SPRAWOZDANIE w sprawie planu działania w dziedzinie e-zdrowia na lata 2012–2020: innowacyjna opieka zdrowotna w XXI wieku

5.12.2013 - (2013/2061(INI))

Komisja Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności
Sprawozdawczyni: Pilar Ayuso

Procedura : 2013/2061(INI)

Przebieg prac nad dokumentem podczas sesji

Dokument w ramach procedury :

A7-0443/2013

Teksty złożone :

A7-0443/2013

Debaty :

PV 13/01/2014 - 21
CRE 13/01/2014 - 21

Głosowanie :

PV 14/01/2014 - 5.10
Wyjaśnienia do głosowania

Teksty przyjęte :

P7_TA(2014)0010

PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO
UZASADNIENIE
OPINIA Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów
OPINIA Komisji Rozwoju Regionalnego
OPINIA Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia
WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

w sprawie planu działania w dziedzinie e-zdrowia na lata 2012–2020: innowacyjna opieka zdrowotna w XXI wieku

(2013/2061(INI))

Parlament Europejski,

– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 6 grudnia 2012 r. zatytułowany „Plan działania w dziedzinie e-zdrowia na lata 2012–2020 – Innowacyjna opieka zdrowotna w XXI wieku” (COM(2012)0736),

– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 6 kwietnia 2004 r. zatytułowany „e-Zdrowie – poprawa opieki zdrowotnej dla obywateli europejskich: plan działania w europejskim obszarze e-zdrowia” (COM(2004)0356),

– uwzględniając zalecenie Komisji z dnia 2 lipca 2008 r. w sprawie transgranicznej interoperacyjności systemów elektronicznych kart zdrowia (2008/594/WE),

– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 4 listopada 2008 r. w sprawie korzyści telemedycyny dla pacjentów, systemów opieki zdrowotnej i społeczeństwa (COM(2008)0689),

– uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/24/UE z dnia 9 marca 2011 r. w sprawie stosowania praw pacjentów w transgranicznej opiece zdrowotnej,

– uwzględniając sprawozdanie Komisji ze stycznia 2011 r. dotyczące strategii w dziedzinie e-zdrowia, zatytułowane „Państwa europejskie na drodze do krajowych infrastruktur e-zdrowia”[1],

– uwzględniając art. 48 Regulaminu,

– uwzględniając sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności oraz opinie Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów, Komisji Rozwoju Regionalnego oraz Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia (A7-0443/2013),

A. mając na uwadze, że równy dostęp do powszechnej opieki zdrowotnej wysokiej jakości jest podstawowym prawem uznanym na arenie międzynarodowej, a w szczególności w UE;

B. mając na uwadze, że dostęp do systemu opieki zdrowotnej jest w wielu przypadkach ograniczony ze względu na restrykcje finansowe lub regionalne (np. na obszarach słabo zaludnionych) oraz że systemy e-zdrowia mogą odegrać ważną rolę w niwelowaniu tych nierówności w zakresie opieki zdrowotnej;

C. mając na uwadze, że zaufanie pacjentów do świadczonych im usług zdrowotnych ma istotne znaczenie dla zagwarantowania opieki zdrowotnej wysokiej jakości;

D. mając na uwadze, że art. 168 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej stanowi, że działanie Unii, które uzupełnia polityki krajowe, ukierunkowane jest na poprawę zdrowia publicznego, zapobieganie chorobom i dolegliwościom ludzkim oraz usuwanie źródeł zagrożeń dla zdrowia fizycznego i psychicznego;

E. mając w związku z powyższym na uwadze, że działania Unii Europejskiej w dziedzinie elektronicznych usług zdrowotnych (e-zdrowie) polegają na udzieleniu wszystkim właściwym organom na szczeblu lokalnym, regionalnym, krajowym lub państwowym pomocy w koordynacji wysiłków podejmowanych w skali kraju lub w wymiarze transgranicznym oraz wspieraniu ich działań w obszarach, w których wkład UE może przynieść wartość dodaną, w celu poprawy jakości życia obywateli;

F. mając na uwadze, że pogorszenie koniunktury gospodarczej pociąga za sobą cięcia w krajowych budżetach przeznaczonych na opiekę zdrowotną, co z kolei stwarza konieczność znalezienia rozwiązań mających służyć zwiększeniu skuteczności systemów opieki zdrowotnej, a tym samym zapewnieniu ich trwałości;

G. mając na uwadze, że system e-zdrowia powinien być opłacalnym i efektywnym sposobem zapewnienia pacjentom opieki zdrowotnej mającej na celu zmniejszenie ich wydatków na leczenie bez nakładania nadmiernych obciążeń na obecnie funkcjonujące krajowe systemy opieki zdrowotnej;

H. mając na uwadze, że nierówności wynikające z przepaści cyfrowej obejmą nierówności w zakresie opieki zdrowotnej, jeżeli wraz z poszerzaniem oferty usług e-zdrowia nie zostanie usprawniony dostęp do szybkiego internetu;

I. mając na uwadze, że odmienne podejścia organizacyjne i kulturalne związane ze świadczeniem usług opieki zdrowotnej w poszczególnych państwach członkowskich stanowią istotną wartość, zwłaszcza w zakresie zachęcania do innowacyjności;

J. mając na uwadze, że stoimy w obliczu licznych niepokojących kwestii zdrowotnych o charakterze transgranicznym;

K. mając na uwadze coraz większą mobilność obywateli wewnątrz systemów opieki zdrowotnej w państwach ich pochodzenia oraz coraz powszechniejsze korzystanie przez niektórych pacjentów z leczenia poza granicami państwa, w którym przebywają;

L. mając na uwadze, że art. 4 ust. 5 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/24/UE z dnia 9 marca 2011 r. w sprawie stosowania praw pacjentów w transgranicznej opiece zdrowotnej stanowi, że działania Unii nie naruszają przepisów ustawowych ani wykonawczych państw członkowskich dotyczących stosowania języków;

M. mając na uwadze, że byłoby korzystne, aby pacjenci nie musieli powtarzać badań klinicznych, które są już zawarte w dokumentacji medycznej, i aby mieli do nich dostęp pracownicy służby zdrowia pracujący w różnych miejscach;

N. mając na uwadze, że technologie informacyjno-komunikacyjne (TIK) są już wystarczająco rozwinięte, aby mogły zostać wykorzystane w systemach e-zdrowia, oraz że poszczególne państwa członkowskie UE i różne kraje na całym świecie mają już zadowalające doświadczenia w tym zakresie, gdyż wiążą się one z wieloma korzyściami na szczeblu krajowym, zwłaszcza w zakresie poprawy bezpieczeństwa pacjentów, promowania holistycznego podejścia do opieki nad pacjentem, przyspieszenia rozwoju spersonalizowanej medycyny oraz poprawy skuteczności, a co się z tym wiąże, trwałości systemów opieki zdrowotnej;

O. mając na uwadze, że konieczne są jednak dalsze inwestycje w badania, rozwój, ocenę i monitorowanie w celu dopilnowania, aby systemy e-zdrowia (w tym aplikacje mobilne), prowadziły do pozytywnych rezultatów;

P. mając na uwadze, że konieczna jest współpraca specjalistów w dziedzinie TIK, konsumentów, pacjentów, nieformalnych opiekunów, ogółu pracowników służby zdrowia, a w szczególności lekarzy, a także administracji publicznej zajmującej się opieką zdrowotną;

Q. mając na uwadze, że zakończone sukcesem inicjatywy i projekty w dziedzinie e-zdrowia, takie jak projekt epSOS czy inicjatywa „Wirtualny model fizjologii człowieka”, ukazały ogromną wartość rozwiązań w zakresie e-zdrowia;

R. mając na uwadze znaczenie, jakiego należy nadać bazom danych (jak przetwarzanie w chmurze), ich lokalizacji i utrzymaniu, a także mając na uwadze, że bezpieczeństwo takich baz danych musi stanowić priorytet;

S. mając na uwadze, że należy potraktować priorytetowo kwestię ochrony prawnej i ochrony danych w odniesieniu do usług e-zdrowia, a ponieważ dane dotyczące stanu zdrowia pacjentów są wyjątkowo wrażliwe, istnieje potrzeba zrównoważenia ochrony danych z dostępem do danych oraz zapewnienia jasności w odniesieniu do zagadnienia odpowiedzialności;

T. mając na uwadze, że istnieje potrzeba wprowadzenia ram regulacyjnych dotyczących e-zdrowia we wszystkich państwach członkowskich;

U. mając na uwadze, że potrzebne są wytyczne UE dla pracowników służby zdrowia dotyczące sposobów właściwego wykorzystywania danych o pacjentach;

V. mając na uwadze, że należy promować przestrzeganie standardów w całej UE przy projektowaniu systemów e-zdrowia oraz zadbać o ich współdziałanie w różnych państwach członkowskich, tak by zapewnić ich skuteczność w wymiarze europejskim i ponadgranicznym, upewniając się jednocześnie, że celem działań standaryzacyjnych jest jedynie zapewnienie interoperacyjności i że ich wynikiem nie będzie stworzenie jednego podmiotu zajmującego pozycję monopolisty;

W. mając na uwadze, że nie wszyscy obywatele i pracownicy służby zdrowia mają możliwość korzystania z narzędzi informatycznych lub posiadają umiejętności niezbędne do tego, by móc korzystać z elektronicznych usług w dziedzinie zdrowia;

X. mając w związku z powyższym na uwadze, że aby wszystkie podmioty dysponowały wiedzą i umiejętnościami niezbędnymi do podjęcia działań w ramach e-zdrowia:

• pracownikom służby zdrowia należy zapewnić szkolenie zawodowe (w tym w ramach ustawicznego kształcenia zawodowego) w zakresie korzystania z TIK stosowanych w służbie zdrowia oraz

• pacjentom i nieformalnym opiekunom należy zapewnić pomoc w korzystaniu z TIK stosowanych w służbie zdrowia;

Y. mając na uwadze, że ze względu na dłuższą średnią życia i podatność na niektóre schorzenia, kobiety są w większym stopniu niż mężczyźni narażone na choroby przewlekłe i prowadzące do niepełnosprawności;

Z. mając na uwadze, że pacjenci przewlekle chorzy potrzebują podejścia wielodyscyplinarnego;

AA. mając na uwadze, że rozwiązania w zakresie e-zdrowia mogą potencjalnie zwiększyć dobre samopoczucie pacjentów, zwłaszcza przewlekle chorych, ponieważ łatwiej jest prowadzić ich leczenie w domu;

1. z zadowoleniem przyjmuje komunikat Komisji w sprawie planu działania w dziedzinie e-zdrowia na lata 2012–2020 – innowacyjna opieka zdrowotna w XXI wieku, który uaktualnia plan działania w dziedzinie e-zdrowia przyjęty w 2004 r. poprzez wprowadzenie dalszych działań, w szczególności dotyczących poprawy dostępu do usług zdrowotnych, zmniejszenia kosztów opieki zdrowotnej i zapewnienia większej równości obywateli europejskich; nawołuje Komisję do działania na rzecz upowszechnienia elektronicznych usług w dziedzinie zdrowia w całej UE;

2. uważa, że pomimo wszystkich wad, rynek e-zdrowia ma ogromny potencjał i może przynieść korzyści pracownikom służby zdrowia, pacjentom, nieformalnym opiekunom oraz właściwym w tym zakresie organom publicznym;

3. zwraca uwagę na możliwości, jakich dostarczają aplikacje e-zdrowia w zakresie tworzenia zdecentralizowanych strategii w dziedzinie opieki zdrowotnej na szczeblu regionalnym lub lokalnym oraz dostosowywania tych strategii do lokalnych potrzeb i różnic;

4. uważa, że należy zapewnić narzędzia niezbędne do wykorzystywania danych publicznych w czasie rzeczywistym, aby lepiej zrozumieć korzyści i zagrożenia, przewidywać niepożądane skutki i z większą efektywnością oceniać technologie medyczne;

5. podkreśla, że aplikacje w zakresie e-zdrowia muszą być powszechnie dostępne oraz że podczas opracowywania jakiegokolwiek produktu lub oprogramowania informatycznego dostępność powinna być obowiązkowym wymogiem, aby zapobiec wystąpieniu nierówności w dostępie;

6. zaleca, aby podjąć środki niezbędne do zlikwidowania przepaści cyfrowej między poszczególnymi regionami państw członkowskich oraz do zapewnienia, by dostęp i możliwości korzystania z elektronicznych usług w dziedzinie zdrowia nie stały się przyczyną nierówności społecznych lub terytorialnych, aby zapewnić wszystkim obywatelom UE takie same korzyści, docierając do pacjentów, którzy nie posiadają umiejętności informatycznych oraz tych, którzy w przeciwnym wypadku byliby wyłączeni z krajowych systemów opieki zdrowotnej lub niewystarczająco w nich obsłużeni;

7. zwraca się do Komisji i państw członkowskich o zapewnienie równego dostępu kobiet do usług w zakresie e-zdrowia, nie tylko jako pacjentek, lecz również jako opiekunek (profesjonalnych lub nie), specjalistek ds. TIK i osób podejmujących decyzje polityczne; podkreśla, że kobiety są przez całe życie obecne na wszystkich poziomach sektora opieki zdrowotnej;

8. wzywa Komisję, by wspierała i propagowała usługi e-zdrowia przeznaczone dla (nieformalnych) opiekunów-członków rodziny, którymi wciąż najczęściej są kobiety, by wesprzeć ich w trudnych często obowiązkach opiekuńczych i umożliwić im świadczenie jak najlepszej opieki;

9. zwraca uwagę, że przyjęcie „kultury e-zdrowia” przez pracowników służby zdrowia ma znaczenie nadrzędne, podobnie jak stworzenie warunków umożliwiających zaangażowanie pacjentów w e-zdrowie oraz zapewniających ich zaufanie do tego rozwiązania;

10. w tym kontekście podkreśla znaczenie wzmocnienia roli pracowników służby zdrowia, samych pacjentów oraz organizacji pacjentów w opracowywaniu i wdrażaniu planu działania w dziedzinie e-zdrowia;

11. podkreśla w szczególności, iż należy zadbać o to, by pacjenci mieli możliwość konsultowania i korzystania z informacji dotyczących ich zdrowia, w związku z czym zwraca się do Komisji i państw członkowskich o to, by zwróciły uwagę na kompetencje zdrowotne pacjentów z myślą o skutecznym wdrażaniu narzędzi z zakresu e-zdrowia;

12. apeluje do Komisji i państw członkowskich o zwrócenie szczególnej uwagi na umiejętności cyfrowe kobiet, zwłaszcza starszych, i ich przeszkolenie techniczne, aby zapewnić faktyczną skuteczność narzędzi e-zdrowia, a zwłaszcza telemedycyny, a także dostęp do tych narzędzi dla całego społeczeństwa;

13. głęboko ubolewa nad proponowanymi cięciami w instrumencie „Łącząc Europę” odnośnie do szerokiego pasma i usług cyfrowych, w szczególności zważywszy na obecny kryzys konkurencyjności w Unii; ma nadzieję, że finansowanie tej dziedziny w ramach programu „Horyzont 2020” zostanie utrzymane; zachęca lokalne i regionalne organy do wykorzystania funduszy unijnych w celu finansowania e-zdrowia, bez ograniczania środków na konwencjonalne usługi zdrowotne, np. poprzez zamykanie szpitali komunalnych, oraz do dzielenia się wiedzą w zakresie zdrowia;

14. zwraca się do Komisji i państw członkowskich o przeznaczenie koniecznych zasobów gospodarczych, materialnych i ludzkich, by zagwarantować, że dostęp do elektronicznych usług w dziedzinie zdrowia i ich wykorzystanie nie spowodują zwiększenia się nierówności terytorialnych pod względem dostępu do już świadczonych usług w zakresie TIK;

15. wzywa w szczególności właściwe ograny państw członkowskich do pełnego wykorzystania funduszy strukturalnych UE w celu usprawnienia łączności internetowej i zmniejszenia przepaści cyfrowej;

16. nawołuje Komisję do wspierania tych wysiłków za pośrednictwem Europejskiej agendy cyfrowej, aby ułatwić wykorzystanie funduszy przeznaczonych na ten cel, a jednocześnie do przedstawienia jasnych wytycznych dotyczących finansowania, aby bezpośrednio wesprzeć sektor technologii komunikacyjno-informacyjnych oraz sektor zdrowia, a także do podjęcia dalszej współpracy z operatorami sektora telekomunikacji w celu zachęcania ich do zwiększania zasięgu sieci szerokopasmowych;

17. wzywa Komisję i państwa członkowskie do opracowania nowych narzędzi w zakresie e-zdrowia, które będą dostępne i łatwe w obsłudze dla osób starszych i niepełnosprawnych;

18. wzywa Komisję, by sprzyjała rozwiązaniom z zakresu e-zdrowia dla kobiet żyjących w izolacji, nie tylko mieszkających na odległych obszarach, ale również kobiet nieopuszczających domu z powodu braku mobilności lub (społecznych) sieci wsparcia, których potrzebują, by utrzymać dobry stan zdrowia i dobre samopoczucie;

19. wzywa Komisję i państwa członkowskie do odgrywania głównej roli w zbliżaniu różnych zainteresowanych stron do siebie w celu wymiany doświadczeń i najlepszych praktyk;

20. w związku z powyższym apeluje o ustanowienie platformy współpracy w zakresie badań między pacjentami, środowiskiem naukowym, przemysłem i pracownikami służby zdrowia w celu zapewnienia realizacji skutecznej i kompleksowej strategii w dziedzinie e-zdrowia;

21. zaznacza, że rozwój aplikacji w zakresie e-zdrowia, w tym wykorzystywanie i ponowne wykorzystywanie danych dotyczących zdrowia, wymaga środków w zakresie poufności, ochrony danych, odpowiedzialności i zwrotu kosztów, aby zapewnić ochronę wrażliwych danych przed działaniami hakerów, nielegalną sprzedażą danych i innymi nadużyciami; wyraża w związku z powyższym zadowolenie, że Komisja ma zamiar przeprowadzić badanie dotyczące aspektów prawnych usług e-zdrowia;

22. zwraca się do Komisji i państw członkowskich o przedstawienie wytycznych i wniosków ustawodawczych, które wypełnią istniejącą obecnie lukę prawną, szczególnie w odniesieniu do zakresu obowiązków i odpowiedzialności, a także umożliwią skuteczne wdrożenie tego systemu w całej UE;

23. nawołuje Komisję i państwa członkowskie do przyjęcia wytycznych i przepisów dotyczących aspektów prawnych i ochrony danych w dziedzinie e-zdrowia, zwłaszcza przepisów umożliwiających zabezpieczenie wymiany, przetwarzania i analizowania danych, tak by zapewnić równowagę ochrony danych i dostępu do nich;

24. wzywa Komisję i państwa członkowskie do zapewnienia dobrej administracji i operacyjności w zakresie informacji o zdrowiu w internecie;

25. podkreśla, że lekarze i inni pracownicy służby zdrowia, pacjenci i nieformalni opiekunowie powinni korzystać ze stałej specjalistycznej pomocy i szkoleń w zakresie e-zdrowia, które pomogłyby im rozwijać umiejętności informatyczne, a w konsekwencji pozwoliły skorzystać w jak największym stopniu z usług e-zdrowia, bez pogłębiania nierówności społecznych i terytorialnych;

26. jest zdania, że pomoc i szkolenia powinny koncentrować się na:

1) szkoleniu w zakresie korzystania z narzędzi informatycznych i narzędzi w dziedzinie cyfrowego zdrowia, doskonalącym odnośne umiejętności pracowników służby zdrowia; w tym celu studenci i nowi pracownicy muszą otrzymywać zaktualizowane programy dotyczące e-zdrowia;

2) na szczeblach krajowym i transgranicznym, na umiejętnościach z zakresu technologii informatycznych i uświadomieniu pacjentów na temat usług e-zdrowia;

27. zaleca, by zarówno przy opracowywaniu aplikacji elektronicznych, jak i przy ich ocenie i stosowaniu brać pod uwagę opinię lekarzy i pozostałych osób zawodowo zajmujących się opieką zdrowotną, a także stowarzyszeń pacjentów;

28. podkreśla znaczenie zachowania ludzkiego wymiaru opieki zdrowotnej, zwłaszcza w kontekście starzenia się ludności i wynikających z tego częstszych trudności z rozróżnieniem medycznego i społecznego aspektu opieki; dlatego też wzywa Komisję do zadbania o to, by technologie e-zdrowia nie stały się substytutem opartych na zaufaniu kontaktów między pacjentami a osobami świadczącymi opiekę (zdrowotną);

29. zwraca się do państw członkowskich i Komisji o przeprowadzenie kampanii szerzących znajomość usług z zakresu e-zdrowia oraz kampanii szkoleniowych w zakresie technologii informatycznych (z uwzględnieniem nierówności społecznych i terytorialnych) w celu uzupełnienia braków w wiedzy i zwiększenia stopnia zaufania wśród pacjentów, obywateli i pracowników służby zdrowia; uważa, że kampanie te powinny być dostosowane do profilu każdej grupy społecznej, do której są skierowane, gdyż informowanie obywateli i ich czynny udział są kluczowe dla skutecznego rozwoju nowych modeli świadczeń zdrowotnych;

30. nawołuje państwa członkowskie do zacieśnienia współpracy w dziedzinie e-zdrowia, zarówno na szczeblu krajowym i regionalnym, jak i w wymiarze transgranicznym, tak by kraje, w których system ten jest bardziej rozwinięty, mogły przekazywać swoją wiedzę państwom mniej doświadczonym;

31. zwraca się do państw członkowskich o dzielenie się doświadczeniami, wiedzą i dobrą praktyką oraz o współpracę z innymi państwami członkowskimi, z Komisją i z zainteresowanymi stronami, aby w ten sposób osiągnąć większą skuteczność ukierunkowanych na pacjenta systemów e-zdrowia;

32. podkreśla, że w tym celu państwa członkowskie powinny nadal współpracować ze sobą za pośrednictwem platform elektronicznych, które pozwalają im dzielić się dobrymi praktykami w zakresie systemów i rozwiązań e-zdrowia, a także, że zarówno Komisja, jak i państwa członkowskie powinny wspierać powiązania między różnymi przedsięwzięciami w zakresie e-zdrowia w UE;

33. podkreśla potencjał aplikacji przeznaczonych na urządzenia przenośne w zakresie pomocy pacjentom, zwłaszcza pacjentom przewlekle chorym, oraz zachęca do opracowywania specjalnych aplikacji przeznaczonych dla służby zdrowia, zawierających wyłącznie treści zweryfikowane przez specjalistów w dziedzinie medycyny;

34. wzywa Komisję do przedstawienia „planu działania w dziedzinie m-zdrowia” dotyczącego urządzeń przenośnych, który powinien zawierać wytyczne dotyczące nadzoru rynku aplikacji w zakresie m-zdrowia w celu zapewnienia ochrony danych i rzetelności prezentowanych informacji o zdrowiu, a także w celu zagwarantowania, że aplikacje te opracowywane są pod odpowiednią kontrolą specjalistów w dziedzinie medycyny;

35. zwraca się do Komisji i państw członkowskich o przyjęcie przepisów w sprawie aplikacji informatycznych w zakresie zdrowia dostępnych na urządzeniach przenośnych, aby zapewnić wiarygodność przekazywanych informacji i rozwiązać problem braku jasności prawa i przejrzystości w kwestii wykorzystywania danych gromadzonych przez takie aplikacje;

36. domaga się, by Komisja i państwa członkowskie nadal prowadziły prace w ramach projektów pilotażowych, takich jak epSOS i “Renewing health” oraz inicjatywa „Wirtualny model fizjologii człowieka”, z myślą o rozwoju ogólnoeuropejskiej interoperacyjności, a także by wspierały innowacyjne rozwiązania w zakresie opieki skoncentrowanej na pacjencie, w tym zaawansowanego modelowania i symulacji niezbędnych do osiągnięcia celów medycyny spersonizowanej i predyktywnej;

37. podkreśla, że organizacja systemów opieki zdrowotnej należy do kompetencji organów państw członkowskich; jednakże apeluje do Komisji o dalszą współpracę z pracownikami służby zdrowia, stowarzyszeniami pacjentów i innymi zainteresowanymi podmiotami oraz właściwymi organami przy nakreślaniu ram polityki oraz ustalaniu priorytetów w dziedzinie e-zdrowia, pamiętając o tym, że głównym priorytetem jest dostęp pacjentów do skutecznego i przystępnego cenowo systemu opieki zdrowotnej;

38. podkreśla, że e-zdrowie tworzy nowe miejsca pracy w sektorze usług medycznych, badawczych i zdrowotnych oraz w tym kontekście wzywa Komisję, aby zachęcała władze krajowe do wykorzystywania funduszy UE na potrzeby finansowania programów dotyczących e-zdrowia i transgranicznych zagrożeń zdrowotnych;

39. apeluje do państw członkowskich, aby – uwzględniając fakt, że plan działania w dziedzinie e-zdrowia służy stworzeniu nowych możliwości pracy w sektorach badań naukowych, zdrowia, medycyny i TIK – zwracały szczególną uwagę na równowagę płci w szkolnictwie, szkoleniach i przy rekrutacji we wszystkich tych sektorach;

40. wzywa Komisję i państwa członkowskie do współpracy w zakresie opracowania zrównoważonych modeli finansowania usług e-zdrowia w ramach krajowych budżetów przeznaczonych na służbę zdrowia oraz do przeprowadzania w trakcie tych prac konsultacji z innymi zainteresowanymi stronami, takimi jak fundusze ubezpieczenia zdrowotnego, pracownicy służby zdrowia i organizacje zrzeszające pacjentów;

41. zaznacza, że innowacje w obszarze e-zdrowia tworzą możliwości biznesowe i przyczyniają się do przyszłego wzrostu;

42. podkreśla, że należy zintensyfikować badania w dziedzinie systemów e-zdrowia, jednocześnie dbając o to, by koszty tych badań nie miały bezpośredniego wpływu na koszty usług;

43. wzywa Komisję do przeznaczenia na potrzeby e-zdrowia zasobów w ramach przyszłych programów ramowych w dziedzinie badań i rozwoju;

44. podkreśla potrzebę zagwarantowania MŚP właściwego wsparcia, aby zapewnić równe warunki prowadzenia działalności w sektorze e-zdrowia, poprawić dostęp MŚP do rynku w tej dziedzinie i zapewnić ich wkład w dążenie do spójności społecznej i terytorialnej;

45. wzywa Komisję do wspierania i ułatwiania realizacji przez MŚP projektów w zakresie e-zdrowia poprzez ustalenie wytycznych dotyczących rynku e-zdrowia oraz usprawnienie współpracy między MŚP i zainteresowanymi stronami, jednostkami badawczymi i systemami ubezpieczeń zdrowotnych w celu tworzenia innowacji dla podmiotów świadczących usługi opieki zdrowotnej;

46. podkreśla, że w przypadku MŚP rozwijających narzędzia TIK istnieje potrzeba przejrzystości oraz konkurencji, aby zapewnić przystępne ceny narzędzi w zakresie e-zdrowia;

47. wzywa Komisję i państwa członkowskie do opracowania norm odnoszących się do zbierania i wymiany danych, a także sprawozdawczości dotyczącej kwestii o charakterze transgranicznym związanych ze zdrowiem;

48. nawołuje Komisję i państwa członkowskie do współpracy z pacjentami i innymi właściwymi podmiotami w dążeniu do wskazania narzędzi i modeli e-zdrowia mogących stanowić wsparcie dla stosowania, a nawet zwiększenia zakresu art. 12 dyrektywy 2011/24/UE dotyczącego rozwoju europejskich sieci referencyjnych między podmiotami świadczącymi usługi opieki zdrowotnej i centrami wiedzy specjalistycznej;

49. zwraca się do Komisji i państw członkowskich o dalsze starania zmierzające do wprowadzenia w życie art. 14 dyrektywy 2011/24/UE w sprawie stosowania praw pacjentów w transgranicznej opiece zdrowotnej, który przewiduje utworzenie sieci e-zdrowia;

50. wzywa Komisję do umożliwienia wszystkim organom regionalnym, które są właściwe w odniesieniu do aplikacji w zakresie e-zdrowia, członkostwa w sieci e-zdrowia utworzonej na podstawie dyrektywy 2011/24/UE;

51. podkreśla potrzebę opracowania etycznego kodeksu postępowania w odniesieniu do działalności transgranicznej, bez uszczerbku dla zasady pomocniczości;

52. podkreśla, że dla pacjentów zasadnicze znaczenie ma możliwość dostępu do własnych danych osobowych dotyczących ich zdrowia; podkreśla, że pacjenci, którzy uprzednio wyrazili zgodę na wykorzystywanie tych danych, powinni być każdorazowo informowani w jasny i przejrzysty sposób o tym, jak są one wykorzystywane;

53. zwraca się do Komisji i państw członkowskich o wdrażanie przepisów dotyczących przetwarzania danych osobowych w odniesieniu do zdrowia, proponowanych we wniosku dotyczącym rozporządzenia w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i swobodnym przepływem takich danych z chwilą wejścia w życie tego rozporządzenia;

54. wskazuje, że należy stosować standardy międzynarodowe zarówno w modelowaniu informacji, jak i ich wymianie we wszystkich państwach członkowskich, aby opracować międzynarodowe kodeksy dla zawodów związanych z e-zdrowiem oraz zharmonizować odpowiednie definicje;

55. z zadowoleniem przyjmuje w tym kontekście trwającą współpracę międzynarodową z WHO i OECD;

56. z zadowoleniem przyjmuje współpracę między UE i USA w zakresie e-zdrowia, którą charakteryzują trwające wspólne działania, w tym te zainicjowane w kontekście protokołu ustaleń w sprawie współpracy dotyczącej informacji o zdrowiu i technologii komunikacyjnych, obejmujące zwłaszcza sporządzony wspólnie przez KE i amerykański Departament Zdrowia i Usług Społecznych plan działania na rzecz opracowania uznanych na szczeblu międzynarodowym norm w zakresie interoperacyjności oraz specyfikacji dotyczących jej wdrożenia w odniesieniu do elektronicznych systemów informacji o zdrowiu;

57. podkreśla potrzebę zagwarantowania technicznej standaryzacji i interoperacyjności rozwiązań wykorzystujących technologie informacyjno-komunikacyjne oraz wymiany danych na wszystkich szczeblach europejskich systemów opieki zdrowotnej, jedocześnie przyjmując wytyczne w zakresie ogólnounijnej interoperacyjności tych systemów;

58. podkreśla znaczenie zapewnienia interoperacyjności między oprogramowaniem stosowanym przez pacjentów i oprogramowaniem stosowanymi przez lekarzy, aby uzyskać lepsze rezultaty i usprawnić komunikację;

59. pochwala zamiar Komisji, aby do 2015 r. zaproponować interoperacyjne ramy e-zdrowia, oraz widzi w tym bardzo ważny krok w kierunku wzmocnienia pozycji pacjentów w ramach e-zdrowia; uważa, że ważne jest, by ramy te obejmowały utworzenie systemu znormalizowanej sprawozdawczości dotyczącej dokumentacji medycznej, a także wsparcie opracowywania urządzeń medycznych z funkcją automatycznego elektronicznego przechowywania dokumentacji medycznej;

60. podkreśla konieczność dopilnowania, aby standaryzacja techniczna i interoperacyjność europejskich systemów zdrowotnych realizowane były z pełnym poszanowaniem różnorodności kulturowej i językowej Unii Europejskiej;

61. domaga się, aby rozwój narzędzi w zakresie e-zdrowia nie był powodowany jedynie interesami technologicznymi i gospodarczymi, lecz aby opierał się na skuteczności tych narzędzi i ich przydatności w zakresie poprawy wyników zdrowotnych i jakości życia oraz aby głównym celem ich rozwijania był interes pacjentów, w tym pacjentów starszych i niepełnosprawnych;

62. wzywa również państwa członkowskie, by propagowały ten plan, kładąc nacisk na konieczność dążenia do równowagi płci;

63. apeluje do Komisji i państw członkowskich o wspieranie opartego na równouprawnieniu podejścia do opieki zdrowotnej i medycyny oraz o uwzględnienie przy wdrażaniu planu działania w dziedzinie e-zdrowia szczególnych potrzeb kobiet i dziewcząt jako beneficjentek opieki zdrowotnej;

64. podkreśla znaczenie badań globalnych dla gromadzenia danych dotyczących e-zdrowia;

65. zwraca się do państw członkowskich i Komisji, aby przy wsparciu Europejskiego Instytutu ds. Równości Kobiet i Mężczyzn gromadziły dane segregowane według kryterium płci dotyczące wstępnych wyników w zakresie dostępności i wpływu systemów i narzędzi e-zdrowia, a także wzywa do podjęcia działań w celu wymiany najlepszych praktyk w dziedzinie wdrażania e-zdrowia;

66. przypomina, że przyszły plan działania w dziedzinie e-zdrowia powinien gwarantować następujące kluczowe zasady:

– optymalizację wydatków na opiekę zdrowotną w czasach kryzysu gospodarczego;

– usprawnienie i promowanie zastosowań i rozwiązań służących rozwojowi rynku;

–zapewnienie interoperacyjności opieki zdrowotnej i systemów informacji szpitalnej;

67. wzywa Komisję do publikowania co dwa lata przeglądu postępów we wdrażaniu planu działania w dziedzinie e-zdrowia w poszczególnych państwach członkowskich, w którym to przeglądzie wskazane zostanie, jak w innowacyjny sposób zmieniono to narzędzie, aby zapewniało obywatelom charakteryzujące się wysoką jakością i niezawodne systemy opieki zdrowotnej, a także w związku z tym wzywa Komisję do określenia na szczeblu krajowym i unijnym skutecznych wskaźników do pomiaru postępów i oddziaływania planowanych działań, ze szczególnym uwzględnieniem potencjalnej dyskryminacji lub nierówności w dostępie, których mogą doświadczać konsumenci i pacjenci.

68. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Komitetowi Regionów i rządom państw członkowskich.

[1] http://www.ehealth-strategies.eu/report/eHealth_Strategies_Final_Report_Web.pdf

UZASADNIENIE

Elektroniczne usługi w dziedzinie zdrowia (e-zdrowie) są sposobem na poprawę jakości i skuteczności opieki zdrowotnej w XXI w., jak również sposobem jej upowszechnienia.

Rynek elektronicznych usług w dziedzinie zdrowia ma duży potencjał. Wartość światowego rynku telemedycyny wzrosła z 9,8 mld USD w 2010 r. do 11,6 mld USD w roku 2011 i przewiduje się jego ekspansję, która spowoduje, że w 2016 r. osiągnie on wartość 27,3 mld USD, co odpowiada rocznej średniej stopie wzrostu w wysokości 18,6%.

Pomimo że dostęp do opieki zdrowotnej wysokiej jakości jest uznanym prawem podstawowym, wzrost popytu na usługi zdrowotne wynikający ze starzenia się społeczeństwa, skutków chorób chronicznych, mobilności pacjentów i pracowników służby zdrowia w połączeniu ze wzrostem oczekiwań obywateli odnośnie do jakości świadczeń zdrowotnych oraz coraz bardziej ograniczonymi budżetami przeznaczonymi na służbę zdrowia spowodowały, że systemy opieki zdrowotnej UE muszą sprostać obecnie dużym wyzwaniom.

Elektroniczne usługi w dziedzinie zdrowia mogą stanowić po części odpowiedź na te problemy, jako sposób na poprawę dostępu osób żyjących w regionach odległych lub słabo zaludnionych do świadczeń zdrowotnych, na poprawę warunków pracy, skrócenie czasu oczekiwania, a co najistotniejsze – jako środek ułatwiający zagwarantowanie pewnej, skutecznej opieki zdrowotnej wysokiej jakości.

Aby osiągnąć te cele konieczne jest jednak, by podmioty świadczące usługi zdrowotne ze sobą współpracowały, wznosząc się ponad ograniczenia w zakresie kompetencji i ograniczenia językowe, w celu świadczenia usług dobrej jakości ukierunkowanych na bezpieczeństwo pacjenta; w tym celu należy zapewnić standaryzację techniczną, interoperacyjność europejskich systemów opieki zdrowotnej oraz wprowadzenie na szczeblu UE systemów certyfikacji i uwierzytelnienia.

Aby obywatele i pracownicy służby zdrowia mieli zaufanie i wierzyli w korzyści płynące z aplikacji w zakresie e-zdrowia, należy zapewnić im bezpieczeństwo prawne. Ochrona danych, poufność, poszanowanie prywatności czy odpowiedzialność to niektóre zagadnienia, jakie należy uregulować, aby zapewnić skuteczne wprowadzenie elektronicznych usług w dziedzinie zdrowia.

Istotne jest, by państwa członkowskie dzieliły się wiedzą, doświadczeniami i dobrą praktyką, współpracując z innymi państwami członkowskimi i z Komisją, aby w ten sposób osiągnąć większą skuteczność systemów e-zdrowia. Pożądane jest skuteczne urzeczywistnienie systemu e-zdrowia w przyszłości. Przyczynić się może do tego dzielenie się wiedzą przez państwa będące pionierami w tej dziedzinie z państwami, które w tej dziedzinie nie odnotowały takich postępów.

Kluczowe jest uwzględnienie opinii lekarzy i pracowników służby zdrowia, a także stowarzyszeń pacjentów, zanim stworzone zostaną te aplikacje w dziedzinie zdrowia oraz podczas procesu ich opracowywania. To oni będą korzystać z tych narzędzi i dlatego muszą nie tylko być przekonani o ich użyteczności, ale również wiedzieć, jak ich używać; zarówno w sektorze publicznym, jak i prywatnym wszystkie niezbędne informacje muszą być przekazywane w przejrzystej formie do sektora, do którego są one skierowane.

Wreszcie, co najważniejsze, przy realizacji tych projektów kluczowe jest dogłębne uwzględnienie interesu pacjenta, który w istocie jest naszym głównym celem: poprawa jakości usług opieki zdrowotnej świadczonych obywatelom UE, przy czym nie należy zapominać o różnicach kulturowych między państwami członkowskimi w dziedzinie opieki zdrowotnej.

OPINIA Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów (8.10.2013)

dla Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności

w sprawie planu działania w dziedzinie e-zdrowia na lata 2012–2020 – innowacyjna opieka zdrowotna w XXI wieku
(2013/2061 (INI))

Sprawozdawczyni komisji opiniodawczej: María Irigoyen Pérez

WSKAZÓWKI

Komisja Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów zwraca się do Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności, właściwej dla tej sprawy, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

1. z zadowoleniem przyjmuje plan działania w dziedzinie e-zdrowia na lata 2012–2020, który uaktualnia plan działania w dziedzinie e-zdrowia przyjęty w 2004 r. poprzez wprowadzenie dalszych działań, w szczególności dotyczących poprawy dostępu do usług zdrowotnych, zmniejszenia kosztów opieki zdrowotnej i zapewnienia większej równości obywateli europejskich;

2. zauważa, że jednymi z najważniejszych atutów e-zdrowia są zwiększające się możliwości spersonalizowanej opieki zdrowotnej, zważywszy, że dokumentacja medyczna pacjentów może być automatycznie przechowywana w formie elektronicznej, nie jest powiązana z miejscem przebywania pacjenta, a dostęp do niej ma wyłącznie sam pacjent, po podaniu osobistego numeru identyfikacyjnego;

3. pochwala zamiar Komisji, aby do 2015 r. zaproponować interoperacyjne ramy e-zdrowia, oraz widzi w tym bardzo ważny krok w kierunku wzmocnienia pozycji pacjentów w ramach e-zdrowia; jest zdania, że ramy te powinny obejmować utworzenie systemu znormalizowanej sprawozdawczości dotyczącej dokumentacji medycznej, a także wsparcie opracowywania urządzeń medycznych z funkcją automatycznego elektronicznego przechowywania dokumentacji medycznej;

4. z zadowoleniem przyjmuje zamiar Komisji, by zainicjować badanie aspektów prawnych usług e-zdrowia; podkreśla jednak potrzebę przyjęcia skutecznych środków dotyczących zwrotu kosztów, odpowiedzialności i ochrony danych;

5. zaznacza potrzebę poparcia szeroko pojętej koncepcji e-zdrowia oraz podkreśla znaczenie zwiększenia roli pracowników służby zdrowia, wykonujących zawód lekarza, farmaceuty i pielęgniarza, oraz pacjentów i organizacji pacjentów w realizacji i opracowywaniu planu działania w dziedzinie e-zdrowia, przy jednoczesnym uwzględnieniu tego, że pacjenci powinni mieć możliwość dostępu do informacji o swoim zdrowiu, ich wykorzystywania i wglądu do nich;

6. wzywa Komisję i państwa członkowskie do odgrywania głównej roli w zbliżaniu różnych zainteresowanych stron do siebie w celu wymiany doświadczeń i najlepszych praktyk; wzywa Komisję do szczególnego skoncentrowania się na swojej przewodniej roli we wspieraniu wymiany najlepszych praktyk w dziedzinie rzadkich chorób;

7. podkreśla potrzebę odpowiedniego dostosowania pomocy, informacji i szkoleń, które powinny być dostępne w całej Unii, aby możliwe było szerokie korzystanie z usług e-zdrowia, bez pogłębiania społecznych czy terytorialnych nierówności; podkreśla również potrzebę rozwijania systemów dostępnych dla wszystkich, z myślą o celu, jakim jest intuicyjny interfejs; podkreśla konieczność zachowania równego i powszechnego dostępu do tradycyjnych usług opieki zdrowotnej; jest zdania, że pomoc i szkolenia powinny koncentrować się na: 1) szkoleniu w zakresie korzystania z narzędzi informatycznych i narzędzi w dziedzinie cyfrowego zdrowia, doskonalącym odnośne umiejętności pracowników służby zdrowia; oraz 2) umiejętności z zakresu technologii informatycznych oraz uświadamianiu pacjentów na temat usług e-zdrowia na szczeblu krajowym i transgranicznym, ze szczególnym naciskiem na eliminację nierówności społecznych lub terytorialnych;

8. wyraża przekonanie, że kompetencje zdrowotne pacjentów – zachęcanie ich do monitorowania i badania stanu zdrowia, do zrozumienia i kontrolowania informacji o zdrowiu, a tym samym eliminowanie zauważalnej obecnie nierównej relacji między specjalistą a pacjentem – stanowi istotny czynnik, który jest niezbędny do poprawy jakości usług zdrowotnych, zwiększenia przejrzystości placówek służby zdrowia, walki z korupcją i zapewnienia zgody pacjentów na ponowne wykorzystanie ich danych w celu tworzenia nowej wiedzy;

9. podkreśla potrzebę zagwarantowania MŚP właściwego wsparcia, aby zapewnić równe warunki prowadzenia działalności w sektorze e-zdrowia i pobudzić dostęp MŚP do rynku w tej dziedzinie, zwłaszcza poprzez ustanowienie wyspecjalizowanej bazy danych o zasobach i badaniach przeznaczonej dla MŚP; zaznacza, że innowacje w obszarze e-zdrowia tworzą możliwości biznesowe i przyczyniają się do przyszłego wzrostu;

10. przypomina, że przyszły plan działania w dziedzinie e-zdrowia powinien gwarantować następujące kluczowe zasady:

– optymalizację wydatków na opiekę zdrowotną w czasach kryzysu gospodarczego;

– usprawnienie i promowanie zastosowań i rozwiązań służących rozwojowi rynku;

– zapewnienie interoperacyjności opieki zdrowotnej i systemów informacji szpitalnej;

11. wzywa państwa członkowskie do uwzględnienia usług e-zdrowia świadczonych w ramach funkcjonujących systemów medycznych; podkreśla znaczenie zachowania ludzkiego i ukierunkowanego na pacjenta wymiaru opieki zdrowotnej, zwłaszcza wobec starzenia się społeczeństwa i wynikających z tego częstych trudności z rozróżnieniem medycznego aspektu opieki od społecznego;

12. wzywa państwa członkowskie i Komisję do podjęcia pilnego działania w celu stworzenia spójnych ram prawnych do zarządzania różnymi rodzajami informacji o zdrowiu oraz ich wykorzystywania; podkreśla, że szybki sukces narzędzi społecznościowych pokazuje, że osoby indywidualne chętnie wymieniają informacje osobiste i nie zawsze są świadome implikacji swoich decyzji, zaś warunki użytkowania nowych aplikacji i narzędzi gromadzących dane są określane przez dostawców, często bez odpowiednich zabezpieczeń i ochrony; podkreśla, że w przypadku usług e-zdrowia – zarówno krajowych, jak i transgranicznych – nadrzędne znaczenie ma zaufanie obywateli; podkreśla konieczność stosowania się do przepisów o prywatności i ochronie danych osobowych, gdyż dopełnienie tego wymogu stanowi warunek wstępny ochrony obywateli, zaufania pacjentów do usług e-zdrowia oraz właściwego funkcjonowania i powszechniejszego wykorzystywania pewnej, bezpiecznej i interoperacyjnej komunikacji elektronicznej oraz systemów gromadzenia danych, jak np. przetwarzanie w chmurze, w sektorze opieki zdrowotnej; zaznacza, że środki dotyczące ochrony danych należy rozwijać w sposób zmierzający do zapewnienia silnej ochrony indywidualnej, jednak bez blokowania przyszłych badań w obszarze zdrowia; podkreśla, że dane szczególnie chronione, zwłaszcza dane medyczne, należy zabezpieczać przed działaniami hakerów, wyciekami, łamaniem prywatności i innymi formami nadużyć;

13. wzywa Komisję i państwa członkowskie do dalszej współpracy w celu zapewnienia odpowiedzialności zawodowej pracowników służby zdrowia na szczeblu krajowym i transgranicznym;

14. wzywa Komisję do publikowania co dwa lata przeglądu postępów we wdrażaniu planu działania w dziedzinie e-zdrowia w poszczególnych państwach członkowskich, w którym to przeglądzie wskazane zostanie, jak w innowacyjny sposób zmieniono to narzędzie, aby zapewniało obywatelom charakteryzujące się wysoką jakością i niezawodne systemy opieki zdrowotnej, a także w związku z tym wzywa Komisję do określenia na szczeblu krajowym i unijnym skutecznych wskaźników do pomiaru postępów i oddziaływania planowanych działań, ze szczególnym uwzględnieniem potencjalnej dyskryminacji lub nierówności w dostępie, których mogą doświadczać konsumenci i pacjenci.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

Data przyjęcia	30.9.2013
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	30 1 0
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Preslav Borissov, Jorgo Chatzimarkakis, Sergio Gaetano Cofferati, Birgit Collin-Langen, Anna Maria Corazza Bildt, Christian Engström, Ildikó Gáll-Pelcz, Vicente Miguel Garcés Ramón, Evelyne Gebhardt, Małgorzata Handzlik, Sandra Kalniete, Edvard Kožušník, Hans-Peter Mayer, Mitro Repo, Heide Rühle, Christel Schaldemose, Catherine Stihler, Róża Gräfin von Thun und Hohenstein, Bernadette Vergnaud, Barbara Weiler
Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego	Erik Bánki, Susy De Martini, Tamás Deutsch, Kinga Gál, María Irigoyen Pérez, Ádám Kósa, Morten Løkkegaard, Roberta Metsola, Marc Tarabella, Wim van de Camp, Patricia van der Kammen

OPINIA Komisji Rozwoju Regionalnego (26.9.2013)

dla Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności

w sprawie planu działania w dziedzinie e-zdrowia na lata 2012–2020: innowacyjna opieka zdrowotna w XXI wieku
(2013/2061 (INI))

Sprawozdawca: Juozas Imbrasas

WSKAZÓWKI

Komisja Rozwoju Regionalnego zwraca się do Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności, właściwej dla tej sprawy, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

1. z zadowoleniem przyjmuje komunikat Komisji w sprawie planu działania w zakresie e-zdrowia na lata 2012–2020 (COM(2012)0736) i uważa, że oferuje on ważny zbiór wytycznych dla krajowych, regionalnych i lokalnych instytucji w sprawie sposobu, w jaki można zapewnić stabilność systemów opieki zdrowotnej, umożliwiając jednocześnie powszechny dostęp do usług, oraz wytycznych w odniesieniu do przygotowania systemów opieki zdrowotnej UE do podjęcia obecnych wyzwań, takich jak starzenie się ludności, opuszczanie przez młodych ludzi obszarów wiejskich, większa zapadalność na choroby przewlekłe, potrzeba objęcia odpowiednią opieką pacjentów z jakąkolwiek niepełnosprawnością, potrzebę zachowania ludzkiego wymiaru opieki medycznej, przezwyciężenie rosnących trudności z oddzieleniem medycznego i społecznego aspektu opieki, rosnąca liczba pacjentów pochodzących z innych krajów, rosnące zapotrzebowanie na opiekę wysokiej jakości oraz specjalistyczne usługi, konieczność efektywniejszego wykorzystania kurczących się zasobów, zmniejszenie biurokracji i korupcji oraz utworzenie dostępnych i stabilnych warunków rynkowych, aby pobudzić innowacyjność, zatrudnienie, rozwój społeczny i sprawiedliwość;

2. uważa, że zarówno wpływ zmian demograficznych, jak i zmniejszenie liczby pracowników w służbie medycznej wymaga od Unii Europejskiej i od państw członkowskich podjęcia ważnych reform strukturalnych, aby zapewnić stabilność systemów opieki zdrowotnej i dostęp obywateli do usług wysokiej jakości we wszystkich bez wyjątku regionach Unii;

3. uważa, że e-zdrowie, które uzupełnia konwencjonalne usługi zdrowotne, daje ogromne możliwości zwiększenia dostępności, elastyczności i standardów jakości świadczenia usług oraz zwiększenia stabilności krajowych i transgranicznych systemów ochrony zdrowia dla wszystkich obywateli UE na równych warunkach, niezależnie od miejsca zamieszkania, obywatelstwa, dochodów, statusu społecznego, niepełnosprawności lub wieku; podkreśla, że wiedza pacjentów o zdrowiu, umiejętności cyfrowe pacjentów i personelu medycznego, szczególnie w odniesieniu do ochrony danych – co stanowi podstawowy warunek dla zbudowania powszechnego zaufania oraz skuteczniejszego wdrażania narzędzi TIK w sektorze ochrony zdrowia – dostęp do szerokiego pasma oraz przyjazne użytkownikowi narzędzia TIK w zakresie e-zdrowia mają zasadnicze znaczenie, aby zwiększyć spójność społeczną i terytorialną, ulepszyć organizację leczenia, a także jakość i bezpieczeństwo zarówno leczenia, jak i opieki zdrowotnej, zlikwidować nierówności w zakresie zdrowia, zaspokoić potrzeby pacjentów w zakresie opieki zdrowotnej, zapewnić pacjentom bezpieczeństwo i nadzór nad nimi oraz umożliwić dostęp do środków zapobiegawczych w dziedzinie zdrowia oraz do opieki lekarskiej w regionach odległych, słabo zaludnionych lub znajdujących się w gorszej sytuacji z innych powodów; uważa w związku z tym, że lokalne i regionalne władze mają bardzo ważną rolę do odegrania w rozpowszechnianiu informacji o korzyściach i możliwościach, jakie daje e-zdrowie, w ułatwianiu cyfryzacji, organizowaniu edukacji i ustawicznego szkolenia zawodowego zgodnie z potrzebami lokalnych wspólnot, a także w zakresie angażowania organizacji społeczeństwa obywatelskiego i woluntariuszy, którzy wnoszą wartość dodaną przyczyniając się do zwiększenia spójności społecznej;

4. uważa, że Komisja musi ułatwić wykorzystanie funduszy strukturalnych UE do utworzenia infrastruktury e-zdrowia w Europie, a przy tym opracować wytyczne w sprawie interoperacyjności tych systemów w skali ogólnounijnej;

5. podkreśla konieczność odpowiedniego wspierania MŚP w dziedzinie e-zdrowia, aby zapewnić im dostęp do rynku na równych warunkach w ramach rozwijania gospodarki społecznej oraz aby zapewnić jej wkład w spójność społeczną i terytorialną;

6. uważa, że pomimo wszystkich wad rynek e-zdrowia ma ogromny potencjał i może służyć dobru obywateli, pacjentów, pracowników służby zdrowia oraz władz publicznych;

7. uważa, że należy zapewnić narzędzia niezbędne do wykorzystywania danych publicznych w czasie rzeczywistym, aby lepiej zrozumieć korzyści i zagrożenia, przewidywać niepożądane skutki i z większą efektywnością oceniać technologie medyczne;

8. podkreśla, że należy podejmować znaczące działania w ramach polityki spójności i polityki regionalnej, aby znieść różnice między regionami, a zwłaszcza różnice w dostępie do usług związanych z TIK;

9. wskazuje, że efektywne usługi zdrowotne stanowią ważne narzędzie rozwoju regionalnego i konkurencyjności regionów; zauważa, że w wielu państwach członkowskich polityka w zakresie zdrowia jest w różnym stopniu powierzona władzom regionalnym i lokalnym i z zadowoleniem odnosi się do ich aktywnego udziału w przygotowywaniu projektów w zakresie e-zdrowia oraz w ich realizacji; domaga się zwiększenia roli władz regionalnych i lokalnych w rozwijaniu infrastruktury w dziedzinie e-zdrowia i zachęca do wspierania partnerstwa publiczno-prywatnego, aby zoptymalizować usługi medyczne i skuteczniej z nich korzystać; uważa, że prawidłowo funkcjonujące wielopoziomowe podejście do zarządzania jest warunkiem wstępnym udanego przygotowania i wdrożenia planu działania w dziedzinie e-zdrowia oraz nabywania i doskonalenia nowego rodzaju umiejętności cyfrowych przez pracowników służby zdrowia i pacjentów;

10. zauważa, że biorąc pod uwagę ogromne różnice między regionami UE, e-zdrowie może być wielką szansą dla obywateli z mniej rozwiniętych regionów, którzy w ten sposób mogą mieć lepszy i bardziej przejrzysty dostęp do tańszych, wysokiej jakości usług;

11. podkreśla, że regionalne różnice w dostępie do usług TIK i niedostateczny zasięg łączności szerokopasmowej na niektórych obszarach mogą utrudnić realizację systemu e-zdrowia; zaleca, aby więcej inwestować w infrastrukturę TIK z uwzględnieniem przyszłych możliwości finansowania w ramach polityki spójności z myślą o wyrównaniu różnic i łatwiejszym korzystaniu z usług e-zdrowia;

12. podkreśla, że organizacja systemów opieki zdrowotnej należy do kompetencji organów państw członkowskich, których zadaniem i obowiązkiem jest zagwarantowanie wszystkim dostępu do wysokiej jakości opieki medycznej oraz zapewnienie jej stabilności, ponieważ są to usługi publiczne o podstawowym znaczeniu dla spójności społecznej i terytorialnej; wzywa jednak Komisję do odegrania bardziej aktywnej roli w koordynowaniu działań podejmowanych przez państwa członkowskie poprzez pobudzenie współpracy w zakresie telemedycyny, podnoszenie wiedzę, wspieranie inwestycji w innowacyjne technologie, wyjaśnianie warunków świadczenia transgranicznych usług zdrowotnych i wskazywanie wspólnych barier utrudniających świadczenie takich usług, aby zapewnić ich interoperacyjność – w tym w kwestii zwrotu kosztów oraz gromadzenia i oceniania danych o opiece zdrowotnej – co ułatwi wspólne utworzenie bazy danych dotyczących całej Unii i ułatwi ocenę skuteczności obecnych programów informatycznych w dziedzinie e-zdrowia z myślą pobudzeniu wymiany najlepszych praktyk między podmiotami świadczącymi usługi w zakresie opieki zdrowotnej a pacjentami na szczeblu unijnym, regionalnym i krajowym;

13. głęboko ubolewa, w szczególności zważywszy na obecny kryzys konkurencyjności w Unii, nad proponowanymi cięciami w instrumencie „Łącząc Europę” odnośnie do szerokiego pasma i usług cyfrowych; ma nadzieję, że finansowanie tej dziedziny w ramach programu „Horyzont 2020” zostanie utrzymane; zachęca lokalne i regionalne organy do wykorzystania funduszy unijnych do finansowania e-zdrowia, bez ograniczania środków na konwencjonalne usługi zdrowotne ani zamykania np. szpitali komunalnych, oraz do dzielenia się wiedzą w zakresie zdrowia;

14. wyraża zaniepokojenie znacznym ograniczaniem usług zdrowotnych w czasach kryzysu, m.in. poprzez zamykanie ośrodków zdrowia i zmniejszanie liczby pracowników, co jeszcze bardziej pogłębia szczególne problemy z dostępnością usług zdrowotnych w regionach wyspiarskich oraz na obszarach oddalonych i górskich.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

Data przyjęcia	24.9.2013
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	44 1 1
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	François Alfonsi, Charalampos Angourakis, Catherine Bearder, John Bufton, Francesco De Angelis, Tamás Deutsch, Rosa Estaràs Ferragut, Danuta Maria Hübner, Filiz Hakaeva Hyusmenova, Iñaki Irazabalbeitia Fernández, María Irigoyen Pérez, Seán Kelly, Mojca Kleva Kekuš, Constanze Angela Krehl, Jacek Olgierd Kurski, Petru Constantin Luhan, Vladimír Maňka, Iosif Matula, Erminia Mazzoni, Miroslav Mikolášik, Jens Nilsson, Jan Olbrycht, Wojciech Michał Olejniczak, Younous Omarjee, Tomasz Piotr Poręba, Ovidiu Ioan Silaghi, Monika Smolková, Georgios Stavrakakis, Nuno Teixeira, Lambert van Nistelrooij, Oldřich Vlasák, Kerstin Westphal, Hermann Winkler, Elżbieta Katarzyna Łukacijewska
Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego	Andrea Cozzolino, Joseph Cuschieri, Ivars Godmanis, Juozas Imbrasas, Karin Kadenbach, James Nicholson, Elisabeth Schroedter, Richard Seeber, Giommaria Uggias, Iuliu Winkler
Zastępca(y) (art. 187 ust. 2) obecny(i) podczas głosowania końcowego	António Fernando Correia de Campos, Sabine Verheyen

OPINIA Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia (4.10.2013)

dla Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności

w sprawie planu działania w dziedzinie e-zdrowia na lata 2012–2020 – innowacyjnej opieki zdrowotnej w XXI wieku
(2013/2061 (INI))

Sprawozdawczyni komisji opiniodawczej: Licia Ronzulli

WSKAZÓWKI

Komisja Praw Kobiet i Równouprawnienia zwraca się do Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności, właściwej dla tej sprawy, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

1. apeluje do państw członkowskich, aby – uwzględniając fakt, że plan działania w dziedzinie e-zdrowia służy stworzeniu nowych możliwości pracy w sektorach badań naukowych, zdrowia, medycyny i TIK – zwracały szczególną uwagę na równowagę płci w szkolnictwie, szkoleniach i przy rekrutacji we wszystkich tych sektorach;

2. podkreśla, że kobiety są szczególnie słabo reprezentowane w sektorze badań naukowych i TIK; uważa, że Komisja powinna w związku z tym wspierać zintegrowane działania zbiorowe, np. programy i systemy mentorskie, by sprzyjać udziałowi kobiet w tych sektorach;

3. zachęca państwa członkowskie do zagwarantowania równego traktowania i wynagradzania kobiet i mężczyzn podejmujących te nowe zadania;

4. wzywa państwa członkowskie, by promując ten plan, podkreślały znaczenie równowagi płci;

5. zwraca się do Komisji i państw członkowskich o zapewnienie równego dostępu kobiet do e-zdrowia, nie tylko jako pacjentek, lecz również jako opiekunek (profesjonalnym lub nie), specjalistek TIK i osób podejmujących decyzje polityczne; zaznacza fakt, że kobiety są przez całe życie obecne na wszystkich poziomach sektora opieki zdrowotnej;

6. apeluje do Komisji i państw członkowskich o wspieranie opartego na równouprawnieniu podejścia do opieki zdrowotnej i medycyny oraz o uwzględnienie przy wdrażaniu planu działania w dziedzinie e-zdrowia szczególnych potrzeb kobiet i dziewcząt jako beneficjentek opieki zdrowotnej; mając na uwadze, że ze względu na dłuższą średnią życia i podatność na niektóre schorzenia, kobiety są w większym stopniu narażone na choroby przewlekłe i prowadzące do niepełnosprawności;

7. wzywa Komisję, by wspierała i propagowała usługi e-zdrowia przeznaczone dla kobiet w każdym wieku, zwłaszcza dla kobiet z kobiecymi problemami zdrowotnymi, by w ten sposób zapewniać poradnictwo i rozwiązania w zakresie opieki zdrowotnej ukierunkowane na kobiety;

9. wzywa Komisję, by sprzyjała rozwiązaniom z zakresu e-zdrowia dla kobiet żyjących w izolacji, nie tylko mieszkających na odległych obszarach, ale również samotnych i nieopuszczających domu z powodu braku mobilności lub (społecznej) sieci wsparcia, niezbędnych by utrzymywać je w dobrym zdrowiu i samopoczuciu;

10. wzywa Komisję, by wspierała rozwiązania z zakresu e-zdrowia ułatwiające niezależne życie i zapobiegające wypadkom w domu, by umożliwić starszym kobietom niezależne życie tak długo, jak tego chcą lub potrzebują, niezależnie od stanu zdrowia;

11. wzywa Komisję, by rozwiązała problem izolacji informacyjnej starszych pokoleń, zwłaszcza starszych kobiet, oraz by wspierała i propagowała technologie e-zdrowia jako wkład w osiąganie celów Komisji dotyczących aktywnego starzenia się w dobrym zdrowiu (HLY+2);

12. podkreśla, że koszty odpowiednich urządzeń, łączy i połączeń mogą stanowić poważną przeszkodę w dostępie kobiet do TIK i korzystaniu z tych technologii w celach zdrowotnych, jako beneficjentki czy opiekunki;

13. uznaje potrzebę wprowadzenia technologii e-zdrowia, aby odblokować ich potencjał w szczególności w sprawach zdrowotnych, które wciąż jeszcze stanowią poważne tabu, np. w kwestii nadużyć wobec ludzi starszych, nadużyć seksualnych oraz innych zagadnień z zakresu zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego;

14. wzywa Komisję, by postrzegała i propagowała e-zdrowie jako wkład w skuteczniejsze systemy opieki (zdrowotnej) mające na celu poprawę stanu zdrowia i samopoczucia kobiet przez całe życie, by przyczynić się do wyeliminowania przepaści między płciami pod względem ogólnych wyników zdrowotnych;

15. przypomina, że w związku z tym, iż jednym z głównych celów planu działania w dziedzinie e-zdrowia jest zapewnienie równego dostępu do usług zdrowotnych wszystkim obywatelom Unii, należy pilnie podjąć działania na rzecz zlikwidowania przepaści cyfrowej między poszczególnymi regionami państw członkowskich oraz między mieszkańcami miast i wsi, a w szczególności usunąć występujące w państwach członkowskich dysproporcje w zakresie dostępu do TIK wśród kobiet, seniorów, osób niepełnosprawnych i grup społecznych znajdujących się w trudnym położeniu; podkreśla, że szczególną uwagę należy zwrócić na kobiety o niskich dochodach i mieszkające na obszarach wiejskich oraz na kobiety starsze, którym często brak umiejętności w dziedzinie TIK;

16. apeluje do Komisji i państw członkowskich o zwrócenie szczególnej uwagi na umiejętności cyfrowe kobiet, zwłaszcza starszych, i ich przeszkolenie techniczne, aby zapewnić faktyczną skuteczność narzędzi e-zdrowia, a zwłaszcza telemedycyny, a także dostęp do tych narzędzi dla całego społeczeństwa;

17. wzywa Komisję, by wspierała kompetencje zdrowotne i umiejętności w dziedzinie TIK u starszego pokolenia, zwłaszcza starszych kobiet, oraz by wspierała i propagowała rozwiązania z zakresu e-zdrowia nastawione na użytkownika i przyjazne kobietom, jako wkład w osiąganie celów Komisji dotyczących aktywnego starzenia się w dobrym zdrowiu;

18. apeluje do państw członkowskich, aby w ramach celów operacyjnych planu działania uwzględniły przeszkody stojące na drodze ku mobilności zawodowej kobiet w sektorze e-zdrowia, zwłaszcza jeśli chodzi o szkolenie dziewcząt w zakresie TIK z myślą o ich przyszłej pracy zawodowej;

19. wzywa Komisję do przedstawienia jasnych wytycznych dotyczących finansowania, aby bezpośrednio wspierać sektory TIK i zdrowia, uznane za sektory o najwyższym potencjalne wzrostu i zatrudnienia;

20. zwraca się do państw członkowskich i Komisji, aby przy wsparciu Europejskiego Instytutu ds. Równości Kobiet i Mężczyzn gromadziły dane segregowane według kryterium płci dotyczące wstępnych wyników w zakresie dostępności i wpływu systemów i narzędzi e-zdrowia, a także wzywa do podjęcia działań w celu wymiany najlepszych praktyk w dziedzinie wdrażania e-zdrowia;

21. wzywa Komisję i państwa członkowskie, by zwróciły uwagę na kompetencje zdrowotne pacjentów z myślą o skutecznym wdrażaniu narzędzi z zakresu e-zdrowia.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

Data przyjęcia	3.10.2013
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	19 0 1
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Regina Bastos, Andrea Češková, Edite Estrela, Iratxe García Pérez, Mary Honeyball, Astrid Lulling, Elisabeth Morin-Chartier, Krisztina Morvai, Joanna Senyszyn, Joanna Katarzyna Skrzydlewska, Britta Thomsen, Marina Yannakoudakis
Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego	Izaskun Bilbao Barandica, Minodora Cliveti, Mariya Gabriel, Nicole Kiil-Nielsen, Christa Klaß, Doris Pack, Angelika Werthmann
Zastępca(y) (art. 187 ust. 2) obecny(i) podczas głosowania końcowego	Gesine Meissner

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

Data przyjęcia	27.11.2013
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	62 0 0
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Elena Oana Antonescu, Pilar Ayuso, Paolo Bartolozzi, Sandrine Bélier, Sergio Berlato, Lajos Bokros, Franco Bonanini, Biljana Borzan, Yves Cochet, Spyros Danellis, Chris Davies, Esther de Lange, Bas Eickhout, Edite Estrela, Jill Evans, Elisabetta Gardini, Gerben-Jan Gerbrandy, Matthias Groote, Françoise Grossetête, Satu Hassi, Jolanta Emilia Hibner, Dan Jørgensen, Martin Kastler, Holger Krahmer, Corinne Lepage, Kartika Tamara Liotard, Linda McAvan, Miroslav Ouzký, Gilles Pargneaux, Andrés Perelló Rodríguez, Pavel Poc, Frédérique Ries, Anna Rosbach, Oreste Rossi, Dagmar Roth-Behrendt, Kārlis Šadurskis, Carl Schlyter, Richard Seeber, Theodoros Skylakakis, Bogusław Sonik, Dubravka Šuica, Claudiu Ciprian Tănăsescu, Salvatore Tatarella, Thomas Ulmer, Glenis Willmott, Sabine Wils, Marina Yannakoudakis
Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego	Erik Bánki, Gaston Franco, Julie Girling, Eduard-Raul Hellvig, Georgios Koumoutsakos, Marusya Lyubcheva, Judith A. Merkies, Miroslav Mikolášik, James Nicholson, Alojz Peterle, Vittorio Prodi, Marita Ulvskog, Vladimir Urutchev, Anna Záborská, Andrea Zanoni

Informacja prawna - Polityka ochrony prywatności