, την ανάπτυξη των υποδομών τους και την ενσωμάτωση των ζητημάτων αυτών στις πολιτικές και τον προγραμματισμό της.

Η προώθηση ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος πρέπει να αναδειχθεί σε θέμα προτεραιότητας στη θέση που θα λάβει η ΕΕ για τα αναπτυξιακά προγράμματα μετά το 2015, ενώ οι υπάλληλοι των αντιπροσωπειών της ΕΕ πρέπει να λάβουν την ανάλογη κατάρτιση. Η εισηγήτρια πιστεύει ακράδαντα ότι η ΕΕ πρέπει να υποστηρίξει έναν μηχανισμό παρακολούθησης της διαμόρφωσης ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος, εστιάζοντας κυρίως στις πολιτικές και ρυθμιστικές διατάξεις και στις συνομιλίες μεταξύ πολλών ενδιαφερόμενων φορέων.

Η εισηγήτρια υπενθυμίζει ότι έχει επίσης καίρια σημασία να περιφρουρηθεί το δικαίωμα της πρωτοβουλίας των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, ως ανεξάρτητων συντελεστών, και να βρεθεί η κατάλληλη ισορροπία μεταξύ του δικαιώματος της πρωτοβουλίας και της αρχής της εναρμόνισης.

Η ΕΕ πρέπει να αναδείξει την πολυμορφία της κοινωνίας των πολιτών σε καίριο παράγοντα για να οικοδομηθούν δημοκρατικές κοινωνίες και να διασφαλιστεί η ενεργή και αποτελεσματική συμμετοχή των περιθωριοποιημένων πληθυσμιακών ομάδων.

Η εισηγήτρια χαιρετίζει την πρόταση της Επιτροπής για κατάρτιση χαρτών πορείας επί της συνεργασίας με τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, οι οποίες πρέπει να συμμετάσχουν έγκαιρα και ουσιαστικά στο στάδιο της κατάρτισης και στον καθορισμό των ζητημάτων προτεραιότητας. Οι χάρτες πορείας αντιπροσωπεύουν ένα σημαντικό μέσο για τη διασφάλιση συνέχειας και συνέργειας μεταξύ των διαφόρων τομέων που καλύπτονται από τις εξωτερικές σχέσεις της ΕΕ και συνιστούν ένα μέσο συντονισμού με τα κράτη μέλη και άλλους διεθνείς χρηματοδότες. Η συνοχή της αναπτυξιακής πολιτικής πρέπει να αναδειχθεί σε πρωταρχικό στοιχείο των μελλοντικών χαρτών πορείας.

Η εισηγήτρια θεωρεί ότι η ΕΕ πρέπει να δώσει ιδιαίτερη προσοχή στην ενίσχυση τόσο της δημιουργίας υποδομών για τις τοπικές αρχές και τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών στο εσωτερικό των ευάλωτων κρατών, όσο και στην ενίσχυση της εταιρικής σχέσης και της συνεργασίας των χωρών αυτών με την ΕΕ προκειμένου να ενισχυθεί η ανθεκτικότητά τους·

Η εισηγήτρια δηλώνει βαθύτατα προβληματισμένη με την πρόταση της Επιτροπής να περιορίσει τη χρηματοδοτική στήριξη των υπηρεσιών που παρέχουν οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών που δραστηριοποιούνται στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες και στα ευάλωτα κράτη·

Τοπική δημοκρατική διακυβέρνηση, αποκέντρωση και εδαφική ανάπτυξη

Η τοπική δημοκρατική διακυβέρνηση, η αποκέντρωση και η εδαφική ανάπτυξη συγκαταλέγονται στις προτεραιότητες των αναπτυξιακών προγραμμάτων, όμως τόσο ο ορισμός όσο και η υλοποίησή τους είναι ακόμη εν εξελίξει. Πρόκειται στην πραγματικότητα για το αποτέλεσμα διαφορετικών εμπειριών που προέρχονται από συγκεκριμένα πολιτικά, πολιτιστικά και ιστορικά περιβάλλοντα.

Η εισηγήτρια θεωρεί ότι η υποστήριξη της τοπικής διακυβέρνησης, της αποκέντρωσης και της εδαφικής ανάπτυξης πρέπει να πλαισιωθεί από έναν πιο φιλόδοξο πολιτικό διάλογο με τις χώρες εταίρους. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό η Επιτροπή και η ΕΥΕΔ να αναλύσουν την «πολιτική οικονομία των μεταρρυθμίσεων που αφορούν την αποκέντρωση» και να ενισχύσουν τις ικανότητες των τοπικών συντελεστών προκειμένου να επηρεάζουν και να παρακολουθούν τις μεταρρυθμιστικές διαδικασίες της αποκέντρωσης.

Η συνεργασία μεταξύ των τοπικών αρχών και των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών σε τοπικό επίπεδο έχει καίρια σημασία στο πλαίσιο της εδαφικής ανάπτυξης καθώς διασφαλίζει τη μέγιστη δυνατή αποτελεσματικότητα της βοήθειας και ενισχύει την τοπική δημοκρατία.

Εκπαίδευση σε θέματα ανάπτυξης

Το 2012 οι υπηρεσίες της Επιτροπής δημοσίευσαν το έγγραφο εργασίας σχετικά με την «Εκπαίδευση σε θέματα ανάπτυξης και ευαισθητοποίησης» στο οποίο παρουσιάζονται με συστηματικό τρόπο τα πιο σημαντικά θέματα και προκλήσεις του σημαντικού αυτού τομέα.

Η εισηγήτρια υπενθυμίζει ότι στη γραπτή δήλωσή του σχετικά με την «εκπαίδευση σε θέματα ανάπτυξης και τον ενεργό πολίτη του κόσμου», το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζητεί την κατάρτιση μιας ευρωπαϊκής στρατηγικής για την εκπαίδευση σε θέματα ανάπτυξης και ευαισθητοποίησης που κατά κύριο λόγο θα εστιάζει στην κριτική ανάλυση της αναπτυξιακής πολιτικής και, ειδικότερα, της συνοχής της αναπτυξιακής πολιτικής. Οι οικονομικοί πόροι που διατίθενται για την εκπαίδευση σε θέματα ανάπτυξης και ευαισθητοποίησης πρέπει να αυξηθούν προκειμένου να επιτευχθούν αυτοί οι φιλόδοξοι στόχοι.

Η εισηγήτρια υπενθυμίζει τον σημαντικό ρόλο των ευρωπαϊκών τοπικών αρχών για την προώθηση της εκπαίδευσης σε θέματα ανάπτυξης και της ευαισθητοποίησης.

Έγγραφα προγραμματισμού και μέσα παροχής βοήθειας

Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι η διαπραγμάτευση σχετικά με τα μέσα χρηματοδότησης των εξωτερικών δράσεων είναι σε εξέλιξη, η παρούσα έκθεση αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία για να απευθυνθούν συστάσεις στην Επιτροπή και στην ΕΥΕΔ σχετικά με την προσεχή περίοδο προγραμματισμού.

Η εισηγήτρια τονίζει ότι είναι εξαιρετικά σημαντικό να βελτιωθεί η συμπληρωματικότητα μεταξύ των θεματικών και των γεωγραφικών προγραμμάτων προκειμένου να αποφευχθούν επιζήμια κενά χρηματοδότησης στις χώρες στις οποίες η Επιτροπή θα σταματήσει τη διμερή βοήθεια. Η εισηγήτρια υπογραμμίζει επίσης την ανάγκη ενός πιο αποτελεσματικού συντονισμού μεταξύ των θεματικών και των περιφερειακών προγραμμάτων.

Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στη χρήση ενός μείγματος χρηματοδοτικών μέσων προκειμένου να ενισχυθούν όσο το δυνατόν περισσότερες οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και τοπικές αρχές. Επίσης τα εν λόγω χρηματοδοτικά μέσα πρέπει να καθοριστούν μέσω ενός ανοιχτού διαλόγου με οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και τοπικές αρχές.

Η εισηγήτρια θεωρεί ότι οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών πρέπει να συμμετάσχουν και αυτές στη συζήτηση που είναι σε εξέλιξη για τον συνδυασμό μέσων η οποία πρέπει να επικεντρωθεί στην αναβάθμιση της δημοκρατικής συμμετοχής σε κρατικό και περιφερειακό επίπεδο και να συνεισφέρει πρωτίστως στην εξάλειψη της φτώχειας.

Οι συμβάσεις χρηστής διακυβέρνησης και ανάπτυξης, οι συμβάσεις τομεακών μεταρρυθμίσεων και οι συμβάσεις δημιουργίας κρατικού μηχανισμού πρέπει να χρησιμοποιηθούν προκειμένου να ενισχυθούν οι μεταρρυθμίσεις για την αποκέντρωση στις χώρες, ώστε να υποστηριχθούν με πιο αποτελεσματικό τρόπο το δυναμικό και οι ανάγκες των τοπικών αρχών στις χώρες εταίρους.

Η εισηγήτρια ενθαρρύνει την Επιτροπή να συνεχίσει να στηρίζει τις εταιρικές σχέσεις μεταξύ των τοπικών αρχών των ευρωπαϊκών κρατών και των αντίστοιχων αρχών των κρατών εταίρων οι οποίες έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές σε σχέση με τη δημιουργία υποδομών και τη μείωση της φτώχειας.

Η εισηγήτρια ενθαρρύνει επίσης την ανταλλαγή γνώσεων ανάμεσα στις τοπικές αρχές των νέων κρατών μελών με τις τοπικές αρχές των παλαιότερων κρατών μελών σε ό,τι αφορά τις πρακτικές αναπτυξιακής συνεργασίας προκειμένου να καλυφθεί το χάσμα που αφορά την τεχνογνωσία.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	17.9.2013
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	25 0 0
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Thijs Berman, Michael Cashman, Ricardo Cortés Lastra, Corina Creţu, Leonidas Donskis, Mikael Gustafsson, Filip Kaczmarek, Miguel Angel Martínez Martínez, Gay Mitchell, Norbert Neuser, Maurice Ponga, Jean Roatta, Birgit Schnieber-Jastram, Michèle Striffler, Keith Taylor, Patrice Tirolien, Ivo Vajgl
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Philippe Boulland, Enrique Guerrero Salom, Edvard Kožušník, Krzysztof Lisek, Isabella Lövin, Judith Sargentini
Αναπληρωτές (άρθρο 187, παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Emma McClarkin, Jarosław Leszek Wałęsa