SPRAWOZDANIE w sprawie zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego oraz praw w tej dziedzinie

26.9.2013 - (2013/2040(INI))

Komisja Praw Kobiet i Równouprawnienia
Sprawozdawczyni: Edite Estrela

Procedura : 2013/2040(INI)

Przebieg prac nad dokumentem podczas sesji

Dokument w ramach procedury :

A7-0306/2013

Teksty złożone :

A7-0306/2013

Debaty :

PV 21/10/2013 - 16
CRE 21/10/2013 - 16

Głosowanie :

PV 22/10/2013 - 8.3
CRE 22/10/2013 - 8.3
Wyjaśnienia do głosowania

Teksty przyjęte :

PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO
UZASADNIENIE
OPINIA MNIEJSZOŚCI
OPINIA Komisji Rozwoju
WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

w sprawie zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego oraz praw w tej dziedzinie

(2013/2040(INI))

Parlament Europejski,

– uwzględniając Powszechną Deklarację Praw Człowieka przyjętą w 1948 r., a w szczególności art. 2 i 25,

– uwzględniając art. 2 ust. 2, art. 3 i art. 12 Międzynarodowego Paktu Praw Gospodarczych, Społecznych I Kulturalnych Organizacji Narodów Zjednoczonych, przyjętego w 1966 r., w rozumieniu komentarza ogólnego nr 14 Komitetu Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych ONZ,

– uwzględniając art. 2, art. 12 ust. 1 i art. 16 ust. 1 Konwencji ONZ w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet (CEDAW) z 1979 r., dotyczącej zdrowia, małżeństwa i życia rodzinnego kobiet, oraz uwzględniając zalecenia ogólne nr 21 (1994 r.) i 24 (1999 r.),

– uwzględniając art. 2, 12 i 24 Konwencji o prawach dziecka przyjętej w 1989 r., dotyczącej niedyskryminacji, prawa dziecka do bycia wysłuchanym, ochrony zdrowia matek, niemowląt i dzieci, a także dostępu do edukacji i usług z zakresu planowania rodziny,

– uwzględniając deklarację i program działań Międzynarodowej Konferencji na temat Ludności i Rozwoju ONZ (Kair, 13 września 1994 r.), dokumenty konferencji przeglądowych, rezolucję sesji specjalnej Zgromadzenia Ogólnego ONZ (ICPD+5) z czerwca 1999 r. oraz rezolucję Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 65/234 w sprawie działań następczych po Międzynarodowej Konferencji na temat Ludności i Rozwoju po 2014 r. (grudzień 2010 r.),

– uwzględniając Deklarację pekińską i platformę działań przyjęte na IV światowej konferencji na temat kobiet dnia 15 września 1995 r. oraz rezolucje Parlamentu z dnia 18 maja 2000 r. w sprawie skutków przyjęcia platformy działania z Pekinu[1], z dnia 10 marca 2005 r. w sprawie wniosków z IV Światowej Konferencji na temat Kobiet – Platforma działania (Pekin + 10)[2] oraz z dnia 25 lutego 2010 r. w sprawie Pekinu + 15 – Platformy działania ONZ na rzecz równości płci[3],

– uwzględniając milenijne cele rozwoju przyjęte na Milenijnym Szczycie Organizacji Narodów Zjednoczonych we wrześniu 2000 r.,

– uwzględniając parlamentarne oświadczenia o zobowiązaniach dotyczące „wdrożenia programu działania Międzynarodowej Konferencji na temat Ludności i Rozwoju (ICPD)” z Ottawy (2002 r.), Strasburga (2004 r.), Bangkoku (2006 r.), Addis Abeby (2009 r.) i Stambułu (2012 r.),

– uwzględniając sprawozdanie specjalnego sprawozdawcy Organizacji Narodów Zjednoczonych pt. „Prawo do edukacji” (A/65/162 (2010 r.)),

– uwzględniając globalną strategię Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) na rzecz zdrowia kobiet i dzieci, zainicjowaną w 2010 r.,

– uwzględniając sprawozdanie Europejskiego Biura Regionalnego Światowej Organizacji Zdrowia i niemieckiego Federalnego Biura ds. Edukacji Zdrowotnej (BZgA) pt. „Standardy edukacji seksualnej w Europie: wskazówki dla decydentów oraz władz i specjalistów zajmujących się edukacją i zdrowiem”, opublikowane w 2010 r.,

– uwzględniając ust. 16 sprawozdania okresowego specjalnego sprawozdawcy Organizacji Narodów Zjednoczonych pt. „Prawo do korzystania z najwyższego osiągalnego poziomu ochrony zdrowia fizycznego i psychicznego” (A/66/254 (2011 r.)),

– uwzględniając sprawozdanie specjalnego sprawozdawcy Organizacji Narodów pt. „Prawo do korzystania z najwyższego osiągalnego poziomu ochrony zdrowia fizycznego i psychicznego”, (A/HRC/17/25 (2011 r.)),

– uwzględniając sprawozdanie Wysokiej Komisarz Narodów Zjednoczonych ds. Praw Człowieka z dnia 17 listopada 2011 r. pt. „Dyskryminujące przepisy i praktyki oraz akty przemocy wymierzone przeciw osobom o odmiennej orientacji seksualnej i tożsamości płciowej” (A/HR/C/19/41),

– uwzględniając rezolucję Rady Praw Człowieka Organizacji Narodów Zjednoczonych nr 21/6 z dnia 21 września 2012 r. pt. „Możliwe do uniknięcia przypadki zgonów i zachorowań matek w okresie okołoporodowym i prawa człowieka”,

– uwzględniając sprawozdanie Funduszu Ludnościowego Organizacji Narodów Zjednoczonych pt. „Sytuacja ludnościowa na świecie w 2012 r.: z wyboru, nie z przypadku” z dnia 14 listopada 2012 r.,

– uwzględniając ust. 45–50 sprawozdania specjalnego sprawozdawcy Organizacji Narodów Zjednoczonych pt. „Stosowanie tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania” (A/HRC/22/53 (2013 r.)),

– uwzględniając Konwencję o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, w szczególności art. 9 dotyczący prawa do wolności sumienia i wyznania,

– uwzględniając rezolucję Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy nr 1399 z 2004 r. pt. „Europejska strategii wspierania zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz praw w tej dziedzinie”,

– uwzględniając rezolucję Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy nr 1607 z 2008 r. pt. „Dostępność bezpiecznej i legalnej aborcji w Europie”,

– uwzględniając art. 2, 5 i 152 Traktatu WE,

– uwzględniając art. 8, 9 i 19 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej dotyczące zwalczania dyskryminacji ze względu na płeć oraz ochrony zdrowia ludzkiego,

– uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej,

– uwzględniając Konsensus europejski w sprawie rozwoju (2005 r.),

– uwzględniając konkluzje Rady dotyczące roli UE w kontekście zdrowia na świecie przyjęte na 3011. posiedzeniu Rady do Spraw Zagranicznych, które odbyło się dnia 10 maja 2010 r.,

– uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 1567/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie pomocy w odniesieniu do polityk oraz działań i praw dotyczących zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego w krajach rozwijających się[4],

– uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 1922/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. ustanawiające Europejski Instytutu ds. Równości Kobiet i Mężczyzn[5],

– uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 851/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. ustanawiające Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób[6],

– uwzględniając rezolucje z dnia 29 września 1994 r. sprawie wyników Międzynarodowej Konferencji na temat Ludności i Rozwoju w Kairze[7] oraz z dnia 4 lipca 1996 r. w sprawie działań następczych po tej Konferencji[8],

– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz praw w tej dziedzinie[9],

– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 10 lutego 2004 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób[10],

– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 4 września 2008 r. w sprawie poprawy zdrowia matek przed spotkaniem wysokiego szczebla poświęconego milenijnym celom rozwoju w dniu 25 września 2008 r.[11],

– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 5 kwietnia 2011 r. w sprawie priorytetów oraz zarysu ram nowej polityki UE w dziedzinie walki z przemocą wobec kobiet[12],

– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 marca 2012 r. w sprawie równości kobiet i mężczyzn w Unii Europejskiej – 2011 r.[13],

– uwzględniając sprawozdanie Wysokiej Komisarz Narodów Zjednoczonych ds. Praw Człowieka pt. „Dyskryminujące przepisy i praktyki oraz akty przemocy wymierzone przeciw osobom o odmiennej orientacji seksualnej i tożsamości płciowej” (A/HR/C/19/41),

– uwzględniając art. 48 Regulaminu,

– uwzględniając sprawozdanie Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia oraz opinię Komisji Rozwoju (A7-0306/2013),

A. mając na uwadze, że prawa seksualne i reprodukcyjne są prawami człowieka, a ich nieprzestrzeganie stanowi naruszenie praw kobiet i dziewcząt do równego traktowania, niedyskryminacji, godności i zdrowia oraz wolności od nieludzkiego i poniżającego traktowania;

B. mając na uwadze art. 8 TFUE, który stanowi, że we wszystkich swoich działaniach Unia zmierza do zniesienia nierówności oraz wspierania równości mężczyzn i kobiet;

C. mając na uwadze, że zdrowie seksualne i reprodukcyjne oraz prawa w tej dziedzinie (ZRSP) dotyczą każdego człowieka na każdym etapie życia i w związku z tym są istotną kwestią zarówno dla kobiet, jak i dla mężczyzn; mając na uwadze, że programy ZRSP powinny być dopasowane do poszczególnych potrzeb ludzi i wyzwań, jakie stają przed nimi w różnych momentach życia;

D. mając na uwadze art. 168 TFUE, który stanowi, że Unia działa w sposób zapewniający wysoki poziom ochrony zdrowia ludzkiego i w celu poprawy zdrowia publicznego;

E. mając na uwadze, że kobiety i mężczyźni, bez względu na wiek, płeć, rasę, narodowość, klasę, kastę, wyznania religijne, stan cywilny, zawód, niepełnosprawność, nosicielstwo HIV (lub choroby przenoszonej drogą płciową), pochodzenie, status imigracyjny, język, orientację seksualną oraz tożsamość płciową, mają prawo do dokonywania świadomych i odpowiedzialnych wyborów dotyczących własnego zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz do korzystania w tym celu z wszystkich środków i możliwości;

F. mając na uwadze, że nierówne traktowanie kobiet i mężczyzn jest główną przyczyną niespełnienia kobiet i nastolatek w dziedzinie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego; mając na uwadze, że stereotypowe postrzeganie kobiecości i męskości, w szczególności seksualności dziewcząt i kobiet, stanowi poważną przeszkodę w spełnieniu ZSRP;

G. mając na uwadze, że zgodnie ze sprawozdaniem specjalnego sprawozdawcy ONZ z 2010 r. pt. „Prawo do edukacji” prawo do kompleksowej edukacji seksualnej jest prawem człowieka;

H. mając na uwadze, że nieplanowane i niepożądane ciąże nadal stanowią problem dla wielu kobiet w UE, w tym nastolatek;

I. mając na uwadze, że w niemal jednej trzeciej państw członkowskich środki antykoncepcyjne nie są refundowane, co stanowi poważną barierę w uzyskaniu dostępu do nich dla niektórych grup kobiet, w tym kobiet o niskich dochodach, nastolatek oraz kobiet żyjących w związkach, w których występuje przemoc;

J. mając na uwadze, że ze względu na biologiczne uwarunkowania reprodukcyjne człowieka oraz ze względu na uwarunkowany płcią kontekst społeczny, prawny i gospodarczy braki w ZSRP przeważnie dotykają kobiet;

K. mając na uwadze, że kompleksowa, dostosowana do wieku, oparta na dowodach, odpowiednia pod kątem naukowym i obiektywna edukacja seksualna, dobrej jakości usługi w zakresie planowania rodziny oraz dostęp do środków antykoncepcyjnych pomagają zapobiegać nieplanowanym i niepożądanym ciążom, zmniejszają liczbę aborcji, przyczyniają się do zapobiegania zakażeniu wirusem HIV oraz rozprzestrzenianiu się chorób przenoszonych drogą płciową; mając również na uwadze, że nauczenie młodzieży odpowiedzialności za własne zdrowie seksualne i reprodukcyjne przynosi długoterminowe skutki, trwa przez całe ich życie oraz wywiera pozytywny wpływ na społeczeństwo;

L. mając na uwadze, że według Funduszu Ludnościowego Narodów Zjednoczonych (UNFPA), a także Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), 287 000 kobiet umiera co roku wskutek komplikacji związanych z ciążą i urodzeniem dziecka;

M. mając na uwadze, że około pięć milionów młodych ludzi w wieku od 15 do 24 lat oraz dwa miliony nastolatków w wieku od 10 do 19 lat jest zakażonych wirusem HIV[14] i nie korzysta z usług w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego ani usług zdrowotnych w zakresie HIV, ponieważ usługi te nie zaspokajają w sposób kompleksowy indywidualnych potrzeb tych ludzi w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego;

N. mając na uwadze, że pomimo międzynarodowych zobowiązań, między państwami członkowskimi, a także w ich obrębie, występują rozbieżności co do standardów zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz nierówności w zakresie praw seksualnych i reprodukcyjnych przysługującym kobietom w Europie, w tym nierówności w dostępie do opieki w zakresie zdrowia reprodukcyjnego, antykoncepcji i aborcji, które zależą od kraju zamieszkania, dochodów, wieku, statusu migracyjnego i innych czynników;

O. mając na uwadze większe prawdopodobieństwo, że nastoletnie matki nie ukończą szkoły średniej i że będą żyły w ubóstwie;

P. mając na uwadze, że kobiety mające status migrantek lub uchodźców, a także kobiety bez dokumentów, znajdują się w niepewnej sytuacji ekonomicznej i społecznej, w której obawy dotyczące zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego są często minimalizowane lub ignorowane;

Q. mając na uwadze, że zarówno w Europie, jak i na całym świecie rośnie sprzeciw wobec praw w dziedzinie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego, a celem tego sprzeciwu jest pozbawienie kobiet i mężczyzn podstawowych praw seksualnych i reprodukcyjnych, do przestrzegania których państwa członkowskie zobowiązały się w porozumieniach międzynarodowych;

R. mając na uwadze, że ZRSP są kluczowymi czynnikami prowadzącymi do równouprawnienia kobiet i mężczyzn, eliminacji ubóstwa oraz wzrostu i rozwoju gospodarczego;

S. mając na uwadze, że kobiety i mężczyźni powinni w równym stopniu ponosić odpowiedzialność za zapobieganie niepożądanym ciążom; mając na uwadze, że środki antykoncepcyjne są w większości stosowane przez kobiety;

T. mając na uwadze, że zapobieganie niepożądanym ciążom polega nie tylko na świadczeniu usług z zakresu antykoncepcji i przekazywaniu informacji, lecz również na kompleksowej edukacji seksualnej, a także wsparciu materialnym i finansowym, udzielanym kobietom ciężarnym, które znajdują się w potrzebie;

U. mając na uwadze, że w trzech państwach członkowskich (w Irlandii, Polsce i na Malcie) bezpieczna aborcja jest, poza bardzo ściśle określonymi wypadkami, zakazana; mając na uwadze, że kilku państwach członkowskich aborcja pozostaje zgodna z prawem, lecz dostęp do niej jest coraz trudniejszy ze względu na utrudnienia regulacyjne lub praktyczne, takie jak nadużywanie prawa do odmowy działania sprzecznego z własnym sumieniem, obowiązkowe okresy oczekiwania na zabieg lub nieobiektywne doradztwo, a inne państwa członkowskie rozważają jeszcze możliwość ograniczenia dostępu do aborcji;

V. mając na uwadze, że warunki społeczno-ekonomiczne oraz warunki pracy utrudniają wielu kobietom i młodym parom decyzję o zostaniu rodzicem;

W. mając na uwadze, że w niektórych państwach członkowskich umieralność matek nadal stanowi poważny problem oraz wyzwanie dla europejskiej polityki na rzecz rozwoju;

X. mając na uwadze, że przemoc seksualna stanowi poważne naruszenie praw człowieka i ma druzgocący wpływ na seksualność, godność, zdrowie psychiczne, autonomię i zdrowie reprodukcyjne kobiet i dziewcząt; mając na uwadze, że szkodliwe tradycyjne praktyki, takie jak okaleczanie narządów płciowych kobiet / obrzezanie kobiet czy też wczesne lub przymusowe małżeństwo, mają szkodliwy wpływ na samopoczucie i poczucie własnej wartości, kontakty seksualne, ciążę, poród i przez całe życie stanowią zagrożenie dla zdrowia kobiety, a także dla poszczególnych społeczności i społeczeństwa jako całości;

Y. mając na uwadze, że przemoc wobec kobiet, w szczególności przemoc domowa i gwałt, stanowi powszechny problem, oraz że wzrasta liczba kobiet narażonych na zakażenie wirusem HIV i inne choroby przenoszone drogą płciową na skutek ryzykownych zachowań seksualnych ze strony ich partnerów; mając na uwadze, że takiej przemocy doznają również kobiety ciężarne, co zwiększa prawdopodobieństwo poronienia, urodzenia martwego dziecka lub aborcji;

Z. mając na uwadze, że rozbieżności w zakresie odsetka aborcji w poszczególnych państwach członkowskich i wysoki odsetek osób cierpiących na choroby układu rozrodczego w niektórych regionach UE wskazują na potrzebę wprowadzenia, na niedyskryminujących warunkach, niedrogich, dostępnych i dopuszczalnych usług wysokiej jakości, w tym usług z zakresu planowania rodziny, usług przyjaznych młodym ludziom, jak również kompleksowej edukacji seksualnej;

AA. mając na uwadze, że cięcia w budżecie na zdrowie publiczne pociągają za sobą ograniczenia w dostępie do opieki zdrowotnej i usług medycznych;

AB. mając na uwadze, że kobiety i dziewczynki, które trudnią się prostytucją, zażywają narkotyki lub zmieniły płeć, są bardziej narażone na choroby przenoszone drogą płciową, w tym zakażenie wirusem HIV, a ich potrzeby w zakresie ZRSP są często zaniedbywane;

AC. mając na uwadze, że badania pokazały, że kompleksowa edukacja seksualna i wysokiej jakości usługi w zakresie planowania rodziny zwiększają prawdopodobieństwo odpowiedzialnego zachowania przy pierwszych i późniejszych kontaktach seksualnych;

AD. mając na uwadze, że obecnie we wszystkich państwach członkowskich lesbijki, geje, osoby biseksualne, transpłciowe i interseksualne (LGBTI) w dalszym ciągu są ofiarami dyskryminacji i przemocy, a ich seksualność i tożsamość płciowa są przedstawiane w krytycznym świetle;

AE. mając na uwadze, że należy zwrócić uwagę nie tylko na przerywanie niepożądanych ciąż, lecz także – i przede wszystkim – na zapobieganie takim ciążom; mając na uwadze, że zapobieganie niepożądanym ciążom polega nie tylko na stosowaniu metod antykoncepcyjnych i przekazywaniu informacji, lecz również na kompleksowej edukacji seksualnej, a także wsparciu materialnym i finansowym, udzielanym ciężarnym kobietom i parom, które znajdują się w potrzebie;

AF. mając na uwadze, że młodzi ludzie są w znacznym stopniu i dość wcześnie narażeni na treści pornograficzne, zwłaszcza przez dostęp do internetu, zarówno w domu, jak i w szkole;

AG. mając na uwadze, że aborcja przeprowadzona w nieodpowiednich warunkach stanowi poważne zagrożenie dla fizycznego i psychicznego zdrowia kobiety, a nawet dla jej życia;

AH. mając na uwadze, że seksualizacja dziewczynek w środkach przekazu jest zjawiskiem, które ma wpływ na rozwój emocjonalny i życie seksualne kobiet i mężczyzn oraz że utrwala ona stereotypy płciowe, dyskryminację i przemoc seksualną;

AI. mając na uwadze, że w niektórych państwach członkowskich nadal stosowana jest przymusowa lub wymuszona sterylizacja kobiet romskich i kobiet niepełnosprawnych, a także osób transpłciowych;

AJ. mając na uwadze, że dzielenie się najlepszymi praktykami przez państwa członkowskie pozwala znaleźć najlepsze rozwiązania i lepiej zabezpiecza interesy wszystkich obywateli UE;

AK. mając na uwadze, że istnieją przykłady państw członkowskich, które łączą przepisy dotyczące aborcji ze skuteczną edukacją seksualną, wysokiej jakości usługami w zakresie planowania rodziny oraz dostępnością różnych środków antykoncepcyjnych, co przyczynia się do niższego odsetka aborcji i wyższego odsetka urodzeń;

W sprawie ogólnej polityki w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz praw w tej dziedzinie w UE

1. przypomina, że „zdrowie jest podstawowym prawem człowieka, niezbędnym do korzystania z innych praw człowieka”, osiągnięcie przez UE najwyższych możliwych standardów w zakresie zdrowia zależy od pełnego uznania i wspierania zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz praw w tej dziedzinie;

2. podkreśla, że naruszanie ZRSP ma bezpośredni wpływ na życie kobiet i dziewcząt, ekonomiczną niezależność kobiet, korzystanie z usług socjalnych przez kobiety, prawo kobiet do podejmowania decyzji i uczestniczenie w życiu publicznym, słabość wobec przemocy ze strony mężczyzn, dostęp kobiet do edukacji i prawo do życia prywatnego, w związku z czym ma wpływ na całe społeczeństwo;

3. podkreśla, że wzmocnienie pozycji kobiet i dziewcząt stanowi klucz do przerwania cyklu dyskryminacji i przemocy oraz do wspierania i ochrony praw człowieka, w tym zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego;

4. uznaje, że ZRSP stanowią niezbędne elementy ludzkiej godności, które należy rozpatrywać w szerszym kontekście dyskryminacji strukturalnej i różnic w traktowaniu kobiet i mężczyzn; wzywa państwa członkowskie do ochrony ZRSP poprzez działania Agencji Praw Podstawowych oraz Europejskiego Instytutu ds. Równości Kobiet i Mężczyzn (EIGE), w szczególności poprzez udostępnienie programów i usług w zakresie zdrowia reprodukcyjnego, w tym podstawową opiekę i leki stosowane w ramach dobrowolnego planowania rodziny oraz do ochrony zdrowia matek i noworodków oraz poprzez zachowanie czujności w kwestii polityk lub przepisów, które mogą naruszać prawa w zakresie zdrowie seksualnego i reprodukcyjnego;

5. wzywa państwa członkowskie do zapewnienia wysokiej jakości usług w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego dostosowanych do potrzeb poszczególnych grup na zasadzie niedyskryminacji oraz obiektywizmu (takich jak młodzież i grupy szczególnie wrażliwe); podkreśla, że usługi te muszą zmierzać do uwydatnienia i ułatwienia czynnej roli mężczyzn i chłopców w ponoszeniu wspólnej odpowiedzialności za zachowanie seksualne i jego konsekwencje;

6. podkreśla, że polityka UE i państw członkowskich musi zapewniać wszystkim respektowanie, ochronę oraz korzystanie z ZRSP poprzez wspieranie postrzegania seksualności człowieka jako pozytywnego aspektu życia i tworzenie kultury opartej na akceptacji, szacunku, niedyskryminacji oraz braku przemocy;

7. podkreśla, że zarówno w obrębie UE, jak i w polityce zewnętrznej, o ile to możliwe, UE musi dopilnować, aby przepisy i polityka były zmieniane, przyjmowane lub uchylane z myślą o respektowaniu i zapewnieniu ochrony zdrowia i praw seksualnych i reprodukcyjnych, a także umożliwieniu wszystkim jednostkom wykonywania tych praw bez żadnej dyskryminacji z jakichkolwiek względów;

8. podkreśla, że wybory dotyczące reprodukcji powinny być dokonywane, a usługi w zakresie płodności powinny być świadczone na zasadzie niedyskryminacji i wzywa państwa członkowskie do zapewnienia dostępu do leczenia bezpłodności oraz rozrodów wspomaganych również kobietom samotnym i lesbijkom;

9. podkreśla, że macierzyństwo zastępcze jest utowarowieniem ciała kobiety i dziecka oraz stanowi zagrożenie dla cielesnej integralności kobiety i praw człowieka;

10. podkreśla, że przymusowa lub wymuszona sterylizacja osób, w tym osób transseksualnych, stanowi naruszenie praw i cielesnej integralności tych osób, oraz wzywa państwa członkowskie do uchylenia wszystkich obecnych przepisów narzucających sterylizację;

11. wyraża głębokie ubolewanie w związku z tym, że w nowym programie „Zdrowie na rzecz wzrostu” na lata 2014–2020 nie uwzględniono kwestii ZRSP oraz wzywa Komisję Europejską do uwzględnienia tych kwestii w kolejnej strategii UE na rzecz zdrowia publicznego;

12. wzywa państwa członkowskie do zapewnienia odpowiedniego pod kątem geograficznym rozłożenia dobrej jakości punktów opieki zdrowotnej oraz dobrej jakości i bezpiecznych środków transportu, aby zagwarantować równy dostęp do nich całemu społeczeństwu, w tym kobietom i dziewczętom z obszarów wiejskich;

13. zauważa, że chociaż odpowiedzialność za opracowanie i wdrożenie polityki w zakresie ZRSP leży po stronie państw członkowskich, to UE może wykorzystać swoje kompetencje w zakresie kształtowania strategii i inicjatyw politycznych w zakresie zdrowia publicznego i niedyskryminowania, obejmujących kwestie związane z ZRSP , aby wspierać lepsze wdrażanie ustawodawstwa w zakresie praw seksualnych i reprodukcyjnych oraz podnoszenie świadomości o tych kwestiach, a także politykę zmierzającą do promowania wymiany dobrych praktyk między państwami członkowskimi;

14. wzywa państwa członkowskie do zapewnienia dostępu do usług w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego w oparciu o prawa człowieka i bez dyskryminacji ze względu na pochodzenie etniczne, status mieszkaniowy, status migracyjny, wiek, niepełnosprawność, orientację seksualną, tożsamość płciową, stan zdrowia lub stan cywilny;

15. podkreśla, że w polityce dotyczącej ZRSP należy uwzględnić poszczególne grupy i rodzaje ryzyka związanego z ich tożsamością lub sytuacją, w szczególności mniejszości etnicznych, kobiet ciężarnych, lesbijek, kobiet biseksualnych lub transpłciowych, dzieci i młodzieży, osób LGBTI, osób trudniących się prostytucją, więźniów, migrantów, oraz osób przyjmujących narkotyki dożylnie;

16. apeluje do rządów państw członkowskich i państw kandydujących o rozwijanie we współpracy z pluralistycznymi organizacjami społeczeństwa obywatelskiego wysokiej jakości krajowej polityki w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego, udostępnianie wyczerpujących informacji o skutecznych i odpowiedzialnych możliwościach planowania rodziny, aby zagwarantować równy dostęp do szerokiej gamy wysokiej jakości środków antykoncepcyjnych i wiedzy o płodności;

17. wzywa UE i państwa członkowskie do gromadzenia i monitorowania w bardziej kompleksowy sposób informacji oraz danych statystycznych dotyczących wskaźników zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego (odsetka chorób przenoszonych drogą płciową, aborcji i stosowanych środków antykoncepcyjnych, niezaspokojonego zapotrzebowania na środki antykoncepcyjne, ciąży nastolatek itd.), w podziale co najmniej na płeć i wiek;

18. wyraża zaniepokojenie ograniczeniami w dostępie do opieki w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz do środków antykoncepcyjnych w krajach przystępujących; apeluje do rządów tych państw o przyjęcie środków ustawodawczych i politycznych gwarantujących powszechny dostęp do opieki w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz o systematyczne gromadzenie informacji koniecznych do poprawy sytuacji w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego;

19. wzywa państwa członkowskie do zapewnienia trwałego finansowania usług publicznych oraz organizacji społeczeństwa obywatelskiego, które świadczą usługi w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego;

20. wzywa państwa członkowskie do współpracy z Komisją Europejską, Europejskim Instytutem ds. Równości Kobiet i Mężczyzn i społeczeństwem obywatelskim, aby opracować europejską strategię na rzecz propagowania ZRSP i aby wspierać opracowywanie i wdrażanie kompleksowych krajowych strategii w tym zakresie; sugeruje, aby upoważnić Europejski Instytut ds. Równości Kobiet i Mężczyzn do gromadzenia i analizowania danych i najlepszych praktyk oraz do utworzenia bazy danych z całej Europy, aby lepiej zrozumieć przeszkody utrudniające wprowadzenie programów zapobiegawczych i leczniczych w dziedzinie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego do systemów podstawowej opieki zdrowotnej;

21. podkreśla, że obecne środki oszczędnościowe, narzucone państwom członkowskim przez instytucje UE, mają negatywny wpływ, zwłaszcza w przypadku kobiet, na jakość, przystępność cenową oraz dostępność usług medycznych, informacji i programów dotyczących zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego, jak również na organizacje działające w zakresie planowania rodziny i wsparcia, organizacje pozarządowe, a także na niezależność ekonomiczną kobiet; podkreśla, że państwa członkowskie powinny poczynić niezbędne kroki, aby dostęp do usług w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego nie był zagrożony;

22. wzywa państwa członkowskie do opracowania strategii w zakresie ZRSP, której towarzyszyć będzie odrębny budżet, plan wdrożenia i system monitorowania;

23. podkreśla, że jest istotne, aby kobiety miały dostęp do corocznych badań ginekologicznych i mammograficznych, a ograniczanie finansowania tych badań pod pretekstem kryzysu i cięć budżetowych uznaje za niedopuszczalne;

24. zachęca państwa członkowskie do dzielenia się najlepszymi praktykami, najlepszymi pakietami środków w dziedzinie polityki zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego;

25. z uwagi na wpływ kryzysu finansowego i ekonomicznego na sektor zdrowia publicznego wzywa państwa członkowskie i państwa kandydujące do zapewnienia wszystkim grupom społecznym, w tym kobietom mieszkającym na obszarach wiejskich, młodzieży, mniejszościom etnicznym, migrantom, osobom niepełnosprawnym oraz osobom wykluczonym społecznie – nieodpłatnie lub za przystępną cenę – odpowiednich informacji i usług dotyczących środków antykoncepcyjnych oraz innych usług w zakresie zdrowia reprodukcyjnego, takich jak coroczne badania ginekologiczne i mammograficzne, a także w zakresie środków zapobiegawczych, diagnoz i leczenia chorób przenoszonych drogą płciową, obejmujących wysokiej jakości fachowe porady;

26. podkreśla, że zdrowie i prawa seksualne i reprodukcyjne są podstawowymi prawami kobiet i mężczyzn, których nie można ograniczać ze względów religijnych, na przykład poprzez zawieranie konkordatów;

27. podkreśla, że zapewnienie kobietom, dziewczętom oraz parom podstawowej swobody w podejmowaniu decyzji o życiu seksualnym i reprodukcyjnym, w tym decyzji, czy i kiedy mieć dzieci, pozwala im nadal się kształcić lub pracować, co przyczynia się do równouprawnienia płci, zmniejszenia ubóstwa, integracji społecznej oraz zrównoważonego rozwoju; zauważa, że możliwość wyboru posiadania mniejszej liczby dzieci oraz większych odstępów czasowych między ich narodzinami może pozwolić rodzinom inwestować w większym zakresie w edukację i zdrowie każdego dziecka;

W sprawie nieplanowanej i niepożądanej ciąży: dostęp do środków antykoncepcyjnych i bezpiecznej aborcji

28. podkreśla, że zgodnie z międzynarodowym prawem dotyczącym praw człowieka poszanowanie prawa kobiet do swobodnego i odpowiedzialnego decydowania o tym ile dzieci chcą mięć, kiedy i w jakich odstępach czasu jest niezbędne dla ich rozwoju osobistego, a także społecznego i gospodarczego;

29. podkreśla, że dobrowolne planowanie rodziny zapobiega nieplanowanym i niepożądanym ciążom oraz zmniejsza potrzebę aborcji;

30. wzywa państwa członkowskie, aby nie utrudniały kobietom ciężarnym zdecydowanym na poddanie się aborcji przemieszczania się do pozostałych państw członkowskich lub innych krajów, w których ten aborcja jest legalna;

31. wzywa państwa członkowskie do wspierania badań naukowych nad środkami antykoncepcyjnymi dla kobiet i mężczyzn, aby ułatwić podział obciążeń w zakresie odpowiedzialności za antykoncepcję;

32. podkreśla, że aborcji w żadnym wypadku nie należy promować jako metody planowania rodziny;

33. uważa, że państwa członkowskie powinny wdrażać politykę i środki mające na celu zapobieżenie aborcji z powodów społecznych lub ekonomicznych, wspierając matki i pary znajdujące się w trudnej sytuacji;

34. zaleca, aby zgodnie z prawami człowieka i zdrowiem publicznym wysokiej jakości usługi aborcyjne były legalne, bezpieczne i dostępne dla wszystkich w ramach systemów opieki zdrowotnej państw członkowskich, w tym również dla kobiet, które nie mieszkają w danym państwie, a które często poszukują takich usług w innych państwach ze względu na ograniczenia w ustawach aborcyjnych w krajach, z których pochodzą, co pozwoli uniknąć nielegalnych aborcji, które stanowią poważne zagrożenie dla fizycznego i psychicznego zdrowia kobiet;

35. podkreśla, że nawet w przypadku legalnej aborcji uzyskanie dostępu do usług tego typu jest utrudniane lub opóźniane ze względu np. na powszechne korzystanie z prawa do odmowy działania sprzecznego z własnym sumieniem, medycznie nieuzasadniony czas oczekiwania na zabieg lub nieobiektywne doradztwo w tym zakresie; podkreśla, że państwa członkowskie powinny regulować i monitorować korzystanie z prawa do odmowy działania sprzecznego z własnym sumieniem w kluczowych zawodach, aby zagwarantować przestrzeganie prawa jednostki do opieki zdrowotnej w zakresie reprodukcji, a także aby zapewnić dostęp do legalnych usług świadczonych na odpowiednim poziomie oraz do państwowego, wysokiej jakości systemu wydawania skierowań lekarskich; podkreśla, że prawo do odmowy działania sprzecznego z własnym sumieniem stanowi indywidualne prawo, a nie politykę grupową oraz że udzielanie porad powinno mieć charakter poufny i nie podlegać ocenom; wyraża zaniepokojenie faktem, że w całej UE w szpitalach i klinikach podlegających kościołowi personel medyczny jest zmuszany od odmawiania usług w zakresie ZRSP;

36. wzywa państwa członkowskie do przyjęcia przepisów mających na celu zaspokojenie specyficznych potrzeb osób wymagających szczególnej troski, zagrożonych marginalizacją, wykluczeniem społecznym i ekonomicznym, ze szczególnym odniesieniem do kobiet młodych z obszarów wiejskich, których dostęp do nowoczesnych środków antykoncepcyjnych może być utrudniony z przyczyn ekonomicznych i społecznych, szczególnie przy aktualnym kryzysie gospodarczym;

37. wzywa państwa członkowskie do dopilnowania, aby lekarze dokonujący aborcji i świadczący usługi związane z aborcją nie byli pociągani do odpowiedzialności karnej ani nie podlegali karom na mocy żadnych instrumentów prawa karnego za świadczenie tych usług;

38. zauważa, że w krajach, w których aborcja nie jest łatwo dostępna, występuje nierówność i dyskryminacja, ponieważ w odniesieniu do aborcji istnieją dwie grupy kobiet: pierwsza, dysponująca środkami finansowymi na pokrycie kosztów podróży i legalnej aborcji na życzenie w odpowiednich warunkach sanitarnych w dowolnym kraju Europy, w którym aborcja jest dozwolona, i druga, obejmująca kobiety nieposiadające odpowiednich środków, które – niby przestępcy – muszą uciekać się do potajemnych aborcji, stanowiących poważne zagrożenie dla ich zdrowia i życia;

39. wzywa rządy państw członkowskich i krajów kandydujących o nieściganie kobiet, które dokonały nielegalnej aborcji;

40. zaleca, aby państwa członkowskie nadal udzielały informacji i świadczyły usługi niezbędne do utrzymania niskiego odsetka zgonów wśród matek oraz aby kontynuowały wysiłki mające na celu zmniejszenie odsetka zgonów wśród matek i zagwarantowanie opieki prenatalnej i poporodowej na odpowiednim poziomie;

W sprawie kompleksowej edukacji seksualnej i usług przyjaznych młodym ludziom

41. wzywa państwa członkowskie do zagwarantowania powszechnego dostępu do kompleksowych informacji, edukacji i usług z ZRSP; wzywa je do zadbania o to, aby te informacje dotyczyły różnych nowoczesnych metod planowania rodziny i doradztwa w tym zakresie, wykwalifikowanych usług położniczych oraz prawa do dostępu do doraźnej pomocy ginekologicznej i położniczej, aby obejmowały również operacje zmiany płci, a także by informacje o usługach aborcyjnych były przekazywane w sposób obiektywny i naukowy;

42. podkreśla, że udział młodzieży, wraz z innymi stronami, np. rodzicami, w opracowywaniu, wdrażaniu i ocenie programów ma istotne znaczenie dla skuteczności kompleksowej edukacji seksualnej; zachęca do korzystania z edukacji rówieśniczej jako dobrego sposobu prowadzącego do równouprawnienia i apeluje do państw członkowskich i państw kandydujących o zastosowanie rozmaitych środków, aby dotrzeć do osób młodych, takich jak kampanie reklamowe czy marketing społeczny, promujące używanie prezerwatyw i innych środków antykoncepcyjnych, a także poprzez inicjatywy takie jak telefony zaufania;

43. wzywa państwa członkowskie do wprowadzenia obowiązkowej edukacji seksualnej dla wszystkich uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych oraz aby temu przedmiotowi poświęcono odpowiednią uwagę w programach nauczania szkolnego; zwraca uwagę na znaczenie regularnej weryfikacji i aktualizacji programów nauczania w zakresie edukacji seksualnej, z przywiązaniem szczególnej wagi do tematu szacunku wobec kobiety oraz równości kobiet i mężczyzn;

44. podkreśla, że program edukacji seksualnej należy opracować i wdrożyć w sposób holistyczny, oparty na prawach i pozytywnym podejściu, z podkreśleniem znaczenia kształtowania umiejętności życiowych oraz uwzględnieniem zarówno psychosocjalnych, jak i biomedycznych aspektów ZRSP; podkreśla, że edukację seksualną należy realizować w atmosferze bezpieczeństwa, bez tematów tabu, z uwzględnieniem interakcji pomiędzy uczniami a nauczycielami;

45. podkreśla, że potrzeby nastolatków w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego różnią się od potrzeb dorosłych; wzywa państwa członkowskie do zapewnienia dostępu dla nastolatków do przyjaznych dla użytkownika usług z poszanowaniem prawa do zachowania poufności i prywatności tych osób;

46. wzywa państwa członkowskie do świadczenia przyjaznych dla nastolatków usług w zakresie zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego, dostosowanych do wieku, dojrzałości psychicznej i zmieniających się zdolności umysłowych, bez dyskryminacji ze względu na płeć, stan cywilny, niepełnosprawność, orientację seksualną/ tożsamość płciową, do których dostęp nie będzie wymagać zgody rodziców lub opiekunów;

47. wzywa państwa członkowskie do wprowadzenia obowiązkowej i przygotowanej wspólnie dla chłopców i dziewcząt, dostosowanej do wieku i płci edukacji seksualnej i edukacji dotyczącej emocjonalnych relacji międzyludzkich dla wszystkich dzieci i nastolatków (w szkole i poza nią);

48. zachęca państwa członkowskie, aby opracowały i wprowadziły obowiązkowe kursy doszkalające oraz studia podyplomowe w zakresie zdrowia seksualnego i praw reprodukcyjnych, skierowane do studentów medycyny oraz pracowników służby zdrowia, tak aby zapewnić w przyszłości wysoki poziom doradztwa dla kobiet i dla par, w zależności od ich stanu zdrowia oraz potrzeb osobistych i zawodowych, w zależności od tego, jak dużą rodzina planują oni mieć;

49. wzywa państwa członkowskie do podjęcia środków mających na celu usunięcie wszelkich barier utrudniających nastolatkom dostęp do bezpiecznych, skutecznych, przystępnych cenowo środków antykoncepcyjnych, w tym prezerwatyw, oraz w celu zapewnienia dostępu do zrozumiałych informacji o środkach antykoncepcyjnych;

50. przypomina państwom członkowskim, że powinny zapewnić dzieciom i młodzieży prawo do poszukiwania, otrzymywania i przekazywania informacji o seksualności, w tym o orientacji seksualnej, tożsamości płciowej oraz wyrażaniu swojej płci, w sposób dostosowany do wieku i płci;

51. wzywa państwa członkowskie do opracowania metod pracy z małoletnimi i niepełnoletnimi ciężarnymi oraz małoletnimi i niepełnoletnimi matkami, aby wspierać je w rozwiązywaniu problemów związanych z wczesnym macierzyństwem i zapobiegać przypadkom zabijania noworodków;

52. podkreśla, że edukacja seksualna musi obejmować zwalczanie stereotypów, uprzedzeń, wszystkich form przemocy ze względu na płeć oraz przemocy wobec kobiet i dziewczynek, wyjaśniać i potępiać dyskryminację ze względu na płeć i orientację seksualną i bariery strukturalne uniemożliwiające faktyczną równość, w szczególności między kobietami a mężczyznami, a także podkreślać znaczenie wzajemnego szacunku i wspólnej odpowiedzialności;

53. podkreśla, że edukacja seksualna musi obejmować niedyskryminujące informacje i przedstawiać pozytywny wizerunek osób LGBTI, aby skutecznie wspierać i chronić prawa młodych osób LGBTI;

54. podkreśla tym samym, że edukacja seksualna jest szczególnie niezbędna, ponieważ młodzi ludzie mają wcześnie dostęp do pornograficznych i poniżających treści, zwłaszcza za pośrednictwem internetu; podkreśla, że edukacja seksualna powinna być częścią szerszego podejścia polegającego na wspieraniu młodych ludzi w rozwoju emocjonalnym, aby umożliwić im budowanie relacji we wzajemnym szacunku dla drugiej płci; zachęca państwa członkowskie do prowadzenia kampanii uświadamiających szkodliwy wpływ pornografii na młodzież, skierowanych do rodziców i dorosłych opiekujących się młodymi ludźmi;

55. zwraca uwagę państw członkowskich na to, że kompleksowa edukacja seksualna uwzględniająca emocjonalny wymiar relacji jest kluczowa, zważywszy na zjawisko seksualizacji dziewczynek w treściach audiowizualnych i cyfrowych, do których młodzi ludzie mają powszechny dostęp;

56. apeluje do państw członkowskich, aby w ramach edukacji seksualnej położyły nacisk na profilaktykę chorób przenoszonych drogą płciową, w tym zakażenia wirusem HIV, wspierając bezpieczne zachowania seksualne oraz ułatwiając dostęp do środków ochrony;

W sprawie zapobiegania i leczenia chorób przenoszonych drogą płciową

57. wzywa państwa członkowskie do zapewnienia natychmiastowego i powszechnego dostępu do leczenia chorób przenoszonych drogą płciową oraz do bezpiecznego i obiektywnego świadczenia usług w tym zakresie;

58. wzywa państwa członkowskie do utrzymania i podwyższenia jakości i poziomu informacji publicznej oraz do nasilenia polityki mającej na celu rozpowszechnienie opartej na najnowszych odkryciach i praktykach w medycynie wiedzy o chorobach przenoszonych drogą płciową, w szczególności o wirusie HIV, o sposobach, w jaki choroby te są przenoszone, a także o metodach zapobiegawczych oraz o metodach uniknięcia niechcianej ciąży;

59. wzywa państwa członkowskie do zapewnienia działań prewencyjnych innych niż dobrowolne poradnictwo i badania;

60. wzywa Komisję i państwa członkowskie do podjęcia działań w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz praw seksualnych i reprodukcyjnych, jakie przysługują nosicielom wirusa HIV i osobom chorym na AIDS, oraz do skoncentrowania wysiłków na potrzebach kobiet oraz osób znajdujących się w grupie ryzyka, w tym mężczyzn utrzymujących kontakty seksualne z innymi mężczyznami, osób trudniących się prostytucją, imigrantów oraz osób przyjmującym narkotyki dożylnie, w szczególności poprzez ułatwienie dostępu do badań i leczenia oraz likwidację czynników społeczno-ekonomicznych przyczyniających się do zwiększenia ryzyka zarażenia wirusem HIV i zachorowania na AIDS przez kobiety i osoby znajdujące się w grupie ryzyka, takich jak nierówne traktowanie kobiet i mężczyzn oraz dyskryminacja;

61. wzywa UE do promowania i inwestowania w badania i rozwój nowych oraz ulepszonych, przystępnych cenowo, łatwo dostępnych i wysokiej jakości technologii zapobiegawczych oraz diagnostykę i leczenie HIV i AIDS, innych chorób przenoszonych drogą płciową, jak również lekceważonych chorób tropikalnych, aby zminimalizować wpływ tych chorób na zdrowie matki i dziecka;

62. wzywa państwa członkowskie do opracowania skutecznych, kompleksowych strategii zapobiegania zakażeniu wirusem HIV oraz uchylenia regulacji i przepisów, które karają lub piętnują nosicieli wirusa HIV i osoby chore na AIDS, na przykład przepisów przewidujących pociąganie do odpowiedzialności karnej osoby przenoszącej wirusa HIV lub narażającej inne osoby na zakażenie wirusem HIV, z uwagi na to, przepisy tego rodzaju uznano za nieskuteczne, a nawet przynoszące odwrotny skutek do zamierzonego;

63. wzywa Komisję i państwa członkowskie do ułatwienia dostępu do informacji, szczepionek oraz odpowiednich form opieki, aby zapobiegać zakażeniu wirusa HIV u dzieci w trakcie trwania ciąży oraz aby w przypadku zakażenia wirusem podjąć leczenie niezwłocznie po urodzeniu;

W sprawie przemocy związanej z prawami seksualnymi i reprodukcyjnymi

64. potępia wszelkiego rodzaju naruszanie nietykalności cielesnej kobiet, a także szkodliwe praktyki mające na celu kontrolę nad seksualnością kobiet i nad samodzielnym podejmowaniem przez nie decyzji o reprodukcji, a w szczególności okaleczanie narządów płciowych kobiet; podkreśla, że stanowi to poważne naruszenie praw człowieka i że państwa członkowskie mają obowiązek zająć się tym niezwłocznie;

65. zaleca państwom członkowskim dopilnowanie, aby kobiety i mężczyźni z wszystkich grup społecznych i etnicznych udzielali świadomej zgody na wszystkie medyczne usługi i procedury, takie jak usługi z zakresu antykoncepcji, sterylizacja i aborcja; wzywa państwa członkowskie do opracowania procedur zapewniających ochronę przed nieludzkimi i poniżającymi zabiegami w placówkach zdrowia reprodukcyjnego, ze szczególnym uwzględnieniem ośrodków detencyjnych, więzień oraz zakładów opieki nad osobami chorymi psychicznie i osobami starszymi;

66. przypomina, że przemoc seksualna lub seksualna kontrola nad kobietą, np. gwałt, obejmuje gwałt małżeński, okaleczanie narządów płciowych kobiet, niegodziwe traktowanie w celach seksualnych, kazirodztwo, wykorzystywanie seksualne, molestowanie seksualne, przymusowe wczesne małżeństwa lub zmuszanie dzieci do małżeństwa, mają długotrwały szkodliwy wpływ na zdrowie seksualne kobiet i dziewcząt, a także na poczucie własnej wartości i wzmocnienie ich pozycji; wzywa państwa członkowskie do podjęcia działań mających na celu ochronę kobiet przed wykorzystywaniem tego rodzaju oraz do świadczenia ofiarom usług, w połączeniu z programami edukacyjnymi na szczeblu krajowym i unijnym, oraz do skupienia wysiłków na takich środkach, które przewidują surowe kary dla sprawców, w tym penalizację przemocy seksualnej;

67. wzywa państwa członkowskie do podpisania i ratyfikowania konwencji Rady Europy w sprawie zapobiegania przemocy wobec kobiet i przemocy domowej oraz zwalczania tych zjawisk;

68. domaga się, aby państwa członkowskie i kraje kandydujące zagwarantowały kobietom, które zaszły w ciążę w wyniku gwałtu, oraz tym, których zdrowie lub życie jest poważnie zagrożone, możliwość przeprowadzenia legalnej aborcji w odpowiednich warunkach sanitarnych bez jakichkolwiek ograniczeń;

69. podkreśla, że zdrowie seksualne i reprodukcyjne oraz prawa w tej dziedzinie powinny się opierać na obowiązujących międzynarodowych instrumentach stosowanych w dziedzinie praw człowieka oraz kluczowych dokumentach politycznego porozumienia; ubolewa, że stanowisko UE sformułowane w ramach przygotowań do Konferencji ONZ w sprawie zrównoważonego rozwoju (Rio +20), podczas której zdrowie seksualne i reprodukcyjne oraz prawa w tej dziedzinie zostały uznane za kwestię przekrojową, kluczową dla pozostałych aspektów rozwoju, nie znalazło swego wyrazu w końcowym dokumencie ONZ ze względu na brak jednomyślnego stanowiska UE;

70. wzywa państwa członkowskie, aby zadbały o włączenie procedur Międzynarodowej Konferencji na temat Ludności i Rozwoju +20, Pekin +20 oraz Rio +20 do ram rozwoju na okres po 2015 r.;

W sprawie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz praw w tej dziedzinie (ZRSP) i oficjalnej pomocy rozwojowej (ODA)

71. przypomina państwom członkowskim, że inwestycje w zdrowie reprodukcyjne i planowanie rodziny należą do najbardziej opłacalnych i najbardziej efektywnych metod promowania zrównoważonego rozwoju kraju;

72. podkreśla znaczenie edukacji i uświadomienia w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego jako integralnej części programu na rzecz zdrowia kobiet w krajach rozwijających się;

73. wzywa Komisję, aby zezwoliła na specjalny przepis w kwestii zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz praw w tej dziedzinie w ramach tematycznych linii instrumentu finansowania współpracy na rzecz rozwoju, a także odpowiedniego finansowania zakrojonego na szeroką skalę programu ZRSP w ramach wszystkich stosownych instrumentów;

74. przypomina o pilnej potrzebie zatrudnienia przeszkolonych pracowników służby zdrowia w krajach rozwijających się, jak również zapobiegania emigracji wysoko wykwalifikowanych pracowników służby zdrowia poprzez oferowanie zachęt finansowych oraz szkoleń; podkreśla znaczenie zintegrowanych usług z zakresu zdrowia, na przykład związanych z wirusem HIV oraz ZRSP, jak również zaangażowania społeczeństwa, władz lokalnych, społeczności, organizacji zdrowotnych typu non-profit oraz organizacji wolontariackich wszystkich szczebli w tworzeniu systemów opieki zdrowotnej; kładzie szczególny nacisk na potrzebę ułatwienia dostępu do opieki w zakresie ZRSP na obszarach wiejskich i najbardziej oddalonych;

75. popiera zalecenie nr 1903 (2010 r.) Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy dotyczące przeznaczenia 0,7% dochodu narodowego brutto na ODA; wzywa UE do wypełnienia tego zobowiązania poprzez finansowanie i wdrażanie europejskich instrumentów działań zewnętrznych na lata 2014–2020 i Europejskiego Funduszu Rozwoju;

76. przypomina, że poważne epidemie w niektórych rozwijających się partnerskich krajach UE, w tym epidemia HIV, znacznie utrudniają ich rozwój;

77. wzywa organizacje otrzymujące środki z UE na rzecz walki z HIV/AIDS lub opieki zdrowotnej do opracowania jasnej, spójnej i przejrzystej strategii, która umożliwi włączenie ZRSP i zapobiegania HIV do ich działań;

78. wzywa UE do przyjęcia w ramach europejskiej współpracy na rzecz rozwoju podejścia opartego na prawach człowieka, które byłoby wyraźnie skoncentrowane na ZRSP oraz wyznaczało konkretne cele w tym zakresie i zwracało szczególną uwagę na usługi w zakresie planowania rodziny, śmiertelność matek i dzieci, bezpieczną aborcję, antykoncepcję, zapobieganie zakażeniu wirusem HIV i zachorowaniu na AIDS i innym chorobom przenoszonym drogą płciową oraz walkę z nimi, wykorzenienie praktyk takich jak okaleczanie narządów płciowych kobiet, wczesne i/lub przymusowe małżeństwa, selektywna aborcja ze względu na płeć płodu czy przymusowa sterylizacja;

79. wzywa delegatury UE do współpracy z poszczególnymi rządami w celu opracowania i wdrożenia strategii politycznych skupiających się na promowaniu znaczenia kobiet i dziewcząt dla społeczeństwa, aby ograniczyć różnice w traktowaniu kobiet i mężczyzn, dyskryminację kobiet i dziewcząt oraz normy społeczne, które dają pierwszeństwo chłopcom, co stanowi główną przyczynę prenatalnej selekcji płci, zabójstw dzieci płci żeńskiej oraz aborcji płodów płci żeńskiej, a także przymusowych małżeństw i okaleczania żeńskich narządów płciowych; podkreśla, że wysiłki zmierzające do ograniczenia selekcji płci nie mogą naruszać ani ograniczać praw kobiet do dostępu do zgodnych z prawem usług i technologii w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego;

80. domaga się, aby pomoc dostarczana przez UE i państwa członkowskie została zwolniona z ograniczeń nakładanych na pomoc humanitarną przez USA lub innych darczyńców, w szczególności poprzez zapewnienie dostępu do aborcji kobietom i dziewczętom, które padły ofiarą gwałtu w trakcie konfliktów zbrojnych;

81. wzywa Komisję i Europejską Służbę Działań Zewnętrznych (ESDZ) do poruszenia w dialogu na temat praw człowieka kwestii barier, jakie społeczeństwo napotyka w dostępie do usług w zakresie zdrowia reprodukcyjnego oraz w wykonywaniu praw seksualnych i reprodukcyjnych;

82. przypomina, że podczas wdrażania programu działania Międzynarodowej Konferencji na temat Ludności i Rozwoju (ICPD), która odbyła się w Kairze w 1994 r., uznano, że zdrowie seksualne i reprodukcyjne oraz prawa pokrewne są podstawą zrównoważonego rozwoju;

83. w związku z tym wzywa Komisję, aby w swoich priorytetach rozwojowych nadal uwzględniała znoszenie wszelkich barier, co umożliwi dostęp do dobrych jakościowo, przystępnych cenowo, zadowalających i łatwo dostępnych usług w zakresie ZSRP oraz prenatalnej i macierzyńskiej opieki zdrowotnej, a także do dobrowolnego planowania rodziny, bezpiecznej aborcji i usług przyjaznych dla młodych ludzi, przy jednoczesnym zwalczaniu dyskryminacji ze względu na płeć prowadzącej do selektywnych pod względem płci i niedobrowolnych aborcji, przymusowej sterylizacji i przemocy na tle seksualnym, a także przy zapewnieniu środków na ZSRP, prenatalną i macierzyńską opiekę zdrowotną oraz zapewnieniu zapobiegania HIV, leczenia, opieki i wsparcia na zasadach niedyskryminacji;

84. wzywa UE i państwa członkowskie, by zagwarantowały, że proces przeglądu operacyjnego Międzynarodowej Konferencji na temat Ludności i Rozwoju (ICPD+20) stanie się wstępem do wyczerpującego przeglądu wszystkich zagadnień związanych z pełnym korzystaniem z praw seksualnych i reprodukcyjnych, który potwierdzi zdecydowane i postępowe podejście do kwestii praw seksualnych i reprodukcyjnych dla wszystkich, będzie spójny z międzynarodowymi normami praw człowieka i podkreśli obowiązek rozliczenia się rządów z wywiązania się z ustalonych celów; apeluje szczególnie do UE i państw członkowskich o nadzór nad realizacją przeglądu w sposób oparty na zasadach partycypacji i przedstawienie rozmaitym zainteresowanym grupom, w tym społeczeństwu obywatelskiemu, kobietom czy młodzieży możliwości znaczącego uczestnictwa w tym przeglądzie; przypomina, że ramy tego przeglądu powinny opierać się na prawach człowieka, a w sposób szczególny skupiać się na prawach seksualnych i reprodukcyjnych;

85. wzywa Komisję i ESDZ, w szczególności delegatury UE na miejscu, aby zwracały baczną uwagę na ZSRP, a także prenatalną i macierzyńską opiekę zdrowotną jako na istotne czynniki integrującego i zrównoważonego rozwoju w kontekście rozwoju społecznego, rządów i praw człowieka, wzmocnienia gospodarczej pozycji młodych ludzi i kobiet na szczeblu krajowym, a także jako na istotne czynniki w obecnym unijnym procesie programowania na lata 2014–2020;

86. wzywa UE, aby dopilnowała, by dynamika liczebności populacji, zrównoważony i integracyjny rozwój, a także ZRSP były priorytetem w kształtowaniu światowych ram rozwoju na okres po 2015 r., w których wszyscy ludzie będą mogli korzystać z praw człowieka, w tym opieki w zakresie ZRSP, bez względu na status społeczny, wiek, orientację seksualną, tożsamość płciową, rasę, pochodzenie etniczne, niepełnosprawność, religię lub przekonania; nalega, by UE zajęła w tej kwestii wspólne, spójne i przywódcze stanowisko;

87. przypomina, że na całym świecie kobiety, które zajdą w niechcianą ciążę, powinny mieć dostęp do rzetelnych informacji oraz doradztwa; przypomina, że powinno się również oferować wysokiej jakości kompleksowe usługi w zakresie opieki zdrowotnej i pomocy;

88. wzywa UE oraz państwa członkowskie, aby dotrzymały swoich zobowiązań dotyczących pełnego i skutecznego wdrażania programu działania Międzynarodowej Konferencji na temat Ludności i Rozwoju oraz wyników konferencji na temat ich przeglądu;

89. wzywa Komisję i ESDZ, by wspierały zaangażowanie i przywództwo rządów krajowych, władz lokalnych i społeczeństwa obywatelskiego w zakresie realizacji i wspierania ZRSP, które mają powszechny charakter i muszą opierać się na wspólnej odpowiedzialności;

90. zwraca się do Parlamentu o zajęcie się naruszeniami ZRSP w rocznym sprawozdaniu Parlamentu na temat praw człowieka i demokracji na świecie oraz polityki UE w tym zakresie;

91. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.

[1] Dz.U. C 59 E z 23.2.2001, s. 133.
[2] Dz.U. C 320 E z 15.12.2005, s. 12.
[3] Dz.U. C 348 E z 21.12.2010, s. 11.
[4] Dz.U. L 224 z 6.9.2003, s.1.
[5] Dz.U. L 403 z 30.12.2006, s. 9.
[6] Dz.U. L 142 z 30.4.2004, s. 1.
[7] Dz.U. C 305 z 31.10.1994, s. 80.
[8] Dz.U. C 211 z 22.7.1996, s. 31.
[9] Dz.U. C 271 z 12.11.2003, s. 219.
[10] Dz.U. L 142 z 30.4.2004, s. 1.
[11] Dz.U. C 295 z 4.12.2009.
[12] Teksty przyjęte, P7_TA(2011)0127.
[13] Dz.U. C 251 E z 31.8.2013, s.1.
[14] Sprawozdanie UNICEF-u zatytułowane „Szansa w kryzysie: zapobieganie zakażeniu wirusem HIV od wczesnego dzieciństwa do dorosłości” z 2011 r.

UZASADNIENIE

Każdego roku Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju opracowuje ranking krajów pod względem stopnia nierówności w traktowaniu kobiet i mężczyzn. Wskaźnik nierówności płci mierzy się, porównując sytuację kobiet i mężczyzn w trzech aspektach życia: zdrowia reprodukcyjnego, przysługujących uprawnień i funkcjonowania na rynku pracy[1]. Niniejsze sprawozdanie koncentruje się na pierwszym z trzech elementów i związanymi z nim prawami, nie tylko w odniesieniu do praw człowieka, ale także do sposobów osiągnięcia równouprawnienia kobiet i mężczyzn.

Państwa członkowskie, należące do najlepiej rozwiniętych krajów na świecie, znajdują się w czołówce globalnego rankingu krajów pod względem stanu zdrowia reprodukcyjnego ich mieszkańców[2]. Jednakże z danych udostępnionych przez państwa członkowskie wynika, że w Europie występuje znaczna rozbieżność pod względem zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego kobiet.

Parlament Europejski (PE) wielokrotnie wyrażał już swoje wsparcie dla inwestowania w zdrowie i prawa seksualne i reprodukcyjne. Przyjęcie przez UE zdecydowanego stanowiska w sprawie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz praw w tej dziedzinie jest możliwe tylko przy silnym wsparciu ze strony tej instytucji.

Niniejsze sprawozdanie pojawiło się w bardzo ważnym momencie. Bieżąca sytuacja polityczna i gospodarcza stanowi zagrożenie dla poszanowania zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz praw w tej dziedzinie. Z powodu obecnego kryzysu finansowego i gospodarczego oraz powiązanych z nim cięć wydatków publicznych, w państwach członkowskich panuje tendencja do przyspieszania prywatyzacji służby zdrowia i ograniczania dostępu do publicznej służby zdrowia oraz obniżania jej jakości[3]. Ponadto w całej Europie zanotowano wzrost popularności konserwatywnego stanowiska w sprawie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz praw w tej dziedzinie. Sprzeciw wobec stanowiska proaborcyjnego jest coraz bardziej wyraźny i słyszalny w krajach takich jak Hiszpania i Węgry oraz na forach regionalnych, takich jak Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy, Europejskiego Komitetu Praw Socjalnych, a nawet w PE. Biorąc pod uwagę powyższe, PE tym bardziej powinien opowiedzieć się za ochroną praw seksualnych i reprodukcyjnych jako praw człowieka, a także opracować podsumowanie bieżącej sytuacji w tym zakresie na szczeblu europejskim.

Zdrowie seksualne i reprodukcyjne

Według Światowej Organizacji Zdrowia „zdrowie reprodukcyjne dotyczy systemu, procesów i funkcji reprodukcyjnych na wszystkich etapach życia. Oznacza to zatem, że ludzie mają możliwość prowadzenia odpowiedzialnego, satysfakcjonującego i bezpiecznego życia seksualnego oraz możliwość reprodukcji, w tym swobodę decydowania o tym czy, kiedy i w jakich odstępach czasu mieć potomstwo. Kobiety i mężczyźni mają bezwarunkowe prawo do otrzymywania informacji dotyczących bezpiecznych, skutecznych, niedrogich i dopuszczalnych metod kontrolowania płodności zgodnie z własnym wyborem, prawo do dostępu do takich metod oraz prawo do dostępu do takiej opieki zdrowotnej, która umożliwia kobietom bezpieczne przejście przez okres ciąży i poród oraz maksymalnie zwiększa szanse na to, by dzieci rodziły się zdrowe”[4].

Zdrowie seksualne zdefiniowano jako „stan pomyślności fizycznej, emocjonalnej, umysłowej i społecznej związanej z seksualnością; nie oznacza jedynie braku chorób, zaburzeń czy ułomności. Zdrowie seksualne wymaga pozytywnego, opartego na szacunku podejścia do seksualności i relacji seksualnych, a także możliwości czerpania przyjemności z bezpiecznych doświadczeń seksualnych pozbawionych przymusu, dyskryminacji i przemocy. Zdrowie seksualne wymaga poszanowania, ochrony i wykonywania praw seksualnych wszystkich ludzi”[5].

Prawa seksualne i reprodukcyjne

Prawa seksualne i reprodukcyjne chronią zdrowie seksualne i reprodukcyjne. Zgodnie z art. 96 pekińskiej platformy działania (1995 r.) prawa te wynikają z prawa człowieka do równego traktowania i godności.

Prawa seksualne i reprodukcyjne, w tym prawo do opieki zdrowotnej dla matek i prawo do planowania rodziny, obejmują zarówno swobody, jak i uprawnienia związane z wieloma już obowiązującymi prawami obywatelskimi, politycznymi, gospodarczymi, socjalnymi i kulturalnymi. Choć nie można ich stosować zamiennie, prawa reprodukcyjne stanowią jeden z aspektów praw seksualnych, tak jak prawa seksualne są częścią praw reprodukcyjnych[6].

Umieralność matek

Choć w większości państw członkowskich w dalszym ciągu utrzymuje się niski współczynnik umieralności matek (dwa do dziesięciu zgonów na 100 tys. żywych urodzeń)[7], w niektórych państwach członkowskich współczynnik ten jest znacznie wyższy (34 na Łotwie, 27 w Rumunii, 21 na Węgrzech i 20 w Luksemburgu). W niektórych z państw członkowskich można zanotować pozytywną tendencję, np. od 1990 do 2010 r. współczynnik umieralności matek w Rumunii spadł ze 170 do 27, na Łotwie z 54 do 34, w Bułgarii z 24 do 11, na Litwie z 34 do 8. Niestety jednocześnie w innych państwach członkowskich występują bardziej niepokojące tendencje; w przypadku Luksemburga odsetek ten wzrósł z 6 w 1990 r. do 20 w 2010 r., natomiast na Węgrzech udało się go obniżyć z 23 w latach 90. XX wieku do 10 na początku XXI wieku, jednak wzrósł on ponownie w 2010 r. do 21[8]. W swojej rezolucji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie rocznego sprawozdania dotyczącego praw człowieka i demokracji na świecie za rok 2011 oraz polityki Unii Europejskiej w tym zakresie Parlament Europejski przypomniał, że zapobieganie przypadkom zgonów i zachorowań matek w okresie okołoporodowym wymaga efektywnego promowania i skutecznej ochrony praw człowieka kobiet i dziewcząt, w szczególności ich prawa do życia, edukacji, informacji i zdrowia. PE podkreślił, że UE musi zatem odgrywać istotną rolę w dążeniach do ograniczenia komplikacji występujących przed, podczas i w następstwie ciąży i porodu, którym można zapobiec.

Gromadzenie danych

Wiele państw członkowskich nie gromadzi danych potrzebnych do przeprowadzenia pełnego pomiaru zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego. Na przykład ponad dwie trzecie państw członkowskich nie dysponuje informacjami dotyczącymi odsetka kobiet w ciąży, które odbyły co najmniej jedną wizytę u specjalisty przed porodem, a ponad jedna czwarta państw członkowskich nie posiada danych dotyczących odsetka porodów, w których uczestniczył wykwalifikowany pracownik służby zdrowia[9]. Gromadzenie takich danych może być uważane za zbędne w krajach wysoko rozwiniętych, jednak wskaźniki tego rodzaju umożliwiają stałe monitorowanie standardów zdrowia reprodukcyjnego. Państwa członkowskie powinny w bardziej kompleksowy sposób gromadzić i monitorować informacje oraz dane statystyczne dotyczące wskaźników zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego (odsetka chorób przenoszonych drogą płciową, aborcji i stosowanych środków antykoncepcyjnych, niespełnionego zapotrzebowania na środki antykoncepcyjne, ciąży nastolatek...), z podziałem przynajmniej ze względu na płeć i wiek. Aby uzyskać lepszy ogląd na sytuację w całej Unii, Europejski Instytut ds. Równości Kobiet i Mężczyzn powinien zostać upoważniony do gromadzenia i analizowania danych i najlepszych praktyk.

Edukacja seksualna

Zgodnie z prawem w większości państw członkowskich edukacja seksualna jest obowiązkowa, jednak występują różnice programowe i jakościowe. Według ostatnich badań najlepszymi praktykami w zakresie edukacji seksualnej mogą się pochwalić kraje Beneluksu, kraje nordyckie, Francja i Niemcy. Programy edukacji seksualnej w państwach członkowskich Europy Wschodniej i Południowej są często bardzo ograniczone lub w ogóle niedostępne[10].

Wyższy odsetek porodów, aborcji i chorób przenoszonych drogą płciową wśród nastolatków często tłumaczy się brakiem dostępu do edukacji seksualnej na odpowiednim poziomie i o właściwym zakresie. Bieżące dane UE potwierdzają to założenie: najwyższy odsetek ciąży i aborcji wśród nastolatek odnotowuje się w państwach członkowskich Europy Wschodniej[11].

Choć zgodnie z ogólną tendencją programy edukacji seksualnej ulegają powolnej poprawie, wymiana wspólnych celów i najlepszych praktyk między państwami UE ułatwiłaby zbliżenie standardów w zakresie edukacji seksualnej i przyczyniłaby się do wyrównania wskaźników dotyczących zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego młodych ludzi w całej Europie.

Odsetek porodów i niepożądanych ciąży wśród nastolatek

Między poszczególnymi państwami członkowskimi występują znaczne różnice w odniesieniu do odsetka porodów wśród nastolatek[12]. Najniższym odsetkiem porodów wśród nastolatek (5–9 porodów rocznie) mogą się pochwalić takie kraje, jak Holandia, Słowenia, Dania, Szwecja, Cypr, Włochy, Luksemburg i Finlandia. Nieco wyższy odsetek porodów wśród nastolatek (10–20 porodów rocznie) odnotowano w większości państw członkowskich: w Niemczech, Austrii, Francji, Belgii, Grecji, Hiszpanii, Republice Czeskiej, na Łotwie, w Polsce, Portugalii, Irlandii, na Litwie, Węgrzech i Malcie. Najwyższy odsetek porodów wśród nastolatek odnotowuje się na Słowacji (22), w Estonii (24), Zjednoczonym Królestwie (26), Rumunii (40) i Bułgarii (44).

Mimo pozytywnej tendencji zaobserwowanej w niektórych państwach członkowskich, uderzająca rozbieżność między odsetkiem porodów wśród nastolatek w Holandii (5), a odsetkiem w Zjednoczonym Królestwie (26) i Bułgarii (44) oznacza, że większość młodych ludzi w UE nie dysponuje umiejętnościami i wiedzą konieczną, by podejmować odpowiedzialne decyzje dotyczące życia seksualnego i reprodukcyjnego.

Ciąże wśród nastolatek są zazwyczaj nieplanowane, a młode dziewczęta nieprzygotowane do bycia matkami, a ponadto konsekwencje rodzenia dzieci w tak młodym wieku są długotrwałe. W przypadku ciąż nastolatek częściej niż w przypadku dorosłych dochodzi do komplikacji zdrowotnych (np. poronienia, śmierci płodu). Wyniki badań wskazują również na większe prawdopodobieństwo nieukończenia szkoły średniej przez nastoletnie matki i życia w ubóstwie. Ponadto dzieci nastoletnich rodziców rodzą się często z niedowagą i występują u nich problemy zdrowotne i zaburzenia rozwojowe[13].

Dorosłe kobiety również zmagają się z problemem niepożądanych ciąży, a wśród przyczyn takiej sytuacji można wymienić: niezadziałanie środków antykoncepcyjnych, nieprawidłowe lub niekonsekwentne stosowanie antykoncepcji, partnerzy seksualni sprzeciwiający się stosowaniu antykoncepcji, wymuszony stosunek seksualny lub gwałt, przyczyny zdrowotne. WHO zaznacza, że „zmiana okoliczności może sprawić, że nawet planowana ciąża może być niepożądana”[14].

Aborcja

Aborcja na życzenie jest dozwolona w dwudziestu państwach członkowskich. Z siedmiu pozostałych trzy państwa członkowskie (Wielka Brytania, Finlandia i Cypr) zezwalają na szeroką interpretację warunków dopuszczalności przerywania ciąży, natomiast w trzech pozostałych państwach członkowskich (w Irlandii, Polsce i Luksemburgu) ze względu na surową interpretację przepisów, połączoną z powszechną niechęcią wobec aborcji lub strachem przed jej wykonywaniem, liczba (zgłaszanych) legalnych aborcji jest niska lub bliska zeru. Malta jest jedynym państwem członkowskim, w którym aborcja jest prawnie zakazana bez żadnych wyjątków[15]. Wśród możliwych warunków dopuszczalności przerywania ciąży można wymienić zagrożenie dla życia lub zdrowia fizycznego i/lub psychicznego matki, uszkodzenie płodu, ciążę w wyniku gwałtu lub przyczyny społeczno-ekonomiczne lub medyczne. W większości państw członkowskich nie można przeprowadzać aborcji po 12 tygodniu od zapłodnienia. Opłaty za aborcję są różne w poszczególnych państwach członkowskich; w państwach, w których narodowy fundusz zdrowia pokrywa koszty wykonania zabiegu, zazwyczaj dotyczy to jedynie zabiegów przeprowadzanych z przyczyn medycznych. W niektórych państwach członkowskich obowiązuje przymusowy okres oczekiwania na zabieg, a w przypadku osób niepełnoletnich wymagana jest zgoda rodziców[16].

Należy zwrócić uwagę, że coraz częściej nawet w krajach zezwalających na aborcję wprowadzane są pewne ograniczenia. Źródłem ograniczeń są zazwyczaj niepodlegające regulacjom prawnym korzystanie z prawa do odmowy działania sprzecznego z własnym sumieniem ze strony przedstawicieli służby zdrowia, obowiązkowe okresy oczekiwania na zabieg lub nieobiektywne doradztwo[17]. Korzystanie z prawa do odmowy działania sprzecznego z własnym sumieniem dla wielu kobiet oznacza odmowę dostępu do usług w dziedzinie zdrowia reprodukcyjnego, takich jak udzielanie informacji o antykoncepcji, dostęp do środków antykoncepcyjnych i ich sprzedaży, badań prenatalnych i legalnego przerywania ciąży. Na Słowacji, Węgrzech, w Rumunii, Polsce, Irlandii i we Włoszech odnotowano przypadki, w których prawie 70% wszystkich ginekologów i 40% wszystkich anestezjologów skorzystało z prawa do odmowy przeprowadzenia aborcji ze względu na sprzeczność takiego działania z własnym sumieniem. Ograniczenia tego typu stanowią oczywiste naruszenie praw człowieka i międzynarodowych standardów medycznych[18].

Kobiety żyjące w krajach z surową polityką aborcyjną nierzadko podróżują w celu wykonania zabiegu do innych państw członkowskich. Taka praktyka stanowi jednak spore obciążenie finansowe dla określonych grup, a także grozi wszczęciem postępowania karnego wobec takich kobiet w kraju zamieszkania. Utrudnia to również gromadzenie wiarygodnych danych dotyczących aborcji. W przypadku kobiet z obszarów wiejskich podróżowanie w celu dokonania legalnego zabiegu bywa też często konieczne wewnątrz niektórych państw członkowskich[19]. W praktyce zakaz aborcyjny dotyka w większym stopniu tych kobiet, które już żyją na marginesie społecznym – kobiet o ograniczonych możliwościach podróżowania do innych państw UE w celu dokonania aborcji, np. znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej, ubiegających się o azyl, kobiet korzystających z pomocy społecznej itp. – co przyczynia się w dalszym stopniu do pogłębiania się różnic w sytuacji zdrowotnej w Unii.

Do grupy państw członkowskich o najniższej liczbie zgłaszanych aborcji[20] należą Niemcy, Grecja, Dania i Portugalia (od 7 do 9 przeprowadzanych legalnie aborcji na 1000 kobiet w wieku 15–44 lat), natomiast w grupie państw członkowskich z najwyższą liczbą zgłaszanych aborcji znajdują się Estonia, Rumunia, Bułgaria, Łotwa, Węgry i Szwecja (od 35 do 21 aborcji), a także Zjednoczone Królestwo (17) i Francja (18)[21].

Ze względu na potencjalny wpływ zakazu aborcji na zdrowie publiczne jest dość oczywiste, że zakaz aborcji nie prowadzi do zmniejszenia odsetka dokonywanych aborcji; w związku z tym należałoby się zatem skoncentrować na zapobieganiu niepożądanym ciążom[22]. Nie wykryto praktycznie żadnego związku między legalnością aborcji a liczbą wykonywanych zabiegów, natomiast legalność aborcji w dużym stopniu przyczynia się do zwiększenia bezpieczeństwa zabiegów. Ponadto zdaniem WHO „koszt przeprowadzenia bezpiecznej aborcji jest równy (...) jednej dziesiątej kosztów leczenia skutków aborcji bez zachowania odpowiednich środków bezpieczeństwa”[23].

Należy również zauważyć, że obecnie obowiązująca ze względu na kryzys demograficzny polityka prorodzinna ma również pośredni i bezpośredni wpływ na decyzje polityczne podejmowane w odniesieniu do zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz praw w tej dziedzinie. Panuje przekonanie, że zakaz aborcji zwiększy liczbę narodzin, a jej legalizacja doprowadziłaby do pogłębienia się kryzysu demograficznego. Na potwierdzenie tej teorii nie ma żadnych dowodów, a naszym zdaniem przyrost naturalny można wspierać bardziej efektywnie poprzez zwiększenie możliwości łączenia życia prywatnego i zawodowego matek i ojców.

Choroby przenoszone drogą płciową

W UE przeprowadza się regularny przegląd sytuacji w zakresie niektórych chorób przenoszonych drogą płciową: HIV, kiły, kiły wrodzonej, rzeżączki, chlamydii i ziarnicy wenerycznej. Zgodnie z decyzją nr 2119/98/WE państwa członkowskie mają obowiązek udostępniania danych dotyczących wszystkich wymaganych zmiennych; jednakże w praktyce nie zawsze tak jest, a niektóre z krajowych systemów nadzoru chorób przenoszonych drogą płciową nie przeprowadzają kompleksowych badań. W związku z tym tendencje są porównywane i identyfikowane w oparciu o niedostateczne lub niedostępne dane.

Średni odsetek nowych przypadków HIV na rok w państwach członkowskich wynosi 5,7 na 100 tys. mieszkańców, z czego najniższy odsetek odnotowano na Słowacji (0,5) i w Rumunii (0,7), a najwyższy w Estonii (27,8), na Łotwie (12,2), w Belgii (11) i Zjednoczonym Królestwie (10,7). W przypadku danych podzielonych ze względu na wiek 11% nowych przypadków HIV odnotowano wśród młodych ludzi w wieku od 15 do 24 lat[24].

W ramach holistycznego podejścia do zwalczania epidemii Komisja Europejska oraz państwa członkowskie powinny zająć się kwestią szczególnej sytuacji w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz praw w tej dziedzinie, a także potrzeb kobiet będących nosicielami HIV. W tym celu można rozszerzyć dostęp do programów opieki zdrowotnej dotyczącej zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego poprzez zintegrowane podejście obejmujące dostęp do badań na HIV/AIDS i leczenia, wsparcie otoczenia, doradztwo i działania zapobiegawcze oraz poprzez zlikwidowanie czynników społeczno-ekonomicznych leżących u podstaw zagrożenia zakażeniem wirusem HIV i zachorowaniem na AIDS wśród kobiet, takich jak nierówne traktowanie kobiet i mężczyzn, dyskryminacja i brak ochrony praw człowieka.

Przemoc związana z prawami seksualnymi i reprodukcyjnymi

Według szacunków siedem kobiet na dziesięć doświadcza w ciągu życia przemocy fizycznej i/lub seksualnej. Przemoc na tle płciowym stanowi rodzaj dyskryminacji, która w poważny sposób ogranicza możliwość kobiet do korzystania z praw i swobód na równi z mężczyznami. Skutki przemocy seksualnej są odczuwalne przez całe życie, wpływają na zdrowie psychiczne i fizyczne oraz na dobrostan ofiar takiej przemocy. Poszanowanie i promowanie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz ochrona praw reprodukcyjnych i korzystanie z nich to warunki niezbędne do osiągnięcia równouprawnienia kobiet i mężczyzn i wzmocnienia pozycji kobiet, by umożliwić im korzystanie ze wszystkich praw człowieka i podstawowych wolności oraz by zapobiegać przemocy wobec kobiet i łagodzić jej skutki.

Należy zwrócić szczególną uwagę na szkodliwe praktyki tradycyjne, takie jak okaleczanie narządów płciowych kobiet/obrzezanie kobiet czy wczesne i przymusowe małżeństwa, mające potencjalnie destrukcyjny wpływ nie tylko na dobrostan, relacje seksualne, ciąże i porody kobiet, ale także na społeczności.

Zdrowie i prawa seksualne i reprodukcyjne a oficjalna pomoc rozwojowa

Zdrowie i prawa seksualne i reprodukcyjne to podstawowe elementy godności ludzkiej i rozwoju ludzkiego, które stanowią podstawę postępu społecznego i gospodarczego. Niedawno zgromadzone dane pokazują, jak wiele jeszcze jest do zrobienia w kwestii zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego na całym świecie, a zwłaszcza w krajach rozwijających się.

Ważne są nie tylko zobowiązania polityczne UE w tym zakresie, ale także podjęcie przez UE roli podmiotu politycznego w walce o zdrowie i prawa seksualne i reprodukcyjne. UE pełni też ważną rolę w promowaniu, wykonywaniu i obronie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz praw w tej dziedzinie na szczeblu międzynarodowym, z uwzględnieniem ram rozwojowych po 2015 r., aby zapewnić priorytetowość kwestii dotyczących ludności, zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz praw w tej dziedzinie w kształtowaniu globalnych ram rozwojowych po 2015 r. i działań następczych po konferencji Rio+20.

Państwa członkowskie powinny dołożyć starań, by zwiększyć postępy w osiąganiu milenijnego celu rozwoju nr 5 poprzez podejście w sposób kompleksowy do zdrowia reprodukcyjnego, zdrowia matek, noworodków i dzieci. Może to obejmować świadczenie usług z zakresu planowania rodziny, opiekę prenatalną, uczestnictwo wykwalifikowanych pracowników służby zdrowia przy porodzie, doraźną opiekę położniczą dla matek i noworodków, opiekę poporodową i metody zapobiegania chorobom i zakażeniom przenoszonych drogą płciową takim jak HIV i metody ich leczenia. Państwa członkowskie powinny również promować takie systemy, które zapewniają równy dostęp do niedrogich i sprawiedliwych usług opieki zdrowotnej wysokiej jakości, w tym do opieki prewencyjnej i klinicznej na szczeblu lokalnym.

Komisja Europejska może odegrać ważną rolę, zapewniając przyjęcie przez europejską współpracę na rzecz rozwoju podejścia opartego na prawach człowieka, koncentrującego się w szczególności na zdrowiu seksualnym i reprodukcyjnym oraz prawach w tej dziedzinie oraz wyznaczającego konkretne cele w tym zakresie.

[1] Fundusz Rozwoju ONZ (2011 r.). Sprawozdanie o rozwoju ludzkim (2011 r.). „Trwałość i sprawiedliwość: lepsza przyszłość dla wszystkich”, uwaga techniczna 3.
[2] Zgodnie ze danymi wykorzystywanymi do obliczenia wskaźnika nierówności płci. UNDF (2011 r.). Sprawozdanie o rozwoju ludzkim (2011 r.). „Trwałość i sprawiedliwość: lepsza przyszłość dla wszystkich”. Załącznik statystyczny, tabela 4.
[3] Rezolucja PE z dnia 12 marca 2013 r. w sprawie wpływu kryzysu gospodarczego na równouprawnienie kobiet i mężczyzn oraz na prawa kobiet.
[4] Komitet ds. polityki globalnej WHO (1994 r.). Dokument przedstawiający stanowisko w sprawie zdrowia, ludności i rozwoju na Międzynarodowej Konferencji na temat Ludności i Rozwoju, Kair, 5–13 września 1994 r., str. 24 ust. 89.
[5] WHO (2006 r.). Definicja zdrowia seksualnego: sprawozdanie w sprawie konsultacji technicznych w zakresie zdrowia seksualnego; 28–31 stycznia 2002 r., Genewa.
[6] Yamin, A. E. (Red.), 2005 r., Learning to dance: Advancing women’s reproductive health and well-being from the perspectives of public health and human rights (Nauka tańca: postępy w propagowaniu zdrowia reprodukcyjnego i dobrostanu kobiet z perspektywy zdrowia publicznego i praw człowieka), Cambridge, Harvard University Press.
[7] Przyjmuje się, że „państwa, w których występuje 1–10 zgonów na 100 tys. porodów funkcjonują zasadniczo na tym samym poziomie, a różnice występują rzadko”, zob. przypis 1.
[8] Grupa Międzyagencyjna ONZ ds. Obliczania Współczynnika Umieralności Matek (2012 r.). Tendencje w zakresie umieralności matek w latach 1990–2010: szacunki WHO, UNICEF, UNFPA oraz Banku Światowego.
[9] UNDF (2011 r.). Sprawozdanie o rozwoju ludzkim (2011 r.). „Trwałość i sprawiedliwość: lepsza przyszłość dla wszystkich”. Załącznik statystyczny, tabela 4.
[10] Beaumont, K. Maguire, M; Schulze, E; Parlament Europejski (2013 r.). Polityka na rzecz edukacji seksualnej w Unii Europejskiej, dostępne na stronie internetowej: http://www.europarl.europa.eu/committees/en/femm
[11] Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (czerwiec 2012 r.). Choroby przenoszone drogą płciową w Europie w latach 1990–2010.
[12] Liczba porodów wśród nastolatek w wieku od 15 do 19 lat na 1000 dziewcząt z tej grupy wiekowej rocznie.
[13] Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (czerwiec 2012 r.). Choroby przenoszone drogą płciową w Europie w latach 1990–2010.
[14] WHO (2012 r.). Zdrowie seksualne i reprodukcyjne: fakty i liczby dotyczące aborcji w Europie.
[15] Zob. przegląd ICPD ONZ po 2014 r. (lipiec 2012 r.), Krajowe profile wdrażania; Międzynarodowa Federacja Planowanego Rodzicielstwa (maj 2012 r.), Ustawodawstwo w zakresie aborcji w Europie.
[16] IPPF (maj 2012 r.). Ustawodawstwo w zakresie aborcji w Europie.
[17] Sprawozdanie Christine McCafferty z Rady Europy, Dostęp kobiet do legalnej opieki medycznej: problem niepodlegającego regulacjom korzystania z prawa do odmowy działania sprzecznego z własnym sumieniem, 20.7.2010 r., i rezolucja nr 1763 (2010 r.) Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy.
[18] WHO (drugie wydanie, 2012 r.), Bezpieczna aborcja: wytyczne techniczne i polityczne dla systemów ochrony zdrowia.
[19] IPPF (maj 2012 r.), Ustawodawstwo w zakresie aborcji w Europie.
[20] Z wyłączeniem państw członkowskich o najbardziej surowej polityce aborcyjnej (Irlandia, Polska, Luksemburg, Malta).
[21] Dane dotyczące liczby aborcji przeprowadzanych w Austrii, na Cyprze, w Luksemburgu i na Malcie nie były dostępne. Departament Spraw Gospodarczych i Społecznych ONZ: Wydział ds. Ludności (marzec 2011 r.), Światowa polityka aborcyjna 2011.
[22] IPPF (maj 2012 r.), Ustawodawstwo w zakresie aborcji w Europie.
[23] WHO (2012 r.). Zdrowie seksualne i reprodukcyjne: fakty i liczby dotyczące aborcji w Europie.
[24] Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób / Biuro regionalne WHO na Europę, badania dotyczące HIV/AIDS w Europie w 2011 r.

OPINIA MNIEJSZOŚCI

Anna Zaborska

Niniejsza rezolucja o niewiążącym charakterze jest sprzeczna z traktatem UE i nie można się nią posłużyć, aby wprowadzić prawo do aborcji ani aby sprzeciwić się pełnej realizacji europejskiej inicjatywy obywatelskiej ECI(2012)000005. Nie można powołać się na żaden wiążący międzynarodowy traktat ani Europejską konwencję praw człowieka, ani na międzynarodowe prawo zwyczajowe, aby wprowadzić takie prawo. Wszystkie instytucje, organy i agencje UE muszą pozostać neutralne w kwestii aborcji. Europejski Trybunał Sprawiedliwości potwierdził (sprawa C-34/10), że każda ludzka komórka jajowa po zapłodnieniu jest zarodkiem człowieka, który musi być chroniony. W Deklaracji praw dziecka ONZ jest mowa o tym, że każde dziecko ma prawo do ochrony prawnej zarówno przed narodzeniem, jak i po. Unia nie powinna wspierać żadnego organu ani organizacji, która propaguje lub wspiera działania związane z aborcją, lub która kieruje takimi działaniami. Należy chronić prawo do odmowy działania sprzecznego z własnym sumieniem oraz obowiązek zapewnienia pacjentom przez państwo dostępu do pomocy medycznej, szczególnie w przypadkach doraźnej opieki nad kobietami w ciąży i matkami. Nie można w żaden sposób zmuszać, pociągać do odpowiedzialności ani dyskryminować żadnej osoby, żadnego szpitala ani żadnej instytucji za odmowę realizacji, dopuszczenia, wspierania lub narzucenia praktyk, które mogłyby spowodować śmierć zarodka ludzkiego.

OPINIA Komisji Rozwoju (10.7.2013)

dla Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia

w sprawie zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego oraz praw w tej dziedzinie
(2013/2040 (INI))

Sprawozdawca komisji opiniodawczej: Michael Cashman

WSKAZÓWKI

Komisja Rozwoju zwraca się do Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia, właściwej dla tej sprawy, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

1. nalega, by powszechny dostęp do opieki w zakresie zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego oraz praw w tej dziedzinie (ZRSP) był podstawowym prawem człowieka, oraz zwraca się do Komisji, by zadbała o to, by we współpracy na rzecz rozwoju i w przyszłych światowych ramach rozwojowych przyjęte zostało podejście oparte na prawach człowieka i problematyce płci, mocno i wyraźnie skupione na ZRSP, obejmujące konkretne cele i wymierne wskaźniki w tym zakresie, przy priorytetowym traktowaniu uwłasnowolnienia kobiet i młodzieży oraz równouprawnienia płci;

2. w związku z tym wzywa Komisję, by w swoich priorytetach rozwojowych nadal uwzględniała znoszenie wszelkich barier, co umożliwi dostęp do dobrych jakościowo, przystępnych cenowo, zadowalających i łatwo dostępnych usług z zakresu ZRSP oraz prenatalnej i macierzyńskiej opieki zdrowotnej, a także do dobrowolnego planowania rodziny, bezpiecznej aborcji i usług przyjaznych dla młodych ludzi, przy jednoczesnym zwalczaniu dyskryminacji ze względu na płeć prowadzącej do selektywnych pod względem płci i niedobrowolnych aborcji, przymusowej sterylizacji i przemocy na tle seksualnym, a także przy zapewnieniu środków na ZRSP, prenatalną i macierzyńską opiekę zdrowotną oraz zapewnieniu zapobiegania HIV, leczenia, opieki i wsparcia na zasadach niedyskryminacji;

3. wzywa Komisję, by zezwoliła na specjalny przepis w kwestii ZRSP w ramach przepisów tematycznych instrumentu finansowania współpracy na rzecz rozwoju, a także odpowiedniego finansowania zakrojonego na szeroką skalę programu ZRSP w ramach wszystkich stosownych instrumentów;

4. wzywa państwa członkowskie, by zapewniły włączenie procedur Międzynarodowej Konferencji na temat Ludności i Rozwoju +20, Pekin +20 oraz Rio +20 do ram rozwoju na okres po 2015 r.;

5. uznaje, że powszechny dostęp do opieki zdrowotnej i usług zdrowotnych wysokiej jakości, w tym do ZRSP, prenatalnej i macierzyńskiej opieki zdrowotnej oraz edukacji w tej dziedzinie przyczynia się do integracyjnego i zrównoważonego rozwoju oraz do ograniczenia śmiertelności niemowląt, dzieci i matek, a także do uwłasnowolnienia kobiet i młodzieży, dlatego też jest racjonalną pod względem kosztów strategią w dziedzinie zdrowia publicznego i rozwoju;

6. nalega, by ZRSP opierały się na istniejących międzynarodowych instrumentach stosowanych w dziedzinie praw człowieka oraz kluczowych dokumentach politycznego porozumienia; ubolewa, że stanowisko UE sformułowane w ramach przygotowań do Konferencji ONZ w sprawie Zrównoważonego Rozwoju (Rio +20), podczas której ZRSP zostały uznane za kwestię przekrojową, kluczową dla pozostałych aspektów rozwoju, nie znalazło swego wyrazu w końcowym dokumencie ONZ ze względu na brak jednomyślnego stanowiska UE;

7. wzywa UE, aby dopilnowała, by dynamika liczebności populacji, zrównoważony i integracyjny rozwój, a także ZRSP były priorytetem w kształtowaniu światowych ram rozwoju na okres po 2015 r., w których wszyscy ludzie będą mogli korzystać z praw człowieka, w tym opieki w zakresie ZRSP, bez względu na status społeczny, wiek, orientację seksualną, tożsamość płciową, rasę, pochodzenie etniczne, niepełnosprawność, religię lub przekonania; nalega, by UE zajęła w tej kwestii wspólne, spójne i przywódcze stanowisko;

8. podkreśla, że zapewnienie kobietom, dziewczętom oraz parom podstawowej swobody podejmowania decyzji o ich życiu seksualnym i reprodukcyjnym, w tym decyzji czy i kiedy rodzić dzieci, umożliwia wykonywanie takich czynności jak kształcenie czy podejmowanie zatrudnienia, które przyczyniają się do równouprawnienia płci, ograniczania ubóstwa, integracji społecznej oraz zrównoważonego rozwoju; zauważa, że możliwość wyboru posiadania mniejszej liczby dzieci oraz większych odstępów czasowych między ich narodzinami może pozwolić rodzinom inwestować w większym zakresie w edukację i zdrowie każdego dziecka;

9. wzywa UE oraz państwa członkowskie, aby dotrzymały swoich zobowiązań dotyczących pełnego i skutecznego wdrażania programu działania Międzynarodowej Konferencji na temat Ludności i Rozwoju oraz wyników konferencji na temat ich przeglądu;

10. wzywa Komisję i Europejską Służbę Działań Zewnętrznych (ESDZ), w szczególności delegatury UE na miejscu, by w pełni zwracały uwagę na ZRSP oraz prenatalną i macierzyńską opiekę zdrowotną jako na istotne czynniki integracyjnego i zrównoważonego rozwoju w kontekście rozwoju społecznego, rządów, równouprawnienia płci i praw człowieka, wzmocnienia gospodarczej pozycji ludzi młodych i kobiet na szczeblu krajowym, a także jako na istotne czynniki w obecnym unijnym procesie programowania na lata 2014–2020;

11. wzywa delegatury UE do współpracy z właściwymi rządami mającej na celu opracowanie i wdrożenie strategii politycznych skupiających się na promowaniu znaczenia kobiet i dziewcząt dla społeczeństwa, aby ograniczyć różnice w traktowaniu kobiet i mężczyzn, dyskryminację kobiet i dziewcząt oraz normy społeczne, które dają pierwszeństwo chłopcom, co stanowi główną przyczynę prenatalnej selekcji płci, zabójstw dzieci płci żeńskiej oraz aborcji płodów płci żeńskiej, a także przymusowych małżeństw i okaleczania żeńskich narządów płciowych; podkreśla, że wysiłki zmierzające do ograniczenia selekcji płci nie mogą naruszać ani ograniczać praw kobiet do dostępu do zgodnych z prawem usług i technologii w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego;

12. wzywa organizacje otrzymujące środki z UE na rzecz walki z HIV/AIDS lub opieki zdrowotnej do opracowania jasnej, spójnej i przejrzystej strategii, która umożliwi włączenie do ich działań ZRSP, a także zapobiegania HIV;

13. wzywa Komisję i ESDZ, by wspierały zaangażowanie i przywództwo rządów krajowych, władz lokalnych i społeczeństwa obywatelskiego w zakresie realizacji i wspierania ZRSP, które mają powszechny charakter i muszą opierać się na wspólnej odpowiedzialności;

14. wzywa UE do wspierania badań naukowych i rozwoju nowych, skuteczniejszych, dopuszczalnych, przystępnych cenowo i dostępnych technologii profilaktycznych, diagnostycznych i leczniczych na rzecz ZRSP, a także chorób związanych z ubóstwem i zaniedbanych chorób tropikalnych (PRND), które poważnie naruszają ZRSP w rodzinach o niskich i średnich dochodach i które wspólnie stanowią główną przyczynę śmiertelności matek i dzieci;

15. zwraca się do Parlamentu o zajęcie się naruszeniami ZRSP w rocznym sprawozdaniu Parlamentu na temat praw człowieka i demokracji na świecie oraz polityki UE w tym zakresie;

16. przypomina, że na całym świecie kobiety, które zajdą w niechcianą ciążę, powinny mieć dostęp do rzetelnych informacji oraz doradztwa; przypomina, że powinno się również oferować wysokiej jakości kompleksowe usługi w zakresie opieki zdrowotnej i pomocy.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

Data przyjęcia	9.7.2013
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	18 6 0
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Thijs Berman, Michael Cashman, Véronique De Keyser, Nirj Deva, Leonidas Donskis, Mikael Gustafsson, Miguel Angel Martínez Martínez, Gay Mitchell, Norbert Neuser, Bill Newton Dunn, Maurice Ponga, Jean Roatta, Michèle Striffler, Keith Taylor, Ivo Vajgl, Anna Záborská, Iva Zanicchi
Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego	Emer Costello, Santiago Fisas Ayxela, Enrique Guerrero Salom, Edvard Kožušník, Isabella Lövin, Cristian Dan Preda
Zastępca(y) (art. 187 ust. 2) obecny(i) podczas głosowania końcowego	Jan Kozłowski

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

Data przyjęcia	18.9.2013
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	17 7 7
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Regina Bastos, Edit Bauer, Emine Bozkurt, Andrea Češková, Tadeusz Cymański, Edite Estrela, Zita Gurmai, Mikael Gustafsson, Mary Honeyball, Sophia in ‘t Veld, Lívia Járóka, Rodi Kratsa-Tsagaropoulou, Astrid Lulling, Ulrike Lunacek, Elisabeth Morin-Chartier, Norica Nicolai, Angelika Niebler, Siiri Oviir, Antonyia Parvanova, Joanna Senyszyn, Joanna Katarzyna Skrzydlewska, Britta Thomsen, Marina Yannakoudakis, Anna Záborská, Inês Cristina Zuber
Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego	Izaskun Bilbao Barandica, Minodora Cliveti, Mariya Gabriel, Nicole Kiil-Nielsen, Christa Klaß, Katarína Neveďalová, Antigoni Papadopoulou, Michèle Striffler
Zastępca(y) (art. 187 ust. 2) obecny(i) podczas głosowania końcowego	Eva Lichtenberger

Informacja prawna - Polityka ochrony prywatności